Πρέπει να βαφτίζουμε τα παιδιά μας όταν είναι μωρά ή νήπια;

Φωτο από το Διαδίκτυο

Μερικές σκέψεις γι' αρχή:
Ο νηπιοβαπτισμός, στην πραγματικότητα, δεν αποτελεί καινοτομία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Όλες οι οικογένειες, σε όλες τις κοινωνίες, τις θρησκείες και τους πολιτισμούς, όλων των εποχών, κατά κανόνα μεγαλώνουν τα παιδιά τους μεταδίδοντάς τους, από τη γέννησή τους, τις αξίες και τις πεποιθήσεις των γονιών τους.
Αν είσαι οικολόγος, θέλεις να γίνουν τα παιδιά σου οικολόγοι και αυτό φροντίζεις να συμβεί, όχι επειδή είσαι εγωιστής και καταπιεστής, αλλά επειδή το θεωρείς σωστό και σημαντικό. Το ίδιο αν είσαι πολιτικοποιημένος, κοινωνικά ευαισθητοποιημένος, ειρηνιστής ή αριβίστας, ανάλγητος επιχειρηματίας, μέλος οποιασδήποτε θρησκείας, ακόμη και αγνωστικιστής ή άθεος. Αν δεν πεις τίποτα στα παιδιά σου για το Θεό, και πάλι τους έχεις μεταδώσει μια οπτική για τον κόσμο και μια στάση ζωής: χωρίς Θεό.
Ακόμη κι αν δεν τους μεταδίδεις με λόγια τις αξίες και τις πεποιθήσεις σου, το κάνεις με τη συμπεριφορά σου και τα μηνύματα που περνάς είναι σαφή και, μάλιστα, συνειδητά και επιθυμητά.
Και οι προτεστάντες, που απορρίπτουν μετά βδελυγμίας το νηπιοβαπτισμό, ανατρέφουν τα παιδιά τους ως ενταγμένα από μικρά στη θρησκευτική τους κοινότητα, ανεξάρτητα πότε το θεσμοθετούν αυτό με κάποια βαπτισματική τελετή.
Είναι ανθρώπινο και θεμιτό: όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν να μεταδώσουν στα παιδιά τους ό,τι θεωρούν πιο πολύτιμο και αυθεντικό. Είναι η κληρονομιά τους. Μάλιστα, οι αξίες και οι πεποιθήσεις μας είναι, νομίζω, στη συνείδηση του καθενός μας ασύγκριτα πολυτιμότερη κληρονομιά για τα παιδιά μας από τα υλικά αγαθά. Κληρονομιά ζωής, ο αληθινός θησαυρός μας. "Διότι όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί είναι και η καρδιά σας", είχε πει κάποιος (Ματθ. 6, 21 - στ' αρχαία, εδώ).
Ατυχώς, ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος συχνά χαρακτηρίζεται από έντονη χριστιανοφοβία. Ας το παραδεχτεί, δεν είναι ντροπή. Έχει ελαφρυντικά . Όμως η χριστιανοφοβία στο δυτικό κόσμο έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας. Γι' αυτό, οποιαδήποτε ανατροφή των παιδιών και τελετή ένταξής τους σε μια κουλτούρα (θρησκευτική ή άλλη) ο δυτικός άνθρωπος μπορεί να την ανεχτεί , εκτός από το χριστιανικό βάπτισμα!...
Σας καλούμε, τώρα, αν θέλετε, για μια περιήγηση σε μερικά άρθρα σχετικά με το πώς βλέπουμε οι ορθόδοξοι χριστιανοί το βάπτισμα των παιδιών μας και γιατί το θεωρούμε θεμιτό (απαντώντας κυρίως στις αντιρρήσεις των προτεσταντών διαφόρων αποχρώσεων), αλλά και σύμφωνο με το πνεύμα και τις πηγές του χριστιανισμού.
Ένα απ' αυτά τα άρθρα θα παραθέσουμε ολόκληρο.


Για το νηπιοβαπτισμό:

• Μέρος 1ο Επιτρέπεται ο νηπιοβαπτισμός;
• Μέρος 2ο Προτεσταντικές αντιφάσεις στο θέμα του Νηπιοβαπτισμού
• Μέρος 3ο: Μαρτυρίες Πατέρων για την αρχαιότητα και την ορθότητά του νηπιοβαπτισμού
• Μέρος 4ο: Νηπιοβαπτισμός, Εκκλησία και Βυζάντιο
• Μέρος 5ο: Νηπιοβαπτισμός: Χριστιανοί, Eθνικοί και Εβραίοι μέσα από τους Νόμους της Πολιτείας και τους Κανόνες της Εκκλησίας
• Μέρος 6ο: Νηπιοβαπτισμός: Το προπατορικό αμάρτημα και το βάπτισμα ως σφράγισμα σωτηρίας

Ορθόδοξες πρακτικές (ενότητα άρθρων)
 

Νηπιοβαπτισμός: Μια αγιογραφική αλήθεια

Κεφάλαιο από το βιβλίο Ερμηνευτικές Αντιαιρετικές Μελέτες του ερευνητή Γεωργίου Π. Τσιμπιρίδη.

Κατά τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλά και πολλούς άλλους ετεροδόξους, μόνον άτομα ώριμα και σε θέση να κατανοήσουν την πίστη, να πιστέψουν και να ομολογήσουν πρέπει να βαπτίζονται. Τα νήπια, ως μη έχοντα τις ανωτέρω προϋποθέσεις, αποκλείονται του βαπτίσματος. Επικαλούνται διάφορα χωρία προκειμένου να στηρίξουν την κακοδοξία τους μεταξύ αυτών το Μάρκ. 16:16 «ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται». Το χωρίο αυτό βεβαίως, εφόσον το ευαγγέλιο θα κηρύσσετο εις ενήλικες, αφορά αυτούς που θα πίστευαν και δεν απορρίπτει την βάπτιση νηπίων.

   Οι δε Πεντηκοστιανοί διδάσκουν, ότι τα νήπια δεν έχουν ανάγκη βαπτίσεως, διότι ο Χριστός αναγνωρίζει εις αυτά προϋποθέσεις σωτηρίας με το να λέγει:«Αφετε τα παιδία και μη κωλύετε αυτά ελθείν προς με, τών γαρ τοιούτων εστίν η βασιλεία τών ουρανών». Μας παρουσιάζουν όμως το μισό χωρίο, διότι ολόκληρο έχει ως εξής: «Τότε προσηνέχθησαν αυτώ παιδία, ίνα τας χείρας επιθή αυτοίς και προσεύξηται· οι δε μαθηταί επετίμησαν αυτοίς. ο δε Ιησούς είπεν, Αφετε τα παιδία και μη κωλύετε αυτά ελθείν προς με, τών γαρ τοιούτων εστίν η βασιλεία τών ουρανών. και επιθείς τας χείρας αυτοίς επορεύθη εκείθεν» (Ματθ. 19:13-15).

   Το περιστατικό περιγράφεται και εις τους Μάρκ. 10:13-16 και Λουκ. 18:15-17δηλαδή «Τότε έφεραν σ’ Αυτόν παιδιά για να τα ευλογήσει θέτοντας επάνω τους τα χέρια και να προσευχηθεί, αλλά οι μαθητές τους επέπληξαν. Ο Ιησούς όμως είπε: ‘Αφήστε τα παιδιά και μην τα εμποδίζετε να έλθουν προς Εμένα, διότι η βασιλεία των ουρανών είναι γι’ αυτούς που είναι σαν αυτά’. Και αφού τα ευλόγησε θέτοντας επάνω τους τα χέρια, αναχώρησε από εκεί».

   Κατά τους Ευαγγελιστές, γονείς ή και άλλοι έφεραν νήπια προς τον Χριστό για να τα ευλογήσει, θέτοντας τα χέρια Του εις τα κεφάλια τους. Κατά πάσα πιθανότητα ο λαός είχε αντιληφθεί, ότι όποιον άγγιζε ο Χριστός ελάμβανε πλήθος ευλογιών (Λουκ. 4:40, 8:44-47). Ίσως δε είχαν και εσωτερική πληροφορία, ότι τα βρέφη τους είχαν την ανάγκη των ευλογιών του Χριστού. Αλλά οι μαθητές εμπόδιζαν τους γονείς, ίσως με το σκεπτικό ότι ενοχλείτο ο Διδάσκαλος ή ότι τα βρέφη δεν είχαν ανάγκη ευλογιών, όπως δυστυχώς νομίζουν και οι σημερινοί αιρετικοί, και με την πεπλανημένη γνώμη τους στερούν από τα νήπια των ευλογιών του Ιησού.

