Ο Θεός δεν ζητά συνηγόρους στα λόγια, αλλά πιστούς στα έργα... Του π. Αρσενίου Κατερέλου

 

                                   ΟΧΙ στο θρησκευτικό φανατισμό

Ὁ Θεός δέν ζητᾶ συνηγόρους, πού προβάλλουν μέ τά λόγια τους τήν ἀξία τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ζητᾶ πιστούς, πού νά δείχνουν μέ τόν ἄψογο βίο τους, τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ καλύτερη ὑπεράσπιση τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀλλά καί ἡ χειρότερη δυσφήμισή του, προέρχεται ἀπό τόν βίο καί τήν πολιτεία τῶν φερομένων ὡς πιστῶν
του. Πολλοί μιλοῦν γιά τόν Χριστιανισμό μέ τό μέτρο, ἀλλά τόν ζοῦν μέ τόν πόντο. Ἡ διαφορά μεταξύ τοῦ φανατισμοῦ καί τῆς πίστης εἶναι, ὅτι τήν πίστη μπορεῖς νά τήν ἐξηγήσης, χωρίς νά γίνης ἔξω φρενῶν. Ὁ φανατικός ἄνθρωπος εἶναι σάν ἐκεῖνον πού φωνάζει δυνατά, μόνο καί μόνο γιά νά ἀκούη τόν ἀντίλαλο τῆς φωνῆς του ὁἴδιος. Ποιός εἶναι ὁ φανατικός; Ὁ ἄνθρωπος πού δέν ἀλλάζει γνώμη, ἀλλά δέν ἀλλάζει καί θέμα.

Πολλοί ἄνθρωποι φιλονεικοῦν γιά τήν θρησκεία, γράφουν περί αὐτῆς, μάχονται γι᾽ αὐτή, λένε ὅτι εἶναι ἕτοιμοι νά πεθάνουν χάριν αὐτῆς, ἐκτός ἀπό τό νά ζοῦν σύμφωνα μέ αὐτήν.

Ἕνας σοφός εἶπε γιά τόν δραστήριο ἄνθρωπο, πού ἀγωνίζεται χωρίς σκοπό: «Τρέχει, τρέχει ἀκούραστα, πάνω - κάτω στό γήπεδο, μόνο πού ξεχνάει πώς ὑπάρχει καί μπάλα»!

πηγή

Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ

Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ

Παράλληλα μέ τά τρισάγια, τά μνημόσυνα, τά ὀνόματα πού δίνομε στήν Προσκομιδή γιά μνημόνευσι, μαζί μέ τά Σαρανταλείτουργα καί τίς ἐλεημοσύνες ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν κεκοιμημένων, παράλληλα μέ ὅλα αὐτά πού ἔχει θεσπίσει ἡ ἁγία μαςἘκκλησία, ἐπιβάλλεται νά λέμε, τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους σου''.

Αὐτή ἡ προσευχή ἐνδείκνυται περισσότερο γιά τούς κεκοιμημένους σέ σχέσι μέ τούς ζῶντας ἀδελφούς μας, ἐφ᾽ ὅσον οἱ κεκοιμημένοι δέν μποροῦν πλέον νά βοηθήσουν τόν ἑαυτό τους. Διότι ἔχει πλέον λήξει ἡ προθεσμία μετανοίας τους.

Ὁ πανάγαθος ὅμως Θεός, ἔστω καί τήν τελευταία στιγμή, θέλει ὅλους νά τούς σώση.

Ἐδῶ εἶναι ἕνα λεπτό σημεῖο, πού φαίνεται ἡ ἀρχοντιά τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία ἀντί νά μᾶς συγκινῆ, πολλές φορές μᾶς σκανδαλίζει. Ἐάν ἐπενέβαινε ἀπό μόνος του ὁ Θεός γιά νά σώση τίς ψυχές τῶν κεκοιμημένων θά παραβίαζε τήν ἐλευθερία τους, τό αὐτεξούσιο.

Ὁπότε περιμένει ἀπό μᾶς ὁ καλός Θεός νά προσφέρωμε ἐλεύθερα τό δικό μας αὐτεξούσιο ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν κεκοιμημένων γιά νά βρῆ "ἀφορμή" νά βοηθήση ὅλες αὐτές τίς ψυχές. Καί ἔτσι οἱ πάντες ὠφελοῦνται. Καί οἱ σεσωσμένοι, καί οἱ κολασμένοι, ἐφ᾽ ὅσον καί στίς δύο καταστάσεις ὑπάρχουν ἄπειρες διαβαθμίσεις.

Ὅταν ξεκινᾶμε τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ, μέ ἤ χωρίς κομβοσχοίνι, τήν πρώτη μόνο φορά ἐνδείκνυται νά ἀναφέρωμε κάποια ὀνόματα κεκοιμημένων, ὅπως ὀνόματα συγγενῶν γνωστῶν κλπ. Νά ἀναφέρωμε δηλαδή τήν πρώτη μόνο φορά τά ὀνόματα αὐτά καί μετά ἐν συνεχείᾳ χωρίς νά ζαλιζώμεθα καί ἔτσι νά συγχέεται ὁ νοῦς μας, ἐπαναλαμβάνοντας συνεχῶς τά ἴδια ὀνόματα, νά λέμε ἁπλᾶ μόνο τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου''. Ἐκεῖ μέσα, στό ''ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου'', εὑρίσκονται ὅλοι οἱ ἀπ᾽ αἰῶνος κεκοιμημένοι ἀδελφοί μας, ἀλλά ἐπί πλέον κατά ἕναν ἐντελῶς ξεχωριστό, μοναδικό καί ἰδιαίτερο τρόπο, εὑρίσκονται καί τά ὀνόματα πού ἀναφέραμε τήν πρώτη μόνο φορά, στήν ἀρχή.

ΑΡΧΙΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΚΑΤΕΡΕΛΟΣ

Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΑΣ, Ο ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΧΘΡΟΣ

Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΑΣ, Ο ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΧΡΘΡΟΣ

Ὁ χριστιανισμός ἐκπολιτίζει, ἀλλά ὁ πολιτισμός δέν ἐκχριστιανίζει. Θεωροῦμε κατόρθωμα, ὅτι φθάσαμε σέ μηχανές πού «σκέπτονται» καί ἐνεργοῦν σάν «ἄνθρωποι». Ὁ κίνδυνος ὅμως εἶναι, νά καταντήσουν οἱ ἄνθρωποι, νά σκέπτωνται καί νά αἰσθάνωνται σάν μηχανές. Ἤ, μήπως ἤδη ἔχουμε καταντήσει ἔτσι; Διερωτώμεθα...

Τήν ἐποχή μας κατακλύζουν οἱ ''κομπιοῦτερς - μνῆμες''. Ὁ σύγχρονος ὅμως ἄνθρωπος, ὁ ἄνθρωπος χωρίς Χριστό, πάσχει κυρίως ἀπό ''κομπιοῦτερ - λήθης''. Δηλαδή, θέλει καί προσπαθεῖ νά ξεχάση τούς φόβους του, τίς ἀνασφάλειές του καί τίς ἐν γένει ἐνοχές του καί ὄχι νά ἀποβάλλη τά πάθη του καί ὅλες τίς συνέπειες ἀπό αὐτά. Ἐνῶ, ὅταν καί ἐάν ζοῦμε κατά Θεόν, θέλουμε, ὄχι νά ξεχάσουμε τά πάθη μας, ἀλλά νά τά θεραπεύσουμε.

Ταλαίπωρε ἄνθρωπε, ψάξε μέσα σου, ψάξε γιά σένα. Ἀπό σένα πηγάζουν ὅλα, ἀπό τά πάθη σου, ἀπό τόν ἐγωϊσμό σου, ἀπό τίς ζήλειες σου, ἀπό τίς κακίες, τά κόμπλεξ σου καί τόσα ἄλλα. Ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός μας εἶναι ὁ ἴδιος μας ὁ ἑαυτός.

Μή στάζης δηλητήριο, δέν προξενεῖς τίποτε στούς ἄλλους. Ἐσύ μόνος σου αὐτοδηλητηριάζεσαι καί αὐτοτιμωρεῖσαι.

Εἶπε Γέρων: «Ὑπάρχουν λάθη, πού τά δικαιολογῶ καί πάθη πού τά συγχωρῶ, εἶναι τά δικά μου». Ἐγωισμός, ὑπερηφάνεια, πλεονεξία, φιλαυτία, αὐταρέσκεια κ.λ.π.

Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺ ἀντί νά ἀγωνίζωνται πῶς θά ζήσουν κατά Θεόν, ἀπεραντολογοῦν σέ σχολαστικές  συζητήσεις περί Θεοῦ καί Ἁγίων. Ἄν τύχη καί δοῦν δύο πόρτες, πού στή μία εἶναι γραμμένο ''παράδεισος'' καί στήν ἄλλη ''Διάλεξις περί Παραδείσου'' θά προτιμήσουν νά μποῦν στήν δεύτερη πόρτα....

Μέ τίς ἀτέρμονες δογματικές συζητήσεις, ἐκζητήσεις καί ἐκκλησιολογικές φιλονεικίες ἐπιχειροῦμε νά μποῦμε στά οἰκογενειακά τοῦ Θεοῦ. Καί τό μόνο πού καταφέρομε εἶναι νά μένωμε, δυστυχῶς, ἔξω ἀπό τήν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ.

Ἔλεγε ὁ μακαριστός Γέροντας Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: «Ὅλοι εἴμαστε, ἀναμφισβήτητα, παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἀλλά πόσοι ἀπό μᾶς βρίσκονται στό σπίτι τοῦ Πατέρα τους»;

Ἀρχιμ. Ἀρσένιος Κατερέλος

ΣΧΟΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΑΠΑΝΤΗΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ - Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος

ΣΧΟΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΑΠΑΝΤΗΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (86 - Ν)

Σαράντα ἡμέρες μετά τήν Γέννησι τοῦ Ἰησοῦ, τό Παιδίον προσεφέρθη στόν Ναό κατά τόν τότε Νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὁ ἴδιος ὁ Θεός Λόγος, πρίν σαρκωθῆ, εἶχε δώσει ρητή ἐντολή περί καθαρισμοῦ τῆς λεχοῦς στόν θεόπτη Μωϋσῆ: «Εἶπε δέ Κύριος πρός Μωϋσῆν λέγων ''ἁγίασόν μοι πᾶν πρωτότοκον πρωτογενές διανοῖγον πᾶσαν μήτραν ἐν τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ ἀπό ἀνθρώπου ἕως κτήνους˙ ἐμοί ἐστιν''» (Ἔξοδος ΙΓ´ 1, 2). Λέγει λοιπόν ὁ μέχρι τότε ἄσαρκος Λόγος τοῦ Πατρός στόν Μωϋσῆ: «Ἀφιέρωσε σέ Μένα κάθε πρωτότοκο, δηλαδή πρωτογέννητο, τό ὁποῖο, μεταξύ τῶν Ἰσραηλιτῶν, ἀπό ἀνθρώπου ἕως κατοικιδίου ζώου, πρωτοανοίγει κάθε μήτρα, διότι αὐτό ἀνήκει σέ Μένα».

Τότε, ἡ ἐντολή αὐτή ἐδόθη, ἐπειδή εἶχαν μέν ἐξολοθρευθῆ τά πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων, εἶχαν διασωθῆ ὅμως οἱ Ἰσραηλῖται μέ ὅλα τους τά ὑπάρχοντα καί ἀπέφυγε τότε τήν καταστροφή ὁ ἠγαπημένος Ἰσραηλιτικός λαός. Ἀμέσως μετά ἀπό αὐτήν τήν πάταξι τῶν πρωτοτόκων παιδιῶν τῶν Αἰγυπτίων ἐδόθη αὐτή ἡ ἐκ Θεοῦ ἐντολή. Τότε ὁ Φαραώ ἠναγκάσθη καί ἔδωσε ἄδεια στούς Ἑβραίους γιά νά φύγουν ἀπό τήν Αἴγυπτο. Ὅλα αὐτά ἔλαβαν χώρα πρίν τήν θαυμαστή διάβασι τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης.

Σέ ἐλεύθερη ἑρμηνεία τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἰωήλ Γιαννακοπούλου, τό σχετικό κομμάτι ἀποδίδεται ὡς ἑξῆς: «Διότι θά διαβῶ - Ἐγώ Κύριος ὁ Θεός - θά περάσω κατά τήν νύκτα ταύτην τήν χώραν τῆς Αἰγύπτου καί θά φονεύσω πᾶν πρωτότοκον τῆς Αἰγύπτου ἀπό ἀνθρώπου ἕως κατοικιδίων ζώων. Θά ἐκδικηθῶ ὅλους τούς θεούς τῶν Αἰγυπτίων. Ἐγώ εἶμαι ὁ Κύριος. Τό αἷμα τοῦτο τοῦ ἀμνοῦ ἤ ἐρίφου ἐντός τῶν οἰκιῶν ὅπου σεῖς μένετε, θά εἶναι σημεῖον εὐνοίας Μου πρός ὑμᾶς. Θά ἴδω δηλαδή τό αἷμα τοῦτο καί θά σᾶς προφυλάξω καί δέν θά σᾶς πλήξῃ ἡ θανατική πληγή ὅταν θά κτυπῶ τήν Αἴγυπτο» (Ἔξοδος ΙΒ´ 12, 13).

Σέ ἄλλο σημεῖο μᾶς λέγει τό βιβλίο τῆς Ἐξόδου: « Ὁ Μωϋσῆς παρεκάλεσε ὅλην τήν γερουσία τῶν Ἰσραηλιτῶν καί εἶπε πρός αὐτούς. Πηγαίνετε καί λάβετε δι᾽ ἑαυτούς ἀνά ἕναν ἀμνόν κατά οἰκογένειαν καί θυσιάσατε τόν πασχαλινόν τοῦτον ἀμνόν διά τό πάσχα. Θά λάβετε δέσμην ριγάνεως ἀνθισμένης, θά ὑγράνετε αὐτήν διά τοῦ αἵματος εὑρισκομένου πλησίον τῆς θύρας. Θά ἀλείψετε τό ἀνώφλιον τῆς θύρας σας καί τάς δύο παραστάδας ταύτης διά τοῦ αἵματος τούτου, τό ὁποῖον θά εἶναι πλησίον τῆς θύρας. Οὐδείς ἐξ ὑμῶν θά ἐξέλθῃ ἐκ τοῦ οἴκου του μέχρι τῆς πρωΐας, διότι ὁ Κύριος θά διέλθῃ νά φονεύσῃ τά πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων. Θά ἴδῃ τό αἷμα εἰς τό ἀνώφλιον καί εἰς τάς δύο παραστάδας τῆς θύρας σας καί δέν θά ἀφήσῃ τόν διά τήν καταστροφήν τῶν Αἰγυπτίων ὁρισθέντα ἄγγελον νά εἰσέλθῃ καί νά πλήξῃ θανατηφόρως τούς εὑρισκομένους εἰς τάς οἰκίας σας.

Φυλάξατε τήν ἐντολήν ταύτην ὡς νόμον διά τόν ἑαυτόν σας καί τούς ἀπογόνους σας πάντοτε. Ὅταν εἰσέλθητε εἰς τήν γῆν Χαναάν, τήν ὁποίαν θά σᾶς δώσῃ ὁ Κύριος, καθώς σᾶς τό ὑπεσχέθη, φυλάξατε τήν ἑορτήν ταύτην. Καί ὅταν σᾶς ἐρωτήσουν οἱ υἱοί σας ''τί εἶναι ἡ ἑορτή αὕτη;'' θά ἀπαντήσητε εἰς αὐτούς: ''Τό πάσχα τοῦτο εἶναι θυσία χάριν τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος ἐπροστάτευσε τάς οἰκογενείας τῶν Ἰσραηλιτῶν ἐν Αἰγύπτῳ, ὅταν διά θανάτου ἔπληξε τούς Αἰγυπτίους, τάς δέ οἰκογενείας μας ἀπήλλαξε τοῦ ὀλέθρου τούτου''. Ὁ λαός, ἀκούσας ταῦτα, εὐγνωμωνῶν κύψας προσεκύνησε. Οἱ Ἰσραηλῖται ἀπελθόντες ἔπραξαν ὅσα διέταξεν ὁ Κύριος τόν Μωϋσῆ καί Ἀαρών. Ναί, συνεμορφώθησαν οὗτοι ἀπολύτως μέ τά διαταχθέντα.

Πράγματι, λοιπόν, κατά τό μεσονύκτιον ἔγινε τοῦτο. Ὁ Κύριος δηλαδή ἐκτύπησε διά θανάτου πᾶν πρωτότοκον ἐν Αἰγύπτῳ, ἀπό τοῦ πρωτοτόκου τοῦ Φαραώ, τοῦ καθημένου ἐπί τοῦ θρόνου του, μέχρι τοῦ πρωτοτόκου αἰχμαλώτου γυναικός φυλακισμένης ἐντός λάκκου καί μέχρι πρωτοτόκου παντός κατοικιδίου ζώου. Ὁ Φαραώ ἠγέρθη τήν νύκτα καί μετ᾽ αὐτοῦ οἱ αὐλικοί του καί ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι καί ἔγινε κραυγή μεγάλη εἰς ὅλην τήν Αἴγυπτον, διότι δέν ἦτο οἰκία ὅπου δέν ὑπῆρχε νεκρός.

Ὁ Φαραώ, ἐν συνεχείᾳ, ἐκάλεσε τόν Μωϋσῆ καί Ἀαρών ἐν καιρῷ νυκτός καί εἶπε εἰς αὐτούς. Σηκωθῆτε καί φύγετε ἐκ μέσου τοῦ λαοῦ μας σεῖς καί οἱ Ἰσραηλῖται. Βαδίζετε καί λατρεύσατε Κύριον τόν Θεόν σας, ὅπως εἴπατε. Παραλαβόντες τά πρόβατα καί τούς βόας σας πηγαίνετε· προσευχήθητε δέ καί ὑπέρ ἐμοῦ. Οἱ Αἰγύπτιοι ἐβίαζον τόν Ἰσραηλιτικόν λαόν, ὥστε νά φύγουν τό συντομώτερον ἐκ τῆς χώρας των, διότι ἔλεγον, ἄν δέν φύγουν, θά ἀποθάνωμεν ὅλοι!» (Ἔξοδ. ΙΒ´ 21-33).

Τί καταπληκτικά πράγματα πού συνέβησαν! Οἱ ἴδιοι οἱ Αἰγύπτιοι ἠναγκάσθησαν νά πιέσουν τούς Ἰσραηλῖτας διά νά φύγουν τό συντομώτερον δυνατόν διά νά μή ἀποθάνουν ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι μετά ἀπό αὐτήν τήν μεγάλη θεϊκή τιμωρία.

Στό Λευϊτικό τώρα, δίδονται περισσότερες πληροφορίες, καί μάλιστα ὑπάρχουν διαφορές μεταξύ τῶν γεννηθέντων ἀγοριῶν ἀπό τά κορίτσια. Ἐάν ἡ γυνή γεννήση ἄρρεν, θά εἶναι αὐστηρῶς ἀκάθαρτη ἐπί ἑπτά ἡμέρες. Ἐάν δέ ἡ γυνή γεννήση θῆλυ, θά εἶναι αὐστηρῶς ἀκάθαρτη στό διπλάσιο, δέκα τέσσαρες δηλαδή ἡμέρες. Καί ἄλλες βέβαια ὁδηγίες δίδονται ἐκεῖ.

Τώρα, ἐν προκειμένῳ γιά τόν Χριστό, ἡ σχετική τελετή εὐγνωμοσύνης καί ἀφιερώσεως ἔχει ὡς ἑξῆς: Τήν ὀγδόη ἡμέρα ἔχομε Περιτομή καί τήν τεσσαρακοστή ἔχομε προσφορά στόν Ναό. Ἡ αἰτιολογία ὅλων αὐτῶν εὑρίσκεται, ἐκτός ἀπό τόν στίχο 26 τοῦ ΙΒ´ Κεφαλαίου πού ἤδη ἀναφέραμε, καί στούς στίχους 14-15 τοῦ ΙΓ´ Κεφαλαίου, ὡς ἑξῆς: «Ἐάν ὁ υἱός σου - ἕνας Ἰσραηλίτης ἀπόγονός σου -, σέ ἐρωτήση μετά ταῦτα λέγων˙ ''τί εἶναι αὐτό τό ὁποῖο κάνεις;'' Θά ἀπαντήσης σέ αὐτόν: ''Τό κάμνω, διότι ὁ Κύριος μέ τό παντοδύναμο χέρι μᾶς ἔβγαλε ἀπό τήν Αἴγυπτο, τόν τόπο ἐκεῖνο τῆς δουλείας. Ὅταν ὁ Φαραώ δέν ἐκάμπτετο νά μᾶς ἀφήση ἐλευθέρους, ὁ Θεός ἐφόνευσεν ἐν Αἰγύπτῳ πᾶν πρωτότοκον, ἀπό ἀνθρώπου μέχρι τῶν κατοικιδίων ζώων. Γι᾽ αὐτό τώρα ἐγώ κάνω ὅλα αὐτά εἰς ἀνάμνησιν ὅλων ἐκείνων''». Βλέπομε δηλαδή, πῶς ὁ Θεός θέλει καί ἐπιζητεῖ νά εἴμεθα εὐγνώμονες σέ Αὐτόν γιά τίς παρελθοῦσες εἰς ἡμᾶς ἐκ Θεοῦ εὐεργεσίες Του.

Ἐφ᾽ ὅσον ὅμως ὁ ἄσαρκος τότε Χριστός - γιατί καί τότε ὁ Χριστός ἦτο ὁ ἐνεργῶν ὡς πρόσωπο, ἀλλά πρίν σαρκωθῆ, ἐννοεῖται - τότε ἔδωσε ἕναν τέτοιο νόμο στόν Μωϋσῆ, ἔπρεπε τώρα, ὡς ἄνθρωπος, νά τόν ἐφαρμόση καί ὁ Ἴδιος. Καί αὐτό φυσικά, ὄχι ἐπειδή ὑπῆρχε τέτοια ἀνάγκη - ἄπαγε τῆς βλασφημίας -, ἀλλά ἁπλῶς γιά νά μή φανῆ στούς ἄλλους, πού δέν ἤξεραν μέχρι τότε τήν πλήρη ταυτότητα τοῦ Μεσσίου Χριστοῦ, ὅτι ἦτο παραβάτης τοῦ Νόμου ὁ νομιζόμενος υἱός τοῦ Ἰωσήφ τοῦ μαραγκοῦ. Ὅπως λέγει σχετικά ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς «πάντως οὐκ ἦν χρεία καθαρισμοῦ, ἀλλ᾽ ὑπακοῆς ἦν ἔργον». Δηλαδή, ὅ,τι συνέβη, ἔγινε μόνον λόγῳ ὑπακοῆς.

Τώρα, νά τονίσωμε ὅτι, γενικῶς, τό κάθε παιδί καί ἡ κάθε μητέρα ἔπρεπε νά καθαρισθοῦν ἀπό τίς ἐπιπτώσεις καί τίς συνέπειες τῆς γεννήσεως. Διότι, προσφέρονται μέν θυσίαι μετά τήν γέννησι τοῦ τέκνου, γιά νά δηλώσουν κατ᾽ ἀρχάς, ὅτι ἀρχηγός τῆς ζωῆς εἶναι μόνον ὁ Θεός, ἡ λεχώ ὅμως εἶναι ἀκάθαρτος, διότι διά τῆς γεννήσεως μοιραίως γίνεται ἡ μετάδοσις τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Καί, γενικῶς, ὁ τρόπος τῆς ἀνθρωπίνης γεννήσεως, ἀπό τήν μία μέν μεριά ἀναμφισβήτητα εἶναι μεγάλη εὐλογία, ἀπό τήν ἄλλη ὅμως ἐκφράζει τό κατά παραχώρησιν καί ὄχι τό κατ᾽ εὐδοκίαν θέλημα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι καρπός τῆς πτώσεως, διότι ὁ γάμος ἐθεσμοθετήθη ἐκτός τοῦ Παραδείσου. Ἡ παρθενία εἶναι τό κατ᾽ εὐδοκίαν θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού θά ξαναανατείλη ἐν τῇ Βασιλείᾳ τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μετά τήν Δευτέρα Παρουσία. Ἔτσι ἐξηγοῦνται ὅλες αὐτές οἱ διαδικασίες τοῦ καθαρισμοῦ.

Ἡ Παναγία ὅμως δέν εἶχε σπερματισθῆ, δέν ἐδέχθη δηλαδή μέσα Της σπέρμα ἀνδρός, διότι συνέλαβε πάνω ἀπό τήν ἀνθρωπίνη δυνατότητα. Μόνον ἐκ Πνεύματος Ἁγίου. Ἑπομένως, δέν εἶχε ἀνάγκη τεσσαρακονθήμερης καθάρσεως. Οἱ Ἑβραῖοι ὅμως μή γνωρίζοντες τοῦτο, δικαιολογημένα δέν θά Τῆς ἐπέτρεπαν νά προχωρήση καί νά εἰσέλθη ἐντός τοῦ Ναοῦ, ἐάν ἡ Παναγία ἐπήγαινε στόν Ναό πρίν τίς σαράντα ἡμέρες. Ἔτσι λοιπόν ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἐπῆγε στόν Ναό ὄχι διότι ὑπῆρχε κάποια πραγματική ἀνάγκη, ἀλλά μόνο γιά νά τηρήση τόν Νόμο, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο εἶχαν τήν συνήθεια καί ἐπήγαιναν τά παιδία καί τά ἀφιέρωναν στό Ἱερό. Διότι, κατά τόν Νόμο τοῦ Μωϋσέως, κάθε παιδίο τό ὁποῖο θά πρωτοάνοιγε τήν μήτρα τῆς μητέρας του θά ἦταν ἅγιο καί χρισμένο ἀπό τόν Θεό.

Ὁ λόγος αὐτός φαινομενικῶς μέν ἐκπληρώνεται σέ κάθε παιδίο πού θά πρωτογεννηθῆ. Ἄν ὅμως τό ἐξετάσωμε βαθύτερα καί κατά κυριολεξία, ἐφαρμόζεται καί ἐκπληρώνεται μόνο στόν Χριστό. Γιατί;

Ἀνατρέχοντας στήν ἱστορία, εὐθύς ἀμέσως διαπιστώνομε τά ἑξῆς: Ὁ Κάϊν κάθε ἄλλο παρά ἅγιος ἦτο, ἐφ᾽ ὅσον ἐσκότωσε τόν μικρότερο ἀδελφό του Ἄβελ. Ὁ Ἠσαῦ, πού ἀντί πινακίου φακῆς ἐπώλησε τά πρωτοτόκια, ἔδωσε τά πρωτεῖα του στόν ἀδελφό του Ἰακώβ, καί ἐπί πλέον λόγῳ τῶν πολλῶν πορνειῶν του, ὠνομάσθη Ἐδώμ, λόγῳ τῆς θερμασίας τῆς πορνικῆς ἁμαρτίας. Ἀλλά καί ὁ Ρουβίμ, ὁ πρωτόγονος τοῦ Ἰακώβ, δέν ἐπώλησε τόν ἀδελφό του Ἰωσήφ; Καί ἀκόμη ὁ ἴδιος ἔπεσε σέ ἁμαρτία μέ τήν παλλακίδα τοῦ πατρός του, ὀνόματι Βαλάν, κι ἔτσι ἐμίανε τήν κοίτη τοῦ πατρός του.

