ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (Ματθ. β΄ 13-23) - (Γαλ. α΄11-19) Προδρομική παρουσία «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω»

Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής προ των Φώτων αναφέρεται στη δράση του Ιωάννη του Προδρόμου, στο πρόσωπο του οποίου εκπληρώνονται δύο προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης. Στην πρώτη σημειώνεται ότι ο Θεός θ’ αποστείλει τον προάγγελό του για να προετοιμάσει το δρόμο για τον ερχομό του Μεσσία, ο οποίος θα φέρει τη σωτηρία στον κόσμο. Στη δεύτερη, ο προφήτης Ησαϊας εμφανίζει τον  Πρόδρομο ως «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» που συμβουλεύει τους ανθρώπους να ετοιμαστούν για τον ερχομό του Χριστού και να ακολουθήσουν το δρόμο της μετάνοιας.

Όπως μάς πληροφορεί ο Μάρκος, από το ευαγγέλιο του οποίου αντλείται η σημερινή περικοπή, ο Ιωάννης στην έρημο πρόσφερε βάπτισμα μετανοίας «εις άφεσιν αμαρτιών». Όλοι έτρεχαν για να βαπτισθούν από αυτόν στον Ιορδάνη ποταμό, αφού πρώτα εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Σύμφωνα με τις περιγραφές, ο Ιωάννης έφερε ένδυμα από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη γύρω από τη μέση του, ενώ η τροφή του ήταν πολύ λιτή. Τρεφόταν με μέλι άγριο και ακρίδες. Ο Ιωάννης επειδή ήταν μεγάλη μορφή σε σημείο μάλιστα που κάποιοι τον εκλάμβαναν ως τον αναμενόμενο Μεσσία δεν παρέλειπε να διευκρινίζει συνεχώς ότι «έρχεται πίσω μου ο ισχυρότερός μου, που δεν είμαι άξιος ούτε τα υποδήματά του να λύσω. Εγώ σας βαπτίζω με νερό, εκείνο όμως θα σας βαπτίσει στο Άγιο Πνεύμα».

Φωνή βοώντος

Η έκφραση «φωνή βοώντος εν τη ερήμω», αποτυπώνει την όλη παρουσία του Ιωάννου του Προδρόμου. Στην πνευματική ερημία που αποκαλυπτόταν έντονα και στη δική του εποχή, μέσα στην τραγικότητα που προκαλεί η αμαρτία, μέσα στη γενικότερη απελπισία που κυριαρχούσε στους ανθρώπους της εποχής του, προετοίμασε το δρόμο για τον ερχομό του Χριστού, με την προτροπή «μετανοείτε». Η μετάνοια, δεν είναι βέβαια μια επιφανειακή κατάσταση, αλλά μια βαθιά υπαρκτική στάση, που αλλάζει ολόκληρο τον άνθρωπο και τον καθιστά δεκτικό στην αγάπη του Θεού. Τον ετοιμάζει για να δεχθεί το σωτήριο μήνυμά του. Να εισέλθει στη Βασιλεία του.

Πολλοί ήταν εκείνοι που συνέρρεαν για να ακούσουν το κήρυγμα του Ιωάννη και ακολούθως να βαπτισθούν στον Ιορδάνη ποταμό. Αυτό όμως δεν ήταν το τέρμα αλλά μόνο η αρχή. Η αρχή μιας πορείας που οδηγούσε στο Σωτήρα Χριστό και παρέπεμπε κατευθείαν στο πρόσωπό του. Γι’ αυτό και ο Ιωάννης δεν αφήνει τους ανθρώπους να επαναπαυθούν μόνο στη δική του διδασκαλία ούτε να περιοριστούν μόνο στο δικό του βάπτισμα ή στο δικό του πρόσωπο. Δείχνει με το κήρυγμα και το βάπτισμά του τον Χριστό, ο οποίος δεν θα φέρει απλά συγχώρεση στους ανθρώπους, αλλά την πνευματική ανακαίνιση και την πραγματική σωτηρία. Γι’ αυτό και γίνεται σαφής διάκριση ανάμεσα στο δικό του βάπτισμα, το οποίο επικεντρώνεται στο νερό, και στο βάπτισμα που θα εγκαινίαζε ο Χριστός εν Αγίω Πνεύματι.

Πνευματική αναγέννηση

Η μετοχή στη χάρη του Αγίου Πνεύματος, η πνευματική ανακαίνιση του ανθρώπου και η δυνατότητα να βιώνει τη χαρά της παλιγγενεσίας, προϋποθέτει το πέρασμα από το δρόμο της μετάνοιας, τον οποίο άνοιγε η παρουσία της μεγάλης μορφής του Ιωάννη του Προδρόμου. Χωρίς τη μετάνοια, η οποία μεταφράζεται σε στάση ζωής απέναντι στον Θεό και το συνάνθρωπο αλλά και την κτίση ολόκληρη, ο άνθρωπος δεν μπορεί να γίνει δέκτης της Χάριτος του Θεού. Η μετάνοια, η εσωτερική δηλαδή κάθαρση από τα πάθη και τις συνέπειες της αμαρτίας και συμμετοχή στην κοινωνία αγάπης που ξεδιπλώνει ο Θεός μέσα στην ευρυχωρία της Εκκλησίας, είναι οι σταθερές προϋποθέσεις για να εγκολπωθεί ο άνθρωπος το μήνυμα του Ευαγγελίου για τη σωτηρία του. Πραγματικά, το μεγαλείο της  αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο φανερώνεται από τις δωρεές και τα χαρίσματά του. Μια τέτοια δωρεά είναι και η μετάνοια, η οποία συνιστά μια ευλογημένη εκκίνηση για μια καινούργια εν Χριστώ ζωή.

Αγαπητοί αδελφοί, ίσως ο σημερινός άνθρωπος μέσα από τις συνθήκες που επικρατούν στην καθημερινή του ζωή να δυσκολεύεται να κατανοήσει το βαθύτερο νόημα της μετάνοιας, ως νέου τρόπου ύπαρξης και ζωής. Ίσως η προτροπή της Εκκλησίας για μια τέτοια ευλογημένη πορεία να ακούεται σαν «φωνή βοώντος εν τη ερήμω», δηλαδή σαν ουτοπικές καταστάσεις. Ωστόσο, η αλήθεια, μέσα από την οποία μπορεί ν’ αναπηδήσει το χαροποιό μήνυμα της ζωής, βρίσκεται μόνο στον Χριστό και την Εκκλησία του. Ο άνθρωπος βλέπουμε να βυθίζεται ολοένα και περισσότερο σε κρίσεις και αδιέξοδα, ενόσω αφήνει την ύπαρξή του αποσυνδεδεμένη από την παρουσία του Σωτήρα και Λυτρωτή Χριστού. Άς αφήσουμε, λοιπόν, τα ώτα της καρδιάς μας ανοιχτά και τις καρδιές έτοιμες και δεκτικές. Άς  επανεύρουμε ακόμα την ελπίδα μας στο μήνυμα του κηρύγματος του Ιωάννη: «μετανοείτε».

 Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

Κυριακή προ των Φώτων (Μάρκ. 1,1-8) Το κήρυγμα Ιωάννου του Βαπτιστού +Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος

ΚΥΡΙΑΚΗ προ των Φώτων σήμερα, αγαπητοί μου, και το ευαγγέλιο προβάλλει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, πού αξιώθηκε να βάπτιση τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν.
Τι ήταν ό Ιωάννης; Άνθρωπος όπως κ' εμείς. 'Αλλά Τι άνθρωπος! Υπάρχουν άνθρωποι άγριοι σαν τα θηρία και ασεβείς σαν τους δαίμονες• ό άνθρωπος, όπως λέει ένας ιερός πατήρ, μακριά από το Θεό γίνεται ή «θηριώδης» ή «δαιμονιώδης». 'Αλλ' υπάρχουν και άνθρωποι χαριτωμένοι, όπως λέει και ό αρχαίος ποιητής• «Η χαρίεν έστ' άνθρωπος, αν άνθρωπος ή» (Μένανδρος). Είναι όσοι έφτασαν σε ύψος αρετής. Αυτοί αξίζει να ονομάζονται άνθρωποι. Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν και ό Ιωάννης ό βαπτιστής. Με την άσκηση του έγινε ένας επίγειος άγγελος, ένας ένσαρκος άγγελος! Είναι αξιοθαύμαστος για τον βίο του, αξιοθαύμαστος και για το κήρυγμα του.
Ποιος ό βίος του; Από την αρχή ό υιός του Ζαχαρίου και της Ελισάβετ διακρίθηκε. Γεννήθηκε θαυματουργικός από μητέρα στείρα. Από παιδί δόθηκε στο Θεό. Αποσύρθηκε στην έρημο, πού Είναι το πανεπιστήμιο του Θεού, και εκεί πέρασε τη ζωή του. Έζησε πολύ διαφορετικά από ότι ζουν όσοι κατοικούν στα μέγαρα των πόλεων. Έζησε με εγκράτεια θαυμαστή. Δεν γεύθηκε ούτε σταγόνα κρασί. Ποτό του ήταν το νερό του Ιορδανού. Τροφή του «ακρίδες και μέλι άγριον» (Μάρκ. 1,6). Τι Είναι οι «ακρίδες»; Είναι ή χόρτα ή μάλλον τα γνωστά έντομα πού και μέχρι σήμερα χρησιμεύουν εκεί στους βεδουίνους ως τροφή• όπως εμείς ξεραίνουμε τις πιπεριές, έτσι αυτοί ξεραίνουν τα έντομα αυτά και τα τρώνε. Τι φορούσε; Το φόρεμα του ήταν από τρίχες καμήλου και στη μέση του είχε μια δερμάτινη ζώνη. Που κοιμόταν; Όχι σε σομιέ στρώμα του ήταν ή αμμουδιά. Κατοικία και στέγη είχε τα άστρα του ουρανού. και συντροφιά του; τα άγρια θηρία. Μέσα στην αμόλυντη φύση έζησε.
Βιβλία δεν είχε. Μελετούσε το βιβλίο της θείας δημιουργίας. Εμείς μάτια έχουμε και μάτια δεν έχουμε. Για 'κείνων όλα τα δημιουργήματα του Θεού, ό ήλιος πού έλαμπε, ό Ιορδάνης πού κυλούσε τα νερά του, τα φυτά της ερήμου, τα πουλιά πού πετούσαν, τα θηρία (λιοντάρια και άλλα) πού ακούγονταν τη νύχτα, τα άστρα του ουρανού, όλα αυτά ήταν βιβλία, από τα όποια διδασκόταν. Έτσι ζούσε.
Κι όταν πλέον ήρθε ή ώρα έλαβε εντολή από το Θεό να εκτέλεση την αποστολή του. Όχι αυτοχειροτόνητος, όπως συμβαίνει συχνά μ' εμάς• πήρε εντολή από το Θεό, ν' άφήση την έρημο και να έρθει στα ρείθρα του Ιορδάνου. Εκεί έστησε το βήμα, τον άμβωνα του, και άρχισε να κηρύττει. Κόσμος πολύς ερχόταν να τον ακούσει. Κήρυγμα μαγνήτης! Κήρυτταν και άλλοι (γραμματείς, φαρισαίοι, Σαδδουκαίοι, αρχιερείς, ψευδοπροφήτες), αλλά το κήρυγμα του Ιωάννου διέφερε όσο ή φωτιά από τον πάγο. Μεσ" άπ' την ψυχή του έβγαινε φωτιά. Ακούγοντας τον Ιωάννη νόμιζε κανείς ότι αστράφτει και βροντά ό ουρανός.
Ποιο ήταν το κήρυγμα του; Άλλοι προσπαθούσαν με γλυκόλογα και κολακείες να ευχαριστήσουν τους ακροατές, όπως οι αρχαίοι ρήτορες στην Αθήνα. Ό Ιωάννης δεν είχε γλυκόλογα• είχε λόγια αυστηρά, με τα όποια προσπαθούσε να φέρει σε συναίσθηση και αφύπνιση τις συνειδήσεις. Θέλετε ν' ακούσετε;
«Γεννήματα εχιδνών...» (Ματθ. 3,7• Λουκ. 3,7). Ακούτε πώς τους ονομάζει; Και ποιοι ήταν από κάτω; ιερείς, αρχιερείς, Σαδδουκαίοι, φαρισαίοι. Απορεί κανείς πώς δέ' σήκωσαν λιθάρια να τον πετροβολήσουν. Τι θα πει «γεννήματα έχιδνών»; Παιδιά της οχιάς, πού Είναι το πιο φαρμακερό θηρίο. Κ' εσείς, λέει, έχετε το φαρμάκι στη γλώσσα σας. Δεν κάνετε τίποτ' άλλο από το να συκοφαντείτε, να διαβάλλετε και να φονεύετε τους προφήτες. Ποιος σας είπε πώς θα διαφύγετε την οργή του Θεού; «Τίς υπέδειξε υμίν φυγείν από της μελλούσης οργής;» (έ.ά.). Ό Θεός δέ' θα σας άφήση ατιμώρητους• θα έρθει ή ώρα της τιμωρίας σας.
—Μα, θα πείτε, αντί να τους πει κ' ένα ευχαριστώ πού ήρθαν από μακριά να τον ακούσουν, τους δείχνει τόση αυστηρότητα;
Ό Ιωάννης έβλεπε μακριά. Κοντόφθαλμοι εμείς• αλλά το μάτι του Ιωάννου έβλεπε, ότι δέ' θα πέραση πολύς χρόνος και θα εκδηλωθεί ή κακία τους. Αυτοί πού τώρα τον άκουγαν, σε λίγο θα είναι στα κριτήρια Άννα-Καϊάφα και Πιλάτου και θα φωνάζουν «Σταύρωσον σταύρωσαν αυτόν» (Λουκ. 23,21). Και όντως το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής αυτοί φώναζαν κάτω άπ' το πραιτόριο. Γι' αυτό τους είπε «Γεννήματα έχιδνών» πού παροργίζουν το Θεό. Και πώς εκδηλώνεται ή Οργη του Θεού «επί τους υιούς της απείθειας» (Εφ. 5,6); Με πολλούς τρόπους. Όργή του Θεού Είναι λ.χ. ένας σεισμός, μια πλημμύρα, μία πυρκαγιά, μια επιδημία, ένας πόλεμος, ένας εμφύλιος σπαραγμός κ.λ.π.. Άλλ' υπάρχει και κάτι χειρότερο• Είναι ή κόλασης, και αυτό υπονοούσε ό Ιωάννης. Κάποιοι θα γελάσουν. Άλλ' όσο Είναι βέβαιο ότι υπάρχει νύχτα και έρεβος και σκοτάδι, τόσο βέβαιο Είναι ότι υπάρχει και κόλασης. Θα κολασθείτε, λέει ό Ιωάννης, θα τιμωρηθείτε!
—Μα αυτά Είναι λόγια απελπιστικά, θα πείτε.
Όχι. Ήταν αυστηρός ό Ιωάννης• άλλ' ήταν συγχρόνως και ό άνθρωπος αγάπης. Διότι από αγάπη ήλεγχε. Προειδοποιούσε τους ακροατές του, για να μη φθάσουν στην καταστροφή. Μέσ' στο σκοτάδι εκείνης της εποχής (τετρακόσα χρόνια είχε ν' ακουστή φωνή αληθινού προφήτου) έριξε φωτοβολίδα. Έχετε δει φωτοβολίδα; Είδα φωτοβολίδες στον πόλεμο• σκοτάδι Είναι, βουνό σκότους, δέ' βλέπεις τίποτα, και αίφνης ένα αεροπλάνο ρίχνει μια φωτοβολίδα- ήμερα γίνεται. Ποια Είναι ή φωτοβολίδα του Ιωάννου, πού τη ρίχνει και σ' εμάς ακόμα; Μία λέξι «Μετανοείτε» (Ματθ. 3,2).
Τι Είναι ή μετάνοια; Το σπουδαιότερο καθήκον μας. Μετάνοια Είναι, να ξεριζώσεις τ' αγκάθια πού έχεις μέσα σου - ή αρνητική όψεις αυτή. Μετάνοια Είναι, εκεί πού ήταν τ' αγκάθια, να φυτέψεις λουλούδια, τριαντάφυλλα και κρίνους, και προ παντός το δέντρο της αρετής. Μετάνοια Είναι, να πάψης την ψευτιά, την πονηρία, την κακία, τη μοιχεία, την πορνεία, τη βλασφημία, κάθε κακό, να κάνης στροφή 180 μοιρών και ν' αγαπήσεις την αρετή. Μετάνοια Είναι έρως του Χριστού και μίσος κατά του διαβόλου.
«Μετανοείτε», είπε ό Ιωάννης σε όλους, μικρούς και μεγάλους, στρατιωτικούς, τελώνες, γραμματείς, αρχιερείς. Ό Θεός, λέει, σας δίνει παράταση να εξοφλήσετε το χρέος σας. Είναι ή τελευταία προθεσμία. Μετά πλέον, τσεκούρι και φωτιά! έτσι μιλούσε. Διότι «ή άξίνη προς την ρίζαν των δένδρων κείται» και «πάν δένδρον μή ποιούν καρπόν καλόν εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται» (Ματθ. 3.10 Λουκ. 3,9). Εάν δεν μετανοήσετε, τότε είστε σαν το δέντρο πού παρ' όλη την περιποίηση του κηπουρού παραμένει άκαρπο, και τότε πλέον το κόβουν και το κάνουν ξύλα για φωτιά. Ετσι κ' εσείς• αυτό θα είναι το τέλος σας.
Αγαπητοί μου, ό Ιωάννης ό βαπτιστής ρίχνει και σ' εμάς σήμερα τη φωτοβολίδα του και φωνάζει• «Μετανοείτε». Αμαρτωλός είμαι• αλλά διαβάζω τάς Γραφάς, την Αποκάλυψη, τα βιβλία του Θεού με τις προφητείες, και νομίζω ότι Είναι μια τελευταία προθεσμία για την ανθρωπότητα.
Δεν μετανοεί δυστυχώς ή άνθρωπότης. Οι αρχηγοί των υπερδυνάμεων συναντώνται, αλλά τίποτε δεν κάνουν. Κουβέντες και γλυκόλογα. Δεν λαλούν την αλήθεια ό ένας προς τον άλλο• δεν ακούγεται ή λέξη «μετανοείτε». Καθένας εμμένει στο σύστημα του.
Μήπως ή μικρά μας πατρίδα ακούει το «Μετανοείτε»; Ήταν άλλοτε δέντρο γεμάτο άνθη και καρπούς• γέννησε μεγάλους άνδρες, σοφούς και αγίους. Τώρα; ξηράίλα. Ω Ελλάς, δέντρο με χιλιάδων χρόνων Ιστορία, πώς κατήντησες άκαρπο; Αν έρθει ό Ιωάννης με το κλαδευτήρι του, πόσα ξεράδια έχει να πετάξει!...
Άλλα κι ό καθένας μας δέντρο Είναι. Ή μηλιά κάνει μήλα, ή αχλαδιά αχλάδια, ή πορτοκαλιά πορτοκάλια, κ' εμείς πρέπει να κάνουμε καρπούς αγίου Πνεύματος, αρετές. Έχουμε καρπούς; καλώς• δεν έχουμε; τότε, αν μείνουμε αμετανόητοι, θα πέση τσεκούρι και φωτιά.
Ό Θεός να μας δώσει μετάνοια, τώρα στο νέο έτος. Μικροί και μεγάλοι, αγράμματοι και επιστήμονες, λαϊκοί και κληρικοί, αρχιεπίσκοποι και πατριάρχαι, όλοι έχουμε ανάγκη μετανοίας. Ένας Μέγας Αντώνιος, όταν πλησίασε να πεθάνει, είπε στα πνευματικά του παιδιά Παρακαλέστε το Θεό να μου δώσει μετάνοια. Εμείς Τι να πούμε; Δός μας, Χριστέ, μετάνοια, μαλάκωσε τις καρδιές μας, μην πάθουμε κ' εμείς αυτά πού ήλεγχε ό Ιωάννης ό βαπτιστής.


Επίσκοπος Αυγουστίνος

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, ή οποία έγινε στον Ιερό ναό Αγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης την 5-1-1986. Καταγραφή και σύντμησης 2-1-2005.

Τα άγια Θεοφάνεια Τα δύο βαπτίσματα +Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

ΕΟΡΤΗ μεγάλη σήμερα, αγαπητοί μου, για όλους τους ορθοδόξους λαούς. Ιδιαιτέρως την εορτάζει ή Ελλάς, χώρα ναυτική. Οι ναυτικοί μας, όπου και να πλέουν, εϊτε στον Ατλαντικό εϊτε στον Ειρηνικό ωκεανό, την τιμούν χαρμοσύνως• σήμερα αγιάζονται τα νερά και οί θάλασσες με τον τίμιο σταυρό.

Ή εορτή των Φώτων είναι το τέλος μιας εκκλησιαστικής περιόδου πού ονομάζεται Δωδεκαήμερο. Τελειώνει σήμερα το Δωδεκαήμερο, πού άρχισε με τη γέννηση του Χριστού. Να μιλήσουμε για την εορτή των Φώτων; Μικρά ή διάνοια μας, ασθενής ή γλώσσα μας, και το μυστήριο πού αποκαλύπτεται σήμερα με τη βάπτιση του Κυρίου απέραντο όπως ό ωκεανός. Μάλλον πρέπει να σιωπήσουμε. Άλλα για να μη μείνη ό άμβωνας άφωνος τέτοια μέρα, τολμώ, επικαλούμενος τη χάρι του αγίου Πνεύματος, κάτι να πω.

Ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός παρουσιάστηκε στη γη ως άνθρωπος υπό τις πλέον ταπεινές συνθήκες• ήλθε ως νήπιο, γεννήθηκε από πάμπτωχη κόρη σε μια κωμόπολη της Ιουδαίας μέσα σ' ένα σπήλαιο. Ποιος, βλέποντας το βρέφος εκείνο, ήταν δυνατόν να φανταστή, ότι κάτω από αυτό το σχήμα κρυβόταν ή Θεό- της; Μετά από οκτώ ήμερες δέχθηκε την περιτομή και έλαβε το όνομα Ιησούς Χριστός, «το υπέρ πάν όνομα» (Φιλ. 2,9). Δώδεκα ετών τον βλέπουμε πάλι στο ναό του Σολομώντος, όπου κατέπληξε τους σοφούς πρεσβυτέρους με τις ερωτήσεις και απαντήσεις του. Μετά, για το διάστημα από δώδεκα ετών έως τριάντα, ορισμένοι λένε πολλά φανταστικά, άσχετα με το Ευαγγέλιο. Άλλ' ένα είναι το βέβαιο• ότι ό Ιησούς Χριστός έζησε αφανής. Αφάνεια. Ωραία είναι ή αφάνεια! Που ήταν; Έμενε και εργαζόταν στη Ναζαρέτ ως ξυλουργός. Κρατούσε σκεπάρνια, πριόνια, σφυριά και καρφιά. Είναι ό πρώτος εργάτης! Τίμησε την εργασία εκεί στο- εργαστήριο του νομιζομένου πατρός του. Έτσι έμεινε άγνωστος. Ποιος φανταζόταν, ότι αυτός ό ξυλουργός είναι ό προφητευμένος από αιώνων «υιός ανθρώπου» (Δαν. 7,13);

Άλλ' ήρθε ή ώρα να εμφανιστεί. Και τότε παρουσιάστηκε ό Ιωάννης ό Πρόδρομος. Κήρυττε μετάνοια και είλκυε κόσμο πολύ. Όλοι έσπευδαν στα ρείθρα του Ιορδανού, μετανοούσαν και έβαπτίζοντο. Μέσα στο πλήθος ήρθε και ό Χριστός. Ήταν απέριττος, χωρίς κάποιο εξωτερικό διακριτικό• δέ φορούσε διάδημα. Ό Ιωάννης όμως διέκρινε, ότι κάτω από το φτωχικό του παρουσιαστικό υπήρχε ή Θεότης. Τον αντελήφθη, γι' αυτό ακριβώς ήταν εκεί. Ό Χριστός του λέει• —Βάπτισε με. Ό Ιωάννης• —Δεν είμαι άξιος• εγώ έχω ανάγκη να βαπτισθώ από σένα. Ό Χριστός επιμένει καΐ στο τέλος ό Ιωάννης πειθαρχεί. Κι όταν τον βάπτισε, τότε άνοιξαν οι ουρανοί, είδε το Πνεύμα το άγιο σαν περιστερά λευκή να κατεβαίνει επάνω στην κεφαλή του Χριστού μας, και ακούστηκε ή φωνή του ουρανίου Πατρός να μαρτυρεί γι' αυτόν. Έτσι απεκαλύφθη το μέγα μυστήριο.

Ένας ασεβέστατος «λογοτέχνης» τόλμησε να διακωμώδηση το μυστήριο αυτό. Μα τί θα πή «λογοτέχνης »; Άν σου βρίσει τον πατέρα, θα το δεχτής επειδή είναι λογοτέχνης; Ό ένας βρίζει χυδαίως κι ό άλλος βρίζει λογοτεχνικώς• τί σημασία έχει; είτε σε χυδαία γλώσσα εϊτε σε λογοτεχνική, ϋβρις είναι. Το ύβρισαν λοιπόν οι άπιστοι το μυστήριο• τους φαίνεται σκάνδαλο. Εμείς το βλέπουμε διαφορετικά.

Υπάρχει μία λέξη του ευαγγελίου πολύ χαρακτηριστική. Τί λέγει. Στόν Ιορδάνη έμπαιναν γυμνοί στο νερό και, όπως ήταν, έξωμολογοΰντο τις αμαρτίες τους. Και άλλοι μεν έμεναν περισσότερο, άλλοι λιγώτερο, αναλόγως των αμαρτημάτων πού είχαν να πουν. Όλοι πάντως έμεναν ένα διάστημα βυθισμένοι. Ένας μόνο δεν έμεινε καθόλου• ό Χριστός. Το λέει το ευαγγέλιο• «Και βαπτισθείς ό Ιησούς ανέβει ευθύς από του ύδατος» (Ματθ. 3,16). Είδες μια λέξι τί σημασία έχει; «Ευθύς», λέει. Μόλις μπήκε, βγήκε. Γιατί; Διότι δεν είχε τίνα πή, δεν είχε αμαρτήματα! Το «ευθύς» είναι μαρτυρία της αγίας Γραφής, οτι ό Κύριος ήταν λευκός όχι μόνο από το προπατορικό αμάρτημα, αλλά και από προσωπικά αμαρτήματα. Ήταν ό μόνος πού απηύθυνε εκείνο το αναπάντητο ερώτημα• «Τίς εξ υμών ελέγχει με περί αμαρτίας;» (Ίωάν. 8, 46).

Άλλ' αφού είναι αναμάρτητος, τότε γιατί βαπτίσθηκε; Ή βάπτισις του Χρίστου έχει πολλούς λόγους. Έβαπτίσθη, για ν' άκουσθή ή μαρτυρία του Πατρός, να φανή ή συμφωνία του αγίου Πνεύματος, και να βεβαιωθεί έτσι ή θεότης του Υΐοϋ. Έβαπτίσθη, για να φανερωθή το μέγα μυστήριο της αγίας Τριάδος. Έβαπτίσθη, για να αγιάσει τα ύδατα. Έβαπτίσθη ακόμα, για να είναι το βάπτισμα του υπόδειγμα σ' εμάς• αν βαπτίσθηκε εκείνος πού δεν είχε ανάγκη βαπτίσεως, πολύ περισσότερο έχουμε εμείς ανάγκη να βαπτισθούμε.

Στο βάπτισμα γίνεται μυστήριο. Ποιος όμως το νιώθει; Γελούν τώρα οι καλεσμένοι θεομπαίχτες καταντήσαμε... Άλλα και στο βαπτιζόμενο, λόγω τής ηλικίας, δεν υπάρχει συνείδησις του μυστηρίου. Το μυστήριο θέλει πίστη' «... ομολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών» (Σύμβ. πίστ.). Αν πιστεύαμε, αν είχαμε μάτια αγγέλων, θα βλέπαμε ότι ή ψυχή εκείνου πού βαπτίζεται, προτού να μπη στην κολυμβήθρα είναι μαύρη σαν τα φτερά του κόρακα• άλλ' όταν βγαίνει από την κολυμβήθρα, μετά την τρίτη κατάδυση «εις το όνομα του Πατρός και του Υιοϋ και του αγίου Πνεύματος» —αύτη είναι ή πίστις μας—, βγαίνει πιο λευκή κι άπ' το χιόνι πού καλύπτει τώρα τα βουνά της πατρίδος μας. Για αυτό βλέπεις, το παιδί πού βαπτίζεται είναι υποχρεωτικό να το ντύνουν στα λευκά, σύμβολο ότι καθαρίστηκε. Σά' να λέη• Πλϋνε με, Κύριε, «και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι» (Ψαλμ. 50,9).

Γεννάται όμως το ερώτημα" μετά το βάπτισμα τί γίνεται; Όλοι λερώνουμε το χιτώνα του βαπτίσματος, δεν τον κρατούμε καθαρό και αμόλυντο, όπως λέει σήμερα ή Εκκλησία «Όσοι εις Χριστόν έβαπτίσθητε, Χριστόν ένεδύσασθε» (Γαλ. 3,27). Και το ερώτημα, πού συνεκλόνισε αιώνα ολόκληρο την Εκκλησία είναι• Τα αμαρτήματα προ του βαπτίσματος, είτε κληρονομικά είτε προσωπικά, συγχωρούνται τα αμαρτήματα μετά το βάπτισμα συγχωρούνται; Διχάστηκαν στην πρώτη Εκκλησία. Άλλοι είπαν, ότι δεν συγχωρούνται. Άλλα ή Εκκλησία είπε ότι, κατά το πνεύμα του Ευαγγελίου, συγχωρούνται. Πώς συγχωρούνται; Έχει ή Εκκλησία ένα άλλο μυστήριο, πού είναι ένα δεύτερο βάπτισμα. Βαπτισθήκαμε στην κολυμβήθρα, πρέπει να βαπτισθούμε και σ' αυτό. Όπως αυτός πού δέ' βαπτίζεται δέ' θεωρείται Χριστιανός, έτσι και αυτός πού αμάρτησε δέ' συγχωρείται αν δεν πέραση από αυτό. Ποιο είναι το δεύτερο βάπτισμα; Είναι ή μετάνοια και εξομολόγησης. Πολλά άχρηστα δάκρυα χύνουν οί άνθρωποι• ένα δάκρυ έχει αξία• δώστε μου ένα τέτοιο δάκρυ! είναι το δάκρυ για τις αμαρτίες, το δάκρυ της μετανοίας. Αυτό γίνεται Ιορδάνης ποταμός, δεύτερο βάπτισμα. Πού τελείται; "Οταν πας στον πνευματικό πατέρα και ομολογήσεις είλικρινώς τα αμαρτήματα σου, εκείνα πού δεν ξέρει ούτε ή γυναίκα σου ούτε ό είσαγγελεύς ούτε ό κόσμος (πού μπορεί να σε θεωρεί καλό και έντιμο άνθρωπο, αλλά ή συνείδησι βοά μέσα σου...).

Σπεύσε λοιπόν σ' αυτό το δεύτερο βάπτισμα το συνιστώ έπ' ευκαιρία σήμερα. Οί περισσότεροι δυστυχώς είναι ακόμη άνεξομολόγητοι. Το τονίζω• ή εξομολόγησης είναι ή κάθαρσις του αγίου Πνεύματος. Το είπαν και μεγάλοι ψυχολόγοι ή έξομολόγησις σε έμπειρο πνευματικό πατέρα απαλλάσσει τον άνθρωπο από το άγχος. Λίγοι δοκίμασαν την έξομολόγησι. Μεταξύ αυτών είναι και ένας 'Ρώσος συγγραφεύς, προφήτης του 'Ρωσικού λαού, ό Ντοστογιέφσκυ. Ήταν κατάδικος επί τσάρου μέσα στις φυλακές της Σιβηρίας, και εκεί γνώρισε τον Κύριο. Εκεί διάβασε και θαύμασε το Ευαγγέλιο, πίστεψε στο Χριστό. Βρήκε λοιπόν ένα πνευματικό πατέρα και εξομολογήθηκε όλα τα αμαρτήματα πού έκανε ως άνθρωπος. Τότε είπε• «Όταν εξομολογήθηκα, παράδεισος φύτρωσε στην ψυχή μου».

Αγαπητοί μου, χωρίς εξομολόγηση παράδεισο δέ' θα δούμε. Γι' αυτό μικροί και μεγάλοι, όλοι στην έξομολόγησι. Ας πέσει από το μάτι μας ένα δάκρυ ενώπιον του πνευματικού. Και το δάκρυ αυτό θα γίνει Ιορδάνης. Και ή αγία Τριάς θα κάνη ν' ανοίξουν και για μας οί ουρανοί των ουρανών. Και τότε θα αισθανθούμε, ότι μέσα στην καρδιά μας ήλθε αυτή ή αγία Τριάς, Πατήρ Υιός και άγιον Πνεύμα• ω ή δόξα εις τους αιώνας των αιώνων αμήν.

Επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, ή οποία έγινε στον ί. ναό Αγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης την 6-1-1990 με άλλο τίτλο. Καταγραφή και σύντμησις 6-1-2005

Κυριακή προ των Φώτων Η ασκητική Ορθοδοξία Ην δε Ιωάννης ενδεδυμένος τρίχας καμήλου και ζώνην δερματίνην περί την οσφύν αυτού και εσθίων ακρίδας και μέλι άγριον (Μαρκ. α’,6)

Απόδοση στα Νεοελληνικά
Ο Ιωάννης φορούσε ρούχο από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του, έτρωγε ακρίδες, και μέλι από αγριομέλισσες

Παρουσιάζοντας η σημερινή ευαγγελική περικοπή το πρόσωπο, το κήρυγμα και το έργο του Ιωάννου του Προδρόμου, του Βαπτιστού του Χριστού, καθώς επίσης και την επίδραση που είχε στον λαό η διδασκαλία του, μας προετοιμάζει για την μεγάλη εορτή των Θεοφανίων. Επίσης, επειδή είναι η πρώτη Κυριακή του νέου χρόνου, μας δίδεται η δυνατότητα να δούμε τον αληθινό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας.
Για τον σημερινό εκκοσμικευμένο άνθρωπο η προβολή ενός ασκητού και μάλιστα στην αρχή του χρόνου, που ζούσε στην έρημο και ήταν ενδεδυμένος με δέρμα καμήλου και έτρωγε ακρίδες και μέλι άγριο, αποτελεί ένα πρόβλημα. Ίσως είναι και μια τρομερή πρόκληση. Λένε ότι ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος μπορεί να παρουσιασθεί σαν πρότυπο ενός ασκητού και μάλιστα ερημίτου, όχι όμως και ενός οικογενειάρχου, που κατοικεί στον κόσμο και αντιμετωπίζει τόσα προβλήματα.
Πραγματικά. Σκεπτόμαστε πολλές φορές, πως μπορεί να μιλήσει μια τέτοια μορφή στον σύγχρονο άνθρωπο ή πως μπορεί να εργασθεί αποδοτικά η Ορθοδοξία σε μια κοινωνία, που έχει μάθει να ζει με άνεση, που έμβλημά της έχει την ευζωία και την καλοπέραση;

Πρόδρομος-Χριστός, έρημος-κοινωνία

Κατ’ αρχάς πρέπει να πούμε ότι ο Τίμιος Πρόδρομος προετοίμασε τον δρόμο για την έλευση του Χριστού. Δηλ. υπάρχει μια κοινωνία μεταξύ των δύο αυτών προσώπων. Κατά τον ίδιο τρόπο υπάρχει μια θαυμάσια σύζευξη, θα μπορούσαμε να πούμε αλληλοπεριχώρηση μεταξύ της ερήμου και της κοινωνίας. Η έρημος, με όλο τον δυναμικό χαρακτήρα, καθαρίζει τον άνθρωπο από τα πάθη, προετοιμάζει τον δρόμο για την έλευση της Βασιλείας του Χριστού, οπότε επανερχόμενος στην φυσική ζωή αποκτά την πραγματική κοινωνία με τον Θεό και τους ανθρώπους. Κατά τον άγιο Ισαάκ δεν μπορεί ο άνθρωπος να γαληνέψει εσωτερικά, όταν ενεργούν οι αισθήσεις, ούτε τα σωματικά πάθη καταργούνται ή οι πονηροί λογισμοί εκλείπουν «άνευ της ερήμου». Και όταν ειρηνεύσει εσωτερικά, τότε γίνεται ο πιο κοινωνικός άνθρωπος. Με άλλα λόγια η έρημος οδηγεί στον Χριστό και ο Χριστός είναι η έρημός μας.

Το ορθόδοξο ήθος είναι ασκητικό

Έπειτα η ένσταση των σημερινών ανθρώπων, ότι ένας ασκητής δεν μπορεί να μιλήσει στον άνθρωπο, που ζει στην κοινωνία, δεν είναι ορθή για δυο βασικούς λόγους. Πρώτον γιατί στην Ορθόδοξη Πατρική διδασκαλία δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ κοσμικού και μοναχικού τρόπου ζωής, ούτε μεταξύ αγάμων και εγγάμων, αλλά μεταξύ ανθρώπων που έχουν το Άγιο Πνεύμα και ανθρώπων που δεν το έχουν. Δεύτερον, γιατί ο τρόπος ζωής, όπως τον περιγράφει η Αγία Γραφή και τον βιώνουν οι άγιοι, είναι ασκητικός.
Η Αγία Γραφή λέγεται Ευαγγέλιο, που θα πει καλή αγγελία. είναι η μαρτυρία της νέας ζωής. Αυτή δε η νέα ζωή, η απόκτηση της σωτηρίας προϋποθέτει έναν ασκητικό τρόπο ζωής, που πρέπει να βιούται απ’ όλους τους Χριστιανούς, που θέλουν να λάβουν το Άγιο Πνεύμα, είτε είναι έγγαμοι είτε είναι άγαμοι.
Οι παραγγελίες «αγωνίζεσθε εισελθείν διά της στενής πύλης» (Λουκ. ιγ’ 14), «η βασιλεία του Θεού βιάζεται και οι βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» (Ματθ. ια’ 12), «νεκρώστατε τα μέλη υμών τα επί της γης» (Κολ. γ’ 5) κλπ. έχουν απόλυτη και καθολική ισχύ, αναφέρονται σε όλους τους Χριστιανούς, ανεξάρτητα του τόπου κατοικίας και του τρόπου ζωής τους. Διότι όπως η σωτηρία που τελείωσε ο Χριστός προσφέρεται σε όλους τους βαπτισθέντας «εις το όνομα της ζωοποιού και θεαρχικής Τριάδος», έτσι και ο δρόμος της σωτηρίας είναι κοινός για όλους τους Χριστιανούς.
Λέγοντας όμως

ασκητικό τρόπο ζωής

(ότι η Ορθοδοξία είναι στο βάθος της ασκητική) εννοούμε την τήρηση των εντολών του Χριστού και ακόμη εννοούμε την κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στην υλική φύση και την ανεξαρτησία από την δουλεία που θέλουν να επιβάλλουν τα κτίσματα. Αυτή δε την ανεξαρτησία (την χρήση και όχι την κατάχρηση των υλικών αγαθών) μπορούν να αποκτήσουν με τον τρόπο τους όλοι οι Χριστιανοί. Γι’ αυτό, ως προς το σημείο αυτό, δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ μοναχών και κοσμικών, μόνο που οι μοναχοί επιζητούν μεγαλύτερη ανεξαρτησία. Δηλ. οι τρεις μοναχικές υποσχέσεις η παρθενία, η ακτημοσύνη και η υπακοή είναι μια προσπάθεια του ανθρώπου, εν Χαρτί και διά της Χάριτος, για να αποδεσμευθεί από την τυραννία της φιληδονίας, της φιλαργυρίας και της φιλοδοξίας και έτσι να αποφύγει την δαιμονοποίηση της ζωής.
Αυτό όμως, τηρουμένων των αναλογιών, μπορούν να το κατορθώσουν και οι έγγαμοι. Οι Πατέρες λένε ότι και οι έγγαμοι με τον ευλογημένο εν Χριστώ γάμο πολεμούν την φιληδονία, με την κατοχή και χρήση των αναγκαίων υλικών αγαθών πολεμούν την φιλοκτημοσύνη και με την υπακοή στην Εκκλησία αποφεύγουν την φιλοδοξία. Αυτή δε η ενέργεια και αυτός ο αγώνας είναι ο ασκητικός τρόπος ζωής. Ο Χριστός αντικρούοντας τον διάβολο στην έρημο στους τρεις συγκεκριμένους πειρασμούς, έγινε πρότυπο για κάθε Χριστιανό, και όχι μόνον για τους μοναχούς.
Οι σύγχρονοι άνθρωποι μαστίζονται κυριολεκτικά από τα τρία αυτά πάθη (φιληδονία, φιλαργυρία, φιλοδοξία). Είναι δούλοι των παθών και της φύσεως. Από αυτή την δουλεία, προέρχεται το άγχος και η ανασφάλεια. Γι’ αυτό ο ασκητικός τρόπος ζωής, που συνιστά ορθόδοξο ήθος, πρέπει να βιούται από όλους τους Χριστιανούς, για να απαλλαγούν από την κακοδαιμονία. Οι μοναχικές αρετές είναι κατ’ εξοχήν ευαγγελικές αρετές, πρέπει να βιώνονται από όλους τους Χριστιανούς με μετριωτέρα μορφή και ανάλογη προσαρμογή.
Επομένως η ασκητική μορφή του Ιωάννου του Προδρόμου διδάσκει τον ασκητικό τρόπο ζωής του ορθοδόξου Χριστιανού, διά του οποίου συνδέεται με τον Χριστό και αποκτά την θέωσή του.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ: Οι δύο φωνές "Φωνή Κυρίου επί των υδάτων" "Φωνή βοώντος εν τη ερήμω"

Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της εορτής των Επιφανείων,αγαπητοί αδελφοί, είναι η φωνή, η βοή,το ξέσπασμα,η αφύπνιση, η επιφάνεια, η δόξα.  Από λαμπρής δεσποτικής εορτής,της εορτής των χριστουγέννων, συμπορευόμαστε και εμείς νοερά με τις αγγελικές δυνάμεις σε γιορτή λαμπρότερη και ενδοξότερη κατά τον ιερό υμνωδό: την εορτή των Θεοφανείων. Θεοφάνεια δίχως φωνές και εκφράσεις πανηγυρικές δεν νοούνται και γι'αυτό προνόησε λειτουργικά και ποιμαντικά η μητέρα Εκκλησία, με τους θαυμάσιους ύμνους και τις λαμπρές λειτουργικές της εκφράσεις( την ακολουθία του αγιασμού,τις λιτανείες κλπ).

