Μιὰ ἁγία οἰκογένεια

Διονύσιος Ψαριανός (Μητροπολίτης Σερβίων καί Κοζάνης (+))

Ἡ Ἐκκλησία σήμερα ἑορτάζει καὶ τιμᾶ τὴν ἱερὴ μνήμη τοῦ ὁσίου Ξενοφῶντος καὶ τῆς οἰκογένειάς του. Ὁ ὅσιος Ξενοφῶν, ἡ σύζυγός του Μαρία καὶ τὰ δυό του παιδιὰ Ἀρκάδιος καὶ Ἰωάννης εἶν’ ἕνα παράδειγμα ἁγίας οἰκογένειας πολὺ διδακτικὸ καὶ μάλιστα στὸν καιρό μας. Γενικὴ εἶναι ἡ γνώμη καὶ ἡ ἀνησυχία ὅτι ὁ θεσμὸς τῆς οἰκογένειας περνάει μεγάλη κρίση, κι ὅλοι ὅσοι σκέφτονται σωστὰ ζητοῦν στηρίγματα γιὰ νὰ ἐνισχύσουν τὸ κύτταρο τοῦ κοινωνικοῦ βίου, ποὺ εἶναι ἡ οἰκογένεια. Παραδείγματα σὰν τῶν Ἁγίων, ποὺ ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία εἶναι πολὺ διδακτικὰ γιὰ τοὺς χριστιανούς. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ἄλλωστε καὶ προβάλλει ἡ Ἐκκλησία τὸ βίο καὶ τὴν πολιτεία τῶν Ἁγίων.

Ὁ ἅγιος Ξενοφῶν καὶ ἡ σύζυγός του Μαρία ἦσαν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέα Ἰουστινιανοῦ πλούσιοι καὶ εὐσεβεῖς χριστιανοὶ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ὄχι πὼς πάντα ἡ εὐσέβεια συνοδεύει τὸν πλοῦτο, μὰ ὁ Ξενοφῶν καὶ ἡ Μαρία ἦσαν καλοὶ χριστιανοὶ καὶ νοικοκυρεμένοι ἄνθρωποι. Εἶχαν δυὸ παιδιά, τὸν Ἀρκάδιο καὶ τὸν Ἰωάννη καὶ φρόντιζαν γιὰ τὴν καλή τους ἀποκατάσταση, ὅπως αὐτὴ εἶναι ἡ φροντίδα καὶ τὸ ὄνειρο τῶν καλῶν γονέων. Ὁ Ξενοφῶν λοιπὸν καὶ ἡ Μαρία ἀνάθρεψαν πρῶτα κι ἔβαλαν στὸ δρόμου τοῦ Θεοῦ τὰ παιδιά τους καὶ φρόντισαν ὕστερα νὰ τοὺς δώσουν καλὰ ἐφόδια καὶ γιὰ τὸ βίο τους. Σήμερα ἴσως αὐτὸ τὸ καταλαβαίνουμε περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη ἐποχή, ὅπου τόσο ἀπασχολεῖ τοὺς γονεῖς ἡ ἐπαγγελματικὴ ἀποκατάσταση τῶν παιδιῶν.

Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Ἀρκάδιος καὶ ὁ Ἰωάννης ἔκαμαν τὶς πρῶτες σπουδὲς των στὴν Κωνσταντινούπολη, οἱ γονεῖς των, μιὰ καὶ εἶχαν τὰ μέσα, ἀποφάσισαν νὰ τὰ στείλουν στὴ Βηρυτό, γιὰ νὰ σπουδάσουν τὴ νομικὴ ἐπιστήμη· ἡ Βηρυτὸς τότε ἦταν κέντρο ἀνώτερων σπουδῶν. Πῆραν λοιπὸν τὰ παιδιὰ τὴν εὐχὴ τῶν γονέων τους καὶ ξεκίνησαν γιὰ τὴν πόλη, ὅπου θὰ 'βρισκαν ἀνώτερες Σχολὲς καὶ δασκάλους, γιὰ νὰ σπουδάσουν τὴν ἐπιστήμη, ποὺ εἶχε τότε μεγάλη πέραση, καὶ ποὺ θὰ τοὺς ἐξασφάλιζε μιὰ καλὴ σταδιοδρομία στὶς δημόσιες ὑπηρεσίες τοῦ μεγάλου Βυζαντινοῦ Κράτους. Θὰ ταξίδευαν ἀπὸ θάλασσα, μὰ πρέπει νὰ σκεφτοῦμε ποιὰ ἦσαν τὰ πλοῖα τοῦ καιροῦ ἐκείνου καὶ νὰ μὴ μᾶς φανῆ παράξενο ὅτι τὸ πλοῖο ναυάγησε κι ὁ Ξενοφῶν κι ἡ Μαρία ἔχασαν τὰ ἴχνη τῶν παιδιῶν τους.

