Κυριακή της Τυρινής, Ευαγγ. Αν. Ματθ. στ΄, 14-21

 Πρεσβυτέρου Πολύβιου Λαμπρινίδη

 Πρωτότυπο Κείμενο

Εάν αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών ο ουράνιος˙ εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών , ουδέ ο πατήρ υμών  αφήσει τα παραπτώματα υμων. Όταν δε νηστεύητε  μη γίνεσθε ώσπερ  οι υποκριταί σκυθρωποί˙ αφανίζουσι γαρ τα πρόσωπα  αυτών όπως φανώσι τοις ανθρώποις νηστεύοντες˙ αμήν λέγω υμίν ότι απέχουσι των μισθόν αυτών. συ δε νηστεύων αλειψαί σου τη κεφαλήν και το πρόσωπον σου νίψαι, όπως μη φανής τοις ανθρώποις νηστεύων, αλλά το πατρί σου τω εν κρυπτώ, και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ  αποδώσει σοι εν τω φανερώ˙ Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επι της γης, όπου σης και βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται  διορύσσουσι  και κλέπτουσι˙ θησαυρίζετε δε υμίν θησαυρούς  εν ουρανώ, όπου διορύσουσιν ουδέ κλέπτουσιν˙ όπου γαρ εστίν ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών.

 Μετάφραση

Αν συγχωρήσετε τους ανθρώπους για τα παραπτώματα  τους, θα σας συγχωρήσει κι εσάς ο Ουράνιος Πατέρας σας. Αν όμως δε συγχωρήσετε στους ανθρώπους τα παραπτώματα τους ούτε κι ο Πατέρας σας θα συγχωρήσει τα δικά σας παραπτώματα. Όταν νηστεύετε, να μη γίνεστε σκυθρωποί, όπως οι υποκριτές, που παραμορφώνουν την όψη τους για να δείξουν  στους ανθρώπους πως νηστεύουν. Σας βεβαιώνω πως έτσι έχουν κιόλας λάβει την ανταμοιβή τους. Εσύ, αντίθετα, όταν νηστεύεις, περιποιήσου τα μαλλιά σου και νίψε το πρόσωπο σου, για να μη φανεί στους ανθρώπους η νηστεία σου, αλλά στον Πατέρα σου, που βλέπει τις κρυφές πράξεις και ο Πατέρας σου, που βλέπει τις κρυφές πράξεις, θα σου το ανταποδώσει φανερά. Μη μαζεύετε θησαυρούς πάνω στη γη, όπου τους αφανίζει ο σκόρος και η σκουριά, κι όπου οι κλέφτες κάνουν διαρρήξεις  και τους κλέβουν. Γιατί όπου είναι ο θησαυρός σας εκεί θα είναι και η καρδιά σας.

 Σχολιασμός

Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή ο Κύριος ξεκαθαρίζει πιο θα είναι το σημαντικότερο κριτήριο προκειμένου οι άνθρωποι να συγχωρεθούν για τις αμαρτίες τους. Και η συγχώρεση των δικών μας αμαρτιών περνά μέσα από την συγχώρεση των άλλων αδελφών.

Θα διερωτηθεί κάποιος γιατί  ο Χριστός θέτει αυτή τη προυπόθεση για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες μας; Γιατί ζητεί ως όρο σωτηρίας μας τη συγχωρητικότητα;

Είναι φανερό ότι ο Χριστός θέλει με αυτό το τρόπο να μας δείξει κατά ένα σαφή τρόπο το μεγαλείο και την αξία της συγχωρητικότητας. Οι άνθρωποι καθημερινά πίπτουν σε πολλές αμαρτίες και σφάλματα. Γνωρίζουν όμως ότι αυτοί που αγωνίζονται, ότι ο Χριστός είναι Θεός συγχώρεσης και αγάπης. Γι’ αυτό και οι πιστοί ζητούν το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού.

Συγχωρώντας ο πιστός τον συνάνθρωπό του ουσιαστικά μιμείται τον ίδιο το Χριστό ο οποίος ακόμα και κατά την ώρα του Σταυρικού Πάθους συγχώρεσε τους ίδιους τους σταυρωτές. Είναι πολύ μεγάλο πράγμα η συγχώρεση. Για να γίνει πιο αντιληπτή η πραγματικότητα αυτή ας θυμηθούμε το περιστατικό με τον Άγιο Διονύσιο της Ζακύνθου ο οποίος έφτασε στο σημείο να συγχωρέσει το φονιά του αδελφού του, η τον Πρωτομάρτυρα Στέφανο που συγχώρεσε αυτούς που τον λιθοβολούσαν. Οι καταστάσεις αυτές δεν είναι τυχαίες. Για να υπάρχει αυτή η στάση  στα γεγονότα αυτά σημαίνει ότι υπάρχει πλούτος ψυχής και πνευματικό ανάστημα σπάνιο και θαυμαστό.  Άλλωστε στην ίδια τη Βασιλεία του Θεού δεν μπορούν να χωρέσουν ανθρώποι οι οποίοι δεν έχουν την αγάπη μέσα στη ψυχή τους και δεν μπορούν να αντικρύσουν και να ανοικτούν προς τον συνάνθρωπο. Η μίμηση του Χριστού είναι πρώτιστο μέλημα του ανθρώπου στην πνευματική του ζωή. Ο άνθρωπος καλείται να μιμηθεί  αυτά τα οποία ο Χριστός πραγματοποίησε στην επίγεια του ζωή. Αυτή την οδό περπάτησαν και οι Άγιοι.

Παράλληλα, στην ευαγγελική περικοπή ο Χριστός θίγει και το θέμα της νηστείας. Η σημερινή περικοπή αποτελεί και για όλους εμάς τρανό κήρυγμα εν όψει και της αρχόμενης νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Στόχος της νηστείας είναι η πνευματική διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου η εγκράτεια, η ολιγάρκεια και όχι ο έπαινος των άλλων, η απληστία και η αυτοπροβολή. Η γνήσια πνευματική ζωή περνά μέσα από την αφάνεια, την ησυχία και την αναφορά του ανθρώπου απέναντι στο Θεό με σκοπό την κατάκτηση του πνευματικού θησαυρού, των πνευματικών χαρισμάτων, τα οποία εισάγουν τον άνθρωπο στη Βασιλεία του Θεού.

Η επίγειος ζωή οποιεσδήποτε επιτυχίες και αν έχει είναι πρόσκαιρη και φθαρτή και αν ο άνθρωπος δεν στραφεί προς τον ουρανό είναι φυσικό να μείνει άγευστος της μακαριότητος του Θεού.

Κυριακή Ι΄ Επιστολών, Αποστ. Ανάγνωσμα: Α’ Κορινθίους 4: 9-16 (28-8-2016)

Το έργο της διαδόσεως του Ευαγγελίου υπήρξε αφάνταστα βαρύ και επίμοχθο. Οι Απόστολοι «ως πρόβατα εν μέσω λύκων», όπως προείπε ο ίδιος ο Κύριος (Ματθ. 10,16), χρειάστηκε να κοπιάσουν πολύ και να δοκιμάσουν αναρίθμητους πειρασμούς για να μεταδώσουν το χαρμόσυνο μήνυμα της εν Χριστώ σωτηρίας στους ανθρώπους. Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, ο απ. Παύλος μας περιγράφει την αποστολική ζωή, το πως δηλαδή έζησαν και πόσο αγωνίστηκαν οι Απόστολοι, προσπαθώντας να σπείρουν το λόγο του Ευαγγελίου στις καρδιές των ανθρώπων και να θεμελιώσουν τις διάφορες κατά τόπους Εκκλησίες.

 Ο απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει τους Κορινθίους «φρόνιμους»  και «ένδοξους», ενώ αντίθετα ονομάζει τους αποστόλους «μωρούς», «ασθενείς» και «άτιμους». Θέλει με αυτό τον τρόπο να υπογραμμίσει την φιλαυτία των Κορινθίων αλλά και να τονίσει την καταφρόνια που δοκίμαζαν οι Απόστολοι στα μάτια του κόσμου. Η συμπεριφορά του κόσμου προς τους αποστόλους ήταν σημάδι αδυναμίας κατανόησης του ευαγγελικού τους έργου και έλλειψη κοινωνικής αναγνώρισης, γι’ αυτό και το έργο της διαδόσεως του Ευαγγελίου γινόταν ακόμα πιο δύσκολο για τους Αποστόλους.

 «Δοκώ γαρ ότι ο Θεός ημάς τους αποστόλους εσχάτους απέδειξεν ως επιθανατίους». Έτσι έμοιαζαν οι Απόστολοι, με κατάδικους που εμφανίζονται στο γήπεδο έτοιμοι για θάνατο και γίνονται θέαμα ενώπιον των πάντων. Πραγματικά πολύ εύστοχη η παρατήρηση ότι ο αληθινός απόστολος, ο γνήσιος ποιμένας είναι έτοιμος κάθε μέρα να πεθάνει, για να μην πούμε καλύτερα ότι κάθε μέρα πεθαίνει και κάθε μέρα ανασταίνεται. Πεθαίνει πάνω στο χρέος του και ανασταίνεται μέσα στη χάρη του Θεού.

 Όσο ένδοξο μας παρουσιάζεται σήμερα το αξίωμα και το έργο των Αποστόλων, τόσο βαρύ και κινδυνώδες ήταν τότε που το ασκούσαν. Κύριο γνωρίσματα της αποστολικής ζωής ήταν η πείνα, η δίψα, η γύμνια, η κακομεταχείριση από τους άλλους, η συνεχής μετακίνηση από τόπο σε τόπο χωρίς μόνιμη έδρα. Η ζωή τους δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η μίμηση του παραδείγματος και η ενσάρκωση της διδαχής που τους είχε παραδώσει ο ίδιος ο Κύριος. Ήταν πραγματική συμμετοχή και κοινωνία στα παθήματα του Χριστού. Σήμερα πολλοί φτάσαμε να πιστεύουμε πως η υλική άνεση και η κοσμική δύναμη είναι σημάδια χριστιανικής γνησιότητας, όμως βλέποντας τη ζωή των Αποστόλων καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν ισχύει.

 Η προτροπή που απευθύνει αμέσως μετά προς τους Κορινθίους ο απόστολος Παύλος «μιμηταί μου γίνεσθε», δηλαδή να γίνουν μιμητές του, μπορεί να ακούγεται λίγο τολμηρή, αλλά είναι η σχέση πατέρα και παιδιών που του επιτρέπει να μιλήσει με αυτό τον τρόπο. Ο απόστολος Παύλος ήταν ο πνευματικός τους πατέρας και οι Κορίνθιοι πνευματικά του παιδιά. Εκείνος τους είχε οδηγήσει στο Χριστό, τους είχε αναγεννήσει πνευματικά με το κήρυγμα του ευαγγελίου, το οποίο εκείνος πρώτος είχε κηρύξει στην Κόρινθο.  Είναι πολύ φυσικό όχι μόνο γιατί πρέπει τα παιδιά να προσπαθούν να μοιάσουν στον πατέρα τους, αλλά κυρίως γιατί η ζωή του απόστόλου Παύλου ήταν αντανάκλαση της ζωής του Ιησού Χριστού.

 Προβάλλοντας ο απόστολος Παύλος τον εαυτό του ως παράδειγμα για μίμηση, δείχνει στους Κορίνθιους πως η ζωή του Ιησού Χριστού που τους είχε κηρύξει δεν ήταν ακατόρθωτη αφού και ο ίδιος, άνθρωπος όμοιος με εκείνους, την είχε κατορθώσει.

 Ευαγγελική διδαχή χωρίς ευαγγελικό βίο είναι προσπάθεια που δεν τελεσφορεί. Όσοι διακονούν το ευαγγέλιο οφείλουν να ζουν με τέτοια προσοχή και ακρίβεια, ώστε ο βίος τους να αποτελεί πρότυπο για μίμηση από εκείνους τους οποίους διδάσκουν.

 Η εκκλησία μας ονομάζεται αποστολική, κι’ αυτό γιατί θεμελιώθηκε πάνω στο κήρυγμα των Αποστόλων. Η πίστη μας χαρακτηρίζεται αποστολική, διότι είναι η μία πίστη των Αποστόλων. Το έργο της εκκλησίας λέγεται αποστολικό επειδή αποτελεί συνέχεια του έργου και του κηρύγματος των Αποστόλων. Οι ποιμένες της εκκλησίας είναι διάδοχοι των Αποστόλων. Από εκείνους, κατά αδιάκοπη συνέχεια παρέλαβαν τον «κλήρον» της αποστολικής διακονίας και το δικό τους έργο συνεχίζουν προεκτείνοντάς το μέσα στην ιστορία.

 Αυτό ακριβώς συνιστά ο απόστολος Παύλος στους Κορινθίους με τη φράση: «Παρακαλώ υμάς, μιμηταί μου γίνεσθε». Η αποστολική σύσταση δεν αφορά μόνο τους τότε χριστιανούς αλλά έχει διαχρονική σημασία. Μας προσκαλεί να ακολουθήσουμε τα ίχνη των Αποστόλων, να μιμηθούμε τη ζωή τους, τη μία και αληθινή ζωή που είναι η ζωή του Ιησού Χριστού.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ματθ. 9, 1-8 (12-07-2015)

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι παρμένη από το κατά Ματθαίον Ιερό Ευαγγέλιο και συνέχεια της διήγησης της θεραπείας των δαιμονισμένων στα Γάδαρα. Μετά την απαλλαγή των δύο εκείνων βασανισμένων ανθρώπων από τα δαιμόνια και το καταγκρέμισμα των χοίρων που ακολούθησε, οι κάτοικοι της περιοχής ζητούν από τον Ιησού Χριστό να απομακρυνθεί από τον τόπο τους. Ο Κύριος, σεβόμενος την ελευθερία τους, επιστρέφει «εις την ιδίαν πόλιν».

Τότε έρχονται κάποιοι κρατώντας ένα παράλυτο ξαπλωμένο στο κρεβάτι του. «Καί προύθηκαν τω Χριστώ τον κάμνοντα, λέγοντες μεν ουδέν, αυτώ δε το παν επιτρέποντες. Εν αρχή μεν γαρ και αυτός περιήγε, και ου τοσαύτην παρά των προσιόντων ήτει την πίστιν˙ ενταύθα δέ και προσήεσαν, και πίστην απητούντο» (Αγ. Ιωάννη του Χρυσοστόμου,Υπόμνημα στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, Ομιλία 29).  Είναι λοιπόν ολοφάνερη η πίστη τόσο των ανθρώπων που βαστάζουν τον παράλυτο, αφού δεν λογαριάζουν καθόλου τον κόπο τους, όσο και του ίδιου του παράλυτου, αφού δέχεται χωρίς γογγυσμό την ταλαιπωρία της μεταφοράς. Έτσι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός δεν τον υποβάλλει σε «εξέταση πίστεως» όπως π.χ. στην περίπτωση της Χαναναίας, αλλά αμέσως του δίδει την άφεση των αμαρτιών του. Με την άφεση που δίνει ο Κύριος στον παράλυτο προβαίνει πρώτα στη θεραπεία της ψυχής που δεν είναι ορατή και φανερώνει τη θεότητά Του και την ισοτιμία Του με τον Πατέρα.

Τότε αρχίζουν οι γραμματείς και συλλογίζονται πως αυτό που λέει ο Κύριος είναι βλασφημία, αλλά δεν το εκφράζουν δημόσια επειδή φοβούνται το πλήθος. Εντούτοις ο Ιησούς, φανερώνοντας και πάλι τη θεότητά Του, αποκαλύπτει τα κρύφια των καρδιών τους και προβαίνει στη θεραπεία και του σώματος του παραλύτου. Με τον τρόπο αυτό γίνεται ορατή από όλους η θεία δύναμη και εξουσία Του, καθώς και κατά κάποιον τρόπο αποδεικνύεται και η μη ορατή συγχώρηση που προηγουμένως  ο ασθενής είχε λάβει.

 «Θάρσει, τέκνον∙ αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου»

Αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι ο Κύριος προσφωνεί τον παράλυτο «τέκνον», δηλαδή «παιδί μου». Αλήθεια! Με τέτοια προσφώνηση, ποιος να μην αναθαρρεύει, ποιος να μην ελπίζει; «Ο παραλυτικός ακούει τη λέξη «τέκνον» και υιοθετείται από τον ουράνιο πατέρα και προσκολλάται στον αναμάρτητο Θεό και γίνεται και ο ίδιος χωρίς αμαρτίες με την άφεση των παραπτωμάτων του. Παντού μέσα στην Καινή Διαθήκη φαίνεται το χάρισμα της υιοθεσίας. Όλοι εκείνοι που έφεραν τα σημάδια της αμαρτίας, βρήκαν το θεραπευτή τους. Ο Χριστός είναι ο μεγαλύτερος αδελφός μας, που μας έκανε παιδιά του Θεού...» (Μητροπολίτου Εδέσσης κ. Ιωήλ, Ο Επιούσιος Άρτος, Εκδ. 2009, σ.458).

Ο παράλυτος της περικοπής συναντάται προσωπικά με το Χριστό διά της  μεγάλης πίστης που επιδεικνύει και μετέχει στη νέα πραγματικότητα που προσφέρει ο Μεσσίας και Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός. Ο Κύριος ενεργεί και αποκαλύπτεται με τη δύναμη της αγάπης και της αγαθότητάς του, ο παράλυτος αποκτά πραγματική σχέση με το Θεό, ανακαινίζεται, ξαναγεννιέται και σώζεται μέσα στα όρια της πίστης.

Ο Κύριος προσφέρει στον άνθρωπο μια ολοκληρωμένη και βαθιά θεραπεία, που δεν περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη ασθένεια. Ο Σωτήρας Χριστός είναι ο ανακαινισμός και η μεταμόρφωσή μας, το πρόσωπο που μας βγάζει από τη φθορά και το σκοτάδι και μας εισάγει στην αιωνιότητα. Όποιος δεν αποδέχεται την προοπτική αυτή, είναι εύκολο να καμφθεί από την οδύνη μιας σωματικής ασθένειας και να παραιτηθεί από κάθε αγώνα και προσπάθεια, απολυτοποιώντας τη σωματική υγεία και την παρούσα ζωή.

Ο Ιησούς Χριστός, ο ανά τους αιώνες παρών στην Εκκλησία Του ως η κεφαλή του σώματός της, προσφέρει πάντοτε την νέα πραγματικότητα που πιο πάνω αναφέραμε. Έτσι κι εμείς ας εμπιστευθούμε τον εαυτό μας στην πατρική Του αγάπη, ας μετέχουμε ενσυνείδητα και με θείο φόβο στα Ιερά Μυστήρια και τότε θα ακούσουμε τη σωτήρια φωνή: «θάρσει, τέκνον∙ αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου».

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ματθαίου 9, 1-8

Ένα ακόμα θαύμα του Χριστού μάς περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, το οποίο αποτελεί συνέχεια της διήγησης της περασμένης Κυριακής, όπου είχε θεραπεύσει τους δύο δαιμονισμένους στη χώρα των Γαδαρηνών, και οι κάτοικοι της πόλης εκείνης αντί να Τον υποδεχτούν, Τον παρεκάλεσαν να φύγει. Μπήκε ο Κύριος πάλι στο πλοίο και επέστρεψε στη Γαλιλαία. Εκεί του έφεραν έναν παράλυτο, κατάκοιτο στο κρεβάτι, και καθώς είδε ο Ιησούς την πίστη των ανθρώπων, λέει στον παράλυτο “έχε θάρρος, παιδί μου, οι αμαρτίες σου έχουν συγχωρεθεί”. Κάποιοι από τους γραμματείς σκέφτηκαν ότι ο Χριστός βλασφημεί και ο Κύριος, γνωρίζοντας τις σκέψεις τους, ρωτά “γιατί έχετε πονηρούς λογισμούς μέσα σας; Τί είναι άραγε ευκολότερο να πει κανείς, συγχωρούνται οι αμαρτίες σου, ή σήκω και περπάτα; Για να δείτε όμως ότι ο Υιός του ανθρώπου έχει εξουσία να συγχωρεί στη γη αμαρτίες”, λέει στον παράλυτο: “Σήκω, και πάρε το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου”. Έτσι κι έγινε: σηκώθηκε ο ασθενής και επέστρεψε στο σπίτι του, ενώ ο κόσμος που είδε το θαύμα κυριευμένος από δέος δόξαζε τον Θεό, που δίνει τόσο μεγάλη εξουσία στους ανθρώπους.

Σύντομο ευαγγελικό ανάγνωσμα, τα μηνύματα του όμως είναι πολλά και πλούσια. Πρώτα απ’ όλα, αντιπαραβάλλεται η πίστη των απλών ανθρώπων με την αμφισβήτηση των Γραμματέων και Φαρισαίων. Όπως, σχεδόν σε κάθε θαύμα που έκανε ο Χριστός, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η πίστη εκείνου που το ζητά. Τόσο ο παράλυτος της περικοπής, όσο και οι άνθρωποι που τον μετέφεραν, είχαν πίστη μέσα τους, γι αυτό και ο Κύριος, πριν ακόμα εκφράσουν με λόγια την επιθυμία τους, σπεύδει να παράσχει τη θεραπεία. Αυτή η πίστη, δυστυχώς, συχνά απουσιάζει από τις καρδιές μας, ακόμα και όταν παρακαλούμε στις προσευχές μας τον Θεό να επέμβει στη ζωή μας, να μας βοηθήσει, να κάνει ένα μικρό ή μεγαλύτερο θαύμα. Τα χείλη μας μπορεί να προσεύχονται, η καρδιά μας όμως διατηρεί αμφιβολίες ότι ο Θεός θα μας ακούσει ή ότι θα μας βοηθήσει. Κι’ αυτό, άλλοτε μπορεί να αποτελεί δική μας πνευματική αδυναμία, κι’ άλλοτε έναν από τους μεγαλύτερους πειρασμούς στη ζωή μας, που σκοπό έχει να αποδυναμώσει την προσευχή μας και ουσιαστικά να μας απομονώσει από τον Θεό. Πίστη όμως είναι η βεβαιότητα ότι για τον Θεό τα πάντα είναι δυνατά, ότι στο θέλημά Του τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο, ότι ο Θεός νοιάζεται για τα πλάσματά Του και συντρέχει σε όσους Τον επικαλούνται με ταπείνωση και συντριβή καρδίας. Πίστη είναι η σιγουριά για πράγματα που δεν είναι ορατά με το ανθρώπινο μάτι, όπως η άφεση των αμαρτιών την οποία παρέχει σήμερα ο Κύριος στον παράλυτο.

Ένα άλλο μήνυμα είναι ότι ο Χριστός είναι ο ιατρός όχι μόνο των σωμάτων, αλλά και των ψυχών μας. Θεωρεί τον άνθρωπο στο σύνολό του, και δεν περιορίζεται μόνο στη σωματική ασθένεια, γι αυτό και πρώτα ασχολείται με τη θεραπεία της ψυχής, με την συγχώρεση των αμαρτιών. Για τον Θεό δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία η σωματική μας ακεραιότητα, όσο η πνευματική μας υγεία. Το κάθε θαύμα, ακόμα και όταν πρόκειται για αποκατάσταση μιας σωματικής ασθένειας, στοχεύει στην πνευματική μας προκοπή και τελείωση. Κι εδώ συχνά κάνουμε ένα μεγάλο σφάλμα, όταν παρακαλούμε στις προσευχές μας τον Κύριο να μας βοηθήσει σε πράγματα που έχουν σχέση είτε με την καθημερινότητά μας είτε με την σωματική μας υγεία. Καλά κάνουμε βέβαια και παρακαλούμε τον Θεό για όλα αυτά, όμως πρωτίστως οφείλουμε να ενδιαφερόμαστε και να Τον παρακαλούμε για την ψυχική μας θεραπεία, για τη συγχώρεση των αμαρτιών μας, για την καλλιέργεια των αρετών. Γι αυτό και σε αρκετές περιπτώσεις που νιώθουμε ότι ο Θεός δεν εισακούει τις προσευχές μας, αυτό οφείλεται στο ότι τα αιτήματά μας είτε δεν απευθύνονται με την δέουσα πίστη, είτε δεν ωφελούν την πνευματική μας υγεία, ειδικά όταν πρόκειται για υλικά αγαθά ή σωματική υγεία.

Άλλο μήνυμα που αντλούμε απ’ αυτή την περικοπή είναι ότι ο Χριστός έχει την εξουσία της αφέσεως των αμαρτιών, και της σωματικής θαυματουργίας. Βέβαια, ο Χριστός δεν είναι ένας απλός άνθρωπος, είναι ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού. Τόσο όμως στην Παλαιά Διαθήκη, όσο και στην ιστορία της Εκκλησίας, αυτή η εξουσία έχει δοθεί στους ανθρώπους: οι Προφήτες, οι Απόστολοι, οι Άγιοι, αποτελούν τέτοια παραδείγματα, τα οποία δεν έχουν εκλείψει μέχρι τις μέρες μας. Ο Θεός θαυματουργεί στη ζωή μας, τόσο μέσα από ανθρώπους χαρισματικούς, όσο και μέσα από τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας, κυρίως δε με την Εξομολόγηση και την Θεία Ευχαριστία, που αποτελούν το θεραπευτήριο της ψυχής μας.

Συχνά, νομίζουμε εμείς οι άνθρωποι, ότι η μεγαλύτερη συμφορά στον κόσμο είναι οι ασθένειες, οι στερήσεις, οι φτώχειες, οι θεομηνίες ή και οι θάνατοι. Μα ο Χριστός με τη σημερινή αντιμετώπιση προς τον παράλυτο μας λέγει: Όχι. Η μεγαλύτερη συμφορά στον κόσμο, που συνήθως φέρνει και όλες τις άλλες συμφορές και προκαλεί τα μάτια των ανθρώπων να χύνουν ποτάμια δάκρυα, πηγάζει από την ίδια φαρμακωμένη πηγή, την αμαρτία. Το μέγα κακό, το καθαυτό κακό, η ρίζα, η βαθύτερη αιτία, από την οποία φυτρώνουν όλα τα άλλα κακά, είναι μία. Η αμαρτία και προπάντων η αμετανοησία.

Κάτι άλλο που αξίζει σχολιασμού είναι η μια λέξη που χρησιμοποιεί ο Ευαγγελιστής Ματθαίος: «προσέφερον». Οι φίλοι του παραλυτικού πήραν στα χέρια τους το κρεβάτι πάνω στο οποίο βρισκόταν ο παράλυτος και τον «προσέφερον» στον Κύριο. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι δεν υπάρχει λέξη στο ευαγγέλιο που να μη έχει ιδιαίτερο περιεχόμενο. Αυτό το «προσέφερον» είναι η διατύπωση της συμμετοχής του παραλυτικού και των φίλων του στην αγάπη του Χριστού. Είναι πράξη αφιέρωσης στη θαυματουργική Του δύναμη. Είναι ενέργεια θεληματικής υποταγής στη Θεία Χάρη. Είναι η απάντηση στη πρόσκληση που απευθύνει σε όλους ο Χριστός. «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς».

Ο Χριστός χάρισε στο παραλυτικό άφεση αμαρτιών και σωματική υγεία. Η γαλήνη, η χαρά και η ευτυχία επανήλθε στον άρρωστο. Σήμερα πανανθρώπινο αίτημα του καιρού μας είναι να βρει ο άνθρωπος γαλήνη ψυχής, ειρήνη, χαρά και ευτυχία. Ο Χριστιανός είναι πεπεισμένος ότι όλα αυτά και για ισορροπία της ύπαρξής του πρέπει να παραμένει πάντα κοντά στο Χριστό. Να προσφέρει τον εαυτό του σ’ Εκείνο που είπε: «ίνα η χαρά η εμή εν υμίν μείνη και η χαρά υμών πληρωθεί».

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ματθαίου 9, 1-8

Η ευαγγελική περικοπή μας διηγείται ένα ακόμα θαύμα του Ιησού Χριστού, το θαύμα της θεραπείας του Παραλυτικού από την Καπερναούμ. Εδώ ο ευαγγελιστής μας αναφέρει ότι οι αυτοί που μετέφεραν τον παράλυτο στον Ιησού με πολύ κόπο ήταν άνθρωποι πιστοί και αμέσως βλέπουμε τον Κύριο να συγχωρεί τις αμαρτίες του παραλύτου και μετά να θεραπεύει και τη σωματική του ασθένεια.

  Είναι πολύ σημαντικό ότι ο Ιησούς Χριστός δε θεραπεύει απλά τον παράλυτο μόνο από τη σωματική του παραλυσία, δεν είναι δηλ. ένας απλός θεραπευτής των σωματικών ασθενειών, αλλά θεραπεύει πρώτα τον παράλυτο από τη ψυχική του παραλυσία, τον απάλλαξε από τις αμαρτίες του: «αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου». Στη συνέχεια του θεραπεύει και τη σωματική του παραλυσία με μόνο και πάλι το λόγο του: «εγερθείς άρον σου την κλίνην και ύπαγε εις τον οίκον σου». Είναι προφανές ότι μέσα από αυτούς τους λόγους και τις θαυματουργικές πράξεις του Χριστού αποδεικνύεται η θεία εξουσία του και η δύναμή του κατά της αμαρτίας και κατά της ασθένειας. 
      
 Πάντα σε παρόμοιες περιπτώσεις ο Χριστός προέβαινε στην άφεση των αμαρτιών και έπειτα στη θεραπεία της ασθένειας. Οι ευαγγελιστές για να αναφέρουν και το γεγονός της αφέσεως των αμαρτιών των ανθρώπων από το Χριστό, είχαν σκοπό να τονίσουν και μια άλλη σημαντική όψη του έργου του Χριστού και αυτό είχε φανεί και από την αντίδραση των γραμματέων, οι οποίοι αμφισβητούσαν την εξουσία του Χριστού να συγχωρεί αμαρτίες, γιατί αυτό το έργο και αυτή την εξουσία την έχει, όπως έλεγαν, μόνο ο Θεός. Με το γεγονός λοιπόν ότι ο Χριστός συγχωρεί αμαρτίες δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: ή ο Χριστός είναι βλάσφημος γιατί αυθαίρετα λαμβάνει το έργο του Θεού, όπως αναφέρουν οι γραμματείς ή είναι όντως ο Υιός του Θεού και επομένως έχει την εξουσία να συγχωρεί τις αμαρτίες.

 Η εξουσία του Χριστού να συγχωρεί τις αμαρτίες αποτελεί ουσιαστικά το επίκεντρο του σωτήριου έργου του επί γης αφού η αμαρτία που μπήκε στη ζωή μας και επηρέασε τη σωτηρία μας. Η αμαρτία είναι κάτι κακό, είτε είναι απαγορευμένη από κάποιο νόμο είτε όχι. Σημαίνει την εγκατάλειψη του ορθού δρόμου, την επιβολή της εγωιστικής συμπεριφοράς του ανθρώπου σε θέματα που ανήκουν αποκλειστικά στην εξουσία του Θεού. Η συμπεριφορά του ανθρώπου φταιει για την αποτυχία παραμονής στον Παράδεισο. Η πτώση των πρωτοπλάστων επήλθε μετά από τη εγωιστική συμπεριφορά. Μπορεί το κακό να έχει την αρχή του στον εωσφορικό εγωισμό, στη συνέχεια όμως ευθύνεται ο άνθρωπος. «Δι’ ανθρώπου γαρ εισήλθεν η αμαρτία εις τον κόσμον».

 Αυτή την εξουσία λοιπόν έχει ο Χριστός. Ως Θεός να συγχωρεί αμαρτίες. Η άφεση βέβαια των αμαρτιών έχει εδώ ένα συνολικό, οντολογικό χαρακτήρα. Δεν περιορίζεται στην άρση της ενοχής, αλλά έχει μια μεταμορφωτική δύναμη, που οδηγεί τον άνθρωπο στην απαλλαγή από την αμαρτία, στον ανακαινισμό της ύπαρξής του μέσα στη χάρη του Θεού. Με την άφεση των αμαρτιών ο Κύριος δίδει την δυνατότητα στον άνθρωπο να κινηθεί από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν, μία πορεία την οποία η ανθρωπότητα εγκατέλειψε με το προπατορικό αμάρτημα και συνεχίζει να κινείται εκτός αυτής με την επανάληψη του σφάλματος των προπατόρων. Ο Κύριος δια του λυτρωτικού έργου επαναφέρει τον άνθρωπο στην πορεία αυτή. Από τη μια έχουμε την κακή χρήση της ελευθερίας από τον άνθρωπο, από την άλλη όμως έχουμε την έκφραση της άπειρης αγάπης του Θεού, ο οποίος ως εξουσίαν έχων θεραπεύει και ανιστά την πεπτωκυία φύση του ανθρώπου.

 Στα ιερά ευαγγέλια συναντούμε και άλλες περιπτώσεις όπου ο Κύριος με εξουσία, με τρόπο μυστηριακό, συγχωρεί τις αμαρτίες εκείνων που προστρέχουν και του ζητούν σωματική θεραπεία. Το γεγονός όμως το οποίο αλλάζει ριζικά και στρέφει άπαξ δια παντός την πορεία του ανθρώπου προς την αμαρτία καθιστώντας την πορεία προς τη σωτηρία είναι ο σταυρικός θάνατος  και η Ανάστασή του. Θα πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι ο Χριστός με την Ανάστασή του, έδωσε αυτή την εξουσία της θεραπείας στους αποστόλους και στην Εκκλησία, λέγοντας: «Αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς∙ αν τινών κρατήτε, κεκράτηνται». Δηλαδή το έργο της «αφέσεως των αμαρτιών» ενεργείται διηνεκώς μέσα στη ζωή της Εκκλησίας και ειδικότερα μέσα από το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.

 Η πληροφορία ότι αμέσως μετά το θαύμα της θεραπείας του παραλυτικού από το Χριστό, όπως μας αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, «οι όχλοι εθαύμασαν και εδόξασαν τον Θεόν τον δόντα εξουσίαν τοιαύτην τοις ανθρώποις» δεν αναφέρεται μόνο στην εξουσία του Χριστού να συγχωρεί τις αμαρτίες αλλά αναφέρεται και στην εξουσία που έλαβε η Εκκλησία από το Χριστό να θεραπεύει σωματικές και ψυχικές ασθένειες. Ο Θεός ευδόκησε το δικό του έργο της σωτηρίας και της αφέσεως των αμαρτιών να γίνεται από τους ανθρώπους, τους αποστόλους και τους συνεχιστές τους μέσα στους αιώνες.

   Έτσι λοιπόν κι εμείς, με την ίδια πίστη και τον ίδιο θαυμασμό, πρέπει να προσφεύγουμε προς την Εκκλησία για να λαμβάνουμε την άφεση των αμαρτιών και τη θεραπεία των ψυχικών και σωματικών μας ασθενειών.

Κυριακή Ε΄Ματθαίου, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ματθ. 8,28 – 9,1 (5-7-2015)

1. 1.    Η θεραπεία των δαιμονισμένων στα Γάδαρα

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή μας περιγράφει το θαύμα της απαλλαγής από τους δαίμονες των δυο δαιμονισμένων ανθρώπων που συναντά στην πορεία του ο Ιησούς Χριστός.  Ο Ιησούς Χριστός λοιπόν μαζί με τους μαθητές του αποβιβάζονται από το πλοίο και πορεύονται μέσα στη χώρα των Γεργεσηνών, οπότε και συναντούν τους δυο δαιμονισμένους, που κατοικούσαν μέσα στα μνήματα και αποτελούσαν κίνδυνο και φόβο για τους διερχομένους.

Όταν οι δαιμονισμένοι αντίκρυσαν τον Ιησού Χριστό άρχισαν να φωνάζουν: ««Τι δουλειά έχεις εσύ μ΄εμάς Υιέ του Θεού; Ήλθες εδώ για να μας βασανίσεις πριν την ώρα μας;». Φυσικά εκείνη τη στιγμή δεν μιλούσαν οι ταλαίπωροι εκείνοι άνθρωποι, αλλά τα δαιμόνια που είχαν μέσα τους. Τα δαιμόνια αναγνώρισαν τη θεϊκή ιδιότητα του Ιησού Χριστού γι αυτό και τον παρακαλούσαν: «Αν είναι να μας διώξεις, άφησέ μας να πάμε στο κοπάδι των χοίρων». Ο Ιησούς Χριστός τους επιτρέπει να πάνε στο κοπάδι των χοίρων που έβοσκε εκεί κοντά και τότε όλο το κοπάδι έπεσε μέσα στη θάλασσα και καταποντίστηκε. Οι ιδιοκτήτες του κοπαδιού, φοβισμένοι προφανώς πήγαν μέσα στην πόλη και διηγήθηκαν τα γεγονότα, οπότε όλος ο λαός βγήκε από την πόλη για να συναντήσει τον Ιησού Χριστό και να τον παρακαλέσει να φύγει από τις περιοχές του. Πράγμα το οποίο και έγινε: «Ο Ιησούς επιβιβάστηκε στο πλοίο, διέσχισε τη λίμνη και ήρθε στην πόλη του».

1. 2.    Ο Χριστός είναι ο ελευθερωτής των ανθρώπων από την εξουσία του διαβόλου

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος τοποθετεί χρονικά το θαύμα αυτό αμέσως μετά την κατάπαυση της τρικυμίας και την επιβολή στα στοιχεία της φύσης από τον Ιησού Χριστό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον θαυμασμό των μαθητών και την έκφραση της απορίας εκ μέρους τους: «ποταπός εστίν ούτος, ότι και οι άνεμοι και η θάλασσα υπακούουσιν αυτώ;» (Ματθ.8,27).

Η συσχέτιση των δυο θαυμάτων δεν είναι τυχαία. Με την κατάπαυση της τρικυμίας ο Ιησούς Χριστός φανερώνει την εξουσία του πάνω στα στοιχεία της φύσης, με τη θεραπεία των δαιμονισμένων φανερώνει και την εξουσία του πάνω στα υπερφυσικά στοιχεία, στα πονηρά πνεύματα.

Τα πονηρά πνεύματα είχαν την επίγνωση της δύναμης και εξουσίας του Ιησού Χριστού αλλά και της αιώνιας καταδίκης τους κατά τους εσχάτους καιρούς, αυτό μαρτυρεί και η φράση τους: «Ήλθες ώδε προ καιρού βασανίσαι ημάς;». Η αντίληψη αυτή επικρατούσε ευρύτερα, όχι μόνο δηλαδή στον ιουδαϊκό κόσμο, αλλά και στον εθνικό, ότι δηλαδή κάποτε θα έλθει ο Μεσσίας για να απαλλάξει τους ανθρώπους από την δουλεία των πονηρών πνευμάτων.

Εντύπωση προκαλεί ωστόσο το γεγονός ότι ο Ιησούς Χριστός, ακούει το αίτημα των δαιμόνων και εκπληρώνει την επιθυμία τους, επιτρέποντάς τους να εισέλθουν στο κοπάδι των χοίρων. Οι δαίμονες είναι πονηρά και ακάθαρτα πνεύματα, που αντιστρατεύονται το θέλημα του Θεού και επιχειρούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο, το κατεξοχήν δημιούργημα του Θεού, την εικόνα του Θεού στην αμαρτία και ακαθαρσία. Κατά την ιουδαϊκή αντίληψη οι χοίροι ήταν ακάθαρτα ζώα, γι αυτό και οι ακάθαρτοι δαίμονες καταποντίστηκαν μαζί με αυτούς μέσα στη θάλασσα και άφησαν ελεύθερους τους ανθρώπους. Τα δαιμόνια όσο βρίσκονταν μέσα στους δυο ταλαίπωρους ανθρώπους τους οδηγούσαν στον πνευματικό θάνατο και τους εγκαθίδρυσαν μέσα στα μνήματα, τώρα οι ακάθαρτοι δαίμονες με τους ακάθαρτους χοίρους οδηγήθηκαν στην απώλεια. Κατά μια άλλη ερμηνεία ο Ιησούς Χριστός επιτρέπει στους δαίμονες να εισέλθουν στο κοπάδι των χοίρων και να καταποντιστούν, για να διδάξει τους ανθρώπους ότι παρά τη δύναμη και κακουργία που διαθέτουν, εντούτοις δεν έχουν το δικαίωμα ούτε καν στους χοίρους να κάνουν κακό, εαν αυτό δεν το επιτρέψει ο Θεός, πόσο μάλλον στους ανθρώπους. Ο Θεός επιτρέπει στους δαίμονες να πειράζουν τους ανθρώπους μέχρι ενός σημείου. Ο Θεός δεν επιτρέπει να δαιμονοποιείται ο κόσμος ή να δαιμονοκρατείται. 

1. 3.    Το άνοιγμα του Χριστού στα έθνη

Η μετάβαση του Ιησού Χριστού από την Καπερναούμ στη χώρα των Γεργεσηνών είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί φανερώνει την έξοδο από τον κλειστό χώρο των ιουδαϊκών εδαφών και το άνοιγμα του μηνύματος του ευαγγελίου του στον εθνικό – ειδωλολατρικό κόσμο. Το ευαγγέλιο και κατ’ επέκταση το έργο της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού λαμβάνει οικουμενικό και πανανθρώπινο χαρακτήρα. 

1. 4.    Η αντίδραση των Γεργεσηνών

 Η διήγηση της περικοπής αυτής περιέχει δυο βασικές αντιθέσεις. Από τη μια είναι τα πονηρά πνεύματα που αναγνωρίζουν τη θεότητα του Ιησού Χριστού όπως είδαμε και τον παρακαλούν να τους λυπηθεί και να μην τους καταστρέψει και από την άλλη είναι οι κάτοικοι της περιοχής εκείνης που αρνούνται να Τον δεχτούν. Με τη θεραπεία λοιπόν των δαιμονισμένων ο Ιησούς Χριστός αποδεικνύει, ότι είναι ο Μεσσίας και Λυτρωτής του κόσμου, γι αυτό και εκδιώκει τα πονηρά πνεύματα και ανοίγει το δρόμο στους μαθητές του για τον ευαγγελισμό της οικουμένης.

 Από την άλλη πλευρά θα ανέμενε κανείς, ότι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών θα δέχονταν με ενθουσιασμό τον Ιησού Χριστό, αφού απάλλαξε δυο συμπατριώτες τους από τη δουλεία των πονηρών πνευμάτων. Ωστόσο Του ζητούν να φύγει αμέσως από τις περιοχές τους. Παρόλο που έχουν μπροστά τους το θαύμα, εντούτοις αδυνατούν να πιστέψουν στον Ιησού Χριστό και να τον δεχτούν ως Μεσσία και Λυτρωτή τους. Φαίνεται ότι πιο πολύ τους ενόχλησε η απώλεια των χοίρων, που εξάλλου δεν επιτρεπόταν από τον Μωσαϊκό νόμο, παρά τους χαροποίησε η θεραπεία των δυο συμπατριωτών τους. Κατά τον τρόπο αυτό απέδειξαν ότι μπορεί μεν εκείνοι να μην κατέχονταν από πονηρά πνεύματα, όμως η ζωή και τα έργα τους ήταν αντίθετα με το θέλημα του Θεού, ενώ ταυτόχρονα δεν είχαν και τη διάθεση να αλλάξουν τρόπο ζωής, να μετανοήσουν και να δεχτούν τη λυτρωτική παρουσία του Μεσσία. 

1. 5.    Επίλογος

Μια τέτοια αντίληψη και θεωρία του κόσμου επιχειρείται να επικρατήσει σήμερα από πολλούς και δυστυχώς και από πνευματικούς και εκκλησιαστικούς ανθρώπους. Κάθε νέο επίτευγμα της τεχνολογίας, κάθε νέα θεωρία της επιστήμης, κάθε πρωτοποριακή ιδέα εύκολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως «δαιμονική». Κάθε τι το νέο πρέπει, κατά την αντίληψη ορισμένων, να κρύβει πίσω την παρουσία, ενέργεια και απειλή του διαβόλου. Έτσι φθάνουμε στο σημείο εμείς οι ίδιοι να δίνουμε στο διάβολο εξουσίες που δεν έχει. Ο Ιησούς Χριστός με το θαύμα της σημερινής ευαγγελικής περικοπής ξεκαθαρίζει το τοπίο. Ο διάβολος έχει μεν εξουσία και δύναμη, αλλά περιορισμένη και παροδική. Είναι «κοσμοκράτωρ του αιώνος τούτου» αλλά όχι παντοκράτωρ! Τον πρώτο και τελευταίο λόγο τον έχει ο Θεός. Η εξουσία και η δύναμη του διαβόλου περιορίζεται στο σημείο που ο Θεός του επιτρέπει να πειράξει τους ανθρώπους για την παιδαγωγία τους. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο του δίκαιου Ιώβ. Ο Ιησούς Χριστός ήλθε για να καταργήσει το κράτος και την εξουσία του διαβόλου. Η ζωντανή και αληθινή σύνδεσή μας με τον Ιησού Χριστό σημαίνει και τη λήξη της όποιας εξουσίας του διαβόλου στη ζωή μας, όπως συνέβη και με τους δυο ανθρώπους της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Ο άνθρωπος που πιστεύει πραγματικά στον Ιησού Χριστό δεν έχει να φοβηθεί καμία δαιμονική ενέργεια. Ο πιστός άνθρωπος περιμένει την τελική επικράτηση της Βασιλείας του Θεού που θα σημάνει και την οριστική και τελειωτική καταδίκη της όποιας δύναμης των πονηρών πνευμάτων

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ματθ. στ, 22-33 Η πρόνοια του Θεού και το άγχος της ζωής

Η πρόνοια του Θεού και το άγχος της ζωής

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι ένα απόσπασμα από την επί του Όρους Ομιλία του Ιησού Χριστού. Κεντρική θέση στην ομιλία αυτή κατέχει η Βασιλεία του Θεού.  Ουσιαστικά αποτελεί μια παράθεση πρακτικών συμβουλών του Ιησού Χριστού για το πώς οι Χριστιανοί οφείλουν να συμπεριφέρονται μέσα στον κόσμο αυτό.  Σε τελική ανάλυση η αξία του κόσμου αυτού, των υλικών αγαθών και της βιοτικής μέριμνας ορίζεται από την προοπτική της Βασιλείας του Θεού.
 
 Το ευαγγελικό ανάγνωσμα, λοιπόν, της ημέρας χωρίζεται σε τρεις επί μέρους ενότητες: 1. υποδείξεις του Ιησού Χριστού για το «λύχνο» του σώματος, που είναι το μάτι, 2. υποδείξεις του Ιησού Χριστού για το ότι δεν μπορεί κανείς να υπηρετεί ταυτόχρονα δύο κυρίους (Θεός – μαμωνάς) και 3. προτροπές του Ιησού Χριστού ώστε να αποφεύγεται η βιοτική μέριμνα και το άγχος για τις υλικές ανάγκες του ανθρώπου.  Κεντρικό μήνυμα του αναγνώσματος είναι η απόλυτη εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού.

Ο λύχνος του σώματος εστίν ο οφθαλμός

Ο Ιησούς Χριστός με έναν παραβολικό λόγο τονίζει την αξία που έχει το μάτι για όλο το σώμα.  Το μάτι παρομοιάζεται με το λυχνάρι του σώματος.  Είναι το μέσο με το οποίο φωτίζεται όλο το σώμα και κατεπέκταση ο όλος άνθρωπος. Η όραση είναι ίσως η σπουδαιότερη αίσθηση της ανθρώπινης φύσης.  Με την όραση κάθε άνθρωπος θαυμάζει και απολαμβάνει τα μεγαλεία της δημιουργίας του Θεού, τον υλικό κόσμο, το κάλλος της αγάπης του Θεού.  Έχει τη δυνατότητα να βλέπει το φως της ημέρας αλλά και τα προσφιλή του πρόσωπα, η θέα των  οποίων παρηγορεί και ευφραίνει την ψυχή.  Έχει τη δυνατότητα της μόρφωσης,    της εργασίας, της κοινωνικής ανέλιξης.  Η έλλειψη της όρασης δυσχεραίνει τη ζωή των ανθρώπων, αφού τους στερεί τις χαρές αυτές και πολλές ακόμα άλλες.  Την αξία της όρασης εμείς οι υγιείς άνθρωποι δεν μπορούμε πολλές φορές να την αντιληφθούμε πλήρως.  Ένας τυφλός όμως άνθρωπος μπορεί να μαρτυρήσει για την αξία της όρασης και την οδυνηρή αίσθηση της απώλειάς της.  Άλλωστε την αξία της όρασης την διαπιστώνουμε και από τα πολλά θαύματα του Ιησού Χριστού σε τυφλούς ανθρώπους. Στο σημείο αυτό είναι πρόδηλη η παραβολική χρήση της αισθητής όρασης και η μεταφορά του λόγου του Ιησού Χριστού από την αισθητή στην εσωτερική όραση, στην όραση του νου και της ψυχής.

   Η καλή ή κακή ποιότητα της όρασης είναι καθοριστική για την ποιότητα του φωτός, το οποίο μεταφέρει και εκπέμπει.  Γι΄ αυτό ο Ιησούς Χριστός χρησιμοποιεί δύο αντίθετους όρους: «απλούς» και «πονηρός», χαρακτηρίζοντας έτσι το καλό και το κακό μάτι.  Με τον όρο «απλούς» γενικά μέσα στην Αγία Γραφή προσδιορίζεται ο αφοσιωμένος και υπάκουος στο Θεό άνθρωπος.  Αντίθετα με τον όρο «πονηρός» προσδιορίζεται ο εγωιστής άνθρωπος, εκείνος που αντιστρατεύεται το θέλημα του Θεού και προσπαθεί να επιβάλει το δικό του θέλημα.  Ο κατεξοχήν  πονηρός είναι ο Εωσφόρος, ο Διάβολος, ο οποίος ακολούθησε το δικό του θέλημα και έτσι έχασε το φως και ξέπεσε στο σκότος.  Επομένως εκείνος που επιθυμεί να βρίσκεται στο φως, οφείλει να στρέφει την προσοχή του προς τον Θεό, ο οποίος είναι η πηγή του φωτός.

 Επιπλέον τα μάτια είναι οι πρώτοι δέκτες των διαφόρων εικόνων, οι οποίες μεταφέρονται στη συνέχεια στο νου και στην καρδία του ανθρώπου και επηρεάζουν τον ψυχικό και συναισθηματικό του κόσμο.  Αν λοιπόν ο άνθρωπος αφήσει τις σκοτεινές εικόνες να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα και την συμπεριφορά του, τότε η ύπαρξή του δε θα εκπέμπει φως, αλλά σκότος.  Τα έργα του, οι πράξεις του, οι λόγοι του θα είναι σκοτισμένα.  Αντίθετα αν οι εικόνες που εισέρχονται μέσα του είναι εικόνες φωτός, τότε θα εκπέμπει ο ίδιος φως προς τα έξω.  Η ύπαρξή του πλέον θα γίνει φωτεινό παράδειγμα για όλους όσους θα συναναστρέφονται μαζί του.

Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν

Το δεύτερο θέμα βρίσκεται σε άμεση συνάφεια με το πρώτο, γιατί όπως δεν μπορεί να συνυπάρξει το φως με το σκότος, κατά τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί ο άνθρωπος να είναι στην υπηρεσία δύο κυρίων.  Στην περίπτωση που κάποιος επιχειρήσει να υπηρετήσει ταυτόχρονα δύο κυρίους τότε δυο πράγματα μπορεί να συμβούν: ή θα μισήσει τον ένα και θα αγαπήσει τον άλλο, ή θα προσκολληθεί στον ένα και θα περιφρονήσει τον άλλο.  Δεν μπορεί κανείς να είναι συγχρόνως και δούλος του Θεού και δούλος του χρήματος.  Ο Ιησούς Χριστός απαιτεί την απόλυτη αφοσίωση του ανθρώπου στον Θεό.  Εξάλλου όπως τονίζεται και σε άλλο σημείο της Αγίας Γραφής, ο Θεός και το χρήμα είναι ασυμβίβαστα μεταξύ τους, γιατί ο Θεός προσφέρει την ελευθερία, ενώ το χρήμα την υποδούλωση: «δυσκόλως πλούσιος εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ.19,23). 

 Η ζωή του ανθρώπου μέσα στον παροδικό αυτό κόσμο κρύβει πολλούς κινδύνους υποδούλωσης, είτε στην κοσμική εξουσία, είτε στο χρήμα και στις υλικές απολαύσεις.  Άλλωστε τους πειρασμούς αυτούς τους αντιμετώπισε και ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός μέσα στην έρημο και απέρριψε τόσο την κοσμική εξουσία και δόξα, όσο και τα υλικά αγαθά.  Τυχόν συγκατάθεση και υποδούλωση του ανθρώπου σε αυτές τις καταστάσεις σημαίνει την άρνηση του Θεού και οδηγεί στη δυστυχία και απελπισία.

Η βιοτική μέριμνα

Το τρίτο και ουσιαστικότερο μέρος της περικοπής αναφέρεται στην απόλυτη εμπιστοσύνη, που πρέπει να έχει ο άνθρωπος στην πρόνοια του Θεού και να αποφεύγει την αγωνιώδη μέριμνα για τη ζωή.  Βέβαια αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι ο άνθρωπος σταματά κάθε προσπάθεια, ώστε να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για τη διαβίωσή του.  Ο Ιησούς Χριστός μας καλεί να μην πνιγόμαστε στο άγχος για το τι θα φαμε, ή τι θα πιούμε, ή πώς θα ντυθούμε.

 Η ζωή και το σώμα μας είναι σπουδαιότερα από το τι θα φαμε και θα πιούμε και πώς θα ντυθούμε.  Αυτό εξάλλου το καταδεικνύει και η ίδια η φύση, αφού κατά τους λόγους του Κυρίου: «τα πετεινά του ουρανού, ότι ου σπείρουσιν ουδέ θερίζουσιν ουδέ συνάγουσιν εις αποθήκας, και ο πατήρ υμών ο ουράνιος τρέφει αυτά» και ακόμα «περί ενδύματος τι μεριμνάτε; Καταμάθετε τα κρίνα του αγρού πώς αυξάνει• ου κοπιά ουδέ νήθει• λέγω δε υμίν ουδέ Σολομών εν πάση τη δόξη αυτού περιεβάλετο ως έν τούτων».  Επιπλέον: «Τις δε εξ υμών μεριμνών δύναται προσθείναι επί την ηλικίαν αυτού πήχυν ένα;» και αφού αυτό είναι αδύνατο, τότε και οι καθημερινές φροντίδες και μέριμνες δεν προσφέρουν τίποτα στον άνθρωπο, παρά μόνο το άγχος το οποίο εκτός από την ψυχολογική κατάπτωση επιφέρει και πολλές σωματικές ασθένειες.

 Το άγχος συνιστά ουσιαστικά άρνηση του Θεού και μαρτυρεί έλλειψη πίστης.  Ο αγωνιών άνθρωπος κατατρώγεται με την προσπάθεια για απόκτηση περισσοτέρων αγαθών και ξεχνά ή και αρνείται τον Θεό.  Δεν καταφεύγει πλέον στην πρόνοια του Θεού και δε ζητά τη βοήθειά του.  Στηρίζεται στη δική του δύναμη και στις ικανότητές του.  Η διαγραφή του Θεού από τη ζωή μας επιφέρει την ολοκληρωτική υποδούλωση στα πάθη, τις αδυναμίες και στα υλικά πράγματα.

 Αντίθετα με την κατάσταση του άγχους η απόλυτη εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού, απαλλάσσει τον άνθρωπο από κάθε είδους εξάρτηση, και του προσφέρει την «εν Χριστώ» ελευθερία.  Ασφαλώς αυτό δεν καταργεί τη νόμιμη προσπάθεια του ανθρώπου να εξασφαλίσει τα απαραίτητα της ζωής του, αλλά την τοποθετεί πάνω στη σωστή βάση της.  Το πρώτο ζητούμενο είναι η βασιλεία του Θεού: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν». 

 Η προσευχή των πιστών πρέπει να είναι μια διαρκής εκζήτηση της βασιλείας του Θεού, αυτό άλλωστε ζητούμε και στην Κυριακή Προσευχή: «ελθέτω η βασιλεία Σου» και όλα τα υπόλοιπα ακολουθούν.  Ο Θεός προνοεί για όλα τα δημιουργήματά του και με ιδιαίτερο τρόπο για το τέλειο δημιούργημά του τον άνθρωπο.  Η αλήθεια αυτή είναι περισσότερο από ποτέ άλλοτε επίκαιρη, αφού σήμερα το άγχος είναι η κατεξοχήν αιτία των ψυχικών διαταραχών και άλλων ασθενειών των ανθρώπων.  Ο σύγχρονος άνθρωπος πνίγεται μέσα στην προσπάθεια και την αγωνία για την απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών αγαθών και ανέσεων.  Βέβαια οι λόγοι του Ιησού Χριστού δεν πρέπει να παρανοηθούν.  Δεν μας προτείνει σε καμία περίπτωση την παθητική στάση και αναμονή μια θαυματουργικής επίλυσης του προβλήματος της εξασφάλισης των απαραίτητων πραγμάτων της ζωής.  Εξάλλου ακόμα και αυτά τα πουλιά καταβάλλουν τη δική τους προσπάθεια, εξέρχονται προς αναζήτηση της τροφής τους, χωρίς όμως να αγχώνονται.  Άρα ο άνθρωπος οφείλει στη ζωή του και να εργάζεται και να προσπαθεί για τα απαραίτητα στοιχεία της καλής διαβίωσής του, χωρίς όμως αυτό να γίνεται αυτοσκοπός.  Χωρίς αυτό να σημαίνει την έλλειψη εμπιστοσύνης στην πατρική πρόνοια του Θεού.  Το πρώτο και κορυφαίο μέλημα της ζωής του ανθρώπου είναι η σωτηρία της ψυχής και η κατάκτηση της βασιλείας του Θεού.

Κυριακή του Τυφλού Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ιωάνν. 9,1-38 (17-5-2015)

Μέσα από τα ιερά Ευαγγέλια διαπιστώνουμε ότι ο Χριστός δίδασκε με λόγους, παραβολές και θαύματα. Η συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή αναφέρεται σ’ ένα από τα θαύματα του Ιησού Χριστού το οποίο μας διηγείται ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Η διήγηση περιγράφει το θαύμα της θεραπείας του εκ γενετής τυφλού. Το θαύμα αυτό όπως και τα υπόλοιπα θαύματα του Ιησού Χριστού, αποτελούν «σημεία» παρέμβασης του Θεού στη ζωή των ανθρώπων αλλά και μια παραβολική διδασκαλία με την οποία αποκαλύπτεται η μεσσιανική ιδιότητα του Ιησού Χριστού. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο απεσταλμένος του Θεού Πατέρα, ο σωτήρας του κόσμου.

Βγαίνοντας από το Ναό των Ιεροσολύμων ο Ιησούς Χριστός συνάντησε τον εκ γενετής τυφλό, τον οποίο και θεράπευσε. Η διήγηση διαιρείται σε τρία μέρη. Πρώτον η θεραπεία του τυφλού με θαυματουργικό τρόπο από τον Κύριο, δεύτερον η ανάκριση του ανθρώπου αυτού από τους Φαρισαίους και τέλος η συνάντησή του με τον Ιησού Χριστό.

Ο Κύριος πλησίασε τον άνθρωπο αυτό με δική του πρωτοβουλία αλλά δεν τον θεράπευσε αμέσως. Πρώτα συζήτησε με τους μαθητές του γιατί τον ρώτησαν ποιός ευθυνόταν για την κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο άνθρωπος αυτός. Στην αντίληψη των Ιουδαίων υπήρχε η άποψη ότι είναι δυνατόν ο άνθρωπος να τιμωρείται για τις αμαρτίες των προγόνων του. Ο Ιησούς Χριστός όμως τους ξεκαθάρισε ότι δεν είναι υπεύθυνοι για την τύφλωσή του οι γονείς του αλλά ούτε και ο ίδιος. «Ούτε ούτος ήμαρτεν ούτε οι γονείς αυτού, αλλ' ίνα φανερωθή τα έργα του Θεού εν αυτώ.»

Αφού λοιπόν διαλύει τις αντιλήψεις αυτές των Ιουδαίων ο Ιησούς Χριστός προχωρεί στη θεραπεία του τυφλού όχι με άμεσο τρόπο. Πρώτα έφτυσε στη γη, και με τη λάσπη που δημιουργήθηκε, έχρισε τα μάτια του τυφλού και τον διέταξε να πάει να πλυθεί στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Εδώ ο ευαγγελιστής Ιωάννης δεν αναφέρει τυχαία τη λέξη Σιλωάμ. Η λέξη «Σιλωάμ» σήμαινε απεσταλμένος. Παρουσιάζει τον Ιησού Χριστό ως τον απεσταλμένο του Θεού, ως το σταλμένο υπερφυσικό νερό, στο οποίο οι άνθρωποι θα ξαναβρούν το φως τους, όπως και γίνεται με τον εκ γενετής τυφλό.

Εδώ έχουμε και πάλι αναφορά στο νερό κάτι το οποίο γίνεται αρκετές φορές την περίοδο αυτή, μετά την Ανάσταση του Κυρίου. Έχουμε τη συζήτηση του Ιησού Χριστού με τη Σαμαρείτισσα η οποία δεν μπορεί να κατανοήσει τη βαθύτητα των λόγων του Κυρίου όταν της λέει για το «ζωντανό νερό», και έτσι ο Κύριος της λέει «πας ο πίνων εκ του ύδατος τούτου διψήσει πάλιν∙ ος δ’ αν πίη εκ του ύδατος ου εγώ δώσω αυτώ, ου μη διψήση εις τον αιώνα, αλλά το ύδωρ ο δώσω αυτώ, γενήσεται εν αυτώ πηγή ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον». Ο Ιησούς Χριστός στο σημείο αυτό όπως και στην ευαγγελική περικοπή που εξετάζουμε δίνει συμβολική έννοια στο «ύδωρ το ζών», παραπέμποντας στο Άγιο Πνεύμα, το οποίο επρόκειτο να λάβει η ανθρωπότητα. Στην Παλαιά Διαθήκη ο προφήτης Ιεζεκιήλ, μιλώντας για την κάθαρση του Ισραήλ αναφέρει: «και ράνω εφ’ υμάς ύδωρ καθαρόν, και καθαρισθήσεσθε από πασών των ακαθαρσιών υμών και από πάντων των ειδώλων υμών, και καθαριώ υμάς» (Ιεζ. 36,25). Λέγει δηλαδή ο Θεός μέσα από το στόμα του προφήτη ότι θα μας ραντίσει με καθαρό νερό και θα εξαγνισθούμε από την ακαθαρσία της ειδωλολατρίας. Εξάλλου ο ευαγγελιστής Ιωάννης και σε άλλο σημείο του ευαγγελίου του συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα με το νερό: «ο πιστεύων εις εμέ, καθώς είπεν η γραφή, ποταμοί εκ της κοιλίας αυτού ρεύσουσιν ύδατος ζώντος. Τούτο δε είπε περί του Πνεύματος ου έμελλον λαμβάνειν οι πιστεύοντες εις αυτόν» (Ιω. 7, 38-39). Αυτή η πηγή του «ζώντος ύδατος» είναι για την Εκκλησία η ίδια η Πεντηκοστή, κατά την οποία το Άγιο Πνεύμα κατέρχεται και ζωοποιεί τον άνθρωπο.

Η θεραπεία του τυφλού οδήγησε όπως ήταν φυσικό σε απορίες και συζητήσεις ανάμεσα σε αυτούς που τον ήξεραν. Άλλοι εξέφραζαν άρνηση να δεχτούν ότι πράγματι ήταν ο πρώην τυφλός και θεραπεύτηκε και έλεγαν ότι ήταν κάποιος που απλά του έμοιαζε. Για να το ξεκαθαρίσουν και να εξακριβώσουν την αλήθεια ρώτησαν τον ίδιο. Αυτός τότε πιστοποίησε ότι αυτός ήταν και ότι ο Ιησούς τον είχε θεραπεύσει.

Τότε δημιουργήθηκε ένα άλλο πρόβλημα. Ο Ιησούς θεράπευσε τον άνθρωπο αυτό ημέρα Σάββατο και ξέρουμε ότι ο ιουδαϊκός νόμο δεν το επέτρεπε αυτό. Έτσι φέρνουν ξανά τον άνθρωπο αυτό μπροστά στους Φαρισαίους αφού δεν έβρισκαν τον Ιησού. Ρώτησαν ότι και οι προηγούμενοι και πάλι οι άνθρωποι χωρίστηκαν στα δύο. Μερικοί είπαν ότι ο Ιησούς δεν προέρχεται από το Θεό αφού παρέβη την εντολή του Σαββάτου  και είναι ασεβής. Άλλη ομάδα όμως απέρριψε αυτή την εκδοχή γιατί δε γίνεται κάποιος που είναι ασεβής να κάνει ένα τέτοιο θαύμα. Έτσι αποφάσισαν να ρωτήσουν τη γνώμη του ανθρώπου τον οποίο θεράπευσε ο Ιησούς. Η απάντηση υπήρξε κατηγορηματική: αυτός που με θεράπευσε είναι προφήτης. Πάλι όμως οι σκληροί Φαρισαίοι δεν πείσθηκαν και φέρνουν τους γονείς του για να επιβεβαιώσουν ότι αυτός ήταν ο γιος τους και  ότι είχε γεννηθεί τυφλός. Έτσι και έγινε, οι άνθρωποι είπαν ότι αυτό ήταν το παιδί τους προς μεγάλη βέβαια απογοήτευση των Φαρισαίων.

Στη συνέχεια έχουμε την αντίδραση του τυφλού αφού οι Φαρισαίοι άρχισαν να ρωτούν και πάλι τα ίδια. Τους είπε συγκεκριμένα και ειρωνικά αν θέλουν και αυτοί να γίνουν μαθητές του και φυσικά αντέδρασαν λέγοντας ότι αυτοί ήταν μαθητές του μεγάλου Μωϋσή και ότι αυτόν τον προφήτη όπως τον χαρακτήρισε δεν τον ήξεραν. Πολύ απλά τους είπε «Εν γαρ τούτω θαυμαστόν εστίν, ότι υμείς ουκ οίδατε πόθεν εστί, και ανέωξέ μου τους οφθαλμούς. Οίδαμεν δε ότι αμαρτωλών ο Θεός ουκ ακούει, αλλ' εάν τις θεοσεβής η και το θέλημα αυτού ποιή, τούτου ακούει. Εκ του αιώνος ουκ ηκούσθη ότι ηνοιξέ τις οφθαλμούς τυφλού γεγεννημένου. Ει μη ην ούτος παρά Θεού, ουκ ηδύνατο ποιείν ουδέν.» Αν δηλαδή όπως έλεγαν οι ίδιοι, ο Θεός ακούει τους ευσεβείς  και αυτός που τον θεράπευσε είχε κάνει ένα τέτοιο θαύμα που όμοιό του μέχρι τώρα δεν είχε γίνει, τότε καμία αμφιβολία δε χωρούσε ότι προερχόταν από το Θεό. Τότε αφού οι Φαρισαίοι δεν μπορούσαν να αντιδράσουν σε μια τόσο τεκμηριωμένη απάντηση τον έδιωξαν.

Ο Ιησούς επιδιώκει και βρίσκει τον θεραπευμένο άνθρωπο και τον ρωτά αν πιστεύει σε Αυτόν και του απαντά ότι τον πιστεύει και τον προσκύνησε.

Σε αντίθεση με τον τυφλό, ο οποίος αδυνατούσε να δει, όμως μπόρεσε να θεραπευθεί και σωματικά και ψυχικά και να ομολογήσει ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι, οι οποίοι είχαν υγιή μάτια του σώματος, παρέμειναν στο σκοτάδι της άρνησης και της πνευματικής τύφλωσης και απέρριψαν τον Ιησού Χριστό. Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι ήταν άνθρωποι πνευματικά τυφλοί. Δεν βλέπουν το μεγάλο «σημείο» που έκανε ο Χριστός και αρνούνται να τον δεκτούν, διότι κατά την άποψή τους, παραβίασε την αργία του Σαββάτου.Η βεβαίωση του Ιησού Χριστού ότι, «όταν εν τω κόσμω ω, φως ειμί του κόσμου», αποτελεί την εφαρμογή του μηνύματος του θαύματος και για το σύγχρονο άνθρωπο. Ο Ιησούς Χριστός είναι η πηγή που προσφέρει το «ύδωρ το ζων», το «φως το αληθινό», την αλήθεια και τη ζωή στον κόσμο.

Ηλιάνας Κάουρα εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου

Κυριακή των Βαΐων , Αποστ. Ανάγνωσμα: Φιλ. 4, 4-9 Η χαρά στη ζωή του πιστού

 Η χαρά στη ζωή του πιστού

Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα ακούμε τον απόστολο Παύλο να προτρέπει τους Φιλιππησίους, αλλά και όλους μας, να χαιρόμαστε με τη χαρά που δίνει η κοινωνία με τον Κύριο. Το γεγονός αυτό το επαναλαμβάνει  για δεύτερη φορά, ώστε να το εμπεδώσουμε καλύτερα. Οι χριστιανοί πρέπει να είναι πάντοτε χαρούμενοι και να αναμένουν την έλευση του Κυρίου. Η χαρά στη ζωή του χριστιανού είναι μια σημαντική πτυχή της πνευματικής ζωής. Ο χριστιανός χαίρετε ακόμη και στις θλίψεις, διότι ζει στο φως της χαράς της Αναστάσεως. Ο χριστιανός πρέπει να χαίρετε διότι ο Κύριος είναι «εγγύς», δηλαδή πλησιάζει η ώρα της Δευτέρας Παρουσίας.

Ο απόστολος Παύλος προτρέπει ακόμη τους Φιλιππησίους να δείχνουν σε όλους την καλοσύνη τους. Τους εξηγεί ότι για τίποτα δεν πρέπει να κυριεύονται από άγχος και όποια αιτήματα έχουν να τα απευθύνουν προς τον Θεό με προσευχή και δέηση, και να τα συνοδεύουν με την ευχαριστία προς τον Θεό. Συνεχίζοντας τους εξηγεί ότι η ειρήνη, αλλά και νη χαρά του Θεού, την οποία δεν μπορεί να συλλάβει το ανθρώπινο μυαλό, θα διαφυλάξει τις καρδιές και τις σκέψεις τους κοντά στον Ιησού Χριστό. Τέλος, τους προτρέπει να έχουν στο μυαλό τους καθετί που είναι αληθινό, σεμνό, δίκαιο, καθαρό, άξιο επαίνου. Αυτά που έχουν μάθει, έχουν παραλάβει, άκουσαν και είδαν στον Απόστολο Παύλο αυτά να κάνουν και αυτοί. Και ο Θεός που δίνει την ειρήνη θα είναι μαζί τους.  Και όλα αυτά συνάμα θα συντελούν στο να έχουν τη χαρά και την ειρήνη στη ζωή τους.    

Το Πάθος και η Ανάσταση του Κυρίου, που θα εορτάσουμε σε λίγες μέρες,  σηματοδότησαν την κατάργηση της φθοράς και του θανάτου. Ο άδης χάνει πλέον την ισχύ του. Πλέον οι άνθρωποι δεν πεθαίνουμε ως κατάδικοι, αλλά με την ελπίδα της μελλοντικής αναστάσεως, που θα γίνει κατά τη Δευτέρα Παρουσία. Γι’ αυτό δεν πρέπει να υπάρχει λύπη στη ζωή μας, αλλά χαρά. Χαρά πνευματική. Ο Κύριος είναι δίπλα μας σε κάθε μας βήμα. Αρκεί να επικαλεστούμε τη βοήθεια και τη στήριξή του.

  «Ο Κύριος εγγύς»

Έχουμε ακούσει στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, μεταξύ άλλων, τον Απόστολο Παύλο να προαναγγέλλει ότι «ο Κύριος έγγυς», δηλαδή ότι ο Κύριος έρχεται σύντομα. Με αυτή την αγγελία που κάνει ο Απόστολος Παύλος και τις προτροπές που απευθύνει, θέλει να επισημάνει ότι η δεύτερη έλευση του Κυρίου είναι «εγγύς», πλησιάζει δηλαδή γι αυτό χρειάζεται διαρκής εγρήγορση. Με τη Γέννηση του Χριστού ξεκινά η πρώτη παρουσία του Κυρίου επί της γης, η οποία κορυφώνεται με το σταυρικό του θάνατο και την Ανάστασή του. Κατά την πρώτη παρουσία του ο Κύριος έκρυπτε τη δόξα της θεότητάς του, την οποία αποκάλυπτε μόνο μέσα από τα θαύματα, τα οποία επιτελούσε και τη διδασκαλία του. Κατά την ημέρα της Μεταμορφώσεως του στο Όρος Θαβώρ, οι τρεις πρόκριτοι μαθητές του ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης είδαν τον Κύριο με όλη τη δόξα και τη μεγαλοπρέπειά του. Η επί γης παρουσία του Κυρίου κορυφώνεται με την Ανάληψη του στους Ουρανούς, σαράντα ημέρες μετά την Ανάσταση. Η Εκκλησιά μας μέσα από την υμνολογία της εξυμνεί θαυμάσια τα γεγονότα τα οποία αφορούν την πρώτη παρουσία του Κυρίου.

Καθώς στην πρώτη παρουσία του ο Κύριος ήρθε κρύπτοντας τη δόξα της θεότητάς του, κατά τη Δευτέρα παρουσία θα έρθει «εν τη δόξη αυτού». Θα έρθει δηλαδή με κάθε επισημότητα θα μπορούσαμε να πούμε, ως Κύριος και Βασιλιάς με όλη τη δόξα και λαμπρότητά του.  Σκοπός της Δευτέρας αυτής παρουσίας του Κυρίου είναι η ολοκλήρωση του έργου της θείας οικονομίας.  Η Βασιλεία του Θεού ήδη υπάρχει από αυτή τη ζωή, αλλά θα επέλθει η πληρότητά της με την έλευση του Κυρίου.

Ο χρόνος της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου είναι άγνωστος στους ανθρώπους, ακόμη και στους Αγγέλους. Αυτό μας το βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριος με κατηγορηματικό τρόπο: «Περί δε της ημέρας εκείνης και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι Άγγελοι των ουρανών, είμη ο Πατήρ μου μόνος» (Ματθ. 24,36). Ωστόσο παρά το άγνωστο της ημέρας εκείνης, ο Χριστός έδωσε μερικά «σημεία», τα οποία θα προαναγγείλουν την ημέρα εκείνη. Τις πληροφορίες αυτές μας τις δίνει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος στο 24ο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του. Αυτά είναι : α) η κήρυξη του Ευαγγελίου σε όλο τον κόσμο, β) η μεγάλη αποστασία των ανθρώπων σε όλη την οικουμένη, γ) η εμφάνιση πολλών ψευδοπροφητών, δ) πόλεμοι, διωγμοί, σεισμοί, πείνα, αρρώστιες, ε) η εμφάνιση του Αντίχριστου, ο οποίος με διάφορες θαυματοποιίες θα επιδιώξει να πλανίσει ακόμη και τους εκλεκτούς. Παρά το άγνωστο της ημέρας εκείνης η Εκκλησία πορεύεται στον κόσμο αυτό και κηρύττει την εσχατολογική προοπτική. Δηλαδή το κήρυγμα της Εκκλησίας υπερβαίνει τα σχήματα του κόσμου αυτού, σπάζει το φράγμα του χρόνου και εισέρχεται στην αιωνιότητα. Δίνει με άλλα λόγια το ελπιδοφόρο μήνυμα της επικράτησης της αιώνιας Βασιλείας του Θεού, η οποία βέβαια ήδη βιώνεται από την παρούσα ζωή, όμως οι πιστοί θα την απολαμβάνουν στην πληρότητά της μετά την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου.
 
 Στην Καινή Διαθήκη υπάρχουν αρκετές αναφορές για τη Δευτέρα Παρουσία. Ο Χριστός βεβαιώνει: «και τότε φανήσεται το σημείον του υίου του ανθρώπου εν τω ουρανώ, και τότε κόψονται πάσαι αι φυλαί της γης και όψονται τον υιόν του ανθρώπου ερχόμενον επί των νεφελών του ουρανού μετά δυνάμεως και δόξης πολλής» (Ματθ. 24, 30). Στην περικοπή της Κρίσεως βεβαιώνει επιπρόσθετα: «όταν δε έλθη ο υιός του ανθρώπου εν τη δόξη αυτού και πάντες οι άγιοι άγγελοι μετ’ αυτού, τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη» (Ματθ. 25, 31-32).

Ο Απόστολος Παύλος μας λέει ότι πρώτος αναστήθηκε ο Χριστός, έπειτα θ’ αναστηθούν όσοι είναι δικοί του την ημέρα της παρουσίας του (Α΄ Κορ. 15, 23). Στην Α΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή λέει ότι κατά τη Δευτέρα Παρουσία του εμάς που θα είμαστε ακόμα στη ζωή, θα μας αρπάξουν σύννεφα μαζί μ’ εκείνους για να προϋπαντήσουμε τον Κύριο στον αέρα κατά τον ερχομό του (Α΄ Θεσσ. 4, 17). 
Το πλέον βέβαια εσχατολογικό σε μηνύματα βιβλίο της Καινής Διαθήκης είναι η Αποκάλυψη του Ιωάννη, η οποία αποτελεί μοναδικό στο είδος του Κανονικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας λέει για τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου ότι «ιδού έρχεται μετά των νεφελών και όψεται αυτόν πας οφθαλμός» (1, 7). Και τελειώνοντας το ο Ιωάννης παρουσιάζει την υπόσχεση του Ιησού Χριστού προς τους πιστούς ότι έρχεται σύντομα: «ιδού έρχομαι ταχύ», και απαντά ο ευαγγελιστής με προσευχητική και καταφατική διάθεση «ναι έρχου Κύριε Ιησού».
                        
Εκτός βέβαια από τις πληροφορίες που αντλούμε από τα βιβλία της Αγίας Γραφής αρκετές αναφορές εντοπίζουμε και στους πατέρες της Εκκλησίας μας, πλείστοι των οποίων έχουν ασχοληθεί με το θέμα της έλευσης του Κυρίου. Ο Ιερός Χρυσόστομος μας πληροφορεί για τα σημεία που θα προκληθούν κατά την έλευσή του: «Αφού μεταμορφωθεί η κτίση. Διότι και ο ήλιος θα σκοτισθεί, χωρίς να αφανισθεί, αλλά υποχωρών μπροστά εις το φώς της παρουσίας Εκείνου, και τα άστρα θα πέσουν, διότι δεν θα χρειάζονται πλέον, αφού δεν θα υπάρχει νύκτα, και αι ουράνιαι δυνάμεις θα κλονισθούν, όπως είναι πολύ φυσικόν, βλέποντας την τόσον μεγάλην μεταβολήν που θα γίνεται». Στη συνέχεια μας εξηγεί για ποιό λόγο δεν είναι γνωστός στους πιστούς ο χρόνος της Παρουσίας του Κυρίου: «Δια να μη δείχνουν λοιπόν ενδιαφέρον μόνον κατ’ εκείνην την ώραν, δι’ αυτό δεν τους αποκαλύπτει ούτε την κοινήν ώραν, ούτε την ώραν του καθενός, επειδή θέλει να την περιμένουν διαρκώς, δια να καταβάλλουν προσπάθειαν πάντοτε». (ΕΠΕ, Τόμος 12).

 Το αιφνίδιο και  εγγύτητα της ημέρας Κυρίου

Η ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού δεν είναι σε μας απλά άγνωστη αλλά και θα έλθει αιφνιδιαστικά. Αυτό μας το αποκαλύπτει ο ίδιος ο Κύριος στο Κατά Λουκά Ευαγγέλιο, λέγοντας ότι θα εμφανιστεί ξαφνικά ως αστραπή και θα είναι τόσο φανερή όπως η αστραπή που η λάμψη της διασχίζει τον ορίζοντα από τη μια άκρη ως την άλλη (Λουκ. 17, 24). Στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο επίσης μας τονίζει ότι πρέπει να αγρυπνούμε και να είμαστε σε εγρήγορση γιατί δεν ξέρουμε πια μέρα είναι που θα έρθει (Ματθ. 25, 42). Ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή μας λέει ότι: «η Ημέρα Κυρίου θα έρθει απροειδοποίητα όπως ο κλέφτης τη νύχτα, όπως οι πόνοι στην έγκυο γυναίκα» (Α΄ Θεσσ. 5, 2-3). Συνεχίζει επίσης  και προτρέπει να μην κοιμόμαστε όπως οι άλλοι αλλά να είμαστε άγρυπνοι και νηφάλιοι (Α΄ Θεσσ. 5, 6). Στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή μας λέει ότι όσοι θα ζουν κατά την ημέρα εκείνη και δεν θα έχουν πεθάνει θα μεταμορφωθούν μέσα σε μια στιγμή, όσο θέλει το μάτι ν’ ανοιγοκλείσει (Α Κορ.15, 51-52).
 
Στην υμνολογία του Μεγάλου Κανόνος του Αγίου Ανδρέα Κρήτης, ο οποίος ψάλλεται την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής τμηματικά και εξολοκλήρου την Πέμπτη της πέμπτης εβδομάδας, υπάρχει το χαρακτηριστικό κοντάκιο: «ψυχή μου ψυχή μου, ανάστα τι καθεύδεις; Το τέλος εγγίζει, και μέλλεις θορυβείσθαι ανάνηψον ουν, ινα φείσηταί σου Χριστός ο Θεός, ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών», το οποίο μας υπενθυμίζει από τη μια πλευρά ότι πλησιάζει η Ημέρα Κυρίου και από την άλλη ότι απαιτείται από εμάς διαρκής εγρήγορση.      

 Η στάση των πιστων

 Η Δευτέρα Παρουσία θα είναι κυρίως ημέρα κρίσης για τους ασεβείς, για όσους δηλαδή αντιτάχθηκαν στο θέλημα του Θεού. Αντιθέτως για τους πιστούς θα είναι ημέρα χαράς γιατί θα απολαύσουν στην πληρότητά της τη Βασιλεία του Θεού. Γι αυτό ο πιστός άνθρωπος δεν φοβάται την έλευση της ημέρας του Κυρίου, αλλά αντίθετα αναμένει με ελπίδα και χαρά την ανατολή της ημέρας εκείνης. Αυτό αλώστε ομολογούμε και στο Σύμβολο της Πίστεως: «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς». Ένα χαρακτηριστικό τροπάριο το οποίο ψάλλουμε στην αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας είναι το: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα˙ ανάξιος δε πάλιν, ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής, ινα μη τω θανάτω παραδοθής, και της βασιλείας εξω κλεισθής˙ αλλά ανάνηψον κράζουσα˙ Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός˙ προστασίαις των ασωμάτων σώσων ημάς».  Το τροπάριο αυτό της Ακολουθίας του Νυμφίου εμπερικλείει όλη την εσχατολογική διάσταση της ημέρας του Κυρίου.  Ο Κύριος δηλαδή θα έλθει απροειδοποίητα και ξαφνικά, για το λόγο αυτό ο πραγματικά πιστός άνθρωπος πρέπει να ζει σε διαρκή εγρήγορση και αναμονή.     

Ο πιστός άνθρωπος δεν πρέπει να φοβάται και να ταράζεται για τη Δευτέρα Παρουσία. Αντίθετα πρέπει να περιμένει με χαρά την έλευση του Κυρίου. Η έλευση αυτή αποτελεί την ολοκλήρωση της Θείας Οικονομίας και το τέλος της φθοράς και του θανάτου. Γι’ ατό και η Δευτέρα Παρουσία αποτελεί το πλέον αισιόδοξο και ελπιδοφόρο γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας.