Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.
Πέμπτη, Μαΐου 07, 2015
Στην κοπέλα που δεν μπορεί να αποφασίσει ... (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
" Στην κοπέλα που δεν μπορεί να αποφασίσει αν πρέπει να παντρευτεί ή να πάει σε μοναστήρι "
___________________
Εφ' όσον αμφιταλαντεύεσαι -κόρη- να ξέρεις ότι είσαι περισσότερο για γάμο παρά για μοναστήρι. Για μοναχικό βίο είναι εκείνοι στους οποίους δεν υπάρχει αμφιβολία. Ο Άγιος Σάββας δεν δίσταζε, ούτε η Αγία Θεοδώρα, ούτε η Αγία Ξένια, ούτε η Ευφημία, ούτε τόσες πολλές άλλες, οι οποίες υπήρξαν πραγματικές καλλιτέχνιδες του μοναχικού βίου. Επειδή "ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ' οις δέδοται" (Ματθ. 19, 11).
Εσύ λες, πως συχνά τα βράδια κάθεσαι μαζί με την μητέρα σου δίπλα στη φωτιά και απαριθμείτε λόγους υπέρ και λόγους κατά. Ενώ εγώ σου λέω: όσοι λόγοι και να είναι και πάλι δεν θα αποφασίσουν οι λόγοι σε ποια πλευρά θα γύρεις αλλά η έλξη. Η αγάπη στέκει πάνω από όλους τους λόγους. Και εάν δεν σε οδηγήσει η αγάπη προς τον Χριστό στη μοναχική ησυχία του μοναστηριού, τότε η αγάπη για τον κόσμο θα σε κρατήσει στον κόσμο και θα σε καθοδηγήσει στο γάμο. Όμως και σ΄αυτή την δεύτερη περίπτωση, εσύ μπορείς να είσαι ευλογημένη με την ευλογία της Σάρας και της Ραχήλ, μα και της ίδιας της μητέρας σου.
Η μεγάλη αγάπη προς τον Θεό δεν αντέχει τον κόσμο, δεν αγαπά συντροφιές, ζητά την μοναξιά. Τούτη η αγάπη κίνησε χιλιάδες ψυχές, ώστε να απομακρυνθούν από τον πλατύ δρόμο του κόσμου, στις βουβές ερημιές. Ώστε να συναντηθούν μόνες με τον αγαπητό Κύριο. Ώστε να έχουν μυστική συνάντηση με τον Δημιουργό τους, ο Οποίος είναι όλος αγάπη και κατ΄ όνομα και κατ΄ ουσία. Όμως πριν απ΄όλα, για να αξιωθούν αυτού του οράματος και τούτης της συνάντησης, οι μοναχοί και οι μοναχές επωμίζονται και την νηστεία και τον κόπο και την ταπείνωση και την αγρυπνία και την φτώχεια και την υπακοή και όλες τις άλλες ασκήσεις, μόνο και μόνο για να αξιωθούν αυτής της πνευματικής συνάντησης με τον Κύριό τους. Και σ΄αυτό τον στενό δρόμο η ψυχή αξιώνεται αυτής της συνάντησης όταν απελευθερωθεί, καθαριστεί και στολιστεί. Από τι έχει απελευθερωθεί η ψυχή των απομονωμένων; Από όλους τους γήϊνους δεσμούς και την μεροληψία. Από τι να καθαριστεί; Από κάθε σωματική και γήϊνη αγάπη, από την αγάπη για το σώμα, για τους συγγενείς και τους φίλους, για το χωριό τους ή την πόλη, για την περιουσία, τα ενδύματα, τα φαγητά, τα κοσμήματα κ.λπ. Με τι η ψυχή να στολιστεί; Μόνο με την αγάπη προς τον Χριστό, η οποία περιέχει μέσα της όλα τα άλλα στολίδια, όλο το μαργαριτάρι της πίστης, όλο τον άργυρο της ελπίδας και όλα τα πολύτιμα πετράδια όλων των άλλων αρετών.
Το σώμα που νηστεύει εξυπηρετεί τον μοναχό μόνο ως καθαρισμένο και ελαφρύ σκέπασμα τούτου του απέραντου ουράνιου πλούτου.
Έτσι σου γράφω, όχι για να σε προσελκύσω στην μοναχική ζωή αλλά περισσότερο να σε αποτρέψω απ' αυτήν. Επειδή, εάν με ταλαντευμένο πνεύμα απομακρυνθείς απο τον κόσμο, η λαχτάρα για τον κόσμο θα δυναμώσει μέσα σου και φοβάμαι θα σε καταβάλει. Και θα είσαι με το σώμα στο μοναστήρι και με την ψυχή στον κόσμο. Και ο κόσμος περισσότερο βασανίζει στον καθρέφτη της ψυχής παρά στην πραγματικότητα.
Να ευχαριστείς τον Θεό που εκτός απο τον στενό δρόμο των μοναχών, έδειξε και ένα λίγο πλατύτερο δρόμο προς την σωτηρία και την αιώνια ζωή. Ξεκίνα κόρη αυτόν τον πλατύτερο δρόμο, που αρμόζει περισσότερο στην κλίση σου. Ξεκίνα αυτόν τον δρόμο αλλά και πάλι με φόβο Θεού και εξ ολοκλήρου με εμπιστοσύνη στον Θεό. Αφού να ξέρεις και αυτός ο ευκολότερος δρόμος, δίχως Θεό δεν αντέχεται.
Η ευλογία του Θεού να είναι μαζί σου.-
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, "Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται ..." - 130 Ιεραποστολικές Επιστολές, Εκδ. "Εν Πλω")
Για την απόγνωση και την αυτοκτονία (Αγίου Νεκταρίου)
Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Ηγούμενος Ι. Μ. ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ
Για το σοβαρό θέμα της απόγνωσης και της αυτοκτονίας εκφώνησε μία ομιλία ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, στη Λαμία στις 20 Νοεμβρίου 1893 σαν Ιεροκήρυκας. Επειδή το κοινωνικό αυτό πρόβλημα έχει σήμερα ανησυχητικές διαστάσεις, ο φωτισμένος λόγος του Θεοφόρου πατρός της Εκκλησίας μας και συγχρόνου Αγίου είναι πολύ ωφέλιμος και επίκαιρος. Η απόγνωση είναι φοβερό κακό και αγιάτρευτο πάθος που φθείρει την ψυχή του ανθρώπου. Καταστρέφει κάθε τι υγιές μέσα του, τον παραδίδει στην καταστροφή και τον ωθεί να θέσει τέρμα στη ζωή του. Ο απεγνωσμένος παρότι ζει είναι νεκρός, διότι έχασε τον σύνδεσμο με τον κόσμο και κάθε ευχαρίστηση της ζωής. Νομίζει ότι ένας γρηγορότερος θάνατος από τον φυσικό θα τον απαλλάξει από τις θλίψεις και τις δυσκολίες της ζωής και καταλήγει στην αυτοκτονία.
Αιτία αυτοκτονίας
Η απόγνωση λοιπόν είναι η αιτία της αυτοκτονίας και όχι η φρενοπάθεια. Αυτός που αυτοκτονεί δεν είναι παράφρονας αλλά απεγνωσμένος. Ο φρενοπαθείς επιχειρεί και μετά τη διάσωσή του να θανατωθεί χωρίς να έχει προμελετήσει τον τρόπο που θα πεθάνει. Ουδέποτε διαλέγει όπλο ή μέσο αυτοκτονίας και οδηγείται ασυνείδητα στην πράξη του, λόγω της φρενοπάθειάς του. Ο παράφρονας δεν ζητά το θάνατο, αλλά ο θάνατός του είναι συνέπεια απονεννοημένης πράξης.
Οι αυτοκτονούντες (αυτόχειρες) όμως που σώθηκαν, θεραπεύτηκαν, δεν επιχείρησαν άλλη προσπάθεια αυτοκτονίας και μετανόησαν. Οι αυτοκτονούντες λοιπόν δεν πάσχουν παθολογικά αλλά ηθικά. Η απόγνωση είναι ηθική παρεκτροπή. Αγνόησαν την ηθική θεραπεία και όταν τους κατέλαβε ο πανικός της απόγνωσης αυτοκτόνησαν. Άρα είναι υπεύθυνοι των πράξεών τους και έχουν μεγάλη αμαρτία, ασυγχώρητη (εφόσον δεν μπορούν να μετανοήσουν). Δεν είναι σωστή η ιατρική διάγνωση, που χαρακτηρίζει όλους τους αυτοκτονούντας φρενοβλαβείς.
Αιτία απόγνωσης
Τα αίτια της απόγνωσης είναι πολλά. Το κύριο αίτιο είναι ηθική ασθένεια του πάσχοντος. Τους ηθικά ασθενείς μπορούμε να τους διαιρέσουμε σε τρεις κατηγορίες: α) στους άθεους, β)στους ολιγόπιστους και γ) σ' αυτούς που κυριεύονται από τα συναισθήματα και τις αψικαρδίες τους.
α) Άθεοι: Αυτοί που ανήκουν στην πρώτη τάξη απολαμβάνουν τη ζωή τους σαν κάτι αγαθό, όσο δεν υπάρχουν δυσκολίες. Έχουν καθαρά υλιστικό φρόνημα, ζουν χωρίς Θεό, γι' αυτό με τις πρώτες δυσκολίες της ζωής ή την μεταβολή των όρων της, οδηγούνται στην απόγνωση και την αυτοκτονία, χωρίς βέβαια αυτή να είναι αποτέλεσμα παραφροσύνης. Στην ίδια κατηγορίασυγκαταλέγονται επίσης όσοι είναι πλήρως παραδομένοι στις ηδονές και τα αγαθά αυτού του κόσμου. Η φιλοσοφία της ζωής τους μοιάζει με εκείνη των Επικουρείων. Στο τέλος όμως καταλήγουν μετά από μια κλιμακωτή πορεία στην αυτοχειρία, αφού οι συνεχείς απολαύσεις αυτού του κόσμου φέρνουν τον κορεσμό, ο κορεσμός την αηδία, η αηδία την αποστροφή, η αποστροφή την ανία, η ανία την στενοχώρια, η στενοχώρια το άλγος και το άλγος τους οδηγεί στην απόγνωση, οπότε θέτουν τέρμα στη ζωή τους. Μια ομάδα ανθρώπων στην ίδια κατηγορία, κατεχόμενοι και αυτοί από υλιστικό φρόνημα, είναι και όσοι απατηλά επιδιώκουν ν' αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα αγαθά, θεωρώντας τα σαν τα μέσα ευδαιμονίας τους. Αγνόησαν την αληθινή και πραγματική ευδαιμονία, τον Θεό, λάτρευσαν ασταθή και ρευστά στοιχεία, απέτυχαν και απογοητεύθηκαν.
β) Ολιγόπιστοι: Στη δεύτερη τάξη ανήκουν οι άνθρωποι εκείνοι που αρχικά ζουν σύμφωνα με τους θεϊκούς και ανθρώπινους νόμους, αλλά με τις πρώτες σημαντικές δυσκολίες της ζωής χάνουν το θάρρος τους και την ελπίδα τους, δηλαδή τον Θεό. Όσοι λοιπόν χάνουν το θάρρος τους στερούνται της καρτερίας, της αυταπάρνησης και της θυσίας στο πεδίο της μάχης, το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι άλλο παρά η ίδια η ζωή με τις δυσκολίες της. Όσοι δεν ελπίζουν στον Θεό γίνονται θρασείς, γιατί το θράσος είναι παρωδία του θάρρους. Καταλήγουν μάλιστα στη δειλία και την μικροψυχία. Ο Άγιος Νεκτάριος παρομοιάζει όλους αυτούς με τους ριψάσπιδες των μαχών των πολέμων και τους χαρακτηρίζει άνανδρους. Η αυτοχειρία δηλαδή δεν είναι πράξη γενναιότητας, αλλά δειλίας και θράσους. Στερείται ηθικού σθένους, αφού οι αυτόχειρες δεν υπολογίζουν τίποτα και κανέναν, καταλήγοντας στην απονεννοη΅ένη ενέργειά τους. Η τάξη επίσης αυτή των αυτοχείρων δεν έχει τα στοιχεία των παραφρόνων. Πρόκειται για ηθικά αρρώστους, οι οποίοι θα θεραπεύονταν, αν ζητούσαν βοήθεια από τον Θεό. Είναι Χριστιανοί κατ' όνομα και όχι κατ' ουσία, αφού αγνοούν τη χάρη του Ιησού Χριστού που επισκιάζει όλους τους πιστούς, την απάθεια και την καρτερία που θα πρέπει να δείχνει ο Χριστιανός για τις δυσκολίες αυτής της ζωής. Τελικά όλοι όσοι ανήκουν σ' αυτή την τάξη, ενώ ξεκινούν με μια επιφανειακή πίστη, καταλήγουν στην απιστία με συνέπεια την απόγνωση.
γ) Συναισθηματικά άρρωστοι: Στην τρίτη κατηγορία τέλος κατατάσσονται όσοι αυτοκτονούν απογοητευμένοι από τον ανθρώπινο έρωτα, είτε αγνό (όπως είναι ο νεανικός έρωτας), είτε παράνομο και βδελυρό. Η ερωτική απογοήτευση των νεαρών σε ηλικία ατόμων επέρχεται εξαιτίας της θλίψης για την απώλεια του ερωτικού ινδάλματός τους. Τούτο φέρει την δυστυχία και η απειρία γύρω από τα θέματα της ζωής, δίνει τεράστιες διαστάσεις στο γεγονός, το οποίο για τους απογοητευμένους νέους θεωρείται μέγιστο κακό. Πρόκειται όμως για μια οικτρή πλάνη, άγνοια για την μέλλουσα ζωή, έλλειψη θρησκευτικής αγωγής και χριστιανικού πνεύματος. Υπεύθυνοι στην περίπτωση αυτή δεν είναι τόσο οι νέοι όσο οι γονείς τους, οι οποίοι δεν φρόντισαν να ανατραφούν σωστά τα παιδιά τους. Στην κρίσιμη μάλιστα στιγμή που τα παιδιά τους χρειάστηκαν τη φροντίδα και την συμβουλή τους εκείνοι έδειξαν αμέλεια ή τα προέτρεπαν σε μια σχέση ολέθρια. Η δεύτερη ομάδα αυτής της κατηγορίας (μοιχοί κ.α.) έχει ως αίτιο την ηθική διαφθορά. Θεωρούνται παραβάτες των εντολών του Θεού, καταστρέφουν την οικογένειά τους και την ιερότητα του γάμου, πριν οδηγηθούν στην αυτοχειρία. Στην ίδια κατηγορία τοποθετούνται και όσοι αυτοκτονούν επειδή θίγηκε το φιλότιμό τους και όσοι δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν δύσκολες ή δυσάρεστες στιγμές που τους παρουσιάστηκαν στη ζωή τους απρόοπτα. Κοινή αιτία είναι η έλλειψη χριστιανικής αγωγής και χριστιανικής ζωής, με συνέπεια το ηθικό κατρακύλισμα, την κακή χρήση ελευθερίας και τον ξενικό πιθηκισμό. Εάν είχαν χριστιανική αγωγή δεν θα αυτοκτονούσαν, αλλά θα μετανοούσαν και θα διόρθωναν τη ζωή τους.
Αντιμετώπιση των αυτοκτονούντων από την Εκκλησία
Σήμερα το θέμα της κηδείας των αυτοχείρων θεωρείται επίκαιρο, αφού υπάρχουν περιπτώσεις όπου ιερείς αρνούνται να τους κηδεύσουν, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένταση μεταξύ συγγενών του αυτόχειρος και της Εκκλησίας. Τις περισσότερες φορές βέβαια κατ' οικονομίαν, κηδεύονται οι αυτόχειρες. Ποιο από τα δύο όμως πρέπει να συμβαίνει; Ο Αγιος Νεκτάριος, ακολουθώντας την σταθερή παράδοση της Εκκλησίας, απαγορεύει την κήδευση των αυτοκτονούντων, προβάλλοντας δύο σοβαρά επιχειρήματα. Εν πρώτοις, το ότι δεν έχει εντολή σχετική, αντίθετα μάλιστα υπάρχουν απαγορεύσεις για την κήδευση. Δεν υπάρχει επίσης ειδική ακολουθία για τους αυτοκτονούντες. Σε σχέση μάλιστα με την ακολουθία παρατηρεί ορθώς ότι, όταν διαβάζεται στους αυτόχειρες η συνήθης ακολουθία, τότε η Εκκλησία αμαρτάνει, γιατί ψεύδεται προς τον Θεό ενώπιον του λαού και μάλιστα μέσα στον Ιερό Ναό. Ψεύδεται, διότι η ακολουθία προϋποθέτει ότι ο νεκρός ήταν πιστός άνθρωπος και δούλος του Θεού και ότι ο Θεός «Μετέστησε τον δούλον του» στην άλλη ζωή και τον εκάλεσε. Τίποτε όμως από αυτά δεν είναι αληθές, ούτε πιστός, ούτε δούλος του Θεού είναι όποιος αυτοκτονεί, διότι η πράξη της αυτοκτονίας αποδεικνύει απιστία και απείθεια στο θέλημα του Θεού. Επίσης δεν μετέστησε, ούτε εκάλεσε ο Θεός τον αυτόχειρα, αλλά ο ίδιος έθεσε τέρμα στη ζωή του, της οποίας εξουσιαστής είναι μόνο ο Θεός που την έδωσε. Η Εκκλησία έχει εντολή να κηδεύει τους αποθνήσκοντας εν Κυρίω και γι' αυτούς μόνο έχει τη νεκρώσιμη ακολουθία, που είναι σύμφωνη με τη ζωή και την πίστη του κηδευομένου.
Όσοι πιστεύουν, παρατηρεί ο Άγιος Νεκτάριος, ότι οφείλει η Εκκλησία να μην είναι τόσο σκληρή και αυστηρή απέναντι στους ζώντας συγγενείς, αλλά να τους δίδει παρηγοριά και ανακούφιση με το να κηδεύει τους αυτόχειρες, αυτοί μάλλον αγνοούν τους σοβαρούς λόγους της άρνησης της Εκκλησίας, παρότι η Εκκλησία έχει πάντοτε αγάπη και παρηγοριά και θλίβεται για το κακό που συνέβη σε ένα από τα παιδιά της. Το κακό αυτό είναι που την δεσμεύει και την εμποδίζει από κάθε ενέργεια. Η στάση αυτή της Εκκλησίαςδεν είναι εκδικητική και κολαστική, αλλά φιλάνθρωπη και θεραπευτική για τον νεκρό και τους ζώντας συγγενείς. Και αυτό πρέπει να εξηγήσει η Εκκλησία στην ποιμαντική της φροντίδα για όλους. Με το να γίνεται κηδεία στον αυτοκτονούντα, επιβαρύνεται η ψυχή του νεκρού και των ζώντων συγγενών, διότι βεβηλώνεται ο ιερός χώρος της Εκκλησίας με τα ψεύδη που λέγονται ενώπιον του Θεού(«Μετά πνευμάτων δικαίων τετελειωμένων», «Μακάριοι οι άμωμοι εν οδώ, οι πορευόμενοι εν νόμω Κυρίου» κ.λπ.).
Συμπεράσματα
Η αυτοκτονία είναι μια αποτρόπαια πράξη και καταδικάζεται από την Εκκλησία και την κοινωνία. Είναι πράξη στην οποία οδηγεί η ηθική κατάπτωση και η απόγνωση και είναι πράξη δειλίας, ανανδρίας και αρρωστημένου εγωϊσμού.Η Εκκλησία σύμφωνα με τις υψηλές αρχές του Ευαγγελίου, δεν επιτρέπεται να κηδεύει τους αυτόχειρες. Και οι συγγενείς τους δεν πρέπει να ζητούν με απάτη (ιατρικό πιστοποιητικό ότι ο αυτόχειρας ήταν φρενοβλαβής - ψυχοπαθής) να γίνει κηδεία και μνημόσυνα. Και φυσικά και οι γιατροί δεν πρέπει να γίνονται συνεργοί στην απάτη αυτή, διότι έτσι γίνονται όλοι συνένοχοι στην αύξηση του κακού. Η Εκκλησία με την αυστηρή στάση της απέναντι στον αυτόχειρα, την οποία πρέπει να κατανοούν και να αποδέχονται οι συγγενείς του νεκρού, στιγματίζει την πράξη και αποτρέπει άλλους που πιθανόν ωθούνται στην πράξη αυτή, σαν προληπτικό φάρμακο. Αλλά κυρίως προστατεύει την Ιερότητα των Μυστηρίων της και του Ιερού χώρου του Ναού από την βεβήλωση που επιβαρύνει την ψυχή του νεκρού και των ζώντων συγγενών και ιερέων. Η ριζική θεραπεία του κακού θα έλθει με την χριστιανική αγωγή και την πνευματική ζωή στα πλαίσια της διδασκαλίας του Ευαγγελίου.
Η συμμετοχή μας στη Μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας και ο πνευματικός αγώνας μας είναι η καλύτερη θεραπεία της ηθικής διαφθοράς και της απόγνωσης που οδηγούν στη αποτρόπαια πράξη της αυτοκτονίας.-
________________________________________________________________________
Πηγές:
1) Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, Περί αληθούς και ψευδούς μορφώσεως, Γραφή περί αυτοκτονίας, Εκδόσεις Ν. Παναγόπουλος, Αθήνα 1989.
2) Κ. Σταυριανός: «Απόγνωση και Αυτοκτονία», θέσεις και απόψεις του Αγίου Νεκταρίου, Περιοδικό Θεοδρομία, Τεύχος 5, έτος 2000.
(Πηγή ηλ. κειμένου: proskynitis.blogspot.com)
Κυριακή Της Σαμαρείτιδος ΑΛΗΘΙΝΗ ΛΑΤΡΕΙΑ «Έρχεται ώρα και νυν εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκηνύσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία»Του Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης Συμεών.
Σχόλια:Του Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης Συμεών.
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΛΑΤΡΕΙΑ
«Έρχεται ώρα και νυν εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί
προσκηνύσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία»
ΣΕ ΚΑΘΕ ΘΡΗΣΚΕΙΑ η λατρεία προσδιορίζει τις σχέσεις ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό. Ο άνθρωπος που πιστεύει, αισθάνεται πηγαία την ανάγκη να λατρεύει το Θεό και να προσεύχεται σ’ Αυτόν. Όσο, μάλιστα, πιο δυνατή είναι η πίστη, τόσο πιο μεγάλη είναι και η ανάγκη για προσευχή. Εξάλλου η πίστη ενός ανθρώπου υποστηρίζεται και ενισχύεται από την πίστη των άλλων. Σ’ αυτό έγκειται η σημασία της λειτουργίας και της κοινής λατρείας του Θεού. Της λατρείας που, σύμφωνα με τη βιβλική αντίληψη, έχει έντονο κοινοτικό χαρακτήρα. Αποτελεί την στάση και την προσφορά του πιστεύοντος λαού προς τον ζώντα και αληθινό Θεό που αποκαλύπτεται μέσα στο χρόνο και την ιστορία.
Στη λατρεία, την προσκύνηση και την κοινή προσευχή που αναπέμπουμε προς τον Θεό, αναφέρεται και ο θαυμαστός διάλογος του Κυρίου με την Σαμαρείτιδα γυναίκα, την κατοπινή αγία και ισαπόστολο Φωτεινή. Ο Ιησούς, παίρνοντας αφορμή από το ερώτημα που του έθεσε η Σαμαρείτιδα για τον ενδεδειγμένο τόπο λατρείας του Θεού, θα προσδιορίσει με ελάχιστες λέξεις την ουσία της λατρείας και τα θεμελιώδη εκείνα γνωρίσματα της, που την καθιστούν γνήσια και ευάρεστη μπροστά στο Θεό. Έτσι κλείνει το κεφάλαιο της αρχαίας λατρείας και στη ζωή των ανθρώπων εισάγεται μια καινούργια λατρεία, πνευματική και αληθινή. «Έρχεται ώρα και νυν εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκηνύσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία»
Τι είναι η χριστιανική λατρεία;
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ένωση του ανθρώπου με το Θεό «εν προσώπω Ιησού Χριστού» (Β’ Κορ. 4,6). Είναι το ξεχείλισμα της αγάπης και της ευγνωμοσύνης μας. Ο αίνος των χειλέων και η δοξολογία της καρδιάς μας. Η εναπόθεση της υπάρξεως μας στα χέρια του Θεού, στην πρόνοια, την αγάπη και την πατρική φροντίδα Του.
Κέντρο της χριστιανικής λατρείας είναι η προσφορά της θυσίας του Χριστού για τη σωτηρία μας. «Υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Με τη θυσία του Χριστού τερματίζεται η αρχαία λατρεία του Ισραήλ, που ήταν προορισμένη να εκφράσει και να διασώσει την ταπεινή και ελπιδοφόρα προσδοκία της σωτηρίας. Η σωτηρία, χάρη στη θυσία που ο Ιησούς Χριστός προσέφερε πάνω στο θυσιαστήριο του σταυρού, είναι πλέον πραγματικότητα. Και ο άνθρωπος μπορεί να λάβει τους καρπούς αυτής της θυσίας μετέχοντες στη θεία Ευχαριστία.
Μέσα στο χρόνο, στο παρόν, πραγματώνεται η κοινωνία μας με το Θεό, η οποία μας προετοιμάζει για την αιώνια και πλήρη κοινωνία του ουρανού. Η ευχαριστιακή κοινωνία, το κέντρο της νέας λατρείας και η δίοδος για τη νέα ζωή, είναι η «εικών» και το «σημείον» της ουράνιας κοινωνίας και το μέσο για την επίτευξη της.
Τα βασικά γνωρίσματα της χριστιανικής λατρείας
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ουσιώδη γνωρίσματα της καινούργιας αυτής λατρείας που εισάγει ο Χριστός μας; Πρώτα-πρώτα ότι είναι προσκύνηση και λατρεία «εν πνεύματι». Δικαιούνται και μπορούν να την προσφέρουν μόνο οι αναγεννημένοι «εκ του Πνεύματος» (Ιω, 3,8). Όσοι έλαβαν τη σφραγίδα Του, μετέχουν στη ζωοποιό χάρη Του και ακολουθούν τους νόμους Του. Πνευματική λατρεία είναι εκείνη που δεν εξαρτάται και δεν περιορίζεται σε εξωτερικές ενέργειες και τύπους μόνο, αλλά αναβλύζει από την ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου. Προσφέρεται «δια της ψυχής και της του νου καθαρότητος», όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Λατρεύω τον Θεό «εν πνεύματι» σημαίνει του αφιερώνω την ύπαρξη μου, τη σκέψη μου, την καρδιά μου, τη θέληση μου. Προσηλώνομαι και ανταποκρίνομαι ολόθυμα στην αγάπη Του. Αναδεικνύω τη ύπαρξη μου θυσιαστήριο και ναό συνεχούς δοξολογίας του θεϊκού μεγαλείου Του. Επιδιώκω συνεχώς να επαναλαμβάνω μυστικά μέσα στην καρδιά μου την κραυγή του αγαπητού Υιού Του «αββά ο πατήρ» (Γαλ.4,6).
Το δεύτερο γνώρισμα της νέας λατρείας που επεσήμανε στην Σαμαρείτιδα ο Κύριος είναι το «εν αληθεία». Προσκύνηση και λατρεία του Πατρός αληθινή. Τι να σημαίνει άραγε αυτός ο προσδιορισμός της χριστιανικής λατρείας; Όχι, βέβαια, ότι προέρχεται από ειλικρινή διάθεση, διότι κάτι τέτοιο ήταν δυνατό να γίνει και στην αρχαία λατρεία. Με ειλικρινή διάθεση είχε την υποχρέωση να λατρεύει τον Θεό και ο Ιουδαίος και ο Σαμαρείτης. Λατρεία αληθινή σημαίνει πραγματική λατρεία. «Τα πρότερα», διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «τύπος ήν, η περιτομή, τα ολοκαυτώματα, τα θύματα, τα θυμιάματα. Νυνί δε ουκέτι, αλλ’ αλήθεια το παν».
Η δυνατότητα να λατρεύουμε αληθινά οι άνθρωποι τον Θεό μας εξασφαλίστηκε με την ενανθρώπηση και τη θυσία του Χριστού. Ο Κύριος μας φανέρωσε το μυστήριο του Τριαδικού Θεού. Μας γνωστοποίησε την Οικονομία Του, το σχέδιο δηλαδή της σωτηρίας μας. Προσέφερε αυτή τη σωτηρία με τη σταυρική θυσία και την ένδοξη Ανάσταση Του. Έτσι ο ένδοξος Χριστός είναι μυστηριωδώς παρών ανάμεσα μας. Μας παρέχει τη δυνατότητα να κοινωνούμε το σώμα και το αίμα Του και να γινόμαστε με τη συμμετοχή μας αυτή όλοι ένα και μόνο σώμα, που δοξάζει τον Πατέρα «εν Χριστώ» δια του Αγίου Πνεύματος. Για τους χριστιανούς που έχουν τη δυνατότητα να λατρεύουν αληθινά το Θεό, σημειώνει ο απόστολος Παύλος: «Ημείς εσμεν η περιτομή, οι Πνεύματι Θεού λατρεύοντες και καυχώμενοι εν Χριστώ Ιησού…» (Φιλ. 3,3).
Στο σημείο αυτό όμως είμαστε υποχρεωμένοι να αναρωτηθούμε:
Εμείς ανήκουμε στους αληθινούς προσκυνητές;
ΛΑΤΡΕΥΟΥΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ «εν πνεύματι και αληθεία»; Δυστυχώς οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο προσευχόμαστε και λατρεύουμε το Θεό συχνά είναι εντελώς εξωτερικός. Τύπος χωρίς ουσία. Πράξη μηχανική. Συνήθεια και όχι προσωπική πνευματική εμπειρία. Ερχόμαστε στο ναό. Μετέχουμε στην κοινή λειτουργία. Αναπέμπουμε προσευχές. Κάνουμε τις προσφορές μας. Όλα αυτά όμως εξωτερικά, συμβατική και τυποποιημένη εκπλήρωση θρησκευτικών καθηκόντων. Χωρίς να αναγεννιέται η ύπαρξη και να μεταμορφώνεται η ψυχή μας. Εδώ ισχύει ο λόγος του Θεού που ακούμε από τον προφήτη Ησαΐα και που αναφέρεται στην εξωτερική και τυποποιημένη λατρεία: «Ο λαός τούτος με πλησιάζει με τα λόγια του στόματος του και με τιμά μόνο με τα χείλη του, ενώ η καρδιά του είναι μακριά από μένα» (29, 13).
Ο Θεός όμως θέλει λατρεία που ν’ αναβλύζει μέσα από την καρδιά μας. Ευαρεστείται στην προσευχή που προέρχεται από τα βάθη της υπάρξεως και η οποία εκφράζει τη θερμή αγάπη και την πλήρη αφοσίωση της ψυχής μας. Αξιώνει να του προσφέρουμε την ίδια την καρδιά μας. Για να γίνει ένοικος της. Και να αναδειχθεί έτσι ο πιο υπέροχος τόπος λατρείας, ο πιο περίλαμπρος ναός, όπου θα λατρεύεται και θα δοξάζεται. Ο ίδιος ο Θεός παραγγέλλει από την εποχή της Π. Δ. ακόμη: «Αγαπάν αυτόν (τον Θεό) και λατρεύειν Κυρίω τω Θεώ σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου…» (Δευ.10,12).
Ο Θεός επιζητεί ακόμη τη θέληση και τον αγώνα μας. Επαναπαύεται όχι στις υλικές προσφορές αλλά στην πιστότητα μας. Στην προσπάθεια που καταβάλλουμε για ν’ ακολουθήσουμε το θέλημα Του και να ζήσουμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο Του. Με το στόμα του προφήτου Ωσηέ μας επισημαίνει: «Έλεον θέλω και ου θυσίαν, και επίγνωσιν Θεού ή ολοκαυτώματα» (6, 6).
* * *
Αδελφοί μου,
Η μεγάλη ελπίδα του σημερινού ανθρώπου, που υποφέρει από μοναξιά και συμπιέζεται κάτω από την κυριαρχία της μηχανής, είναι ένα μεταφυσικό άνοιγμα στη ζωή του. Ο δρόμος της πίστεως. Η χαρά και η ανάπαυση της προσωπικής συναντήσεως με τον Θεό. Στο χώρο της Εκκλησίας. Στο κλίμα της προσευχής. Στην ατμόσφαιρα της θείας λατρείας. Μια λατρεία όμως, που, όπως ο Κύριος μας διδάσκει σήμερα, θα προσφέρουμε πάντοτε στο Θεό «εν πνεύματι και αληθεία».
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΛΑΤΡΕΙΑ
«Έρχεται ώρα και νυν εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί
προσκηνύσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία»
ΣΕ ΚΑΘΕ ΘΡΗΣΚΕΙΑ η λατρεία προσδιορίζει τις σχέσεις ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό. Ο άνθρωπος που πιστεύει, αισθάνεται πηγαία την ανάγκη να λατρεύει το Θεό και να προσεύχεται σ’ Αυτόν. Όσο, μάλιστα, πιο δυνατή είναι η πίστη, τόσο πιο μεγάλη είναι και η ανάγκη για προσευχή. Εξάλλου η πίστη ενός ανθρώπου υποστηρίζεται και ενισχύεται από την πίστη των άλλων. Σ’ αυτό έγκειται η σημασία της λειτουργίας και της κοινής λατρείας του Θεού. Της λατρείας που, σύμφωνα με τη βιβλική αντίληψη, έχει έντονο κοινοτικό χαρακτήρα. Αποτελεί την στάση και την προσφορά του πιστεύοντος λαού προς τον ζώντα και αληθινό Θεό που αποκαλύπτεται μέσα στο χρόνο και την ιστορία.
Στη λατρεία, την προσκύνηση και την κοινή προσευχή που αναπέμπουμε προς τον Θεό, αναφέρεται και ο θαυμαστός διάλογος του Κυρίου με την Σαμαρείτιδα γυναίκα, την κατοπινή αγία και ισαπόστολο Φωτεινή. Ο Ιησούς, παίρνοντας αφορμή από το ερώτημα που του έθεσε η Σαμαρείτιδα για τον ενδεδειγμένο τόπο λατρείας του Θεού, θα προσδιορίσει με ελάχιστες λέξεις την ουσία της λατρείας και τα θεμελιώδη εκείνα γνωρίσματα της, που την καθιστούν γνήσια και ευάρεστη μπροστά στο Θεό. Έτσι κλείνει το κεφάλαιο της αρχαίας λατρείας και στη ζωή των ανθρώπων εισάγεται μια καινούργια λατρεία, πνευματική και αληθινή. «Έρχεται ώρα και νυν εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκηνύσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία»
Τι είναι η χριστιανική λατρεία;
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ένωση του ανθρώπου με το Θεό «εν προσώπω Ιησού Χριστού» (Β’ Κορ. 4,6). Είναι το ξεχείλισμα της αγάπης και της ευγνωμοσύνης μας. Ο αίνος των χειλέων και η δοξολογία της καρδιάς μας. Η εναπόθεση της υπάρξεως μας στα χέρια του Θεού, στην πρόνοια, την αγάπη και την πατρική φροντίδα Του.
Κέντρο της χριστιανικής λατρείας είναι η προσφορά της θυσίας του Χριστού για τη σωτηρία μας. «Υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Με τη θυσία του Χριστού τερματίζεται η αρχαία λατρεία του Ισραήλ, που ήταν προορισμένη να εκφράσει και να διασώσει την ταπεινή και ελπιδοφόρα προσδοκία της σωτηρίας. Η σωτηρία, χάρη στη θυσία που ο Ιησούς Χριστός προσέφερε πάνω στο θυσιαστήριο του σταυρού, είναι πλέον πραγματικότητα. Και ο άνθρωπος μπορεί να λάβει τους καρπούς αυτής της θυσίας μετέχοντες στη θεία Ευχαριστία.
Μέσα στο χρόνο, στο παρόν, πραγματώνεται η κοινωνία μας με το Θεό, η οποία μας προετοιμάζει για την αιώνια και πλήρη κοινωνία του ουρανού. Η ευχαριστιακή κοινωνία, το κέντρο της νέας λατρείας και η δίοδος για τη νέα ζωή, είναι η «εικών» και το «σημείον» της ουράνιας κοινωνίας και το μέσο για την επίτευξη της.
Τα βασικά γνωρίσματα της χριστιανικής λατρείας
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ουσιώδη γνωρίσματα της καινούργιας αυτής λατρείας που εισάγει ο Χριστός μας; Πρώτα-πρώτα ότι είναι προσκύνηση και λατρεία «εν πνεύματι». Δικαιούνται και μπορούν να την προσφέρουν μόνο οι αναγεννημένοι «εκ του Πνεύματος» (Ιω, 3,8). Όσοι έλαβαν τη σφραγίδα Του, μετέχουν στη ζωοποιό χάρη Του και ακολουθούν τους νόμους Του. Πνευματική λατρεία είναι εκείνη που δεν εξαρτάται και δεν περιορίζεται σε εξωτερικές ενέργειες και τύπους μόνο, αλλά αναβλύζει από την ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου. Προσφέρεται «δια της ψυχής και της του νου καθαρότητος», όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Λατρεύω τον Θεό «εν πνεύματι» σημαίνει του αφιερώνω την ύπαρξη μου, τη σκέψη μου, την καρδιά μου, τη θέληση μου. Προσηλώνομαι και ανταποκρίνομαι ολόθυμα στην αγάπη Του. Αναδεικνύω τη ύπαρξη μου θυσιαστήριο και ναό συνεχούς δοξολογίας του θεϊκού μεγαλείου Του. Επιδιώκω συνεχώς να επαναλαμβάνω μυστικά μέσα στην καρδιά μου την κραυγή του αγαπητού Υιού Του «αββά ο πατήρ» (Γαλ.4,6).
Το δεύτερο γνώρισμα της νέας λατρείας που επεσήμανε στην Σαμαρείτιδα ο Κύριος είναι το «εν αληθεία». Προσκύνηση και λατρεία του Πατρός αληθινή. Τι να σημαίνει άραγε αυτός ο προσδιορισμός της χριστιανικής λατρείας; Όχι, βέβαια, ότι προέρχεται από ειλικρινή διάθεση, διότι κάτι τέτοιο ήταν δυνατό να γίνει και στην αρχαία λατρεία. Με ειλικρινή διάθεση είχε την υποχρέωση να λατρεύει τον Θεό και ο Ιουδαίος και ο Σαμαρείτης. Λατρεία αληθινή σημαίνει πραγματική λατρεία. «Τα πρότερα», διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «τύπος ήν, η περιτομή, τα ολοκαυτώματα, τα θύματα, τα θυμιάματα. Νυνί δε ουκέτι, αλλ’ αλήθεια το παν».
Η δυνατότητα να λατρεύουμε αληθινά οι άνθρωποι τον Θεό μας εξασφαλίστηκε με την ενανθρώπηση και τη θυσία του Χριστού. Ο Κύριος μας φανέρωσε το μυστήριο του Τριαδικού Θεού. Μας γνωστοποίησε την Οικονομία Του, το σχέδιο δηλαδή της σωτηρίας μας. Προσέφερε αυτή τη σωτηρία με τη σταυρική θυσία και την ένδοξη Ανάσταση Του. Έτσι ο ένδοξος Χριστός είναι μυστηριωδώς παρών ανάμεσα μας. Μας παρέχει τη δυνατότητα να κοινωνούμε το σώμα και το αίμα Του και να γινόμαστε με τη συμμετοχή μας αυτή όλοι ένα και μόνο σώμα, που δοξάζει τον Πατέρα «εν Χριστώ» δια του Αγίου Πνεύματος. Για τους χριστιανούς που έχουν τη δυνατότητα να λατρεύουν αληθινά το Θεό, σημειώνει ο απόστολος Παύλος: «Ημείς εσμεν η περιτομή, οι Πνεύματι Θεού λατρεύοντες και καυχώμενοι εν Χριστώ Ιησού…» (Φιλ. 3,3).
Στο σημείο αυτό όμως είμαστε υποχρεωμένοι να αναρωτηθούμε:
Εμείς ανήκουμε στους αληθινούς προσκυνητές;
ΛΑΤΡΕΥΟΥΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ «εν πνεύματι και αληθεία»; Δυστυχώς οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο προσευχόμαστε και λατρεύουμε το Θεό συχνά είναι εντελώς εξωτερικός. Τύπος χωρίς ουσία. Πράξη μηχανική. Συνήθεια και όχι προσωπική πνευματική εμπειρία. Ερχόμαστε στο ναό. Μετέχουμε στην κοινή λειτουργία. Αναπέμπουμε προσευχές. Κάνουμε τις προσφορές μας. Όλα αυτά όμως εξωτερικά, συμβατική και τυποποιημένη εκπλήρωση θρησκευτικών καθηκόντων. Χωρίς να αναγεννιέται η ύπαρξη και να μεταμορφώνεται η ψυχή μας. Εδώ ισχύει ο λόγος του Θεού που ακούμε από τον προφήτη Ησαΐα και που αναφέρεται στην εξωτερική και τυποποιημένη λατρεία: «Ο λαός τούτος με πλησιάζει με τα λόγια του στόματος του και με τιμά μόνο με τα χείλη του, ενώ η καρδιά του είναι μακριά από μένα» (29, 13).
Ο Θεός όμως θέλει λατρεία που ν’ αναβλύζει μέσα από την καρδιά μας. Ευαρεστείται στην προσευχή που προέρχεται από τα βάθη της υπάρξεως και η οποία εκφράζει τη θερμή αγάπη και την πλήρη αφοσίωση της ψυχής μας. Αξιώνει να του προσφέρουμε την ίδια την καρδιά μας. Για να γίνει ένοικος της. Και να αναδειχθεί έτσι ο πιο υπέροχος τόπος λατρείας, ο πιο περίλαμπρος ναός, όπου θα λατρεύεται και θα δοξάζεται. Ο ίδιος ο Θεός παραγγέλλει από την εποχή της Π. Δ. ακόμη: «Αγαπάν αυτόν (τον Θεό) και λατρεύειν Κυρίω τω Θεώ σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου…» (Δευ.10,12).
Ο Θεός επιζητεί ακόμη τη θέληση και τον αγώνα μας. Επαναπαύεται όχι στις υλικές προσφορές αλλά στην πιστότητα μας. Στην προσπάθεια που καταβάλλουμε για ν’ ακολουθήσουμε το θέλημα Του και να ζήσουμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο Του. Με το στόμα του προφήτου Ωσηέ μας επισημαίνει: «Έλεον θέλω και ου θυσίαν, και επίγνωσιν Θεού ή ολοκαυτώματα» (6, 6).
* * *
Αδελφοί μου,
Η μεγάλη ελπίδα του σημερινού ανθρώπου, που υποφέρει από μοναξιά και συμπιέζεται κάτω από την κυριαρχία της μηχανής, είναι ένα μεταφυσικό άνοιγμα στη ζωή του. Ο δρόμος της πίστεως. Η χαρά και η ανάπαυση της προσωπικής συναντήσεως με τον Θεό. Στο χώρο της Εκκλησίας. Στο κλίμα της προσευχής. Στην ατμόσφαιρα της θείας λατρείας. Μια λατρεία όμως, που, όπως ο Κύριος μας διδάσκει σήμερα, θα προσφέρουμε πάντοτε στο Θεό «εν πνεύματι και αληθεία».
Τὶ πρέπει νὰ ξέρουμε περὶ Δευτέρας Παρουσίας, Κρίσεως καὶ Ἀντιχρίστου
Τὸ ἕβδομο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς πίστεως λέγει:
« Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος».
- Ἐρ.: Τί λέει ἡ ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴν δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπ.: «Αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ποὺ ἀναλήφθηκε ἀπὸ σᾶς στὸν οὐρανό, θὰ ἔρθει κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο, ὅπως τὸν εἴδατε νὰ ἀνεβαίνει στὸν οὐρανὸ» (Πράξ. 1, 11). Αὐτὸ εἰπώθηκε στοὺς Ἀποστόλους ἀπὸ δύο ἀγγέλους τὴν ἴδια στιγμὴ τῆς ἀνάληψης τοῦ Κυρίου μας.
- Ἐρ.: Πῶς μιλάει ἡ ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴν μελλοντικὴ κρίση τοῦ Χριστοῦ;
Ἄπ.: «Ἔρχεται ὥρα, ποὺ ὅλοι ὅσοι θὰ βρίσκονται στὰ μνημεῖα θὰ ἀκούσουν τὴν φωνή Του καὶ θὰ βγοῦν ἔξω, ἐκεῖνοι μὲν ποὺ ἔκαναν τὸ καλὸ θὰ ἀναστηθοῦν γιὰ ζωή, ἐκεῖνοι δὲ ποὺ ἔκαναν τὸ κακὸ θὰ ἀναστηθοῦν γιὰ καταδίκη» (Ἰω. 5, 28.29). Αὐτὰ εἶναι λόγια τοῦ Ἴδιου τοῦ Χριστοῦ.
- Ἐρ.: Τί λέει ἡ ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴν Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ δὲν πρόκειται νὰ ἔχει τέλος; («Οὗ τῆς Βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος»).
Ἀπ.: «Αὐτὸς (ὁ Χριστὸς) θὰ εἶναι μέγας καὶ θὰ ὀνομαστεῖ Υἱὸς τοῦ Ὑψίστου καὶ θὰ τοῦ δώσει ὁ Θεὸς τὸν θρόνο τοῦ Δαυὶδ τοῦ πατέρα Του καὶ θὰ βασιλεύσει στὸν οἶκο τοῦ Ἰακὼβ αἰώνια καὶ ἡ Βασιλεία Του δὲν θὰ ἔχει τέλος»
(Λουκ. 1, 32-33). Αὐτὰ εἶναι λόγια τοῦ ἀγγέλου Γαβριὴλ πρὸς τὴν Παναγία.
- Ἐρ.: Θὰ μοιάζει ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν πρώτη;
Ἀπ.: Ὄχι, θὰ εἶναι πολὺ διαφορετική. Στὴν πρώτη Του παρουσία ὁ Χριστὸς ἦρθε καὶ ὑπέφερε γιὰ 'μᾶς μὲ πολλὴ ταπείνωση, ἀλλὰ στὴν δεύτερη παρουσία Του θὰ ἔρθει νὰ μᾶς κρίνει μὲ ὅλη τὴν δόξα Του καὶ μὲ ὅλους τοὺς ἁγίους ἀγγέλους Του. Βλ. Ματθ. 25, 31 ἑξ.
- Ἐρ.: Θὰ κρίνει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους;
Ἀπ.: Μάλιστα, ὅλους˙ χωρὶς καμμιὰ ἐξαίρεση.
- Ἐρ.: Πῶς θὰ τοὺς κρίνει;
Ἀπ.: Ἡ συνείδηση κάθε ἀνθρώπου θὰ εἶναι σ' ὅλους φανερή. Καὶ δὲν θὰ ἀποκαλυφθοῦν μόνο τὰ ἔργα ποὺ κάναμε σ' ὅλη μας τὴν ζωή, ἀλλὰ καὶ τὰ λόγια μας καὶ οἱ μυστικὲς ἐπιθυμίες μας καὶ οἱ κρυφὲς σκέψεις μας. Ὁ Ἀπόστολος λέει: «Θὰ ἔρθει ὁ Κύριος, ὁ Ὁποῖος, θὰ φέρει στὸ φῶς τὰ πράγματα ποὺ κρύβονται στὸ σκοτάδι καὶ θὰ φανερώσει τὶς σκέψεις τῶν καρδιῶν. Τότε ὁ καθένας θὰ πάρει τὸν ἔπαινό του ἀπὸ τὸν Θεὸ» (Α' Κορ. 4, 5).
- Ἐρ.: Καὶ θὰ μᾶς καταδικάσει ἀκόμα καὶ γιὰ τὰ λόγια μας καὶ τὶς σκέψεις μας;
Ἀπ.: Χωρὶς ἀμφιβολία, θὰ μᾶς καταδικάσει... Ἐκτὸς ἂν μετανοήσουμε καὶ τὶς ἐξαλείψουμε μὲ τὸ Ἱερὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης καὶ μὲ τὴν διόρθωση τοῦ τρόπου τῆς ζωῆς μας. Ὁ Κύριος μᾶς λέει: «Γιὰ κάθε λόγο ἀνωφελῆ ποὺ θὰ ποῦν oἱ ἄνθρωποι, θὰ δώσουν λόγο τὴν ἡμέρα τῆς κρίσης» (Ματθ. 12, 36).
Ἐρ.: Θὰ γίνει σύντομα ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπ.: Αὐτὸ δὲν τὸ γνωρίζουμε. Ἑπομένως πρέπει νὰ
ζοῦμε ἔτσι, ὥστε νὰ εἴμαστε πάντα ἕτοιμοι γι' αὐτήν. «Δὲν καθυστερεῖ ὁ Κύριος τὴν ἐκπλήρωση τῆς ὑπόσχεσής Του, ὅπως νομίζουν μερικοί, ἀλλὰ μακροθυμεῖ γιὰ μᾶς, ἐπειδὴ δὲν θέλει νὰ χαθοῦν μερικοί, ἀλλὰ θέλει νὰ ἔρθουν ὅλοι σὲ μετάνοια» (Β' Πέτρ. 3, 9). «Ἀγρυπνεῖτε, λοιπόν, γιατὶ δὲν ξέρετε οὔτε τὴν ἡμέρα, οὔτε τὴν ὥρα κατὰ τὴν ὁποία ἔρχεται ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Ματθ. 25, 13).
- Ἐρ.: Ὑπάρχουν σημεῖα ποὺ προμηνύουν τὸν ἐρχομὸ τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπ.: Ἡ ἁγία Γραφὴ μιλάει γιὰ τὰ σημεῖα αὐτά. Θὰ εἶναι ἡ «ἀποστασία», τὸ ὅτι δηλαδὴ οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὸν Θεό˙ θὰ ψυχρανθεῖ ἡ ἀγάπη μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων˙ θὰ πληθυνθεῖ ἡ ἀνομία˙ θὰ ἔρθουν πολλὲς θλίψεις καὶ συμφορές˙ θὰ κηρυχθεῖ τὸ Εὐγγέλιο σ' ὅλα τὰ ἔθνη καὶ θὰ ἔρθει ὁ Ἀντίχριστος. Βλ. Ματθ. κεφ. 24. Λουκ. κεφ. 21. Β' Θεσ. κεφ. 2 καὶ τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννου.
Ἐρ.: Τί λέει τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννου;
Ἀπ.: Λέει αὐτὸ ποὺ εἴπαμε παραπάνω: Τὰ σημεῖα ποὺ
θὰ προηγηθοῦν τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ˙ τὴν ἔλευση τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ τὸν πόλεμό του κατὰ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ τέλος τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ κατασυντρίψει τὸν Ἀντίχριστο καὶ γιὰ νὰ πάρει τὰ παιδιά Του στὴν Βασιλεία Του. Γιὰ τὸν Ἀντίχριστο βλ. Β' Θεσ. 2, 3 ἑξ. Ἀποκ. κ. 13.
- Ἐρ.: Στὶς μέρες μας βλέπουμε νὰ πραγματοποιοῦνται πολλὰ σημεῖα τῆς Ἀποκάλυψης˙ τί ἔχετε νὰ πεῖτε γι' αὐτό; Πλησιάζει ἡ δεύτερη παρουσία;
Ἀπ.: Κατὰ πρῶτο ἔχουμε νὰ ποῦμε ὅτι δὲν πρέπει νὰ εἴμαστε ἀδιάφοροι στὰ παρατηρούμενα σημεῖα τῶν καιρῶν. Ὁ Κύριος μᾶς λέει: «Ὑποκριτές, τὸ πρόσωπο τοῦ οὐρανοῦ ξέρετε νὰ τὸ διακρίνετε˙ τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν δὲν μπορεῖτε νὰ τὰ διακρίνετε;» (Ματθ. 16, 3). Τὸ ὅτι δέ, πραγματικά, βλέπουμε νὰ ἐκπληρώνονται πολλὰ σημεῖα τῆς Ἀποκάλυψης, αὐτὸ πρέπει νὰ μᾶς ἐμβάλλει σὲ ἀνησυχία καὶ νὰ κάνουμε ἐπὶ τέλους ἀρχὴ γιὰ μετάνοια˙ γιατὶ τὰ σημεῖα αὐτὰ σκοπὸ ἔχουν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν σὲ μετάνοια. Πρέπει ὅμως νὰ προσέχουμε στὴν ἑρμηνεία τῆς Ἀποκάλυψης. Θὰ εἶναι λάθος νὰ ποῦμε ὅτι ἔφτασε ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ βλέπουμε νὰ ἐκπληρώνονται μερικὰ προγνωστικά της σημεῖα, ὅπως τὰ περιγράφει ἡ Ἀποκάλυψη. Τὰ σημεῖα αὐτὰ σὲ κάποια ἔνταση καὶ ἔκταση συμβαίνουν σὲ κάθε ἐποχή. Τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης πρέπει νὰ τὸ ἑρμηνεύουμε «κυκλικά». Δηλαδή: Σὲ μία ἐποχὴ συμβαίνουν τὰ γεγονότα τῆς Ἀποκάλυψης κατὰ ἕνα μικρὸ κύκλο, κατὰ κάποια ἔνταση. Ἀλλὰ καὶ σὲ ἄλλη ἐποχὴ θὰ συμβοῦν τὰ ἴδια γεγονότα κατὰ μεγαλύτερο κύκλο, κατὰ μεγαλύτερη ἔνταση. Καὶ τελικά, σὲ μία ἄλλη ἐποχὴ θὰ συμβοῦν τὰ γεγονότα αὐτά, τὰ σημεῖα αὐτὰ τῆς Ἀποκάλυψης, κατὰ πολὺ ἰσχυρὴ ἔνταση, σὲ πολὺ -πολὺ εὐρύτερο κύκλο, ὁπότε εἴμαστε στὶς παραμονὲς τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ παράδειγμα: Γράφει ἡ Ἀποκάλυψη, ὡς ἐσχατολογικὸ σημεῖο, ὅτι θὰ πικραθοῦν τὰ νερά (8,10-11). Στὶς μέρες μας μὲ τὸ περίφημο γεγονὸς τοῦ Τσερνομπὶλ εἴδαμε σὲ ἔνταση πραγματοποιούμενη τὴν προφητεία αὐτή. Ἀλλὰ καὶ σὲ πολὺ προηγούμενα χρόνια εἶδαν οἱ ἄνθρωποι κατὰ μικρότερη ὅμως ἔνταση πραγματοποιούμενη πάλι τὴν προφητεία αὐτή. Θὰ ἦταν, λοιπόν, πολὺ λανθασμένο νὰ ἔλεγαν τότε οἱ ἄνθρωποι ὅτι ἔρχεται ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ συνέβησαν μερικὰ προγνωστικά της σημεῖα, ποὺ γράφει ἡ Ἀποκάλυψη. Τὰ ἴδια σημεῖα ἐπρόκειτο νὰ συμβοῦν καὶ ἀργότερα, ὅπως καὶ συνέβησαν, γιατὶ ἡ Ἀποκάλυψη ἑρμηνεύεται «κυκλικά». Εἶναι ὅμως ἀλήθεια ὅτι στὶς μέρες μας συμβαίνουν πολλὰ σημεῖα, ποὺ γράφει ἡ Ἀποκάλυψη, σὲ μεγαλύτερη ἔνταση ἀπὸ προηγούμενα χρόνια˙ καὶ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ μᾶς ἀφήνει ἀδιάφορους, ἀλλὰ πρέπει νὰ μᾶς ξυπνήσει ἀπὸ τὴν ἀδιαφορία μας καὶ νὰ μᾶς παρακινήσει σὲ μετάνοια.
- Ἐρ.: Τί εἶναι ὁ Ἀντίχριστος;
Ἀπ.: Ὁ Ἀντίχριστος θὰ εἶναι ἄνθρωπος κανονικὸς γεννημένος ἀπὸ πατέρα καὶ μητέρα, μέσα στὸν ὁποῖο ὅμως θὰ μπεῖ ὁ διάβολος καὶ θὰ τὸν κάνει ὄργανό του, τὸ κατ' ἐξοχὴν ὄργανό του, γιὰ νὰ πολεμήσει τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
- Ἐρ.: Γιατί λέγεται «Ἀντίχριστος»;
Ἄπ.: Λέγεται ἔτσι γιατὶ εἶναι ἀντίθετος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν ἄλλο λόγο, γιατί, γιὰ νὰ παραπλανήσει πολλούς, θὰ πάρει ἐξωτερικὰ τὴν μορφὴ τοῦ Χριστοῦ. Θὰ φαίνεται ὡς καλός, ὡς ἀρνίο, ἐνῶ θὰ εἶναι θηρίο στὴν καρδιά. Ἀκοῦστε τί λέγει γι' αὐτὸν σ' ἕνα στίχο ὁ ἀπόστολος καὶ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «Εἶδα ἕνα θηρίο νὰ ἀνεβαίνει ἀπὸ τὴν γῆ˙ εἶχε δύο κέρατα σὰν ἀρνιοῦ, ἀλλὰ μιλοῦσε σὰν δράκος» (Ἀποκ. 13, 11). Ἐξωτερικὰ ὁ Ἀντίχριστος θὰ προσπαθεῖ νὰ πάρει τὴν μορφὴ ἀρνίου, γιατὶ ὡς Ἀρνίο παριστάνεται ὁ Χριστός μας (βλ. Ἀποκ. 14,1). - Ὁ Ἀντίχριστος, λοιπόν, θὰ προσπαθεῖ νὰ μιμηθεῖ ἐξωτερικὰ τὸν Χριστό, γιὰ νὰ παραπλανήσει πολλούς. Θαύματα ἔκανε ὁ Χριστός μας; Θαύματα θὰ παραχωρηθεῖ νὰ κάνει καὶ ὁ Ἀντίχριστος (βλ. Ἀποκ. 13, 13-15α). Σημεῖο ἔχει ὁ Χριστός, τὸν Τίμιο Σταυρό; Σημεῖο, «χάραγμα», ὅπως λέγεται (Ἀποκ. 13, 17), θὰ ἔχει καὶ ὁ Ἀντίχριστος.
- Ἐρ.: Ποιό εἶναι τὸ σημεῖο τοῦ Ἀντιχρίστου;
Ἀπ.: Εἶναι ὁ ἀριθμὸς τῶν γραμμάτων χξς', 666 (βλ. Ἀποκ. 13, 18).
Ἐρ.: Τί σημαίνει τὸ σημεῖο αὐτό, ὁ ἀριθμὸς αὐτός;
Ἀπ.: Τὸ τριγράμματο χξς', ποὺ δίνει τὸν ἀριθμὸ 666,
ἔχει τὰ ἀκραῖα γράμματα χς' ποὺ παριστάνουν τὸν Χριστό. Ὁ Ἀντίχριστος ἐξωτερικὰ θὰ προσπαθεῖ νὰ φαίνεται σὰν Χριστός, ὅπως εἴπαμε. Στὴν καρδιά του ὅμως, στὴν πραγματικότητα, θὰ εἶναι ξ, ὅπως δηλώνει τὸ μεσαῖο γράμμα τοῦ τριγράμματου σημείου του. Τὸ ξ εἶναι περίεργο γράμμα, δηλώνει τὸν ἰδιότροπο χαρακτήρα, παριστάνει τὸ φίδι. Ἔτσι θὰ εἶναι ὁ Ἀντίχριστος: Θὰ εἶναι «ξ», παρὰ τὸ ὅτι θὰ φαίνεται «χς'». Θὰ ἔχει μέσα του τὸν καταραμένο ὄφι.
- Ἐρ.: Τί εἶναι ὁ ἀριθμὸς 666;
Ἀπ.: Ὑπῆρχε συνήθεια στοὺς Ἰουδαίους καὶ στοὺς Ἕλληνες ἕνα ὄνομα νὰ τὸ ἐκφράζουν μὲ τὸν ἀριθμό του. Βρισκόταν δὲ ὁ ἀριθμὸς ἑνὸς ὀνόματος μὲ τὴν πρόσθεση τῶν ἀριθμῶν ποὺ ἀντιπροσωπεύουν τὰ γράμματα τοῦ ὀνόματος. Σχετικὰ μὲ τὸν Ἀντίχριστο ἡ Ἀποκάλυψη δὲν λέει τὸ ὄνομά του, ἀλλὰ τὸν ἀριθμό του. Εἶναι δὲ ὁ ἀριθμὸς τῶν γραμμάτων τοῦ σημείου του χξς'. Τὸ χ εἶναι τὸ 600. Τὸ ξ τὸ 60 καὶ τὸ ς' τὸ 6. Ὅλο τὸ τριγράμματο δίνει τὸν ἀριθμὸ 666. Τὸν ἀριθμὸ αὐτὸ ἔδιδε τὸ ὄνομα κάποιου προσώπου, Ρωμαίου αὐτοκράτορα, διώκτου τῆς Ἐκκλησίας, στὰ χρόνια ποὺ ὁ Ἰωάννης ἔγραφε τὴν Ἀποκάλυψη. Ὅπως λένε οἱ ἑρμηνευτές, ὁ Ἰωάννης εἶχε ὑπόψη του τὸν αὐτοκράτορα Νέρωνα. Ἡ ἔκφραση «Καίσαρ Νέρων» γραφόμενη ἑβραϊκὰ δίνει τὸν ἀριθμὸ 666. Ὅπως περιγράφει ὁ Ἰωάννης τὸν Ἀντίχριστο στὸ κεφ. 13 τῆς Ἀποκάλυψης, ταιριάζει μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Νέρωνα. Σ' αὐτόν, λοιπόν, ὁ Ἰωάννης, ἢ σὲ ἄλλο σύγχρονό του πρόσωπο, ἐφαρμόζει τὸν ἀριθμὸ 666, γιατὶ τὸ ὄνομά του ἔδινε αὐτὸν τὸν ἀριθμό. Ἀλλὰ ὁ ἀριθμὸς αὐτὸς ἁρμόζει καὶ σ' ὅλους τοὺς προδρόμους τοῦ Ἀντιχρίστου, ὅλων τῶν ἐποχῶν, κυρίως δὲ ἁρμόζει στὸν κυρίως Ἀντίχριστο, στὸν ὁποῖο καὶ ἐφαρμόζονται ἀκριβῶς ὅλα ὅσα χαρακτηριστικά, λέει γι' αὐτὸν ὁ Ἰωάννης στὴν Ἀποκάλυψή Του.
