Κυριακὴ Β΄ Νηστειών – Η κατ᾽ οίκον εκκλησία. +Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος

Ἡ κατ᾽ οἶκον ἐκκλησία

(Ομιλία του †Επισκόπου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)

«Καὶ ἠκούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι» (Μᾶρκ. 2,1)

Θὰ μιλήσω, ἀγαπητοί μου, ἐπάνω στὴν ἀρχὴ τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Θὰ δοῦμε,ποῦ ἔκανε τὸ θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ παραλύτου ὁ Χριστός. Τὸ θαῦμα αὐτὸ δὲν τὸ ἔκανε στὸ ναὸ τοῦ Σολομῶντος, οὔτε σὲ κάποια συναγωγή, οὔτε μέσα σὲ ἄλλο ἱερὸ περιβάλλον, ἀλλὰ τὸ ἔκανε μέσα σ᾿ ἕνα σπίτι .Πῆγε στὴν Καπερναοὺμ ὁ Χριστός, ποὺ τὴν εἶχε ὡς κέντρο καὶ ὁρμητήριο τῆς δράσεώς του. Πῆγε, γιὰ νὰ ἐπισκεφθῇ κάποιο φιλικό του σπίτι.  «Καὶ ἠ κούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι»(Μᾶρκ. 2,1) . Μόλις διαδόθηκε ἀπὸ στόμα σὲ στόμα ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ἐκεῖ, ἀμέσως οἱ ἄνθρωποι ἔτρεξαν γιὰ ν᾿ ἀκούσουν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ , ὅπως τὰ ἐλάφια τρέχουν διψασμένα στὶς πηγὲς γιὰ νὰ δροσιστοῦν.

Ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ δὲν μοιάζει οὔτε μὲ τὴ διδασκαλία τοῦ Πλάτωνος καὶ τῶν ἄλλων φιλοσόφων, οὔτε μὲ τὴ διδασκαλία τῶν φαρισαίων καὶ γραμματέων. Εἶνε κάτι ἄφθαστο. Παίρνει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὰοὐράνια, μεταξὺ τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν ἀρχαγγέλων. Γι᾿ αὐτὸ ἀκόμη καὶ σὲ περιβάλλοντα ἐχθρῶν του ἀκουγόταν αὐθόρμητα ἡ ὁμολογία· «Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν ἄνθρωπος,ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος»(Ἰω. 7,46) .Τὸ σπίτι, ποὺ βρισκόταν ὁ Χριστός, ἦταν γεμᾶτο. Ὅλοι ἄκουγαν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Χριστὸς εἶνε φίλος τῆς οἰκογενείας καὶ τοῦ σπιτιοῦ. Καὶ κάθε τίμιο σπίτι ἔχει τὴν εὐλογία του.Σὲ σπίτια ἔκανε πολλὰ θαύματα. Τὸ πρῶτο θαῦμα τὸ ἔκανε ὅταν τὸν προσκάλεσαν σ᾿ἕνα σπίτι τῆς Κανᾶ ὅπου εἶχαν γάμο. Ἐκεῖ εὐλόγησε τὸ νερό, καὶ τὸ νερὸ ἔγινε κρασί.Ἄλλοτε ὁ Χριστός, λίγο πρὸ τοῦ πάθους του, βρέθηκε σ᾿ ἕνα ἄλλο φιλικὸ σπίτι . Ἦταν τὸ σπίτι τοῦ φίλου του Λαζάρου καὶ τῶν ἀδελφῶν του Μάρθας καὶ Μαρίας. Ἐκεῖ ὁ Χριστὸς δίδαξε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἡ Μάρθα, σκεπτομένη ἀνθρώπινα καὶ πρακτικά, ἔσπευσε στὸ μαγειρεῖο γιὰ νὰ ἑτοιμάσῃ φαγητό, γιατὶ νόμισε ὅτι μὲ φαγητὸ ἐκλεκτὸ θὰ εὐχαριστήσῃ τὸν Διδάσκαλο. Ὁ Χριστὸς ὅμως τὴν ἤλεγξε καὶ τῆς εἶπε· «Μάρθα Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά· ἑνὸς δέ ἐστι χρεία» .Πολλὰ εἶνε τὰ ἀναγκαῖα στὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ τὸ ἀναγκαιότερο εἶνε ἡ ἀκρόασις τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἐφαρμογή του βέβαια. Κα ὶβρῆκε τότε ἀφορμὴ γιὰ νὰ ἐπαινέσῃ τὴ Μαρία, ποὺ καθόταν «παρὰ τοὺς πόδας» του καὶ ἄκουγε τὸ λόγο του μὲ μεγάλη χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι, λέγοντας ὅτι ἡ Μαρία «τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο», ἔκανε τὴν καλὴ ἐπιλογή,διάλεξε τὸ καλύτερο(Λουκ. 10,41-42) .Ὁ Χριστὸς πῆγε ἀκόμη καὶ σὲ σπίτια ἐχθρῶν . Βρέθηκε κάποτε σὲ σπίτι ἑνὸς φαρισαίου . Ἐκεῖ ἔγινε ἕνα γεγονός, ποὺ τὸ γιορ-τάζουμε τὴ Μεγάλη Τρίτη. Μία γυναίκα ἁμαρτωλή, ποὺ οἱ φαρισαῖοι τὴν περιφρονοῦσανκαὶ τὴν ἔδιωχναν ἀπὸ παντοῦ, κατέφυγε στὸσπίτι ἐκεῖνο. Γονάτισε καὶ ῥάντισε μὲ πολύτιμο ἄρωμα τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὸ σπίτι εὐωδίασε. Μὲ μύρο καὶ μὲ τὰ δάκρυά της ἔπλυνε τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ, καὶ μὲ τὰ μαλλιάτης, ποὺ τὰ ἔκανε πετσέττα, σκούπισε τὰ πόδια του. Καὶ ὁ Χριστὸς εἶπε· «Ἀφέωνται αἱ ἁ - μαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ» (Λουκ. 7,47) . Ἐνῷ οἱ φαρισαῖοι οὔτε ἕνα δάκρυ δὲν ἔχυναν γιὰ τ᾿ ἁμαρτήματά τους, τὰ μάτια αὐ-τῆς τῆς γυναίκας ἔγιναν κρουνοὶ ποὺ ἀνέβλυζαν τὸ δάκρυ τῆς μετανοίας.Φίλος καὶ εὐεργέτης τῆς οἰκογενείας εἶνε ὁ Χριστός.

Πρὸ Χριστοῦ δὲν ὑπῆρχε οἰκογένεια · μία ἀγέλη ὑπῆρχε. Ὁ ἄντρας περιφρονοῦσε τὴ γυναῖκα. Ἡ γυναίκα ἀτίμαζε τὸν ἄντρα. Τὰ παιδιὰ δὲν εἶχαν καμμιά ἀξία, ἀλλὰ τὰ ἅρπαζε ὁ πατέρας καὶ τὰ ἐκσφενδόνιζε ἀπὸ τοὺς βράχους τοῦ Ταϋγέτου. Ἀφ᾿ ὅτου ἦρθε ὁ Χριστὸς στὴ γῆ, τίμησε τὴν οἰκογένεια. Κανείς ἄλλος δὲν τίμησε τὴν οἰκογένεια ὅπωςἐκεῖνος. Θεμελίωσε τὸν οἰκογενειακὸ βίο -πάνω στὴν ἀκράδαντη πίστι τοῦ εὐαγγελίου.Στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο βλέπουμε τὸ Χριστὸ σ᾿ ἕνα σπίτι τῆς Καπερναοὺμ νὰ διδάσκῃτὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Μακάριοι οἱ ἀκούοντες!Φῶς ἔλαμψε μέσα στὰ σκοτάδια τῆς ἀνθρωπότητος.

Γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· σήμερα εἶνε στὰσπίτια ὁ Χριστός; Γιὰ νὰ μείνῃ ὁ Χριστὸς σ᾿ ἕνα σπίτι, πρέπεινὰ ὑπάρχουν ὡρισμένες προϋποθέσεις. Ἐκεῖνος δὲν μπαίνει βιαίως . Εἶνε ἀθάνατο τὸ ῥῆμα του «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν,…» ,ἂν κάποιος θέλῃ νὰ μὲ ἀκολουθήσῃ…(Ματθ. 16,24) .Μόνος σου λοιπὸν διάλεξε· ἢ τὸ φῶς ἢ τὸ σκοτάδι, ἢ Χριστὸ ἢ σατανᾶ. Ἂν θέλῃς τὸ Χριστό, τότε σὲ κάποια γωνιὰ τοῦ σπιτιοῦ, ὅσο φτωχὸ κι ἂν εἶνε, πρέπει νὰ ὑπάρχῃ εἰκονο-στάσι · νὰ ὑπάρχῃ ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, νὰ ὑπάρχῃ ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας, νὰ ὑπάρχουνοἱ εἰκόνες τῶν ἁγίων τῶν γονέων καὶ τῶν παι-διῶν. Πρέπει ἀκόμα νὰ καίῃ κανδήλα ἱερά. Νὰὑπάρχῃ ἐπίσης θυμιατήρι. Τὰ παλιὰ τὰ χρόνια πρωὶ καὶ βράδυ ἡ νοικοκυρὰ θυμιάτιζε ὁλόκληρο τὸ σπίτι, κ᾽ ἦταν τὰ σπίτια εὐλογημένα.Τὸ δὲ ἀκόμη ἀναγκαιότερο ποιό εἶνε· νὰ ὑπάρχῃ στὸ σπίτι τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Ὄχι ὅπως τὸ ἔχουμε τώρα ἐμεῖς, ποὺ ὑπάρχει μὲν ἀλλὰ δὲν τὸ ἀνοίγει κανείς.Ὑπάρχουν σήμερα οἱ προϋποθέσεις αὐτές; Ὄχι. Γι᾿ αὐτὸ λείπει ἀπὸ τὰ σπίτια ὁ Χριστός . Δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι πολλὲς φορὲς τὸν διώχνουν.Θέλετε ἀποδείξεις; Μέσα στὸ σπίτι παρατηρεῖται μεγάλη δυσαρμονία . Ὁ ἄντρας δὲν ἀγαπάει τὴ γυναῖκα μὲ τὰ γνωστὰ ἐκεῖνα τρυ-φερὰ αἰσθήματα. Ἡ γυναίκα, ἐγωίστρια καὶ ὑ-περήφανη, φεμινίστρια τοῦ αἰῶνος τούτου,ἀρνεῖ ται κάθε αὐθεντία τοῦ ἀντρός· δὲν παραδέχεται, ὅτι ὁ ἄντρας εἶνε ἡ κεφαλὴ κι αὐτὴ εἶνε τὸ πολύτιμο σῶμα. Τὰ παιδιὰ δὲν ὑπα-κούουν. Ξενοδοχεῖο ὕπνου καὶ φαγητοῦ κατήντησε τὸ σπίτι.Δὲν ὑπάρχει στὸ σπίτι ὁ Χριστός, διότι ἀκούγονται αἰσχρολογίες, κατακρίσεις καὶ ὅ,τι ἄλλο ἀκάθαρτο καὶ ἐλεεινό. Τὸ δὲ ἀκόμα χειρότερο εἶνε, ὅτι μέσα στὰ σπίτια πολλὲς φο-ρὲς ἀκούγεται βλαστήμια .Ἀκόμη, μέσα στὰ σπίτια γίνεται τὸ μεγαλύ-τερο ἔγκλημα. Τὸ σπίτι, ποὺ εἶνε ἡ πηγὴ τῆςζωῆς, γίνεται σφαγεῖο. Καὶ οἱ φονιᾶδες δὲν ἔ-χουν καμμιά συναίσθησι. Μία στατιστικὴ λέει,ὅτι στὴν Ἑλλάδα γίνονται τετρακόσες χιλιάδες ἐκτρώσεις τὸ ἔτος. Ὦ Θεέ μου, πῶς δὲνἀνοίγει ἡ γῆ γιὰ νὰ μᾶς καταπιῇ;Ἄλλο ἔγκλημα εἶνε τὸ διαζύγιο .

Κανονικὰ μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη χωρίζει τὸ ἀντρόγυνο. Σήμερα ὅμως τὰ διαζύγια πληθύνθηκαν. Στὴν Ἀθήνα οἱ μισοὶ γάμοι διαλύονται.Ἀπ᾽ τὰ διαζύγια ζοῦν οἱ δικηγόροι.

Πολλὲς δοκιμασίες μας ὀφείλονται στὴνἔλλειψι προστασίας τοῦ Θεοῦ . Λένε μερικοί,ὅτι εἶνε τέτοια ἡ γεωγραφικὴ θέσι τῆς Ἑλλάδος, μεταξὺ Δύσεως καὶ Ἀνατολῆς, καὶ γι᾿ αὐτὸ εἶνε πάντοτε στὴ διαμάχη τῶν δύο μεγάλων δυνάμεων. Δὲν εἶνε ὅμως αὐτὸ ἡ αἰτία.

Κάτι ἄλλο λείπει· γι᾿ αὐτὸ «ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ  Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας» (Ἐφ. 5,6) . Ἐὰνἤμασταν ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, θὰ εἴχαμε προ-στάτη τὸ Μεγαλοδύναμο. Κι ὅταν ἔχουμε μαζί μας τὸ Θεό, ποιός μπορεῖ νὰ νὰ πειράξῃ; «εἰ ὁ Θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν, τίς καθ᾿ ἡμῶν; »(Ῥωμ. 8,31).

Τώρα εἶνε σπάνιο νὰ βρῇς χριστιανικὴ οἰκογένεια . Εὐκολώτερο εἶνε νὰ βρῇς διαμάντια παρὰ χριστιανικὲς οἰκογένειες. Σήμερα γίνεται στὸ σπίτι κατήχησις; γίνεται νηστεία; γίνεται προσευχή; Σπάνιο πρᾶγμα. Πῶς θὰ σταθῇ λοιπὸν ὁ τόπος αὐτός; Μόνο μὲ διόρθωσι·μόνο ἂν κάθε σπίτι γίνῃ πάλι μία «κατ᾿ οἶκον ἐκκλησία» (Ῥωμ. 16,4) , ὅπως ἦταν ἄλλοτε. Ἐκεῖ μα-ζεύονταν οἱ Χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων.Ἡ οἰκογένεια, ὅπως ὀρθὰ εἶπαν, εἶνε τὸ κύτταρο τῆς κοινωνίας. Ἀσθενεῖ ἡ οἰκογένεια; τότε ἀσθενεῖ καὶ ἡ κοινωνία ὁλόκληρη.Ἔτσι καὶ ἡ «κατ᾿ οἶκον ἐκκλησία» εἶνε τὸ κύτταρο τῆς χριστιανοσύνης . Ὅπως τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου, γιὰ νὰ εἶ νε ὑγιές, πρέπει νὰ ἔχῃ ὑγιᾶ κύτταρα, ἔτσι καὶ τὸ σύνολο μιᾶς χριστιανικῆς κοινωνίας, ἐὰν ἔχῃ οἰκογένειες «κατ᾿ οἶκον ἐκκλησίες» , θὰ εἶνε εὔρωστο, θὰ εἶνεἕνας ὑγιὴς ὀργανισμός. Ἂς προσέξουμε τὴν «κατ᾿ οἶκον ἐκκλησία» .Ποιός κράτησε τὴ θρησκεία στὴ Ῥωσία; Ἡ γιαγιὰ μὲ τὴν «κατ᾿ οἶκον ἐκκλησία» ! Τίποτε δὲν εἶνε οἱ σημερινὲς κατηχήτριες μπροστὰ στὴμεγάλη πίστι ποὺ εἶχαν ἐκεῖνες οἱ γιαγιάδες.Δῶστε μου γιαγιάδες σὰν τῆς Ῥωσίας, δῶστε μου μανάδες Χριστιανές, καὶ ἡ Ἑλλάδα θὰ γίνῃ τὸ εὐτυχέστερο κράτος· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος-

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνηςστὸν ἑσπερινὸ τῆς 3-3-1991.