Κυριακή της Ορθοδοξίας Επιλογή και ευθύνη του Αρχιμ. Χρυσόστομου Χρυσόπουλου

Το γεγονός  που θα θυμηθούμε  αύριο έχει τα ιστορικά  του στοιχεία. Αν μείνουμε  όμως μόνο σ’ αυτά,  θα  είναι αντικείμενο έρευνας από  αντίστοιχους μελετητές.  Επειδή όμως είναι στιγμές  της Εκκλησίας  με θεολογικές προεκτάσεις,  γι’ αυτό και γίνονται  γιορτή και πανηγύρια,  Θεία  Ευχαριστία και λιτανεία. Δεν γιορτάζει απλά η Εκκλησία  τον θρίαμβό Της έναντι  όσων υποβάθμιζαν  ή υπερτόνιζαν  τότε, και επί αιώνες,  τις ιερές  Εικόνες.  Θυμάται  εορταστικά  την λάμψη της αλήθειας και την  δογματικά εμπέδωση  της διδασκαλίας Της,  ότι η τιμή  διαβαίνει στο εικονιζόμενο πρόσωπο και όχι στο υλικό επάνω στο οποίο ιστορήθηκε. Ορθά  αποφάσισε,  ορθά πιστεύει,  ορθά διδάσκει,  ορθά πράττει  πλέον.

  Γιατί έχει  την γιορτή στην αρχή της Μεγάλης  Τεσσαρακοστής;  Η Εκκλησία  θέλει,  εκτός των άλλων, να μάθουμε  έγκαιρα  και έγκυρα  για ποιόν θ’ ακούσουμε,  ποιον θα προσκυνήσουμε, ποιον θα κλάψουμε, ποιόν θα συγκινηθούμε, τις ερχόμενες ημέρες. Θα ασπασθούμε ξύλα  αγιογραφη-μένα  και πανιά κεντητά ή τον Θεό  και Λυτρωτή  που πάσχει για εμάς ;  Αν Τον δούμε  μέσα από άψυχα  αντικείμενα  θα είναι και ο παροδικός επισκέπτης  του εορτολογικού κύκλου,  αν Τον αντικρύσουμε  ως μόνιμο κάτοικο της  ζωής μας τότε  θα  έχουμε  επικοινωνία  μαζί Του μόνιμη, ζώσα και σωτήρια.

  Ερώτημα  μπορεί να πλανάται,  καλοπροαίρετα ή όχι,  τι είναι  Ορθοδοξία;  Ορθοδοξία είναι η Γραφή  και τα δόγματα, τα ιερά  μυστήρια και οι  Ακολουθίες,  οι Άγιοι και  οι Όσιοι με τα  θαύματά τους, οι Πατέρες  και τα κείμενά τους,  οι ύμνοι  και οι εικόνες,  η ομολογία  κάποιων και ο αγώνας των πολλών,  οι Ναοί μας  από τους μεγάλους έως και τα ξωκλήσια μας, τα  κεριά και το θυμίαμα,  οι νηστείες  και οι γιορτές μας,  ο κλήρος και ο μοναχισμός, η εντός και εκτός  ιεραποστολή, τα Μοναστήρια και η Βυζαντινή  Μουσική μας.  Δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε  με όρους  λαϊκής αγοράς,  να επιλέξουμε  τι  μας εξυπηρετεί προσωπικά  αλλά τι μας συμφέρει σωστικά. Όλα γράφουν  ιστορία εμψύχων και άψυχων,  που διασώθηκαν  με αγώνα, που πολεμήθηκαν και συκοφαντήθηκαν, κάποιοι  τ’ αρνήθηκαν  έντονα και άλλοι  τα υπερασπίσθηκαν  αιματηρά.

  Όποιος, όσο και όταν  επιλέγει ή δεν πιστεύει  κάτι απ’ αυτά,  ξεφεύγει  από τον δρόμο της ορθής πίστης  και της ορθής πράξης. Η συνολική  αποδοχή των παραπάνω, συνιστά πλέον και ορθή  διδασκαλία δια του παραδείγματος  ή του διαλόγου. Δεν είναι απολιθωμένα  απομεινάρια  του παρελθόντος,  όσο βαθιά και αν το αγγίζουν. Είναι απτές  αποδείξεις  κληρονομιάς  που υπογράφηκαν  με ιδρώτα και με αίμα,  με αγώνα σαν  εκείνων που θυμόμαστε  και τιμάμε  αύριο.

  Πρέπει να διευκρινιστεί  και το εξής :  η  υποτίμηση, όλων ή κάποιων  απ’ αυτά  είναι ίδια και με την υπερτίμηση,  την ίδια ζημιά  επιφέρουν. Όποιοι  κατά καιρούς υπερθεμάτισαν ή απομόνωσαν  κάτι, έφτασαν  στον θρησκευτικό φανατισμό, στο σχίσμα,  και στην  απομόνωση. Δημιουργήθηκαν τέτοιες  πληγές στο Εκκλησιαστικό Σώμα, σαν αυτές των αιρετικών και των αποσχίσεων τους.  Η  αυτοανακήρυξη  μικρών θρησκευτικών ομάδων  ως «γνησίων  ορθόδοξων χριστιανών», αφ’ ενός  δημιούργησαν  ρήγμα  στις  διορθόδοξες  σχέσεις  και την ψευδαίσθηση  ότι μόνο εκείνοι βρίσκονται  στην αληθινή κιβωτό της σωτηρίας, αφ’ ετέρου δε υποβαθμίζουν  το σωτηριολογικό έργο  του Κυρίου,  σαν να αφορά  αυτούς τους λίγους  και δήθεν μόνο  εκλεκτούς. Στην ορθοδοξία  τίποτα δεν κρύπτεται, αλλά αποκαλύπτεται,  βάσει του αγώνα που διεξάγει  ο καθένας  και  την ταπείνωση  που διαθέτει.  Αντίθετα, κάποιοι δεν ψάχνουν  την Εκκλησία,  αλλά δημιουργούν «Εκκλησία»  δήθεν  για  να σώσουν, παραμένουν όμως σε σκοτάδια και παρασύρουν  και άλλους δύστυχους.

  Πρέπει κάποτε  η ορθοδοξία  να  υπερβεί  από τον πειρασμό  του κομπασμού του παρελθόντος (όντως  ένδοξου) και να προσφύγει  στον επαναπροσδιορισμό  της  Ιεραποστολής  Της όχι μόνο σ’ αυτούς  που δεν άκουσαν  για τον Χριστό,  αλλά και πολύ περισσότερο  σ’ αυτούς  που βαφτίστηκαν  στο  όνομα του Χριστού. Εύκολα  οι χριστιανοί ξεχνούν  το γιατί  και  ποτέ  δεν μαθαίνουν  το  πώς. Η εμπειρία των 20 αιώνων  έδειξε ότι αρκετές φορές  έμεινε η Εκκλησία  με ένα αριθμητήρι στο  χέρι μετρώντας  κεφάλια  και όχι ψυχές.  Το ότι σήμερα  εντονότερα  συζητείται  το ζήτημα  αυτό και από υπεύθυνα  χείλη, δείχνει  όχι μπορεί ορθά να πιστεύουμε, αλλά  καθόλου να πράττουμε.

  Όσο  θεωρούμε  την Εκκλησία  όμιλο  καλών και  πιστών ανθρώπων,  τόσο Την υποβιβάζουμε  από πίστη σε  σύλλογο,  από βίωμα  σε κόσμο.  Γι’ αυτό και υπήρξαν  διαιρέσεις.  Πολλοί είδαν  την Εκκλησία  του Χριστού, όχι με κριτήρια  αγιοπνευματικά  και εσχατολογικά, αλλά με  ελατήρια προσωπικά  και συμφεροντολογικά. Για τον λόγο αυτό δημιούργησαν κάθε λογής  «Εκκλησίες» με επινοήσεις αυθαίρετα  προσωπικές και προτεσταντικές.

  Δεν λιτανεύονται  εθιμοτυπικά και αυθαίρετα αύριο  τις εικόνες  του Κύριου και των Αγίων σε  ανάμνηση  ιστορικού γεγονότος.  Διατρανώνει  η Εκκλησία έμπρακτα ότι μόνο  εκείνη έχει το δικαίωμα  να λιτανεύει  τον Χριστό στην κοινωνία,  Εκείνη μόνο  να Τον διδάσκει δια του κηρύγματος, Εκείνη μόνο  να Τον  χαρίζει  δια της Θ. Ευχαριστίας.

  Η Ορθόδοξη  Εκκλησία,  παρ’ όλες τις διαφωνίες  και τα προβλήματα  (ανθρώπινα είναι), παραμένει αγωγός της  θείας  Χάριτος  και ο αρωγός  στα ποικίλα  προβλήματα  των παιδιών Της. Πνεύμα  ορθής μαθητείας,  διδαχής και πράξης  χρειάζεται.  Έτσι, ούτε σχίσματα,  ούτε  διαιρέσεις  θα  Την ταλαιπωρούν και θα  εξορίζουν κάποιους  από την μάνδρα Της.  Όταν ο  εγωισμός  είναι  υπεράνω  της διδαχής  Της, θα  γεννιόνται  αιρέσεις  και παρεκτροπές. Όταν  η υπακοή  στην γνώμη  των πολλών υπάρχει, τότε θα  σφυρηλατείται  η ενότητα. Δική μας η  επιλογή  δική μας και η ευθύνη.