— Ἐρ.: Καὶ ὅλοι οἱ πρόδρομοι τοῦ Ἀντχρίστου, ἀπὸ τὸν Νέρωνα μέχρι τὸν κυρίως Ἀντίχριστο, θὰ ἔχουν τέτοιο ὄνομα, ὥστε νὰ δίνει τὸν ἀριθμὸ 666;
Ἀπ.: Αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ ἐρώτημα μᾶς κάνει νὰ ποῦμε ὅτι ὁ ἀριθμὸς 666 ἐκφράζει κάτι βαθύτερο, τὸν γενικὸ χαρακτήρα τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ δὲν δίνει ἁπλῶς τὸ ὄνομά του˙ ὅπως καὶ τὸ τρίγραμμα χξς' ἐκφράζει τὸν χαρακτήρα τοῦ Ἀντιχρίστου. - Ὁ ἀριθμὸς 666 πραγματικὰ εἶναι μυστηριώδης ἀριθμός. Ἀποτελεῖται ἀπὸ τρία 6˙ τὸ τετράγωνο τοῦ 6 εἶναι 36˙ ἂν προσθέσουμε ὅλους τοὺς ἀριθμοὺς ἀπὸ τὸ 1 μέχρι τὸ 36, λαβαίνουμε ἄθροισμα 666. Ἄλλος ἑρμήνευσε ὅτι τὸ 666 εἶναι σύμβολο τῆς ἀοριστίας, τοῦ χάους. Εἶναι καὶ αὐτὸ σύμβολο τοῦ Ἀντιχρίστου.
- Ἐρ.: Γεννήθηκε ὁ Ἀντίχριστος;
Ἀπ.: Δὲν τὸ ξέρουμε. Μπορεῖ καὶ νὰ γεννήθηκε, γιατὶ κάποτε ἀσφαλῶς θὰ γεννηθεῖ. Ἀλλὰ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ μιλᾶμε μὲ βεβαιότητα γιὰ τὸ θέμα αὐτό, γιατὶ προγνωστικὰ σημεῖα τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ποὺ παρατηροῦνται στὴν ἐποχή μας, συμβαίνουν σὲ κάθε ἐποχή. Εἶναι ὅμως ἀλήθεια, ὅπως εἴπαμε, ὅτι στὴν ἐποχή μας παρατηροῦνται πιὸ ἔντονα τὰ σημεῖα αὐτὰ καὶ σὲ μεγαλύτερη ἔκταση. Πάντως, ὅπως μᾶς λέει ὁ Κύριός μας, πρέπει νὰ εἴμαστε πάντα ἄγρυπνοι, γιατὶ δὲν ξέρουμε τὴν ἡμέρα οὔτε τὴν ὥρα, ποὺ θὰ ἔρθει (Ματθ. 25, 13).
- Ἐρ.: Τί εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ, γιὰ τὴν ὁποία μιλάει αὐτὸ τὸ ἕβδομο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς πίστης μας;
Ἀπ.: Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ εἶναι πρῶτα ὅλος ὁ κόσμος˙ δεύτερο, εἶναι ὅλοι οἱ πιστοὶ πάνω στὴν γῆ καὶ τρίτο εἶναι οἱ σεσωσμένοι στὸν οὐρανό.
Τὸ πρῶτο ὀνομάζεται βασίλειο τῆς φύσης, τὸ δεύτερο βασίλειο τῆς χάρης καὶ τὸ τρίτο βασίλειο τῆς δόξας.
- Ἐρ.: Ποιό ἀπὸ τὰ βασίλεια αὐτὰ ἐννοεῖται, ὅταν λέμε στὸ «Πιστεύω» ὅτι «οὐκ ἔσται τέλος»;
Ἀπ.: Τὸ βασίλειο τῆς δόξας.
1. Τσέρνομπιλ εἶναι μιὰ μικρὴ πόλη τῆς Οὐκρανίας τῆς Ρωσσίας, ὁποὺ τὸ ἔτος 1986 ἔγινε Ἔκρηξη τοῦ πυρηνικοῦ ἀντιδραστήρα καὶ μολύνθηκαν τὰ νερὰ τοῦ ποταμοῦ Δνείπερου, ποὺ περιβρέχει τὸ Τσέρνομπιλ˙ καὶ ὁ λαμπαδιασμένος θερμοπυρηνικὸς ἀντιδραστήρας ὡς «ἀστὴρ μέγας καιόμενος ὡς λαμπὰς» (Ἀποκ. 8,10) βυθίστηκε στὰ σπλάγχνα τῆς γῆς γιὰ νὰ μολύνει τὶς ὑπόγειες ὑδροδεξαμενὲς καὶ τὶς θάλασσες, στὶς ὁπολῖες ἐκβάλλουν ὅλα αὐτὰ τὰ νερά. «Τίς οὗτος (ὁ Ἀντίχριστος) ἐστιν; Ἆρα ὁ Σατανᾶς; Οὐδαμῶς˙ ἀλλ' ἄνθρωπός τις πᾶσαν αὐτοῦ δεχόμενος τὴν ἐνέργειαν» (Χρυσόστομος).
πηγή
« Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος».
- Ἐρ.: Τί λέει ἡ ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴν δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπ.: «Αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ποὺ ἀναλήφθηκε ἀπὸ σᾶς στὸν οὐρανό, θὰ ἔρθει κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο, ὅπως τὸν εἴδατε νὰ ἀνεβαίνει στὸν οὐρανὸ» (Πράξ. 1, 11). Αὐτὸ εἰπώθηκε στοὺς Ἀποστόλους ἀπὸ δύο ἀγγέλους τὴν ἴδια στιγμὴ τῆς ἀνάληψης τοῦ Κυρίου μας.
- Ἐρ.: Πῶς μιλάει ἡ ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴν μελλοντικὴ κρίση τοῦ Χριστοῦ;
Ἄπ.: «Ἔρχεται ὥρα, ποὺ ὅλοι ὅσοι θὰ βρίσκονται στὰ μνημεῖα θὰ ἀκούσουν τὴν φωνή Του καὶ θὰ βγοῦν ἔξω, ἐκεῖνοι μὲν ποὺ ἔκαναν τὸ καλὸ θὰ ἀναστηθοῦν γιὰ ζωή, ἐκεῖνοι δὲ ποὺ ἔκαναν τὸ κακὸ θὰ ἀναστηθοῦν γιὰ καταδίκη» (Ἰω. 5, 28.29). Αὐτὰ εἶναι λόγια τοῦ Ἴδιου τοῦ Χριστοῦ.
- Ἐρ.: Τί λέει ἡ ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴν Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ δὲν πρόκειται νὰ ἔχει τέλος; («Οὗ τῆς Βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος»).
Ἀπ.: «Αὐτὸς (ὁ Χριστὸς) θὰ εἶναι μέγας καὶ θὰ ὀνομαστεῖ Υἱὸς τοῦ Ὑψίστου καὶ θὰ τοῦ δώσει ὁ Θεὸς τὸν θρόνο τοῦ Δαυὶδ τοῦ πατέρα Του καὶ θὰ βασιλεύσει στὸν οἶκο τοῦ Ἰακὼβ αἰώνια καὶ ἡ Βασιλεία Του δὲν θὰ ἔχει τέλος»
(Λουκ. 1, 32-33). Αὐτὰ εἶναι λόγια τοῦ ἀγγέλου Γαβριὴλ πρὸς τὴν Παναγία.
- Ἐρ.: Θὰ μοιάζει ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν πρώτη;
Ἀπ.: Ὄχι, θὰ εἶναι πολὺ διαφορετική. Στὴν πρώτη Του παρουσία ὁ Χριστὸς ἦρθε καὶ ὑπέφερε γιὰ 'μᾶς μὲ πολλὴ ταπείνωση, ἀλλὰ στὴν δεύτερη παρουσία Του θὰ ἔρθει νὰ μᾶς κρίνει μὲ ὅλη τὴν δόξα Του καὶ μὲ ὅλους τοὺς ἁγίους ἀγγέλους Του. Βλ. Ματθ. 25, 31 ἑξ.
- Ἐρ.: Θὰ κρίνει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους;
Ἀπ.: Μάλιστα, ὅλους˙ χωρὶς καμμιὰ ἐξαίρεση.
- Ἐρ.: Πῶς θὰ τοὺς κρίνει;
Ἀπ.: Ἡ συνείδηση κάθε ἀνθρώπου θὰ εἶναι σ' ὅλους φανερή. Καὶ δὲν θὰ ἀποκαλυφθοῦν μόνο τὰ ἔργα ποὺ κάναμε σ' ὅλη μας τὴν ζωή, ἀλλὰ καὶ τὰ λόγια μας καὶ οἱ μυστικὲς ἐπιθυμίες μας καὶ οἱ κρυφὲς σκέψεις μας. Ὁ Ἀπόστολος λέει: «Θὰ ἔρθει ὁ Κύριος, ὁ Ὁποῖος, θὰ φέρει στὸ φῶς τὰ πράγματα ποὺ κρύβονται στὸ σκοτάδι καὶ θὰ φανερώσει τὶς σκέψεις τῶν καρδιῶν. Τότε ὁ καθένας θὰ πάρει τὸν ἔπαινό του ἀπὸ τὸν Θεὸ» (Α' Κορ. 4, 5).
- Ἐρ.: Καὶ θὰ μᾶς καταδικάσει ἀκόμα καὶ γιὰ τὰ λόγια μας καὶ τὶς σκέψεις μας;
Ἀπ.: Χωρὶς ἀμφιβολία, θὰ μᾶς καταδικάσει... Ἐκτὸς ἂν μετανοήσουμε καὶ τὶς ἐξαλείψουμε μὲ τὸ Ἱερὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης καὶ μὲ τὴν διόρθωση τοῦ τρόπου τῆς ζωῆς μας. Ὁ Κύριος μᾶς λέει: «Γιὰ κάθε λόγο ἀνωφελῆ ποὺ θὰ ποῦν oἱ ἄνθρωποι, θὰ δώσουν λόγο τὴν ἡμέρα τῆς κρίσης» (Ματθ. 12, 36).
Ἐρ.: Θὰ γίνει σύντομα ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπ.: Αὐτὸ δὲν τὸ γνωρίζουμε. Ἑπομένως πρέπει νὰ
ζοῦμε ἔτσι, ὥστε νὰ εἴμαστε πάντα ἕτοιμοι γι' αὐτήν. «Δὲν καθυστερεῖ ὁ Κύριος τὴν ἐκπλήρωση τῆς ὑπόσχεσής Του, ὅπως νομίζουν μερικοί, ἀλλὰ μακροθυμεῖ γιὰ μᾶς, ἐπειδὴ δὲν θέλει νὰ χαθοῦν μερικοί, ἀλλὰ θέλει νὰ ἔρθουν ὅλοι σὲ μετάνοια» (Β' Πέτρ. 3, 9). «Ἀγρυπνεῖτε, λοιπόν, γιατὶ δὲν ξέρετε οὔτε τὴν ἡμέρα, οὔτε τὴν ὥρα κατὰ τὴν ὁποία ἔρχεται ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Ματθ. 25, 13).
