ΕΑΝ Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΤΑΞΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ ΑΝΑΤΡΑΠΗ, ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΘΑ ΜΕΤΑΤΡΑΠΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΓΕΛΗ ΔΙΠΟΔΩΝ ΚΤΗΝΩΝ
Νʼ ΑΝΑΚΛΗΘΗ
Ζητήματα πίστεως
Πιστεύοντες, ἀγαπητοί μας ἀναγνῶσται, πιστεύοντες ὅτι ὁ εὐσεβὴς λαὸς εἶνε ὁ ΦΥΛΑΞ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ καὶ ὅτι ὡς τοιοῦτος δὲν πρέπει νὰ διατελῆ ἐν ἀγνοία ὑψίστων θεμάτων ποὺ ἀφοροῦν τὴν πίστινκαὶ τὴν ἠθικήν, τὰς βάσεις καὶ τὰ θεμέλια τῆς ὀρθοδόξου ὑποστάσεώς του, ἀλλʼ ὅτι εἶνε ἀνάγκη νὰ διαφωτίζεται καὶ νὰ ἐνδιαφέρεται ζωηρῶς διὰ πᾶν ὅ,τι σχετίζεται μὲ τὴν ζωὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδίδομεν τὸ παρὸν φύλλον τῆς «Σπίθας» μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι ἡ μικρὰ φωνή μας θὰ ἐνισχυθῆ καὶ μὲ ἄλλας φωνὰς ἰσχυράς, ἵνα προληφθῆ συμφορᾶ, ἡ ὁποία, ἐὰν συντελεσθῆ, θὰ ἐπιφέρη ἀνυπολογίστους συνεπείας εἰς τὸν θρησκευτικὸν καὶ ἠθικὸν τομέα τῆς ζωῆς τοῦ Ἔθνους. Διὰ τοῦτο ὁπωσδήποτε πρέπει νὰ προλάβωμεν τὴν συμφοράν. Διότι ἐὰν ἡ θρησκευτικὴ καὶ ἠθικὴ τάξις ἀνατραπῆ, τὸ ἔθνος ὁλόκληρον θὰ μετατραπῆ εἰς μίαν ἀγέλην διπόδων κτηνῶν, ποὺ θὰ ζοῦν μὲ πρόγραμμα τὴν ἱκανοποίησιν καὶ μόνων τῶν κατωτέρων ὁρμῶν τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως.
Ποία συμφορά; Ἀκούσατε!
* * *
… Κάποιαν ἡμέραν ἀπὸ τὰς λαμπρὰς ἐκείνας ἡμέρας ποὺ ὁ ἥλιος μὲ τὰς χρυσᾶς ἀκτίνας του φωτίζει τὴν εὐλογημένην αὐτὴν γωνίαν τῆς γῆς καὶ τὰ πάντα φαίνονται ὡραῖα, δύο νεαραὶ ὑπάρξεις, ἕνας νέος καὶ μία νέα, μὲ τὴν συνοδείαν τῶν συγγενῶν καὶ φίλων ὁδηγοῦνται εἰς τὸν Ἱ. Ναόν. Ἔρχονται, ἵνα τελέσουν τοὺς γάμους των, ἵνα ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων δώσουν ἐπὶσημον ὑπόσχεσιν ὅτι θὰ ζήσουν ἡνωμένοι, ἀδιάσπασοι. Εἰς τὰς καρδίας των, ἐὰν ἀνυποκρίτως ἀγαπῶνται, τὴν ὥραν τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου οὐδὲν νέφος δυσπιστίας, οὐδεμία σκέψις μελλοντικῆς διαλύσεως τοῦ δεσμοῦ, τὸν ὁποῖον συνάπτουν, δύναται νὰ εἰσχωρήση. Ὅλη ἡ ὕπαρξίς των φωνάζει: Κύριε, θὰ μείνωμεν ἠγαπημένοι καὶ ἡνωμένοι μέχρι θανάτου. Καμμία δύναμις ἐν τῶ κόσμω δὲν θὰ δυνηθῆ νὰ μᾶς χωρίση. Τρίτος τις δὲν θὰ διεισδύη. Πιστεύομεν εἰς τὸν λόγον τοῦ Εύαγγελίου Σου: «Ὅ ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτο». Ἀσθένειαι καὶ περιπέτειαι, πικρίαι καὶ βάσανα τοῦ βίου δὲν θὰ ψυχράνουν, ἀλλὰ τοὐναντίον θὰ δυναμώσουν τὴν φλόγα τῆς συζυγικῆς μας ἀγάπης. «Θεέ, Κύριε τοῦ ἐλέους καὶ τῶν οἰκτιρμῶν, ἴδε ἐξ Οὐρανοῦ καὶ εὐλόγησον τὴν ἕνωσίν μας ταύτην». Ἱεραὶ στιγμαί. Τὸ μυστήριον τελεῖται. Ὁ ἱερεὺς ἐν ὀνόματι τῆς Ἁγίας Τριάδος εὐλογεῖ τὴν ἕνωσιν. Ὡραιόταται εὐχαὶ ποὺ εἰς τοὺς συναισθανόμενους δημιουργοῦν ρίγη συγκινήσεως καὶ φέρουν εἰς τὰς καρδίας τῶν στεφανουμένων τὴν αὔραν τῆς αἰωνίου ζωῆς καὶ μακαριότητος ἀκούονται. «Δέσποτα Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, κατάπεμψον τὴν χάριν Σου τὴν ἐπουράνιον ἐπὶ τοὺς δούλους τούτους… Εὐλόγησον αὐτούς, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν… Διαφύλαξον αὐτοὺς ὡς διεφύλαξας τοὺς ἁγίους τρεῖς παῖδας ἐκ τοῦ πυρός, πατάπεμψον αὐτοῖς δρόσον οὐρανόθεν καὶ ἔλθοι ἐπʼ αὐτοὺς ἡ χαρὰ ἐκείνη, ἥν ἔσχεν ἡ μακαρία Ἐλένη, ὅτε εὖρε τὸν Τίμιον Σταυρόν… Μνημόνευσον αὐτῶν, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὡς ἐμνημόνευσας τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, καταπέμψας αὐτοῖς οὐρανόθεν τοὺς στεφάνους… Δὸς αὐτοῖς καρπὸν κοιλίας, καλλιτεκνίαν, ὁμόνοιαν ψυχῶν καὶ σωμάτων».
Ἐπὶ τοιούτοις ὅροις τὸ μυστήριον ἐτελέσθη. Ἱερὸν συμβόλαιον συνήφθη. Μάρτυρες ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι. Οἱ νεόνυμφοι ἐξέρχονται τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ. Μία νέα φωλεὰ ἐστήθη. Τὂ ἀνδρόγυνον συζῆ ἁρμονικῶς καὶ ἰδοὺ ἐκ τῆς νομίμου συζυγίας προέρχονται τὰ ἄνθη, οἱ καρποί, τὰ τέκνα, υἱοὶ καὶ θυγατέρες. Τὸ ἀνδρόγυνον πολλαπλασιάζει τώρα τὴν εὐτυχίαν του. Ἀλλʼ ὁ μισόκαλος δαίμων ἔρχεται νὰ καταστρέψη τὴν εὐτυχίαν, νὰ διαλύση τὴν οἰκογένειαν. Πῶς; Ὁ σύζυγος ἐξ ἀπροσεξίας πίπτει εἰς τὰ δίκτυα διεφθαρμένης καὶ πονηρᾶς γυναικός. Αὕτη κατορθώνει νὰ μεταστρέψη τὴν ἀγάπην τοῦ ἄνδρὸς πρὸς τὴν νόμιμον σύζυγον εἰς ἀποστροφήν, εἰς μῖσος. Καὶ ὁ ἀνὴρ τυφλωθεὶς ὑπὸ τοῦ αἰσχροῦ ἔρωτος ἐγκαταλείπει τὴν νόμιμον σύζυγον, τὰ τέκνα του, καὶ συζῆ πλέον μετὰ τῆς πόρνης γυναικός. Ὁ δυστυχὴς κάτω ἀπὸ τὴν ἐπίδρασιν τῆς παλλακίδος ὑφίσταται βαθεῖαν διαφθοράν. Οὕτω αὐτὸς μὲν μετʼ αὐτῆς ἀναιδέστατα ἐξέρχεται εἰς περιπάτους, θεᾶται εἰς κέντρα διασκεδάσεως, ἡ δὲ νόμιμος σύζυγος μένει κατάκλειστος εἰς τὴν οἰκίαν της, λυπεῖται, ἀναστενάζει, χύνει κρουνοὺς δακρύων καὶ μόνη παρηγορία της μένει ἡ θρησκεία τοῦ Ναζωραίου. Ἐνώπιον τῶν ἱερῶν εἰκόνων γονατίζει καὶ προσεύχεται καὶ παρακαλεῖ τὸν Θεὸν νὰ δώση εἰς αὐτὴν μὲν ὑπομονὴν καὶ ἐγκαρτέρησιν, διὰ νὰ σηκώνη τὸν σταυρόν της, εἰς δὲ τὸν ἄσωτον ἄνδρα φωτισμόν, διὰ νὰ ἐπιστρέψη εἰς τὸν οἶκόν του.
Θὰ ἐπιστρέψη ὁ ἄσωτος; Ὦ λειτουργοὶ τοῦ Ὑψίστου! Δέεσθε ὑπὲρ ἐπιστροφῆς καὶ ὄχι μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ πᾶσαν καταβάλλετε προσπάθειαν ἵνα μὴ εἶνε μακρὰν ἡ ἡμέρα τῆς ἐπανόδου αὐτοῦ εἰς οἰκογενειακὴν ἐστίαν. Μὴ δώσητε ὕπνον εἰς τοὺς ὀφθαλμούς σας καὶ ἀνάπαυσιν εἰς τοὺς κροτάφους σας, ἕως οὖ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ συμφιλιώσητε τὸ ἀνδρόγυνον.
Ἀλλὰ καὶ ὁ Σατανᾶς δὲν παύει νὰ έργάζεται. Τὸ ὄργανον αὐτοῦ, ἡ πονηρὰ καὶ διεστραμμένη γυνή, δὲν ἀρκεῖται εἰς τὸ ὅτι διετάραξε τὴν οἰκογενειακὴν γαλήνην, ἀλλὰ θέλει, ἄκουσον! ἄκουσον!… καὶ νὰ στεφανωθῆ ἐπισήμως τὸν ἄνδρα ποὺ παρέσυρεν εἰς τὴν ἁμαρτίαν. Τὸν πιέζει λοιπόν, τὸν στενοχωρεῖ καθημερινῶς, τοῦ περισφίγγει τὸν κλοιὸν μέχρι πνιγμοῦ. «Πρέπει νὰ πάρης διαζύγιον καὶ νὰ με στεφανωθῆς. Ἄλλως δὲν μʼ ἀγαπᾶς…». Καὶ ὁ ἄθλιος καταφεύγει εἰς δικηγορικὸν γραφεῖον καὶ ἀσυνειδήτος δικηγόρος βάπτει τὸν κάλαμον καὶ συντάσσει αἴτησιν διαζεύξεως. Ἀνακρίσεις διεξάγονται. Μάρτυρες-ψευδομάρτυρες ἐπιστρατεύονται. Ἐπίμονος ἐξασκεῖται πίεσις ἵνα συγκατατεθῆ εἰς διάζευξιν ἡ νόμιμος σύζυγος. Χίλιοι δαίμονες κινοῦνται διὰ νὰ χωρίσουν δικαστικῶς τὸ ἀνδρόγυνον. Ἀλλὰ παρʼ ὅλην τὴν πίεσιν, παρʼ ὅλην τὴν ἐλαστικότητα ποὺ ἔχει ὁ περὶ διαζυγίου Νόμος, τὸ δικαστήριον δὲν ἐκδίδει διαζύγιον. Οὕτω ἡ νόμιμος γυνὴ δικαιώνεται ἠθικῶς καὶ ὁ ἄνδρας ἐξέρχεται ἐκ τῆς αἰθούσης τοῦ δικαστηρίου κατησχυμμένος. Ἡ θύρα τοῦ διαζυγίου κλείεται. Ἀλλʼ ἡ πονηρὰ γυνὴ δὲν παραδίδει τὰ ὅπλα. Ἐπιμένει. Καὶ θάλασσα ἀφριζούσης κακίας διαμηνύει πολλάκις εἰς τὴν ἀντίπαλόν της, εἰς τὴν νόμιμον σύζυγον: «Θὰ τὸν στεφανωθῶ ὁπωσδήποτε καὶ σὺ θὰ σκάσης…». Ὥστε μία τοιαύτη γυνὴ ἠμπορεῖ νὰ ἀνατρέψη τοὺς νόμους καὶ κανόνας, Συντάγματα Πολιτείας καὶ θεσμοὺς ἱεροὺς καὶ ἁγίους καὶ νὰ ἐπιτύχη καὶ νὰ κάμη τὸ ἁμαρτωλὸν κέφι της;
