Υπαπαντή του Χριστού (2 Φεβρουαρίου)-Λόγος εις τον προφήτη Συμεών και εις το «νυν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα» Τιμοθέου, πρεσβυτέρου Ιεροσολύμων

Ποιος είναι ό τελευταίος δίκαιος; Το όνομα Συμεών βρίσκεται στο κατά Λουκάν
 Ευαγγέλιο. Αυτός θεωρείται πρώτος και τελευταίος, δηλαδή τελευταίος του 
ιουδαϊκού νόμου και πρώτος του νόμου της θείας χάρης. Ήταν Ιουδαίος όσον
 άφορα τη θρησκεία, Χριστιανός όσον άφορα την ευχαριστία του προς τον Θεό.
 Νομικός όσον άφορα την ανάγνωση του νόμου, άγγελος όμως όσον άφορα την
 κατανόηση του νόμου. Ο Συμεών, που πριν από λίγο αναφέραμε, αυτός που
 από τη φαρισαϊκή βλασφημία ξεπετάχθηκε σαν ρόδο μέσα από αγκάθια 
είναι ο πρώτος που γνωρίζουμε ότι απέκτησε την εύνοια της χάρης του Θεού. 
Ο Συμεών, που τόσο πολύ προχώρησε στη δικαιοσύνη, ώστε δέχτηκε προσωπικά 
θεϊκή προφητεία, που έλεγε πως δεν θα αφήσει την παρούσα πρόσκαιρη ζωή
 πριν αγκαλιάσει με τα ίδια του τα ανθρώπινα χέρια την αιώνια ζωή, δηλαδή 
τον Κύριο μας Ιησού Χριστό. Ο δίκαιος λοιπόν Συμεών επιθύμησε να δει τον 
Κύριο πριν από την ενανθρώπησή του, όμως κατά την ενανθρώπησή του και 
τον είδε και τον κατάλαβε και τον αγκάλιασε και παρακάλεσε με το φθαρτό
 σώμα του να τον πάρει στα χέρια του, και με δουλικό φέρσιμο να φωνάξει δυνατά
 προς τον Δεσπότη του σύμπαντος, που είχε τη μορφή νηπίου, αυτό που πριν από
 λίγο ακούσαμε· «Τώρα, Κύριε, μπορείς ν’ αφήσεις τον δούλο σου να πεθάνει 
ειρηνικά όπως του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου είδαν τον Σωτήρα που
 ετοίμασες για όλους τους λαούς. Είδα, τώρα μπορώ να πεθάνω, να μη
 παραμείνω στη γη. Να πεθάνω ειρηνικά, να μη παραμείνω εδώ με οδύνες.
 Είδα, να πεθάνω, είδα τη δόξα σου Κύριε, τους χορούς των αγγέλων
, τη δοξολογία των αρχαγγέλων, την κτίση να σκιρτά από χαρά, τα
 επουράνια και τα επίγεια να επικοινωνούν. Τώρα να πεθάνω, να μη μείνω
 στη γη, να μη δω την αυθάδεια των ομοεθνών Ιουδαίων εναντίον σου, να μη 
δώ το ακάνθινο στεφάνι που έπλεκαν για σένα, να μη δώ τον δούλο να σε 
ραπίζει, να μη δω να σε τρυπούν με λόγχη, να μη δω τον ήλιο να σκοτίζεται,
 να μη δω τη σελήνη να χάνει το φως της, να μη δω τα στοιχεία της φύσης να
 αλλοιώνονται, να μη σε δω σταυρωμένο, να μη δω τις ταφόπετρες να σπάνε,
 να μη δω το παραπέτασμα του Ναού να σχίζεται στα δύο. Επειδή και τα
 στοιχεία της φύσης ακόμη δεν μπορούσαν να ανεχτούν αυτήν την ύβρη, 
πονούσαν μαζί με τον Δεσπότη. “Τώρα, Κύριε, μπορείς ν’ αφήσεις τον δούλο
 σου να πεθάνει ειρηνικά, όπως του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου 
είδαν τον Σωτήρα, που ετοίμασες για όλους τούς λαούς”».
Τί λέει σχετικά ο Ευαγγελιστής; «Στα Ιεροσόλυμα βρισκόταν ένας 
άνθρωπος που τον έλεγαν Συ¬μεών. Ήταν πιστός και περίμενε τη 
σωτηρία του Ισραήλ και τον καθοδηγούσε το Πνεύμα το άγιο. Του 
είχε φανερώσει το άγιο Πνεύμα, ότι δεν θα πεθάνει προτού να δει τον
 Μεσσία. Τότε το άγιο Πνεύμα του υπέδειξε να πάει στο Ναό». 
Τί σημαίνει· «Το άγιο Πνεύμα του υπέδειξε να πάει στο Ναό»;
 Άκουσε προσεχτικά. Ενώ ο Συμεών βρισκόταν στο σπίτι του 
και προσευχόταν σιωπηλά να πραγματοποιηθεί η προφητεία,
 ο Ιωσήφ και η Παρθένος από δική τους πρωτοβουλία σκέφτηκαν
 να πάνε τον μικρό Ιησού στο Ναό, για να εκτελέσουν τα καθιερωμένα
 για τα νήπια. Εκείνη τη στιγμή το άγιο Πνεύμα δραστηριοποίησε την 
προφητεία και παρακίνησε τον Συμεών λέγοντας του· «Σήκω, γέροντα,
 γιατί μένεις άπραγος; Ήλθε η ώρα να πραγματοποιηθεί η προφητεία. 
Τρέχα γρήγορα. Έφτασε αυτός που θα σε απαλλάξει απ’ αυτήν τη ζωή. 
Ταρακούνησε τους κενούς τάφους. Προετοίμασε τον τάφο σου. 
Τακτοποίησε τις υποθέσεις του σπιτιού σου. Ήλθε αυτός που
 θα σε απαλλάξει απ’ αυτήν τη ζωή. Ήλθε ο Εμμανουήλ. 
Τρέξε στο Ναό και εκεί προφήτευσε τί θα συμβεί 
στο ιερό νήπιο».
Μετά από αυτά ο Συμεών ανανεωμένος με τα γρήγορα φτερά 
που χαρίζει η επιθυμία, ανακουφισμένος από το άγιο Πνεύμα, 
πρόφθασε τον Ιωσήφ και την Παρθένο στο Ναό, το παιδί που κρατούσαν
 όμως στην αγκαλιά δεν το πρόλαβε. Γιατί πώς θα μπορούσε να
 προλάβει ή πού θα μπορούσε να προλάβει τον πανταχού παρόντα;
Τον Ιωσήφ και την Παρθένο τους πρόλαβε ο Συμεών στο Ναό, όπου
 στάθηκε κοντά στις θύρες περιμένοντας την αποκάλυψη του αγίου
 Πνεύματος.
Ενώ βρισκόταν στο Ναό, έβλεπε πολλές μητέρες να εισέρχονται 
στο ιερό μαζί με τα βρέφη τους, για να τελέσουν τη θυσία του
 καθαρισμού, και ανάμεσα σ’ αυτές βρισκόταν κι αυτή που κρατούσε
 το μοναδικό τέκνο. Ο Συμεών στρέφοντας δεξιά κι αριστερά τα μάτια 
του, καθώς έβλεπε πολλές μητέρες με τη γνωστή ανθρώπινη εμφάνιση
 και μόνον την Παρθένο περιτριγυρισμένη από άπειρο θεϊκό φως, έτρεξε 
και αφού προσπέρασε όλες τις υπόλοιπες μητέρες φώναζε δυνατά
 σ’ όλους· «Ανοίξτε δρόμο για να φτάσω σ’ αυτόν που ποθώ, για να
 δω αυτόν που με γνωρίζει ήδη. Γιατί οι δούλες συναγωνίζεστε τη 
Δέσποινα; Γιατί προσφέρετε τα παιδιά σας στο θυσιαστήριο;
 Φύγετε από δω, να τα προσφέρετε πλέον σ’ αυτό το βρέφος,
 που είναι αρχαιότερο και από τον Αβραάμ».
Έν τω μεταξύ κρατώντας στην αγκαλιά του ο Συμεών τον Κύριο, 
που είχε τη μορφή νηπίου, ευλόγησε τον Ιωσήφ και τη Μαρία, 
τροποποίησε την προφητεία του Κυρίου λέγοντας στην Παρθένο·
 «Γιατί παρατηρείς Παρθένε αυτό το παιδί που είναι και δεν είναι δικό
 σου; Παρέμεινες βέβαια όπως ήσουν και πριν γεννήσεις.
 Γιατί το θηλάζεις συχνά, θέλεις να έχεις εύρωστο παιδί;
 Δεν χρειάζεται τροφή αυτός που χορήγησε το μάννα.
 Γιατί το χαϊδεύεις απαλά το μωρό και θέλεις να το κοιμίσεις;
 Δεν νυστάζει, δεν κοιμάται σύμφωνα με τη θεϊκή υπόσταση 
που κρύβεται μέσα του. Ο Προφήτης λέγει γι’ αυτό-
 «Δεν θα νυστάξει, ούτε θα κοιμηθεί ο Κύριος, ο οποίος
 περιφρουρεί τον Ισραήλ». Γιατί παρατηρείς αυτό το παιδί
 Παρθένε; Με τη θεϊκή δύναμη που κρύβεται μέσα του άπλωσε
 τον ουρανό από την μια άκρη του ορίζοντα ως την άλλη σαν
 πολύτιμο δερμάτινο κάλυμμα σκηνής, κρέμασε τη γη από το τίποτε,
 το νερό το έβαλε θεμέλιο στη γη. Αυτό το παιδί, έξοχη Παρθένε, 
κατευθύνει τον ήλιο, καθοδηγεί τη σελήνη, χορηγεί τους ευνοϊκούς
 για τον άνθρωπο άνεμους. Αυτό το παιδί, Παρθένε, είναι ο Δεσπότης
 όλων των όντων, γι’ αυτό εσύ που άκουσες ότι έχει τέτοια δύναμη,
 απ’ αυτό το παιδί μην προσδοκάς κοσμική αλλά πνευματική
 ευφροσύνη. Γιατί βέβαια «Αυτός θα γίνει αιτία να καταστραφούν ή
 να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες. Θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για
 να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών. Όσο για σένα,
 ο πόνος για το παιδί σου θα διαπεράσει την καρδιά σου
 σαν δίκοπο μαχαίρι».
Αυτά είπε πριν από λίγο ο Συμεών στην Παρθένο με την αποκάλυψη
 του αγίου Πνεύματος για τον Ιησού που φαινόταν σαν νήπιο• «Αυτός
θα γίνει αιτία να καταστραφούν ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες». 
Γιατί να καταστραφούν και γιατί να σωθούν; Είναι αληθινό βέβαια 
αυτό που λέγεται για τον Κύριο. Γιατί ο Συμεών δεν μίλησε αφ’ εαυτού
 του, αλλά με την αποκάλυψη του αγίου Πνεύματος είπε ό,τι είπε για
 τον Κύριο στην Παρθένο λέγοντας «Αυτός θα γίνει αιτία να καταστραφούν 
ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες», δηλαδή θα συντελέσει στην καταστροφή
 των απίστων και στην ανάσταση των πιστών. Στην καταστροφή της 
Συναγωγής και στην ανάσταση της Εκκλησίας, στην καταστροφή των 
δαιμόνων και στην ανάσταση των αγίων, όπως, παραδείγματος χάριν, 
σώζεται ο Ματθίας και καταστρέφεται ο Ιούδας, σώζεται ο ληστής από
 τα δεξιά του σταυρού και καταστρέφεται αυτός που ήταν στα αριστερά, 
γιατί ο πρώτος έδειξε ευσέβεια, ενώ ο δεύτε¬ρος βλασφήμησε.
«Αυτός θα γίνει αιτία να καταστραφούν ή να σωθούν πολλοί 
Ισραηλίτες, θα είναι σημείο αντιλεγόμενο». Είναι αληθινά αυτά τα
 λόγια, γιατί έγινε σημείο αντιλεγόμενο ο Κύριος μας με τη γέννα της
 Παρθένου, επειδή θεωρήθηκε μέγα θαύμα το να γεννήσει παρθένος
 και να παραμείνει συγχρόνως παρθένος. Το ότι η Παρθένος είναι
 ένα μεγάλο θαύμα, άκουσε αυτό που είπε ο Ησαΐας στο βιβλίο 
του, όταν απευθύνθηκε στον Άχαζ· «Ζήτησε από τον Κύριο να γίνει
 κάποιο θαύμα είτε στα βάθη της γης είτε στα ύψη του ουρανού.
 Απάντησε ο Άχαζ· Δεν πρόκειται να ζητήσω τέτοιο θαύμα και να
 θέσω κατά κάποιο τρόπο τον Κύριο σε πειρασμό, γιατί θα σας 
δώσει ο ίδιος ο Κύριος σημείο, δηλαδή ένα θαύμα». Ποιό είναι
 αυτό; «Να, η παρθένος θα συλλάβει». Γι’ αυτό το δεσποτικό
 θαύμα, ότι δηλαδή θα γεννήσει η παρθένος, που επρόκειτο 
στο μέλλον να αμφισβητηθεί από πολλούς με φιλόνεικη
 διάθεση, ο Συμεών προφήτευσε στην Παρθένο λέγοντας τί
 θα συμβεί στο μέλλον «Αυτός θα γίνει αιτία να καταστραφούν
 ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες, θα είναι σημείο αντιλεγόμενο,
 για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών.
 Όσο για σένα, ο πόνος
για το παιδί σου θα διαπεράσει την καρδιά σου σαν
 δίκοπο μαχαίρι».
Εξαιτίας αυτού μερικοί νόμισαν πως η μητέρα του Κυρίου θα
 έχει μαρτυρικό θάνατο με ξίφος, επειδή ο Συμεών είπε- «Σε
 σένα ο πόνος για το παιδί σου θα διαπεράσει την καρδιά σου
 σαν δίκοπο μαχαίρι». Όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, γιατί το
 δίκοπο μαχαίρι που αποτελείται από χαλκό διατρυπά το σώμα, 
τη ψυχή όμως δεν μπορεί να την διχοτομήσει. Γι’ αυτό μέχρι σήμερα
 η Παρθένος είναι αθάνατη, αφού αυτός που κατοίκησε μέσα της την
 μετέφερε σε περιοχές, όπου μόνο με ανάληψη μπορεί να πάει κανείς.
 Τί λοιπόν θέλει να πει ο Συμεών για τον θάνατο λέγοντας· «Για να
 φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών, ο πόνος για το παιδί
 σου θα διαπεράσει την καρδιά σου σαν δίκοπο μαχαίρι»; Με τη λέξη 
ρομφαία εδώ ο Συμεών εννοεί την οδύνη της Παρθένου που θα διαπεράσει
 την ψυχή της και εξαιτίας της οποίας επρόκειτο να πονέσει, αφού θα 
έβλεπε να χάνεται αυτός που ήλθε να βρει και να σώσει αυτούς που έχασαν 
τον δρόμο τους. Το ότι ένιωσε οδύνη, επειδή νόμισε ότι είχε χάσει τον καρπό 
της παρθενικής μήτρας της, δηλαδή το γιό της, το ακούσαμε στο Ευαγγέλιο,
 όταν ο ευαγγελιστής Λουκάς είπε:
«Όταν ο Ιησούς έγινε δώδεκα χρονών». Τί συνέβη• «Όταν έγινε δώδεκα χρονών
 ο Ιησούς»; Η έννοια των λόγων με τη βοήθεια του ίδιου του λόγου
 ξεκαθαρίζει και η απορία αντιμετωπίζεται με τήν απορία. «Όταν έγινε
 δώδεκα χρονών». Ποιος είναι αυτός; Ο Θεός Λόγος, ο μονογενής Υιός του
 Θεού, αυτός που υπάρχει πριν γίνει ο κόσμος, αυτός που δημιούργησε 
πολύ παλαιά τον χρόνο του ορατού κόσμου, αυτός που γεννήθηκε
 πριν από τον χρόνο…