Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ ο Ελεήμων,

   Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ ο Ελεήμων, γεννήθηκε το 1193 στο ιστορικό Κάστρο της Θράκης, στο Διδυμότειχο. Καταγόταν από οικογένεια η οποία βρισκόταν κοντά στη βασιλική σύγκλητο, αφού ο παππούς του Κωνσταντίνος, ο Βατάτζης λεγόμενος, ήταν Στρατοπεδάρχης του βασιλέως Μανουήλ του Κομνηνού.

   Όταν κοιμήθηκαν οι γονείς του Ιωάννη, του άφησαν πολύ μεγάλη περιουσία, την οποία όμως ως σώφρων εκείνος, μοίρασε στους φτωχούς, καθώς και σε αφιερώματα στους Ιερούς Ναούς και τις Εκκλησίες, διότι “μακάριοι οι αγαπώντες την ευπρέπειαν του οίκου Σου”…

   Στη συνέχεια ο Ιωάννης, μια που η Κωνσταντινούπολη ήταν στα χέρια των Φράγκων, κατευθύνθηκε στο Νύμφαιο της Βιθυνίας, όπου και ήταν η έδρα της αυτοκρατορίας μας, αφού από το 1204 ο Πόλη είχε αλωθεί και κατακυριευθεί με δόλο από τους “Σταυροφόρους” και νέος αυτοκράτωρ είχε ανακηρυχθεί στη Νίκαια της Βιθυνίας ο ευσεβέστατος Θεόδωρος Λάσκαρης, ο ποιητής της Μεγάλης Παράκλησης στην Παναγιά, την οποία και ψάλλουμε εναλλάξ με την Μικρή, κάθε ημέρα, από την 1^η έως τις 15 Αυγούστου!

   Εκεί κατέφυγε λοιπόν ο Ιωάννης, για να βρει ένα θείο από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν Ιερεύς στα ανάκτορα του Θεοδώρου Λάσκαρη. Έτσι, γνωρίστηκε με τον καλό βασιλέα, αλλά ούτε στιγμή δεν υπερηφανεύτηκε για εκείνη τη συναναστροφή του, αλλά εξακολούθησε να είναι φιλικός και ταπεινός με όλους, ευπρόσιτος, πράος, άκακος, γαλήνιος, σεμνός και πάντα ήρεμος στο διάλογο. Έτσι, με όλα αυτά τα χαρίσματα, ήταν αξιαγάπητος τόσο, που η αρετή του έλαμψε μπροστά στα μάτια του Αυτοκράτορα Θεοδώρου, ο οποίος και του έδωσε ως σύζυγο τη θυγατέρα του Ειρήνη. Για να τη λάβει όμως γυναίκα του, χρειάστηκε να μονομαχήσει με το Λατίνο Κόραδο, που καυχιόταν για τη δύναμή του! Όμως ο Ιωάννης Βατάτζης τον νίκησε, λέγοντας “Κύριε Ιησού Χριστέ, βοήθει μοι”, σαν δεύτερος Νέστορας!

   Όταν ο βασιλιάς-υμνογράφος του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα κοιμήθηκε, ανέλαβε την Αυτοκρατορία ο ίδιος στα 1222 μ.Χ., ως Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης. Και από τότε έδειξε για μια ακόμη φορά, πόσο σοφή ήταν η εκλογή του Θεόδωρου. Έγινε λοιπόν από τότε ο Ιωάννης, ο προστάτης των αδικουμένων, ο δικαιότατος κριτής, η πηγή η αστείρευτη της ελεημοσύνης, τόσο, που του δόθηκε το προσωνύμιο Ελεήμων!!!

   Ήταν ακόμη ευσεβής και πιστός στην Ορθοδοξία βασιλεύς και όχι μόνο έδειξε, αλλά και κατάφερε με το ζήλο του να βαπτιστούν Χριστιανοί όλοι οι Ιουδαίοι της επικράτειάς του!!!

   Επίσης, προσπάθησε τα μέγιστα, να γίνει η επανΕνωση των Εκκλησιών, δηλαδή να αναγνωρίσει η Δύση το ορθό Δόγμα. Κατάφερε μάλιστα να αποσταλούν πρέσβεις από τον Πάπα Γρηγόριο Θ’ και να αρχίσει διάλογος, προεξάρχοντος από τη δική μας πλευρά του τότε Πατριάρχου Γερμανού του νέου. Ο Ιωάννης θα κατάφερνε τότε το ευχόμενο, αλλά δυστυχώς οι Δυτικοί δεν θέλησαν στο τέλος να αφαιρέσουν την αντιορθόδοξη προσθήκη από το Σύμβολο της Ορθής Πίστεως, δηλαδή το “και εκ του Υιού εκπορευόμενον”…

   Ο Βατάτζης, υπήρξε ο προστάτης και συμπαραστάτης της αγροτικής και αστικής τάξης και επιδίωκε διαρκώς την άνοδο του βιοτικού επιπέδου κυρίως των γεωργών και κτηνοτρόφων, αφού για να τους βοηθήσει έκανε μεγάλη απογραφή (κάτι σαν Εθνικό Κτηματολόγιο) και επίταξε κατόπιν τεμάχια γης από τους μεγαλοκτήμονες και τους αριστοκράτες και τα διένειμε σε όλους τους φτωχούς υπηκόους του, ώστε να ζουν άνετα και ανθρώπινα!!! Στάθηκε αληθινός “πατέρας των Ελλήνων”, πατάσσοντας με κάθε τρόπο την εκμετάλλευση του λαού, νιώθοντας κάθε λεπτό όχι σαν απλός βασιλιάς, αλλά ως ταγμένος από το Θεό να βοηθάει το λαό του και τους αδικουμένους! Έλαβε ακόμη και μέτρα οικονομίας τέτοια, που απαγόρευαν τη σπατάλη του ιδιωτικού πλούτου, ενώ ίδρυσε φιλανθρωπικούς και ευκτήριους οίκους, πτωχοκομεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, βιβλιοθήκες, έχτισε Ναούς και βοήθησε αποφασιστικά τα Μοναστήρια μας.

   Μάλιστα τέτοια ήταν η πολιτική ποιότητά του, που όταν κάποτε συνάντησε το γιο του Θεόδωρο στο κυνήγι να φορά πολυτελή ρούχα, αρνήθηκε να τον χαιρετήσει! Και όταν το παιδί του τον ρώτησε σε τι είχε σφάλει, ο Ιωάννης απάντησε ότι εκείνα τα μεταξωτά και χρυσούφαντα που φορούσε ο γιος του ήταν από το αίμα του λαού του και πως θα έπρεπε να ξέρει ότι κάθε έξοδο, πρέπει να γίνεται για τον λαό, διότι ο πλούτος των βασιλέων, στο λαό ανήκει!!!

   Η πίστη του στο Θεό ήταν πολύ μεγάλη και τον βοήθησε αποφασιστικά σε κάθε του βήμα, όπως και τότε που χρειάστηκε να μονομαχήσει με τον σκληρόΑζατίνη, Σουλτάνο του Ικονίου, που συχνά πυκνά λεηλατούσε τις πόλεις μας που ήταν κοντά στον ποταμό Μαίανδρο. Άκουσε τότε νοερά θεία φωνή, που του έλεγε:

   “Ο σταυρωθείς εγήγερται, ο μεγάλαυχος πέπτωκεν, ο καταπεσών και συντριβείς ανώρθωται” και πήρε ευθύς τέτοια δύναμη, ώστε όρμησε και κατανίκησε τον τρομερό Σουλτάνο!!!

   Ποτέ ο Ιωάννης Βατάτζης δεν έβγαζε από το νου του το μεγάλο ποθούμενο, την ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως και την ανασύσταση της Ελληνοχριστιανικής Αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό εργάστηκε και προς την κατεύθυνση αυτή με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Σώφρων, συνετός και προνοητικός στην πολιτική του, αν και είχε εκλέξει ικανότατους στρατηγούς, επιδίωκε την αποφυγή των μαχών. Γνώριζε να μην αναλαμβάνει τίποτε πριν το προπαρασκευάσει κατάλληλα, ενώ είχε βαθιά ευσέβεια και έδειχνε σεβασμό και στον πιο απλοϊκό μοναχό. Ο λαός τον αγαπούσε και η Εκκλησία προσευχόταν με χαρά για αυτόν! Και εκείνος, ακόμη πιο πολύ προχωρούσε προς τον ιερό σκοπό της πατρίδας.

   Νίκησε τους Λατίνους που κρατούσαν όμως ακόμα σκλαβωμένη την Πόλη και τους επέβαλε τη συνθήκη του 1225, με την οποία κατελάμβανε όλα τα Μικρασιατικά εδάφη, εκτός από αυτά που ήταν κοντά στη Νικομήδεια και απέναντι από την Κωνσταντινούπολη.

   Κατασκεύασε κατόπι ισχυρό στόλο και ελευθέρωσε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Κω και άλλα νησιά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, υπολογίζοντας σωστά ότι κουμάντο στο Αιγαίο κάνει όποιος έχει στόλο και άρα οι Λατίνοι χωρίς πολεμικά πλοία και βάσεις, δεν θα κρατούσαν για πολύ ακόμη τη Θεοφύλακτη. Έπιασε λοιπόν και τα Στενά της Έλλης (Ελλήσποντος) και επιχείρησε τις πρώτες επιθέσεις στα περίχωρα της Βασιλίδας, πετυχαίνοντας στα 1225 να απελευθερώσει τη στρατηγικά σημαντική Αδριανούπολη! Ο δρόμος πια για την Πόλη του Κωνσταντίνου ήταν ανοιχτός!

   Στα ανατολικά προελαύνουν εκείνο τον καιρό οι Μογγόλοι, που νικούν το Σουλτάνο του Ικονίου, ο οποίος αναγκάζεται να ζητήσει συνθήκη με τη Νίκαια, παύοντας προς το παρόν να αποτελεί κίνδυνο, λύνοντας τα χέρια του Βατάτζη, που κατατροπώνει τώρα και τους Βουλγάρους στα 1246 και ελευθερώνει το κομμάτι Αξιός - Έβρος ποταμός, ενώ οι καμπάνες κοντεύουν να σπάσουν από τη χαρά τους όταν ο Ιωάννης Βατάτζης, ο Άγιος Βασιλιάς, μπαίνει με συγκίνηση στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας μας, στην Πόλη του Αγίου Δημητρίου, στη Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη, τον Δεκέμβριο της ίδιας ευλογημένης χρονιάς!

