Ο "δεσπότης των τρόλεϊ": μητροπολίτης Σιατίστης Αντώνιος (1920-2005)

Ο "δεσπότης των τρόλεϊ": μητροπολίτης Σιατίστης Αντώνιος (1920-2005)

Τα παρακάτω είναι αρκετά γνωστά στους ενδιαφερόμενους, αφού έχουν κάνει το γύρο της μπλογκόσφαιρας. Τα αναδημοσιεύουμε κι εδώ, για τη συλλογή μας από παπάδες που "λένε".
Ο Σισανίου Αντώνιος (†2005) δεν είναι ο μόνος άξιος & σωστός δεσπότης της Ελλάδας. Δυστυχώς οι ωραίοι μητροπολίτες δεν προβάλλονται ή προβάλλονται για μια στιγμή, ενώ ντόρος (αληθινός ή φτιαχτός - αδύνατο να το εξακριβώσει ο μέσος τηλεθεατής ή αναγνώστης) κάνουν οι "άλλοι", τα κακά παραδείγματα. Τυχαίο; Δε νομίζω...
Για το θέμα γράφει ο π. Ιερόθεος Βλάχος, βιογραφώντας έναν άλλο άξιο μητροπολίτη, τον Εδέσσης Καλλίνικο (†1984):

Στην εποχή μας τιμώνται ιερομόναχοι και μοναχοί, οι οποίοι θυσίασαν τα πάντα και αφιερώθηκαν ολοκληρωτικά στον Θεό. Καί, βέβαια, αυτό είναι χρέος μας. Έτσι, τελευταία κοιμήθηκαν οσιακές μορφές αγίων μοναχών, οι οποίες προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση στον λαό, γιατί ο τρόπος ζωής τους, η θεοφιλής πολιτεία τους, ο προφητικός λόγος που εξερχόταν από τα χείλη τους, και ο τρόπος της κοιμήσεώς τους απέδειξαν την παρουσία του Θεού στην εποχή μας, αφού, άλλωστε, κάθε άγιος είναι έργο της αγάπης του Θεού.

Παρατηρώ, όμως, ότι δεν τιμώνται εξ ίσου Αρχιερείς οι οποίοι αγάπησαν κατά τον ίδιο τρόπο τον Θεό και τον λαό και εξαγιάσθηκαν ολοκληρωτικά στην σταυρική ποιμαντική τους διακονία. Νομίζω ότι αυτό είναι συνάρτηση μερικών απωθημένων βιωμάτων που καλλιεργήθηκαν από διάφορους παράγοντες στον λαό και από μια αντίδραση έναντι των Επισκόπων, που τους ταυτίζουν με την εξουσία, ωσάν η αρχιερατική διακονία να είναι ξένη προς το πολίτευμα της Εκκλησίας. Ίσως να υπάρχουν και μερικές αφορμές που δίνονται από την πλευρά των Επισκόπων. Όμως όταν επαινούνται μόνο άγιοι μοναχοί και παραθεωρούνται άγιοι Επίσκοποι, τότε πιστεύω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε εκκλησιολογικά μονοφυσιτίζουσες καταστάσεις.

Ο Μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Αντώνιος Κόμπος γεννήθηκε το 1920 στο Άργος Αργολίδος. Είναι απόφοιτος της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας Αθηνών και της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κάτοχος μεγάλης θεολογικής παιδείας, συμπλήρωσε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια Οξφόρδης και Παρισίων. Διετέλεσε καθηγητής και Διευθυντής Ιερατικών Σχολών. Κατά τα έτη 1971-74 υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Διάκονος εχειροτονήθη στις 3.12.67, πρεσβύτερος στις 4.12.67. Τη 23η Μαΐου 1974 εξελέγη Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης.Εξέδωσε αξιόλογα επιστημονικά έργα. Δημοσίευσε βιβλιοκρισίες και άρθρα εποικοδομητικά σε διάφορα περιοδικά. Εκοιμήθη εν Κυρίω τη 17/12/2005.

Απόσπασμα από αυτό το ωραίο αφιέρωμα (επισκεφτείτε το). Το ψάρεψα εδώ.

«Δεν με πειράζει που δεν έχω αυτοκίνητο, όπως οι άλλοι μητροπολίτες,

ούτε που με αποκαλούν δεσπότη των τρόλεϊ.

Μπορεί να κουράζομαι αλλά, δόξα τω Θεώ,

ακόμη κρατιέμαι γερά στα πόδια μου».»

ΤΑ ΝΕΑ , 22/11/2001 , Σελ.: N04
Κωδικός άρθρου: A17199N043
ID: 29542

Τον χαρακτηρίζουν «ασκητή της πόλης». Μαγειρεύει μόνος του, καθαρίζει ο ίδιος το μητροπολιτικό σπίτι, δεν χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο, ενώ σπάνια μιλά και στο σταθερό. Επισκέπτεται την Αθήνα για να συμμετάσχει στις Συνόδους χρησιμοποιώντας… το λεωφορείο του ΚΤΕΛ, κάνει περιοδείες στα «κουτσοχώρια» με τα πόδια και έχει ξεχάσει πώς είναι τα πλούσια αρχιερατικά άμφια. «Εγώ είμαι ένας καλόγερος», επιμένει ο ίδιος.

Ο 84χρονος Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Αντώνιος ξεχωρίζει για τη λιτή και ταπεινή ζωή που κάνει. Μητροπολίτης από τις «Νέες Χώρες», τρέφει θαυμασμό για τον Οικουμενικό Πατριάρχη, «είναι άγιος άνθρωπος», λέει.

«Τι να το κάνει ένας καλόγερος το κινητό, αφήστε που βλάπτει κιόλας», απαντά με χαμόγελο στην παρατήρηση των «ΝΕΩΝ», ότι δεν ακολουθεί την τεχνολογία. «Εγώ είχα γέροντα τον Μητροπολίτη Κορινθίας, που πήγε μετά στην Αμερική. Αυτός μου είχε πει ότι ο επίσκοπος είναι καλόγερος και έτσι πρέπει να είναι». Όταν καλείται να σχολιάσει το ότι δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλους μητροπολίτες, περιορίζεται να πει πως «πρέπει να έχουμε ακτημοσύνη, καρτερία και παρθενία, αυτές είναι οι αρετές του μοναχού».

«Άγιος άνθρωπος». Οι κάτοικοι της Σιάτιστας κάνουν λόγο για «άγιο άνθρωπο», που είναι κλειστός, δεν δίνει δικαιώματα και ζει όπως οι καλόγεροι. Μερικοί υποστηρίζουν ότι έχει περιορισμένη παρουσία στα κοινά, τονίζοντας πάντως ότι αποτελεί «στάση ζωής» για τον ίδιο. «Είναι κάτι παραπάνω από καλός. Δεν είναι διακοσμητικός, αρνείται τα λούσα και τις πολυτέλειες, ούτε αυτοκίνητο δεν έχει», είπε ο κ. Γιώργος Ράμος, που διατηρεί περίπτερο στη Σιάτιστα. «Τι σχέση μπορεί να έχει αυτός ο μητροπολίτης με τους άλλους, που έχουν καταθέσεις δισεκατομμυρίων», συμπληρώνει ο κ. Νίκος Τζάλας.

Ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης απαντά με χαμόγελο σε όλα. Όταν όμως καλείται να σχολιάσει τα σκάνδαλα που συνταράσσουν το τελευταίο διάστημα την Εκκλησία της Ελλάδος, παίρνει αποστάσεις. «Δεν θα κρίνω κανέναν, εγώ είμαι πιο αμαρτωλός απ’ όλους, δεν μπορώ να πω τίποτε. H Ιεραρχία αποφάσισε να γίνει κάθαρση», λέει και κλείνει το θέμα.

«Ευτυχώς έχουμε δωρεές». Όσο για τις περιουσίες των Μητροπόλεων, ο ίδιος αποκαλύπτει, χωρίς μάλιστα να ερωτηθεί, ότι τα ετήσια έσοδα από τους ναούς δεν υπερβαίνουν τις τέσσερις χιλιάδες ευρώ. «Ευτυχώς έχουμε και κάποιες δωρεές και φροντίζουμε τα παιδιά να σπουδάσουν· με πενταροδεκάρες και φραγκοδίφραγκα χτίσαμε μοναστήρια», λέει. H Μητρόπολη Σιατίστης πληρώνει το ενοίκιο δύο φοιτητών στη Θεσσαλονίκη, ενώ χορηγεί μηνιαίο βοήθημα 100 ευρώ σε φοιτητές που κατάγονται από την περιοχή.

Είναι πρόθυμος να ξεναγήσει στα διαμερίσματα της Μητρόπολης, ενώ παράλληλα ικανοποιεί όλα τα αιτήματα υπαλλήλων και μοναχών. H μοναχή Ειρήνη, από το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, που επισκέφθηκε τη Μητρόπολη για δουλειές του μοναστηριού, λέει: «Δεν τον βλέπετε, πόσο ταπεινός είναι; Ακόμη και τα ράσα του τα πλένει ο ίδιος, δεν αφήνει κανέναν να τον βοηθήσει».