Ὄχι μόνο ἕνα πλοῖο τοῦ καιροῦ ἐκείνου κινδύνευε εὔκολα σὲ μία θαλασσοταραχὴ νὰ ναυαγήση, ἀλλὰ κι ὅλα τὰ ἄλλα μέσα ποὺ ξέρομε τώρα δὲν ὑπῆρχαν, γιὰ νὰ μάθη κανεὶς καὶ νὰ πληροφορηθῆ τί ἀπόγιναν οἱ ναυαγοί. Χάθηκαν λοιπὸν πραγματικὰ τὰ ἴχνη τῶν δυὸ ἀδελφῶν κι οἱ γονεῖς των δὲν εἶχαν τρόπο νὰ τὰ ἀναζητήσουν καὶ νὰ τὰ βροῦν. Ξεκίνησαν λοιπὸν ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ τὰ μέρη τῆς Συρίας καὶ τῆς Παλαιστίνης, μήπως βροῦν τὰ παιδιά τους. Αὐτὴ ἦταν μία ἀπόφαση πολὺ τολμηρὴ καὶ σὰν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ καταδικασμένη σὲ ἀποτυχία. Μὰ οἱ δυὸ χριστιανοὶ σύζυγοι ξεκίνησαν μὲ τὴν ἀγάπη στὰ παιδιά τους καὶ μὲ τὴν ἐλπίδα στὸ Θεό. Καὶ δὲν γελάστηκαν, γιατί ὅσα δὲν μποροῦν οἱ ἄνθρωποι τὰ μπορεῖ ὁ Θεός, καὶ «ἡ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει».

Περιπλανώμενοι κι ἀναζητώντας τὰ παιδιά τους, ὁ Ξενοφῶν καὶ ἡ Μαρία ἔφτασαν στὰ Ἱεροσόλυμα. Ἡ ἁγία Πόλη τότε ἦταν ἐκκλησιαστικὸ καὶ πνευματικὸ κέντρο, μὲ λαμπρὲς ἐκκλησίες ποὺ εἶχε κτίσει ἡ ἁγία Ἑλένη καὶ μὲ πολλὰ μικρὰ καὶ μεγάλα μοναστήρια, στὰ ὁποία ἀσκήτευαν σπουδαῖοι μοναχοὶ καὶ Πατέρες. Ἐκεῖ λοιπόν, ὡδηγούμενοι ἀπὸ τὸ Θεό, οἱ δυὸ χριστιανοὶ σύζυγοι Ξενοφῶν καὶ Μαρία βρῆκαν τὰ παιδιά τους, τὸν Ἀρκάδιο καὶ τὸν Ἰωάννη. Καὶ πῶς τὰ βρῆκαν τάχα; Ὄχι δυὸ ναυαγημένους κι ἀποτυχημένους νέους, νὰ γυρίζουν ἐξαθλιωμένοι στὸ δρόμο, ἀλλὰ δυὸ νέους ντυμένους τὸ μοναχικὸ ἔνδυμα. Τὸ ναυάγιο στὴ θάλασσα ἦταν ἡ ἐπιτυχία τῶν δυὸ ἀδελφῶν στὴ στεριὰ· ἀντὶ νὰ σπουδάσουν στὴ Βηρυτό, ἔγιναν μοναχοὶ στὰ Ἱεροσόλυμα. Ἴσως τὴν ὥρα τοῦ κινδύνου νὰ ἔταξαν καὶ νὰ ἀφιέρωσαν τὸν ἑαυτό τους στὸ Θεό.

Ἀλλὰ εἶναι ἀντάξιος κι ὁ τρόπος, μὲ τὸν ὁποῖο οἱ γονεῖς χαιρέτισαν καὶ πανηγύρισαν τὴν ἀνακάλυψη τῶν παιδιῶν των. Τάχα λυπήθηκαν, ποὺ τοὺς εἶδαν μοναχούς; Τάχα θέλησαν νὰ τοὺς πάρουν ἀπὸ τὸ μοναστήρι καὶ νὰ γυρίσουν στὸ σπίτι τους; Τέτοια κάνουν πολλοί, ὅταν δοῦν τὰ παιδιὰ τους μοναχούς. Ἀλλὰ ὁ Ξενοφῶν καὶ ἡ Μαρία, σὰν εὐσεβεῖς χριστιανοὶ ἔκαμαν κάτι ἄλλο. Γεμάτοι χαρὰ γιὰ τὴν ἀνεύρεση τῶν παιδιῶν τους καὶ γεμάτοι εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸ Θεό, ἔγιναν κι ἐκεῖνοι μοναχοί. Ἔτσι ὁ Ξενοφῶν καὶ ἡ Μαρία, ὁ Ἀρκάδιος κι ὁ Ἰωάννης ἔκαμαν τώρα μία νέα οἰκογένεια ἤ, γιὰ νὰ τὸ ποῦμε καλύτερα, ἔκαμαν μία πρότυπη μοναστικὴ ἀδελφότητα. Ἡ σωφροσύνη καὶ ἡ ἁγιότητα εἶναι ὁ κανόνας καὶ ἡ παράδοση τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀμήν.