Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορικό Ημερολόγιο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορικό Ημερολόγιο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη, Φεβρουαρίου 28, 2017

28 Φεβρουαρίου 1826. Ἡ πτῶσις τοῦ Ντολμᾶ.

28 Φεβρουαρίου 1826. Ἡ πτῶσις τοῦ Ντολμᾶ.

Στὶς 11 Φεβρουρίου τοῦ 1825 ὁ Ἰμπραὴμ πασσᾶς τῆς Αἰγύπτου, μὲ τοὺςΓάλλους ἀξιωματικούς του, ἀπεβιβάσθη στὴν Μεθώνη τῆςΠελοποννήσου, ἀπειλώντας ὅσα εἶχε ἔως τότε ἐπιτύχη ἡ ἑλληνικὴἐπανάστασις.
Τὴν ἴδιαν ὥρα τὰ χρήματα τοῦ πρώτου δανείου τῆς «Ἀνεξαρτησίας», ὑπὸ τὴν αἰσχρὰ διαχείρισιν τῶν σφετεριστῶν τῆς ἐκλεγμένης κυβερνήσεως, Λαζάρου Κουντουριώτου, Ἰωάννου Κωλέττου καὶ Ἀλεξάνδρου Μαυροκορδάτου διῳχετεύοντο πρὸς τὴν συντήρησιν τοῦ ἐμφυλίου πολέμου, πρὸ κειμένου νὰ μὴν ὑπάρχῃ ἀμφισβήτησις γιὰ τὸ ποιὸς πραγματικὰ ὑπεκίνησε τὴν ἐπανάστασιν καὶ ποιὸς θὰ θεωρεῖτο ὁ πραγματικὸς ἐξουσιαστὴς τῶν Ἑλλήνων.
Πρὸς ἐπίῤῥωσιν τῶν ἐπιτυχίων τους, οἱ σφετεριστὲς τῆς ἐξουσίας, ἔσπευσαν νὰ ἐξαφανίσουν κάθε πιθανὸ κίνδυνο, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ τοὺς ἀπειλήσῃ.
Ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ἀπὸ τὶς 6 Φεβρουαρίου τοῦ 1825 ἦτο φυλακισμένος στὸ Μοναστήρι τοῦ Προφήτου Ἠλία στὴν Ὕδρα
Ὁ Γεώργιος Καραϊσκάκης ἀπειλεῖτο καὶ ἑτοιμάζετο νὰ …ὑποταχθῇ…
Ὁ Ὀδυσσεὺς Ἀνδροῦτσος τελείωνε σὲ λίγους μῆνες. (5 Ἰουνίου τοῦ 1825.)
Τὸ Μεσολόγγιον  σὲ αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν χρονικὴ στιγμὴ εὑρέθη νὰ πολιορκεῖται ἀπὸ τὰ σουλτανικὰ στρατεύματα, ὑπὸ τὸνΚιουταχῆ Μεχμὲτ Ῥεσὶτ πασσᾶ, (δευτέρα πολιορκία Μεσολογγίου) ἀπὸ τὶς 15 Ἀπριλίου τοῦ 1825.
Στὶς 26 Δεκεμβρίου τοῦ 1825 ὁ Ἰμπραὴμ μετεβίβασε τὰ στρατεύματά του στὴν Δυτικὴ Στερεὰ Ἑλλάδα, γιὰ νὰ ἐνισχύσῃ τοὺς πολιορκητές.
Ἤδη ὁ τελευταῖος του ἀνεφοδιασμὸς σὲ τρόφιμα καὶ πολεμοφόδια εἶχε ὁλοκληρωθῆ στὰ τέλη τοῦ  Ἰανουαρίου τοῦ 1826, ἀπὸ τὸν ἡνωμένο Ἑλληνικὸ στόλο.
Ἀπὸ τότε καὶ μετὰ ἡ κατάστασις τῶν πολιορκημένων ἦτο ἀπελπιστική, ἐφ΄ ὅσον ὁ αἰγυπτιακὸς στόλος ἀπέκλεισε πλήρως τὴν λιμνοθάλασσα, ἀποκόβοντας τὴν ἡρωϊκὴ πολιτεία ἀπὸ κάθε πιθανότητα ἐξωτερικῆς βοηθείας.
Στὶς 25 Φεβρουαρίου, μὲ  3.000 ἄνδρες,  ὁ  Χουσεΐν μπέης τῆς Γαστούνης, ἐπετέθη στὸ Βασιλάδι.
Οἱ ἡρωϊκοί του ὑπερασπιστὲς  Σπῦρος Πεταλούδης καὶ Ἀναστάσιος Παπαλουκᾶς, μαζὺ μὲ τοὺς  80 περίπου συμπολεμιστές τους, ἔπεσαν ἅπαντες (πλὴν τριῶν), ὑπερασπιζόμενοι τὴν νῆσο, στὶς 26 Φεβρουαρίου.

25 Φεβρουαρίου 1826. Προσβάλλεται τὸ Βασιλάδι.

Ἐπόμενος στόχος τοῦ Ἰμπραῆμ ἦταν ὁ Ντολμᾶς, ποὺ ἦταν τὸ προπύργιον τοῦ Αἰτωλικοῦ.
Ἡ ἀκτὴ τῆς Φοινικιᾶς, ὅπου ἐστήθησαν ὀκτὼ κανονιοστάσια, ἀπεῖχε σχεδὸν εἴκοσι βήματα.
Ὁ Γρηγόριος Λιακατᾶς ἦταν ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ σώματος τῶν περίπου 300 ἀνδρῶν ποὺ ὑπερασπίζετο τὸν Ντολμᾶ, ὅταν ἐδέχθη ἡ νῆσος ἐπίθεσιν.
Στὶς 28 Φεβρουαρίου, περὶ τὴν 11ην πρωϊνή, τὰ πλοιάρια τοῦ Ἰμπραῆμ ἐκύκλωσαν τὸν Ντολμᾶ, ἐνᾦ ἀπὸ τὴν Φοινικιὰ ἐδέχοντο οἱ ὑπερασπιστές του σφοδρὸ κανονιοβολισμό.
Βλέποντας οἱ Μεσολογγίτες καὶ τὸν Ντολμᾶ νὰ ἀπειλεῖται, ἐπετέθησαν μὲ τὴν «Βοήθεια», γιὰ ἀντιπερισπασμό, ἄν καὶ πολὺ λιγότεροι, καὶ λόγῳ τῆς ὁρμητικότητός τους κατάφεραν νὰ ἐκδιώξουν τοὺς ἐχθρούς. Ὁ Μίχοςἀνεβάζει τοὺς νεκροὺς στοὺς 500, ἄν καὶ μᾶλλον εἶναι ὑπερβολικός.
Πανικόβλητοι οἱ Αἰγύπτιοι ἔτρεχαν νὰ γλυτώσουν μὰ κύριος στόχος τῶν Ἑλλήνων ἦσαν οἱ Γάλλοι, τοὺς ὁποίους ὅταν συνελάμβανον τοὺς ἔλεγαν: «Παρντόν, παρντόν…».
Ἀκόμη καὶ ὁ Πεβλιὰν Ἀγιάννης (διοικητῆς τῆς Πλέβνας) ἐδέχθη τὴν ὁρμητικὴ ἐπίθεσιν τοῦ Κίτσου Τζαβέλλα καὶ τοῦ Στέφου Χειμαῤῥιώτου, ποὺ τὸν ἐφόνευσαν.
Ἡ ἐπιτυχία τῆς «Βοηθείας» ἦταν τεράστια, γιὰ τὸ ἀπεκλεισμένο Μεσολόγγι, ἀλλὰ δὲν ἐστάθη ἱκανὴ νὰ ἀποτρέψῃ τὰ στίφη τῶν ἐχθρῶν ἀπὸ τὸν Ντολμᾶ.
Οἱ ὑπερασπιστές του ἔπεσαν ὁ ἕνας μετὰ τὸν ἄλλον, ἀδύναμοι νὰ ἀντιμετωπίσουν τοὺς χιλιάδες ἐχθρούς.
Ἐλάχιστοι κατάφεραν μόνον νὰ διαφύγουν στὸ Αἰτωλικόν.
Τὸ Μεσολόγγι πλέον ἔστεκε μόνο του, πορευόμενον πρὸς τὴν Ἀθανασία!
Πληροφορίες ἀπό:
«Ἐνθυμήματα Στρατιωτικά», Νικόλαος Κασομούλης
«Ἡ Ἐπανάστασις τοῦ ’21», Φωτιάδης Δημήτριος
«Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις», Κόκκινος Διονύσιος
 εἰκόνα


28 Φεβρουαρίου 1914. Ἡ …«κατὰ φαντασίαν» Ἐλευθέρα Βόρειος Ἤπειρος.

28 Φεβρουαρίου 1914. Ἡ ...«κατὰ φαντασίαν» Ἐλευθέρα Βόρειος Ἤπειρος.

Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῶν Ἰωαννίνων, στὶς 21 πρὸς 22 Φεβρουαρίου τοῦ 1913, κατόπιν πολυμήνου πολιορκίας, ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς ἐπισήμως ἐξηκολούθησε τὴν πορεία του πρὸς τὴν Βόρειο Ἤπειρο.
Ἤδη ὅμως ἀπὸ τὴν ἔναρξιν τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ Πολέμου, ὑπὸ τὸν Σπυρίδονα Σπυρομίλιο, οἱ Βορειοηπειρῶτες εἶχαν ἐπαναστατήση κατὰ τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας καὶ μεγάλο τμῆμα τῆς Βορείου Ἠπείρου ἦταν ἐλεύθερο. Ἡ μόνη περιοχή, ποὺ ἄν καὶ ἀπελευθερώθη, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ θεωρηθῇ  ἐλεύθερος, ἦταν ἡ περιοχὴ τοῦ Βερατίου  καὶ τοῦ Αὐλῶνος (ἀλλὰ καὶ τῆς Κορυτσᾶς) τελικῶς, ὅπου οἱ Ἰταλοί, ἐπισήμως, θεωροῦσαν πὼς ἦταν δικῶν τους συμφερόντων, ἄν καὶ ἡ Κορυτσᾶ ἀπὸ τὶς 7 Δεκεμβρίου τοῦ 1912 ἦτο ἐλευθέρα.
Παραλλήλως μὲ τὶς ἐπιχειρήσεις κατὰ τῶν Ἰωαννίνων τμῆμα τῆς ἑλληνικῆς στρατιᾶς, ὑπὸ τὸν συνταγματάρχη Κωνσταντῖνο Δαμιανό, ἀπεκόπη ἀπὸ τὸν κύριο στρατιωτικὸ κορμὸ καὶ ἐκινήθη πρὸς τὶς περιοχὲς τῆς Βορείου Ἠπείρου ποὺ εἶχαν ἀπελευθερωθῆ ἤδη ὅμως, κατὰ κύριον λόγο ἀπὸ τοὺς Βορειοηπειρῶτες.
Στὶς 23 Φεβρουαρίου τοῦ 1913 ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς φθάνει στὸΛιασκοβίκιον (ἤ Λεσκοβίκιον), ποὺ ἀπελευθερώνει.
Στὶς 28 Φεβρουαρίου ἀπελευθερώνεται, ἐπισήμως, τὸ Δελβινάκιον καὶ ἡΠρεμετή.
Στὶς 3 Μαρτίου ἀπελευθερώνονται ἡ  Κλεισούρα καὶ τὸ Ἀργυρόκαστρον.
Στὶς 6 Μαρτίου τοῦ 1913 τὸ Τεπελένιον.
Ἡ ἀπελευθέρωσις, ποὺ εἶχε ἐπιτευχθῆ ἀπὸ Βορειοηπειρῶτες, ἔφερε πλέον καὶ τὴν σφραγίδα τῆς νομίμου, στρατιωτικῆς ἀπελευθερώσεως ἀπὸ τὴν νικηφόρο πορεία τῶν Ἑλληνικῶν στρατευμάτων, ποὺ πλέον, μετὰ καὶ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῶν Ἰωαννίνων, ἐκινοῦντο ἐλεύθερα πρὸς τὶς περιοχὲς ἐκεῖνες, ποὺ ναὶ μὲν τὸ ἑλληνικὸ στοιχεῖο ἦταν ὑπαρκτὸν καὶ ὑπερισχύον, ὅμως τὰ διεθνῆ συμφέροντα οὐδέποτε θὰ ἀνεγνώριζαν αὐτὲς τὶς δίκαιες ἀπαιτήσεις, ἐφ΄ ὅσον ἡ Ἰταλία καὶ ἡ Αὐστρία διεκδικοῦσαν τὸ δικό τους μερίδιον, ἀπὸ αὐτὸ τὸ κομμάτι τῆς χερσονήσου τοῦ Αἵμου.
Ἄλλως τὲ ἤδη εἶχαν προαποφασίση τὴν δημιουργία τοῦ ἀλβανικοῦ κράτους ἀπὸ τὸ 1911.
(Ὁ τότε ὑπουργὸς ἐξωτερικῶν Λάμπρος Κορομηλᾶς εἶχε ἀποδεχθῆ τὴν δημιουργία Ἀλβανικοῦ κράτους, ἐφ΄ ὅσον «ἐξυπηρετοῦσε τὰ ἑλληνικὰ συμφέροντα»!)
Ἡ κατάληψις τῶν Ἰωαννίνων ἄνοιξε τὸν δρόμο γιὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἐπιχείρησις ποὺ διεκόπη λόγῳ τῆς δολοφονίας τοῦ βασιλέως Γεωργίου στὴν Θεσσαλονίκη, ἀφ΄ ἑνός, ἀλλὰ καὶ λόγῳ τῶν διπλωματικῶν πιέσεων Αὐστριακῶν καὶ Ἰταλῶν.
Τὸ ἀνύπαρκτον κράτος τῆς Ἀλβανίας, μὲ τοὺς Ἀλβανοὺς ποὺ δὲν εἶχαν ποτὲ πολεμήση γιὰ τὴν ἀνεξαρτησία τους, ἦταν προαποφασισμένο, ἐφ΄ ὅσον ἡ Ἰταλία ἤθελε νὰ ἀσφαλίσῃ, μέσῳ τῶν συνδέσμων της στὴν Βόρειο Ἤπειρο, τὰ στενὰ τοῦ Ὀτράντο, τὴν Κέρκυρα, τὴν Σάσσωνα, ἀλλὰ κι ἀπὸ τὴν ἄλλην, ἡ Αὐστρία ἤθελε νὰ δημιουργήσῃ, μέσῳ ἕνὸς κρατιδίου μορφώματος, ζώνη ἀσφαλείας, μὰ καὶ ἀσκήσεως πιέσεων ὅποτε θὰ τὴν ἐξυπηρετοῦσε, στὴν Σερβία.

22 Φεβρουαρίου 1913. Ἡ ἀπελευθέρωσις τῶν Ἰωαννίνων

Οἱ Ἀλβανοί, ποὺ ἐχρηματοδοτοῦντο καὶ ὑποστηρίζοντο ἀπὸ τὴν Αὐστρία καὶ τὴν Ἰταλία, ἄν κι ἔλαβαν σοβαρὲς ἐνισχύσεις καὶ ὁπλισμό, ἐν τούτοις, πέραν κάποιων σοβαρῶν βιαιοπραγιῶν κατὰ ἀμάχων, δὲν ἐπέτυχαν νὰ ἀνακόψουν τὴν πορεία τῶν Ἑλλήνων ἤ νὰ ἀποκόψουν ἑλληνικὰ ἐδάφη.
Τὸ πρωτόκολλον τῆς Κερκύρας, στὶς 4 Μαΐου (17 Μαΐου) τοῦ 1914, κατόπιν τῆς …ἀναστατώσεως καὶ τελικῶς ἐπεμβάσεως τῶν «συμμάχων» μας, ποὺ δὲν μᾶς ἔβαζαν σὲ …σειρά, ἦλθε γιὰ νὰ θάψῃ διὰ παντὸς τὸ ζήτημα τῶν ἀπελευθερωμένων περιοχῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Σημείωσις

Τὸ πόσο μεγάλη ἦταν ἡ προδοσία, ἀπὸ πλευρᾶς «ἑλληνικῆς κυβερνήσεως», γιὰ τὸ ζήτημα τῆς Βορείου Ἠπείρου, μαζὺ μὲ τὸν ἐμπαιγμό, γίνεται εὐκόλως ἀντιληπτὸ ἀπὸ τὰ ἐξῆς στοιχεῖα.
  1. Ὁ Γεώργιος Ζωγράφος ἦταν …φυτευτὸς ἐκ τοῦ Βενιζέλου, γιὰ νὰ ἀναλάβῃ τὴν ἐξουσία στὴν Βόρειο Ἤπειρο, μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσίν της. Ὅμως ὁ Λάμπρος Κορομηλᾶς, ἔμπιστος τοῦ Βενιζέλου, ἐξυπηρετώντας συμφέροντα …γενικῶς, ἀνεγνώρισε, ὡς ὑπουργὸς ἐξωτερικῶν, τὸ …«λογικὸν τῆς Ἀλβανίας». Ὁ ἴδιος, ἄν καὶ θεωρεῖται ἀπὸ τὴν ἐπίσημο ἱστορία, ὡς κεντρικὸς ἐγκέφαλος τῆς διεκδικήσεως καὶ δικαιώσεως ἑλληνικῶν θέσεων, στὴν πραγματικότητα, μὲ αὐτὴν τὴν ἀναγνώρισιν, ἔθαψε διὰ παντὸς τὸ ζήτημα τῆς Βορείου Ἠπείρου.
  2. Στὶς 22 Ἰανουαρίου τοῦ 1907 ὑπεγράφη μεταξὺ Λάμπρου Κορομηλᾶ, Γεωργίου Θεοτόκη καὶ τοῦ Ἀλβανοῦ Ἰσμαὴλ Κεμάλ, ἡ Δήλωσις Συνεννοήσεως, ποὺ ἀνεφέρετο στὴν δημιουργία ἀλβανικοῦ κράτους, στὴν Βόρειο Ἀλβανία ὅμως.
  3. Δὲν προασπίσθησαν οἱ περιοχὲς ποὺ διεκδικοῦσαν οἱ Ἰταλοί, ἄν καὶ κάτι τέτοιο θὰ λειτουργοῦσε ὁ «καλὸ διαπραγματευτικὸ χαρτί».  Οἱ Ἰταλοὶ ἦσαν …σύμμαχοί μας τότε. (Οἱ περιοχὲς τῆς Κορυτσᾶς παρεδόθησαν …ἔτσι!!!)
  4. Ἡ δημιουργία τοῦ ἀλβανικοῦ κράτους συνδέεται μὲ τὴν ἀκύρωσιν τῆςΜεγάλης Βουλγαρίας καὶ τὴν συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, ποὺ ὅμως ἔθαπτε διὰ παντὸς τὸ ζήτημα τῆς ὑπάρξεως ἑλληνικῶν πληθυσμῶν σὲ Θράκη καὶ Μακεδονία, κάτι ποὺ δὲν ἄρεσε στὶς μεγάλες δυνάμεις τῆς ἐποχῆς. Πρὸς τοῦτο ἀπεφασίσθη νὰ δοθοῦν ἡ Θράκη καὶ ἡ Μακεδονίαστὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ ὄχι ἡ Βόρειος Ἥπειρος, ποὺ ἐξυπηρετοῦσε ἄλλα συμφέροντα.
  5. Ὁ ἀνεψιὸς τοῦ Ζωγράφου, Καραπᾶνος Ἀλέξανδρος, ἦταν ὑπουργὸς τῆς κυβερνήσεως τῆς Αὐτονόμου Βορείου Ἠπείρου καὶ …τραπεζίτης τῆς Ἐθνικῆς Τραπέζης.
  6. Τὸ μεταγενέστερον σύμφωνον Βενιζέλου- Τιττόνι, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ χρησιμοποιηθῇ γιὰ τὴν ἀνεξαρτησία τῆς Βορείου Ἠπείρου, κατέπεσε ἀπὸ τὸν …Βενιζέλο, ἐφ΄ ὅσον τὸ γνωστοποίησε, ἄν καὶ μυστικό, σὲ διεθνεῖς συνομιλίες.
  7. Ὁ Παρμενίδης Ἰωάννης, ὑπουργὸς ἐπὶ τῶν οἰκονομικῶν στὴν Αὐτόνομη  Βόρειο Ἤπειρο, ἦταν καὶ …πράκτωρ. Ἐμφανίζεται δὲ ὡς …«Ἄγγλοςὑπήκοος», σὲ τηλεγράφημα τοῦ Κορομηλᾶ.
  8. Ἡ δολοφονία τοῦ βασιλέως Γεωργίου, ποὺ διέκοψε τὴν πορεία τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ, ἐφ΄ ὅσον ὑπεχρέωσε τὸν διάδοχο Κωνσταντῖνο νὰ σπεύσῃ στὴν Θεσσαλονίκη, ἦταν καθοριστική. Ἐὰν συνυπολογίσουμε πὼς ὁ δολοφόνος τοῦ Γεωργίου …ηὐτοκτόνησε περιέργως, στενεύουν ἀκόμη περισσότερο τὰ περιθώρια τῶν …καλῶν προθέσεων.
  9. Ἡ τροφοδότησις τοῦ «ἐθνικοῦ διχασμοῦ», καθὼς καὶ ἡ διὰ τῆς βίας προσχώρησίς μας, στὴν Ἀντάντ, γιὰ τὴν συμμετοχή μας στὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, διὰ τῶν μεθοδεύσεων Βενιζέλου, μαζὺ μὲ τὴν Μικρασιατικὴ Ἐκστρατεία ποὺ ἠκολούθησε, παγίωσε τὸ ἀλβανικὸ καθεστὼς στὴν Βόρειο Ἤπειρο, τὴν ἐκεῖ ἰταλικὴ καὶ αὐστριακὴ ζώνη, καθὼς καὶ τὴν μετέπειτα Μικρασιατικὴ Καταστροφή.
Ὅλα τὰ παραπάνω, καθὼς καὶ ἄλλα, παρασκηνιακά, ἐὰν συνδυασθοῦν λογικά, ἀποδεικνύουν πὼς ἡ Βόρειος Ἤπειρος ΔΕΝ ἐτέθη ὡς θέμα πραγματικῶν διεκδικήσεων καὶ πολὺ γρήγορα, μὲ τὰ κατάλληλα πρόσωπα, ἐπετεύχθη τὸ νὰ ξεχασθῇ ὁ ἐκεῖ ἑλληνισμός. Ἕνα μεγάλο ἔγκλημα, ποὺ ἐφ΄ ὅσον τὸ συνυπογράφουν «ἐθνικοὶ εὐεργέτες» καὶ «ἐθνάρχες» πέρασε στὴν λήθη.
Πληροφορίες ἀπό:
«Ἐθνικὸς Διχασμός, ὁ ἄλλη διάστασις», Δημήτριος Μιχαλόπουλος
«Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους», Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν.
«Πολιτικὴ ἱστορία τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος» τοῦ Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη.

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 27, 2017

27 Φεβρουαρίου 1943. Ὀ θάνατος τοῦ ποιητοῦ…

27 Φεβρουαρίου 1943. Ὀ θάνατος τοῦ ποιητοῦ...

Ὁ Κωστὴς Παλαμᾶς ἦτο ποιητὴς κι ὄχι πολιτικὸς ἤ στρατιωτικός.
Τὰ πεδία τῶν μαχῶν δὲν τὸν ἐγνώρισαν, ἄν καὶ πόλεμοι συνέβησαν πολλοὶ κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς του.
Ἦταν λόγιος καὶ δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ ἀσχοληθοῦμε μαζύ του σήμερα, παρ’ ὅ,τι ὁ ποιητικός του λόγος, ἀκόμη καὶ σήμερα, παραμένει ζωντανὸς καὶ προκαλεῖ ῥίγη συγκινήσεως.
27 Φεβρουαρίου 1943. Ὀ θάνατος τοῦ ποιητοῦ...2
Ἡ οἰκογένειά του, οἰκογένεια νομικῶν, λογίων καὶ Φαναριωτῶνδὲν ἦταν ἀπὸ ἐκεῖνες ποὺ ἔγινε γνωστὴ γιὰ τὴν ἔμπρακτη προσφορά της στὸ ἔθνος. (Κι ἄς μὴν μᾶς τὸ ἔχουν πεῖ…!!!)
Παρ’ ὅλα αὐτά,  λόγῳ τοῦ ἐξαιρετικοῦ γεγονότος, ὀφείλουμε νὰ ἀφιερώσουμε λίγες γραμμές.
Διότι δὲν ἦταν ἡ ζωή του, ἀλλὰ ὁ θάνατός του ποὺ σήκωσε τὸ Ἔθνος στὰ πόδια του, ἀποδεικνύοντας, γιὰ ἀκόμη μίαν φορά, πὼς ναί, γνωρίζουμε μέσα μας τὸ πότε καὶ γιατὶ πρέπει νὰ σηκωθοῦμε.
Ὁ Κωστὴς Παλαμᾶς γεννήθηκε στὴν Πάτρα στὶς 13 Ἰουνίου τοῦ 1859, ἔχοντας οἰκογενειακὲς ῥίζες ἀπὸ τὴν οἰκογένεια Παλαμᾶ, ποὺ ἔζησε στὸ Μεσολόγγι καὶ στὸ Φανάρι, καὶ πέθανε στὴν Ἀθήνα, στὶς 27 Φεβρουαρίου τοῦ 1943, μετὰ ἀπὸ μεγάλη περιπέτεια τῆς ὑγείας του καὶ ἐπὶ γερμανικῆς κατοχῆς τῶν Ἀθηνῶν. Ὁ υἱός του, Λέανδρος Παλαμᾶς, δὲν ἤθελε νὰ δοθῇ ἐθνο-πατριωτικὴ εἰκόνα στὴν κηδεία, διότι δὲν ἤθελε νὰ στοχοποιηθῇ ὁ ἴδιος ἀπὸ τοὺς Ἰταλούς, ποὺ κατὰ τὰ λεγόμενά του, δὲν θὰ τοῦ ἔδιδαν διαβατήριον.
«Ὁ Λέανδρος, ἕνας ἀσυνεννόητος ἐγωιστής, ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀντιπαθεστέρους ἰδιοτρόπους, ποὺ μπορεῖ νὰ φαντασθῇ κάποιος, ἦλθε νὰ δῇ τὸν πατέρα του στὶς τρεῖς τὸ ἀπόγευμα, δώδεκα ὧρες ἀφοῦ ἔκλεισε τὰ μάτια του.»
(Ὁ Λέανδρος Παλαμᾶς ἔγινε μεγάλος καὶ τρανὸς τραπεζίτης τῆς  Ἐθνικῆς Τραπέζης.)
Θὰ περνοῦσε ἔτσι, σὰν ἕνα ἀδιάφορον γεγονός, ὁ θάνατος τοῦ ποιητοῦ, ἀλλὰ τὴν ἐπομένη, 28 Φεβρουαρίου τοῦ 1943, στὴν κηδεία του, ἕνας λαὸς σηκώθηκε στὸ πόδι γιὰ νὰ τὸν ἀποχαιρετήσῃ.
Ὁ Ἄγγελος Σικελιανός, μὲ τὸ καταπληκτικό του ποιήμα: «Παλαμᾶς», ξεσήκωσε τὰ πλήθη:
Ἠχῆστε οἱ σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονῆστε σύγκορμη τὴν χώρα πέρα ὡς πέρα…
Βογκῆστε τύμπανα πολέμου… Οἱ φοβερὲς
σημαῖες, ξεδιπλωθεῖτε στὸν ἀέρα!
***
Σ᾿ αὐτὸ τὸ φέρετρο ἀκουμπᾶ ἡ Ἑλλάδα ! Ἕνα βουνὸ
μὲ δάφνες ἂν ὑψώσουμε ὡς τὸ Πήλιο κι ὡς τὴν Ὄσσα,
κι ἂν τὸ πυργώσουμε ὡς τὸν ἕβδομο οὐρανό,
ποιόν κλεῖ, τί κι ἂν τό πῇ ἡ δικιά μου γλῶσσα;
***
Μὰ ἐσὺ Λαέ, ποὺ τὴν φτωχή σου τὴν μιλιά,
Ἥρωας τὴν πῆρε καὶ τὴν ὕψωσε ὡς τ᾿ ἀστέρια,
μεράσου τώρα τὴν θεϊκὴ φεγγοβολιὰ
τῆς τέλειας δόξας του, ἀνασήκωσ᾿ τον στὰ χέρια
***
γιγάντιο φλάμπουρο κι ἀπάνω ἀπὸ ἐμᾶς
ποὺ τὸν ὑμνοῦμε μὲ καρδιὰ ἁναμμένη,
πὲς μ᾿ ἕνα μόνον ἀνασασμόν: «Ὁ Παλαμᾶς!»,
ν᾿ ἀντιβογκήσῃ τ᾿ ὄνομάτου ἡ οἰκουμένη!
***
Ἠχῆστε οἱ σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονῆστε σύγκορμη τὴν χώρα πέρα ὡς πέρα…
Βογκῆστε τύμπανα πολέμου… Οἱ φοβερὲς
σημαῖες, ξεδιπλωθεῖτε στὸν ἀέρα!
***
Σ᾿ αὐτὸ τὸ φέρετρο ἀκουμπᾶ ἡ Ἑλλάδα! Ἕνας λαός,
σηκώνοντας τὰ μάτια του τὴν βλέπει…
κι ἀκέριος φλέγεται ὡς μὲ τ᾿ ἄδυτο ὁ Ναός,
κι ἀπὸ ψηλὰ νεφέλη Δόξας τόνε σκέπει.
***
Τί πάνωθέ μας, ὅπου ὁ ἄρρητος παλμὸς
τῆς αἰωνιότητος, ἀστράφτει αὐτὴν τὴν ὥρα
Ὀρφέας, Ἡράκλειτος, Αἰσχύλος, Σολωμὸς
τὴν ἅγια δέχονται ψυχὴ τὴν τροπαιοφόρα,
***
ποὺ ἀφοῦ τὸ ἔργο της θεμέλιωσε βαθειὰ
στὴ γῆν αὐτὴν μὲ μίαν ἰσόθεη Σκέψη,
τὸν τρισμακάριο τώρα πάει ψηλὰ τὸν Ἴακχο
μὲ τοὺς ἀθανάτους θεοὺς γιὰ νὰ χορέψῃ.
***
Ἠχῆστε οἱ σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονῆστε σύγκορμη τὴν χώρα πέρα ὡς πέρα…
Βόγκα Παιάνα! Οἱ σημαῖες οἱ φοβερὲς
τῆς Λευτεριᾶς ξεδιπλωθεῖτε στὸν ἀέρα!
Ἡ κηδεία του, μέσα σὲ μία καταθλιπτικὴ κατοχή, ἔγινε ἀφορμὴ γιὰ νὰ ἐκφρασθῇ ὁ καταπιεσμένος Ἀθηναῖος καὶ νὰ δείξῃ, ὑποσυνειδήτως, τὴν «δύναμίν» του στὸν κατακτητή.
27 Φεβρουαρίου 1943. Ὀ θάνατος τοῦ ποιητοῦ...3
Ξαφνικά, μέσα στὴν καταθλιπτικὴ ἀτμόσφαιρα τῆς κηδείας, ὁ Ἐθνικὸς Ὕμνος ὑψώθη ἐπάνω ἀπὸ τὸν νεκρὸ καὶ ἀπὸ τοὺς Γερμανούς. Μία παλλαϊκὴ ἀντίδρασις ποὺ κατεδείκνυε τὸ ποιὸς ἦταν ποιός.
Ἡ κηδεία Παλαμᾶ ἔγινε δημοσίᾳ δαπάνῃ καὶ χαρακτηρίζεται σὰν ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα γεγονότα αὐθορμήτου ἀντιδράσεως στὴν κατοχική μας ἱστορία.

Σημείωσις

Παρόμοιο περιστατικό, «τυχαίας κι αὐθορμήτου ἐξεγέρσεως» ἐπαρουσιάσθη μετὰ τὶς 30 Ἀπριλίου τοῦ 1941, στὴν ὑποστολὴ τῆς σημαίας, ὅταν ἡ σάλπιγξ ἤχησε, κάποιοι ἀγωνιστὲς τοῦ Μετώπου τῆς Ἠπείρου ποὺ εὑρέθησαν ἐκεῖ τυχαίως, ἐστάθησαν προσχοχὴ καὶ τὸ παριστάμενον πλῆθος σιώπησε. Ἡ ἀντίδρασις τῶν Γερμανῶν ἦταν τέτοια, ποὺ ἀπὸ τὴν ἐπομένη πλῆθος κόσμου συνέῤῥεε στὸ Σύνταγμα, ἀκριβῶς τὴν στιγμὴ τῆς ὑποστολῆς τῆς σημαίας, μὲ ἀποτέλεσμα οἱ Γερμανοὶ στὶς 25 Ἰουλίου τοῦ 1941 νὰ ἀπαγορεύσουν τὴν …σάλπιγγα, ἀλλὰ μὴ ἀποτολμῶντες νὰ ἀπηγορεύσουν τὴν προσέλευσιν τοῦ κόσμου!!!
Παρ΄ ὅλα αὐτά, γιὰ μῆνες, κάθε βράδυ, τὴν ἴδια ὥρα, ἕνα πλῆθος συνέῤῥεε στὸ Σύνταγμα γιὰ νὰ τιμήσῃ τὴν ὑποστολὴ τῆς σημαίας, γεγονὸς ποὺ ἀνεστάτωσε τοὺς Γερμανοὺς σφοδρῶς.

Πληροφορίες ἀπό:
Κωστῆς Παλαμᾶς
«Ἱστορία τῆς Κατοχῆς», Δημοσθένους Κούκουνα.
Πληροφορίες γιὰ τὸν Λέανδρο Παλαμᾶ ἐδῶ.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...