Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 07, 2018

Το ψέμα της Νέας Εποχής

Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου
ΤΟ ΨΕΜΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ
Γεννηθήκαμε σέ μιά ἐποχή ἀναμετρήσεων. Μιά ἐποχή πού μοιάζει βέβαια μέ ἄλλες, ὅμως ἔχει τήν δική της ξεχωριστή σφραγίδα, ἀφοῦ ἡ ἱστορία δέν ἐπαναλαμβάνεται. Ἕνα χαρακτηριστικό τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ ἐκπληκτική καί ταχύτατη διάχυση τοῦ κακοῦ, ἡ παρουσία του σέ συνεχῶς ἐναλλασσόμενες μορφές. Αὐτός πού μπορεῖ νά δεῖ, θλίβεται βλέποντας νά ἐνεργεῖται σέ ἕνα κόσμο κόσμημα τό μυστήριο τῆς ἀνομίας (Β΄ Θεσ. 2,7).
Εἴμαστε μακριά ἀπό τά χρόνια τῆς σχετικῆς ἀθωότητας, ὅπου ἁπλά ὁ λύκος παραμόνευε νά ξεμοναχιάσει τά πρόβατα. Ὁ λύκος πλέον ἔχει μεταμφιεσθεῖ σέ βοσκό καί παριστάνει ὅτι τά φυλάει. Ἔχει φορέσει τό προσωπεῖο τῆς κυβέρνησης, τοῦ προέδρου, τοῦ παγκόσμιου ὀργανισμοῦ, καί καταχρᾶται τήν συμπυκνωμένη ἐξουσία πού βρίσκεται στά χέρια του. Οἱ φαινομενικά ἰσχυροί παρουσιάζονται στό προσκήνιο σάν σωτῆρες μέ εὐαισθησίες καί φιλότιμοι ἐργάτες τοῦ συλλογικοῦ συμφέροντος, στήν πραγματικότητα ὅμως δέν εἶναι παρά μία καλλωπισμένη βιτρίνα, πού ὑπηρετεῖ τούς σκοπούς μιᾶς παγκόσμιας ἐλίτ. Ἡ τελευταία ἀποτελεῖται ὄχι ἀπό ἁπλῶς “ἄφρονες πλουσίους”—κεφαλαιοκράτες, πού ἀρέσκονται νά ἐπιδεικνύουν τόν πλοῦτο τους, ἀλλά ἀπό τούς οἰκονομικά πανίσχυρους, οἱ ὁποῖοι φροντίζουν νά μένουν στήν ἀφάνεια.
Αὐτή ἡ μικρή ὁμάδα πού ἐξουσιάζει ἀπό τά παρασκήνια, χρωματίζεται ἀπό μεταφυσικές ἀρχές πού ἀνάγονται στόν ἀποκρυφισμό καί τόν γνωστικισμό. Σέ αὐτά βασίζεται καί ἡ φιλοσοφία τῆς “νέας τάξης” πραγμάτων. Τό πνεῦμα τῆς νέας ἐποχῆς χρησιμοποιεῖ τόν ζωδιακό διαχωρισμό τῆς ἱστορίας. Μιλᾶ γιά τό χρονολογικό τέλος τῆς ἐποχῆς τοῦ ἰχθύος καί τήν ἀρχή τῆς ἐποχῆς τοῦ ὑδροχόου. Ὁ ἰχθύς εἶναι σύμβολο τοῦ Χριστοῦ, γι’ αὐτό καί κατ’ αὐτούς ἡ ἔλευση τῆς νέας ἐποχῆς θά σημάνει καί τό τέλος τοῦ Χριστιανισμοῦ. Σκοπίμως παρερμηνεύεται ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ, ὅτι θά εἶναι μαζί μας μέχρι τό τέλος τοῦ αἰῶνος, ἐφόσον μεταφράζουν τόν ἀναφερόμενο αἰῶνα σάν μιά ἱστορική περίοδο πού ἀναγκαστικά θά τελειώσει. Αὐτό φυσικά δέν ἀληθεύει, ἀφοῦ  ὁ Χριστός μέ τόν ὄρο αἰῶνας ἐννοεῖ τό διάστημα τῆς ἱστορίας ἕως τήν Δευτέρα Παρουσία. Σύμφωνα μέ τούς ὀπαδούς τῆς νέας τάξης, ὅπως στήν ἐποχή τοῦ Ἰχθύος ἡ κυρίαρχη φιγούρα τοῦ Χριστοῦ ἔπαιξε καταλυτικό ρόλο στήν πορεία τοῦ ἀνθρώπου, ἔτσι καί στήν ἐποχή τοῦ Ὑδροχόου ἀναμένεται ἕνας ἡγέτης παγκοσμίου ἐμβελείας, ὁ ὁποῖος θά μυήσει τήν ἀνθρωπότητα μέ μαγικό τρόπο σέ πιό προηγμένο ἐπίπεδο συνειδητότητας. Ὁ Χριστός ὑποβιβάζεται σέ μύστη, ἀνάμεσα σέ πολλούς ἄλλους, καί τό περιεχόμενο τῶν Γραφῶν θεωρεῖται τροχοπέδη γιά τήν πνευματική ὠρίμανση τοῦ ἀνθρώπου. Κατά τούς ἰσχυρισμούς τῆς νέας τάξης, ἀπό ἐδῶ καί πέρα οἱ ἄνθρωποι πρέπει νά στραφοῦν πρός τόν νέο Μεσσία, ὁ ὁποῖος θά ἐπωμισθεῖ τήν καθοδήγηση τῆς ἀνθρωπότητας σέ μιά ἐποχή εἰρήνης, ἰσότητας καί ἀνώτερης φώτισης.
Οἱ θέσεις τῶν ἀποκρυφιστῶν αὐτῶν ἐρείδονται σέ μία βασική διαστρέβλωση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Στόν κῆπο τῆς Ἐδέμ, ὁ ὄφις δέν θεωρεῖται ὡς μία δόλια παρουσία πού μέσω τῆς πλάνης προκάλεσε τήν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, ἀλλά ὡς προμηθεϊκή φιγούρα, δηλαδή εὐεργέτης τοῦ ἀνθρώπου, ἐπειδή σέ αὐτόν τάχα ὀφείλεται ὁ ἐμπλουτισμός τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς μέ τό πνεῦμα. Τά λόγια τοῦ διαβόλου, ὡς μόνου φορέα τοῦ φωτός (Ἑωσφόρου), θεωροῦνται πέρα ὡς πέρα ἀληθινά, ἀφοῦ ὁ διάβολος κατέστησε ἱκανό τόν ἄνθρωπο νά διακρίνει ἀνάμεσα στό καλό καί τό κακό καί νά ὀρθωθεῖ ὡς ἴσος μπροστά στόν Θεό. Ἀποσπασμένος ἀπό τόν Θεό ἔχει πλέον αὐτογνωσία, συνείδηση τοῦ ἑαυτοῦ του ὡς ξεχωριστῆς ὀντότητας μέ ἐλευθερία βούλησης. Οἱ νοητικές του λειτουργίες φέρουν μέσα τους τό θεϊκό στοιχεῖο, ὅπου ἀνακαλύπτοντας το μπορεῖ ὁ ἴδιος νά γίνει Θεός.
Στόν πυρῆνα τῆς ἰδεολογίας τῆς νέας τάξης πραγμάτων βρίσκεται αὐτό ἀκριβῶς τό εὐαγγέλιο τοῦ ὄφεως, πού ἐνῶ ἐμπνέεται ἀπό μίσος πρός τόν Θεό καί τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, παρουσιάζεται ὡς ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό ἕναν θεό μοχθηρό.
Ἡ παγκοσμιοποίηση ὑποκρίνεται ἀνεκτικότητα στήν διαφορετικότητα. Στό πλαίσιο τῆς ἰδεολογίας ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά γίνει θεός, χάνεται ἡ ταπείνωση καί ἡ ἐπαφή μέ τό θεῖο. Ἐν συνεχεία, ἡ ὑποταγή στά προσωπικά πάθη θεμελιώνεται ὡς κανόνας, μέ τό πρόσχημα ὅτι προάγει τήν ἀτομικότητα. Στήν οὐσία δέν εἶναι παρά μιά ἔμμεση προτροπή γιά τήν ἐφαρμογή τοῦ νόμου τῆς νέας τάξης.
Ἄν ἐξετάσουμε τά πράγματα ἀντικειμενικά, θά βρεθοῦμε μπροστά σέ μιά ἐντέχνως καλυμμένη ἀπέχθεια, μίσος καί βαθειά διάθεση γιά τήν κατάλυση τῆς Χριστιανικῆς ἀλήθειας. Ἕνα πλῆθος ἡγετῶν ἐπαναλαμβάνουν συνεχῶς τό ὅραμα μιᾶς ὑφηλίου ὑπό τήν ἐξουσία ἑνός παγκόσμιου κέντρου διακυβέρνησης μέ σημαία τήν ἑνότητα, πού θά καλλιεργήσει τήν ἀλληλοκατανόηση καί τόν σεβασμό μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, ὑπερβαίνοντας γεωγραφικά ἤ ψυχικά σύνορα. Ἀλλά αὐτό εἶναι ἁπλά τό δόλωμα γιά ὅσους στεροῦνται κριτικῆς σκέψης. Ἀφοῦ ὑπονομεύσουν τίς ἀξίες πού καθιστοῦν δυνατή τήν οὐσιαστική κοινωνία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, καί ἀπομονώσουν κάθε ἄνθρωπο στό κάστρο τοῦ ἀτομικισμοῦ του, ὁδηγώντας τον ἔτσι σέ ἀπόγνωση καί ἀνασφάλεια, οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι, κυριευμένοι ἀπό τό ἔνστικτο τῆς ἐπιβίωσης, θά ζητήσουν νά γίνουν πολτός στόν ἀναδευτῆρα τῆς παγκοσμιοποίησης.
Οἱ ἀρχιτέκτονες αὐτοῦ τοῦ συστήματος διακυβέρνησης ἐργάζονται ἀκατάπαυστα. Ἡ τακτική μέ τήν ὁποία προσπαθοῦν νά ἐπιτύχουν τήν ψυχολογική κατάρρευση τῶν ἀνθρώπων ἔχει σάν κέντρο της τόν φόβο. Ὅταν κάποιος βρίσκεται σέ καθεστώς φόβου, οἱ κινήσεις του εἶναι τυφλές καί προσπαθεῖ νά κρατηθεῖ ἀπό τό πρῶτο πράγμα πού θά τόν κάνει νά αἰσθανθεῖ ἀσφαλής. Αὐτό ἐκμεταλλεύονται οἱ κυβερνῶντες σκηνοθετώντας καταστροφικά γεγονότα. Αὐτονόητο εἶναι ὅτι δέν τούς ἐνδιαφέρει νά λύσουν τά ἤδη ὑφιστάμενα προβλήματα, ἀφοῦ συμβάλλουν στήν γενικότερη κοινωνική κατάρρευση. Ἄν προκύψουν ἀμφιβολίες ἤ δυσαρέσκεια γιά τήν πολιτική τους, ὁπλίζουν τό ψυχολογικό ὁπλοστάσιο τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημέρωσης, γιά νά ἀφαιρέσουν τήν κριτική σκέψη τῶν ἀνθρώπων.
Τό κακό ἔχει ἐξαπολύσει μιά ἄνευ προηγουμένου ἐπίθεση κατά τοῦ Χριστοῦ ἀλλά καί κατά τοῦ ἀνθρώπου. Ἄν θεωροῦμε τούς ἑαυτούς μας πιστούς καί φιλάνθρωπους, πῶς μποροῦμε νά μένουμε ἀμέτοχοι; Καί ἄν ἀποφασίσουμε νά ἀντιταχθοῦμε στό κακό, πῶς θά μπορέσουμε νά τό ἐπιτύχουμε παρά μέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ; Μά ὁ Χριστός δέν ζητᾶ ἀπό ἐμᾶς ἁπλή συναίνεση. Ζητάει ὑπέρβαση. Δέν ζητᾶ μισθωτούς ἐργάτες. Ζητᾶ ἐλεύθερους φίλους. Δέν ζητᾶ λίγο χῶρο στήν ψυχή μας, ἀλλά ὁλόκληρη τήν ψυχή μας. Δέν ζητᾶ νά κάνουμε ἐλιγμούς, γιά νά ἱκανοποιήσουμε καί Θεό καί ἀνθρώπους. Ζητᾶ νά εἴμαστε ἀνυποχώρητοι, ἄν οἱ ἄνθρωποι στέκονται ἐμπόδιο στήν ἀφιέρωσή μας σ’ Ἐκεῖνον. Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τά πάντα, γι’ αὐτό καί μᾶς ζητᾶ τά πάντα.
Ἡ χριστιανική συνείδηση γνωρίζει ὅτι τά πάντα γίνονται ἐπειδή τά παραχωρεῖ ὁ Θεός. Καί τά παραχωρεῖ ἐπειδή γνωρίζει νά ἐξάγει ἀπό τό κακό ἀγαθό, δίνοντας μας τήν εὐκαιρία νά σφυρηλατηθοῦμε στήν δοκιμή, στήν ὑπομονή, στήν ἐλευθερία, στό μαρτυρικό φρόνημα, στήν καλλιέργεια τῆς ἀγάπης. Τά πάντα ἐνέχουν τήν θεϊκή σοφία καί ἀγάπη, πού παραμένει σέ μᾶς ἀνεξιχνίαστη.
Μποροῦμε νά κάνουμε ὁ καθένας τήν δική του ἐπανάσταση μέ μιά ὁμολογία τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ, ὄχι τόσο ἐξωτερικά, ἀλλά μέσα ἀπό οὐσιαστικό πνευματικό ἀγώνα. Ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ δύναμη πού ἀνατρέπει κάθε ἀντίθεη δύναμη. Ἀπό τήν στιγμή πού καθένας μας μεταμορφώνεται ἐσωτερικά, αὐτόματα συμμεταβάλλεται καί ὁ κόσμος, ἐπειδή κάθε ἄνθρωπος εἶναι μέρος τοῦ κόσμου. Ἐξάλλου, δέν εἴμαστε ἐμεῖς πού θά κερδίσουμε τήν μάχη μέ τόν διάβολο, ἀλλά Ἐκεῖνος πού τό ἔχει κάνει ἤδη καί ἔχει τήν δύναμη νά ἀποκαταστήσει ὁλόκληρη τήν δημιουργία στήν θεϊκή δόξα. Ἐμεῖς δέν γνωρίζουμε νέα ἐποχή. Γνωρίζουμε τήν “καινή κτίση”, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ἄς γινόμαστε ἁπλοί καί ταπεινοί, ὥστε νά μᾶς φωτίζει μέ τήν ἄκτιστη Χάρη Του καί νά μᾶς καθιστᾶ “υἱούς φωτός καί ἡμέρας”.

Δευτέρα Παρουσία - Αντίχριστος Αγίου Εφραίμ του Σύρου

Δευτέρα Παρουσία - Αντίχριστος
Αγίου Εφραίμ του Σύρου
Κατά τον καιρόν δε εκείνον, όταν έλθη ο Δράκων, δεν υπάρχει άνεσις επί της γής, αλλά θλίψις μεγάλη, ταραχή και σύγχυσις, θάνατοι και πείνα εις πάντα τα πέρατα, διότι θα γίνουν κατά τόπους λιμοί, σεισμοί και θάνατοι διάφοροι επί της γής. Γενναία θα είναι η ψυχή, η οποία θα δυνηθή να κρατήση εαυτήν απηλλαγμένην από τα σκάνδαλα αυτά. Διότι εάν ευρεθή άνθρωπος ν' αδιαφορή ολίγον, εύκολα πολιορκείται και γίνεται αιχμάλωτος του Δράκοντος του πονηρού και δολίου, και ο τιούτος ευρίσκεται ασυγχώρητος εις την κρισιν, διότι επίστευσεν εις τον Τύραννον εκουσίως. Πολλών προσευχών και δακρύων έχομεν ανάγκην, αγαπητοί, δια να ευρεθώμεν ακλόνητοι εις τους πειρασμούς, διότι πολλά είναι τα φαντάσματα, τα οποία γίνονται από το θηρίον. Επειδή είναι Θεόμαχον θέλει όλοι ν' απωλεσθούν. Τοιούτον τρόπον μεταχειρίζεται ο Τύραννος, ώστε όλοι να βαστάζουν την σφραγίδα του Θηρίου, όταν θα έλθη να απατήση τα σύμπαντα.

Προσέχετε, αδελφοί μου, την υπερβολήν του Θηρίου, διότι μεταχειρίζεται διάφορα τεχνάσματα πονηρίας. Άρχεται από την γαστέρα, ίνα όταν τις μη έχων φαγητά, αναγκασθή να λάβη την σφραγίδα εκείνου, όχι ως έτυχεν εις πάν μέρος του σώματος, αλλ' εις την δεξιά χείρα και εις το μέτωπον, δια να μη έχη εξουσίαν ο άνθρωπος να κάμη με αυτήν το σημείον του σταυρού, μήτε πάλιν εις το μέτωπον να σημειώση το άγιον όνομα του Κυρίου. Διότι γνωριζει ο άθλιος, ότι όταν ο Σταυρός του Κυρίου σφραγισθή επί του ανθρώπου λύει πάσαν την δύναμιν του Εχθρού, και δι΄αυτό σφραγίζει την δεξιάν του ανθρώπου. Εάν κάποιος δεν σφραγίζεται με την σφραγίδα εκείνου, δεν γίνεται αιχμάλωτος εις τα φαντάσματα εκείνου, ούτε ο Κύριος απομακρύνεται απ΄ αυτού, αλλά τον φωτίζει και τον σύρει προς εαυτόν. Πρέπει να εννοήσωμεν, αδελφοί, μετά πάσης ακριβείας, ότι τά φαντάσματα του Εχθρού είναι αποτρόπαια. Ο δε Κύριος ημών έρχεται με γαλήνην διά να αποκρούση δι ημάς τα τεχνάσματα του Θηρίου...

Επειδή ο Σωτήρ, θέλων να σώση το ανθρώπινον γένος, ετέχθη εκ Παρθένου, και εν σχήματι ανθρώπου επάτησε τον εχθρόν με την αγίαν δύναμιν της Θεότητος Αυτού, ηθέλησε και αυτός να αναλάβη το σχήμα της αυτού παρουσίας διά να μας απατήση. Ο δε Κύριος ημών θα έλθη εις την γην εν νεφέλαις φωτειναίς, ως αστραπή φοβερά, ο δε Εχθρός δεν θα έλθη τοιουτοτρόπως, διότι είναι αποστάτης. Γεννάται μεν ακριβώς εκ κόρης μιαράς, αλλά δεν σαρκούται τοιουτοτρόπως. Θα έλθη δε ο Παμμίαρος με το εξής σχήμα, ως κλέπτης, διά να απατήση τα σύμπαντα. Θα είναι ταπεινός, ήσυχος, θα μισή την αδικίαν, θα αποστρέφεται είδωλα, θα προτιμά την ευσέβειαν, αγαθός φιλόπτωχος, ευειδής καθ' υπερβολήν, ευκατάστατος, ιλαρός εις όλους, θα τιμά πολύ το γένος των Ιουδαίων, διότι αυτοί προσμένουν την έλευσιν εκείνου. Μεταξύ δε όλων αυτών, θα εκτελή σημεία και τέρατα, φόβητρα με πολλήν εξουσίαν, θα προσπαθή δολίως να αρέση εις όλους, διά να αγαπηθή ταχέως από πολλούς, θα εξαπατά τον κόσμον υπό το πρόσχημα της ευταξίας, έως ου βασιλεύση.

Όταν λοιπόν ίδουν λαοί πολλοί και δήμοι τοιαύτας αρετάς και δυνάμεις, ενούνται όλοι συγχρόνος με μίαν γνώμην και με χαράν μεγάλην κηρύσσουν αυτόν βασιλέα, λέγοντες μεταξύ των. Μήπως άρα ευρίσκεται άνθρωπος άλλος τόσον αγαθός και δίκαιος; Ανορθούται δε ευθέως η βασιλεία εκείνου, και θα πατάξη μεθ υμών τρείς βασιλείς μεγάλους. Επειτα υψούται η καρδία του και θα εμέση ο Δράκων την πικρότητά του. Ταράσσων δεν την οικουμένην κινεί τα πέρατα, θλίβει τα σύμπαντα και μιαίνει τας ψυχάς. Όχι πλέον ως ευλαβής, αλλά πολύ αυστηρός εις όλα, απότομος, οργίλος,θυμώδης, ακατάστατος, φοβερός, αηδής, μισητός, βδελυκτός, ανήμερος, αλάστωρ, αναιδής, και προσπαθών να εμβάλη εις τον βόθρον της ασεβείας όλον το ανθρώπινον γένος. Πληθύνει σημεία ψευδώς και όχι αληθώς, και ενώ παρίσταται πολύς λαός και ευφημεί αυτόν, βάλλει φωνήν ισχυράν, ώστε να σαλευθή ο τόπος, επί του οποίου ίστανται οι όχλοι, λέγων.Γνωρίσατε όλοι οι λαοι την δύναμίν μου και την εξουσίαν, μεταθέτει όρη και ανάγει νήσους από την θάλασσαν με πλάνην και φαντασίαν, και ενώ πλανά τον κόσμον και φαντάζει τα σύμπαντα, πολλοί θα δοξάζουν και θα πιστεύουν αυτόν ως Θεόν ισχυρόν...

Πολλοί δε των αγίων, όσοι τότε θα ευρεθούν εις την έλευσιν του μιαρού, χύνουν ποταμηδόν τα δάκρυα μετά στεναγμών προς τον Θεόν τον Άγιον, διά να λυτρωθούν από τον Δράκοντα, και φεύγουν μετά μεγάλης σπουδής εις τας ερήμους και κρύπτονται εις τα όρη και τα σπήλαια μετά φόβου, και πασπαλίζουν χώμα και στάκτην εις τας κεφαλάς , παρακαλούντες νύκτα και ημέραν μετά πολλής ταπεινώσεως. Και ο Άγιος Θεός θέλει χαρίσει αυτό εις αυτούς, δηλαδή οδηγεί αυτούς η χάρις εις ωρισμένους τόπους και σώζονται κρυπτόμενοι εις τας οπάς και τα σπήλαια μη βλέποντες τα σημέια και τα φόβητρα του Αντιχρίστου. Η έλευσις δε αυτού γίνεται γνωστή εις τους έχοντας τον νούν προσηλωμένον εις τα άνω, εις δε τους έχοντας τον νουν εις βιωτικά πράγματα και ποθούντας τα γήινα, δεν θα γίνη φανερόν αυτό. Διότι όποιος είναι δεδεμένος πάντοτε εις βιωτικά πράγματα, και αν ακούση απιστεί και βδελύσσεται τον λέγοντα. Οι δε άγιοι θέλουν ενδυναμωθή, διότι πάντοτε απέρριψαν την μέριμναν του βίου αυτού.


ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ Ματθαίου κε' 31-46. ΑΓΑΠΗ ΝΑΙ· ΑΛΛΑ ΠΟΙΑ ΑΓΑΠΗ;

Πρωτ. Γεώργιος Μεταλληνός
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ 
Ματθαίου κε' 31-46.
ΑΓΑΠΗ ΝΑΙ· ΑΛΛΑ ΠΟΙΑ ΑΓΑΠΗ;

«ἐφ' ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε»(Ματθ. κε' 40).
1. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή έρχεται να μας υπενθυμίσει μια μεγάλη αλήθεια. Την περασμένη Κυριακή μίλησε το ιερό Ευαγγέλιο για την αγαθότη­τα του Θεού- Πατέρα, που περιμένει το πλάσμα του να επιστρέψει. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας κάμει να ξεχάσουμε και την δικαιοσύνη Του. Ο Θεός δεν είναι μονάχα στοργικός Πατέρας. Είναι και δίκαιος Κριτής. «Οὔτε ὁ ἔλεος αὐτοῦ ἄκριτος, οὔτε ἡ κρίσης ἀνελεήμων» λέγει ο Μ. Βασίλειος. Θα κρίνει τον Κόσμο, μας λέγει το Ευαγγέλιο, και μάλιστα όχι αυθαίρετα, αλλά σύμφωνα με τα έργα μας. Μας φέρνει, λοιπόν, η σημερινή περικοπή ενώπιον του γεγονότος της κρίσε­ως. Και λέμε «γεγονότος», γιατί η παγκόσμια κρίση αποτελεί για την πίστη μας εσχατολογική βεβαιότητα και πραγματικότητα, που ομολογείται σ' αυτό το Σύμ­βολο μας ως εκκλησιαστική πίστη: «Και πάλιν ἐρχόμενον κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς...».
Καλούμεθα, λοιπόν, σήμερα να συνειδητοποιή­σουμε τρία πράγματα. Πρώτον, ότι Κριτής μας θα είναι ο Ι. Χριστός, ως Θεός. Σωτήρ ο Χριστός αλλά και Κριτής. Αν την πρώτη φορά ήλθε ταπεινός στη γη, «ἵνα σώσῃ τόν κόσμον», τώρα θα έλθει «ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ», ίνα κρίνη τον κόσμον. Αυτός που έγινε για μας «κατάρα» πάνω στον Σταυρό, έχει κάθε δικαίωμα να μας κρίνει, αν αφήσαμε να μείνει μέσα μας και στην κοινωνία μας ανενέργητη η θυσία Του. Δεύτε­ρον θα κρίνει όχι μόνο τούς Χριστιανούς, ούτε μόνο τούς εθνικούς, όπως πίστευαν οι Εβραίοι για την κρί­ση του Θεού. Θα κρίνει όλους τούς ανθρώπους, χρι­στιανούς και μη, πιστούς και απίστους. Τρίτον βάση της κρίσεως, το κριτήριο, θα είναι η αγάπη. Η στάση μας δηλαδή απέναντι στους συνανθρώπους μας. Καθο­λική - παγκόσμια η κρίση, καθολικό - παγκόσμιο και το κριτήριο. Ο παγκόσμιος νόμος της ανθρωπιάς, στον όποιο συναντώνται όλοι, χριστιανοί και μη. Και όσοι εγνώρισαν τον Χριστό και όσοι δεν μπόρεσαν να τον γνωρίσουν και γι' αυτό έμειναν μακριά από το Ευαγγέλιό Του. Στο νόμο αυτό, δεν υπάρχει χώρος για προφάσεις και δικαιολογίες. Η πείνα, η δίψα, η γύ­μνια, η αρρώστια, η φυλακή βοούν, δεν μπορούν να μείνουν κρυφά, για να έχει το δικαίωμα να ισχυρισθεί κάποιος πώς δεν τα πρόσεξε... Δεν μπορεί να τ' αγνοή­σει κανείς, χωρίς προηγουμένως να παύσει να έχει συναισθήματα ανθρώπου, αν δεν έχει τελείως «αχρειώσει», εξαθλιώσει, την εικόνα του Θεού μέσα του.
2. Το συγκλονιστικό μεγαλείο και την φρικτότητα της ώρας της Κρίσεως ζωγραφίζουν με υπέροχα χρώ­ματα οι ύμνοι της ημέρας. «Ὦ, ποία ὥρα τότε! ὅταν... τίθωνται θρόνοι καί βίβλοι ἀνοίγωνται, καί πράξεις ἐ­λέγχωνται καί τά κρυπτά τοῦ σκότους δημοσιεύον­ται»! Είναι φρικτή και η απλή σκέψη της ώρας της κρίσεως, γιατί όχι μόνο υπενθυμίζει την ανετοιμότητά μας να εμφανισθούμε μπροστά στο βήμα του φοβερού Κριτού, αλλά και διότι αποκαλύπτει την τραγικότητα της ζωής μας, την οποία δαπανάμε μέσα σε έργα μα­ταιότητος, που δεν αντέχουν στο φως της αιωνιότητος. Δεν δικαιούμεθα ενώπιον του κριτού μας για όσα ο κόσμος θεωρεί μεγάλα και σπουδαία: γνώσεις, θέ­σεις, τίτλους, αξιώματα, πλούτο, δόξα. Αυτά όλα είναι δυνατό μάλιστα να οδηγήσουν στην καταδίκη μας.
Κρινόμεθα βάσει της έμπρακτης εφαρμογής της αγά­πης μας. Όχι ως άτομα δηλαδή, αλλά ως μέλη της αν­θρώπινης κοινωνίας. Ο θεός δεν έπλασε άτομα, αυτό­νομα και ανεξάρτητα. Μάς έπλασε, για να γίνουμε πρόσωπα και κοινωνία προσώπων. Και οι μεγαλύτε­ρες αρετές, αν μείνουν απλώς ατομικές, είναι μετοχές χωρίς αντίκρυσμα ενώπιον του Μεγάλου Κριτού. Για­τί δεν βρήκαν την πραγμάτωση τους μέσα στην αν­θρώπινη κοινωνία. Δεν καταξιώθηκαν σε διακονίες. Έτσι λ.χ. η γνώση είναι θεία ευλογία, όταν όμως θηρεύεται για χάρη του συνανθρώπου, για την διακονία του πλησίον. Το ίδιο και η εγκράτεια και η ευλάβεια, και η νηστεία και σύνολη η άσκησή μας. Αν όλα αυ­τά γίνονται για μια ατομική δικαίωση και όχι ως δια­κονία των αδελφών, των πλησίον, μας ελέγχει η φωνή του Θεού: «Ἔλεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν» (Ματ. θ΄ 13)! Αγάπη θέλω και όχι την θρησκευτικότητα, που αποβλέπει στην αυτοέξαρση και την αυτοπροβολή. Πού βλέπει τον τύπο ως πεμπτουσία της ευσέβειας.
3. Ο κόσμος έχει μάθει να εξαγοράζει τα πάντα, ακόμη και τις συνειδήσεις. Στο χώρο όμως της πίστε­ως δεν ισχύει ο νόμος αυτός. Η ατομική ευσέβεια δεν μπορεί να εξασφαλίσει θέση στην βασιλεία του Θεού, αν δεν γίνει πρώτα εκκλησιαστική, αν δεν συνοδεύε­ται δηλαδή από τα έργα της αγάπης. Ο στίβος του χριστιανού είναι και η κοινωνία και όχι μόνο το «ταμιείον». Εις το ταμιείον του καταφεύγει ο Χριστια­νός για τον πνευματικό του ανεφοδιασμό. Ποτέ όμως δεν εξαντλείται η πολιτεία του στο στενό χώρο της α­τομικότητας του. Αν η πνευματικότητα μας είναι ορ­θή, θα οδηγεί σε ανιδιοτελή αγάπη. Ας το ακούσουμε μια για πάντα: Το επιχείρημα των γλυκανάλατων χρι­στιανών της ανευθυνότητος και του «λάθε βιώσας» δεν έχει καμμιά δύναμη: «Κύτταξε την ψυχή σου» δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο από δειλία και υποχώ­ρηση, αν δεν συνοδεύεται και από το στίβο: «Πάλευσε για να φτιάξεις τη χριστιανική σου κοινωνία». Διαφορετικά είμασθε κατά λάθος ανάμεσα σε χριστια­νούς. Η θέση μας είναι κάπου στην Άπω Ανατολή, στη νέκρωση του νιρβάνα.
4. Αισθάνομαι όμως την ανάγκη να προλάβω στο σημείο αυτό μια απορία. Αν κρινόμασθε βάσει της έμπρακτης αγάπης μας, τότε που πηγαίνει η πίστη; Ποια σημασία έχει ο υπέρ της πίστεως και της καθαρότητος του δόγματος αγώνας; Αν δεν έχει διαστά­σεις αιώνιες, τότε γιατί να γίνεται;
Κατά την ώρα της κρίσεως η πίστη, και ως αφο­σίωση και ως διδασκαλία, δεν αποκλείεται, όπως πι­στεύουν εν πρώτοις πολλοί. Προϋποτίθεται. Κριτής μας είναι Ο ΧΡΙΣΤΟΣ. Μας σώζει η μας κατακρίνει η συμπεριφορά και στάση μας απέναντι του. Γιατί μας διευκρινίζει ότι στο πρόσωπο Του αναφέρεταικάθε πράξη μας προς τον συνάνθρωπό μας, καλή ή κακή. Ηθικά αδιάφορες πράξεις δεν υπάρχουν. Αν τονίζει σαν κριτήριο την αγάπη, δεν σημαίνει πώς θέλει ν' αποκλείσει την πίστη. Θέλει να προλάβει ακριβώς την καταδίκη της πίστεως εκ μέρους μας σ' ένα σύνολο θεωρητικών αληθειών χωρίς ανταπόκριση και εφαρ­μογή στη ζωή μας. Όπως ο κεκηρυγμένος άθεος και ο συνειδητός αρνητής της πίστεως μεταφράζει την α­θεΐα και απιστία του σε αντίθεα έργα, έτσι και ο πιστός πρέπει να κάμει την πίστη του κινητήρια δύναμη της ζωής του. Γιατί «ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων» (Ιακ. β΄ 20) της α­γάπης, είναι νεκρά. Δεν αποκλείει, λοιπόν, την πίστη, αφού αυτή είναι η προϋπόθεση του ορθού βίου και της σωτηρίας. Αλλά και κάτι περισσότερο. Όχι μόνο «ὁ μή πιστεύσας» (εις τον Χριστό) δεν σώζεται, αλλά και ο μη ορθώς πιστεύσας. Ο Θεός δεν είναι μόνο α­γάπη, είναι και αλήθεια (Ιωαν. ιδ' 6· Α' Ιωαν. δ' 8· δ' 16· ε' 6) και μάλιστα Αυτοαλήθεια. Όποιος προδίδει την αλήθεια προδίδει και την αγάπη. Η αγάπη του Χριστού «συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ» (Α΄ Κορ. ιγ΄ 6) συζεί δηλαδή και συνευδοκιμεί με την αλήθεια, δεν υπάρχει χωρίς αυ­τήν. Να λοιπόν πώς καταξιώνεται ο αγώνας για την καθαρότητα του δόγματος. Γιατί είναι αγώνας για την αγάπη, είναι η μεγαλύτερη εκκλησιαστική διακονία. Είναι αγώνας πρώτιστα κοινωνικός, γιατί γίνεται χά­ριν του Λαού του Θεού, για να μείνει ανεπηρέαστος α­πό την πλάνη, που είναι πραγματική αυτοκτονία.
Αδελφοί μου!
Όταν ο Χριστός μας ανέφερε την παραβολή της Κρίσεως, οι λόγοι του μπορούσαν να νοηθούν όχι μό­νο σε συνάρτηση προς τούς συγχρόνους του, αλλά και προς όσους έζησαν πριν απ' Αυτόν. Όσοι δεν γνώρισαν τον Χριστό, μπορούν να έχουν λόγους να κριθούν μόνον για την αγάπη τους, μολονότι αγάπη χωρίς πίστη στον Θεό δεν είναι ποτέ δυνατόν να υπάρχει. Όποιος ειλικρινά ασκεί την αγάπη «δέχεται» τον Θεό, έστω και αν τον αγνοεί. Ο άπιστος δεν δύνα­ται να έχει παρά μόνο φαινομενικά αγάπη. Και μόνο εκεί, που υπάρχει βάπτισμα και «άγιο Πνεύμα», είναι δυνατό να υπάρξει «τελεία αγάπη», αγάπη χριστιανι­κή.
Το ζήτημα όμως πρέπει, νομίζω, να τεθεί κατ' άλ­λο τρόπο. Όταν εμείς σήμερα ακούμε την παραβολή, δύο χιλιάδες χρόνια μετά την σάρκωση του Υιού του Θεού, πώς είναι δυνατόν να χωρίσουμε από την αγά­πη μας την (ορθή) πίστη; Το Ευαγγέλιο λέγει καθαρά: «ὁ… μὴ πιστεύων ἤδη κέκριται, ὅτι μὴ πεπίστευκεν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ μονογενοῦς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ» (Ίωαν. γ' 18). Μετά την ένσαρκη δηλαδή οικονομία η κρίση εί­ναι συνέπεια της στάσης κάθε ανθρώπου έναντι του Χρίστου. Κριτήριο μένει η αγάπη. Αγάπη όμως που προϋποθέτει την εις Χριστόν πίστη. Γιατί αυτή είναι η μόνη αληθινή. Αυτή μονάχα δικαιώνει και σώζει...
ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΈΡΟΥ 
ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ
ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ«Κηρύγματικές σκέψεις στα ευαγγελικά αναγνώσματα»
Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"
Θεσσαλονίκη
τηλ. 2310 212659 

«Δεύτε οι ευλογημένοι…» (Κυριακή Απόκρεω)


Τίποτ’ άλλο δεν είναι τόσο βέβαιο στη ζωή μας παρά ότι θα αποθάνομε. Το γεγονός ότι γεννηθήκαμε και είμαστε σε τούτο τον κόσμο οδηγεί στη βεβαιότητα πως μια μέρα θα φύγουμε. Κάθε μέρα το βλέπομε και το διαπιστώνομε, πως άν­θρωποι γεννιούνται κι άνθρωποι αποθνήσκουν άλλοι έρχον­ται κι άλλοι φεύγουν. Αλλά κι άλλο ένα είναι το ίδιο βέβαιο, πως θα κριθούμε, πως θα δώσουμε δηλαδή λόγο για τη διαγω­γή μας σε τούτη τη ζωή. Αυτή είναι κοινή πίστη, ριζωμένη μέσα σε όλους τους ανθρώπους όλων των λαών κι όλων των αιώνων. Αλλά έχομε «βεβαιότερον τον προφητικόν λόγον» · η θεία Γραφή ομιλεί γιέ τη μεγάλη και επιφανή ημέρα της κρίσεως, κι ο Ιησούς Χριστός για τη δευτέρα του παρουσία, κα­θώς θα το ακούσουμε στο Ευαγγέλιο της θείας Λειτουρ­γίας.
deyteprosme2
Η δευτέρα παρουσία του Ιησού Χριστού και η κρίση είναι η πράξη του Θεού, στην οποία καταξιώνεται η διδαχή του Ευαγγελίου, η πίστη της Εκκλησίας και ο βίος των πιστών. Την ευαγγελική περικοπή, που θα ακούσουμε, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την ονομάζει «ηδίστην», δηλαδή γλυκύτατη περικοπή, που οι πιστοί την ακούν από το στόμα του Κυρίου, τη μελετούν με σπουδή και την κρατούν στη μνήμη τους με κατάνυξη. Η Εκκλησία επισφραγίζει το Σύμ­βολο της πίστεως με την προσδοκία της αναστάσεως και της κρίσεως· «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών…». Η πληροφορία της συνείδησής μας και ο λόγος του Ιησού Χριστού στην ευαγγελική περικοπή αρκούν για να μας πείσουν, αλλά είναι σαφής και ο λόγος του Αποστόλου, όταν γράφει προς Εβραίους· «απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν, μετά δε τούτο κρίσις».
Αλλά πολλοί από τους ανθρώπους δεν το βάζουν στο μυα­λό τους μήτε πως θα αποθάνουν μήτε πως έχουνε να κριθούν από το Θεό για τα έργα τους. Είναι το χειρότερο που μπορεί να πάθει ο άνθρωπος. Βγάλε από μέσα σου τη μνήμη του θανάτου και το φόβο της κρίσεως κι ύστερα κατέβασες τον εαυτό σου στη θέση του κτήνους και δεν κρατιέσαι πουθενά. Μάλιστα όταν είσαι νέος. Οι νέοι, σαν και να μην είναι τόσοι γέροι γύρω τους, σαν και να μην το βλέπουν πως κάθε μέρα αποθνήσκουν άνθρωποι. Ξεγελιούνται λοιπόν από τα νιάτα τους κι από την υγεία τους και θαρρούν πως πάντα θα είναι νέοι, πως δεν θα αποθάνουν ποτέ και πως δεν έχουνε να δώ­σουν λόγο για τον τρόπο της ζωής τους. Κι όμως το πιο ευεργετικό για όλους, κι όταν είμαστε νέοι κι όταν θα γεράσουμε, είναι η μνήμη του θανάτου. Όλη η ζωή των σοφών ανθρώπων και των αγίων του Θεού είναι μνήμη θανάτου. Όσο είναι πικρό, άλλο τόσο είναι και σωτήριο να θυμάται ο καθέ­νας μας πως θα αποθάνει. Όποιος δεν ξεχνά το θάνατό του είναι κοντά, για να μην αμφιβάλλει πως τον περιμένει η κρίση και η ανταπόδοση του Θεού.
Ο Ιησούς Χριστός μίλησε καθαρά και είπε για τη δευτέρα και ένδοξη παρουσία του. Την πρώτη φορά ήλθε ταπεινά και φτωχά· τη δεύτερη θα έλθει με όλη τη θεϊκή του δόξα. Την πρώτη φορά ήλθε για να σώσει τον κόσμο· τη δεύτερη θα έλθει για να τον κρίνει. Την πρώτη φορά έδωσε την εντολή της αγάπης· τη δεύτερη θα κρίνει με δικαιοσύνη. Όχι μόνο ως Θεός ούτε μόνο ως άνθρωπος, αλλά ως Θεάνθρωπος· ως Θεός, που είναι απόλυτα δίκαιος και ως άνθρωπος, που ξέρει την ανθρώπινη ασθένεια. Ο ίδιος το είπε, ότι «ο Πατήρ πάσαν την κρίσιν δέδωκε τω Υιώ». Ο Υιός, που ήλθε για να σώσει τον κόσμο, ο Υιός και θα τον κρίνει. Και θα τον κρίνει με τα λιγότερα, για να σωθούν περισσότεροι, γιατί ο Θεός θέλει να σωθεί ο κό­σμος. Δεν θα σωθούν μόνο όσοι δεν θα το θελήσουν, όσοι ούτε με διδασκαλία ούτε με σημεία θα θελήσουν να πιστέ­ψουν στο Χριστό. Αυτοί και τώρα το ίδιο λένε και τότε το ίδιο θα πουν «Κύριε, πότε σε είδομεν;». Πού και πότε τον είδαμε το Χριστό;
Εδώ τώρα είναι, που η ευαγγελική περικοπή, για τη δευτέρα παρουσία του Ιησού Χριστού και για την κρίση του κό­σμου, παίρνει ένα απροσμέτρητο βάθος και μια μέγιστη κοι­νωνική σημασία. Όχι μεγάλα λόγια και θεωρίες, αλλά μικρά και καθημερινά πράγματα. Όχι τάχα θυσίες και θεαματικές πράξεις, αλλά ψωμί για το νηστικό και ρούχο για το γυμνό κι ένα ποτήρι νερό για το διψασμένο. Το ελάχιστο, που μπορεί να δώσει ο καθένας κι όχι μόνο το μέγιστο, που μπορούν και πρέπει να δώσουν οι λίγοι. Όταν καταδικάζουμε την κοινωνι­κή αδικία και ανισότητα, και δεν έχομε άδικο, ξεχνάμε πως η αναλογία της ευθύνης πέφτει σε όλους. Και συμβαίνει όσοι μόνο φωνάζουν γι’ αυτά τα πράγματα, να μην είναι πάντα οι πιο φτωχοί και αδικημένοι. Αλλά είναι φυσικό· όταν το κοι­νωνικό κήρυγμα δεν ξεκινά από την πίστη στο Θεό, και σαν εφαρμογή της εντολής του Θεού για δικαιοσύνη και αγάπη, τότε χάνεται, σαν αόριστη και θεωρητική διδασκαλία, έξω από τα πρόσωπα και τα πράγματα, που είναι η ζωή. Και είναι πάλι φυσικό όταν δεν πιστεύουμε στο Θεό ούτε και στον άνθρωπο πιστεύουμε. Τότε δεν είναι ο άνθρωπος, σαν αδελφός μας και αδελφός του Ιησού Χριστού, που μας πονάει, αλλά το δόγμα και η θεωρητική διδασκαλία του κάποιου κοινωνικού συστήματος, στο οποίο πιστεύουμε.
Μια είναι η αλήθεια, ότι μας περιμένει ο θάνατος κι ύστε­ρα μας αναμένει κρίση. Όπως και νά ’χει θα δώσουμε λόγο για τη ζωή μας. Μάθαμε να λέμε πως οι φυσικοί νόμοι είναι απαράβατοι, μα πιο πολύ απαράβατοι και αμετάθετοι είναι οι ηθικοί νόμοι, γιατί δεν γίνεται τίποτε στην τύχη, για να μπορεί να σταθεί το υλιστικό αξίωμα· «Φάγωμεν, πίωμεν αυριον γαρ αποθνήσκομεν». Κάποτε θα βρούμε μπροστά μας τη ζωή μας και τις πράξεις μας θα μας δικάσει ο Θεός «διά Ιησού Χριστού». Κι αν είναι να μας δικάσει ο Χριστός σαν Θεός, δεν θα σωθεί κανένας από μας. Μα θα μας δικάσει σαν Θεός και άνθρωπος μέσα στα ανθρώπινα μέτρα. Και θα μας ζητήσει αν είχαμε μεταξύ μας αγάπη· η αγάπη, γράφει ο Απόστολος, «καλύψει πλήθος αμαρτιών». Η αγάπη δεν είναι μια λέξη και μια θεωρητική διδασκαλία, αλλά συγκεκριμένη κάθε φορά πράξη προς τον συνάνθρωπο και τον πλησίον, που είναι αδελφός «εν τω ονόματι Ιησού Χριστού». Όχι απρόσωπα ο άνθρωπος ούτε η ανθρωπότητα, αλλά ο πλησίον προσωπικά και ο αδελφός. Ας έχουμε λοιπόν αγάπη, ας πιστεύουμε στο Θεό, που από αγάπη προς τον άνθρωπο έγινε άνθρωπος, για να σώσει έναν έναν τον άνθρωπο. Για να ακούσουμε όταν θα μας κρίνει· «Δεύτε οι ευλογημένοι…». Αμήν.
(Επί πτερύγων ανέμων, τ. Α΄, εκδ. Ν. Παναγόπουλος, σ. 54-57)

Χριστιανική απάντηση στον αποκρυφισμό της Νέας Εποχής

Χριστιανική απάντηση
στον αποκρυφισμό της Νέας Εποχής
Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΙ ΔΙΔΑΣΚΕΙ
Ο Αποκρυφισμός ή αποκρυφολογία (στα γαλλικά occultisme) θεωρείται σήμερα από πολλούς επιστήμη, που ερευνά τα αποκρυφιστικά φαινόμενα και τις ανεξήγητες δυνάμεις του σύμπαντος. Ερευνά, δηλαδή, τα φαινόμενα εκείνα, που δεν μπορούν να εξηγηθούν με τις γνωστές φυσικές δυνάμεις (ύπνωση, τηλεπάθεια, οραματισμός, μαντεία, υποβολή, υπνοβασία, μαγεία κλπ.). Πιστεύει ότι ο καθένας από μας είναι κάτοχος κάποιας μυστικής ΦΥΣΙΚΗΣ δύναμης, που είναι η αιτία για τη δημιουργία των διαφόρων φαινομένων της πνευματικής ζωής του ανθρώπου. Τη δύναμη αυτή ονομάζουν οι αποκρυφιστές άλλοτε "ψυχή" και άλλοτε "ον". Ονομάζεται επίσης "αστρικό σώμα" ή "μεταφυσικός οργανισμός" ή "μεταοργανισμός". Τη στιγμή του θανάτου ο μεταφυσικός αυτός οργανισμός εγκαταλείπει το γήινο περίβλημά του (το σώμα), που το θεωρούν ασήμαντο υλικό. Η θέληση όμως του νεκρού, η οποία υπάρχει στο μεταοργανισμό, έχει ισχυρίζονται μέσα της τη δύναμη να προκαλέσει μια νέα ενσωμάτωση ή μετενσάρκωση. Η γήινη ζωή επομένως είναι, για τους οπαδούς του αποκρυφισμού, μια διαρκής ενσάρκωση. Τα «υπερφυσικά», λοιπόν, συμβάντα της τηλεπάθειας, διόρασης, μαγείας κλπ. ‘διδάσκουν’ ότι προξενούνται από αυτό ακριβώς το μεταφυσικό ον, όταν εξέρχεται από το γήινο σώμα (Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, εκδ. 3η, Νίκας & ΣΙΑ Ε.Ε, τόμος 2, λήμμα "αποκρυφισμός").
Με την πάροδο του χρόνου και της ιστορίας, ο αποκρυφισμός συνένωσε πολλές διδασκαλίες των διαφόρων θρησκειών σε μια απόκρυφη μυστική ιστορία, με ένα εσωτερικό, δέχονται, για τους μύστες νόημα και με ένα φαινομενικό για τις πλατειές μάζες. Με λίγα λόγια, ο αποκρυφισμός απαρτίζεται από κάθε είδους παράδοση, δόγμα, λαϊκή λατρεία, μυστήριο και μαγεία στο διάβα των αιώνων και ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΤΙΚΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ, που αντιστρατεύεται τη σωτήρια αποκλειστική αλήθεια του Χριστιανισμού. Πιστεύει, δηλαδή, ο αποκρυφισμός ότι είναι ο δημιουργός και η ρίζα όλων των θρησκειών, μεταφερόμενος πλέον στη σημερινή εποχή μέσα από τεράστια οργανωμένα θρησκευτικό - γνωστικά συστήματα, όπως πχ. η εβραϊκή Καβάλα, ο ιουδαϊκός Γνωστικισμός, η Θεοσοφία, ο Μασονισμός κλπ. Ο αποκρυφισμός με τα παρακλάδια του αντιπαλεύουν τον Χριστιανισμό και ιδιαίτερα την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Ελλάδα, μάλιστα, έχει κατακλυστεί από πλήθος Εταιρείες και Συλλόγους εσωτερικής φιλοσοφίας και γνωστικών συστημάτων, που ανεμπόδιστα, δυστυχώς, φθείρουν ψυχές.
 Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ
Ενώ η Εκκλησία είναι πάντοτε κάτι το νέο και αναλλοίωτο, ως "ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας", διαπιστώθηκε από τις αρχές του 20ουαιώνα η έναρξη μιας άλλης "Νέας Εποχής" στην ιστορία, με έντονο αποκρυφιστικό περιεχόμενο. Η Νέα αυτή Εποχή, ή «Υδροχοϊκή Εποχή», έχει ήδη παρουσιαστεί από τους οπαδούς της σαν αντιχριστιανική ιδεολογία, ηθική και λατρεία και είναι ένα μείγμα της Μετενσάρκωσης, του αρχαίου γνωστικισμού, της Αστρολογίας, του Διαλογισμού, της Μυθολογίας, της ψυχολογίας και της θεωρίας των φυσικών επιστημών (‘Φιλοσοφική Σύνθεση’, Armand Toussaint, Αθ.  1989, εκδ. Γνωστική Ροδοσταυρική Αποστολή Εκκλησία, σελ. 15). Μέσα από τις σελίδες των βιβλίων των πολλών συγγραφέων του είδους διακρίνει κανείς τα βασικά συνθήματα της Νέας Εποχής, που είναι: η Ενότητα, η Ολοποίηση, η Θεοποίηση του ανθρώπου και η Αυτολατρεία.
ΕΝΟΤΗΤΑ προσπαθούν να πετύχουν με την συνένωση πολλών στοιχείων μυστικιστικών παραδόσεων διαφόρων θρησκειών (κυρίως Ινδουισμού, Βουδισμού, Σουφισμού και Χριστιανισμού), στοχεύοντας ορισμένοι στη γονιμοποίηση μιας νέας Παγκόσμιας Θρησκείας και την εμφάνιση μιας Νέας Βίβλου, γιατί υποτίθεται ότι η ήδη υπάρχουσα Αγία Γραφή είναι γεμάτη από ανακολουθίες, ασάφειες και λάθη. Η "νέα πλανητική συνείδηση" για τους Υδροχοϊστές θα είναι ΟΛΙΣΤΙΚΗ. Πιστεύουν δηλ. ότι «όλα είναι Θεός και όλα είναι Ένα». ΘΕΟΠΟΙΗΣΗ για τους οπαδούς της Ν.Ε.  είναι η αυτοθέωση, η σωτηρία μόνο από τις δικές μας δυνάμεις, που σε ύπνωση δήθεν βρίσκονται μέσα μας, και που επέρχεται μόνο με τη γνώση και όχι με την πίστη (βλ. και Δημογραφική Ενημέρωση Οκτ-Δεκ. 1994, τεύχος 22, άρθρ. "Το φαινόμενο της Νέας Εποχής" του Χαρ. Μαστρογιάννη, σελ. 10). Όσο για την ΑΥΤΟΛΑΤΡΕΙΑ, διδάσκουν την προσκύνηση του εαυτού τους, με τη δικαιολογία ότι "Ο Θεός που κατοικεί μέσα σας είναι ο ίδιος ο εαυτός σας" ή προτρέπουν να συνειδητοποιήσει ο καθένας ξεχωριστά πως "Εγώ είμαι Θεός, δεν υπάρχει άλλος" ("Νέα Εποχή Τα σκοτεινά μυστικά της", Texe Marrs, εκδ. Μπίμπης, Θεσσαλονίκη, σελ. 197). ΣΥΜΒΟΛΑ των οπαδών της Ν.Ε. είναι η "σβάστικα", δηλ. το ινδο-γερμανικό αποκρυφιστικό σύμβολο που υιοθέτησε ο Χίτλερ, η "πυραμίδα", ο Αποκαλυπτικός αριθμός του ονόματος του Αντίχριστου "666" (Αποκ.  13,18), το "ουράνιο τόξο" (συμβολίζει την ένωση με το υπερψυχικό), οι "κρύσταλλοι" (που είναι πολύ διαδεδομένοι σαν μέθοδοι θεραπείας στις "ολοκληρωτικές λατρείες" της Νέας Εποχής), η λέξη "μαζί" κ.α. ("Η Νέα Εποχή από βιβλική άποψη", M. Basilea Schlink, μεταφρ. Πρωτ. Κων/νου Μ. Φούσκα, Θεσσαλονίκη 1989, σελ. 26 & «Καταστροφικές Λατρείες», εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθ. 1994). Οι αποκρυφιστές αρνούνται τη χριστιανική διδασκαλία και προσπαθούν να παρουσιάσουν τα κατορθώματά τους ως επιστήμη και ως “ξύπνημα” των εσωτερικών βιολογικών δυνάμεων, με τη βοήθεια δήθεν των οποίων επιτελούν τα παραψυχολογικά φαινόμενα.
 ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΥ
Ο αποκρυφιστικός μυστικισμός περιέχει δόγματα σκοτεινά και επικίνδυνα για την ψυχική υγεία των μυημένων, όπως είναι τα κάτωθι:
  1. Δεν υπάρχει Αγία Τριάδα.
  2. Ο Ιησούς Χριστός δεν είναι Θεός, ούτε είναι ο Μονογενής Υιός του Θεού.
  3. Το Άγιο Πνεύμα δεν είναι Θεός.
  4. Δεν υπάρχει Παράδεισος και Κόλαση.
  5. Δεν υπάρχει αμαρτία, ο άνθρωπος είναι τέλειος.  
  6. Ο άνθρωπος είναι τρισύνθετος (πνεύμα - ψυχή  - σώμα). Η ψυχή (λέγεται και αστρικό σώμα ή φάντασμα) είναι αιθέριας ουσίας, ενώνει το πνεύμα με το σώμα και προέρχεται από το κοσμικό ρευστό, ένα απόκρυφο στοιχείο που πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα, με τη βοήθεια του οποίου βγαίνοντας από το σώμα επιτελεί τα μαγικά φαινόμενα (πνευματισμός, μαντεία, τηλεπάθεια, τηλεκίνηση, εύρεση χαμένων αντικειμένων, υπνωτισμός κλπ.)
  7. Το πνεύμα είναι αθάνατο εκ φύσεως.
  8. Το ανθρώπινο σώμα είναι τιποτένιο και ασήμαντο και το πνεύμα είναι η ανώτερη αρχή
  9. Ο άνθρωπος ανακαλύπτει τις κρυμμένες ικανότητες του μέσα από τη γνώση (η θέση αυτή οδηγεί στην αυτοθέωση και την ειδωλολατρία του λογικού) και η πίστη είναι κατώτερη (Γνωστικισμός).

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΥ: 
 ΠΕΡΙ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
Σύμφωνα με την πίστη της Εκκλησίας, ο Θεός είναι Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα:
     Στην Παλαιά Διαθήκη: «Είπε ο Κύριος στον Κύριό μου: Κάθισε στα δεξιά μου, μέχρις ότου κάνω τους εχθρούς σου χαλάκι για τα πόδια σου» και παρακάτω στον ίδιο Ψαλμό: «Ο Κύριος που βρίσκεται στα δεξιά Σου, συνέτριψε τους βασιλείς την ημέρα της οργής Του» (Ψλμ. 109). Στην Καινή Διαθήκη: Μετά την ανάσταση του Κυρίου: «Πηγαίνετε και κάνετε όλα τα έθνη μαθητές Μου, βαπτίζοντας αυτούς στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,19). Στην ευλογία του Παύλου: «Η χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος να είναι με όλους εσάς» (Β΄ Κορ. 13,13).
 Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΣ Ο ΙΔΙΟΣ.
Την αλήθεια αυτή αποδεικνύουν τα παρακάτω χωρία της Καινής Διαθήκης: α) Ο Χριστός βεβαιώνει: «Εγώ και ο Πατέρας μου είμαστε Ένα» (Ιω. 10,30), β) Ο Παύλος επιβεβαιώνει: «Ο Οποίος (Υιός του Θεού) αν και ήταν Θεός ο ίδιος, δεν θεώρησε τη θεότητά του ευκαιρία προς απόλαυση ..... αλλά έγινε άνθρωπος....» (Φιλ. 2,5), γ) Ο δύσπιστος Θωμάς τελικά αναφωνεί: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιω. 20,28), δ) Στη συνομιλία του Ιησού με τον Φίλιππο: «Κύριε, δείξε μας τον Πατέρα και μας αρκεί. Λέγει σ’ αυτόν ο Ιησούς: Τόσο καιρό είμαι μαζί σας και δεν με γνώρισες Φίλιππε; Εκείνος που βλέπει εμένα, βλέπει τον Πατέρα» (Ιω. 14, 8-9),
 ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ.
α) Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος και η ψυχή της Εκκλησίας: «Ανανία, γιατί γέμισε με το σατανά η καρδιά σου, ώστε να πεις ψέματα στο Πνεύμα το Άγιο; .... δεν είπες ψέματα σε ανθρώπους, αλλά στο Θεό» (Πράξ. 5,3-4),
 ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΑΣΗ.
Είναι καταστάσεις αιώνιες. Παράδεισος είναι η θέα του Θεού και η κοινωνία των ακτίστων ενεργειών Του, ενώ Κόλαση είναι η απουσία του Θεού, οι τύψεις συνειδήσεως και ο ξεπεσμός του ανθρώπου σε μια κατάσταση χειρότερη από το «μη είναι»: α) «Ελάτε οι ευλογημένοι του πατέρα μου να κληρονομήσετε την ετοιμασμένη για σας βασιλεία από αρχής κόσμου» και «φύγετε μακριά από εμένα οι καταραμένοι στην αιώνια φωτιά» (Ματθ. 25,31), β) «Θα μεταβούν αυτοί στην αιώνια κόλαση, οι δε δίκαιοι στην αιώνια ζωή» (Μαρκ. 9,43).   
 ΑΜΑΡΤΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ.
Αμαρτία είναι η αστοχία και αποτυχία του ανθρώπου να βρει το Θεό του και να ολοκληρωθεί ως πρόσωπο, να αγιαστεί και να θεοποιηθεί. Τελειότητα για την Ορθόδοξη θεολογία δεν είναι η ηθική μόνο καθαρότητα, αλλά η οντολογική αλλοίωση, η μέθεξη Θεού, η κατά Χάριν σύγκραση του Χριστού με τους πιστούς και βαπτισμένους χριστιανούς. Τελειότητα χωρίς άσκηση, προσευχή, φιλανθρωπία και ιδιαίτερα συμμετοχή του χριστιανού στα μυστήρια της Εκκλησίας δεν νοείται. Ο άγιος Ιωάννης μας προειδοποιεί: "Εάν πούμε ότι δεν έχουμε αμαρτία, κοροϊδεύουμε τον εαυτόν μας και η αλήθεια δεν είναι μέσα μας. Εάν ομολογούμε τις αμαρτίες μας, τότε ο Θεός θα μας καθαρίσει από κάθε  αδικία" (Α' Ιωάννου: 1,8-9). Η ΕΓΩΛΑΤΡΙΑ ΚΑΙ Η ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ είναι ένα σατανικό σύμπτωμα της Ν.Ε. Στη διδασκαλία, αντίθετα, του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού, οι δύο μεγαλύτερες αρετές είναι όχι φυσικά η αγάπη προς εαυτόν, αλλά η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς τον συνάνθρωπο: "Να αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου με όλη σου την καρδιά και με όλη την ψυχή και με όλο τον νου. Αυτή είναι η πρώτη και μεγάλη εντολή. Δεύτερη, όμοια με αυτήν, είναι το να αγαπήσεις τον πλησίον σου, όπως τον εαυτό σου. Από αυτές τις δύο εντολές εξαρτώνται όλος ο νόμος και οι προφήτες" (Ματθαίος: 22,36-40). Ο αυθεντικός άνθρωπος του Θεού δεν ζει ο ίδιος, δε ζει δηλαδή για τον εαυτό του και απ' τον εαυτό του, αλλά "ζει εν αυτώ ο Χριστός" (Προς Γαλάτας: 2,20). Οι αποκρυφιστές ισχυρίζονται ότι ο άνθρωπος δικαιώνεται και σώζεται με τις δικές του δυνάμεις. Ο Χριστιανισμός, αντίθετα, διακηρύσσει ότι η σωτηρία είναι αδύνατος χωρίς τη μεσολάβηση του Χριστού. «Απάντηση στην κακόδοξη αποκρυφιστική φιλοσοφία δίνει ο Μέγας Αθανάσιος. Κεντρικό σημείο της διδασκαλίας του υπήρξε η λύτρωση της ανθρωπότητας δια της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού. Για τον Χριστό λέγει: "Δεν ήταν άνθρωπος που έγινε Θεός, αλλά ήταν Θεός που έγινε άνθρωπος, για να γίνουμε εμείς θεοί». Ο Μέγας αυτός Πατέρας της Εκκλησίας (295-373 μ.Χ.) διασαφηνίζει την έννοια του όρου "Θεοποίησις". Δεν γίνεται, λέγει, ο άνθρωπος ως προς την ουσία του Θεός, αλλά θεοποιείται από πνευματικής και ηθικής απόψεως. Έτσι η τελείωση προϋποθέτει τη συνεργασία δύο παραγόντων: της θείας Χάριτος και της ελεύθερης συγκατάθεσης του ανθρώπου» (βλ. Εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, τόμος Ζ΄, σελ. 683).
 ΤΟ ΔΙΣΥΝΘΕΤΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ 
Για τη διδασκαλία της Γιόγκα ο άνθρωπος αποτελείται από επτά αρχές, που είναι:
  • Το φυσικό σώμα
  • Το αστρικό σώμα
  • Η Πράνα, ή βιολογική δύναμη
  • Η ενστικτώδης νοητικότητα
  • Η έλλογη νοητικότητα
  • Η πνευματική νοητικότητα
  • Το Πνεύμα
Για τη χριστιανική διδασκαλία ο άνθρωπος είναι δισύνθετος και αυτό αποδεικνύεται από πλήθος αγιογραφικών χωρίων: Στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός παραγγέλλει: α) «Μη φοβάστε εκείνους που σκοτώνουν το σώμα, αλλά δεν μπορούν να σκοτώσουν την ψυχή. Να φοβάστε μάλλον εκείνον που μπορεί να κάνει και ψυχή και σώμα να χαθούν στη γέενα» (Ματθαίος, κεφ. 10,28), β) «Δοξάστε λοιπόν τον Θεό δια του σώματός σας και δια του πνεύματός σας, τα οποία ανήκουν στον Θεό» (Α' Κορινθίους, κεφ. 6,20). Ακόμη, γ) «Η άγαμος γυναίκα μεριμνά για τα πράγματα του Κυρίου, για να είναι αγία καί κατά το σώμα καί κατά το πνεύμα»  (Α' Κορινθίους, κεφ. 7,34).
    Αναφορικά τώρα με την Πράνα ή τον άλλως νοούμενο ΑΙΘΕΡΑ, που για όλους τους πνευματιστές και αποκρυφιστές αποτελεί μια μορφή ενέργειας ή δύναμης, μια παγκόσμια ενεργητική ουσία που βρίσκεται παντού, αλλά ιδιαίτερα μέσα στον ατμοσφαιρικό αέρα, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι «τέτοιο συστατικό σύμφωνα με τη «νεωτέρα θεωρία της "περιορισμένης" και της "γενικής" Σχετικότητας (Ainstain-Maxwell-Corentz) δεν υπάρχει». Υπάρχει «μόνο ύλη και ηλεκτρομαγνητικά πεδία, που διαμορφώνονται αναλόγως του χωρο-χρόνου («Η αθανασία της ψυχής και τα ψυχικά φαινόμενα», Αθανασίου Πιέριου, Αθ. 1974, σελ. 12).            
Πουθενά, άλλωστε, μέσα στο βίο των προφητών, τη διδασκαλία και το ζωοφόρο έργο του Ιησού Χριστού ή των αποστόλων, την ιστορία της Εκκλησίας, τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων ή τα συγγράμματα των Πατέρων και αγίων του Χριστιανισμού, δεν διαφαίνεται ούτε στο ελάχιστο η υπόθεση ότι μπορεί ίσως να υπάρχει τέτοιου είδους ενέργεια ή υλικό στο σύμπαν (αστρικό ρευστό, πράνα, αιθέρα ή όπως αλλιώς το ονομάζουν τα θύματα του αποκρυφισμού). Αντίθετα, πρόκειται για δαιμονική επέμβαση και παραπλανητικό σχέδιο, που στοχεύει στο να ντυθεί ο σατανισμός ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΝΔΥΜΑ για να προσελκύσει οπαδούς. Άλλωστε, αν υπήρχε έκτη παρόμοια αίσθηση μέσα στον άνθρωπο, με τη βοήθεια της οποίας επιτελούνται εμφανίσεις πνευμάτων και ομιλίες νεκρών απ' το υπερπέραν, είναι σίγουρο ότι οι πρώτοι που θα δίδασκαν την τέχνη θα ήταν ο Κύριος Ιησούς και οι άγιοι απόστολοι, μετέπειτα δε σύνολη η Εκκλησία, ώστε ολόκληρη η ανθρωπότητα, και όχι μόνο τα διάμεσα και οι αποκρυφιστές, να αντλεί πληροφορίες για τους νεκρούς ή για την αποτροπή θανάσιμων πληγών του πολιτισμού μας και να καθοδηγείται προς τη σωτηρία της.
 ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΘΑΝΑΤΟ ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ,
αλλά κατέστη αθάνατο ένεκα της δημιουργικής και ζωοποιού ενεργείας του Θεού. Το πνεύμα (δεν διαφέρει για μας από την ψυχή) δεν ταυτίζεται με τον άνθρωπο. Η ψυχή του ανθρώπου δεν είναι ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα. Αλλά και η αιωνιότητα για τον άνθρωπο δεν στηρίζεται στην αθανασία της ψυχής του, αλλά επετεύχθη δυνάμει της αναστάσεως του Χριστού, του νέου και μόνου αυθεντικού Αδάμ, σύμφωνα με το σωτηριολογικό σχέδιο του Θεού, όπως και η μελλοντική εξάλλου  ανάσταση των σωμάτων στην ανάσταση του Χριστού στηρίζεται. «Στην Ορθόδοξη Πατερική Παράδοση αθανασία του ανθρώπου δεν είναι η ζωή της ψυχής πέραν του τάφου, αλλά η υπέρβαση του θανάτου  με τη Χάρη του Χριστού». «Χωρίς την εν Χριστώ ζωή υπάρχει νέκρωση, αφού η Χάρη (μόνο) του Θεού δίδει ζωή στην ψυχή» («Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία», Ιερόθεου Σ. Βλάχου, Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού, ‘Εδεσσα, σελ. 95). Παράδειγμα αρνητικό αποτελεί ο ψυχικός άνθρωπος, εκείνος δηλαδή που μπορεί να έχει καλλιτεχνικές, γνωσιολογικές, λογοτεχνικές, επιστημονικές, τεχνικές ικανότητες, αλλά να είναι άθεος ή αδιάφορος προς τον Χριστό, οπότε δεν ζει εν αγίω Πνεύματι, αλλά αρνείται τα του Πνεύματος και είναι νεκρός ουσιαστικά.  
 ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ.
Η στάση που οι Γιόγκι κρατούν απέναντι στο σώμα τους είναι ίδια με τη στάση του αρχαίου ελληνορωμαϊκού κόσμου, του οποίου οι εκπρόσωποι, φιλοσοφώντας, το θεώρησαν "τάφο της ψυχής" (Πλάτωνας, Γοργίας 3g 3α) ή "πτώμα" (Μ. Αυρήλιος, Meditationes IV 41). «Κατά τη χριστιανική διδασκαλία, ο Θεός έγινε άνθρωπος για να θεώσει τον άνθρωπο και να τον κάνει μέτοχο και κοινωνό της δόξας Του. Στη δόξα του Θεού δε μετέχει μόνο η ψυχή, αλλά και το σώμα του ανθρώπου. Γίνεται ναός του αγίου Πνεύματος. Αυτό το νόημα είχαν άλλωστε και οι αγώνες της Εκκλησίας εναντίον των αιρετικών, που αρνούνταν την τέλεια ενανθρώπηση του Θεού». «Ολόκληρη η ανθρώπινη φύση προσλήφθηκε και ανακαινίστηκε από το Λόγο του Θεού. Ειδικότερα, η Μεταμόρφωση του Χριστού, η ενσώματη Ανάσταση και η Ανάληψή του, φανερώνουν ότι το ανθρώπινο σώμα δεν έχει ΚΑΘΟΛΟΥ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΘΕΣΗ» (βλ. και «Θέματα χριστιανικής Ηθικής», Γ’ Λυκείου, εκδ. ΟΕΔΒ, 1988, ΣΕΛ. 129-31) και η περιφρόνησή του (του σώματος) δείχνει άνθρωπο στερούμενο των βιβλικών και αγιοπνευματικών προϋποθέσεων σκέψης και ζωής. Οι Χριστιανοί άλλωστε προσδοκούμε "ανάσταση νεκρών" και "ζωήν του μέλλοντος αιώνος" με τα σώματά μας, πράγμα που για τη Γιόγκα θεωρείται απαράδεκτο.
 ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΣΩΖΕΙ, ΟΧΙ ΜΟΝΟ Η ΓΝΩΣΗ.
‘Πίστις δι’ αγάπης ενεργουμένη’, όπως μας λέγει ο απ. Παύλος. Και πάλι, «η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή». Γνώση Θεού υπάρχει για τους αγίους, αλλά όχι με τον τρόπο που εννοούν οι γνωστικοί. Για την Ορθόδοξη νηπτική παράδοση γνώση Θεού είναι η επίσκεψη των ακτίστων ενεργειών του Θεού στο νου, δηλ. στην ψυχή του πιστού, όταν αυτός βρίσκεται ήδη στο στάδιο του φωτισμού, και αφού πέρασε από το στάδιο της κάθαρσης από τα πάθη και την αμαρτία. Είναι μια επίπονη προσπάθεια με άσκηση, νηστεία, προσευχές, αγρυπνίες, περιορισμό της φαντασίας, φιλανθρωπία, μυστηριακή ζωή, που έχει σαν αποκορύφωμα την ενοίκηση του αγίου Πνεύματος και την έλλαμψη της ψυχής του πιστού, δια της χάριτος, που καλείται θέωση και αγιασμός, από την εδώ ζωή φυσικά και όχι σε κάποια άλλη μεταφυσική κατάσταση.      
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙ Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ
Η κίνηση της Νέας Εποχής (Ν.Ε.) ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΔΙΕΙΣΔΥΣΕΙ με κάθε τρόπο στην κοινωνία και να αλώσει τους υψηλούς θώκους της πολιτικής και της εξουσίας, χρησιμοποιώντας φαινομενικά αθώες δραστηριότητες ή συσπειρώσεις. ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ δηλαδή να βρει κανείς την Νέα Εποχή πίσω από: καταστήματα υγιεινών τροφών, πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαιτητικά ινστιτούτα, διοργανώσεις θερινών διακοπών, σκοπευτικούς συλλόγους, αθλητικές σχολές, οικολογικές οργανώσεις, σεμινάρια διοίκησης για επιχειρηματίες, μαθήματα γνωστικής ψυχολογίας, μαθήματα θετικής σκέψεως, μαθήματα ικανότητας της σκέψης για αυτοθεραπεία και αυτογνωσία, ‘θεραπείες’ από νεοφανείς αιρέσεις, την ευρεία διάδοση των χρωματοθεραπειών, των μαγνητοθεραπευτών, των βελονιστών, των ομοιοπαθητικών και των «ενεργειακών χειροπρακτών θεραπευτών».  
Ιδιαιτέρως διαδίδεται η Ν.Ε. δια της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΝΕΟΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑΣ, στην οποία δίδεται μεταφυσική διάσταση, και εδώ απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή. Οι Νεοεποχίτες τραγουδούν ύμνους στην "Μητέρα Φύση", μιλούν για "αόρατες ή δημιουργικές δυνάμεις" που επενεργούν στη ζωή των φυτών, διαλογίζονται μέσα στη φύση και βλέπουν "υπέρλαμπρες νοημοσύνες" ή "πνεύματα της φύσης" που επεμβαίνουν στα φυτά, έντομα και ζώα. Το μυστικό ισχυρίζονται είναι η αγάπη και προσευχή προς τα φυτά, με σκοπό την ένωση μαζί τους, ώστε να επικοινωνήσουμε με την αόρατη δημιουργική δύναμη (Έντγκαρ Κέυση, ‘Η διοχέτευση του ανώτερου εαυτού’, Henry Reed, Ph D, εκδ.  Βουλούκου, Αθήνα 1992, σελ. 272-276). «Ο κόσμος είναι το σώμα μας», επιμένουν.  "Αν συντονιστούμε με τις ενέργειές του ελευθερώνουμε τη θεότητα μέσα μας, ανυψωνόμαστε σε μια κατάσταση ανώτερου όντος", γράφει ο Bob Hunter στο περιοδικό Greenpeece Chronicles. Το μεγαλείο, όμως, και η αξία του ανθρώπου για τους Πατέρες της Εκκλησίας δε βρίσκεται στο ότι είναι ομοίωση και εικόνα του κόσμου, ένας μικρόκοσμος μέσα στο σύμπαν, αλλά στο ότι δημιουργήθηκε "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν" του Θεού και δια της θ. Ευχαριστίας ενώνεται μαζί Του.  Η κοσμολογία του χριστιανισμού είναι ευχαριστιακή. Είναι κοσμολογία προσευχής και μεταστροφής. Πορεία προς την αγιότητα. Το σώμα μας δεν είναι ο κόσμος, αλλά ΤΟ ΓΝΗΣΙΟ ΑΡΧΕΤΥΠΟ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ, η μοναδική σωτηρία μας (Περιοδικό «Σύγχρονα Βήματα», τεύχος 97, Ιαν.-Μαρτ. 1996, σελ. 9-11).
Η Νέα Εποχή, σαν ψυχικό δηλητήριο, ΕΧΕΙ ΕΙΣΧΩΡΗΣΕΙ ΣΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ παγκοσμίως, καθώς και στα τηλεοπτικά ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ. Μπροστά στα έκπληκτα μάτια του γράφοντος, που παρακολουθούσε μαζί με τα παιδιά του κινούμενα σχέδια στην τηλεόραση, το καρτούν κάποια στιγμή άρχισε να "διδάσκει" με εικόνες ότι έχουμε δύο σώματα, το φυσικό και το "αστρικό σώμα", το οποίο τελευταίο μπορεί με κατάλληλες τεχνικές να αποχωρίζεται του φυσικού σώματος και να ταξιδεύει σε άλλους τόπους, συλλέγοντας πληροφορίες. Κάποιο τηλεοπτικό κανάλι παρουσίασε απογευματινές ώρες ντοκιμαντέρ εναλλακτικών θεραπειών με σαφή εικονική ανάλυση και διαφήμιση του διαλογισμού (που είναι το αντίθετο της χριστιανικής προσευχής και χρησιμοποιείται από τις παραθρησκείες ως πλύση εγκεφάλου) σαν μέσο για χαλάρωση, απομάκρυνσης του στρες και ψυχικής ηρεμίας. Το παρουσίαζε μάλιστα ως επιστημονική συμβουλή (σε εργαστήριο, με πειράματα από ειδικούς γιατρούς, για να προσδώσει σοβαρότητα και κύρος) προς το μαθητόκοσμο για να καταπολεμήσουν τα άγχη της εφηβείας και της εκπαίδευσής τους. Καμία μνεία δεν έγινε για τα θεραπευτικά αποτελέσματα της χριστιανικής προσευχής, που κάνει θαύματα με τη Χάρη και τη βοήθεια του προσωπικού Τριαδικού Θεού. Άλλωστε είναι γνωστές οι νεοεποχικές τάσεις μεγάλου καναλιού, που έχει παρουσιάσει πολλές φορές κατά το παρελθόν, σε ευρείας ακροαματικότητας εκπομπές, αστρολόγους, πνευματιστές, γκουρού, υπνωτιστές κ.α., μήπως και κατηγορηθεί όπως φαίνεται ότι δεν είναι σύγχρονο και ότι δεν αφουγκράζεται τον παλμό των μεταφυσικών δήθεν εξελίξεων. Η Νέα Εποχή, ακόμη, ως άρρωστο μεταφυσικό ρεύμα και αρνητική ιδεολογία επηρεάζει πολλές ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ σε όλο τον κόσμο, που σερβίρουν στα ανύποπτα παιδιά-θύματα αποκρουστικές, δαιμονολογικής υφής, φιγούρες πλασματικών ηρώων, αλλά επηρεάζει και πολλούς καλλιτέχνες της ροκ μουσικής, τόσο τους ίδιους προσωπικά, όσο και το περιεχόμενο των δίσκων που κυκλοφορούν.
Σε κάθε τόπο και χρόνο που τους προσφέρεται και με όλα τα μέσα (εφημερίδες, περιοδικά, TV, ραδιόφωνο, διαδίκτυο, video games κλπ.) προσπαθεί να πείσει τα παιδιά μας ότι η Αγία Γραφή λέει ψέματα, πως ο Χριστός δεν γεννήθηκε εκ Πνεύματος Αγίου από την Παρθένο Μαρία, πως δεν ήταν ο Υιός του Θεού, αλλά ένας απλός άνθρωπος που δεν αναστήθηκε, ότι ο "Κοσμικός Χριστός" μπορεί να εκδηλωθεί στον καθένα από εμάς με την κατάλληλη αυτοσυγκέντρωση και τα αστρικά ταξίδια και άρα δεν θα χρειαστεί να γίνει Δευτέρα Παρουσία, πως ο Εωσφόρος ήταν συνεργός του Θεού από την αρχή της δημιουργίας και θα πρέπει να τον τιμούμε σαν άγγελο και ότι δεν υπάρχει Αγία Τριάδα, αλλά μια απρόσωπη δύναμη ενέργειας και δονήσεις στο σύμπαν. Ενθαρρύνει με τον τρόπο αυτόν τη λατρεία όποιου Θεού μας αρέσει καλύτερα, ή ακόμη και της "Μητέρας Θεάς", αφού κατά τη γνώμη πολλών μαγισσών, ο Θεός δεν έχει φύλο και μπορούμε, δήθεν, να τον λατρεύουμε στην αρσενική, τη θηλυκή ή την ερμαφρόδιτη μορφή του. Γι' αυτό, πολύ εύστοχα, ο Phil Phillips κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς τους γονείς και επισημαίνει: "Όταν το παιδί φθάσει στην εφηβεία, αν οι γονείς του δεν του έχουν ενσταλάξει τις χριστιανικές αξίες και πίστη, θα γνωρίζει πολύ περισσότερα για τον αποκρυφισμό από όσα θα γνωρίζει για τον Θεό" («Νέα Εποχή Τα σκοτεινά μυστικά της», Texe Marrs, εκδ. Μπίμπης, Θεσσαλονίκη, σελ. 225). Η Νέα Εποχή είναι εποχή του σεξισμού και της άκρατης ικανοποίησης με σύνθημα «κάνε ότι σ’ αρέσει», «γίνε αυτό που νοιώθεις». Στη χριστιανική διδασκαλία, όμως, ο σύντροφός μας δεν αντιμετωπίζεται σαν ένα σεξουαλικό αντικείμενο προς χρήση και κατάχρηση, αλλά σαν ένα πρόσωπο που αγαπάμε, ενδιαφερόμαστε γι' αυτόν, σεβόμαστε και εκτιμάμε. Στην περίπτωση αυτή ο έρωτας είναι το αποτέλεσμα της αγάπης του ζευγαριού, δύο ανθρώπινων προσώπων, και όχι η αρχή και η βάση πάνω στην οποία κρίνει κανείς, δέχεται ή απορρίπτει εξαρχής τον άλλον. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι ζωή ενστίκτων, αλλά ζωή υπευθυνότητας και συνεργασίας με τη θεία Χάρη για προσωπική ολοκλήρωση, αγιασμό και θέωση.
Η ελευθερία, τέλος, και η αλήθεια που παρέχει ο Χριστός, είναι οι μόνες ικανές να απομακρύνουν τον άνθρωπο από τα είδωλα του κόσμου και της πλάνης και να τον τελειοποιήσουν ως προσωπικότητα. Και πρέπει όλοι να ενημερωθούν πληρέστερα πάνω στο επικίνδυνο αυτό σύγχρονο αποκρυφιστικό παιχνίδι, που παίζεται σε βάρος σύνολης της ανθρωπότητας, ώστε να αποφύγουμε λάθη, που θα αποβούν θανάσιμα πλήγματα σήμερα ή αύριο για μας, τα παιδιά μας, τους συγγενείς και τους φίλους μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  1. "Η Νέα Εποχή από βιβλική άποψη", M. Basilea Schlink, μεταφρ. Πρωτ. Κων/νου Μ. Φούσκα, Θεσσαλονίκη 1989, σελ. 26
  2. «Καταστροφικές Λατρείες», εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθ. 1994
  3. «Με οδηγό τον Παύλο», Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη, Αθήνα 1982
  4. «Το Αλφάβητο του Αποκρυφισμού», Kurt E. Koch, εκδ. Στερέωμα, 1993 
  5. «Πνευματισμός - Υπνωτισμός - Ναρκωτικά», αρχιμ. Χαραλάμπους Βασιλόπουλου, εκδ. ΠΟΕ, Αθ. 1989
  6. «Ο Σατανισμός της Νέας Εποχής», Sean Sellers, εκδ. Στερέωμα
  7. «Σύγχυση - Πρόκληση - Αφύπνιση», π. Γ. Μεταλληνού, εκδ. Αρμός, Αθ. 1991
  8. «Νέα Εποχή Τα σκοτεινά μυστικά της», Texe Marrs, εκδ. Μπίμπης, Θεσσαλονίκη
  9. «Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία», Αρχιμ. Ιερόθεου Σ. Βλάχου, Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού, ‘Εδεσσα

Ψυχοσάββατα: Τι είναι; Ωφελούν τους κεκοιμημένους;


Πολλοί είναι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί που ρωτούν για το επερχόμενο Ψυχοσάββατο και αναρωτιούνται για το τι πρέπει να πράξουν.

Παραθέτουμε ένα ενημερωτικό κείμενο του μακαριστού, ομότιμου καθηγητή της Θεολογίας του ΑΠΘ, κ. Σ. Σάκκου, από την ιστοσελίδα της Απολύτρωσις.
Θεωρούμε τις προσευχές για τους κεκοιμημένους, τους νεκρούς μας ( είτε στη Θεία Λειτουργία, είτε στα μνημόσυνα, είτε στα τρισάγια, είτε στα ψυχοσάββατα ) ΥΨΙΣΤΗ ΜΟΡΦΗ ΑΓΑΠΗΣ προς τους αδελφούς που δεν είναι πια μαζί μας. Και θεωρούμε μεγάλο ατόπημα των χιλιάδων αιρέσεων και παραθρησκειών που αρνούνται τις προσευχές για τους κεκοιμημένους, με σχολαστικισμό ! Τι κρίμα είναι να αφήνουν τους νεκρούς τους αβοήθητους, χωρίς προσευχές ! Τι κρίμα, τι φοβερό είναι να πεθαίνουν και να μένουν χωρίς τις προσευχές των ζώντων !
Μεσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τούς κεκοιμημένους η αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι’ αυτούς.
Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε κοινωνία μαζί τους. Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τούς οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τούς εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησίας γι’ αυτούς.
Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται.
Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα• το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Με το δεύτερο Ψυχοσάββατο διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια ( επί γης ) γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς.

Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα : Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Μνημονεύει:
* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
* Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.
Ο Θεός δεν περιορίζεται από τόπο και χρόνο. Γι Αυτόν είναι γνωστά και συνεχώς παρόντα όχι μόνο όσα εμείς αντιλαμβανόμαστε στο παρόν, αλλά και τα παρελθόντα και τα μέλλοντα. Το διατυπώνει λυρικότατα μία προσευχή της Ακολουθίας της θείας Μεταλήψεως, που αποδίδεται στον άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό η στον άγιο Συμεών τον νέο θεολόγο: « Επί το βιβλίον δε σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα σοι τυγχάνει».
Ο Θεός έχει γραμμένες στο βιβλίο της αγάπης του και τις πράξεις που θα γίνουν στο μέλλον, άρα και τις προσευχές που αναπέμπουμε τώρα για πρόσωπα που έζησαν στο παρελθόν. Ως αιώνιος και πανταχού παρών ο πανάγαθος Κύριος μας Ιησούς Χριστός αγκαλιάζει με τη θεία του πρόνοια το άπειρο σύμπαν και τούς ατέρμονες αιώνες. Όλους τους ανθρώπους που έζησαν, ζουν και θα ζήσουν τούς νοιάζεται η αγάπη του• «η γαρ αγάπη του Χριστού συνέχει ημάς» (Β´ Κο 5,14).
Με αυτήν την πίστη αναθέτουμε στην αγάπη και στην αγαθότητα του Θεού «εαυτούς και αλλήλους», τούς ζωντανούς αλλά και τούς κεκοιμημένους μας.
Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής και ορισμένες παρερμηνείες στην Παράδοση της Εκκλησίας
Θα πρέπει, τέλος, να εξηγήσουμε ότι πολλά λάθη από την άγνοια του παρελθόντος έχουν φτάσει ως τις μέρες μας, και θα πρέπει άμεσα να διορθωθούν.
■ Τα μνημόσυνα θα πρέπει να γίνονται την ημέρα που πρέπει, αν αυτό είναι εφικτό, αλλιώς κατ’ οικονομία και μόνο ο ιερέας θα επιτρέψει την τέλεση του νωρίτερα ή αργότερα.
■ Το σπάσιμο γυάλινων αντικειμένων ή άλλων τοιούτων,το σκέπασμα των καθρεφτών και των τηλεοράσεων για άγνωστο λόγο και η απαίτηση των συγγενών από τον ιερέα να κάνει αγιασμό στο σπίτι του αποθανόντος για να φύγει το κακό, είναι άκρως ειδωλολατρικές συνήθειες και είναι καιρός με την καθοδήγηση των ιερέων μας, να εξαλειφθούν από την παράδοση της Εκκλησίας μας.
■ Στα μνημόσυνα παραθέτουμε και ευλογούνται μόνο καλώς βρασμένα κόλλυβα (σιτάρι) ως ενδεικτικά της Αναστάσεως και όχι άλλα υποκατάστατα (κουλουράκια – ψωμάκια – γλυκά κ.τ.λ.). Τα κόλλυβα συμβολίζουν τις αμαρτίες του αποθανόντος κι εμείς όταν τα τρώμε λέμε “ο Θεός να τον συγχωρέσει”.
■ Το πρώτο Σάββατο της Τεσσαρακοστής δεν είναι «Ψυχοσάββατο», αλλὰ εορτάζουμε το «δια κολλύβων» θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.
■ Στα Ψυχοσάββατα μπορούμε να παραθέτουμε κόλλυβα είτε στην Εκκλησία, στον Εσπερινὸ της Παρασκευής και στην Θεία Λειτουργία του Σαββάτου, είτε στα κοιμητήρια, κατόπιν συννενοήσεως με τους ιερείς, το Σαββάτο μετά την Θεία Λειτουργία, είτε και στα δύο. Πρόκειται περί της ιδίας αξίας, αφού η ίδια ακολουθία διαβάζεται.
■ Τα ευλογηθέντα κόλλυβα δεν τα πετάμε ποτέ στα σκουπίδια, παρά μόνο τα μοιράζουμε σε γνωστούς και φίλους εις μνημόσυνο και συγχώρεση του αποθανόντα.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...