ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ – ΚΥΠΡΟΣ

Γεωργίου Κολοκασίδη

Λένε ὅτι οἱ Ἕλληνες πάντοτε  γιορτάζουν τὴν ἔναρξη ἑνὸς ἀγώνα. Ὄχι τὴν αἴσια κατάληξή του. Στὴν περίπτωση τῆς 25ης Μαρτίου 1821 αὐτὸ ἔχει ἰδιαίτερη σημασία. Τὸ μεγαλεῖο τῆς ἑλληνικῆς ἐπανάστασης  δὲν ἦταν τόσο οἱ λίγοι ἐναντίον τῶν πολλῶν. Ἦταν καὶ αὐτό. Πρωτίστως  ὅμως ἦταν ὅτι οἱ ὑπόδουλοι ἐπὶ  τετρακόσια χρόνια λίγοι Ἕλληνες  κράτησαν κοινὸ ἀλυτρωτικὸ ὅραμα. Δὲν ἦταν μόνο ὅτι τόλμησαν νὰ ξεσηκωθοῦν. Ἦταν ὅτι τόλμησαν νὰ συμπυκνώσουν κοινὴ ἐθνικὴ ἀντίληψη γιὰ τὸ παρελθὸν καὶ τὸ μέλλον τους. Αὐτὸ ὅμως τὸ ἐθνικὸ ἰδεῶδες  ἦταν δαπανηρὸ καὶ κινδυνῶδες. Μποροῦσαν  οἱ Ἕλληνες ἴσως νὰ παραμείνουν  ἕνα ὀθωμανικὸ μιλὲτ στὴ  διεκδίκηση τῶν μικρῶν εὐνοιῶν  τῆς Ὑψηλῆς  Πύλης. Μποροῦσαν  ἀκόμη καὶ νὰ ἀφήσουν ἀδιεκδίκητη  τὴν ἀρχαιοελληνικὴ ἱστορία ὡς μία λαμπρὴ παρένθεση ἑνὸς λαοῦ ποῦ ἤκμασε καὶ κατόπιν χάθηκε στὰ βάθη τῆς ἱστορίας. Ὄχι ὅμως. Ἀντ’ αὐτοῦ μόρφωσαν ὅραμα ἑλληνικὸ μὲ ἐθνικὴ οὐσία. Ἀντὶ νὰ βολευτοῦν  μὲ τὸν  εὐκολότερο ρόλο τοῦ Ὀθωμανοῦ πολίτη υἱοθέτησαν ὅραμα πού τοὺς ἔφερνε σὲ εὐθεία σύγκρουση μὲ τὴν  σκληρὴ πραγματικότητά τους. Πίστεψαν στὴν περήφανη ἑλληνική τους καταγωγή. Καὶ αὐτὸ τοὺς ἐπέτεινε τὰ αἰσθήματα  ταπείνωσης στὰ χέρια τῶν Τούρκων. Ἀντὶ νὰ νοιώσουν βολεμένοι Ὀθωμανοὶ προτίμησαν νὰ αἰσθάνονται Ἕλληνες, σκλαβωμένοι Ἕλληνες. Τί σήμαινε  αὐτό;

Ἡ συναίσθηση ὑψηλῆς ἑλληνικῆς  καταγωγῆς δημιούργησε αὐτόματα καὶ εὐθύνες καὶ προσδοκίες παλιγγενεσίας. Οἱ ἐπίγονοι τοῦ Πλάτωνα  καὶ τοῦ Λεωνίδα δὲν μποροῦσε νὰ εἶναι ὑποτελεῖς σὲ κανένα. Ἡ ἑλληνικὴ ταυτότητα κουβαλᾶ  μαζί της ὑποχρεώσεις. Ἄρα ναὶ  αὐτὸ πού ἔβαλαν στὸ μυαλὸ τους οἱ Ἕλληνες ἦταν δαπανηρὸ καὶ  κινδυνῶδες.

Ἦταν ἐπιλογὴ αὐτὸ τὸ ὅραμα  ἑλληνικότητας; Δὲν νομίζω. Πολλοὶ προαγωγοὶ ἀνέξοδου μοντερνισμοῦ ἐπιχειροῦν νὰ μᾶς πείσουν ὅτι  ὁ δυτικὸς διαφωτισμὸς πού  ξεκίνησε μὲ τὴ γαλλικὴ ἐπανάσταση σκέπασε τὴν ὑφήλιο καὶ σμίλεψε  ἐθνικὲς συνειδήσεις. Ἀπὸ τὸ πουθενά. Περίεργο ἰδεολόγημα.

Εἶναι δυνατὸν  διανοούμενοι νὰ πῆραν πληθυσμοὺς καὶ ἀπὸ αὐτοὺς νὰ ἔπλασαν  λαούς; Λαοὺς μὲ ἐθνικὴ συνείδηση; Εἶναι δυνατὸν ἕνας εὐτελισμένος ἀπομονωμένος λαὸς πάνω σὲ ἑλληνικὰ ἀφιλόξενα βράχια ξαφνικὰ νὰ μόρφωσε  ἐκ τοῦ μηδενὸς ἑλληνικὴ συνείδηση; Ἔτσι γιατί τὸ ἤθελαν κάποιοι ἐξ Ἑσπερίας; Ρεαλιστικότερη, ἱστορικότερη, αὐθεντικότερη ἐκδοχή: Τὸ στίγμα τῆς  ἑλληνικότητας ἦταν πάντα ἐκεῖ. Ὑπολάνθανε ἀποδυναμωμένο ἀπὸ  τὶς κακουχίες καὶ ἀπὸ τὰ ραπίσματα τῆς σκλαβιᾶς. Ἄντεξε ὅμως. Πῶς;

Χάρις στὸ ἰσχυρὸ πνευματικὸ σῆμα τῶν γεννητόρων μας, ὅλων αὐτῶν  ποῦ ἰχνηλάτησαν τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη καὶ ἱστορία:

Ἀπὸ  τὸν Ἠράκλειτο, μέχρι τὸν Περικλῆ. Χάρις στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, φύλακα ἑλληνικῶν παρακαταθηκῶν στὶς ἐποχὲς τοῦ ὀθωμανικοῦ σκότους. Ἡ  ὁποία ἐκκλησία, μετὰ ἀπὸ ἀρχικὲς  ταλαντεύσεις δέχθηκε τὸ ἀρχαιοελληνικὸ φῶς καὶ τὸ φύλαξε στὸν κόρφο  της ὡς μέρος τῆς ἑλληνικῆς  διαχρονίας. Τὸ φύλαξε καὶ τὸ μετάδωσε σὲ διαδοχικὲς γενιὲς Ἑλλήνων. Καὶ  τὸ φῶς μεταδόθηκε. Χάρις σὲ Ἕλληνες  διανοητὲς ποῦ ἀπέρριψαν ὁποιαδήποτε  τεχνητὴ ἐπούλωση τῆς πληγῆς τῆς  σκλαβιᾶς καὶ συντήρησαν τὸ παράλληλο  αἴτημα μίας ἑλληνικῆς ἀναγέννησης.

Ὅπως ἦταν ὁ Ρήγας ὁ Φεραῖος  καὶ ὁ Κύπριος σύντροφός του  Καρατζᾶς, πού τὸ συντρόφεψε καὶ  στὴ ζωοποιὸ πνευματικὴ δημιουργία, ἀλλὰ καὶ στὸν πρόωρο θάνατο. Τὸ φῶς  μεταδόθηκε καὶ χάρις στὴ φυσικὴ ἀντοχὴ καὶ πνευματικὴ μνήμη τοῦ  ἑλληνικοῦ λαοῦ.

Οἱ Ἕλληνες δὲν ἐπιχείρησαν  νὰ παζαρέψουν τὴν καταγωγή τους μὲ μία ἀνετότερη ζωή. Ἄφησαν τὴν  καταγωγή τους νὰ ἐκδιπλωθεῖ καὶ  νὰ πάρει τὴν πορεία της. Ἢ μᾶλλον τὴν ἄφησαν νὰ καθορίσει τὴ δική τους πορεία.

Τὸ μεγαλεῖο τοῦ παρελθόντος  καθόρισε τὶς θυσίες τοῦ ἐπαναστατημένου  παρόντος, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀναγέννηση τοῦ μέλλοντος.

Σὲ  εὐχαριστοῦμε Παπαρρηγόπουλε πού  συνέγραψες τὴν  πρώτη ἀδιάπτωτη  ἑλληνικὴ ἱστορία. Μόνο πού ἐσὺ  ἁπλῶς τὴν ἀποτύπωσες. Ἕλληνες  τὴν  συνέθεσαν. Ἕλληνες τὴν  συναισθάνθηκαν ὡς ἑνιαία καὶ συνεχῆ ἀπὸ τὸν Μίνωα μέχρι τὸν  Μακρυγιάννη. Ἕλληνες κατέβαλαν  αἷμα γιὰ νὰ ξαναβροῦν τὸν ἑλληνικὸ μίτο πού χάθηκε μία ἀποφράδα μέρα τοῦ 1453 καὶ νὰ τὸν ἑνώσουν μὲ τὴ σύγχρονη ἑλληνικὴ πορεία.

Θυμᾶμαι τὸν παγιωμένο στὸν χρόνο  ρασοφόρο νὰ σηκώνει τὸ κυρτό του  δάκτυλο μέσα στὸ φῶς τοῦ  κεριοῦ, ἐνῶ οἱ μαθητὲς του  μένουν ἀπορροφημένοι στὸ μάθημα τοῦ κρυφοῦ σχολειοῦ. Θυμᾶμαι τὸν  Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανὸ νὰ σηκώνει  τὸ λάβαρο τῆς ἐπαναστατημένης  Ἑλλάδας στὴν  Ἁγία Λαύρα, ἐνῶ  οἱ ἀγωνιστὲς παρακολουθοῦν μὲ δέος καὶ ἐπίγνωση τῆς ἱστορικῆς  στιγμῆς.

Ψέματα! Δὲν τὰ θυμᾶμαι  ὅλα αὐτά. Δὲν τὰ ἔζησα γιὰ  νά τὰ θυμᾶμαι. Ἔχουν ἐντυπωθεῖ  ὅμως στὸ μυαλό μου ὅπως τόσες  ἄλλες σκηνὲς τῆς προεπαναστατικῆς καὶ ἐπαναστατικῆς περιόδου.

Ὡς μέρος τῆς ἑλληνικῆς συλλογικῆς μνήμης. Μία ἐθνικὴ μνήμη πού  ἀντλεῖ ἀπὸ τὴν πραγματικότητα τοῦ χωροχρόνου,  ἀλλὰ παίρνει  τὴν  τελικὴ ἁρμονική της  μορφὴ  στὴ  δημιουργικὴ φαντασία τῶν  πνευματικῶν  ταγῶν  τοῦ ἔθνους.

Φωνάζουν οἱ μεταμοντέρνοι γιὰ  παραχάραξη τῆς ἱστορίας. Μᾶς λὲνε ὅτι ὁ Κολοκοτρώνης ἦταν αἱμοδιψὴς  σφαγέας, τὸ κρυφὸ σχολειὸ δὲν  ὑπῆρξε, ὅτι ἡ ἐπανάσταση δὲν  κηρύχθηκε στὴν Ἁγία Λαύρα. Δὲν  ἀντιλαμβάνονται ὅμως ὅτι τὸ ἐθνικὸ ἀφήγημα ἑνὸς ἔθνους δὲν εἶναι  στεγνὸ κείμενο γεγονότων. Ἡ ἐθνικὴ ἱστορία ἔχει τὸ ἕνα πόδι στὰ  γεγονότα καὶ τὸ ἄλλο στὴν παράσταση  πού φιλοτέχνησε ὁ σύγχρονος  Ἕλληνας γιὰ τὸν πρόγονό του.

Ἡ διαμόρφωση ἐθνικῆς ἱστορίας εἶναι μία ζῶσα διαδικασία πού  ἑνώνει τὸν σύγχρονο μὲ τοὺς πατέρες  τοῦ γένους. Ἀποτελεῖ τὴν εὐγενῆ σύναψη αὐτοῦ πού ὑπῆρξε τότε μὲ σημερινὰ ἐθνικὰ αἰσθήματα. Μπορεῖ λοιπὸν νὰ μὴν ὑπῆρξε τὸ κρυφὸ  σχολειὸ μὲ τὸν τρόπο ποῦ  αὐτὸ ἀπεικονίζεται στὸν πίνακα τοῦ  Νικόλαου Γύζη. Ἐντούτοις δὲν μπορεῖ νὰ ἀρνηθεῖ κανεὶς ὅτι ἡ ἐκκλησία ὑπῆρξε ἡ κιβωτὸς μέσα στὴν ὁποία  ταξίδεψε ἡ ἐθνικὴ θύραθεν παιδεία  ἐκεῖνα τὰ σκοτεινὰ χρόνια γιὰ νὰ διαμοιραστεῖ ὡς πνευματικὴ τροφὴ  σὲ γενιὲς ὑπόδουλων Ἑλλήνων. Καὶ  ναὶ αὐτὸ ἐνίοτε ἔγινε σὲ πεῖσμα σκληρῆς ὀθωμανικῆς ἀντίδρασης.

 Ἔστω λοιπὸν καὶ  ἂν τὸ φεγγαράκι  δὲν  ἔφεγγε τὸν  δρόμο στὰ  ἑλληνόπουλα  παραμένει  δεδομένο ὅτι  ἡ καλλιέργεια  τῆς  ἐθνικῆς παιδείας ἔγινε  μὲ ἐκκλησιαστικὴ  συνδρομὴ μὲ κινδύνους  καὶ  κατ’ ἀντίθεση  πρὸς  τὴν κατέχουσα  ὀθωμανικὴ ἀρχή.

Μὲ μόνη κινητήρια δύναμη τὴ συνείδησή  του ἔφτασε ὁ Ἕλληνας στὴν ἑλληνικὴ ἐπανάσταση. Τέτοια ἦταν ἡ ὑπερχείλιση  τοῦ ἐνθουσιασμοῦ ποῦ ξεσήκωσε ἀκόμη καὶ ἕνα Ὑψηλάντη ἀπὸ  τὴν ἀσφάλεια τῆς τσαρικῆς αὐλῆς  νὰ κατέλθει μονόχειρας ἡγέτης τῆς  ἐπανάστασης στὶς παραδουνάβιες  ἡγεμονίες. Σὰν αὐτὸ τὸ παράδειγμα πολλά. Καὶ ὅλα μαζὶ συνέθεσαν  τὴν  ἀποφασιστικότητα τῶν  Ἑλλήνων, ἡ  ὁποία συνοψίζεται στὸ  ἁπλὸ καταλυτικὸ διάζευγμα «Ἐλευθερία ἢ Θάνατος».

