Ο Φαεινός Αστέρας της Θεοτόκου καί τό εργο των ποιμένων της Εκκλησίας Α. Χαιρετισμοί

Χαίρε αστήρ εμφαίνων τον ήλιον.
Το άστρο χριστιανοί μου που μας προαναγγέλλει την εμφάνιση του ηλίου της ημέρας και μας δίδει αυτό το φως λέγεται Αυγερινός.
Χαίρε λοιπόν συ Θεοτόκε, ο πρωινός αστέρας, ο Αυγερινός, που προμηνύεις την εμφάνιση του ηλίου Χριστού.
Έτσι ερμηνεύεται αυτός ο χαιρετισμός, της πρώτης στάσεως των Χαιρετισμών που μόλις πριν από λίγο απαγγείλαμε.
Γι’ αυτό όσοι ζουν στα χωριά και στην ύπαιθρο και μάλιστα οι γεωργοί και οι ποιμένες, μας λένε ότι μόλις προβάλλει ο Αυγερινός, στον ξάστερο βέβαια ουρανό, σε λίγο θα ξημερώσει.
Και πράγματι με το ξημέρωμα έρχεται και η ανατολή του ηλίου.
Προπορεύεται λοιπόν ο Αυγερινός της ανατολής του ηλίου.
Έτσι και εδώ ο μελωδός των Χαιρετισμών, παρουσιάζει την Παναγία μας σαν αστέρι, που προαναγγέλλει αλλά και συγχρόνως εμφανίζει και γεννά, τον ήλιο της δικαιοσύνης, τον Χριστό, τον Σωτήρα του κόσμου.
Το ίδιο συνέβη και με το άστρο της Βηθλεέμ που είναι ο βεβαιωτικός προάγγελος της γεννήσεως, του Σωτήρος Χριστού, - μας το λέει και το Ευαγγέλιον τα Χριστούγεννα.
Και ο αστήρ έστι επάνω, ου ην το παιδίον, μετά Μαρίας της μητρός Αυτού της Παρθένου.
Και δω βέβαια είναι το θαύμα των θαυμάτων.
Η Παναγία μας η Παρθένος Μαριάμ, ως αστέρας γεννά τον ήλιον.
Θαύμα θαυμάτων.
Η παρθένος να γίνεται μητέρα χωρίς άνδρα, και νύμφη ανύμφευτος, γι’ αυτό και λέμε «χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε».
Είναι τόκος άσπορος και αδιάφθορος, και μητέρα αειπάρθενος.
Χαίρε λοιπόν αστήρ Θεοτόκε, που εμφαίνεις τον ήλιον Χριστόν.
Τώρα θα πάμε στον εκατοστόν ένατον (109ο) ψαλμόν, και τον τρίτο στίχο, που μας λέγει ότι «προ Εωσφόρου εκ γαστρός εγέννησά Σε».
Αυτόν τον στίχο τον ψάλουμε τα Χριστούγεννα.
Τον ψάλουμε και μείς οι ιερείς, στη μικρά είσοδο της Θείας Λειτουργίας, και όλων των ημερών των Χριστουγέννων.
Τι θέλει να μας πει τώρα ο προφήτης με αυτόν τον στίχον;
Την απάντηση βέβαια δεν την δίνουμε εμείς, την δίνουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας.
Κατά πρώτον λόγον ο Μέγας Αθανάσιος, μας λέγει ότι ο στίχος αυτός προφητεύει την κατά σάρκα γέννηση του Χριστού, από την Παναγία, την αμόλυντη αυτή κόρη της Ναζαρέτ.
Άρα «πρό Εωσφόρου» σημαίνει «πριν από την ανατολή του ηλίου».
Πρίν βγεί ο ήλιος. Και το «εκ γαστρός εγέννησά Σε» σημαίνει «εγώ σε εγέννησα από τα σπλάχνα μου, σ’ ένα σταύλο μια νύκτα στην πόλη της Βηθλεέμ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας κάνει πιο πολλές ερμηνείες, και λέγει ότι το «εκ γαστρός» φανερώνει τη διπλή φύση του Ιησού Χριστού, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι τέλειος άνθρωπος, και τέλειος Θεός, ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρας του κόσμου.
Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών, αυτών, μας βεβαιώνει πάλι το Ευαγγέλιο με το στλομα του Αρχαγγέλλου Γαβριήλ, προς τον μνήστορα Ιωσήφ.
Ενώ της φράσης «προ Εωσφόρου εγέννησά σε, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας δίνει δύο ερμηνείες.
Μια που είναι πολύ αναγωγική και πολύ θεολογική μας λέγει ότι εδώ μιλάει ο Θεός Πατέρας, που αναφέρεται στην άχρονη, αιώνια και αείδιο γέννηση του Υιού και Λόγου του Θεού προ πάντων των αιώνων.
Αυτές τις ερμηνείες όμως και αυτά τα κηρύγματα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν τα έκανε στους μορφωμένους. Τά ’κανε στον απλόν λαόν του Θεού, όταν γύριζαν ειδικότερα από τους αγρούς, και οπωσδήποτε έκλειναν τα καταστήματά τους, για να πάν να ακούσουν μετά την δύση του ηλίου τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο να κηρύττει τότε στους μητροπολιτικούς ναούς, είτε της Αντιόχειας, είτε της Κωνσταντινουπόλεως.
Μια άλλη ερμηνεία που μας δίνει, και που την έδωσε στους χριστιανούς, τη λέμε και μείς, την συνδέει με την Αποκάλυψη.
Τι μας λέγει η Αποκάλυψη.
Εγώ είμαι η ρίζα, το γένος Δαβίδ, ο αστήρ ο λαμπρός, ο πρωινός. Όποιος διαβάζει λίγο Αποκάλυψη, δεν χρειάζεται πολύ, θα το βρεί και αυτό μέσα στο εικοστό δεύτερο (22ο) κεφάλαιο. Δηλαδή εγώ είμαι το λαμπρό αστέρι της αυγής, ο Αυγερινός, που ως Θεοτόκος προαναγγέλλω τον ερχομό της ανεσπέρου ημέρας της αιωνίου ζωής.
Αυτή είναι η ερμηνεία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Μια τέτοια όμως ανέσπερη ημέρα, μόνον ο αιώνιος Ήλιος της Δικαιοσύνης, δηλαδή ο Χριστός, ο Σωτήρας μας, μπορεί να προκαλέσει.
Η Παναγία μας λοιπόν είναι το λαμπρό αστέρι που εμφαίνει τον Ήλιον Χριστόν.
Αλλά ο Ήλιος Χριστός φαίνει πάσι, έτσι δεν διακηρύττουμε σε κάθε Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία; Μας φωτίζει όλους.
Όλους, μηδενός εξαιρουμένου.
Από τη στιγμή που θα βαπτιστεί μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθεί ο άνθρωπος, διαρκώς φωτίζεται, από το φώς το ανέσπερον του Ιησού Χριστού, τον Ήλιον της Δικαιοσύνης.
Αλλά ιδιαιτέρως όμως φωτίζει τους συνετούς ποιμένες των λογικών προβάτων της δικής του ποίμνης, δηλαδή τους ιερείς.
Φωτίζει λοιπόν ο Χριστός, όλους εκείνους τους ιερείς και τους επισκόπους που καταβάλλουν μια φιλότιμη προσπάθεια, για την αναγέννηση και την μεταμόρφωση του χριστιανού που κρέμονται στο πετραχήλι τους.
Μπορεί και οι κληρικοί να είναι άνθρωποι με κάποιες αδυναμίες και ελαττώματα, αυτό δεν το αρνούμεθα, αλλά ο Χριστός που θέλει πάντας σωθήναι, τους χαριτώνει, τους ευλογεί, γιατί βλέπει την αγωνία τους για τη σωτηρία των χριστιανών, υπέρ των οποίων Χριστός απέθανε.
Φωτίζει λοιπόν ο Χριστός όταν βλέπει τους ταπεινούς και ευλαβείς πνευματικούς πατέρες και γέροντες, να πονούν και να υποφέρουν, στην προσπάθειά τους να σηκώσουν τους πεσμένους, να θεραπεύσουν τις πληγές που προκαλούν πάθη, να διορθώσουν τις πονηρές αταξίες, να αναζωοπυρώσουν την πίστη προς Αυτόν και την Εκκλησία, να επιστρέψουν στο σωστό δρόμο της Ορθοδόξου Εκκλησίας όσοι επλανήθηκαν και παρασύρθηκαν από τις αιρέσεις που με τόση ευκολία δρουν στην δύστυχη πατρίδα μας.
Να αναπτερώσουν τις χαμένες τους ελπίδες και να επανευαγγελίσουν βέβαια τον λαόν του Θεού, τονΕλληνικόν λαόν, εμάς δηλαδή, που αυτός ο λαός έχει πεθάνει μέσα στη βρωμιά όχι μόνο της αμαρτίας αλλά και της άγνοιας και της αδιαφορίας και της πολεμικής.
Είναι όλοι αυτοί που εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια, διακόνησαν και διακονούν επάξια το επίγειο Θυσιαστήριο, την Ιερά Εξομολόγηση, τον άμβωνα, την ποιμαντική διακονία των ψυχών, την ιεραποστολή, εξωτερική και εσωτερική και όλα τα μυστήρια.
Είναι όλοι αυτοί που υπηρέτησαν και υπηρετούν την εδώ στρατευομένη Εκκλησία, μέχρι θυσίας και μαρτυρίου, όχι βέβαια όπως εγώ ο ταλαίπωρος, και το έργο τους αυτό δεν είναι μικρό, είναι πολύ μεγάλο και πολύ κοπιαστικό, γιατί δεν είναι έργο δικό τους, είναι έργον της Εκκλησίας του Χριστού, είναι έργο Αποστολικό, είναι έργο Ευαγγελικό. Αυτό το έργο έδωσε και εξακολουθεί να δίδει τους οσίους και τους ασκητάς, τους ομολογητάς και τους μάρτυρας, τους μεγάλους Αγίους και τους Θεοφόρους Πατέρας, αυτούς που καθημερινά πεθαίνουν για να σωθούν μερικές ψυχές.
Αυτό το έργο είναι που γεμίζει τον Παράδεισο, από ποιούς γεμίζει τον Παράδεισο; Από τους αγωνιζομένους εν τω κόσμω πιστούς χριστιανούς.
Αλλά αυτό το έργο απαιτεί αιματηρούς αγώνες, απαιτεί κόπους, μόχθους και οδύνες πνευματικές, από όλους εκείνους τους επισκόπους και ιερείς που θυσιάζονται για την αγάπη του Χριστού και της Εκκλησίας Του, δηλαδή για την σωτηρία των χριστιανών.
Για να αγωνίζονται, για να ανοιχτούν τα τυφλά μας μάτια, για να φωτιστεί ο σκοτισμένος μας νους, για να καθαρισθεί η μαυρίλα της ψυχής μας, για να ξαναβρούμε τη χαμένη μας ειρήνη και τη χαμένη μας ελπίδα, για να καλλιεργηθεί μέσα μας η μετάνοια, η ταπείνωσις, η πίστις, η αγάπη, η υπομονή -που δεν την έχουμε-, και η χαρά της σωτηρίας.
Ας μην περιφρονούμε λοιπόν τις αγωνιώδεις προσπάθειες που καταβάλλουν οι πνευματικοί μας πατέρες, ιερείς και γέροντες, για τον πνευματικό μας καταρτισμό.
Είναι προσπάθειες για το αιώνιον συμφέρον της ψυχής μας, για τη σωτηρία μας, είναι ο πόνος της μητέρας Εκκλησίας, είναι η Θυσία του Εσταυρωμένου Θεανθρώπου, η Θυσία του Χριστού.
Αλήθεια χριστιανοί μου, ποιος συνδράμει στο σωτήριο αυτό έργο των ποιμένων της Εκκλησίας; Ασφαλώς συνδράμει η Θεία Χάρις.
Αλλά πίσω απ’ αυτήν, κρύβεται και η πρεσβεία της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Πόσοι και πόσοι ευλαβείς ποιμένες δεν καταφεύγουν στις πρεσβείες της, στις μεσιτείες της, για να βοηθηθούν και να φωτιστούν στο δυσκολότατο αυτό έργον της ποιμαντικής διακονίας; Πόσοι και πόσοι;
Η ευλάβεια προς την Παναγία, όχι μόνον των ποιμένων της Εκκλησίας, αλλά και όλων των πιστών χριστιανών, αυτή η ευλάβεια, αυτή η πνευματική αγάπη, αυτή και οδηγεί και φωτίζει τον δρόμον της σωτηρίας.
Άρα οι πρεσβείες Της είναι Φώς, αφού Φώς Χριστού φαίνει πάσι.