   Όμως, η καλή του σύντροφος, η Ειρήνη Λάσκαρι, κλείνει για πάντα τα μάτια της και κείνος θα κρατήσει για πάντα μέσα του ανεξίτηλη τη γλυκιά μνήμη της. Όμως ξέρει πως ο εαυτός του δεν του ανήκει, αλλά αξίζει να το κάνει κάθε μέρα θυσία για το λαό του και την πατρίδα! Έτσι ο Ιωάννης, έχοντας αναπτύξει μια φιλία με το Γερμανό αυτοκράτορα Φρειδερίκο Β’, δέχεται να γίνει ο γάμος του με την κόρη του Φρειδερίκου Κωνσταντία, ως επισφράγησημιας πανίσχυρης συμμαχίας, που θα τρομάξει την Ευρώπη και ιδίως τους Λατίνους, που πιέζονται τώρα πανταχόθεν.

   Αλλά, ενώ ο Ιωάννης Βατάτζης έφτιαξε ένα πανίσχυρο κράτος από τις στάχτες του Βυζαντίου και είχε σφίξει ασφυκτικά τον κλοιό γύρω από την Κωνσταντινούπολη, στις 4 Νοεμβρίου του 1254 αφήνει την τελευταία πνοή του, επάνω στο δρόμο για το όνειρο, επάνω στο δρόμο για το καθήκον, την Πίστη του Θεού, το Χρέος για την Πατρίδα, την Αγάπη για το λαό…

   Το τίμιο σώμα του ευσεβεστάτου, δίκαιου, γενναίου και ελεήμονος βασιλέα, ενταφιάστηκε σε ένα Μοναστήρι που είχε κτίσει ο ίδιος και το είχε ονομάσει Σώσανδρα, ενώ αργότερα δια θαυμαστής αποκαλύψεως ο ίδιος ο Ιωάννης, ζήτησε να μετακομισθεί το λείψανό του στη Μαγνησία (της Μικράς Ασίας). Όταν όμως πήγαν να ανοίξουν τον τάφο για να εκτελέσουν τη μετακομιδή, αντί να βγει η γνωστή δυσωδία, μια γλυκιά ευδία απλώθηκε τριγύρω, σαν να είχε ανθίσει απότομα κήπος αρωματικός! Αλλά δεν ήταν μονάχα αυτό. Ο νεκρός φαινόταν σαν να κάθεται επί βασιλικού θρόνου, χωρίς να έχει καμιά μελανότητα, καμιά δυσωδία, κανένα απολύτως σημείο που να φανέρωνε πως ήταν νεκρός!!! ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ήταν μέσα στον τάφο και το χρώμα του σώματός του ήταν όπως κάθε φυσιολογικού εν ζωή ανθρώπου! Έμοιαζε πραγματικά σαν ένας ολοζώντανος, αλλά ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ!!! Και μάλιστα και αυτά ακόμη τα ρούχα του επίσης είχαν διατηρηθεί επί επτά χρόνια αδιάφθορα και έμοιαζαν σαν να είχαν μόλις ραφθεί!!! Γιατί έτσι αντιδοξάζει ο Θεός εκείνους που Τον δοξάζουν στη γη!

   Μάλιστα από τότε το τίμιο λείψανο του Αγίου βασιλέως Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος έδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικάΧάρητι Θεού ασθένειες, διώκοντας δαίμονες και θεραπεύοντας ένα σωρό πάθη, με την κατοικούσα εν αυτώ Χάρη του Αγίου Πνεύματος!

   Αναφέρεται -όπως σημειώνεται σε ημερολόγιο που εξέδωσε το 2001 η Ιερά Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου- ότι μέχρι το 1992 “η μνήμη του αυτοκράτορα Ιωάννου του Ελεήμονος ετιμάτο κάθε χρόνοστην εκκλησία της Μαγνησίας, την οποία έκτισε ο ίδιος και στην οποία βρήκε την τελευταία ανάπαυσή του, καθώς και στο Νυμφαίον, την αγαπημένη του κατοικία” (Οστρογκόρσκυ).

   Όμως τι απέγινε ο Ναός εκείνος; Τι απέγινε το άφθαρτο λείψανο του “Μαρμαρωμένου Βασιλιά”; Τι σχέση έχει με το “θρύλο” και ποια με τις προφητείες για ανάκτηση της Πόλης, που τόσο και ο ίδιος είχε πασχίσει;

   ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΟΠΟΥ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ! ΠΟΙΟΙ ΤΟΝ ΕΙΔΑΝ ΚΑΙ ΠΟΤΕ:http://www.noiazomai.net/spilaio.html.

***

   ΣΗΜΕΡΑ, η μνήμη του Αγίου Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος, τιμάται και εορτάζεται στο βυζαντινό Διδυμότειχο, επάνω στην Εκκλησιά του Χριστού Σωτήρα του κάστρου, όπου και υπάρχει σαν θησαυρός η φορητή εικόνα του Αγίου, δημιούργημα της λαϊκής τέχνης του 1958, που πάνω της έχει γραμμένο και το Απολυτίκιό του:

“ Τον λαμπρόν Βασιλέα και των πιστών μέγα καύχημα και των νυμφαίων το κλέος, Ιωάννην τιμήσωμεν, εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, την μνήμηνεπιτελούντες αυτού, συμφώνως ανακράζοντες. Δόξα τω σε Δοξάσαντι, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα”

Τυπικόν της 4ης Νοεμβρίου 2012

Κυριακή: Ε΄ ΛΟΥΚΑ.  Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Ἰωαννικίου τοῦ Μεγάλου καί  τῶν Ἁγίων Ἱερομαρτύρων Νικάνδρου, Ἐπισκόπου Μύρων,  καί Ἑρμαίου Πρεσβυτέρου. Πορφυρίου Μάρτυρος.  Ἰωάννη Βατάτζη τοῦ Βασιλέως καί ἐλεήμονος.  Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Γεωργίου Καρσλίδου.

Ἦχος πλ. α΄ – Ἑωθινόν ΙΑ΄. Τῷ Σαββάτῳ ἑσπέρας: Θ΄ ΩΡΑ Ἀπολυτίκια: 1.– «Οἱ μάρτυρές σου, Κύριε...».  2. –Δόξα˙ «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής...». Κοντάκιον: «Τῇ ὑπερμάχῳ καὶ ταχείᾳ...». Ἀπόλυσις: Μικρά. ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ Προοιμιακός – Ψαλτήριον. Εἰς τό· «Κύριε, ἐκέκραξα...». 1.– Τά 3 Στιχηρά Ἀναστάσιμα·  «Διά τοῦ τιμίου σου Σταυροῦ... – Ὁ τήν ἀνάστασιν διδούς...  – Μέγα θαῦμα...». 2.– Τά 3 Στιχηρά Ἀνατολικά· «Ἑσπερινήν προσκύνησιν...  – Τόν ἀρχηγόν τῆς σωτηρίας... – Οἱ τῆς κουστωδίας ἐνηχοῦντο...»  καί 3.– Τά 3 Στιχηρά Προσόμοια τοῦ Ὁσίου·«Ἐγκρατείας τοῖς βέλεσι...  –Θεωρίας τῆς κρείττονος...  – Τῶν χαρίτων τοῦ Πνεύματος...» εἰς 4, τό πρῶτον δίς. Δόξα: Τό Ἰδιόμελον τοῦ Ὁσίου· «Ἀνδρειοφρόνως τελέσας...». Καί νῦν: Τό α΄ Θεοτοκίον τοῦ ἤχου· «Ἐν τῇ Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ...». Εἴσοδος: «Φῶς ἱλαρόν...». Τό Προκείμενον τῆς ἡμέρας. Ἀπόστιχα: Τό Ἀναστάσιμον Στιχηρόν· «Σέ τόν σαρκωθέντα Σωτῆ­ρα...»  καί τά κατ’ Ἀλφάβητον τοῦ ἤχου· «Νυγείσης σου τῆς πλευρᾶς...  – Ξένη σου ἡ σταύρωσις... – Ὁ δι’ ἡμᾶς σαρκί πάθος δεξάμενος...». Δόξα: Τό ἕτερον Ἰδιόμελον τοῦ Ὁσίου· «Τῷ τοῦ Χριστοῦ ἔρωτι...». Καί νῦν: Τό ὁμόηχον Θεοτοκίον αὐτοῦ· «Ὁ ποιητής καί λυτρωτής μου...». Τρισάγιον. Ἀπολυτίκια: 1.– Τό Ἀναστάσιμον· «Τόν συνάναρχον Λόγον...».  2.– Δόξα, τοῦ Ὁσίου·«Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς...»  καί  3.– Καί νῦν, τό ὁμόηχον Θεοτοκίον αὐτοῦ· «Ὁ δι’ ἡμᾶς γεννηθείς...». Ἀπόλυσις: «Ὁ ἀναστάς ἐκ νεκρῶν...». Τῇ Κυριακῇ πρωΐ: ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΚΟΝ Μετά τόν Ν΄ Ψαλμόν, ὁ Τριαδικός Κανών· «Κράτος τῆς ἑνιαίας...»,  τά Τριαδικά·«Ἄξιόν ἐστιν...». Τρισάγιον καί ἡ Ὑπακοή τοῦ ἤχου·  «Ἀγγελικῇ ὁράσει...». ΟΡΘΡΟΣ Ἑξάψαλμος. Εἰς τό· «Θεός Κύριος...». Ἀπολυτίκια: Τά τοῦ Ἑσπερινοῦ. Καθίσματα: Τά Ἀναστάσιμα τῆς α΄ Στιχολογίας μετά  Θεοτοκίου εἰς τό Καί νῦν·«Χαῖρε, πύλη Κυρίου...» (πρβλ. ὑποσημ. 14)  καί τῆς β΄ Στιχολογίας μετά τοῦ Θεοτοκίου αὐτῶν, Τά Εὐλογητάρια – ἡ Ὑπακοή – οἱ Ἀναβαθμοί καί τό Προκείμενον τοῦ ἤχου. Κανόνες: 1.– Ὁ Ἀναστάσιμος· «Ἵππον καί ἀναβάτην...»,  μετά τῶν Εἱρμῶν αὐτοῦ καί 2.– Τοῦ Ὁσίου· «Τῷ φέγγει τῆς χάριτος...»,  ἀμφότεροι εἰς 4. Ἀπό γ΄ ᾨδῆς· Μεσῴδιον Κάθισμα: Τοῦ Ὁσίου· «Κόσμου τερπνότητα...»,  μετά τοῦ Θεοτοκίου αὐτοῦ· «Ἅπας ὁ βίος μου...». Ἀφ’ ς΄ ᾨδῆς· Κοντάκιον – Οἶκος: Τά Ἀναστάσιμα. Συναξάριον: Τῆς ἡμέρας. Καταβασίαι: «Ἀνοίξω τό στόμα μου...». Εὐαγγέλιον Ὄρθρου: Τό ΙΑ΄ Ἑωθινόν·  «Ἐφανέρωσεν ἑαυτόν ὁ Ἰησοῦς... καί λέγει τῷ Σίμωνι...», κτλ. Ἡ Τιμιωτέρα. Εἱρμός θ΄ ᾨδῆς: «Ἅπας γηγενής...».  «Ἅγιος Κύριος...». Ἐξαποστειλάρια: 1.– Τό ΙΑ΄ Ἀναστάσιμον· «Μετά τήν θείαν ἔγερσιν...».  2.– Τοῦ Ὁσίου· «Ἐμφρόνως καθυπέταξας...» καί  3.– Τό Θεοτοκίον αὐτοῦ·«Καὶ σχετικῶς ἀσπάζομαι...». Αἶνοι: 1.– Τά 4 Στιχηρά Ἀναστάσιμα· «Κύριε, ἐσφραγισμένου τοῦ τάφου...  – Κύριε, τούς μοχλούς τούς αἰωνίους... – Κύριε, αἱ γυναῖκες...  – Κύριε, ὥσπερ ἐξῆλθες...»καί 2.– Τά 4 Στιχηρά Ἀνατολικά·  «Κύριε, ὁ βασιλεύς τῶν αἰώνων... – Κύριε, τά ὑπερλάμποντά σου...  – Μυροφόροι γυναῖκες... - Τοῦ θεοδέγμονος τάφου...». Δόξα: Τό ΙΑ΄ Ἑωθινόν· «Φανερῶν σεαυτόν...». Καί νῦν: «Ὑπερευλογημένη...». Δοξολογία: Μεγάλη. «Σήμερον σωτηρία...». ΕΙΣ ΤΗΝ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ «Τόν συνάναρχον Λόγον...». Εἴσοδος. Εἰσοδικόν: «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... ὁ ἀναστάς ἐκ νεκρῶν...». Μετά τήν Εἴσοδον. Ἀπολυτίκια: 1.– Τό Ἀναστάσιμον· «Τόν συνάναρχον Λόγον...».   2.– Τοῦ Ὁσίου·«Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς...» καί 3.– Τοῦ Ναοῦ. Κοντάκιον: «Προστασία...». Τρισάγιον. Ἀπόστολος: Κυριακῆς κβ΄ ἑβδομάδος Ἐπιστολῶν·  «Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν...» (Γαλ. ς΄  11-18). Εὐαγγέλιον: Κυριακῆς ε΄ ἑβδομάδος Λουκᾶ·  «Ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος...» (Λουκ. ις΄ 19-31). Εἰς τό Ἐξαιρέτως: «Ἄξιόν ἐστιν...». Κοινωνικόν: «Αἰνεῖτε...». «Εἴδομεν τό φῶς...», κτλ. Ἀπόλυσις: Ἡ τοῦ Ἑσπερινοῦ.

