Η ΛΕΠΡΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι.

Χαίρεται.

Πολύ αποκαλυπτικό και εμπεριστατωμένο, το Ευαγγελικό ανάγνωσμα που θα ακούσουμε αύριο. Είναι το ανάγνωσμα εκείνο που περιγράφει τη θεραπεία των δέκα λεπρών, αλλά και την αχαριστία των ανθρώπων.

Πριν ξετυλίξω την σκέψη μου, να δούμε λίγο, τι είναι η λέπρα; 

Με τον όρο λέπρα, ή αλλιώς νόσος του Χάνσεν, εννοείται χρόνια λοιμώδης ασθένεια του ανθρώπου, που προκαλείται από τα μυκοβακτήρια Mycobacterium leprae και Mycobacterium lepromatosis. Αγγλικά η νόσος λέγεται Leprosy και ετυμολογικά η λέξη έχει Ελληνική προέλευση από το Λέπος=φλούδα, λέπι--> Λεπερός = ο έχων λέπια, φλούδες--> Λεπρός. H λέξη Λέπρα μεταφέρθηκε δια των λατινικών στα Αγγλικά και στις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες.

Το μυκοβακτήριο της λέπρας ανακαλύφθηκε το 1873 από το  γιατρό Γκέρχαρντ Αρμάουερ Χάνσεν και αναγνωρίστηκε από τον Άλμπερτ Νάισερ. Ως τότε πολλοί νόμιζαν ότι ήταν κληρονομική.Ο Χάνσεν συμπέρανε τη μολυσματικότητά της και έδειξε ότι ήταν δυνατόν να ελεγχθεί κάπως, αν οι πάσχοντες απομονώνονταν. Η λέπρα αναφέρεται συχνά κατ' ευφημισμόν ως νόσος του Χάνσεν. Η λέπρα παραμορφώνει τα άτομα που πάσχουν αλλοιώνοντας το δέρμα τους, ενώ παρουσιάζονται και εξογκώματα. Επίσης μπορεί να απονεκρώσει τα νεύρα του δέρματος με αποτέλεσμα ο ασθενής να μη νιώθει τίποτα στα σημεία αυτά. Η λέπρα μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας κυρίως μεγαλύτερα των 3 ετών. Παρόλο που είναι πολύ παλιά ασθένεια ακόμα και στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός ατόμων νοσεί από αυτή κυρίως σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής και χώρες της Νότιας Αμερικής. Υπολογίζεται ότι καθημερινά νοσούν περίπου 1000 άτομα.

 Όπως γράφει η επίσημη Ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τη λέπρα, "Ο μηχανισμός μετάδοσης της λέπρας είναι η παρατεταμένη στενή επαφή με πάσχοντα και η μετάδοση γίνεται κυρίως με τα ρινικά σταγονίδια" Διακρίνονται δυο βασικές μορφές λέπρας, η λεπρωματώδης και η νευρική, από τις οποίες η πιο βαριά και επικίνδυνη για το περιβάλλον είναι η λεπρωματώδης λέπρα που αναπτύσσεται στο δέρμα κυρίως στα άκρα και το πρόσωπο. Το κύριο σύμπτωμα της νόσου είναι η εμφάνιση μεμονωμένων κόκκινων κηλίδων στο δέρμα που μεγαλώνουν και εξαπλώνονται αργότερα σε όλο το σώμα. Ανάλογα με τον τύπο του δέρματος οι κηλίδες αυτές μπορεί να έχουν και άσπρο χρώμα. Η χροιά του δέρματος σε αυτά τα σημεία είναι διαφορετική παρουσιάζοντας διάφορες διηθήσεις. Τα μαλλιά σταδιακά γίνονται ξηρά και παρατηρείται πτώση των φρυδιών των βλεφαρίδων και απώλεια τριχών σε άλλα μέρη του σώματος. Εμφανίζονται παραμορφώσεις στα χέρια τα πόδια και το πρόσωπο. Μάλιστα στο πρόσωπο παρατηρείται πάχυνση των λοβίων που προκαλούν το φαινόμενο του "λεόντειου προσωπείου". Άλλα συμπτώματα είναι η αιμορραγία ή συνεχής συμφόρηση της μύτης και η καταστροφή του ρινικού διαφράγματος. Όταν προσβληθεί ο λάρυγγας παρουσιάζεται απώλεια της φωνής και δυσκολία στην αναπνοή. Συχνά παρατηρούνται βλάβες στα μάτια ή και απώλεια της όρασης λόγω προσβολής του οπτικού νεύρου. Είναι δυνατή και η προσβολή εσωτερικών οργάνων, όπως το ήπαρ, ο σπλήνας ή οι όρχεις, και τα νευρικά στελέχη. Η νευρική μορφή λέπρας χαρακτηρίζεται από προσβολή των νεύρων (νευρίτιδες, πολυνευρίτιδες), που προκαλούν μυικές ατροφίες, τροφικές εξελκώσεις και βλάβες του δέρματος ανάλογες με την προηγούμενη μορφή. Λόγω της απονέκρωσης των νεύρων ο ασθενής δε νιώθει πόνο, κρύο ή ζέστη σε αυτά τα σημεία. Η αναισθησία αυτή μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς τους οποίους δεν αντιλαμβάνεται το άτομο και μπορεί να οδηγήσουν σε μολύνσεις ή και ακρωτηριασμούς αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Η λέπρα, αυτή καθεαυτή, γενικά δε θεωρείται θανατηφόρος ασθένεια. Ο θάνατος μπορεί να επέλθει από τις συνέπειες της νόσου, όπως μολύνσεις ή φυματίωση.

Είναι λοιπόν μια φοβερή ασθένεια, με φρικτούς πόνους, η οποία τους παλαιότερους καιρούς, έκανε τους ανθρώπους, που προσέβαλε, δυστυχισμένους και τελικώς τους οδηγούσε στον θάνατο.

Όποιος δυστυχισμένος παρουσίαζε τα πρώτα σημάδια της λέπρας τον συλλάμβαναν και τον έστελναν εξορία, μακριά από την κοινωνία για να μη μεταδοθεί το μόλυσμα, είναι γνώστη πιστεύω στην Κρήτη η Σπιναλόγκα, το λεπρό - νησί, και μετά άλλωστε και από την επιτυχημένη εκείνη ταινία το «το Νησί», έγινε γνωστή και σε ολόκληρο τον κόσμο.

 Δόξα τω Θεώ όμως, το φάρμακο κατά της λέπρας που ανακαλύφθηκε, έδωσε τέλος στην τρομερή αυτή νόσο και τα λιγοστά σχετικώς κρούσματα στις χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου, σήμερα, αντιμετωπίζονται αποτελεσματικώς.

Μια ομάδα τέτοιων δυστυχισμένων ανδρών και συγκεκριμένα 10 τον αριθμό, θεραπεύει ο Κύριος Ιησούς, όταν οι ίδιοι τον είδαν από μακριά να περνά τον δημόσιο δρόμο και του φώναξαν «Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς». Το φώναξαν και το ζήτησαν με πίστη. Πίστευαν ότι όπως είχε θεραπεύσει μέχρι εκείνη τη στιγμή τόσο πλήθος ασθενών, έτσι και τώρα, είχε την δυνατότητα να δώσει την υγεία και στους ίδιους. Και όπως ήταν φυσικό, ό Κύριος Ιησούς Χριστός, τους χάριζεί αυτό που ζητούσαν. Την πολυπόθητη υγεία. Γι’ αυτό και τους δίνει τώρα εντολή να παρουσιάσουν τα καθαρά από την λέπρα πρόσωπά τους στους Ιερείς, ώστε να πιστοποιήσουν αυτοί ότι οι πρώην λεπροί είναι τώρα άνδρες υγιείς. Αυτό και έγινε. Και δυστυχώς για τους εννέα από τους δέκα, το θέμα τελείωσε εκεί…

Φαίνεται όμως, πως, εκτός από τη λέπρα του σώματος, οι άνθρωποι κινδυνεύουμε και από την άλλη φοβερή λέπρα της ψυχής, που ονομάζεται αχαριστία. Γιατί από τους δέκα, μόνο ο ένας επέστρεψε «μετά φωνής μεγάλης δοξάζων τον Θεόν και έπεσεν επί πρόσωπον παρά τους πόδας αυτού ευχαριστών αυτώ». Και το περισσότερο παράδοξο είναι ότι ο άνθρωπος αυτός δεν ήταν Ιουδαίος αλλά Σαμαρείτης.

Αλήθεια, έχουμε άραγε σκεφτεί ποτέ ότι και εμείς οι ίδιοι, που μπορεί να μην έχουμε λέπρα ή κάποια άλλη σωματική ασθένεια, ενδεχομένως να έχουμε κολλήσει αυτή την μεταδοτική ασθένεια, τη λέπρα της ψυχής που λέγεται αχαριστία; Και πώς όχι; Όταν επί παραδείγματι περνούν οι εβδομάδες και δεν δίνουμε ούτε μία ώρα την Κυριακή για τον εκκλησιασμό, ώστε να ευχαριστούμε τον Θεό για τις τόσες δωρεές Του;

Πώς είναι δυνατόν να ζούμε μέσα σε τόσες ευλογίες, από τα πιο υλικά μέχρι και τα πλέον πνευματικά και εμείς οι ίδιοι να μη αισθανόμαστε την ανάγκη της ευχαριστίας; Ακριβώς δε γι’ αυτή την φοβερή κατάσταση της αχαριστίας ο Ιησούς εκφράζει μέσω της Ευαγγελικής αυτής περικοπής, ένα διαχρονικό παράπονο «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού;»

Μπορεί κανείς και μόνο από αυτό το Θεϊκό παράπονο να κατανοήσει για τι μεγάλο κακό γίνεται λόγος.

Αλλά ας μη λησμονούμε ότι ο κάθε άνθρωπος δε ζει μόνος επάνω στον πλανήτη, ζει μέσα σε κοινωνία. Με συνανθρώπους και τούτο σημαίνει ότι πρέπει να εκδηλώνουμε την ευχαριστία μας, εκτός του Θεού κατ’ αρχάς, και στους συνανθρώπους μας στη συνέχεια, που είναι η εικόνα του Θεού.

Πώς είναι δυνατόν να μην ευχαριστούμε και να μη τιμούμε τους γονείς μας, οι οποίοι έγιναν οι συνδημιουργοί του Θεού, και με τόσους κόπους και θυσίες μας μεγάλωσαν; Πώς να μη τιμούμε τους διδασκάλους και καθηγητές μας, αφού, κατά τον Μέγα Αλέξανδρο, αυτοί μας χάρισαν το «Ευ Ζην»; Πώς να μην τιμούμε και ευγνωμονούμε τους πνευματικούς μας Πατέρες, οι οποίοι αγωνίζονται και ποικιλοτρόπως κοπιάζουν για να μορφώσουν μέσα στην ύπαρξή μας τον Κύριο και Θεό μας Ιησού Χριστό;

Να λοιπόν που η σημερινή Ευαγγελική περικοπή μας φωτίζει και αυτή την πτυχή, και μας βοηθά να κατανοήσουμε ότι, αφ’ ενός θα πρέπει, πάση θυσία να ξεριζώσουμε από την καρδιά μας την φοβερή αχαριστία, και αφ’ ετέρου, επιβάλλεται, με την Χάρη του Θεού, να καλλιεργήσουμε την ουράνια αρετή της ευγνωμοσύνης, όπως ακριβώς έκανε και εκείνος ο Σαμαρείτης.

Ναι, η ευχαριστία και η ευγνωμοσύνη δεν είναι κάτι το απλό. Είναι σύνολον αρετών. Και κατά τον Ιερό Χρυσόστομο, είναι αυτή η αρετή που όταν τη διαθέτει ο άνθρωπος, κατά κάποιο τρόπο ερεθίζει την αγάπη του Θεού, ώστε να του δώσει και άλλα χαρίσματα και άλλες δωρεές στην ευλογημένη του ζωή.

Να δώσει ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ώστε με την χάρη Του, όλοι μας να βρούμε αυτή την ευλογημένη ψυχική υγεία, η οποία θα εκφράζεται με την αρετή της ευγνωμοσύνης.

Γόρτυνα 18 /01/2014

Πατήρ Δημήτριος.