ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ
Του Αρχιμανδρίτου Σιλουανού Λάμπρου
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Μητροπόλεως Φωκίδος.
Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ
Του Αρχιμανδρίτου Σιλουανού Λάμπρου
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Μητροπόλεως Φωκίδος.
Έτος 2022 και ο κόσμος αντικρίζει και πάλι έναν ακόμα πόλεμο.
Μια ακόμα τραγωδία με κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Και όλοι εμείς θεατές σε κάτι που σίγουρα δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Πονάει ο άνθρωπος για τον συνάνθρωπο…έστω και αν έχει σκληρύνει. Είναι έμφυτο αυτό. Πονάει, αγανακτεί, οργίζεται, φοβάται, αναρωτιέται, αισθάνεται μικρός και ανασφαλής. Ο νέος πόλεμος στην εποχή μας μας βάζει σε βαθύ στοχασμό, μας ωθεί στο να φιλοσοφήσουμε και να θεολογήσουμε. Πού οδηγείται αλήθεια η ανθρωπότητα; Ο τεχνολογικός πολιτισμός καλπάζει, οι συνθήκες διαβίωσης έχουν βελτιωθεί, οι αποστάσεις ελαχιστοποιήθηκαν, η επιστήμη προοδεύει και κάνει πιο εύκολη την καθημερινότητα και τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, αλλά τελικά η ανθρώπινη ύπαρξη προάγεται; Οι κοινωνίες των ανθρώπων έγιναν τέτοιες που να απολαμβάνει ο άνθρωπος πραγματικά την ζωή του; Πάντως, τα πάθη όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά διογκώνονται μέρα με την ημέρα. Θα περιμέναμε η επιστημονική πρόοδος να φέρει πρόοδο καί στην αλληλεγγύη μεταξύ των λαών, θα περιμέναμε ένα πνεύμα παγκοσμιότητας, ενότητας μεταξύ των ανθρώπων, αλλά αντ’ αυτού άκρατος εγωισμός και «γιγαντισμός».
Ο άνθρωπος θεωρεί ότι μπορεί αν υπερβεί τα όποια όριά του και να αντικαταστήσει και αυτόν τον Δημιουργό του. Σημειώνει ο καθηγητής Μιλτιάδης Κωνσταντίνου: « …στο γεμάτο καλώδια και κεραίες σύγχρονο κόσμο, η επικοινωνία και η αλληλοκατανόηση μεταξύ των ανθρώπων είναι το ίδιο προβληματικές, όπως και στην αρχέγονη εποχή. Σήμερα όμως τα πράγματα είναι ακόμη πιο επικίνδυνα, καθώς τα καταπληκτικά επιτεύγματα της σύγχρονης τεχνολογίας ανοίγουν στον άνθρωπο όχι μόνον την προοπτική της ευημερίας, αλλά και της ολοκληρωτικής καταστροφής. Η ανθρωπότητα θα πρέπει να εκτιμήσει σωστά τα επιτεύγματα αυτά πριν φτάσει σε αρκετό ύψος, ώστε κάθε νέο πλιθί να αποτελεί σοβαρή απειλή για την ισορροπία του. Ίσως το πυργόμορφο σχήμα των πυρηνικών εργοστασίων είναι στην προκειμένη περίπτωση προφητικό». Έτσι σχολιάζει την περικοπή της Γενέσεως σχετικά με τον Πύργο της Βαβέλ, τον Πύργο της «Σύγχυσης». Η έπαρση και η τάση για εξουσία, η φιλαυτία και ο άκρατος εγωκεντρισμός έφερε και φέρνει τον άνθρωπο στον διχασμό σε σχέση με τον Θεό του, τον συνάνθρωπό του, ακόμα και με τον ίδιο του τον εαυτό. Ζει ο άνθρωπος μια συνεχή πτωτική πορεία, βιώνει εσωτερική διάσπαση.
Τα ανθρώπινα πάθη δεν αφήνουν τον άνθρωπο να ζήσει ελεύθερος, τον δεσμεύουν, τον απομονώνουν και τον καθιστούν δυστυχή. Ένας νέος πόλεμος στην γειτονιά μας και ας ξεκινήσει η κριτική και κυρίως η αυτοκριτική μας. Έχουμε ενώπιόν μας έναν πόλεμο που ξεκινά και προχωρά «πολιτισμένα», αλλά έχει τις ίδιες τραγικές συνέπειες, όπως κάθε πόλεμος. Ένας πόλεμος ξεκίνησε πάλι και οι πολλοί ζούμε την καθημερινότητα μας κανονικά. Οι εργαζόμενοι πηγαίνουν στις δουλείες τους, οι καθηγητές και οι μαθητές στα σχολεία τους, ο κάθε άνθρωπος τις υποχρεώσεις του και μοιάζουμε έτσι σαν να μην συμπάσχουμε σε ότι συμβαίνει γύρω μας, σαν να μην κατοικούμε τον ίδιο πλανήτη. Κάπου εδώ χρειάζεται να εξετάσουμε την ποιότητα της ανθρώπινης υπόστασής μας. Τί κάνουμε εμείς για όλα τα πράγματα γύρω μας, ποια είναι η στάση μας. Αδύναμοι είμαστε, αλλά έχουμε το μεγάλο όπλο της προσευχής. «Άνω θρώσκω», δηλαδή κοιτώ ψηλά. Δέησή μας είναι οι δυνατοί της γης να πάψουν να υπηρετούν τα αλαζονικά τους σχέδια, να ανοίξουν οι εσωτερικοί τους οφθαλμοί. Να μην σκέπτονται για πόλεμο και κατακτήσεις, αλλά να αγωνίζονται για την επικράτηση της ειρήνης παντού. Αυτήν την ειρήνη επιζητούμε.
«Τό 1962, τόν Μάρτιο μῆνα ὑπηρετοῦσα στό νησί Γυάρο, ἀπέναντι ἀπό τήν Σύρο, στίς φυλακές γιά ἐγκληματίες. Ἕνα Σάββατο, ἐνῶ κοιμόμουν στόν θάλαμο μόνος μου, κατά τά ξημερώματα μοῦ παρουσιάσθηκε στόν ὕπνο ἡ κεκοιμημένη μητέρα μου πού ἦταν πολύ πιστή, καί ὅλος ὁ θάλαμος ἔλαμψε ἀπό φῶς. Μοῦ εἶπε: “Ζῶ, δέν πέθανα”, ἐνῶ εἶχε πεθάνει τό 1958. Συνέχισε: “Νά πᾶς στόν πέμπτο ὅρμο[1]. Ἐκεῖ εἶναι παραχωμένη (θαμμένη) ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας. Θά βρεῖς μία μαρμάρινη πλάκα ἄσπρη. Θά σέ ὁδηγήσω ἐγώ ἀπό ποῦ θά πᾶς. Νά πάρης τήν εἰκόνα”. Μοῦ ἔδειξε τήν τοποθεσία καί τήν πλάκα. Ἀλλά πῶς νά πάω ἐκεῖ;
»Τό πρωΐ πήγαμε νά βάλουμε μπρός τό καΐκι γιά νά κάνουμε περιπολία γύρω ἀπό τό νησί. Ὅμως δέν ἔπαιρνε μπροστά. Ἐγώ τούς ἀνέφερα τό ὄνειρο καί τούς εἶπα ὅτι πρέπει νά πάω στόν πέμπτο ὅρμο.
»Ξεκίνησα μόνος μου. Αἰσθανόμουν σάν νά μέ ὡδηγοῦσε μία ἀόρατη δύναμη. Προχώρησα πενήντα μέτρα στόν δρόμο καί μετά ἔστριψα ἀπότομα πρός τά βράχια. Τά μέρη ἐκεῖνα εἶναι ἀπάτητα καί τά βράχια πολύ ἀπότομα. Μονοπάτια δέν ὑπῆρχαν. Ἀνέβηκα πρίπου 300 μέτρα καί ἔφθασα σέ μία κορυφή. Ἀπό κάτω οἱ κρατούμενοι μέ τόν φύλακα ἀποροῦσαν καί ἔλεγαν: “Μά καλά, αὐτός εἶναι τρελλός, ποῦ ἀνεβαίνει ἐκεῖ πάνω;”.
»Φθάνοντας στόν τρίτο ὅρμο, σκέφθηκα νά καθήσω νά ξεκουραστῶ ἀλλά τά πόδια μου δέν λύγιζαν καί προχώρησα. Εἶχα ἀπό τίς 6 τό πρωΐ πού βάδιζα καί στίς 10 ἔφθασα στόν πέμπτο ὅρμο. Εἶδα ἐκεῖ τήν πλάκα πού εἶχα δεῖ στό ὄνειρό μου. Αἰσθάνθηκα συγκίνηση καί χαρά. Ἄρχισα νά καθαρίζω τά χόρτα καί βρῆκα σέ βάθος μιᾶς πιθαμῆς κάτω ἀπό τήν πλάκα μία παμπάλαια εἰκόνα τῆς Παναγίας μέ τόν Χριστό, διαστάσεων 30 ἐπί 30 ἑκατοστά, ἁπλῆ χωρίς ἀσήμι, ἀλλά φαίνονταν καθαρά τά πρόσωπα. Βρῆκα καί ἕνα καντήλι χωνεμένο.
»Τό μέρος ἐκεῖ ἦταν ἀπόμερο καί ἀκατοίκητο. Ποιός ξέρει πῶς βρέθηκε ἐκεῖ ἡ εἰκόνα.
»Στόν γυρισμό δέν κατάφερα νά γυρίσω ἀπό τόν ἴδιο δρόμο, γιατί ἦταν ἀπότομος˙ φοβήθηκα μήν πέσω στόν γκρεμό καί σκοτωθῶ. Πῆγα ἀπό ἄλλο μέρος, βάδισα πέντε χιλιόμετρα καί ἔφθασα στίς 5 τό ἀπόγευμα στόν θάλαμο πού ἔμενα.
»Ὅταν μέ εἶδαν οἱ συνάδελφοί μου ἐξεπλάγησαν καί προσκύνησαν τήν εἰκόνα. Μετά πήγαμε στόν Μητροπολίτη Σύρου, ἀναφέραμε τά σχετικά, ἀλλά οὔτε ἐκεῖ ἤξεραν πῶς βρέθηκε ἡ εἰκόνα σ᾿ ἐκεῖνο τό ἐρημικό μέρος, οὔτε κανείς κάτοικος γνώριζε ἂν ὑπῆρχε Μοναστήρι ἢ Ἐκκλησία στό μέρος πού βρέθηκε ἡ εἰκόνα. Τότε κάναμε ἐκεῖ ἕνα μικρό παρεκκλήσι, βάλαμε εἰκόνες καί ἀνάβαμε καντήλι. Ἀπό τό σημεῖο αὐτό φαίνεται ἀπέναντι ὁ Σταυρός τῆς Παναγίας τῆς Τήνου».
[1]. Λόφοι πού συγκλίνουν στήν θάλασσα, ὅπως στό Ἅγιον Ὄρος.
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Ασκητές μέσα στον κόσμο» και την ενότητα: «Θαυμαστά και διδακτικά περιστατικά», ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 2008, Κεντρική διάθεση βιβλίου: Ιερόν Ησυχαστήριον «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος», Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής)
«Οὐδὲν ἐστίν ἔξωθεν τοῦ ἀνθρώπου εἰσπορευόμενον εἰς αὐτὸν ὁ δύναται αὐτὸν κοινῶσαι, ἀλλὰ τὰ ἐκπορευόμενα ἐστὶ τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον» (Μρ. 7, 15).
Αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν θέλουν νὰ νηστεύουν, τὰ ἑρμηνεύουν μὲ τὸν δικό τους τρόπο. Λένε πὼς δὲν ὑπάρχουν φαγητὰ ἀκάθαρτα, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν νηστεύουν. Εἶναι σωστὸ αὐτὸ ποὺ λένε;
Ὄχι, καθόλου δὲν εἶναι σωστό. Λέγοντας αὐτὸ, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία δὲν ἐννοεῖ ὅτι ὑπάρχουν φαγητὰ ποὺ κάνουν τὸν ἄνθρωπο ἀκάθαρτο, ὅτι ὑπάρχουν τρόφιμα ἀκάθαρτα. Τίποτα ἀπ’ αὐτὰ ποὺ δημιούργησε ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἀκάθαρτο, ὅλα εἶναι καθαρὰ καὶ καλὰ λίαν», ἂν τὰ δεχόμαστε μὲ εὐχαρίστηση, καὶ κανένα φαγητὸ ποὺ μπαίνει στὸ στόμα μας δὲν μᾶς κάνει ἀκάθαρτους, διότι τίποτα ποὺ μπαίνει στὸν ἄνθρωπο ἀπὸ ἔξω δὲν μπορεῖ νὰ τὸν κάνει ἀκάθαρτο.
Ποιὰ εἶναι αὐτὰ ποὺ μπαίνουν μέσα μας;
Εἶναι οἱ ἐπιδράσεις ποὺ δεχόμαστε ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἂν οἱ ἄνθρωποι μᾶς βρίζουν, μᾶς προσβάλλουν, μᾶς ταπεινώνουν, αὐτὸ δὲν μᾶς κάνει ἀκάθαρτους. Ἂς τοὺς ἀφήσουμε νὰ μᾶς βρίζουν, νὰ μᾶς κακολογοῦν καὶ νὰ μᾶς συκοφαντοῦν, δὲν πρέπει αὐτὸ νὰ μᾶς ἐνοχλεῖ καὶ νὰ μᾶς κάνει ἀκάθαρτους. Μᾶς κάνουν ἀκάθαρτους ἐκεῖνα, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ μέσα μας.
Ποιὰ εἶναι αὐτὰ, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ μέσα μας;
Πρῶτα ἀπ’ ὅλα εἶναι τὰ λόγια μας. Ἂν τὰ λόγια αὐτὰ εἶναι ἄσχημα, ἂν τὸ στόμα μας, μὲ τὸ ὁποῖο λαμβάνουμε τὸ ἄχραντο Σῶμα καὶ τὸ τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀνοίγει γιὰ νὰ λέμε διάφορες βρισιὲς καὶ αἰσχρολογίες, αὐτό μᾶς κάνει ἀκάθαρτους. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ βρίζει, τὸν ἑαυτὸ του βρίζει, καὶ αὐτὸς ποὺ συκοφαντεῖ τὸν πλησίον του, τὸν ἑαυτὸ του συκοφαντεῖ καὶ φανερώνει μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο τὴν ρυπαρότητα καὶ τὴν ἀκαθαρσία τῆς ψυχῆς του. Αὐτὸς ποὺ βρίζει, μιαίνει τὸν ἑαυτό του καὶ ὄχι ἐκεῖνον ποὺ βρίζει.
Μᾶς κάνουν ἀκάθαρτους, ὅλα ἐκεῖνα ποὺ βγαίνουν ἀπὸ μέσα μας. Καὶ ἀπὸ μέσα μας βγαίνουν, ὄχι μόνο τὰ λόγια ἀλλὰ καὶ οἱ πράξεις καὶ γενικὰ ὅλη ἡ συμπεριφορά μας. Τὰ λόγια, τὰ ἔργα, ἀκόμα τὸ βλέμμα μας φανερώνουν τὴν κατάσταση ποὺ βρίσκεται ἡ ψυχή μας. Ἂν τὰ λόγια μας εἶναι γεμάτα κακίες καὶ συκοφαντίες, ἂν τὰ ἔργα μας δὲν εἶναι καθαρὰ καὶ ὅλη ἡ συμπεριφορά μας δείχνει τὴν κακία, τὴν ὑπερηφάνεια, τὴ μεγαλομανία καὶ τὴν τάση νὰ προβάλλουμε τὸν ἑαυτό μας, αὐτό μᾶς κάνει ἀκάθαρτους.
Γινόμαστε ἀκάθαρτοι, ὅταν ἡ ζωή μας μοιάζει μὲ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, γιὰ τοὺς ὁποίους ὁ ἅγιος προφήτης Δαβὶδ λέει στὸν 72ο ψαλμό του: «Διὰ τοῦτο ἐκράτησεν αὐτοὺς ἡ ὑπερηφανία, περιεβάλοντο ἀδικίαν καὶ ἀσέβειαν ἑαυτῶν, ἐξελεύσεται ὡς ἐκ στέατος ἡ ἀδικία αὐτῶν, διῆλθον εἰς διάθεσιν καρδίας· διενοήθησαν καὶ ἐλάλησαν ἐν πονηρίᾳ, ἀδικίαν εἰς τὸ ὕψος ἐλάλησαν· ἔθεντο εἰς οὐρανὸν τὸ στόμα αὐτῶν καὶ ἡ γλώσσα αὐτῶν διῆλθεν ἐπὶ τῆς γῆς» (Ψαλ. 72, 6-9)
Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺ ἡ γλῶσσα τους εἶναι τόσο μεγάλη, ποὺ σαρώνει τὴν γῆ. Ἂν λοιπὸν εἴμαστε σὰν τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ περιγράφει στὸν ψαλμὸ του ὁ προφήτης Δαβίδ, ἂν ἡ γλώσσα μας σαρώνει τὴν γῆ, ἂν οἱ πράξεις μας φανερώνουν τὴν ὑπερηφάνεια, τὴν ἔπαρση καὶ τὴν ἀναισθησία, ἂν ὁ νοῦς μας δὲν εἶναι συγκεντρωμένος καὶ γυρίζει παντοῦ, ἂν ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τοὺς εἰρωνευόμαστε, τοὺς συκοφαντοῦμε καὶ τοὺς κουτσομπολεύουμε, τότε κάνουμε τοὺς ἑαυτούς μας ἀκάθαρτους.
Οἱ πράξεις μας αὐτὲς ποὺ βγαίνουν ἀπὸ μέσα μας, ὄχι μόνο ἀπὸ τὸ στόμα μας βγαίνουν ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό μας, ἀπὸ τὸ πνεῦμα μας καὶ ἀποκαλύπτουν στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους τὴν πνευματική μας ὑπόσταση. Τὴν ἀκαθαρσία τοῦ πνεύματός μας τὴν βλέπουν οἱ ἄνθρωποι. Αὐτή μᾶς κάνει ἀκάθαρτους. Οἱ ἄνθρωποι μᾶς βλέπουν μέσα στὸ θολὸ φῶς, μέσα στὸ σκοτεινὸ φῶς τῆς ψυχῆς μας. Αὐτὸ τὸ σκοτεινὸ φῶς μᾶς μιαίνει.
Ἀντίθετα, πρέπει νὰ ζοῦμε καὶ νὰ ἐνεργοῦμε ἔτσι, ὥστε νὰ ἐκπέμπουμε τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ, τὴν εὐωδία του καὶ ὄχι τὴν κακία, τὴν ὑπερηφάνεια, τὴν ἔπαρση, τὴν συκοφαντία, ποὺ ὅλα αὐτὰ εἶναι ἀκαθαρσία. Αὐτὸ νὰ θυμόμαστε. Τίποτα ἀπ’ αὐτὰ ποὺ μπαίνουν μέσα μας ἀπὸ τὸ στόμα μας, δὲν μποροῦν νὰ μᾶς κάνουν ἀκάθαρτους. Μᾶς κάνουν ἀκάθαρτους, αὐτὰ ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὸ στόμα μας καὶ κάνουν φανερὸ στοὺς ἄλλους τὸ ἐσωτερικό μας εἶναι. Νὰ τὸ θυμάστε, νὰ εἶστε πράοι καὶ ταπεινοὶ, γιὰ νὰ ἐκχέεται ἀπὸ μέσα σας τὸ Φῶς καὶ ἡ εὐωδία τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 28η Φεβρουαρίου 2022
ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΑΜΕΡΟΥΝ κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟ
Σεβασμιώτατε ευλογείτε, την ευχή σας, καλό Τριώδιο και καλή Σαρακοστή.
Πολύ θα θέλαμε να δώσουμε ένα τέλος, εν όψει μάλιστα της εισόδου μας στην κατανυκτική περίοδο του Τριώδιου, στην, ως μη όφειλε, δημιουργηθείσα θλιβερή αντιπαράθεση με διαδοχικές δημοσιεύσεις, μεταξύ Υμών και της Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Μετά από πολλή περίσκεψη καταλήξαμε, ότι δεν έχουμε δικαίωμα να σιωπήσουμε, γι’ αυτό και θεωρήσαμε αναγκαίο να επανέλθουμε, διότι με πολύ θλίψη διαπιστώσαμε από τα δημοσιεύματά σας, ότι δίδετε μια παραπλανητική εικόνα της λειτουργίας του Γραφείου μας, ενώ πολλά από όσα εγράφησαν, τόσο από το Γραφείο μας, όσο και από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας, είτε αγνοήθηκαν, είτε διαστρεβλώθηκαν.
Πιο συγκεκριμένα:
1. Γράφετε: «Οι ιθύνοντες νόες του ‘Γραφείου Αιρέσεων και Παραθρησκειών’ της ως άνω Μητροπόλεως….να σταματήσουν να υβρίζουν, εργολαβικώς, την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και να κρίνουν και να κατακρίνουν τις αποφάσεις των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων». Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας σας παρεκάλεσε να αποδείξετε μέ παράθεση στοιχείων, «πότε εξυβρίσθη υπό του Γραφείου μας τό Σεπτόν Οικουμενικόν μας Πατριαρχείον καί μέ ποίες ύβρεις». Δυστυχώς δεν λάβαμε καμία απάντηση. Σας πληροφορούμε, ότι με πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι δεν είμαστε αλάθητοι, προσπαθούμε με φόβο Θεού να είμαστε ακριβείς στις κρίσεις μας και ευγενείς στις διατυπώσεις μας, στηλιτεύοντας τις πλάνες και τις κακοδοξίες και εκφράζοντας ελεύθερα τις προσωπικές μας απόψεις, σεβόμενοι τα ανθρώπινα πρόσωπα.
2. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας σας παρεκάλεσε να προσκομίσετε αποδείξεις, ότι το φρικώδες αυτό έργον της εξυβρίσεως το διαπράττει το Γραφείο μας «εργολαβικώς», δηλαδή επί οικονομική αμοιβή. Εσείς όμως διαστρέψατε δυστυχώς την έννοια της λέξεως «εργολαβικώς», παραθέτοντας ένα επιλεκτικό απόσπασμα από το λεξικό του Δημητράκου με τη δευτερεύουσα σημασία της λέξεως. Γράψατε: «Θα θέλαμε να πληροφορήσουμε τον άγιο Πειραιώς ότι το επίρρημα εργολαβικώς παράγεται εκ του ρήματος ἐργολαβέω-ῶ, που μεταξύ των άλλων σημαίνει «ἐκτελῶ μετὰ σπουδῆς ἐργῶδές τι ἔργον» (Δ. Δημητράκου, ΜΕΓΑ ΛΕΞΙΚΟΝ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, τ. 6, σ. 2937). Και δεν ενέχει, ασφαλώς, η αναφορά μας την υπόνοια του χρηματισμού και της συναλλαγής». Δυστυχώς για σας, η σημασία του ρήματος εργολαβέω-ώ, στο λήμμα του Λεξικού Δ. Δημητράκου Α.Ε., Τόμος τέταρτος, σελ. 2937, που επικαλείσθε είναι: «αναλαμβάνω την εκτέλεσιν έργου τινός επ’ ορισμένη αμοιβή. Κατ’ αποκοπήν εκτελώ εργολαβικώς έργον τι. Επαγγέλομαι τον εργολάβον», γεγονός που δεν σας τιμά, εφ’ όσον επικαλείσθε δήθεν στοιχείο, που το αποκρύπτετε !!!