Χαίρε αστήρ ενφαίνων τον Ήλιον.
Αλλά αστέρας που γεννά τον Χριστόν, είναι και αυτός φώς.
Φώς ο Χριστός, αλλά και φώς η Υπεραγία Θεοτόκος, η Παναγία Μητέρα Του, ως αστέρας όμως φαεινός.
Φώς ο Χριστός, ο φωτίζων πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, Φώς εκ Φωτός, Θεός Αληθινός εκ Θεού Αληθινού, ομολογούμε και στο Σύμβολον της Πίστεως.
Αυτός όμως ο φαεινός αστέρας, η Θεοτόκος, με το δικό της φώς, δηλαδή με τις πρεσβείες Της, άλλοτε προηγείται του αληθινού φωτός και άλλοτε έπεται, ακολουθεί, σύμφωνα και πάντοτε με τις δικές μας παρακλήσεις και σύμφωνα με τη δική μας πορεία και σύμφωνα προς το δικό μας συμφέρον.
Άλλοτε μας βοηθάει στο να φωτίζεται ο δρόμος μας, για να ακολουθήσουμε το φως του Χριστού, και άλλοτε έπεται για να μας ξυπνήσει αυτό το φώς, από τη νάρκη και το σκότος στο οποίον ευρισκόμεθα.
Το τέμπλον του κάθε ιερού ναού, το αποδεικνύει αυτό ότι ίσταται πάντοτε, εκ δεξιών του Θεού και Υιού της.
Φως ο Χριστός λοιπόν, το αληθινόν Φως, ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, αλλά και φως η Θεοτόκος, η Παναγία Μητέρα του, ως φαεινός αστέρας, εκ της γαστρός της οποίας γεννήθηκε ως άνθρωπος ο Χριστός, ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο Σωτήρας του Κόσμου, αλλά και δικός μας Σωτήρας, και δικός σου, και δικός σου, και δικός μου, ο Σωτήρας για τον καθέναν από εμάς χωριστά.
Φώς λοιπόν αληθινόν ο Χριστός, φώς και η Παναγία μας ως αστέρας φαεινός, φως οι άγγελοι, φως οι Απόστολοι, φως οι Άγιοι, φως οι μάρτυρες, φως και όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.
Άρα φωτοφόρα τέκνα της Εκκλησίας του Χριστού και εμείς όλοι, που βρισκόμαστε αυτή την στιγμή, μέσα σ’ αυτόν τον ναό, σεις όλοι, εγώ, οι άλλοι, εμείς, εμείς όλοι, όλοι μας δηλαδή.
Και αυτό το φως πρέπει να το μεταδίδουμε και στους άλλους.
Δεν μπορούμε να το κρατούμε μόνον για μας.
Θα γίνει φως στη συνείδησή μας, και ύστερα θα γίνει φως όχι για μας προσωπικά, αλλά εμείς να γίνουμε κατόπιν εφόσον φωτιστήκαμε, φως για τη γυναίκα μας, φως για τον άνδρα μας, φως για τα παιδιά μας, φως για την κοινωνία, φως για όλους, για όλους όσους μας περιβάλλουν, εχθρούς και φίλους,
αυτή είναι η Παναγία,
και αυτό είναι το καθήκον μας,

Αμήν.

Διά τών εντολών βαστάζουμε καί εμείς τή Θεία Χάρι Α' Χαιρετισμοί

Ας πούμε ότι είμαστε μια βραδιά στις κατακόμβες. 
Και τότε οι χριστιανοί μετά φόβου και λαχτάρας, ευλαβείας και τρόμου, άκουγαν τον λόγον του Θεού. Και βγαίναν πιο δυνατοί, πιο ενισχυμένοι, πιο ισχυροί. Και κρατώντας τα κεριά στα χέρια τους, έβγαιναν απ’ αυτές, και όσοι συλλαμβάνονταν οδηγούνταν στα αμφιθέατρα και στα μαρτύρια. 
Αλλά βγαίνοντας όμως από τις κατακόμβες, είχαν μέσα στην καρδιά τους και στην αγκαλιά τους τον ίδιο τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους και όλους εκείνους οι οποίοι είχαν μαρτυρήσει πριν απ’ αυτούς. Και το αίμα εκείνο, για κείνους, ήταν δυνατό, διότι κυκλοφορούσε και στο δικό τους αίμα. 
Έτσι λοιπόν, βαστάζοντας αυτόν που βαστάζει τα πάντα, διότι έτσι μας είπε και ο πρώτος Χαιρετισμός, «Χαίρε ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα», τον εβάσταζαν και Αυτόν, δηλαδή τον Χριστόν, και μπορούσαν να μπουν στις αρένες, και να τους σκοτώσουν οι μονομάχοι ή να τους φάνε τα άγρια θηρία, ή να υποστούν τα φρικτά μαρτύρια εκείνοι οι πραγματικοί λεβέντες, γιατί σήμερα οι περισσότεροι από μας τους λεγομένους Ορθοδόξους Χριστιανούς, κάθε άλλο παρά έχομε πνευματική μέσα μας εσωτερική λεβεντιά. Οι περισσότεροι είμαστε νερόβραστα κολοκύθια, και τίποτα περισσότερο.
Με τους Χαιρετισμούς βέβαια τιμούμε την Παναγία μας, την Μητέρα του Χριστού, αφού ο Κύριος είναι τέλειος άνθρωπος και συγχρόνως και τέλειος Θεός, αδιαιρέτως, ασυγχύτως, ατρέπτως και αναλλοιώτως, ενωμένος στο ένα πρόσωπο του Ιησού Χριστού. 
Η Παναγία μας έφερε στη γη τον Χριστόν, όταν Τον γέννησε εκ Πνεύματος Αγίου, εκεί στη Βηθλεέμ, όταν Τον θήλαζε από τους παρθενικούς μαστούς της, όταν Τον αγκάλιαζε τρυφερά, και του μάθαινε τα πρώτα βηματάκια της ζωής, όπως κάνει η κάθε μια μητέρα. Τον υπηρέτησε πιστά εδώ στη γη, για τη δική μας σωτηρία. Γιατί; Για να δούμε κατά πρώτον την Παναγία μας να βαστάζει τον βαστάζοντα τα πάντα. 

«Χαίρε», λοιπόν, μας λέγει αυτός ο σημερινός Χαιρετισμός, συ Παναγία μου που βαστάζεις στην αγκαλιά σου, Αυτόν που βαστάζει, κρατεί, ολόκληρον τον κόσμον στα χέρια Του. Και τον ορατόν, και τον αόρατον. Και τον υλικόν και τον πνευματικόν κόσμον των αγγέλων. Δια της Παναγίας μητρός Του, μας καλεί ο Κύριος όλους μας, και μας καλεί παρ’ όλες τις αμαρτίες και τις αισχρότητες και τις αναξιότητές μας, μας καλεί, πού; Στο σπίτι Του, στην Κιβωτό της σωτηρίας, στην Εκκλησία με τα μυστήριά της, εκεί μας καλεί! 
Και μέσα σ’ αυτό το ουράνιο παλάτι του Χριστού, θα συναντήσουμε πρώτα πρώτα τους Αποστόλους και μαθητάς Του, που δόξασαν τον Θεόν ως Ευαγγελισταί και κήρυκες του Ευαγγελίου εν όλη τη Οικουμένη. Και κήρυξαν Χριστόν τον αληθινόν Θεόν ημών, τον παθόντα και ταφέντα και Αναστάντα την τρίτη ημέρα. 
Κήρυξαν μετάνοια και πίστη στη νέα θρησκεία της Αναστάσεως των νεκρών! Αυτή είναι η θρησκεία μας, αυτή είναι η πίστις μας, η πίστις μας στην Ανάσταση των νεκρών και της δικαίας Κρίσεως όλων των ανθρώπων, μηδενός εξαιρουμένου. 
Και κει θα αντικρύσουμε όλους τους προφήτας της Παλαιάς Διαθήκης, και εκεί θα τυφλωθούμε από την θεϊκήν λάμψη, που θα ακτινοβολείται από τους χορούς των εκατομμυρίων μαρτύρων και ομολογητών που υπέστησαν για την αγάπη του Χριστού, με χιλιάδες χιλιάδες βασανιστήρια, εξορίες, διωγμούς, φυλακίσεις και θάνατους πολλούς. Εκεί θα συναντήσουμε όλους τους ασκητάς και τους ερημίτες, όλους τους οσίους που διέλαμψαν με τα σκληρά ασκητικά παλέσματά τους, με νηστεία, αγρυπνία, προσευχή και εγκράτεια, λαβόντες ουράνια χαρίσματα. 
Το ψάλλουμε και στο απολυτίκιο, «νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών», ψάλλομε αυτό το απολυτίκιο για κάθε μεγάλο όσιο της Εκκλησίας μας. 
Εκεί θα δούμε και τους δια Χριστόν σαλούς να δοξάζονται, με πολλή δόξα επειδή νίκησαν κάθε ανθρώπινο πάθος και κάθε ανθρώπινη αδυναμία, νικώντας ακόμα και κατά κράτος και αυτόν τον διάβολο και τις μηχανές του. 
Θα συναντήσουμε και όλους τους σεσωσμένους χριστιανούς, τους απλούς ανθρώπους του λαού και τον ταπεινό κλήρο. 
Θα συναντήσουμε ακόμα και θα αγκαλιάσουμε θερμά και όλους τους δικούς μας που ήδη έχουν σωθεί, έστω και την τελευταία στιγμή της ζωής τους, δηλαδή τους γονείς μας, τα αδέλφια μας, τα παιδιά μας τυχόν, τους συγγενείς μας, τους φίλους, τους γείτονας, τους συναδέλφους και άλλους πολλούς. 
Στο παλάτι του Θεού χριστιανοί μου, στη Βασιλεία των Ουρανών, θα έχουμε πολλές πολλές εκπλήξεις. Εκεί βέβαια θα δοξάζονται πρώτον, όλοι όσοι νίκησαν τον εαυτόν τους, και μετέπλασαν τα πάθη τους σε αρετές. 
Δεύτερον. Όλοι όσοι προσεύχονταν συνεχώς, με νηστείες, αγρυπνίες, και σωματικές κακοπάθειες για όλον τον κόσμο, σηκώνοντας πάνω και μέσα στις καρδιές τους τις θλίψεις, τους πόνους και τις χαρές όλων των ανθρώπων της γης. 
Τρίτον, εκεί δοξάζονται όλες οι τάξεις των αγίων και των σεσωσμένων χριστιανών που αναφέραμε προηγουμένως. 
Τέταρτον οι πτωχοί τω πνεύματι, διότι ο ίδιος ο Κύριος, βεβαιώνει λέγοντας «μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η Βασιλεία των Ουρανών». Δηλαδή όσοι δεν τήρησαν στην ζωή τους την ταπείνωση, και το ταπεινό φρόνημα εφ’ όρου ζωής, ως ένδυμα ζωής, χωρίς καμιά κατάκριση ή και κρίση ακόμα. 
Θα συναντήσουμε και όλες τις τάξεις των αγίων και σεσωσμένων, που έλαβαν την Θεία Χάρη, είτε διά της Θείας Κοινωνίας, είτε δια του Αίματος του μαρτυρίου. Διότι για πολλούς και πάρα πολλούς το αίμα που έχυσαν ήταν ταυτόχρονα και λουτρό βαπτίσματος. Άρα νοερά και αισθητά, αγκάλιασαν τον ίδιο τον Χριστό, όπως και ο ίδιος τους πήρε στην αγκαλιά τη δική Του, στην αγκαλιά της Βασιλείας Του. 
Και όσοι από τους βαπτισμένους Ορθοδόξους Χριστιανούς, μετενόησαν την τελευταία στιγμή, αλλά χωρίς Θεία Κοινωνία, διότι οι συνθήκες δεν το επέτρεψαν, και σ’ αυτούς ήλθε η νοερά γεύσις της Θείας Μεταλήψεως, όταν για πρώτη φορά κοινώνησαν ως βρέφη μετά το Άγιον Βάπτισμά τους. 

Έτσι λοιπόν, βαστάξαμε και μείς, και βαστάζουμε τον Χριστόν μέσα μας, κάθε φορά που κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων. Η σωστική όμως Χάρις, έρχεται πρώτα από το Άγιον Βάπτισμα, εφόσον βαπτιζόμεθα μωρά, ύστερα από το Χρίσμα, ακολουθεί η πίστις και η μετάνοια και σφραγίζεται με τη Θεία Κοινωνία. 
Αν όμως βαπτιστούμε μεγάλοι, τότε προηγείται η πίστις. Η πίστις άλλωστε εξ ακοής, αποδέχεται κανείς πλήρως το Σύμβολον της Πίστεως, αποτάσσει τον Σατανά, συντάσσεται με το στράτευμα του Ιησού Χριστού και κατόπιν μπαίνει στο λουτρό του Βαπτίσματος. Για να ακολουθήσει το Χρίσμα και ευθύς αμέσως η Θεία Κοινωνία. Και τότε γίνεται ο κάθε νεοβαπτισμένος, και ένα μέλος της Βασιλείας των Ουρανών, γίνεται μέλος της Εκκλησίας του Σώματος του Ιησού Χριστού, και μείς, εμείς, γινόμεθα μέλη Του. Αυτός μας έχει μέλη Του. Δικά Του μέλη. Γι’ αυτό όταν κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων παίρνουμε και βάζουμε μέσα μας το Αίμα του Ιησού Χριστού, και μας κάνει σύσσωμους με Αυτόν, και σύναιμους με Αυτόν. 
Δεν μεταβάλλεται το Σώμα και το Αίμα του Ιησού Χριστού στα συστατικά τα δικά μας, που το παραλαμβάνουν δηλαδή εντερικές λάσπες, όχι, αλλά εμείς μεταβαλλόμεθα σε Αυτό που παίρνουμε. Και έτσι γινόμεθα Χριστοφόροι και Θεοφόροι. 
Σκοπός είναι να μεταμορφωθούμε. Εάν μεταμορφωθούμε θα μπορέσουμε να βαστάξουμε ακόμα και με την προσευχή μας, και με το κομποσχοινάκι μας, και με τη μελέτη του Ιερού Ευαγγελίου, που την ξεχνάμε αυτήν την μελέτη, την ξεχνάμε. Ο λόγος και το Ευαγγέλιο που κρατάμε στα χέρια μας, είναι ο ζωντανός Θεός, είναι η φωνή που ακουγόταν σε όλη την Γαλιλαία και σε όλη την Ιουδαία, και σε όλη την Σαμάρεια, και σε ολόκληρη την Ιερουσαλήμ, και σε κάθε καρδιά ανθρώπου. Αυτός ο λόγος βαστάζεται στην καρδιά μας, πραγματοποιεί το θαύμα, τη μεταμόρφωση και τη σωτηρία. 
Επομένως λοιπόν η προσευχή, η μελέτη του Ευαγγελίου, ο εκκλησιασμός, η εξομολόγησις, η μετάνοια και η συντριβή, τα δάκρυα για τις πτώσεις μας και τις αμαρτίες μας και η Θεία Κοινωνία, μαζί με την τήρηση των εντολών και την καλλιέργεια των θείων αρετών, θα μας δώσουν αυτήν την αίσθηση, την πνευματική, και μακάρι να λειτουργούσαν οι πνευματικές μας αισθήσεις, μακάρι να λειτουργούσαν πάντοτε, και τότε θα καταλαβαίναμε, θα νοιώθαμε, θα ζούσαμε πώς να σας το πω, πως νοιώθετε το ρούχο που φοράτε πάνω σας, πως νοιώθουμε ότι μασάμε την τροφή και την καταπίνουμε, πως νοιώθουμε το νερό, που μας ξεδιψάει από τη δίψα, κάτι παρόμοιο θα μπορούσα να πω, έχει μια αίσθηση η Θεία Χάρις μέσα στην ψυχή. Είναι η πληροφορία της μεταμορφώσεώς μας, μια πρόγευσις για τη σωτηρία μας. Μια πρόγευσις ότι βαστάζουμε μέσα μας και μείς, αν όχι τον ίδιο τον Κύριο, βαστάζουμε όμως την Χάρη Του, διότι η Βασιλεία του Θεού, εντός ημών εστί.

Εύχομαι αυτήν την στάση, αυτήν την αίσθηση, να την έχουμε και μείς για πάντα σε όλη μας τη ζωή, ιδιαιτέρως δε, την ώρα που θα ξεψυχάμε να έχουμε μέσα μας την αίσθηση ότι βαστάζουμε τον βαστάζοντα τα πάντα,
Αμήν.

Η Δύναμης τής ευχής μέ τό κομποσχοίνι Α' Χαιρετισμοί,

Μια ιστορία για τη δύναμη του ονόματος του Ιησού Χριστού, της ευχής, όπως ακριβώς τη διηγήθηκε ο πατήρ Ελπίδιος Βαγιανάκης, μέλος της ιεραποστολικής αδελφότητος στην Ουγκάντα, μια συζήτηση που είχε με τον πατέρα Αντώνιο, Αφρικανό ιερέα, που πήρε την θεολογική του μόρφωση και την Ελληνική γλώσσα στην Ελλάδα, και που είναι μέλος αυτής της εξωτερικής ιεραποστολής σ’ αυτή τη χώρα. 

Διηγείται λοιπόν ο πατήρ Ελπίδιος.
Αδελφοί μου με τον πατέρα Αντώνιο γνωριστήκαμε σε μια δύσκολη φάση της οικογενειακής του προσωπικής ζωής, πριν από καιρό. Τι είχε συμβεί; Όταν ξεκίνησε να κάμει το έργο του στην Αφρική, να βοηθάει τα ορφανά, να μιλάει για το Χριστό, να βαπτίζει και να κατηχεί, όλοι οι μάγοι συνασπίστηκαν και άρχισαν να κάνουν μάγια και τελετές, ιδίως μαύρη μαγεία με βουντού, ώστε να του δημιουργήσουν πρόβλημα και τελικά να τον διώξουν απ’ τη χώρα τους. Επειδή όμως δεν μπορούσαν να κτυπήσουν τον ίδιον τον ιερέα, γιατί τον προφύλαγε η χάρις της ιεροσύνης, αφενός μεν και γιατί δεύτερον τελούσε το μυστήριον της Θείας Λειτουργίας, που η Θεία Λειτουργία είναι μία φοβερά δύναμις, και δεν μπορεί εύκολα ο Σατανάς να πειράξει τον ιερουργό, τον λειτουργό του Θεού του Υψίστου, αν εκείνος δεν δώσει το δικαίωμα, βέβαια, οπότε οι δαίμονες προσπάθησαν τότε να κτυπήσουν και να διαλύσουν του σπίτι του. Είναι περιττό να σας πω ότι οι περισσότερες οικογένειες και μάλιστα πολυμελείς, δεν έχουν ακόμα εγκαταλείψει την ειδωλολατρία σ’ εκείνη τη χώρα, και κάνουν μαγικές τελετουργίες, και απ’ όσα είχε διηγηθεί ο πατήρ Αντώνιος, μία συγγενής τους ασχολείτο ακόμα με τη μαγεία. Έτσι λοιπόν, μέσω των μαγικών αυτών τελετών, έκαναν τη σύζυγό του, μια πολύ χαριτωμένη κοπελίτσα πρεσβυτέρα νεαρή, την Χαριτίνη, όπως είχε βαπτιστεί, «Χάρια» την ονόμαζαν στην Αφρική, να μη μπορεί να σταθεί στο σπίτι της, και να υποφέρει συνεχώς από τον πόλεμο των δαιμόνων. Και όταν ακούγονταν προσευχές ή ύμνοι στην Παναγία μας, ή όταν θύμιαζε ο ιερεύς την «Τιμιωτέρα», να κουφαίνεται η ίδια. Να μη μπορεί να ακούσει τίποτα και να κοιμάται όρθια, ή και να πέφτει ακόμα κάτω. Και συνερχόταν μονάχα όταν ο σύζυγός της ο ιερεύς έλεγε το «Δι ευχών των Αγίων Πατέρων». Μάλιστα επειδή και αυτή, δεν γνωρίζει περισσότερα για τον Χριστιανισμό, και εξακολουθεί να έχει πολύν άγνοια, προσπάθησε ο Σατανάς, να εκμεταλλευθεί αυτή την άγνοια, τα λίγα δηλαδή που ήξεραν για την πίστη του Χριστού την αγία, και να την πειράζει έτι περισσότερον. Να φανταστείτε ότι της παρουσιάστηκε ο ίδιος ο διάβολος μπροστά της, ολόκληρος. 
«Άσε το Χριστό», της είπε. «Εγώ και κείνος είμαστε ίδιοι. Άφησε τον Χριστό. Για μένα και μόνον θα δουλεύεις». 
Η Χαριτίνη λοιπόν μια μέρα, αφού είχε δει το Σατανά, να της λέει 
«Τίποτα δεν είναι ο Χριστός, εγώ και κείνος είμαστε το ίδιο πράγμα και να υπηρετείς εμένα και όχι Εκείνον», είχε έρθει σε πολύ μεγάλη απογοήτευση, και δεν ήξερε πλέον πώς να αντισταθεί και πώς να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση. 
Ε, κάποτε, ύστερα από τόσον οδυνηρό πόλεμο, πήγε να ξαπλώσει, να ξεκουραστεί από τον πόνο αυτόν, και το βάσανο που τραβούσε μέρα νύχτα. Και τι λοιπόν σ’ αυτήν την προσπάθεια αναπαύσεως, τι είδε; Είδε λοιπόν απέναντι από το πτωχό εικονοστάσι που είχε, από την εικόνα του Χριστού, να βγαίνει ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ωραιότατος, κεχαριτωμένος, μέσα σ’ ένα υπέρλαμπρο φως, περισσότερο δυνατό και από το φως του ηλίου, και με χαρά να της λέγει: 
«Παιδί μου Χαριτίνη, για μένα πρέπει να δουλέψεις, στο όνομά Μου βαφτίστηκες, εγώ είμαι ο Κύριος και ο Θεός σου». 
Μ’ αυτά τα λόγια έκανε και ο Χριστός ανοιχτή την πρόσκληση σ’ αυτήν την μικρή πρεσβυτέρα την Χαριτίνη, να δουλέψει και αυτή, κοντά στο σύζυγό της, σαν ιεραπόστολος, αλλά και να μην φοβάται πλέον τον διάβολο. 
«Κύριέ μου», του απάντησε, «εγώ το θέλω. Αλλά δε μ’ αφήνει ο άλλος». 
Ο Κύριος δεν της απάντησε… Εξαφανίστηκε. 
Μετά από λίγο αμέσως, παρουσιάζεται και πάλι ο διάβολος, ο Σατανάς. 
«Δεν θα δουλέψεις για Κείνον. Για μένα θα δουλέψεις. Γιατί ήσουνα πάντα δική μου από τότε που γεννήθηκες. Αυτός σε κοροϊδεύει καϋμένη, και γω, δεν θα σ’ αφήσω να φύγεις ποτέ από κοντά μου». 
Πώς να αντιδράσει λοιπόν αυτή η δυστυχισμένη πρεσβυτερούλα, δεν γνώριζε. 
Και τότε λοιπόν, της παρουσιάζεται ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, χωρίς να ξέρει ποιος ήταν και της λέει: 
«Παιδί μου μη φοβάσαι, ακολούθησε τον Χριστό, κάμε Του υπακοή, και αυτός θα σου δώσει πολλή δύναμη. Μη φοβάσαι τον διάβολο. Δεν είναι τίποτα».
«Ναι», του λέει, «αλλά συ ποιος είσαι»; 
«Εγώ», της λέει, «είμαι ο Γαβριήλ». 
Όταν συνήλθε από την έκσταση αυτήν, γιατί τίποτα δεν ήταν στον ύπνο της, πήγε στον παπά, και για πρώτη φορά βρήκε το κουράγιο και του διηγήθηκε όσα συνέβαιναν. Βέβαια ο παπάς κατάλαβε ότι … και ποιος ήταν ο Κύριος, ποιος ήταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, και ποιος ήταν ο διάβολος. 
Ο πατήρ Αντώνιος, όντας ιερεύς με ταπεινό φρόνημα, συνειδητοποίησε ότι το πρόβλημα που παρουσίαζε η πρεσβυτέρα του, υπερέβαινε τις δικές του δυνάμεις, γιατί ο καημένος δεν ήξερε και πολλά, και για να λυθεί αυτό το οξύτατο πρόβλημα, της συνέστησε να κάμει μια ανοιχτή εξομολόγηση και να πει όσα είδε και άκουσε τόσες φορές, σε έναν εμπειρότερο ιερέα που είχε έρθει από την Ελλάδα. 
Όταν λοιπόν αυτή η κοπελίτσα ήρθε σε μένα, η πρεσβυτερούλα για εξομολόγηση, λέγει ο πατήρ Ελπίδιος, και την είδα τόσο πικραμένη, τόσο δακρυσμένη και τόσο τρομοκρατημένη, θυμήθηκα κάτι ανάλογο που είχε συμβεί σε μένα παλιά, όταν πρωτοξεκίνησα, νεαρός τότε ιερεύς. Τότε μου έδειξε η χάρις του Θεού, πώς να πολεμώ με το κομποσχοίνι και με την ευχή το "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με", τον διάβολο και όλες τις μεθοδίες του. Και της είπα:
«Χαριτίνη μου, ο Σατανάς δε φεύγει με κανέναν άλλον τρόπον, παρά μόνον με την προσευχή. Το είπε και ο ίδιος. ‘Τούτο το γένος των δαιμόνων, δεν φεύγει από κανέναν άνθρωπο, παρά μόνον με προσευχή και νηστεία’. Γι αυτό λοιπόν από τώρα και στο εξής, τις νηστείες τις τηρείς, θα λες το όνομα του Ιησού Χριστού, "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με", "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με", μέρα νύχτα, όσο μπορείς, απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ, όσο είσαι ξυπνητή, ακόμα και τη νύχτα. Και της έδωσα ένα κομποσχοίνι με πενήντα κόμπους και της είπα: ‘Με αυτό θα πολεμάς, όχι μόνον τον διάβολο αλλά και όλους τους μάγους της περιοχής’. Πράγματι, πήρα το κομποσχοινάκι και από κείνη την ημέρα, άρχισε να προσεύχεται όπως ακριβώς την εδίδαξε ο πατήρ Ελπίδιος. 
Και έφθασε σε τέτοιο σημείον, ώστε πλέον, όχι αυτή να φοβάται τον διάβολο, αλλά ο Σατανάς να φοβάται την Χαριτίνη, επειδή συνεχώς και αδιαλείπτως έλεγε το όνομα του Ιησού Χριστού, στο οποίον «κάμπτει παν γόνυ και επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων», δηλαδή των δαιμόνων. Μάλιστα σε τέτοιο σημείο έφθασε ο φόβος του, που παρουσιαζόταν κάθε φορά που έκανε το κομποσκοίνι και προσπαθούσε κρατώντας μια μαγκούρα, κα τραβήξει το κομποσκοίνι απ’ το χέρι της, διότι δεν μπορούσε ο ίδιος να το αγγίξει με το χέρι του. 
«Πέτα το», της λέει. 
«Αυτό είναι το κάρβουνο που με καίει, και αυτό εμείς δεν το αντέχουμε. Εμείς, οι δαίμονες, δεν το αντέχουμε. Το Σταυρό τον αντέχουμε, και να τον δούμε και να τον αγγίξουμε, γιατί; Γιατί οι περισσότεροι τον φοράνε στο στήθος από συνήθεια και όχι από πίστη. Αλλά την ευχή με το κομποσχοίνι δεν το αντέχουμε». 

Είδατε αδελφοί μου, ενώ είμαστε χριστιανοί, και ο Σταυρός είναι ένα πολύ δυνατό και ισχυρό όπλο, αφού θα ψάλουμε και μεθαύριο Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, ότι ο Σταυρός είναι των αγγέλων η δόξα αλλά και των δαιμόνων το τραύμα, εν τούτοις όμως, για να μην εμείς ζούμε την πορεία του Εσταυρωμένου Χριστού, γι αυτό ακριβώς τον λόγον και δεν τον φοβάται πλέον και αν τον κάνουμε. 
Εδώ όταν παρουσιάστηκε κάποτε ο δαίμονας σε έναν μοναχό έτσι, που πήγε να τον πλανήσει, του είπε, «να του πεις να κάνει το Σταυρό του». Και κείνος τον έκανε. Ο διάβολος! Είδε ότι τον έκανε. Του θόλωσε τα μάτια, τι έγινε ακριβώς δεν ξέρουμε, αλλά πάντως φαίνεται ότι περισσότερο φοβάται το κομποσκοίνι, που κάθε κόμπος έχει και επτά σταυρούς, μαζί με το όνομα του Ιησού Χριστού, παρά οτιδήποτε άλλο. 
Έτσι δεν μπορεί νάχουμε ένα Σταυρό στο στήθος μόνον για φιγούρα, για εφέ όπως λένε τώρα. Γι’ αυτό και ο Σατανάς έφτασε στο σημείο να αντέχει το Σταυρό αλλά να τρέμει μπροστά στο κομποσκοίνι. Γι’ αυτό εφανερώθηκαν άγιοι και άγιοι εδώ όπως σας διηγήθηκα την προπερασμένη Κυριακή αν δεν απατώμαι, για κείνον τον άγιο που φανερώθηκε στη Ρωσία πριν από τριακόσια χρόνια, που αυτός παρακάλεσε, ο άγιος που είχε κοιμηθεί πριν από τριακόσια χρόνια, τον παπά, τον ηγούμενο της μονής, να προσεύχεται με κομποσκοίνι για τους γονείς του τους πεθαμένους. Τόση δύναμη έχει. Να μπορεί να βγάζει ακόμα και κολασμένους, όχι κολασμένους ακριβώς, αλλά προγευομένους την Κόλαση, ψυχές και να τις μεταβιβάζει στην πρόγευση του Παραδείσου. 

Όταν λοιπόν η Χαριτίνη η πρεσβυτερούλα, κατάλαβε τη δύναμη του ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, άλλαξε η ζωή της. Πλέον δεν είχε ανάγκη από τίποτα, και έλυσε και τα προβλήματα και όλων των άλλων οικογενειών, διότι τους έβαζε όλους και όλες, υποψηφίους προς βάπτισμα αλλά και τους βαπτιζομένους εκεί στην μακρινή χώρα της Αφρικής, την Ουγκάντα, σε κείνο το χωριό, δεν ενθυμούμαι πως λέγεται, σε κείνη την πολιτεία, να λέγουν συνεχώς "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με" και μάλιστα δια του πατρός Αντωνίου εστάλησαν κατά εκατοντάδες τα κομποσκοίνια εκεί. Έτσι λοιπόν, μαζεύονται όλες οι γυναίκες του χωριού, όσες είναι βαπτισμένες, και από τα περίχωρα ακόμα, για να δουν πως γίνεται το κομποσχοίνι, πως γίνεται αυτού του είδους η προσευχή, για να δουν πως μπαίνουν οι εικόνες, πως θυμιάζουν το σπίτι, πως μαζεύονται όλα τα παιδιά μαζί, για να μπορούν να κάνουν προσευχή, πώς να κάμουν μετάνοιες και να λέγουν συγχρόνως μαζί με κάθε μετάνοια "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με". 

Λοιπόν, ακούσαμε από την μακρινή αυτή ήπειρο της Αφρικής, μια πραγματική ιστορία για την δύναμη που έχει το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού δια μέσου του κομποσκοινίου. Είθε λοιπόν η ευχή να γίνει σε όλους μας πράξη ζωής, και όχι να λέμε ότι αυτά δεν είναι για μας, ή ότι αυτά δεν είναι για την εποχή μας, ή ότι αυτά είναι για τους καλογήρους. Δεν μας χρειάζονται θαύματα και θεοφάνειες για να πιάσουμε στα χέρια μας το κομποσκοίνι και με όλη μας την καρδιά να λέμε "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με". 
Όπως ακούσαμε στην αληθινή αυτή ιστορία, που μας διηγήθηκε ο πατήρ Ελπίδιος, το όνομα του Ιησού Χριστού, που είναι το υπέρ παν όνομα, σ’ αυτό το όνομα γονατίζει όλη η κτίσις. Έμψυχος και άψυχος, ορατή και αόρατος. Δηλαδή και τα επουράνια, και Άγγελοι και Αρχάγγελοι, και Χερουβείμ και Σεραφείμ και Θρόνοι και Κυριότητες, όλοι οι πάντες γονατίζουν, και τα καταχθόνια, ο Σατανάς, ο διάβολος, και όλα τα δαιμόνια, τρέμουν μπροστά στο όνομα του Ιησού Χριστού, αλλά και τα επίγεια και ο άνθρωπος και όλα τα κτίσματα, και όλα τα ζώα ξηράς, θαλάσσης και αέρος, αυτό φαίνεται όταν έχομε μπροστά μας έναν άγιο, πόσο επιβάλλεται πάνω στην άψυχο κτίση και πάνω στα ζώα. 

Πέρα από την Ουγκάντα και την μακρινή Αφρική με τα τόσα προβλήματα πείνας, δίψας, ασιτίας, ασθενειών και μυρίων άλλων προβλημάτων, μας έρχεται ένα ισχυρό μήνυμα μιας μεγάλης αλήθειας για τη δύναμη που έχει η ευχή με το κομποσχοίνι. Και αντί να προσευχόμεθα και να αγωνιζόμεθα για πνευματική ζωή, με προσευχή, μετάνοια, εκκλησιασμό, Θεία Κοινωνία και μελέτη, τι κάνουμε εμείς; Καταστρεφόμεθα από την μιζέρια, απ’ την κακομοιριά, από τη γκρίνια, από τις υποψίες μεταξύ των συζύγων μέσα σε μια οικογένεια που λέγεται χριστιανική, που προσπαθεί να εξομολογείται, που προσπαθεί να εκκλησιάζεται, που θέλει να κοινωνεί, και όμως δεν λείπουν οι τόσες φαγωμάρες μέσα στο σπίτι. Που σαν δηλητήριο, σαν δηλητηριώδη σκουλήκια κατατρώγουν την ψυχική μας και οικογενειακή μας γαλήνη. Σκοτίζουν το νου μας. Και χαλούν και γκρεμίζουν την ευτυχία μας. 

Χριστιανοί μου, πριν αρχίσουν να μαζεύονται τα πρώτα σύννεφα, αμέσως να αρπάξουμε το κομποσκοίνι και να τρέχουμε με την ευχούλα και το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, μπροστά στα εικονίσματα ή σε μια κρυφή γωνιά. Να αφήσουμε τις κουβέντες τις πολλές, τα κουτσομπολιά και τις κατακρίσεις, που μπορεί να προκαλέσουν ένταση και παρεξηγήσεις μέσα σ’ ένα σπίτι αλλά και μεταξύ μας, που δε λέμε ούτε καλημέρα, που ο ένας γυρίζει την πλάτη στον άλλον, και έτσι λοιπόν να έχουμε εντάσεις μεταξύ ημών των χριστιανών που εκκλησιάζονται στον ίδιο ναό, αλλά και μεταξύ γονέων και παιδιών, μεταξύ νύφης και πεθεράς, μεταξύ αδελφών, καθώς επίσης νάχουμε εντάσεις στη δουλειά που εργαζόμεθα, στον επαγγελματικό δηλαδή χώρο όπως και στο κοινωνικό περίγυρο όπου ζούμε. Γι’ αυτό ας δουλεύουμε μέρα νύχτα την ευχή. Το "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με", το «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον με», και «σώσον ημάς», «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε», σε κάθε ευκαιρία και με κάθε θυσία, και σε κάθε τόπο και χρόνο, ανεξάρτητα από το ποιες είναι οι ασχολίες μας. Ιδιαιτέρως θα επιμένουμε στην ευχή είτε με κομποσχοίνι, είτε χωρίς αυτό, προφορικά, ψιθυριστά, και πότε πότε και από μέσα μας νοερά. Πότε; Κάθε φορά! Ιδιαιτέρως δε όταν μας κατακλύζουν οι πειρασμοί, οι θλίψεις, οι στεναχώριες, τα βάσανα, οι πολλές αρρώστιες, άγνωστες πολλές απ’ αυτές που μας έρχονται, και τόσες άλλες πίκρες της ζωής. 

Πρέπει να μας γίνει συνείδησις ότι η προσευχή στο όνομα του Ιησού Χριστού είναι το πάν. 
Ευχή στο σπίτι λοιπόν. 
Ευχή στη δουλειά, 
ευχή στο δρόμο, 
ευχή στο αυτοκίνητο, 
ευχή παντού και πάντοτε, 
και ο Θεός της ειρήνης, του ελέους, της μακροθυμίας και της αγάπης, 
θα είναι πάντοτε μαζί μας, 
και μέσα στις καρδιές μας, 
και τώρα, και εις τους αιώνας των αιώνων,

Αμήν.

Α΄ Χαιρετισμῶν Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡ χαρά ἐκλάμψει.

Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος, ἀγαπητοί μου, εἶναι ἕνα ποίημα, ἕνα πνευματικό ἀριστούργημα τῆς Βυζαντινῆς περιόδου, ἀφιερωμένο στην Παναγία, στήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό. Σήμερα, θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά ποῦμε λίγα λόγια στόν πρῶτο στίχο, στόν πρῶτο χαιρετισμό. Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡ χαρά ἐκλάμψει. Ὁ στίχος αὐτός μᾶς μιλάει γιά τήν χαρά. Ὑπάρχουν πολλές χαρές. Χαίρονται οἱ ἄγγελοι, χαίρονται οἱ ἄνθρωποι, χαίρεται καί ὁ διάβολος. Κι᾿ ἐπειδή αὐτό τό τελευταῖο φαίνεται παράξενο, ἄς ἀρχίσουμε ἀπό αὐτό.Ὁ σατανᾶς, τό πονηρό πνεῦμα πότε χαίρεται; Ὅταν κάνει κακό. Ὅταν σπείρει ζιζάνια ἀνάμεσα στους ἀνθρώπους, μίση, ἔριδες, φιλονικίες κ.ἄ. Ὅταν διαλύει οἰκογένειες, ὅταν σκορπᾶ καταστροφές. Τότε ἡ χαρά του εἶναι μεγάλη, ἀπερίγραπτη. Γι᾿ αὐτό στήν Ἀποκάλυψη ὀνομάζεται Ἀπολλύων, δηλαδή καταστροφέας. Ἄν ἦταν ἐλεύθερος, ἄν ἦταν στό χέρι του, θά ἀφάνιζε ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ὅλη τήν δημιουργία. Μέ μία κλωτσιά θά ἀνέτρεπε τό σύμπαν ὁλόκληρο. Ἀλλά δέν τόν ἀφίνει ὁ Θεός, δέν τό ἐπιτρέπει ἡ φιλανθρωπία καί ἡ ἀγαθότητά Του.Βλέπουμε στήν Παλαιά Διαθήκη, ὅτι ὁ διάβολος πείραζε τόν πολύαθλο Ἰώβ ὅσο ὁ Θεός τοῦ ἐπέτρεπε. Δέν μποροῦσε παραπάνω. Στήν δέ Καινή Διαθήκη, στή χώρα τῶν Γαδαρηνῶν, δέν μποροῦσαν οἱ δαίμονες νά μποῦν στούς χοίρους, ἄν ὁ Χριστός δέν τούς ἄφηνε.Κάποτε εἶπε ὁ Χριστός στόν Πέτρο: Ζήτησε ὁ διάβολος νά σᾶς σινιάσει ὡς τόν σίτον. Πῶς βάζουμε τό σιτάρι στό σινί, στό δίσκο καί τό κουνᾶμε, γιά νά τό καθαρίσουμε, ἔτσι ζήτησε ὁ σατανάς νά σᾶς ζαλίσει, νά σᾶς τρελάνει, νά  σᾶς κάνει κακό, νά σᾶς χορέψει στό ταψί πιό ἁπλᾶ. Ἐγώ ὅμως παρακάλεσα τόν ἐπουράνιο Πατέρα μου, νά μή τοῦ τό ἐπιτρέψει. Νά μή τοῦ κάνει τό χατήρι.Λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, ὅτι χαίρεται ὁ διάβολος νά βασανίζει τούς ἀνθρώπους. Θεωρεῖ δέ βάσανο δικό του, ὑποφέρει, ὅταν δέν μπορεῖ νά βασανίσει τούς ἀνθρώπους.Ὁρισμένες φορές κάποιοι ἄνθρωποι γίνονται θηρία καί σατανικοί. Χαίρονται νά κάνουν κακό. Χαίρονται μέ τόν πόνο τῶν ἄλλων.Ἄς ἔρθουμε ὅμως στήν ἀνθρώπινη χαρά. Ὑπάρχει στούς ἀνθρώπους χαρά; Πῶς δέν ὑπάρχει. Λέει ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο: Ἡ γυναίκα, ὅταν γεννήσει, ἔχει χαρά, διότι ἦλθε ἄνθρωπος στόν κόσμο. Χαίρεται ἡ μητέρα, ὅταν κρατάει στήν ἀγκαλιά της το παιδί της. Χαίρεται το παιδί, ὅταν βρίσκεται στην ἀγκαλιά τῆς μάνας του. Χαίρεται ὁ μαθητής, ὅταν παίρνει καλούς βαθμούς ἤ ἀκούει τόν ἔπαινο ἀπό τόν δάσκαλό του. Χαίρεται ὁ φοιτητής, ὅταν παίρνει τό πτυχίο του καί κατόπιν βρίσκει δουλειά.Ἀκόμη ὑπάρχει καί ἄλλου εἴδους χαρά. Χαίρεται ὁ ἀλκοολικός, ὅταν κρατάει στό χέρι τό ποτήρι καί πίνει. Χαίρεται ὁ φιλάργυρος, ὅταν μετράει τά χρήματά του ἤ ἀκούει τόν ἦχο τῶν νομισμάτων. Χαίρεται ὁ φιλόδοξος, ὅταν κατορθώσει νά πατήσει ἐπί πτωμάτων καί νά ἀνεβεῖ σέ ὑψηλά ἀξιώματα. Χαίρεται ὁ φιλήδονος, ὅταν ἱκανοποιεῖ τίς παράνομες σαρκικές του ὀρέξεις. Ὅμως αὐτές οἱ χαρές εἶναι στιγμιαῖες, ἀπατηλές. Μετά ἀκολουθεῖ  ἡ μελαγχολία, τό ἆγχος ἡ ἀγωνία καί οἱ τύψεις. Ποῦ θά βροῦμε τήν ἀληθινή χαρά; Μᾶς τό  εἶπε σήμερα ὁ ἀκάθιστος ὕμνος: Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡ χαρά ἐκλάμψει. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ πηγή τῆς χαρᾶς. Αὐτή ἔφερε τήν χαρά στόν κόσμο, τόν Χριστό. Ἕνα ἄλλο τροπάριο λέει: Χαῖρε, ἡ τήν χαρά τοῦ κόσμου δεξαμένη. Ἡ πραγματική, ἡ ἀληθινή καί μεγάλη χαρά εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Χαῖρε κεχαριτωμένη, εἶπε ὁ Ἀρχάγγελος στην Παναγία. Χαίρετε καί ἀγαλλιᾶσθε, λέει ὁ Χριστός. Χαίρετεκαί πάλιν ἐρῶ χαίρετε, γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, παρ᾿ ὅλο πού ἦταν ἁλυσοδεμένος μέσα στή φυλακή. Ὁ χριστιανισμός καί κυρίως ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι θρησκεία τῆς χαρᾶς. Γιά τόν χριστιανό δέν ὑπάρχει μελαγχολία καί ἀπελπισία. Εἶναι πολύ μεγάλο λάθος καί ἀπιστία νά καταφεύγουμε μέ τό παραμικρό στά ἠρεμιστικά καί στά ψυχοφάρμακα. Ὁ ἄνθρωπος πού πιστεύει στό Χριστό καί ἔχει προσωπική σχέση μαζί Του, δέν τά χρειάζεται, δέν τά ἔχει ἀνάγκη. Ὁ χριστιανός, ὅταν ἀνοίγει την Ἁγία Γραφή καί μελετάει τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, βλέπει ἐκεῖ πράγματα θαυμαστά, οὐράνια. Τότε ἔχει χαρά καί ἀγαλλίαση. Ἐφόσον ὅμως δέν ἀνοίγουμε τό βιβλίο τοῦ Θεοῦ, μόνοι μας καταδικάζουμε τούς ἑαυτούς μας καί  στερούμεθα τήν χαρά.Γιά τόν  ἄνθρωπου ὑπάρχουν καί ἄλλες χαρές. Ὅταν ἁπλώνει το χέρι του καί βοηθάει τόν φτωχό. Ὅταν γονατίζει καί προσεύχεται καί  ἔχει συντροφιά τόν ἐπουράνιο Πατέρα του. Χαίρεται, ὅταν ἐκκλησιάζεται καί συμμετέχει στά ἅγια μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί κυρίως, ὅταν γονατίζει κάτω ἀπό τό πετραχήλι τοῦ πνευματικοῦ. Αὐτή ἡ πνευματική χαρά δέν περιγράφεται. Λέει ὁ Ντοστογιέφσκι,ἐξομολογήθηκα καί παράδεισος φύτρωσε στήν καρδιά μου. Γι᾿ αὐτήν τήν κατάσταση, γιά τήν μετάνοια τοῦ ἁμαρτωλοῦ, χαίρονται καί  πανηγυρίζουν ἀκόμη καί οἱ ἄγγελοι στόν οὐρανό. Γι᾿ αὐτό εἴπαμε στήν ἀρχή, ὅτι χαίρονται καί οἱ ἄγγελοι. Εἶπε ὁ Κύριος: Χαρά γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι.Εὔχομαι, ἀγαπητοί μου, αὐτήν τήν μεγάλη χαρά, τήν χαρά τοῦ οὐρανοῦ, τήν χαρά τῶν ἀγγέλων νά ἔχουμε πάντοτε στή ζωή μας. Ἀμήν.

Οι κρυπτοχριστιανοί αποτελούν για το Πατριαρχείο το κρυφό ποίμνιο.Είναι παντού...

Ο φανατισμός των Ισλαμιστών στην Τουρκία δεν επιτρέπει διαφοροποιήσεις ειδικά σε … θέματα θρησκείας. Αυτό όμως που δεν επετεύχθη με «ζεϊμπέκικα και κουμπαριές» το πράττει η Ορθοδοξία αφού είναι έκδηλο σε πολλούς Τούρκους το Ορθόδοξο υπόβαθρο. Αν καί οι λιγοστοί Σελτζούκοι άλλαξαν τον εθνοθρησκευτικό χαρακτήρα εκατομμυρίων Ελλήνων (Μικρασίας, Θράκης, Πόντου κ.α.) που λόγω βίας ή συμφερόντων εξισλαμίσθηκαν ακόμα και επιφανειακά, σήμερα μία κρυμμένη Ορθόδοξη θρησκευτικότητα εκδηλώνεται από τους απογόνους τους. Οι κρυπτοχριστιανοί αποτελούν για το Πατριαρχείο ένα κρυφό ποίμνιο τραγικών θυμάτων μιας αυταρχικής διοίκησης αιώνων.

Ζουν παντού. Κυρίως στον Πόντο που ίσως είναι 2 εκατομμύρια! Έρημοι ναοί λειτουργούν και ξαφνικά γεμίζουν κρυπτοχριστιανούς που κοινωνούν συνειδητά, νηστεύουν ακόμα και το λάδι όλα τα 5ήμερα της Μ. Τεσσαρακοστής. Γράφονται συνθήματα σε τοίχους από νέους με αναζητήσεις: «Δεν θέλουμε να είμαστε πια μουσουλμάνοι. Θέλουμε να γίνουμε Χριστιανοί»! Τούρκοι λένε σε Έλληνες επισκέπτες: «Ο τόπος αυτός είναι δικός σας». Hos geldiniz! Φύλακες μνημείων λένε σε Έλληνες να μην πληρώνουν εισιτήριο γιατί «αυτά είναι δικά σας». Δεν θεωρούν ευλογία απ’ τον Θεό το γεγονός ότι αδίκησαν τους Ρωμηούς κλέβοντας και διώκοντάς τους, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο λόγος που δεν βλέπουν προκοπή! Καταλαβαίνουν ότι ζουν σε μια χώρα που όλα είναι Ελληνικά! Ιστορία, μνημεία, πόλεις, πολιτισμός και το σημαντικότερο ότι η συντριπτική πλειοψηφία εξ’ αυτών γνωρίζει ότι στις φλέβες τους ρέει Ελληνικό αίμα!

Τα περιστατικά πολλά. Στο ναό Αγ. Τριάδος Σταυροδρομίου Κωνσταντινουπόλεως, ο π. Δοσίθεος συναντά νεαρή Τουρκάλα που ρίχνει οβολό στο παγκάρι, ανάβει κερί, προσκυνεί την εικόνα και εξηγεί στον Πάτερ: «Μου αρέσουν τα δικά σας»! Κάθε Παρασκευή που λειτουργεί η Μονή Μεταμορφώσεως Πρώτης συρρέουν πολλοί Τούρκοι. Στο νησί Αντιγόνη τιμούν τον Αγ. Γεώργιο φέρνοντας στο μοναστήρι λάδια, λαμπάδες, χρήματα για τα θαύματα που κάνει. Σ’ ένα απ’ τα 40 αγιάσματα της Πόλης, στο Μπαλουκλή καταφεύγουν πολλοί Τούρκοι ζητώντας βοήθεια σε δύσκολες περιστάσεις της ζωής. Στην Παναγία του Βεφά κάθε πρωτομηνιά εκατοντάδες Τούρκοι παίρνουν αγιασμό και την Πρωτοχρονιά γίνεται το αδιαχώρητο από χιλιάδες προσερχόμενους. Κοντά στην Αγιά Σοφιά, στον Αϊ Θαράπο, κάθε Δευτέρα Ορθόδοξος ιερέας διαβάζει συνεχώς ευχές σε «μουσουλμάνους» που ζητούν εξομολόγηση. Το αγίασμα της σπηλιάς Αγ. Δημητρίου Ξηροκρήνης γεμάτο δεκανίκια και τάματα από Τούρκους ακόμα και απ’ το Ερζερούμ που θεραπεύθηκαν.

Εκκλησιάζονται, ζητούν να κοινωνήσουν, προσκυνούν το Σταυρό, ευχαριστούν τον παπά που σταυρώνει το άρρωστο παιδί τους, αγαπούν ιδιαιτέρως τον Aziz Nikola (Άγιο Νικόλαο)! Τουρκάλα κρατά 50 χρόνια αναμμένο το καντήλι στο Ναό Ταξιαρχών Μοσχονησίων!

Η «Σαμπάχ» γράφει: «Η επαναλειτουργία της Πατριαρχικής Σχολής Χάλκης είναι αίτημα άκρως λογικό» και ο αρθρογράφος Τσαντάρ υποστηρίζει «την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου που ισχύει απ’ το 451 … ». Ο Γ. Τζιβαόγλου γράφει ότι ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ υπήρξε μοιραίο λάθος. Τουρκική τράπεζα παρουσίασε έκδοση για το Βυζάντιο που περιείχε ακόμα και λόγο του Αγίου Βασιλείου προς νέους! Η Τουρκική ακαδημία επιστημών διοργάνωσε συνέδριο για τη ζωή στο Βυζάντιο. Στην Τουρκία οι Ορθ. Εκκλησίες δεν πληρώνουν ηλεκτρικό ρεύμα όπως στην Ελλάδα. Απαλλάσσονται!
Τουρκικές πηγές σε έρευνα του Ν. Χειλαδάκη αποκαλύπτουν ότι στη Μονή Παντοκράτορος του Κερατίου που υπήρχαν οι αυτοκρατορικοί τάφοι Κομνηνών και Παλαιολόγων, είναι σήμερα η περιοχή Φατίχ, κέντρο φανατικών ισλαμιστών και συνηθίζουν πολλοί Τούρκοι να ανάβουν κεριά και να ρίχνουν χρήματα σ’ έναν τάφο παρά την προειδοποιητική επιγραφή που απαγορεύει αυστηρά τη συνήθεια αυτή. Στην ίδια συνοικία υπήρχε ο Βυζαντινός ναός Αγίων Αποστόλων. Πάνω στα ερείπιά του χτίστηκε τζαμί και κατόπιν επισκευών ανοίχτηκε ο τάφος του Μωάμεθ Πορθητή που είχε μητέρα Χριστιανή -πιθανώς Ελληνίδα- και διαπιστώθηκε ότι μία καταπακτή οδηγούσε στην υπόγεια αίθουσα της παλιάς Εκκλησίας, αποδει-κνύοντας ότι ο Μωάμεθ είχε ταφεί σε Ορθόδοξη Εκκλησία εν μέσω Βυζαντινών αυτοκρατόρων! Μαρτυρίες αναφέρουν ότι στα τέλη της ζωής του είχε ασπασθεί τον Χριστιανισμό και δίπλα στον τάφο του βρέθηκε Σταυρός και εικόνα της Παναγίας! Ο ναός Αγίας Ειρήνης δίπλα στην Αγιά Σοφιά δεν έγινε ποτέ τζαμί. Ο Μωάμεθ τον άφησε να λειτουργεί κανονικά χάριν της Χριστιανής μάνας του! Όλα αυτά απασχολούν κατά καιρούς τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Το περιοδικό «Ακτουέλ» της Σαμπάχ παρουσίασε άρθρο: «Ο Πορθητής ήταν Χριστιανός;»!

Η εβδομαδιαία τουρκική επιθεώρηση αξιών αναφέρει: «Επιστρέφουν στις θρησκευτικές τους ρίζες»! Επισημαίνει ότι σε 3 χρόνια μοιράστηκαν 8 εκατομμύρια Ευαγγέλια (incil) στην τουρκική γλώσσα, ενώ φανερά βαπτίζονται Χριστιανοί πολλοί μουσουλμάνοι απόγονοι εξισλαμισμένων Ελληνογενών που ανακαλύπτουν τις χριστιανικές τους ρίζες! Η «Σαμπάχ» τιτλοφορεί: «Η Εκκλησία της Παναγίας στην Κωνσταντινούπολη, τελευταία ελπίδα για τους Τούρκους»! Την χαρακτηρίζει «Πόρτα ελπίδας», τόπο προσκυνήματος και προσευχής στα προβλήματα των Τούρκων με αθρόα προσέλευση που κάθε 1η του μηνός δημιουργείται το αδιαχώρητο! Η φήμη της Παναγίας απλώθηκε παντού και οι Τούρκοι -ακόμα και διάσημοι- προσέρχονται για να ανάψουν κεριά, να φιλήσουν το χέρι Ορθόδοξου παπά, δηλώνοντας ότι εκεί είναι το σπίτι του Θεού γιατί γίνονται θαύματα!

Στον Αρχάγγελο Μιχαήλ στη Σεβάστεια, αναφέρεται στα συναξάρια ότι μικρά ψάρια εντός του αγιάσματος έγλυφαν το σώμα των ασθενών και λάμβαναν θαυματουργικά θεραπεία. Η Εκκλησία καταστράφηκε τον 15ο αιώνα, αλλά σήμερα το αγίασμα χρησιμοποιείται με τις ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες προσελκύοντας πολλούς Ευρωπαίους. Η εφημερίδα «Σταρ» γράφει: «Τουρκάλες με μαντίλες πάνε σε Εκκλησίες», ανάβουν κεριά, κάνουν τάματα, ζητάνε την ευλογία έκπληκτων παπάδων, προσκυνούν εικόνες, επικαλούνται Αγίους (όλα αυτά τα απαγορεύει το Ισλάμ), παρατηρώντας μία μεταστροφή σε Ελληνορθόδοξους ναούς και αγιάσματα όπου οι Τούρκοι βρίσκουν καταφύγιο! Η εφημερίδα «Μιλιέτ» αναφέρει ότι με μέριμνα Τούρκου δημάρχου, γιορτάστηκε ευλαβικά στη Σηλυβρία η μνήμη του Αγίου Νεκταρίου με μαζική συμμετοχή «μουσουλμάνων»!
Τα τελευταία χρόνια επετράπη στην εορτή των Θεοφανίων να ρίχνετε στο Βόσπορο ο Σταυρός. Πιο πολύ χάρηκαν οι Τούρκοι ψαράδες γιατί θεωρούσαν ότι ο λόγος που μειώθηκαν τα ψάρια στη θάλασσα ήταν που δεν έριχναν οι Ρωμηοί το Σταυρό τα Φώτα!

Τουρκικές εφημερίδες ανέφεραν ότι νεαρή Τουρκάλα βούτηξε με τα ρούχα να πιάσει το Σταυρό στον Κεράτιο μαζί με Χριστιανούς δίνοντας συνέντευξη ότι ήθελε να τιμήσει τη γιορτή των Ρωμηών και θα το ξανάκανε για να πάρει ευλογία! Η «Χουριέτ» πρώτη σε κυκλοφορία τουρκική εφημερίδα δημοσίευσε πριν λίγα χρόνια ότι Τούρκος υποψήφιος δήμαρχος κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος ζήτησε την ευλογία του Πατριάρχη, παρακολουθώντας τη θ. λειτουργία στην Παναγία Ευαγγελίστρια την 25η Μαρτίου(!), μίλησε δημόσια σε Τούρκους δημοσιογράφους για την αγιότητα του ηγέτη της Ορθοδοξίας και του πρόσφερε τριαντάφυλλο …»!

Τουρκικά κανάλια δείχνουν Μετέωρα, Μιστρά, ψαλμωδίες, βίους Αγίων κ.α. Προβάλλουν Τούρκους που αγιογραφούν και ότι έξω από την Άγκυρα σε ιστορική παλαιοχριστιανική κατακόμβη συρρέουν προσκυνητές πιστεύοντας ότι θα βοηθηθούν στη ζωή τους, ανάβοντας κεριά εκεί όπου συγκεντρώνονταν παλιά οι Χριστιανοί. Έξω από τα Άδανα σε κατακόμβη που αγίασαν 7 Χριστιανοί νέοι προσέρχονται Τούρκοι προσκυνητές θυμιάζοντας λιβάνι που απαγορεύει το Ισλάμ, θεωρώντας τους τόπους ιερούς διότι γίνονται φοβερά θαύματα. Στην Ταρσό ο Ναός Αποστόλου Παύλου είναι προσκύνημα, ανάβουν καντήλια, φιλάνε εικόνες, πίνουν αγίασμα για την υγεία τους και όλα αυτά τα θεωρούν ιερά. Στις 24 Σεπτεμβρίου στην Πρίγκηπο τιμούν τον Άγ. Γεώργιο τον Κουδουνά.

Δεκάδες χιλιάδες προσκυνητές απ’ τα πέρατα της Τουρκίας με τσαντόρ, ακόμα και ηλικιωμένοι, περπατούν ξυπόλητοι, απ’ τις ακτές όλη την ανηφόρα ως την κορυφή που είναι ο ναός σε ένα άνευ προηγουμένου πανηγύρι, κάνοντας τάματα, κρεμώντας κουρελάκια στα δέντρα, τηρώντας μία παράδοση με κλωστές, περιμένοντας σε ατέλειωτες ουρές επί 5 ώρες για να πάρουν αγιασμό, να τους σταυρώσει ο Ορθόδοξος παπάς, ανάβοντας κεριά, χαϊδεύοντας εικόνες, πιστεύοντας στη δύναμη του Σταυρού!
Τούρκοι γράφουν λογοτεχνικά βιβλία: «Κωνσταντινούπολις ήταν το όνομά σου … με το λαό σου τον ευσεβή, τις Εκκλησιές, τα μοναστήρια, τ’ αγιάσματά σου, με τις εικόνες, τους καλογέρους και τους αγγέλους σου, ήσουνα η πρωτεύουσα μιας αυτοκρατορίας. Κωνσταντινούπολις το όνομά σου …»
Ας τα βλέπουν αυτά στην χώρα μας «οι λίγοι» που έκαναν μόδα το να μάχονται την Εκκλησία.

Γιώργος Γεράκης

Εφημερίδα Λέσβου «Δημοκράτης» 25-12-2008

πηγή

Τα εισερχόμενα και τα...εξερχόμενα(Αγίου Λουκά Κριμαίας)

«Ουδέν εστιν έξωθεν του ανθρώπου εισπορευόμενον εις αυτόν ο δύναται αυτόν κοινώσαι, αλλά τα εκπορευόμενα εστί τα κοινούντα τον άνθρωπον» (Μρ. 7, 15). 

Αυτά τα λόγια του Χριστού οι άνθρωποι που δεν θέλουν να νηστεύουν τα ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο. Λένε πως δεν υπάρχουν φαγητά ακάθαρτα, γι' αυτό και δεν νηστεύουν. Είναι σωστό αυτό που λένε;

Όχι, καθόλου δεν είναι σωστό. Λέγοντας αυτό η αγία μας Εκκλησία δεν εννοεί ότι υπάρχουν φαγητά που κάνουν τον άνθρωπο ακάθαρτο, ότι υπάρχουν τρόφιμα ακάθαρτα. Τίποτα απ' αυτά που δημιούργησε ο Θεός δεν είναι ακάθαρτο, όλα είναι καθαρά και καλά λίαν», αν τα δεχόμαστε με ευχαρίστηση, και κανένα φαγητό που μπαίνει στο στόμα μας δεν μας κάνει ακάθαρτους, διότι τίποτα που μπαίνει στον άνθρωπο από έξω δεν μπορεί να τον κάνει ακάθαρτο.

Ποια είναι αυτά που μπαίνουν μέσα μας; Είναι οι επιδράσεις που δεχόμαστε από τους άλλους ανθρώπους. Αν οι άνθρωποι μας βρίζουν, μας προσβάλλουν, μας ταπεινώνουν αυτό δεν μας κάνει ακάθαρτους. Ας τους αφήσουμε να μας βρίζουν, να μας κακολογούν και να μας συκοφαντούν, δεν πρέπει αυτό να μας ενοχλεί και να μας κάνει ακάθαρτους. Μας κάνουν ακάθαρτους εκείνα που βγαίνουν από μέσα μας.

Ποια είναι αυτά που βγαίνουν από μέσα μας;
Πρώτα απ' όλα είναι τα λόγια μας. Αν τα λόγια αυτά είναι άσχημα, αν το στόμα μας, με το οποίο λαμβάνουμε το άχραντο Σώμα και το τίμιο Αίμα του Χριστού ανοίγει για να λέμε διάφορες βρισιές και αισχρολογίες, αυτό μας κάνει ακάθαρτους. Ο άνθρωπος που βρίζει, τον εαυτό του βρίζει, και αυτός που συκοφαντεί τον πλησίον του, τον εαυτό του συκοφαντεί και φανερώνει μ' αυτό τον τρόπο την ρυπαρότητα και την ακαθαρσία της ψυχής του. Αυτός που βρίζει, μιαίνει τον εαυτό του και όχι εκείνον που βρίζει.

Μας κάνουν ακάθαρτους όλα εκείνα που βγαίνουν από μέσα μας. Και από μέσα μας βγαίνουν όχι μόνο τα λόγια αλλά και οι πράξεις και γενικά όλη η συμπεριφορά μας. Τα λόγια, τα έργα, ακόμα το βλέμμα μας φανερώνουν την κατάσταση που βρίσκεται η ψυχή μας. Αν τα λόγια μας είναι γεμάτα κακίες και συκοφαντίες, αν τα έργα μας δεν είναι καθαρά και όλη η συμπεριφορά μας δείχνει την κακία, την υπερηφάνεια, τη μεγαλομανία και την τάση να προβάλλουμε τον εαυτό μας, αυτό μας κάνει ακάθαρτους.

Γινόμαστε ακάθαρτοι όταν η ζωή μας μοιάζει με τη ζωή των ανθρώπων, για τους οποίους ο άγιος προφήτης Δαβίδ λέει στον 72ο ψαλμό του: «Διά τούτο εκράτησεν αυτούς η υπερηφανία, περιεβάλοντο αδικίαν και ασέβειαν εαυτών, εξελεύσεται ως εκ στέατος η αδικία αυτών, διήλθον εις διάθεσιν καρδίας· διενοήθησαν και ελάλησαν εν πονηρία, αδικίαν εις το ύψος ελάλησαν· έθεντο εις ουρανόν το στόμα αυτών, και η γλώσσα αυτών διήλθεν επί της γης» (Ψα. 72, 6-9)

Υπάρχουν άνθρωποι που η γλώσσα τους είναι τόσο μεγάλη που σαρώνει την γη. Αν λοιπόν είμαστε σαν τούς ανθρώπους που περιγράφει στον ψαλμό του ο προφήτης Δαβίδ, αν η γλώσσα μας σαρώνει την γη, αν οι πράξεις μας φανερώνουν την υπερηφάνια, την έπαρση και την αναισθησία, αν ο νους μας δεν είναι συγκεντρωμένος και γυρίζει παντού, αν όλους τους ανθρώπους τους ειρωνευόμαστε, τους συκοφαντούμε και τους κουτσομπολεύουμε, τότε κάνουμε τους εαυτούς μας ακάθαρτους.

Οι πράξεις μας αυτές που βγαίνουν από μέσα μας, όχι μόνο από το στόμα μας βγαίνουν, αλλά μέσα από τον ίδιο τον εαυτό μας, από το πνεύμα μας και αποκαλύπτουν στους άλλους ανθρώπους την πνευματική μας υπόσταση. Την ακαθαρσία του πνεύματος μας την βλέπουν οι άνθρωποι. Αυτή μας κάνει ακάθαρτους. Οι άνθρωποι μας βλέπουν μέσα στο θολό φως, μέσα στο σκοτεινό φως της ψυχής μας. Αυτό το σκοτεινό φως μας μιαίνει.

Αντίθετα πρέπει να ζούμε και να ενεργούμε έτσι ώστε να εκπέμπουμε το Φως του Χριστού, την ευωδία του και όχι την κακία, την υπερηφάνεια, την έπαρση, την συκοφαντία, που όλα αυτά είναι ακαθαρσία. Αυτό να θυμόμαστε. Τίποτα απ' αυτά που μπαίνουν μέσα μας από το στόμα μας δεν μπορούν να μας κάνουν ακάθαρτους. Μας κάνουν ακάθαρτους αυτά που βγαίνουν από το στόμα μας και κάνουν φανερό στους άλλους το εσωτερικό μας είναι. Να το θυμάστε, να είστε πράοι και ταπεινοί για να εκχέεται από μέσα σας το Φως και η ευωδία του Χριστού. Αμήν.

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

Λόγοι και Ομιλίες Τόμος Β'

Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"

Πηγή / αντιγραφή

Η μεγάλη Σαρακοστή: «Ένας τρόπος ζωής» π.Alexandre Schmemann

Alexandre Schmemann, Η μεγάλη Σαρακοστή,
Πορεία προς το Πάσχα, εκδ. Ακρίτας,
Αθήνα 1987, σελ. 115-122

Με την παρακολούθηση των ακολουθιών, με τη νηστεία, ακόμα και με την προσευχή σε τακτά διαστήματα δεν εξαντλείται η όλη προσπάθεια στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής. Ή μάλλον για να είναι όλα αυτά αποτελεσματικά και να έχουν νόημα, πρέπει να υποστηρίζονται και από αυτή την ίδια τη ζωή. Χρειάζεται δηλαδή ένας «τρόπος ζωής» που να μην έρχεται σε αντίθεση με όλα αυτά και να μην οδηγεί σε μια «διασπασμένη» ύπαρξη. Στο παρελθόν, στις ορθόδοξες χώρες η ίδια η κοινωνία πρόσφερε μια τέτοια υποστήριξη με τον συνδυασμό που είχε στα έθιμα, στις εξωτερικές αλλαγές, με τη νομοθεσία, με τους δημόσιους και ιδιωτικούς κανονισμούς, με όλα δηλαδή όσα περιλαμβάνονται στη λέξη πολιτισμός. Κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή ολόκληρη η κοινωνία αποδεχόταν ένα συγκεκριμένο ρυθμό ζωής, ορισμένους κανόνες που υπενθύμιζαν στα άτομα-μέλη της κοινωνίας την περίοδο της Σαρακοστής. Στη Ρωσία, λόγου χάρη, δεν μπορούσε κανείς εύκολα να ξεχάσει τη Σαρακοστή γιατί οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν διαφορετικά αυτή την περίοδο· τα θέατρα έκλειναν και, σε παλιότερους καιρούς, τα δικαστήρια ανέβαλλαν τη λειτουργία τους. Φυσικά όλα αυτά τα ερεθίσματα α πό μόνα τους, είναι φανερό, ότι δεν ήταν δυνατό να αναγκάσουν τον άνθρωπο να οδηγηθεί στη μετάνοια ή σε μια πιο ζωντανή θρησκευτική ζωή. Αλλά όμως δημιουργούσαν μια ορισμένη ατμόσφαιρα - ένα είδος σαρακοστιανού κλίματος - όπου η ατομική προσπάθεια γινόταν ευκολότερη. Ακριβώς επειδή είμαστε αδύναμοι χρειαζόμαστε τις εξωτερικές υπενθυμίσεις, τα σύμβολα, τα σημάδια, φυσικά πάντα υπάρχει ο κίνδυνος αυτά τα εξωτερικά σύμβολα ν' αποκτήσουν αυτοτέλεια, να γίνουν αυτοσκοπός, και έτσι αντί να είναι απλά μια υπενθύμιση, να γίνουν για την κοινή αντίληψη το μόνο περιεχόμενο της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτόν τον κίνδυνο τον έχουμε επισημάνει παραπάνω όταν μιλήσαμε για τις εξωτερικές συνήθειες και τα πανηγύρια που αντικαθιστούν τη γνήσια προσωπική προσπάθεια. Αν όμως καταλάβουμε σωστά αυτές τις συνήθειες τότε θα γίνουν ο «κρίκος» που συνδέει την πνευματική προσπάθεια με τη ζωή.

Δεν ζούμε σε μια ορθόδοξη κοινωνία και φυσικά δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί αυτό το «κλίμα» της Σαρακοστής σε επίπεδο κοινωνικό. Είτε είναι Σαρακοστή είτε όχι, ο κόσμος που μας περιβάλλει, που αποτελούμε και μεις δικό του αναπόσπαστο κομμάτι, δεν αλλάζει. Κατά συνέπεια ζητιέται από μας μια νέα προσπάθεια να σκεφτούμε την απαραίτητη θρησκευτική σχέση ανάμεσα στο «εξωτερικό» και το «εσωτερικό». Η πνευματική τραγωδία της εκκοσμίκευσης είναι εκείνη που μας σπρώχνει σε μια πραγματική θρησκευτική «σχιζοφρένεια» - ένα σπάσιμο δηλαδή της ζωής μας σε δυό κομμάτια: το θρησκευτικό και το κοσμικό, που έχουν όλο και λιγότερη άλληλοεξάρτηση. Έτσι η πνευματική προσπάθεια είναι απαραίτητη για να μεταθέσει τα παραδοσιακά έθιμα και τις συνήθειες, που είναι βασικά μέσα στην προσπάθεια μας κατά την περίοδο της Σαρακοστής. Μ' ένα πειραματικό και αναγκαστικά σχηματικό τρόπο θα μπορούσε κανείς να δει αυτή την προσπάθεια σε δυό πλαίσια: στη ζωή μέσα στο σπίτι και στη ζωή έξω απ' αυτό.

Για την ορθόδοξη αντίληψη, το σπίτι και η οικογένεια αποτελούν την πρώτη και βασικότερη περιοχή της χριστιανικής ζωής ή της εφαρμογής των χριστιανικών άρχων στην καθημερινή ζωή. Το σπίτι, δηλαδή το στυλ και το πνεύμα της οικογενειακής ζωής και όχι το σχολείο, ακόμα ούτε και η Εκκλησία, είναι εκείνο που σχηματίζει μέσα μας τη θεμελιακή αντίληψη για τον κόσμο· που μορφοποιεί στο εσωτερικό μας το βασικό προσανατολισμό τον οποίο ίσως για αρκετό διάστημα δεν τον καταλαβαίνουμε, αλλά που τελικά θα γίνει ένας αποφασιστικός παράγοντας. Ο στάρετς Ζωσιμάς του Dostoyevsky στους Αδελφούς Καραμαζώφ λέει: «εκείνος που μπορεί,να έχει καλές αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία είναι σωσμένος για όλη του τη ζωή». Το σημαντικό δε είναι ότι κάνει αυτή την παρατήρηση ύστερα από τη θύμηση της μητέρας του που τον είχε πάρει μαζί της στην Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων. Θυμάται την ομορφιά της ακολουθίας, τη μοναδική μελωδία τοΰ κατανυκτικού «κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου...». Η υπέροχη προσπάθεια για θρησκευτική αγωγή που γίνεται σήμερα στα κατηχητικά σχολεία δε σημαίνει και πολλά πράγματα, αν δεν βασίζεται στη ζωή της οικογένειας. Τι, λοιπόν, θα μπορούσε και θα έπρεπε να γίνει στο σπίτι στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής; Επειδή είναι αδύνατο να καλύψουμε εδώ όλες τις πλευρές της οικογενειακής ζωής θα περιοριστούμε μόνο σε μια απ' αυτές.

Όλοι μας, χωρίς αμφιβολία, συμφωνούμε ότι ο τρόπος της οικογενειακής ζωής έχει ριζικά αλλοιωθεί με την παρουσία τοϋ ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Αυτά τα μέσα της «μαζικής ενημέρωσης» διαποτίζουν σήμερα ολόκληρη τη ζωή. Δεν χρειάζεται κανείς να βγει από το σπίτι για να βρεθεί «έξω». Ολόκληρος ο κόσμος είναι μόνιμα εδώ, σε απόσταση που τον φτάνουμε... ακίνητοι. Και, σιγά σιγά, η στοιχειώδης εμπειρία να βρεθούμε σ' έναν εσωτερικό κόσμο, μέσα στην ομορφιά της «εσωτερικότητας» έχει εντελώς χαθεί από το σύγχρονο πολιτισμό μας. Και αν δεν είναι η τηλεόραση, είναι η μουσική. Η μουσική έπαψε να είναι κάτι που το ακούει κανείς- σταθερά πια έγινε μια «υπόκρουση θορύβου» που συνοδεύει τις συνομιλίες μας, το διάβασμα, το γράψιμο κλπ. Στην πραγματικότητα αυτή η ανάγκη να ακούγεται συνέχεια μουσική φανερώνει την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να χαρεί τη σιωπή, να την καταλάβει όχι σαν κάτι αρνητικό, σαν μια απλή έλλειψη, αλλά ακριβώς σαν μια παρουσία και σαν την μοναδική προϋπόθεση για την πιο αληθινή παρουσία. Αν ο Χριστιανός του παρελθόντος ζούσε κατά ένα μεγάλο βαθμό σ' ένα σιωπηλό κόσμο που του έδινε πλούσιες ευκαιρίες για αυτοσυγκέντρωση στον εσωτερικό του κόσμο, ο σημερινός χριστιανός είναι αναγκασμένος να κάνει ειδική προσπάθεια για να καλύψει αυτή την αναγκαία διάσταση της σιωπής, η οποία αυτή μόνο μπορεί να μας φέρει σε επαφή με τις υψηλές πραγματικότητες. Έτσι, λοιπόν, το πρόβλημα του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής δεν είναι περιθωριακή υπόθεση, αλλά με πολλούς τρόπους είναι ένα θέμα πνευματικής ζωής ή θανάτου.

Πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι αδύνατο να μοιράσουμε τη ζωή μας ανάμεσα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής και στο τελευταίο σήριαλ. Αυτά τα δυό βιώματα είναι ασυμβίβαστα και το ένα, σίγουρα, θα σκοτώσει το άλλο. Και είναι πολύ πιθανό, εκτός αν γίνεται μια έντονη προσπάθεια, ότι το τελευταίο σήριαλ έχει πολύ μεγαλύτερες ελπίδες σε βάρος της «χαρμολύπης» - παρά το αντίθετο. Μια πρώτη «συνήθεια» που προτείνεται είναι να μειωθεί δραστικά η παρακολούθηση του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στην περίοδο της Σαρακοστής. Δεν τολμούμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μία «γενική» νηστεία, αλλά μόνο η «ασκητική», η οποία, όπως ξέρουμε, σημαίνει, πρώτα απ' όλα αλλαγή τροφής και μείωση της. Φυσικά τίποτε το κακό δεν υπάρχει, λόγου χάρη, στο να συνεχίσει κανείς να παρακολουθεί στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση ειδήσεις, εκλεκτές σειρές, ενδιαφέροντα και πνευματικά ή διανοητικά εμπλουτισμένα προγράμματα. Εκείνο που πρέπει να σταματήσει στην διάρκεια της Σαρακοστής είναι η πλήρης «παράδοση» στην τηλεόραση - η μετατροπή δηλαδή του άνθρωπου σε «λάχανο» πάνω σε μια πολυθρόνα κολλημένο στην οθόνη που παθητικά δέχεται ο,τι βγαίνει απ' αυτή. Όταν ήμουνα παιδί (ήταν τότε η προ-τηλεοπτική εποχή) η μητέρα μου συνήθιζε να κλειδώνει το πιάνο την πρώτη, την τετάρτη και την έβδομη εβδομάδα της Σαρακοστής. Αυτή η ανάμνηση είναι μέσα μου ζωηρότερη από τις μακρινές ακολουθίες της Σαρακοστής και ακόμα και σήμερα όταν παίζει το ραδιόφωνο αυτές τις μέρες με ταράζει σχεδόν όσο και μια βλαστήμια. Αναφέρω αυτή την προσωπική μου ανάμνηση μόνο σαν μια διευκρίνηση της επίδρασης που μποροΰν να έχουν μερικές εξωτερικές ενέργειες στην ψυχή ενός παιδιού. Και αυτό που κρύβεται εδώ δεν είναι ένα απλό απομονωμένο έθιμο ή ένας κανόνας αλλά είναι μια εμπειρία της Σαρακοστής σαν μιας ειδικής χρονικής περιόδου, σαν κάποιου πράγματος που είναι παρόν όλο το χρόνο και που δεν πρέπει να χαθεί, να ακρωτηριαστεί, να καταστραφεί. Εδώ ακόμα, όσον αφορά τη νηστεία, μια απλή απουσία ή αποχή από την τροφή δεν είναι επαρκής, πρέπει να έχει το θετικό της συμπλήρωμα.

Η σιωπή που δημιουργεί η απουσία του θορύβου του κόσμου, των θορύβων που παράγονται από τα μέσα της μαζικής επικοινωνίας, πρέπει να γεμίσει με θετικό περιεχόμενο. Αν η προσευχή είναι η τροφή για τις ψυχές μας, τροφή, επίσης, θέλει και το μυαλό μας, γιατί ακριβώς αυτό το διανοητικό μέρος του ανθρώπου είναι που καταστρέφεται σήμερα από το ασταμάτητο σφυροκόπημα της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, των εφημερίδων, των εικονογραφημένων εκδόσεων κλπ. Αυτό, λοιπόν, που προτείνουμε, παράλληλα με την πνευματική προσπάθεια, είναι μια διανοητική, θα λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, αλήθεια, αριστουργήματα, πόσους υπέροχους καρπούς της ανθρώπινης σκέψης, της φαντασίας και της δημιουργικότητας αρνούμαστε στη ζωή μας μόνο και μόνο γιατί μας είναι πολύ πιο άνετο, γυρίζοντας στο σπίτι από τη δουλειά παραδομένοι στη σωματική και διανοητική κόπωση, να πιέσουμε το κουμπί της τηλεόρασης ή να βυθιστούμε στο τέλειο κενό ενός εικονογραφημένου περιοδικού. Αλλά πως φανταζόμαστε ότι θα μπορούσαμε να προγραμματίσουμε την περίοδο της Σαρακοστής; Ίσως να κάνουμε ένα κατάλογο βιβλίων για διάβασμα; Φυσικά δεν είναι απαραίτητο όλα αυτά τα βιβλία να είναι οπωσδήποτε θρησκευτικά, δεν μποροΰν όλοι να γίνουν θεολόγοι. Όμως υπάρχει πολλή «Θεολογία» κρυμμένη σε μερικά λογοτεχνικά αριστουργήματα και καθετί που πλουτίζει τη νοημοσύνη μας, κάθε καρπός της αληθινής ανθρώπινης δημιουργίας είναι ευλογημένος άπό την Εκκλησία και, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, αποκτάει πνευματική αξία.

Σε προηγούμενο κεφάλαιο αναφέραμε ότι η τέταρτη και η πέμπτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένες στη μνήμη δύο μεγάλων διδασκάλων της χριστιανικής πνευματικότητας: του αγίου Ιωάννου της Κλίμακας και της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας. Θα πρέπει αυτό να το πάρουμε σαν μια ευρύτερη απόδειξη ότι εκείνο που ζητάει από μας η Εκκλησία να κάνουμε στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής είναι να εμπλουτίσουμε τον πνευματικό και διανοητικό εσωτερικό κόσμο μας, να μελετήσουμε και να στοχασθοΰμε πάνω σε ο,τι μπορεί να μας βοηθήσει ν' ανακαλύψουμε αυτόν τον εσωτερικό κόσμο και τις χαρές του. Από αυτή τη χαρά, από την αληθινή κλήση του ανθρώπου που εκπληρώνεται εσωτερικά και όχι εξωτερικά, ο «σύγχρονος κόσμος» δεν μας προσφέρει σήμερα ούτε καν μια γεύση· όμως χωρίς αυτή, χωρίς την αντίληψη της Σαρακοστής σαν ταξιδιού στο βάθος του είναι μας, η Σαρακοστή χάνει το νόημα της.

Τέλος, ποιό θα μπορούσε να είναι το νόημα της Σαρακοστής στις ατέλειωτες ώρες που περνάμε έξω από το σπίτι; Στις συναλλαγές μας, καθισμένοι σ' ένα γραφείο ή ασκώντας τα επαγγελματικά μας καθήκοντα, ή όταν συναναστρεφόμαστε τους συναδέλφους και τους φίλους μας; Αν και δεν είναι δυνατόν να δοθεί εδώ μια συγκεκριμένη συνταγή, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση, όμως μερικές πολύ γενικές απόψεις μπορούν να λεχθούν. Και πρώτα πρώτα η Σαρακοστή είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να ελέγξουμε τον απίστευτα υπεροπτικό χαρακτήρα μας στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους, στα διάφορα γεγονότα και στη δουλειά. «Χαμογέλα!», «μη στεναχωριέσαι» κλπ. είναι σλόγκαν που στην πραγματικότητα έγιναν «διαταγές» που πρόθυμα τις δεχόμαστε και που σημαίνουν: μην ανακατεύεσαι, μη ρωτάς, μη προχωράς βαθύτερα στις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους. Φύλαξε τους κανόνες του παιγνιδιού που συνδυάζει τη φιλική διάθεση με την τέλεια αδιαφορία- σκέψου τα πάντα μόνο μέσα στα πλαίσια του υλικού κέρδους, της ωφέλειας, της προαγωγής- να είσαι, μ' άλλα λόγια, ένα κομμάτι του κόσμου ο οποίος ενώ συνέχεια χρησιμοποιεί τις μεγάλες λέξεις: ελευθερία, ευθύνη, φροντίδα κλπ., de facto ακολουθεί την υλιστική αρχή ότι ο άνθρωπος είναι αυτό που τρώει!

Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι περίοδος για αναζήτηση νοήματος. Να βρω, δηλαδή· νόημα στην επαγγελματική μου ζωή στα πλαίσια της κλήσης μου· νόημα στις προσωπικές σχέσεις μου με τ' άλλα πρόσωπα· νόημα στη φιλία, νόημα στις ευθύνες μου. Δεν υπάρχει απασχόληση, επάγγελμα που να μη μπορεί να «μεταμορφωθεί» - έστω και για λίγο μόνο - με στόχο όχι τη μεγαλύτερη απόδοση ή την καλύτερη οργάνωση αλλά τις ανθρώπινες σχέσεις. Η ίδια προσπάθεια για «εσωτερικοποίηση» όλων των σχέσεων μας είναι απαραίτητη γιατί είμαστε ελεύθερες ανθρώπινες υπάρξεις που καταντήσαμε (χωρίς τις περισσότερες φορές να το ξέρουμε) φυλακισμένοι στα συστήματα τα οποία προοδευτικά κάνουν τον κόσμο μας απάνθρωπο. Και αν στην πίστη μας υπάρχει κάποιο νόημα, αυτό πρέπει να είναι συνδεδεμένο με τη ζωή και όλα τα συνακόλουθα της. Χιλιάδες άνθρωποι νομίζουν ότι οι απαραίτητες αλλαγές έρχονται μόνο απ' έξω με την επανάσταση και την αλλαγή στις εξωτερικές συνθήκες. Στο χέρι τους είναι να αποδείξουν οι χριστιανοί ότι στην πραγματικότητα καθετί ξεκινάει από μέσα - από την πίστη και τη ζωή σύμφωνα με την πίστη αυτή. Η Εκκλησία όταν μπήκε στον ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο, δεν κατάγγειλε τη δουλεία, δεν ξεσήκωσε σε επανάσταση. Αυτή η ίδια η πίστη της, η νέα θεώρηση του ανθρώπου και της ζωής είναι κείνη που προοδευτικά καταργεί τη δουλεία. Ένας «άγιος» - και άγιος εδώ σημαίνει, πολύ απλά, κάθε άνθρωπος που παίρνει πάντοτε στα σοβαρά την πίστη του - θα κάνει πολύ περισσότερα για την αλλαγή του κόσμου παρά χιλιάδες τυπωμένα προγράμματα. Ο άγιος είναι ο μόνος αληθινός επαναστάτης σ' αυτόν τον κόσμο.

Μια τελευταία γενική παρατήρηση: η Μεγάλη Σαρακοστή είναι ευκαιρία για έλεγχο στα λόγια μας. Ο κόσμος μας είναι υπερβολικά βερμπαλιστικός και μεις συνέχεια πλημμυρίζουμε από λόγια που έχουν χάσει το νόημα τους και συνεπώς τη δύναμη τους. Ο Χριστιανισμός αποκαλύπτει την ιερότητα του λόγου - ένα αληθινά θείο δώρο στον άνθρωπο. Γι' αυτό ακριβώς η ομιλία μας είναι προικισμένη με τεράστια δύναμη είτε θετική είτε αρνητική. Γι' αυτό επίσης και θα κριθούμε για τα λόγια μας: «λέγω δε υμίν ότι παν ρήμα αργόν ο εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι αποδώσουσι περί αυτού λόγον εν ημέρα κρίσεως. Εκ γαρ των λόγων σου δικαιωθήση και εκ των λόγων σου καταδικασθήση» (Ματθ. 12,36-37).

Ελέγχουμε τα λόγια μας με το να ανακαλύπτουμε τη σοβαρότητα και την ιερότητα τους, να καταλαβαίνουμε ότι μερικές φορές ένα «αστείο» που λέγεται απερίσκεπτα, μπορεί να έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα, μπορεί να γίνει εκείνη η τελευταία «σταγόνα» που ξεχυλίζει το ποτήρι και ο άνθρωπος φτάνει στην τελική απελπισία και καταστροφή. Αλλά ο λόγος μπορεί επίσης να είναι και μια μαρτυρία. Μια τυχαία συνομιλία σ' ένα γραφείο με το συνάδελφο μπορεί να μεταδώσει καλύτερα μια θεώρηση για τη ζωή, μια διάθεση απέναντι στους άλλους ανθρώπους και στη δουλειά και να έχει περισσότερα αποτελέσματα άπό ένα τυπικό κήρυγμα. Μπορεί, άπό μια τέτοια συνομιλία, να πέσουν σπόροι για μια ερώτηση πάνω στη δυνατότητα μιας άλλης προσέγγισης της ζωής, σπόροι για επιθυμία να γνωρίσει κανείς περισσότερα. Δεν έχουμε, πραγματικά, ιδέα πόσο επηρεάζουμε ο ένας τον άλλον με τα λόγια, με τον τόνο της προσωπικότητας μας. Και τελικά οι άνθρωποι ελκύονται στο Θεό, όχι γιατί κάποιος μπόρεσε να τους δώσει διαφωτιστικές εξηγήσεις, αλλά γιατί είδαν σ' αυτόν το φως, τη χαρά, το βάθος, τη σοβαρότητα, την αγάπη που από μόνα τους αποκαλύπτουν την παρουσία και τη δύναμη του Θεού στον κόσμο.

Έτσι, αν η Μεγάλη Σαρακοστή όπως είπαμε στην αρχή, είναι η ανακάλυψη της πίστης από τον άνθρωπο, είναι επίσης και ανόρθωση της ζωής του, του θεϊκού νοήματος της, του κρυμμένου βάθους της. Με το να απέχουμε από την τροφή ξαναβρίσκουμε τη γλύκα της και ξαναμαθαίνουμε πως να την παίρνουμε από το Θεό με χαρά και ευγνωμοσύνη. Με το «να μειώνουμε» τις ψυχαγωγίες, τη μουσική, τις συζητήσεις, τις επιπόλαιες κοινωνικότητες, ανακαλύπτουμε την τελική αξία των ανθρώπινων σχέσεων, της ανθρώπινης δουλειάς, της ανθρώπινης τέχνης. Και τα ξαναβρίσκουμε όλα αυτά ακριβώς γιατί ξαναβρίσκουμε τον ίδιο το Θεό, γιατί ξαναγυρίζουμε σ' Αυτόν και δι' Αυτού σε όλα όσα Εκείνος μας έδωσε μέσα από την τέλεια αγάπη και το έλεός Του. Έτσι τη νύχτα της Ανάστασης ψέλνουμε:

Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια. Εορταζέτω γουν πάσα κτίσις, την έγερσιν Χριστού, εν η εστερέωται.

Μη μας αποστερήσεις αυτής της προσδοκίας, φιλάνθρωπε Κύριε!