Ὅπως λέγει καὶ ὁ  Κάλβος γιὰ τὸν Ἴκαρο: «Καὶ ἂν ἔπεσεν ὁ πτερωθείς κ’ ἐπνίγη θαλασσωμένος, ἀφ’ ὑψηλὰ ὅμως ἔπεσε καὶ  ἀπέθανεν ἐλεύθερος». Οἱ Ἕλληνες  ποτὲ δὲν ἦσαν πεισιθάνατοι καὶ  σὲ καμμία περίπτωση δὲν θὰ μποροῦσαν  νὰ ἐπανδρώσουν τάγματα αὐτοκτονίας. Ἦσαν λάτρεις τῆς ζωῆς καὶ ὁ  ἀγώνας τους δὲν ἔγινε ἀπὸ αὐτοκτονικὴ  διάθεση.  

Ἁπλῶς  εἶχαν  τὶς  ἀπαιτήσεις πού  κάθε φιλελεύθερος πολιτισμένος  λαὸς  ἔχει ἀπὸ  τὸν  βίο του.

 Δὲν  τοὺς ἐνδιέφερε ἁπλῶς ἡ ἐξασφάλιση μίας ὑποτυπώδους βιολογικῆς συνέχειας. Ἤθελαν τὴ ζωὴ τους μεστὴ νοήματος καὶ αὐτενέργειας. Ἤθελαν ὄχι μόνο νὰ ζοῦν ἐλέῳ ὀθωμανικῆς χάριτος ἤθελαν νὰ ἀποφασίζουν καὶ πῶς νὰ ζοῦν. Ἤθελαν τὴν εὐλογία τῆς ἐλευθερίας. Καὶ ἦσαν ἕτοιμοι νὰ δώσουν καὶ τὴ ζωή τους γιὰ τὴν πληρότητα τοῦ βίου τους. Πέρασε μύρια κύματα ἡ ἐπανάσταση. Κινδύνεψε μὲ τὴν εἰσβολὴ τοῦ Ἰμπραὴμ στὴν Πελοπόννησο, ἀναζωογονήθηκε ἀπὸ τὴν φίλια ἐπέμβαση τῶν δυτικῶν φιλελλήνων στὸ Ναυαρῖνο γιὰ νὰ φθάσει ἡ τελικὴ δικαίωση τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας. 

Σὲ αὐτὸ τὸν ἀγῶνα οἱ Κύπριοι  δὲν ἦταν ἁπλῶς νοεροὶ συμπαραστάτες. Ἡ Φιλικὴ Ἑταιρεία εἶχε ἐπεκταθεῖ  καὶ στὴν Κύπρο ὅπου ὁ Φιλικὸς  Δημήτριος Ἴπατρος εἶχε μυστικὲς ἐπαφὲς μὲ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Κυπριανό. Φιλικοὶ φιλοξενοῦνταν στὴν κρύπτη τοῦ Παγκυπρίου Γυμνασίου. Ἀπεσταλμένος τοῦ Ὑψηλάντη εἶχε ἐπίσης κατέλθει μυστικὰ στὴν Κύπρο προκειμένου  νὰ συλλέξει εἰσφορὲς γιὰ τὸν  κυοφορούμενο ἀγῶνα. Ἡ παράδοση ἐπίσης λέει ὅτι ὁ Κωνσταντῖνος Κανάρης  εἶχε ἐπισκεφθεῖ μὲ καράβια του  τὴν Κύπρο καὶ ὅτι εἶχε παραλάβει  προμήθειες, ἀφοῦ φιλοξενήθηκε στὴν περιοχὴ Λαπήθου. Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἀπόπειρα ἀμεσότερη καὶ  ἐνεργότερη. Ὁ τότε ἐπίσκοπος Πάφου  Χρύσανθος ὁ Β’ λέγεται ὅτι  ἐνεπλάκη σὲ συγκέντρωση Παφίων ὁπλισμένων πού βάδισαν ἀνεπιτυχῶς κατὰ τῆς  Λευκωσίας.

Κορωνὶς  ὅμως τῆς  κυπριακῆς  προσφορᾶς  ἦταν οἱ ψυχὲς  τῶν  προκρίτων καὶ  ἐπισκόπων  τῆς  Κύπρου ποῦ  ἀφαιρέθηκαν  βαναύσως ἀπὸ τὸν Κουτσιοὺκ  Μεχμέτ. Γύρω στὰ 500 ἄτομα  ἀπὸ  τὴν ἐκκλησιαστικὴ  καὶ κοινωνικὴ ἡγεσία τοῦ τόπου  ἐκτελέστηκαν ἀφήνοντας τοὺς Κύπριους ἀποδεκατισμένους καὶ ἀκέφαλους. 

Ἡ ἐθνικὴ ἐπανάσταση ὅμως, Ἕλληνες  συμπατριῶτες, πού ξεκίνησε μὲ τὸν  ἔνοπλο ἀγῶνα κατὰ τῶν Τούρκων  δὲν τελείωσε τὸ 1829. Ἀλίμονο. Ἡ  ἑλληνικὴ ἐπανάσταση ἄνοιξε τρεῖς  βασικὲς πύλες προκλήσεων: τὸ κεφάλαιο τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας, αὐτὸ τῆς χειραφέτησης τοῦ πολίτη στὸ  πλαίσιο τῆς Δημοκρατίας καὶ  τελικὰ τὸ κεφάλαιο τῆς ἀπερίσπαστης ἑλληνικῆς πνευματικῆς δημιουργίας.

Ἡ πτυχὴ τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας ξεκίνησε μὲ τὴν ἐγκατάσταση, μετὰ τὸν ἀδόκητο θάνατο τοῦ Καποδίστρια, μοναρχικῶν θεσμῶν ξένων πρὸς τὴν  ἑλληνικὴ παράδοση.

Ἀκόμη, ἡ πολιτικὴ ζωὴ  τῆς  Ἑλλάδος  ταλαιπωρήθηκε  γιὰ χρόνια μὲ ξενοστραφῆ κόμματα  τὰ ὁποῖα  λειτουργοῦσαν  ὑπὸ  τὴν  ἐπιρροὴ ξένων μεγάλων  δυνάμεων. Ἔτσι στὰ  πρῶτα  χρόνια μετὰ τὴν  ἀνεξαρτησία εἴδαμε νὰ δημιουργοῦνται Ἀγγλικό, Ρωσικό, καὶ  Γαλλικὸ Κόμμα. Τὸ ἐγχείρημα τῆς  ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας συνεχίστηκε  γιὰ χρόνια μὲ μεταπτώσεις μὲ τὴν  περίοδο μετὰ τὸν Β’ παγκόσμιο  πόλεμο νὰ ὁροθετεῖ νέα περίοδο  ξένης ἐξάρτησης μὲ τελικὸ στάδιο τὴν ἐλευθέρωση τῆς δημοκρατικῆς ζωῆς μὲ τὴ θυσία τῆς Κύπρου. Καὶ  ἡ ἐσωτερικὴ δημοκρατία ὅμως ἐξελίχθηκε περνώντας καταστολές, πολιτικὲς  διώξεις τῆς ἀριστερᾶς, ἰδεολογικὲς  προκαταλήψεις μέχρι νὰ φτάσουμε στὸ σήμερα. Καὶ ἡ ἐξέλιξη  συνεχίζεται. Τελικὰ στὸν χῶρο τῆς  ἐθνικῆς δημιουργίας λογῆς λογῆς  διανοητὲς δούλεψαν πρόκοψαν καὶ  ἀνανέωσαν τὴν λάμψη τοῦ παλαιοῦ  ἑλληνικοῦ πολιτισμικοῦ στίγματος. 

 Ἡ ἐπανάσταση λοιπὸν κάθε ἄλλο παρὰ ὁλοκληρώθηκε. Ἄρχισε μὲ τὴ διεκδίκηση ἀνεξάρτητης ἑλληνικῆς ἐπικράτειας. Ἡ ἐξασφάλιση σὲ πρῶτο χρόνο  τῆς ἐθνικῆς ἐπικράτειας ἀπελευθέρωσε τὶς ἀπωθημένες δυνάμεις τοῦ ἑλληνικοῦ  ἔθνους στὰ τρία πεδία: τῆς ἐθνικῆς  ἀνεξαρτησίας, τῆς πολιτικῆς Δημοκρατίας  καὶ τῆς πολιτισμικῆς δημιουργίας. Αὐτὸ ὅμως ἦταν μόνο ἡ ἀρχή. Ἡ  ἐθνικὴ ἐπανάσταση εἶναι μία συνεχὴς  διεκδίκηση. Ἕνας συνεχὴς ἀγώνας γιὰ  πραγμάτωση ἑνὸς εὐγενοῦς ἐθνικοῦ  ὁράματος. Καὶ ὅποιος νομίζει ὅτι  ἡ ἐπανάσταση τελειώνει μὲ τὴν  ἔναρξη τοῦ πολιτικοῦ βίου πλανᾶται πλάνην οἰκτρά. Ὁ ἴδιος ἀγώνας συνεχίζεται μὲ ἄλλα, εἰρηνικά, μέσα. Ἐκτενὴς συζήτηση γίνεται γιὰ  τὴ σύγχρονη δημιουργία ἐθνῶν κρατῶν. Ἡ σύστασή τους ὅμως ὑπογραμμίζει ἀκριβῶς τὴν ἀνάγκη τῶν ἐθνῶν  νὰ ἐξασφαλίσουν κοιτίδα ἀσφαλοῦς ἀνάπτυξης καὶ ἄνθισης. Ἔχει λεχθεῖ εὐστόχως ὅτι ὁ Ἑλληνισμὸς εἶναι τρόπος καὶ ὄχι χῶρος. Ὄντως ὁ Ἑλληνισμὸς γεννήθηκε ἐκτὸς αὐστηρῶν γεωγραφικῶν ὁρίων. Ὄντως ἡ ἐπιρροὴ τοῦ δρασκέλισε τὰ κατὰ καιροὺς θεωρούμενα στενὰ ἑλληνικὰ γεωγραφικὰ ὅρια. Ὄντως ἡ ἑλληνικὴ διασπορὰ εἶχε πάντοτε σοβαρὴ συνδρομὴ στὴν διαμόρφωση τῆς ἑλληνικῆς πεμπτουσίας. Ἐντούτοις στὶς μέρες μας κανένας λαός, ὅσο ἰσχυρὸ καὶ νὰ εἶναι τὸ φῶς του, δὲν ἔχει τὴν πολυτέλεια νὰ ζεῖ καὶ νὰ δημιουργεῖ ἐκτὸς τῶν ὁρίων μίας ὀργανωμένης πολιτείας. Τὸ ὀργανωμένο κράτος βελτιστοποιεῖ, δίδει τὴ σφραγίδα νομικῆς κάλυψης καὶ ἐπιτρέπει σὲ κάθε πολιτισμὸ νὰ νέμεται τὰ πλεονεκτήματα μία διεθνοῦς ὑποστάσεως. Μίας συγκεκριμενοποιημένης πολιτικῆς καὶ οἰκονομικῆς παρουσίας στὸ διεθνὲς σκηνικό. Συνεπῶς ἡ Ἑλλὰς τοῦ τρόπου καὶ τοῦ πολιτισμοῦ χρωστᾶ πολλὰ στὴν Ἑλλάδα τοῦ κράτους, τῶν νόμων καὶ τῆς γεωγραφικῆς ἐπικράτειας. Καὶ ἂν σήμερα δὲν πάει καλὰ ἡ μητροπολιτικὴ Ἑλλὰς τῶν κρατικῶν ὁρίων τὸ τίμημα καταβάλλεται σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα. Καὶ μαζὶ τραυματίζεται καὶ ἡ ἄϋλη Ἑλλάς. Αὐτὴ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς ἱστορικῆς διαχρονίας. Ἂς μὴν μᾶς πείσει λοιπὸν καμμιὰ σύγχρονη σειρήνα ὅτι τὸ ἔθνος κράτος συμπλήρωσε τὴν ἱστορική του διαδρομή. Ἂς μὴν μᾶς ποῦν ὅτι ἄλλα πολιτειακὰ σχήματα πολυπολιτισμικῆς ὑφῆς ἦλθαν νὰ ἀντικαταστήσουν τὸ παρωχημένο δῆθεν ἔθνος κράτος. Ἔθνη ἰσχυρότερα καὶ πολυπληθέστερα ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμὸ μάχονται νὰ κρατήσουν ἀλώβητη τὴν κρατική τους ὑπόσταση. Ἀκόμη καὶ στὴν ὑπερκρατικὴ ΕΕ τὰ συναποτελοῦντα αὐτὴν κράτη ἐπιχειροῦν νὰ διατηρήσουν τὴν ἔνταση τῆς ἐθνικῆς τους φωνῆς. Ὁραματίζονται μία Εὐρώπη τῶν ἐθνῶν καὶ ὄχι μία ἐθνικὴ Εὐρώπη βγαλμένη ἀπὸ τὸ χωνευτήρι τῶν λαῶν!

Δυστυχῶς μερικοὶ λαοὶ ἢ μᾶλλον ἡγεσίες κρατῶν ἑστιάζονται στὸ  πρωτόγονο στοίχημα τῆς κρατικῆς ἐπέκτασης. Δὲν ἔχουν ἀντιληφθεῖ ὅτι τὸ σύγχρονο στοίχημα εἶναι  ἡ ποιοτικὴ ἀνάδειξη καὶ ὄχι  ἡ συνοριακὴ ἐπέκταση. Ἕνα τέτοιο παράδειγμα ὁ Τοῦρκος γείτονάς μας ὁ ὁποῖος σὲ ἀναζήτηση ταυτότητας κινεῖται συμπλεγματικὰ μεταξὺ ἰσλαμισμοῦ καὶ νεοθωμανισμού. Καὶ ἐμεῖς  οἱ Ἕλληνες περάσαμε μεγαλοϊδεατισμοὺς  καὶ ξέρουμε τί σαράκι εἶναι  νὰ ἀφήνεις ἕνα λαμπρὸ παρελθὸν νὰ σοῦ ὑπαγορεύει γεωγραφικὴ ἐπέκταση.

Ἡ ἀτυχία τῶν  Ἑλλήνων  καὶ  τῆς  Ἑλλάδος καὶ  τῆς Κύπρου εἶναι  ὅτι αὐτὸς ὁ ἐπικίνδυνος  πειραματισμὸς γίνεται στὸ κατώφλι  μας καὶ μὲ ἄμεσο  στόχο καὶ  τὶς  δύο  χῶρες. Ἐνόσω  τὸ τουρκικὸ ὅραμα  παραμένει ἐπεκτατικό. Ἐνόσω  ἡ  Τουρκία  μεγεθύνεται  στρατιωτικά. Ἐνόσω  ἡ Κύπρος βρίσκεται  ὑπὸ  κατοχή, ὁ  Ἑλληνισμὸς δὲν  ἔχει τὴν  πολυτέλεια τοῦ  ἐφησυχασμοῦ. Λέγεται  ὅτι ἡ  οἰκουμένη ἔχει βαδίσει ἀνεπιστρεπτὶ στὴν ἐποχὴ  τῆς εἰρήνης. Αὐτὸ εἶναι σωστό. Ὑπάρχουν ὅμως κράτη φωτοσβέστες  πού ἐπιμένουν νὰ μιλοῦν τὴ γλῶσσα τῆς στυγνῆς ἀπειλῆς καὶ  τῆς στρατιωτικῆς ἰσχύος. Ἕνα ἀπὸ  αὐτὰ εἶναι καὶ ἡ Τουρκία. Συνεπῶς  ὁ Ἑλληνισμὸς πρέπει νὰ παραμείνει σὲ ἐγρήγορση. Τὸ ἑλληνικὸ κράτος ποῦ  οἰκοδομήθηκε ἀπὸ τὸ 1821 καὶ ἐντεῦθεν, μὲ τὰ τρωτά του, πρέπει νὰ προστατευθεῖ καὶ νὰ ἐνισχυθεῖ. Καὶ ἂς μὴν  θεωρήσει κανεὶς ὅτι  δωρίζοντας ἐθνικὸ χῶρο μποροῦμε νὰ ἐξασφαλίσουμε εἰρήνη. Ἡ ὀσμὴ ἀδυναμίας ἀποθρασύνει  τὸν ἰσχυρό.

Καὶ ἡ Κύπρος ὅμως ἔχει ἄρρηκτους  δεσμοὺς μὲ τὸ ’21. Παρὰ τὸ διαφορετικὸ  κρατικὸ πεπρωμένο καὶ τὴ ματαίωση τοῦ στόχου τῆς Ἑνώσεως. Τὸ ’21 τροφοδότησε τὸ ’55 καὶ ὅλα μαζὶ χαλύβδωσαν τὴν κυπριακὴ ἑλληνικὴ φυσιογνωμία. Ἂν δὲν ὑπῆρχε ’21 δὲν  θὰ ὑπῆρχε ’55. Ἂν δὲν ὑπῆρχε ’55 δὲν θὰ ὑπῆρχε Κυπριακὴ Δημοκρατία.  Κουβαλοῦμε λοιπὸν τὸ ’21 στὸ αἷμα τῆς ψυχῆς μας καὶ ἡ νομοτελειακὴ ἐθνικὴ συνάφεια καθορίζει καὶ  ἐμᾶς ἐδῶ στὴν Κύπρο. Τὰ προαναφερθέντα ὅμως κατατείνουν καὶ στὸ ἑξῆς συμπέρασμα: Ὅπως κανεὶς ἄλλος λαός, ἔτσι οὔτε καὶ ὁ Κυπριακὸς Ἑλληνισμὸς μπορεῖ νὰ ἀντέξει ἔξω ἀπὸ  τὴ σκέπη ἑνὸς προστατευτικοῦ πολιτειακοῦ  πλαισίου.

Μὲ τὰ ψεγάδια καὶ τὶς  ἀγκυλώσεις της ἡ Κυπριακὴ Δημοκρατία ὑπῆρξε ἕνα ἀσφαλὲς καταφύγιο  γιὰ τὸν Κυπριακὸ Ἑλληνισμό.

Ὑπῆρξε ὁ κυμματοθραύστης ὑπὸ τῶν  προστασία τοῦ ὁποίου ὁ ἐντόπιος ἑλληνισμὸς ἀνέπτυξε τὴν προσωπικότητά του καὶ τὶς ἀρετές του. Δὲν εἶναι λοιπὸν ἀδόκιμο πού ὁ ἀείμνηστος Τάσος Παπαδόπουλος εἶχε ἀναφερθεῖ στὸ ἱστορικό του διάγγελμα στὴν ὕψιστη ἀνάγκη προστασίας τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας.

Σήμερα εἰδικὰ τὸ ζήτημα μπαίνει  ἐπιτακτικότερα. Ἡ σημερινὴ διαπραγμάτευση κινεῖται στὸν χῶρο τοῦ  ἐπικίνδυνου  συνταγματικοῦ  πειραματισμοῦ. Τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι  ὅτι προσφέρουμε  περισσότερα  στοὺς Τούρκους ἀπὸ  ὅ,τι δικαιοῦνται. Πού ὄντως προσφέρουμε. Τὸ ζήτημα εἶναι ὅτι  ἔχουμε ἀφαιρέσει  κρίσιμη θεμελίωση ἀπὸ  τὴν  οἰκοδομούμενη λύση. Ὅ, τι καὶ νὰ γίνει, ὅ, τι καὶ νὰ συμφωνήσουμε δὲν  ἔχουμε τὸ δικαίωμα νὰ δυσκολέψουμε τὴν ἐπιβίωση τοῦ κυπριακοῦ  ἑλληνισμοῦ μὲ συνταγματικοὺς θεσμοὺς  δυσλειτουργικοὺς καὶ θνησιγενεῖς. Πολλοὶ κραδαίνουν τὴν περιώνυμη  Δικοινωτική, Διζωνικὴ Ὁμοσπονδία ὡς ὕπατη ἑλληνικὴ ἀξίωση. Σφάλμα μέγα. Εἶναι δυνατὸν αὐτὴ ἡ σύνοψη τουρκικῶν ἀπαιτήσεων νὰ ἀποτελεῖ τὸ ἀνάχωμα ἑλληνικῆς ἀντοχῆς; Μήπως τὸ ἀπορριφθὲν σχέδιο Ἀνάν δὲν ἦταν μία μορφὴ Διζωνικῆς  Δικοινοτικῆς Ὁμοσπονδίας; Δὲν ὁδηγοῦσε ὅμως σὲ καταβαράθρωση καὶ κατάλυση; Ἂς σταματήσουμε λοιπὸν αὐτὴ τὴν  ἀδιέξοδη νταμπελομαχία. Τὸ μόνο πού  πετυχαίνουμε εἶναι νὰ ἐκτρέπουμε τὴ συζήτηση ἀπὸ τὰ θεμελιώδη. Ἂς ἐπανεισάγουμε ὅρους ἑλληνικῆς  ἐπιβίωσης καὶ ἀντοχῆς. Καὶ  τὸ κυριότερο ἂς ἐπανεστιάσουμε στὸν κύριο στόχο μας, αὐτὸν τῆς  φυσικῆς καὶ ἐθνικῆς ἐπιβίωσης  τοῦ Κυπριακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Στὸ  πλαίσιο μίας δίκαιης πολιτείας  πρέπει νὰ διασφαλίζεται καὶ ἡ  ὕπαρξη τῶν λοιπῶν κοινοτήτων τοῦ  νησιοῦ. Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρᾶγμα.  Εἶναι ἄλλο πρᾶγμα ὅμως ἡ ἀποδυνάμωση  τοῦ βασικοῦ στόχου τῆς ἀποκατάστασης  τῶν Ἑλλήνων τῆς Κύπρου.

Συμπολίτιδες, συμπολίτες δὲν πρέπει νὰ ξεχνοῦμε ὅτι εἴμαστε ἐδῶ  γιὰ νὰ γιορτάσουμε τὴ σύγχρονη ἑλληνικὴ ἀναγέννηση. Τὰ αἰσθήματα  δὲν μποροῦν παρὰ νὰ εἶναι εὐφρόσυνα.

Κανένα πολιτικὸ γεγονὸς δὲν μπορεῖ νὰ ρίξει σκιὰ στὸ ἄπλετο φῶς  τῆς ζωῆς καὶ τῆς δημιουργίας. Ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται σήμερα ἡ  ἑλληνικὴ ἀλλὰ καὶ ἡ κυπριακὴ πολιτικὴ πορεία ἕνα πρᾶγμα παραμένει  εὐοίωνο καὶ ἐλπιδοφόρο: Ὁ Ἕλλην, καὶ στὴν Κύπρο καὶ στὴν Ἑλλάδα, διαθέτει ἀστείρευτα ἀποθέματα σφρίγους καὶ δυναμισμοῦ. Αὐτὸ καμμία ἐσφαλμένη  πολιτικὴ ἀπόφαση δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ἀναιρέσει. Τουλάχιστον ὄχι  ἀκόμη. Κρατᾶ τὸ μέλλον στὰ χέρια  του. Φτάνει νὰ τὸ θελήσει, φτάνει νὰ τὸ διεκδικήσει.

Πάνω καὶ πέρα ἀπὸ  κομματικὰ  στεγανὰ  καὶ συνθλιπτικοὺς κυνισμοὺς  πλεγμάτων  κατωτερότητας. Τὸ ἐθνικὸ  φιλότιμο πού  κέντρισε τοὺς ξυπόλυτους τοῦ  Μεσολογγίου  φωλιάζει σὲ κάθε γωνιὰ τῆς ἑλληνικῆς  μας ψυχῆς. 

 πηγή