«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται· οι βουλόμενοι αθλήσαι, εισέλθετε» (Τροπάριο των αίνων)

«Στάδιον αρετών»,χαρακτηρίζει ο υμνωδός την περίοδο  της Μεγάλης Σαρακοστής, γιατί είναι περίοδος εντονότερου πνευματικού αγώνα και οι αθλητές μπαίνουν ελεύθερα στον πνευματικό στίβο με ετοιμότητα, με δύναμη και προ πάντων  με θέληση να αγωνιστούν. Αν η περίοδος των τριών προηγούμενων Κυριακών του Τριωδίου θεωρηθούν ως περίοδος «προπόνησης» στη βάση των αρετών που είναι η ταπεινοφροσύνη και η μετάνοια, η περίοδος που αρχίζει από αύριο είναι περίοδος διάθεσης και αγωνιστικής πορείας. Αν στον αθλητικό στίβο μπαίνει περιορισμένος αριθμός αθλητών και βραβεύονται μόνο οι τρεις πρώτοι, στον πνευματικό στίβο βραβεύονται όλοι όσοι θα αγωνιστούν «νομίμως» (Β΄ Τιμ. β΄5), ανεξάρτητα από τη σειρά που θα τερματίσουν.

Ο πνευματικός αγώνας επικεντρώνεται σε τρία βασικά σημεία. (1) Στην προσφορά της συγχώρησης στο συνάνθρωπο. (2) Την ειλικρινή και όχι υποκριτική άσκηση και προβολή των αρετών και ιδιαίτερα της νηστείας. Και (3) Την επικέντρωση της προσοχής του ανθρώπου στους πνευματικούς και ουράνιους θησαυρούς οι οποίοι, σε σχέση με τους γήινους είναι άφθαρτοι και αιώνιοι.

Βάση, λοιπόν, και θεμέλιο αυτού του αγώνα είναι
η αγάπη και η προσφορά της συγχώρησης στο συνάνθρωπο. Ο Θεός προσφέρει τη συγχώρηση στον άνθρωπο. Με βάση αυτή την εμπειρία της  συγχώρησης που μας προσφέρει ο Θεός, οφείλουμε και εμείς να συγχωρούμε το  συνάνθρωπο. Αν αρνηθούμε να το πράξουμε, τότε αρνούμαστε την ίδια στιγμή την αγάπη προς τον Θεό. Ο Απόστολος της αγάπης, ο Ιωάννης, μας τονίζει: «Αγαπητοί μου, ας αγαπάμε ο ένας τον άλλο, γιατί η αγάπη προέρχεται από το Θεό. Όποιος αγαπάει δείχνει ότι έχει αναγεννηθεί από το Θεό και ότι γνωρίζει το Θεό. Όποιος δεν αγαπάει δε γνώρισε το Θεό, γιατί ο Θεός είναι αγάπη» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 7-8).

Αν, λοιπόν, σκοπός και στόχος του πνευματικού μας αγώνα είναι, η διά της εφαρμογής του  θελήματος του, η ομοίωση μας με το Θεό, τότε μοναδικός δρόμος είναι ο δρόμος της αγάπης. Η εμπειρία της συγγνώμης που δεχόμαστε με την καταφυγή στο Θεό και τη συγχώρηση από αυτόν δημιουργεί, κατά την Κυριακή προσευχή, τη δέσμευση και υποχρέωση «ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών» (Ματθ. στ΄ 12), όπως κι εμείς τα χαρίζουμε στους δικούς μας οφειλέτες.

Ακούσαμε στο σημερινό ευαγγέλιο:; «Αν συγχωρήσετε τους ανθρώπους για τα παραπτώματα τους, θα συγχωρήσει κι εσάς ο Ουράνιος Πατέρας σας. Αν όμως δε συγχωρήσετε στους συνανθρώπους σας τα παραπτώματα τους, ούτε κι ο Πατέρας σας θα συγχωρήσει τα δικά σας παραπτώματα».

Άρα δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική ζωή και αγώνας πνευματικός αν δεν απαρνηθούμε την μνησικακία, Μια τέτοια ζωή θα είναι υποκριτική και σαν τέτοια ο Θεός όχι μόνο την αποστρέφεται, αλλά και την καταδικάζει.

Η άσκηση, λοιπόν, των αρετών θα πρέπει να είναι ειλικρινής και όχι υποκριτική. Σε μια τέτοια αρετή αναφέρεται ο Κύριος στη συνέχεια. Πρόκειται για τη  νηστεία. Μάλιστα τη «Μεγάλη Σαρακοστή» μερικοί την ταυτίζουν με τη νηστεία και ειδικότερα με τα νηστεία των τροφών. Η νηστεία των τροφών είναι μέσο παιδαγωγικό. Αν διαφοροποιήσουμε αυτό το σκοπό και τη μετατρέψουμε σε αυτοσκοπό τότε οδηγούμαστε σε εκτροπή και η νηστεία μας από θεάρεστη πράξη όπως πρέπει να είναι στο τέλος καταντά υποκριτική και άρα θεομίσητη.

Πέραν όμως από την υλική νηστεία, που αποτελεί μέσο χρήσιμο για να φτάσουμε στο σκοπό και που είναι χρονικά περιορισμένη, έχουμε και την πνευματική νηστεία. Αυτή αποτελεί σκοπό και αυτοσκοπό της Χριστιανικής ζωής και αφορά όλη την ύπαρξη του ανθρώπου καθώς και όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η αληθινή νηστεία δεν εξαντλείται μόνο με την αποχή των τροφών, έστω κι αν είναι ειλικρινής και πραγματική, αλλά ολοκληρώνεται με την αποξένωση από τα πάθη. Κατά τον υμνωδό «νηστεία καθαρά μακρυσμός αμαρτίας, αλλοτρίωσις παθών».

Αν η σωματική νηστεία δεν συμπληρωθεί με την πνευματική νηστεία, δηλαδή την αποχή από τα πάθη και την αμαρτία, τότε χάνει τον πραγματικό της χαρακτήρα, μετατρέπεται σε απλό τύπο, απλή συνήθεια και εξομοιώνεται με τη νηστεία των δαιμόνων. Λέει ο υμνωδός «βρωμάτων νηστεύουσα, ψυχή μου και παθών μη καθαρεύουσα, μάτην επαγάλλη τη ατροφία∙ ει μη αφορμή σοι γένηται προς διόρθωσιν, ως ψευδής μισείται παρά του Θεού και τοις κακίστοις δαίμοσιν ομοιούται τοις μηδέποτε σιτουμένοις».

Αν, λοιπόν, η νηστεία των τροφών δε γίνεται αφορμή για τη διόρθωση των παθών τότε είναι μάταιη. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει: «Τιμή γαρ νηστείας ουχί σιτίων αποχή, αλλά αμαρτίας αναχώρησις, ως γε τη των βρωμάτων αποχή  μόνον ορίζων την νηστείαν, ούτως εστίν ο μαλιστα ατιμάζων αυτήν». Την αληθινή σχέση της νηστείας με την αμαρτία εκφράζει πολύ ωραία ο υμνωδός: «Νήστευσον, ψυχή μου, κακίας και πονηρίας, κράτησον οργής και θυμού και πάσης αμαρτίας. Ιησούς γαρ τοιαύτην θέλει νηστείαν, ο φιλανθρωπότατος Θεός  ημών».

