Κυριακή Γ” Ματθαίου «Μὴ μεριμνᾶτε…»

Διάφορες ἀνάγκες πιέζουν τὸν ἄνθρωπο κάθε ἐποχῆς. 

Καὶ ἡ ἀνήσυχη φροντίδα γιὰ τὸ αὔριο ἀποτελεῖ συνήθως τρόπο ζωῆς γιὰ πολλοὺς ἀνθρώπους. Δὲν ταλαιπωρεῖ μόνο τοὺς οἰκονομικὰ ἀδύνατους, ἀλλὰ ταράζει καὶ τοὺς εὐκατάσταστους. Αὐτοὶ βέβαια ταλαιπωροῦνται ἀπὸ τὰ αἰτήματα ποὺ ἡ καταναλωτικὴ κοινωνία μας διαρκῶς πολλαπλασιάζει.

Α) Ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀγχώδη μέριμνα, ποὺ στραγγαλίζει τὴν ἀνθρώπινη ὕπαρξη, ζητάει νὰ μᾶς ἐλευθερώσει ὁ Χριστός. «Μὴ μεριμνᾶτε…», τονίζει μὲ ὅλο τὸ κῦρος Του. Μὴν ἀνησυχεῖτε οὔτε καὶ γιὰ τὰ πιὸ ἄμεσα καὶ ἀπαραίτητα. Μὴν ἀφήνετε νὰ σᾶς τυραννοῦν ἀγωνιώδεις σκέψεις γιὰ τὸ μέλλον, γιὰ τὴ ζωή σας. Σπᾶστε τὰ δεσμὰ τῆς ἀνησυχίας μὲ μιὰ χαρούμενη ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό. Καὶ γιὰ νὰ μὴν ἀφήσει περιθώρια γιὰ ἀμφιβολίες καὶ ἀμφισβήτηση, ὁ Κύριος ἀναπτύσσει τὸ μήνυμά Του αὐτὸ σὲ μιὰ σειρὰ συλλογισμῶν…

α) Τὸ πρῶτο ἐπιχείρημα στηρίζεται στὴν ψύχραιμη λογική: «Δὲν ἀξίζει ἡ ζωὴ περισσότερο ἀπὸ τὴν τροφή, καὶ τὸ σῶμα περισσότερο ἀπὸ τὸ ἔνδυμα;». Ὁ Θεός, ποὺ ἔδωσε τὸ κατ’ ἐξοχὴν μεγάλο, τὴν ἀνθρώπινη ζωή, τὸ σῶμα τὸ πλασμένο μὲ ἀσύγκριτη σοφία, δὲν θὰ χαρίσει καὶ τὸ λιγότερο, ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴν συντήρησή του, τὴν τροφὴ καὶ τὸ ἔνδυμα;

β) Ὁ δεύτερος συλλογισμὸς στρέφει τὴν προσοχὴ στὴ φύση.

 Στὰ πουλιά, ποὺ ἐλεύθερα πετοῦν στὸν οὐρανό, στὰ λουλούδια, ποὺ ντυμένα χαρούμενα χρώματα λικνίζονται στὸ ἀγέρι τοῦ κάμπου. Ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἐκδηλώνεται μέσα στὴ φύση, σὲ ὅλα. Ἀκόμη καὶ στὰ πιὸ ἀσήμαντα. Πόσο περισσότερο δὲν θὰ φροντίσει γιὰ σᾶς ὁ Θεός, «ὀλιγόπιστοι»;

γ) Τὸ τρίτο ἐπιχείρημα: Ἀναποτελεσματικὴ ἡ ἀνησυχία.

 Τί βγαίνει τάχα μὲ τὴν ἐναγώνια φροντίδα; Τί οὐσιαστικὴ ἀλλαγὴ στὴ ροὴ τῶν γεγονότων μπορεῖ νὰ ἐπιτύχει ὁ ἄνθρωπος, ἁπλῶς μὲ τὴν βιοτικὴ μέριμνα; «Ποιός ἀπὸ σᾶς, ὅσο κι ἂν φροντίσει, μπορεῖ νὰ προσθέσει στὸ ἀνάστημά του ἕναν πῆχυ;».

δ) Καὶ τέταρτο, ἡ μέριμνα γιὰ τὴ ζωὴ φανερώνει εἰδωλολατρικὸ φρόνημα, ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό, στὶς σαφεῖς ἐγγυήσεις καὶ διαβεβαιώσεις Του. «Ὅλα αὐτὰ τὰ ἐπιδιώκουν οἱ ἐθνικοί. Ὁ Πατέρας σας ὁ οὐράνιος γνωρίζει ὅτι ἔχετε ἀνάγκη ἀπ’ ὅλα αὐτά».

Ζῆστε λοιπὸν γαλήνια. Λυτρωθεῖτε ἀπὸ τὸ σκυθρωπό, γεμᾶτο σκοτοῦρες ὕφος. Χαμογελᾶστε ἀβίαστα στὴν κάθε μέρα. Ἀφεθεῖτε ἤρεμα, μὲ χαρούμενη ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό.

Β) Ὅλα αὐτὰ δὲν σημαίνουν ἀδιαφορία γιὰ τὰ βιοτικὰ καὶ τεμπελιά

. Τὸ «μὴ μεριμνᾶτε» τοῦ Χριστοῦ δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τὸ «μὴ ἐργάζεστε». 

Ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς ἐπὶ πολὺ διάστημα ἐργάστηκε χειρονακτικά. «Τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ» κάθε ἄλλο παρὰ τεμπελιάζουν. Ὁλημερὶς πετοῦν, χρησιμοποιοῦν τὴν παρατηρητικότητα, τὸ ράμφος, τὶς φτεροῦγες τους. «Τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ» συνεχῶς ἀξιοποιοῦν τὶς δυνατότητές τους. Ρουφοῦν χυμοὺς καὶ ὀξυγόνο. Ὅλα ὅμως αὐτὰ τὰ κάνουν ἁπλά, ἤρεμε, φυσικά. Χωρὶς ἄγχος.

Ὁ Κύριος δὲν συνηγορεῖ γιὰ μιὰ παθητικότητα ἔναντι τῆς ζωῆς. Δὲν περιφρονεῖ τὴ σοβαρή, ἐπίμονη καὶ προγραμματισμένη ἐργασία. Στὴν παραβολὴ τῶν ταλάντων (Ματθ. κε’ 14-30), σαφῶς καταδικάζει τὴ ραθυμία, τὴν ὁποιαδήποτε δικαίωση τῆς ὀκνηρίας. Ἐκεῖνο ποὺ θέλει ἐδῶ νὰ χτυπήσει εἶναι ἡ ἀγωνιώδης μέριμνα, ἡ ὁποία ταλαιπωρεῖ τὴν ἀνθρώπινη ψυχή. Τὸ «μὴ μεριμνᾶτε» δὲν σημαίνει παραθεώρηση τῶν βασικῶν ἀναγκῶν τῆς ζωῆς. Ἀντίθετα, ὁ Χριστὸς ἀναγνωρίζει τὴ σημασία καὶ ἀναγκαιότητά τους: «Οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρήζετε τούτων ἀπάντων».

Γ) Ἡ λύση βρίσκεται στὸ τί ζητᾶμε «πρῶτον». 

Ὁ Κύριος δὲν ἀμφισβητεῖ ὅτι ἡ τροφὴ καὶ τὸ ἔνδυμα εἶναι ἀπαραίτητα. Ὑπόσχεται ὅτι «ὅλα αὐτὰ θὰ σᾶς χορηγηθοῦν». Τονίζει ὅμως μιὰ θεμελιώδη προϋπόθεση. «Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν».

Δὲν μένει στὸ «ἔχει ὁ Θεός».  Συνιστᾶ μιὰ ὑπεύθυνη στὰση στὴ ζωή, τονίζοντας ὅτι πρὶν ἀπ’ ὅλα εἶναι «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ». Εἶναι ἡ βασιλεία τῆς Ἀγάπης, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ σκοπὸ τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας, τοῦ καθενός μας καὶ ὅλου τοῦ κόσμου.

Τὸ πρόβλημα λοιπὸν εἶναι σὲ τί θὰ δώσουμε προτεραιότητα. Ἂν θὰ βάλουμε «πρῶτον», ὅπως ταιριάζει, τὴ «βασιλεία τοῦ Θεοῦ», τὴν πραγματοποίηση δηλαδὴ τοῦ θελήματός Του, ἂν θὰ προτάξουμε «τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ», τὴν ἐφαρμογὴ τῆς δικαιοσύνης ὅπως Ἐκεῖνος τὴν δίδαξε καὶ ὄχι ὅπως ἐμεῖς τὴν τροποποιοῦμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐγωιστικές μας ἐπιθυμίες. Τὰ ὑπόλοιπα θὰ ἔρθουν μόνα τους. Ἐδῶ βρίσκεται τὸ κλειδὶ γιὰ νὰ βγοῦμε ἀπὸ τὸ δεσμωτήριο τῆς μέριμνας. Μιὰ τέτοια τοποθέτηση σημαίνει συναίσθηση ὅτι τὸ σημαντικότερο εἶναι ὁ Θεός, «ὁ ὢν καὶ ὁ ἢν καὶ ὁ ἐρχόμενος».

Ὅταν νοιώθουμε τὴν μέριμνα καὶ τὴν ἀνησυχία νὰ μᾶς πιέζουν, εἶναι σκόπιμο νὰ ρωτᾶμε τὸν ἑαυτό μας: Τί ζητῶ «πρῶτον»; Μήπως τὴν ἀσφάλειά μου, τὴν ἡσυχία μου καὶ καταλήγω στὴ δειλία καὶ σὲ χίλιους δυὸ φόβους; Μήπως τὴν εὐχαρίστηση, τὴν ἄνεση κι ἔτσι φτάνω στὴν πικρία καὶ σὲ διαρκὴ ἐκνευρισμό; Μήπως τὴ δύναμη, τὴν ἐξουσία κι ἔτσι τελικὰ βρίσκομαι δεμένος μὲ ἀλυσίδες καχυποψιῶν καὶ ἀνησυχιῶν;

Ἡ μέριμνα καὶ τὸ ἄγχος, ποὺ ταλαιπωροῦν τὴν ψυχὴ πολλῶν ἀνθρώπων γιὰ τὰ κάθε μορφῆς «βιοτικά», μ’ ἕνα μόνο τρόπο ἀντιμετωπίζονται ριζικά: Μὲ τὸ νὰ γίνει «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ» τὸ κέντρο τῶν ἐπιδιώξεών μας. Ὅταν αὐτὸ εἶναι τὸ «πρῶτον» ποὺ ζητᾶμε, τότε ἡ ἐσωτερικὴ εἰρήνη, ἡ ἀσφάλεια, ἡ πνευματικὴ ἰσορροπία θὰ ἀκολουθοῦν ὡς φυσική, θεόσδοτη συνέπεια.

Σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ ἐνὼ ἡ τεχνολογικὴ ἐξέλιξη ὑπόσχεται ἄνεση, εὐημερία καὶ «ποιότητα ζωῆς» βλέπουμε νὰ κάνουν χρυσὲς δουλειὲς οἱ ψυχολόγοι καὶ νὰ ξεπουλᾶνε τὰ ἠρεμιστικὰ καὶ τὰ ἀγχολυτικά, ἂς ἐπαναπροσδιορίσουμε οἱ πιστοὶ τὴ σχέση μας μὲ τὸ «πρῶτον», μὲ τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ, «καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ἡμῖν».