   Ο Χριστός όμως απορρίπτει μίαν τέτοια γνώμη και επιτιμά αγανακτισμένος αυτούς που εμποδίζουν τα βρέφη και γίνονται αιτία να στερηθούν των θείων ευλογιών. Δυστυχώς για τους αιρετικούς, ο Χριστός όχι μόνον αγκαλιάζει αλλά και κατευλογεί τα βρέφη (Μαρκ. 10:16) δείχνοντας, ότι ΚΑΙ ΑΥΤΑ πρέπει να καρπώνονται τις ευλογίες Του, τις οποίες ολόκληρη η ανθρωπότης είχε στερηθεί(Ρωμ. 3:23), όπως ΚΑΙ αυτά τα νήπια, εξ αιτίας της αρχαίας παραβάσεως των πρωτοπλάστων.

   Το υπό εξέτασιν λοιπόν γεγονός δείχνει, ότι και τα άωρα βρέφη, αν και δεν κατανοούν ποίος είναι ο Ευλογών και τι παρέχει, μπορούν να απολαμβάνουν των δωρεών Του. Εάν δεν επενέβαινε ο Χριστός να επιτιμήσει τους μαθητάς Του, τα νήπια θα εστερούντο των θείων ευλογιών. Το ότι ο Χριστός επενέβη και ανέτρεψε την γνώμη τους, μάλιστα ελέγξας αυτούς αυστηρώς, διδάσκει, ότι και τα αθώα και άκακα βρέφη έχουν ανάγκη της Θείας Χάριτος.

   Η φράσις άλλωστε «τών γαρ τοιούτων εστίν η βασιλεία τών ουρανών» (Ματθ. 19:14), που επικαλούνται οι αιρετικοί, δεν σημαίνει ότι εις τα νήπια ανήκει η βασιλεία του Θεού, διότι τότε ο ορθή διατύπωσις θα ήτο ως εξής: ‘αυτών γαρ εστιν η βασιλεία τών ουρανών’. Ως έχει όμως το χωρίο σημαίνει, ότι η βασιλεία ανήκει εις όσους είναι άδολοι, αγαθοί, άκακοι και απονήρευτοι όπως τα νήπια. Πρέπει δε να έχουν και άλλες προϋποθέσεις όπως βάπτισμα, μετάνοια, Θεία Κοινωνία κ.τ.λ.

   Εάν ο υπό εξέτασιν λόγος του Χριστού σημαίνει, ότι τα νήπια είναι σεσωσμένα χωρίς να έχουν ανάγκη από οτιδήποτε άλλο, τότε και οι υπαγόμενοι εις τους μακαρισμούς: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστιν η βασιλεία τών ουρανών» και «μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, ότι αυτών εστιν η βασιλεία τών ουρανών» (Ματθ. 5:3, 10), θα πρέπει, χωρίς κάτι επιπλέον, να πληρούν τις προϋποθέσεις προς σωτηρία, δηλαδή χωρίς μετάνοια, βάπτισμα, Θεία Κοινωνία κ.τ.λ. Το δέχονται αυτό οι αιρετικοί; Ασφαλώς όχι! Ώστε τα νήπια, έχουν μεν την καθαρότητα από αμαρτίες που δεν έχουν οι μεγάλοι, πρέπει όμως να έχουν και τα υπόλοιπα που προανεφέραμε, έστω κι αν δεν τα κατανοούν!

   Είπε ο Χριστός: «αμήν λέγω υμίν, ος αν μη δέξηται την βασιλείαν τού θεού ως παιδίον, ου μη εισέλθη εις αυτήν» (Λουκ. 18:17) δηλαδή «Αληθινά σας λέγω, όποιος δεν δεχθεί την βασιλεία του Θεού σαν παιδί, δεν θα μπει εις αυτήν». Ερωτούμε τους αιρετικούς: Τα βρέφη, εις τα οποία αναφέρεται ο Χριστός, κατανοούν τι είναι η βασιλεία του Θεού; Ένα βρέφος μερικών μηνών, τι κατανοεί και τι αντιλαμβάνεται περί Βασιλείας Θεού; Ασφαλώς τίποτε! Και όμως ο Χριστός λέγει, ότι αυτά δέχονται την Βασιλεία του Θεού! Πώς την δέχονται; Την δέχονται όπως κάθε βρέφος που δέχεται ο,τιδήποτε του παρέχουν οι γονείς του, τροφή, παιγνίδια, φάρμακα κ.τ.λ. χωρίς να τα κατανοεί και να μπορεί να τα εξετάσει! Κι αυτό δε το βρέφος γίνεται δεκτό εις την Βασιλεία του Θεού.

   Ερωτούμε λοιπόν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και τους λοιπούς ετεροδόξους:Πώς, αυτό το βρέφος, είναι κατάλληλο για την Βασιλεία του Θεού (την οποίαν σημειωτέον δεν κατανοεί όμως την απολαμβάνει), ενώ για την χάρη και δωρεά που παρέχεται δια του βαπτίσματος πρέπει να είναι εις θέσιν να κατανοεί; Ώστε, αγαπητοί αιρετικοί, ένα βρέφος τα του Παραδείσου είναι δυνατόν να τα απολαμβάνει, έστω κι αν δεν τα κατανοεί, αλλά οι ευλογίες και οι δωρεές των Μυστηρίων δεν πρέπει να του παρέχονται, διότι δεν τις κατανοεί! Ω! μέγεθος Προτεσταντικής, Πεντηκοστιανής, Ευαγγελικής, Ιεχωβίτικης και λοιπής αιρετικής ανοησίας!

 

ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘ. ΚΗ:19-20

   Το χωρίο όμως που έχουν ως το δήθεν ‘δυνατό χαρτί’ τους κι επικαλούνται σε κάθε συζήτηση περί Νηπιοβαπτισμού άπαντες οι ετερόδοξοι, είναι η περίφημος ρήση του Χριστού εις το τέλος του Ευαγγελίου του Ματθαίου «πορευθέντεςμαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα τού Πατρός και τού Υιού και τού Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν· και ιδού εγώ μεθ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως τής συντελείας τού αιώνος» (Ματθ. 28:19-20). Θα προβούμε λοιπόν εις λεπτομερή ανάλυση του συγκεκριμένου χωρίου για να αποδειχθεί περιτράνως, ότι το συγκεκριμένο χωρίο, όχι μόνον είναι ένδειξις κατά του Νηπιοβαπτισμού, αλλά αντιθέτως είναι ισχυρόν επιχείρημα ΥΠΕΡ του Νηπιοβαπτισμού!

   Οι ετερόδοξοι δίνουν εις το ρήμα ‘μαθητεύσατε’ την έννοια του ‘διδάξατε’ ή ‘καταστήσατε μαθητές’ και παρασύρονται έτσι εις την εξής εσφαλμένη εξήγηση: «Διδάξατε τα έθνη με το να βαπτίζετε...με το να διδάσκετε...». Με αυτή δε την εξήγηση η μετοχή ‘βαπτίζοντες’ είναι ασυμβίβαστη και ακατανόητη με το ‘διδάξατε’, η δε άλλη μετοχή ‘διδάσκοντες’ καταλήγει ως ταυτολογία με το ‘διδάξατε’! Το ‘μαθητεύσατε’ δεν σημαίνει μέθοδο η τρόπο, δηλαδή διδαχή και μαθητεία με σκοπό να καταστούν οι άνθρωποι μέλη της Εκκλησίας, αλλά σημαίνει αυτόν τούτον τον σκοπό, το να καταστούν δηλαδή μέλη της Εκκλησίας. Με άλλα λόγια το ‘μαθητεύσατε’ σημαίνει ‘καταστήσατε χριστιανούς’, με μία λέξη ‘εκχριστιανίσατε’.

   Το ότι το ‘μαθητεύσατε’ δεν έχει την έννοια της διδαχής αλλά τηςεκχριστιανίσεως, αποδεικνύεται από το ότι εις τις Πράξεις των Αποστόλων το ουσιαστικό ‘μαθητής’ σημαίνει ‘πιστός’, ‘μέλος της Εκκλησίας’, ‘χριστιανός’. «Παραγενόμενος δε εις Ιερουσαλήμ επείραζεν κολλάσθαι τοις μαθηταίς· και πάντες εφοβούντο αυτόν, μη πιστεύοντες ότι εστίν μαθητής» (Πράξ. 9:26)δηλαδή «Όταν ο Σαύλος πήγε στην Ιερουσαλήμ, προσπαθούσε να συνδεθεί με τους μαθητές (τους πιστούς, τους Χριστιανούς), αλλά όλοι τον φοβούνταν, διότι δεν πίστευαν ότι είναι μαθητής (πιστός, Χριστιανός)», «ευαγγελισάμενοί τε την πόλιν εκείνην και μαθητεύσαντες ικανούς υπέστρεψαν εις την Λύστραν και Ικόνιον και Αντιόχειαν» (Πράξ. 14:21) δηλαδή «Και αφού κήρυξαν το ευαγγέλιο εις εκείνη την πόλη και έκαναν αρκετούς μαθητές (Χριστιανούς), επέστρεψαν στην Λύστρα και στο Ικόνιο και στην Αντιόχεια».

   Εις δε τις Πράξ. 11:26 αναφέρεται: «Εγένετο δε αυτοίς και ενιαυτόν όλον συναχθήναι εν τη εκκλησία και διδάξαι όχλον ικανόν͵ χρηματίσαι τε πρώτον εν Αντιοχεία τους μαθητάς Χριστιανούς» δηλαδή «Ολόκληρο δε έτος πήγαιναν εις τις εκκλησιαστικές συνάξεις και δίδασκαν πολύ λαό, και πρώτα εις την Αντιόχεια οι μαθητές (οι πιστοί) ονομάστηκαν Χριστιανοί». Για πρώτη φορά εις την Αντιόχεια ‘οι μαθητές’, δηλαδή τα μέλη της Εκκλησίας, ονομάστηκαν–συνωνύμως–‘Χριστιανοί’.

   Αφού αποδείξαμε την ορθή έννοια του ‘μαθητεύσατε’ μεταφράζουμε το υπό έρευνα χωρίο ως εξής: «Εκχριστιανίσατε τα έθνη με το να βαπτίζετε, με το να διδάσκετε»! Άξιον παρατηρήσεως εις την εντολήν αυτή του Χριστού, είναι ότι προηγείται το ‘βαπτίζοντες’ και ακολουθεί μετά το ‘διδάσκοντες’. Γιατί άραγε; Έχουν προβληματιστεί καθόλου επ’ αυτού οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και οι λοιποί ετερόδοξοι που θεωρούν την Αγία Γραφή ένα απλό κι εύκολο εις την κατανόηση βιβλίο; Η παράδοξη αυτή διατύπωση δεν εξηγείται μόνο από το γεγονός, ότι κάποιος γίνεται Χριστιανός κυρίως δια του μυστηρίου του βαπτίσματος, αλλά και από το ότι ο Χριστός αποβλέπει, αποσκοπεί εις ΤΑ ΝΗΠΙΑ, τα οποία πρώτα βαπτίζονται και ύστερα διδάσκονται.

   Άξιον επίσης παρατηρήσεως είναι ότι οι μετοχές ‘βαπτίζοντες’, ‘διδάσκοντες’ έχουν τεθεί ασυνδέτως. Δεν υπάρχει κάποιος συμπλεκτικός σύνδεσμος ανάμεσα. Δεν λέγει δηλαδή ‘βαπτίζοντες ΚΑΙ διδάσκοντες’ ώστε να υπάρχει μία υποχρεωτική σειρά (πρώτα δηλαδή το βάπτισμα και μετά η διδαχή), αλλά ‘βαπτίζοντες, διδάσκοντες’. Αυτό σημαίνει, ότι είτε το βάπτισμα είτε η διδαχή πρέπει να εφαρμόζονται ανάλογα με την περίπτωση. Το βάπτισμα εις τα νήπια, η διδαχή εις τους ενήλικες (ακολουθούμενη βεβαίως από το βάπτισμα). Συμφώνως λοιπόν προς την ανωτέρω λεπτομερή ανάλυση του λόγου του Χριστού, το υπό έρευνα χωρίο είναι επιχείρημα ΥΠΕΡ του Νηπιοβαπτισμού και ΟΧΙ ένδειξη κατά του Νηπιοβαπτισμού, όπως νομίζουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και λοιποί ετερόδοξοι, παρερμηνεύοντας το ‘μαθητεύσατε’ και τονίζοντας την προτεραιότητά του ως προς το ‘βαπτίζοντες’. Μετά λοιπόν από όλα τα ανωτέρω, η ορθή απόδοση του συγκεκριμένου χωρίου είναι η εξής:

«Αφού πορευθείτε, εκχριστιανίσατε (δηλαδή κάντε χριστιανούς) όλα τα έθνη, με το να βαπτίζετε αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, με το να διδάσκετε αυτούς να τηρούν όλα όσα σας διέταξα (ή σας είπα). Και ιδού εγώ θα είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες έως το τέλος του κόσμου».

 

Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΝΗΠΙΟΒΑΠΤΙΣΜΟ

«Πίστει πεποίηκεν το πάσχα και την πρόσχυσιν τού αίματος, ίνα μη ο ολοθρεύων τα πρωτότοκα θίγη αυτών» (Εβρ. ια:28) δηλαδή «Από πίστη (ο Μωυσής) τέλεσε το Πάσχα και την χρίση (των θυρών) με αίμα, για να μην κτυπήσει ο εξολοθρευτής άγγελος τα πρωτότοκα παιδιά των Ισραηλιτών». Η πίστη δηλαδή του Μωυσέως εις το αίμα του αμνού, έσωσε τα πρωτότοκα, όπως την σήμερον ημέρα η πίστη των αναδόχων εις το αίμα του Αμνού του Θεού σώζει τα δικά μας νήπια! Ερωτούμε τους Μάρτυρες του Ιεχωβά: Ρώτησε ο Μωυσής τα πρωτότοκα εάν ήθελαν να σωθούν; Όχι! Όπως δηλαδή δεν τα ρώτησε εάν ήθελαν να σωθούν, αλλά τα έσωσε με την δική του πίστη, έτσι και εμείς σήμερα δεν τα ρωτάμε εάν θέλουμε να σωθούν, αλλά τα σώζουμε με την δική μας πίστη!

«εν ω και περιετμήθητε περιτομή αχειροποιήτω εν τη απεκδύσει τού σώματος των αμαρτιών τής σαρκός, εν τη περιτομή τού Χριστού, συνταφέντες αυτώ εν τω βαπτίσματι, εν ω και συνηγέρθητε δια τής πίστεως τής ενεργείας τού Θεού τού εγείραντος αυτόν εκ νεκρών» (Κολασ. β:11-12) δηλαδή:

«Δι’ αυτού (του Χριστού) επίσης περιτμηθήκατε με περιτομή αχειροποίητη δια της αποβολής του συνόλου των αμαρτιών της διεφθαρμένης ανθρωπίνης φύσεως, με την Χριστιανική περιτομή. Θαφτήκατε μαζί Του κατά το βάπτισμα, κατά το οποίο και αναστηθήκατε μαζί, διότι επιστεύσατε εις την ενέργεια του Θεού, ο οποίος τον ανέστησε εκ νεκρών».

   Ο Απόστολος Παύλος λέγει, ότι και εμείς οι Χριστιανοί έχουμε περιτομή η οποία, εν αντιθέσει με αυτήν των Εβραίων, είναι αχειροποίητος, δηλαδή πνευματική, και γίνεται κατά την ώρα του βαπτίσματος, που αποβάλλεται το σύνολο των αμαρτιών της ανθρωπίνης φύσεως.

   Ερωτούμε λοιπόν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και τους λοιπούς ετεροδόξους: Πότε ακριβώς γινόταν η σαρκική περιτομή; Δεν γινόταν την 8^η ημέρα της γεννήσεως του βρέφους; (Γεν. ιζ:12) Εφόσον κατά τον Απόστολο η περιτομή της Παλαιάς Διαθήκης ήταν τύπος του βαπτίσματος και γινόταν εις νηπιακή ηλικία, γιατί ο αντίτυπος, η νέα πνευματική περιτομή, δηλαδή το βάπτισμα, δεν θα πρέπει να γίνεται εις νηπιακή ηλικία;

«έσται γαρ μέγας ενώπιον τού Κυρίου, και οίνον και σίκερα ου μη πίη, και Πνεύματος Αγίου πλησθήσεται έτι εκ κοιλίας μητρός αυτού» (Λουκ. α:15) δηλαδή «Θα είναι δε μεγάλος μπροστά εις τα μάτια του Κυρίου, και κρασί και άλλα μεθυστικά ποτά δεν θα πιεί, και θα γεμίσει από Πνεύμα Άγιο ακόμη από την κοιλία της μητέρας του». 
Το ανωτέρω χωρίο είναι ισχυρότατο επιχείρημα υπέρ του Νηπιοβαπτισμού, διότι εις τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ο Θεός έδωσε Άγιον Πνεύμα, ενώ ακόμη ήταν μέσα εις την κοιλία της μητρός του!!! Τον ερώτησε ο Θεός τον Ιωάννη εάν ήθελε να δεχθεί το Άγιον Πνεύμα; Όχι! Άρα ο Θεός δίδει τις δωρεές Του ανεξαρτήτως κατανοήσεως από τους αποδέκτες. Το ίδιο δηλαδή που κάνει και η Εκκλησία. Αγιάζει τα νήπια ανεξαρτήτως κατανοήσεως εκ μέρους των!

το είδαμε εδώ

Προβαπτισματικές και βαπτισματικές πράξεις

ουαρίου 2015

Η μελέτη του ιεροδιακόνου Καισάριου (Δημήτριου) Χρόνη για την Ποιμαντική και τελετουργική προσέγγιση του μυστηρίου του Βαπτίσματος (προηγούμενη δημοσίευση:www.pemptousia.gr/?p=88879) ολοκληρώνει την εξέταση των προβαπτισματικών πράξεων και προχωρεί στο κυρίως μέρος του εισαγωγικού στην Εκκλησία μυστηρίου.

Καὶ ὅταν πληρώσῃ τὸ ἅγιον Σύμβολον, λέγει πάλιν πρὸς αὐτὸν ἐκ τρίτου·

Συνετάξω τῷ Χριστῷ;

Καὶ ἀποκρίνεται·

Συνεταξάμην.

Καὶ λέγει ὁ Ἱερεύς·

Καὶ προσκύνησον αὐτῷ.

Καὶ προσκυνεῖ λέγων·

Προσκυνῶ Πατέρα, Υἱόν, καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον[137].»

 Όλα γίνονται «τρίς» όχι μόνο για την τιμή της Αγίας Τριάδας και το ιερό του αριθμού, που επηρεάζει ως γνωστό σημαντικότερα τη λειτουργική μας πράξη, αλλά και για το βέβαιο του πράγματος, κατά τις πανάρχαιες μάλιστα διατάξεις του ρωμαϊκού δίκαιου. Έτσι για την άρση κάθε αμφιβολίας και πλήρη βεβαιότητα έχουμε τρείς επαναλήψεις στον αρραβώνα και στον γάμο («Ἀρραβωνίζεται…[138]», « Στέφεται…[139]», και στη μοναχική κουρά («Λάβε το ψαλίδιον…»), που, καθώς θα δούμε και σε άλλες περιπτώσεις, έχει έντονα επηρεασθεί από την βαπτισματική πράξη («δεύτερο βάπτισμα»). Εξ’ άλλου και στις τέσσερις αυτές περιπτώσεις τριπλής επαναλήψεων των διδομένων υποσχέσεων και ενεργειών (βάπτισμα, αρραβώνας, γάμος, μοναχικό σχήμα) έχουμε πραγματικές δικαιοπραξίες με αστικές συνέπειες, έτσι ώστε η επίδραση του ισχύοντος τότε ρωμαϊκού δικαίου να είναι εμφανής αναμενόμενη. Τρείς επαναλαμβανόταν μέχρι προ τινος, ίσως και κατά τόπους μέχρι σήμερα, η απαγγελία του ιερού συμβόλου, πάλι για τον ίδιο λόγο, που προείπαμε.

   Οι όροι που χρησιμοποιούνται προέρχονται από την αρχαία στρατιωτική ορολογία και αφορούν μάλλον στους προσερχομένους χριστιανισμό από την ειδωλολατρεία, όπως και οι προηγούμενοι αφορκισμοί. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατηχουμένων προέρχονταν «ἐξ’ ἐθνῶν», τους ειδωλολάτρες, και σ’αυτούς αναφέρεται το «τῇ λατρείᾳ αὐτοῦ» και «τῇ πομπῇ αὐτοῦ» (εννοείται ο Σατανάς). Ο λάτρης των ειδώλων – του Σατανά «ἀπετάσσετο τῷ Σατανᾷ» και «συντάσσετο τῷ Χριστῷ», ως νεοσύλλεκτος στρατιώτης (βλέπε αφορκισμό α’: «σφραγισθέντος νεολέκτου στρατιώτου Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν»)[140].

    Ο ανάδοχος εξ’ ονόματος του βρέφους εμφυσά και εμπτύει τον Σατανά, αποτάσσεται και συντάσσεται και λέγει το ιερό σύμβολο. Ετσι από μάρτυς ο ανάδοχος μεταβάλλεται σε εγγυητή και υπεύθυνο για την κατήχηση και την «ἐν Χριστῷ» πολιτεία του νέου χριστιανού.

    Των όλων προβαπτισματικών πράξεων και ευχών κατακλείει η λαμπρή δοξολογική αναφώνηση: «Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ πάντας ἀνθρώπους θέλων σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων[141]» και η ωραιότατη σύντομη ανακεφαλαιωτική ευχή: «Δέσποτα, Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν, προσκάλεσαι τὸν δοῦλον (τὴν δούλην) σου (τόνδε) (τήνδε) πρὸς τὸ ἅγιόν σου φώτισμα, καὶ καταξίωσον αὐτὸν (αὐτὴν) τῆς μεγάλης ταύτης χάριτος τοῦ ἁγίου σου Βαπτίσματος. Ἀπόδυσον αὐτοῦ (αὐτῆς) τὴν παλαιότητα, καὶ ἀνακαίνισον αὐτὸν (αὐτὴν) εἰς τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον, καὶ πλήρωσον αὐτὸν (αὐτὴν) τῆς του Ἁγίου σου Πνεύματος δυνάμεως, εἰς ἕνωσιν τοῦ Χριστοῦ σου· ἵνα μηκέτι τέκνον σώματος ᾖ, ἀλλὰ τέκνον τῆς σῆς Βασιλείας. Εὐδοκίᾳ καὶ χάριτι τοῦ μονογενοῦς σου Υἱοῦ, μεθ’ οὗ εὐλογητὸς εἶ, σὺν τῷ παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ σου Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων»[142].

2.4:«Ακολουθία του Αγίου Βαπτίσματος».

    Της ενάρξεως του αγίου Βαπτίσματος, προηγείται θυμίαση της κολυμβήθρας και των παρισταμένων, όπως προβλέπεται να γίνεται σε όλα τα μυστήρια για τον καθαγιασμό και οιονεί την κάθαρση των παρισταμένων και για την τιμή του μυστηρίου. Η θυμίαση αυτή εξυπηρετεί και πρακτικό σκοπό, την αποκατάσταση της τάξεως, πού οπωσδήποτε έχει διασαλευθεί κατά την μετάβαση από τον νάρθηκα στο μέσον του κυρίως ναού, όπου συνήθως τοποθετείτε η φορητή κολυμβήθρα.

    Στην κολυμβήθρα ανάβονται τρείς λαμπάδες προς τιμήν της αγίας Τριάδος, ενώ σε πολλά μέρη τηρείται η αρχαία παράδοση να κρατούν οι πιστοί αναμμένα κεριά προς δήλωση του θείου φωτισμού, κατά τους Πατέρες[143].

     Η ακολουθία του αγίου βαπτίσματος αρχίζει με το «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων[144]», που λέγεται πανηγυρικά με ταυτόχρονη σταυροειδή κίνηση του Ευαγγελίου επάνω από την κολυμβήθρα. Ακολουθούν τα ειρηνικά της θείας λειτουργίας με δώδεκα επιπλέον ειδικές αιτήσεις για τον αγιασμό του ύδατος και για τον μέλλοντα να βαπτισθεί σε αυτό, που παρεμβάλλονται μεταξύ της δεήσεως υπέρ του αρχιεπισκόπου, του κλήρου και του λαού και εκείνης[145] «Ὑπὲρ τοῦ ῥυσθῆναι αὐτὸν (αὐτὴν) τε καὶ ἡμᾶς ἀπὸ πάσης θλί-ψεως,  ὀργῆς, κινδύνου καὶ ἀνάγκης, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν[146]» Η μεγάλη συναπτή κανονικά λέγεται από τον διάκονο, αν βέβαια υπάρχει, εάν όχι από τον ιερέα.

     Κατά την επαγγελία της συναπτής από τον διάκονο, ο ιερέας λέει μυστικώς την ευχή «Ὁ εὔσπλαγχνος καὶ ἐλεήμων Θεός…[147]», χωρίς να κάνει εκφώνηση στη δοξολογική κατακλείδα της. Κατά τις διατάξεις των χειρογράφων ο ιερεύς «οὐκ ἐκφωνεῖ ( ἤ οὐ λέγει ταῦτα ἐπί τέλος – την τριαδική δηλαδή δοξολογία – ἐκφώνως), αλλά και το Ἀμήν καθ’ ἑαυτόν λέγει». Η ανωτέρα ευχή έχει το παράλληλό της στη θεία λειτουργία την ευχή [148]«Οὐδεὶς ἄξιος τῶν συνδεδεμένων ταῖς σαρκικαῖς ἐπιθυμίαις..[149]» κατά την ώρα του χερουβικού ύμνου, καθώς και την ευχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ μονογενὴς Υἱός..[150]», του μεγάλου αγιασμού των Θεοφανείων. Και οι τρείς λέγονται μυστικώς γιατί αφορούν στον ιερέα προσωπικά και όχι στη χριστιανική κοινότητα ή στον μέλλοντα βαπτιζόμενο, και αποτελούν προσωπική εξομολόγηση του ιερέως και αίτηση συγχωρήσεως των ατομικών του αμαρτιών για να καταξιωθεί να τελέσει το μυστήριο. Η αναξιότητα του ιερέως, κατά την διδασκαλία της Εκκλησίας δεν επηρεάζει την τέλεση του μυστηρίου, το οποίο ενεργεί η χάρις του αγίου Πνεύματος δια της ιεροσύνης του ιερέως.

 [Συνεχίζεται]

[137] Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, «Ακολουθία του Αγίου Βαπτίσματος» εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σελ.61-63.

[138]Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, «Ακολουθία του Αρραβώνος» εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σ. 103.

[139] Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, «Ακολουθία του Γάμου» εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σ. 113

[140] Βλ. Ιωάννου Μ. Φουντούλη, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ», τομ. «άγιον Βάπτισμα», εκδ. Ιερά Μητρόπολη Δράμας, Δράμα 1996, σ. 202.

[141] Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, «Ακολουθία του Αρραβώνος» εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σ. 64.

[142] Βλ. οπ. παρ. σ. 64.

[143] Βλ. Ιωάννου Μ. Φουντούλη, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ», τομ. «άγιον Βάπτισμα», εκδ. Ιερά Μητρόπολη Δράμας, Δράμα 1996, σελ 210-211.

[144] Βλ. Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, «Ακολουθία του Αγίου Βαπτίσματος» εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σ 65.

[145] Βλ. Ιωάννου Μ. Φουντούλη, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ», τομ. «άγιον Βάπτισμα», εκδ. Ιερά Μητρόπολη Δράμας, Δράμα 1996, σ 211.

[146] Βλ. Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, «Ακολουθία του Αγίου Βαπτίσματος» εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σ 67.

[147] Βλ. οπ. παρ. σελ 67-68.

[148] Βλ. Ιωάννου Μ. Φουντούλη, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ», τομ. «ΑΓΙΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ», εκδ. Ιερά Μητρόπολη Δράμας, Δράμα 1996, σ. 212.

[149] Βλ. Ιερατικόν Ά, «Θεια λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου», εκδ. Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, Άγιο Όρος 2004, σελ.112-113.

[150] Βλ. Ιερατικόν Β’, Θεία λειτουργία Βασιλείου του Μεγάλου, «Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων», εκδ. Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, Άγιο Όρος 2004, σελ 170-171.

πηγή

Τὰ Μυστήρια καὶ ὁ ἀριθμός τους Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος

«Αὐτὸς ποὺ ἦταν ὁρατὸς σὰν Λυτρωτὴς μας ἔχει τώρα περάσει στὰ μυστήρια» Ἅγιος Λέων ὁ Μέγας

Ἡ κύρια θέση στὴν Χριστιανικὴ λατρεία ἀνήκει στὰ μυστήρια. «Λέγεται μυστήριο», γράφει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιὰ τὴν Εὐχαριστία, «ἐπειδὴ ἐκεῖνο ποὺ πιστεύουμε δὲν εἶναι τὸ ἴδιο μὲ αὐτὸ ποὺ βλέπουμε, ἀλλὰ βλέπουμε ἕνα πράγμα καὶ πιστεύουμε ἄλλο ... Ὅταν ἀκούω νὰ ἀναφέρεται τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καταλαβαίνω τὸ λεγόμενο μὲ μία ὁρισμένη ἔννοια ἐνῶ ὁ ἄπιστος, μὲ μία ἄλλη ἔννοια»1. Αὐτὸς ὁ διπλὸς χαρακτήρας, ἐξωτερικὸς καὶ ἐσωτερικὸς συγχρόνως, εἶναι τὸ διακριτικὸ στοιχεῖο ἑνὸς μυστηρίου• τὰ μυστήρια, ὅπως κι ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ὁρατὰ καὶ ἀόρατα: σὲ κάθε μυστήριο ὑπάρχει ὁ συνδυασμὸς τοῦ ἐξωτερικοῦ ὁρατοῦ σημείου μὲ μία ἐσωτερικὴ πνευματικὴ χάρη. Στὸ Βάφτισμα ὁ Χριστιανὸς ὑφίσταται ἐξωτερικὸ λούσιμο σὲ νερό, καὶ συγχρόνως ἐξαγνίζεται ἐσωτερικὰ ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες του. Στὴν Θεία Εὐχαριστία παίρνει ψωμὶ καὶ κρασὶ ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴν ὁρατὴ ἄποψη, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα τρώγει τὸ Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ.

Στὰ περισσότερα μυστήρια ἡ Ἐκκλησία παίρνει ὑλικὰ πράγματα — νερό, ψωμί, κρασί, λάδι — καὶ τὰ κάνει φορεῖς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπον τὰ μυστήρια φέρνουν στὸ νοῦ τὴν Ἐνσάρκωση, ὅταν ὁ Χριστὸς πῆρε ὑλικὴ σάρκα καὶ τὴν ἔκαμε φορέα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: καὶ προσβλέπουν ἤ μᾶλλον προσδοκοῦν τὴν «Ἀποκατάσταση» καὶ τὴν τελικὴ λύτρωση τῆς ὕλης κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μιλᾶ συνήθως γιὰ ἑφτὰ μυστήρια, βασικὰ τὰ ἴδια ἑφτὰ ὅπως στὴν Ρωμαιοκαθολικὴ Θεολογία, (Βάφτισμα, Χρῖσμα, Θ. Εὐχαριστία, Μετάνοια ἤ Ἐξομολόγηση, Ἱερωσύνη, Γάμος καὶ Εὐχέλαιο).

Μόνο κατὰ τὸν 17ον αἰώνα, ὅταν ἡ Λατινικὴ ἐπίδραση στὸν Ὀρθόδοξο χῶρο βρισκόταν στὸ πιὸ ψηλό της σημεῖο, ὁ κατάλογος αὐτὸς πῆρε ὁριστικὸ σχῆμα. Προηγουμένως, οἱ Ὀρθόδοξοι συγγραφεῖς διαφέρουν σημαντικὰ ὅσον ἀφορᾶ τὸν ἀριθμὸ τῶν μυστηρίων. Ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς μιλᾶ γιὰ δύο, ὁ Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης γιὰ ἕξη, ὁ Ἰωάσαφ, Μητροπολίτης Ἐφέσου (15ος αἰώνας) γιὰ δέκα. Καὶ ἐκεῖνοι οἱ Βυζαντινοὶ Θεολόγοι ποὺ μιλοῦν γιὰ ἑφτὰ μυστήρια, διαφέρουν στὸ ποιὰ συμπεριλαμβάνονται στὸν κατάλογό τους. Ἀκόμα καὶ σήμερα ὁ ἀριθμὸς ἑφτὰ δὲν ἔχει καμιὰ ἀπόλυτη δογματικὴ σημασία γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία, ἀλλὰ χρησιμοποιεῖται βασικὰ γιὰ νὰ διευκολύνει τὴν διδασκαλία καὶ κατήχηση.

Ἐκεῖνοι ποὺ σκέφτονται, γιὰ «ἑφτὰ μυστήρια» πρέπει νὰ εἶναι προσεκτικοὶ νὰ προφυλάγονται ἀπὸ δύο παρεξηγήσεις: Πρῶτον, ἂν καὶ ὅλα τὰ ἑφτὰ εἶναι πραγματικὰ μυστήρια δὲν εἶναι ὅλα τὸ ἴδιο σημαντικὰ ἀλλὰ ὑπάρχει κάποιο εἶδος «ἱεραρχίας» μεταξύ τους. Ἡ Θεία Εὐχαριστία γιὰ παράδειγμα, βρίσκεται στὴν καρδιὰ τῆς ὅλης Χριστιανικῆς ζωῆς καὶ ἐμπειρίας, κάτι ποὺ δὲν ἰσχύει γιὰ τὸ Εὐχέλαιο. Ἀνάμεσα στὰ ἑφτά, τὸ Βάφτισμα καὶ ἡ Θ. Εὐχαριστία κατέχουν ξεχωριστὴ θέση. Γιὰ νὰ χρησιμοποιήσουμε μία φράση ποὺ υἱοθετήθηκε ἀπὸ τὴν Κοινὴ Ἐπιτροπὴ Ρουμάνων καὶ Ἀγγλικανῶν Θεολόγων στὸ Βουκουρέστι τὸ 1935, αὐτὰ τὰ δύο μυστήρια εἶναι «προεξέχοντα ἀνάμεσα στὰ Θεῖα μυστήρια».

Δεύτερον, ὅταν μιλοῦμε γιὰ ἑφτὰ μυστήρια δὲν πρέπει νὰ ἀπομονώνουμε ποτὲ αὐτὰ τὰ ἑφτὰ ἀπὸ πολλὲς ἄλλες πράξεις στὴν Ἐκκλησία, ποὺ κατέχουν ἐπίσης μυστηριακὸ χαρακτήρα, καὶ ποὺ ὀνομάζονται γιὰ εὐκολία «εὐχές». Ἀνάμεσα σ’ αὐτὲς τὶς εὐχὲς εἶναι οἱ ἀκολουθίες τῆς μοναχικῆς κουρᾶς, τοῦ μεγάλου ἁγιασμοῦ τῶν ὑδάτων, τὰ Θεοφάνεια, ἡ ἀκολουθία ταφῆς τῶν νεκρῶν καὶ ἡ στέψη ἑνὸς μονάρχη. Σ’ ὅλα αὐτὰ ὑπάρχει ἕνας συνδυασμὸς ἐξωτερικοῦ ὁρατοῦ σημείου καὶ ἐσωτερικῆς πνευματικῆς χάρης. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία χρησιμοποιεῖ ἕνα μεγάλο ἀριθμὸ μικρότερων εὐχῶν ποὺ ἔχουν ἐπίσης μυστηριακὸ χαρακτήρα εὐλογία σίτου, οἴνου καὶ ἐλαίου• φρούτων, ἀγρῶν, σπιτιῶν ὁποιουδήποτε ἀντικείμενου ἤ στοιχείου. Αὐτὲς οἱ μικρότερες εὐλογίες καὶ ἀκολουθίες εἶναι συνήθως πολὺ πρακτικὲς καὶ πεζές. Ὑπάρχουν εὐχὲς γιὰ τὴν εὐλογία ἑνὸς αὐτοκινήτου ἤ μιᾶς σιδηροδρομικῆς μηχανῆς ἤ γιὰ νὰ καθαριστεῖ μία περιοχὴ ἀπὸ ἐνοχλητικὰ ζωύφια. Μεταξύ τῆς πλατειᾶς καὶ τῆς στενῆς ἔννοιας τοῦ ὅρου «μυστήριο» δὲν ὑπάρχει σταθερὴ διαίρεση: ἡ ὅλη χριστιανικὴ ζωὴ πρέπει νὰ ἰδωθεῖ σὰν μιὰ ἑνότητα, σὰν ἕνα μεγάλο μυστήριο τοῦ ὁποίου οἱ διαφορετικὲς πτυχὲς ἐκφράζονται μὲ μία μεγάλη ποικιλία πράξεων, μερικὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες συμβαίνουν μία φορὰ στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἄλλες ἴσως καθημερινά.

Τὰ μυστήρια εἶναι «προσωπικὰ» εἶναι τὰ μέσα ὅπου ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ προσφέρεται σὲ κάθε Χριστιανὸ «ξεχωριστά». Γι’ αὐτὸ τὸν λόγο, στὰ περισσότερα μυστήρια τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ὁ ἱερέας ἀναφέρει τὸ ὄνομα κάθε προσώπου ὅταν τελεσιουργεῖ τὸ μυστήριο. Ὅταν δίνει τὴ Θεία Κοινωνία π.χ. λέγει:« Ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ (τάδε) μεταλαμβάνει τοῦ Τιμίου Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Κυρίου». Στὸ Εὐχέλαιο λέει: «Κύριε, ἴασε τὸν δοῦλον σου (τάδε) ἀπὸ ἀσθένεια σώματος καὶ ψυχῆς».

Μετάφραση: Δοκίμου Μονάχου Θεοφάνη Σταυροβουνιώτη
πηγή

Συμβολισμοί στο μυστήριο του γάμου.

1. Τί συμβολίζει η τριπλή αλλαγή των δακτυλιδιών στα χέρια των μελλονύμφων;

Ο παράνυμφος κατά την ακολουθία του αρραβώνα αλλάζει τα δακτυλίδια τρεις φορές.

Η πράξη αυτή συμβολίζει την αμοιβαία ένωση των μνηστευομένων και την αναπλήρωση των ελλείψεων του ενός από τις ικανότητες του άλλου.

Το ότι ο παράνυμφος αλλάζει τα δακτυλίδια τρείς φορές δηλώνει ότι η πράξη αυτή γίνεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων καθώς επίσης η ίδια η παρουσία του φανερώνει τη δέσμευση των μελλονύμφων που γίνεται έμπροσθέν του για μια πορεία που θα καταλήξει με την ευλογία της Εκκλησίας στο γάμο και όχι στην κραιπάλη και στην ασωτία.

Η παρουσία του παρανύμφου κατά την αλλαγή των δακτυλιδιών φανερώνει και τη μαρτυρική παρουσία του στον αρραβώνα, γεγονός που με τίποτα δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ή ακυρώσει. Έτσι και εκ της πράξεως αυτή δηλώνεται πλην σαφώς εμμέσως η σπουδαία θέση που έχει ο παράνυμφος στη ζωή των μελλονύμφων. Να τους υπενθυμίζω ανά πάσα στιγμή αύτη την δέσμευσή τους ενώπιον του Θεού και ενώπιον των ανθρώπων.

Τα δακτυλίδια τοποθετούνται στον τέταρτο δάκτυλο του δεξιού χεριού των μελλονύμφων και ποτέ στο αριστερό χέρι.

Ο Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης αναφέρει ότι η τριπλή αλλαγή των δακτυλιδιών στα χέρια των μελλονύμφων εκ μέρους του παρανύμφου φανερώνει την προς την Αγία Τριάδα τιμή, στο όνομα της Οποίας γίνεται η όλη τελετή. Προς τιμήν της Αγίας Τριάδος «ήτις άπαντα τελειοί τε και βεβαιοί».

2. Τί συμβολίζει η τριπλή αλλαγή των στεφάνων στα κεφάλια των νεονύμφων;

Αφού ο ιερέας ευλογήσει τα στέφανα επάνω στο άγιο Ευαγγέλιο και αφού πει τους λόγους: «Στέφεται ο δούλος του Θεού (τάδε) την δούλη του Θεού (τάδε)» και τανάπαλιν, τοποθετεί στα κεφάλια των νεόνυμφων πλέον τα στέφανα.

Έπειτα τα λαμβάνει ο παράνυμφος, ως ανάδοχος της σωφροσύνης και της ομονοίας του ζεύγους τα στέφανα στα χέρια του και τα αλλάζει στα κεφάλια των νεόνυμφων τρεις φορές.

Η τριπλή αλλαγή δηλώνει τον ιερό αριθμό τρία, που είναι η Αγία Τριάδα, τα τρία πρόσωπα, στα ονόματα των όποιων παραδίδει η Εκκλησία τους νεονύμφους. Η τριπλή αλλαγή φανερώνει και την αλληλοσυμπλήρωση των δύο ανθρώπων στη νέα τους συζυγική ευλογημένη από την Εκκλησία ζωή.

Ο παράνυμφος μετά την υπό του ιερέως στέψη στέκεται πίσω από τους νεόνυμφους και δέχεται τα στέφανα, τα οποία αλλάζει τρείς φορές, όπως έκανε και με τα δακτυλίδια του αρραβώνα, σταυροειδώς έτσι ώστε το δεξί χέρι να βρίσκεται πάντοτε στο κεφάλι του άνδρα και το αριστερό στο κεφάλι της γυναίκας.

Έτσι με τον τρόπο αυτό ο παράνυμφος φανερώνει στους νυμφίους, αντί του πατέρα τους, το δάσκαλο της ομοφροσύνης και της αγαθής συζυγίας.

Τα στέφανα στα κεφάλια των νεόνυμφων συμβολίζουν τα τρόπαια της νίκης, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο.

3. Τί συμβολίζει ο κυκλικός χορός των νεόνυμφων μετά του παρανύμφου;

Η περικύκληση του τραπεζιού από τον όμιλο των συμμετεχόντων στο γάμο, δηλαδή τους ιερωμένους, τους νεόνυμφους και τους παρανύμφους-κουμπάρους, σε σχήμα χορού συμβολίζει τη νοσταλγία του Παραδείσου και την αναζήτηση της αιωνιότητας. Εκφράζει τη φυσική χαρά, την πνευματική ανανέωση και το πανηγυρικό αίσθημα που συνοδεύει το γάμο, αισθήματα τα οποία πάντοτε εκφράστηκαν με χορούς και τραγούδια… Τα τροπάρια που ψάλλονται κατά την τριπλή εισόδευση και περιφορά των νεόνυμφων εκφράζουν την εν Χριστώ χαρά και ευφροσύνη των συζύγων. Ακόμη συμβολίζει την πνευματική και ουράνια ευθυμία των νεονύμφων που προκύπτει με τη μυστηριακή ένωση των ψυχών τους και της ίδιας της τελετουργίας του χριστιανικού γάμου που ευλογεί ο ίδιος ο Κύριος και Θεός μας με απώτερο στόχο τη συνέχιση του απολυτρωτικού

μυστηρίου Του. Ο ίδιος ο χορός του Ησαΐα είναι τόσο κεφαλαιώδης πράξη στο γάμο ώστε κάποιος είπε ότι «εάν όλα όσα προηγούνται του χορού του Ησαΐα δεν επικυρωθούν με τον τριπλό χορό γύρω από το δισκέλιον δεν μπορούν να έχουν τη νομική εγκυρότητα του μυστηρίου». Ο ίδιος ο χορός αποτελεί έκφραση ζωηρής πνευματικής αγαλλιάσεως για την Θεία Χάρη που πλούσια κατέρχεται από τον ίδιο τον Κύριο και Θεό μας κατά την ώρα της ιερολογίας του γάμου. Και όπως ακριβώς συμβαίνει και στα υπόλοιπα μυστήρια π.χ. της Βαπτίσεως και της Χειροτονίας, έτσι και στο γάμο ο κυκλικός χορός αποτελεί σημείο της εν Χριστώ ευφροσύνης. Για τον λόγο αυτό εκείνοι οι νέοι που με ευσέβεια και σωφροσύνη αγωνίσθηκαν να κρατήσουν την παρθενία τους μέχρι την ώρα του γάμου τους επέτρεψε ο Θεός να τιμώνται και να γίνονται κοινωνοί μαζί Του, δηλαδή συμμέτοχοι της Βασιλείας του Θεού, του Χριστού και των Αγίων του. Κι αυτό το ουράνιο πανηγύρι ορατά βεβαιώνεται με τον κυκλικό χορό του Ησαΐα.

(π. Θεμιστοκλέους Στ. Χριστοδούλου, Θέλεις να γίνεις Παράνυμφος- Κουμπάρος; Εκδ. Ομολογία σ.40-45).

πηγή

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ

                                                
Με μεγάλη χαρά προετοιμάζεσθε για τη βάπτιση τού παι­διού σας. Όλα σχεδόν τα έχετε προβλέ­ψει: ποιος θα είναι ο ανάδοχος, τι όνομα θα δώσετε, ποιους θα καλέσετε στη βάπτιση, από πού θα αγορασθούν τα βαπτι­στικά, πού θα δώσετε δεξίωση.
Θέλετε η βάπτιση τού παιδιού σας να είναι εφάμιλλη της κοινωνικής σας θέ­σης!

Δεν γνωρίζω όμως αν έχετε καθόλου σκεφθεί τη βάπτιση τού παιδιού σας, όχι σαν ένα κοσμικό και κοινωνικό γεγονός, αλλά σαν Μυστήριο της άγιας Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Σε παλαιότερα χρόνια αυτά όλα θεωρούνταν αυτονόητα, σήμερα ατυχώς, δεν είναι τόσο αυτονόητα.

Πολλοί που πορεύονται προς τη βάπτιση τον παιδιού τους αγνοούν παντελώς τη σημασία του Μυστη­ρίου, τη σχέση του με την πί­στη μας, τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Εκκλησία.
Έτσι παραμένουν στο σκοτάδι και στε­ρούνται της δυνατότητας να συμ­μετάσχουν σε ένα σημαντικό για τη ζωή τού παιδιού τους και για τη ζωή όλης της Εκκλησίας γεγονός, όπως είναι η βάπτιση, αδικώντας και αυτήν και τον εαυτό τους.

Τι είναι η βάπτιση
Είναι ο μοναδικός τρόπος, με τον όποιον εισέρχεται στην Εκκλησία του Χριστού ο άνθρωπος λαμβάνοντας επάνω του τη σφρα­γίδα που ανεξίτηλα δείχνει ότι ανήκει πλέον στο Χριστό.
Το βάπτισμα είναι «φυτεία προς αθανασίαν» (Μ. Αθανάσιος, Ρ.G.29,10) και «όχημα προς ουρανόν βασιλείας πρόξενον, υιοθεσίας χάρισμα» (Μ, Βασίλειος, Ρ.G. 31,433).
Το Μυστήριο είναι Θεοσύστατο διότι ο ίδιος ο Χριστός εβαπτίσθη και απέστειλε τους Μαθητές Του μετά την Ανάστασή Του, να βαπτίζουν λέγοντας: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος...» (Ματθ. κη΄, 19).
Έκτοτε η Εκκλησία βαπτίζει κάθε άνθρωπο που θέλει να γίνει μέλος της. Η βάπτιση ανήκει στα μη επαναλαμβανόμενα Μυστήρια. Επίσης η τριττή κατάδυση μέσα στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας συμβολίζει την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χρίστου.

Ο νηπιοβαπτισμός
Από τον Γ΄ αιώνα καθιερώθηκε να βαπτί­ζονται οι άνθρωποι σε νηπιακή όπως γίνεται σήμερα. Και πριν βέβαια βαπτίζονταν και νήπια, ο κανό­νας όμως ήταν να βαπτίζονται σε μεγάλη ηλικία, ώστε να κατηχούνται και να ομολογούν πίστη. Γιατί γίνεται ο νηπιοβαπτισμός;
α. Ο νηπιοβαπτισμός είναι δείγμα αγάπης της Εκκλησίας προς τα παιδιά. Μη θέ­λοντας να τα αφήσει για πολύ καιρό έξω από τη μάνδρα του Χρίστου έρμαια του διαβόλου και μακριά από τη σώζουσα, θεία χάρη.
β. Από την Κ. Διαθήκη πληροφορούμεθα ότι νήπια βαπτίζονταν από την Εκκλησία και σ' αυτά ακόμη τα Αρχαία χρόνια, δηλ. από τον Α΄ μ.Χ. αιώνα (Πρξ. στ' 13, 31-33, ιη' 8, 1-2, 24, 44, 47-48).
γ. Για όσους ισχυρίζονται ότι με τον νηπιοβαπτισμό παραβιάζεται η ελευθέρια του ανθρώπου, επειδή το παιδάκι βαπτίζεται χωρίς να ερωτηθεί και συγκατανεύσει, απαντούμε ότι με την ίδια λογική δεν θα έπρεπε να μη το στέλνουν στο σχολείο, να μη τους κάνουν εμβόλια κλπ. Όπως όμως αυτές οι ενέργειες εντάσσονται στο καλώς νοούμενο συμφέρον του παιδιού. Έτσι και ο νηπιοβαπτισμός.
δ. Τέλος η Εκκλησία βαπτίζει τα νήπια με τη θέληση και την ευθύνη των γονέων τους.

Η ονοματοδοσία
Στις ημέρες μας έχει συνδεθεί το Βάπτι­σμα με το δόσιμο του ονόματος στο παιδί. Αυτό γίνεται εθιμικά.
Σύμφωνα με την Εκ­κλησία, το όνομα δίδεται στο παιδί την 8η ήμερα από τη γέννηση του. Ο Ελληνικός νόμος παρέχει στον γονέα το δικαίωμα να δηλώσει στο Ληξιαρχείο το όνομα του παιδιού και πριν από τη βάπτισή του.
Το όνομα που δίδεται στο παιδί με επισημότητα σήμερα κατά τη Βάπτιση πρέπει απαραιτήτως να είναι χριστιανικό. Έτσι το παιδί αποκτά προστάτη τον άγιο του οποίου το όνομα φέρει και όχι του παππού ή της γιαγιάς με αποτέλεσμα να του δίνουν δύο ονόματα (απαράδεκτο).
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο (άρθρο 25 Νόμου 344/76 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 15 του Νόμου 1438/84 ΑΚ) και οι δύο γονείς από κοινού αποφασίζουν τη βάπτιση του παιδιού και το όνομα. (Αν υπάρχει διάσταση στο ανδρόγυνο ή διαφωνία, τη διαφορά επιλύει το δικαστήριο).
Ο Θεός σας αξίωσε να γίνετε γονείς και να βαπτίσετε το παιδάκι σας. Φανείτε αντάξιοι αυτής της δωρεάς. Εκπληρώσατε για το παιδί σας τα χρέη σας ως χριστιανών γονέων. Διδάξτε το με τα λόγια και το παράδειγμα σας να μάθει να ζει χριστιανικά.

Τι είναι ο ανάδοχος (νουνός)
Ο ανάδοχος είναι ο εγγυητής απέναντι στην Εκκλη­σία, που αναπληρώνει την έλλειψη βούλη­σης του νηπίου και ομολογεί πίστη εξ ονόμα­τός του.
Ομολογεί βέβαια πίστη Ορθόδοξη Χριστιανική και αναλαμβάνει την υποχρέωση να διδάξει στο παιδί, μαζί με τους γονείς του, μόλις έλθει σε κατάλληλη ηλικία, το περιεχόμενο της πίστεώς μας.
Το πρόσωπο του αναδόχου είναι ιερό, συνάπτει δεσμούς πνευματικής συγγένειας με το παιδί και την οικο­γένεια του. Και λόγω της φύσεως του λειτουργήματός του επιβάλλεται να τυγχάνει της εμπιστοσύνης και εγκρίσεως της Εκ­κλησίας.
Η πνευματική συγγένεια που συνάπτεται με το βάπτισμα μεταξύ αναδόχου και αναδεκτού επεκτείνεται, κατά μεν τον νόμο, και στη μητέρα του παιδιού, κατά δε τους Ι. Κα­νόνες και μεταξύ παιδιών με τον ίδιο ανάδοχο. Καλόν είναι να προσεχθεί το σημείο αυτό.

Επομένως δεν επιτρέπεται να είναι ανάδοχοι:
α. Οι μη ορθόδοξοι, έστω και αν είναι χριστιανοί ετερόδοξοι,
β. Οι δεδηλωμένοι άθεοι και άπιστοι.
γ. Οι επιδεικτικά παραβιάζοντες εντολές και αποφάσεις της Εκκλησίας όπως π.χ. οι έχοντες τελέσει πολιτικό γάμο. Βλ. Εγκύκλιος 7. Συνόδου υπ’ αριθμ. 2309/21-1-82.
δ. Οι μη γνωρίζοντες τα της πίστεώς μας και μη όντες σε θέση ούτε το «πιστεύω» να απαγγείλλουν. Γιατί αυτοί δεν είναι σε θέση να αναλάβουν το έργο του αναδόχου που εί­ναι έργο ευθύνης, πίστεως και αγωγής.
ε. Τα μικρά-μικρά παιδιά, ηλικίας δηλ. κάτω των 10 ετών λόγω ανωριμότητας.

Τα βαπτιστικά
Συμ­βαίνουν εδώ πράγματα απαράδεκτα, έξω από κάθε έγκριση της Εκκλησίας, που μάλι­στα προσεγγίζουν ενίοτε την ειδωλολατρία.

Εξηγούμαι:
1. Τα ρούχα του παιδιού πρέπει, σύμφωνα με τον συμβολισμό της Εκκλησίας, να είναι λευκά. Το λευκό συμβολίζει την αγνότητα και καθαρότητα, το άγιον Πνεύμα.
2. Τα «μαρτυρικά» είναι ο Σταυρός ή η εικόνα της Παναγίας. Τίποτε άλλο.
3. Το λάδι. Ονομάζεται «επορκιστόν έλαιον» γιατί μ' αυτό ο ιερεύς χρίει το παιδί πριν από τη βάπτιση. Με το ίδιο λάδι αλείφει το παιδί σε όλο το σώμα του ο ανάδοχος. Επιβάλεται να είναι ελαιόλαδο αγνό και όχι σπορέλαιο.

Η διαδικασία της βαπτίσεως
1. Προηγείται η Κατήχηση. Γί­νεται λίγο πριν από τη βάπτιση, στον νάρθη­κα της Εκκλησίας. Εκεί ο ιερεύς διαβάζει τους εξορκισμούς. Ύστερα ερωτάται ο ανάδοχος 3 φορές αν απαρνείται για λογαριασμό τον νηπίου, τον Σατανά, και συντάσσεται με τον Χριστό όπου ομολογεί το Σύμβολον της Πίστεως.
2. Μετά αρχίζει το Μυ­στήριο του Βαπτίσματος στο κέντρο του ναού εμπρός στην Κολυμπήθρα. Βαπτίζοντας το παιδί εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και με την τριττή κατάδυση μέσα στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας που συμβολίζει την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χρίστου.

3. Ακολουθεί το Χρίσμα πού είναι ξε­χωριστό Μυστήριο. Με το Χρίσμα μεταδίδο­νται οι καρποί και τα χαρίσματα τού Άγ. Πνεύματος.
4. Τριχοκουρία: κόβονται σταυροειδώς τα μαλλιά τού παιδιού σε ένδειξη αφιερώσεώς του στον Θεό.
5. Ένδυση: ευλογούνται τα νέα ρούχα τού παιδιού, που το παραλαμβάνουν για να το ντύσουν οι συγγενείς ή μητέρα. Στην Κολυμπήθρα πλένουν τα χέρια τους ο ιερεύς και ο ανάδοχος.
6. Ακολουθεί ο Σταυρός: ο σταυ­ρός θα συνοδεύει το παιδί σε όλη του τη ζωή.
7. Ακολουθεί η Απόλυσις: Η μητέρα, κάνοντας τρεις μετάνοιες στον ανάδοχο και αναγνωρίζοντας την υψηλή και ιερή αποστολή του ασπάζεται το χέρι του, παίρνει στην αγκαλιά της το νεο­φώτιστο.

Το έργο του αναδόχου
Το έργο του Ανάδοχου είναι η κατήχηση του παιδιού. Αναλαμβάνει την ευθύνη της χριστιανικής και Εκκλησιαστικής διαπαιδαγωγήσεως του φωτιζομένου.
Ο ανάδοχος παρίσταται και συμμετέχει στο βάπτισμα ως εγγυητής της ειλικρινούς προθέσεως να κατηχηθεί και να μυηθεί ο βαπτιζόμενος στη χριστιανική πίστη.
Από την πνευματική σχέση μεταξύ αναδόχου και βαπτιζομένου δημιουργείται πνευματική συγγένεια, η οποία επεκτείνετει και στους στενούς συγγενείς τους και αποτελεί κώλυμα γάμου.
Αμέσως μετά την Βάπτιση το παιδί έχει συμμετοχή στην Θεία Κοινωνία για πρώτη φορά το νήπιο όχι μόνο 3 φορές. Αλλά περισσότερες φορές και κάθε Κυριακή είναι ευλογία και δύναμη για το παιδί. Κάθε φορά το παιδί που κοινωνά γίνεται «Χριστόφορο» και «Πνευματοφόρο».

Ακόμη δύο λόγια:
1. Ο ιερεύς πού βάπτισε το παιδάκι σας απέκτησε μια ειδική πνευματική σχέση με αυτό. Πολλοί ιερείς αξιώνονται να παντρεύουν τα παιδιά πού πριν 20 χρόνια βάπτισαν. Καλλιεργήστε αυτή τη σχέση με τον ιερέα είναι πνευματικός Πατέρας του παιδιού σας.
2. Προτιμάτε την ενορία σας για να βαπτίσετε το παιδί σας. Μη παρασύρεσθε από κενόδοξες σκέψεις και αλλάζατε την ενορία σας. Στην ενορία σας τηρείται Μητρώο βαπτί­σεων. Από εκεί θα εξυπηρετηθείτε όταν περαστεί ανάγκη.

πηγή