Ὁπότε, ὅλοι αὐτοί οἱ πρωτότοκοι ἀπορρίπτονται καί ἡ προηγουμένη ρῆσις παίρνει ἀποκλειστικά χριστολογικό καί μεσσιανικό χαρακτῆρα, ἐφ᾽ ὅσον ἐφαρμόζεται μόνον στόν Μεσσία Χριστό. Καί συνδέεται μέ τήν προφητεία τοῦ Ἡσαΐα, πού λέγει «ἰδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἕξει καί τέξεται υἱόν καί καλέσουσι τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστί μεθερμηνευόμενον μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός» (Ἡσ. Ζ´, 14). Διότι, καί μέ τίς δύο αὐτές ρήσεις δηλώνεται ἡ παρθενική γέννησις τοῦ Χριστοῦ. Διότι, ὅπως λέγει ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, «τοῦ δέ νόμου λέγοντος ὅτι πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν μόνον εἰς τόν Χριστόν ἐπληρώθη τοῦτο καθολικά, διότι μόνον ὁ Χριστός ὄντως διήνοιξε τήν μήτρα τῆς παρθένου Μαρίας, ἐπειδή εἰς τάς ἄλλας μητέρας ὁ ἄνδρας ἀνοίγει τήν μήτραν». Ἐν προκειμένῳ τονίζει χαρακτηριστικά καί ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὅτι δέν ἀνοίγουν τά ἑκάστοτε βρέφη τήν μήτραν τῆς μητέρας τους, «ἀλλά ἡ τοῦ ἀνδρός πρός τήν γυναῖκα συνέλευσις», δηλαδή συνεύρεσις. Αὐτό εἶναι παραπάνω ἀπό προφανές καί ἀναντίρρητο ἀπό ὅλους, ὅτι ἡ μήτρα διανοίγεται κατά τήν συνέλευσι ἀνδρός καί γυναικός καί τήν σύλληψι τοῦ παιδίου.

Μοναδικωτάτη τώρα ἐξαίρεσις σέ ὅλην τήν παγκοσμία ἱστορία διανοίξεως μήτρας, ὄχι ἀπό ἄνδρα, ἀλλά ἀπό τό γεννώμενον παιδίον, ἀποτελεῖ ὁ Μεσσίας Χριστός, διότι μόνον Ἐκεῖνος ὄντως διήνοιξε τήν μήτραν τῆς ἀειπαρθένου Μητέρας Του, χωρίς μάλιστα στό ἐλάχιστο νά καταστρέψη τήν παρθενία Της, ἀφοῦ Τήν ἄφησε καί πάλι κεκλεισμένη. Ὅπως ψάλλομε τό Πάσχα «ὁ τάς κλεῖς τῆς Παρθένου μή λυμηνάμενος ἐν τῷ τόκῳ Σου». Ἐπ᾽ αὐτοῦ, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος λέγει χαρακτηριστικά: «Μηδενός κρούσαντος ἔξωθεν, αὐτό τό Βρέφος ἔσωθεν διανοίγει».

Ὁ ἴδιος ὁ Θεός εἶχε ὁρίσει αὐτή ἡ προσφορά τοῦ ἀρσενικοῦ πρωτοτόκου νά γίνεται ταυτόχρονα μέ προσφορά, ἤ ἀμνοῦ ἐνιαυσίου καί ἀμώμου, ἄνευ δηλαδή κάποιου ἐλαττώματος, ἤ ζεύγους τρυγόνων, ἤ δύο νεοσσῶν περιστερῶν. Ὁ Ἰωσήφ, ὁ νομιζόμενος πατέρας τοῦ Ἰησοῦ, καί ἡ Παναγία, ἐπειδή ἦσαν πτωχοί, δέν εἶχαν τήν δυνατότητα νά προσφέρουν ἀμνό. Βέβαια, ἡ κατ᾽ ἐξοχήν «πτωχεία» τοῦ Χριστοῦ συνιστᾶ αὐτήν ταύτην τήν ταπεινή ἐνανθρώπισί Του, πού θεληματικά ἐπτώχευσε «ἵνα ἡμεῖς πλουτίσωμεν τῇ αὐτοῦ Θεότητι». Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐνανθρωπήσεως.

Ἔτσι, ὁ νόμος τώρα, γιά τούς πτωχοτέρους, ὅπως ἦταν ὁ Ἰωσήφ καί ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, εἶχε προνοήσει νά προσφέρουν, ἤ ἕνα ζευγάρι τρυγόνων, δείχνοντας ὅτι καρπός σώφρονος συζυγίας εἶναι ἡ παιδοποιΐα, διότι λέγουν ὅτι ἡ τρυγόνα εἶναι πολύ σῶφρον πουλί, ἔτσι ὥστε ὅταν χάση τό ταῖρι της δέν συνουσιάζεται πλέον μέ ἄλλο τρυγώνι. Ἤ προσέφεραν δύο μικρά περιστερόπουλα γιά νά γίνη ἡ ζωή τοῦ παιδίου ἐκείνου πολύτεκνος, ἐφ᾽ ὅσον ἡ περιστερά εἶναι πολύτεκνον ζῶον.

Κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, τά δύο μικρά περιστέρια προετύπωναν τήν παρθενία τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Μητέρας Του Παναγίας. Γενικῶς, ὅπως ἀναλύουν οἱ θεοφόροι Πατέρες καί ὅπως τονίζει καί ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, αὐτή ἡ προσφορά πού καθώριζε τότε ὁ Νόμος ἦτο τύπος τοῦ Χριστοῦ. Ἦταν δηλαδή μία ἄφθογγος προφητεία τοῦ Χριστοῦ, γιατί αὐτό θά πῆ ''τύπος''. Ἕνα γεγονός, πού ἀπό μόνο του προφητεύει κάτι ἄλλο, ἀλλά χωρίς νά ὑπάρχουν λόγια.

Καί νά περάσωμε τώρα στόν δίκαιο Συμεών, ὁ ὁποῖος ἐπερίμενε τήν σωτηρία τοῦ Ἰσραήλ. Ἀνέμενε δηλαδή νά ἔλθη στόν ἰσραηλιτικό λαό, διά τῆς ἐλεύσεως τοῦ Μεσσία, παρηγοριά ἀπό ὅλα τά κακά καί τίς θλίψεις πού ὑπέφεραν, ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας. Ἀλλά, ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλά ἀνεμένετο καί περίμενε μία βαθυτέρα παράκλησι. Ἀνέμενε μέ ἀγωνία, γιατί ἀκριβῶς, ἐνῷ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου εἶχε λάβει τήν σχετική πληροφορία - «ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπό τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου μή ἰδεῖν θάνατον πρίν ἤ ἴδῃ τόν χριστόν Κυρίου» -, δηλαδή τοῦ εἶχε φανερώσει τό Ἅγιον Πνεῦμα ὅτι δέν θά ἀπέθνησκε προτοῦ ἴδη ἐκεῖνον τόν ὁποῖον ὁ Κύριος καί Θεός ἔχρισε Βασιλέα καί Σωτῆρα τοῦ κόσμου, τόν Μεσσία δηλαδή.

Ὁ Συμεών λοιπόν προσδοκοῦσε τήν πραγματική καί αἰώνια παρηγοριά τοῦ Ἰσραήλ. ''Ἰσραήλ'' ἑρμηνεύεται ὡς ''νοῦς ὁρῶν τόν Θεόν». Γι᾽ αὐτό, ὅλοι ἐμεῖς πού ἐπιστεύσαμε στήν μεσσιανικότητα τοῦ Χριστοῦ λεγόμεθα τώρα, στήν πραγματικότητα, ''νέοι Ἰσραηλῖτες'', ''νέος Ἰσραήλ''. Ἐν ἄλλαις λέξεσιν, ἀνέμενε ὁ δίκαιος Συμεών πότε θά ἤρχετο ἡ παρηγοριά τῶν ἀνθρώπων-Χριστιανῶν γιά νά ἐλευθερώση ὅλους ἡμᾶς ἀπό τίς συνέπειες τῆς ἁμαρτίας, κλπ. Ὁ Χριστός φυσικά εἶναι Αὐτός.

Αὐτό ἄλλωστε προανήγγειλε καί ὁ Πατριάρχης Ἰακώβ, ὅταν εἶπε ἐκεῖνο τό καταπληκτικό «οὐκ ἐκλείψει ἄρχων ἐξ Ἰούδα καί ἡγούμενος ἐκ τῶν μηρῶν αὐτοῦ ἕως ἄν ἔλθῃ τά ἀποκείμενα αὐτῷ καί αὐτός προσδοκία ἐθνῶν» (Γένεσις, ΜΘ´, 10). Σέ μετάφρασι: «Δέν θά ἐκλείψῃ ἄρχων ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα καί ἀρχηγός ἐκ τῆς γενεᾶς του, μέχρις ὅτου ἐκπληρωθοῦν τά ἀποτεταμιευμένα εἰς Κάποιον. Αὐτός δέ ὁ Κάποιος θά εἶναι ἡ ἀναμονή τῶν λαῶν, ὁ Μεσσίας». Καί ἑρμηνεύει ἐδῶ ὁ μακαριστός Ἀρχιμανδρίτης Ἰωήλ Γιαννακόπουλος τό «ἕως ἄν ἔλθῃ» ὡς ἑξῆς: «Τό ''ἕως ἄν'' ἔχει δύο ἐννοίας. Σημαίνει, πρῶτον, ὡρισμένον χρονικόν διάστημα πέραν τοῦ ὁποίου παύει νά συμβαίνῃ κάτι. Λ.χ., ''θά σᾶς περιμένω ἕως ἄν ἔλθητε''. Ἑπομένως, ὅταν ἔλθητε θά παύσω νά περιμένω. Καί, δεύτερον, ἔχει ἀπεριόριστον χρονικήν διάρκειαν. ''Κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἄν θῶ τούς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου''. Ἡ συνθρόνησις τοῦ Χριστοῦ μετά τοῦ Θεοῦ δέν θά εἶναι μόνον μέχρις ὅτου νικηθοῦν οἱ ἐχθροί Του, ἀλλά πάντοτε.

Κατά τήν πρώτη σημασία, οἱ ἄρχοντες τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα θά ὑπάρχουν μέχρις ὅτου ἔλθῃ ὁ Μεσσίας Χριστός, κατόπιν δέν θά ὑπάρχουν. Κατά τήν δευτέρα σημασία, ἡ βασιλεία τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα θά εἶναι ἀπεριορίστου χρονικῆς διαρκείας, αἰωνία. Συνέβησαν καί τά δύο. Τό μέν πρῶτον, εἰς τόν τόπον, τήν φυλήν τοῦ Ἰούδα, τό δέ δεύτερον εἰς τήν οὐσίαν, τόν Χριστόν, τόν καταγόμενον ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα. Πράγματι, ἐπί τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ παύουν ὁριστικῶς νά ἄρχουν οἱ ἀπόγονοι τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα, διά τοῦ Χριστοῦ ὅμως διαιωνίζεται, ὡς καταγομένου ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα, ἡ βασιλεία τοῦ Ἰούδα, ὡς εἶπεν ὁ ἄγγελος εἰς τήν Θεοτόκον ''καί τῆς βασιλείας Αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος''». Βέβαια, μέ τήν στενή ἔννοια δέν ὑπάρχουν οἱ ἄρχοντες τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα ἀπό τότε πού ἦλθε ὁ Χριστός.

Ὅπως λοιπόν καί νά τό ἑρμηνεύση κανείς, ἐξεπληρώθη στό ἀκέραιο ἡ ἐξαισία προφητεία τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ γιά Ἐκεῖνον τόν ἕναν καί μοναδικόν, τήν προσδοκία δηλαδή τῶν ἐθνῶν, τόν Μεσσία. Διότι, πράγματι, οἱ Ἑβραῖοι, ἕως οὗ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, εἶχαν βασιλεῖς. Αὐτό εἶναι ἱστορικό δεδομένο. Ἀπό τότε, δέν ἐβασίλευσε ἀνάμεσά τους κανείς βασιληᾶς. Καί αὐτό εἶναι ἱστορικό δεδομένο, διότι ὁ Χριστός, ἁπλούστατα, εἶναι ὁ αἰώνιος πλέον διαχρονικός Βασιλεύς τῆς δόξης. Ἀλλά, δυστυχῶς, ἐδῶ ἰσχύει, καί ὄχι μόνον ἐδῶ, τό ἀρχαῖο ἑλληνικό ρητό «οὐ μέ πείσεις, κἄν μέ πείσῃς».

Τήν ''προσδοκία τῶν ἐθνῶν'' ὁρίζει καί ὁ Εὐαγγελιστής ὡς «παράκλησιν τοῦ Ἰσραήλ». Ἑπομένως, ὁ δίκαιος Συμεών ὁ Θεοδόχος ἀγωνιοῦσε, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, νά ἰδῆ τόν Μεσσία Χριστό, πρᾶγμα πού τοῦ εἶχε προαναγγελθῆ πολλά χρόνια πρίν.

Ἡ Παράδοσις, μέ τρόπο ρεαλιστικώτατο, ἀναφέρει διάφορα, τά ὁποῖα ἔχουν σχέσι μέ τήν ἀπορία καί μέ τήν δικαιολογημένη ἀρχική δυσπιστία τοῦ Ἁγίου Συμεών γιά ὅλα αὐτά πού θά ἀντίκρυζε πρίν πεθάνη. Ἀλλά ὁ Θεός πού προσβλέπει στήν καρδία τῶν ἀνθρώπων καί ὄχι ἁπλᾶ στίς ἐξωτερικές ἐνέργειές τους, ὄχι μόνον δέν ἄλλαξε τήν προαιώνια αὐτή ἀπόφασί Του γιά τόν δίκαιο Συμεών, ἀλλά μέ τρόπο παιδαγωγικό τοῦ δίνει ἐπί πλέον τά πρῶτα τότε πειστήρια αὐτοῦ τοῦ μελλοντικοῦ γεγονότος. Διότι, ὁ Θεός βολιδοσκοπεῖ τά βαθύτατα κίνητρά μας.

Ἐν προκειμένῳ, ἀκόμη πιό θαυμαστό εἶναι αὐτό πού λέγει ὁ Προφήτης Ἀμώς (Γ´, 7) ὅτι «οὐ μή ποιήσει Κύριος ὁ Θεός πρᾶγμα, ἐάν μή ἀποκαλύψῃ παιδείαν πρός τούς δούλους Αὐτοῦ τούς προφήτας». Ὁ Θεός δηλαδή δέν κάμνει κάτι, ἐάν δέν δείξη πρῶτον αὐτό εἰς τούς Προφήτας Του. Καί μάλιστα ὅταν πρόκειται γιά παιδεία, πού εἶναι ἡ τιμωρία τοῦ Θεοῦ, πού φυσικά ἔχει πάντα παιδαγωγικό καί ὠφέλιμο χαρακτῆρα.

Ὄντως, ἐπειδή οἱ Προφῆτες εἶναι οὐσιαστικά φίλοι τοῦ Θεοῦ, συνήθως ὁ Θεός ἀποκαλύπτει σ᾽ αὐτούς κάποια μυστικά Του. Βέβαια κατά κυριολεξίαν τά ἀποκαλύπτει μέχρις ἑνός βαθμοῦ, ὅσο χρειάζεται γιά τήν σωτηρία μας. Γι᾽ αὐτό, πλεῖστα ὅσα εἶναι τά παραδείγματα τῶν προφητειῶν γιά τήν Γέννησι, τήν Βάπτισι, τήν Μεταμόρφωσι τοῦ Κυρίου, τήν Ἀνάστασι, κλπ.

Ἐν προκειμένῳ, γιά τήν Ὑπαπαντή, «χριστός Κυρίου» ὀνομάζεται ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐπειδή ἐχρίσθη ὑπό τοῦ Πατρός, πνευματικῷ τῷ τρόπῳ, μέ τό ἔλαιον τῆς ἀγαλλιάσεως. Ἄλλωστε, αὐτό προφητεύει καί ὁ Προφήτης Δαυΐδ, λέγοντας «ἔχρισέ σε ὁ Θεός, ὁ Θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρά τούς μετόχους σου» (Ψαλμ. ΜΔ´, 8) . Δηλαδή, διά τοῦτο, ὦ Θεέ, Χριστέ μου, ὁ Θεός Πατήρ Σου Σέ ἔχρισε μέ τό πνευματικόν χρῖσμα πού φέρει ἀγαλλίασιν εἰς τούς χριομένους, πολύ ἀνώτερον τοῦ χρίσματος τῶν δι᾽ ἐλαίου χρισθέντων ἱερέων, Προφητῶν καί βασιλέων, κλπ. Μέτοχοι τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὅσοι ἄνθρωποι κάνουν τό ἅγιον καί ἱερόν θέλημά Του.

Τώρα, στό σημεῖο ἐκεῖνο πού λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ὅτι ὁ Θεοδόχος Συμεών ἦλθε ἐν τῷ Πνεύματι εἰς τό Ἱερόν, δηλώνει ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα, καί τόν ὡδήγησε νά ὑπάγη εἰς τό Ἱερό, ἀλλά καί τόν ἐνίσχυσε πρός τοῦτο, δηλαδή, καί τοῦ ἐνεδυνάμωσε τά πόδια, καί τοῦ ἐνίσχυσε τά χέρια γιά νά κρατήσουν τόν Χριστό. Γι᾽ αὐτό καί ἡ σχετική προφητεία τοῦ Ἡσαΐα λέγει «ἰσχύσατε χεῖρες ἀνειμέναι καί γόνατα παραλελυμένα...... ἰσχύσατε, μή φοβεῖσθε» (Ἡσ. 35, 3-4). Αὐτή ἡ προφητεία ἐξεπληρώθη κυριώτατα στόν παραλελυμένο, ἐκ τοῦ βαθέος γήρατός του Ἅγιο Συμεών, καθ᾽ ὅ,τι ὅτι ἦτο ὑπέργηρος ὅταν ἔλαβαν χώραν ὅλα αὐτά.

Ἐκεῖ λοιπόν στό Ἱερό ἐδέχθη τό Παιδίον στίς ἀγκάλες του καί ἐδόξασε τόν Θεόν καί εἶπε «νῦν ἀπολύεις τόν δοῦλον Σου Δέσποτα....», δηλαδή «τώρα, Κύριε, μπορεῖς νά ἀφήσῃς τόν δοῦλον Σου νά πεθάνῃ εἰρηνικά, ὅπως Τοῦ ὑπεσχέθης, διότι τά μάτια μου εἶδαν τόν Σωτῆρα, ὁ ὁποῖος θά φέρῃ τήν γενική σωτηρία, τήν ὁποία σωτηρία ἡτοίμασες διά νά γίνῃ φανερή ἐνώπιον ὅλων τῶν λαῶν πρός εὐεργεσίαν, ὄχι μόνον τῶν Ἰουδαίων, ἀλλά καί τῶν ἐθνικῶν. Καί θά εἶναι, ἔτσι, τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ, φῶς πνευματικό, πού θά ἀποκαλύψῃ εἰς τά ἔθνη τόν ἀληθινό Θεό, ἀλλά θά εἶναι καί δόξα τοῦ λαοῦ σου Ἰσραήλ, ἀφοῦ ἀπό τόν Ἰσραήλ κατάγεται, ὡς ἄνθρωπος, ὁ Σωτήρ».

Αὐτό εἶναι σέ ἐλεύθερη ἑρμηνεία τό γνωστόν μας «νῦν ἀπολύεις τόν δοῦλον Σου Δέσποτα κατά τό ρῆμα Σου ἐν εἰρήνῃ...»

Βέβαια, τό ὅτι μόλις ἀντίκρυσε ὁ Συμεών ὁ Θεοδόχος τόν Χριστόν ἐζήτησε τήν προσωπική του ἀπόλυσι, ἐξηγεῖται, διότι ἐφλέγετο πλέον ἀπό ἕναν καινούργιο τώρα πόθο νά ἀναγγείλη, καί στόν Ἅιδη τήν ἔλευσι τοῦ Μεσσία. Ἐπί τέλους, ἐσαρκώθη ὁ Θεός, ἦλθε ὁ Μεσσίας, ὁ Λυτρωτής τοῦ κόσμου καί ὅλων τῶν δικαίων, πού μέχρι τότε οἱ δίκαιοι μοιραίως εὑρίσκοντο εἰς τόν Ἅιδη, ἐφ᾽ ὅσον δέν εἶχε ἀκόμη ἀνοίξη ὁ Παράδεισος.

Ὅπως διατυπώνει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, τρόπον τινά βιαζόταν ὁ δίκαιος Συμεών νά ὑπάγη στόν Ἅιδη γιά νά μή προλάβουν νά ἀναγγείλουν αὐτό τό γεγονός τά νήπια, τά ὁποῖα σέ λίγο ἐπρόκειτο νά σφαγοῦν ἀπό τόν Ἡρώδη. Βέβαια, ὁ κατ᾽ ἐξοχήν πρόδρομος τοῦ Χριστοῦ στόν Ἅιδη ὑπῆρξε ὁ ἐπί τῆς γῆς Πρόδρομός Του, ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, ὅπως ἀναφέρεται καί στό θαυμάσιο ἀπολυτίκιό του. Ἀλλά, ὅμως, χρονικά, προηγεῖται ὁ Ἅγιος Συμεών. Ὅλα αὐτά ἐξάγονται ἀπό τήν χρονική συσχέτισι ὅλων αὐτῶν τῶν γεγονότων.

Τώρα, νά ἐπιμείνωμε στό σκηνικό, κατά τό ὁποῖο ὁ γέρων Συμεών μέ τά ἴδια του τά χέρια, ἐνισχυόμενα, λόγῳ τῆς ἡλικίας του, ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἐκράτησε τόν Χριστό καί ἐδόξασε τόν Θεό. Αὐτό ὅλο, σύμφωνα μέ τούς ἑρμηνευτάς, μᾶς παραπέμπει σέ ἕνα καταπληκτικό ὅραμα πού εἶχε δεῖ ὁ Προφήτης Ἡσαΐας.

Τό ὅραμα αὐτό ἀναφέρεται στήν ἐνανθρώπισι τοῦ Θεοῦ Λόγου. Σέ μετάφρασι, λέγει ὁ Προφήτης: «Κατά τό ἔτος ἐκεῖνο κατά τό ὁποῖον ἀπέθανεν ὁ βασιλεύς Ὀζίας εἶδον τόν Κύριον καθήμενον ἐπί μεγάλου καί μετεώρου καί εἰς μέγα ὕψος τοποθετημένου θρόνου. Ὁ ναός ἐγέμισε ἀπό τήν θεία λάμψι τοῦ θρόνου τούτου καί τοῦ ἐπ᾽ αὐτοῦ Καθημένου. Γύρω τοῦ θρόνου τούτου ἵσταντο Σεραφείμ. Ἕξ πτέρυγας εἶχε ἕκαστον ἐξ αὐτῶν. Διά τῶν δύο πτερύγων ἐκάλυπτον τό πρόσωπον αὐτῶν, διά τῶν ἄλλων δύο ἐσκέπαζον τούς πόδας των καί διά τῶν ἄλλων δύο ἵπταντο. Ἕκαστον ἐξ αὐτῶν μετά φωνῆς μεγάλης ἔλεγε πρός τό ἄλλο: '' Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶναι ὁ Κύριος ὁ Παντοκράτωρ καί ἡ γῆ ὅλη εἶναι πλήρης τῆς θείας Αὐτοῦ δόξης''. Τόσον δέ μεγάλαι ἦσαν αἱ κραυγαί τάς ὁποίας ἐξεφώνουν, ὥστε ἀνεπετάσθη ὁ γεῖσος τοῦ ναοῦ καί ὅλος ὁ ναός ἐγέμισε ἀπό καπνόν. Τότε εἶπον: ''Ὦ, ταλαίπωρος ἐγώ! Ἐχάθηκα! Διότι εἶμαι ἁμαρτωλός ἄνθρωπος μέ ἀκάθαρτα χείλη, ἐν μέσῳ ἀνθρώπων ἀκάθαρτα χείλη ἐχόντων κατοικῶ καί ὅμως εἶδον διά τῶν ὀφθαλμῶν μου τόν Βασιλέα Κύριον Παντοκράτορα''. Τότε, ἀπεστάλη πρός ἐμέ ἕν ἐκ τῶν Σεραφείμ, τό ὁποῖον εἶχε ἄνθρακα ἀναμμένον τόν ὁποῖον διά λαβίδος ἔλαβεν ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου. Τόν ἄνθρακα τοῦτον ἤγγισεν εἰς τά χείλη μου καί εἶπεν: ''Ἰδού! Ἤγγισε τοῦτο τά χείλη σου καί ἀφήρεσε τάς ἀνομίας σου καί ἐκαθάρισε τάς ἁμαρτίας σου''» (Ἡσ. ΣΤ´, 1-7).

Ὁ καπνός εἶναι τό ὁρατόν δεῖγμα τῆς παρουσίας τοῦ ἀοράτου φωτεινοῦ ἀλλά καί ἀπροσίτου Θεοῦ, διότι ὁ καπνός εἶναι σκοτεινός ἄν καί προέρχεται ἐκ φωτεινοῦ πυρός. Ὅμοιον τούτου, λέγει ὁ μακαριστός Ἰωήλ Γιαννακόπουλος, εἶναι καί ἡ νεφέλη (Ἔξ. ΙΘ´, 16-18) (Ἱεζ. Α´, 13) (Ἀποκ. Ε´, 8). Ὁ Ἡσαΐας ἐξαγνίζεται διά τό προφητικόν του ἔργον. «Ὦ, τάλας ἐγώ...». Κατά τήν Παλαιάν Διαθήκην, ὁ ἰδών τόν Κύριον δέν πρόκειται νά ζήσῃ. Ὁ Ἡσαΐας γι᾽ αὐτό ταλανίζει ἑαυτόν, διότι, ἁμαρτωλός ὤν, εἶδε τόν Ἅγιον Θεόν καί θά ἀποθάνῃ. Καί λέγει ''κατανένυγμαι''. Τοῦτο ἐκ τοῦ ''κατανύσσομαι'', σημαίνει τήν συγκίνησιν, τό θάμβος τοῦ Προφήτου ἐπί τῷ ὁράματι τοῦτο. Μέ ἁπλᾶ λόγια, εἶναι σάν νά λέγῃ ὁ Προφήτης: «Συμφορά μου, κακό πού ἔπαθα! Χάθηκα!» Τοῦτο δέ προῆλθεν ἐκ τῆς συναισθήσεως τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν του καί τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ ἐν μέσῳ τοῦ ὁποίου κατῴκει καί διότι εἶδε τόν Θεόν ἰδίοις ὄμμασιν, ὅπως λέγει ρητῶς ὁ ἴδιος, καί κυρίως διότι δέν δύναται νά ἑνώσῃ τήν ὑμνωδίαν του μετά τῆς τῶν ἀγγέλων ὑμνωδίας, διότι ὁ Ἡσαΐας θεωρεῖ ὅτι ἔχει χείλη ἀκάθαρτα, οὐδέ τό προφητικόν του ἔργον διά χειλέων ἀκαθάρτων μπορεῖ ὡς ἐκ τούτου νά ἐκτελέσῃ. Φοβεῖται λοιπόν μήπως ἀποθάνῃ εὑρισκόμενος εἰς τοιαύτην κατάστασιν, ὅπως λέγει, «ἀκάθαρτα χείλη ἔχων». Κάτι ἀνάλογον ἔλεγαν καί οἱ τρεῖς παῖδες «οὔκ ἐστιν ἡμῖν ἀνοῖξαι τό στόμα», ὅπως σχολιάζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Τί θαυμασία προσευχή!

Καί συνεχίζει ὁ μακαριστός Ἀρχιμανδρίτης: «Παρίσταται ἀνάγκη καθάρσεως αὐτοῦ, τοῦ Προφήτου Ἡσαΐου δηλαδή, τήν ὁποίαν ἀναλαμβάνει ἕν τῶν Σεραφείμ, καί ἐπί μικρῷ ταλανίζει ἑαυτόν. Ἡ ταπεινή ἐξομολόγησις ἐπέτυχε τήν πλήρη συγγνώμην.

Τώρα, διά τόν στίχον 7 τοῦ ΣΤ´ Κεφαλαίου, ὅπου λέγει «ἥψατο τῶν χειλέων σου», ἐξηγεῖ ὁ Εὐσέβιος Καισαρείας τό ἑξῆς: ''Διά τούτων ἁπάντων παιδεύοντος ἡμᾶς τοῦ λόγου μή ἄλλως δύνασθαί τινα τυχεῖν ἀφέσεως ἁμαρτημάτων ἤ διά θείου πυρός''. Μόνον διά τοῦ θείου πυρός μπορεῖ νά ἐπιτύχη ὁ ἀνθρωπος τήν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν του.

Ἡ προφητική κλῆσις τοῦ Ἡσαΐου συνίσταται εἰς τόν καθαρισμόν τῶν χειλέων. Ἐδῶ εἶναι τό κλειδί. Ὅπως αὐτό συνέβη καί στόν Προφήτη Ἱερεμία (Ἱερ. Α´, 9) . Ὁ Ἱεζεκιήλ, ρεαλιστικώτατος, ἔφαγε τό βιβλίο τοῦ Κυρίου (Ἱεζ. Γ´, 2). Ὁ ἄνθραξ τώρα οὗτος τοῦ Ἡσαΐου ἐν προκειμένῳ εὑρίσκεται ἐν τῇ λειτουργικῇ χρήσει καί συμβολίζει τήν Θείαν Κοινωνίαν.

Ὅπως λοιπόν ὁ Προφήτης Ἡσαΐας δεχόμενος τόν ἄνθρακα, ὄχι μόνο δέν κατεκάη, ἀλλά ἐκαθαρίσθη καί ἔτσι κατέστη ἄξιος νά εἶναι Προφήτης, τοιουτοτρόπως καί ὁ εὐλαβής Συμεών, τώρα στήν Ὑπαπαντή, ἐδέχθη τόν ἐνυπόστατο ''ἄνθρακα'' Χριστόν ἀπό τήν Παναγία. Ἐπειδή δέ εἶχε Ἅγιον Πνεῦμα, ὄχι μόνον δέν κατεκάη, ἀλλά καί ἐκαθαρίσθη. Γι᾽ αὐτόν τόν λόγο, ἡ Ἐκκλησία ὥρισε, ὥστε αὐτή ἡ φρᾶσις νά προφέρεται ἀπό τόν ἑκάστοτε ἱερέα ἀμέσως μετά τήν λήψι τῆς Θείας Κοινωνίας.

Ἔτσι, γιά νά μή κάψη ἡ Θεία Κοινωνία τόν κάθε πιστό ὅταν κοινωνῆ, πρέπει, διά τῆς μετανοίας καί τῆς ἐξομολογήσεως, νά ἔχη μέσα του Χάριν Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως εἶχε δηλαδή ὁ δίκαιος Συμεών. Ἔστω βέβαια σέ ἕνα ποσοστό, γιατί δέν ἠμποροῦμε νά φθάσωμε ἀσφαλῶς στά μέτρα τοῦ δικαίου Συμεών.

Καταλήγοντας λοιπόν στήν ἑνότητα αὐτή, ὁ φλεγόμενος ἄνθρακας εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ὁ Χριστός. Ἡ μυστική λαβίδα πού κρατεῖ τόν ἄνθρακα εἶναι ἡ Παναγία, πού Τόν ἐκυοφόρησε. Ἄλλωστε, τί ψάλλομε σέ ἕνα ἀπό τά μεγαλυνάρια τῆς ἑορτῆς; «Ἡ λαβίς ἡ μυστική, ἡ τόν ἄνθρακα Χριστόν συλλαβοῦσα ἐν γαστρί, Σύ ὑπάρχεις Μαριάμ». Ἤ, κατ᾽ ἄλλους, πιό ἀναλυτικά, τά Σεραφείμ τοῦ ὁράματος εἶναι ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος. Θυσιαστήριο εἶναι ἡ ἄχραντος κοιλία Της. Λαβίς μυστική εἶναι τά ἴδια τά χέρια τῆς Παναγίας πού προσφέρουν τόν ἐνυπόστατο Ἄνθρακα, τόν Χριστό δηλαδή, στόν ἄξιο Συμεών.

Τώρα, σχετικά μέ τήν προφητεία τοῦ Ἁγίου Συμεών γιά τόν Χριστό, ὅτι «οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον», εἶναι μία πραγματικότητα, διότι ὅλα αὐτά τά ζοῦμε ἕως τῆς σήμερον, καί κάθε ἡμέρα καί χειρότερα. Αὐτή ἡ προφητεία μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου ἐκπληρώνεται ὅλο καί περισσότερο καθ᾽ ὅ,τι ὁ Χριστός εἶναι σημεῖον ἀντιλεγόμενον. Στήν προφητεία αὐτή, ''σημεῖον'' ὀνομάζει τήν σάρκωσιν τοῦ Χριστοῦ καί τόν Σταυρόν Του.

Ὅσο γιά τήν δεύτερη προφητεία, πού ἀνεφέρετο στήν Παναγία, ὅτι θά διαπερνοῦσε τήν καρδίαν Της ξίφος δίστομο, προφανῶς ἐννοοῦσε τήν ὀδύνη Της, ὅταν θά ἔβλεπε κρεμάμενον ἐπί Σταυροῦ τόν Υἱόν Της καί Θεόν Της. ῎Ετσι, καί μέ αὐτόν τόν πόνο τῆς Παναγίας, ἀποδεικνύεται ὅτι ἡ Παναγία εἶναι πραγματική μητέρα καί ὅτι ὁ Χριστός ἔχει, ὄχι κατά φαντασίαν, ἀλλά πραγματικό ἀνθρώπινο σῶμα.

Αὐτή ἡ διπλῆ τρανταχτή προφητεία τοῦ Ἁγίου Συμεών ἐπεκτείνεται καί σέ ὅλη τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι Σῶμα Χριστοῦ.

Τώρα, γιά τήν Προφήτιδα Ἄννα λέγει τό ἱερό κείμενο ὅτι «ἀνθωμολογεῖτο», εὐχαριστοῦσε δηλαδή καί ἐδοξολόγει τόν Θεόν, καί ἔλεγε περί Αὐτοῦ σέ ὅλους, πού τότε στά Ἱεροσόλυμα ἀνέμεναν αὐτήν τήν αἰωνία, παντοτεινή καί πραγματική λύτρωσι. Ἡ Προφῆτις Ἄννα οὐσιαστικά εἶναι «ὑποφῆτις», ὅπως τό τονίζει καί ὁ ἱερός Κοσμᾶς ὁ ὑμνογράφος, λέγοντας «.... ἱερῶς ἀνθωμολογεῖτο ὑποφητεύουσα». Ὁ ὑποφήτης διαφέρει κάπως ἀπό τόν προφήτη μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ προφήτης συνήθως ἀποκαλύπτει τό ἀπώτερο μέλλον, ἐνῷ ὁ ὑποφήτης ἑρμηνεύει μόνον, τά παρελθόντα, τά ἐνεστῶτα, ἀλλά καί ἀποκαλύπτει ὅσα πρόκειται νά λάβουν χώρα στό ἐγγύς μέλλον. Ὅλα τά τοῦ ὑποφήτου τά κάνει καί ὁ προφήτης. Ἡ ἀποκάλυψις τοῦ ἀγνώστου παρόντος καί ἡ ἐκπλήρωσις τοῦ ἐγγύς μέλλοντος ἀποτελοῦν βεβαία ἐγγύησι γιά τήν πραγμάτωσι τῆς σημαντικωτέρας προφητείας, πού ἀναφέρεται στό ἀπώτερο μέλλον καί εἶναι καθολικωτέρας σημασίας.

Τώρα, σχετικά μέ τόν στίχο μέ τόν ὁποῖον τελειώνει ἡ εὐαγγελική περικοπή τῆς Ὑπαπαντῆς «τό δέ παιδίον ηὔξανε καί ἐκραταιοῦτο πνεύματι πληρούμενον σοφίας καί Χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ᾽ αὐτό» (Λουκ. Β´, 40), ὁ ἱερός Θεοφύλακτος ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Ηὔξανε δέ ὁ Ἰησοῦς κατά τό σῶμα· μέ ὅλον ὅπου ἠδύνατο καί ἐξ αὐτῆς τῆς μήτρας νά ἀνέβῃ εἰς μέτρον ἀνδρικῆς ἡλικίας· ὅμως ἤθελε λογισθῆ πώς κατά φαντασίαν ἐσαρκώθη, διά τοῦτο αὐξάνει ἀπό ὀλίγον, ὀλίγον. Καί ὅσον αὐξάνετο κατά τό κορμί, τοσοῦτον ἐφανερώνετο καί ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ Λόγου. Διότι, δέν ἐγένετο κατά προκοπήν καί μάθησιν σοφός, μή γένοιτο· ἀλλ᾽ ἀπό ὀλίγον, ὀλίγον, δείχνοντας τήν φυσικήν του σοφίαν, κατά τήν τάξιν τῆς σωματικῆς ἡλικίας· λέγεται πώς ἐπρόκοπτε, καί ἐνεδυναμώνετο μέ τό Πνεῦμα. Διότι ἄν ἤθελε δείξῃ ὅλην τήν σοφίαν ἐξ ἀρχῆς ἀκόμη ἕως ὅπου ἦτο μικρόν παιδίον, ἤθελε φανῆ τίποτε παράξενον θαῦμα· ἀλλά τώρα λόγῳ νά δείχνῃ τήν σοφίαν του, κατά τό μέτρον τῆς ἡλικίας, ἐπλήρωσε τήν οἰκονομίαν, ὄχι πώς ἐλάμβανε σοφίαν· διότι τί νά ἤθελε γίνῃ τελειότερον, τοῦ ἀπ᾽ ἀρχῆς τελείου; ἀλλά τήν σοφίαν ὅπου ἦτο εἰς αὐτόν, τήν ἐφανέρωνεν ἀπό ὀλίγον, ὀλίγον».

Ὁ Χριστός, φυσιολογικῷ τῷ τρόπῳ, ἀκολουθεῖ τήν φυσική ὁδό τῆς σωματικῆς ἀναπτύξεως, διότι, ἄν ξαφνικά ἐνεφανίζετο μέ μιᾶς ὡς ἄνδρας, δικαιολογημένως θά ἐνομίζετο ὅτι κατά φαντασίαν ἐσαρκώθη. Ἄν ἤθελε νά δείξη ὅλην τήν σοφία Του ἐξ ἀρχῆς, ἀπό τότε πού ἦτο μικρό παιδίον, θά ἐφαίνετο σάν ἕνα παράξενο καί ἀνεξήγητο θαῦμα. Ὅσον ηὔξανε κατά τό κορμί, τοσοῦτον ἐφανερώνετο ἡ ἅμα τῇ συλλήψει ἐνυπάρχουσα ἐνυπόστατη Σοφία τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὁ σαρκωμένος Θεός ἠθέλησε νά δείχνη τήν σοφία Του ἀνάλογα μέ τό μέτρον τῆς ἡλικίας Του. Γι᾽ αὐτό, τήν ἐφανέρωνε πρός τά ἔξω κλιμακωτά, σταδιακά.

Βέβαια, ὅπως ἑρμηνεύη ὁ ἱερός Θεοφύλακτος, τήν ἀπάντησι γιά τά προαναφερθέντα τήν δίδει ὁ ἴδιος ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς πιό κάτω, ὅταν λέγη ὅτι «ὁ Ἰησοῦς προέκοπτε σοφίᾳ καί ἡλικίᾳ» (Λουκ. Β´, 52). «Ἐξηγῶντας τί εἶναι τό προκόπτειν σοφίᾳ, προσθέτει καί ἡλικίᾳ, διότι τήν προκοπήν τῆς ἡλικίας λέγει πώς εἶναι προκοπή τῆς σοφίας».

Ὁ Θεός δέν μπορεῖ νά γίνη πιό τέλειος ἀπ᾽ ὅ,τι εἶναι. Διότι, εἶναι ἄπειρα τέλειος. Ἄν, ὑποτεθείσθω, ἐγίνετο πιό τέλειος, στήν οὐσία δέν θά ἦταν Θεός. Τό Θεῖον εἶναι ἐντελῶς ἀμετάβλητον.

Ἀνάλογες θέσεις διατυπώνει καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, πού εἶναι ἡ ἐγγύησις τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς καί ἡ ἀνακεφαλαίωσις τῶν πρό αὐτοῦ Ἁγίων Πατέρων.

Αὐτά, βέβαια, τώρα γιά μᾶς εἶναι πιό εὐκολονόητα, διότι μᾶς ἔχει ἀναπτυχθῆ, κατ᾽ ἄνθρωπον βέβαια, ἡ Χριστολογία ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες. Διότι, τόν Χριστό, σέ τέλειο βαθμό τόν γνωρίζει μόνον ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ξέρει μόνος καί τά βαθέα τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τι μᾶς ἀπεκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, οἱ Ἅγιοι Πατέρες τά ἀνέλυσαν, τά διεσαφήνισαν, τά περιχαράκωσαν καί τά δεχόμεθα ὡς ἀποκεκαλυμμένα.

Τώρα, ἐμεῖς ξέρομε, ἀπό τήν Χριστολογία, ὅτι μέ τήν ἕνωσι θείας καί ἀνθρωπίνης φύσεως στήν μία ὑπόστασι τοῦ Λόγου, στό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, μέσα στά σπλάγχνα τῆς Θεοτόκου, ἡ ἀνθρωπίνη φύσις τοῦ Χριστοῦ ἐθεώθη ἅμα τῇ συλλήψει. Ἄν καί ὁ Χριστός ἦταν νήπιο, ταυτόχρονα ἦτο ὁ πρό αἰώνων ἀϊδίως ὑπάρχων Θεός ἔχοντας ὅλον τό πλήρωμα τῆς Θεότητος σωματικῶς καί ὅλην τήν γνῶσι καί σοφία, καθ᾽ ὅ,τι, ὡς πρόσωπο, ἅμα τῇ συλλήψει ἦτο ἡ ἐνυπόστατος Σοφία. Ἄλλωστε ὁ Χριστός, κατά τήν δημόσια δρᾶσι Του - καί κυρίως στήν ἀρχή -, ὡμιλοῦσε «κατά τήν ὑπόνοια τῶν ἀκουόντων», σύμφωνα δηλαδή μέ τήν ἀντιληπτική δυνατότητα τῶν ἀκροατῶν Του περί Αὐτοῦ.

Τήν ἑορτή τοῦ Σαραντισμοῦ τοῦ Χριστοῦ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τήν ἐθέσπισε ὡς γνωστόν ὡς ἀκολουθία κάθε ἀνθρώπου σαράντα ἡμέρες μετά τήν γέννησί του. Οἱ εὐχές τῶν εἴκοσι ἡμερῶν - οἱ εὐχές τοῦ Μισοσαραντισμοῦ -, εἶναι ξένες, καί πρός τήν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐπίσης, νά τονίσωμε ὅτι τό γεγονός τῆς Ὑπαπαντῆς ἐξιστορεῖται μόνον ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Λουκᾶ. Τό ὅτι δέν ἀναφέρεται ἀπό τούς ἄλλους, δέν σημαίνει προφανῶς ὅτι τό ἀρνοῦνται, κάθε ἄλλο. Ἁπλῶς, ἔτσι ἔκρινε, ἐφώτισε καί ἐνήργησε ἡ Θεία Πρόνοια. Διότι, ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι θεόπνευστη. Μία ἀπό τίς συνέπειες πού ἔχει αὐτό εἶναι ὅτι, ἐάν ἕνας Ἅγιος ἀσχολῆται μέ ἕνα θέμα καί ἕνας ἄλλος Ἅγιος δέν ἀσχολῆται μέ τό ἴδιο θέμα, δέν συνεπάγεται ἐκ τούτου, ὅτι ὁ δεύτερος Ἅγιος ἔχει κατ᾽ ἀνάγκην ἄλλη γνώμη, ἤ ὅτι διαφωνεῖ μέ τόν πρῶτο. Αὐτό, φυσικά, δέν ἰσχύει μόνο γιά τούς παλαιούς Ἁγίους, ἀλλά καί γιά τούς συγχρόνους Ἁγίους. Γι᾽ αὐτό, νά μήν ἑρμηνεύωμε λανθασμένα τά λόγια, τίς ἐνέργειες, ἀκόμη καί τήν σιωπή, κάποιες φορές, τῶν ἀνθρώπων πού ὅμως ὄντως ἀνεδείχθησαν ἐκ Θεοῦ σκεύη ἐκλογῆς.

Τώρα, ἀντί ἐπιλόγου, νά ποῦμε τά ἑξῆς:

Ἀπό τήν σημερινή ἑορτή - ὅπως καί ἀπό πολλές ἄλλες - βλέπομε πῶς ''δένει'' ἡ Παλαιά μέ τήν Καινή Διαθήκη. Δέν ἠμποροῦμε νά ἀπομονώσωμε τήν Παλαιά ἀπό τήν Καινή Διαθήκη, διότι καί τά δύο ἀποτελοῦν τήν σταδιακή ἀλλά ἑνιαία ἀποκάλυψι τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Ἄν ὑποτιμοῦμε τήν μία ἐκ τῶν δύο, οὐσιαστικά, αὐτομάτως καί μοιραίως ὑποτιμοῦμε τόν Ἴδιο τόν ἀποκαλύπτοντα καί ἀποκαλυπτόμενο Θεό, πού αὐτό βέβαια εἶναι παμμεγίστη ἁμαρτία-ἀστοχία.

Τέλος, ''ὑπαπαντή'' σημαίνει ''ἔρχομαι σέ συνάντησι μέ κάποιον ἄλλον'', ὑπαντῶ κάποιον. Μέ αὐτήν λοιπόν τήν ἔννοια, εὔχομαι ἡ ἑορτή τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Χριστοῦ νά συντελέση ὥστε νά γίνεται ὁλοένα καί περισσότερο καί ἑορτή καί γεγονός τῆς ἰδικῆς μας προσωπικῆς ὑπαπαντῆς μετά τοῦ Χριστοῦ, συναντήσεως μετά τοῦ Χριστοῦ.

Γιά νά γίνη ὅμως αὐτό, πρέπει πρῶτα νά οἰκειοποιηθοῦμε τό ἑξῆς τροπάριο τῆς Ὑπαπαντῆς: «Λάμπρυνόν μου τὴν ψυχήν, καὶ τὸ φῶς τὸ αἰσθητόν, ὅπως ἴδω καθαρῶς, καὶ κηρύξω σέ Θεόν». Τότε καί μόνον τότε, καταυγαζόμενοι ἀπό τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, ἀβιάστως καί αὐθορμήτως θά Τόν κηρύξωμε πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις, ἔργῳ πρῶτα καί λόγῳ ὕστερα, ἀληθινόν Θεόν.

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος

Ἡγούμενος Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

(Ἑσπερινή ὁμιλία εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος 4/2/2007) 

ΤΟ ΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ & ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥ ΗΡΩΔΗ

Ἄς μοῦ ἐπιτραπῆ σήμερα εἰς τήν ἀγάπη σας, εὐσεβές ἐκκλησίασμα, νά κάνωμε λίγα σχόλια σέ κάποια ἀπό τά γεγονότα, τά ὁποῖα ἀφοροῦν εἰς τήν σάρκωσι τοῦ Θεοῦ Λόγου, ὅπως καί κάποιες ἀναφορές σέ τωρινές πραγματικότητες.

Κατ᾽ ἀρχάς, νά τονίσωμε ὅτι οἱ μάγοι, ἄν καί ἦσαν εἰδωλολάτρες, παρά ταῦτα ἐπίστευσαν στά περί Χριστοῦ, πρός καταισχύνην τῶν Ἑβραίων, πού μάταια ἐκαυχῶντο ὅτι ἦσαν ἀπόγονοι τοῦ Ἀβραάμ.

Θεωρεῖται ἀπό ἀρκετούς ἑρμηνευτάς, ὅτι αὐτοί οἱ τρεῖς μάγοι ἦσαν ἀπόγονοι τοῦ μάντεως Βαλαάμ καί ὅτι ἐν προκειμένῳ ἡ Θεία Πρόνοια τόν ἐχρησιμοποίησε. Ἐχρησιμοποίησε δηλαδή αὐτόν ὡς ὄργανό Της καί κατόπιν ὁ Θεός τόν κατέστρεψε, ὡς ἁμαρτωλό - γι᾽ αὐτό ποτέ νά μή ξεθαρρεύη κανείς... Βέβαια, ἡ προφητεία, κατά γενική ὁμολογία, χρησιμοποιεῖται πρός ὠφέλειαν τῶν ἄλλων. Ὅλα αὐτά ἀναφέρονται στό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού λέγεται Ἀριθμοί, κυρίως στό 24ο Κεφάλαιο, ὅπως καί σέ προηγούμενα.

Οἱ τρεῖς μάγοι εὑρῆκαν τόν χρησμόν ἐκεῖνον τοῦ Βαλαάμ, ὅπου εἶπε ὅτι «ἀνατελεῖ ἄστρον ἐξ Ἰακώβ, ἀναστήσεται ἄνθρωπος ἐξ Ἰσραήλ...» (Ἀριθμ. ΚΔ´, 17). Ἀπό αὐτόν τόν χρησμόν, ἐπείσθησαν γιά τά περί Χριστοῦ θαυμάσια. Καί ὄχι μόνον ἐπείσθησαν, ἀλλά θεληματικά εἰσῆλθαν εἰς αὐτήν τήν μεγάλην ταλαιπωρίαν καί διήνυσαν αὐτήν τήν τεραστίαν ἀπόστασιν, γιά νά ἰδοῦν ποῦ ἐγεννήθη αὐτό τό «ἄστρο» ἐκ τοῦ Ἰακώβ, ποῦ ἐγεννήθη δηλαδή τό Παιδίον, πού ἦτο ὁ πρό αἰώνων Θεός.

Ἐπειδή οἱ μάγοι εἶχαν πολύ καλή προαίρεσι, ἄδολη καρδία καί ἔψαχναν γιά τήν Ἀλήθεια, γι᾽ αὐτό καί ὁ Θεός τούς ἐφώτισε μέσα ἀπό τήν προφητεία πού ἐδιάβασαν. Καί οἱ Ἰουδαῖοι ἐδιάβαζαν πολύ περισσότερες, πιό καταπληκτικές καί πιό ξεκάθαρες προφητεῖες περί τοῦ Χριστοῦ, ὅμως ἦσαν καί ἐφάνησαν τυφλοί, ὄχι μόνον τότε, ἀλλά καί ἕως τῆς σήμερον, σέ ὅ,τι ἀφορᾶ δηλαδή γιά τό ποιός εἶναι ὁ Μεσσίας.

Καί ἄλλες περιπτώσεις ἔχομε ἀνθρώπων, πού, ἐνῷ ἦσαν εἰδωλολάτρες, ἐφωτίσθησαν ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Τό Ἅγιον Πνεῦμα πάντοτε ὑπῆρχε, καί πρίν δηλαδή ἔλθη ἡ καθολική Του ἐνέργεια εἰς τήν Ἐκκλησία μέ τό ἱστορικό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς. Ἄλλωστε, τί λέμε στό «Πιστεύω»; «.... Τό λαλῆσαν διά τῶν προφητῶν...», πού σημαίνει ὅτι καί πρό τῆς Πεντηκοστῆς, μόνον ὅταν ἤθελε ὁ Θεός, ἐνεργοῦσε κατά περίστασιν.

Ἄλλωστε - αὐτό πού θά ποῦμε δέν ἔχει καμμία σχέσι μέ τόν Οἰκουμενισμό, πού εἶναι παναίρεσις - ὑπάρχει καί ὁ λεγόμενος «σπερματικός λόγος». Δηλαδή, γενικά ὁ Θεός καί σέ ἄλλους λαούς ἀποκαλύπτει ἐνίοτε ψήγματα τῆς ἀληθείας Του. Ἡ ἀναμονή τοῦ Μεσσία ὑπῆρχε στίς δοξασίες καί ἄλλων λαῶν. Βέβαια, αὐτά τά ψήγματα τῆς ἀληθείας συγκρινόμενα μέ τίς προφητεῖες πού ὑπάρχουν εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη, δέν ἔχουν καμμία σύγκρισι, ὡς πρός τό περιεχόμενο, τό μέγεθος καί τήν οὐσία τῶν ἀποκαλύψεων.

Φυσικά, ὁ φαινόμενος ἀστήρ δέν ἦτο φυσικό ἀστέρι, ἀλλά ἀγγελική δύναμις, ἡ ὁποία, ''θεαρχίῳ νεύματι καί θελήσει'', ἐφαίνετο σάν ἀστέρι. Ὁ Κύριος ἠθέλησε μέ αὐτόν τόν τρόπο νά ὁδηγήση τούς μάγους πρός τόν γεννηθέντα Μεσσία, ἐπειδή οἱ ἴδιοι ἦσαν ἀστρονόμοι. Ὅπως προσείλκυσε τούς Ἁγίους Ἀποστόλους, πού ἦσαν ψαράδες, μέ ἄλλα θαυμαστά φαινόμενα, πού εἶχαν σχέσι μέ τήν τέχνη τοῦ ψαρέματος.

Βέβαια, θά μποροῦσε ὁ Θεός καί χωρίς κανέναν ἄγγελο νά κάνη τούς μάγους νά βλέπουν αὐτό τό ἀστέρι - δέν ἔχει ἀνάγκη ὁ Θεός ἀπό κανέναν ἄγγελο. Διότι, ὁ Θεός εἶναι ὁ κυρίαρχος τῶν φυσικῶν νόμων καί, ὅποτε θέλει, τούς ἀναιρεῖ καί κυριαρχεῖ στίς αἰσθήσεις μας. Χωρίς δηλαδή νά ὑπάρχη κάποιο αἴτιο μπορεῖ ὁ Θεός νά κάνη ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο νά δῆ ἀστέρι ἤ ὁ,τιδήποτε ἄλλο ὑπερφυσικό σέ φυσική μορφή. Αὐτό, ὅταν ὁ Θεός ἐπιτρέψη νά συμβῆ, δέν γίνεται ἀντιληπτό ὅτι εἶναι ὑπερφυσικό, διότι πέρα γιά πέρα φαίνεται ὡς κάτι τό φυσικό.

Γιά παράδειγμα, οἱ ἄγγελοι καί οἱ δαίμονες εἶναι πνεύματα ἀόρατα ὡς πρός ἐμᾶς, μποροῦν ὅμως νά μετασχηματισθοῦν σέ ἄλλες μορφές, εἴτε φυσικές, ὁπότε δέν γίνονται ἀντιληπτοί ὅτι εἶναι ἄγγελοι ἤ δαίμονες, εἴτε ὑπερφυσικές, ὅπου κάποιος καταλαβαίνει ὅτι πρόκειται περί ἀγγέλου, δαίμονος, θείας ἐπισκέψεως, κλπ. Οἱ περιπτώσεις εἶναι ἀπειράριθμες...

Ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα, εἶναι ἐκεῖνο τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, ἐκεῖ στήν ἔρημο, πού ἐνῷ ἔβλεπε ἕναν τέλειο ὁλόχρυσο δίσκο, αὐτό ἦτο καμουφλαρισμένη δαιμονική ἐνέργεια, πού μέ τήν προσευχή τοῦ Ἁγίου κατόπιν ἐξηφανίσθη. Ἡ πρώτη ἀντίδρασις τοῦ Ἁγίου ἦταν ἡ φρᾶσις «πόθεν ὁ δίσκος ἐν τῇ ἐρήμῳ;»...

Τά πνευματικά φαινόμενα εἶναι ὑπέρ λόγον καί ἔννοιαν, ὅταν ὅμως ὄντως εἶναι πνευματικά καί δέν εἶναι προϊόντα ψυχολογικῆς διαταραχῆς, παραισθήσεως, αὐθυποβολῆς ἤ ἄλλης μή πνευματικῆς αἰτίας, π.χ. σχιζοφρένειας, κλπ.

Τώρα, ἐδῶ, εἶναι δεδομένες ἡ πίστις, ἡ ἀρετή, ἡ καλή προαίρεσις, ἡ ὑπομονή καί ἡ πνευματική εὐφυΐα τῶν μάγων.

Ἀλλά, γιά ποιόν λόγο ὁ πανοῦργος καί πονηρός Ἡρώδης «λάθρα» ἐκάλεσε τούς μάγους; Ἐπειδή ὁ ταλαίπωρος Ἡρώδης ἐφοβήθη μή τυχόν οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν μεγάλη εὐλάβεια εἰς τόν Χριστόν καί, ὡς ἐκ τούτου, μέ κάθε τρόπο θά ἤθελαν νά Τόν γλυτώσουν ἀπό τά χέρια του.

Ἐννοεῖται, ὅτι τό ἀστέρι ἐνεφανίσθη εἰς τούς μάγους πρίν γεννηθῆ ὁ Χριστός, ἐφ᾽ ὅσον ἐχρειάζετο πολύς χρόνος μέ τά μέσα τῆς τότε ἐποχῆς γιά νά διανυθῆ μία τόσο τεραστία ἀπόστασις. Οἱ μάγοι ἐχρειάσθησαν, ὅπως λέγουν οἱ περισσότεροι, περίπου δύο χρόνια γιά νά καλύψουν αὐτήν τήν ἀπόστασι. Καί οὔτε εἰς τά σπάργανα εὑρῆκαν τόν Χριστόν, οὔτε εἰς τήν φάτνη, ἀλλά εἰς ἕνα σπίτι μέ τήν Μητέρα Του, ὅταν ὁ Χριστός ἦταν περίπου δύο ἐτῶν. Κάποιοι λίγοι βέβαια ὑποστηρίζουν, ὅτι γι᾽ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο ἐφάνη προτήτερα αὐτό τό ἄστρο εἰς τούς μάγους, γιά νά προλάβουν νά προσκυνήσουν τό θεῖο Βρέφος εἰς τό σπήλαιο. Ὅμως, ἡ πρώτη ἐκδοχή εἶναι βεβαιοτέρα. Καί ὅπως φαίνεται ἀπό τό κείμενο αὐτό τό ἀστέρι τό ἔβλεπαν μόνον οἱ μάγοι.

Τώρα, ὁ φαινόμενος ἀστήρ γιά κάποιο χρονικό διάστημα ἐκρύβη ἀπό τούς μάγους. Καί αὐτό βέβαια τό ἐπέτρεψε ὁ Θεός ὄχι τυχαῖα, ἀλλά γιά νά ἀναγκασθοῦν οἱ ἄδολοι μάγοι νά ἐρωτήσουν τούς Ἑβραίους. Πῆγαν γιά βοήθεια γιατί ἔχασαν τόν φαινόμενο ἀστέρα στήν πορεία τους, ὅταν ἔφθαναν στά Ἱεροσόλυμα. Μέ αὐτόν τόν τρόπο, ἄφησε ἡ Θεία Πρόνοια νά φανῆ ἡ θηριωδία, ἡ μανία καί ἡ ἀνοησία τοῦ Ἡρώδου, ὁ ὁποῖος φυσικά ἐταράχθη «σφόδρα». Αὐτό, ὁ Ἡρώδης στήν ἀρχή τό ἔκρυψε, ὅπως γίνεται συνήθως σ᾽ αὐτές τίς περιπτώσεις. Ὅμως, ἀπό τά γεγονότα τά ὁποῖα ἐπηκολούθησαν, ἔγινε φανερωτέρα ἡ ἱστορική καί προφητική κατοχύρωσις περί τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ.

Ἐν προκειμένῳ, ὁ Ἡρώδης ἔδειξε τήν θηριωδία του, ὄχι ἐπειδή ὑπῆρχε σχετική προφητεία, τήν ὁποία ἄλλωστε ἀγνοοῦσε, ἀλλά ἐπειδή θά ἐξεδήλωνε τήν κτηνωδία του, γι᾽ αὐτό καί προϋπῆρχε ἡ προφητεία.

Ὅταν ὅμως ἐβγῆκαν ἀπό τά Ἱεροσόλυμα οἱ μάγοι, χωρίς νά χάσουν τήν ἐλπίδα τους καί νά ἀπογοητευθοῦν, τούς ἐφάνη ξανά τό ἀστέρι καί τούς ὡδηγοῦσε. Σκεφθεῖτε, ἕνα ὁλόκληρο ἀστέρι τούς ἐπῆγε τόσα πολλά χιλιόμετρα, κάποιοι λένε ἴσως καί 2.000 χιλιόμετρα. Ὁ φαινόμενος ἀστήρ, ἐνῷ τούς ὡδηγοῦσε σέ τόσο μεγάλη ἀπόστασι, ξαφνικά, ὅταν ἔφθασαν κοντά στήν ''πηγή γιά νά πιοῦν νερό'', χάθηκε! Καταλαβαίνετε τί ἄγχος θά τούς ἔπιανε, ἄν δέν εἶχαν τήν ἐλπίδα τους στόν Θεό. Ἄν δέν εἶχαν καθαρή διάθεσι, θά μποροῦσαν νά παραπονεθοῦν περίπου ὡς ἑξῆς: «Μά, τόσα χιλιόμετρα μᾶς ὡδηγοῦσες καί τώρα πού φθάσαμε στήν πηγή μᾶς ἐγκατέλειψες;»

Ὅλα αὐτά δέν εἶναι τυχαῖα. Ἔχουν ἄπειρα πολλαπλά μυστικά πνευματικά νοήματα, ἐκτός δηλαδή ἀπό τήν περαιτέρω ἑδραίωσι τῆς ἱστορικῆς κατοχυρώσεως. Καί μποροῦμε αὐτό τό γεγονός νά τό παραλληλίσωμε καί νά τό ἀλληγορίσωμε μέ τήν ἄρσι τῆς Χάριτος, ὅπως λέγεται, στά πνευματικά θέματα. Κατ᾽ αὐτήν, ὁ ἀγωνιστής αἰσθάνεται, ὄχι ἐξ ἀντικειμένου ἀλλά μόνον ἐξ ὑποκειμένου, τήν ἐγκατάλειψι τῆς θείας Χάριτος, ἡ ὁποία μέχρι τότε τόν βοηθοῦσε αἰσθητά.

Βέβαια, θά μποροῦσε ὁ Θεός καί χωρίς ἀστέρι νά εἶχε ὁδηγήσει τούς μάγους καί νά ἔφθαναν στήν ἀποστολή τους. Αὐτό ἰσχύει κατ᾽ ἀναλογίαν καί γιά κάθε πραγματικό πιστό...

Ἀπό αὐτά τά γεγονότα γίνεται ἀκόμη φανερώτερο, ὅτι τό ἀστέρι δέν ἦταν φυσικό, γιατί ἕνα φυσικό ἀστέρι δέν ἔχει τέτοια ἰδιώματα πού προαναφέραμε. Πότε δηλαδή νά φαίνεται καί πότε νά ἐξαφανίζεται, καί πάλι μετά νά ξαναφαίνεται. Ἄρα, ἦτο προφανῶς ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.

Τό πλέον παράδοξο, πού ἀποδεικνύει ἀκόμη περισσότερο ὅτι δέν ἦταν φυσικό τό ἀστέρι, εἶναι τό ὅτι: «Ἐλθών ὁ ἀστήρ ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τό παιδίον κείμενον». Δηλαδή ἐκατέβη ὁ ἀστέρας ἀπό τό μεγάλο ὕψος καί ἦλθε πολύ χαμηλώτερα γιά νά τούς δείξη ἀκριβῶς τόν τόπο ὅπου εὑρίσκετο τό Παιδίον, ὁ πρό αἰώνων Θεός. Διότι, προφανῶς, ἄν ἔμενε ψηλά τό ἀστέρι, δέν θά μποροῦσαν οἱ τρεῖς μάγοι νά ἐντοπίσουν τόν ἀκριβῆ τόπο τοῦ Παιδίου. Νομίζω, αὐτό δέν χρειάζεται πάρα πολλή ἐξήγησι. Διότι, ἄς πάρωμε τό πιό κοντινό μας ἄστρο, τό φεγγάρι δηλαδή. Ὅταν τό κοιτᾶμε ἀπό διάφορα σημεῖα ὑποτεθείσθω μιᾶς πόλεως ἤ μιᾶς εὐρύτερης περιοχῆς, ὅλοι νομίζουν ὅτι τό βλέπουν, λόγῳ τῆς μεγάλης ἀποστάσεως, ἀπό τήν ἴδια ὀπτική γωνία.

Στό σημεῖο αὐτό νά διευκρινήσωμε, ὅτι ἀργότερα, μετά τήν Γέννησι, ὅπως λέγουν κάποιοι ἑρμηνευταί, εὑρέθη τό σπίτι γιά νά πάη νά μείνη ὁ Χριστός. Ἐνῷ κατά τήν Γέννησιν ἡ Παναγία ἐγέννησε σέ φάτνη. «Ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον· καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι» (Λουκ. Β´, 7).

Τώρα, τά δῶρα τῶν μάγων συμβολίζουν τά ἑξῆς:

Ὁ μέν χρυσός εἶναι σύμβολον ὅτι ὁ Χριστός ἦτο Βασιλεύς. Διότι, εἰς τόν βασιλέα δίδουν χρυσόν ὅσοι εἶναι ὑποτασσόμενοι σ᾽ αὐτόν. Ὁ λίβανος εἶναι σημάδι ὅτι ἦτο καί Θεός, αὐτό τό Νήπιο, διότι τόν Θεό θυμιατίζομε μέ λιβάνι. Καί ἡ σμύρνα εἶναι σύμβολον τοῦ θανάτου, ἐπειδή, ὡς ἄνθρωπος πού ταυτόχρονα ἦτο, θά ἐδοκίμαζε καί θάνατον, ὁ ἀπαθής θεότητι, καί ἐπειδή οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν συνήθειαν νά ἐνταφιάζουν τούς νεκρούς μέ σμύρνα.

Καί αὐτά ὅλα τά εἶχαν διδαχθῆ ἀπό τήν προφητεία τοῦ Βαλαάμ. Μιά προφητεία διάβασαν οἱ μάγοι κι αὐτήν τήν ἐφήρμοσαν. Καί πῶς ὁ Θεός τούς ἐδόξασε διαχρονικά σέ οὐρανό καί γῆ! Ἄς μή μιλήσωμε γιά τό ἀντίθετο, γιά τούς Γραμματεῖς δηλαδή καί τούς Φαρισαίους....

Ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας παίρνει κάποια στοιχεῖα ἀπό τήν προφητεία τοῦ Βαλαάμ καί λέγει: «''Κατακλιθείς ἀνεπαύσατο ὡς λέων καί ὡς σκύμνος''... Ἰδού τό βασιλικόν διά τοῦ λέοντος». Διότι τό λιοντάρι εἶναι σημάδι τῆς βασιλείας. «Διά δέ τοῦ ''κατακλιθείς'' ἡ νέκρωσις». Δηλώνει τήν νέκρωσι τοῦ Παιδίου αὐτοῦ. Καί συνεχίζει ὁ ἱερός Θεοφύλακτος: «''Οἱ εὐλογοῦντες σε εὐλόγηνται''. Ἰδού καί ἡ Θεότης, διότι τήν δύναμιν τῆς εὐλογίας μόνον ἡ Θεότης τήν ἔχει». Ἐν συντομίᾳ δηλαδή τό ἱερό κείμενο λέγει τί εὐλογία θά ἔχη ὁ λαός τοῦ Ἰσραήλ καί πῶς θά ὑπερισχύση σέ ὅλα τά ἄλλα τά ἔθνη.

Τώρα, ἄς πᾶμε σέ ἕνα ἄλλο μυστήριο. Γιατί ὁ παντοκράτωρ Κύριος, φεύγει εἰς Αἴγυπτον; Εἶναι ὄντως μέγα τό μυστήριον «τῆς ἀσθενείας» τοῦ Θεοῦ. Καί τότε, καί πάντοτε. Ποιός; Ὁ παντοδύναμος Θεός, πού μέ ἕνα νεῦμα Του ὅλα τά ἀνατρέπει σέ μηδέν χρόνο, πῶς συμβαίνει νά ἐμφανίζεται εἰς τήν ἱστορία τῆς ταλαίπωρης ἀνθρωπότητος ὡς ὁ ἀσθενής καί ἀδύνατος; Γιά ἕναν εὐσεβῆ ἄνθρωπο εἶναι τό πιό καταπληκτικό καί τό πιό συγκινητικό μυστήριο ἀπ᾽ ὅλα. Καί «εὐσεβής ἄνθρωπος» δέν εἶναι αὐτός πού εἶναι εὐσεβιστής, ἀλλά ἐκεῖνος πού ἐγεύθη, ἔστω καί λίγο, ἀπό τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί ἐγνώρισε ἐμπειρικά μέρος τῆς ἄπειρης παντοδυναμίας του.

Ἐν προκειμένῳ, αὐτό ἔγινε γιά νά δείξη ὁ Θεάνθρωπος Χριστός σέ ὅλους, ὅτι κατά ἀλήθειαν τό Παιδίον αὐτό ἦταν καί πλήρης ἄνθρωπος. Διότι, ἐάν ὡς Νήπιο ἄφηνε νά πιασθῆ στά χέρια τοῦ Ἡρώδη καί ὡς παντοδύναμος Θεός, πού ταυτοχρόνως ἦτο, δέν ἐπέτρεπε τοῦ Ἡρώδη νά Τό θανατώση, τότε θά ἐνόμιζαν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὅτι αὐτό τό Νήπιο ἦτο ἕνα φάντασμα καί ὅτι κατά φαντασίαν ἐσαρκώθη. Καί αὐτό, γιατί; Λόγῳ τῆς ἀνωριμότητος τῶν ἀνθρώπων, τῆς μή πληροφορήσεως, τῆς μή διδασκαλίας καί τῆς σταδιακῆς θεοαποκαλύψεώς Του. Οἱ ἄνθρωποι ἔτσι θά ἑρμήνευαν τό φαινόμενο αὐτό, ἐάν ὁ Χριστός ὡς Νήπιο ἀπεκάλυπτε ἀπό τότε τήν πραγματική Του ταυτότητα. Ἀλλά καί πέραν τούτου, ἄλλο ἦταν τό σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας, νά σταυρωθῆ, νά ἀναστηθῆ, κλπ.

Βέβαια, εἶναι καί ἄλλοι δευτερεύοντες λόγοι πού ὁ Χριστός ἔφυγε ἐν καιρῷ διωγμοῦ. Γιά νά ἁγιάση καί τήν Αἴγυπτο, γεγονός βέβαια πού εἶχε προφητευθῆ «τοῦ προφήτου λέγοντος ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τόν υἱόν μου» (Ματθ. Β´, 15). Γιά παρόμοιο λόγο ἐκάλεσε καί τούς μάγους ἀπό τήν Βαβυλῶνα. Ἤθελε μέ αὐτόν τόν τρόπο νά ἁγιάση τά δύο κέντρα τῆς σατανολατρείας, τό ἕνα πού ἦταν ἡ Βαβυλῶνα στήν Ἀνατολή καί ἡ Αἴγυπτος πού ἦτο δυτικά τῆς Βηθλεέμ καί τῆς Ἰουδαίας.

Ἐδῶ φαίνεται, ἐκτός ἀπό τήν θηριωδία καί τήν κτηνωδία τοῦ Ἡρώδη, πού ἔσφαξε 14.000 ἀθῶα βρέφη, καί ἡ μεγάλη του ἀνοησία. Στήν ἀρχή κάνει τόν καλό στούς ἄδολους μάγους καί τούς λέγει «θέλω κι ἐγώ νά προσκυνήσω αὐτόν τόν βασιλέα», ἀλλά μετά δείχνει τήν ἐσωτερική του ταραχή, πού ὑπῆρχε εὐθύς ἐξ ἀρχῆς, καί τό πραγματικό του πρόσωπο, καί σφάζει αὐτά τά νήπια. Θά μοῦ πῆτε γιατί αὐτό νά εἶναι καί ἀνοησία; Ἄς κάνωμε μία σύντομη διερεύνησι.

Ἐάν μέν ὁ Χριστός δέν ἦτο ἐκ τοῦ Θεοῦ, τότε γιά ποιόν λόγο ἕνας παντοδύναμος βασιληᾶς νά φοβᾶται ἕνα τόσο ἀνίσχυρο νήπιο; Ἐάν ὅμως ὄντως ἦτο ἐκ τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος, ὅσο ἰσχυρός καί νά εἶναι, ὅσα μέσα κι ἄν διαθέτη, ὅση δύναμι, στρατιωτική, πολιτική, κοσμική, ὅση πονηρία, ὅσους συνεργάτες κι ἄν διαθέτη, ὅσα σχέδια κι ἄν καταστρώση, νά τά βάλη μέ τόν Θεό καί, κατά ἀναλογίαν βέβαια, μέ τούς ἀνθρώπους πού θέλει νά ἀναδείξη ὁ Θεός; Ἀδύνατον τῶν ἀδυνάτων! Ἔτσι ἔπρεπε νά εἶχε σκεφθῆ ὁ Ἡρώδης, πιό ψύχραιμα δηλαδή. Ἀλλά ὁ φθόνος του δέν τόν ἄφησε νά σκεφθῆ τό συμφέρον τοῦ ἑαυτοῦ του.

Ἀλλά ὁ Ἡρώδης ἐνεπαίχθη ὑπό τοῦ Θεοῦ διά μέσου τῶν μάγων. Ἄλλωστε, ὅπως παλαιά ὁ Φαραώ εἶχε ἐμπαιχθῆ ἀπό τόν Μωϋσῆ, ἔτσι ἔγινε καί τώρα, γιατί καί οἱ δύο αὐτοί ὑπῆρξαν ἀδίστακτοι φονιᾶδες, ἐφ᾽ ὅσον καί ὁ Φαραώ ἐφόνευε τά ἀρσενικά τέκνα τῶν Ἑβραίων εἰς τήν Αἴγυπτο.

Βέβαια, μέ τό ὅτι ἐπέτρεψε ὁ Θεός νά φανῆ ἡ μεγάλη κακία τοῦ Ἡρώδη, ἄς μή θεωρήση κανείς, ἐπιπολαίως, ὅτι ἠδικήθησαν τά νήπια. Καθόλου δέν ἠδικήθησαν. Μποροῦμε, ἀντίθετα, νά ποῦμε ὅτι εὐλογήθησαν σέ βαθμό ὑπερθετικό, διότι εἶναι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔχουν μεγάλη δόξα εἰς τόν Οὐρανό καί μεγάλων στεφάνων ἠξιώθησαν.

Καί τοῦτο συμβαίνει, διότι, ἐνῶ στούς ἀνθρώπους ὑπάρχουν πάρα πολλές ἀδικίες, κρυφές καί φανερές, στόν Θεό δέν ὑπάρχει καμμία ἀδικία. Ὁ Θεός ὅλα τά λύνει, ἀκόμη καί τά ἀνθρωπίνως ἄλυτα. Διότι, ὄντως πολλοί μέν ἀδικοῦν, ἀλλά, λόγῳ τῆς θείας Δικαιοσύνης, τελικά κανείς δέν ἀδικεῖται ἀπό τίς ἀδικίες τῶν ἄλλων, ἐάν τίς ἀντιμετωπίση πνευματικά. Διότι, ὅταν παθαίνωμε στήν ζωή αὐτή κάτι κακό γιά τό ὁποῖο δέν εὐθυνόμεθα, τό παθαίνομε, ἤ γιά νά συγχωρεθοῦν κάποιες ἁμαρτίες μας, ἤ γιά νά ἀξιωθοῦμε στεφάνων πνευματικῶν. Ἀλλά τό πρόβλημα εἶναι ὅτι δέν ἐπιδιώκομε στεφάνια πνευματικά. Θέλομε στεφάνια φθαρτά... Καί τελικά, δυστυχῶς, ἀποκτοῦμε τραύματα, ψυχικά, πνευματικά καί ὀργανικά μέ ἕνα σωρό παρενέργειες.

Τώρα, νά ποῦμε καί δύο λόγια γιά τούς συγχρόνους Ἡρώδας. Τί γίνεται μέ αὐτούς οἱ ὁποῖοι μιμοῦνται τέλεια τόν παλαιό Ἡρώδη, ἤ μᾶλλον τόν ἔχουν ξεπεράσει σέ πονηρία; Διότι, συνήθως τήν θηριωδία τους, οἱ σύγχρονοι Ἡρῶδαι, τήν κρύβουν καί τήν καμουφλάρουν. Μιμοῦνται δηλαδή στήν πονηρία τόν Διάβολο, ὁ ὁποῖος μεγιστοποιεῖ τίς πιθανότητες τῆς ἐπιτυχίας του, ὅταν πολεμῆ χωρίς νά γίνεται ἀντιληπτός ἀκόμη καί ἀπό τούς πιό πνευματικά ἔμπειρους ἀγωνιστάς.

Ἐν παρενθέσει ἄς ἀναφέρωμε, ὅτι σέ αὐτές τίς περιπτώσεις ὁ Διάβολος μιμεῖται ἐπακριβῶς τό πῶς ἐμεῖς σκεφτόμαστε, τί νοητικό ἐπίπεδο ἔχομε, τί μόρφωσι ἔχομε, τί ψυχολογία ἔχομε, τί ἰδιοσυγκρασία ἔχομε, καί μᾶς βάζει σκέψεις, ἀκριβῶς μέ βάσι τήν ἰδική μας ἰδιοσυχνότητα καί προσωπικότητα. Καί, ἔτσι, ἐμεῖς μοιραίως νομίζομε, ὅτι εἶναι δικές μας αὐτές οἱ σκέψεις, πού μάλιστα κάποιες φορές μᾶς φαίνονται ''ἀξιέπαινες'' καί ''ὠφέλιμες''. Π.χ., μᾶς δημιουργεῖ τύψεις, οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν ζῆλο, κλπ...

Ἔτσι, ὑπάρχουν καί οἱ σύγχρονοι Ἡρῶδαι, πού ὄχι μόνον μιμοῦνται τέλεια τόν Διάβολο στήν πονηρία, ἀλλά μποροῦν νά κάνουν, ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός Γέροντας Παΐσιος, ἀκόμη καί φροντιστήριο στόν Διάβολο. Αὐτοί εἶναι μιαρά ὄργανα τοῦ σκότους, ἄλλοι ἐξ αὐτῶν ἔχοντες κοσμική ἐξουσία, καί ὄχι μόνον αὐτοί, ἔχοντες σπουδάσει ''Ἀνωτάτη Ὑποκριτική'' καί ἔχουν πάρει ''διδακτορικά'' πάνω σ᾽ αὐτό. Κάνουν δηλαδή ὅτι ἐνδιαφέρονται, ὅτι πονοῦν γιά τόν ἄνθρωπο, καί κυρίως γιά τόν ἀδικημένο, γιά τόν μικρομεσαῖο, γιά τόν ἀδύναμο, γιά τήν ἀνθρωπότητα, ἐνῶ ὑπογείως ἐργάζονται σέ ὅλους τούς τομεῖς μέ μεγάλη μαθηματική ἐπιστήμη, μέ ὑπομονή, γιά τήν παντοειδῆ ἐξαθλίωσι καί ἐξόντωσι τῆς ἀνθρωπότητος.

Στόν θρησκευτικό τομέα, χτυποῦν ἰδιαίτερα τόν Χριστιανισμό. Ἀλλά χτυποῦν καί σέ ἕνα σωρό ἄλλα θέματα τούς ἀνθρώπους, χρησιμοποιῶντας τήν ὑποκριτική τους μέθοδο καί τό φαινομενικό τους ἐνδιαφέρον. Π.χ., σέ θέματα ὑγείας, οἰκονομίας, ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, κλπ. Δημιουργοῦν, αὐτά τά δαιμονικά μυαλά, τέτοιες καταστάσεις καί συγκυρίες καί φαινόμενα καί φέρουν ἔτσι τά πράγματα, μέ μεγάλη προμελέτη καί σχεδιασμό, πού, ἐνῶ σέ σκοτώνουν, σοῦ δίνουν ἐνίοτε τήν αἴσθησι ὅτι θά πρέπη τελικά νά τούς πῆς καί «εὐχαριστῶ», γιατί δῆθεν τελικά σέ σώζουν ἀπό κάτι ἄλλο δῆθεν χειρότερο, τό ὁποῖο θά συνέβαινε.

Ἀκόμη καί οἱ πιό ἔξυπνοι ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά καταλάβουν τό μέγεθος αὐτῆς τῆς δαιμονικῆς ἀπάτης. Διότι, τά ἀνωτέρω φανερά καί κρυφά ὄργανα τοῦ σκότους διατείνονται ὑποκριτικῶς ὅτι αὐτά γίνονται δῆθεν γιά τήν ἀσφάλειά μας, γιά τό καλό μας, γιά τήν ἐξυπηρέτησί μας, γιά τήν ὑγεία μας, γιά τό ''λαμπρό'' μέλλον μας, κλπ.

Τελικά, τό ἀποκορύφωμα ὅλων αὐτῶν, τῶν μικρῶν ἀντιχρίστων, θά εἶναι ὁ ἕνας καί μοναδικός Ἀντίχριστος, ὁ ὁποῖος, ὅπως ξέρομε, ὅταν θά ἐμφανισθῆ, θά ἔχη καί πλήρη κοσμική ἐξουσία - αὐτό ἔχει προφητευθῆ ἀπό κάποιους ἁγίους Πατέρες - καί ὁ ὁποῖος στήν ἀρχή θά δείξη ἕνα ''καλό'' πρόσωπο-προσωπεῖο.

Ὅμως, ὅλοι αὐτοί εἶναι ἀνοητότεροι τῶν ἀνοήτων. Δέν ἐδιδάχθησαν πάλιν καί πολλάκις ἀπό τήν ἱστορία; Ἡ Ἐκκλησία ὅσες φορές ἐπολεμεῖτο, πάντα ἐθριάμβευε καί λαμπροτέρα καθίστατο. Ὅπως δέ ἔλεγε ἕνας σοφός ἱερέας «ἀφοῦ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, μέ τά δικά μας ''κατορθώματα'' καί σκάνδαλα δέν κατωρθώσαμε νά καταστρέψωμε τόν Χριστιανισμό, πῶς εἶναι δυνατόν νά τόν διαλύσουν ὅλοι αὐτοί οἱ ἐχθροί τοῦ Χριστοῦ;». Θά πάθουν ὅ,τι ἔπαθε ὁ Ἡρώδης καί ὁ κάθε Ἡρώδης, διαχρονικά. Νά μή τούς ξεγελάη ὁ Διάβολος. Ὁ Θεός ξέρει νά ''ξεγελάη'' ἀσυγκρίτως περισσότερο, διότι ὁ Θεός γνωρίζει τά σχέδιά τους πρίν κἄν ἐκεῖνοι τά σκεφθοῦν...

Ὁ Χριστός «ἐξῆλθε νικῶν καί ἵνα νικήσῃ» (Ἀποκ. ΣΤ´, 2).

Εὔχομαι κι ἐμεῖς, σέ προσωπικό ἐπίπεδο, μέ ὁδηγό τήν ἄκτιστο θεία Χάρι, καθαρίζοντες τήν φάτνη τῆς ψυχῆς μας νά ἀναδειχθοῦμε ἀληθινοί χριστοτόκοι. Ἀμήν. Γένοιτο!

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος,

Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

(Ὁμιλία κατά τήν Θεία Λειτουργία εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος 30-12-2012)