3. Μας εξομοιώσατε με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και τις διάφορες σέκτες, διότι όπως γράφετε «οι απαρτίζοντες το συγκεκριμένο Γραφείο απομονώνουν λέξεις και φράσεις από τη συνάφεια ενός κειμένου, τις διαστρέφουν και τις ερμηνεύουν κατά τη δική τους λογική, παρουσιάζοντας μια ανεστραμμένη πραγματικότητα ή, επί το λαϊκότερο, το άσπρο ως μαύρο και τη μέρα ως νύκτα». Περιμέναμε να μας παρουσιάσετε έστω και ένα παράδειγμα «απομονώσεως λέξεων και φράσεων και διεστραμμένης ερμηνείας», ωστόσο και πάλι δεν μπορέσατε να στοιχειοθετήσετε και να αποδείξετε με συγκεκριμένες παραθέσεις, ότι όντως ευσταθεί η εν λόγω βαρύτατη κατηγορία. Αντίθετα μάλιστα συνεχίσατε να αφήνετε να αιωρείται η εντύπωση, ότι είμαστε μία ομάδα, αν όχι επικίνδυνη, τουλάχιστον γραφική, για την Εκκλησία. Ίσως να πιστεύετε ότι λανθασμένα ερμηνεύσαμε τις φράσεις σας: «το πρόβλημα είναι πρωτίστως εσωτερικό μας», «υπάρχουν εντός του Σώματος της Ιεραρχίας αδελφοί, που φρονούν ότι η Εκκλησία της Ρωσίας καλώς πράττει και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας βρίσκεται εν αδίκω», «έχουμε πρόβλημα ταυτότητος και υποστάσεως, και ας μην φανεί σκληρός ο λόγος, πρόβλημα πίστεως». Πέστε μας λοιπόν, τι σημαίνουν οι παρά πάνω φράσεις σας και που δώσαμε λανθασμένες ερμηνείες.
4. Για να σας διαλύσουμε την παραμορφωμένη εικόνα που έχετε σχηματίσει για το έργο μας, σας γνωρίζουμε ότι το Γραφείο επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών της Ιεράς Μητροπόλεως μας, εργάζεται εδώ και πάνω από δέκα χρόνια, με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας, αφιλοκερδώς, διακονώντας, με υψηλό αίσθημα ευθύνης και με γνώμονα την αγιοπατερική μας Παράδοση, την οριοθέτηση της Ορθοδόξου πίστεως, την κατάδειξη των πολυπληθών αιρέσεων και ιδίως της παναιρέσεως του Οικουμενισμού, που λυμαίνονται την πατρίδα μας, ενώ παράλληλα ασχολείται και με άλλης φύσεως καυτά θέματα, που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία μας. Όλο αυτό το έργο συντελέσθηκε με την Χάρη του Θεού και συνεχίζει να συντελείται μέχρι σήμερα με δεκάδες Συνέδρια, Ημερίδες και αντιαιρετικά Σεμινάρια. Επίσης με αντιαιρετικά φυλλάδια, με πάνω από 700 ανακοινώσεις, άρθρα, μελέτες, μονογραφίες, επιστολές και υπομνήματα, δημοσιευθέντα σε Εγκυκλίους της Ιεράς Μητροπόλεώς μας προς τις Ενορίες, στο διαδίκτυο, σε περιοδικά σε θρησκευτικές εφημερίδες και με άλλες δραστηριότητες. Το έργο μας αυτό στα δέκα και πλέον χρόνια της λειτουργίας του έχει επαινεθεί ποικιλότροπα από υψηλά ιστάμενα εκκλησιαστικά πρόσωπα, θεσμικούς φορείς και τους πολυπληθείς αναγνώστες μας. Οι μερικών χιλιάδων σελίδων ανακοινώσεις μας αποτελούν περίπτωση θεολογικής Αντιρρητικής Γραμματείας για την αντιμετώπιση των αιρέσεων και όχι μόνον. Γι’ αυτό γινόμαστε συχνά αποδέκτες αιτημάτων από φορείς και πρόσωπα, να αποκτήσουν αυτό το πολύτιμο και χρήσιμο αρχείο. Άλλωστε όλες οι Ι. Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος με πρόταση της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων έχουν, ή πρέπει να έχουν Γραφείο Αιρέσεων.
5. Επισημάναμε στην ανακοίνωσή μας (14.2.2022), ότι ο Μακ. κ. Θεόδωρος «προχώρησε στην αναγνώριση του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, παραβιάζοντας όμως το Συνοδικό Σύστημα». Και τούτο διότι όφειλε προηγουμένως, προτού δηλαδή προχωρήσει σε οποιαδήποτε απόφαση, να συγκροτήσει Σύνοδο και να εξετάσει συνοδικά όλες τις παραμέτρους του χορηγηθέντος Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, (ιεροκανονικές, ιστορικές, γεωπολιτικές, εκκλησιολογικές κ.λ.π.) και στη συνέχεια το συνοδικό σώμα, (και όχι αυτός μονομερώς), να λάβει τις ορθές αποφάσεις. Η απάντησή σας στην εν λόγω επισήμανσή μας ήταν και στις δύο δημοσιεύσεις σας περίπου η ίδια: «Στην εν λόγω Σύνοδο δεν εκφράστηκε καμία απολύτως διαφωνία από τους αγίους Αρχιερείς για το θέμα της αναγνωρίσεως της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας εκ μέρους του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ. κ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ», και «δεν εκφράστηκε ΑΠΟΛΥΤΩΣ καμία αντίρρηση ή διαφορετική σκέψη περί του θέματος της Ουκρανικής Αυτοκεφαλίας». Οι απαντήσεις σας αυτές δυστυχώς δείχνουν, ή ότι δεν γνωρίζετε, πως λειτουργεί το Συνοδικό Σύστημα, ή εσκεμμένα προσπαθείτε να συγκαλύψετε το λάθος του προϊσταμένου σας με υπεκφυγές. Σας ερωτούμε: Πότε λειτουργεί ορθά το Συνοδικό Σύστημα; Όταν ο προκαθήμενός μιάς Τοπικής Εκκλησίας λαμβάνει μονομερώς αποφάσεις για μείζονος σημασίας θέματα, (όπως εν προκειμένω το Ουκρανικό), χωρίς να συγκαλέσει προηγουμένως Σύνοδο, ή όταν, προτού λάβει την οποιαδήποτε απόφαση, συγκαλεί προηγουμένως Σύνοδο, για να αποφασίσει αυτή από κοινού με τον προκαθήμενο, όπως ρητώς προβλέπει ο ΛΔ΄ Ιερός Κανών των Αγίων Αποστόλων;
6. Ισχυρίζεσθε ακόμη ότι είναι «απρέπεια να υποδεικνύεται στο Δευτερόθρονο Πατριαρχείο πώς θα πρέπει να πορεύεται και να ενεργεί». Με τον ισχυρισμό σας αυτό, εμμέσως πλην σαφώς, αφήνετε να εννοηθεί, ότι το Γραφείο μας έχει υπερβεί τα όρια των αρμοδιοτήτων του. Προφανώς θα μας θέλατε άφωνους και άβουλους, να παρακολουθούμε τις εκκλησιαστικές εξελίξεις χωρίς λόγο. Αγνοείτε, φαίνεται, ότι όλοι έχουμε λόγο στην Εκκλησία και κανένας, όσο υψηλό εκκλησιαστικό αξίωμα και αν έχει, δεν βρίσκεται υπεράνω κριτικής. Εδώ, Σεβασμιώτατε, δεν είναι Βατικανό, για να αποφασίζει ο κάθε Προκαθήμενος, όπως ο Πάπας, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν, αλλά ο υπηρέτης του λαού του Θεού στον οποίο οφείλει να λογοδοτεί, σύμφωνα με τον θεόπνευστο λόγο του αποστόλου: «έτοιμοι δε αεί προς απολογίαν παντί τω αιτούντι υμάς λόγον περί της εν υμίν ελπίδος», (Α΄ Πετρ. 3,15). Το αξίωμα του Επισκόπου στην Εκκλησία, δεν είναι αυτοσκοπός, ούτε εξουσία, αλλά διακονία του λαού του Θεού: «Το Πνεύμα το Άγιον έθετο επισκόπους, ποιμαίνειν την Εκκλησίαν του Κυρίου και Θεού» (Πραξ.20,28). Η λέξη «ποιμαίνειν» δε σημαίνει «εξουσιάζειν», αλλά διακονείν. Αν μελετούσατε καλύτερα την Εκκλησιαστική μας Ιστορία, θα διαπιστώνατε, ότι ουδέποτε υπήρξε εποχή όπου Επίσκοποι, ή Πατριάρχες έκαναν ό,τι ήθελαν, χωρίς να λογοδοτούν σε κανέναν. Απλοί κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί, όταν διαπίστωναν ότι ο Επίσκοπός τους, ή ακόμα και Σύνοδοι Επισκόπων, παρεξέκκλιναν από την πίστη, ασκούσαν δριμύτατο έλεγχο. Χάρις σ’ αυτή την πρακτική διασώθηκε η Ορθόδοξη πίστη μας. Έστω για παράδειγμα ο έλεγχος και η αποδοκιμασία του συνόλου σχεδόν των Επισκόπων, που έλαβαν μέρος στην Ψευδοσύνοδο της Φεράρας – Φλωρεντίας, (1438-1439) και είχαν υπογράψει την «ένωση» με τους παπικούς. Ο πιστός λαός τους αποδοκίμασε όταν έφθασαν στην Κωνσταντινούπολη και τους ανάγκασε να μετανοήσουν, φωνάζοντας από τα πλοία «η γλώσσα μας που είπε το ναι, ας ξεριζωθεί. Το χέρι μας που υπέγραψε, ας κοπεί»!
Φαίνεται ακόμη να αγνοείτε την σημαντική συνοδική απόφαση της Συνόδου των Πατριαρχών του 1848, σύμφωνα με την οποία «… παρ’ ημίν ούτε Πατριάρχαι, ούτε Σύνοδοι εδυνήθησαν ποτέ εισαγαγείν νέα, διότι ο υπερασπιστής της θρησκείας εστίν αυτό το σώμα της Εκκλησίας, ήτοι αυτός ο λαός, όστις εθέλει το θρήσκευμα αυτού αιωνίως αμετάβλητον και ομοειδές τω των Πατέρων αυτού». Λησμονείτε ακόμη ότι οι μεγαλύτερες αιρέσεις είχαν διατυπωθεί (και) από Πατριάρχες, (Νεστόριος, Διόσκουρος, Σεβήρος, Καλέκας κ.α.) και αλλοίμονο αν όλοι αυτοί οι αιρετικοί Πατριάρχες ήταν υπεράνω κριτικής. Δεν θα υπήρχε σήμερα Ορθοδοξία! Να σας θυμίσουμε ακόμη ότι στην Εκκλησιαστική μας Ιστορία υπάρχει μία σειρά από ψευδείς και ληστρικές Συνόδους, οι οποίες ενώ είχαν εξωτερικώς άψογη συγκρότηση και οι αποφάσεις των είχαν παρθεί σχεδόν ομόφωνα από τους συμμετέχοντες επισκόπους, εν τούτοις δεν έγιναν αποδεκτές από την αλάνθαστη δογματική συνείδηση του πιστού λαού του Θεού και απορρίφθηκαν.
7. Σας ενόχλησε ακόμη η φράση μας: «Σε αντίθετη περίπτωση να ηγηθεί ο ίδιος, [ο Μακ. κ. Θεόδωρος], Συνάξεως των Προκαθημένων, ή και Πανορθοδόξου Συνόδου, η οποία θα δώσει την λύση στο τρομακτικών διαστάσεων πρόβλημα». Δεν γνωρίζετε, Σεβασμιώτατε, ότι η συγκρότηση Οικουμενικών Συνόδων δίχως τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως μαρτυρείται πολλάκις στην Εκκλησιαστική μας Ιστορία; Η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος συγκροτήθηκε χωρίς την συμμετοχή του αιρετικού Πατριάρχη Μακεδονίου. Το ίδιο και η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος συγκροτήθηκε από τον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας άγιο Κύριλλο, χωρίς τη συμμετοχή και την προεδρεία του αιρετικού Νεστορίου, τότε Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Άλλωστε εμείς παρακαλέσαμε τον Μακαριώτατο να υποβάλει θερμή παράκληση στο παν. Οικουμενικό Πατριάρχη να συγκαλέσει την Πανορθόδοξη Σύνοδο, διότι ασφαλώς έχει αυτό το κανονικό δικαίωμα ο παναγιώτατος βάσει των Ιερών Κανόνων, το οποίο και σεβόμεθα και ουδόλως αμφισβητούμε. Διότι ως Πρόεδρος αποτελεί τον συντονιστή των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
8. Επισημάναμε ακόμη ότι ο Μακ. κ. Θεόδωρος ήρθε «σε ευθεία αντίφαση με τον ίδιο τον εαυτό του». Και τούτο διότι «στο παρελθόν κατ’ επανάληψη δήλωνε επισήμως σε συνεντεύξεις και άλλες δημόσιες εμφανίσεις του, ‘ότι η Ουκρανική Εκκλησία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας’. Και ξαφνικά στις 8 Νοεμβρίου 2019 δήλωσε, ότι αναγνωρίζει την ουκρανική σχισματική ομάδα, άρχισε να μνημονεύει τον ‘Προκαθήμενό’ της στις ιερές ακολουθίες και τον δέχθηκε σε ευθεία ευχαριστιακή κοινωνία». Δεν μας απαντήσατε, που οφείλεται η ξαφνική αλλαγή της στάσης του προς τον κανονικό και παγκοσμίως αναγνωρισμένο Προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας κ. Ονούφριο».
9. Σας ρωτάμε ακόμη: Βλέπετε εσείς άλλον τρόπο επίλυσης του μεγάλου προβλήματος που δημιουργήθηκε με την αντικανονική απόδοση Αυτοκεφαλίας εκτός από την συγκρότηση Πανορθόδοξης Συνόδου; Μακάρι, έστω και τώρα, να συνειδητοποιήσετε, τόσον Εσείς όσον και ο Προϊστάμενός σας, τη βασική και θεμελιώδη αυτή αλήθεια. Ότι δηλαδή η κανονική και Συνοδική μας Παράδοση ομόφωνα μαρτυρεί ότι η συνοδική επίλυση τέτοιου είδους πανορθοδόξων ζητημάτων είναι ο μόνος ασφαλής και νόμιμος τρόπος επιλύσεως. Άλλωστε η πρόταση αυτή, (Πανορθοδόξου Συνόδου), δεν είναι μόνο δική μας, αλλά της συντριπτικής πλειοψηφίας των Προκαθημένων. Εμείς δεν θεωρούμε απαράδεκτη την χορήγηση της Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία, αλλά τον τρόπο με τον οποίο χορηγήθηκε και τα πρόσωπα στα οποία δόθηκε. Κατ’ αρχήν ούτε ρωτήθηκαν, ούτε συμφώνησαν όλοι οι Προκαθήμενοι των τοπικών Εκκλησιών με τον τρόπο που χορηγήθηκε η Αυτοκεφαλία. Αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία διαφώνησε. Και το σημαντικότερο: Δεν ρωτήθηκε η ίδια η κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας, υπό τον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο. Επίσης αμφισβητείται και η χειροτονία των πρόσωπων στα οποία δόθηκε.
10. Κάνετε μεγάλο λάθος, αν νομίζετε ότι «παίζουμε το παιχνίδι» της Ρωσίας, και ότι είμαστε ρωσόφιλοι. Προφανώς, είτε αγνοείτε, είτε αποσιωπάτε την κριτική που ασκούμε τακτικά στην Εκκλησία της Ρωσίας για τα οικουμενιστικά της ανοίγματα. Πρόσφατα ο Ποιμενάρχης μας σχολίασε με αυστηρότητα την συμμετοχή του Μητροπολίτη κ. Ιλαρίωνα σε συμπροσευχή με αιρετικούς Παπικούς σε παπικό ναό. Και ασφαλώς θεωρούμε εγκληματική την πολεμική επίθεση στον Ουκρανικό λαό, την οποία και καταδικάζουμε.
11. Γράφετε ακόμη: «Διαφεύγει όμως της προσοχής μου, αν το Γραφείο της Ι. Μ. Πειραιώς έχει εξετάσει, εν τη θεοσδότω ελευθερία του πνεύματος και εν τω κανονικώ πλαισίω, τη λειτουργία του Συνοδικού Θεσμού στο Πατριαρχείο της Μόσχας σήμερα. Θα επιθυμούσα τα φώτα του Γραφείου σε αυτό το θέμα, εκτός εάν και σε αυτό θέμα έχουμε και πάλι το φαινόμενο του μονόπλευρου ‘πνευματικού πόνου’ ή αν ο ‘πνευματικός αυτός πόνος’ περιορίζεται και εξαντλείται μόνο στη ζώνη της διακεκαυμένης Αφρικής». Παρακολουθούμε, όσο αυτό μας είναι εφικτό, την εκκλησιαστική ειδησεογραφία από τα ελληνικά ιστολόγια, διότι δυστυχώς δεν γνωρίζουμε την ρωσική γλώσσα, για να μπαίνουμε σε ρωσικά ιστολόγια. Όταν διαπιστώνουμε παραβίαση του Συνοδικού Συστήματος στο Πατριαρχείο της Ρωσίας, την αποδοκιμάζουμε και την στηλιτεύουμε. Επομένως ο «πνευματικός πόνος» μας δεν είναι «μονόπλευρος», αλλά σφαιρικός.
12. Επαινούμε το γεγονός ότι το Αλεξανδρινό Πατριαρχείο δεν ανταπέδωσε την ίδρυση της Ρωσικής πατριαρχικής Εξαρχίας στην Αφρική με την δημιουργία αντίστοιχης Αλεξανδρινής Εξαρχίας στη Ρωσία. Επαινούμε επίσης το γεγονός ότι το Αλεξανδρινό Πατριαρχείο δεν έπαυσε να μνημονεύει τον Μακ. Πατριάρχη της Ρωσίας, ούτε χαρακτήρισε κάποιο κληρικό της Ρωσικής Εκκλησίας ως αιρετικό και σχισματικό, όπως απαραδέκτως έπραξε το Πατριαρχείο της Ρωσίας.
13. Τέλος εις ό,τι αφορά το παρά κάτω σχόλιό σας: «Ο ίδιος ο ΣΤ΄ κανόνας της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, τον οποίον παραδόξως (!!!) ο άγιος Πειραιώς επικαλείται αναφέρει ρητώς: ‘Ει δε τις καταφρονήσας των κατά τα προδηλωθέντα δεδογμένων, τολμήσειεν ή βασιλικάς ενοχλείν ακοάς,….». Έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής: Τα μέλη του Γραφείου μας δεν έχουμε την πρόθεση να καταφύγουμε ούτε σε κοσμικά, ούτε σε εκκλησιαστικά δικαστήρια. Σας συγχωρούμε από καρδίας για τις πέρα για πέρα άδικες συκοφαντίες, πού διασπείρατε κατά του Γραφείου μας, έχοντας υπ’ όψη μας τον λόγον του Κυρίου, «Μακάριοι εστέ όταν ονειδίσωσιν υμάς…», (Ματθ. 5,11) και ευχόμεθα ο Θεός να σας δώσει ειλικρινή μετάνοια. Η φράση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας: «άλλως θα διεκδικήσουν οι θιγέντες την δικαίωσίν τους αστικώς καί ποινικώς», ας θεωρηθεί ως ρητορικό σχήμα λόγου.
Εξαιτούμενοι τις αρχιερατικές Σας ευχές, ευχόμεθα καλή μετάνοια, καλό Τριώδιο και καλή μεγάλη Τεσσαρακοστή.
Το Γραφείο επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
Ποια συμφέροντα εξυπηρετεί ή επιδιώκει κάθε πλευρά, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε και δεν ξέρω αν έχει και σημασία. Σημασία για μας εδώ χάμω έχει ότι ορθόδοξοι χριστιανοί χτυπούν αδελφούς τους, ορθόδοξους χριστιανούς.
Σημασία επίσης έχει ότι άνθρωποι χτυπούν αδελφούς συνανθρώπους τους - πράγμα που ισχύει σε κάθε έναν από τους πολλούς πολέμους που μαίνονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη μας, κάθε στιγμή.
Πότε θα ξανάρθει ο πόλεμος και στα σπίτια μας, δεν το ξέρουμε (δεν τον έχει ζήσει η γενιά μας - αλλά διπλανές μας χώρες τον έχουν ζήσει σχετικά πρόσφατα). Ας περιμένουμε, χωρίς φόβο. Δόξα τω Θεώ.
Ας σταματήσει η βία επιτέλους.
"Ὁ λέγων ἐν τῷ φωτὶ εἶναι, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῶν, ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν ἕως ἄρτι.
Ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ φωτὶ μένει, καὶ σκάνδαλον ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν· ὁ δὲ μισῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶ καὶ ἐν τῇ σκοτίᾳ περιπατεῖ, καὶ οὐκ οἷδε ποῦ ὑπάγει, ὅτι ἡ σκοτία ἐτύφλωσε τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ".
"Ἀγαπητοί, ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται καὶ γινώσκει τὸν Θεόν.
Ὁ μὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν, ὅτι ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν.
Ἐν τούτῳ ἐφανερώθη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐν ἡμῖν, ὅτι τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν κόσμον ἵνα ζήσωμεν δι᾿ αὐτοῦ.
Ἐν τούτῳ ἐστὶν ἡ ἀγάπη, οὐχ ὅτι ἡμεῖς ἠγαπήσαμεν τὸν Θεόν, ἀλλ᾿ ὅτι αὐτὸς ἠγάπησεν ἡμᾶς καὶ ἀπέστειλε τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἱλασμὸν περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν.
Ἀγαπητοί, εἰ οὕτως ὁ Θεὸς ἠγάπησεν ἡμᾶς, καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν ἀλλήλους ἀγαπᾶν".
"Ἐάν τις εἴπῃ ὅτι ἀγαπῶ τὸν Θεόν, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῇ, ψεύστης ἐστίν· ὁ γὰρ μὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν ὃν ἐώρακε, τὸν Θεόν ὃν οὐχ ἑώρακε πῶς δύναται ἀγαπᾶν;
Καὶ ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔχομεν ἀπ᾿ αὐτοῦ, ἵνα ὁ ἀγαπῶν τὸν Θεὸν ἀγαπᾷ καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ".
Α΄ επιστολή Ιωάννου, κεφ. 2, 9-11, και 4, 7-11,20-21.
Φωτο από το διαδίκτυο.
Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...