- Ἐρ.: Ὑπάρχουν σημεῖα ποὺ προμηνύουν τὸν ἐρχομὸ τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπ.: Ἡ ἁγία Γραφὴ μιλάει γιὰ τὰ σημεῖα αὐτά. Θὰ εἶναι ἡ «ἀποστασία», τὸ ὅτι δηλαδὴ οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὸν Θεό˙ θὰ ψυχρανθεῖ ἡ ἀγάπη μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων˙ θὰ πληθυνθεῖ ἡ ἀνομία˙ θὰ ἔρθουν πολλὲς θλίψεις καὶ συμφορές˙ θὰ κηρυχθεῖ τὸ Εὐγγέλιο σ' ὅλα τὰ ἔθνη καὶ θὰ ἔρθει ὁ Ἀντίχριστος. Βλ. Ματθ. κεφ. 24. Λουκ. κεφ. 21. Β' Θεσ. κεφ. 2 καὶ τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννου.
Ἐρ.: Τί λέει τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννου;
Ἀπ.: Λέει αὐτὸ ποὺ εἴπαμε παραπάνω: Τὰ σημεῖα ποὺ
θὰ προηγηθοῦν τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ˙ τὴν ἔλευση τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ τὸν πόλεμό του κατὰ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ τέλος τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ κατασυντρίψει τὸν Ἀντίχριστο καὶ γιὰ νὰ πάρει τὰ παιδιά Του στὴν Βασιλεία Του. Γιὰ τὸν Ἀντίχριστο βλ. Β' Θεσ. 2, 3 ἑξ. Ἀποκ. κ. 13.
- Ἐρ.: Στὶς μέρες μας βλέπουμε νὰ πραγματοποιοῦνται πολλὰ σημεῖα τῆς Ἀποκάλυψης˙ τί ἔχετε νὰ πεῖτε γι' αὐτό; Πλησιάζει ἡ δεύτερη παρουσία;
Ἀπ.: Κατὰ πρῶτο ἔχουμε νὰ ποῦμε ὅτι δὲν πρέπει νὰ εἴμαστε ἀδιάφοροι στὰ παρατηρούμενα σημεῖα τῶν καιρῶν. Ὁ Κύριος μᾶς λέει: «Ὑποκριτές, τὸ πρόσωπο τοῦ οὐρανοῦ ξέρετε νὰ τὸ διακρίνετε˙ τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν δὲν μπορεῖτε νὰ τὰ διακρίνετε;» (Ματθ. 16, 3). Τὸ ὅτι δέ, πραγματικά, βλέπουμε νὰ ἐκπληρώνονται πολλὰ σημεῖα τῆς Ἀποκάλυψης, αὐτὸ πρέπει νὰ μᾶς ἐμβάλλει σὲ ἀνησυχία καὶ νὰ κάνουμε ἐπὶ τέλους ἀρχὴ γιὰ μετάνοια˙ γιατὶ τὰ σημεῖα αὐτὰ σκοπὸ ἔχουν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν σὲ μετάνοια. Πρέπει ὅμως νὰ προσέχουμε στὴν ἑρμηνεία τῆς Ἀποκάλυψης. Θὰ εἶναι λάθος νὰ ποῦμε ὅτι ἔφτασε ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ βλέπουμε νὰ ἐκπληρώνονται μερικὰ προγνωστικά της σημεῖα, ὅπως τὰ περιγράφει ἡ Ἀποκάλυψη. Τὰ σημεῖα αὐτὰ σὲ κάποια ἔνταση καὶ ἔκταση συμβαίνουν σὲ κάθε ἐποχή. Τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης πρέπει νὰ τὸ ἑρμηνεύουμε «κυκλικά». Δηλαδή: Σὲ μία ἐποχὴ συμβαίνουν τὰ γεγονότα τῆς Ἀποκάλυψης κατὰ ἕνα μικρὸ κύκλο, κατὰ κάποια ἔνταση. Ἀλλὰ καὶ σὲ ἄλλη ἐποχὴ θὰ συμβοῦν τὰ ἴδια γεγονότα κατὰ μεγαλύτερο κύκλο, κατὰ μεγαλύτερη ἔνταση. Καὶ τελικά, σὲ μία ἄλλη ἐποχὴ θὰ συμβοῦν τὰ γεγονότα αὐτά, τὰ σημεῖα αὐτὰ τῆς Ἀποκάλυψης, κατὰ πολὺ ἰσχυρὴ ἔνταση, σὲ πολὺ -πολὺ εὐρύτερο κύκλο, ὁπότε εἴμαστε στὶς παραμονὲς τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ παράδειγμα: Γράφει ἡ Ἀποκάλυψη, ὡς ἐσχατολογικὸ σημεῖο, ὅτι θὰ πικραθοῦν τὰ νερά (8,10-11). Στὶς μέρες μας μὲ τὸ περίφημο γεγονὸς τοῦ Τσερνομπὶλ εἴδαμε σὲ ἔνταση πραγματοποιούμενη τὴν προφητεία αὐτή. Ἀλλὰ καὶ σὲ πολὺ προηγούμενα χρόνια εἶδαν οἱ ἄνθρωποι κατὰ μικρότερη ὅμως ἔνταση πραγματοποιούμενη πάλι τὴν προφητεία αὐτή. Θὰ ἦταν, λοιπόν, πολὺ λανθασμένο νὰ ἔλεγαν τότε οἱ ἄνθρωποι ὅτι ἔρχεται ἡ δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ συνέβησαν μερικὰ προγνωστικά της σημεῖα, ποὺ γράφει ἡ Ἀποκάλυψη. Τὰ ἴδια σημεῖα ἐπρόκειτο νὰ συμβοῦν καὶ ἀργότερα, ὅπως καὶ συνέβησαν, γιατὶ ἡ Ἀποκάλυψη ἑρμηνεύεται «κυκλικά». Εἶναι ὅμως ἀλήθεια ὅτι στὶς μέρες μας συμβαίνουν πολλὰ σημεῖα, ποὺ γράφει ἡ Ἀποκάλυψη, σὲ μεγαλύτερη ἔνταση ἀπὸ προηγούμενα χρόνια˙ καὶ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ μᾶς ἀφήνει ἀδιάφορους, ἀλλὰ πρέπει νὰ μᾶς ξυπνήσει ἀπὸ τὴν ἀδιαφορία μας καὶ νὰ μᾶς παρακινήσει σὲ μετάνοια.
- Ἐρ.: Τί εἶναι ὁ Ἀντίχριστος;
Ἀπ.: Ὁ Ἀντίχριστος θὰ εἶναι ἄνθρωπος κανονικὸς γεννημένος ἀπὸ πατέρα καὶ μητέρα, μέσα στὸν ὁποῖο ὅμως θὰ μπεῖ ὁ διάβολος καὶ θὰ τὸν κάνει ὄργανό του, τὸ κατ' ἐξοχὴν ὄργανό του, γιὰ νὰ πολεμήσει τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
- Ἐρ.: Γιατί λέγεται «Ἀντίχριστος»;
Ἄπ.: Λέγεται ἔτσι γιατὶ εἶναι ἀντίθετος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν ἄλλο λόγο, γιατί, γιὰ νὰ παραπλανήσει πολλούς, θὰ πάρει ἐξωτερικὰ τὴν μορφὴ τοῦ Χριστοῦ. Θὰ φαίνεται ὡς καλός, ὡς ἀρνίο, ἐνῶ θὰ εἶναι θηρίο στὴν καρδιά. Ἀκοῦστε τί λέγει γι' αὐτὸν σ' ἕνα στίχο ὁ ἀπόστολος καὶ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «Εἶδα ἕνα θηρίο νὰ ἀνεβαίνει ἀπὸ τὴν γῆ˙ εἶχε δύο κέρατα σὰν ἀρνιοῦ, ἀλλὰ μιλοῦσε σὰν δράκος» (Ἀποκ. 13, 11). Ἐξωτερικὰ ὁ Ἀντίχριστος θὰ προσπαθεῖ νὰ πάρει τὴν μορφὴ ἀρνίου, γιατὶ ὡς Ἀρνίο παριστάνεται ὁ Χριστός μας (βλ. Ἀποκ. 14,1). - Ὁ Ἀντίχριστος, λοιπόν, θὰ προσπαθεῖ νὰ μιμηθεῖ ἐξωτερικὰ τὸν Χριστό, γιὰ νὰ παραπλανήσει πολλούς. Θαύματα ἔκανε ὁ Χριστός μας; Θαύματα θὰ παραχωρηθεῖ νὰ κάνει καὶ ὁ Ἀντίχριστος (βλ. Ἀποκ. 13, 13-15α). Σημεῖο ἔχει ὁ Χριστός, τὸν Τίμιο Σταυρό; Σημεῖο, «χάραγμα», ὅπως λέγεται (Ἀποκ. 13, 17), θὰ ἔχει καὶ ὁ Ἀντίχριστος.
- Ἐρ.: Ποιό εἶναι τὸ σημεῖο τοῦ Ἀντιχρίστου;
Ἀπ.: Εἶναι ὁ ἀριθμὸς τῶν γραμμάτων χξς', 666 (βλ. Ἀποκ. 13, 18).
Ἐρ.: Τί σημαίνει τὸ σημεῖο αὐτό, ὁ ἀριθμὸς αὐτός;
Ἀπ.: Τὸ τριγράμματο χξς', ποὺ δίνει τὸν ἀριθμὸ 666,
ἔχει τὰ ἀκραῖα γράμματα χς' ποὺ παριστάνουν τὸν Χριστό. Ὁ Ἀντίχριστος ἐξωτερικὰ θὰ προσπαθεῖ νὰ φαίνεται σὰν Χριστός, ὅπως εἴπαμε. Στὴν καρδιά του ὅμως, στὴν πραγματικότητα, θὰ εἶναι ξ, ὅπως δηλώνει τὸ μεσαῖο γράμμα τοῦ τριγράμματου σημείου του. Τὸ ξ εἶναι περίεργο γράμμα, δηλώνει τὸν ἰδιότροπο χαρακτήρα, παριστάνει τὸ φίδι. Ἔτσι θὰ εἶναι ὁ Ἀντίχριστος: Θὰ εἶναι «ξ», παρὰ τὸ ὅτι θὰ φαίνεται «χς'». Θὰ ἔχει μέσα του τὸν καταραμένο ὄφι.
- Ἐρ.: Τί εἶναι ὁ ἀριθμὸς 666;
Ἀπ.: Ὑπῆρχε συνήθεια στοὺς Ἰουδαίους καὶ στοὺς Ἕλληνες ἕνα ὄνομα νὰ τὸ ἐκφράζουν μὲ τὸν ἀριθμό του. Βρισκόταν δὲ ὁ ἀριθμὸς ἑνὸς ὀνόματος μὲ τὴν πρόσθεση τῶν ἀριθμῶν ποὺ ἀντιπροσωπεύουν τὰ γράμματα τοῦ ὀνόματος. Σχετικὰ μὲ τὸν Ἀντίχριστο ἡ Ἀποκάλυψη δὲν λέει τὸ ὄνομά του, ἀλλὰ τὸν ἀριθμό του. Εἶναι δὲ ὁ ἀριθμὸς τῶν γραμμάτων τοῦ σημείου του χξς'. Τὸ χ εἶναι τὸ 600. Τὸ ξ τὸ 60 καὶ τὸ ς' τὸ 6. Ὅλο τὸ τριγράμματο δίνει τὸν ἀριθμὸ 666. Τὸν ἀριθμὸ αὐτὸ ἔδιδε τὸ ὄνομα κάποιου προσώπου, Ρωμαίου αὐτοκράτορα, διώκτου τῆς Ἐκκλησίας, στὰ χρόνια ποὺ ὁ Ἰωάννης ἔγραφε τὴν Ἀποκάλυψη. Ὅπως λένε οἱ ἑρμηνευτές, ὁ Ἰωάννης εἶχε ὑπόψη του τὸν αὐτοκράτορα Νέρωνα. Ἡ ἔκφραση «Καίσαρ Νέρων» γραφόμενη ἑβραϊκὰ δίνει τὸν ἀριθμὸ 666. Ὅπως περιγράφει ὁ Ἰωάννης τὸν Ἀντίχριστο στὸ κεφ. 13 τῆς Ἀποκάλυψης, ταιριάζει μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Νέρωνα. Σ' αὐτόν, λοιπόν, ὁ Ἰωάννης, ἢ σὲ ἄλλο σύγχρονό του πρόσωπο, ἐφαρμόζει τὸν ἀριθμὸ 666, γιατὶ τὸ ὄνομά του ἔδινε αὐτὸν τὸν ἀριθμό. Ἀλλὰ ὁ ἀριθμὸς αὐτὸς ἁρμόζει καὶ σ' ὅλους τοὺς προδρόμους τοῦ Ἀντιχρίστου, ὅλων τῶν ἐποχῶν, κυρίως δὲ ἁρμόζει στὸν κυρίως Ἀντίχριστο, στὸν ὁποῖο καὶ ἐφαρμόζονται ἀκριβῶς ὅλα ὅσα χαρακτηριστικά, λέει γι' αὐτὸν ὁ Ἰωάννης στὴν Ἀποκάλυψή Του.
— Ἐρ.: Καὶ ὅλοι οἱ πρόδρομοι τοῦ Ἀντχρίστου, ἀπὸ τὸν Νέρωνα μέχρι τὸν κυρίως Ἀντίχριστο, θὰ ἔχουν τέτοιο ὄνομα, ὥστε νὰ δίνει τὸν ἀριθμὸ 666;
Ἀπ.: Αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ ἐρώτημα μᾶς κάνει νὰ ποῦμε ὅτι ὁ ἀριθμὸς 666 ἐκφράζει κάτι βαθύτερο, τὸν γενικὸ χαρακτήρα τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ δὲν δίνει ἁπλῶς τὸ ὄνομά του˙ ὅπως καὶ τὸ τρίγραμμα χξς' ἐκφράζει τὸν χαρακτήρα τοῦ Ἀντιχρίστου. - Ὁ ἀριθμὸς 666 πραγματικὰ εἶναι μυστηριώδης ἀριθμός. Ἀποτελεῖται ἀπὸ τρία 6˙ τὸ τετράγωνο τοῦ 6 εἶναι 36˙ ἂν προσθέσουμε ὅλους τοὺς ἀριθμοὺς ἀπὸ τὸ 1 μέχρι τὸ 36, λαβαίνουμε ἄθροισμα 666. Ἄλλος ἑρμήνευσε ὅτι τὸ 666 εἶναι σύμβολο τῆς ἀοριστίας, τοῦ χάους. Εἶναι καὶ αὐτὸ σύμβολο τοῦ Ἀντιχρίστου.
- Ἐρ.: Γεννήθηκε ὁ Ἀντίχριστος;
Ἀπ.: Δὲν τὸ ξέρουμε. Μπορεῖ καὶ νὰ γεννήθηκε, γιατὶ κάποτε ἀσφαλῶς θὰ γεννηθεῖ. Ἀλλὰ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ μιλᾶμε μὲ βεβαιότητα γιὰ τὸ θέμα αὐτό, γιατὶ προγνωστικὰ σημεῖα τῆς δεύτερης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ποὺ παρατηροῦνται στὴν ἐποχή μας, συμβαίνουν σὲ κάθε ἐποχή. Εἶναι ὅμως ἀλήθεια, ὅπως εἴπαμε, ὅτι στὴν ἐποχή μας παρατηροῦνται πιὸ ἔντονα τὰ σημεῖα αὐτὰ καὶ σὲ μεγαλύτερη ἔκταση. Πάντως, ὅπως μᾶς λέει ὁ Κύριός μας, πρέπει νὰ εἴμαστε πάντα ἄγρυπνοι, γιατὶ δὲν ξέρουμε τὴν ἡμέρα οὔτε τὴν ὥρα, ποὺ θὰ ἔρθει (Ματθ. 25, 13).
- Ἐρ.: Τί εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ, γιὰ τὴν ὁποία μιλάει αὐτὸ τὸ ἕβδομο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς πίστης μας;
Ἀπ.: Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ εἶναι πρῶτα ὅλος ὁ κόσμος˙ δεύτερο, εἶναι ὅλοι οἱ πιστοὶ πάνω στὴν γῆ καὶ τρίτο εἶναι οἱ σεσωσμένοι στὸν οὐρανό.
Τὸ πρῶτο ὀνομάζεται βασίλειο τῆς φύσης, τὸ δεύτερο βασίλειο τῆς χάρης καὶ τὸ τρίτο βασίλειο τῆς δόξας.
- Ἐρ.: Ποιό ἀπὸ τὰ βασίλεια αὐτὰ ἐννοεῖται, ὅταν λέμε στὸ «Πιστεύω» ὅτι «οὐκ ἔσται τέλος»;
Ἀπ.: Τὸ βασίλειο τῆς δόξας.
1. Τσέρνομπιλ εἶναι μιὰ μικρὴ πόλη τῆς Οὐκρανίας τῆς Ρωσσίας, ὁποὺ τὸ ἔτος 1986 ἔγινε Ἔκρηξη τοῦ πυρηνικοῦ ἀντιδραστήρα καὶ μολύνθηκαν τὰ νερὰ τοῦ ποταμοῦ Δνείπερου, ποὺ περιβρέχει τὸ Τσέρνομπιλ˙ καὶ ὁ λαμπαδιασμένος θερμοπυρηνικὸς ἀντιδραστήρας ὡς «ἀστὴρ μέγας καιόμενος ὡς λαμπὰς» (Ἀποκ. 8,10) βυθίστηκε στὰ σπλάγχνα τῆς γῆς γιὰ νὰ μολύνει τὶς ὑπόγειες ὑδροδεξαμενὲς καὶ τὶς θάλασσες, στὶς ὁπολῖες ἐκβάλλουν ὅλα αὐτὰ τὰ νερά. «Τίς οὗτος (ὁ Ἀντίχριστος) ἐστιν; Ἆρα ὁ Σατανᾶς; Οὐδαμῶς˙ ἀλλ' ἄνθρωπός τις πᾶσαν αὐτοῦ δεχόμενος τὴν ἐνέργειαν» (Χρυσόστομος).
πηγή
Ὅταν τὸ διαζύγιο καταφθάνει -Ἀρχιμανδρίτης Νικηφόρος Κομπότης
Ἡ ἀλληλεγγύη καί ἡ συμπαράσταση, ἐκδηλώνονται σχεδόν πάντοτε μετά ἀπό κάθε φυσικό «τσουνάμι». Ὅταν ὅμως μοῦ μιλᾶνε γιά κάποιους πνευματικούς «κατακλυσμούς», αὐτό πού ἀκούω πάντοτε εἶναι ἡ λέξη «μοναξιά».
Ἡ Ἀμαλία, ὁ Γιῶργος, ἡ Μαρία ζοῦν καί οἱ τρεῖς ἕνα «τσουνάμι»· τό διαζύγιό τους.
Ἡ Ἀμαλία τό ἀποφάσισε, ἀφοῦ ἔζησε δέκα χρόνια γάμο μαρτυρικό.
Ὁ Γιῶργος δέ μπορεῖ πιά νά ὑποφέρει τόν ἀλκοολισμό τῆς γυναίκας του, καί ἀναρρωτιέται ποιά λύση, θά εἶναι ἡ λιγότερο ἐπώδυνη, γιά τά παιδιά του.
Ἡ Μαρία εἶναι ἐγκαταλελειμμένη. Ὁ σύζυγός της ἔφυγε, μέ μιά ἄλλη. Τώρα εἶναι χωρίς δουλειά, μέ τέσσερα παιδιά. Καί φεύγοντας τῆς εἶπε: «Εἶσαι δυνατή. Θά τά καταφέρεις...».
* * *
Τό διαζύγιο μᾶς συγκλονίζει τρομακτικά· μᾶς κάνει καί χάνομε τήν ἴδια μας τήν «ταυτότητα».
Λέει ἕνας σύγρονος στοχαστής, ὅτι: Ἀγάπη σημαίνει Ζωή. Ὅταν ἕνας σύζυγος λέει στόν ἄλλο (ἤ τόν κάνει νά αἰσθάνεται) ὅτι «ἐγώ δέν σέ ἀγαπῶ πιά», οὐσιαστικά τοῦ ἀναγγέλλει ἀπόφαση «καταδίκης σέ θάνατο». Οὐσιαστικά τοῦ λέει: «Μπορεῖς νά πεθάνεις. Ὁ θάνατός σου, δέν μέ ἀπασχολεῖ».
Ἀπό τή στιγμή τῆς γέννησής μας, «ζοῦμε» χάρις στό βλέμμα τῆς ἀγάπης τῶν γύρω μας. Ὅταν τό βλέμμα αὐτό παύει, τό μωρό οὐρλιάζει, γιατί αἰσθάνεται νά μήν ὑπάρχει· «χάνεται». Ὅσοι ζοῦν τήν στέρηση τῆς ἀγάπης, (μέ ὅλα της τά ἐπακόλουθα), περιμένουν νά διαβάσουν στό βλέμμα τῶν ἄλλων τήν φράση: «Σέ ἀγαπᾶμε. Ἔχεις γιά μᾶς ἀξία· εἶσαι κάτι μπροστά στά μάτια μας».
Ἀφηγεῖται ἡ Ἀμαλία γεμάτη παράπονο: «Ὅταν τό διαζύγιό μου ἔγινε γνωστό, τό τηλέφωνό μου ἔπαψε πιά νά κτυπᾶ! Οἱ κλήσεις ἔγιναν σπάνιες. Αἰσθάνομαι νά μέ ἀντιμετωπίζουν, σάν νά ἔχω κολλητική ἀρρώστια».
* * *
Τό διαζύγιο «σκοτώνει» ἐκείνους πού τό ὑφίστανται: συζύγους· παιδιά· γονεῖς· συγγενεῖς.
Τό διαζύγιο εἶναι ὀσμή θανάτου· ἕνα ξἀνοιγμα στόν θάνατο· μιά γεύση θανάτου.
Τό διαζύγιο εἶναι μία βόμβα, πού σκάζει καί ἀφήνει γιά πάντα τραυματισμένους, ἄτομα δυστυχισμένα «μέ εἰδικές ἀνάγκες», πολλούς: πνευματικά μισοπεθαμένους.
Γίνε καλός σαμαρείτης. Κάνε καί σύ κάτι νά λιγοστεύει τό κακό
πηγή
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...
-
Ο εν παντί καιρώ και πάση ώρα, εν ουρανώ και επί γης προσκυνούμενος και δοξαζόμενος Χριστός ο Θεός, ο μακρόθυμος, ο πολυέλεος, ο πο...
-
Πολύ πριν δημιουργηθεί το Ιντερνετ,οι προφητείες κυκλοφορούσαν σε βιβλία,με αναλύσεις που σήμερα θεωρούνται σημαντικές για την ακρίβεια τ...
-
Ειρήνης Αρτέμη Πτ. Θεολογίας -Φιλολογία Πανεπιστημίου Αθηνών Mphil Θεολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών υπ. διδάκτορος Θεολογίας Πανεπιστ...
-
ΕΙΝΑΙ ΑΤΙΜΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΡΑ ΝΑ ΑΦΗΝΕΙ ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΙΑ ''ούτε η φύση δεν σας διδάσκει, ότι ο άνδρας μεν αν αφήνει μακρ...
-
Μιλώντας γενικά, εντούτοις, υπάρχει μια ευδιάκριτη αδιαφορία για την εκκλησιαστική μουσική στη βυζαντινή λογοτεχνία πριν το 10ο αιώνα. Υ...
-
Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...
-
Από το 1053 μ.Χ. γνωστές οι μετά χίλια έτη εξελίξεις!!! Τι λέει το κείμενο που βρέθηκε στη Μεμβράνη… Στην «Ε.Ω.» της Πέμπτης 29 Μαΐου 20...
-
ΕΥΧΗ ΕΠΙ ΕΥΛΟΓΙΑ ΠΙΤΑΣ ΑΓΙΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ Μητροπολίτου Ν.Ιωνίας και Φιλαφελφείας ΤΙΜΟΘΕΟΥ Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Ουράνιος Άρτος, ο τη...
-
Τρεις ημέρες θα κρατήσει ο επιθετικός εκφοβισμός της Τουρκίας σε Ελλάδα και Κύπρο , αποκαλύπτει ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος, σ...
-
«Ὁ δὲ ἀκούσας ταῦτα περίλυπος ἐγένετο» Ὁ ἄρχοντας ποὺ πλησίασε τὸ Χριστό, δὲν ἦταν ἄνθρωπος κακῶν διαθέσεων. Ἀντίθετα ἦταν καλοπροαίρετ...