Μικρό ἀνθολόγιο περί ταπεινοφροσύνης

Μικρό ἀνθολόγιο περί ταπεινοφροσύνης

 

«Ἡ ταπεινοφροσύνη ἔβαλε τόν τελώνη πάνω ἀπό τόν Φαρισαῖο. Ἡ ὑπερηφάνεια νίκησε καί τίς ἀσώματες δυνάμεις καί τίς ἔκανε διαβολικές. Ἡ ταπεινοφροσύνη καί ἡ ἀναγνώριση τῶν ἁμαρτημάτων, ἔβαλε στόν Παράδεισο τόν ληστή πιό μπροστά ἀπό τούς Ἀποστόλους. Ἄν λοιπόν, αὐτοί πού ὁμολογοῦν τά ἁμαρτήματά τους ἀποκτοῦν τόση παρρησία, οἱ ἄλλοι πού βλέπουν στόν ἑαυτό τους τόσα ἀγαθά καί παρ’ ὅλ’ αὐτά διατηροῦν ταπεινή τήν ψυχή τους, πόσα στεφάνια θά πετύχουν;».

 Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

«Ὅταν εἴμαστε ἀνίκανοι νά ἀναρριχηθοῦμε στίς βουνοκορφές τῆς ἀρετῆς, ἐκεῖνο πού πρέπει νά κάνουμε, εἶναι νά κατεβοῦμε στό φαράγγι τῆς ταπείνωσης. Ἡ ταπείνωση εἶναι ὁ πιό σίγουρος μεσολαβητής μας μπροστά στό θρόνο τοῦ Κυρίου. Τό ταπεινό φρόνημα καί ἡ αὐτομεμψία εἶναι πού θά κάνουν τούς ἔσχατους νά γίνουν πρῶτοι».

Στάρετς Μακάριος

 

1. Εἶπε ὁ ἀββάς Ἀντώνιος στόν ἀββά Ποιμένα, ὅτι ἡ σπουδαιότερη ἐργασία πού ἔχει νά κάνει ὁ ἄνθρωπος εἶναι νά ἀναλαμβάνει τήν εὐθύνη τῶν σφαλμάτων του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί νά ἀναμένει πειρασμό μέχρι τελευταίας του πνοῆς. 

 

2. Εἶπε ἐπίσης:

«Εἶδα ὅλες τίς παγίδες τοῦ διαβόλου ἁπλωμένες πάνω στή γῆ καί στενάζοντας εἶπα:

-«ποιός ἄραγε μπορεῖ νά τίς προσπεράσει αὐτές;

Καί ἄκουσα μιά φωνή νά μοῦ λέει:

-«ἡ ταπεινοφροσύνη»!

 

3.Ἕνας γέροντας εἶπε

-                     Ὅποιος ἔχει ταπείνωση, ταπεινώνει τούς δαίμονες καί ὅποιος δέν ἔχει ταπείνωση, χλευάζεται ἀπό τούς δαίμονες.

           

4. Ρώτησαν ἕνα γέροντα:

- Γιατί χτυπιόμαστε τόσο πολύ ἀπό τούς δαίμονες;
- Ἐπειδή πετᾶμε τά ὅπλα μας, ἀπάντησε ἐκεῖνος, ἐννοῶ τήν ἀτιμία (ἀκενοδοξία ), τήν ταπείνωση, τήν ἀκτημοσύνη καί τήν ὑπομονή.

5. Μιά φορά ἦρθαν κάποιοι στή Θηβαΐδα, σ' ἔνα γέροντα, καί τοῦἔφεραν ἔνα δαιμονισμένο γιά νά τόν θεραπεύσει. Καί ὁ γέροντας, (μολονότι ἀρχικά δέν δεχόταν, θεωρώντας τόν ἑαυτό του ἀνάξιο, τελικά), ἐπειδή πολύ τόν παρακάλεσαν, λέει στό δαίμονα:

- Βγές ἀπό τό πλάσμα τοῦ Θεοῦ!
- Βγαίνω, ἀποκρίθηκε ὁ δαίμονας. Ἀλλά σέ ρωτάω ἕνα πράγμα καίἀπάντησέ μου: Ποιοί εἶναι τά «ἐρίφια» καί ποιοί τά «πρόβατα» (Ματθ. 25:31-33);
- Τά «ἐρίφια» εἶμαι ἐγώ, ἀπάντησε ὁ γέροντας. Ὅσο γιά τά «πρόβατα», ὁ Θεός τά γνωρίζει.
Μόλις ἄκουσε (αὐτά τά ταπεινά λόγια) ὀ δαίμονας, κραύγασε:
- Νά, γιά τήν ταπείνωσή σου βγαίνω!
Καί βγῆκε (ἀπό τόν ἄνθρωπο) τήν ἴδια ὥρα.

Γεροντικό

                          

πηγή

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ Ο ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ

Απόσπασμα από το βιβλίο:

 «Προσφορά στον Σύγχρονο Μοναχισμό»

Αγ. Ιγνατίου Μπριατσιανίνωφ, 

Εκδ. Ι. Μ. Νικοπόλεως και Πρεβέζης. τομ. Α’, σελ. 139-156  

 

 

Εισαγωγή - Η υπακοή χάρισμα

1.   .... Αυτά που είπαμε για τους αναχωρητές και τους εγκλείστους,  ισχύουν και για εκείνους που ζουν με υπακοή σε γέροντα, όπως την βρίσκομε στον αρχαίο μοναχισμό. Τέτοιο πράγμα όμως δεν υπάρχει πια στον καιρό μας.

2.   Ο όσιος Κασσιανός ο Ρωμαίος λέγει,  ότι οι Αββάδες της Αιγύπτου, που αποτελούν την ακμή του μοναχισμού και τους πιο καταπληκτικούς καρπούς του, «μας διαβεβαιώνουν ότι είναι καλό, να έχει κανείς άλλους στην υπακοή του - και να ζει ο ίδιος, όσο σοφός κι αν είναι, με υπακοή! Και το τονίζουν: Ότι αυτό είναι το πιο μεγάλο δώρο και χάρισμα του Αγίου Πνεύματος» (Αγ. Κασσιανού, Κανών Κοινοβιακός, βιβλ.. Β'. κεφ. 3).

 

α.   Απαραίτητη προϋπόθεση

1. Απαραίτητηπροϋπόθεση για μία τέτοια υποταγή είναι να βρεθεί οδηγός πνευματοφόρος, που θα μπορούσε κατά θέλημα τού Πνεύματος

•     να νεκρώσει το αμαρτωλό θέλημα εκείνου που υποτάχθηκε σ’ αυτόν εν Κυρίῳ

•     να τον βοηθήσει, με αυτό το αμαρτωλό θέλημα του, να νεκρώσει και όλα του τα πάθη!

Η καταφθαρείσα φύση και θέληση τού ανθρώπου το έχει μέσα της να ρέπει σε όλα τα πάθη! Είναι λοιπόν φανερό, ότιτην νέκρωση μιας τέτοιας θέλησης, (που την πραγματοποιεί με τρόπο τόσο μεγαλειώδη και τόσο νικηφόρα η θέληση τού Πνεύματος τού Θεού) δεν μπορεί να την πραγματοποιήσει η θέληση ενός πνευματικού οδηγού, που ο ίδιος είναι υποδουλωμένος σε πάθη.

2.    «Αν θέλεις να απαρνηθείς τον κόσμο και να μάθεις να ζεις την ευαγγελική πολιτεία», (έλεγε ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος στους μοναχούς τού καιρού του),   «μη παραδίδεις τον εαυτό σου σε άπειρο η σε γεμάτο πάθη δάσκαλο, γιατί τότε, αντί για τηνΕυαγγελική ζωή, θα μάθεις μία ζωή διαβολική. Γιατί των καλών δασκάλων η διδαχή είναι καλή, ενώ των κακών κακή. Από σπόρους κακούς φυτρώνουν φυτά, που κάνουν πάντα  κακούς  καρπούς.   Εκείνος,  που ενώ είναι τυφλός, αναλαμβάνει να οδηγήσει άλλους, είναι απατεώνας· και όσοι τον ακολουθήσουν θα πέσουν στον λάκκο απώλειας, σύμφωνα με τον λόγο τού Κυρίου, «τυφλός τυφλόν εάν οδηγή αμφότεροι εις βόθυνον πεσούνται» (Ματθ. 13, 14) (Φιλοκ. τομ. Γ', σελ. 242). 

Σε άλλη περίπτωση ο μεγάλος αυτός ασκητής, συμβουλεύοντας τον μοναχό να μην κάνει τίποτε χωρίς ευλογία τού πνευματικού του πατέρα, προσθέτει: «μα να ενεργεί έτσι, μόνο αν ξέρει, ότι ο πνευματικός του πατέρας έχει μέθεξη Αγίου Πνεύματος, ότι δεν θα τού ειπεί ποτέ κάτι το αντίθετο από το θέλημα τού Θεού, αλλά κατά το χάρισμα του, και κατά το μέτρο της αρετής τού υποτακτικού, θα ειπεί πράγματα μόνο ευάρεστα στον Θεό και ωφέλιμα στις ψυχές, γιατί διαφορετικά θα καταντήσει να είναι δούλος ανθρώπων και όχι τού Θεού» (Λόγος 83).

Με αυτό το νόημα ο Απόστολος δίνει την εντολή: Μη γίνεσθε δούλοι ανθρώπων (Α' Κορινθ. 7,23). Αυτός διατάζει, ακόμη και η δουλεία των δούλων στους κυρίους τους να γίνεται πνευματικά, όχι ανθρωπάρεσκα. Ως δούλοι Χριστού, που κάνουν το θέλημα τού Θεού σε ότι έχει σχέση με την προσφορά υπηρεσίας σε ανθρώπους (Εφ. 6, 6). Τώρα, (λέγει ο απόστολος) «ανθρώπους πείθω η Θεόν; η ζητώ ανθρώποις αρέσκειν; ει ανθρώποις ήρεσκον, Θεού δούλος ουκ αν ήμην» (Γαλ. 1, 10). «Ουκ οίδατε ότι ώ παριστάνετε εαυτούς δούλους εις υπακοήν - στον Θεό, η σε ανθρώπους με φρόνημα σαρκικό - δούλοι είσθε εκείνου στον όποιο υπακούετε, η δηλαδή στην αμαρτία και στο σαρκικό φρόνημα «εις θάνατον», η στην αλήθεια τού Θεού προς σωτηρίαν» (Ρωμ. 6, 16);

Η υπακοή κάνει τον υποτακτικό όμοιο με εκείνον στον όποιο υπακούει. Η Αγία Γραφή λέγει: «Και εγκισσήσωσι τα πρόβατα εις τας ράβδους» (Γεν. 30, 39).

β. Παίζουν τον ρόλο

1.  Οι «γέροντες»,  εκείνοι που παίζουν τον ρόλο (χρησιμοποιούμε αυτή την δυσάρεστη λέξη, που ανήκει στη γλώσσα τού κόσμου, για να δείξωμε σαφέστερα ότι το έργο τέτοιων «γερόντων» στην ουσία του, δεν είναι καθόλου λιγότερο ψυχοφθόρο από μία αξιοθρήνητη κωμωδία), των αρχαίων αγίων Γερόντων, χωρίς να έχουν τα πνευματικά χαρίσματα εκείνων — να το ξέρουν, ότι τόσο η καλή τους διάθεση, όσο και οι καλές τούς σκέψεις και ιδέες για το ιερό έργο της μοναχικής υπακοής είναι λανθασμένες. Και ότι ακόμη και ο τρόπος, με τον οποίον σκέπτονται, και αντιλαμβάνονται τα πράγματα, είναι μία αυταπάτη, μία διαβολική πλάνη, που δεν μπορεί να μη γεννήσει ανάλογο καρπό και σ' εκείνον, που ευρίσκεται στην πνευματική τους καθοδήγηση.

2. Η λανθασμένη και ανεπαρκής κατάστασή τους δεν θα μείνει για πολύ απαρατήρητη στον υπό την καθοδήγησή τους άπειρο αρχάριο, αν έχει έστω και λίγο μυαλό και διαβάζει τα ιερά βιβλία με μοναδικό στόχο να βρει την σωτηρία του. Κάποτε αυτό θα φανεί. Και θα γίνει αφορμή μιας ανεπιθύμητης ψυχικής απόστασης, που θα κάνει πολύ δυσάρεστη την σχέση ανάμεσα στον γέροντα και τον μαθητή του, και θα φέρει ψυχολογική αναστάτωση και στους δύο.

•      Είναι  φοβερό, να  παίρνει  κανείς  (αυτόγνωμα και αυθαίρετα!) καθήκοντα,  που ο άνθρωπος μπορεί να εκπληρώσει μόνον με την δύναμη και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος.

•      Είναι φοβερό,  να φαντάζεται κανείς ότι είναι δοχείο τού Αγίου Πνεύματος, ενώ ακόμη δεν έχουν διακοπή  οι σχέσεις του με τον σατανά·  και αυτό το «δοχείο» δεν έχει ακόμη παύσει να μολύνεται από ενέργειες τού σατανά.

•  Είναι φοβερό και φρικτό πράγμα μία τέτοια υποκρισία, ένας τέτοιος θεατρινισμός! ολέθριο για τον ίδιο και για τον πλησίον, ένοχο στα μάτια του Θεού καιβλάσφημο. 

3. Μάταια θα μας υπενθυμίσουν: τον όσιο Ζαχαρία,  που κάνοντας υπακοή σε έναν άπειρο γέροντα, τον κατά σάρκα πατέρα του, τον Αββά Καρίωνα. έφθασε σε μοναχική τελειότητα- η τον όσιο Ακάκιο,  που σώθηκε ζώντας κοντά σε ένα σκληρό γέροντα, που τον ταλαιπωρούσε  απάνθρωπα με μαστιγώσεις και τον έστειλε πρόωρα στον τάφο!  (Κλίμαξ, Λόγος Δ',   111) Και ο ένας και ο άλλος ήσαν στην υπακοή ανεπαρκών γερόντων, αλλά ενεργούσαν σύμφωνα με τις συμβουλές των πνευματοφόρων πατέρων και με τα εποικοδομητικά παραδείγματα, που υπήρχαν άφθονα μπροστά τους! Γι' αυτό,  μόνο γι' αυτό,  μπόρεσαν να μείνουν στην υπακοή στους γεροντάδες τους. Οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι η σωστή τάξη.

Ο τρόπος της ενέργειας της θείας οικονομίας λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, «είναι τελείως διαφορετικός από την τάξη της κοινότητος των ανθρώπων. Συ δε την κοινήν τάξιν φύλαξον» (Λόγος Α').

4.  Θα πουν: Η πίστη τού υποτακτικού μπορεί να αναπληρώσει την ανεπάρκεια του γέροντα!

Λάθος! Η πίστη στην αλήθεια σώζει. Η πίστη στο ψεύδος και στην διαβολική απάτη βλάπτει! Αυτό μας το λέει ο Απόστολος. Λέγει για αυτούς που θεληματικά χάνονται. «Την αγάπην της αληθείας ουκ εδέξαντο εις το σωθήναι αυτούς· και διά τούτο πέμψει αυτοίς ο Θεός (θα επιτρέψει ο Θεός να υποστούν) ενέργειαν πλάνης εις το πιστευσαι αυτούς τω ψεύδει, ίνα κριθώσι πάντες οι μη πιστεύσαντες τη αληθεία, αλλ' ευδοκήσαντες εν τη αδικία» (Β' Θεσσ. 2, 10-12).

5. Σε δύο τυφλούς είπε ο Κύριος, η Αυτο-αλήθεια: «Κατά την πίστιν υμών γενηθήτω υμίν» (Ματθ. 9, 29). Και θεράπευσε την τύφλωσή τους. Όμως το ψεύδος και η υποκρισία δεν έχουν δικαίωμα να επαναλαμβάνουν τα λόγια της Αυτο-αλήθειας, για να δικαιώσουν μία εγκληματική τους συμπεριφορά, που οδηγεί στην απώλεια.

 

γ. Ειδική πρόνοια του Θεού

 

1. Υπήρξαν περιπτώσεις,πολύ σπάνιες, που η πίστη, κατά ειδική πρόνοια του Θεού, ενέργησε μέσω αμαρτωλών και επέτυχε την σωτηρία τους.

Στην Αίγυπτο ο αρχιληστής Φλαβιανός, θέλοντας να ληστέψει κάποιο γυναικείο μοναστήρι, φόρεσε μοναχικό ένδυμα. Και πήγε. Οι μοναχές τον νόμισαν έναν από τους αγίους Πατέρες. Τον οδήγησαν στην Εκκλησία. Και τού ζήτησαν να προσευχηθεί γι’ αυτές! Και ο Φλαβιανός το έκαμε. Παρ' όλο που δεν το ήθελε, και που ο ίδιος απορούσε με τον εαυτό του! Στην συνέχεια παρέθεσαν τράπεζα. Και αφού τελείωσε το γεύμα, οι μοναχές του έπλυναν τα πόδια! Στο κοινόβιο αυτό μία μοναχή ήταν τυφλή και κωφή. Οι μοναχές της επήγαν, και της έδωκαν να πιει, λίγο από το νερό, με το όποιο έπλυναν τα πόδια τού ξένου. Η άρρωστη έγινε αμέσως καλά. Οι μοναχές εδόξασαν τον Θεό και την αγιασμένη ζωή του ξένου μοναχού και διέδωσαν τα νέα για το θαύμα! Η χάρις τού Θεού κατέβηκε στην καρδιά τού αρχιληστή. Κατάλαβε. Μετανόησε. Και από λήσταρχος, έγινε ένας πατέρας σημειοφόρος (= θαυματουργός).

Στον βίο τού αγίου Θεόδωρου Επισκόπου Εδέσσης, διαβάζουμε ότι μία πόρνη,υποχωρώντας σε αίτημα, της σε κατάσταση απόγνωσης συζύγου του αδερφού της, προσευχήθηκε στον Θεό για τον πεθαμένο της υιό. Και ο νέος αναστήθηκε! Με την προσευχή της πόρνης! Τρομαγμένη από αυτό που είχε κάμει, η πόρνη άφησε αμέσως την αμαρτωλή ζωή. Μπήκε σε μοναστήρι. Και με την ασκητική της ζωή έφθασε σε αγιότητα.

2. Τα τέτοια γεγονότα είναι εξαιρέσεις. Μελετώντας τα, ενεργούμε σωστά, αν θαυμάζωμε ειδικά το συγκεκριμένο αυτό γεγονός, και γενικά τα ανεξιχνίαστα κρίματα τού Θεού, και έτσι στερεωνόμαστε στην πίστη και στην ελπίδα. Αλλά θα ενεργήσωμε πολύ λανθασμένα, αν πάρωμε αυτές τις περιπτώσεις σαν πρότυπα προς μίμηση. Σαν οδηγός στην ζωή μας, μάς εδόθη από τον ίδιο τον Θεό ο Νόμος Του, δηλαδή η Αγία Γραφή και τα συγγράμματα των Πατέρων. Ο Απόστολος Παύλος λέει ξεκάθαρα:«Παραγγέλλομεν δε υμίν αδελφοί εν ονόματι τού Κυρίου ημών Ιησού Χρίστου, στέλλεσθε (φεύγετε μακριά) από παντός αδελφού ατάκτως περιπατούντος και μη κατά την παράδοσιν, ην παρέλαβον παρ' ημών» (Β' Θεσσ. 3, 6). «Παράδοση», εδώ ονομάζεται η ηθική παράδοση της Εκκλησίας, που εκτίθεται στην Αγία Γραφή και τα συγγράμματα των αγίων Πατέρων.

Ο όσιος Ποιμήν ο Μέγας έδωσε σε κάποιον την εντολή να διακόψει αμέσως κάθε σχέση με τον γέροντά του, επειδή η συμβίωση μαζί του ήταν πια φανερό ότι θα τού ήταν ψυχώλεθρη, επειδή — από ό,τι φαίνεται — ο γέροντας αυτός καταπατούσε τις ηθικές παραδόσειςτης Εκκλησίας.

3. Είναι άλλο πράγμα, όταν δεν έχωμε ζημία ψυχική, αλλά μόνο ενοχλήσεις από λογισμούς. Τότε οι λογισμοί που μας ταράζουν, είναι ολοφάνερα έργο του διαβόλου. Και δεν πρέπει να υποχωρούμε σ' αυτόν με κανένα τρόπο. Ενεργεί ακριβώς εκεί, όπου έχομε ψυχική ωφέλεια. Και αυτήν ακριβώς θέλει ο διάβολος να μας την κλέψει.

δ.  το συνειδητοποιούμε;

1.       Η μοναχική υπακοή, όπως την εφάρμοζαν οι μοναχοί του παλαιού καιρού, είναι ένα υψηλό πνευματικό μυστήριο.   Είναι  πολύ  δύσκολο  σε  μας,   να  το φθάσωμε και να το μιμηθούμε. Μπορούμε μόνο να το εξετάζωμε με ευλάβεια και με σύνεση. Και να προσπαθούμε να οικειοποιηθούμε το πνεύμα του. Στον δρόμο αυτό μπαίνομε μόνον αν εχωμε σωστή κρίση και ψυχοσωτήρια σύνεση.

Διαβάζοντας τις εμπειρίες και τους κανόνες των αρχαίων πατέρων για την υπακοή (εξίσου θαυμαστή τόσο στους γέροντες, όσο και στους υποτακτικούς) βλέπομε στους καιρούς μας μία γενική κατάπτωση της Χριστιανοσύνης. Και το συνειδητοποιούμε, ότι ήμαστε ακατάλληλοι να κληρονομήσωμε το έργο των Πατέρων σε όλη του την πληρότητα και σε όλον του τον πλούτο.

2.       Και είναι μεγάλη ευλογία για μας, και μεγάλη ευτυχία,  ότι μας εδόθη η δυνατότητα να τρεφόμαστε με τα ψιχία που πέφτουν από την πνευματική τράπεζα των Πατέρων. Αυτά τα ψιχία δεν αποτελούν αυτά καθ' αυτά την πιο ικανοποιητική τροφή. Αλλά μπορούν, αν και όχι χωρίς την αίσθηση στέρησης και πείνας, να μας γλυτώσουν από τον πνευματικό θάνατο.

 

  

Πηγή: http://www.oodegr.com/

πηγή  το είδαμε εδώ

Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης :Τα παιδιά και η Εκκλησία

- Έχω παρατηρήσει, Γέροντα, ότι τα μωρά μερικές φορές την ώρα της Θείας Λειτουργίας χαμογελούν.

—Αυτό δεν το κάνουν μόνο στην Θεία Λειτουργία. Τα μωρά είναι σε συνεχή επαφή με τον Θεό, επειδή δεν έχουν μέριμνες. Τί είπε ο Χριστός για τα μικρά παιδιά; «Οι Άγγελοι αυτών εν ουρανοίς διά παντός βλέπουσι το πρόσωπον τον Πατρός μου τον εν ουρανοίς». Έχουν επικοινωνία και με τον Θεό και με τον Φύλακα Άγγελό τους, που είναι συνέχεια δίπλα τους. Στον ύπνο τους πότε γελούν, πότε κλαίνε, γιατί βλέπουν διάφορα. Άλλοτε βλέπουν τον Φύλακα Άγγελό τους και παίζουν μαζί του – τα χαϊδεύει, τα πειράζει, κουνάει τα χεράκια τους και αυτά γελούν – άλλοτε πάλι βλέπουν καμμιά σκηνή του πειρασμού και κλαίνε.

Πηγή:http://orthodox-watch.blogspot.gr/

—Ο πειρασμός γιατί πηγαίνει στα νήπια;

—Και αυτό τα βοηθάει, για να αισθάνωνται την ανάγκη να ζητούν την μάνα τους. Αν δεν υπήρχε αυτός ο φόβος, δεν θα αναγκάζονταν να αναζητήσουν την αγκαλιά της μάνας τους. Όλα τα επιτρέπει ο Θεός για το καλό.

—Αυτά που βλέπουν, όταν είναι μικρά, τα θυμούνται, όταν μεγαλώσουν;

—Όχι, τα ξεχνούν. Αν θυμόταν το παιδάκι πόσες φορές είδε τον Άγγελό του, θα έπεφτε στην υπερηφάνεια. Γι’ αυτό, όταν μεγαλώση, τα ξεχνάει. Ο Θεός με σοφία εργάζεται.

—Μετά το Βάπτισμα τα βλέπουν αυτά;

—Φυσικά, μετά το Βάπτισμα.

—Γέροντα, ένα αβάπτιστο παιδάκι κάνει να προσκυνήση άγια Λείψανα;

—Γιατί να μην κάνη; Μπορεί και να το σταύρωση κανείς με τα άγια Λείψανα. Είδα σήμερα ενα παιδάκι, σαν αγγελουδάκι ήταν. «Που είναι τα φτερά σου;», το ρώτησα. Δεν ήξερε να μου πη!… Στο Καλύβι, όταν έρχεται η άνοιξη και ανθίζουν τα δένδρα, βάζω καραμέλες πάνω στα πουρνάρια, που είναι κοντά στην πόρτα του φράχτη, και λέω στα μικρά παιδιά που έρχονται εκεί: «Πηγαίνετε, παιδιά, να κόψετε καραμέλες από τα πουρνάρια, γιατί, αν πιάση βροχή, θα λειώσουν και θα πάνε χαμένες!». Μερικά έξυπνα παιδάκια καταλαβαίνουν οτι τις έβαλα εγώ και γελούν, άλλα πιστεύουν οτι φύτρωσαν, άλλα προβληματίζονται. Τα μικρά θέλουν και λίγο λιακάδα.

—Βάζετε πολλές καραμέλες, Γέροντα;

—Έμ, πως! Τί να κάνω; Εγώ καλά γλυκά δεν δίνω στους μεγάλους· λουκούμια τους δίνω. Όταν μου φέρνουν καλά γλυκά, τα κρατώ για τα παιδιά της Σχολής.(1) Να, κι εδώ χθές βράδυ φύτεψα καραμέλες και σοκολατάκια και σήμερα. άνθισαν! Τα είδατε; Ο καιρός ήταν καλός, το χώμα ήταν αφράτο, γιατί το είχατε σκάψει καλά, και αμέσως άνθισαν ! Να δήτε τι ανθόκηπο θα σας κάνω εγώ! Δεν θα χρειάζεται να αγοράζουμε καραμέλες και σοκολατάκια για τα παιδιά. Τί; να μην έχουμε δική μας παραγωγή; (2)

—Γέροντα, κάποιοι προσκυνητές είδαν τα σοκολατάκια που φυτέψατε στον κήπο, επειδή το χαρτάκι τους έβγαινε πάνω από το χώμα. Παραξενεύτηκαν. «Κάποιο παιδάκι, είπαν, θα τα έβαλε».

—Δεν τους είπες οτι τα έβαλε ενα μεγάλο παιδί;

—Γέροντα, γιατί ο Θεός δίνει στον κάθε άνθρωπο εναν Φύλακα Άγγελο, αφού μπορεί ο ίδιος να μας προστατεύση;

—Αυτό είναι ξεχωριστή φροντίδα του Θεού για το πλάσμα Του.

Ο Φύλακας Άγγελος είναι οικονομία Θεού. Είμαστε χρεώστες γι’ αυτό. Οι Άγγελοι ιδιαίτερα προστατεύουν τα μικρά παιδιά. Πως τα φυλάνε!

Μια φορά δύο παιδιά έπαιζαν έξω στον δρόμο. Το ένα από τα δύο σημάδευε το άλλο στο κεφάλι, για να το χτυπήση με μια πέτρα. Εκείνο δεν το έβλεπε. Την τελευταία στιγμή, φαίνεται, ο Άγγελός του το έκανε να δή κάτι, τινάχτηκε πέρα και γλίτωσε. Μια μάνα πάλι είχε πάρει στο χωράφι και το μωρό της. Το θήλασε, το έβαλε στην κούνια και πήγε να δούλεψη. Μετά από λίγο, οταν πήγε κοντά του, τι να δή! Το παιδάκι κρατούσε ενα φίδι και το έβλεπε! Όπως το είχε θηλάσει, είχε μείνει γάλα γύρω από το στοματάκι του. Πήγε λοιπόν το φίδι και έγλειφε το γάλα με την γλώσσα του και το παιδάκι το έπιασε με το χέρι του. Βάζει τις φωνές η μάνα, τρόμαξε το παιδί, άνοιξε το χεράκι του και έφυγε το φίδι! Φυλάει ο Θεός τα παιδιά.

—Γέροντα, τότε πως πολλά παιδάκια υποφέρουν από αρρώστιες κ.λπ.;

—Ο Θεός ξέρει τι θα ωφελήση τον καθέναν και δίνει ανάλογα. Δεν δίνει στον άνθρωπο κάτι που δεν θα τον ωφελήση. Βλέπει λ.χ. ότι περισσότερο θα μας ωφελήση, αν μας δώση ενα κουσούρι, μία αναπηρία, παρά αν μας προστατεύση να μη χτυπήσουμε ή να μή μείνουμε ανάπηροι.

[1]Για τούς μαθητές της Αθωνιάδος Σχολής.

[2] Ό Γέροντας είχε φυτέψει στο φρεσκοσκαμμένο χώμα καραμέλες και σοκολατάκια και είχε βάλει επάνω τους ανθάκια από πασχαλιά, για να φαίνωνται σαν ανθισμένα.

Λόγοι Δ΄, Οικογενειακή ζωή, Έκδοση Ι. Ήσυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος

πηγή

Κορνήλιος Καστοριάδης: Δεν είναι ελληνικό ιδεώδες να προσκυνάς ιδέες, δόγματα κι ανθρώπους-δεσπότες

Eρώτηση Δημοσιογράφου: Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις. Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες; Καστοριάδης:Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.

H πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.: (μια συνέντευξη που θα ενοχλήσει πολύ)

 Δημοσιογράφος: Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.

 Καστοριάδης: Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει.

Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο. Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι ουσιαστικά μοναρχίες. Εξάλλου, καθώς ξέρουμε, ο ίδιος ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε στασιασμό των Ελλήνων που είχε πάρει μαζί του, διότι ήθελε να τους υποχρεώσει να γονυπετούν μπροστά του, όπως οι Πέρσες μπροστά στο Μεγάλο Βασιλέα - πράγμα ανθελληνικότατο, (Είπαμε ότι ο ορισμός  της ελληνκότητας είναι το «ΟΥΧ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΕΙΝ*, ιδέες- ΔΟΓΜΑΤΑ & ανθρώπους- ΔΕΣΠΟΤΕΣ»).

 Σε όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής εποχής, (: ελληνιστικό = σαν ελληνικό), οι ελληνικές πόλεις, με λίγες περιθωριακές και παροδικές εξαιρέσεις, αποτελούν παιχνίδια στα χέρια των ελληνιστικών δυναστειών. Ακολουθεί η ρωμαϊκή κατάκτηση, κάτω από την οποία οι ελληνικές πόλεις δεν έχουν παρά μόνον κοινοτική ζωή. Κατόπιν, έρχεται η βυζαντινή αυτοκρατορία. Το Βυζάντιο είναι μια ανατολική, θεοκρατική μοναρχία. Στο Βυζάντιο η πολιτική ζωή περιορίζεται στις ίντριγκες της Κωνσταντινούπολης, του αυτοκράτορα, των «δυνατών» και των ευνούχων της αυλής. Και βεβαίως, τα σχολικά μας βιβλία δεν αναφέρουν ότι στη βυζαντινή αυλή υπήρχαν ευνούχοι, όπως σ΄ αυτήν του Πεκίνου.

 Δημοσιογράφος: Όλα αυτά αφορούν ένα πολύ μακρινό ιστορικό παρελθόν. Η Ελλάδα ως σύγχρονο νεοελληνικό κράτος έχει, ήδη, ιστορία εκατόν εβδομήντα ετών. Θα θέλατε να επικεντρώσετε σ΄ αυτή την περίοδο;

 Καστοριάδης: Μα, αυτή η περίοδος είναι ακατανόητη χωρίς τους είκοσι έναν αιώνες ανελευθερίας που προηγήθηκαν. Λοιπόν, μετά το Βυζάντιο έρχεται η τουρκοκρατία. Μην ανησυχείτε, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Θα αναφέρω μόνο ότι επί τουρκοκρατίας όση εξουσία δεν ασκείται απευθείας από τους Τούρκους, ασκείται από τους κοτζαμπάσηδες (τους εντολοδόχους των Τούρκων), οι οποίοι κρατούν τους χωριάτες υποχείριους. Συνεπώς, ούτε σ΄ αυτή την περίοδο μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτική ζωή. Όταν αρχίζει η Επανάσταση του 1821, διαπιστώνουμε από τη μια μεριά τον ηρωισμό του λαού και από την άλλη, σχεδόν αμέσως, την τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία**. Την επομένη της πτώσης της Τριπολιτσάς αρχίζουν οι εμφύλιοι πόλεμοι.

 Δημοσιογράφος: Πού οφείλεται αυτή η «τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία»; Ποιοι είναι οι λόγοι;

 Καστοριάδης: Ουδείς μπορεί να δώσει απάντηση στην ερώτησή σας για ποιο λόγο, κάποιος, σε μιαν ορισμένη στιγμή, δεν δημιούργησε κάτι. Η συγκρότηση ενός λαού σε πολιτική κοινωνία δεν είναι δεδομένη, δεν είναι κάτι που χαρίζεται, αλλά κάτι που δημιουργείται. Μπορούμε απλώς να διαπιστώσουμε ότι, όταν απουσιάζει μια τέτοια δημιουργία, τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης κατάστασης διατηρούνται ή αλλάζουν μόνο μορφή.

 Δημοσιογράφος: Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτά στην ελληνική περίπτωση;

 Καστοριάδης: Ορισμένα τα εντοπίζουμε, ήδη, στους εμφύλιους πολέμους της Επανάστασης του 1821. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι η νομιμοφροσύνη και η αλληλεγγύη έχουν τοπικό ή τοπικιστικό χαρακτήρα, ισχυρότερο συχνά από τον εθνικό. Βλέπουμε, επίσης, ότι οι πολιτικές κατατάξεις και διαιρέσεις είναι συχνά σχετικές με τα πρόσωπα των «αρχηγών» και όχι με ιδέες, με προγράμματα, ούτε καν με «ταξικά» συμφέροντα.

 Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι η στάση απέναντι στην εξουσία. Στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα, το κράτος εξακολουθεί να παίζει τον ρόλο του ντοβλετιού, δηλαδή μιας αρχής ξένης και μακρινής, απέναντι στην οποία είμαστε ραγιάδες και όχι πολίτες. Δεν υπάρχει κράτος νόμου και κράτος δικαίου, ούτε απρόσωπη διοίκηση που έχει μπροστά της κυρίαρχους πολίτες. Το αποτέλεσμα είναι η φαυλοκρατία ως μόνιμο χαρακτηριστικό. Η φαυλοκρατία συνεχίζει την αιωνόβια παράδοση της αυθαιρεσίας των κυρίαρχων και των «δυνατών»: ελληνιστικοί ηγεμόνες, Ρωμαίοι ανθύπατοι, Βυζαντινοί αυτοκράτορες, Τούρκοι πασάδες, κοτζαμπάσηδες, Μαυρομιχάληδες, Κωλέττης, Δηλιγιάννης.

 Δημοσιογράφος: Εξαιρέσεις δεν βλέπετε να υπάρχουν; Εξαιρέσεις εντοπισμένες κυρίως στον 19ο και στον 20ό αιώνα;

 Καστοριάδης: Ε, υπάρχουν δυο-τρεις εξαιρέσεις: ο Τρικούπης, ο Κουμουνδούρος, το βενιζελικό κίνημα στην πρώτη περίοδό του. Αλλά τα όποια αποτελέσματά τους καταστράφηκαν από τη δικτατορία του Μεταξά, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τον ρόλο του παλατιού, τη δικτατορία της 21ης Απριλίου, την πασοκοκρατία. Στο μεταξύ, μεσολάβησε ο σταλινισμός που κατόρθωσε να διαφθείρει και να καταστρέψει αυτό που πήγαινε να δημιουργηθεί ως εργατικό και λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα τα πληρώνουμε ακόμη.

 Μου ζητάτε να σας εξηγήσω. Μπορείτε να μου εξηγήσετε εσείς, γιατί οι Έλληνες, που σκοτώνονταν εννέα χρόνια, για να απελευθερωθούν από τους Τούρκους, θέλησαν αμέσως μετά ένα βασιλιά; Και γιατί, αφού έδιωξαν τον Όθωνα, έφεραν τον Γεώργιο; Και γιατί μετά ζητούσαν «ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά»;

 Δημοσιογράφος: Μα, οι δικές σας απαντήσεις ενδιαφέρουν ιδίως όταν αφορούν ερωτήματα που εσείς θέτετε. Θα θέλατε, λοιπόν, να διατυπώσετε τις απόψεις σας;

 Καστοριάδης: Σύμφωνα με την παραδοσιακή «αριστερή» άποψη, όλα αυτά τα επέβαλαν η Δεξιά, οι κυρίαρχες τάξεις και η μαύρη αντίδραση. Μπορούμε όμως να πούμε ότι όλα αυτά τα επέβαλαν στον ελληνικό λαό ερήμην του ελληνικού λαού; Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν όμως είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα.

 Δημοσιογράφος: Πώς την εννοείτε αυτή την ευθύνη;

 Καστοριάδης: Δεν δικάζουμε κανέναν. Μιλάμε για ιστορική και πολιτική ευθύνη. Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσε έως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων.

 Δημοσιογράφος: Θέλετε να πείτε ό,τι έγινε -αντιθέτως- σε άλλες χώρες, στη Δυτική Ευρώπη;

 Καστοριάδης: Εκεί, αυτό έγινε! Ο μακαρίτης ο Γιώργος Καρτάλης έλεγε κάνοντάς μου καζούρα στο Παρίσι το 1956: «Κορνήλιε, ξεχνάς ότι στην Ελλάδα δεν έγινε Γαλλική Επανάσταση». Πράγματι, στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει εποχή που ο λαός να έχει επιβάλει, έστω και στοιχειωδώς, τα δικαιώματά του.  Και η ευθύνη, για την οποία μίλησα, εκφράζεται με την ανευθυνότητα της παροιμιώδους φράσης: «εγώ θα διορθώσω το ρωμέικο;».   -Ναι, κύριε, εσύ θα διορθώσεις το ρωμέικο, στο χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι

 Πηγή: Βιβλίο,  Η ελληνική ιδιαιτερότητα- Τόμος Β΄, εκδόσεις Κριτική - Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτίου 1922- Παρίσι, 26 Δεκεμβρίου 1997) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής. Συγγραφέας του έργου Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας, διευθυντής σπουδών στην Σχολή Ανωτέρων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού από το 1979,. και φιλόσοφος της αυτονομίας, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα

πηγή

Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός († 2009) Η Αποστασία

Josef Koudelka, Prague, 1960

Στη ψυχοσωματική μας ύπαρξη, παρ’ όλη την τελειότητα που είχαμε από τη δημιουργία, δεν παρέμεινε σχεδόν τίποτε όρθιο μετά την πτώση, διότι «εξισωθήκαμε με τα ανόητα κτήνη και γίναμε όμοιοι με αυτά»(βλ. Ψαλμ. 48, 13). Η αμαρτία έφερε στην  κτίση και στον άνθρωπο τον θάνατο και τη φθορά, και όχι μόνον αυτό, αλλά και τις πριν τον θάνατο ελαττωματικές λειτουργίες των σωματικών μελών. Και τα σπουδαιότερα ψυχοσωματικά μας γνωρίσματα, με τα οποία εκδηλώνεται η ανθρώπινη ψυχή, δηλ. η αίσθηση, η σκέψη, η συνείδηση, ολοκληρωτικά εξαχρειώθηκαν και μόνον με τον Χριστό, τον σαρκωμένο Λόγο, λογοποιούνται και  αποκαθίστανται χρησιμοποιούμενα με τη βοήθεια της χάριτος. Δεν είναι υπερβολή να περιγράψουμε τις  αισθήσεις αυτές, τις  οποίες ήδη χαρακτηρίσαμε ως τερατώδεις, χωρίς τη χριστοποίησή τους. Στην παρεφθαρμένη φύση της αισθήσεως, στην οποία  λειτουργεί ο νόμος του παραλόγου, μπορούμε να δούμε μόνο την παρουσία της κολάσεως, διότι όπου απουσιάζει το λογικό της χριστοαισθήσεως μόνον τερατώδεις σκιές και φαντάσματα προβάλλονται.

Καλύτερο ήταν να  μην  αισθανόταν ο κατάδικος τη φθορά και τον  θάνατο παρά να δοκιμάζει, σε οποιοδήποτε  μέρος στραφεί, την πίκρα του προσωπικού του ολέθρου. Αίσθηση! Υπάρχει βασανιστικότερο απ’ αυτό το  φορτίο; Η αίσθηση μας φέρνει σε επαφή όχι μόνον με τον κόσμο που μας περιβάλλει, αλλά και με την απεραντοσύνη της φαντασίας. Με αυτήν πλάθουμε τα όνειρά μας. Αφού όμως αυτή αχρειώθηκε κάτω από την εξουσία του θανάτου και της φθοράς, έγινε περισσότερο τυραννία ή παρηγοριά. Με   την αίσθηση ακουμπάμε την κόλαση· ο πόνος, η λύπη, η απόγνωση και  όλα όσα ανήκουν στην εξουσία της φθοράς και του θανάτου μεταφέρονται, με  αγωγό την αίσθηση, στη ψυχή του ανθρώπου και δηλητηριάζουν συνεχώς τη ζωή του. Και η σκέψη; Άλλο μυστήριο και αυτό, θλιβερότερο του προηγούμενου! Σκέφτεται κανείς και χωρίς να το θέλει. Σκέφτεται για να σκέφτεται! Δεν θέλει να σκέφτεται, αλλά δεν μπορεί. Και η αίσθηση και  η σκέψη και η συνείδηση και αυτή ακόμη η ψυχή χωρίς τον Θεό Λόγο γίνονται τερατώδη συμπλέγματα.

Τα ανόητα και χωρίς λογική από την αμαρτία αισθητήριά μας μετατρέπουν το χώρο που ζούμε και τον κάνουν όμοιο με την μυθική μάνδρα της Κίρκης, στην οποίαν όσοι άνθρωποι έμπαιναν μεταμορφώνονταν σε ζώα και θηρία  αποβάλλοντας την ανθρώπινη υπόστασή τους. Αυτό συνέβαινε μέχρι που, ως άλλος Οδυσσέας, ο Λόγος του Θεού σαρκώθηκε και μας μεταμόρφωσε στη  δική του χρηστότητα και μετέβαλε όλα τα γνωρίσματά μας σε χριστοειδή. Χωρίς τον Θεό Λόγο η αίσθηση και η σκέψη ευρίσκονται στην  ανόητη παραφροσύνη, μοναδικός δε  ιατρός και φάρμακο έγινε πλέον αυτός μετά τη σάρκωσή του, για να μην  ανέβει η κόλαση στην επιφάνεια της γης. Η γηραιά  ήπειρος της Ευρώπης αφού απέβαλε από τον εαυτό της τον Θεό Λόγο με τους διάφορους ουμανισμούς της, βυθίσθηκε στην απανθρωπιά, την παραφροσύνη, ή ακριβέστερα στην «πολιτισμένη» ανθρωποφαγία με τους καταστρεπτικούς πολέμους; Εμείς στον τόπο μας δεν έχουμε πείρα αυτής της πραγματικότητας.

Η ψυχή μας πάλιν! Το μυστήριο των μυστηρίων! Το πλέον ακατανόητο και ασύλληπτο κάτω από τον ουρανό μυστήριο. Κανένας  ποτέ δεν μπόρεσε να πλησιάσει ή να καταλάβει τη φύση, την οντότητα και την ιδιότητά της. Όλα από αυτήν γίνονται και προσδιορίζονται, αυτή δε από κανένα δεν  κατανοήθηκε.  Μόνον ο σαρκωμένος Θεός Λόγος αποκάλυψε και έδωσε μαρτυρία τι είδους και ποια είναι, διότι αυτός είναι ο Δημιουργός της, η νοσταλγία της, ο κόσμος της και η προσδοκία της. Μόνον αυτός μπόρεσε να  την αποκαλύψει και να την χαρακτηρίσει θεοπρεπώς λέγοντας, ότι ο κόσμος όλος δεν είναι άξιος μιας ψυχής(βλ. Ματ. 16, 26).

Ο Θεός Λόγος που έγινε άνθρωπος, αφού προσέλαβε στην θεία υπόστασή του όλον τον άνθρωπο, ως σώμα και ψυχή, μετέδωσε και στα δύο αυτά στοιχεία τα θεοπρεπή του γνωρίσματα, και γι’ αυτό εισήλθε σε όλο το βάθος της ανθρώπινης υπάρξεως χαρακτήρας θεονοσταλγικός και  χριστονοσταλγικός. Έγινε ο Θεός Λόγος το  πρότυπο της ψυχής μας, ο Λόγος της, το νόημά της, ο πόθος της και  αυτός ο ίδιος ο παράδεισός της. Μόνον με  τον  Χριστό η ανθρώπινη ψυχή ξαναβρήκε τον εαυτό της, δικαίως δε ο Κύριός μας ομολόγησε ότι, «όποιος εξαιτίας μου χάσει τη ψυχή του, θα τη βρει»(Ματ. 16, 25). Μόνον όταν η ψυχή έχει ως αφετηρία και τέλος τον  Θεό Λόγο, ολοκληρώνεται και επιτυγχάνει το σκοπό της· κάθε άλλη κίνηση και  δραστηριότητά της γίνεται και μένει παράλογη και ανόητη, είναι δε ουσιαστικά εκτός αυτής. Ευρίσκεται μάλλον στην παραφροσύνη, στην  ανόητη παραπλάνηση των παθών και της αμαρτωλότητας, σε μια χωρίς  τέλος ταλαιπωρία και φρικαλεότητα. Δικαίως ο Θεός Λόγος φωνάζει: «Όποιος βρει τη ψυχή του θα τη χάσει, κι όποιος χάσει τη ψυχή του για μένα θα τη βρει»(Ματ. 10, 39).

Και  αυτό το  πήλινο σώμα του ανθρώπου χωρίς το  Λόγο δεν θα ήταν τίποτε άλλο παρά ένα ασήμαντο και εύθραυστο σκεύος, στο επίπεδο του βασιλείου των ζώων και κάτω από τα δεινά των όρων και νόμων της φθοράς, του πόνου και του θανάτου. Με την πρόσληψή του όμως ο πανάγαθος αρχιτέκτονας Θεός Λόγος το θεοποίησε και  λογοποίησε, ώστε να  είναι και  να μένει σώμα Χριστού· «το δε σώμα…ανήκει στον Κύριο»(Α΄ Κορ. 6, 13). Με  τη σάρκωσή του ο Θεός Λόγος έλαβε σώμα, ενώ με την ανάσταση και  ανάληψή του προμηνύει και τη δική μας ανάσταση κατά την ημέρα της Δευτέρας παρουσίας. Όταν δε όλοι προσκυνήσουν τον Θεό, το θεωμένο ανθρώπινο σώμα θα έχει αυτή την τιμή, διότι ο Θεός Λόγος που δημιούργησε και συγκρατεί τα πάντα  με αυτόν τον τρόπο θέλησε να ανυψώσει την πρώην πεσούσα εικόνα. Με τη σάρκωση του Θεού Λόγου δόθηκε η πλήρης αποκάλυψη και  το  νόημα του μυστηρίου του ανθρώπου και αυτού ακόμη του ουρανού και της γης. Η λογοποίηση, η χριστοποίηση και η νοηματοδότηση όλης της υπάρξεώς μας πραγματοποιήθηκαν με  την  θεία παρουσία αφού πριν όλη η ανθρώπινη σκέψη δεν ήταν παρά γοερά κραυγή, απέραντος σπαραγμός, αδιάκοπος θρήνος και  πένθος αδιάλειπτο. Καθετί το  οποίον είναι μόνον ανθρώπινο, εάν δεν επιστρέψει προς τον Θεάνθρωπο Σωτήρα του για  να  λογοποιηθεί και  θεανθρωποποιηθεί, θα παραμείνει παράλογο, ανόητο και τελικά  απάνθρωπο. Αυτός είναι ο κύριος και  έσχατος σκοπός της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μας να  λογοποιήσει τον  άνθρωπο και  όλη του την ύπαρξη. Χωρίς τη λογοποίηση και  θέωσή μας στον Θεό Λόγο όλη η ψυχοσωματική μας ύπαρξη δεν  είναι τίποτε άλλο παρά φρικαλέο τέρας και  φάντασμα και χαώδης σκιά.

(Γέροντος Ιωσήφ, Εκ του θανάτου εις την ζωήν, Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 3, σ. 35-39, σε μεταφορά στη νεοελληνική γλώσσα)

πηγή