Ανοιχτή επιστολή καθηγητών Ιατρικής: ΟΧΙ στην εικαζόμενη συναίνεση για την αφαίρεση οργάνων σώματος

Τήν ἔντονον ἀντίθεσίν των εἰς την προωθουμένην νομοθετικήν διάταξιν, διά τῆς ὁποίας μέ «εἰκαζομένη συναίνεσιν» θά πραγματοποιῆται ἡ ἀφαίρεσις ἑνός ἤ περισσοτέρων ὀργάνων ἀπό ἐνήλικον ἄνθρωπον ἐκφράζουν μέ ἀνοικτήν ἐπιστολήν των πρός τούς τριακοσίους βουλευτάς καθηγηταί τῆς Ἰατρικῆς. Οι καθηγητές σε κάποιο σημείο της επιστολής τους αναφέρουν τα εξής:
«Πολὺ περισσότερο τίθεται πρόβλημα, ὅταν ἡ γνωστοποίηση τῶν πεποιθήσεων αὐτῶν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει συνέπειες στὴν ἐπιλογὴ τῶν ἀσθενῶν γιὰ εἰσαγωγὴ στὶς Μονάδες Ἐντατικῆς θεραπείας, οἱ ὁποῖες ἀνεπαρκοῦν γιὰ τὴν κάλυψη τῶν ἀναγκῶν. Σὲ ἀνάλογη περίπτωση, ποιὸς θὰ προτιμηθεῖ γιὰ εἰσαγωγή; Αὐτὸς γιὰ τὸν ὁποῖον εἰκάζουμε ὅτι συναινεῖ στὴν ἀφαίρεση τῶν ζωτικῶν του ὀργάνων ἢ αὐτός, ὁ ὁποῖος ἔχει δηλώσει ἀντίθεση στὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων του; Ἐννοεῖται ὅτι θὰ προτιμηθεῖ ὁ ὑποτιθέμενος συναινῶν, ὁπότε γίνεται πλέον ἀνεπίτρεπτη διάκριση τῶν ἀσθενῶν μὲ κριτήριο τὶς φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις.»

Το πλῆρες κείμενον τῆς ἐπιστολῆς ἔχει ὡς ἀκολούθως:
«Ἀξιότιμοι κ.κ. Βουλευτές, Στὸ προσχέδιο τοῦ νόμου “Δωρεὰ καὶ μεταμόσχευση ὀργάνων καὶ ἄλλες διατάξεις”, ἄρθρο 9, παρ. 3, νομοθετεῖται ἡ “εἰκαζόμενη συναίνεση” σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία πραγματοποιεῖται ἡ ἀφαίρεση ἑνὸς ἢ περισσοτέρων ὀργάνων ἀπὸ ἐνήλικο, “θανὸν πρόσωπο” ἐφόσον, ὅσο ζοῦσε, δὲν εἶχε ἐκφράσει τὴν ἀντίθεσή του στὴν ἀφαίρεση αὐτή. Ἡ “εἰκαζόμενη συναίνεση”, μὲ σαφέστερη διατύπωση, ἐφόσον νομοθετηθεῖ θὰ πραγματοποιεῖται ἡ ἀφαίρεση τῶν ζωτικῶν ὀργάνων ὁποιουδήποτε ἐνήλικα στὴν περίπτωση ποὺ τεθεῖ γι΄αὐτὸν ἡ διάγνωση τοῦ “ἐγκεφαλικοῦ θανάτου”, ἐὰν αὐτὸς δὲν εἶχε δηλώσει γραπτῶς, στὴν προγενέστερη ζωή του, τὴν ἀντίθεσή του γιὰ τὴ λήψη τῶν ζωτικῶν του ὀργάνων.
Θὰ πρέπει νὰ καταστεῖ σαφὲς στὸν Ἑλληνικὸ λαὸ ὅτι ὁ “θανῶν δότης” (ἄρθρο 9) -ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἀφαιροῦνται τὰ κατάλληλα πρὸς μεταμόσχευση ζωτικὰ ὄργανα- εἶναι μόνον ὁ “ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς” ἀσθενής, ὁ ὁποῖος, ὅμως, ἀναπνέει ἀκόμη μὲ τὴ βοήθεια τοῦ ἀναπνευστήρα, ὑποστηρίζεται μὲ κατάλληλη φαρμακευτικὴ ὑποστήριξη στὴν Μονάδα Ἐντατικῆς Θεραπείας καὶ στὸν ὁποῖον ἐπιτελοῦνται οἱ περισσότερες βιολογικές του λειτουργίες.
Ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἀντιρρήσεις, ποὺ ἐκφράζονται διεθνῶς γιὰ τὴν ταύτιση τοῦ... «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου» μὲ τὸ βιολογικὸ θάνατο τοῦ ἀνθρώπου, μὲ βάση ποιὰ λογικὴ θὰ πρέπει νὰ ἀποκαλύπτει ὁ κάθε Ἕλληνας πολίτης τὶς πεποιθήσεις του γιὰ μείζονα φιλοσοφικὰ θέματα, τὰ ὁποῖα σχετίζονται μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο καὶ τὰ ὁποῖα συνιστοῦν αὐστηρὰ προσωπικὰ δεδομένα; Ποιὰ εἶναι ἐν προκειμένῳ ἡ θέση τῆς Ἀρχῆς Προστασίας Προσωπικῶν Δεδομένων;
Πολὺ περισσότερο τίθεται πρόβλημα, ὅταν ἡ γνωστοποίηση τῶν πεποιθήσεων αὐτῶν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει συνέπειες στὴν ἐπιλογὴ τῶν ἀσθενῶν γιὰ εἰσαγωγὴ στὶς Μονάδες Ἐντατικῆς θεραπείας, οἱ ὁποῖες ἀνεπαρκοῦν γιὰ τὴν κάλυψη τῶν ἀναγκῶν. Σὲ ἀνάλογη περίπτωση, ποιὸς θὰ προτιμηθεῖ γιὰ εἰσαγωγή; Αὐτὸς γιὰ τὸν ὁποῖον εἰκάζουμε ὅτι συναινεῖ στὴν ἀφαίρεση τῶν ζωτικῶν του ὀργάνων ἢ αὐτός, ὁ ὁποῖος ἔχει δηλώσει ἀντίθεση στὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων του; Ἐννοεῖται ὅτι θὰ προτιμηθεῖ ὁ ὑποτιθέμενος συναινῶν, ὁπότε γίνεται πλέον ἀνεπίτρεπτη διάκριση τῶν ἀσθενῶν μὲ κριτήριο τὶς φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις.
Ἡ τακτικὴ τῆς “εἰκαζόμενης συναίνεσης”» πάσχει ἐμφανῶς ἀπὸ ἔλλειμμα δημοκρατικοῦ φρονήματος καὶ θὰ προκαλέσει μείζονες ἀντιδράσεις. Ποιὸς γιατρὸς θὰ τολμήσει νὰ ἀφαιρέσει ζωτικὰ ὄργανα “ἐγκεφαλικὰ νεκροῦ” ἀσθενοῦς, ἐὰν ὑπάρχει σαφὴς ἀντίρρηση τῶν ἀμέσων συγγενῶν του; Συναίνεση ὑπάρχει μόνον ὅταν αὐτὴ ἔχει δηλωθεῖ ρητῶς καὶ ἐγγράφως καὶ ὄχι ὅταν τεκμαίρεται. Φαίνεται ὅτι ἀπὸ τὸ ἴδιο δημοκρατικὸ ἔλλειμμα ἔπασχαν καὶ αὐτοί, οἱ ὁποῖοι μερικὰ χρόνια πρὶν εἶχαν χαρακτηρίσει τὰ ζωτικὰ ὄργανα τῶν Ἑλλήνων “ἐθνικὸ πλοῦτο”!
Ἐὰν οἱ προηγούμενοι προβληματισμοὶ δὲν πείθουν γιὰ τὴ ματαίωση τῆς νομιμοποίησης τῆς “εἰκαζόμενης συναίνεσης”, ἄς λάβουν ὑπ΄ὄψη τους οἱ εἰσηγητὲς τοῦ νόμου αὐτοῦ τὴ γνώμη τῆς Ἐθνικῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς τῆς χώρας μας. Ἡ Ἐθνικὴ Ἐπιτροπὴ Βιοηθικῆς, στὴ συνεδρίασή της, στὶς 16 Δεκεμβρίου 2005, συζήτησε τὴν πρόταση νόμου, ἡ ὁποία εἶχε τότε κατατεθεῖ στὴ Βουλὴ γιὰ τὴν τροποποίηση καὶ συμπλήρωση τοῦ ν.2737/1999 “Μεταμοσχεύσεις ἀνθρωπίνων ἱστῶν καὶ ὀργάνων καὶ ἄλλες διατάξεις” ἀπέρριψε τὴν πρόταση γιὰ νομοθέτηση τῆς “εἰκαζόμενης συναίνεσης”. Σύμφωνα μὲ τὸ σκεπτικό τῆς Ἐπιτροπῆς αὐτῆς “…ἡ ἐνδεχόμενη καθιέρωση τοῦ συστήματος τῆς “εἰκαζόμενης συναίνεσης”, γιὰ τὴν ἐξασφάλιση μοσχευμάτων ἀπὸ νεκροὺς δότες, θὰ δυσκολέψει μᾶλλον, παρὰ θὰ διευκολύνει αὐτὸν τὸν σκοπό… Οἱ μεταμοσχεύσεις σήμερα βασίζονται στὸν θεσμὸ τῆς δωρεᾶς ὀργάνων καὶ ἀκριβῶς γι΄αὐτὸ περιβάλλονται μὲ ἰδιαίτερη κοινωνικὴ αἴγλη. Ἄν, στὸ θεσμὸ τῆς δωρεᾶς, ὑποκατασταθεῖ μιὰ ἀπόλυτη κρατικὴ ἐπιταγὴ, ποὺ ἐπιβάλλει τὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων… οἱ μεταμοσχεύσεις μοιραία θὰ στερηθοῦν αὐτὴ τὴν αἴγλη… Ἀξίζει ἐδῶ νὰ σημειωθεῖ ὅτι… ἡ “εἰκαζόμενη συναίνεση” δὲν ἔχει ἐφαρμοσθεῖ ποτὲ σὲ χῶρες, ποὺ ἤδη τὴν ἔχουν καθιερώσει νομοθετικὰ (π.χ. Ἱσπανία)…”.
Μὲ ἐξαιρετικὴ τιμὴ
Οἱ ὑπογράφοντες
1. Κ. Γ. Καρακατσάνης, Καθηγητὴς Ἰατρικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
2. Ι. Κουντουρᾶς, Καθηγητὴς Ἰατρικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
3. Χρ. Γήτας, Καθηγητὴς Ἰατρικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
4. Δημ. Τσαντήλας, Καθηγητὴς Ἰατρικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
5. Νίκ. Κωνσταντινίδης, Διευθυντὴς Ἰατρὸς Ε.Σ.Υ.»

 πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 6/05/2011

Θανάσης Βέγγος, ο Θεόφιλος του ελληνικού σινεμά...

Eνα βλεμμα

Τι μας έμαθε ο Θανάσης Tου Nικου Γ. Ξυδακη
Γράφτηκαν τόσα πολλά για τον Θανάση Βέγγο, που θα ήταν περιττό να προσθέσουμε άλλα, για τις αρετές του ανδρός και του καλλιτέχνη. Προφανώς, η πάνδημη αγάπη οφείλεται στη σπάνια ταύτιση προσωπικού ήθους και ταλέντου, στην ειλικρίνεια και την αλήθεια που εξέπεμπε ο καλός άνθρωπος, ο άνθρωπός μας. Προφανές, αλλά όλο και σπανιότερο. Λιγότερο προφανές, αλλά σημαντικότερο είναι αυτό που ενσάρκωσε ο Θανάσης. Το λέω συνοπτικά: τον μεταπολεμικό επιβιωτή, τον Ευρωπαίο άνθρωπο της ανοικοδόμησης, τον Ελληνα σε κατάσταση διαρκούς εκτάκτου ανάγκης, τον διαρκώς εφευρέτη και μαχητή. Πίσω από τη μάσκα του κλόουν υπάρχει ασφαλώς μελαγχολία. Γνωστό. Ο Θανάσης ήταν όμως ένας ξεχωριστός κλόουν, δικής του επινοήσεως. Η μελαγχολία του δεν ήταν ατομική, ήταν κοινωνική, ήταν η μελαγχολία του κοινού του. Αφενός. Και κατά κάποιο παράδοξο τρόπο, ήταν μια μελαγχολία καταφάσκουσα, δοξαστική της ζωής. Πιο χαρακτηριστική ταινία του, σε αυτή την κατεύθυνση, είναι το «Θανάση πάρε τ' όπλο σου», του 1972. Είναι μια ταινία που μου θύμιζε τις λαμπρότερες παραδόσεις του ιταλικού νεορεαλισμού: λαϊκή, διαυγής, πικρή, ειλικρινής, με κοινωνικό και υπαρξιακό πυρήνα, γυρισμένη σε πραγματικούς τόπους, με ρεαλισμό αδρό και χωμάτινο, όχι καρικατουρίστικο ή εξωραϊστικό.
Ο σοφέρ Θανάσης τρέχει και δεν φτάνει, σε έναν φιλμικό κόσμο που ανασυνθέτει απολύτως πειστικά τα ελληνικά χρόνια από το '50 έως το '70· τα χρόνια του σκληρού μεροκάματου, του δοσά, του πρώην δωσίλογου ή μαυραγορίτη που έγινε αφεντικό και εργοδότης, της επιβίωσης, του αυθαίρετου τσαρδιού (και όχι του μεταγενέστερου «εξοχικού») στα γκρεμά του Περάματος και των Τουρκοβουνίων, στο όρος Αιγάλεω και στους γυμνούς αττικούς λόφους. Ο Θανάσης τρέχει ν' αποκαταστήσει την ανύπαντρη αδελφή, χρεώνεται στον τοκογλύφο αφεντικό του, τρέχει πίσω από τη ζωή, να την προλάβει. Και αγαπάει: μια γυναίκα χωρίς μοίρα, σαν αυτόν. Αρχίζει σαν συμπόνια για την ξεσπιτωμένη και εξελίσσεται σε έρωτα και κοινό αγώνα. Ο Θανάσης πέφτει μαζί της, σηκώνεται, ξαναπέφτει, σηκώνεται πάλι. Ο λεηλατημένος εργάτης, ο στραγγισμένος, ορμάει με φτυάρι και μυστρί, αρπάει τσιμεντόλιθους και χτίζει έναν οικίσκο στα κατσάβραχα, ένα αυθαίρετο στην άκρη της πόλης, πέρα και από τις συνοικίες, μια φωλιά στη μεθόριο του κόσμου.
Ελάχιστες ελληνικές ταινίες έχουν δείξει έτσι αδρά και γυμνά την αγωνία του μεταπολεμικού επιβιωτή, με διαρκή κλαυσίγελω, με ένταση, με τέτοια πίστη ζωής. Το υπαρκτό παράλογο του βίου συμφύρεται με το σχόλιο για την κοινωνική αδικία, η πικρή κωμωδία με το μελόδραμα, το ντοκουμέντο με τη μυθοπλασία. Είναι η στιγμή που η ελληνική κωμωδία αποκολλάται από την ηθογράφηση της αναδυόμενης μικροαστικής ζωής, αυτού του προτύπου λάιφστάιλ, με τους εύθυμους τύπους και τους χορτάτους αστούς των νεότευκτων πολυκατοικιών, και στρέφεται στη γυμνή ζωή των λαϊκών μεροκαματιάρηδων, των θαμπών ηρώων. Στον ακτήμονα φορτηγατζή Θανάση, που χτίζει το τσαρδί με τα ίδια του τα χέρια, δεν χωρούν ευφυολόγηματα και χωρατά, κωμικές καταστάσεις από παρεξηγήσεις και μικρομπερμπαντιές, δεν χωρούν καν οι έξυπνες ατάκες του Τσιφόρου και του Σακελλάριου. Ο προλετάριος τσιρκολάνος Θανάσης κουβαλάει όλη την Ελλάδα στους ώμους του, βογγώντας και γελώντας, κυνηγημένος και ριγμένος, αδικημένος, με σφιγμένα δόντια και πρωτογενές χαμόγελο. Είναι άνθρωπος, δεν είναι τύπος, δεν είναι χαρακτήρας· όπως δεν είναι τύποι οι ήρωες του Ροσελίνι ή του Βιτόριο ντε Σίκα, δεν είναι τύπος ο Τοτό στο «Κλέψας του κλέψαντος» του Μονιτσέλι.
Σε αυτή την κορυφαία του ταινία, μα και σε άλλες ταινίες, μπουρλέσκ, πικρές, τρελές, αυτοσχέδιες, καταγόμενες ταυτοχρόνως από τους αδελφούς Μαρξ, τον νεορεαλισμό, την πικρή ιταλική κωμωδία και το λαϊκό μελόδραμα, ο ακαταπόνητος, υπερκινητικός, θυελλώδης, συμπονετικός Θανάσης εκφράζει τον ακαταπόνητο, υπερκινητικό, θυελλώδη, συμπονετικό Ελληνα του καιρού του. Εζησαν με τον ίδιο τρόπο: κυνηγημένοι, ριγμένοι, αδικημένοι, μα πάντα ακούραστοι, πάντα όρθιοι μετά την πτώση, πάντα απέραντα αισιόδοξοι κατά βάθος, με μελαγχολικό βλέμμα και πηγαίο γέλιο, αποτροπαϊκό, γέλιο που εξορκίζει το κακό.
Ο καλός άνθρωπος, ο λαοφίλητος, που του φωνάζανε όλοι στο δρόμο «γεια σου Θανάση!» έδωσε ουσία και υπόσταση στην έννοια του λαϊκού: το ζωγράφισε αφελές και πηγαίο, ταπεινό και βαθύ, άμεσο και ειλικρινές. Αληθές. Δεν ντρεπόταν γι' αυτό που ήταν, δεν καυχιόταν γι' αυτό που έγινε, δεν ξέχασε τη γειτονιά του, το Νέο Φάληρο και το Μοσχάτο. Κατά τούτο, ήταν άνθρωπος άλλου καιρού, άλλου ήθους· δεν είναι του παρόντος, της ξιπασιάς, της καγκουριάς και του νεοπλουτισμού. Αυτή την αλήθεια του Θανάση, του αναγκεμένου μα μηδέποτε παραιτημένου Ελληνα, θα τη χρειαστούμε στα χρόνια που έρχονται, χρόνια πόνου και ανοικοδόμησης.

σημείωση Misha: Mαζί με τον Θανάση Βέγγο πεθαίνει κι η όποια αθωότητα του ελληνικού σινεμά. Γι αυτό και η αναχώρηση του από τούτο τον κόσμο είναι τεράστια απώλεια ήθους για τον κατά τεκμήριο ανήθικο , κόσμο της θεαμαπάτης.Ο Θεόφιλος, ο Παπαδιαμάντης, ο Κόντογλου, ο Καζαντζίδης  και τώρα ο ΘΒ είναι απώλειες μη αναπληρώσιμες για τον ρωμέικο χώρο της τέχνης...Γιατί η κοινωνία μας αμοίβει και προβάλει πλέον τα σαπρόφυτα , και παρουσίες σαν τις προαναφερθείσες είναι ανεπιθύμητες σαν τις 200-300 χιλιάδες «ανεπιθύμητες κυήσεις» που τερματίζονται βιαίως...
ΠΗΓΗ  Για την απλή και ήσυχη ζωή συν πάσι τοις αγίοις...

Αεροδιαστημική και γέροντας Παΐσιος...

 

Όσοι άνθρωποι απομακρύνονται από τον Θεό, επόμενο είναι να μη βρίσκουν πουθενά ανάπαυση.
Γι αυτό γυρίζουν ανήσυχοι γύρω και από το φεγγάρι ακόμη γιατί ολόκληρος ο πλανήτης δεν χωράει την πολλή τους ανησυχία, και γυρίζουν σαν το λουρί της μηχανής γύρω από την τρελή ρόδα  και καταξοδεύουν πολλά (λεφτά στον αέρα)
Για να παίρνουν πολύ ψωμί στα μεγάλα τους αυτά ταξίδια μένει και πολύς κόσμος νηστικός , και πεινάνε άνθρωποι στον εικοστό αιώνα.

γ.Παΐσιος-Επιστολές Α έκδοση, 1994 σελ 182

(στη φωτογραφία Ναός του Γενεσίου της Θεοτόκου σε σπηλαιομονάστηρο στην περιοχή Πεστέρα τής  Μολδαβίας...Ο αμαξητός δρόμος βρίσκεται 40 λεπτά μακριά ....)

Καμίνης "Δεν απαγόρευσα ποτέ το Χριστός Ανέστη" - (video)

πηγη  Romfea.gr 11:49

"Λέμε και Χριστός Ανέστη, λέμε και Αληθώς ο Κύριος. Αλλά αυτό που δεν επιτρέπεται να λέμε είναι ψεύδη και συκοφαντίες", τόνισε σήμετα το πρωί από την εκπομπή Σαββατοκύριακο στη ΝΕΤ, ο Δήμαρχος Αθηνών κ. Καμίνης.
Ο Δήμαρχος Καμίνης απάντησε για αυτά που ακούστηκαν τελευταία, ότι απαγόρευσε, στους παραγωγούς και εκφωνητές του 9,84 να λένε Χριστός Ανέστη, κάτι που ξεκίνησε από ανώνυμα blogs.
Δείτε το σχετικό βίντεο:

Αιτωλίας Κοσμάς «Δώρο Θεού η παρουσίας σας, σήμερα στο Αγρίνιο»

πηγη ΡΟΜΦΑΙΑ 

Με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια τελέστηκε ο πανηγυρικός εσπερινός, του πολιούχου Αγρινίου Αγίου Χριστόφορου στο νέο ιερό ναό του Αγίου.
Του πανηγυρικού  εσπερινού προεξήρχε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, συγχοροστατούντων των Μητροπολιτών Ναυπάκτου Ιεροθέου Σιδηροκάστρου Μακαρίου και Αιτωλίας Κοσμά.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι στον εορτασμό παρέστησαν ο Δήμαρχος Αγρινίου, οι Αρχές του τόπου καθώς και χιλιάδες πιστοί.
Καλωσορίζοντας ο Μητροπολίτης Αιτωλίας κ. Κοσμάς τον Αρχιεπίσκοπο, μεταξύ άλλων τόνισε: «Στον εφετεινό εορτασμό Μακαριώτατε προστέθηκε μία χαρά μεγάλη. Η δική σας προσωπική  παρουσία ο ερχομός σας στην Ιερά Μητρόπολή μας και στο Αγρίνιο. Είναι μεγάλη ευλογία για εμάς, η παρουσία σας, για να προεξάρχετε στις λατρευτικές εκδηλώσεις επί τη μνήμη του Αγίου Χριστοφόρου».
«Η παρουσία σας, το ομολογούμε μας πλήρωσε από χαρά και αγαλλίαση. Δεν είναι απλό γεγονός για εμάς το να προΐσταται των λατρευτικών ακολουθιών, και να προσεύχεται και να μας ευλογεί ο πρώτος της Ελλαδικής Εκκλησίας ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος», πρόσθεσε ο Μητροπολίτης Κοσμάς.
Εν συνεχεία ο Σεβ. Μητροπολίτης αναφέρθηκε στην πίστη του λαού του Αγρίνιου, τονίζοντας ότι δεν νοείτε Αγρίνιο χωρίς τον Άγιο Χριστόφορο.
«Ειλικρινά οφείλω να ομολογήσω Μακαριώτατε ότι βρίσκεσθε ανάμεσα σε ένα ευλογημένο πιστό, αγωνιστικό και συνειδητά ορθόδοξο λαό, ο οποίος κατηχημένος και γαλουχημένος από αειμνήστους ιεράρχας και εργάτας του ευαγγελίου, αγαπά την Εκκλησία, ζει και αγωνίζεται για την διαφύλαξη της ορθοδόξου αληθείας», ανέφερε ο κ. Κοσμάς κλείνοντας.
Από την πλευρά του ο Μακαριώτατος, ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Αιτωλίας κ. Κοσμά, για την πρόσκληση να προεξάρχει των λατρευτικών εκδηλώσεων για τον πολιούχο Αγρινίου Άγιο Χριστοφόρο.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μεταξύ άλλων τόνισε: «Μου δώσατε την ευκαιρία και τους Αγίους αδελφούς, να οδηγήσουμε ευλαβικά τα βήματα μας, να ασπαστούμε την εικόνα του Αγίου Χριστοφόρου και να λάβουμε την ευλογία του και την βοήθεια του».
«Επίσης, να αντικρίσουμε αυτό το πλήρωμα το ευλαβικό, που δίνει αυτή η συνάντηση μια πληροφορία εσωτερική, ότι ενώ δεν έχουμε συναντηθεί ποτέ μεταξύ μας, εντούτοις νιώθουμε ζεστά μέσα μας, ότι είμαστε αδέλφια, ότι είμαστε παιδιά της ίδιας οικογένειας», πρόσθεσε ο Μακαριώτατος.
Κλείνοντας, ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε, ότι «ακολουθούμε μια πορεία σε  μια εποχή δύσκολη, όμως εμείς ξέρουμε και έχω διδαχθεί, ούτε πανικός μιας πιάνει, ούτε απελπισία, αλλά να έχετε θάρρος και ο Θεός θα μας δυναμώνει πάντοτε».

Προσευχή ενός ηλικιωμένου

 

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΝΟΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥ

του μακαριστού π. Ευσεβίου Βίττη

* Κύριε, το ξέρεις πως μπήκα ήδη στα γηρατειά.

* Βοήθησέ με να συνειδητοποιώ όλο και βαθύτερα αυτήν την πραγματικότητα, ώστε να μη γίνωμαι τυ­ραννικός ή βαρετός ή επαχθής ή ασυμπαθής και σιχα­μερός στους γύρω μου και ιδιαίτερα στους τυχόν συ­νεργάτες μου.

* Απάλλαξέ με από το να επιμένω στις παλαιωμέ­νες ιδέες μου με πείσμα γεροντικό. Δεν σου ζητώ να βελτίωσης την κρίση ή τη μνήμη μου. Μου έδωσες τα ανεκτίμητα αυτά δώρα σ’ ένα βαθμό στη γόνιμη ηλι­κία μου. Σε ευχαριστώ για το πολύτιμο αυτό δώρο της αγαθωσύνης Σου.

Τώρα πια καθώς υποβαθμίζεται η ό­λη μου βιολογική, ψυχολογική και πνευματική ύπαρ­ξη, συνακολουθεί νομοτελώς και της κρίσης και της μνήμης μου η υποβάθμιση. Συχνά αυτή η κατάσταση με μειώνει, με λυπεί, με ταπεινώνει αφάνταστα και όχι σπάνια με εξευτελίζει στα ίδια μου τα μάτια αναγκά­ζοντάς με να ζητώ ολοένα συγγνώμη για τις μικρές ή τις μεγάλες γκάφες μου. Δεν κατανοώ βέβαια πλήρως αυτήν την αλλοίωση. Όμως Εσύ, Κύριε, ξέρεις πόσο και η σμίκρυνση και συρρίκνωση μου και στο σημείο αυτό μου χρειάζεται. Την αποδέχομαι ταπεινά, γιατί Εσύ ξέρεις. Και αφού Εσύ ξέρεις, δεν χρειάζεται να ξέρω εγώ το βαθύτερο γιατί. Άλλωστε δεν μπορώ να την κατανοήσω. Γιατί λοιπόν να θλίβωμαι και να πο­νώ και γι’ αυτό; Δεν πρέπει να αποδέχωμαι ταπεινά τη φθαρτότητα της φύσης μου; Και δεν πρέπει να υπο­τάσσομαι κι εγώ ταπεινά στην τάξη, που Εσύ με τό­ση αγαθότητα για τα πλάσματά Σου, επομένως και για μένα, καθώρισες;

* Σφράγισε με απαραβίαστη σφραγίδα τα φλύαρα χείλη μου για να μην καταπονώ τους άλλους με βαρε­τές, ανούσιες και χωρίς κανένα ενδιαφέρον ή νόημα πια χιλιοειπωμένες διηγήσεις παρωχημένων γεγονό­των κάποιων μακρινών και λησμονημένων χρόνων μιας ασήμαντης εποχής. Παράλληλα όμως απάλυνε τις αντιδράσεις και τις κρίσεις μου για την κρίση και τη μνήμη των άλλων. Και μην επιτρέψεις ποτέ να νιώσω νυγμούς ζήλειας για τη φρεσκάδα της μνήμης και τη δύναμη της κρίσης των άλλων. Κάνε, αντίθετα, να χαίρωμαι γι’ αυτό και να Σε ευχαριστώ ολόψυχα για τα άνθη της νεότητος, όταν τυχαίνη να βρίσκωμαι ανάμεσά τους και να οσφραίνομαι το άρωμά τους.

* Δίδαξέ με τη σημασία των λόγων του Αποστόλου Σου: «Ει και ο έξω ημών άνθρωπος διαφθείρεται, αλλ’ ο έσωθεν ανακαινούται ημέρα και ημέρα» (Β’ Κορ. δ’ 16). Και να αγωνίζωμαι να ζω αυτήν την πραγματικό­τητα.

* Τέλος στήριξε τα παραπαίοντα και ασταθή βήμα­τά μου με τον «βραχίονά Σου τον υψηλόν», ώστε να μην κυλιέμαι πια στη γη και να φρονώ τα «γεώδη», αλλά αντίθετα να έχω στραμμένα τα βλέμματά μου στον ουρανό και να φρονώ τα ουράνια, έως ότου αναπαυθώ στη στοργική Σου θεία αγκάλη.

* Κύριε μου, Κύριε, Σε ευχαριστώ. Αμήν.

Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη
Θεσσαλονίκη
τηλ: 2310 212659

ΠΗΓΗ.ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ

Το θαύμα της Κασσωπίτρας

 

Το 1530 ένας χωρικός,νέος ονομαζόμενος Στέφανος πήγε στην πόλη της Κέρκυρας για κάποια εργασία που είχε.Εκεί γνώρισε κι άλλους νέους από την εξοχή,όταν τελείωσε την εργασία του ανεχώρησε μ’εκείνους παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής.Οταν απομακρύνθηκαν από την πόλη συνάντησαν μερικούς νέους οι οποίοι μετέφεραν αλεύρι από το μύλο για τα σπίτια τους.
Οι συνοδοιπόροι τότε του Στέφανου αποφάσισαν ν’αρπάξουν τ’αλεύρια δια της βίας,προέτρεψαν μάλιστα το Στέφανο να πάρει μέρος εις στην κλοπή.
Ο Στέφανος όχι μόνο δε δέχτηκε αλλά προέτρεψε τους άλλους να παραιτηθούν από μία τόσο κακιά πράξη.Παρόλαυτά η κλοπή έγινε και εκείνος ο οποίος τιμωρήθηκε ήταν ο αθώος Στέφανος.Κι αυτό γιατί τα θύματα έκαναν καταγγελία στις αρχές,οι δράστες είχαν κρυφτεί ενώ ο Στέφανος που ήξερε ότι δεν είχε πάρει μέρος στην ληστεία δεν κρυβόταν και φυσικά όταν ξαναγύρισε στην πόλη τον συνέλαβαν.Εδικάστηκε και παρά τις διαμαρτυρίες του καταδικάστηκε από το Βάιλον Συμεών Λεώνη εις την ποινή της αποκοπής των χεριών ή της εξορύξεως των οφθαλμών.Μάλιστα άφησαν τον ίδιο να επιλέξει την τιμωρία του.Ο Στέφανος επέλεξε τη δεύτερη ποινή.Τυφλός ο Στέφανος οδηγήθηκε από τη μητέρα του στο ναό του Αγίου Λαζάρου όπου ζητούσε ελεημοσύνη.Εκεί όμως συνάντησε το χλευασμό των ανθρώπων παρά την ελεημοσύνη τους και έτσι αποφάσισε η μητέρα του να τον οδηγήσει μακριά από την πόλη.Εφτασαν στο Κασσιώπη,εις στο ναό της Θεοτόκου και εζήτησαν φιλοξενία από το φύλακα μοναχό,ο οποίος τους επέτρεψε να διανυκτερεύσουν εις το ναό.Κατά τη νύχτα και ενώ ο Στέφανος ήταν ναρκωμένος από τους πόνους αισθάνθηκε να του πιέζει κάποιος δυνατά τους οφθαλμούς,συνήλθε απότομα και έβαλε τις φωνές.Είδε τότε μία “γυναίκα λαμπροτάτην υπέρ μέτρος και περίδοξον” η οποία όμως εξαφανίσθηκε αμέσως.Τότε ξύπνησε τη μητέρα του και της εφανέρωσε το όραμα,ταυτοχρονα όμως της αποκάλυψε ότι βλέπει.Ακούγοντας τις φωνές του Στέφανου έτρεξε ο μοναχός ο οποίος έμεινε κατάπληκτος.Στη συνέχεια ο μοναχός κατέβηκε στην πόλη και ανήγγειλε το θαύμα.Ο Βάιλος πήγε αυτοπροσώπος να το δει και εζήτησε συγνώμη από το Στέφανο για την άδικη τιμωρία.Ας σημειωθεί και το εξής οι πρώτοι οφθαλμοί του Στέφανου ήσαν μελανοί οι μετά το θαύμα, κυανοί..
ΠΗΓΗ,Βιβλίο-Η ΠΑΝΤΩΝ ΑΝΑΣΣΑ

Γιατί έχει ο σατανάς τόση δύναμι να πολεμά τον άνθρωπο

Γέροντας Κλεόπας Ηλιέ

Γιατί έχει ο σατανάς τόση δύναμι να πολεμά τον άνθρωπο και γιατί παραχωρεί ο Θεός να πειράζεται και να εξαπατάται από την αμαρτία το πλάσμα Του;

— Ο σατανάς δεν έχει την δύναμι και την άδεια να κυριεύη, να ξεγελά ή να εξαναγκάζη την θέλησι του άνθρωπου για την αμαρτία. Αυτός μόνο τον πειράζει με κάθε είδους τεχνάσματα, φαντασίες, εν­θυμήσεις, με τις αισθήσεις, με τις φυσικές αδυναμίες, με την ηδονή του κόσμου, με τους λογισμούς κ.λ.π. Ο σατανάς ουδέποτε φανε­ρώνει στον άνθρωπο το πρόσωπό του, δεν αποκαλύπτεται κατευ­θείαν σαν εχθρός στον άνθρωπο.

Αλλά τον πολεμά κρυφά ή φανερά ή με τους κακούς ανθρώπους, χρησιμοποιώντας κάθε είδους τεχνά­σματα πονηρά, ώστε να μην αποκαλυφθή ο ίδιος, διότι ο σκοπός του είναι η πτώσις μας στην αμαρτία και η απώλειά μας. Αυτός ονο­μάζεται πειρασμός και πατήρ του ψεύδους διότι με τους πειρασμούς και τις ψεύτικες παγίδες του θέλει να μας οδηγήση στην αμαρτία. Ο σατανάς ακόμη εκβιάζει την θέλησί μας, υποδαυλίζει τα πάθη και τις σαρκικές ορέξεις της ψυχής και του σώματος, δημιουργεί αφορμές για την εκτέλεσι αμαρτιών, μας στριφογυρίζει πάντοτε τον νου στις πτώσεις μας, αλλά δεν έχει την θέλησι και άδεια από τον Θεό να μας πιέση για την διάπραξι της αμαρτίας, διότι τότε δεν θα είχαμε καμμιά ένοχη, ούτε τιμωρία και κανείς δεν θα λυτρωνόταν από τις παγίδες του.

Όμως, εάν ο άνθρωπος εξασθενή κατά την θέ­λησί του και την προσευχή, εάν γλυκαίνεται από τα δελεάσματα του διαβόλου και συγκατατίθεται στην αμαρτία, τότε δεν είναι γι' αυτό ένοχος ο διάβολος, αλλά ο άνθρωπος. Γι' αυτό του δόθηκε φύλαξ άγγελος για να τον βοηθή, να του χαρίζη την Χάρι του Αγίου Πνεύ­ματος, να τον ενισχύη, να τον οδηγή στην εκκλησία, στην εξομολόγησι, δηλαδή στην κάθαρσι των αμαρτιών του και ο Πνευματικός να τον συμβουλεύη και να τον συγχωρή. Γι' αυτό του υπόσχεται και μισθό, εάν νικήση, ή τιμωρία, εάν νικηθή. Ο Θεός επιτρέπει στον διάβολο να πειράζη τον άνθρωπο, για να τον κάνη δυνατώτερο στην πίστι και ο άνθρωπος να έχη όλη την φροντίδα της σωτηρίας του μόνο στον Θεό, και όχι στις δυνάμεις του. Επίσης ο πιστός άνθρω­πος, όταν αγωνίζεται περισσότερο, θα έχη περισσότερο μισθό από τον Θεό. Ο Θεός αφήνει τον σατανά να πειράζη τον άνθρωπο αλλά δεν επιτρέπει στον διάβολο να τον πειράξη παραπάνω από τις δυνά­μεις του (Α' Κορ. 10,13). Μόνο ο υπερήφανος και άπιστος αφήνεται από τον Θεό να πειράζεται από τον διάβολο μέχρις ότου ταπεινωθή και ζητήση την βοήθεια του Θεού και των λειτουργών Του. Στον άνθρωπο όμως του προσφέρεται η δύναμις να νικήση και απομακρύνη τον διάβολο (Εφ. 6,11 Πέτρου 5,9).
   

Ποια είναι τα σπουδαιότερα όπλα με τα οποία νικούμε τους
πειρασμούς του διαβόλου;

—    Δύο είναι τα μεγαλύτερα όπλα με τα οποία νικούμε όλες τις διαβολικές παγίδες. Πρώτα είναι η αγία προσευχή και μετά η ταπείνωσις. Προσευχόμεθα πάντοτε στον Ουράνιο Πατέρα μας, λέγον­τας:-«Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού» (Ματθ. 6,13). Δηλαδή ζητάμε από τον Θεό να μη επιτρέψη να πειρασθούμε υπεράνω των δυνάμεών μας και να μας λύ­τρωση απ' όλες τις παγίδες του πονηρού. Οπότε λοιπόν, σε κάθε πειρασμική περίστασι πρέπει να προσευχώμεθα με επιμονή, με δά­κρυα, με νηστεία και με συντετριμμένη καρδιά. Οι Πατέρες μάς συ­νιστούν να λέγωμεν πάντοτε την ευχή του Ιησού, ιδιαίτερα σε καιρό του πειρασμού, διότι το όνομα του Κυρίου βγαίνει σαν ένα σπαθί από την καρδιά μας και φονεύει τους νοητούς εχθρούς.

Το δεύτερο όπλο κατά των διαβολικών επιθέσεων είναι η ταπείνωσις. Άκουσε τι λέγει ο Δαβίδ: «Εταπεινώθην και έσωσέ με ο Κύ­ριος» (Ψαλμ. 114,6). Όταν είμεθα περικυκλωμένοι από πάθη και πειρασμούς να ταπεινούμεθα από τα βάθη της καρδίας μας, δηλα­δή, να θεωρούμε τους εαυτούς μας τους πιο αμαρτωλούς, λέγοντας ότι για τις αμαρτίες μας και την υπερηφάνειά μας πειραζώμεθα και τότε θα φύγη ο διάβολος από κοντά μας, διότι το ισχυρότερο πυρ, που κατακαίει τον διάβολο είναι η ταπείνωσις, η προσευχή, τα δά­κρυα και η νηστεία. Άλλα όπλα σε περίοδο πειρασμών είναι: Η καρτερική στους πειρασμούς υπομονή, η συχνή εξομολόγησις των λογισμών, η ανάγνωσις των ιερών βιβλίων, η αποφυγή αφορμών για αμαρτίες, η Θεία Κοινωνία, η σιωπή, η αποδέσμευσις από τα εγκό­σμια έργα και άλλα.

Ιερομονάχου Κλεόπα Ηλιέ
«Πνευματικοί Λόγοι»
Εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη»
Θεσσαλονίκη 1992

Θεοδωράκης:«Χρειαζόμαστε μια προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση»

«Προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση», είναι η πρόταση του κ. Μ. Θεοδωράκη, ο οποίος σε συνέντευξή του στο Crash μίλησε για ελληνική υποτέλεια και για αντισυνταγματικό μνημόνιο. 

Σε ερώτηση για τον αποκλεισμό του από τα ΜΜΕ, γεγονός που ο ίδιος αποκάλυψε πριν λίγο καιρό, είπε: «Από το 1950 έως σήμερα, όλοι λένε σε όλους ψέματα στον ελληνικό λαό, ο καθένας φυσικά για τους δικούς του λόγους. Παράλληλα, ζούσαμε μέσα σε ένα καθεστώς ουσιαστικής υποτέλειας και οικονομικής εξάρτησης. Επομένως, αυτό που φοβούνται οι κρατούντες είναι η ΑΛΗΘΕΙΑ και ακριβώς γι’ αυτό, όπως λέτε κι εσείς, αψήφησα τους Γερμανούς και τη Χούντα, γιατί διέθετα δύο στοιχεία που λείπουν σήμερα: θάρρος και αντικειμενικότητα. Δηλαδή, βλέπω και λέω τα πράγματα όπως ακριβώς είναι, ενώ το σύστημα και οι εξουσιαστές κάνουν τα πάντα για να τα κρύψουν από τον λαό μας. Φυσικά, στα ερωτήματα που έθεσα και που θέτω – ερωτήματα ζωτικής σημασίας – δεν πήρα ως τώρα από πουθενά απάντηση, γεγονός που δείχνει τον πανικό των κρατούντων, γιατί για πρώτη φορά ίσως, τους έκανα να καταλάβουν ότι παίζουν με τη φωτιά».

Αναφερόμενος στο Κίνημα Πολιτών, «Σπίθα», εξήγησε ότι δεν ήταν στις προθέσεις του να ασχοληθεί με την δημιουργία του, όμως σε μια σειρά ομιλιών του είδε με τι ενδιαφέρον αγκάλιαζε ο κόσμος τις ιδέες του και αποφάσισε να προχωρήσει.Η λογική του Κινήματος είναι να φύγει η μόλυνση από τον εθνικό οργανισμό. «Εφ’ όσον έχω πεισθεί ότι το σύστημα έχει περάσει στο στάδιο της αποσύνθεσης και επομένως δεν μπορεί πια να διορθωθεί και να αλλάξει, η λογική οδηγεί στην άποψη ότι θα πρέπει να φύγει γιατί έχει μολύνει τον εθνικό οργανισμό. Πώς όμως θα φύγει; Μόνο με τη δημιουργία ενός πανεθνικού – παλλαϊκού Μετώπου, ώστε να αντικατασταθεί το σημερινό σύστημα από μια προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση, με ένα πρόγραμμα επικεντρωμένο στα συμφέροντα του ελληνικού λαού δίχως ξένη εξάρτηση», λέει και προσθέτει ότι «η σημερινή παράδοση της εθνικής μας αυτοτέλειας από την κυβέρνηση στους ξένους, αποτελεί τη φυσική κατάληξη της ουσιαστικής παράδοσης της χώρας από το 1950 από τον θρόνο και τους αστούς πολιτικούς στον απόλυτο έλεγχο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ».

Τέλος, διαπίστωσε ότι όλες οι χώρες κοιτούν το συμφέρον τους εκτός από την Ελλάδα 

και κατέληξε ότι με την υπογραφή ενός και μόνου υπουργού «παραχωρήσαμε στους 

δανειστές μας τα πάντα: την εθνική μας αυτοτέλεια, τα εδάφη μας, τις θάλασσές μας, 

το υπέδαφος και τον υποθαλάσσιο χώρο, αρνηθήκαμε το δικαίωμα κάθε είδους 

συναλλαγής (πολιτική ή οικονομική) με ξένους εκτός των δανειστών μας και επί πλέον, 

για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, δεν εξαιρέσαμε από αυτό το ειδεχθές 

ξεπούλημα ούτε τα αρχαία μας μνημεία».

http://www.star.gr/politics/90622

ΕΙΝΑΙ Η «ΔΙΟΡΘΩΣΗ» ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΔΟΓΜΑΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ;

ΕΙΝΑΙ Η «ΔΙΟΡΘΩΣΗ» ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ 

ΔΟΓΜΑΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ;

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗ,
† Αρχιεπισκόπου Αθηνών

    Ήδη η προς το Πανορθόδοξον Συνέδριον εισήγησις της δογματικοκανονικής Υποεπιτροπής εδέχετο, ότι πάσα εκδοχή αποδίδουσα δογματικήν όψιν εις το ζήτημα της ημερολογιακής μεταρρυθμίσεως ήτο απαράδεκτος(1). Η δε εν συνεχεία εκδοθείσα επί του ημερολογιακού «απόφασις» του Π.Σ. διελάμβανεν ότι «ουδέν κανονικόν κώλυμα υπάρχει διά την διόρθωσιν του εν χρήσει εκκλησιαστικού Ημερολογίου»(2). Την αυτήν άποψιν ενεστερνίσθησαν και αι Εκκλησίαι της Κων/λεως(3) της Αντιοχείας(4), της Σερβίας(5) και της Ελλάδος(6).

Μόνος δ' ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Φώτιος, αντικρούων τον ισχυρισμόν του Αρχιεπ/που Αθηνών Χρυσοστόμου περί της μη δογματικής φύσεως του ζητήματος τούτου, έγραφεν εν τη προς αυτόν απευθυνομένη υπ αριθμ. 226/20-4-1924 επιστολή αυτού: «Ότι δε ουκ εν πάσιν ακριβής ο ισχυρισμός, ο εν τοίς γράμμασι της Υμετέρας Μακαριότητας ευθύς εξ αρχής αναγεγραμμένος, καθ' ον τάχα «δογματικώς τε και κανονικώς ακώλυτος» αν είη η υπ' αυτής αναιτίως επισπευδομένη «διόρθωσις», τούτο Αυτή βεβαιοί μεγάλοις γράμμασι και τρανή τη φωνή η Υμετέρα Μακαριότης μόλις μετά στίχους δέκα από του πρώτου εκείνου ισχυρισμού αποφαινομένη «διορθωθήναι δε κατά το λοιπόν μέρος το Ιουλιανόν Ημερολόγιον, προς άρσιν της συγχύσεως των Ορθοδόξων λαών σκανδαλιζομένων εκ της διαφοράς των ημερολογίων και κινδυνευόντων αποξενωθήναι της Εκκλησίας». Πώς δη, αγαπητέ και περισπούδαστε αδελφέ, «δογματικών τε και κανονικών» σχέσεων και συνθηκών λογισθήσεται ξένη ή και απλώς απηλλαγμένη διαφοράς, ης περ ένεκεν όλοι λαοί σκανδαλιζόμενοι κινδυνεύουσιν αποξενωθήναι της Εκκλησίας;»(7).

 Αλλ' η επίκλησις του σκανδαλισμού του λαού ως επιχειρήματος υπέρ της δογματικής ή μη φύσεως του ημερολογιακού ζητήματος δεν δύναται βεβαίως να αποτελέση ασφαλές κανονικόν κριτήριον. Η Εκκλησία ουδέποτε εδεσμεύθη εκ της τοιαύτης ή τοιαύτης του λαού αντιλήψεως επί συγκεκριμένου τινος θέματος και ουδέποτε παρεσύρθη εις ανύψωσιν τοιούτου θέματος εις την αξίαν του δόγματος επειδή τοιαύτη ήτο ενδεχομένως η αντίληψις του λαού. Αλλ' εχώρησεν επί τη βάσει αυστηρώς θεολογικών κριτηρίων εις τον προσδιορισμόν των δογμάτων και εις την διατύπωσιν της περί αυτών αληθούς και ορθής αυτής διδασκαλίας, αδιαφορήσασα διά την τυχόν αντίδρασιν μικρού ή μεγάλου τμήματος του πληρώματος αυτής, προερχομένην εκ της μη αρεστής εις αυτό τοιαύτης αυτής θέσεως. Εάν μάλιστα το ημερολογιακόν ζήτημα έφερε προεχόντως δογματικόν χαρακτήρα και είχεν επιπτώσεις επί της σωτηρίας των ψυχών, ως ισχυρίζονται οι παλαιοημερολογίται, λέγοντες και γράφοντες ότι διά της εν έτει 1924 επελθούσης ημερολογιακής μεταβολής «διεφθάρη το ιερόν πηδάλιον» και ενηργήθη ιεροσυλία και βλασφημία του Αγ. Πνεύματος, του όλου ζητήματος αναγομένου πλέον εις την περιοχήν όχι της ακριβείας ή της οικονομίας αλλά της σωτηρίας, τότε είναι βέβαιον ότι η Εκκλησία δεν θα ανέμενεν επί μακρόν, αλλ' αυθωρεί θα επεμελείτο της αμέσου και δραστικής αντιμετωπίσεως αυτού, ως πρωτεύουσαν έχοντας σημασίαν εν τη σωτηριώδει της Εκκλησίας αποστολή, και θα εχώρει ευθύς, άμα τη διαπιστώσει της πλάνης, εις την λήψιν των ενδεδειγμένων μέτρων, οιαδήποτε και αν ήτο η εκπεφρασμένη του λαού γνώμη(9).

Η άποψις, κατά ταύτα, του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Φωτίου(10) επί του σημείου τούτου επερειδομένη δεν ηδύνατο να ευσταθήση. Διό και μεταγενεστέρως οι εν Ελλάδι παλαιοημερολογίται επεδίωξαν επί άλλης βάσεως να στηρίξωσι την άποψιν αυτών περί της δογματικής φύσεως του ζητήματος. Ούτως υπεστήριξαν ότι «η αυθαίρετος αύτη και μονομερής μεταρρύθμισις του ημερολογίου ... επήνεγκε την διαίρεσιν των Εκκλησιών, και συνεπώς των ορθοδόξων χριστιανών εις τον εορτασμόν των εορτών, την τήρησιν των νηστειών και την ταυτόχρονον και ομοιόμορφον εκδήλωσιν της πίστεως διά των λοιπών της ψυχής καθαρμών»(11), δεδομένου ότι, κατ' αυτούς, διά την Εκκλησίαν, κατ' αντίθεσιν προς την Πολιτείαν, «το ζήτημα του Ημερολογίου δεν είναι ζήτημα χρόνου και ημερομηνίας αλλά ζήτημα Εκκλησιαστικής ενώσεως και συμφωνίας εις τα αφορώντα τα πίστεως και τα θείας λατρείας»(12) και «πάσα οιαδήποτε παρέκκλισις από του Ιουλιανού Ημερολογίου επιφέρει σύγχυσιν και ανατροπήν εις το όλον σύστημα της Εκκλησιαστικής τάξεως και ευρυθμίας εν τη εκδηλώσει της Ορθοδόξου θείας λατρείας»(13). Κατά την άποψιν ταύτην δεν επετρέπετο εις την Εκκλησίαν «να εισαγάγη το νέον Εορτολόγιον και να διασπάση ένεκα τούτου τον συνεορτασμόν (ήτοι ) την εκδήλωσιν των πιστευτέων εν τη Θ. Λατρεία»(14). Τούτο δε πράξασα «διέσπασε την ενότητα της καθόλου Εκκλησίας εν τη βιώσει και εκδηλώσει της πίστεως, ήτις γίνεται διά των εορτών, των νηστειών και των λοιπών ιεροτελεστιών της Θ. λατρείας. Και τούτο διότι το Δόγμα της ενότητος τής Εκκλησίας δεν έγκειται μόνον εις την ταυτότητα της πίστεως και της θ. λατρείας, αλλά και εις την ταυτόχρονον και ομοιόμορφον βίωσιν και έκφανσιν αυτής»(15).

Εις ταύτα παρατηρητέον ενταύθα, ότι η διαφόρως κατά τον χρονικόν προσδιορισμόν υφ' εκάστης ορθοδόξου Εκκλησίας ακολουθουμένη εκάστοτε εν τώ εορτασμώ των αγίων και εν τη τηρήσει των νηστειών τάξις, ουδόλως συνεπάγεται από τε θεωρητικής και πρακτικής επόψεως, την διάρρηξιν των δεσμών της μεταξύ αυτών εν Χριστώ ενότητος. Είναι άλλωστε γνωστόν ότι και πρό της Α' Οικουμενικής Συνόδου αι σχετικαί περί τον χρόνον εορτασμού του Πάσχα έριδες μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, δεν ίσχυσαν ίνα παραβλάψωσι την τοιαύτην της Εκκλησίας ενότητα(16). Και τούτο διότι αι περί τα ήθη και έθιμα και δή και αι περί χρόνου διαφοραί των επί μέρους Εκκλησιών δεν υπήρξαν ποτέ αιτία διαστάσεως αυτών, δεδομένου ότι αρχήθεν ηδραιώθη παρ' αυταίς η ορθή αντίληψις καθ' ην η ενότης δέον να επιδιώκηται εις τα ουσιώδη και να μη παραβλάπτηται εκ της ποικιλίας.

Είναι δε γνωστόν ότι «ουδέποτε η Ανατολική Εκκλησία των οκτώ πρώτων αιώνων εθεώρησε χρονολογικά ζητήματα ως «ουσιωδέστατα» και ουδέποτε απεδέχθη ότι η περί αυτά ποικιλία αίρει την ενότητα της Εκκλησίας»(17).

Ότε δε ο Ρώμης επίσκοπος και Πάπας Βίκτωρ, υπό του τυπικού ρωμαϊκού πνεύματος εμφορούμενος, επεδίωξε να αποκηρύξη, ως ετεροδόξους τας Εκκλησίας της Μ. Ασίας, διότι εώρταζον το Πάσχα εν ημερομηνία άλλη ή εκείνη ήτινι ηκολούθει η Ρώμη, ηλέγχθη δριμέως και ανεκλήθη εις την τάξιν υπό του Λουγδούνου Ειρηναίου, υπομνήσαντος αυτώ ότι, παρά την σχετικήν ποικιλίαν, «πάντες ειρήνευσάν τε και ειρηνεύομεν προς αλλήλους»(18). Την θεμελιώδη ταύτην αρχήν, καθ' ην η ταυτότης απόψεων δέον να περιορίζηται εις τα ουσιώδη διετύπωσεν ως άριστα βραδύτερον ο εν λίαν συντηρητικοίς χρόνοις ζήσας Μέγας Φώτιος, ειπών ότι «η των ειρημένων ετερότης και παραλλαγή, την ενοειδή χάριν του Πνεύματος ου παρεκώλυσε(19)» εννοών ότι η περί τα μη ουσιώδη διαφορά(20) δεν δύναται να επηρεάζη δυσμενώς την της Εκκλησίας ενότητα, ην το νομικιστικόν ρωμαϊκόν πνεύμα εξήρτα από της ομοιομορφίας και συμφωνίας και εις αυτάς έτι τας λεπτομερείας(21).

Αλλά και αι μετά την Α' Οικουμενικήν Σύνοδον συνεχισθείσαι περί το Πάσχα έριδες, προσλαβούσαι μάλιστα και οξύτητα εν τω προσδιορισμώ της ισημερίας, δεν επέτυχον και τότε να διασπάσωσι την ενότητα της Εκκλησίας(22), παρά το γεγονός ότι και τότε υπήρξαν οι αρνηθέντες όπως συμμορφωθώσι προς την γνωστήν περί εορτασμού του Πάσχα απόφασιν της Α' Οικουμενικής Συνόδου. Η διάφορος μάλιστα περί της εαρινής ισημερίας ημερομηνιακή αντίληψις εν τε τη Δύσει και τη Ανατολή, καίτοι ωδήγει εις τον εορτασμόν της μεγάλης ταύτης και πρώτης εορτής εν Αλεξανδρεία μεν κατά Μάρτιον μήνα πολλάκις, εν Ρώμη δε και Αντιοχεία κατ' Απρίλιον, εν τούτοις δεν διέσπασε τους μεταξύ των χριστιανών δεσμούς ενότητος και κοινωνίας. Κατά το έτος 387 μ.Χ. ειδικώτερον το Πάσχα εωρτάσθη εν τε Αντιοχεία, και Ρώμη τη Κυριακή 22 Μαρτίου, επειδή η πανσέληνος συνέπεσε τη 19η Μαρτίου, ενώ εν Αλεξανδρεία τη 25η Απριλίου, ήτοι μετά ένα και πλέον μήνα.

Είναι προφανές ότι η υπό των επί μέρους Εκκλησιών χρησιμοποίησις ιδίου ημερολογιακoύ συστήματος εδημιούργει την τοιαύτην διαφοροποίησιν(23). Σημειωτέον ότι τότε εσημειώθησαν και σποραδικά τινα κρούσματα απειθείας μοναχών, οίτινες εξηκολούθησαν «εξ αγροικίας ή προκαταλήψεως αποκρούοντες την περί της εορτής του Πάσχα απόφασιν της Συνόδου (της Α' Οικουμενικής) επί τω λόγω ότι αύτη παρεβίασε την κρατούσαν μέχρις αυτής παραδεδεγμένην ενιαχού συνήθειαν του εορτασμού του Πάσχα μετά των Ιουδαίων»(24).

 Κατά την παλαιοημερολογιτικήν εν τούτοις αντίληψιν, αντλουμένην κυρίως εκ της Επιστολής του Μ. Κων/νου προς τους μη παραστάντας εις τας συνεδρίας της Α' Οικουμενικής Συνόδου Επισκόπους, «έστι δεινόν τε και απρεπές κατά τας αυτάς ημέρας ετέρους μεν ταις νηστείαις σχολάζειν, ετέρους δε συμπόσια συντελείν, και μετά τας του Πάσχα ημέρας, άλλους μεν εν εορταίς και ανέσεσιν εξετάζεσθαι, άλλους δε ταις ωρισμέναις εκδεδόσθαι νηστείαις»(25). Και είναι ίσως «δεινόν» και «απρεπές» να παρουσιάζεται η διαφοροποίησις αύτη εν τω χριστιανικώ καθόλου κόσμω. Όμως τούτο και μόνον δύναται άραγε να προσδώση εις το ζήτημα τούτο δογματικόν χαρακτήρα; Η Α' Οικουμενική Σύνοδος αποφασίσασα περί του Πάσχα, απέβλεψε κυρίως εις την απαγόρευσιν του συνεορτασμού του χριστιανικού Πάσχα μετά του των Ιουδαίων. Ως δε ο Μ. Αθανάσιος παρατηρεί, «η μέν (Α' Οικουμ. Σύνοδος) διά την Αρειανήν αίρεσιν και διά το Πάσχα συνήχθη. Επειδή αι κατά Συρίαν και Κιλικίαν και Μεσοποταμίαν διεφώνουν προς ημάς και τω καιρώ, εν ω ποιούσιν οι Ιουδαίοι εποίουν, και αυτοί. Αλλά χάρις τω Κυρίω ώσπερ περί της πίστεως ούτω και περί της αγίας εορτής γέγονε συμφώνως. Και τούτο ην το αίτιον της εν Νικαία Συνόδου»(26).

[…]

Πολλάκις άλλωστε η Εκκλησία ευρέθη εις την ανάγκην να μεταθέση εορτάς εις το πνευματικόν των τέκνων αυτή συμφέρον αφορώσα ερμηνεύουσα ορθώς το πνεύμα της ιεράς παραδόσεως καθ' ιστορικήν έννοιαν κυρίως(43). Ούτω π.χ. η μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου μετετέθη από της 14ης Σεπτεμβρίου εις την 13ην Νοεμβρίου, ίνα μη αύτη συμπίπτη τη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ομοίως αι μνήμαι των αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου (25 και 27 Ιανουαρίου ) εάν συμπέσωσι τω Σαββάτω των Ψυχών μετατίθενται εις την προτεραίαν Παρασκευήν 24 και 26 Ιανουαρίου. Η των Τριών Ιεραρχών εορτή συμπίπτουσα τω Σαββάτω των Ψυχών μετατίθεται διά την επιούσαν(44).

Την αλήθειαν ταύτην υπεγράμμιζεν αρκούντως και η παραινετική Εγκύκλιος της Ι. Συνόδου της 8-4-1924, ήτις παρέθετε παραδείγματα εκ της ιστορίας, καθ' α απεδεικνύετο ότι «και άλλοτε η ορθόδοξος Εκκλησία ευρέθη εις την ανάγκη όχι μόνον την χρονολόγησιν να διορθώση αλλά και εορτάς να μεταθέση»(45). Είναι δε γνωστόν ότι η της εορτής των Χριστουγέννων μετάθεσις εγένετο υπό της Εκκλησίας, παρά την αντίθετον γνώμην της Αλεξανδρείας, ήτις μέχρι των μέσων του ε' αιώνος ηρνείτο ν' αποδεχθή ταύτην, με αποτέλεσμα την δημιουργίαν ανωμαλίας και σχίσματος παρά τω λαώ. Η εκ τοιούτων δε λόγων προερχομένη εκάστοτε διάστασις της Εκκλησίας μετά τινος μερίδος λαού ψέγεται δριμέως υπό του ιερού Χρυσοστόμου, υπογραμμίζοντος ότι «το μεν γαρ τώδε ή τώδε τω χρόνω νηστεύσαι ουκ έστιν έγκλημα, το δε σχίσαι την Εκκλησίαν και φιλονείκως διατεθήναι και διχοστασίας εμποιείν... ασύγγνωστον και κατηγορίας άξιον και πολλήν έχει την παρά του Θεού τιμωρίαν(46)».

Η Εκκλησία, ως η ιστορία μαρτυρεί, πολλάκις προϋτίμησε, διά ποικίλους εκάστοτε λόγους, να μεταθέση εορτάς και να διορθώση ημερομηνίας, εφ' όσον η ενέργεια αυτής αύτη εις το πνευματικόν των τέκνων αυτής συμφέρον απέβλεπεν(47).

Δεν εθυσίασεν εις τους τύπους την ουσίαν και προήλθεν εις τολμηράς ενίοτε ενεργείας, εφ' όσον εγνώριζεν ότι η ενότης της Εκκλησίας εκδηλούται αείποτε εν τη ενότητι της πίστεως και τη αδιαλείπτω κοινωνία των επί μέρους Εκκλησιών προς αλλήλας(48). Διά δε της Αποστολικής διαδοχής εν τω Επισκοπικώ αξιώματι διασώζεται η γνησία εσωτερική της Εκκλησίας ενότης (49). Ανεξαρτήτως όμως των θεωρητικών τούτων λόγων, υπάρχει σήμερον εν τη πράξει η πολυχρόνιος πείρα, μαρτυρούσα ότι η διαφορά του ημερολογίου έν τισιν Ορθοδόξοις Εκκλησίαις δεν ηδυνήθη να θίξη το παράπαν την μεταξύ αυτών εν Χριστώ ενότητα, μάλλον δε η διαφοροποίησις επί του ημερολογίου επί 55 έτη την ενότητα της πίστεως και των αγίων Εκκλησιών συνίστησι(50).

Και η Εκκλησία της Ελλάδος, ακολουθούσα το νέον, λεγόμενον, ημερολόγιον, διατηρεί από της ημερολογιακής μεταβολής και μέχρι σήμερον αρραγείς ως και πρότερον δεσμούς κοινωνίας μεθ' απασών των ανά τον κόσμον αγιωτάτων Ορθοδόξων Εκκλησιών, ανεξαρτήτως της υπ' αυτών χρησιμοποιήσεως του νέου ή του παλαιού ημερολογίου. Η δε σήμερον παρατηρουμένη εν τη Ορθοδοξία ημερολογιακή ανομοιομορφία επισήμως χαρακτηρίζεται ως αποτελούσα «συμφυές γνώρισμα της Ορθοδοξίας, ως Εκκλησίας της ελευθερίας και του pluralismus εις όλα τα άλλα εκτός από την ομολογίαν της πίστεως»(51). Αλλά και ο υπό μόνης σήμερον της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Φινλανδίας, κατά συγκατάνευσιν του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εορτασμός της εορτής του Πάσχα κατά το Γρηγοριανόν Ημερολόγιον, και η διατήρησις ομαλών σχέσεων κοινωνίας αυτής μετά πασών των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών, των παραμενουσών εν τω ζητήματι του Πασχαλίου επί του κανονικού εδάφους, επιμαρτυρεί ότι «η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι πάντοτε ανεκτική εις τον pluralismus των τυπικών και τοπικών εθίμων, ενώ καταδικάζει αυστηρότατα τον pluralismus εις τα της πίστεως, εις ον ατυχώς εξοκέλλουν αι Προτεσταντικαί και η Καθολική»(52).

Πού οι παλαιοημερολογίται ευρίσκουσι την επαλήθευσιν των περί διασαλεύσεως της εκκλησιαστικής ενότητος λόγων αυτών; Αντιθέτως αι Εκκλησίαι πάσαι της ανά την υπ' ουρανόν Ορθοδοξίας τους εν Ελλάδι παλαιοημερολογίτας αγνοούσι κανονικώς(53) γεγονός όπερ δύναται να θεωρηθή εύγλωττον εν προκειμένω. Εάν η περί το ημερολόγιον διαφορά ήτο ικανή, ως ισχυρίζονται ούτοι, ίνα ταράξη τας αγαθάς σχέσεις και την ειρήνην των αγιωτάτων Ορθοδόξων Εκκλησιών, ήδη εν τη διαδρομή ημίσεος αιώνος θα παριστάμεθα μάρτυρες των φοβερών συνεπειών και επιπτώσεων της διαρρήξεως ταύτης των αμοιβαίων δεσμών, υπτίαν καθορώντες την Εκκλησίαν και εσχισμένον τον άρραφον αυτής χιτώνα. Τούτο όμως δεν συνέβη. Η Ορθόδοξος Εκκλησία παραμένει ηνωμένη αδιαταράκτως και επί του ιερού των παραδόσεων εδάφους ισταμένη, διαθέτει την δύναμιν ίν' αντιπαρέρχηται νικηφόρως τα ανακύπτοντα εκάστοτε εις τας σχέσεις των επί μέρους μελών αυτής ζητήματα(54) υπεράνω πάντων τιθείσα την εν Χριστώ ενότητα αυτής και την κανονικήν κοινωνίαν.

Επ' εσχάτων ο παλαιοημερολογίτης εν Γενεύη πρεσβύτερος Β. Σακκάς, ορμώμενος εκ των οικουμενιστικών κινήτρων άτινα, κατ' αυτόν, είχεν η επελθούσα ημερολογιακή μεταβολή(55) διετύπωσε την άποψιν ότι εξ αυτού του λόγου το όλον θέμα προσέλαβε δογματικόν χαρακτήρα(56). Εν τούτοις η απόλυτος συσχέτισις του ημερολογιακού προς τον οικουμενισμόν και η εμφάνισις αυτού ως αποκλειστικού καρπού των νεωτεριστικών εν τη Εκκλησία τάσεων ου μόνον αυθαίρετος τυγχάνει, αλλά και προδήλως εσφαλμένη μη επιβεβαιουμένη ούτε εκ των πηγών, ούτε εκ των συνθηκών υφ' ας προεβλήθη τούτο και επεβλήθη.

---

Σημειώσεις

1. Πρακτικά... σ. 51. Βλ. και ανωτ. σ. 72 επ. Έγραφε σχετικώς εν έτει 1924 ο Μητροπολίτης Κυζίκου Καλλίνικος ότι ακούων τις ή αναγινώσκων τας περί δογματικής φύσεως της γενομένης ημερολογιακής μεταβολής απόψεις «απορεί και εξίσταται διερωτώμενος μη τοι γε εθίγη ή ανετράπη ή κατεπροδόθη το δόγμα του ομοουσίου της Αγίας Τριάδος ή της ενανθρωπήσεως ή έτερόν τι θεμελιώδες δόγμα της Ορθοδοξίας, ή απλώς πρόκειται περί επιστημονικού αστρονομικού ζητήματος ουδεμίαν άμεσον ή έμμεσον σχέσιν έχοντος προς την θρησκείαν και το δόγμα αυτής, ως αποτελούντος του παλ. ημερολογίου αναχρονισμόν και αδικαιολόγητον εμμονήν εις απηρχαιωμένον σύστημα αποδειχθέν λελανθασμένον υπό της επιστήμης...». (Βλ. Καλλινίκου, Μητροπολίτου Κυζίκου, Επί του Νέου Ημερολογίου, εν: «Εκκλησία» Α' σ. 428).

2. Πρακτικά...σ. 211.

3. «Εκκλησία» Α' σ. 371 επ.

4. Βλ. υπ' αριθμ. 1356/7-10-23 έγγραφον Πατριάρχου Αντιοχείας. Πρβλ. Σ. Γ. Το ημερολογ. ζήτημα, εν: «Ορθοδοξία» Α' σ. 63. Νικολάου, Μητροπολίτου Νουβίας, Συνέντευξις περί ημερολογίου, εν: «Ιερός Σύνδεσμος» έτος Ε', περίοδος Δ' 31-1-27 αρ. 2.

5. Υπ' αριθμ. 4004/18-31 Ιανουαρίου 1924 έγγραφον του Πατριάρχου των Σέρβων Δημητρίου προς τον Μακ. Αθηνών Χρυσόστομον. .Βλ. τούτο εν: «Εκκλησία» Α' σ. 365.

6. «Εκκλησία» Α' σ. 371 επ.

7. Παρά Αρχιμ. Θ. Στράγκα, ένθ. ανωτ. τ. Β' σ. 1289. Βλ. και ανωτέρω σ. 122 επ. Και Βasil Sakkas, The calendar question, ένθα υποστηρίζεται το αδύνατον του διαχωρισμού του δόγματος από των στοιχείων της καθημερινής ζωής και δράσεως της Εκκλησίας. (εν: Orthodox Life, vol. 22, 1972 σ. 23).

8. Β. Σακκά, Απάντησις εις τον αιδεσ, π. Επιφ. Θεοδωρόπουλον...σ. 15.

9. Πρβλ. και Ιεζεκιήλ, Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων, Το Νέον Ημερολόγιον και το Πατριαρχείον Αλεξανδρείας, εν: «Ανάπλασις» 1927 σ. 176.

10. Το γεγονός ότι μετά τον θάνατον του Πατριάρχου Φωτίου το Πατριαρχείον Αλεξανδρείας μετέβαλε στάσιν έναντι του θέματος και δι' επισήμου αυτού δηλώσεως εδέχθη ότι «ουδέποτε προσέδωκε δογματικόν χαρακτήρα εις την διόρθωσιν του Ημερολογίου» («Εκκλησία», 1927 σ. 13 ) , αλλ' απλώς απεδοκίμασε την μονομερή και εσπευσμένην μεταβολήν του ημερολογίου, αξιώσαν την συγκρότησιν Συνόδου έστω και μόνον τοπικής προς λήψιν αποφάσεως όχι επί του ημερολογίου μόνον αλλά και επί του Πασχαλίου ( «Πάνταινος» 1926 σ. 808 ) καθιστά σφόδρα πιθανήν την εκδοχήν ότι η τοιαύτη του Φωτίου γνώμη, απετέλει προσωπικήν αυτού μάλλον τοποθέτησιν έναντι του ημερολογίου. Πάντως διά την τοιαύτην γνωσιμαχίαν διεμαρτυρήθησαν εντόνως οι εν Ελλάδι παλαιοημερολογίται προς τον νέον Πατριάρχην Αλεξανδρείας Νικόλαον τον Ε', αιτούμενοι εξηγήσεις, (Πρβλ.Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Επιστολή προς τον Πατριάρχην Αλεξανδρείας Νικόλαον τον Ε', 1936, εν: «Υπομνήματα -Επιστολαί - Απολογίαι» σ. 25-36 ).

11. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Ακριβής θέσις του Ημερολογιακού ζητήματος. Αθήναι 1950 σ. 12. Πρβλ. και του αυτού, Ανοικτή επιστολή... σ. 6-7. Του αυτού, Κρίσεις επί της γνώμης της επί του Συντάγματος...σ.4-5. Πολυκάρπου, (Λιώση) Επισκόπου Διαυλείας, Κρίσεις επί της πρώτης παρατηρήσεως... σ. 18-19. Δ. Παυλή, Εκκλησία και Επιστήμη σ. 11. Πρβλ. και Ευγενίου Τόμπρου, Εκκλησία, δεχθείσα το Γρηγοριανόν (παπικόν) Ημερολόγιον... εν: «ΚΕΟ» Οκτώβριος 1971 σ. 12.

12. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Εισήγησις: εις τι Α' Πανελλαδικόν Συνέδριον των οπαδών του Ιουλιανού Εορτολογίου, εν: «Το Α' Πανελλαδικόν Συνέδριον ...» Αθήναι 1947 σ. 16. Κυπριανού Λαχανά, Ποία η διαφορά μεταξύ Παλαιού και Νέου Ημερολογίου, Αθήναι 1972 σ. 15-16.

13. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Θέσις του εορτολογικού ζητήματος από απόψεως Κανονικής, Εκκλησιαστικής και Εθνικής, εν: «Το Α'. Πανελλαδικόν Συνέδριον...» σ. 44.

14. Σ. Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ένθ. ανωτ. σ. 27. Γ. Ευστρατιάδου, ένθ. ανωτ. σ. 82 επ. Πρωθιερέως Ευγενίου Τόμπρου, Άνθη και κρίνα Ορθοδοξίας, Αθήναι 1960. σ. 27-31.

15. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Θέσις... σ. 55. Πρβλ. και Μάρκου μοναχού, Φύλακες γρηγορείτε. Η Ορθοδοξία εν πολέμω σ. 10. Συλλόγου Ορθοδόξων Βεζνίκου Σερρών, Το Ημερολόγιον, Θεσ/νίκη σ. 9. Γ. Ευστρατιάδου, ένθ. ανωτ. σ. 82 επ. ένθα υποστηρίζεται ότι «η ενότης της πίστεως, η ενότης της θ. λατρείας είναι τι θεμελιώδες διά την Εκκλησίαν και είναι τι υπερδογματικόν». Πρβλ. και Πρωθιερέως Ευγενίου Τόμπρου, ένθ. ανωτ. σ. 9 επ. Πρβλ. προς τούτοις και Ιω. Βώκου, Η διάσπασις της Ορθοδοξίας, Αθήναι 1977, σ. 5 επ. Μητροπόλεως ΓΟΧ Πειραιώς και Ζ. Σαλαμίνος, Υπό το φως της Ορθοδόξου πίστεως, (Εκθεμελίωσις των κακοδόξων θέσεων της εφημερίδος «Ορθόδοξος Τύπος» επί της εισαγωγής της ημερολογιακής καινοτομίας εν έτει 1924 υπό της Ελλαδικής κρατούσης Εκκλησίας, Αθήναι, 1977 σ. 48 επ.). Εν τούτοις ο «Μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης» Χρυσόστομος εν έτει 1929 γραπτώς υπεστήριζε ταναντία, ότι δηλαδή «το Ημερολόγιον αυτό καθ' εαυτό ουδεμίαν έχει σχέσιν και σημασίαν με την πίστιν και την ηθικήν, εξ ων απορρέει η ψυχική του ανθρώπου σωτηρία» Βλ. εν: Δωροθέου, (Κοτταρά) Μητροπολίτου Λαρίσης, Η νομοκανονική θέσις..., εν: «Νομοκανονικαί Έρευναι» σ. 190.

16. Ευσεβίου, Εκκλ. Ιστορία 5,25. Πρβλ. και Κ. Κοντογόνου, Εκκλ. Ιστορία από Χριστού γεννήσεως μέχρι των καθ' ημάς χρόνων. Αθήναι 1876 σ. 216. Β. Στεφανίδου, Εκκλ. Ιστορία... σ. 111. Γ. Κονιδάρη, Γενική Εκκλ. Ιστορία Δ. Μπαλάνου, Περί το Παλαιοημερολογητικόν, εν: «Εκκλησία» 1948 σ. 237-238. Μηνά Χριστοδούλου: Το Πάσχα, εν: «Ε.Α.» 1883, σ. 432, Παρθενίου Πολάκη, Ιστορικαί προϋποθέσεις του πρωτείου του Επισκόπου Κων/λεως, εν: «Θεολογία» 1952 σ. 101.

17. Καλλινίκου, (Δεληκάνη) Μητροπολίτου Κυζίκου, Επί του νέου Ημερολογίου. Κων/λις 1924 σ. 6. Πρβλ. και Μ.Ξ.Π., Περι εν χρονίζον σχίσμα, εν: «Αθωνικοί Διάλογοι» 1974 τ. 22 σ. 24-25.

18. Ευσεβίου, Εκκλ. Ιστορία 5, 24. Βλ. και Παρθενίου Πολάκη, Ιστορικαί προϋποθέσεις... εν: «Θεολογία» 1952 σ. 101. Και άρθρον ανυπόγραφον υπό τον τίτλον: «Ιουλιανόν ή Γρηγοριανόν;» εν: «Ο.Τ.» 15-9-76 σ. 4.

19. Ρ.G. 102, 608.

20. Περί της διακρίσεως μεταξύ ουσιωδών και μη ουσιωδών εν τη θεία λατρεία βλ. Διονυσίου, Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης. Περι λειτουργικής ανανεώσεως εν τη Εκκλησία της Ελλάδος. Αθήναι 1972.

21. Βλ. και Γ. Κονιδάρη, Η θέσις της Καθολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας εν τή «Κοινωνία, των Εκκλησιών» εν: «Θεολογία» 1949 σ. 301 επ. και του αυτού, Η διαμόρφωσις της Καθολικής Εκκλησίας και οι τρεις Ιεράρχαι, εν «Θεολογία» 1955 σ. 407. Και Ευ. Θεοδώρου, Φαινιμενολογία του γνησίου ορθοδόξου πνεύματος και των εξ αυτού αποκλίσεων, Αθήναι 1972 σ. 28 επ.

22. Πρβλ. Αμ. Αλιβιζάτου, Το αίτιον των περί του Πάσχα ερίδων... σ. 45. «Ανάπλασις», 1932 σ. 299. Είναι γνωστόν το περιστατικόν όπερ συνέβη μεταξύ του Πάπα Αλεξανδρείας Προτερίου και του Ρώμης Λέοντος του Α'. Εκ τούτων ο μεν πρώτος, εχόμενος της επιστημονικής ακριβείας, επέμενεν όπως το Πάσχα του 454 εορτασθή τη 24η Απριλίου, ο δε δεύτερος, εχόμενος του ρωμαϊκού έθους και της παραδόσεως επέμενεν όπως ο εορτασμός τελεσθή τη 17η Απριλίου. Προς τούτο ο Λέων ηξίωσε παρά του Προτερίου, ίνα συμμορφωθή προς τους εν Ρώμη γενομένους σχετικούς υπολογισμούς, αλλ' ο Προτέριος ηρνήθη, μη μεταπεισθείς ούτε μετά την μεσολαβητικήν παρέμβασιν του Αυτοκράτορος Μαρκιανού. Τέλος ο Ρώμης Studio Unitatis et Pacis, χάριν δηλονότι της ενότητος και της ειρήνης υπεχώρησε, δηλώσας «non quia hoc ratio manifesta docuerit sed quia unitatis, quam maxime custodimus cura persuaserit». Πρβλ. «Εκκλησίαν» 1925 σ. 21.

23. Και μετά την Α' Οικουμενικήν Σύνοδον δεν ίσχυσεν εν και το αυτό ημερολογιακόν σύστημα καθ' απάσας τας Εκκλησίας. Ούτως ο μεν Μ. Αθανάσιος μετεχειρίζετο τους αιγυπτιακούς μήνας, προς καθορισμόν της εορτής του Πάσχα, ο δε Επιφάνιος ο Κύπρου εσημείου ταύτα εν τω προσδιορισμώ της ημερομηνίας της Βαπτίσεως του Κυρίου: «Κατά Αιγυπτίους Αθόρ δωδεκάτη, προς εξ ειδών νοεμβρίων, κατά έλληνας Δίου ογδόη, κατά Αθηναίους Μεταγειτνιώνος εβδόμη». Πρβλ. εν: Χρυσοστόμου (Α' ), Αρχιεπισκόπου Αθηνών..., Ημερολογιακά Α' 1926 σ. 31 και «Εκκλησίαν» 1926 σ. 346. Ανθίμου, Μητροπολίτου Μαρωνείας, Το ζήτημα του Ημερολογίου..., εν: «Εκκλησία» 1932 σ. 425,ένθα παρατίθενται εν εκτάσει τα υπό των επί μέρους αρχαίων Εκκλησιών τηρούμενα διάφορα κατά περιοχάς ημερολόγια, εν συναφεία προς τας κατά τόπους Πολιτείας. Ως προς τον χρόνον του Πάθους του Σωτήρος βλ. Callias Sravridis, Chronologie de la passion. Etude historique et scriptulaire, Paris 1834. Πρβλ. και «Εκκλησίαν» 1934 σ. 108.

24. Πρβλ. Χρυσοστόμου (Α'), Αρχιεπισκόπου Αθηνών..., Ημερολογιακά Β' 1929 σ. 3: Ου μην αλλά και έτεραι μείζονος ή ελάσσονος σημασίας διαφοραί μεταξύ των Εκκλησιών ως λ.χ. η διά τριττής ή, άπαξ καταδύσεως βάπτισις, η παροχή ή μη τοις νηπίοις της Θ. Μεταλήψεως, η χρονολογία εορτασμού των Χριστουγέννων, της εορτής των Αγ. Αποστόλων κλπ. δεν υπήρξαν ικαναί ίνα διασπάσωσι τους δεσμούς ενότητος των Εκκλησιών προς αλλήλας: Βλ. και «Τρεις Ιεράρχας» 1959 σ. 19.

25. Πρβλ. Γ. Ευστρατιάδου, ένθ' ανωτ, σ. 94. επ. Και κατ' Επιφάνιον «... επειδή (δε ) προ του Κων/νου τα σχίσματα ην και ην χλεύη των Ελλήνων λεγόντων και χλευαζόντων την εν τη Εκκλησία διαφωνίαν επί Κων/νου διά της των Επισκόπων σπουδής συνηνώθη μάλλον το σχίσμα εις μίαν ομόνοιαν. Τι ουν τούτου εστι προύργιαίτερον και χαριέστερον, από γης περάτων εν μιά ημέρα απαλλάττειν λαόν Θεώ συμφωνιών τε και αγρυπνιών και τας αυτάς ημέρας ίσας φέρειν έν τε αγρυπνίαις και δεήσεσι και ομονοία και λατρεία, νηστεία, τε και ξηροφαγία και αγνεία και ταις άλλαις ταις κατά την πανσεβάσμιον ταύτην ημέραν αγαθαίς Θεώ ευαρεστήσεσι;» (P.G. 42, 371). Και η απόφασις του εν Μόσχα Συνεδρίου τη 9/17 Ιουλίου 1948 επί τη 50ετηρίδι επαναφοράς της Πατριαρχικής αξίας της Ρωσικής Εκκλησίας συνελθόντος, εδέχθη ότι η εκκλησιαστική ενότης διαφυλάσσεται εν τη απαρεγκλίτω τηρήσει των περί εορτασμού του Πάσχα διατάξεων, εκάστης Εκκλησίας δυναμένης να χρησιμοποιή διά τας ακινήτους εορτάς το εν αυτή ισχύον ημερολόγιον. Βλ. Ι. Καρμίρη, Επί του Εκκλ. Ημερολογίου. Μία πρόσφατος απόφασις των ομοδόξων σλαυικών Εκκλησιών, εν: «Εκκλησία» 1952 σ. 219-220. Πρβλ. και το εν κυρίω άρθρω της «Εκκλησίας» ομολογούμενον: «καλόν βεβαίως θα ήτο η διόρθωσις του Ιουλιανού Ημερολογίου να εγίνετο υπό της όλης ορθοδόξου Εκκλησίας ταυτοχρόνως...» («Εκκλησία» 1926 σ. 337).

26. Προς τους Αφρικανούς Επισκόπους.

[…]

43. Βλ. Σάββα Αγουρίδου, Οι Πατέρες της Εκκλησίας ως ερμηνευταί των Αγ. Γραφών, εν: «Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Επίσημοι λόγοι εκφωνηθέντες κατά το έτος 1971-72» Αθήναι 1973 σ.181.

44. Τοιαύται περιπτώσεις μεταθέσεως εορτών αναφέρονται μεταξύ άλλων και η μεταξύ 11-17 Οκτωβρίου κινουμένη μνήμη των αγίων Πατέρων της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου, η μεταξύ 11-17 Δεκεμβρίου κινουμένη μνήμη των αγίων Πατέρων των από Αδάμ μέχρις Ιωσήφ του Μνήστορος, η από της 20ής Δεκεμβρίου μετάθεσις τη προτεραία της μνήμης του αγίου Ιγνατίου, ει τύχοι αύτη τη Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως. Πλήρη ανάλυσιν απασών των περιπτώσεων τούτων βλ. εν Ε. Φαρλέκα, Μετάθεσις εορτών, εν: «Εκκλησία» 1926 σ. 99-101. Ωσαύτως επειδή ενίοτε η εορτή του Ευαγγελισμού συμπίπτει, κατά το λελανθασμένον Ιουλιανόν Ημερολόγιον, τη Μ. Παρασκευή τω Μ. Σαββάτω «η αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία,...κατιδούσα την διαφωνίαν και σύγχυσιν την συμβαίνουσαν ανά πάσας τας εν πόλεσι και κώμαις Εκκλησίας, μέριμναν και περί της του Ευαγγελισμού μεγάλης πανηγύτεως ανελάβετο. Και δη...διετάξατο την της εορτής μετάθεσιν, εάν τύχη εν ταις δυσί πενθίμοις ταύταις ημέραις, εις την κυριώνυμον του Πάσχα ημέραν, ίνα τα χαρμόσυνα συνάδωνται και συμμελωδώνται, οικονομικώς αποκλείουσα την ανάμιξιν των φαιδρών μετά των πενθίμων», εξαιρέσει των μοναστηριακών τυπικών ανεπάφων διαμενόντων (Βλ. Τ.Μ.Ε. Μαρτίου κε' παράγρ. 69 ). Περαιτέρω ανάλυσιν της περιπτώσεως ταύτης βλ. εν: Γ. Μπεκατώρου, Τάξις Ι. Ακολουθιών 1979 σ. 3 επ. Πρβλ. και «Εκκλησίαν» 1927 σ. 25-26 ένθα στοιχεία περί της πραγματικής μετατοπίσεως των εορτών λόγω του αστρονομικού σφάλματος του Ιουλιανού Ημερολογίου. Ούτως η 23η Απριλίου του 325 μ.Χ., κατά το 453 θα έδει να είναι η 24η Απριλίου, εάν ήθελέ τις πλήρη ταύτισιν και σύμπτωσιν ημερομηνιών, ως και περί του ασχέτου των ημερομηνιών προς τε τα πρόσωπα των αγίων και τα γεγονότα. Ορθώς και η «Εκκλησία» παρετήρει ότι οι φρονούντες ότι «η εορτή λ.χ. των Θεοφανείων δεν έχει αξίαν εάν δεν εορτασθή την 19ην Ιανουαρίου, ήτις κατά το εσφαλμένον ημερολόγιον ονομάζεται 6 Ιανουαρίου» απομακρύνονται της εν πνεύματι αληθούς λατρείας και εις τον κατά των Φαρισαίων έλεγχον του Κυρίου υπάγονται. («Εκκλησία» 1927 σ. 26 ). Σκώπτων ο «Μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης» Χρυσόστομος την συχνάκις εν τω Τυπικώ απαντώσαν, μετά την «διόρθωσιν» του Ιουλιανού Ημερολογίου, μετάθεσιν της εορτής του Αγ. Γεωργίου, ευρίσκει ταύτην αδικαιολόγητον «ωσεί ο Μεγαλομάρτυς άγιος Γεώργιος να ήτο δημοδιδάσκαλος ή άλλος τις των δημοσίων υπαλλήλων, μετατιθεμένων δι' ενός υπουργικού Δ/τος»! (Βλ. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης, Απάντησις εις μίαν διατριβήν... σ. 5-6 ). Πρβλ. και Αγ. Μοναχού, Το Ημερολογιακόν ζήτημα εν: «Ο.Τ.» 1-6-72.

45. «Γνωστόν - έγραφε - ότι η εορτή των Χριστουγέννων εωρτάζετο προ αιώνων εν τη αρχαία Εκκλησία, τη αυτή ημέρα μετά της εορτής των Θεοφανείων, αλλά μετετέθη εις την 25ην Δεκεμβρίου, και η 1η του έτους ήρχετο άλλοτε τη 1η Σεπτεμβρίου. Επίσης ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος απέθανε τη 14η Σεπτεμβρίου (407) αλλ' η Εκκλησία μετέθηκε την μνήμην του θανάτου αυτού εις την 13ην Νοεμβρίου...Και όμως ταύτα διορθωθέντα οι ορθόδοξοι λαοί απεδέχθησαν άνευ αντιρρήσεων, διότι ουδόλως προύκειτο περί ζητήματος την πίστιν θίγοντος» «Εκκλησία» Α' σ. 411. Εν τούτοις την μεταφοράν των εορτών οι παλαιοημερολογίται χαρακτηρίζουσιν ως θεομάχον ενέργειαν. (Καλλίστου, Κορινθίας, Το Εορτολόγιον ... σ. 15 ). Ως προς τα μορφολογικά αγιολογικά στοιχεία εκάστης εορτής εν τη καθ' ημάς Εκκλησία πρβλ. Γ. Τσέτση, Η ένταξις των αγίων εις το εορτολόγιον της Εκκλησίας εν: «Ορθοδοξία» 1962 σ. 412 επ. Εσφαλμένος τυγχάνει, κατά ταύτα, ο ισχυρισμός της εισηγήσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος προς την Πανορθόδοξον Μεγάλην Σύνοδον επί του ημερολογιακού, ότι είναι «πρωτοφανές εις τα χρονικά της Εκκλησίας» το γεγονός, όπερ σήμερον απαντάται εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία, της διαφοράς δηλονότι των 13 ημερών εν τω εορτασμώ των ακινήτων εορτών υπό των ακολουθουσών το παλαιόν ή το νέον ημερολόγιον Εκκλησιών. (Βλ. Εκκλησ. Ελλάδος, Το Ημερολογιακόν ζήτημα... σ. 10 ).

46. Ρ.G. 48,864. Και εν Ιεροσολύμοις ο χωρισμός της εορτής των Χριστουγέννων από της των Θεοφανείων επήλθε μόλις κατά το τέλος του δ' αιώνος. Βλ. Χρυσοστόμου (Α' ), Αρχιεπισκόπου Αθηνών..., Ιστορία της Εκκλησίας Ιεροσολύμων, Αθήναι 1970 σ. 134. Πρβλ. Του αυτού Η εορτή των Χριστουγέννων εν τε Εκκλησία Ιεροσολύμων, εν: «Ν. Σιών » 1938 σ. 3-18, 113-128. Αρχιμ. Ιωήλ Γιαννακοπούλου: Παλαιόν και Νέον Ημερολόγιον ... σ. 19 επ. Dr. Βernard Botte, Les origines de la Noel et de l' Εpiphanie, Louvain 1932. Βλ. κριτικήν επ' αυτού υπό Χρυσοστόμου (Α' ) Αρχιεπισκόπου Αθηνών, εν: «Θεολογία» 1933 σ. 265-271).

47. Ενίοτε και θεσμούς ανεθεώρησεν η Εκκλησία, μη απτομένους βεβαίως των δογμάτων, αναλόγως των εκάστοτε αναγκών, και ιερών Κανόνων εδέχθη σιωπηρώς την αχρησίαν αφήσασα τούτους σιωπηρώς εις αφάνειαν, επ' ωφελεία άλλης αντιθέτου πράξεως, ως τούτο συνέβη λ.χ. εις την περίπτωσιν του 101 Κανόνος της Πενθέκτης Οικουμ. Συνόδου, καταδικάζοντας την χρήσιν λαβίδος ή άλλου οργάνου κατά την Θ. Μετάληψιν και διατάσσοντος, επί ποινή αφορισμού, την μετάληψιν των λαϊκών καθ' ον τρόπον μεταλαμβάνουσι σήμερον οι κληρικοί (Πρβλ. «Οι Τρεις Ιεράρχαι» 1959 σ. 19 ). Αρχιμ. Ιωήλ Γιαννακοπούλου, ένθ. ανωτ. σ. 28 επ., και άλλους δι' άλλων αντικατέστησεν ως λ.χ. τον ΛΖ' Αποστολικόν και τον Ε' της Α' Οικουμενικής Συνόδου, διά του Η' της εν Τρούλλω, και του Στ' της Ζ', τον ΛΑ' Αποστολικόν διά των ΙΓ', ΙΔ' και ΙΕ' της Πρωτοδευτέρας. Βλ. «Εκκλησίαν» 1934 σ. 19. Ορθότατα ουν οι Πατριάρχαι της Ανατολής διέλαβον εν Εγκυκλίω αυτών προς τους Άγγλους. Αρχιεπισκόπους: «Εκ τών Εκκλησιαστικών βιβλίων δήλόν εστι ότι έθη μεν και τάξεις παρηλλαγμέναι ήσαν τε και εισίν εν διαφόροις τόποις και Εκκλησίαις».

48. Πρβλ. , Γ. Μαντζαρίδου, Η αρχή της εκκλησ. ενότητος κατά τους Πατέρας της Εκκλησίας μέχρι του Γ' αιώνος, εν: «Γρηγ. Παλαμάς» 1973 σ. 465.

49. Βλ. Κ. Μπόνη, Ο άγ. Ιγνάτιος ο Θεοφόρος και αι περί Εκκλησίας αντιλήψεις αυτού εν: «Ορθόδ. Σκέψις» 1958 σ. 21. Γ.Κονιδάρη, Η διαμόρφωσις της Καθολικής Εκκλησίας μέχρι των αρχών του ε' αιώνος και οι τρεις Ιεράρχαι, Αθήναι 1955 σ. 27. Πρβλ. και Κυπριανου Καρχηδόνος, De catholicae ecclesiae unitate. Ομοίως Χρυσοστόμου (Α'), Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Επίτομος Εκκλησιαστική Ιστορία. Κεφ. Δ' Εσωτερική οργάνωσις της Εκκλησίας, παράγρ. 32., Η ενότης της Καθολικής Εκκλησίας, εν: «Ανάπλασις» 1924 σ. 27. Ι. Ζηζιούλα, Η ενότης της Εκκλησίας εν τη Θ. Ευχαριστία και τω Επισκόπω. Αθήναι 1965 σ. 9. Κ. Μουρατίδου, Σχέσις Εκκλησίας και Πολιτείας σ. 123. Μαξίμου, Μητροπολίτου Σάρδεων, Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον... σ.. 15.

50. Εκκλησίας Ελλάδος, Το Ημερολογιακόν ζήτημα... σ. 8-9. Ως προς την Εκκλησίαν Βουλγαρίας βλ. ειδικώτερον Eastern Churches review, (autumn 1970 ) και «Άγιον Κυπριανόν» 1972 φ. 65 σ. 49-50.

51. Εκκλησίας Ελλάδος, Το Ημερολογιακόν ζήτημα, Εισήγησις προς την Πανορθόδοξον Μεγάλην Σύνοδον - Αθήναι 1971 σ. 7.

52. Ένθ. ανωτ. σ. 11-12.

53. Βλ. και κατωτέρω σελ. 1.62 επ.

54. Αρχ. Επιφ. Θεοδωροπούλου, Άρθρα, μελέται, επιστολαί. Α' σ. 182 επ. 55.-Βλ. την Διακήρυξιν του Οικουμενικού Πατριαρχείου έτους 1920, εν ή η παραδοχή ενιαίου ημερολογίου προς ταυτόχρονον εορτασμόν των μεγάλων χριστιανικών εορτών υπό πασών των Εκκλησιών τίθεται ως μέσον προς επίτευξιν αγαθόφρονος διαθέσεως μεταξύ των Εκκλησιών, εν Ιω. Καρμίρη: Τα δογματικά... τ. Β' σ. 958-959.

56. Β. Σακκά, Υπόμνημα προς τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπον Μόντρεαλ και παντός Καναδά κ. Βιτάλιον σ.12

"ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ"

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗ,
† Αρχιεπισκόπου Αθηνών