Επί του θέματος, αδελφοί, κατα την εορτή των Θεοφανείων μας απασχολούν και μας αφυπνίζουν δύο μεγάλες φωνές. Πολλές οι φωνές στην πολυ-φωνική και "πολυπολιτισμική" μας κοινωνία.  Άλλες φωνές σειρήνες-όπως λέγανε οι παλιοί-φωνές πειρασμικές,διαφημιστικές,φωνές προωθητικές συμφερόντων και ποικίλλων φιλοσοφιών που επιζητούν την προσοχή αλλά και την σύνταξη,τον μετασχηματισμό του ανθρώπου σε άνθρωπο της ομάδας, σε άνθρωπο ενταγμενο,πειθήνιο,ομαδικό,θιασώτη,φανατικό, σε άνθρωπο απρόσωπη μονάδα-άτομο ενταγμένο και "κοινωνικο". Επίσης φωνές με άλλο επίκεντρο σεισμού,φωνές γνήσιας ή πλαστής διαμαρτυρίας,αγανάκτησης,φωνές που επιχειρούν να σκεπάσουν άλλες φωνές και φωνές πρόκλησης του ενδιαφέροντος των πολλών, φωνές που προσπαθούν να εισακουστούν,ώστε οι εκφραστές τους να επιβιώσουν, να διαφοροποιηθούν,να αποκτήσουν ίσως κοινωνική και κάθε άλλου είδους υπόσταση. Γιατί, παραδεχόμαστε ως άνθρωποι και συνηθιζουμε να λέμε πώς όποιος φωνάζει δυνατότερα εκείνος και εισακούεται,κυριαρχεί,επιβάλλεται,ζει υπεράνω όλων.

Μέσα σ'αυτόν λοιπόν τον πολυφωνικό ορυμαγδό έρχονται και πάλι όπως κάθε χρόνο,όπως κάθε χρονική στιγμή, όπως κάθε ώρα συναίσθησης και αναζήτησης δύο ισχυρές φωνές με κοινό προβολέα το Παράκλητο Πνεύμα. Η μία είναι φωνή προδρομική, φωνή προετοιμασίας,φωνη κύρηκα , φωνή κάποιου που φωνάζει στην ερημιά των ανθρώπινων ψυχών (φωνήβοώντος εν τη ερήμω): Η φωνή του Προδρόμου Ιωάννη. Η άλλη είναι φωνή εκ των ουρανών, φωνή αιώνιας πρόσκλησης, φωνή που καλεί στην ζωή, "φωνή Κυρίου επί των υδάτων" , που μας προσκαλεί να λάβουμε πνεύμα άγιο,πνεύμα ζωής και σοφίας,πνεύμα φόβου Θεού του επιφανέντος Χριστού!

Η φωνή του Προδρόμου είναι φωνή κάποιου που βοά στην ερημιά: Ετοιμάστε την οδό του Κυρίου, κάντε ευθεία την οδό που θα περάσει,ισιώστε τους δρόμους της ψυχής σας,προετοιμαστείτε για να σκηνώσει μεσα σας ο Νυμφίος ο ερχόμενος, ο σωτήρας και ο ερώμενος, το εφετόν και το ποθούμενον, ο λυτρωτής Χριστός. Είναι φωνή προετοιμασίας, είναι φωνή παράκλησης δηλ παρηγοριάς. Είναι φωνή που γεμίζει χαρά τις ψυχές των ταπεινών. Είναι φωνή που προκαλεί φόβο και σύγχυση στον κόσμο της ανομίας τον οποίο και ελέγχει. Είναι φωνή που οι Ηρώδεις κάθε εποχής θα προσπαθήσουν να καταπνίξουν με όλα τα σατανικά μέσα που διαθέτουν, ωστόσο αυτή η φωνή θα ξεπεράσει κάθε κοσμικό εμπόδιο και θα γίνει ευαγγέλιο,φωνή χαρμόσυνης είδησης δηλαδή που θα νικήσει τις βοές και τις φωνές του κόσμου.

Φωνή Κυρίου επί των υδάτων είναι η άλλη. Είναι η φωνή που μαρτυρεί τον Υιό αγαπητό και μονογενή και επισφραγίζει την φανέρωση του Τριαδικού Θεού στον Ιορδάνη. Είναι η ίδια φωνή που μίλησε στα στήθη των προφητών, που ως "φωνή αύρας λεπτής", γεμάτη πραότητα και οικειότητα και αγάπη, μίλησε κάποτε στον Ηλία. Είναι όμως και φωνή-βροντή που έρχεται να διασκεδάσει τα νέφη της αμαρτίας, που έρχεται να εγκαινίσει τον νέο κόσμο,τον κόσμο της βασιλείας του Θεού,τον κόσμο της Εκκλησίας. Σε όλους εμάς που ψάχνουμε σοφία,ζωή,επιστροφή μετάνοιας,σκοπό και νόημα ύπαρξης έρχεται αυτή φωνή και από τον Ιορδάνη να μας προσφέρει αφειδώς το άγιο Πνεύμα, την αγιοπνευματική, την εκκλησιαστική και μυστηριακή ζωή, την ζωή κοινωνίας με τον Θεό, ως απάντηση σε όλα τα ερωτήματα.

Αγαπητοί μου αδελφοί, άραγε αυτή η φωνή μέσα στην τόση βαβούρα, μέσα σ'αυτή την πολυφωνία μηνυμάτων και κηρυγμάτων γίνεται ακουστή; Έχουμε τα πνευματικά κριτήρια και αισθητήρια να την νιώσουμε, να την "ακούσουμε", να την συναισθανθούμε,να την αποδεκτούμε. Μπορεί αυτή η φωνή να γίνει η πρόσκληση και η αφύπνιση μας προς την αληθινή ζωή και αιώνια αλήθεια; Είναι οι ψυχές μας ευαισθητοποιημένες και δεκτικές στα θεϊκά μηνύματα; Αδελφοί μου, ο καθένας από μας ας προβληματιστεί για την τυχούσα πνευματική του κωφότητα και κατάσταση. Είθε η εορτή και το μήνυμα των Θεοφανείων στον κόσμο, να μας βρεί έτοιμους, δεκτικούς,καταδεκτικούς τολμώ να πώ του Θεού.

Η χάρη του αγίου πνεύματος ας είναι μαζί μας. ΑΜΗΝ

Σήμερα τὰ Φῶτα καὶ ὁ φωτισμός… π. Θεοδόσιος Μαρτζοῦχος

Ἀγαπητοὶ ἐνορίτες

Ἀκόμα βρισκόμαστε στὸν ἀπόηχο τῆς γιορτῆς τῶν Θεοφανείων καὶ νομίζω εἶναι χρήσιμο νὰ σκεφτοῦμε κάποια θέματα-ἀπορίες σχετικὰ μ’ αὐτὴν τὴν μεγάλη Γιορτή, ποὺ ἀτυχῶς πλέον ἔχει καταλήξει στὴν συνείδηση τῶν χριστιανῶν μας, μιὰ… κατάδυση τοῦ Σταυροῦ στὴν θάλασσα!!

Οἱ φολκλὸρ συνήθειες ἔχουν "σκεπάσει" τὸ θεμελιῶδες καὶ οὐσιαστικὸ νόημα τῆς Γιορτῆς μὲ ἤθη καὶ ἔθιμα ποὺ ἴσως κάποτε νὰ ἀντιπροσώπευαν πραγματικότητες καὶ νὰ ἐξέφραζαν τοὺς παλαιότερους χριστιανούς, ὅμως δὲν ἔχουν νὰ ποῦν τίποτε στοὺς χριστιανοὺς τοῦ σήμερα ποὺ τὰ βλέπουν σὰν εὐσεβῆ "ἐπετειακὰ" ἐκδηλώματα.

Μὲ ἀφορμὴ τὴν Γιορτὴ οἱ ἀπορίες πού γεννιοῦνται στοὺς χριστιανοὺς εἶναι τοῦ τύπου:

- Πίνουμε σήμερα ἀπὸ αὐτὸν τὸν Ἁγιασμό;
- Ὅ,τι μᾶς περισέψει τί τὸ κάνουμε;
- Θὰ πιῶ πρῶτα ἁγιασμὸ καὶ μετὰ θὰ φάω τὸ ἀντίδωρο;
- Μπορῶ νὰ ραντίσω τὸ σπίτι μου;

* * *

Οἱ συνήθειες "γεννιοῦνται" ἀπὸ τὶς τοποθετήσεις! Τὰ ἔθιμα προκύπτουν ἀπὸ τὴν πράξη τῆς καθημερινότητας. Τὰ ἤθη διαμορφώνονται ἀπὸ τὰ πιστεύω τοῦ καθενός! Ἀλλοίμονο ὅμως, ὅταν οἱ συμβολισμοὶ καὶ οἱ συνήθειες δὲν λειτουργοῦν ὡς "γέφυρες" γιὰ νὰ περάσουμε στὸ περιεχόμενο τῆς γιορτῆς! Ὅταν μένουν… παραδόσεις (μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἐπαναληπτικῆς "φωτοτυπίας") καὶ ὄχι δυναμισμὸς διαμόρφωσης τρόπου ζωῆς. Τότε τὰ πράγματα εἶναι πεθαμένα!

Ἂς δοῦμε ὅμως τὴν Γιορτή.

Θεοφάνεια εἶναι ἡ Γιορτὴ-ὑπόδειγμα τοῦ Βαπτίσματος τοῦ Χριστοῦ γιά μᾶς. Ἐκεῖνος (ὁ Χριστὸς) δὲν τὸ χρειαζόταν. Βαπτίσθηκε δείχνοντας "τρόπο" καὶ "δρόμο". Θέλει νὰ μᾶς πεῖ: Βαπτίζομαι σημαίνει "πεθαίνω" γιὰ ἕνα τρόπο ζωῆς χωρὶς Θεὸ καὶ ὑπόσχομαι νὰ ζήσω κατὰ τὸν τρόπο ζωῆς ποὺ ὑποδεικνύουν οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ.

Ποιὸς σημερινὸς χριστιανὸς ξέρει ποιὲς εἶναι οἱ ὑποσχέσεις τοῦ Βαπτίσματος; Πόσο συνειδητοποιεῖ ὅτι ἀποφάσισε νὰ ζήσει μὲ ἕνα τρόπο ὁ ὁποῖος γιὰ τὴν σημερινὴ κοινωνία εἶναι… ἀστεῖος, ἀνεδαφικὸς καὶ ὄχι ὠφέλιμος; Γιατί ἂς μὴ κρυβόμαστε, ὁ σημερινὸς κόσμος δὲν θεωρεῖ τὴν ἀπάτη, ζημιά του· τὴν κλοπή, χασούρα· τὴν ἀνεντιμότητα, ἀναπηρία· τὴν ἀλητεία, φθορά· τὸν ὠχαδερφισμό, καταστροφή· τὴν ἀπιστία, θάνατο!

Αὐτὰ εἶναι οἱ ὑποσχέσεις τοῦ Βαπτίσματος!

Ὑποσχόμαστε νὰ ἐμπιστευόμαστε τὴν ζωή μας (νὰ πιστεύουμε) στὸν Χριστὸ καὶ νὰ ζοῦμε κατὰ τὶς ὑποδείξεις Του.

Καὶ μεῖς;

Ἐμεῖς "κρατᾶμε γυμνὰ ὀνόματα". Βαπτιζόμαστε οὐσιαστικὰ γιὰ νὰ πολιτογραφηθοῦμε… Ἕλληνες καὶ ὄχι χριστιανοί. Βαπτιζόμαστε γιὰ νὰ μᾶς δοθεῖ… ὄνομα καὶ ὄχι ἡ ἐλπίδα τῆς μόνιμης ζωῆς κοντὰ στὸν Χριστό. Βαπτιζόμαστε ἀπὸ συνήθεια καὶ ὄχι γιὰ νὰ γίνουμε μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἀγωνιοῦντες καὶ ἀγωνιζόμενοι γιὰ τὴν σωτηρία μας. Βαπτιζόμαστε γιὰ λόγους ταυτότητας καὶ ὄχι ποιότητας, ἀφοῦ μὲ τὴν ζωή μας καθόλου δὲν διαφέρουμε ἀπὸ ἕνα ἄθεο.

Ὅμως, ὅπως λέει ἕνας μεγάλος σοφός: "Ὅποιος ἔμαθε νὰ πεθαίνει - Ξέμαθε νὰ εἶναι δοῦλος"

Αὐτὸ μᾶς ζητάει ὁ Χριστός. Νὰ μάθουμε νὰ πεθαίνουμε ὥστε νά… ξεμάθουμε νὰ εἴμαστε δοῦλοι. Εἶναι ἀπόφαση καὶ δυναμισμὸς τὸ νὰ "πεθαίνεις" γιὰ ὅλα αὐτὰ ποὺ εἴπαμε παραπάνω (τὴν ἀπάτη, τὴν κλοπή, τὴν ἀνεντιμότητα, τὴν ἀλητεία, τὸν ὠχαδερφισμό, τὴν ἀπιστία) καὶ νὰ ζήσεις ἐλεύθερος καὶ ὄχι δοῦλος. Εἶναι μάθημα ποὺ θέλει χρόνο (χρόνους) γιὰ νά… μαθευτεῖ! Αὐτὸ τὸ ξέρει ἡ Ἐκκλησία καὶ γι’ αὐτό μᾶς τὸ θυμίζει κάθε χρόνο μὲ τὴν Γιορτὴ τῶν Θεοφανείων.

Ἡ Γιορτὴ λοιπὸν εἶναι ὑπενθύμιση τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Βαπτίσματος. Πόσες τηρήσαμε καὶ πόσες ὄχι. Γιὰ πόσα… πεθάναμε καὶ πόσα… ζοῦν καὶ βασιλεύουν στὶς καρδιές μας! Καὶ ἐπειδὴ τὸ Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος δὲν ἐπαναλαμβάνεται, ὁ Ἁγιασμὸς (ποὺ εἶναι τὰ νερὰ τοῦ Βαπτίσματος) ἔρχεται νὰ μᾶς θυμίσει τὶς "ἀπωθημένες" ὑποσχέσεις μας καὶ νὰ μᾶς ξυπνήσει στὸ νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι… πεθαίνοντας γιὰ τὴν ἁμαρτία ποὺ μᾶς τυραννάει.

Αὐτὰ εἶναι ὑποθέσεις ποὺ δὲν ἀφοροῦν τὸν Χριστό, οὔτε τοῦ κάνουμε… χάρη, γινόμενοι χριστιανοί. Εἶναι ὑποθέσεις ποὺ ἀφοροῦν ἐμᾶς καὶ φανερώνουν τὴν συνειδητοποίηση ἐκ μέρους μας τῆς σχέσεως μαζί Του, ὡς… ἐλευθερίας μας.

"Ὅποιος ἔμαθε νὰ πεθαίνει - Ξέμαθε νὰ εἶναι δοῦλος"

Ὁ Χριστὸς μὲ τὸν τρόπο τῆς δίκης Του βιοτῆς (Βάπτισμα-Σταύρωση) προσπαθεῖ νὰ μᾶς μάθει νά… πεθαίνουμε γιὰ ὅ,τι νοσηρὸ καὶ ἄχρηστο καὶ νὰ ἀποχτήσουμε τὴν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ.
ΤΟΤΕ δὲν θὰ φοβόμαστε νά… νηστέψουμε μία μέρα (κάνοντας θυσιαστικὴ προσφορὰ εἰλικρίνειας) τὴν Παραμονὴ τῶν Θεοφανείων, γιὰ νὰ πιοῦμε Μεγάλο Ἁγιασμό, οὔτε θὰ μπερδεύουμε τὶς εὐλογίες (Μ. Ἁγιασμὸς) μὲ τὶς εὐσεβεῖς συνήθειες (ἀντίδωρο) καὶ φυσικὰ θὰ καταλαβαίνουμε ὅτι τὸ κακὸ εἶναι ἠθικὸ καὶ ὄχι τεχνικὸ καὶ ξεκινάει ἀπὸ μέσα μας (ἀπὸ τὴν καρδιά μας) καὶ ἐκεῖ πρέπει πρῶτα νὰ τὸ πολεμήσουμε, (καὶ μὲ τὸν Μ. Ἁγιασμό), καὶ κατόπιν στὰ ντουβάρια τοῦ σπιτιοῦ μας.

Ἂς πάρουμε στὰ σοβαρὰ τὴν ζωή μας καὶ ἂς προσπαθήσουμε νά… ξεμάθουμε νὰ εἴμαστε δοῦλοι· ὁ Χριστὸς θὰ μᾶς βοηθήσει καὶ μὲ τὸ Βάπτισμά Του καὶ μὲ τὴν Σταύρωσή Του.

Μὲ ἀγάπη καὶ εὐχὲς γιὰ ἕνα καλύτερο νέο χρόνο

ὁ ἐφημέριός σας

π. Θεοδόσιος

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Αρχή του ευαγγελίου, δηλ. της χαρμόσυνης αγγελίας για την έλευση του Σωτήρα αποτέλεσε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος, ο τελευταίος των προφητών. Έτσι το τέλος της Παλαιάς Διαθήκης συνιστά την αρχή της Καινής. Η αναφορά του ευαγγελιστού Μάρκου στο πρόσωπο του Προδρόμου στηρίζεται επί δύο προφητών˙ του Μαλαχία, ο οποίος λέει «Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου» και του Ησαΐα που αναφέρει: «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἐτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ».

Άγγελος ονομάζεται ο Ιωάννης για την αγγελική και σχεδόν άυλη ζωή του, αλλά και ένεκα του ότι ανήγγειλε και κήρυξε τον ερχομό του Χριστού. Η οδός Κυρίου αφορά στις ψυχές των Ιουδαίων, τις οποίες παρασκεύασε διά του βαπτίσματος να υποδεχθούν τον Μεσσία. Όλες οι ενέργειες του Προδρόμου έλαβαν χώρα έμπροσθεν του Κυρίου, δηλ. πλησίον του. Έτσι εμφαίνεται η οικειότητα και η σχέση του Προδρόμου προς το πρόσωπο του Χριστού˙ ως δούλος και ελάττων του βασιλέα προπορεύεται αυτού δεικνύοντάς τον στους ανθρώπους. Φώναζε ο Ιωάννης στις ερήμους να ετοιμαστεί η οδός του Κυρίου, να γνωρίσουν και να αποδεχθούν οι άνθρωποι την Καινή Διαθήκη, την πλήρη παντός αγαθού. Έτσι στην έρημο ο Ιωάννης βάπτιζε τους ανθρώπους στα νερά του Ιορδάνη ζητώντας την ταυτόχρονη μετάνοια τους. Όπως ο ίδιος δεν ήταν ο Μεσσίας, αλλά ο Πρόδρομός του, κατά τον αυτό τρόπο και το βάπτισμά του ήταν πρόδρομο της αποδοχής του Χριστού˙  οι μετανοούντες βαπτιζόμενοι θα δέχονταν τον Χριστό, από τον οποίο θα ελάμβαναν και την άφεση των αμαρτιών τους. Η ενδυμασία του Ιωάννη και η τροφή του περιορίζονταν στα απολύτως απαραίτητα. Το ρούχο του ήταν φτιαγμένο από τρίχες καμήλας και το φαγητό του συνίστατο από ακρίδες και μέλι. Τούτα δήλωναν κάτι πολύ συγκεκριμένο˙ την εγκράτεια και το πένθος που έπρεπε να χαρακτηρίζει τον μετανοούντα.

Στο διά ταύτα˙ απευθύνεται ο Ιωάννης ο Πρόδρομος στον κάθε άνθρωπο που είναι έρημος πίστεως και αγαθών έργων και του λέει ότι εφόσον επιθυμεί να δρέψει τους καρπούς της δωρεάς του Θεού πρέπει να ετοιμάσει την οδό Κυρίου, δηλ. την ψυχή του, εξομαλύνοντας κάθε εμπόδιο˙ να απορρίψει τον εγωισμό, τη φιλαυτία, τα ποικίλα πάθη, τον υλισμό και την προσκόλληση στα πράγματα του κόσμου. Με άλλα λόγια οφείλει να μετανοήσει. Όμως τι είναι η μετάνοια; Μετάνοια είναι η σπουδαιότερη ανάγκη του ανθρώπου. Μετάνοια είναι να ξεριζώσει κανείς τ' αγκάθια της αμαρτίας πού έχει μέσα του και στη θέση τους να φυτευθούν ευωδιαστά λουλούδια και προ παντώς το δέντρο της αρετής. Μετάνοια είναι να πάψει η ψευτιά, η πονηρία, η κακία, η μοιχεία, η πορνεία, η βλασφημία, κάθε παρά φύση ενέργεια του ανθρώπου και να γίνει στροφή 180 μοιρών προς την αρετή. Μετάνοια είναι τελικά έρως Χριστού και μίσος κατά του εχθρού διαβόλου.

Ο αγώνας του Προδρόμου, ώστε οι άνθρωποι να μετανοήσουν και να κοινωνήσουν με τον Χριστό, δεν περιορίσθηκε στην τότε εποχή, αλλά συνεχίζει διαχρονικά, καλώντας τους ανθρώπους να επιδείξουν έργα αγαθά και αρεστά στον Θεό. «Μετανοεῖτε», είπε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος σε όλους, μικρούς και μεγάλους, στρατιωτικούς, τελώνες, γραμματείς, αρχιερείς. «Μετανοεῖτε» φωνάζει και σε εμάς ο Πρόδρομος. Ο Θεός, αναμένει την μετάνοια μας και την επιστροφή προς τον αμπελώνα του. Πολύ περισσότερο τώρα μετά την εορτή της επιφάνειας του Κυρίου, απαιτείται ειλικρινή τήρηση της πίστης σε αυτόν, ώστε, κατά πώς λέει και ο Απόστολος Παύλος, να κερδίσουμε τον στέφανο της δικαιοσύνης.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (Μαρκ. 1, 1-8)

Η αρχή του χαροποιού μηνύματος για τον ερχομό του Ιησού Χριστού, που είναι ο Υιός του Θεού, είναι ο Ιωάννης, ο Βαπτιστής και Πρόδρομος του Κυρίου. Και έγινε ο Ιωάννης η αρχή του ευαγγελίου, σύμφωνα με εκείνο που λέει ο επουράνιος πατέρας στο Μεσσία δια του προφήτου Μαλαχία: «Να, εγώ στέλνω μπροστά από σένα τον απεσταλμένο μου, για να προετοιμάσει τις ψυχές των ανθρώπων, να σε υποδεχτούν σαν Λυτρωτή και έτσι να ανοίξει εμπρός από σένα δρόμο, ώστε να πλησιάσεις σαν δάσκαλος και σωτήρας τους ανθρώπους». Και έγινε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος αρχή του ευαγγελίου με το βάπτισμα, που έκανε στην έρημο, και με το κήρυγμα που έλεγε ότι το βάπτισμα πρέπει να συνοδεύεται από τη μετάνοια, για να επιτύχουν έτσι τη συγχώρεση όσοι βαπτίζονταν. Και είχε τόση παρρησία και δύναμη το κήρυγμα του Προδρόμου, ώστε πήγαιναν κοντά του οι κάτοικοι ολόκληρης της Ιουδαίας. Και όλοι βαπτίζονταν από τον Ιωάννη μέσα στο νερό του Ιορδάνη, ενώ συγχρόνως εξομολογούνταν τα αμαρτήματά τους φανερά.
     Ο σκοπός του Προδρόμου μας είναι πια γνωστός. Προετοίμαζε με το κήρυγμά του τους ανθρώπους, για να δεχτούν το Χριστό. Μήπως όμως το ίδιο κήρυγμα θα μας χρειαζόταν και σήμερα; Αν και ο Χριστός έχει ήδη έρθει εδώ και δυο χιλιάδες τόσα χρόνια, εν τούτοις πρέπει να ομολογήσουμε πως μας είναι απαραίτητος, διότι αν ρίξουμε μια σύντομη ματιά στον εαυτό μας, θα δούμε ότι μέσα μας δεν υπάρχει ο Ιησούς. Αντίθετα, φωλιάζει ένας ολόκληρος κόσμος, που τρέφεται από την αμαρτία. Είναι ο εγωισμός, τα πάθη τα αμαρτωλά, η υλιστική νοοτροπία, γενικά ο κόσμος της προσωπολατρίας και της αμαρτίας. Άρα το κήρυγμα του προδρόμου είναι αναγκαίο στον καθένα μας.
     Πρέπει να προετοιμάσουμε το δρόμο του Κυρίου. Να καθαρίσουμε τις ψυχές μας από τον ρύπο της αμαρτίας. Να λυτρώσουμε τις συνειδήσεις μας από τα δεσμά της κακίας. Να γκρεμίσουμε το κράτος του εγωισμού και της φαυλοκρατίας. Και να κόψουμε κάθε δεσμό που έχουμε με το κακό. Αν επιθυμούμε πραγματικά τη λύτρωση και τη χαρά, δεν έχουμε παρά να ξεκαθαρίσουμε τη θέση μας. Δεν είναι σωστό να είμαστε χριστιανοί και παράλληλα να υπηρετούμε και τον αντίχριστο. Και αφού αναγνωρίζουμε ότι η παρουσία του Θεού στη ζωή μας, μας συμφέρει από κάθε τι άλλο, πρέπει να κόψουμε κάθε σχέση με την αμαρτία και να καλέσουμε τον Κύριό μας να έρθει και να στήσει το θρόνο του στο κέντρο των καρδιών μας. Πάντως για να πετύχουμε στην προσπάθειά μας αυτή, πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν και ορισμένες άλλες υποδείξεις του Αγίου Ιωάννου του προδρόμου, που μας τις παραθέτει το ιερό ευαγγέλιο στη συνέχεια.
     Ο ευαγγελιστής Μάρκος μας λέει ότι όλη η ζωή και η εμφάνιση του Ιωάννη ήταν σύμφωνη με το κήρυγμά του. Φορούσε ρούχο φτιαγμένο από τρίχες καμήλας και είχε δερμάτινη ζώνη γύρω από τη μέση του. Έτρωγε για φαγητό ακρίδες, από εκείνες που έφερνε ο άνεμος σα σύννεφο από την Αραβία, και μέλι που έβρισκε μέσα στις σχισμές των βράχων που το αποθήκευαν οι αγριομέλισσες. Και όταν πήγαιναν οι περίεργοι ή καλοθελητές από τα Ιεροσόλυμα και την υπόλοιπη Ιουδαία κοντά του, κήρρυτε και έλεγε:«Μη με θαυμάζετε. Εγώ δεν είμαι ο Μεσσίας. Εγώ είμαι ένας άνθρωπος σαν και εσάς. Πίσω όμως από μένα έρχεται ο Κύριος, που με τόση αγωνία περιμένετε. Και είναι λόγω της θείας φύσεώς του και του αξιώματός του τόσο πολύ πιο δυνατός από μένα, που εγώ δεν είμαι άξιος να παίξω μπροστά του ούτε το ρόλο του υπηρέτη, ώστε να σκύψω και να λύσω το λουρί από τα υποδήματά του. Και ακόμα, όπως βλέπετε, εγώ σας βαπτίζω με νερό, ο Κύριος όμως θα σας βαπτίσει με Πνεύμα Άγιο, που θα καθαρίσει τις ψυχές σας από το βούρκο της αμαρτίας και θα σας κάνει με την παντοδύναμη χάρη του πραγματικά παιδιά του πατέρα μας, που κατοικεί στους ουρανούς». Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, όπως είδαμε, σαν κύριο έργο του είχε να κηρύττει και να βαπτίζει. Αλλά παρ’ όλο που ήταν άνθρωπος θεόπνευστος, υστερούσε πολύ απ’ τον Κύριο. Βέβαια βοηθούσε όλους εκείνους, που ένιωθαν το βάρος της αμαρτίας, να προετοιμαστούν ψυχικά, για να υποδεχτούν αντάξια το Μεσσία, που ερχόταν. Από εκεί και πέρα όμως δεν μπορούσε να τους προσφέρει καμιά βοήθεια. Γι’ αυτό συνιστούσε τον Κύριο: «Αυτός βαπτίσει υμάς εν πνεύματι Αγίω».
     Ο Πρόδρομος έλεγε στους ανθρώπους να μετανοήσουν και τους βάπτιζε στο νερό. Αλλά έτσι δεν εύρισκαν οι βαπτιζόμενοι τη σωτηρία. Ο Κύριος όμως αμέσως μετά τη μετάνοια, βάζει τη χάρη του στα άτομα, απαλλάσσει αυτά από την αμαρτία και τα κάνει πολίτες της βασιλείας του. Αρκεί φυσικά να προηγηθεί η σχετική προετοιμασία. Και η προετοιμασία για να γίνει χρειάζεται περισυλλογή και αυτοσυγκέντρωση.
     Για να έρθει ο Χριστός να κατοικήσει στις καρδιές μας, πρέπει να καθαρίσουμε οπωσδήποτε το εσωτερικό μας. Να κοιτάξουμε τον εαυτό μας. Να δούμε το βούρκο, που σκεπάζει την ψυχή μας. Ας ξεριζώσουμε το κακό, που φωλιάζει μέσα μας και ας καλέσουμε τον Κύριο να έρθει να κατοικήσει στην καρδιά μας για πάντοτε.
     Ο πόθος της λυτρώσεως πρέπει να μας γίνει καθημερινή μέριμνα. Όπως βραδιάζει-ξημερώνει και σκεπτόμαστε τι θα φάμε, το ίδιο και ακόμα περισσότερο θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει η σωτηρία μας. Και επειδή ξέρουμε ότι σωζόμαστε μόνο με το πνεύμα του Θεού, αυτό πρέπει να έχουμε πάντα μαζί μας. Το Άγιο Πνεύμα να γεμίζει την ύπαρξή μας. Αυτό να φωτίζει τη διάνοιά μας. Αυτό να κατευθύνει τις ενέργειές μας. Τότε θα καταλάβουμε ποια είναι στην πραγματικότητα η θέση μας μέσα στον κόσμο. Διότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ένα παράλογο ζώο, ούτε ο αιώνιος κουβαλητής της αμαρτίας. Ο άνθρωπος πλάστηκε για τα μεγάλα και υψηλά. Ορίστηκε από το Θεό βασιλιάς της γης. Και πρέπει να στέκεται πάντα στη θέση αυτή. Αλλά αυτό θα το πετύχει ο καθένας μας, μόνο αν ανοίξει η πόρτα της καρδιάς μας και μπει μέσα στην ψυχή μας το πνεύμα του Θεού. Δεν έχουμε λοιπόν παρά τώρα που είναι και η αρχή του νέου χρόνου, όλοι όσοι ποθούμε τη λύτρωση και τη σωτηρία, να προσέξουμε ιδιαίτερα το κήρυγμα αυτό του Προδρόμου. Έτσι θα γίνουμε πραγματικά παιδιά του Θεού, κληρονόμοι της Ουρανίου βασιλείας του και υμνητές της αιωνίας του δόξης. Γένοιτο.

π. Ε.Σ.

Εις τα Άγια Θεοφάνεια Ἡ γύμνια μας +Μητροπολίτης Νικοπόλεως καί Πρεβέζης Μελέτιος

Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἦρθε στόν κόσμο γιά μᾶς Καί, λίγο πρίν ἀρχίσει τό ἅγιο ἔργο Του γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου, ἐπῆγε καί βαπτίστηκε ἀπό τόν Ἰωάννη!

Γιά νά πλυθῆ; Γιά νά καθαρισθῆ; Γιά νά πάρει κάτι; Ὄχι. Γιατί, δέν εἶχε τίποτε νά τοῦ δώσει ὁ Ἰωάννης. Καί τό ἤξερε. Καί τό διακήρυξε: Ἐγώ ἔχω χρεία, νά βαπτιστῶ ἀπό Σένα.

Δέν βαπτίσθηκε γιά τόν ἑαυτό Του ὁ Κύριος. Βαπτίσθηκε γιά μᾶς. Κάτι νά μᾶς δείξει. Καί κάτι νά μᾶς δώσει. Κάτι νά μᾶς διδάξει.

* * *

Βαπτίστηκε, λοιπόν, στόν Ἰορδάνη. Ἀπό τόν Ἰωάννη. Πῶς βαπτίστηκε; Ὅπως σήμερα βαπτίζομε τά νήπια. Γυμνός. Ὁλόγυμνος

Ἔτσι τό ἔχει θεσπίσει τό βάπτισμα ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος. Ὅποιος θέλει νά πάει κοντά στόν Θεό, ἔλεγε, ὀφείλει πρῶτα νά ἀφήνει τόν ἐγωϊσμό του· καί νά ταπεινώνεται. Καί γιά νά τό δείξει, ὅτι ταπεινώνεται, βαπτίζεται γυμνός. Γιατί ἡ ἁμαρτία κάνει τόν ἄνθρωπο γυμνό ἀπό τήν χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἄνθρωπος ντύνεται γιά νά σκεπάζει ὁρισμένα μέλη του, πού δέν πρέπει, οὔτε νά φαίνονται, οὔτε νά τά δείχνει. Ντύνεται, ἀπό αἰδημοσύνη γιά τόν ἑαυτό του· καί ἀπό ἐντροπή, μπροστά στούς ἄλλους!

Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν γυμνώνεται, καί δείχνει τά μέλη του, ἔχει ἀναισχυντία. Καί ὅσο πιό προκλητική εἶναι ἡ γύμνωσή του, τόσο πιό μεγάλη ἡ ἀναισχυντία του· καί τόσο πιό νεκρή ἡ ψυχή του.

* * *

Μέ τά ροῦχα του ὁ ἄνθρωπος κρατάει πόντους αἰδημοσύνης· καί προσπαθεῖ νά οἰκοδομεῖ λίγο τήν ψυχή του.

Ὅμως γιά μερικούς, κάτι πράξεις τους καί κάτι κρυφές ἐπιθυμίες τῆς καρδιᾶς τους, εἶναι καταστάσεις χίλιες φορές πιό αἰσχρές ἀπό τά μέλη πού κρύβουν.

Καί αὐτές τίς θλιβερές καταστάσεις, οἱ ἄνθρωποι τίς κρύβουν μέ ἕνα «ροῦχο», πού ἔχει τό ὄνομα ὑποκρισία.

Οἱ ὑποκριτές ἄλλα κάνουν, ἄλλα ἔχουν μέσα τους, ἄλλα ἔχουν στό στόμα τους, καί ἄλλα δείχνουν!

Κρύβουν τήν δυσωδία τῆς ψυχῆς τους μέ ψεύτικες συμπεριφορές εὐπρέπειας καί εὐσέβειας.

* * *

Ἀλλά νά, ὁ Σωτήρας μας ἐπῆγε καί βαπτίστηκε γυμνός.

Γιατί ὅμως; Γιατί;

• Ἤθελε νά μᾶς εἰπεῖ: Δέν κάνει, ἄλλα νά ἔχουμε μέσα, καί ἄλλα νά δείχνομε! Ἡ διπλοπροσωπία καί ἡ πολυπροσωπία, δέν ἔχουν καμμιά σχέση, οὔτε μέ τήν ἀλήθεια, οὔτε μέ τόν Θεό.

• Πρῶτο βῆμα πρός τόν Χριστό, εἶναι νά μισήσουμε τήν ὑποκρισία· νά τήν πετάξουμε ἀπό ἐπάνω μας· νά γίνομε εὐθεῖς.

• Καί ἤθελε νά μᾶς δείξει, ὅτι χωρίς πράξεις καί ἀποφάσεις τολμηρές, διόρθωση δέν γίνεται ποτέ!

Γι᾿ αὐτό βούτηξε στό νερό γυμνός. Γιά νά μᾶς δείξει, ὅτι μᾶς χρειάζεται ἕνα πλύσιμο γερό. Ἕνα πλύσιμο ὁλοκληρωτικό. Γιά νά μᾶς δείξει, ὅτι στήν μετάνοια, στό δρόμο πρός τόν Χριστό, πηγαίνομε καί βαδίζομε, μόνο ὅταν ἔχομε τό θάρρος, νά βλέπομε τίς βρωμιές μας, σωματικές καί ψυχικές· καί ὅταν Τόν παρακαλοῦμε, νά μᾶς πλύνει μέ τό νερό, πού μέ τό βάπτισμά Του τό ἁγίασε· καί τό ἔκαμε νερό καθαρτήριο ἀπό κάθε ρύπο ψυχῆς καί σώματος.

• Γι᾿ αὐτό βαπτίστηκε στόν Ἰορδάνη. Γιατί ἤθελε κάτι νά μᾶς δώσει: Τί μᾶς ἔδωκε; Μέ τό βάπτισμα τό δικό Του, ἔδωκε σέ μᾶς τό βάπτισμα τῆς ἀναγεννήσεως. Καί μᾶς ἔκαμε παιδιά Του. Μπήκαμε στήν κολυμβήθρα καί βγήκαμε παιδιά τοῦ Χριστοῦ, λαός τοῦ Χριστοῦ, «βασίλειο ἱεράτευμα», «ἔθνος ἅγιο». Μέ τό βάπτισμά μας, ὁ Χριστός μᾶς υἱοθετεῖ. Μᾶς κάνει παιδιά Του. Καί κληρονόμους Του.

Τί κρίμα νά τό ξεχνᾶμε!

Το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού (Κυριακή προ των Φώτων)

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα από την αρχή του κατά Μάρκον ευαγγελίου μας παρουσιάζει τη ζωή και τη φωνή του «βοώντος εν τη ερήμω» Ιωάννου του βαπτιστού. Η φωνή αυτή προαναγγέλλει τον Μεσσία και το ευαγγέλιό του και ως εκ τούτου η εμφάνιση αυτής της μορφής συνιστά κατά τον ευαγγελιστή, την «αρχήν του ευαγγελίου Ιησού Χριστού, υιού Θεού». Η δραστηριότητα και το κήρυγμα του Ιωάννου δηλώνουν ότι έφθασε η εποχή του Μεσσία και το «Ευαγγέλιο» θ' απλωθεί σαν χαρμόσυνο μήνυμα ανάμεσα στους ανθρώπους" μπροστά σε μια τέτοια θεία δωρεά δεν υπάρχει άλλη πιο συνετή στάση εκ μέρους των ανθρώπων από τη μετάνοια. Μετάνοια όχι για να έλθει η βασιλεία του Θεού όπως δίδασκαν παλαιότερα οι προφήτες, αλλά γιατί ήδη έρχεται στο πρόσωπο του Χριστού.

Τί είναι όμως το «ευαγγέλιο» και τί σημαίνει για μας σήμερα;

Στους ανθρώπους που στέναζαν κάτω από την τυραννία του κακού, κάτω από το βάρος της δουλείας ως κοινωνικού και ως πνευματικού φαινομένου, αλλά και κάτω από το ζυγό του Μωσαϊκού Νόμου παρέχεται η ευχάριστη αγγελία ότι το κακό που με διάφορες μορφές τους καταδυναστεύει χάνει τη δύναμή του, καταστρέφεται στο σταυρό και την ανάσταση του Χριστού και μια νέα δυνατότητα ζωής προσφέρεται στους ανθρώπους μέσα στην Εκκλησία.  Αρκεί βεβαίως οι άνθρωποι να μετανοήσουν, να επιστρέψουν δηλ. από τον κακό εαυτό τους και τις αμαρτωλές εκδηλώσεις τους στο Θεό και να δεχτούν με ταπείνωση και συντριβή τη δωρεά του.

Το Ευαγγέλιο που έχει υποκείμενο αλλά και αντικείμενο τον Ιησού Χριστό δεν διακηρύχθηκε μόνο τότε στην ανθρωπότητα" δια της Εκκλησίας και του κηρύγματός της διακηρύσσεται συνεχώς σαν προσφορά αγάπης του Θεού προς τον κόσμο παρ' όλο ότι ο κόσμος στηρίζει αλλού τις ελπίδες του και περιμένει την σωτηρία του από εγκόσμια σχήματα, όπως είναι η επιστήμη, η τεχνική, κ. α. Και κατά την εποχή του Χριστού οι άνθρωποι με λαχτάρα και αγωνία περίμεναν τη λύτρωση από την μύηση στα διάφορα μυστήρια, από τις υποσχέσεις των αυτοκρατόρων που προβάλλονταν σαν θεοί, από τα διάφορα φιλοσοφικά κηρύγματα. Κι' όλα κατέληγαν σε μια τραγική απογοήτευση. Η ίδια απογοήτευση συνόδευε και την αδυναμία των Ιουδαίων για την τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου.

Την ίδια απογοήτευση διαπιστώνει κανείς και από τα σύγχρονα ευαγγέλια στα οποία στήριξαν κατά καιρούς οι άνθρωποι τις κρυφές και φανερές ελπίδες τους για μια πιο ανθρώπινη ζωή. Παρ' όλες τις φαινομενικά εντυπωσιακές επιστημονικές και τεχνικές επιτεύξεις, ο φόβος του πολέμου, του θανάτου και της καταστροφής πλανάται παντού. Το ευαγγέλιο του Χριστού είναι πάντοτε παρόν μέσα στην ανθρωπότητα, σαν κρίση και σαν σωτηρία" σαν κρίση που οδηγεί στην αυτοκριτική και τη μετάνοια και κυρίως σαν μήνυμα χαρούμενο της σωτηρίας που πηγάζει από το σταυρό και την ανάσταση του Χριστού. Είναι παράλογο και ασύνετο για τους ανθρώπους να θρηνούν συνεχώς ψυχικά ερείπια καταστροφών, ενώ τους προσφέρεται από την Εκκλησία το χαρούμενο μήνυμα της σωτηρίας, το «Ευαγγέλιο Ιησού Χριστού».

 (Ιωαν. Δ. Καραβιδόπουλου, καθηγ. Παν/μιου, «Οδός Ελπίδας» -μηνύματα από τα Ευαγγέλια των Κυριακών. Εκδ. Μητροπόλεως Αττικής 1979)