Ὦ ἄγγελοι τῆς Ἐκκλησίας ταύτης, ὦ φύλακας τῶν θείων Νόμων, σταθῆτε ἱερὸς φραγμός. Ἀντισταθῆτε εἰς τὸν Σατανᾶν, τὴν ἄνομον γυναῖκα, τὴν νέαν Ἡρωδιάδα, καὶ φωνάξατε διὰ νʼ ἀκούση τὸ Πανελλήνιον˙ οὐκ ἔξεστι, ὦ πονηρὰ γυνή, διαλύειν γάμον, τὸν ὁποῖον ἡμεῖς εὐλογήσαμεν ἐν ὀνόματι Ἐκείνου. Οὐκ ἔξεστί σοι λαμβάνειν τὸν ξένον ἄνδρα, ὅστις ἀνήκει εἰς ἄλλην γυναῖκα. Προτιμῶμεν νὰ κόψητε καὶ τὰ δύο μας χέρια παρὰ μὲ τὰ χέρια μας νὰ στεφανώνωμεν ζεῦγος μοιχῶν, νὰ εὐλογήσωμεν γάμον παράνομον, συνοικέσια σκανδαλώδη! Ἀλλʼ ὦ θρῆνοι καὶ κοπετοί! Πῶς νὰ τῶ εἴπωμεν; Πῶς νὰ τὸ ἐκφράσωμεν; Οἱ φρουροὶ ὑποχωροῦν. Οἱ φραγμοὶ καταπίπτουν. Αἱ ἀνδροχωρίστριαι, αἱ πόρναι καὶ μοιχαλίδες κατὰ τὰς ἐσχάτας αὐτὰς ἡμέρας εἶνε πλήρεις χαρᾶς καὶ ἑτοιμάζονται νὰ παραγγείλουν τὴν νυμφικήν των στολήν, νὰ τυπώσουν χρυσᾶ προσκλητήρια καὶ μὲ ἱερεῖς, ἀρχιμανδρίτας καὶ ἐπισκόπους νὰ τελέσουν τοὺς γάμους των. Τοὺς γάμους των; Πῶς; Ἀκούσατε τὴν τελευταίαν ἐξέλιξιν τῆς ὑποθέσεως.
* * *
Αἱ περιπτώσεις ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι ἄνευ λόγου ἐγκατέλειψαν τὰς νομίμους συζύγους των καὶ περιεπλάκησαν εἰς αἰσχροὺς ἔρωτας καὶ συζοῦν μετὰ παλλακίδων, δὲν εἶνε ὁλίγαι. Μία πρόχειρος ἔρευνα, τὴν ὁποίαν διενήργησε καθημερινὴ ἐφημερὶς τῶν Ἀθηνῶν, ἀπεκάλυψεν ὅτι οἱ τοιοῦτοι ἀνέρχονται εἰς Ἀθήνας εἰς 5000, εἰς Θεσσαλονίκην εἰς 3500, εἰς Πάτρας 2000, καὶ εἰς ἄλλας πόλεις ὑπάρχει ἀνάλογος ἀριθμός. Ὅλον δὲ αὐτὸ τὸ πλῆθος τῶν παρανόμως συζώντων, εἰς τοὺς ὁποίους τὰ Δικαστήρια τῆς Πατρίδος μας δὲν δίδουν διαζύγιον, συνέπηξαν Σωματεῖον μὲ τὸν τίτλον «Πανελλήνιος Ἕνωσις Προστασίας τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογενείας», ὅπερ θὰ παραμένη ὡς τὸ ζωηρότερον παράδειγμα τῆς κατʼ εὐφημισμὸν ὁμιλίας. Τὸ περίεργον τοῦτο Σωματεῖον, εἰς τὰ μέλη τοῦ ὁποίου συγκαταλέγονται ἐξέχοντα μέλη τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας, δικηγόροι, ἰατροί, μηχανικοί, καθηγηταί, βουλευταί… τὰ πάντα κινεῖ, ἵνα καὶ ἡ Ἑλλὰς μιμηθῆ τὸ παράδειγμα ἄλλων Κρατῶν καὶ ἐκδώση νόμον ποὺ θὰ ἐπιτρέψη τὸ λεγόμενον «αὐτόματον διαζύγιον». Τὶ δὲ σημαίνει «αὐτόματον διαζύγιον», τοῦτο εἰς τὸ ὑπʼ ἀριθμ. 156 φύλλον τῆς «Σπίθας» ἐξηγήσαμεν. Αὐτόματον διαζύγιον, ἵνα συντόμως ἐδῶ εἴπωμεν, σημαίνει: Ὁ ἄνδρας προσκομίζων εἰς τὸ Δικαστήριον βεβαίωσιν τοῦ Ἀστυνομικοῦ Τμήματος, ἐκ τῆς ὁποίας νὰ ἐμφαίνηται ὅτι εὑρίσκεται εἰς διάστασιν πρὸς τὴν νόμιμον γυναῖκά του ἐπὶ ὡρισμένον χρονικὸν διάστημα, νὰ λαμβάνη ἀμέσως διαζύγιον χωρὶς τὸ Δικαστήριον νὰ ἔχη τὸ δικαίωμα νὰ ἐξετάση τὸν λόγον τῆς διαστάσεως.
Αὐτὴν τὴν διάταξιν ξένου Ἀστικοῦ Κώδικος ἐνεθύμησαν, οἱ κύριοι τοῦ Σωματείου καὶ πιέζουν τὴν Ἑλληνικὴν Βουλὴν νὰ ψηφίση τὸν νόμον τοῦ Αὐτομάτου Διαζυγίου. Ἀλλʼ ἐπειδὴ τοιοῦτος Νόμος δὲν δύναται νὰ ἐφαρμοσθῆ ἐν Ἑλλάδι, ἄνευ τῆς συγκαταθέσεως τῆς Ἐπισήμου Ἐκκλησίας, οἱ ἐνδιαφερόμενοι κατέφυγον εἰς τὴν Ἀνωτάτην Ἐκκλησ. Ἀρχὴν καὶ ἐζήτησαν τὴν… προστασίαν της! Τὸ φλέγον θέμα συνεζητήθη κατὰ τὴν τελευταίαν συνέλευσιν τῆς Ἱεραρχίας καὶ ἐπʼ αὐτοῦ ἐξεδόθη ἡ ἐξῆς ἀπόφασις: «Ἡ Ἱεραρχία ἀπέρριψεν ἀσυζητητὶ τὸ θέμα τοῦ αὐτομάτου διαζυγίου. Μόνον κατὰ συγκατάβασιν καὶ ἐπιείκειαν ἐδέχθη νὰ συζητήση τὰς περιπτώσεις τῆς διαστάσεως συζύγων, τοῦ χωρισμοῦ δηλ. ἀπὸ κοίτης καὶ τραπέζης, καὶ συγκατετέθη νὰ δοθῆ μὲν τὸ διαζύγιον, ἐὰν παρῆλθε 10ετία ἀπὸ τῆς διαστάσεως καὶ ὑποβολῆς ἀγωγῆς πρὸς διάζευξιν, ἀλλʼ ὑπὸ τὸν ὅρον νἀ ἐρευνηθῆ πάλιν ἡ ὑπόθεσις ὑπὸ τοῦ Δικαστηρίου καὶ καταλογισθῆ ἡ ὑπαιτιότης εἰς ἕνα ἐκ τῶν διϊσταμένων συζύγων, διὰ νὰ ἀκολουθήσουν αἱ οἰκονομικαὶ ἐπιβαρύνσεις ὑπὲρ τοῦ ἀναιτίου τῶν συζύγων, ἤ ὑπὲρ τῶν γεννηθέντων ἐκ τοῦ γάμου τέκνων. Ἡ οίκονομία αὕτη θὰ ἰσχύη ἕξ μόνον μῆνας, διὰ νὰ δοθῆ καιρὸς πρὸς τακτοποίησιν καὶ νομιμοποίησιν εἰς ἐκείνους ἐκ τῶν συζύγων, οἴτινες ἐν τῶ μεταξὺ περιεπλάκησαν εἰς σχέσεις καὶ παρανόμους συμβιώσεις μετʼ ἄλλων γυναικῶν καὶ ἀπέκτησαν ἐξ αὐτῶν νόθα τέκνα, τὰ ὁποῖα ανέρχονται εἰς χιλιάδας καὶ τὰ ὁποῖα οὕτω θὰ δύνανται νὰ νομιμοποιηθοῦν, ὁπότε θὰ ἀποκαθίστατο μία ἠθικὴ καὶ εὔρυθμος τάξις ἐντὸς τῆς Ἑλληνικῆς Κοινωνίας» (Ἴδε φύλλον «Ἐκκλησίας», ἐπισήμου δελτίου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 20]12]58, σελ. 484).
Τὶς μελετῶν ἐπισταμένως τὴν ἀπόφασιν ταύτην δὲν βλέπει ὅτι αὕτη σκανδαλωδῶς εὐνοεῖ τοὺς ἄνευ λόγου ἐγκαταλείψαντας τὰς νομίμους συζύγους καὶ συζῶντας ἔπὶ ἔτη μετὰ παλλακίδων; Ἐνῶ γράφεται ὅτι ἀσυζητητὶ ἀπορρίπτει τὸ θέμα τοῦ αὐτομάτου διαζυγίου, εὐθὺς ἀμέσως διʼ ἄλλων λέξεων καὶ φράσεων τὸ ἐγκρίνει καὶ τὸ ἐπιδοκιμάζει. Ἡ τοιαύτη φραστικὴ διατύπωσις τῆς ἀποφάσεως ὑπενθυμίζει ἡμῖν τὴν λαϊκὴν ἔκφρασιν. «Τὶ Γιάννης, τὶ Γιαννάκης». Διότι ἐρωτῶμεν˙ τὶ ἄλλο παρὰ αὐτόματον διαζύγιον εἶνε, ὅταν, ἐπὶ τῶ λόγω καὶ μόνον ὅτι συνεπληρώθη δεκαετία ἀπὸ τῆς ὑποβολῆς ἀγωγῆς πρὸς διάζευξιν, τὸ Δικαστήριον καλήται νὰ ἐκδώση τὸ διαζύγιον; Σεβαστοὶ Πατέρες! Ἐὰν ὑπῆρχε λόγος βάσει τῆς κειμένης νομοθεσίας τῆς τόσον ἐλαστικῆς διὰ τὴν ἔκδοσιν διαζυγίων, τὰ διαζύγια θὰ ἐξεδίδοντο πρὸ πολλοῦ καὶ δὲν θὰ ἐζήτουν οἱ κύριοι αὐτοὶ νὰ ἐκδοθῆ Νόμος προσθέτων εἰς τόσους ἄλλους ἀντικανονικοὺς λόγους διαλύοντας τὸνὈρθόδοξον γάμον, τὸ μακροχρόνιον τῆς διαστάσεως. Τὸ μακροχρόνιον! Νέα μηχανὴ τοῦ Διαβόλου πρὸς τελείαν διάλυσον τοῦ γάμου! Ἐὰν δὲν ὑπάρχουν εἰς ἄλλας χώρας, ἐδῶ ὅμως εἰς τὴν Ἑλλάδα ἀπʼ αρχαιοτάτης ἐποχῆς ὑπάρχουν παραδείγματα ἡρωϊκῶν γυναικῶν, αἱ ὁποῖαι ἐνεκαρτέρησαν εἰς τὸν χωρισμὸν ἐπὶ μακρὰ ἔτη καὶ ὁ Οὐρανὸς ἐστεφάνωσε τὴν ἀρετὴν τῶν γυναικῶν τούτων, αἱ ὁποῖαι εἶδον νὰ ἐπιστρέφουν εἰς τὴν οἰκογενειακὴν ἐστίαν οἱ ἄνδρες των. Ποιηταὶ ὕμνησαν τὸ μεγαλεῖον τῆς πιστῆς Ἑλληνίδος γυναικός. Διατὶ τώρα νʼ ἀφαιρέσωμεν ἀπὸ τὴν τιμίαν Ἑλληνίδα τὴν ἐλπίδα τῆς ἐπιστροφῆς τοῦ ἀσώτου συζύγου της καὶ νὰ ὁπλίσωμεν μὲ ἀναίδειαν καὶ θρασύτητα τὴν παλλακίδα, ἡ ὁποία θὰ καυχᾶται ὅτι ἐνίκησε τὴν ἀρετήν; Πόσαι ἀπὸ τὰς τιμίας Ἑλληνίδας δὲν θὰ πληγοῦν εἰς τὰ ἱερώτερα τῶν συναισθημάτων των, δὲν θʼ ἀπογοητευθοῦν καὶ δὲν θὰ φωνάξουν: Ὦ τλῆμον ἀρετά!… Καὶ τὶ παράδειγμα, παρακαλῶ, θὰ λάβουν αἱ νεώτεραι Ἑλληνίδες ὅταν τὰς μὲν τιμίας γυναῖκας βλέπουν νὰ τήκωνται καὶ νὰ ὁδηγῶνται προώρως εἰς τὸν τάφον, τὰς δὲ ἀτίμους γυναῖκας, εἰς τὰς ὁποίας ἄλλοτε οὐδεμία θύρα Ἑλληνικῆς οἰκείας ἠνοίγετο, νὰ ἐμφανίζωνται δημοσία ὡς νόμιμοι γυναῖκες; Πειρασμὸς μέγας θὰ δημιουργηθῆ, ὅστις θὰ ἐξωθῆ ἄνδρας καὶ γυναὶκας εἰς ἀνόμους σχέσεις μὲ τὴν βεβαίαν ἐλπίδα ὅτι μίαν ἡμέραν αὗται θὰ νομιμοποιηθοῦν. Καὶ οὕτω ἡ κακία στεφανουμένη εἰς πολλὰς χιλιάδας περιπτώσεων θʼ ἀποτελέση ἀνὰ πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα σκάνδαλον τεράστιον, ποὺ θὰ παρασύρη εἰς καταστροφὴν ὅλην τὴν Ἑλληνικὴν Κοινωνίαν. Γάμος πλέον δὲν θὰ ὑφίσταται, ἀλλὰ θὰ εἶνε οὗτος ἕνα συμφωνητικὸν ἐμπορικῆς τινος συναλλαγῆς εὐκόλως διαλυόμενον.
Ἀλλά, λέγουν, τὰ νώθα τέκνα, τὰ ὁποῖαν ἐγεννήθησαν ἐκ τοιούτων παρανόμων συμβιώσεων, τὶ θʼ ἀπογίνουν; Περὶ αὐτῶν, κύριοι, ἐνδιαφέρεσθε; Ἀλλὰ πολὺ ὄψιμον εἶνε τὸ ἐνδιαφέρον σας. Διότι περὶ αὐτῶν πολὺ πρὸ ὑμῶν ἔχει φροντίσει ἡ Ἑλληνικὴ Νομοθεσία, ἡ ὁποία προβλέπει τὴν διὰ δικαστικῆς ὁδοῦ ἀναγνώρισιν τῶν νόθων τέκνων ὡς τέκνων τοῦ φυσικοῦ πατρὸς μὲ ὅλα τὰ δικαιώματα ποὺ ἔχουν καὶ τὰ ἄλλα ἐκ νομίμου γάμου προερχόμενα τέκνα. Τὰ νόθα λοιπὸν δὲν ἀδικοῦνται καὶ δὲν πρέπει νʼ ἀνησυχῆ διʼ αὐτὰ ἡ Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος. Τοὐναντίον ὅμως πρέπει νʼ ἀνησυχῆ διὰ τὰς χιλιάδας τῶν νομίμων τἐκνων, τὰ ὁποῖα ἐγκατέλειψαν ἀστόργως οἱ πατέρες διὰ νʼ ἀκολουθήσουν τὰς ἐρωμένας των.
Ἐὰν ἡ ἀπόφασις αὕτη τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γίνη νόμος τοῦ Κράτους, τότε ἡ ἀναστάτωσις τῆς Ἑλληνικῆς Κοινωνίας θὰ εἶνε ἄνευ προηγουμένου. Ὅσον λαμπρὰ ἧτο ἡ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποίαν ἐτελεῖτο ὁ πρῶτος γάμος, τόσον ζωφερὰ θὰ εἶνε ἡ ἡμέρα ἐκείνη κατὰ τὴν ὁποίαν ἡ πόρνη, ἡ μοιχαλίς, ἡ πονηρὰ γυνή, ἡ ὁποία ὑπῆρξεν ἡ αἰτία τῆς διαλύσεως τοῦ πρώτου γάμου, θὰ στεφανώνεται ἐν τῶ Ναῶ καὶ ἡ τιμία γυνῆ, ἡ πιστὴ εἰς τὰ ὅσια καὶ ἱερὰ τῆς οἰκογενειακῆς ἐστίας θὰ κλαίη καὶ θὰ θρηνῆ διὰ τὸν θρίαμβον τῆς πορνείας καὶ τῆς μοιχείας τῶν ἡμερῶν μας. Ἐφθάσαμεν λοιπὸν εἰς ἡμέρας Σοδόμων καὶ Γομόρρας; Ὁ ἥλιος θὰ κρύψη ἐπὶ τούτω τὰς ἀκτῖνάς του καὶ ἡ γῆ μας θὰ σεισθῆ.
* * *
Ἡ ἀπόφασις αὕτη τῆς Ἱεραρχίας εἶνε ἀντίθετος πρὸς τὸ ἐκπεφρασμένον θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἡλίου φαεινότερον φαίνεται εἰς τὰς σελίδας τῆς Κ. Διαθήκης. Ὁ Κύριος εἰς τὴν ἐπι τοῦ Ὄρους ὁμιλίαν διεκύρηξε διὰ νὰ ἀκούσουν οἱ αἰῶνες: «Ἐγὼ λέγω ὑμῖν ὅτι ὅς ἥν ἀπολύση τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι, καὶ ὅς ἐἂν ἀπολελυμένην γαμῆση, μοιχᾶται» (Ματθ. ε΄ 32, πρβλ. καὶ Ματθ. 19, 9). Ὁ δὲ κορυφαῖος τῶν Ἀποστόλων, ὁ θεῖος Παῦλος, ἐπὶ τοῦ θέματος τούτου ἐρωτηθεὶς ἀπήντησε πρὸς τοὺς Κορινθίους: «Τοῖς δὲ γεγαμηκόσι παραγγέλλω, οὐκ ἐγώ, ἀλλʼ ὁ Κύριος, γυναῖκα ἀπὸ ἀνδρὸς μὴ χωρισθῆναι˙ ἐὰν δὲ καὶ χωρισθῆ, μενέτω ἄγαμος ἤ τῶ ἀνδρὶ καταλλαγήτω˙ καὶ ἄνδρα γυναῖκα μὴ ἀφιέναι» (Α΄ Κορινθ. 7, 10-11). Οἱ ἀνωτέρω λόγοι τῆς Κ. Διαθήκης ἀποτελοῦν τὸν αἰώνιον κανόνα συμφώνως μὲ τὸν ὁποῖον πρέπει νὰ βαδίζη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Μεγάλοι Πατέρες καὶ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μὲ ὑπέροχα κηρύγματα ἐκαυτηρίασαν τὰς ἁμαρτωλὰς τάσεις τῆς ἐποχῆς των πρὸς ἄνομον διάζευξιν καὶ ἀνεδείχθησαν βράχοι ἀκλόνητοι τῆς πίστεως καὶ τῆς ἠθικῆς. Εἰς τοὺς ρέποντας πρὸς σαρκικὰς ἀπολαύσεις καὶ διαρκῆ ἐναλλαγὴ γυναικῶν ὁ φωστὴρ τῆς Καισαρείας Μ. Βασίλειος προέβαλλε τὸ παράδειγμα τῆς τρύγονος ἡ ὁποία, ὅταν φονευθῆ ὁ σύντροφός της, δὲν ἔρχεται πλέον εἰς καμμίαν ἐπαφὴν μὲ ἄλλο ἄρρεν, ἀλλὰ παραμένει πιστὴ καὶ διέρχεται τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς της ἐν χηρεία. Ὁ δὲ ἈμασείαςἈστέριος, συνοψίζων τὴν διδασκαλίαν τῶν προηγουμένων Πατέρων, ἀπὸ τοῦ ἄμβωνος ἐκήρυττεν: «Ὁ συνέζευξεν ὁ Θεός, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτο. Ἐλέχθη μὲν ταῦτα τοῖς Φαρισαίοις τότε˙ ἀκούσατε δὲ νῦν οἱ τούτων κάπηλοι καὶ τὰς γυναῖκας ὡς ἱμάτια εὐκόλως μετενδυόμενοι˙ οἱ τὰς παστάδας πολλάκις καὶ ραδίως πηγνύντες ὡς πανηγύρεως ἐργαστήρια˙ οἱ τὰς εὐπόρους λαμβάνοντες καὶ τὰς γυναῖκας ἐμπορευόμενοι˙ οἱ μικρὸν παροξυνόμενοι καὶ εὐθὺς τὸ βιβλίον τῆς διαιρέσεως γράφοντες˙ οἱ πολλὰς χήρας ἐν τῶ ζὴν ἔτι καταλιμπάνοντες˙ πείσθητε, ὅτι γάμος θανάτω μόνω καὶ μοιχεία διακόπτεται».
Καὶ οἱ νεώτεροι διδάσκαλοι τῆς Εκκλησίας συμφώνως πρὸς τοὺς ἀνωτέρω κηρύττουν. Ἐξ ὅλων παραθέτομεν δύο μόνον περικοπάς. Ἡ μία προέρχεται ἀπὸ διδαχὴν τοῦ ἀειμνήστου ἐπισκόπου Πατρῶν Ἱεροθέου Μητροπούλου, ἡ δὲ ἄλλην ἀπὸ διδαχὴν ἐγγάμου κληρικοῦ, ὅστις ἐγνώρισεν ὅλα τὰ δεινὰ τοῦ οἰκογενειακοῦ βίου, καὶ ὅμως ἐπὶ τοῦ θέματος τοῦ διαζυγίου παρέμεινε συντηρητικώτατος. Πρόκειται περὶ τοῦ ἀειμνήστου πρωτοπρεσβυτέρου Κ. Καλλινίκου. Καὶ ὁ μὲν ἐπίσκοπος Πατρῶν Ἱερόθεος ἐκήρυττεν˙ «Οἱ ἀρχιερεῖς εἶνε οἱ ἀμέσως ὑπεύθυνοι διὰ τὴν διάλυσιν ἤ μὴ τοῦ γάμου , διότι εἰς αὐτοὺς ἐνεπιστεύθη ὁ Κύριος τὴν τήρησιν τῆς θείας αὐτοῦ νομοθεσίας, καὶ οὐδένα λόγον ἔχουσιν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου προφασιζόμενοι τοὺς πολιτικοὺς νόμους καὶ τὰ πολιτικὰ διοκαστήρια. Ἡ θεία νομοθεσία ἔχει τὸ κῦρος τὸ ἀλάνθαστον, καὶ αὕτη ἐγένετο πρῶτον˙ τὰ δὲ ἀνθρώπινα νομοθετήματα, τὰ ἀντιστρατευόμενα κατὰ τοῦ θείου νόμου, εἶνε ἱστὸς ἀράχνης μὴ δυνάμενα νὰ ἀνθέξωσιν ἀπέναντι τῆς ἀληθείας, τοῦ καθήκοντος καὶ τῆς αὐταπαρνήσεως. Ἀλλʼ ὅπου ἐστὶν ἀρχιερεὺς τοῦ Χριστοῦ, ποιεῖ ὡς ἐντέλλεται ὁ θεῖος νόμος. Ὁ σιμωνιακὸς καὶ ὁ φαῦλος εἶνε ὄργανον τοῦ Διαβόλου, καὶ ἀδύνατον νὰ ποιήση κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ πράττει τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀνομίας» (Ἱεροθέου Μητροπούλου, Ἀρχιεπισκόπου Πατρῶν καὶ Ἠλείας, Ἡ ἀληθὴς Θρησκεία, ἔκδοσις δευτέρα, Ἀθῆναι 1986, σελ. 216). Ὁ δὲ πρωτοπρεσβύτερος Κ. Καλλίνικος ἔγραφεν˙ «Ἀνάγκη ὁ Χριστιανικὸς νόμος νὰ ὑψοῦται πάντοτε αἰθέριος, ἄσπιλος, ἀνώτερος τῶν ἀτελειῶν μας, καὶ τοῦτο πρὸς τὸ καλὸν αὐτῆς ταῦτης τῆς οἰκογενείας καὶ τῶν πολλαπλῶν αὐτῆς συμφερόντων. Ὁ ἀτομισμὸς δὲν πρέπει νὰ ἀκούεται. Ἡ ἐπαναστροφὴ εἰς τὰς εἰδωλολατρικὰς ἔξεις δὲον νʼ ἀνακοπῆ. Αἰ εὐκολίαι δὲν φέρουν τὸ χρῖσμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ γάμος κατὰ Χριστὸν εἶνε ἀδιάλυτος… Χάριν λοιπὸν τῶν γενικωτέρων ἀρχῶν, χάριν τοῦ ὕψους τοῦ οἴκου, χάριν τῆς ἀξίας τῆς γυναικός, χάριν τοῦ μέλλοντος τῶν τέκνων, χάριν τῆς συζυγίας, χάριν τοῦ συμφέροντος τῆς κοινωνίας τηρήσωμεν τὸν γάμον ἀδιάλυτον. Διʼ ἕνα νευροπαθῆ, ὡς τὸν ἰδικόν μας, ὅπου ὅλοι μας διαρκῶς μετακινούμεθα, μετοικούμεν, ταξειδεύομεν, πλανόμεθα, σωστοὶ πλανόδιοι βεδουῖνοι, σκηνῖται, νομάδες τοῦ 20οῦ αἰῶνος, σωστοὶ «ἀεὶ ῥέοντες», σοφοὶ ἀψίκοροι, ὄχι διδάγματα εὐκόλων συναφειῶν, ἀλλὰ τὸ «οὕς ὁ Θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω», ἀλλʼ ἡ ἄγκυρα τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ, τὴν μονιμότητα τοῦ οἴκου ἐξασφαλίζουσα, αὐτὴ εἶνε ἡ ἀσφάλειά μας, αὐτὴ εἶνε ἡ σωτηρία μας» (Κ. Καλλινίκου, Πρωτοπρεσβυτέρου, Ὁ Χριστιανικὸς γάμος καὶ ἡ οἰκογένεια, Ἀθῆναι 1958, σελ. 103).
Ἄξιον δὲ ἰδιαιτέρας προσοχῆς εἶνε καὶ τὸ γεγονός, ὅτι ἡ ἀδελφότης Θεολόγων «ἡ Ζωὴ» ὀλίγον πρὸ τῆς λήψεως τῆς ἀποφάσεως τῆς Ἱεραρχίας εἰς κύριον ἄρθρον ὑπὸ τὴν ἐπιγραφὴν Γάμος καὶ Διαζύγιον ἔγραφε τὰ ἐξῆς ὀρθότατα: «Ἐὰν πιστεύομεν ὅτι ὁ γάμος εἶνε ἕν ἀπὸ τὰ ἑπτὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, τότε οἱ προβαλλόμενοι ὡς λόγοι διαζυγίου δὲν εύσταθοῦν. Καὶ τοῦτο, διότι ὁ Κύριος ἕνα μόνον λόγον ἀναγνωρίζει διὰ τὴν διάλυσιν τοῦ γάμου, τὴν καταπάτησιν τῆς συζυγικῆς πίστεως. Ὡσὰν νὰ μὴ φθάνουν ἡ διαβόητος«ἀσυμφωνία χαρακτήρων» καὶ οἱ ἄλλοι ἰσχύοντες λόγοι διαζυγίου, ἐπιζητεῖται νὰ νομοθετηθῆ καὶ ἕτερος ἀκόμη, ὁ πολυχρόνιος χωρισμός! Καὶ λησμονοῦν ὅσοι ὑποστηρίζουν τὸ τοιοῦτο, ποῖον σεισμὸν καὶ ποίαν καταστροφὴν ἐπιφέρι τὸ διαζύγιον, ὄχι μόνον εἰς τὴν διαλυομένην οἰκογένειαν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ κοινωνικὸν οἰκοδόμημα. Πῶς εἶνε δυνατὸν ἡ Ἱεραρχία, ἡ ἔχουσα ὁδηγὸν εἰς τὸ ἔργον της τὸν ἀκατάλυτον λόγον τοῦ Θεοῦ, νὰ λάβη ἀποφάσεις κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῶν ἐνδιαφερομένων, ἀντιθέτως πρὸς τὴν ρητὴν τοῦ Κυρίου ἐντολὴν καὶ τὰ ἀπʼ αἰώνων εἰς τὴν Ἐκκλησίαν κρατοῦντα;» (Ἴδε περιοδικὸν «Ζωὴ» ἀριθμ. φύλ. 2121).
Ἐρωτᾶτε! Πῶς εἶνε δυνατὸν ἡ Ἱεραρχία νὰ λάβη τοιαύτην ἀπόφασιν. Καὶ ὅμως, ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἔλαβε τοιαύτην ἀπόφασιν ἡ Ἱεραρχία καὶ ἔφριξαν ἐπὶ τούτω οἱ οὐρανοί! Καὶ ἤδη καλεῖσθε καὶ σεῖς κατὰ λόγον συνεπείας (Ἴδε καὶ το περὶ συνεπείας ἄρθρον εἰς τὸ ὑπʼ ἀριθ. 2139 φύλλον τῆς «Ζωὴς»), νὰ μὴ σιωπήσητε, ἀλλὰ νὰ διαμαρτυρηθῆτε ἐντόνως κατὰ τῆς ἀποφάσεως ταύτης, ἡ ὁποία πρέπει νʼ ἀνακληθῆ. Καὶ θʼ ἀνακληθῆ ἐὰν ὅλα τὰ θρησκευτικὰ σωματεῖα, ὅλος ὁ εὐσεβὴς λαὸς διαφωτιζόμενος ἐγερθῆ ὡς εἰς ἄνθρωπος καὶ ζητήση τὴν ἀναστήλωσιν τῶν ὀρθοδόξων ἀξιῶν καὶ κάθαρσιν ἐν γένει τῆς Ἐκκλησίας ἐκ Νόμων και Βασιλικῶν Διαταγμάτων ποὺ ἔρχονται εἰς φανερὰν ἀντίθεσινπρὸς τὸν αἰώνιον Νόμον τοῦ Παμβασιλέως Χριστοῦ. Καὶ δόξα τῶ Θεῶ ἠκούσθησαν αἱ πρῶται φωναὶ διαμαρτυρίας. Ἡ πρώτη ἠκούσθη ἐν τῶ τελευταίω Συνεδρίω τῶν Ἱεροκηρύκων ὅλης τῆς Ἑλλάδος ὅπερ συνῆλθεν εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῆς Πεντέλης. Ὅλοι οἱ ἱεροκήρυκες ἐξεφράσθησαν ζωηρῶς κατὰ τῆς ἀποφάσεως ταύτης καὶ ἐπεκρότησαν τὸ λεχθέν, ὅτι κληρικὸς ὁ ὁποῖος θὰ εὐλογήση τοιοῦτον παράνομον γάμον, ὁποιονδήποτε ἀξίωμα καὶ ἐὰν κατέχη, εἶνε ἄξιος καθαιρέσεως. Ἐν δὲ τῶ περιοδικῶ «Ἀνάπλασις» (ἀριθ. Φύλ. 73]1959) εἴδομεν σχετικὸν ὑπόμνημα διαμαρτυρίας ὅπερ ὑπέβαλον εἰς Κρατικὰς καὶ Ἐκκλησιαστικὰς ἀρχὰς 256 κυρίαι ἀντιπροσωπεύουσαι 52 ἐνορίας τῶν Ἀθηνῶν. Εὖγε εἰς τὰς κυρίας αὐτὰς ποὺ ὕψωσαν τὸ λάβαρον τῆς διαμαρτυρίας κατὰ μιᾶς ἀντικανονικῆς ἀποφάσεως.
* * *
Ἀγαπητοί! Ἡ Δογματικὴ λέγει, ὅτι μία ἀπόφασις τῆς Ἱεραρχίας ἐπὶ ζητημάτων πίστεως καὶ ἠθικῆς διὰ νὰ σταθῆ ὡς ἀκλόνητος στύλος ἐπὶ ὀρθοδόξου ἐδάφους πρέπει νὰ εἶνε ἔκφρασις τῆς κοινῆς συνειδήσεως ὅλου τοῦ πληρώματος τῶν πιστῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν (Ἴδε καὶ Ἰωάν. Καρμίρη, καθηγητοῦ Θεολογίας καὶ Βασιλικοῦ Ἐπιτρόπου παρὰ τῆ Ἱ. Συνόδω, Σημειώσεις Ἱστορίας Δογμάτων σελ. 78-79). Ἐὰν δὲ ἀπόφασίς τις, ὡς ἡ ἀνωτέρω, δὲν ἐκφράζη τὴν καθολικὴν συνείδησιν, ἀλλʼ εἶνε ἀντίθετος πρὸς τὸ διὰ μέσου τῶν αἰώνων δεδηλωμένον φρόνημα τῆς Ὀρθοδοξίας, τότε κατὰ τὴν γνώμην τῶν Πατέρων, τὰ πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ διαμαρτυρηθοῦν καὶ νὰ ἐπιδιώξουν τὴν ἀνάκλησιν τῆς ἀποφάσεως, ἐὰν δὲ μὴ εἰσακουσθοῦν, πρέπει νὰ παύσουν τὸ μνημόσυνον τῶν ἀρχιερέων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐγένοντο ἐπιλήσμονες τῶν ὑψίστων καθηκόντων των ὡς φρουρῶν τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀλλὰ μετὰ χαρᾶς γράφομεν, ὅτι πλεῖστοι Ἱεράρχαι εἶνε κατὰ τῆς ἀποφάσεως, καὶ ζωηραὶ φωναὶ διαμαρτυρίας ἠκούσθησαν ἐν τῆ ἱεραρχία, καθὼς δὲ πληροφορούμεθα, χάρις εἰς τὰς φωνὰς αὐτάς, ἡ ἀπόφασις δὲν συνεκέντρωσε τὴν κατὰ τὸν Νόμον ἀπαιτουμένην πλειοψηφίαν (τὰ 3/4) διὰ νὰ εἶνε ἔγκυρος (Ἄρθρον 3 Νόμου 671 Καταστατικοῦ χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος). Διὰ τοῦτο καὶ ἀπὸ νομικῆς πλευρᾶς εὐκόλως δύναται νὰ προσβληθῆ ὑπὸ τῶν ἐνδιαφερομένων καὶ νὰ καταπέση ἡ ἀπόφασις διὰ προσφυγῆς εἰς τὸ Συμβούλιον Έπικρατείας. Ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ φθάσουν τὰ πράγματα ἕως ἐκεῖ. Ἐλπίζομεν ὅτι ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος π. Θεόκλητος θὰ θελήση, συνετῶς σκεπτόμενος, νʼ ἀκούση τὴν φωνὴν διαμαρτυρίας τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ, καὶ τώρα μὲν νὰ διατάξη ἵνα τὸ Γραφεῖον τῆς Ἱ. Συνόδου μὴ ἀποστείλη εἰς τὸ Ὑπουργεῖον Δικαιοσύνης ἀντίγραφον τῆς ἀποφάσεως, κατὰ δὲ τὴν προσεχῆ Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας ὁ ἴδιος νὰ εἰσηγηθῆ, ἵνα ἡ ἀπόφασις αὕτη ἀνακληθῆ πρὸς χαρὰν τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος καὶ πρὸς πρόληψιν ἀνεπιθυμήτων ἐξελίξεων εἰς βάρος τοῦ γοήτρου τῆς Ἐπισήμου Ἐκκλησίας.