Τέλος η νηστεία μας τότε μόνο θα έχει αξία όταν τη δική μας στέρηση την αναπληρώνουμε με τη βοήθεια σε κείνον που δεν έχει. Και στις μέρες μας είναι πάρα πολλοί αυτοί που δεν έχουν. Διαφορετικά αν νηστεύουμε απλώς για να θησαυρίζουμε, ενώ στερείται  ή και πεθαίνει ο συνάνθρωπος μας, τότε αυτή η νηστεία μας είναι άκαρπη.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το τρίτο μήνυμα του σημερινού ευαγγελίου. Η απόσταση από τα πρόσκαιρα και γήινα αγαθά αποτελούν για το Θεό τη βάση της Χριστιανικής ζωής. «Μη μαζεύετε θησαυρούς πάνω στη  γη, όπου τους αφανίζει ο σκόρος και η σκουριά κι όπου οι κλέφτες κάνουν διαρρήξεις και τους κλέβουν». Δυστυχώς εμείς αγνοήσαμε τα πιο πάνω. Όμως φροντίστε να μας τα θυμίσει η Τρόικα με το «κούρεμα». Κι ακριβώς την επόμενη μέρα της τραγικής εκείνης απόφασης διαβαζόταν και πάλι το σημερινό ευαγγέλιο! Τυχαίο το γεγονός ή αφορμή για να δώσουμε σημασία στο περιεχόμενο των λόγων του Ιησού;

Αδελφοί μου, «ώρα ημάς εξ’ ύπνου εγερθήναι». Προτού χρεοκοπήσουμε οικονομικά χρεοκοπήσαμε πνευματικά και ηθικά. Ας ξαναβρούμε τον εαυτό μας μέσα από μια νέα αγωνιστική πορεία και μάλιστα κάθαρσης εσωτερικής, πνευματικής. Χάσαμε μια μάχη. Ας κερδίσουμε τον πόλεμο μέσα από τη δική μας αναγέννηση. Ας ριχτούμε πάλι στον αγώνα της νηστείας των τροφών, αλλά ιδιαίτερα των παθών. Ας διακριθούμε στην επιείκεια και τη συγχώρεση. Ας προσηλωθούμε ιδιαίτερα στην προσφορά και την αγάπη. Όλοι μπορούμε να προσφέρουμε στο μέτρο των δυνάμεων μας. Η προσφορά μας αυτή θα είναι η πιο σημαντική και για τους συνανθρώπους μας. Ας μην την αρνηθούμε. Αμήν.

 Θεόδωρος Αντωνιάδης-Μητρόπολη Πάφου

Πηγή: «ΑΚΤΙΝΕΣ»

Κήρυγμα ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΥΡΙΝΗΣ-«Η νυξ προέκοψεν, η δε ημέρα ήγγικεν»

  Συχνά σε μας τους χριστιανούς, αγαπητοί μου αδελφοί, ο κόσμος θυμίζει νύχτα. Είναι η αίσθηση της αμαρτίας και της κακίας, είναι το γεγονός ότι επειδή πιστεύουμε στο Θεό και έχουμε την αίσθηση της σωτηρίας και της αποδοχής Του, είναι η ένταξή μας στην κοινότητα της Εκκλησίας, πιστεύουμε ότι είμαστε διαφορετικοί από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Θεωρούμε ότι εμείς, αν μη τι άλλο, ζούμε σε έναν κόσμο πιο φωτεινό και ότι οι άλλοι πορεύονται μέσα στην αμαρτωλότητα και τις επιδράσεις του διαβόλου και του κοσμικού φρονήματος. Και επειδή η νύχτα ταυτίζεται με την αμαρτία, με την κραιπάλη, την μέθη, την ασέλγεια και γενικότερα με το κοσμικό φρόνημα και την κατάσταση απουσίας του Θεού, αισθανόμαστε ότι εμείς είμαστε διαφορετικοί.

 Ο Απόστολος Παύλος όμως δίνει συμβουλές στους χριστιανούς της εποχής του και κάθε εποχής, σα να γνωρίζει ότι δεν είναι διαφορετικοί από το κοσμικό φρόνημα. Τους προτρέπει «να πετάξουν από πάνω τα έργα του σκότους και να φορέσουν τα όπλα του φωτός, να είναι η διαγωγή τους κοσμία, τέτοια που να ταιριάζει στο φως. Να πάψουν τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη και η ακόλαστη ζωή, οι φιλονικίες και οι φθόνοι». Και όλα αυτά σε μία περίοδο κατά την οποία «η νύχτα όπου να ‘ ναι φεύγει και η μέρα κοντεύει να έρθει» (Ρωμ. 13, 12-13). Και φαίνεται πως ανταποκρίνονται οι συμβουλές του στην πνευματική κατάσταση όχι μόνο των χριστιανών εκείνης της εποχής, αλλά και κάθε εποχής.

 Οι χριστιανοί στα λόγια αποτάσσουμε το κοσμικό φρόνημα. Ερωτοτροπούμε όμως μ’ αυτό, είτε διότι πιστεύουμε στην ευσπλαχνία και την αγάπη του Θεού και θεωρούμε ότι δεν ασχολείται με μικρότερες ή μεγαλύτερες παρασπονδίες στη ζωή μας, είτε διότι είμαστε παραδομένοι σε μία μεγαλύτερη ή μικρότερη εκκοσμίκευση που μας κάνει να λέμε «ότι δεν πειράζει το ένα, δεν πειράζει το άλλο». 

Μάλιστα, επειδή έχουμε την αίσθηση ότι οι εντολές είναι διαφορετικές για τους εν τω κόσμω και διαφορετικές γι’ αυτούς που έχουν βρεθεί στα μοναστήρια και έχουν επιλέξει την ασκητική ζωή, είμαστε πρόθυμοι όχι μόνο να αμνηστεύσουμε τους εαυτούς μας που ζούμε εν τω κόσμω, αλλά και να δικαιολογήσουμε τον συσχηματισμό μας με το κοσμικό φρόνημα. Άλλοτε πάλι δικαιολογούμε την κοσμικότητά μας θεωρώντας την ως συνέπεια της αδυναμίας και της αμαρτωλότητάς μας, χωρίς βέβαια να είμαστε πρόθυμοι να την δικαιολογήσουμε στους άλλους και γι’ αυτό ο απόστολος θα πει πάλι: «Ποιος είσαι εσύ που θα κρίνεις έναν ξένο υπηρέτη;» (Ρωμ. 14, 4). Και επειδή κόβουμε και ράβουμε το Ευαγγέλιο στα μέτρα μας η συνήθης φράση με την οποία δικαιολογούμε τα πάντα είναι: «και τι κακό κάνουμε αν ακολουθήσουμε αυτό ή εκείνο ή το άλλο του κόσμου;».

 Για τη χριστιανική ζωή όμως το πρόβλημα δεν είναι ο κόσμος, αλλά ο Χριστός 
που απουσιάζει από την καρδιά μας. 

Εκκοσμίκευση δεν είναι η έξοδός μας από τον κόσμο, αλλά η αποφυγή της αμαρτίας.

 Εκκοσμίκευση είναι το μασκάρεμα του προσώπου μας, δηλαδή η ανάδειξη μιας ψεύτικης εικόνας γι’ αυτό είτε στις ανθρώπινες σχέσεις, είτε στα έθιμα, είτε στην κοινωνία με τους άλλους. 

Εκκοσμίκευση είναι η αίσθηση ότι είμαστε κοντά στο Χριστό ενώ η ζωή μας είναι παραδομένη στις κραιπάλες, στις μέθες και στις ασωτίες, αλλά επειδή δεν βλάπτουμε κανέναν ή επειδή είμαστε άνθρωποι, μπορούμε να τα θεωρούμε όλα αθώα. Είναι τελικά η εκζήτηση της χαράς στα μάταια, χωρίς επίγνωση της αδυναμίας μας και η αίσθηση ότι κριτήριο της πορείας μας είναι ο εαυτός μας και ο δικός μας τρόπος προσέγγισης και όχι η Εκκλησία και τα μέτρα της, όπως αυτά ερμηνεύονται από τους ανθρώπους που κήδονται ημών, δηλαδή τους πνευματικούς μας πατέρες.

 Από την άλλη υπάρχει και μία υπερβολική αυστηρότητα στις καρδιές αρκετών, οι οποίοι θεωρούν ότι η όποια ανθρώπινη χαρά μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να παρεκκλίνει από την χριστιανική παράδοση και ταυτότητα. Ο κυριότερος φόβος έγκειται στο ότι ο άνθρωπος θα πέσει στην αμαρτία, η οποία θεωρείται εξωτερική κατάσταση, ότι έρχεται μέσα από την κοσμικότητα. Όμως η αμαρτία είναι μία κατάσταση η οποία ενυπάρχει στις καρδιές μας κάθε φορά που η προτεραιότητα του κόσμου, των αναγκών μας, των επιθυμιών μας νικά την αγάπη για το Χριστό, την εμπιστοσύνη σ’ Εκείνον και την αίσθηση ότι η πνευματική ζωή χρειάζεται και στέρηση, χρειάζεται άσκηση και αγώνα. Αυτό βέβαια δεν δικαιολογεί τις παρασπονδίες. Κάνει όμως τον πνευματικό άνθρωπο να νιώθει όχι μόνο την αδυναμία του ιδίου, αλλά και των όσων βρίσκονται γύρω του να κατανοήσουν τι σημαίνει αληθινά η χαρά του Χριστού.

 Το δύσκολο είναι η εξισορρόπηση. Αυτή ξεκινά από την επίγνωση της αδυναμίας και της αμαρτωλότητάς μας. Και προχωρά στην εκζήτηση του έλεος του Θεού. Όχι στην αλληλο- εξουθένωση και τον χωρισμό σε παρατάξεις ισχυρών στην πίστη και αδυνάμων, καθαρών και ακαθάρτων, γνήσιων και κίβδηλων και στον διαγκωνισμό σε αλληλοκατηγορίες και προτυποποίηση. Η ελευθερία του καθενός πρέπει να παραμείνει το κριτήριο που ορίζει τον τρόπο της πορείας του. Ομοίως και η εμπιστοσύνη στους πνευματικούς πατέρες, που δείχνουν το δρόμο. Αυτά τα κριτήρια μπορεί να φαίνονται ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενα, όμως η αγάπη μπορεί να βοηθήσει στην εξισορρόπηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πάντα συμφέρουν αληθινά τον άνθρωπο που πιστεύει. Μπορεί να επιτρέπονται όλα. Δεν σώζουν όμως ούτε αναπαύουν όλα. Και ο καθένας καλείται να κάνει βήματα υπέρβασης των αδυναμιών του, υπέρβασης του συσχηματισμού του με το ήθος της αμαρτίας και της απουσίας του Χριστού στην καρδιά του και, κυρίως, να παραμένει στην Εκκλησία, ακόμη κι αν αυτό του κοστίζει, διότι δεν θα του είναι όλα ευχάριστα.

«Η νυξ προέκοψεν, η δε ημέρα ήγγικεν». Είναι στην επιλογή του καθενός εντός της Εκκλησίας να διαλέξει να αφήσει πίσω του το σκοτάδι. Να μπορεί να ισορροπήσει στη χαρά του φωτός, δηλαδή στην παρουσία στην καρδιά του των όπλων του Πνεύματος και να προχωρήσει σ’ αυτήν την μυστική σχέση με το Χριστό που τον κάνει να αναπαύεται αληθινά και ας προχωρά αλλιώς ο κόσμος. Κι ας αισθάνεται ίσως και μόνος στον αγώνα του. Εντός της Εκκλησίας η μοναξιά γεμίζει ταπείνωση και συγχωρητικότητα. Δηλαδή αγάπη αληθινή. Και αυτός είναι ο δρόμος της αληθινής νηστείας. Ο αγώνας νίκης εναντίον της κατακρίσεως του άλλου και της αυτοδικαιώσεως, ο αγώνας της αγάπης που γίνεται Σταυρός, αλλά και Ανάσταση. Αμήν!

Από το γραπτό κήρυγμα της ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Κερκύρας

18 Φεβρουαρίου 2018

ΠΗΓΗ

Καλό παράδεισο! (Κυριακή της Τυρινής)

  

ΚΑΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ!

1. Ἡ σημερινή Κυριακή, ἀδελφοί μου χριστιανοί, λέγεται «Κυριακή τῆς Τυρινῆς». Καί λέγεται ἔτσι γιατί σήμερα στήν νηστεία μας γιά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἀποκόπτουμε καί τά γαλακτερά, ἐνῶ τήν προηγούμενη ἑβδομάδα, τήν «Κυριακή τῶν Ἀπόκρεω» εἴχαμε ἀποκόψει ἀπό τά κρεατικά. Καί τώρα, ἀπό αὔριο, μπαίνουμε στό γλυκό στάδιο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ὤ, Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή! Μέ τίς νηστεῖες σου, μέ τίς γονυκλισίες σου, μέ τίς κατανυκτικές Ἀκολουθίες καί τούς Χαιρετισμούς στήν Παναγία μας γιά τήν μεγάλη ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ! Καλή Τεσσαρακοστή νά ἔχουμε, ἀδελφοί μου χριστιανοί, καί ὁ κάθε ἕνας, ὅσο τό μπορεῖ, ἄς ἀγωνιστεῖ, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, γιά τόν καθαρμό τῆς ψυχῆς του. 

Ἐκεῖνο τό ὁποῖο πρέπει νά γνωρίζουμε ὅλοι, ἀγαπητοί μου, εἶναι ὅτι ἡ περίοδος αὐτή εἶναι πένθιμη. Πένθιμη, γιατί ὁ καθένας μας πρέπει ἰδιαίτερα τήν περίοδο αὐτή νά θυμηθεῖ τά ἁμαρτήματά του καί νά κλάψει γι᾽ αὐτά καί πένθιμη ἔπειτα γιατί ἡ περίοδος αὐτή μᾶς πηγαίνει στήν Μεγάλη Ἑβδομάδα, στά Σεπτά Πάθη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἀλλά πέστε μου τώρα, χριστιανοί μου, πῶς συμβιβάζονται τήν σημερινή ἡμέρα, μέ τό ἄνοιγμα τῆς ἁγίας αὐτῆς καί κατανυκτικῆς περιόδου, τά καρναβάλια καί οἱ κοσμικές ἐκδηλώσεις; Πάντοτε τά καρναβάλια ἀπαγορεύονται, γιατί εἶναι εἰδωλολατρικά κατάλοιπα, ἀλλά τήν σημερινή ἡμέρα, στό ἄνοιγμα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀπαγορεύονται ἀκόμη περισσότερο γιά τούς χριστιανούς. Εἶναι σατανική πομπή τά καρναβάλια καί ὁ χριστιανός μέ τό βάπτισμά του ὁμολόγησε ὅτι «ἀποτάσσεται τῷ Σατανᾷ καί πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καί πάσῃ τῇ πομπῇ αὐτοῦ». Καί πομπή τοῦ διαβόλου, ξαναλέγω εἶναι ὁ καρνάβαλος.

2. Ἀλλά ἡ σημερινή Κυριακή, ἀδελφοί, ἡ Κυριακή τῆς Τυρινῆς, εἶναι ἰδιαίτερα λυπηρή ἡμέρα καί πένθιμη, γιατί σ᾽ αὐτήν τήν ἡμέρα μᾶς θυμίζει ἡ Ἐκκλησία τήν μεγάλη ζημιά πού ἔπαθε τό ἀνθρώπινο γένος· ζημιά καί πού τοῦ ἔφερε τήν μεγάλη του δυστυχία. Σήμερα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νά θυμηθοῦμε τήν ἐξορία τοῦ Ἀδάμ ἀπό τόν Παράδεισο. Ἄχ, καταραμένη ἡ ἡμέρα, πού ἡ Εὔα ἅπλωσε τό χέρι της καί ἔφαγε τόν ἀπαγορευμένο καρπό. Καί ἀπό τότε ἦλθε ἡ φθορά στήν ἀνθρώπινη φύση καί ὅλες οἱ ταλαιπωρίες τοῦ ἀνθρώπινου γένους. Ἀφοῦ λοιπόν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἁμάρτησαν, ἔχασαν τήν στενή τους σχέση μέ τόν Θεό καί γι᾽ αὐτό ἐκδιώ­χθηκαν ἀπό τόν Παράδεισο. Καί τότε λέγει τό δοξαστικό πού ἀκούσαμε χθές στόν Ἑσπερινό, ὅτι «ἐκάθισεν Ἀδάμ ἀπέναντι τοῦ Παραδείσου καί ἔκλαυσε πικρῶς». Ἔκλαψε, γιατί σκεπτόταν: Ποῦ ἤμουν καί ποῦ ἦρθα!... Τί εἶχα καί τί ἔχασα!... Σ᾽ ὅλη μας τήν ζωή, ἀδελφοί μου, πρέπει νά ἔχουμε αὐτό τό ἀδαμιαῖο πένθος: Νά κλαῖμε γιά τίς ἁμαρτίες μας καί νά ποθοῦμε λαχταριστά νά ξαναμποῦμε στόν Παράδεισο πού χάσαμε. Χάρα καί μεγάλη εὐλογία σ᾽ αὐτόν πού ἔχει δάκρυα μετανοίας καί πόθο γιά τόν Παράδεισο. Ὅποιος τό ἔχει αὐτό, ἔχει ἕνα μεγάλο χάρισμα ἀπό τόν Θεό καί ἄς προσέχει νά μήν τό χάσει.

3. Ἀφοῦ λοιπόν, ἀγαπητοί μου, τήν σημερινή ἡμέρα ἡ Ἐκκλησία μᾶς θυμίζει τόν χαμένο παράδεισο, θέλω νά σᾶς πῶ σ᾽ αὐτό τό σύντομο κήρυγμά μου λίγα λογάκια γιά τόν παράδεισο. Κατά πρῶτον σᾶς λέγω ὅτι στήν προσευχή μας πρέπει νά ζητᾶμε νά μᾶς δώσει ὁ Θεός τόν παράδεισο, τήν οὐράνιο βασιλεία Του. Παλαιά εὐχολόγια γράφουν αὐτή τήν σύντομη προσευχή, πού παρακαλῶ νά τήν λέτε: «Κύριε, μή στερήσῃς με τῆς ἐπουρανίου Σου βασιλείας». Οἱ παπποῦδες παλαιά καί οἱ γιαγιάδες μας εἶχαν τόν πόθο γιά τόν παράδεισο καί ἔλεγαν ὅταν πίναν τό κρασί στό τραπέζι: «Ἄντε, καλό παράδεισο»!

Νά λαχταρᾶμε τόν παράδεισο, ἀδελφοί μου χριστιανοί. Ἐκεῖ, ὅταν μποῦμε σ᾽ αὐτόν, θά ἔχουμε ἀμέσως ὅλα τά πνευματικά ἀγαθά πού ζητάει ἡ ψυχή μας, χωρίς κανένα κακό. Χωρίς καμμιά ἐνόχληση. Ἀλλά τό πιό γλυκό στόν παράδεισο θά μᾶς εἶναι τό ὅτι θά χαιρόμαστε αἰώνια τήν συντροφιά μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Τήν συντροφιά μέ τούς ἀγγέλους καί ὅλους τούς ἁγίους. Αὐτή τήν χαρά θά τήν ἔχουμε αἰώνια, χωρίς τόν φόβο ὅτι θά τήν χάσουμε κάποτε.

4. Δυό ὁδοί, χριστιανοί μου, δυό «στράτες», ὅπως τό λέγει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, μᾶς πᾶνε γιά τόν παράδεισο. Ἡ μία ὁδός λέγεται «ἀθωότητα». Δέν εἶναι γιά μᾶς ἡ ὁδός αὐτή, γιατί ὅλοι μας εἴμαστε μολυσμένοι. Αὐτή ἡ ὁδός εἶναι γιά τά ἀθῶα νήπια τά βαπτισμένα. Γονεῖς, πού χάσατε τόσο μικρό παιδί ἀπό τήν ἀγκαλιά σας, μήν κλαῖτε γι᾽ αὐτό. Ἔχει ἐκλεκτή θέση στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ μαζί μέ τά νήπια τῆς Βηθλεέμ, πού σφάχτηκαν ἀπό τόν Ἡρώδη, ὅταν γεννήθηκε ὁ Χριστός. Ἐμεῖς οἱ ἄλλοι, οἱ μεγάλοι, οἱ μολυσμένοι μέ ἁμαρτίες, πρέπει νά βαδίσουμε τήν ἄλλη ὁδό γιά τόν παράδεισο. Ἡ ὁδός αὐτή λέγεται ΜΕΤΑΝΟΙΑ. «Εὕρω κἀγώ τήν ὁδόν διά τῆς μετανοίας»! Ἄς εὐχαριστήσουμε τόν Θεό, πού μᾶς ἔδωσε τήν μετάνοια ὡς «ὁδό», ὡς τρόπο δηλαδή γιά νά μποῦμε στόν παράδεισο. – Λοιπόν, χριστιανοί μου, σκεπτόμενοι τόν γλυκό παράδεισο, γιά τόν ὁποῖο μᾶς ἔπλασε ὁ Θεός, ἐμπρός, ἄς ζήσουμε βίο μετανοίας, γιά νά μᾶς ἐλεήσει ὁ Θεός καί νά μᾶς πάρει κοντά Του, στήν Βασιλεία Του. «Μετάνοια» δέ σημαίνει νά πιστεύουμε γιά τόν ἑαυτό μας ὅτι εἴμαστε ἁμαρτωλοί, ὅτι εἴμαστε πολύ ἁμαρτωλοί καί ὅτι ὅλοι οἱ ἄλλοι εἶναι καλύτεροι ἀπό μᾶς. Ὅποιος ζῆ πραγματικά τήν μετάνοια, αὐτός δέν σηκώνει κεφάλι γιά νά κατηγορήσει τόν ἄλλο, ἀλλά βλέπει συνεχῶς τά δικά του χάλια καί λέει συνέχεια: «Θεέ μου, λυπήσου με τόν ἁμαρτωλό». «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με»!

Χριστιανοί μου, σᾶς δίνω τήν καλύτερη εὐχή: «Καλό παράδεισο »! Εὐχηθεῖτε καί γιά μένα τό ἴδιο. Ἄς ἀφήσουμε τά πείσματα καί τά μεταξύ μας μαλώματα γιά τό «ἐγώ» μας, γιατί αὐτά δέν μᾶς πᾶνε στόν παράδεισο. Ὁ μεγαλύτερος πόθος στήν καρδιά μας ἄς εἶναι ὁ παράδεισος καί ἄς μή λησμονοῦμε τήν προσευχή: «Κύριε, μή στερήσῃς με τῆς ἐπουρανίου Σου βασιλείας». Χριστιανοί μου, καλό παράδεισο!

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

--------------------------------------------------

πηγή

Κυριακή της Τυρινής – Πορεία προς τον ουρανό

                                       

Ευαγγέλιο Κυριακής: Ματθ. στ’ 14-21

Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν.

Ὃταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.

Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διαρύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.

Πορεία προς τον ουρανό

Μάθε να συγχωρείς

Μια συμφωνία κάνει στο σημερινό ιερό Ευαγγέλιο ο Κύριος με όλους τους πιστούς. Εάν συγχωρούμε τους ανθρώπους για τα αμαρτήματα που μας έχουν κάνει, μας λέει, και ο ουράνιος Πατέρας μας θα συγχωρήσει και τα δικά μας αμαρτήματα. Εάν όμως δεν τους συγχωρούμε, τότε ούτε ο Πατέρας μας θα συγχωρήσει τις αμαρτίες μας.

Γιατί όμως ο Κύριος κάνει αυτήν την απαράβατη συνθήκη; Γιατί θέτει τη δική μας συγχωρητικότητα ως προϋπόθεση της δικής μας συγχωρήσεως και σωτηρίας; Γιατί αρνείται να μας βάλει στον Παράδεισο, εάν εμείς δεν συγχωρούμε όσους μας αδίκησαν;

Διότι θέλει να μας δείξει πόσο μεγάλη αρετή είναι η συγχωρητικότητα· αρετή η οποία μας εξομοιώνει με τον Θεό, ο Οποίος είναι πολυέλεος, συγχωρεί καθημερινά τα αμέτρητα αμαρτήματά μας. Ζητά λοιπόν από εμάς να Του μοιάσουμε, να κάνουμε ό,τι κάνει διαρκώς Εκείνος. Όπως Εκείνος συγχωρεί καθημερινά όλους μας και συγχώρησε επάνω στο Σταυρό του ακόμη και τους σταυρωτές του, ζητεί να ακολουθήσουμε κι εμείς το δικό του παράδειγμα. Να συγχωρούμε τα αμαρτήματα των άλλων. Όσο μεγάλα κι αν μας φαίνονται, όσο κι αν μας έχουν πικράνει. Κατανοώντας μάλιστα ότι αυτά στην πραγματικότητα είναι πολύ μικρά και ασήμαντα, αν συγκριθούν με τις τόσο πολλές δικές μας αμαρτίες προς τον Θεό.

Ο Κύριος ζητεί επιπλέον ως όρο της σωτηρίας μας τη συγχωρητικότητα, διότι χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να ζήσουμε ούτε σ’ αυτή τη ζωή. Χωρίς συγχωρητικότητα η ζωή μας γίνεται κόλαση, αφαιρεί την ειρήνη από μέσα μας, κάνει τη ζωή μας ένα δράμα.

Τέλος ο Κύριος μας ζητεί να συγχωρούμε, διότι εάν εδώ στη γη δεν μπορούμε να συγχωρέσουμε τους αδελφούς μας, δηλαδή να τους χωρέσουμε στην καρδιά μας, τι θα κάνουμε στην άλλη ζωή; Πώς θα αντέχουμε εκεί ο ένας τον άλλον; Θα έχουμε κακία και μνησικακία και μέσα στον Παράδεισο; Αλλά τότε θα γίνει ο Παράδεισος κόλαση! Μας λέει λοιπόν ο Θεός: Εάν θέλετε να χωρέσετε στον Παράδεισο, πρέπει να χωρέσετε τους αδελφούς σας και στην καρδιά σας. Να τους συγχωρείτε και να τους αγαπάτε.

Θησαυροί άφθαρτοι

Ο Κύριος προχωρεί τώρα στο θέμα της νηστείας. Όταν νηστεύετε, λέει, μη γίνεσθε σαν τους υποκριτές σκυθρωποί και περίλυποι. Διότι αυτοί παίρνουν την έκφραση καταβεβλημένου ανθρώπου, για να φανούν στους ανθρώπους ότι νηστεύουν. Έτσι όμως δέχονται ολόκληρη την αμοιβή τους από τους επαίνους των ανθρώπων. Εσείς όμως όταν νηστεύετε, να είστε χαρούμενοι για να μην καταλαβαίνουν οι άλλοι ότι νηστεύετε. Και ο Θεός Πατέρας σας αυτό που κάνετε κρυφά, θα σας το ανταποδώσει φανερά στην άλλη ζωή. Μην επιζητείτε λοιπόν ανθρώπινους επαίνους και πρόσκαιρες αμοιβές. Μη μαζεύετε επίγειους θησαυρούς, τους οποίους ο σκόρος, η σαπίλα και η σκουριά καταστρέφουν, και κλέβουν οι κλέφτες. Μαζεύετε ουράνιους θησαυρούς, τους οποίους κανείς δεν μπορεί να καταστρέψει ή να κλέψει. Η καρδιά σας να είναι προσκολλημένη στον Θεό και στα ουράνια. Διότι εκεί που είναι ο θησαυρός σας, εκεί θα είναι και η καρδιά σας.

Εδώ λοιπόν ο Κύριος κάνει μια διάκριση ανάμεσα στους επίγειους και στους ουράνιους θησαυρούς. Σε ποιους επίγειους θησαυρούς αναφέρεται; Οι άνθρωποι τότε αποθήκευαν ως θησαυρούς διάφορα προϊόντα της γης, μεταλλικά αντικείμενα και πολυτελή ενδύματα. Τα προϊόντα της γης όμως σάπιζαν, τα μεταλλικά αντικείμενα σκούριαζαν και τα ενδύματα τα έτρωγε ο σκόρος. Και όσοι είχαν πολύτιμα αντικείμενα από χρυσό, ασήμι και χαλκό, έτρεμαν διαρκώς μην τα χάσουν από τους κλέφτες. Όσοι λοιπόν κατείχαν υλικούς θησαυρούς, είχαν καθημερινή αγωνία μήπως γίνουν θύματα ληστειών ή μήπως καταστραφούν οι θησαυροί τους. Κι αυτή ακριβώς η αγωνία τους ταλαιπωρούσε και τους εξαθλίωνε.

Μήπως όμως παθαίνουμε κάτι παρόμοιο κι εμείς, όταν έχουμε κάποια προσκόλληση στα λίγα ή πολλά υλικά αγαθά μας; Στα σπίτια μας, στα αυτοκίνητά μας, στα ρούχα μας, στα ηλεκτρικά μηχανήματά μας, στα χρήματά μας;

Αλλά ο Κύριος σήμερα μας λέει ότι όλα αυτά τα υλικά αγαθά δεν είναι ασφαλισμένα, δεν είναι μόνιμα, δεν είναι αληθινά. Δεν δίνουν ευτυχία. Αντίθετα μας υποδουλώνουν σε μία σκληρή τυραννία. Αιχμαλωτίζουν το νου μας στα μικρά και επίγεια και δεν μας αφήνουν να ποθήσουμε τα υψηλά και αιώνια.

Μην ξεγελιόμαστε λοιπόν. Μην παρασυρόμαστε από τα ασήμαντα και χάνουμε τα ανεκτίμητα, τα μόνιμα, τα αληθινά, τα αιώνια πλούτη. Κι αυτά τα πλούτη είναι οι άγιες αρετές του Χριστού, οι καρποί του Αγίου Πνεύματος: η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η ανεκτικότητα, η καλοσύνη, η αγαθότητα, η πίστη, η καλοσύνη, η πραότητα, η εγκράτεια. Σ’ αυτούς τους ουράνιους θησαυρούς να στρέψουμε το νου μας, αυτούς να αγαπήσουμε, να ποθήσουμε και να κατακτήσουμε. Μ’ αυτούς τους θησαυρούς να γεμίζουμε τις αποσκευές μας για το ουράνιο ταξίδι μας. Έτσι θα γίνουμε πλούσιοι, πάμπλουτοι, αιώνια πανευτυχείς.

Κήρυγμα ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ

(Ματθ. ς΄ 14-21)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή τῆς Τυρινῆς μᾶς φέρνει στό κατώφλι τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μας παρομοιάζει μέ ἕνα ὄμορφο θαλασσινό ταξίδι.

Ἕνα ταξίδι πνευματικό ξεκινᾶ ἀπό αὔριο, Καθαρά Δευτέρα ἕως καί τήν Παρασκευή πρό τοῦ Λαζάρου, μέ κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα τήν προσευχή, τήν ἔντονη λατρευτική ζωή καί τή νηστεία καί σκοπό τήν πνευματική προετοιμασία μας, γιά νά προσκυνήσουμε τά ἄχραντα Πάθη καί τήν ζωοποιό Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Νά ἑορτάσουμε τό ἐτήσιο Πάσχα καί νά λάβουμε ἀφορμή νά ἑορτάζουμε τό Πάσχα καί κάθε Κυριακή τοῦ χρόνου.

Ἡ Ἐκκλησία καλεῖ ὅλους μας γιά 40 ἡμέρες νά μιμηθοῦμε τόν Θεάνθρωπο Κύριό μας, ὁ Ὁποῖος πρίν ξεκινήσει τήν ἐπί γῆς δημόσια δράση του γιά τή σωτηρία μας νήστευσε στήν ἔρημο 40 ἡμερονύκτια. Κατόπιν ἀντιμετώπισε τούς γνωστούς τρεῖς πειρασμούς τοῦ διαβόλου (Βλ. Ματθ. δ, 1-11), ὁ πρῶτος ἀπό τούς ὁποίους σχετίζεται μέ τήν τροφή. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ὁ Ἀδάμ νικήθηκε ἀπό τόν πειρασμό τῆς τροφῆς καί ἔχασε τήν ὡραιότητα τοῦ Παραδείσου. Ὅμως ὁ νέος Ἀδάμ, ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Χριστός, ὡς ἀπόγονος καί ἀντιπρόσωπος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους θά λέγαμε, ἐνίκησε τόν διάβολο καί θριάμβευσε ἐπί τοῦ πειρασμοῦ στόν ὁποῖον καταδέχθηκε νά ὑποβληθεῖ γιά νά μᾶς ἀποδείξει τήν ἄμετρη συμπάθειά Του, στόν ἀγῶνα μας ἐναντίον τῶν πειρασμῶν.

Ὡς πιστοί Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, λοιπόν κι ἐμεῖς, καθώς προετοιμαζόμαστε νά ἑορτάσουμε τήν ἀπόλυτη νίκη τοῦ Ἀναστημένου Χριστοῦ ἐπί τοῦ διαβόλου καί τοῦ θανάτου, ἀποδυόμαστε μέ τή σειρά μας σέ ἕνα ἀνάλογο πνευματικόἀγώνα, μέ κύριο χαρακτηριστικό γνωρισμα τήν νηστεία. Ἄλλωστε στή γλῶσσα μας ἡ λέξη Τεσσαρακοστή εἶναι σχεδόν συνώνυμη μέ τή λέξη νηστεία.

Ἡ νηστεία, λέει ὁ Μ. Βασίλειος εἶναι συνομήλικη μέ τόν ἄνθρωπο, γιατί ἀποτελεῖ τήν πρώτη ἐντολή τοῦ Θεοῦ σ’αὐτόν, ὅπως περιγράφεται στό βιβλίο τῆς Γενέσεως (Β,17) τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: «Ἀπὸ τὸ δένδρον ὅμως τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καὶ κακοῦ δὲν πρέπει ποτὲ νὰ φάγετε...». Ἡ ἁγία καί μεγάλη Τεσσαρακοστή, μαζί μέ τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή ἀποτελοῦν ἐπίσης τίς ἀρχαιότερες νηστεῖες τῆς Ἐκκλησίας μας, καθορισμένες ἤδη ἀπό τήν ἐποχή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.

Στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ Κύριός μας διδάσκει, ὅτι ἀνάμεσα στήν ἀμνησικακία, τήν ἀληθινή νηστεία καί τήν ἀποφυγή τῆς πλεονεξίας ὑπάρχει μία ἐσωτερική συνάφεια, πάνω ἀκριβῶς στήν ἔννοια τῆς νηστείας.

Ἡ νηστεία, ὅπως ἀκοῦμε καί στά τροπάρια αὐτῶν τῶν ἡμερῶν δέν εἶναι ἀποχή μόνο ἀπό ὁρισμένες τροφές, ἀλλά ἀποχή καί ἀπό τίς κακίες, πού δύο ἀπό τίς πιό συνηθισμένες μεταξύ τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἡ μνησικακία: νά θυμᾶσαι δηλαδή τό κακό, πού σοῦ ἔκανε κάποιος καί νά μήν τόν συγχωρεῖς καί ἡ πλεονεξία: δηλαδή νά θέλεις ὅλο καί περισσότερα, πολλές φορές εἰς βάρος τῶν ἄλλων καί νά μήν εἶσαι ποτέ εὐχαριστημένος καί μέ τίποτε.

Ὁ Μ. Βασίλειος σέ μία ὁμιλία του γιά τήν νηστεία τονίζει: «Δέν φτάνει ἡἀποχή καί μόνο ἀπό τίς τροφές γιά νά εἶναι ἄξια ἐπαίνου ἡ νηστεία μας. Ἄς νηστέψουμε νηστεία εὐπρόσδεκτη καί εὐάρεστη στόν Θεό. Ἀληθινή νηστεία εἶναι ἡἀπομάκρυνση ἀπό ὁ,τιδήποτε τό κακό καί ἐφάμαρτο. Ἡἐγκράτεια τῆς γλώσσας, ἡἀποχή ἀπό τόν θυμό, ὁ χωρισμός ἀπό τίς αἰσχρές ἐπιθυμίες, τήν καταλαλιά, τό ψέμμα καί τήν ἐπιορκία. Ἡἀπουσία καί ἡ στέρηση ἀπό αὐτά εἶναι ἀληθινή νηστεία. Ὅταν ἀγωνιζόμαστε γιά ὅλα αὐτά τότε ἡ νηστεία μας εἶναι καλή καί ὠφέλιμη». Τόσο σημαντική εἶναι αὐτή ἡ διευκρίνηση, ὥστε αὐτά τά ἴδια λόγια ἔλαβε ἡ Ἐκκλησία καί τά ἔκανε ὕμνο, μέ τόν ὁποῖον συντροφεύει τήν εἴσοδό μας στήν ἁγία καί μεγάλη Τεσσαρακοστή.

«Νά ἀποξενωθεῖς ἀπό τά πάθη καί τίς ἁμαρτίες» συμβουλεύει σέ ἄλλο σημεῖο καί πάλι ὁ Μ.Βασίλειος. «Νά μήν ἀδικήσεις κανένα. Νά συγχωρήσεις τόν ἀδελφό σου γιά τή λύπη, πού σοῦ προξένησε, γιά τό κακό, πού σοῦ ἔκανε, γιά τά λεφτά, πού σοῦ χρωστάει. Διαφορετικά μολονότι δέν τρῶς κρέας, τρῶς τόν ἴδιο τόν ἀδελφό σου. Μολονότι ἐγκρατεύεσαι στό κρασί, δέν κρατᾶς τό στόμα σου στίς ἄσχημες κουβέντες. Μολονότι νηστεύεις ὡς τό βράδυ, ΄ξοδεύεις τή μέρα σου στά δικαστήρια.»

Εὔκολα ἀντιλαμβανόμαστε, πώς ἡ νηστεία ὡς ἄσκηση δέν σημαίνει μόνο ἀποχή ἀπό ὁρισμένες τροφές, πού ἴσως εἶναι καί τό εὐκολώτερο. Ἐάν ἡ νηστεία μας δέν σημαίνει καί νηστεία ἀπό τήν ἁμαρτία καί τά πάθη, τότε ἐκπίπτει σέ δίαιτα. Ἡ νηστεία εἶναι ἡ αὐθεντική ἔκφραση τῆς ψυχῆς πού ἀγωνίζεται νά ἀρέσει στόν Θεό. Ἐκεῖνος πού νηστεύει, ὡς ἄλλος Μωϋσῆς βρίσκεται «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» μέ τόν Θεό καί ἀπεκδέχεται τήν μυστική χαρά τῆς οὐράνιας εὐλογίας.

Ἡ νηστεία δέν πρέπει νά γίνεται καταναγκαστικά, ἀλλά ἀπό ἀγάπη γιά τόν Χριστό, ὁ ὁποῖος ἀναμάρτητος Ὤν καταδέχθηκε νά πεθάνει πάνω στόν Σταυρό γιά τίς ἁμαρτίες μας, γιά νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τό κράτος τοῦ διαβόλου καί τοῦ θανάτου.Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πεινάει ἀπό τή νηστεία, πού ἐπέβαλε στόν ἑαυτό του γιά τήν ἀγάπη καί τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ἐπιμερίζει και στούς ἐμπερίστατους ἀπό τά ἀγαθά του καί θυσιάζει τό θέλημα τῆς ἄνεσης καί τοῦ συμφέροντός του γιά τήν Νηστεία, τοῦτο εἶναι λατρεία, πού τήν δέχεται ὁ Θεός.

Σήμερα περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή ἔχουμε ἀνάγκη νά νηστεύσωμε. Ὄχι ἐπειδή πρέπει, ἀλλά ἐπειδή ἀγαπᾶμε τόν Χριστό. Ἄς μήν ξεχνᾶμε δέ ὅτι, ἡ νηστεία πάντοτε ἦταν ὁ τρόπος τοῦ ἀνθρώπου νά ἑλκύει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί νά ζητεῖ τήν συγγνώμη Του. Καί σήμερα μπορεῖ νά ἀποτελέσει τό μέσο γιά νά ἐλκύσουμε τήν χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά τίς δύσκολες στιγμές, πού περνᾶμε καί ὡς πρόσωπα, ἀλλά καί ὡς Ἔθνος. Βλέποντας τή νηστεία μας ὁ Θεός, ἴσως ἀποτρέψει χειρότερες καταστάσεις, ἀσκώντας τήν πατρική του παιδαγωγία.

«Τό στάδιο τῶν ἀρετῶν ἔχει ἀνοίξει, ὅσοι θέλετε νά ἀθληθεῖται ἐλάτε μέσα σ’ αὐτό...» Μέ αὐτά τά λόγια ἡ Ἐκκλησία, μᾶς καλωσορίζει στά πνευματικά ἀγωνίσματα τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς καί τῆς μετανοίας, τά ὁποῖα εἶναι ἀλληλένδετα καί μαζί μέ τήν φιλανθρωπία προάγουν τήν πνευματική μας ἀναβάθμιση. Ἄς ἀγωνισθοῦμε μέ ταπεινό φρόνημα, διακριτικά καί θεάρεστα, μέ τή βεβαιότητα, ὅτι Θεός θά ἀποδώσει στόν καθένα τό ὀφειλόμενον. Ἄς μή δειλιάσουμε ἐξαιτίας τοῦ μεγέθους ἤ τοῦ ὄγκου τῶν ἀγωνισμάτων. Ὁ καθένας μέ τή δύναμή του ἄς ἀγωνισθεῖ κι ὁ Θεός θά σκεπάσει μέ τή χάρη Του τόν ἀγῶνα μας, ἀφοῦ γιά τήν ἀγάπη του γίνεται. Διότι εὐτυχῶς «ἡ μεγαλύτερη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, εἶναι πώς ὄχι ἀνάλογα μέ τό ἀποτέλεσμα, ἀλλά ἀνάλογα μέ τή διάθεση καί τήν προαίρεση μετράει ὁ Θεός τήν ἐπίδοσή μας καί παρέχει τήν εὐλογία Του.»

Καλή καί εὐλογημένη ἡ ἐπί θύραις Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

π. Σ.Κ

πηγή

Ἡ δύναμη τῆς συγχωρητικότητας

Μία ἡμέρα πρὶν ἀπὸ τὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα μᾶς ἀποκαλύπτει μιὰ ξεκάθαρη ἀπαίτηση τοῦ Θεοῦ. Νὰ δεχόμαστε καὶ νὰ προσφέρουμε τὴ συγνώμη μας στοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ τὴ ζητᾶμε ἀπὸ τὸν Θεό. «Ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος» (Ματθ. 6,14).


Συγχώρηση, προϋποθέσεις καὶ συνέπειες

Ἡ συγχώρηση προϋποθέτει τὴ συνείδηση τῆς ἐνοχῆς. Τὴ συναίσθηση ἐκείνη ποὺ μᾶς λέει ὅτι μὲ τὶς πράξεις μας, τὶς παραλείψεις μας, τὶς νοοτροπίες μας καὶ τὶς συμπεριφορὲς μας βλάψαμε τοὺς ἄλλους καὶ πικράναμε τὸν Θεό. Διαχαράξαμε τὴν τάξη, τὴν ὁποία ὁ Θεὸς ἔθεσε μέσα μας καὶ γύρω μας. Ἀπὸ ἐδῶ, λοιπόν, πηγάζει αὐθόρμητα ἡ ἐσωτερικὴ ἀνάγκη τῆς ἀπαλλαγῆς ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἐνοχῆς καὶ τῆς ἁμαρτίας, δηλαδὴ ἡ συγχώρηση. Χρειαζόμαστε τὴ συγχώρηση, γιατί εἴμαστε ἄνθρωποι. Γιατί ἡ φύση μας εἶναι ἀτελὴς καὶ λανθάνει συνεχῶς. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τονίζει ὅτι «καὶ οἱ νόμοι γνωρίζουν νὰ συγχωροῦν τὰ ἀναπόφευκτα, ἀφοῦ τὸ νὰ κάνουμε λάθη καὶ νὰ πέφτουμε σὲ πλάνη εἶναι ἀνθρώπινο».

Κάποιοι ἰσχυρίζονται ὅτι γιὰ νὰ μάθουμε νὰ συγχωροῦμε, θὰ πρέπει νὰ ἀγνοήσουμε τὰ λάθη τῶν ἄλλων ποὺ μᾶς πλήγωσαν, θὰ πρέπει νὰ ξεχάσουμε τὰ σφάλματα αὐτῶν ποὺ μᾶς ζημίωσαν. Αὐτὸ ὅμως δὲν μπορεῖ νὰ συμβεῖ. Γιατί εἶναι ἀδύνατο νὰ σβήσουμε ὁλοκληρωτικὰ τὴ μνήμη μας καὶ νὰ διαγράψουμε τὴ λογική μας. Ἄλλωστε, θυμόμαστε πράγματα ποὺ δὲν θέλουμε καὶ ἀδυνατοῦμε νὰ παραβλέψουμε τὴν πραγματικότητα τὴν ὁποία ζοῦμε. Εἶναι ἀνέφικτο νὰ ἀγνοοῦμε τὸ κακὸ ποὺ μᾶς ταλαιπωρεῖ διαρκῶς.

Μὲ τὴ συγχώρηση δὲν σβήνουμε τὸ κακό. Καταλαβαίνουμε ὅμως, πὼς αὐτὸ μᾶς ἐξαπατᾶ καὶ μᾶς παραπλανᾶ καὶ ἔτσι μποροῦμε νὰ παλέψουμε ἐναντίον του. Μὲ τὴ συγχώρηση μποροῦμε νὰ καθαρίσουμε τὴ μνήμη ἀπὸ τὴν ἐμπάθεια τῆς καρδιᾶς μας καὶ νὰ διαχωρίσουμε τὴν ὀρθὴ καὶ ἀντικειμενικὴ κρίση ἀπὸ τὴν κατάκριση καὶ τὸν κάθε εἴδους ἀρνητισμό. Ἀλλὰ καὶ ἐδῶ ὁ δρόμος φαίνεται νὰ εἶναι μακρὺς καὶ δύσκολος, σκληρὸς καὶ ὀδυνηρός. Καὶ ἐδῶ οἱ παγίδες εἶναι πολλὲς καὶ ποικίλες. Κάποτε ἡ συγχώρηση γίνεται ἐξωτερικὴ καὶ τυπικὴ καὶ ἀπέχει πολὺ ἀπὸ τὸ βάθος «τῶν καρδιῶν ἡμῶν». Ἄλλοτε, πάλι, παρὰ τὰ ὅσα ἰσχυριζόμαστε στοὺς ἄλλους, ὑποκαθιστοῦμε τὴ συγχώρηση μὲ τὴν περιφρόνηση καὶ τὴν κρυμμένη ἐχθρότητα. Κάποιες ἄλλες φορὲς θέτουμε στὴ συγνώμη μας ὅρια καὶ προϋποθέσεις, κρατούμενα καὶ ὑπολογισμούς. Ἡ συγχωρητικότητα εἶναι ἡ πληγωμένη ἀγάπη ποὺ δίνει πάντα εὐκαιρίες γιὰ μιὰ καινούργια ἀρχή. Εἶναι ἡ δύναμη ποὺ ἀνανεώνει τὴν ἐμπιστοσύνη μας γιὰ τοὺς ἄλλους, ἀφοῦ προσπαθεῖ νὰ τοὺς κατανοεῖ καὶ νὰ τοὺς ἀποδέχεται.





Τὸ ἀδιέξοδό της μνησικακίας

Ὅποιος δὲν συγχωρεῖ, γκρεμίζει τὴ γέφυρα ἀπὸ τὴν ὁποία θὰ χρειαστεῖ κάποτε νὰ περάσει καὶ ὁ ἴδιος. Ὁδηγεῖ τὶς καθημερινὲς διαπροσωπικές του σχέσεις σὲ ἀδιέξοδο καὶ διάλυση. Ποιά, ἄραγε, ἀνθρώπινη σχέση δὲν περνάει κρίση; Πῶς μποροῦμε νὰ κρατήσουμε ἀδιάσπαστη τὴ συζυγία, τὴν οἰκογένεια, τὴ φιλία, τὴ συνεργασία; Πῶς μποροῦμε νὰ διαφυλάξουμε τὴν ἀνθρώπινη σχέση καὶ τὸν πνευματικὸ σύνδεσμο, ὥστε νὰ μὴν παγώσουν καὶ διαλυθοῦν, ἂν δὲν μάθουμε νὰ συγχωροῦμε;

Ὁ δυνατὸς λόγος τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καὶ πάλι μᾶς καθοδηγεῖ: «Ἔχεις ἀδικηθεῖ πολὺ καὶ στερήθηκες πολλὰ ἐξαιτίας κάποιου, κακολογήθηκες καὶ ζημιώθηκες σὲ πολὺ σοβαρὰ θέματά σου καὶ γι' αὐτὸ θέλεις νὰ δεῖς νὰ τιμωρεῖται ὁ ἀδελφός σου; Καὶ ἐδῶ πάλι εἶναι χρήσιμο νὰ τὸν συγχωρήσεις. Γιατί, ἐὰν θελήσεις ἐσὺ ὁ ἴδιος νὰ ἐκδικηθεῖς καὶ νὰ ἐπιτεθεῖς ἐναντίον του εἴτε μὲ τὰ λόγια σου, εἴτε μὲ κάποια ἐνέργειά σου, ἤ μὲ τὴν κατάρα σου, ὁ Θεὸς ὄχι μόνο δὲν θὰ ἐπέμβει κατ' αὐτοῦ -ἐφόσον ἐσὺ ἀνέλαβες τὴν τιμωρία του- ἀλλὰ ἐπιπλέον θὰ σὲ τιμωρήσει ὡς θεομάχο. Ἄφησε τὰ πράγματα στὸν Θεό. Αὐτὸς θὰ τὰ τακτοποιήσει πολὺ καλύτερα ἀπ' ὅ,τι ἐσὺ θέλεις».

Καὶ ὅμως, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, συχνὰ διαπιστώνουμε πόσο ἀβυσσαλέο εἶναι τὸ μίσος καὶ οἱ κακίες μας. Πόσο βαθιὰ ριζωμένα εἶναι στὴν καρδιά μας τὰ πάθη καὶ οἱ ἀδυναμίες μας. Ἐδῶ ἀκριβῶς κατανοοῦμε τὴν οὐσία καὶ τὴ δύναμη τοῦ κακοῦ. Συνειδητοποιοῦμε ὅτι, ὅσο καὶ ἂν προσπαθήσουμε, δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ ὑπερνικήσουμε τὸ κακὸ μόνοι μας. Μόνο ἂν στραφοῦμε στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Θεοῦ, ἂν τοῦ ζητήσουμε μὲ πίστη τὸ ἔλεος καὶ τὴ χάρη Του, θὰ συγχωρεθοῦμε καὶ θὰ συγχωρέσουμε, θὰ πάρουμε τὸ δῶρο τοῦ Θεοῦ, τὴν ἄφεση, καὶ θὰ ζήσουμε τὴ λύτρωση. Ἀμήν.