«Είναι κατ’ ουσίαν ασκητής, ζει γι’ αυτό που τάχθηκε, που δεν είναι επάγγελμα αλλά λειτούργημα», υποστήριξε ο υπάλληλος της Μητρόπολης κ. Ζήσης Γούτας. Ο Μητροπολίτης ασχολείται και με τις δουλειές, εξυπηρετώντας τον κόσμο που έρχεται να τον συναντήσει. «Δεν αρνείται σε κανέναν να ασχοληθεί με το πρόβλημά του».

H μεγάλη αγάπη του είναι τα «κουτσοχώρια», όπως χαρακτηρίζει ο ίδιος τα ορεινά χωριά της περιφέρειάς του, αυτά των 20 και 30 κατοίκων. «Πήγαινα σε ένα χωριό με στρατιωτικό αυτοκίνητο και τα υπόλοιπα τα περπατούσα με τα πόδια». Αισθάνεται ακμαίος για να συνεχίσει τις περιοδείες του σε όλες τις ενορίες της Μητρόπολης, παρά τα χρόνια του. «Όταν ύστερα από χρόνια δεν θα μπορώ άλλο, θα αποσυρθώ στο μοναστήρι, εκεί είναι η ζωή μου», καταλήγει.

Στην φωτογραφία αυτή βλέπετε τον πατέρα Ιωάννη Καλαϊδη (αριστερά), γνωστό σε όλους μας ώς παπα-Γιάννη, με το πνευματικό του τέκνο (πνευματικοπαίδι) τον Μακαριστό Αντώνιο Κόμπο, Επίσκοπο Σισανίου και Σιατίστης να κρατούν ανάμεσα τους με απλότητα και δέος την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας.

Ενας Επίσκοπος Μεγίστου Πνευματικού Βεληνεκούς και ταπεινότητος να κάνει υπακοή στον γέροντα του, έναν απλό ένγαμο ιερέα κάνοντας έμπρακτα αποδεκτή και αναγνωρισθέα την Πνευματική ολοκλήρωση και το χαρισματικό ποιόν του πατρός Ιωάννη Καλαϊδη [από εδώ].

Επιτέλους ένας άγιος Αρχιερεύς:

Ο μακαριστός Σιατίστης Αντώνιος *

του π. Γεωργίου Μπετσάκου [από εδώ]

Στέλιο, αγαπητέ φίλε και αδελφέ, Καλημέρα,

Άργησα να σου γράψω. Απουσίαζα. Σου οφείλω τα βιογραφικά που τα φωτοτύπησα από τον τόμο που εκδόθηκε για τα τριάντα χρόνια της επισκοπικής του διακονίας.

Εκείνο που θάθελα να σε βεβαιώσω είναι ότι αυτός ο άνθρωπος ήταν Άγιος. Ζούσε άγια. Είκοσι χρόνια που τον έζησα από κοντά το έβλεπα, το ένοιωθα. Ακτινοβολούσε φως, γέλιο, ήρεμο. Απλός σ’ όλα του. Φτωχός μέχρι τρέλας. Λιτός απερίγραπτα.

Ντρέπομαι όταν αναλογίζομαι το πόσες φορές λειτούργησα μαζί του κι εγώ φορούσα στολές πλούσιες κι αυτός ήταν πλάι μας φτωχότατος.

Θα σου πω κάτι για να θαυμάσεις πάνω σ’ αυτό. Αγόρασα μια βαλίτσα, κάποτε, για τις στολές μου όταν μετακινούμουνα. Δερμάτινη. Ήλθε λοιπόν στην Εκκλησία, ως τοποτηρητής. Είχε μια βαλίτσα ξύλινη – εσωτερικά επενδυμένη με ταπετσαρία χάρτινη, σαν κι αυτές που έχουν κάτι λαϊκά μπαούλα. Ντράπηκα. Παπάς εγώ. Δεσπότης αυτός. Του λέω, «Γέροντα δεν πάει άλλο. Θα πάρετε τη βαλίτσα τη δική μου». Επαναστάτησε. «Όχι» μου λέει, «εσύ είσαι οικογενειάρχης, έχεις παιδιά και άλλα τέτοια». Τελικά την πήρε. Ύστερα από μέρες μου τηλεφώνησε. «Έλα να πάμε να λειτουργήσουμε σε κάποια κωμόπολη». Πάω, τι να δω. Η ξύλινη βαλίτσα. «Πάλι τα ίδια» του λέω. «Παιδάκι μου, μου λέει, «έπιασε τόπο, την έδωσα σε μια φτωχιά».

Πήγαμε, κάποτε με του δικούς μου στη Σιάτιστα να τον επισκεφθούμε. Και τι να δούμε: Σφουγγάριζε τις σκάλες της Μητρόπολης. «Αυτά τα λεφτά που θα ’δινα σε μια γυναίκα τα βάζω στο φιλόπτωχο – κι ύστερα μη ξεχνάτε πως αν ήμουνα στο μοναστήρι θα έκανα κάποιο διακόνημα».

Μου διηγήθηκε κάποιος: Ήταν ο πρώτος καιρός που είχε έλθει στη Μητρόπολη. Δεν ήταν ακόμα γνωστός. Πήγε μια Κυριακή σε χωριό στο Βόιο. Τέλειωσε η Λειτουργία. Βγήκε έξω και περίμενε κανένας να τον μαζέψει για τον πάει στη Σιάτιστα. Αυτοκίνητο δεν είχε μέχρι που πέθανε. Στάθηκε ένας με το αυτοκίνητό του, αυτός που μου τα διηγείται, και του λέει. «Παπούλη που πας»; Λέει αυτός Σιάτιστα». «Και εγώ εκεί πάω, αλλά έχω δίπλα μου τη γυναίκα μου. Πρέπει να στριμωχθούμε». Του λέει ο Δεσπότης. «Στην καρότσα με παίρνεις; Λέει «Ναι». Ανέβηκε στην καρότσα. Φτάσαμε στη Σιάτιστα. Θέαμα. Έτρεξαν άνθρωποι. Στάθηκαν μπροστά στον επίσκοπο. Τον βοήθησαν να κατέβει. Χειροφιλήματα. Ρωτάει ο άνθρωπος. «Ποιος είναι;» «Ο Δεσπότης». Αρχίζει να κλαίει. «Έβαλα», μου λέει, «τον Δεσπότη στην καρότσα κι άφησα τη γυναίκα μου στο κάθισμα». Και τέτοια περιστατικά, Στέλιο πολλά. Αυτός ο Άγιος άφησε περιουσία στη Μητρόπολη. Τα μοναστήρια του.

Ατέλειωτες ώρες εξομολόγηση. Η μισή Κοζάνη πήγαινε σ’ αυτόν. Αγρυπνίες. Κόσμος από Καστοριά, Γρεβενά, Κοζάνη, Πτολεμαΐδα. Δυο φορές έκανε τοποτηρητής από 2-3 μήνες και τα γύρισε όλα τα χωριά της περιοχής, εκατόν πενήντα (150) τον αριθμό, από δύο φορές!

Στην Κηδεία του, όταν ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, είπε ότι σήμερα κηδεύουμε έναν άγιο, ο κόσμος όλος φώναξε με μια φωνή τρεις φορές «Άγιος». Ακόμα σηκώνεται η τρίχα μου.

Αυτές τις ημέρες κυκλοφόρησε ένα βιβλίο «Ο Φιλομόναχος Επίσκοπος». Μόλις το πάρω θα στο στείλω.

Χαιρέτα όλους. Εύχου – Εύχομαι.

Δικός σου,

Παπα-Γιώργης

Κοζάνη, 12 Μαρτίου 2006

* Περιοδικό Χριστιανική Βιβλιογραφία, Μάρτιος 2006

Τα παρακάτω λόγια του π. Αντωνίου, που μιλάει για την ανατροφή των παιδιών, ίσως φανούν συντηρητικά ή & εξοργιστικά σε κάποιους "μοντέρνους" αδελφούς μας, που δε βλέπουν την αγάπη σ' ένα δεσποτικό λόγο, αλλά κάποιο απωθημένο και κάτι ύποπτο... Κάποιοι άλλοι ίσως πουν πως ένας άγαμος κληρικός δεν έχει ούτε το δικαίωμα να μιλάει για τα παιδιά και την ανατροφή τους. Όμως με καθαρό νου και καρδιά νομίζω πως οι εντυπώσεις θα είναι διαφορετικές. Είναι το πρώτο από μια σειρά βίντεο.

Δες και: Ταπεινοί και άγιοι, ένα κείμενο για 3 άξιους παπάδες, τον π. Αντώνιο & άλλους δύο.
Ο σύγχρονος άγιος πατριάρχης Σερβίας Παύλος, άλλος ένας δεσπότης που πήγαινε με το λεωφορείο. Κι ένας παπάς που μπήκε μόνος του στο Δαφνί, ως τρόφιμος, για να βοηθήσει κοσμάκη...
Η ιστοσελίδα της μητρόπολης Σισανίου και Σιατίστης
Θεωρώ ότι στα χνάρια του Αντώνιου βαδίζει και ο σημερινός (2011) μητροπολίτης Σισανίου Παύλος. Ορίστε κείμενα και συνέντευξή του (που δε θ' αρέσει σε πολλούς).