Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 16, 2017

Τα λυπηρά της ζωής του ανθρώπου ως οδός μετανοίας.

“Όποιος υποφέρει τα λυπηρά, θα πετύχει και τα χαρούμενα. Και όποιος ανέχεται με καρτερικότητα τα θλιβερά συμβάντα, δεν θα στερηθεί και ταευχάριστα”, μας διαβεβαιώνει ο άγιος Νείλος ο Ασκητής. Πολλές είναι οι αιτίες που αναστατώνουν την ψυχή σου, τα λυπηρά που μας βασανίζουν και μας πληγώνουν. 
Δοκιμασίες του παρελθόντος, οι δυσκολίες του παρόντος και οι φόβοι για το μέλλον. Κάποιες μπορεί να είναι μεγάλες, κάποιες μπορεί να φαίνονται μικρές. Ο θάνατος ενός προσφιλούς προσώπου, η οικονομική καταστροφή, η διάλυση ενός γάμου, η επίσκεψη ανίατης ασθένειας. 
Ίσως είχες την εντύπωση ότι ο Θεός έχει ετοιμάσει ένα θαυμάσιο σχέδιο για σένα και την οικογένειά σου που περιλαμβάνει οικονομική ευμάρεια, επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση, σωματική και ψυχική υγεία. 
Όμως αυτή είναι μια λανθασμένη εκτίμηση διότι ο Ιησούς Χριστός μάς προειδοποίησε: “ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε”(Ιωάν.16,33). 

Δεν μας είπε “ίσως” ή ότι “μπορεί να συμβεί”, αλλά ότι αυτό είναι βέβαιο. Παράλληλα όμως μάς διαβεβαίωσε ότι «ὑμῶν δὲ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσί. μὴ οὖν φοβηθῆτε·» (Ματθ.10,30-31) δηλαδή ο Θεός έχει μετρημένες ακόμη και τις τρίχες τον κεφαλιού μας όλες, τη στιγμή πού εμείς για μια απ’ αυτές δείχνουμε ή μικρή ή καμία φροντίδα και αγνοούμε τον αριθμό τους. Ο Θεός δηλαδή γνωρίζει κι αυτά ακόμη τα ελάχιστα πού μάς συμβαίνουν, στα οποία εμείς δίνουμε μικρή σημασία. Αφού λοιπόν ο Θεός τόσο πολύ ενδιαφέρεται για μάς και τόσο πολύ παρακολουθεί όσα μάς συμβαίνουν, δεν θα φροντίσει για καθετί πού αφορά στην υγεία μας, για κάθε θλίψη μας, για ό,τι έχει σχέση με το μέλλον των παιδιών μας, για τούς συγγενείς και φίλους μας, για το σώμα και την ψυχή μας, για την πνευματική μας πορεία και την αιώνια σωτηρία μας; Μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: «Ξέρετε, αυτὸ ποὺ λέει η Γραφή “καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν ἠριθμημέναι εἰσί”, είναι πραγματικότητα. Έτσι είναι. Τίποτε στὴ ζωή μας δὲν είναι τυχαίο. Ο Θεὸς φροντίζει ακόμη καὶ γιὰ τὶς πιὸ μικρὲς λεπτομέρειες της ζωής μας. Δὲν αδιαφορεί γιὰ μας, δὲν είμαστε μόνοι στὸν κόσμο. Μας αγαπά πολύ, μας έχει στὸ νου του κάθε στιγμὴ καὶ μας προστατεύει. Πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε αυτὸ καὶ νὰ μὴ φοβόμαστε τίποτε».
  Το ερώτημα “γιατί συμβαίνουν τα λυπηρά γεγονότα στη ζωή μας” ανακύπτει από τότε που άνθρωπος αντιλαμβάνεται τη θέση του μέσα στον κόσμο, διατυπώνεται μέσα στο βιβλίο του Ιώβ και των Ψαλμών και ψελλίζεται από τα χείλη μας μέσα στο νοσοκομείο, μέσα στην οικονομική ανέχεια και ανεργία, μέσα στην κατάθλιψη, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια και το θάνατο. «Μη νομίζεις ότι κάθε θλίψη έρχεται στους ανθρώπους εξαιτίας των αμαρτιών. Υπάρχουν άνθρωποι που ευαρεστούν τον Θεό και όμως έχουν θλίψεις. Γιατί λέει η Γραφή: “Θα διωχτούν οι άνομοι και οι απόγονοι των ασεβών θα εξολοθρευτούν”(Ψαλμ. 36, 28), αλλ' επίσης λέει: “Όλοι όσοι θέλουν να ζουν με ευσέβεια στο όνομα του Ιησού Χριστού, θα υποστούν διωγμούς”( Β΄ Τιμ. 3, 12)»(Άγιος Μάρκος ο ασκητής).
Σκέψεις σκοτεινές μάς πνίγουν και προκαλούν στα βάθη της ψυχής μας αισθήματα αγωνίας. Εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση σε αυτό το «γιατί» διότι δεν μπορούμε να δούμε με τα μάτια του Θεού, να κατανοήσουμε το μέλλον ως παρόν όπως ο Θεός. Στην παρούσα ζωή δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, να κατανοήσουμε το σχέδιο του Θεού και κατά συνέπεια να ερμηνεύσουμε ορθώς όλα όσα συμβαίνουν μέσα στη ζωή μας διότι τώρα η γνώση μας είναι περιορισμένη, τα πάντα τα βλέπουμε σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη, «δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι», όπως λέγει και ο Απ. Παύλος (Α΄Κορ.13,12), αμυδρά, θαμπά και ακαθόριστα, ώστε να μας μένουν πολλά ασαφή και σκοτεινά, άλυτα προβλήματα και απορίες.
Η χρήση της ανθρώπινης λογικής είναι ανήμπορη να δώσει εξηγήσεις ιδιαίτερα όταν ο άνθρωπος υποφέρει χωρίς την γνώση των αιτιών. Γι΄ αυτό το λόγο μάς προτρέπει ο άγιος Σιλουανός: «Κράτα το νου σου στον Άδη, και μην απελπίζεσαι». Όταν βυθιζόμαστε στην απόγνωση, όταν νιώθουμε ανήμποροι να αντιδράσουμε στη δοκιμασία, όταν έχει γκρεμιστεί κάθε ίχνος αισιόδοξης προοπτικής, τότε πράγματι η ψυχή μας ζει μέσα στον Άδη, βιώνουμε την υπερβατική κατάσταση της “εγκαταλείψεως” από το Θεό. Όμως δεν πρέπει να απελπιζόμαστε διότι αυτή «η κίνησις προς τα κάτω, προς το σκότος τα εξώτερον, είναι απαραίτητος εις πάντας ημάς, ίνα παραμείνωμεν σταθεροί εν τω πνεύματι της αυθεντικής χριστιανικής ζωής», μας διδάσκει ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ, διότι εάν οι ρίζες του δέντρου δεν «εισέδυον εις τα σκοτεινά έγκατα της γης -ίσως τοσούτον βαθέως, όσον υψούται και η κορυφή», δεν θα μπορούσαν να το τρέφουν και να το στηρίζουν. Κατά τον ίδιο τρόπο, αυτή η είσοδος του ανθρώπου στην σκοτεινή άβυσσο των παθημάτων, στον Άδη των προβλημάτων της παρούσης ζωής, μας κάνει πιο δυνατούς, μας δίνει την ώθηση να ανυψωθούμε στα ύψη της πνευματικής ζωής.
Με άλλα λόγια, όπως μας διδάσκει ο Γέροντας Εφραὶμ Φιλοθεΐτης, ο πόνος εξαγνίζει την ψυχή, την κάνει ταπεινή, πονετική, αγαθή και έτσι καταστρώνεται το έδαφος για τη θεία επίσκεψη. Η ζωή του πιστού, η οδός προς τον ουρανό περνά μέσα από τον Άδη και αντανακλά την οδό του ίδιου του Χριστού ο Οποίος είναι Θεός ταπεινώσεως. «Εμφανίσθηκε ο Ιησούς στον ύπνο του οσίου Σιλουανού καθηλωμένος επάνω στο Σταυρό και του είπε: “Από τον Σταυρό δεν κατεβαίνουν, αλλά τους κατεβάζουν”» (Αρχιμ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ).
«Αυτός μας κάνει να πονούμε και Αυτός μας θεραπεύει, χτυπά και με τα χέρια Του μας γιατρεύει πάλι, ταπεινώνει και ανυψώνει, θανατώνει και δίνει ζωή, κατεβάζει στον Άδη και ανεβάζει» (Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος). «Στις ακούσιες θλίψεις είναι κρυμμένο το έλεος του Θεού, το οποίο τραβά σε μετάνοια εκείνον που δείχνει υπομονή και τον γλυτώνει από την αιώνια κόλαση», λέγει ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής. «Ας μη λησμονούμε εκείνον πού έλεγε προς τον Κύριον: “Πόσες θλίψεις μου έδειξες! Θλίψεις πολλές και κακές! Δεν με εγκατέλειψες όμως, αλλά με επισκέφθηκες με στοργή και με εζωογόνησες και με ανύψωσες και πάλι μετά την πτώση μου από τα βάθη της γης όπου είχα πέσει” (Ψαλμ. 70, 20)», αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης.
Σε ερώτηση μιας μοναχής γιατί ο κόσμος υποφέρει σήμερα τόσο πολύ, ο άγιος Παΐσιος απήντησε ως εξής: «Από την αγάπη του Θεού! Ο Καλός Θεός με τις δοκιμασίες παιδαγωγεί σαν καλός Πατέρας τα παιδιά Του, από αγάπη, από θεία καλωσύνη, και όχι από κακότητα ούτε από κοσμική, νομική, δικαιοσύνη, γιατί θέλει να επιστρέψουν κοντά Του. Επειδή δηλαδή θέλει να σώσει τα πλάσματά Του και να κληρονομήσουν την ουράνια Βασιλεία Του, επιτρέπει τις δοκιμασίες, για να παλέψη ο άνθρωπος, να αγωνισθή και να δώση εξετάσεις στην υπομονή στους πόνους, ώστε να μην μπορή να Του πη ο διάβολος: “Πως τον ανταμείβεις αυτόν ή πως τον σώζεις, αφού δεν κοπίασε;”. Τον Θεό δεν Τον ενδιαφέρει αυτή η ζωή, αλλά η άλλη. Πρώτα μας φροντίζει για την άλλη ζωή και ύστερα γι’ αυτήν».
Πράγματι, ως ζωή συνεχούς μετανοίας, η ζωή του χριστιανού είναι ταυτόχρονα συμμετοχή στη Γεθσημανή και στη Μεταμόρφωση, στο Σταυρό και στην Ανάσταση. Όπως το περιέγραψε και ο απ. Παύλος, «ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6,9-10), δηλαδή πολλὲς φορὲς φτάνουμε μέχρι το χείλος του θανάτου, κι όμως τελικά είμαστε ζωντανοί! Μας παιδαγωγεί με δοκιμασίες η αγάπη του Θεού, αλλά δεν μας αφήνει να χαθούμε. Στα μάτια των ανθρώπων η ζωή μας φαίνεται αξιολύπητη, εμείς όμως πάντοτε χαιρόμαστε για όλα. Μας θεωρούν φτωχούς, στην πραγματικότητα όμως είμαστε πάμπλουτοι· ζούμε, σαν να μην έχουμε τίποτα που να μας ανήκει, ενώ ουσιαστικά κατέχουμε τα πάντα. Μπορεί να θλιβόμαστε αλλά δεν μας καταβάλλουν οι θλίψεις, δεν φτάνουμε σε αδιέξοδο, «ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρούμενοι» (Β΄ Κορ. 4,8). 
Το σημαντικό τελικά δεν είναι να εξηγήσεις το “γιατί” αλλά το “πώς” θα υπερβείς όλα αυτά τα λυπηρά γεγονότα, πώς θα αντεπεξέλθεις σ' όλα αυτές τις μαύρες σκέψεις οι οποίες σε περιτριγυρίζουν «ὥσπερ μέλισσαι κηρίον», όπως ψάλλουμε στον Μέγα παρακλητικό κανόνα προς την Κυρία Θεοτόκο, πώς θα φέρεις άξια το σταυρό, πως θα υπομείνεις άξια την οδύνη, μια οδύνη που στο τέλος μεταμορφώνεται σε χαρά και οδηγεί στη σωτηρία. «Θα λησμονήσω το παράπονό μου, θα παρατήσω το πένθος μου και θα παρηγορηθώ», αναφέρει ο πολύαθλος Ιώβ (Ιώβ 9,27).
Καταρχήν πρέπει να φιλοσοφήσουμε το νόημα της παρούσης ζωής και να αναζητήσουμε το λόγο που θλιβόμαστε και λυπούμαστε. Η απάντηση είναι ότι είμαστε προσκολλημένοι σε πράγματα που είναι πρόσκαιρα και παροδικά. Επιθυμούμε οικονομική άνοδο, σωματική ομορφιά, κοινωνική καταξίωση, μια άνετη, χωρίς κόπους, ζωή. Αυτή η επιθυμία μας όμως στηρίζεται πάνω σε μια αυταπάτη διότι έχουμε την εντύπωση ότι τα πράγματα αυτού του κόσμου διαρκούν αιώνια ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν φευγαλέες διαδικασίες και απατηλά όνειρα.
Όταν ματαιώνονται οι κοσμικές μας επιθυμίες τότε βυθιζόμαστε στη λύπη. Αντίθετα, εάν αποσυνδεθούμε από την εμπαθή προσκόλληση στα υλικά αγαθά τότε θα κόψουμε και την κλωστή που συνδέει την ύπαρξή μας με την λύπη και τον πόνο. Γι’ αυτό το λόγο ο Ιώβ έμεινε ατάραχος όταν τα στερήθηκε όλα, διότι δεν ήταν προσκολλημένος στα υλικά αγαθά. Αν δούμε αυτή τη ζωή ως προετοιμασία για την αιωνιότητα θα κατανοήσουμε ότι είμαστε πρόσκαιροι και παροδικοί.
Είμαστε ένα όνειρο της στιγμής, έλεγε με το δικό του τρόπο ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος: “Ένα πέταγμα πουλιού που χάνεται στα ύψη. Ένα καράβι που διασχίζει το πέλαγος και σύντομα σβήνουν τα ίχνη του… σκόνη, αχνός, μια πρωινή δροσιά, ένα λουλούδι που δεν προλαβαίνει να ανθίσει και μαραίνεται… Τέτοια είναι η ζωή μας”.
Οι άγιοι πατέρες μας συμβουλεύουν ότι πρέπει να έχουμε μνήμη θανάτου κάθε στιγμή της ζωής μας διότι δεν γνωρίζουμε πότε θα εγκαταλείψουμε αυτόν τον κόσμο. Αυτή η μνήμη του θανάτου δεν μπορεί να αφορά τους ανθρώπους που έχουν κάποια ανίατη ασθένεια αλλά και όλους μας διότι δεν γνωρίζουμε την στιγμή που θα μάς καλέσει ο Κύριος να εγκαταλείψουμε τον παρόντα κόσμο. Αυτή η μνήμη του θανάτου προξενεί στον πιστό Χριστιανό την υπομονή στην κάθε θλίψη που συναντά διότι γνωρίζει ότι δεν έχει «ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν» επιζητεί(Εβρ13,14) και γι' αυτό δεν γογγύζει στις δοκιμασίες και αδικίες του προσωρινού αυτού κόσμου.
Όποιος φιλοσοφεί σωστά το μυστήριο του θανάτου, αντιμετωπίζει σωστά και όλα τα περιστατικά της ζωής του.  “Να θεωρείς αυτή τη ζωή πανηγύρι”, έλεγε ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος. «Αν την εκμεταλλευτείς σωστά, αν φερθείς σαν έξυπνος, φρόνιμος έμπορος, θα έχεις μεγάλο κέρδος. Διότι αντάλλαγμα των μικρών είναι τα μεγάλα και των ρεόντων και φευγαλέων, τα αιώνια. Με τα λίγα δηλαδή και παροδικά χρόνια της παρούσης ζωής μας μπορούμε, εάν τα ζήσουμε θεάρεστα, να κερδίσουμε την αιώνια Βασιλεία των Ουρανών». Σε αυτὸν τον κόσμο δεν έχουμε θέση κανείς. Ο πνευματικὸς κόσμος μάς περιμένει όλους. Περαστικοὶ είμεθα πάνω στη γη. (Γέρων Εφραὶμ Φιλοθεΐτης)
Ο χρόνος ρέει και μαζί και οι όμορφες στιγμές του. Πολλές φορές τα πάντα φαίνονται τέλεια και ιδανικά, επαγγελματική και οικονομική καταξίωση, μια όμορφη οικογένεια. Ξαφνικά, απροσδόκητες καταστάσεις διακόπτουν αυτήν την ευτυχία.  Ειδικότερα οι ασθένειες προκαλούν ισχυρό τράνταγμα. Η ζωή μας κλονίζεται∙ μαζί και η εμπιστοσύνη μας στο Θεό. «Κάθε αθέλητη θλίψη να σου γίνεται αφορμή να θυμάσαι το Θεό, και ποτέ δεν θα σου λείψει αφορμή προς μετάνοια», προτρέπει ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής.
Αν την υγεία μας, τη σπαταλήσαμε σε ανώφελα έργα, καλούμαστε στην ασθένεια να σκύψουμε μέσα μας, να μετανοήσουμε ειλικρινά και να προσευχηθούμε θερμά. Μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: «Μὴ κατηγορεῖτε τὸν καρκίνο. Ξέρετε πόσους έστειλε στὸν Παράδεισο ὁ καρκίνος»; Ο άγιος Πορφύριος είχε για χρόνια καρκίνο και για μακρά περίοδο τον είχε «νικήσει». Έλεγε για το θέμα: «Ο καρκίνος είναι η καλύτερη αρρώστια. Με τις άλλες ασθένειες νομίζεις ότι θα τα καταφέρεις. Με αυτήν, όμως, καταλαβαίνεις ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να σε βοηθήσουν και πλέον βρίσκεσαι μόνος σου, αντιμέτωπος με τον Θεό. Γαντζώνεσαι από την ελπίδα και σώζεσαι».
Ο άγιος Διάδοχος Φωτικής, αναφέρει ότι αυτός που έχει μία χρόνια και ανίατη ασθένεια και την υπομένει στο κρεβάτι του πόνου δίχως να γογγύζει, αυτόν θα τον παραλάβει ο Κύριος κοντά Του ως έναν μεγαλομάρτυρα. Ο πόνος μάς αφυπνίζει να ενδιαφερθούμε καλύτερα για τη μετάνοια, την ταπείνωση, την αναθέρμανση της πίστης μας και τη συμπόνια του πλησίον μας. Ο πόνος, σωματικός ή ψυχικός, μας επισκέπτεται για κάποιο ιδιαίτερα σοβαρό λόγο, για να ξαναδούμε την πορεία, τους στόχους και τον σκοπό της εφήμερης ζωής μας. Αυτό αποτελεί αξιοπρέπεια και είναι αληθινά λυπηρό να μεταφράζεται ως "αξιοπρέπεια" η παραίτηση από τη ζωή λόγω μιας ανίατης ασθένειας, η αυτοκτονία ή όπως θέλουν κάποιοι να την ονομάζουν ευθανασία.
Η ευθανασία δεν είναι αξιοπρεπή παραίτηση από τη ζωή αλλά απελπισία και απόγνωση. Ακυρώνουμε το προσωπικό σχέδιο του Θεού για μας. Είναι παγίδα του σατανά για να κάνει τον άνθρωπο να απωλέσει τη σωτηρία του. Για τον χριστιανό ο οποίος έχει ως πρότυπο τους αγίους Μάρτυρες η απελπισία είναι ανεπίτρεπτη όπως και η αυτοκτονία ή ευθανασία. Ρώτησαν τον άγιο Παΐσιο, γιατί κάποιοι πού συναντούν δυσκολίες αυτοκτονούν και ο άγιος απάντησε ότι «αιτία είναι ο εγωισμός, ὁ οποίος οδηγεί στήν απελπισία. Ο διάβολος ψιθυρίζει στο αυτί του ανθρώπου “ἐν καιρῷ θλίψεως” ότι όλα τελείωσαν κι ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτε πια για το πρόβλημά του. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο ψέμμα του διαβόλου, που μας πολεμά με το ισχυρότερο όπλο του, την απελπισία! Κι αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτε, μπορεί όμως ο Παντοδύναμος Θεός, πού μας διαβεβαίωσε ότι “ἄνευ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν”». 
Ο άνθρωπος καλείται να ελπίζει για την ίαση μέχρι την τελευταία στιγμή διότι υπάρχει πιθανότητα ο οργανισμός να ανανήψει από την ασθένεια, ίσως οι γιατροί σφάλλουν στις εκτιμήσεις τους. Θα αναφέρουμε ένα περιστατικό το οποίο έχει δημοσιευθεί στο διαδίκτυο: κάποιος Έλληνας ομογενής που ζούσε στην Αμερική το 1975 διαγνώστηκε με καθολικό καρκίνο σε τελευταίο στάδιο. Οι γιατροί τον διαβεβαίωσαν ότι είχε μόλις 6 μήνες ζωής. Ο άνθρωπος αυτός επέλεξε να φύγει από την Αμερική και να έρθει να πεθάνει στην πατρίδα του την Ικαρία. Γύρισε λοιπόν και άρχισε να ζει όσο καιρό ο Θεός του όριζε ακόμα, στην εκκλησία του, στο καφενείο του, και στο περιβόλι του να σκαλίζει τα φυτά του. Οι μήνες πέρασαν. Τα χρόνια έφυγαν. Κάποτε πήγε σε έλληνες γιατρούς στην Αθήνα και τον βρήκαν παντελώς υγιή και χωρίς ίχνος καρκίνου. Και μετά από 25 χρόνια σε μεγάλη πια ηλικία αποφάσισε να πάει στην Αμερική να επισκεφθεί τους γιατρούς του και να τους πει τι συνέβη. Πήγε λοιπόν στην Αμερική, αλλά δυστυχώς οι γιατροί είχαν πεθάνει. Αυτή είναι μια απλή ιστορία που αποδεικνύει απλά ότι για το τέλος του ανθρώπου τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα ο Θεός και κανείς άλλος.
Κατά τη διάρκεια των δύσκολων στιγμών της ζωής μου, όταν η ζωή μου φαίνεται γκρίζα και ζοφερή και το μέλλον χωρίς ελπίδα πρέπει να σκέφτομαι ότι τα πάντα βρίσκονται κάτω από την Θεία Πρόνοια. Εγώ δεν γνωρίζω γιατί είμαι ασθενής, γιατί ακόμη δεν έχω θεραπευθεί ή αν τελικά θεραπευθώ. Η εξέλιξη της ασθένειάς μου μπορεί να είναι απρόβλεπτη, είναι δύσκολο για μένα να πράξω κάτι και αυτή η αβεβαιότητα με αναστατώνει. Αναζητώ απαντήσεις και ίσως όπως ο Ιώβ αναστατώνομαι με όλα αυτά τα λυπηρά που συμβαίνουν γύρω μου αλλά όπως ο Ιώβ κατανοώ ότι ο Θεός έχει τον έλεγχο όλων όσων συμβαίνουν στη ζωή μου και σε όλο τον κόσμο. Αυτός γνωρίζει καλύτερα από εμένα. Δεν γνωρίζω το λόγο που επέτρεψε ο Θεός να με επισκεφθεί η λύπη και η θλίψη, ξέρω όμως ότι ο Θεός δεν πρόκειται να με εγκαταλείψει ποτέ. «Θα πρέπει να θεωρείς πώς καθετί πού συναντάς στην πορεία σου, μικρό ή μεγάλο, το στέλνει ό Θεός για να σε βοηθήσει στον αγώνα σου. Μονάχα αυτός γνωρίζει ότι σού είναι ωφέλιμο και ότι χρειάζεσαι σε κάθε περίσταση: επιτυχίες, αναποδιές, πειρασμούς, πτώσεις. Τίποτε δε συμβαίνει τυχαία και χωρίς να αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία να διδαχτείς από αυτό. Πρέπει να το αποσαφηνίσεις καλά μέσα σου αυτό, γιατί έτσι μεγαλώνει η εμπιστοσύνη σου στον Κύριο πού αποφάσισες να ακολουθήσεις» (Tito Colliander).
Πρέπει με προσευχή να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας και όλα τα ζητήματα της ζωής μας στην Θεία Πρόνοια, με προσευχή η οποία θα πρέπει να περιέχει όχι μόνο πίστη αλλά και ταπείνωση.
Αυτό το οποίο πρέπει να πράξουμε όλοι μας είναι να βρισκόμαστε κάθε λεπτό της ζωής μας σε κατάσταση μετανοίας ώστε να εκμεταλλευθούμε τον παρόντα πρόσκαιρο βίο για να μετανοήσουμε διότι  «το ψάρι, και να πιαστεί, αν σκίσει το δίχτυ και ορμήσει προς το βυθό, όσο βέβαια είναι ακόμα στο νερό, σώζεται. Αν όμως το τραβήξουν στη στεριά, τότε πια δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του. Έτσι κι εμείς. Όσο είμαστε σ’ αυτή τη ζωή, έχουμε πάρει τη δύναμη και την εξουσία από το Θεό να σπάσουμε μόνοι μας τις αλυσίδες των θελημάτων του εχθρού, να πετάξουμε το φορτίο των αμαρτιών μας με τη μετάνοια και να σωθούμε, κερδίζοντας τη Βασιλεία των Ουρανών. Αν όμως μας προφτάσει το φοβερό εκείνο πρόσταγμα, αν η ψυχή χωριστεί από το σώμα και το σώμα μπει στον τάφο, τότε δεν μπορούμε πια να βοηθήσουμε τον εαυτό μας – όπως ακριβώς συμβαίνει και με το ψάρι, πού το τράβηξαν απ’ το νερό και το έκλεισαν μέσα σε δοχείο» (άγιος Εφραίμ ο Σύρος).
Αρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζή Δρ.Θ.

το είδαμε εδώ 

ΚΥΡΙΕ ΓΕΝΟΥ ΙΛΕΩΣ...

Κάποτε τά σχολεῖα μας ἦταν χώροι ἱεροί. Προσέφεραν ὄχι μόνο γνώση, ἀλλά μόρφωση, ἤθος, χαρακτῆρα...
«Τῆς παιδείας αἱ μέν ρίζαι πικραί οἱ δέ καρποί γλυκεῖς», διαβάζαμε κάποτε στούς τοίχους τῶν σχολείων μας καί μᾶς μάθαιναν ὅτι τό εἶπε ὁ Ἰσοκράτης, χιλιάδες χρόνια πρίν...  
Κάποτε στά σχολεῖα μας, μᾶς μάθαιναν πώς «στούς γονεῖς μας ὀφείλουμε τό ζῆν καί στούς διδασκάλους μας τό εὔ ζῆν», κατά τόν Μέγα Ἀλέξανδρο...
 Κάποτε τά σχολεῖα μας ἦταν φυτώρια χρηστῶν ἀνθρώπων, μέ κρίση, μέ εὐγένεια, μέ γνώσεις. «Ἡ παιδεία τοῖς ἀνθρώποις δεύτερον ἤλιον εἶναι», ἔλεγε ὁ Πλάτων...
Σήμερα; Σήμερα τρεμοσβύνει τό φῶς τῆς παιδείας! Σήμερα τά σχολεῖα μας προσφέ­ρουν ἄλλου εἴδους γνώση, παραμόρφωση πές, ἀνηθικότητα... ἤ τουλάχιστον αὐτό προσπαθεῖ νά ἐπιβάλει τό Ὑπουργεῖο ἀ-Παιδείας.
Στήν Οὐκρανία ὁ κ. Πρωθυπουργός, ἀπευθυνόμενος πρός τούς Ἕλληνες τῆς ἐκεῖ παροικίας χαρακτήρισε τήν Ἑλληνική Κοινότητα «ὡς μία πολύ σημαντική κοινότητα» κι αὐτό γιατί, ὅπως χαρακτηριστικά εἶπε: «παρότι βρίσκεστε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά ἀπό τήν πατρίδα, κρατᾶτε τίς παραδόσεις, τά ἤθη, τά ἔθιμα, τίς ἀξίες, τήν ἑλληνική γλώσσα ζωντανή»!
Γιά ποιά ἤθη, ἔθιμα, ἀξίες, παραδόσεις καί γλώσσα μιλάει ὁ κ. Πρωθυπουργός; Πιστεύει πράγματι αὐτά πού εἶπε στούς Ἕλληνες τῆς Οὐκρανίας ἤ αὐτά «πουλούσαν» ἐκείνη τήν στιγμή σ’ ἐκεῖνον τόν τόπο;
Καί ἄν τά πιστεύει, γιά νά μήν ἀδικοῦμε κανέναν, γιατί ἐντός Πατρίδος τά ἔχουμε ἀπεμπολίσει; τά πολεμοῦμε; τά ἀποκηρύσσουμε; Τά θεωροῦμε παρωχημένα, ὀπισθοδρομικά, ἀναχρονιστικά;
Ποιά ἤθη καί ποιές ἀξίες διδάσκουν τά σημερινά ἐγχειρίδια, πού ἐπιμένουν νά τά ἀποκαλοῦν «σχολικά βιβλία»;
Ποιές παραδόσεις καί ποιά ἔθιμα προβάλλονται καί παρουσιάζονται στίς σχολικές κοινότητες;
Ποιά γλώσσα προσπαθοῦν νά διατηρήσουν, ἐντός τῆς μητροπολιτικῆς Ἑλλάδος, ζωντανή;
Εἴμαστε ὑπερβολικοί; Γιά διαβάστε:
«Οι φιλόλογοι επισημαίνουν ότι τα τελευταία δύο χρόνια (2015 - 2016) στα μαθήματα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο καθώς και στο μάθημα της Ιστορίας στην Α΄Λυκείου καταφέρθηκαν καίρια πλήγματα με τη λήψη και εφαρμογή μέτρων χωρίς διάλογο με τους αρμόδιους φορείς (Πανεπιστήμια, Φιλολογικές Εταιρείες κ.τ.λ.)... Στη χώρα που γέννησε τον Ελληνοκεντρικό Ανθρωπισμό η ανθρωπιστική παιδεία βρίσκεται υπό διωγμόν...  Ελληνικό σχολείο όμως χωρίς τον Θουκυδίδου Περικλέους Επιτάφιο και χωρίς την Αντιγόνη του Σοφοκλή είναι σχολείο με δυσαναπλήρωτο έλλειμμα παιδείας, χωρίς ουσιαστική αγωγή δημοκρατίας, χωρίς μαθητεία στην αντίσταση απέναντι  στις αυθαιρεσίες της εκάστοτε εξουσίας και χωρίς ανάδειξη, ως υπέρτατης αξία, της αγάπης».
(Ἑταιρεία Ἑλλήνων Φιλολόγων).
Μήπως ἡ «Θεματική ἑβδομάδα» καί δή ἡ ἑνότητα «Ἔμφυλες ταυτότητες», πού ἤδη θεσπίστηκε ἀπό τό Ἑλληνικό κοινοβούλιο (ἀλοίμονο!) ὑπηρετεῖ ἤθη καί ἀξίες; Ὁ σοδομιτισμός εἶναι φυσιολογική μορφή ἀνθρώπινης σχέσης; Κύριε ἐλέησον!
Ποιός θά κλάψει γιά τό κατάντημά μας;
Ποιός θά θρηνήσει γι΄ αὐτή τήν ἐξαχρείωση;
Ποιός θά ἀπολογηθεῖ γι’ αὐτές τίς ἐγκληματικές ἀποφάσεις εἰς βάρος τῶν παιδιῶν μας;
Ἕλληνες, ὀρθόδοξοι χριστιανοί ἀντισταθεῖτε!
Σεβαστέ Δάσκαλε, στάσου ὄρθιος, ἐνώπιον τῶν εὐθυνῶν σου καί μήν δηλητηριάσεις τίς ψυχές τῶν μαθητῶν σου!
Καλοί μας γονεῖς, προστατέψτε τά παιδιά σας, μήν ἐπιτρέψετε νά καταστρέψουν τίς ψυχές τῶν παιδιῶν σας μέ τόν πιό χυδαῖο τρόπο!
Κύριε γενοῦ ἴλεως... Ἀμήν

Το θεόσδοτο δώρο της χαράς

«Ο δε καρπός του Πνεύματος έστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια».
(Γαλάτας ε’22).
Ο Θείος Απόστολος Παύλος στο προαναφερόμενο χωρίο αποκαλύπτει τα χαρίσματα που παρέχει το Πνεύμα το Άγιο στους πιστούς που ζουν εν Πνεύματι και αληθεία. Αφού απαρίθμησε προηγουμένως τους καρπούς της αποστασίας εκ της θεϊκής πορείας (Γαλ. ε’ 19-22), καταγράφει στη συνέχεια τί το Πνεύμα δωρίζει σ’ όσους είναι του Χριστού, σ’ αυτούς που έχουν σταυρώσει τον αμαρτωλό εαυτό τους μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες τους.
xara

Αξιώνονται να γίνουν δοχεία καθαρά του Αγίου Πνεύματος, περιέχοντα καρπούς γλυκείς, τις χριστομίμητες θείες αρετές, όσοι «εν καινότητι ζωής» πορεύονται.
Ας επικεντρώσουμε την αναφορά μας στο θεόσδοτο δώρο της χαράς, που το αναζητά επίμονα κάθε ανθρώπινη ψυχή.
Θεωρείται η χαρά ένα ευαίσθητο πνευματικό γνώρισμα που γεμίζει με ευφροσύνη το είναι μας, και που η έλλειψίς του μας βυθίζει σε θλίψη και κατήφεια. Τις πηγές της, τις αναζητά ο άνθρωπος συνήθως στον πλούτο, στη δόξα, στις απολαύσεις· όμως ματαιοπονεί γιατί δεν βρίσκεται τελικά εκεί· η χαρά είναι δώρο Θεού, καρπός του Αγίου Πνεύματος. Χορηγείται σ’ αυτούς που ξέρουν ν’ αγαπούν, να υπομένουν τις δυσκολίες της ζωής, να συγχωρούν, να ελπίζουν και να αισιοδοξούν, και κυρίως να πιστεύουν στην θεϊκή πρόνοια δηλαδή, η χαρά είναι το ίδιο των αγωνιζομένων ανθρώπων, που στοχεύουν στην αιώνια χαρά, εσωτερική ευφροσύνη και τελειότητα, που κανείς δεν μπορεί να μας την αφαιρέσει και που οδηγεί στην τελειότητα!
Αυτός που δοξάζει τον Θεό, όχι μόνο στα ευχάριστα της ζωής γεγονότα, αλλά και στα δύσκολα και ζοφερά! Αυτός που πιστεύει πως πίσω από τα σύννεφα των δοκιμασιών υπάρχει ο ήλιος της θεϊκής αγάπης! Αυτός που εφευρίσκει τρόπους, και μαθητεύει στην πείρα και διδαχή των Θεοφόρων Πατέρων μας, για να διασκεδάζει του πειρασμού τις σκληρές προσβολές, που απειλούν να του κλέψουν το θείο δώρο, την χαρά, και ζει την Αποστολική εμπειρία: «Χαίρω εν τοις παθήμασί μου»! Αυτός ζει την ελευθερία των τέκνων του Θεού και εκεί αναπαύεται το Πνεύμα, η χαρά του Θεού, και τον λυτρώνει από της λύπης τα δεσμά.
Η χαρά του Χριστού δεν σκιάζεται από τα δύσκολα της ζωής, ούτε φυγαδεύεται από τον πόνο ή τα ατυχή περιστατικά που μας συμβαίνουν, ούτε από τα «γιατί» της ολιγοπιστίας και φιλαυτίας μας, του εγωισμού και της ζήλειας, της συγκρίσεως και κατακρίσεως, τα οποία αποκλείουν τη θεϊκή αύρα της αληθινής χαράς που γαληνεύει το πνεύμα μας και γεμίζει ευφροσύνη την ψυχή μας.
«Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε» (Φιλ. δ’ 4), μας προτρέπει το Πνεύμα το Άγιο! Μόνο η εν Κυρίω χαρά είναι μόνιμη και αναφαίρετη, γιατί είναι ανιδιοτελής, απαύγασμα της γνήσιας κοινωνίας του ανθρώπου μετά του Θεού, που είναι η χαρά και η ειρήνη του κόσμου. Είναι η βεβαιότητα στην αγάπη του Θεού. Είναι ακόμη ευχή και δωρεά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού που έγινε προσευχή προς τον Πατέρα μας τον εν τοις ουρανοίς, την στιγμή της μεγάλης δοκιμασίας και του πόνου Του: «ίνα η χαρά η εμή εν υμίν μείνη, και η χαρά υμών πληρωθή» (Ιω. ιε’ 11).
Μέσα σε μια εποχή με τόση δυστυχία, με τόσους πολέμους, με πολλές δοκιμασίες και πειρασμούς, με πλεονασμό των καταθλίψεων, τί θέση έχει η χαρά στην ζωή μας; Πώς να μιλήσουμε για κάτι που όλα γύρω μας το απειλούν και το απομακρύνουν;
Παρά ταύτα, η χαρά, σαν δώρο και καρπός του Αγίου Πνεύματος, δεν κλονίζεται όταν πιστεύουμε στις ενέργειες του Θεού που δεν παύουν να παρέχουν τα ελέη Του και τους οικτιρμούς Του, την βεβαία ελπίδα που εκπορεύεται από την Εσταυρωμένη Αγάπη. «Τω μώλωπι Αυτού, ημείς ιάθημεν» (Προφ. Ησαΐα νγ’ 5). Και όπως γράφει ένας Χριστιανός ποιητής: «Χαράς ανάβλυσαν πηγές απ’ τις δικές Σου τις πληγές κι απ’ τους δικούς Σου πόνους».
Έτσι, τα λυπηρά σε χαρά μεταποιούνται, όταν τα καρπούμεθα ως παρεμβάσεις του Παναγίου Πνεύματος στη ζωή μας· όταν εμποδίζουμε με την βεβαία πίστη μας το σκοτάδι των δυσκολιών να καλύψει το φως της ελπίδος και της αγάπης του Θεού.
Ευχόμεθα εκ ψυχής ο Δοτήρας παντός αγαθού, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, να μας χαρίζει τη ζωοποιό αυτή αρετή, για να μετέχουμε της θείας ευφροσύνης και της αιωνίου χαράς από του νυν, και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ευλογημένη η νέα χρονιά, με πληρότητα χαράς, απαύγασμα σωτηρίας της από του Σωτήρος ημών και Δεσπότου Χριστού πίστεως.
Ο Καθηγούμενος της Ι.Μ. Ξενοφώντος
αρχιμ. Αλέξιος
και οι συν εμοί εν Χριστώ αδελφοί.


Ὁ σταυρός μας καὶ ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ





Ὁ Κύριος εἶπε στοὺς μαθητές Του: «Ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του κι ἂς μὲ ἀκολουθεῖ» (1).

Γιατί εἶπε, «τὸν σταυρό του»; Ἐπειδὴ εἶναι σταυρὸς προσωπικός. Κάθε ἄνθρωπος, δηλαδή, ἔχει νὰ σηκώσει τὸν δικό του σταυρό, ὁ ὁποῖος, ὅμως, ὀνομάζεται συνάμα καὶ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ.

Γιὰ κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρὸς του» εἶναι οἱ θλίψεις καὶ οἱ ὀδύνες τῆς ἐπίγειας ζωῆς, θλίψεις καὶ ὀδύνες προσωπικές.

Γιὰ κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρὸς του» εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καὶ οἱ ἄλλες ἀσκήσεις τῆς εὐσέβειας, μὲ τὶς ὁποῖες ταπεινώνεται ἡ σάρκα καὶ ὑποτάσσεται τὸ πνεῦμα. Εἶναι κι αὐτὲς προσωπικές, καθὼς πρέπει νὰ ἀναλογοῦν στὶς δυνάμεις τοῦ καθενός.

Γιὰ κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρὸς του» εἶναι οἱ ἁμαρτωλὲς ἀδυναμίες καὶ τὰ πάθη, προσωπικὰ ἐπίσης. Μὲ ὁρισμένα ἀπ’ αὐτὰ γεννιέται, ἐνῶ ἄλλα τὰ ἀποκτᾶ στὴν πορεία τῆς ἐπίγειας ζωῆς του.

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ (2).

Μάταιος καὶ ἀτελέσφορος ὁ σταυρός, ὅσο βαρὺς κι ἂν εἶναι, ποὺ σηκώνουμε, ἀκολουθώντας τὸν Χριστό, ἂν δὲν μεταβληθεῖ σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ.

Γιὰ τὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ «ὁ σταυρὸς του» γίνεται Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ ἔχει τὴν ἀκλόνητη πεποίθηση ὅτι Ἐκεῖνος πάντοτε ἀγρυπνεῖ γι’ αὐτόν, ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι ποὺ παραχωρεῖ ὅλες τὶς θλίψεις, ὡς ἀπαραίτητο καὶ ἀναπόφευκτο ὅρο τῆς χριστιανικῆς ἰδιότητας, καὶ ὅτι μ’ αὐτὲς μιμεῖται καὶ οἰκειώνεται τὸν Χριστό, γίνεται μέτοχος τῶν παθημάτων Του στὴ γῆ, γιὰ νὰ γίνει μέτοχος καὶ τῆς δόξας Του στὸν οὐρανὸ (3).

Γιὰ τὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ «ὁ σταυρὸς του» γίνεται Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὁ ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ μοναδικὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς του ἔχει τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν Ἐκείνου. Οἱ πανάγιες ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ γίνονται γιὰ τὸν μαθητὴ Του σταυρός, ποὺ πάνω του διαρκῶς σταυρώνει τὸν παλαιὸ ἁμαρτωλὸ ἑαυτὸ του «μαζὶ μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες του» (4).

Ἔτσι γίνεται φανερὸ ὅτι, γιὰ νὰ σηκώσει κανεὶς τὸν σταυρό του καὶ ν’ ἀκολουθήσει τὸν Χριστό, πρέπει ν’ ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του νὰ τὸν ἀπαρνηθεῖ ὥς τὸν ἀφανισμὸ τῆς ψυχῆς του! Ναί. γιατί τόσο βαθιά, τόσο πληθωρικὰ διαπότισε ἡ ἁμαρτία τὴ φθαρμένη φύση μας, ὥστε ἡ ψυχὴ μας πρέπει ν’ ἀφανιστεῖ καὶ νὰ γεννηθεῖ πάλι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Γιὰ νὰ σηκώσεις τὸν σταυρό σου, πρέπει, πρῶτον, νὰ ἀρνηθεῖς στὸ σῶμα τὴν ἱκανοποίηση τῶν ἰδιότροπων ἐπιθυμιῶν του, προσφέροντάς του μόνο τὰ ἀπαραίτητα γιὰ τὴ συντήρησή του· δεύτερον, νὰ παραδεχθεῖς ὅτι τὸ δίκαιό σου εἶναι ἀπάνθρωπη ἀδικία καὶ ἡ λογική σου τέλειος παραλογισμὸς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ· καί, τρίτον, νὰ παραδοθεῖς στὸν Κύριο μὲ ἀκλόνητη πίστη καὶ νὰ ἐπιδοθεῖς στὴν ἐπιμελὴ σπουδὴ τοῦ Εὐαγγελίου, ἀποστέργοντας τὸ θέλημά σου.

Ὅποιος μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀπαρνεῖται τὸν ἑαυτό του, εἶναι ἱκανὸς νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του. Μὲ πνεῦμα ὑποταγῆς στὸν Θεὸ καὶ μὲ τὴν ἐπίκληση τῆς βοήθειάς Του, ἡ ὁποία ἔρχεται νὰ τὸν ἐνισχύσει, κοιτάζει ἄφοβα καὶ ἀτάραχα τὴ θλίψη νὰ τὸν πλησιάζει καὶ ἑτοιμάζεται μεγαλόψυχα νὰ τὴν ὑπομείνει. Ἐλπίζει ὅτι ἔτσι θὰ γίνει μέτοχος τῶν παθημάτων τοῦ Χριστοῦ καὶ θὰ φτάσει στὴν ὁμολογία Του, ὁμολογία μυστική, μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά, ἀλλὰ καὶ φανερή, μὲ τὶς πράξεις καὶ ὁλόκληρη τὴ ζωή.

Ὅσο ὁ σταυρὸς παραμένει μόνο δικός μας, εἶναι πολὺ βαρύς. Ὅταν μεταβληθεῖ σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, γίνεται ἐξαιρετικὰ ἐλαφρός. «Γιατί ὁ ζυγός μου εἶναι ἁπαλὸς καὶ τὸ φορτίο μου ἐλαφρό», εἶπε ὁ Κύριος (5).

Ὁ σταυρὸς τοποθετεῖται στοὺς ὤμους τοῦ μαθητῆ τοῦ Χριστοῦ, ὅταν αὐτὸς ἀναγνωρίσει πὼς εἶναι ἄξιος τῶν θλίψεων ποὺ τοῦ ἔστειλε ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ.

Ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ σηκώνει ὀρθὰ τὸν σταυρό του, ὅταν παραδέχεται ὅτι οἱ θλίψεις εἶναι ἀπαραίτητες γιὰ τὴ μεταμόρφωσή του, τὴν ὁμοίωσή του μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὴ σωτηρία του.

Ἡ καρτερικὴ ἄρση τοῦ σταυροῦ σου εἶναι ἡ καθαρὴ θέαση καὶ ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς σου. Σ’ αὐτὴ τὴν ἐπίγνωση δὲν ὑπάρχει αὐταπάτη. Ἀπεναντίας, ἂν ὁμολογεῖς πὼς εἶσαι ἁμαρτωλὸς ἀλλὰ βαρυγγωμᾶς γιὰ τὸν σταυρό σου, ἀποδεικνύεις πὼς ἔχεις ἐπιφανειακὴ γνώση τῆς ἁμαρτωλότητάς σου καὶ βρίσκεσαι μέσα στὴν αὐταπάτη.

Ἡ καρτερικὴ ἄρση τοῦ σταυροῦ σου εἶναι ἡ πραγματικὴ μετάνοια.

Καρφωμένος στὸν σταυρό, ὁμολόγησε μπροστὰ στὸν Κύριο πὼς οἱ ἀποφάσεις Του εἶναι ἀλάθητες. Κατηγόρησε τὸν ἑαυτό σου, δικαίωσε τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ, καὶ θὰ λάβεις τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου.

Καρφωμένος στὸν σταυρό, γνώρισε τὸν Χριστό, καὶ θ’ ἀνοιχθοῦν γιὰ σένα οἱ πύλες τοῦ παραδείσου.

Καρφωμένος στὸν σταυρό σου, δόξασε τὸν Κύριο, ἀποδιώχνοντας ὡς ἄνομο καὶ βλάσφημο κάθε λογισμὸ παραπόνου καὶ γογγυσμοῦ.

Καρφωμένος στὸν σταυρό σου, εὐχαρίστησε τὸν Κύριο γι’ αὐτὸ τὸ ἀνεκτίμητο δῶρο Του, γιὰ τὴ δυνατότητα, δηλαδή, πού σοῦ δίνει νὰ Τὸν μιμηθεῖς μὲ τὶς ὀδύνες σου.

Καρφωμένος στὸν σταυρό σου, νὰ θεολογεῖς· γιατί ὁ σταυρὸς εἶναι τὸ ἀληθινὸ σχολεῖο, τὸ μοναδικὸ θησαυροφυλάκιο καὶ ὁ ὕψιστος θρόνος τῆς αὐθεντικῆς θεολογίας. Δίχως σταυρὸ δὲν ὑπάρχει ζωντανὴ γνώση τοῦ Θεοῦ.

«Μὴ ζητᾶς τὴν τελειότητα τοῦ νόμου τῆς ἐλευθερίας (δηλ. τοῦ Εὐαγγελίου) σὲ ἀνθρώπινες ἀρετές, γιατί τέλειος ἄνθρωπος μ’ αὐτὲς τὶς ἀρετὲς δὲν ὑπάρχει· ἡ τελειότητά του εἶναι κρυμμένη στὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ» (6).

Σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ μεταβάλλεται ὁ σταυρὸς τοῦ μαθητῆ τοῦ Χριστοῦ, ὅταν αὐτὸς τὸν σηκώνει μὲ εἰλικρινῆ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς του, εὐχαριστώντας καὶ δοξολογώντας τὸν Κύριο. Ἀπὸ τὴν εὐχαριστία καὶ τὴ δοξολογία ἔρχεται ἡ πνευματικὴ παρηγοριά. Ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ δοξολογία γίνονται πλούσιες πηγὲς ἀσύλληπτης καὶ ἄφθαρτης χαρᾶς, ποὺ κοχλάζει εὐεργετικὰ μέσα στὴν καρδιά, ξεχύνεται στὴν ψυχή, ἁπλώνεται στὸ σῶμα, κυριεύει ὅλη τὴν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι γιὰ τοὺς σαρκικοὺς ἀνθρώπους ἀσήκωτος. Γιὰ τὸν μαθητὴ καὶ ἀκόλουθο τοῦ Χριστοῦ, ὅμως, εἶναι ἀστείρευτη πηγὴ ἀνέκφραστης πνευματικῆς εὐφροσύνης. Τόσο μεγάλη εἶναι αὐτὴ ἡ εὐφροσύνη, ποὺ ἐξουδετερώνει ἐντελῶς τὴ θλίψη καὶ τὸν πόνο (7).

Ἡ νεαρὴ Μαύρα εἶπε στὸν σύζυγό της Τιμόθεο, ὅταν ἐκεῖνος, ὑπομένοντας μὲ καρτερία φοβερὰ βασανιστήρια γιὰ τὴν πίστη του στὸν Χριστό, τὴν καλοῦσε στὸ μαρτύριο: Φοβᾶμαι, ἀδελφέ μου, νὰ μὴ δειλιάσω, ὅταν δῶ τὰ βασανιστικὰ ὄργανα καὶ τὸν ὀργισμένο ἡγεμόνα· φοβᾶμαι μήπως λυγίσω, ἐπειδὴ εἶμαι νέα". Καὶ ὁ Τιμόθεος τῆς ἀπάντησε: "Νὰ στηρίξεις τὴν ἐλπίδα σου στὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, καὶ τὰ βασανιστήρια θὰ γίνουν λάδι, ποὺ θὰ χυθεῖ πάνω στὸ σῶμα σου, θὰ γίνουν πνοὴ δροσιᾶς, ποὺ θὰ σὲ ἀνακουφίσει ἀπὸ τοὺς πόνους σου" (8).

Ὁ Σταυρὸς εἶναι ἡ δύναμη καὶ ἡ δόξα τῶν ἁγίων ὅλων τῶν αἰώνων.

Ὁ Σταυρὸς εἶναι ὁ θεραπευτὴς τῶν παθῶν καὶ ὁ ἐξολοθρευτὴς τῶν δαιμόνων.

Θανατηφόρος εἶναι ὁ σταυρός τους γιὰ ὅσους δὲν φρόντισαν νὰ τὸν μεταβάλουν σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, γιὰ ὅσους βαρυγγωμοῦν ἐνάντια στὴ θεία πρόνοια, γιὰ ὅσους παραδίνονται στὴν ἀπελπισία καὶ τὴν ἀπόγνωση. Οἱ ἁμαρτωλοὶ ποὺ δὲν ἔχουν ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς τους, ἑπομένως οὔτε καὶ μετάνοια, πεθαίνουν γιὰ πάντα πάνω στὸν σταυρό τους καὶ στεροῦνται, ἀπὸ ἔλλειψη αὐτογνωσίας καὶ καρτερίας, τὴν ἀληθινὴ ζωή, τὴ ζωὴ μαζὶ μὲ τὸν Θεό. Οἱ ψυχὲς τους κατεβαίνουν ἀπὸ τὸν σταυρὸ τῶν θλίψεων μόνο νεκρές, γιὰ νὰ ριχθοῦν στὸν αἰώνιο τάφο, στὴ φυλακὴ τοῦ ἅδη.

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἀνυψώνει πάνω ἀπὸ τὴ γῆ τὸν σταυρωμένο σ’ αὐτὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ. Ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ, καρφωμένος στὸν σταυρό του καὶ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, ἔχει τὶς σκέψεις του στραμμένες στὰ αἰώνια καὶ ἄφθαρτα ἀγαθά, μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ του ζεῖ στὸν οὐρανὸ καὶ θεωρεῖ τὰ μυστήρια τοῦ Πνεύματος.

«Ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει», εἶπε ὁ Κύριος, «ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του καὶ ἂς μὲ ἀκολουθεῖ» (9). Ἀμήν.




1. Ματθ. 16:24.

2. Βλ. Ψαλμ. 118:38, 120.

3. Πρβλ Ρωμ. 8:17.

4. Γαλ. 5:24.

5. Ματθ. 11:30.

6. Ὁσίου Μάρκου τοῦ Ἀσκητοῦ, Περὶ νόμου πνευματικοῦ κεφάλαια Σ, λα'.

7. Βλ. τὸ Μαρτύριο τοῦ ἁγίου Εὐστρατίου, 13 Δεκεμβρίου, καὶ τὴν Προσευχή του στὴν ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ τοῦ Σαββάτου.

8. Πρβλ. Μαρτύριο τῶν ἁγίων Τιμοθέου καὶ Μαύρας, 3 Μαΐου.

9. Ματθ. 16:24.

Στις 18 Φεβρουαρίου το Α’ Ψυχοσάββατο – Τι είναι και τι πρέπει να κάνουμε;

Ψυχοσσάβατο

Ψυχοσσάβατο είναι η κοινή ονομασία του Σαββάτου πριν από την Κυριακή των Απόκρεω και του Σαββάτου πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής. Εφέτος, το πρώτο ψυχοσάββατο είναι στις 18 Φεβρουαρίου.

Αν και όλα τα Σάββατα του έτους είναι αφιερωμένα στις ψυχές των χριστιανών, που έχουν αποβιώσει ανά τους αιώνες, με την ελπίδα της ανάστασής τους κατά τη Δευτέρα Παρουσία, σύμφωνα με τις Γραφές, η  Εκκλησία τιμά και ειδικά τη μνήμη τους το Ψυχοσάββατο ή αν προτιμάτε τα δύο προαναφερθέντα ψυχοσάββατα. Τα  δύο Ψυχοσάββατα τιμώνται από τους πιστούς με μνημόσυνα στις εκκλησίες, τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, μοίρασμα κολλύβων και ελεημοσύνες στους φτωχούς («ψυχικό»), ενώ το έθιμο απαγορεύει την εργασία. Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα : Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής λέγεται και του Ρουσαλιού, επειδή έλκει την καταγωγή του από τη ρωμαϊκή γιορτή των Ρουσαλίων ή Ροζαλίων. Είναι η ημέρα, που σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, οι ψυχές επιστρέφουν στον Κάτω Κόσμο, αφού κατά τη διάρκεια της πασχαλινής περιόδου κυκλοφορούσαν ελεύθερα πάνω στη γη. Τη θλίψη των ψυχών, αλλά και των οικείων τους, εκφράζει το δίστιχο:
Όλα τα Σάββατα να παν, να παν και να γυρίσουν
Το Σάββατο του Ρουσαλιού να πάει, να μην γυρίσει.
Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Μνημονεύει:
* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
* Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.

Μὴ παροργίζουμε τὴν φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ


Αποτέλεσμα εικόνας για βελιμιροβιτς

(Μηνύματα πρὸς τὸν λαὸ ἀπὸ τὸ στρατόπεδο συγκέντρωσης στὸ Νταχάου)


Ἀδελφοί μου, ἁμαρτήσαμε καὶ στὴ συνέχεια ἐξαγνιστήκαμε. Προσβάλαμε τὸν Παντοδύναμο Θεό μας, καὶ γι' αὐτὸ τιμωρηθήκαμε. Σπιλώσαμε τὶς ψυχές μας καὶ ξεπλύναμε τὴν κάθε ἁμαρτία μας, μὲ τὸ αἷμα καὶ μὲ τὰ δάκρυά μας.

Ποδοπατήσαμε κάθε τι, ποὺ ἦταν ἱερὸ γιὰ τοὺς πατέρες μας, καὶ γι' αὐτὸ στὴ συνέχεια ποδοπατηθήκαμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι.

Ἡ καταστροφὴ μας ἦταν ἀναμενόμενη ἀφοῦ τὰ σχολεῖα μας ἦταν χωρὶς πίστη στὸ Θεό, οἱ πολιτικοί μας δὲν ἦταν ἔντιμοι, ὁ στρατός μας δὲν εἶχε πατριωτισμὸ καὶ οἱ κυβερνῆτες μας δὲν εἶχαν τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι καταστράφηκαν τὰ σχολεῖα, ὁ στρατὸς καὶ ὅλο τὸ κράτος μας.

Εἴκοσι χρόνια δὲν σεβόμασταν τὶς παραδόσεις μας, καὶ τώρα οἱ ἀλλοεθνεῖς μᾶς στέρησαν τὸ φῶς μὲ τὸ σκοτάδι τους.

Εἴκοσι χρόνια χλευάζαμε τοὺς προγόνους μας, ποὺ μὲ τὴν εὐσέβειά τους κατέκτησαν τὴ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Μὲ τὸ μέτρο ὅμως ποὺ κρίναμε τὸ Θεὸ καὶ τοὺς προγόνους μας, μὲ τὸ ἴδιο μέτρο καὶ ἐμεῖς κριθήκαμε.

Παρ' ὅλα αὐτά, ὁ Θεὸς μᾶς συγχώρεσε.

Οἱ ὑβριστικὲς σκέψεις μας, τὰ ὑβριστικὰ λόγια καὶ οἱ πράξεις μας, οἱ ἀτελείωτες προσβολὲς στὸν Μεγαλοδύναμο Θεό, κατὰ τὴν περίοδο τῶν δύο παγκοσμίων πολέμων, καταδίκασαν τὸ λαό μας ἀρχικὰ σὲ θάνατο. Ἡ ποινὴ ἐπιβλήθηκε καὶ ἕνας στοὺς ὀκτὼ Σέρβους ἐκτελοῦνταν στὰ πρῶτα δύο χρόνια της κατοχῆς τῆς χώρας μας ἀπὸ τοὺς Γερμανούς.

Στὴ συνέχεια οἱ ἐκτελέσεις σταμάτησαν καὶ ἡ ποινὴ μειώθηκε, σὲ ἰσόβια σκλαβιά. Καταδικαστήκαμε νὰ εἴμαστε αἰώνια ὑπόδουλοι τῶν Γερμανῶν.

Μόνον ὅταν ὁ φτωχὸς λαός μας, μὲ τὰ ἐξασθενημένα χέρια του, ἄρχισε νὰ ἀνάβει κεριά, νὰ προσεύχεται, τότε οἱ προσευχές του συγκίνησαν τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς ἁγίους ὥστε νὰ μεσιτεύσουν γιὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τότε ὁ Παντελεήμων Θεὸς πάλι μείωσε τὴν ποινὴ τῆς ἰσόβιας σκλαβιᾶς σὲ δύο χρόνια. Ὁ σέρβικος λαὸς καταδικάστηκε σὲ δύο χρόνια φυλάκισης ἐνῶ εἴκοσι χρόνια ζοῦσε ἁμαρτωλὴ ζωή. Δὲν εἶναι ἄραγε αὐτὸ ἐλεημοσύνη; Ὑπάρχει ἄραγε κανεὶς ἐπίγειος βασιλιὰς ὁ ὁποῖος θὰ ἀνεχόταν εἴκοσι χρόνια νὰ τὸν βρίζουν, νὰ τὸν χλευάζουν καὶ νὰ συγχωρεῖ τὸ λαό του; Ποτὲ καὶ πουθενά. Τέτοια ἐλεημοσύνη ἔχει μόνο ὁ Θεός μας.

Ἀδελφοί μου, τί λοιπὸν νὰ πράξουμε τώρα; Ἂς πράξουμε ὁτιδήποτε ἄλλο, ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὸ ποὺ πράτταμε στὴ διάρκεια αὐτῶν τῶν εἴκοσι χρόνων.

Ἂς μὴν ἁμαρτάνουμε, γιὰ νὰ μὴν ὑποφέρουμε πάλι.

Ἂς μὴν προσβάλουμε πάλι τὸν Παντοκράτορα Θεό, καὶ ὑποστοῦμε μεγαλύτερη τιμωρία.

Ἂς μὴ σπιλώνουμε τὶς ψυχές μας μὲ ἁμαρτίες, γιὰ νὰ μὴ χρειασθεῖ πάλι νὰ τὶς ἐξαγνίζουμε μὲ τὸ αἷμα καὶ τὰ δάκρυά μας.

Ἂς μὴν ποδοπατᾶμε τὰ ὅσια τῶν προγόνων μας, γιὰ νὰ μὴν ποδοπατηθοῦμε οἱ ἴδιοι.

Ἂς χτίσουμε σχολεῖα μὲ πίστη, ἂς ἀποκτήσουμε κυβερνῆτες τίμιους, ἂς ἀποκτήσουμε στρατὸ μὲ πατριωτισμό, καὶ κράτος ποὺ νὰ ἔχει τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

Ἂς ἐπιστρέψουμε ὁ καθένας μας στὸ Θεὸ καὶ στὸν ἑαυτό του. Ἂς μὴ μείνει κανένας μακριὰ ἀπὸ τὸ Θεό, γιὰ νὰ μὴ χάσει τὸ φῶς του ἀπὸ τὴν ἐπέλαση τοῦ τρομακτικοῦ σκοταδιοῦ τῶν ἀλλοεθνῶν μὲ τὰ «ὡραῖα» ὀνόματα καὶ τὰ «φανταχτερὰ» ροῦχα.

Ἂς προσπαθήσει ὁ καθένας μας νὰ κατακτήσει τὴ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ἔτσι μόνο θὰ ἐπιβιώσει τὸ κράτος μας πάνω στὴ γῆ γιὰ μεγαλύτερο χρονικὸ διάστημα. Ἂν εἴμαστε δίκαιοι ὁ οὐρανὸς θὰ προσέχει τὸ κράτος μας. Στὴν οὐράνια Βασιλεία βασιλεύουν ἡ δικαιοσύνη, ἡ πίστη, ἡ ἀγάπη, ἡ ἀλήθεια, ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ σοφία, ἡ καθαρότητα....

Ἂς σκεφτεῖτε ἂν ἔχετε αὐτὲς τὶς ἀρετές, καὶ ἂν ὄχι καλύτερα νὰ ἀγωνιστεῖτε νὰ τὶς ἀποκτήσετε ὅλες. Ἔτσι θὰ γίνετε τέλειοι, ὅπως τέλειος εἶναι καὶ ὁ μεγάλος Πατέρας σας, ὁ οὐράνιος.

Ἔτσι θὰ ἀντέξετε τὶς σκοτεινὲς δυνάμεις τοῦ Ἅδη, ποὺ κτύπησαν τὸ κράτος μας καὶ σὰν ἐφιάλτης μᾶς ταλάνισαν καὶ θὰ μᾶς ταλανίζουν γιὰ πολλὰ χρόνια.

Ὁπλισμένοι μὲ τὶς ἀρετὲς θὰ δικαιώσετε τὴν ἀγάπη σας γιὰ τὴν πατρίδα σας, καὶ θὰ δικαιώσετε τὸ ὄνομα τοῦ Ὀρθόδοξου χριστιανοῦ. Ἂς σᾶς βοηθάει ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Πατέρας καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.


                                           Αποτέλεσμα εικόνας για βελιμιροβιτς

Ὁ ἀγώνας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας





Δύσκολος εἶναι, τό ἀναγνωρίζω, ὁ ἀγώνας ἐνάντιον αὐτοῦ τοῦ ἐχθροῦ· εἶναι ὅμως ἀπαραίτητος. Πολλοί κάνουν πολέμους καί νικοῦν ἄλλους ἀνθρώπους· εἶναι ὅμως αἰχμάλωτοι καί δοῦλοι στά πάθη τους. Δέν ὑπάρχει πιό ἐνδοξη νίκη ἀπό τή νίκη πάνω στόν ἑαυτό μας. Βραβεῖο χωρίς νίκη δέν ὑπάρχει. Καί νίκη χωρίς ἀγώνα δέν ὑπάρχει.

Ἀδελφέ μου, ἄς καταπιαστοῦμε μ’ αὐτόν τόν ἀγώνα, γιά νά κερδίσουμε μέ τή βοήθεια τοῦ Χριστοῦ τή νίκη, νά πάρουμε ἀπ’ Αὐτόν τό στεφάνι τῆς ἀρετῆς καί νά θριαμβεύσουμε αἰώνια στή Βασιλειά Του.

Ἄς διατυπώσουμε τώρα μερικές σκέψεις, πού δίνουν βοήθεια καί ἐνίσχυση στόν ἀγώνα:

§ Ν’ ἀκοῦς καί νά προσπαθεῖς νά κατανοεῖς τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ μᾶς ἀποκαλύπτονται ἡ ἁμαρτία καί ἡ ἀρετή, ὥστε ν’ ἀποφεύγουμε τήν πρώτη καί νά ἐπιδιώκουμε τή δεύτερη: «Πᾶσα γραφή θεόπνευστος καί ὠφέλιμος πρός διδασκαλίαν, πρός ἐλέγχον, πρός ἐπανόρθωσιν, πρός παιδείαν τήν ἐν δικαιοσύνῃ, ἵνα ἄρτιος ᾖ ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος, πρός πᾶν ἔργον ἀγαθόν ἐξηρτισμένος» (Β΄ Τιμ. 3, 16-17). Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ «μάχαιρα τοῦ Πνεύματος» (Ἐφεσ. 6, 17), μέ τήν ὁποία σφαγιάζεται ὁ ἐχθρός τῆς ψυχῆς.

§ Ὁ Θεός βρίσκεται παντοῦ. Ὅπου κι’ ἄν βρεθοῦμε, εἶναι δίπλα μας. Ὅ,τι κι’ ἄν κάνουμε, γίνεται μπροστά Του.

§ Πῶς λοιπόν θ’ ἁμαρτάνουμε καί θά καταπατοῦμε τό ἅγιο θέλημά Του μπροστά στά ματιά Του;

§ Ντρέπεσαι, ἀλλά καί φοβᾶσαι νά φερθεῖς μέ ἀσέβεια μπροστά στό βασιλιά ἤ καί στόν παραμικρό ἐκπρόσωπο τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας. Πόσο πιό πολύ πρέπει νά αἰσθάνεσαι τό ἴδιο μπροστά στό Θεό; Μήν ξεχνᾶς ὅτι κάθε ἁμαρτία εἶναι ἀσέβεια καί παρανομία ἐνώπιόν Του.

§ Νά θυμᾶσαι τά τέλη σου, τό θάνατο, τήν Κρίση τοῦ Χριστοῦ, τόν ἅδη, τή Βασίλεια τῶν Οὐρανῶν. Αὐτό θά σέ ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἁμαρτία. «Ἐν πᾶσι τοῖς λόγοις σου», λέει ὁ Σειράχ, «μιμνήσκου τά ἔσχατά σου καί…οὐχ ἁμαρτήσεις» (Σοφ.Σειρ. 7, 36).

§ Ν’ ἀπομακρύνεσαι ἀπό συνθῆκες πού ξέρεις ὅτι παρασύρουν στήν ἁμαρτία, ὅπως λ.χ. συμπόσια, διασκεδάσεις, κακές καί ἄπρεπες συζητήσεις. «Φθείρουσιν ἤθη χρηστά ὁμιλίαι (συναναστροφές) κακαί» (Α΄ Κορ. 15, 33).

§ Νά συγκρατεῖς στή σκέψη καί στή μνήμη σου ὅτι εἶναι δυνατόν νά πεθάνει ὁ ἄνθρωπος τήν ὥρα τῆς ἁμαρτίας, κι’ ἔτσι νά χαθεῖ αἰώνια. Ὁ Φαραώ, ὁ βασιλιάς τῆς Αἰγύπτου, καταδίωκε τούς Ἰσραηλίτες θέλοντας νά τούς ξαναγυρίσει στή σκλαβιά· καί πάνω σ’ αὐτό τό παράνομο ἔργο του πέθανε (Ἔξοδ, 14, 27-28). Καί ὁ Ἀβεσσαλώμ, ὁ γιός τοῦ Δαβίδ, ζητοῦσε νά σκοτώσει τόν ἅγιο πατέρα του, καί πέθανε πάνω σ’ αὐτό του τό ἐγχείρημα (Β΄ Βασ. 18, 14).

§ Τό ἴδιο συμβαίνει καί τώρα: Βλέπουμε πώς οἱ ἄσωτοι καί οἱ μοιχοί χτυπιοῦνται ἀπό τό θάνατο πολλές φορές πάνω στό αἰσχρό τους ἔργο, οἱ βλάσφημοι στή βλασφημία τους, οἱ κλέφτες καί οἱ ἅρπαγες στήν ἁρπαγή τους καί οἱ ἄλλοι παράνομοι στήν παρανομία τους.

§ Δηλαδή ἡ δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ χτυπάει τούς ἁμαρτωλούς, γιά νά φοβόμαστε καί νά μήν ἁμαρτάνουμε.

§ Συλλογίσου πώς ὁ Χριστός βασανίστηκε καί πέθανε γιά τίς ἁμαρτίες σου. «Αὐτός δέ ἐτραυματίσθη διά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν καί μεμαλάκισται (ταλαιπωρήθηκε) διά τάς ἀνομίας ἡμῶν» (Ἠσ. 53, 5). Κι’ ἐσύ, ὁ χριστιανός, νά κάνεις αὐτό γιά τό ὁποῖο ὁ Κύριος ἤπιε τό πικρό ποτήρι τῶν Παθῶν, κι’ ἔτσι νά ξανασταυρώνεις τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ; (Ἑβρ. 6,6).

§ Ἄς μήν κοιτάζουμε τί κάνουν οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, ἀλλά τί μᾶς προστάζει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι δέν θά ἐπηρρεαζόμαστε ἀπό πειρασμούς τοῦ κόσμου. «Εἰρήνη πολλή τοῖς ἀγαπῶσι τόν νόμον σου, καί οὐκ ἐστιν αὐτοῖς σκάνδαλον» (Ψαλμ. 118, 165). Ἀγάπα τό νόμο τοῦ Θεοῦ, καί δέν θά σέ βλάψουν οἱ πειρασμοί τῆς κοινωνίας.

§ Οἱ προσπάθειές μας καί οἱ ἀγῶνες μας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας δέν εἶναι ἀποτελεσματικοί χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Χρειάζεται λοιπόν συνδυασμός ἀγώνα καί προσευχῆς, γιά νά μᾶς βοηθήσει ὁ Κύριος σ’ αὐτή τή σοβαρή ὑπόθεση. Ὁ Θεός τούς ἐπιμελεῖς βοηθάει, τούς ἀγωνιστές ἐνισχύει, τούς νικητές στεφανώνει.

Ἀδελφέ μου! Βλέπεις τούς ἐχθρούς τῆς ψυχῆς μας, πού θέλουν νά μᾶς καταστρέψουν ὄχι προσωρινά, ἀλλά αἰώνια. Βλέπεις καί τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στόν ἀγῶνα μας ἐναντίον τους. Ἄς πάρουμε λοιπόν θέση – «στῶμεν καλῶς» – καί ἄς ἐξοπλιστοῦμε μέ τή δύναμη τοῦ Παντοδύναμου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ποτέ δέν θά τούς ἐπιτρέψουμε νά μᾶς καταβάλουν. Κι’ ἔτσι θά λάβουμε τό στεφάνι τῆς νίκης ἀπό τόν ἀγωνοθέτη Ἰησοῦ.

Κύριε Ἰησοῦ, νικητή τοῦ θανάτου καί τοῦ ἅδη,

Βοήθησέ μας· χωρίς Ἐσένα δέν μποροῦμε τίποτα, μ’ Ἐσένα τά πάντα!…

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!

Ἡ μετάνοια






Φοβερό κακό καί ἐπικίνδυνη ἀρρώστια τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἁμαρτία. Τήν ἀπονευρώνει μέ δολιότητα καί τήν παραδίνει παράλυτη στήν αἰώνια κόλαση. Εἶναι ὅμως κακό πού ἐξαρτᾶται ἀπό τή δική μας θέληση. Εἶναι καρπός τῆς δικῆς μας προαιρέσεως.

Φοβερό κακό εἶναι ἡ ἁμαρτία, ἀλλά ὄχι καί ἀθεράπευτο. Τό θεραπεύει εὔκολα ἡ μετάνοια. Ὅση ὥρα κρατάει κανείς στό χέρι του τή φωτιά, ὁπωσδήποτε καίγεται. Μόλις ὅμως τήν τινάξει, παύει νά καίγεται. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν ἁμαρτία• γιατί εἶναι κι αὐτή μία φωτιά πού κατακαίει τόν ἄνθρωπο. Γιά ὅσους μάλιστα δέν αἰσθάνονται αὐτό τό κάψιμο, λέει ἡ Γραφή: «μπορεῖ κανείς νά βάλει φωτιά μέσα στόν κόρφο του, δίχως τά ροῦχα του νά κάψει;» (Παροιμ. 6:27).

Ἡ ἁμαρτία δέν εἶναι κανένας ἐχθρός πού σέ πολεμάει ἀπ’ ἔξω, ἀλλά κακό πού φυτρώνει καί ἀναπτύσσεται μέσα σου. «Βλέπε μέ σωφροσύνη» (Παρ. 4:25), καί δέν θά νιώσεις αἰσχρή ἐπιθυμία. Νά θυμᾶσαι τή μέλλουσα κρίση, καί οὔτε πορνεία οὔτε μοιχεία οὔτε φόνος οὔτε ἄλλη παρανομία θά σέ κυριέψει ποτέ. Ὅταν ὅμως ξεχάσεις τόν Θεό, τότε θ' ἀρχίσεις νά σκέφτεσαι πονηρά καί νά ἐνεργεῖς παράνομα.

Στήν ἁμαρτία σέ σπρώχνει ὁ παγκάκιστος διάβολος. Σέ σπρώχνει, μά δέν μπορεῖ νά σέ ἀναγκάσει ν' ἁμαρτήσεις, ἄν ἐσύ ἀντιδράσεις. Δέν μπορεῖ νά σέ βλάψει, ἀκόμα κι ἄν χρόνια σέ σκανδαλίζει, ἄν ἐσύ ἔχεις τήν καρδιά σου κλειστή. Ἄν ὅμως χωρίς ἀντίδραση δεχθεῖς κάποια κακή ἐπιθυμία, πού σοῦ σπέρνει, θά σέ αἰχμαλωτίσει καί θά σέ ρίξει σέ βάραθρο ἁμαρτιῶν.

Ἴσως ὅμως νά πεῖς: Εἶμαι δυνατός στήν πίστη καί δέν θά μέ κυριέψει ἡ αἰσχρή ἐπιθυμία, ὅσο συχνά κι ἄν τή δεχθῶ. Ἀγνοεῖς, φαίνεται, ὅτι καί τήν πέτρα ἀκόμα τήν κομματιάζει πολλές φορές μία ρίζα πού εἶναι μέσα στή γῆ. Μή δέχεσαι λοιπόν τό σπόρο τῆς ἁμαρτίας, γιατί θά σοῦ διαλύσει τήν πίστη. Ξερίζωσε τό κακό πρίν ἀνθήσει, μήπως, δείχνοντας στήν ἀρχή ραθυμία, ἀργότερα τιμωρηθεῖς καί δοκιμάσεις τό τσεκούρι καί τή φωτιά. Φρόντισε νά γιατρευτεῖς ἔγκαιρα, ὅταν βρίσκεται στήν ἀρχή ἡ βλάβη τοῦ ματιοῦ, γιά νά μή γυρεύεις ἄσκοπα γιατρούς, ὅταν θά ἔχεις πιά τυφλωθεῖ.

Ὁ διάβολος, πού ἁμάρτησε πρῶτος, δημιουργεῖ ὅλα τά κακά. Αὐτό δέν τό λέω ἐγώ, ἀλλά ὁ Κύριος: «Ὁ διάβολος ἁμαρτάνει ἐξαρχῆς» (Α' Ἰωάνν. 3:8). Κανείς δέν εἶχε ἁμαρτήσει πρίν ἀπ’ αὐτόν. Ἁμάρτησε ὁ διάβολος χωρίς τίποτα νά τόν ἀναγκάσει, γιατί τότε ὑπεύθυνος γιά τήν ἁμαρτία θά ἦταν ὁ Θεός. Ἀπ’ Αὐτόν πλάστηκε ἀγαθός. Ἁμάρτησε ὅμως μέ τή δική του προαίρεση, καί, ἀπό τό ἔργο του, ὀνομάστηκε διάβολος. Γιατί, ἐνῶ πρῶτα ἦταν ἀρχάγγελος, κατάντησε ὕστερα νά διαβάλει, δηλαδή νά συκοφαντήσει τόν Θεό στούς πρωτοπλάστους. Ἐπίσης, ἐνῶ στήν ἀρχή ἦταν πιστός ὑπηρέτης τοῦ Θεοῦ, ἔπειτα ἔγινε σατανᾶς, δηλαδή ἐχθρός καί ἀντίπαλός Του. Γιατί ἡ λέξη σατανᾶς ἑρμηνεύεται ἀντικείμενος, δηλαδή αὐτός πού βρίσκεται στήν ἀντίθετη πλευρά, ὁ ἀντίπαλος.

Ὁ διάβολος, μετά τήν πτώση του, ὁδήγησε πολλούς στήν ἀποστασία. Αὐτός σπέρνει τίς ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες σέ ὅσους τόν ἀκολουθοῦν. Ἀπ' αὐτόν προέρχονται ἡ μοιχεία, ἡ πορνεία καί κάθε ἄλλο κακό. Αὐτός ὁδήγησε τόν προπάτορα στήν παρακοή καί στήν ἐξορία. Ἐξαιτίας του ὁ Ἀδάμ, ἀντί γιά τόν παράδεισο, πού καρποφοροῦσε θεσπέσιους καρπούς, κληρονόμησε τή γῆ, πού ἔβγαζε ἀγκάθια.

Τί θά γίνει τώρα;

Ἀπατηθήκαμε καί χάσαμε τόν παράδεισο. Δέν ὑπάρχει ἄραγε σωτηρία;

Τυφλωθήκαμε. Δέν θά ξαναδοῦμε ἄραγε τό φῶς;

Γίναμε ἀνάπηροι. Δέν θά ξανασταθοῦμε ἄραγε στά πόδια μας;

Μέ μιὰ λέξη, πεθάναμε. Ἄραγε δέν θ' ἀναστηθοῦμε;

Ἀδελφέ μου, Αὐτός ποὺ ἀνέστησε ἀπό τόν τάφο τόν δίκαιο Λάζαρο, δέν ἔχει τή δύναμη ν' ἀναστήσει πολύ εὐκολότερα ἐσένα, ποὺ εἶσαι ἀκόμα ζωντανός; Αὐτός ποὺ ἔχυσε τό αἷμα Του γιά μᾶς, δέν θά μᾶς σώσει ἀπό τήν ἁμαρτία; Ἄς μήν ἀπελπιστοῦμε. Ἄς μή βυθιστοῦμε στήν ἀπόγνωση. Εἶναι φοβερό νά χάσουμε τήν ἐλπίδα τῆς συγχωρήσεως. Ὅποιος δέν προσδοκᾶ τή σωτηρία, ἁμαρτάνει ἀσυλλόγιστα. Ὅποιος ὅμως ἐλπίζει σ' αὐτήν, σπεύδει νά μετανοήσει.

Τό φίδι ἐγκαταλείπει τό παλιό του δέρμα. Ἐμεῖς δέν θά ἐγκαταλείψουμε τήν ἁμαρτία; Ἡ ἄκαρπη γῆ, ἄν καλλιεργηθεῖ μέ ἐπιμέλεια, μεταβάλλεται σέ καρποφόρα. Ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά διορθωθοῦμε;

Ὁ Θεός εἶναι φιλάνθρωπος, ἀπέραντα φιλάνθρωπος. Γι’ αὐτό μή λές: Πόρνευσα, μοίχευσα, ἁμάρτησα. Καί μάλιστα ὄχι μία φορά, ἀλλά πολλές. Ἄραγε θά μέ συγχωρήσει; Ἄραγε θά μέ ἀπαλλάξει ἀπό τήν καταδίκη; Ἄκουσε τί λέει ὁ ψαλμωδός: «Πόσο μεγάλη, Κύριε, εἶναι ἡ ἀγαθότητά σου!» (Ψαλμ. 30:20).

Τά ἁμαρτήματά σου ποτέ δέν νικοῦν τό μέγεθος τῆς εὐσπλαχνίας τοῦ Θεοῦ. Τά τραύματά σου ποτέ δέν ξεπερνοῦν τή θεραπευτική Του δύναμη. Μόνο παραδόσου σ' Αὐτόν μέ πίστη. Ἐξομολογήσου τό πάθος σου. Πές κι ἐσύ μαζί μέ τόν Προφήτη Δαβίδ: «Θά ἐξομολογηθῶ μέ εἰλικρίνεια τήν ἀνομία μου στόν Κύριο». Θ' ἀκολουθήσει τότε αὐτό πού ἀναφέρει στή συνέχεια ὁ ἴδιος στίχος: «Κι ἐσύ, Κύριε, συγχώρεσες τήν ἀσέβεια τῆς καρδιᾶς μου» (Ψαλμ. 31:5).

Θέλεις νά γνωρίσεις τή φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ καί τό μέγεθος τῆς μακροθυμίας Του; Ἄκουσε τί ἔγινε μέ τόν Ἀδάμ: Ἔκανε παρακοή ὁ πρωτόπλαστος. Δέν μποροῦσε ὁ Θεός νά τόν παραδώσει ἀμέσως στό θάνατο; Καί βέβαια μποροῦσε. Τί κάνει ὅμως ὁ Φιλάνθρωπος; Τόν ἐξορίζει ἀπό τόν παράδεισο, ἀφοῦ ἦταν ἀνάξιος νά παραμένει πιά ἐκεῖ, ἀλλά τόν βάζει νά κατοικήσει ἀπέναντι, γιά νά βλέπει ἀπό ποῦ ξέπεσε καί τί ἔχασε καί ποῦ κατάντησε, ὥστε νά μετανοήσει καί νά σωθεῖ.

Ὁ Κάϊν, ὁ πρῶτος ἄνθρωπος πού γεννήθηκε, ἔγινε ἀδελφοκτόνος, ἐφευρέτης κακῶν, πρόδρομος ὅλων τῶν φθονερῶν καί τῶν φονιάδων. Ἐνῶ ὅμως σκότωσε τόν ἀδελφό του, σέ τί καταδικάστηκε; «Θά ζεῖς πλέον στενάζοντας καί τρέμοντας» (Γέν. 4:12). Φοβερό τό ἔγκλημα. Μικρή ὅμως ἡ καταδίκη.

Πραγματικά, μεγάλη εἶναι ἡ φιλανθρωπία πού ἔδειξε ὁ Θεός στόν Κάϊν. Μεγαλύτερη ὅμως εἶναι τούτη: Θυμήσου τήν ἐποχή τοῦ Νῶε. Ἁμάρτησαν οἱ γίγαντες καί ἁπλώθηκε στή γῆ ὑπερβολική παρανομία. Τιμωρία της θά ἦταν ὁ κατακλυσμός. Μ' αὐτόν ἀπειλεῖ ὁ Θεός. Τόν ἐξαπολύει ὅμως ὕστερ' ἀπό ἑκατόν εἴκοσι ὁλόκληρα χρόνια (Γέν. 6:3)!

Βλέπεις τό μέγεθος τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ; Αὐτό ποὺ πραγματοποίησε ὕστερ' ἀπό ἑκατόν εἴκοσι χρόνια, δέν μποροῦσε νά τό πραγματοποιήσει ἀμέσως; Παράτεινε ὅμως τόσο πολύ τόν καιρό τῆς τιμωρίας, γιά νά δώσει χρόνο μετάνοιας. Ἄν μετανοοῦσαν οἱ ἁμαρτωλοί, ὁ Θεός δέν θά ἔστελνε τήν τρομερή καί δίκαιη τιμωρία.

Ἄς ἔρθουμε τώρα καί σέ παραδείγματα ἁμαρτωλῶν πού σώθηκαν μέ τή μετάνοια.

Ἴσως κάποια ἀπό τίς γυναῖκες νά πεῖ: Μόλυνα τήν ψυχή καί τό σῶμα μου μέ κάθε εἴδους ἀκολασίες. Ἄραγε μπορῶ νά σωθῶ;. Θυμήσου, γυναίκα, τή Ραάβ τήν πόρνη, καί προσδόκησε κι ἐσύ τή σωτηρία. Γιατί ἄν ἐκείνη, πού ἁμάρτανε φανερά καί μπροστά σέ ὅλους, σώθηκε μέ τή μετάνοια, δέν θά σωθεῖς κι ἐσύ μέ τόν ἴδιο τρόπο;

Ζήτησε νά μάθεις πῶς σώθηκε ἐκείνη. Αὐτό μόνο εἶπε: «Ὁ Θεός σας εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός στόν οὐρανό καί στή γῆ» (Ἰησ. Ναυῆ 2:11). Ἀπό τή βαθειά συναίσθηση τῆς ἀκολασίας της, δέν τόλμησε νά πεῖ, ὁ Θεός μου, ἀλλά ὁ Θεός σας. Ὁλοφάνερη ἔχει τή μαρτυρία τῆς σωτηρίας της στό στίχο τῶν Ψαλμῶν: «Θά θυμηθῶ τή Ραάβ καί τή Βαβυλώνα καί θά τίς συγκαταλέξω ἀνάμεσα σ' ἐκείνους πού μ' ἀναγνωρίζουν» (Ψαλμ. 86:4).

Πόσο μεγάλη εἶναι ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ! Μνημονεύει καί τήν πόρνη μέσα στήν Ἁγία Γραφή. Καί μάλιστα δέν λέει ἁπλά, «Θά θυμηθῶ τή Ραάβ καί τή Βαβυλώνα», ἀλλά προσθέτει «πού μ' ἀναγνωρίζουν», οἱ ὁποῖες δηλαδή μέ γνωρίζουν καί μέ λατρεύουν.

Ὑπάρχει λοιπόν σωτηρία καί γιά τούς ἄνδρες καί γιά τίς γυναῖκες. Σωτηρία, τήν ὁποία προκαλεῖ ἡ μετάνοια.

Ἀλλά κι ἄν ἀκόμα ἕνας ὁλόκληρος λαός ἁμαρτήσει, ἡ ἁμαρτωλότητά του δέν ξεπερνάει τή φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἰσραηλιτικός λαός στήν ἔρημό τοῦ Σινᾶ λάτρεψε τό χρυσό μοσχάρι. Ὁ Θεός ὅμως δέν ἔπαψε τίς ἐκδηλώσεις τῆς φιλανθρωπίας Του. Οἱ ἄνθρωποι Τόν ἀρνήθηκαν. Ὁ Ἴδιος ὅμως δέν ἀρνήθηκε τόν ἑαυτό Του. Μολονότι λάτρεψαν τό εἴδωλο, δέν σταμάτησε νά τούς εὐεργετεῖ.

Καί τότε δέν ἁμάρτησε μόνο ὁ λαός. Ἁμάρτησε μαζί του καί ὁ Ἀαρών, ὁ ἀρχιερέας! Ἀναφέρει ὁ προφήτης Μωυσῆς: «Ἦταν πάρα πολύ ὀργισμένος ὁ Κύριος καί ἐναντίον τοῦ Ἀαρών τόσο, πού ἤθελε νά τόν ἐξοντώσει. Τότε, στή δύσκολη αὐτή ὥρα, προσευχήθηκα καί γιά τόν Ἀαρών, καί ὁ Θεός τόν συγχώρησε» (παράβαλλε Δευτ. 9:20).

Ἔσφαλε ὁ Δαβίδ. Καθώς σηκώθηκε τό δειλινό ἀπό τό κρεβάτι καί βημάτιζε στό δωμάτιο, κοίταζε ἀπρόσεκτα κι ἔπεσε σύντομα στό διπλό ἁμάρτημα τῆς μοιχείας καί τοῦ φόνου. Δέν νεκρώθηκε ὅμως ἡ καλή του διάθεση ν' ἀναγνωρίσει τό σφάλμα του.

Ἦρθε ὁ προφήτης Νάθαν, γιά νά τόν ἐλέγξει καί νά γιατρέψει τό τραῦμα του. Ὁ ὑπήκοος εἶπε στό βασιλιά πὼς ἁμάρτησε βαριά καί πῶς ὁ Θεός ἦταν ὀργισμένος μαζί του. Ὁ πορφυροφόρος Δαβίδ δέν ἀγανάκτησε. Δέν στάθηκε στό πρόσωπο τοῦ Προφήτη, ἀλλά ὕψωσε τή σκέψη σ' Αὐτόν πού τόν ἔστειλε. Δέν τόν σκλήρυνε ὁ ἐγωισμός τῆς ἐξουσίας πάνω σέ τόσο πλῆθος στρατιωτῶν, πού εἶχε γύρω του, γιατί ἔφερε στό νοῦ τοῦ τόν ἀγγελικό στρατό τοῦ Κυρίου. Δοκίμασε ἀγωνία, νιώθοντας σάν ὁρατό τόν Ἀόρατο. Καί ἀπάντησε στόν Προφήτη, ἤ μᾶλλον στόν ἴδιο τόν Θεό, πού τόν ἔστειλε: «Ἁμάρτησα στόν Κύριο!» (Β' Βασ. 12:13).

Βλέπεις τήν ταπεινοφροσύνη τοῦ βασιλιᾶ; Βλέπεις τήν ἐξομολόγησή του; Μήπως εἶχε ποτέ πρίν ἐλεγχθεῖ ἀπό κανένα; Μήπως εἶχαν μάθει τήν ἁμαρτία του πολλοί; Ἁμάρτησε, κι ἀμέσως ὁ προφήτης παρουσιάστηκε. Μόλις τοῦ ἀπήγγειλε τήν κατηγορία, ὁ φταίχτης ὁμολόγησε τό σφάλμα του. Καί ἐπειδή τό ὁμολόγησε μέ εἰλικρινῆ μετάνοια, γρήγορα ἐκδηλώθηκε καί ἡ θεραπεία, ἡ συγχώρηση.

Ὁ προφήτης Νάθαν παρηγόρησε τόν Δαβίδ μέ τήν ἀναγγελία τῆς συγχωρήσεως τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος ὅμως δέν ἐγκατέλειψε τή μετάνοια. Ἀντί γιά βασιλική πορφύρα, ντύθηκε πένθιμο δουλικό σάκκο. Ἀντί σέ χρυσοστόλιστο θρόνο, κάθησε πάνω σέ χῶμα καί στάχτη. Καί δέν κάθησε μόνο πάνω σέ στάχτη, ἀλλά καί ἔφαγε στάχτη, καθώς ὁ ἴδιος λέει: «Τρώω στάχτη ἀντί γιά ψωμί καί τό νερό πού πίνω τό ἀνακατεύω μέ τά δάκρυά μου» (Ψαλμ. 101:10).

Ἔλιωσε ἀπ’ τά δάκρυα τά μάτια του, πού ἔγιναν ἀφορμή νά συλλάβει τήν αἰσχρή ἐπιθυμία: «Κάθε νύχτα λούζω τό κρεβάτι μου καί βρέχω τό στρῶμα μου μέ δάκρυα» (Ψαλμ. 6:7).

Οἱ ἄρχοντες τόν παρακαλοῦσαν νά διακόψει τή νηστεία. Αὐτός ὅμως δέν ὑποχωροῦσε. Ὁλόκληρη ἑβδομάδα νήστεψε ἀπό κάθε τροφή. Ἄν λοιπόν ἕνας βασιλιάς μέ τέτοιο τρόπο ἐκδήλωνε τή μετάνοιά του, ἐσύ, ὁ ἁπλός ἄνθρωπος, δέν θά ἐξομολογηθεῖς;

Ἀργότερα πάλι, ὅταν ἐπαναστάτησε ὁ Ἀβεσσαλώμ, ἐνῶ ὑπῆρχαν πολλοί ἄλλοι δρόμοι διαφυγῆς, ὁ Δαβίδ προτίμησε νά γλυτώσει φεύγοντας πρός τό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Σάν νά προσευχόταν ἔτσι στό Λυτρωτή, πού ἔμελλε ἀπό κεῖ νά ἀναληφθεῖ στούς οὐρανούς. Στή δύσκολη μάλιστα ἐκείνη περίσταση, ὁ Σεμεΐ ἄρχισε νά βρίζει καί νά καταριέται τό βασιλιά. Ὁ Δαβίδ ὅμως τόν ἀντιμετώπιζε μέ ταπείνωση καί μακροθυμία, λέγοντας: «Ἀφῆστε τον! Ὁ Κύριος τοῦ εἶπε νά μέ καταριέται» (Β' Βασ. 16:10). Γιατί ἤξερε πὼς συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες ἐκείνου πού συγχωρεῖ τούς ἄλλους.

Βλέπεις τήν ὠφέλεια τῆς ἐξομολογήσεως; Βλέπεις ὅτι σώζονται ὅσοι μετανοοῦν;

Ὁ Ἀχαάβ, ὁ βασιλιάς τῆς Σαμάρειας, ὑπῆρξε ὑπερβολικά παράνομος, εἰδωλολάτρης, προφητοκτόνος, ἀσεβὴς καί ἄδικος. Ὅταν ὅμως μέ τή Βασίλισσα Ἰεζάβελ σκότωσε τόν Ναβουθαί καί ἦρθε ὁ προφήτης Ἠλίας καί τόν ἀπείλησε, ἀμέσως ἔδειξε μετάνοια. Ξέσκισε τή βασιλική ἐνδυμασία καί φόρεσε τόν πένθιμο σάκκο. Τί εἶπε τότε ὁ φιλάνθρωπος Θεός στόν Ἠλία; «Βλέπεις τή μετάνοια τοῦ Ἀχαάβ; δέν θά τόν τιμωρήσω!» (παράβαλλε Γ΄ Βασ. 20:29).

Συγχωρεῖ ὁ φιλάνθρωπος Θεός τόν Ἀχαάβ, μολονότι ἔμελλε ἐκεῖνος νά συνεχίσει τίς ἁμαρτίες του. Ὁ Κύριος, βέβαια, δέν ἀγνοοῦσε τό μέλλον του, ἀλλά τώρα, στόν καιρό τῆς μετάνοιας, τοῦ χαρίζει τήν ἀνάλογη συγχώρηση. Εἶναι χαρακτηριστικό τοῦ δικαίου δικαστῆ νά ἀνταποκρίνεται κατάλληλα σέ κάθε περίσταση πού παρουσιάζεται.

Ὁ βασιλιάς Ἱεροβοάμ τελοῦσε θυσίες στό βωμό τῶν εἰδώλων. Ἐπειδή πρόσταξε νά συλλάβουν τόν Προφήτη, πού τόν κατέκρινε γιά τήν εἰδωλολατρία, τό χέρι του ἔμεινε ξερό. Μόλις δοκίμασε τήν τιμωρία τοῦ Θεοῦ, παρακάλεσε τόν Προφήτη: «Προσευχήσου στόν Κύριο γιά μένα» (Γ' Βασ. 13:6). Ἀποτέλεσμα τῆς μετάνοιας ἦταν νά γιατρευτεῖ τό χέρι του. Ἄν ὁ προφήτης γιάτρεψε τόν Ἱεροβοάμ, ὁ Χριστός δέν μπορεῖ νά σώσει ἐσένα, συγχωρώντας τίς ἁμαρτίες σου;

Ὑπερβολικά ἁμαρτωλός ὑπῆρξε καί ὁ Μανασσῆς. Πρόσταξε καί πριόνισαν τόν Ἠσαΐα. Μολύνθηκε μέ τήν εἰδωλολατρία. Πλημμύρισε τήν Ἱερουσαλήμ μέ αἵματα ἀθώων. Ὅταν ὅμως ὁδηγήθηκε αἰχμάλωτος στή Βαβυλώνα καί δοκίμασε τήν τιμωρία, ἔσπευσε νά θεραπευθεῖ μέ τή μετάνοια. Λέει ἡ Γραφή: «Ταπεινώθηκε βαθιά ὁ Μανασσῆς ἐνώπιόν τοῦ Θεοῦ τῶν πατέρων του καί ζήτησε τό ἔλεός Του. Ὁ Κύριος ἄκουσε τή θερμή του προσευχή, τόν ἐπανέφερε στήν Ἱερουσαλήμ καί τοῦ ξαναχάρισε τό θρόνο του» (Β' Παραλ. 33:12-13). Ἄν σώθηκε μέ τή μετάνοια αὐτός ποὺ πριόνισε τόν Προφήτη, ἐσύ, ποὺ ἀσφαλῶς δέν ἁμάρτησες τόσο φρικτά, δέν θά σωθεῖς; Πρόσεξε, νά μήν ἀμφιβάλλεις γιά τή δύναμη τῆς μετάνοιας.

Ἡ ἐξομολόγηση μπορεῖ καί τή φωτιά νά σβήσει καί τά θηρία νά ἡμερέψει. Ἄν ἀμφιβάλλεις, θυμήσου τί ἔγινε μέ τόν Ἀνανία, τόν Ἀζαρία καί τόν Μισαήλ μέσα στό καμίνι τῆς Βαβυλώνας. Πόσες βρύσες θά μποροῦσαν νά σβήσουν τή φλόγα ποὺ ἀνέβαινε σέ ὕψος σαράντα ἐννέα πήχεων; Ὅπου ὅμως ὑψωνόταν ἡ τεράστια φλόγα, ἐκεῖ σάν ποτάμι ξεχύθηκε ἡ πίστη τῶν τριῶν νέων καί ἐκεῖ ἀκούστηκε ἡ προσευχή τῆς μετανοίας: «Δίκαιος εἶσαι, Κύριε, γιά ὅλα ὅσα ἐπέτρεψες νά πάθουμε, γιατί ἁμαρτήσαμε καί ἀνομήσαμε» (Δὰνιήλ, Προσ. Ἀζαρία: 3, 5).

Ἡ μετάνοια διέλυσε τή φλόγα! Βεβαιώσου ἀπ’ αὐτό γιά τή δύναμή της νά σβήνει καί τή φλόγα τῆς κολάσεως.

Ἴσως ὅμως νά πεῖ κάποιος προσεκτικός ἀναγνώστης: Ὁ Θεός ἔσωσε τούς τρεῖς νέους ὄχι γιά τή μετάνοιά τους, ἀλλά γιά τήν πίστη τους. Ἐπειδή ὑπάρχει κι αὐτό τό ἐνδεχόμενο, θά σᾶς παρουσιάσω καί μίαν ἄλλη περίπτωση.

Τί γνώμη ἔχετε γιά τόν Ναβουχοδονόσορ; δέν μάθατε ἀπό τήν Ἁγία Γραφή ὅτι ἦταν ἄγριος, αἱμοβόρος, σκληρόκαρδος; δέν ἀκούσατε ὅτι κατέστρεψε τάφους καί ξέθαψε λείψανα βασιλιάδων; δέν ἀκούσατε ὅτι ὁλόκληρο λαό ἔσυρε στήν αἰχμαλωσία; δέν ἀκούσατε ὅτι τύφλωσε τό βασιλιά, ἀφοῦ πρῶτα τόν ὑποχρέωσε νά δεῖ τή σφαγή τῶν παιδιῶν του; δέν ἀκούσατε ὅτι συνέτριψε τά Χερουβείμ; (δέν ἐννοῶ, βέβαια, τούς ἀγγέλους μή σκεφτεῖ κανείς τίποτα τέτοιο. Ἐννοῶ τά γλυπτά, πού κάλυπταν τήν Κιβωτό τῆς Διαθήκης, ἀπ’ ὅπου ἀκουγόταν ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ). Ὁ Ναβουχοδονόσορ βεβήλωσε ἀκόμα καί τό καταπέτασμα τοῦ Ναοῦ. Πῆρε τό ἅγιο θυμιατήρι καί τό ἔστειλε σέ εἰδώλειο. Ἅρπαξε ὅλες τίς ἱερές προσφορές. Ἔβαλε φωτιά κι ἔκαψε τό Ναό ἀπό τά θεμέλια (Β' Παραλ. 36:11-21).

Μέ πόσες τιμωρίες ἄξιζε νά τιμωρηθεῖ αὐτός ποὺ σκότωσε βασιλιάδες, ποὺ ἔκαψε ἱερά, ποὺ αἰχμαλώτισε τό λαό, ποὺ τοποθέτησε ἅγια σκευή τοῦ Ναοῦ ἀνάμεσα στά εἴδωλα; δέν θά ἦταν ἄξιος νά θανατωθεῖ χίλιες φορές;

Γνωρίσατε ὡς ἐδῶ τό πλῆθος τῶν ἐγκλημάτων τοῦ Ναβουχοδονόσορ. Ἐλᾶτε τώρα νά μάθετε καί τοῦ Θεοῦ τή φιλανθρωπία.

Τιμωρήθηκε ὁ θηριώδης βασιλιάς νά ζεῖ σάν ἄγριο θηρίο μέσα στήν ἔρημο. Τιμωρήθηκε ὅμως μ' αὐτόν τόν τρόπο γιά νά σωθεῖ. Ἔβγαλε νύχια καί τρίχες σάν αὐτά πού ἔχει τό λιοντάρι, γιατί πρίν σάν λιοντάρι ἅρπαζε τά ἅγια καί οὔρλιαζε. Ἔτρωγε χόρτα σάν τό βόδι, γιατί πρίν σάν βόδι ζοῦσε, ἀγνοώντας τόν ἀληθινό Θεό, πού τοῦ εἶχε χαρίσει τό βασιλικό ἀξίωμα. Ὅταν ὅμως μέ τίς παιδαγωγικές αὐτές τιμωρίες ἀναγνώρισε τόν ὕψιστον Θεό καί προσευχήθηκε καί μετανόησε, τότε Ἐκεῖνος τοῦ χάρισε πάλι τό ἀξίωμά του (Δαν. 4:26-34).


Στόν Ναβουχοδονόσορ, πού ἁμάρτησε τόσο φοβερά καί μετανόησε, χάρισε ὁ Θεός τή συγχώρηση καί τή βασιλεία. Ἄν λοιπόν κι ἐσύ μετανοήσεις καί ζήσεις χριστιανικά, δέν θά σού χαρίσει τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καί τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν;

Φιλάνθρωπος εἶναι ὁ Κύριος. Γρήγορος στή συγχώρηση. Ἀργός στήν τιμωρία. Κανείς λοιπόν ἄς μήν ἀπελπίζεται γιά τή σωτηρία του.

Ὁ Πέτρος, ὁ κορυφαῖος τῶν Ἀποστόλων, φοβήθηκε μία δούλη κι ἀρνήθηκε τρεῖς φορές τό Χριστό. Μεταμελήθηκε ὅμως κι ἔκλαψε πικρά (Ματθαῖος 26:69-75). Τό κλάμα φανέρωνε τήν ὁλόψυχή του μετάνοια. Γι’ αὐτό δέν ἔλαβε μόνο τή συγχώρηση γιά τήν ἄρνηση, ἀλλά καί τήν ἀποκατάσταση στό ἀποστολικό ἀξίωμα.

Ἔχοντας λοιπόν, ἀδελφοί, τόσα παραδείγματα ἀνθρώπων πού ἁμάρτησαν καί μετανόησαν καί σώθηκαν, πρόθυμα κι ἐσεῖς νά μετανοεῖτε καί νά ἐξομολογεῖσθε. Ἔτσι θά λάβετε τή συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν σας καί θ' ἀξιωθεῖτε νά κληρονομήσετε τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν μαζί μέ ὅλους τοὺς ἁγίους.

Τσικνοπέμπτη: 20 παραδόσεις, έθιμα και άλλα που (ίσως) δε γνωρίζατε


«Ότι τσικνίζει, να…γυρίζει», αυτό είναι το μότο της ημέρας, η οποία απαιτεί κρέας, κρέας και ακόμα περισσότερο κρέας. Το αλκοόλ ρέει άφθονο (για να γλιστράει το κρεατάκι εξάλλου) και η διασκέδαση (ασχέτως κρίσης για τους περισσότερους) είναι must.
Η Τσικνοπέμπτη αποτελεί (αν και πρόκειται για αυθαίρετο συμπέρασμα) την ημέρα που μισούν οι …χορτοφάγοι. Ωστόσο, εκτός από το γεγονός, ότι αφού υπάρχει φαγητό, ποτό και διασκέδαση είμαστε καλυμμένοι, μήπως πρέπει να μάθουμε (αν όχι όλοι, οι περισσότεροι) γιατί γιορτάζουμε την Τσικνοπέμπτη; Τι το ιδιαίτερο έχει αυτή η μέρα τελικά;
1. Η Τσικνοπέμπτη είναι μια ετήσια ως γνωστόν τελετή, που η ιστορία της χάνεται στους αιώνες. Σήμερα, έχει καθιερωθεί ως η ημέρα που τρώμε κρέας.
2. Γιορτάζεται 11 ημέρες πριν την Καθαρά ∆ευτέρα, την Πέμπτη της 2ης εβδομάδας της Αποκριάς, γνωστή και ως Κρεατινή.
3. Οι άλλες εβδομάδες είναι η Προφωνή και η εβδομάδα της Τυροφάγου.
4. Το όνομά της (φυσικά) προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα», η μυρωδιά δηλαδή του καμένου ψημένου κρέατος και την ημέρα Πέμπτη.
5. Για τους Ελληνορθόδοξους προμηνύει την έναρξη της Σαρακοστής. Της σαρανταήμερης περιόδου νηστείας πριν από το Πάσχα.
6. Βέβαια, παρόμοιες γιορτές με την Τσικνοπέμπτη έχουν ακόμα οι Γερμανοί, την «Weiberfastnacht» και οι Γάλλοι, την «Mardi Gras», δηλαδή τη «Λιπαρή Τρίτη», η οποία ωστόσο αντιστοιχεί στην Ορθόδοξη Καθαρά Δευτέρα. Η «Mardi Gras» γιορτάζεται με ιδιαίτερη χλιδή και σε παλιές γαλλόφωνες περιοχές, όπως είναι η Νέα Ορλεάνη.
7. Λέγεται, ότι επιλέχτηκε η Πέμπτη ως ημέρα κρεατοφαγίας, καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας των Ελληνορθόδοξων είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή.
8. Στη σημερινή εποχή, θεωρείται, ότι η Τσικνοπέμπτη είναι η «επίσημη» ημέρα έναρξης της αποκριάτικης περιόδου.
9. Η «Τσικνοπέφτη», όπως είναι επίσης γνωστή, ήταν η μέρα που ετοίμαζαν σε παλαιότερες εποχές, το «παστό». Έβραζαν δηλαδή το λίπος με λίγο νερό και το ράντιζαν ταυτόχρονα (με νερό), πριν το σουρώσουν.
10. Μια εβδομάδα πριν από την Τσικνοπέμπτη, ξεκινούσε η διαδικασία της σφαγής των γουρουνιών, τα λεγόμενα «χοιροσφάγια». Γι’ αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομαζόταν και σφαγαριά. Κάθε οικογένεια έτρεφε για έναν ολόκληρο χρόνο από ένα γουρούνι, το οποίο κατέληγε …θύμα της αποκριάτικης κρεατοφαγίας.
11. Σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου, την Τσικνοπέμπτη σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορα άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό.
12. Στις Σέρρες πάλι, το έθιμο της Τσικνοπέμπτης επιβάλλει μεγάλες φωτιές, στις οποίες, αφού ψήσουν το κρέας, οι πιο τολμηροί πηδούν ανάμεσα από τις φλόγες. Τα «προξενιά» έρχονται στο τέλος, όπου κάποιος αναλαμβάνει να αναμείξει τα κάρβουνα με ένα ξύλο.
13. Λίγο πιο ψηλά, στην Κομοτηνή, πρωταγωνιστής είναι μία κότα, την οποία οι νοικοκυρές σχεδόν καίνε (καψαλίζουν στην ουσία) για να τη φάει η οικογένεια την Κυριακή της Αποκριάς. Η παράδοση μάλιστα αναφέρει, ότι την Τσικνοπέμπτη τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια πρέπει να ανταλλάξουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει τον «κούρκο», δηλαδή μία κότα και η γυναίκα μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.
14. Στην Πάτρα από την άλλη, υπάρχει το έθιμο της Κουλούρας. Καθόλου παράδοξο για την ελληνική παράδοση και αυτό το συγκεκριμένο έθιμο έχει να κάνει με τον γάμο. Η «ιστορία» αναφέρει, ότι η Γιαννούλα η Κουλουρού, θεωρούσε, ότι Ναύαρχος Ουίλσων ήταν τόσο τρελά ερωτευμένος μαζί της, που είχε σκοπό να την παντρευτεί. Έτσι, εκείνη ντύνεται νύφη και κατεβαίνει στο λιμάνι να τον υποδεχτεί με τη συνοδεία των συμπατριωτών της, οι οποίο διασκεδάζουν και χορεύουν.
15. Τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» είναι μία παράδοση της Τσικνοπέμπτης, που ανήκει στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Η πετεγολέτσα ή πετεγουλιό, σύμφωνα με τους ντόπιους, είναι η προσφιλής, σε πολλούς, συνήθεια του κουτσομπολιού. Στην Κέρκυρα βέβαια, παραδοσιακά πραγματοποιείται με δόξα και καμάρι στην Πιάτσα της πόλης της Κέρκυρας, την Τσικνοπέμπτη το βράδυ. Στην ουσία, στήνεται κάτι σαν «θεατρικό», όπου οι ντόπιοι υποδύονται τους κουτσομπόληδες με σπαρταριστικές ιστορίες.
16. Στην Ιο, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα, ενώ στον Πόρο, η παράδοση επιβάλλει στους νέους να κλέψουν ένα…μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.
17. Το ίδιο έθιμο ισχύει και την Ήπειρο, αλλά οι νέοι βάζουν στο μαξιλάρι τις κορδέλες από το παραδοσιακό γαϊτανάκι, οι οποίες κόβονται στον τελευταίο (απογευματινό) χορό την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.
18. Πιστοί στο γλέντι που θέλει η Τσικνοπέμπτη, οι κάτοικοι της Σκοπέλου δίνουν ραντεβού κάθε χρόνο στο Πεύκο, για να συνεχίσουν το γλέντι και το φαγοπότι όλοι μαζί.
19. Η Νάουσα φημίζεται για την αποκριάτικη παράδοσή της. Με πρωταγωνιστές τους «Γενίτσαρους» και τις «Μπούλες», η Τσικνοπέμπτη για της πόλη σημαίνει ραντεβού στην πλατεία Καρατάσου, με εκδηλώσεις από πολιτιστικούς συλλόγους.
20. Μία από τις πιο σύγχρονες παραδόσεις της Τσικνοπέμπτης είναι αυτή του Δήμου Θεσσαλονίκης, ο οποίος τα τελευταία τέσσερα χρόνια, πηγαίνοντας... κόντρα στις απαιτήσεις των κρεατοφαγικών καταχρήσεων, διοργανώνει «Ποδηλατικό Καρναβάλι». Φέτος το θέμα είναι «Ό, τι λάμπει δεν είναι χρυσός».

Σόφη Ζιώγου

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...