Κυριακή Ε Λουκά εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Παροναξίας

Δύο διαφορετικοί τύποι ανθρώπων παρουσιάζονται μέσα από την σημερινή ευαγγελική περικοπή.

Ο ένας είναι πλούσιος του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται. Τρέφεται με πολλά και ακριβά φαγητά, ντύνεται καλά και γενικώς ζει μέσα στις ανέσεις. Έχει σκληρή καρδιά και αδιαφορεί για τους φτωχούς ,τις χήρες και τα ορφανά. Νομίζει ότι τα πλούτη είναι μόνο για τον εαυτό του και κλείνει τα μάτια του μπροστά στην ανθρώπινη δυστυχία. Δεν τον ενδιαφέρει ούτε η ύπαρξη του Θεού, αφού θεοποίησε τα υπάρχοντά του και πίστεψε ότι δεν του χρειάζεται κάτι άλλο στην ζωή του.

Το άλλο πρόσωπο της περικοπής έχει όνομα. Λέγεται Λάζαρος και είναι πολύ φτωχός. Ζει κοντά στον πλούσιο και προσπαθεί να χορτάσει από τα αποφάγια του πλουσίου, παρέα με τους σκύλους που γλύφουν τις πληγές πού υπάρχουν στο άρρωστο κορμί του! Ενώ όμως βιώνει την έσχατη εξαθλίωση έχει την ελπίδα του στον Θεό. Δεν παραπονιέται για την δυστυχία του, δεν κακολογεί τον πλούσιο για την σκληρότητα που του δείχνει καθημερινά. Είναι ικανοποιημένος που μπορεί και κρατιέται στη ζωή έστω και με αυτά τα ελάχιστα.

Κάποτε όμως πέθαναν και οι δυο τους και τα πράγματα αντιστράφηκαν. Ο φτωχός Λάζαρος μεταφέρεται τιμητικά από τους Αγγέλους στον Παράδεισο, στην αγκαλιά του Αβραάμ. Ζει τώρα την αιώνια ευτυχία μαζί με τους εκλεκτούς του Θεού.

Ο πλούσιος υποφέρει πάρα πολύ. Βλέπει διαρκώς την απέραντη ευτυχία αυτού που περιφρονούσε προκλητικά στην επίγεια ζωή του και ζητάει από τον Αβραάμ να τον στείλει στο μέρος του προκειμένου να δροσίσει λίγο την γλώσσα του με το δάκτυλό του. Αυτό όμως είναι αδύνατον γιατί οι δίκαιοι δεν έχουν επικοινωνία με τους αμαρτωλούς ούτε αισθάνονται την επίγεια ανθρώπινη δυστυχία. Μια τέτοια εμπειρία θα ήταν ικανή να διαταράξει την Παραδείσια μακαριότητα. Ο Αβραάμ υπενθυμίζει στον πλούσιο τις επίγειες απολαύσεις του και τις στερήσεις του Λαζάρου. Η κατάσταση άλλαξε οριστικά και δεν υπάρχει τώρα καμιά δυνατότητα για να γίνουν διορθωτικές κινήσεις. Ότι μπορέσουμε να κάνουμε στη ζωή αυτή. Όταν το τρένο φύγει δεν υπάρχει η δυνατότητα να γυρίσει πίσω.

Ας μη βιαστούμε όμως να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι ο κεντρικός στόχος της διηγήσεως αυτής είναι η καταδίκη του πλούτου. Ο Θεός μας χαρίζει πλουσιοπάροχα τα αγαθά Του για τις καθημερινές μας ανάγκες. Τα υλικά αγαθά που δίνει ο Θεός δεν είναι ποτέ δυνατόν να είναι κακά και επιζήμια. Ο άνθρωπος καλείται να κάνει σωστή διαχείριση. Να μην είναι πλεονέκτης και να νομίζει ότι όλα είναι γι’ αυτόν. Δεν είναι δυνατόν να υποδουλωθούμε στα πλούτη και να στηρίζουμε όλες μας τις ελπίδες σ ’αυτά. Τότε θα λησμονήσουμε Αυτόν που μας τα δίνει και τους διπλανούς μας που υποφέρουν. Θα πάθουμε ότι και ο πλούσιος της παραβολής μας.

Η σκληρότητα λοιπόν καταδικάζεται. Η θεοποίηση του πλούτου και η αδιαφορία για την αιώνια ζωή. Εφόσον υπάρχει θάνατος δεν είναι δυνατόν ποτέ να γίνουμε οριστικώς κάτοχοι οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου. Καλοί οικονόμοι και σωστοί διαχειριστές οφείλουμε να γίνουμε σ’ όσα μας εμπιστεύθηκε η πρόνοια του Θεού.

Ο Θεός είναι γεμάτος από αγάπη και μακροθυμία απέναντί μας. Είναι ο πλάστης και ο σωτήρας μας. Μας σώζει το άπειρο έλεός Του εφόσον είμαστε και εμείς ελεήμονες κα ευσπλαχνικοί σε όσους έχουν την ανάγκη μας. Μην περιμένουμε το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού την στιγμή που εμείς φανήκαμε σκληροί και απάνθρωποι στην επίγεια ζωή μας. Αυτό είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένο και δεν αλλάζει με τίποτα. Εφόσον δεν ελεήσαμε τον αδελφό μας που τον βλέπουμε καθημερινά πως θα έχουμε την απαίτηση να μας ελεήσει ο Θεός που δεν τον βλέπουμε;

Την καρδιά μας θα την δώσουμε εκεί που είναι ο αληθινός θησαυρός μας. Τα αγαθά που μας δίνει ο Θεός στον κόσμο αυτό είναι προσωρινά και έχουν σκοπό να καλύψουν τις βιοτικές μας ανάγκες. Στόχος μας πάντα οι ουράνιοι θησαυροί, τα αιώνια και αναφαίρετα αγαθά της θείας Βασιλείας. Όποιος προσφέρει στον πάσχοντα συνάνθρωπο προσφέρει στην πραγματικότητα στον ίδιο τον Θεό. Είναι ο καλύτερος έμπορος αφού ανταλλάσει τα φθαρτά με τα άφθαρτα. Αν το καταλαβαίναμε αυτό όλοι μας δεν θα υπήρχε στον κόσμο δυστυχία και όλοι μας θα μοιραζόμαστε δίκαια τα αγαθά του Θεού. Θα ήταν όπως τα πρώτα χριστιανικά χρόνια που οι πιστοί μοιράζονταν μεταξύ τους τα πάντα. Υπήρχε κοινοκτημοσύνη και κανένας δεν πεινούσε. Τώρα έγιναν οι καρδιές μας σκληρές και δεν αισθάνονται τον πόνο του διπλανού μας. Η κρίση που περνάμε είναι μία εξαιρετική ευκαιρία να δούμε τα πράγματα διαφορετικά και να ανοίξουμε τις καρδιές μας στους διπλανούς μας. Τότε η χαρά μας θα είναι μεγάλη και θα χαιρόμαστε περισσότερο να δίνουμε παρά να παίρνουμε. Θα μας φύγει το άγχος του πλουτισμού και θα νοιώθουμε σαν να ζούμε από τώρα στον Παράδεισο, Αμήν!

Κυριακή Ε Λουκά εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβιών και Κοζάνης

ΚΥΡΙΑΚΗ  Ε΄  ΛΟΥΚΑ

(Λκ. ιστ΄ 19-31)

«Πτωχός δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος»

Μεγάλο χάσμα ὑπῆρχε ἀνάμεσα στόν πλούσιο καί στόν πτωχό Λάζαρο, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, στούς ὁποίους ἀναφέρεται ἡ σημερινή Εὐαγγελική περικοπή, ὄχι μόνο μετά τό θάνατό τους, ἀλλά ἀκόμα ἀπό τήν παροῦσα ζωή. Ὁ πρῶτος ζοῦσε μέσα στήν χλιδή καί στήν καλοπέραση. Ὁ δεύτερος μέσα στόν πόνο, στήν στέρηση καί στήν ἐγκατάλειψη. Ὁ πλούσιος εἶχε φίλους πού τούς καλοῦσε στό ἀνάκτορό του καί παρέθετε γιά χάρη τους πολυτελῆ γεύματα. Ὁ πτωχός δέν εἶχε κανέναν ἄνθρωπο νά τόν λυπηθῆ, νά τόν βοηθήση, νά τόν ἐλεήση, εἶχε μόνο τά σκυλιά πού τόν περιτριγύριζαν καί τοῦ ἔγλειφαν μέ συμπόνια τίς πληγές του. Ὁ πλούσιος ἦταν ἄνθρωπος στό σχῆμα, ἀλλά μονοφάγο θηρίο στό φρόνημα. Ὁ πτωχός εἶχε καταντήσει σκελετός στήν ὄψη, ἀλλά ἦταν ἄγγελος στήν ψυχή.

Ὁ πρῶτος ἦταν πλούσιος στά κτήματα καί στά χρήματα, πλούσιος στό χρυσό, πλούσιος καί στό δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας. Ζοῦσε μέσα σέ λαμπρά ἀνάκτορα, ἀλλά εἶχε σκοτάδι στήν ψυχή. Ὁ δεύτερος εἶχε πλούσια, ἐνάρετη καί λαμπρή ψυχή. Ποτέ δέν κατέκρινε τόν σκληρό καί σπάταλο πλούσιο καί μέ τά ψίχουλα ἐδόξαζε τόν Θεό καί εὐγνωμονοῦσε τόν πλούσιο. Ἦταν ἄνθρωπος ἀγάπης καί ὑπομονῆς. Καί γι’ αὐτό τόν λόγο ὁ δικαιοκρίτης Θεός μέ τιμή καί δόξα τοῦ χάρισε τόν Παράδεισο.

Εἶναι ἀποκαλυπτική ἡ διαπίστωση ὅτι στήν ἐποχή μας ὁ ἄνθρωπος ἔχει χάσει τό ἀληθινό του πρόσωπο. Ἡ ἁλματώδης πρόοδος τοῦ πολιτισμοῦ, ἡ ἄνοδος τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου, οἱ ἐπιστημονικές ἀνακαλύψεις καί γενικά ἡ βελτίωση τῆς ζωῆς τόν ἔχουν ἀποπροσανατολίσει ἀπό τούς πραγματικούς στόχους καί τόν ἔχουν παραμορφώσει.

Ἡ μετάβαση ἀπό τόν ἠθικό καί παραδοσιακό τρόπο ζωῆς στόν ἀνθρωποκεντρικό τόν φυλάκισε θανάσιμα μέσα στόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, μέ ἀποτέλεσμα νά αἰσθάνεται νικημένος ἀπό τήν παντοδυναμία του. Χωρίς πίστη καί ἠθική, χωρίς ἐπιδιώξεις καί ἀνθρωπιά, μέ μοναδικούς στόχους τήν ὑλιστική εὐμάρεια καί τήν σωματική ἀπόλαυση κατάντησε τό πιό διατρητό καί φθαρτό εἴδωλο, τό πιό προβληματικό καί δυστυχισμένο ὄν, πού ἀχόρταγα τρώγει τά ἴδια τά σπλάχνα του γιά νά ἐπιβιώση. Τό ἀδιέξοδο τοῦ ἀνθρώπου δέν θεραπεύεται μέ τήν θεότητα τῆς τεχνικῆς. Τουναντίον. Ὅταν αὐτή εἶναι χωρισμένη ἀπό τήν πνευματική θεώρηση τῶν πραγμάτων, καταντᾶ μία τυραννική καί καταθλιπτική κυριαρχία ἐπάνω στόν ἄνθρωπο. Δολοφονοῦμε τήν ψυχή, ὅταν τρέφωμε τίς αἰσθήσεις μέ ἀπολαύσεις καί ἡδονές.

Μαστιγώνουμε τό πνεῦμα, ὅταν ἀποκτηνώνουμε τό σῶμα μέ τήν πλεονεξία καί τήν γαστριμαργία. Θανατώνουμε τήν ἀθάνατη ψυχή μας, ὅταν κολακεύουμε τά πάθη μας καί ἱκανοποιοῦμε τίς ψυχοφθόρες ἐπιθυμίες τοῦ φθαρτοῦ σώματός μας. Ὁ Χριστός μέ τό ἀψευδές στόμα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, σ’ ὅσους θέλουν νά εἶναι γνήσια παιδιά του, παραγγέλει: «Λέγω δέ, πνεύματι περιπατεῖτε καί ἐπιθυμίαν σαρκός οὐ μή τελέσητε˙ ἡ γάρ σάρξ ἐπιθυμεῖ κατά τοῦ πνεύματος, τό δέ πνεῦμα κατά τῆς σαρκός…… εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καί στοιχῶμεν…..». (Γαλ. Ε΄ 16, 25).

Τρία ἐξαίρετα περιστατικά ἔδειξε ἡ δημιουργική τοῦ Θεοῦ Σοφία καί Δύναμη στήν πλάση τοῦ ἀνθρώπου. Τό πρῶτο, μέ ἕνα μόνο λόγο ἔπλασε καί οὐράνια καί ἐπίγεια˙ εἶπε καί εὐθύς ἔγινε ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη, τά ἄστρα στόν Οὐρανό, τά πετεινά στόν ἀέρα, τόσα ζῶα καί φυτά στή γῆ˙ «εἶπε καί ἐγένοντο». Γιά νά πλάση τόν ἄνθρωπο, δέν εἶπε μόνο λόγο, μά ἔκαμε πρῶτα σκέψη καί βουλή˙ γιατί εἶπε πρῶτα «ποιήσωμεν ἄνθρωπον», προσκαλώντας ἔτσι σέ συμβουλή καί τά ὑπόλοιπα πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος˙ τό ὁποῖο θαυμάζει ὁ Γρηγόριος Νύσσης: «Ὤ τοῦ θαύματος πάντα μόνῳ λόγῳ πρός γέννεσιν ἄγεται καί οὐδεμία προηγεῖται βουλή˙ ἐν δέ τή τοῦ ἀνθρώπου κατασκευή περιεσκεμμένως πρόεισιν ὁ ποιητής τῶν ἁπάντων».

Δεύτερον, γιά νά γίνουν ὅλα τά ἄλλα κτίσματα, ὁ Θεός ἐλάλησε καί εἶπε: «Γενηθήτω» καί τίποτα ἄλλο δέν ἔκαμε. Γιά νά γίνη ὁ ἄνθρωπος καί ἐλάλησε καί ἔκαμε. Γιά νά κάμη τό σῶμα, ἔκτισε μέ τά θεία Του χέρια, θεοπρεπῶς ἐννούμενα, καί ἔπλασε χῶμα: «χοῦν λαβῶν ἀπό τῆς γῆς». Γιά νά κάμη τήν ψυχή, ἐνεφύσησε μιά πνοή ἀπό τό στόμα: «ἐνεφύσησεν εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ πνοή ζωῆς».

Τό τρίτο καί ἐξαίρετο: κανένα κτίσμα, ὄχι μόνο ἀπό τό τά εὐγενέστερα τῶν ὑλικῶν, ὅπως εἶναι ὁ ἥλιος καί τά ἄστρα, ἀλλ’ οὔτε καί τῶν ἀΰλων καί νοερῶν, ὅπως εἶναι τά Χερουβείμ καί τά Σεραφείμ, καί ὅλα τά τάγματα τῶν ἀγγέλων, δέν λέγεται ὅτι ἐπλάσθησαν κατ’ εἰκόνα Θεοῦ. Τήν τιμή αὐτή ἔλαβε μόνο ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐπλάσθη «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ καί καθ’ ὁμοίωσιν». Μά ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι εἰκόνα καί ὁμοίωση κατά τό σῶμα, ὅπως ἐβλασφήμουν οἱ αἱρετικοί ἀνθρωπομορφίτες, γιατί ὁ Θεός εἶναι φύσει ἀσώματος˙ εἶναι κατά τήν ψυχή, πού εἶναι πνεῦμα, καθώς εἶναι καί ὁ Θεός πνεῦμα. Αὐτά εἶναι τῆς ψυχῆς τά γενέθλια, αὐτή εἶναι τῆς ψυχῆς ἡ εὐγένεια.

Πρός τόν Παράδεισο, πού ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θέλουμε νά τόν κερδίσουμε, εἶναι δυό δρόμοι˙ ὁ ἕνας στενός καί τεθλιμμένος, λέγει ὁ Χριστός: «στενή καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός, ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν». Στενή˙ τόσοι ἀσκητές, ὅπου τήν περπάτησαν, ἄφησαν ὀπίσω τους ὅλο τόν κόσμο καί τά ἐγκόσμια καί πέρασαν γυμνοί˙ τόσοι ἅγιοι μάρτυρες, ὅπου τήν ἐρράντισαν, ὄχι μέ τόν ἱδρῶτα, ἀλλά μέ τό αἷμα˙ μά ἐκεῖνοι, ὅπου περπατοῦν μέ τό κεφάλι πολύ ψηλά, ἄν δέν χαμηλώσουν λίγο ἐδῶ, δέν χωροῦν, ἡ ὁδός εἶναι στενή. Ἐκεῖνοι πού ἔφαγαν πολύ καί ἐπάχυναν, ἄν δέν στεγνώσουν ἐδῶ, δέν χωροῦν, ὁ δρόμος εἶναι στενός. Ἐκεῖνοι πού ἔχουν ροῦχα πολλά, σέρνουν καί πολλά ἄλλα ἐμπόδια, ἄν δέν ξαλαφρωθοῦν, ἐδῶ δέν χωροῦν, ἡ ὁδός εἶναι στενή, στενή καί τεθλιμμένη, γεμάτη ἀγκάθια καί τριβόλια. Πρέπει νά ἱδρώσουμε καί πρέπει νά ἀγανακτήσουμε, πρέπει νά ὑπομείνουμε πολλά, πρέπει νά ταλαιπωρηθοῦμε πολύ γιά νά περάσωμε: «δεῖ ἡμᾶς διά πολλῶν θλίψεων εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν».

Εἶναι καί ἕνας ἄλλος δρόμος πλατύς καί εὐρύχωρος, ἀπό τόν ὁποῖο περνᾶ ἕνα ἁμάξι˙ ἀπ’ αὐτόν πέρασε ἕνας Προφήτης Ἠλίας μοναχός, «ἅρμα πυρός καί ἵπποι πυρός»˙  μά ἄφησε τήν μηλωτήν του καί ἔπεσε καταγῆς καί τότε πέρασε ὁ Ἠλίας, γιά νά ἀνεβῆ στόν Οὐρανό, ἔρριξε ἀπό πάνω τους τό ροῦχο του, γιατί στόν Παράδεισο δέν ἀνεβαίνουμε μέ ροῦχα, ἀλλά μέ τίς πράξεις, πού θά κουβαλήσουμε καί θά τίς παρουσιάσουμε στόν Κύριο καί Δεσπότη Χριστό.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶχε τήν δυνατότητα ὁ πλούσιος νά κερδίση τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί νά καταστήσει τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ ἀτελεύτητη, μέ τό νά ἔδιδε ἀγάπη στόν πάσχοντα ἀδελφό του. Ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ θεϊκή αὐτή ἀρετή, εἶναι ὁ μόνος βέβαιος δρόμος, πού ὁδηγεῖ στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται» (Ματθ. Ε΄ 7), διεκήρυξε ὁ Κύριος. Ἐκεῖνος πού ἀγαπᾶ ἔμπρακτα τόν συνάνθρωπό του, κάνει ἐλεημοσύνη στόν ἴδιο τόν Θεό. Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ὅποιος βρίσκεται κοντά στούς πονεμένους ἀνθρώπους, πάντα δίπλα του θά βρίσκεται ὁ Θεός. Γι’ αὐτό ὁ Τωβίας συμβουλεύει τό παιδί του: «Μή ἀποστρέψεις τό πρόσωπόν σου ἀπό παντός πτωχοῦ καί ἀπό σοῦ οὐ μή ἀποστραφ­ῇ τό πρόσωπον του Θεοῦ….» (Τωβ δ΄ 7-11). Ἀμήν.

 Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Κυριακή Ε Λουκά Η παραβολή του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου (Λουκά, κεφ. 16, 19-31) Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

Η παραβολή του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου

(Λουκά, κεφ. 16, 19-31)

Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

Μια από τις πλέον γνωστές παραβολές που ο Κύριος είχε διηγηθεί, είναι η παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου. Στην εποχή του Ιησού, οι άνθρωποι πίστευαν πως ο πλούτος είναι αποτέλεσμα επιβράβευσης από το Θεό για την ευσεβή ζωή τους, ενώ τη φτώχια θεωρούσαν θεία τιμωρία. Για τους αναγκεμένους και ταλαίπωρους έλεγαν ότι δεν ήσαν σωστοί απέναντι στο Θεό. Μια τέτοια εσφαλμένη άποψη έρχεται να απορρίψει ο Κύριος, λέγοντας την συγκεκριμένη παραβολή. Το μήνυμα ακόμη που θέλει να διδάξει ο Ιησούς στο λαό είναι η ανάγκη της διαρκούς φιλανθρωπίας και να δείξει πως ο Θεός δεν έχει συμπάθειες και αντιπάθειες ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά ότι όποιος ζει με αγάπη, ταπείνωση και μετάνοια είναι αρεστός στα μάτια του, άσχετα από την οικονομική και κοινωνική του θέση.

Κάποιος άνθρωπος λοιπόν ήταν πλούσιος, φορούσε κόκκινο βασιλικό μανδύα, πολυτελή λευκό χιτώνα και ευφραινόταν με τα πολλά αγαθά του καθημερινά και λαμπρά. Στηριζόταν όπως φαίνεται στις δικές του δυνάμεις και όχι στο Θεό. Υπήρχε και κάποιος φτωχός που λεγόταν Λάζαρος, ο οποίος ήταν πεταμένος κοντά στην πόρτα του, γεμάτος πληγές. Το όνομα “Λάζαρος” σημαίνει “ο Θεός είναι βοηθός μου”, και κατ’ επέκταση μάς φανερώνει ότι ο απορριφθείς από τους συνανθρώπους του αυτός «φτωχούλης του περιθωρίου», περίμενε μόνο από το Θεό το μέγα έλεος και όχι από τις δικές του δυνάμεις. Και επιθυμούσε να χορτάσει από τα χρησιμοποιούμενα για να σκουπίζουν τα χέρια τους οι άρχοντες ψίχουλα, που έπεφταν από το τραπέζι του πλουσίου. Ακόμη δε και τα σκυλιά έρχονταν και έγλυφαν τις πληγές του. Κάποτε συνέβη να πεθάνει ο φτωχός και να μεταφερθεί από τους αγγέλους στην αγκαλιά του Αβραάμ, δηλαδή στον παράδεισο. Πέθανε κάποια στιγμή και ο πλούσιος και τον κήδεψαν. Και ενώ τον Λάζαρο απλά τον έθαψαν, και τον πλούσιο τον κήδεψαν με τιμές, στην άλλη ζωή τα πράγματα αντιστράφηκαν: Ο Λάζαρος βρέθηκε στον παράδεισο, στη συντροφιά αγγέλων και αγίων, ενώ ο πολύ γνωστός πλούσιος στη γη, βρέθηκε στην κόλαση να είναι απομονωμένος. Ο Θεός δεν κρίνει επομένως με την κοσμική λογική, αλλά βλέπει τα εσώψυχα των ανθρώπων και το ‘γιατί’ στις πράξεις τους.

Και στον άδη, όταν σήκωσε τους οφθαλμούς του ενώ βασανιζόταν, βλέπει από μακριά τον Αβραάμ, και τον Λάζαρο στην αγκαλιά του. Η συνείδηση επομένως, η κρίση, η λογική και οι αισθήσεις, δεν χάνονται μετά θάνατον, ούτε και η ελεύθερη βούληση. Και βγάζοντας φωνή μεγάλη, αυτός που ένοιωθε κάποτε παντοδύναμος, είπε: «Πατέρα Αβραάμ, ελέησέ με και στείλε τον Λάζαρο να βρέξει με νερό την άκρη του δαχτύλου του και να δροσίσει τη γλώσσα μου, γιατί υποφέρω μέσα σ’ αυτή τη φλόγα». Αφενός, και λανθασμένα, νομίζει ο πλούσιος ότι είναι παιδί του Αβραάμ επειδή και μόνο είναι Ιουδαίος, αφετέρου η σκληρή του νοοτροπία δεν άλλαξε ούτε και μετά το θάνατό του, αφού θεωρεί ακόμη τον φτωχό Λάζαρο υπηρέτη του. Μάλιστα φαίνεται ξεκάθαρα η οδύνη της κολάσεως και ότι είναι τόπος βασάνων. Του είπε τότε ο Αβραάμ: «Παιδί μου, μην ξεχνάς ότι εσύ είχες απολαύσει όσο ζούσες τα καλά και ο Λάζαρος ομοίως τα κακά. Τώρα όμως αυτός παρηγορείται εδώ, ενώ εσύ υποφέρεις». Βλέπουμε ότι η κατάσταση μετά θάνατον αλλάζει ριζικά και πολλές φορές τα φαινόμενα που παρατηρούμε όσο ζούμε, απατούν. Οι άνθρωποι απολαμβάνουν στην άλλη ζωή τις συνέπειες των πράξεών τους, όσες εν σώματι εποίησαν. Εννοείται ότι η πραγματική μετάνοια και ταπεινή εξομολόγηση, όσο ο άνθρωπος ζει, και μόνο, στην επίγεια ζωή του, οδηγεί τον άνθρωπο και πάλι στην αγκαλιά του Θεού, από την οποία οικειοθελώς απομακρύνθηκε.

«Και πέρα απ’ όλα αυτά, συνεχίζει να του λέει ο πατριάρχης, ανάμεσα σ’ εμάς και σ’ εσάς έχει δημιουργηθεί ένα μεγάλο χάσμα, ώστε να μην μπορούν να περάσουν όσοι θέλουν από εδώ προς εσάς, ούτε και οι από εκεί να περνούν προς εμάς». Είναι τελεσίδικες επομένως και αδιαπέραστες οι δύο καταστάσεις και τρόποι ζωής, παραδείσου και κολάσεως, αναψυχής και οδύνης. Η Εκκλησία μας δέχεται βέβαια ότι τα μνημόσυνα ωφελούν τις ψυχές και η λειτουργική προσευχή προς το Θεό, καθώς και η ελεημοσύνη, μπορεί να κάνει θαύματα σε ορισμένες περιπτώσεις, αφού η αγάπη και το έλεος του Θεού δεν έχει όρια. Είπε ο  πλούσιος: «Σου ζητώ λοιπόν πάτερ, να τον στείλεις στο σπίτι του πατέρα μου. Γιατί έχω πέντε αδελφούς. Και έτσι θα τους δώσει την μαρτυρία του, για να μην έρθουν και αυτοί σ’ αυτόν τον τόπο των βασάνων». Λέγει σ’ αυτόν ο Αβραάμ: «Έχουν τον Μωυσή και τους προφήτες. Ας ακούσουν αυτούς». Και αυτός είπε: «Όχι πατέρα Αβραάμ, αλλά αν κάποιος από τους νεκρούς πάει σ’ αυτούς, θα μετανοήσουν»  Είπε τότε σ’ αυτόν ο Αβραάμ: «Αν τον Μωυσή και τους προφήτες δεν ακούνε, ούτε αν κάποιος αναστηθεί από τους νεκρούς θα πεισθούν». Δεν επικοινωνούν επομένως οι ψυχές μεταξύ τους, οι νεκροί με τους ζωντανούς, παρά μόνο δια του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, όπου ενώνονται οι πιστοί εν ζωή, δηλαδή η στρατευόμενη Εκκλησία, με τον Χριστό, τους αγίους και τους αγγέλους, δηλαδή με την θριαμβεύουσα Εκκλησία εν ουρανοίς. Κάθε άλλη προσπάθεια επικοινωνίας με τους κοιμηθέντες, μέσω των μάγων, με τις χαρτορίχτρες και τα μέντιουμ, είναι πλάνη κατακριτέα και αντιχριστιανική.  

«ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΜΩΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΦΗΤΕΣ. ΑΣ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΑΥΤΟΥΣ», απάντησε στον πρώην πλούσιο ο γενάρχης Αβραάμ. Θα λέγαμε σήμερα: Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να μένει κάποιος στην αθεΐα του, θεωρητική και πρακτική, παρά μόνο αν με τη θέλησή του και για λόγους ιδιοτελείς το επιζητεί. Ο Ιησούς δίδαξε, έκανε πλήθος θαυμάτων, ανέστησε νεκρούς, μίλησε για τη βασιλεία του Θεού και την αιώνια ζωή. Είναι καταγραμμένες οι αλήθειες της πίστεως στην ιερή μας Παράδοση, την Αγία Γραφή, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, στα έργα των Πατέρων της Εκκλησίας. Οι απόστολοι θυσιάστηκαν, κηρύσσοντας Χριστόν εσταυρωμένον και αναστάντα. Οι μάρτυρες της πίστεως ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια. Τα θαύματα των αγίων μέσα στην ιστορία είναι αμέτρητα. Τα λείψανα πολλών αγίων ευωδιάζουν, θαυματουργούν και μένουν ως “σημείον” πίστεως άφθορα. Ο ερευνών βρίσκει και, σε εκείνον που ανιδιοτελώς αναζητεί, ο Χριστός τού απαντά καρδιακά και αληθινά. “Τι ποιήσω λοιπόν ίνα ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;”, αναρωτιέται ο σύγχρονος άνθρωπος! Τίποτε άλλο δεν ζητά από εμάς ο Θεός, παρά το να θελήσουμε να ενταχθούμε εν ταπεινώσει στην εκκλησιαστική κοινωνία των αγίων, απαρνούμενοι τις διχόνοιες, την υπερηφάνεια και την ανελευθερία της αμετανοησίας. Διότι η αμετανοησία και ο άκρατος ατομισμός οδήγησαν και τον σκληρό πλούσιο στην φυλακή του εγωισμού του, δηλαδή στην κόλασή του. Εν κατακλείδι, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο πλούσιος της σημερινής παραβολής δεν κατακρίθηκε γιατί ήταν πλούσιος, αλλά γιατί ήταν ανελεήμων. Και ότι ο φτωχός Λάζαρος σώθηκε, όχι γιατί ήταν φτωχός, αλλά γιατί ήταν ταπεινός και είχε την ελπίδα του στο Θεό.

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:

-“Κήρυγμα και Θεολογία”, Γεωργίου Πατρώνου, τ. Α΄, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθ. 2003

-“Κυριακοδρόμιο”, εκδ. Άρτος Ζωής, Αθ. 2011

-“Λόγος και Ύπαρξη”, Κων/νου Γρηγοριάδη, τ. Α΄, έκδ. Β΄, έκδ. Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος, Μήλεσι Αττικής, 2001

-“Ορθόδοξα Μηνύματα”, Σταύρου Φωτίου, εκδ. Γρηγόρης, Αθ. 2000

πηγή

Κυριακή Ε Λουκά ,Λουκᾶ ιστ΄ 19-31 «Ἡ ἔλλειψη κοινωνίας »Αρχιμανδρίτης Καλλίνικος Νικολάου

Κυριακή Ε΄ Λουκά- «Η έλλειψη κοινωνίας »

Λουκᾶ ιστ΄ 19-31

«Ἡ ἔλλειψη κοινωνίας »

“Ἄνθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος …πτωχός δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος”

Ἕνα φοβερό καί ἀποκρουστικό σύμπτωμα, ἀγαπητοί μου, ἀδελφοί, ταλαιπωρεῖ τήν σύγχρονη κοινωνία. Μία ἀσθένεια πού ἀφοῦ ἀπομονώσει τόν ἕνα ἀπό τόν ἄλλο ἐν συνεχείᾳ νεκρώνει τόν ἄνθρωπο σιγά-σιγά. Ἡ ἐπικίνδυνη αὐτή ἀσθένεια ὀνομάζεται «ἔλλειψη κοινωνίας», καί ἔχει προσβάλλει σέ μεγάλο βαθμό ὅλους μας. Σ’ αὐτήν τήν ἀπαίσια μάστιγα ἔστρεψε ὁ Κύριος μας τόν θεϊκό του λόγο, θέλοντας ὄχι μόνο νά στηλιτεύσει τό φαινόμενο, ἀλλά καί νά δείξει τίς προεκτάσεις καί συνέπειές του. Εἶπε τήν περίφημη παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ Λαζάρου, τήν ὁποία ἀνεγνώσαμε σήμερα στό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα.

Ἄς θυμηθοῦμε τήν παραβολή.

«Κάποιος ἄνθρωπος, εἶπε ὁ Κύριος, ἦταν πλούσιος καί ἐνδυόταν πορφύρα καί μετάξι, ἐφραινόμενος καθημερινά λαμπρῶς». Ὅλη ἡ φροντίδα τοῦ πλουσίου ἦταν γιά τόν ἱματισμό του καί τό καλλωπισμό καί τήν πολυτέλεια τῶν ἐνδυμάτων του κι ἀκόμα γιά τά τραπέζια καί τά φαγοπότια καί τίς τρυφές. Ὑπῆρχε ὅμως ἕνας φτωχός πού ὀνομαζόταν Λάζαρος, ὁ ὁποῖος ἦταν πεσμένος κοντά στήν πύλη τοῦ σπιτιοῦ τοῦ πλουσίου γεμᾶτος πληγές καί ἐπιθυμοῦσε νά χορτάσει ἀπό τά ψίχουλα πού ἔπεφταν ἀπό τό τραπέζι τοῦ πλουσίου. Δέν ἔφταναν ὅλα αὐτά, ὅτι ἦταν φτωχός, γυμνός, ἄστεγος, πεινασμένος, πληγιασμένος, ἐρχόντουσαν καί τά σκυλιά καί ἔγλειφαν τίς πληγές του.

Ἐδῶ ὁ Κύριος μας παραστατικότατα ἀπεκάλυψε αὐτή τήν ἀπαίσια ἀσθένεια τοῦ πλουσίου πού κατατρώγει τίς σάρκες καί τῆς σημερινῆς κοινωνίας. Βλέπουμε τήν ἔλλειψη κοινωνίας τοῦ πλουσίου πρός τόν πτωχό Λάζαρο σέ ὅλα. Ὁ πλούσιος παραχόρταινε καθημερινῶς ἀπό τήν τράπεζα πού ἦταν γεμάτη παντοειδῆ φαγητά καί πολυτελῆ καρυκεύματα. Ὁ δέ Λάζαρος ἐπιθυμοῦσε νά χορτάσει καί ἀπό τά εὐτελέστατα πράγματα, διότι ποτέ δέν εἶχε χορτάσει. Ὁ πλούσιος ἔλαμπε ἀπό τήν πορφύρα καί ἀπό τό μετάξι πού φοροῦσε καί ἀπό τό ὑπερβολικό ἐξωραϊσμό τοῦ εὐρώστου σώματος. Ὁ δέ Λάζαρος εἶχε καί τά ξεσχισμένα ράκη του, γεμάτα μόλυνση καί δυσωδία βγάζοντας πληγές καί περιρρεόμενος ἀπό τό πῦο. Ἐκεῖνος ὁ πλούσιος καθόταν σέ ὑψηλό θρόνο περικυκλωμένος ἀπό τό πλῆθος τῶν ὑπηρετῶν του, ὁ Λάζαρος ἦταν ξαπλωμένος κάτω στό ἔδαφος κοντά στήν πύλη, μή ἔχοντας κάποιον οὔτε γιά νά ἀπομακρύνει τά σκυλιά.

Ποῦ ὁδήγησε αὐτή ἡ ἔλλειψη τῆς κοινωνίας τόν πλούσιο;

Στήν καταδίκη καί τόν βασανισμό του. Ἔλλειψη κοινωνίας στήν παροῦσα ζωή, ἔλλειψη κοινωνίας καί στήν ἄλλη ζωή. Καμμία κοινωνία, οὐδεμία συμμετοχή εἶχε ὁ πλούσιος στήν χαρά καί τήν εὐφροσύνη τοῦ πτωχοῦ.

Ἄς ἔλθουμε ὅμως καί στά δικά μας:

1) Ποῦ συναντᾶτε;

Ἡ ἔλλειψη κοινωνίας μεταξύ μας εἶναι ἕνα ἀπειλητικό καθολικό σχεδόν φαινόμενο. Δέν περιορίζεται μόνο στήν ἔλλειψη πλουσίου καί πτωχοῦ. Ἐπεκτείνεται ἀνησυχητικά. Ἔλλειψη κοινωνίας πλουσιωτέρων καί εὐρωστοτέρων κοινωνικῶν τάξεων πρός τίς ἀσθενέστερες. Ἔλλειψη κοινωνίας μεταξύ ἀδελφῶν καί οἰκογενειῶν. Παντοῦ συναντᾶτε ἡ ἔλλειψη διαθέσεως νά σηκώσουμε λίγα ἀπό τά προβλήματα τῶν συνανθρώπων μας. Ἀκούγεται μάλιστα καί ἐκεῖνο τό φρικτό «πρόβλημά σου» πού ἐκσφενδονίζεται καί δίνει τήν χαριστική βολή στόν ἔχοντα ὁποιοδήποτε πρόβλημα. Κανένας δέν εἶναι διατιθεμένος νά μοιρασθεῖ μέ τόν συνάνθρωπό του τά ἀγαθά, τά ὁποῖα κρατᾶ ἀποκλειστικῶς πρός ἴδιαν χρῆσιν καί ἀπόλαυση. Κανείς δέν εἶναι πρόθυμος νά δεχθεῖ τά προβλήματα τοῦ συνανθρώπου του καί νά τά ἀντιμετωπίσει μέ ἀγάπη καί φιλανθρωπία. Στό ἐρώτημά μας : ποῦ συναντᾶται ἡ ἔλλειψη κοινωνίας σήμερα, ἡ ἀπάντηση εἶναι : παντός καί ἐπί πάντας.

2) Σέ τί ὀφείλεται ;

Ἡ αἰτία μιᾶς τέτοιας ἀπάνθρωπης καί δαιμονιώδους συμπεριφορᾶς εἶναι τά πάθη τοῦ ἀνθρώπου. Συγκεκριμένα ὁ ἐγωϊσμός, ἡ φιληδονία, ἡ εὐσπλαχνία, ἡ ἀκράτεια καί ἄλλα φοβερά πάθη ἐνεργοῦσαν στόν πλούσιο ἐνεργοῦν καί σήμερα καί προκαλοῦν τήν ἔλλειψη κοινωνίας.

3) Πῶς θεραπεύονται;

Tήν θεραπεία τῆς φοβερᾶς αὐτῆς παλαιᾶς καί σύγχρονης ἀσθένειας τήν ὑπέδειξε ὁ Κύριος. Διά τῆς εὐσπλαχνίας καί ἐλεημοσύνης. Ὁ πλούσιος δέν καταδικάσθηκε ὡς ἅρπαγας. Φαίνεται, ὅτι νομίμως εἶχε ἀποκτήσει τά πλούτη του. Καταδικάσθηκε ὅμως ὡς ἄσπλαχνος καί φιλήδονος. Γι’ αὐτό τοῦ εἶπε ὁ Ἀβραάμ ὅτι ἐπειδή ἐπροτίμησες τόν ἀπολαυστικό καί ἄνετο βίο γιά τόν ἐγκρατή καί ἐλεήμονα τώρα δικαίως σέ κατέλαβε ὀδύνη, θλίψη καί στενοχώρια.

Μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, διδάσκει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἰδιαίτερα μάλισταμεταξύ τῶν χριστιανῶν, πρέπει νά ἀναπτυχθεῖ τό πνεῦμα τῆς μεταδοτικότητας. Τοῦτο τό πνεῦμα δηλώνει ὁ Μέγας Παῦλος ὅταν γράφει στούς Κορινθίους καί ἀποκαλεῖ αὐτήν τήν μετάδοση κοινωνία πρός τούς ἁγίους : «τό περίσσευμα σας πρέπει νά καλύπτει τό ὑστέρημα ἐκείνων, ὥστε καί τό περίσσευμα ἐκείνων νά ἀντιστοιχήσει στό ὑστέρημά σας» (Β΄ Κορ. η΄14).

Διά τῆς ἐλεημοσύνης καί μεταδοτικότητας ὁ ἄνθρωπος δέν θεραπεύει μόνο μία ἐπικίνδυνη ἀσθένεια, ἀλλά καί ἔχει νά ἀποκομίσει ὀφέλη. Ποιά;

Τήν μεσιτεία τῶν πτωχῶν πού ἔχουν παρρησία ἕνεκα τῆς ἀρετῆς τους στό Θεό. Αὐτό ἀναφέρεται στό προηγούμενο χωρίο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἀλλά καί στό λόγο τοῦ Κυρίου μας, ὁ ὁποῖος συμβουλεύει ὅλους ὅσους ἔχουν ἀγαθά καί πλούτη: «Κάμετε φίλους ἀπό τόν μαμωνά τῆς ἀδικίας, ὥστε ὅταν ἀποδημήσετε, νά σᾶς δεχθοῦν στίς αἰώνιες σκηνές» (Λουκᾶ ιστ΄ 9).

Ἀδελφοί μου

Ἄν πράγματι ἐπιθυμοῦμε νά θεραπεύσουμε αὐτήν τήν ἀσθένεια τῆς ἐλλείψεως κοινωνίας στίς ἀνάγκες, τίς ποικίλες ἀνάγκες, πνευματικές, ψυχικές καί ὄχι μόνο οἰκονομικές καί ὑλικές δέν ἔχουμε παρά νά μάθουμε ἀπό τόν Κύριό μας νά εἴμαστε εὔσπλαχνοι, οἰκτήρμονες, ταπεινοί, μεταδοτικοί, ἐλεήμονες. Ἄλλως θά καταδικασθοῦμε αἰωνίως γιά τήν φιληδονία καί τόν δαιμονικό ἐγωϊσμό.

ΚΥΡΙΑΚΗ Ε´ ΛΟΥΚΑ Τοῦ π. Γ. Δορμπαράκη

«Ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί,
οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι,
μόνον ἵνα μὴ τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ διώκωνται»
(Γαλ. ϛ´ 12)

.             α. Στοὺς Γαλάτες ἀπευθύνεται ὁ ἀπόστολος Παῦλος, οἱ ὁποῖοι δέχονταν “ἐπιθέσεις ἀπὸ τοὺς ἰουδαιοχριστιανούς, τοὺς “ψευδαδέλφους” δηλαδὴ ἐκείνους ποὺ εἶχαν εἰσχωρήσει ὡς κατάσκοποι ἀνάμεσά τους διακηρύσσοντας ὅτι ἡ χριστιανικὴ πίστη ἀποτελεῖ μία βελτιωμένη ἁπλῶς ἔκδοση τοῦ ἰουδαϊσμοῦ καὶ συνεπῶς διέστρεφαν τὴν ἐν Χριστῷ ἀποκάλυψη. Μὲ τὰ λεγόμενά του ὁ ἀπόστολος ἀποκαλύπτει τὸ “παιχνίδι” τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν: ὄχι μόνο ὁ χριστιανισμός τους ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ὁ ἰουδαϊσμός τους δὲν ἦταν γνήσιος. Τὸ μόνο ποὺ τοὺς ἐνδιέφερε ἦταν ἡ δική τους ἄνεση, ἡ κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν τους μόνο συμφερόντων. Πιὸ σαφὴς λόγος ἀπὸ τὸν παραπάνω τοῦ ἀποστόλου δὲν θὰ ὑπῆρχε: “Ὅσοι θέλουν νὰ ἀποκτήσουν καλὴ φήμη στοὺς ἀνθρώπους, αὐτοὶ σᾶς ὑποχρεώνουν νὰ περιτέμνεσθε, μὲ μόνο στόχο νὰ μὴν καταδιώκονται ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους ἐξ αἰτίας τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ.

.             β. 1. Ὁ ἀπόστολος λοιπὸν εἶναι σαφής: διαπιστώνει τὸ ἔργο τῶν ἐχθρῶν της χριστιανικῆς πίστης, φανερώνει τὴ σκοπιμότητα τῶν ἐνεργειῶν τους καὶ προπάντων ἀποκαλύπτει τὸ βαθύτερο σκεπτικό τους.
.             Ποιό τὸ ἔργο κατὰ πρῶτον τῶν ἰουδαιοχριστιανῶν ψευδαδέλφων καὶ προσωπικῶν τοῦ ἀποστόλου διωκτῶν; Ὅπως τὸ λέει ὁ ἀπόστολος: νὰ κάνουν ἱεραποστολὴ ὑπὲρ τοῦ ἰουδαϊσμοῦ, ἀσκώντας μάλιστα ἕνα εἶδος βίας πρὸς τοῦτο. «Ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι». Δὲν μποροῦσαν νὰ καταλάβουν καλύτερα: δὲν ἤθελαν νὰ καταλάβουν ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν ἦλθε γιὰ νὰ προβάλει τὸν Μωϋσῆ ὡς σωτήρα, ἀλλὰ γιὰ νὰ δείξει ὅτι καὶ ὁ Μωϋσῆς λειτουργοῦσε μέσα στὸ σχέδιο τῆς οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἐρχομὸ Ἐκείνου. «Ὅ,τι ἔγραψαν ὁ Μωϋσῆς καὶ οἱ προφῆτες γιὰ Ἐμένα τὸ ἔγραψαν». Κι αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ Χριστὸς ἐνῶ ἀναγνωρίζει τὴ συμβολὴ τῶν Πατριαρχῶν τοῦ Ἰσραὴλ «γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου» – Ἐκεῖνος ἄλλωστε τοὺς κάλεσε – “τοὺς ξεπερνᾶ”.
.          Ἀλλὰ τί λέει ὁ ἀπόστολος; Ὅτι κι αὐτὴ ἀκόμη ἡ ἱεραποστολὴ τῶν ἰουδαιοχριστιανῶν – τοὺς ὁποίους ἀντιμετώπισε ὁριστικὰ καὶ τοὺς κατεδίκασε ἡ Ἀποστολικὴ Σύνοδος τὸ 48/49 μ.Χ. – ἦταν κίβδηλη, διότι δὲν ἦταν καρπὸς τῆς πιστεύουσας καρδιᾶς τους. Στὴν καρδιά τους αὐτὸ ποὺ κυριαρχοῦσε ἦταν ἡ ἐπιδίωξη τῆς ἄνεσής τους καὶ ἡ ἀπολαβὴ τῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου τούτου: “μὴ καταδιωχθοῦμε ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους γιὰ τὸ κήρυγμα ποὺ ἀναφέρεται στὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Εἶχαν ἐπίγνωση ὅτι ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου ἐγείρει διωγμοὺς ὡς τὸ “ἀγκάθι στὴ σκέψη τῶν Ἰουδαίων. «Ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν». Συνεπῶς ἀποκαλύπτονταν ὡς ἀρνησίχριστοι καὶ χριστομάχοι, ἀφοῦ τελικῶς δὲν πίστευαν στὸν Ἐσταυρωμένο Κύριο, ἔστω κι ἂν θεωρητικῶς σ᾽ ἕναν βαθμὸ προσποιοῦνταν ὅτι Τὸν ἀποδέχονται. «Ὁ μὴ ὢν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστι. Εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν καὶ ὑμᾶς διώξουσιν».
.             Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ ἀπόστολος ὡς ἰατρὸς χειρουργὸς προβαίνει στὴν ἀνατομία τῆς πίστης τῶν ψευδαδέλφων: τοὺς ἐνδιαφέρει μόνον ἡ καλὴ φήμη τους, τὸ καλὸ ὄνομά τους στὸν κόσμο, προκειμένου νὰ μὴν ὑποστοῦν κανένα διωγμό. Πρόκειται λοιπὸν γιὰ τοὺς βολεμένους ποὺ ἡ βολή τους μετράει πάνω ἀπὸ ὅλα. Δὲν πιστεύουν πουθενὰ τελικῶς, οὔτε στὸν Χριστὸ οὔτε κὰν στὸν ἰουδαϊσμό. Θεὸς τους φαίνεται ὅτι εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἐαυτός τους: ἡ καλοπέρασή τους, καὶ προκειμένου νὰ διακρατήσουν τὴν καλοπέραση αὐτή, δὲν πρέπει νὰ προκαλοῦν ἐκείνους ποὺ ἐνοχλοῦνται, δηλαδὴ τοὺς Ἰουδαίους. “Νὰ τὰ ἔχουμε καλὰ μὲ ὅλους, γιὰ νὰ καλοπερνᾶμε” εἶναι τὸ σύνθημα τῆς ζωῆς τους.

 .             2. Ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ λέει ὁ ἀπόστολος ἰσχύει ὄχι μόνο γιὰ τοὺς “ἀθέους” ἰουδαιοχριστιανοὺς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀλλὰ καὶ γιὰ κάθε ἄνθρωπο κάθε ἐποχῆς, ἀκόμη καὶ γιὰ ἐμᾶς – ἢ ἴσως κυρίως γιὰ ἐμᾶς; – τοὺς λεγομένους χριστιανούς. Καὶ τοῦτο διότι δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ ὅ,τι μετράει περισσότερο καὶ σὲ ἐμᾶς εἶναι τὸ “τί θὰ ποῦν οἱ ἄλλοι, τί θὰ πεῖ ὁ κόσμος”, τὸ πῶς δηλαδὴ θὰ κτίσουμε μία καλὴ εἰκόνα γιὰ τὸν ἑαυτό μας, ὥστε νὰ μὴν ὑποστοῦμε ὄχι ἴσως ἕναν διωγμὸ φανερό, ἀλλὰ ἕναν ἄλλου τύπου: τῆς εἰρωνείας, τῆς ἀπόρριψης, τῆς “φιλίας” κάποιων “σπουδαίων”. Κι αὐτὸ θὰ πεῖ ὅτι ἀφ᾽ ἑνὸς τὸν Χριστὸ Τὸν διαγράφουμε ἔμπρακτα ἀπὸ τὴ ζωή μας – ἡ πρακτικὴ ἀθεΐα εἶναι ἡ χειρότερη μορφὴ ἀθεΐας – ἀφ᾽ ἑτέρου φανερώνουμε ὅτι ἐν τέλει Θεός μας εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἐαυτός μας. “Δὲν χρειάζονται, ἔτσι, ἄλλοι ἐχθροί τῆς πίστης μας ἔξω ἀπὸ ἐμᾶς”. Ἐμεῖς “ροκανίζουμε” μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τὴν πίστη κι ἂς νομίζουμε ὅτι εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ.

 .             Ἡ ταύτισή μας μὲ τοὺς Ἰουδαιοχριστιανοὺς – μὲ τοὺς ὁποίους ἀνήκουμε στὴν ἴδια ὁμάδα τῶν “καλοπερασάκηδων” – ἀποκορυφώνεται, ὅταν κι ἐμεῖς “δὲν διστάζουμε” μπροστὰ στὴ βολή μας καὶ τὴ “φήμη” μας νὰ γινόμαστε σκληροὶ πρὸς τοὺς ἄλλους, παίζοντας τὸ παιχνίδι ἐκείνων τῶν ὁποίων ἐπιζητοῦμε τὴν καλὴ γνώμη. Δὲν διστάζουμε γιὰ παράδειγμα οἱ γονεῖς πολλὲς φορὲς νὰ καταπιέζουμε τὰ ἔφηβα παιδιά μας γιὰ νὰ πηγαίνουν στὴν Ἐκκλησία, ὄχι τόσο γιατί πράγματι πιστεύουμε στὴν ἐν Χριστῷ σωτηρία, ἀλλὰ γιὰ τὸ καλὸ ὄνομα ποὺ θέλουμε νὰ ἔχουμε στὸ χριστιανικὸ περιβάλλον μας. Τὸ διακύβευμα ἐν προκειμένῳ, ἀντίστοιχο μὲ αὐτὸ τῶν ἰουδαιοχριστιανῶν, εἶναι ἡ εὐπροσώπησή μας ἐν σαρκί, ἡ καλὴ φήμη μας στὸν κόσμο, κι ὄχι ἡ γνησιότητα τῆς πίστης μας, τὸ πῶς θὰ ἀρέσουμε στὸν Θεό μας. Ἄλλωστε ἂν ἦταν γνήσια ἡ πίστη αὐτή, θὰ λειτουργοῦσε μὲ ἀγάπη καὶ σεβασμὸ πρὸς τὴν ἐλευθερία τῶν παιδιῶν μας, σὰν τοῦ Πατέρα τῆς παραβολῆς τοῦ ἀσώτου.

 .             Κι ἀκόμη: μπορεῖ ὡς κοινωνικοὶ ἐργάτες κι ἴσως καὶ κληρικοὶ νὰ ἀσκοῦμε πολλὲς φορὲς ἱεραποστολικὸ καὶ κοινωνικὸ ἔργο, ὄχι γιὰ νὰ ἀρέσουμε πρωτίστως στὸν Κύριο, ἐπιβεβαιώνοντας ἔτσι τὸ χάρισμα τῆς ἱερωσύνης μας, ἀλλὰ στὸν ἐπίσκοπό μας ἢ γιὰ νὰ εἰσπράττουμε τὸ “μπράβο” ἀπὸ τοὺς ἐνορίτες μας. “Ἡ καλὴ εἰκόνα” μας ἀποτελεῖ στὴν περίπτωση αὐτὴ τὴν προτεραιότητά μας καὶ ὄχι, καθὼς εἴπαμε, ἡ ἐνέργεια τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, ποὺ κατοικεῖ στὴν καρδιά μας. Θὰ ἔλεγε μάλιστα κανείς, ὅσο σκληρὸ κι ἂν ἀκούγεται τοῦτο, ὅτι ὅσο πιὸ θορυβῶδες εἶναι τὸ ἔργο μας, ὅσο πιὸ πολὺ διαφημίζουμε τὴν ὀρθοδοξία μας καὶ τὴν κοινωνικὴ προσφορά μας, μὲ ἐπιθέσεις σκληρὲς κάποιες φορὲς πρὸς τοὺς “ἀντιπάλους” τῆς πίστης μας, τόσο περισσότερο φανερώνουμε ὅτι ἔχουμε πέσει στὴν παγίδα αὐτὴ τῆς κενοδοξίας τοῦ ἑαυτοῦ μας ποὺ ζητᾶ τὴν ἐπευφημία τῶν ἀνθρώπων.

.             3. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ὅμως δὲν ἀφήνει τέτοια περιθώρια. «Οὐαὶ ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσιν πάντες οἱ ἄνθρωποι», φωνάζει. Γιατί; Διότι σ᾽ ἕναν κόσμο πεσμένο στὴν ἁμαρτία καὶ κυριαρχούμενο στὸ μεγαλύτερο ποσοστό του ἀπὸ τὸν ἄρχοντά του, τὸν διάβολο, ὁ χριστιανὸς θὰ συναντήσει τὴν ἐχθρότητα αὐτοῦ τοῦ κόσμου – τὸ μαρτύριο ἀποτελεῖ “δομικό” στοιχεῖο τῆς ὕπαρξης τοῦ πιστοῦ. Καὶ δὲν μπορεῖ νὰ γίνει ἀλλιῶς, ἀφοῦ ρυθμιστικὸ στοιχεῖο τῆς ζωῆς τοῦ χριστιανοῦ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο μανιωδῶς πολεμάει ὁ διάβολος καὶ τὰ ὄργανά του. Ἔτσι φιλία μὲ τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει. «Ὃς ἂν θέλῃ φίλος εἶναι τοῦ κόσμου, ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ καθίσταται», βεβαιώνει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. «Οὐδεὶς δύναται δυσὶν κυρίοις δουλεύειν». Τὸ πνευματικὸ ἀλλοιθώρισμα ὡς ταυτόχρονη προσπάθεια σύζευξης καὶ τῶν δύο συνιστᾶ γνώρισμα ἀνθρώπου ποὺ δὲν ἔχει σταθερὴ πίστη καὶ γι᾽ αὐτὸ εἶναι διαρκῶς «ἀκατάστατος ἐν πάσαις ταῖς ὀδοῖς αὐτοῦ».
.             Μὲ ἄλλα λόγια ὁ “χριστιανὸς” κινεῖται πάντοτε μὲ βάση τὸν λόγο τῶν ἁγίων ἀποστόλων ποὺ ἐπιτάσσει «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις». Τὸν Θεὸ ἐν Χριστῷ ζητοῦμε νὰ εὐαρεστοῦμε καὶ νὰ εὐχαριστοῦμε, διότι Αὐτὸς εἶναι ὁ δημιουργός μας, ὁ συντηρητὴς τῆς ζωῆς μας, ἡ τελικὴ ἀναφορά μας καὶ ὁ κριτής μας, αὐτονοήτως δὲ ἡ εὐχαριστία Του αὐτὴ προϋποθέτει τὴ συμμετοχὴ στὸ κατ᾽ ἐξοχὴν γεγονὸς μὲ τὸ ὁποῖο εὐχαριστεῖται, τὴν Θεία Εὐχαριστία, συνεπῶς τὴν ἔνταξη τοῦ ἀνθρώπου στὴν Ἐκκλησία. Τὸ “γενηθήτω τὸ θέλημά Σου” ἄλλωστε εἶναι ἡ ἐπωδὸς τῆς κάθε ἐνέργειας τοῦ πιστοῦ χριστιανοῦ.

.             γ. Ὁ λόγος τοῦ ἀποστόλου Παύλου μᾶς θέτει ἐνώπιον τῆς αὐτοσυνειδησίας μας ὡς χριστιανῶν. Ποιόν τελικῶς ὑπηρετοῦμε, δηλαδὴ σὲ ποιόν τελικῶς δίνουμε λογαριασμό; Ὁ ἀγώνας μας εἶναι ὄντως “εὐπροσωπῆσαι”, νὰ ἀποκτήσουμε καλὴ φήμη, χωρὶς ὅμως τὸ “ἐν σαρκί, δηλαδὴ χωρὶς τὴν ἀναφορά μας στὸν κόσμο καὶ τοὺς ἀνθρώπους. “Εὐπροσωπῆσαι ἐν Χριστῷ”: αὐτὴ εἶναι ἡ καθημερινὴ προοπτική. Νὰ ἀρέσουμε στὸν Χριστό, «δοκιμάζοντες τί εὐάρεστόν ἐστιν Αὐτῷ».

ΠΗΓΗ: «ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ»