Ιώβ του πολυάθλου (6 Μαΐου)

Η υπόθεση του βιβλίου της Π. Διαθήκης.

Ο Ιώβ είναι ένας εκλεκτός και πλήρως αφοσιωμένος στον Κύριο άνθρωπος, με αρετή και ευσέβεια, που την επιδοκιμάζει πλήρως και την επαινεί ο ίδιος ο Θεός και τον θεωρεί ως τον πιο εκλεκτό άνθρωπο στη γη. Για τη γνησιότητα όμως της ευσέβειας και της αρετής του Ιώβ αμφιβάλλει απολύτως ό σατανάς, πού προσπαθεί να τον διαβάλει και σ’ αυτόν τον Θεό ως υποκριτή και καθαρά έμπορο της ευσέβειας! Θεωρεί την ευσέβεια του Ιώβ ως ψεύτικη -σαν να μην είναι παντογνώστης ο Θεός και σαν να μη βλέπει τα κρυφά για άλλους μυστικά των καρδιών και φυσικά και τα βάθη της καρδιάς του δούλου Του Ιώβ!- και αποδίδει καθαρά εγωιστικά ελατήρια και κίνητρα για ικανοποίηση ατομικών συμφερόντων και μόνο στον Ιώβ.

Ο Ιώβ τον εαυτό του αγαπά και όχι το Θεό, πιστεύει ο σατανάς. Αρκεί, για να το αποδείξει αυτό, η αφαίρεση όλων των αγαθών, που του χάρισε και τον προστατεύει ο Θεός!

Ο Θεός, για να ανάδειξη τη γνησιότητα της ευσέβειας του Ιώβ και για να αφήσει να φανεί περίτρανα η πηγαία αφοσίωση του σ’ Αυτόν, επιτρέπει στο σατανά να τον υποβάλει σε πειρασμό, αλλά χωρίς να του πειράξει τη ζωή. Και αυτό έγινε σε δυό φάσεις, αφού μετά την πρώτη φάσηαποδείχτηκε αβάσιμος και ανόητος ο ισχυρισμός του σατανά. Χωρίς καμιά αργοπορία ο διάβολος οργανώνει την πρώτη φάση της καταστροφικής του επιθέσεως εναντίον του Ιώβ και μετά την αποτυχία του στην πρώτη, τη δεύτερη.

Η πρώτη φάση της επιθέσεως του σατανά περιέλαβε δοκιμασίες εις βάρος της περιουσίας του Ιώβ, της οικογένειάς του και του υπηρετικού του προσωπικού. Με απανωτά χτυπήματα χάνει ο Ιώβ από τη μια στιγμή στην άλλη όλα, όσα είχε, από άποψη περιουσίας· χάνει το υπηρετικό του προσωπικό και προ πάντων αφανίζονται με τρόπο τραγικό και τα δέκα παιδιά του καταπλακωμένα κάτω από τα ερείπια του σπιτιού του πρωτότοκου γιου του. Η δοκιμασία αυτή, όσο κι αν ήταν πολύ βαριά, δεν λύγισε τον πιστότατο Ιώβ. Δεν βλασφήμησε το Θεό για τις καταστροφές και τον αφανισμό των παιδιών του, όπως περίμενε ανόητα ο σατανάς. Ο Ιώβ όχι μόνο δεν βλασφήμησε τον άγιο Θεό, άλλα και τον δόξαζε και ευλογούσε το πανάγιο Όνομά Του δεχόμενος με απέραντη εγκαρτέρηση τη δοκιμασία, που του έστειλε ο Θεός. Γιατί αυτό πίστευε, ότι δηλαδή όλα του ερχόταν από το Θεό.

Η δεύτερη φάση του πειρασμού ήταν ακόμη πιό οδυνηρή, γιατί αναφερόταν πια στον ίδιο τον Ιώβ και βιολογικά. Νόμιζε ο σατανάς πως προσβάλλοντας τον ίδιο τον Ιώβ με κάτι πολύ σκληρό και οδυνηρό, θα τον ωθούσε σε βλασφημία κατά του Θεού, γιατί γι’ αυτόν η ευσέβεια και η αρετή δεν ήταν παρά φτηνή εμπορική πράξη, δοσοληψία με βασικό γνώρισμα το δούναι – λαβείν, και τίποτε άλλο, και με κίνητρο το συμφέρον. Με τη δεύτερη άδεια, που πήρε ο σατανάς να δοκιμάσει τον Ιώβ, προσέβαλε ξαφνικά τον Ιώβ με μια τρομερή, όσο και φρικτά αποκρουστική ασθένεια σε όλο του το σώμα, που τον παραμόρφωσε απαίσια και τον έκανε να υποφέρει αφάνταστα πολύ, τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά, επειδή διώχτηκε από την κοινωνία, απομονώθηκε από συγγενείς, φίλους και γνωστούς, περιφρονήθηκε, εγκαταλείφθηκε και τελικά ξεχασμένος από όλους περνούσε την άθλια ζωή του πάνω σε ένα σωρό βρωμερής κοπριάς, ως βαθμίδα έσχατου εξευτελισμού, αυτός ο περίφημος άρχοντας και πρώτος των πρώτων στην κοινωνία, όπου μέχρι πριν από λίγο ζούσε τιμημένος όσο κανένας άλλος!

Ο Ιώβ βέβαια δεν ξέρει τί κρύβεται πίσω από αυτόν το τρομερό σύνολο δοκιμασιών, σωματικών και ψυχικών, που υφίσταται. Ο διάβολος κρύβεται, όπως συνήθως δοκιμάζοντας τη διαβολική χαρά καθώς παρακολουθούσε τη δοκιμασία του εξαίρετου εκείνου ανθρώπου και περιμένοντας ανυπόμονα πότε θα ξεστομίσει τις τρομερές βλαστήμιες εναντίον του Θεού, πράγμα, για το οποίο ήταν αυτή τη φορά βέβαιος, ενώ ο Θεός θα φαινόταν σαν να μην ενδιαφέρεται πια γι’ αυτόν. Αλλά αυτή η άγνοια του Ιώβ για το τι κρύβεται πίσω από τη δοκιμασία του αποτελεί και το μυστικό και τη δύναμη της περαιτέρω εξελίξεως του δράματος, το οποίο ζει ο Ιώβ, και των γεγονότων που ακολουθούν. Γιατί το μεν εξωτερικό περίγραμμα της δοκιμασίας του το είδαμε. Δεν θα μπορούσαμε όμως να ξέρουμε τι συνέβαινε στη ψυχή του Ιώβ και ποιες επιπτώσεις θα είχε για την περαιτέρω πνευματική πορεία του αυτή η απροσδόκητη πληγή, που τον χτύπησε και απ’ έξω και από μέσα, και γύρω του και στα βάθη της υπάρξεώς του.

Αυτό όμως, που αγνοεί ο Ιώβ, το γνωρίζει προκαταβολικά ο αναγνώστης και ενημερωμένος, όπως είναι, μπορεί να παρακολουθήσει με πολύ ενδιαφέρον την εξέλιξη του εσωτερικού δράματος του Ιώβ. Το δράμα δε αυτό κατά την ανέλιξη του, θα παρουσιάσει πλευρές συγκλονιστικές της εσωτερικής καταστάσεως του Ιώβ καθώς και τη διερεύνηση των αιτίων αυτής της δοκιμασίας, που θα μπορούσε να συνοψισθεί στο συγκλονιστικό ερώτημα: Γιατί να υποφέρει ο δίκαιος και ενάρετος άνθρωπος από τόσο τρομερές και απερίγραπτα οδυνηρές δοκιμασίες;

Τον Ιώβ επισκέπτονται τρεις επιφανείς φίλοι του, που πληροφορήθηκαν τη δοκιμασία του. Όταν τον είδαν, έμειναν άφωνοι μπρος στο μέγεθος της, για την οποία πενθούν ειλικρινά και μένουν αμίλητοι επί εφτά ήμερες. Στη συνέχεια επιχειρούν να διαγνώσουν τα αίτια αυτής της μεγάλης συμφοράς, που βρήκε το φίλο τους και να του υποδείξουν έτσι τον τρόπο της σωτηρίας του από αυτήν.

Οι φίλοι του Ιώβ με την πεποίθηση, ότι αιτία κάθε συμφοράς μεγάλης είναι κάποια ή κάποιες μεγάλες αμαρτίες, που έχουν διαπραχτεί στο παρελθόν, άμεσο ή απώτερο, προσπαθούν να τον πείσουν να μετανοήσει, γιατί, πιστεύουν πώς αυτό ακριβώς συμβαίνει με τον Ιώβ. Πρόκειται, λένε, για τιμωρία του Θεού για τις αμαρτίες που έχει διαπράξει. Μετανοώντας όμως για όλα θα σωθεί και θα ξαναβρεί την ευτυχία, που έχασε. Δεν καταφέρνουν όμως να πείσουν τον Ιώβ πως έχουν δίκαιο. Το ίδιο δεν καταφέρνει να πείσει τον Ιώβ και ένα τέταρτο πρόσωπο, που εμφανίζεται στη συζήτηση τους, ο Ελιούς, και συμφωνώντας με τους τρεις φίλους του Ιώβ κατακρίνει τον ίδιο για τη στάση του. Ποιά ήταν όμως η στάση του Ιώβ;

Ο Ιώβ αντιτάσσεται στην επιχειρηματολογία των φίλων του σταθερά και αμετακίνητα· υποστηρίζει τήν αθωότητα του, επικαλούμενος τη δικαιοσύνη του Θεού, που και οι φίλοι του ήδη είχαν αναφέρει, αυτοί μεν ως καταδικαστική για τον Ιώβ, ο ίδιος δε ως αθωωτική για τον ίδιο. Η έντονη όμως και μακρά συζήτηση δεν καταλήγει πουθενά, γιατί και οι δυό πλευρές εμμένουν στις απόψεις τους. Γι’ αυτό επεμβαίνει τελικά ο Θεός και δίνει τη λύση. Αποκαθιστά τον Ιώβ, τον καθιστά μεσίτη ανάμεσα στον ίδιο και τους φίλους του, για να τους συγχωρήσει, γιατί αδίκησαν τον Ιώβ, του χαρίζει ξανά την υγεία και τα πλούτη του καθώς και νέα οικογενειακή ευτυχία επί έτη πολλά γαλήνια, αδιατάρακτα και προ παντός ευτυχισμένα. Και ύστερα από πάρα πολλά χρόνια, περιτριγυρισμένος ο Ιώβ από τα πλήθη των απογόνων του και ζώντας μέσα σε πλούτο ευλογιών της θείας δικαιοσύνης και αγάπης, τελειώνει ειρηνικά τη ζωή του.

Πηγή: +Ιερομ. Ευσεβίου Βίττη, Ο Πολύαθλος Ιώβ, Εκδ. «Ορθόδοξος Κυψέλη».

π.Ευσέβιος Βίττης!!!Τί θα συμβεί πριν από τη Δευτέρα Παρουσία!!!

π.Ευσέβιος Βίττης!!!Τί θα συμβεί πριν από τη δευτέρα παρουσία!!!

το είδαμε εδώ

Η Βαβυλών, η ευμάρεια και η νωχελικότητα του σύγχρονου ανθρώπου ( Π.Ευσέβιος Βίττης )

Posted by ssatsok

Αποκάλυψις Ιωάννου (ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 17)
…Και με μετέφερε σε μια έρημο μέσα σε πνευματική έκσταση. Και τότε είδα μια γυναίκα να κάθεται πάνω σε θηρίο κόκκινο, γεμάτο βλάστημα ονόματα, που έχει εφτά κεφάλια και δέκα κέρατα. ~Και η γυναίκα ήταν ντυμένη με πορφυρό 

 
και κόκκινο, και επικαλυμμένη με χρυσάφι και με πολύτιμους λίθους και με μαργαριτάρια, έχοντας χρυσό ποτήρι στο χέρι της γεμάτο με βδελύγματα και με τις ακαθαρσίες της πορνείας της. ~Και πάνω στο μέτωπό της ένα όνομα γραμμένο, ένα μυστήριο: «Βαβυλώνα η μεγάλη, η μητέρα των πορνών και των βδελυγμάτων της γης…»

Μια καταπληκτική ομιλία του μακαριστού Π. Ευσέβιου Βίττη, που περιγράφει με λεπτομέρειες το κεφάλαιο 17 της Αποκάλυψης για την μεγάλη πόρνη (Βαβυλώνα) και το θηρίο και το παραλληλίζει με την εποχή μας.

πηγη 

Π. Ευσέβιος Βίττης – Τί θα συμβεί πριν από τη δευτέρα παρουσία

-Π.ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΒΙΤΤΗΣ (1927-2009)-

Ο μακαριστός ασκητής του Σιδηροκάστρου και πασίγνωστο ένθερμος διάκονος του θείου λόγου, με δράση εντός και εκτός Ελλάδος. Δεν θα ήταν υπερβολή εάν συμπεριλαμβάναμε τον Ιερομόναχο π. Ευσέβιο Βίττη στην χορεία των συγχρόνων οσίων Γερόντων.
Εργάστηκε επί δεκαετίες έχοντας πάντοτε ως στόχο την ωφέλεια των πιστών και την δόξα του Τριαδικού Θεού. Άνθρωπος με σοφία και πλούτο γνώσεων που αποτυπωνόταν στα κηρύγματά του και στα πολλά συγγράμματά του. Διακρινόταν επίσης για την αγάπη του που ανέπαυε το πλήθος των πνευματικών του τέκνων ενώ βοηθούσε ανεξάντλητα τους εν ανάγκαις αδελφούς με το φιλανθρωπικό του έργο. Τα γραπτά του διακρίνονται από βαθύτατη θεολογία ενώ πολλές φορές χαρακτηρίζονται από όμορφη προσευχητική λυρικότητα.

Ακολουθεί η ομιλία του περί δευτέρας παρουσίας.
πηγη

Ιώβ του πολυάθλου (6 Μαΐου)

Η υπόθεση του βιβλίου της Π. Διαθήκης.

Ο Ιώβ είναι ένας εκλεκτός και πλήρως αφοσιωμένος στον Κύριο άνθρωπος, με αρετή και ευσέβεια, που την επιδοκιμάζει πλήρως και την επαινεί ο ίδιος ο Θεός και τον θεωρεί ως τον πιο εκλεκτό άνθρωπο στη γη. Για τη γνησιότητα όμως της ευσέβειας και της αρετής του Ιώβ αμφιβάλλει απολύτως ό σατανάς, πού προσπαθεί να τον διαβάλει και σ’ αυτόν τον Θεό ως υποκριτή και καθαρά έμπορο της ευσέβειας! Θεωρεί την ευσέβεια του Ιώβ ως ψεύτικη -σαν να μην είναι παντογνώστης ο Θεός και σαν να μη βλέπει τα κρυφά για άλλους μυστικά των καρδιών και φυσικά και τα βάθη της καρδιάς του δούλου Του Ιώβ!- και αποδίδει καθαρά εγωιστικά ελατήρια και κίνητρα για ικανοποίηση ατομικών συμφερόντων και μόνο στον Ιώβ.

Ο Ιώβ τον εαυτό του αγαπά και όχι το Θεό, πιστεύει ο σατανάς. Αρκεί, για να το αποδείξει αυτό, η αφαίρεση όλων των αγαθών, που του χάρισε και τον προστατεύει ο Θεός!

Ο Θεός, για να ανάδειξη τη γνησιότητα της ευσέβειας του Ιώβ και για να αφήσει να φανεί περίτρανα η πηγαία αφοσίωση του σ’ Αυτόν, επιτρέπει στο σατανά να τον υποβάλει σε πειρασμό, αλλά χωρίς να του πειράξει τη ζωή. Και αυτό έγινε σε δυό φάσεις, αφού μετά την πρώτη φάσηαποδείχτηκε αβάσιμος και ανόητος ο ισχυρισμός του σατανά. Χωρίς καμιά αργοπορία ο διάβολος οργανώνει την πρώτη φάση της καταστροφικής του επιθέσεως εναντίον του Ιώβ και μετά την αποτυχία του στην πρώτη, τη δεύτερη.

Η πρώτη φάση της επιθέσεως του σατανά περιέλαβε δοκιμασίες εις βάρος της περιουσίας του Ιώβ, της οικογένειάς του και του υπηρετικού του προσωπικού. Με απανωτά χτυπήματα χάνει ο Ιώβ από τη μια στιγμή στην άλλη όλα, όσα είχε, από άποψη περιουσίας· χάνει το υπηρετικό του προσωπικό και προ πάντων αφανίζονται με τρόπο τραγικό και τα δέκα παιδιά του καταπλακωμένα κάτω από τα ερείπια του σπιτιού του πρωτότοκου γιου του. Η δοκιμασία αυτή, όσο κι αν ήταν πολύ βαριά, δεν λύγισε τον πιστότατο Ιώβ. Δεν βλασφήμησε το Θεό για τις καταστροφές και τον αφανισμό των παιδιών του, όπως περίμενε ανόητα ο σατανάς. Ο Ιώβ όχι μόνο δεν βλασφήμησε τον άγιο Θεό, άλλα και τον δόξαζε και ευλογούσε το πανάγιο Όνομά Του δεχόμενος με απέραντη εγκαρτέρηση τη δοκιμασία, που του έστειλε ο Θεός. Γιατί αυτό πίστευε, ότι δηλαδή όλα του ερχόταν από το Θεό.

Η δεύτερη φάση του πειρασμού ήταν ακόμη πιό οδυνηρή, γιατί αναφερόταν πια στον ίδιο τον Ιώβ και βιολογικά. Νόμιζε ο σατανάς πως προσβάλλοντας τον ίδιο τον Ιώβ με κάτι πολύ σκληρό και οδυνηρό, θα τον ωθούσε σε βλασφημία κατά του Θεού, γιατί γι’ αυτόν η ευσέβεια και η αρετή δεν ήταν παρά φτηνή εμπορική πράξη, δοσοληψία με βασικό γνώρισμα το δούναι – λαβείν, και τίποτε άλλο, και με κίνητρο το συμφέρον. Με τη δεύτερη άδεια, που πήρε ο σατανάς να δοκιμάσει τον Ιώβ, προσέβαλε ξαφνικά τον Ιώβ με μια τρομερή, όσο και φρικτά αποκρουστική ασθένεια σε όλο του το σώμα, που τον παραμόρφωσε απαίσια και τον έκανε να υποφέρει αφάνταστα πολύ, τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά, επειδή διώχτηκε από την κοινωνία, απομονώθηκε από συγγενείς, φίλους και γνωστούς, περιφρονήθηκε, εγκαταλείφθηκε και τελικά ξεχασμένος από όλους περνούσε την άθλια ζωή του πάνω σε ένα σωρό βρωμερής κοπριάς, ως βαθμίδα έσχατου εξευτελισμού, αυτός ο περίφημος άρχοντας και πρώτος των πρώτων στην κοινωνία, όπου μέχρι πριν από λίγο ζούσε τιμημένος όσο κανένας άλλος!

Ο Ιώβ βέβαια δεν ξέρει τί κρύβεται πίσω από αυτόν το τρομερό σύνολο δοκιμασιών, σωματικών και ψυχικών, που υφίσταται. Ο διάβολος κρύβεται, όπως συνήθως δοκιμάζοντας τη διαβολική χαρά καθώς παρακολουθούσε τη δοκιμασία του εξαίρετου εκείνου ανθρώπου και περιμένοντας ανυπόμονα πότε θα ξεστομίσει τις τρομερές βλαστήμιες εναντίον του Θεού, πράγμα, για το οποίο ήταν αυτή τη φορά βέβαιος, ενώ ο Θεός θα φαινόταν σαν να μην ενδιαφέρεται πια γι’ αυτόν. Αλλά αυτή η άγνοια του Ιώβ για το τι κρύβεται πίσω από τη δοκιμασία του αποτελεί και το μυστικό και τη δύναμη της περαιτέρω εξελίξεως του δράματος, το οποίο ζει ο Ιώβ, και των γεγονότων που ακολουθούν. Γιατί το μεν εξωτερικό περίγραμμα της δοκιμασίας του το είδαμε. Δεν θα μπορούσαμε όμως να ξέρουμε τι συνέβαινε στη ψυχή του Ιώβ και ποιες επιπτώσεις θα είχε για την περαιτέρω πνευματική πορεία του αυτή η απροσδόκητη πληγή, που τον χτύπησε και απ’ έξω και από μέσα, και γύρω του και στα βάθη της υπάρξεώς του.

Αυτό όμως, που αγνοεί ο Ιώβ, το γνωρίζει προκαταβολικά ο αναγνώστης και ενημερωμένος, όπως είναι, μπορεί να παρακολουθήσει με πολύ ενδιαφέρον την εξέλιξη του εσωτερικού δράματος του Ιώβ. Το δράμα δε αυτό κατά την ανέλιξη του, θα παρουσιάσει πλευρές συγκλονιστικές της εσωτερικής καταστάσεως του Ιώβ καθώς και τη διερεύνηση των αιτίων αυτής της δοκιμασίας, που θα μπορούσε να συνοψισθεί στο συγκλονιστικό ερώτημα: Γιατί να υποφέρει ο δίκαιος και ενάρετος άνθρωπος από τόσο τρομερές και απερίγραπτα οδυνηρές δοκιμασίες;

Τον Ιώβ επισκέπτονται τρεις επιφανείς φίλοι του, που πληροφορήθηκαν τη δοκιμασία του. Όταν τον είδαν, έμειναν άφωνοι μπρος στο μέγεθος της, για την οποία πενθούν ειλικρινά και μένουν αμίλητοι επί εφτά ήμερες. Στη συνέχεια επιχειρούν να διαγνώσουν τα αίτια αυτής της μεγάλης συμφοράς, που βρήκε το φίλο τους και να του υποδείξουν έτσι τον τρόπο της σωτηρίας του από αυτήν.

Οι φίλοι του Ιώβ με την πεποίθηση, ότι αιτία κάθε συμφοράς μεγάλης είναι κάποια ή κάποιες μεγάλες αμαρτίες, που έχουν διαπραχτεί στο παρελθόν, άμεσο ή απώτερο, προσπαθούν να τον πείσουν να μετανοήσει, γιατί, πιστεύουν πώς αυτό ακριβώς συμβαίνει με τον Ιώβ. Πρόκειται, λένε, για τιμωρία του Θεού για τις αμαρτίες που έχει διαπράξει. Μετανοώντας όμως για όλα θα σωθεί και θα ξαναβρεί την ευτυχία, που έχασε. Δεν καταφέρνουν όμως να πείσουν τον Ιώβ πως έχουν δίκαιο. Το ίδιο δεν καταφέρνει να πείσει τον Ιώβ και ένα τέταρτο πρόσωπο, που εμφανίζεται στη συζήτηση τους, ο Ελιούς, και συμφωνώντας με τους τρεις φίλους του Ιώβ κατακρίνει τον ίδιο για τη στάση του. Ποιά ήταν όμως η στάση του Ιώβ;

Ο Ιώβ αντιτάσσεται στην επιχειρηματολογία των φίλων του σταθερά και αμετακίνητα· υποστηρίζει τήν αθωότητα του, επικαλούμενος τη δικαιοσύνη του Θεού, που και οι φίλοι του ήδη είχαν αναφέρει, αυτοί μεν ως καταδικαστική για τον Ιώβ, ο ίδιος δε ως αθωωτική για τον ίδιο. Η έντονη όμως και μακρά συζήτηση δεν καταλήγει πουθενά, γιατί και οι δυό πλευρές εμμένουν στις απόψεις τους. Γι’ αυτό επεμβαίνει τελικά ο Θεός και δίνει τη λύση. Αποκαθιστά τον Ιώβ, τον καθιστά μεσίτη ανάμεσα στον ίδιο και τους φίλους του, για να τους συγχωρήσει, γιατί αδίκησαν τον Ιώβ, του χαρίζει ξανά την υγεία και τα πλούτη του καθώς και νέα οικογενειακή ευτυχία επί έτη πολλά γαλήνια, αδιατάρακτα και προ παντός ευτυχισμένα. Και ύστερα από πάρα πολλά χρόνια, περιτριγυρισμένος ο Ιώβ από τα πλήθη των απογόνων του και ζώντας μέσα σε πλούτο ευλογιών της θείας δικαιοσύνης και αγάπης, τελειώνει ειρηνικά τη ζωή του.

Πηγή: +Ιερομ. Ευσεβίου Βίττη, Ο Πολύαθλος Ιώβ, Εκδ. «Ορθόδοξος Κυψέλη».

π. Ευσέβιος Βίττης: Η Φαντασία

π. Ευσέβιος Βίττη

 

 

 

Στη διαδικασία ηδονής-οδύνης σπουδαίο ρόλο παίζει και η φαντασία, για την οποία μιλούν ιδιαίτερα οι Πατέρες. Επιβάλλεται να εξετασθεί και αυτή μέσα στα πλαίσια αυτής εδώ της εργασίας.

I. Τι είναι η φαντασία;

Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά η φαντασία είναι "νοῦ καί αἰσθήσεως μεθόριον". Η φαντασία είναι ψυχική λειτουργία που βρίσκεται ανάμεσα στο νου και στην αίσθηση. Οι αισθήσεις δημιουργούν στον άνθρωπο "μορφώσεις", εντυπώσεις, μέσα του. Οι εντυπώσεις αυτές οφείλονται μεν σε υλικά πράγματα και σώματα, με τα οποία έρχονται σε επαφή οι αισθήσεις, αλλά δεν είναι σώματα οι ίδιες (οι εντυπώσεις), αν και είναι σωματικές. 

Οι εντυπώσεις προέρχονται ουσιαστικά όχι από τα σώματα απλώς, αλλά από τη μορφή (το "είδος" ) που έχουν τα σώματα. Οι εντυπώσεις όμως αυτές των αισθήσεων στην ψυχή δεν είναι οι μορφές των σωμάτων καθ' εαυτές, αλλά "ἐκτυπώματα αὐτῶν" και "ἐκμαγεῖα". Είναι, αν μπορούμε να εκφραστούμε έτσι, μορφές μορφών ή εικόνες μορφών, "οἰόν τινες εἰκόνες ἀχωρίστως χωριζόμεναι τῶν κατά τά σώματα εἰδῶν".

Οι εικόνες της μορφής τών σωμάτων υπάρχουν μεν καθ' εαυτές μέσα στον άνθρωπο, αλλά ταυτόχρονα είναι αδιάσπαστα και αχώριστα ενωμένες με τις μορφές που εξεικονίζουν γιατί αναφέρονται πάντα σ' αυτές. Για την κατανόηση αυτού του φαινομένου μας βοηθάει το πώς βλέπουμε και μάλιστα οι εικόνες που βλέπουμε στον καθρέφτη. Εκεί έχουμε μια κατ' αντιστοιχία αισθητοποίηση αυτών που συμβαίνουν στη διαδικασία που μας απασχολεί εδώ, γιατί έχουμε το ίδιο περίπου φαινόμενο.

Οι εικόνες που προσφέρονται στην ψυχή μέσω των αισθήσεων είναι ανεξάρτητες πια από τα σώματα που εξεικονίζουν και καθ' εαυτές ασώματες, παρά την εσωτερική σχέση με τα εικονιζόμενα, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Ο νους τώρα με τη φαντασία επεξεργάζεται τις εικόνες αυτές με πολλούς και διαφόρους τρόπους. Αποτέλεσμα αυτής της επεξεργασίας είναι οι λογισμοί, οι διαλογισμοί (=επεξεργασία των λογισμών) και οι συλλογισμοί (=συστηματοποίηση των λογισμών-διαλογισμών), ανεξάρτητα βέβαια από την οποιαδήποτε αξιολόγηση του περιεχομένου τους, γιατί αυτό είναι άλλο θέμα. Αυτό που γίνεται είναι διαδικασία επεξεργασίας του υλικού που παραλαμβάνεται.

Η ποιότητά του είναι κάτι που θα αξιολογηθεί αργότερα. Ο καρπός, της διεργασίας αυτής μπορεί να είναι αρετές, κακίες, σωστές ή μη σωστές απόψεις. Για όλα αυτά υπάρχει αξιολογικά μια επιφύλαξη, δεν αποτελεί όμως ο πλούτος των εντυπώσεων των αισθήσεων τη μόνη πηγή από την οποία αντλεί ο νους το υλικό που θα επεξεργασθεί. Υπάρχουν πράγματα που δεν είναι δυνατόν να υποπέσουν στην αντιληπτική διαδικασία των αισθήσεων γιατί τις ξεπερνούν. Επομένως δεν μπορούμε να αναφέρουμε στη φαντασία μας την αρχή κάθε αλήθειας ή πλάνης, κάθε αρετής ή κακίας.

Εκείνο που είναι άξιο θαυμασμού και δημιουργεί κατάπληξη στον παρατηρητή είναι ετούτο· πώς από τα αισθητά και παροδικά, δηλαδή από τα συνεχώς αλλοιούμενα και μεταμορφωνόμενα πράγματα δημιουργείται στην ψυχή πλήθος μόνιμων στοιχείων, όπως είναι το κάλλος, το αίσχος, ο πλούτος, η πτωχεία, η δόξα, η αδοξία και γενικά το "νοητόν φως", πρόξενο ζωής αιωνίου ή το νοητό σκοτάδι, πρόξενο κολασμών.

Η φαντασία αποτελεί, πάντα κατά τον ιερό Πατέρα, όχημα του νου προς τις αισθήσεις και η επαφή του νου με τις αισθήσεις γεννάει την "σύμμεικτον γνῶσιν". Για να γίνει αυτό αντιληπτό, μας βοηθάει η παρακολούθηση ενός φυσικού φαινομένου, η δύση του ηλίου και η ταυτόχρονη παρουσία της σελήνης. Κάθε μέρα που περνάει, η σελήνη παρουσιάζεται περισσότερο φωτεινή, έως ότου φτάση ακριβώς αντίθετα απ' τον ήλιο, οπότε φωτίζεται ολόκληρη. Όσο όμως αρχίζει να κάνη την αντίθετη κίνηση, απομακρυνόμενη από το σημείο αυτό, τόσο μειώνεται ο φωτισμός της. Οι εικόνες εντούτοις των προηγούμενων ημερών υπάρχουν εναποτεθειμένες στο νου. Έχοντας ο νους κάθε φορά ζωντανή την άμεση εντύπωση από την παρατήρηση που έκανε σε δεδομένη στιγμή, κατανοεί και τις προηγούμενες εντυπώσεις που είναι ήδη κατατεθειμένες μέσα του. Η γνώση αυτή, όπως και όποια άλλη αντίστοιχή τους, είναι προϊόν επί μέρους εντυπώσεων και κατανοήσεων που έχουν συγκεντρωθεί από συνεργασία αισθήσεων-φαντασίας-νου.

II. Φαντασία και νόηση - μέρη της φαντασίας

Οι όσιοι Κάλλιστος καί Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι υπογραμμίζουν τη διαφορά φαντασίας και νοήσεως. Ο χαρακτήρας τους διαφέρει θεμελιωδώς. Η νόηση είναι ενέργεια θετική και δημιουργική ("ποίησις" ). Η φαντασία αντίθετα είναι παθητική λειτουργία και "τύπωοις άναγγελτική αἰσθητοῦ τινος ἤ ὡς αἰσθητοῦ τινος". Η φαντασία εντούτοις υπάγεται στο αντιληπτικό της ψυχής. Στη φαντασία μπορούμε νά διακρίνουμε τα εξηής μέρη ("μοίρας").

α) "Τήν τῶν ἀντιλήψεων εἰκονιστικήν (μοῖραν) πρός τά ποιοῦντα αἰσθητήν τήν ἀντίληψιν". Το τμήμα αυτό της φαντασίας μετατρέπει σε εικόνες ό,τι οδηγείται σ' αυτό δια μέσου των αισθήσεων.

β) "Τήν ἐκ τῶν μενόντων ἐγκαταλειμμάτων ἀπό τούτων ἀποτνπωτικήν (μοῖραν) τήν μή ἔχουσαν ἐπηρεισμένας ἐπί τι τάς εἰκόνας, ἥν καί ἰδίως φανταστικήν καλοῦσι". Τό τμήμα αυτό της φαντασίας έχει ως έργο την αναπαράσταση ("ἀνατύπωσιν") και παρουσίαση των εικόνων με βάση το ήδη κατατεθειμένο στη φαντασία υλικό και δεν στηρίζεται πια σε νέες εντυπώσεις. Το μέρος αυτό της φαντασίας είναι ικανό να δημιουργεί καινούργιες εικόνες από ήδη προϋπάρχουσες.

γ) Τό τρίτο μέρος της φαντασίας είναι εκείνο, στο οποίο κάθε ηδονή καί εικόνα ηδονής (λογισμός = φαντασία ἐν τῶ νῷ αἰσθητοῦ τινος πράγματος) εδράζεται γιά ό,τι θεωρείται ευχάριστο και καλό, και λύπης για ό,τι θεωρείται δυσάρεστο και κακό. Κατά τους αγίους αυτούς Πατέρες η ηδονή και η λύπη έχουν ιδιαίτερη περιοχή στη φαντασία, όπου παίζουν τον πρωτεύοντα ρόλο τους, γιατί είναι γεγονός πως τόσο η ηδονή όσο και η οδύνη επηρεάζονται αμεσώτατα από τη φαντασία, αλλά και επηρεάζουν το ίδιο άμεσα τη φαντασία.

III. Φαντασία καί αισθήσεις

Για τη σχέση αισθήσεων και φαντασίας καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους σε αντιπαράθεση μεταξύ τους μας μιλάει κατά την πατερική αντίληψη ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο "Συμβουλευτικόν εγχειρίδιόν" του. Περίληψη αυτής της περιγραφής παραθέτουμε αμέσως στη συνέχεια.

α) Οι αισθήσεις ενεργούν μόνο όταν είναι παρόντα τα αισθητά πράγματα. Η φαντασία λειτουργεί και χωρίς την παρουσία αισθητών πραγμάτων και όταν παύει κάθε αισθητηριακή αντίληψη.

β) Η φαντασία μπορεί να ερεθίσει και να ωθήσει τις αισθήσεις για να πραγματοποιήσουν μια ενέργεια π.χ. που θα προκαλέσει ηδονή, ώστε να την απολαύσει και πρακτικά.

γ) Η φαντασία κινείται πολύ πιο γρήγορα από τις αισθήσεις και μπορεί να κινητοποιήσει την καρδιά, ώστε να πραγματοποιήσει συνδυασμούς που αυτή (η φαντασία) κάνει.

δ) Η φαντασία κατά κάποιο τρόπο "υποστατικοποιεί" και προβαίνει σε "εξεικονισμόν" των διαφόρων αισθημάτων, δηλαδή των εντυπώσεων που δέχεται δια μέσου των αισθήσεων. Γι' αυτό και η ενέργεια της φαντασίας αποτελεί δυνατή ώθηση για την πραγμάτωση αυτού που μέσα της εξεικονίζει. Και όσο πιο πολύ επιθυμεί κανένας κάτι, τόσο και πιο πολύ εναργής και ζωηρή γίνεται η εικόνα του μέσα στη φαντασία και αντίστροφα.

ε) Οι αισθήσεις διαβιβάζουν απλώς ό,τι δέχονται για διαβίβαση. Η φαντασία επεξεργάζεται το υλικό που της αποστέλλεται δια μέσου των αισθήσεων.

στ) Η φαντασία δύσκολα εξαλείφει εικόνες που αποτυπώνονται σ' αυτήν δια μέσου των αισθήσεων.

ζ) Η φαντασία, τέλος, δημιουργεί μέσα της εικόνες εκ του μη όντος, από το τίποτε, με επεξεργασία αισθημάτων και εντυπώσεων που της έστειλαν οι αισθήσεις, είτε με προσθήκες είτε με αφαιρέσεις, είτε με συνδυασμούς των στοιχείων που διαθέτει και όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε εγρήγορση και όταν κοιμάται και ονειρεύεται. Κατά τη διάρκεια του ύπνου η φαντασία συνεχίζει τη δραστηριότητά της και δημιουργεί τα γνωστά μας όνειρα, που δεν είναι παρά εικόνες συνήθως μεταπλασμένες και μεταμορφωμένες, ανάξιες προσοχής.

IV. Φαντασία καί ηδονή

Ο ρόλος της φαντασίας στο ζήτημα που μας απασχολεί εδώ είναι κεντρικός. Η φαντασία είναι εκείνη, που, όπως αναφέρθηκε, ωθεί στην απόλαυση της ηδονής και διά μέσου της στην αμαρτία. Γι' αυτό και τονίζεται με ιδιαίτερη έμφαση από τους αγίους Πατέρες η σημασία της ως προς το θέμα μας.

Οι όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι χαρακτηρίζουν τη φαντασία ως "ποικιλόμορφον" σαν το μυθικό Δαίδαλο και "πολυκέφαλον" σαν τη μυθική Ύδρα και "οιόν τι γέφυραν τών δαιμόνων", γιατί διά μέσου της έρχονται σε επαφή με την ψυχή και την καθιστούν, αν τους αποδεχθεί, "σίμβλον κηφήνων" (κυψέλη κηφήνων) και "ἐννοιῶν ἀκάρπων καί ἐμπαθῶν οἰκητήριον".

Με τη φαντασία είναι πολύ εύκολη η πτώση στην αμαρτία πρώτα ως συγκατάθεση και έπειτα ως πράξη. Γι' αυτό παρατηρεί σχετικά ο άγιος Μάξιμος:

"Όπως το σώμα έχει για κόσμο του τα πράγματα, έτσι και ο νους έχει για κόσμο του τα νοήματα, δηλαδή τις εικόνες που σχηματίζει μέσα του. Και όπως το σώμα πραγματοποιεί την πορνεία με το σώμα της γυναίκας, έτσι και ο νους πραγματοποιεί την πορνεία με την έννοια της γυναίκας, δηλαδή με εικονική της παράσταση μέσα του. Βλέπει δηλαδή την εικόνα του δικού του σώματος να προβαίνει σε μείξη με την εικόνα του γυναικείου σώματος κατά διάνοιαν. Με τον ίδιο τρόπο αποκρούει με την εικόνα του σώματός του κατά διάνοιαν τη μορφή εκείνου που τον λύπησε. Το ίδιο συμβαίνει και με τα ἀλλα αμαρτήματα. Αυτά δηλαδή που διαπράττει ενεργώς το σώμα στον κόσμο των πραγμάτων, αυτό κάνει και ο νους στον κόσμο των νοημάτων, δηλαδή με τη φαντασία του".

Και αλλού υπογραμμίζει ο ίδιος· "ὁ νοῦς διά τῶν ἐμπαθῶν νοημάτων ἁμαρτάνει" και εννοεί τις εικόνες που σχηματίζονται στη φαντασία.

Θεωρείται τόσο σημαντική η κυριαρχία του νου πάνω στη φαντασία και η τέλεια χειραγώγησή της από την πατερική διδαχή, ώστε μας λέει ότι δεν είναι δυνατή ούτε η καθαρά προσευχή ούτε η απάθεια χωρίς αυτήν την κυριαρχία. Με την απάθεια εννοείται, όπως και ο όρος δηλώνει πρωταρχικά, η ελευθερία του νου από κάθε πάθος. Πραγματική προσευχή είναι η προσευχή εκείνη που γίνεται "ἀφαντάστως, ἀσχηματίστως, ἀδιατυπώτως, ὅλως ὅλῳ νοΐ καθαρῷ καί ψυχῇ καθαρᾷ". Και τέλεια απάθεια είναι εκείνη, κατά την οποία πετυχαίνεται "καί αὐτῆς τῆς ψιλῆς φαντασίας παντελής κάθαρσις". Αμόλυντος νους είναι αυτός που είναι εντελώς απαλλαγμένος και από αυτή την απλή εικόνα μέσα στη φαντασία κάποιου πάθους ή κάποιας αμαρτίας. Τότε ισχύει "ἡ κατά διάνοιαν πάντων τῶν παθῶν τελεία ἀπόθεσις" "οὐκ ἔχουσα τάς φαντασίας τῶν αἰσθητῶν εἰδοποιούσας αὐτῇ τῶν παθῶν τάς εἰκόνας" (η τέλεια απομάκρυνση από τη διάνοια όλων των εντυπώσεων των αισθητών πραγμάτων που δίνουν μορφή στα πάθη και τα αισθητοποιούν, αυτό σημαίνει τέλεια απαλλαγή από την κατάσταση κυριαρχίας παθών μέσα στην ψυχή). Με τον τρόπο αυτό δεν έχει πια θέση η ηδονή στη διάνοια και ειδικώτερα στη φαντασία και επομένως καμιά δύναμη για να σπρώξει τον άνθρωπο στην αμαρτία μέσω της φαντασίας. 

πηγή

ΔΕΞΟΥ ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΓΛΥΚΥΤΑΤΕ...

Δέξου Κύριε Ιησού γλυκύτατε, Αρχιποίμην Ιησού, Υιέ Θεού Μονογενές, Αγάπη της Αγάπης-του Πατρός, πού είναι ή ρίζα κάθε αγάπης, δέξου, ΚΥΡΙΕ μου, την ταπεινή μου προσφορά.Δέξου την και επειδή οπωσδήποτε είναι μολυσμένη και βεβορβορωμένη από την άμετρη αμαρτωλότητά μου, εξάγνισε -την ΕΣΥ καθάρισε την Εσύ, συμμόρφωσε την Εσύ σύμφωνα με τη δική Σου σοφία και καθαρότητα.
Δέξου τους χτύπους της καρδιάς μου, όσο κι αν είναι πήλινη.

Δέξου τα δάκρυα μου, όσο κι αν είναι γήινα.

Δέξου την ταπεινή μου ικεσία, όσο κι αν είναι φτωχή και ισχνή.

Σε ικετεύω, φτωχό Σου πρόβατο κι εγώ, για τα πρόβατα Σου, πού είναι αδέρφια μου, πού είναι παιδιά Σου, που είναι παιδία του «Πατρός ημών του εν τοις ουρανοίς», Πρωτότοκε και Πρεσβύτερε Αδελφέ, Κύριε και Δέσποτα Ιησού Χριστέ, Σωτήρ μου.

ΟΣΟΝ καιρό μετάνοιας, συντριβής, προσευχής, αφιερώσεως και ησυχίας πνευματικής θα μου χαρίζει ή ευσπλαχνία Σου -μια μέρα; μια εβδομάδα; ένα μήνα; ένα χρόνο;- όσον καιρό θα μου χαρίζει ή άμετρη αγαθότητα Σου και ανοχή Σου, θα τον αφιερώσω σε αυτό το έργο: θα ικετεύω για τα πρόβατα Σου. Ώ, μην απορρίψεις την ταπεινή μου ικεσία, Κύριε! Το ξέρεις πως η μεγάλη μου ευτυχία κλείνοντας τα μάτια στον μάταιον αυτόν κόσμο, ή πιο μεγάλη μου χαρά, θα είναι να έχω κρατήσει μια και μόνο εικόνα:

"ένα κοπάδι λογικών προβάτων, των προβάτων, που μου είχες Εσύ εμπιστευθεί, μα δεν αξιώθηκα να πεθάνω ανάμεσα τους, να βόσκουν ενωμένα, αγαπημένα, ειρηνικά, πνευματικά καταρτισμένα σε κάποιους λειμώνες της Χάριτος Σου, κάτω από τα στοργικά βλέμματα ενός ίσως και περισσότερων- αγίων ιερέων και πνευματικών ποιμένων, πού θα τους έχεις στο μεταξύ Εσύ στείλει, γιατί και γι' αυτό Σε έχω ενοχλήσει πολύ, όπως το ξέρεις καλά.

Ίσως αύτη ή εικόνα, πού θα έχω κλείσει στα μάτια μου, νάναι ή μόνη μου απολογία μπρος στο φοβερό Κριτήριο και το αδέκαστο Βήμα Σου.

Όταν μου πεις: τι έκανες λοιπόν, φτωχή ψυχή, εκεί κάτω στη γη; Θα μπορώ ίσως τότε με όλη την απλότητα και το θάρρος, πού μου εμπνέει ή αγάπη Σου, να Σου αποκριθώ ταπεινά:

Σου δάνειζα τα δάκρυα μου,
για να κάνης τις συνθέσεις
των χρωμάτων αυτής της εικόνας,
που έφερα μαζί μου Κύριε!

ΑΜΗΝ, ΑΜΗΝ, ΑΜΗΝ, ΚΥΡΙΕ ΜΟΥ, ΙΗΣΟΥ ΜΟΥ!

π. Ευσεβίου Βίττη 
πηγή

Έναρξη του Τριωδίου: Η Μετάνοια

Αρχιμανδρίτης Ευσέβιος Βίττης (†)

Ο μακαριστός ιεροκήρυκας π. Ευσέβιος Βίττης σε μια άκρως διδακτική Ομιλία του, κατά την αρχή του Τριωδίου, με θέμα τη Μετάνοια. Ο σεβαστός πατέρας εξηγεί τι είναι το Τριώδιο και ποιο είναι το μήνυμα που μας δίνει. Αντιδιαστέλλει το κοσμικό από το πνευματικό τριώδιο, διευκρινίζοντας ότι το Πνευματικό Τριώδιο αποτελεί ουσιαστικά μια πρόσκληση της Εκκλησίας μας για Μετάνοια. Ακολούθως, ερμηνεύει τη σημασία της Μετάνοιας και παραθέτει τα Χαρακτηριστικά της. Αναφέρεται ακόμη στην επανόρθωση της σχέσης του ανθρώπου με το Θεό, στη συντριβή και την υποταγή του ανθρώπου στο θέλημα του Θεού. Τονίζει, επίσης, την κεντρική σημασία που παίζει το μυστήριο της εξομολόγησης στο ζήτημα της Μετανοίας και η υπενθυμίζει πως η πραγματική Μετάνοια επιβάλλει πρακτική άσκηση των χριστιανών. Επεκτείνοντας τη σκέψη του, τέλος, αναφέρεται και στη Νηστεία, ως ένα είδος συσταυρώσεως με το Χριστό, αντιπαραβάλλοντάς την με τη διαφθορά της ευμάρειας. Ακούστε την ομιλία:

Ἡ ἀγάπη καὶ τὸ συναίσθημα Ἀρχιμανδρίτου Εὐσεβίου Βίττη

«Ἐμεῖς καὶ ἡ ἀγάπη μας»
Ἐκδ. Ἱ Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου
Ἅγιον Ὄρος 2012
σελ. 30-37

.           Ἡ ἀγάπη, εἴπαμε, πρέπει νὰ εἶναι ἀγάπη πρώτιστα στὸν Ἰησοῦ καὶ διὰ Ἰησοῦ ἡ ἔκφρασή της στοὺς ἀδελφούς μας. Θὰ πρέπει νὰ ἀγνοηθεῖ ὁ ρόλος τοῦ συναισθήματος; Θὰ ἦταν λάθος ἡ παραγνώρισή του. Ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἄγγελος, γιὰ νὰ ἀγαπάει σὰν ἄγγελος. Καὶ ὡς ἄνθρωπος ἔχει τὴν ἰδιοτυπία του στὴν ἔκφραση τῆς ἀγάπης του. Μιλώντας γιὰ ἀγάπη δὲν μποροῦμε νὰ ἀποφύγουμε νὰ μιλήσουμε γιὰ τρυφερότητα καρδιᾶς, γιὰ εὐαισθησία κ.λπ. Ἡ ἀγάπη λειτουργεῖ μέσα μας ὄχι ὡς κάτι ξένο πρὸς τὸν μηχανισμὸ τοῦ ψυχικοῦ μας κόσμου. Ὅμως ἡ χριστιανικὴ ἀγάπη δὲν εἶναι μόνο συναισθηματισμός. Εἶναι χάρισμα τοῦ Θεοῦ, στὸ ὁποῖο καλεῖται νὰ συμμετάσχει καὶ ὁ συναισθηματισμός μας ἐξαγιαζόμενος.
.           Ὁ Κύριός μας δὲν καταργεῖ τὸ συναίσθημα, ἀλλὰ τὸ ἐξαγιάζει.Προσέχοντας στὸ παράδειγμά Του βλέπουμε πόση ἀνθρωπιὰ δείχνει, πόσο γλυκὸς εἶναι. Τὸν συγκινοῦν τὰ παιδιά, τὰ ὁποῖα παίρνει στὴν ἀγκαλιά Του καὶ τὰ παρουσιάζει ὡς εἰκόνες γιὰ μία ὥριμη καὶ συνετὴ ἀθωότητα καὶ παιδικότητα.
.           Στενάζει μπροστὰ στὸν ἀνθρώπινο πόνο, τὸν ὁποῖο ἀπαλείφει ἀπὸ πολλὲς καρδιές. Κλαίει μπροστὰ στὸ θέαμα τοῦ θανάτου, ποὺ θέτει τέρμα στὴν ὀμορφιὰ τῆς ζωῆς. Καὶ μιλάει λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ θεῖο πάθος Του μὲ μία ἀπέραντη τρυφερότητα στοὺς μαθητάς Του, ποὺ δὲν διστάζει νὰ τοὺς ὀνομάσει «τεκνία» Του.
.           Θυμηθεῖτε τὴν ὡραία καὶ τόσο παραστατικὴ εἰκόνα, ποὺ χρησιμοποιεῖ ἀπευθυνόμενος μὲ θλίψη στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ τὴν ἄρνησή της νὰ δεχθεῖ τὴν ἀγάπη Του: «Ἱερουσαλήμ, Ἱερουσαλήμ,… ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις τῆς ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε!».
.           Πόση θλιμμένη τρυφερότητα δὲν κρύβει αὐτὸ τὸ παράπονο!
.           Καὶ οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ ἀκολούθησαν τὰ ἴχνη τοῦ Κυρίου, δὲν παραγνώρισαν τὸν μεγάλο θησαυρὸ τῆς εὐαισθησίας καὶ τῆς συναισθηματικότητος, προκειμένου νὰ ἐκφράσουν τὴν πεντακάθαρη ἀγάπη τους στὰ παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, τὰ πνευματικά τους ἀδέρφια. Πρῶτος καὶ καλύτερος ὁ μεγάλος ἀπόστολος Παῦλος. Πόση ἦταν ἡ ἀγάπη του γιὰ τὸν Κύριο, τὸ γνωρίζουμε καλά. Καὶ δὲν μᾶς εἶναι ἄγνωστη ἡ ὑπερβολὴ τῆς ἀγάπης του γιὰ τοὺς πιστούς, τοὺς ὁποίους «ἐγέννησεν ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ». Ἔτσι σὲ μία στιγμὴ ξεσπάσματος τῆς καρδιᾶς του ἀφήνει νὰ ἀκουστεῖ ἐτούτη ἡ κραυγή: «Τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω, ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν! Ἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑμᾶς ἄρτι καὶ ἀλλάξαι τὴν φωνήν μου!». Καὶ σὲ ἄλλη περίπτωση: «Τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;», ἔκραζε μὲ πόνο πολύ. Πῶς νὰ μὴ συγκινήσουν τὶς καρδιὲς τέτοιες ἐκδηλώσεις ἀγάπης θεϊκῆς σὲ μεγαλεῖο καὶ ντυμένης τόση ἀνθρωπιὰ καὶ κατανόηση;
.           Ἂς ἀκούσουμε καὶ δύο ἄλλες φωνές, ἀπὸ τὶς πάμπολλες, μέσα ἀπὸ τὴν ἀσκητικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.
.           Εἶναι κλασικὸ καὶ ἀνυπέρβλητο τὸ χωρίο τοῦ Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, ὅπου μιλάει γιὰ «καῦσιν καρδίας». Νὰ τί λέει, γιὰ νὰ τὸ ὑπενθυμίσω στὴν ἀγάπη σας: «(Καρδία ἐλεήμων ἐστι) καῦσις καρδίας ὑπὲρ πάσης τῆς κτίσεως, ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων, καὶ τῶν ὀρνέων, καὶ τῶν ζώων, καὶ τῶν δαιμόνων, καὶ ὑπὲρ παντὸς κτίσματος. Καὶ ἐκ τῆς μνήμης αὐτῶν, καὶ τῆς θεωρίας αὐτῶν ρέουσιν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ δάκρυα. Ἐκ τῆς πολλῆς καὶ σφοδρᾶς ἐλεημοσύνης τῆς συνεχούσης τὴν καρδίαν, καὶ ἐκ τῆς πολλῆς καρτερίας σμικρύνεται ἡ καρδία αὐτοῦ (= τοῦ θεωροῦντος καὶ δακρύοντος), καὶ οὐ δύναται βαστάξαι, ἢ ἀκοῦσαι, ἢ ἰδεῖν βλάβην τινά, ἢ λύπην μικρὰ ἐν τῇ κτίσει γινομένην. Καὶ διὰ τοῦτο καὶ ὑπὲρ τῶν ἀλόγων, καὶ ὑπὲρ τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀληθείας, καὶ ὑπὲρ τῶν βλαπτόντων αὐτὸν ἐν πάσῃ ὥρᾳ εὐχὴν μετὰ δακρύων προσφέρει, τοῦ φυλαχθῆναι αὐτούς, καὶ ἱλασθῆναι αὐτοῖς, ὁμοίως καὶ ὑπὲρ τῆς φύσεως τῶν ἑρπετῶν ἐκ τῆς πολλῆς αὐτοῦ ἐλεημοσύνης τῆς κινουμένης ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἀμέτρως καθ’ ὁμοιότητα τοῦ Θεοῦ».
.           Καὶ μὲ ἁπλὰ λόγια: «Καρδιὰ ἐλεήμων, δηλαδὴ καρδιὰ γεμάτη τρυφερὴ ἀγάπη, εἶναι τελικὰ θέρμη καρδιᾶς, ποὺ καίγεται κυριολεκτικὰ γιὰ ὅλα τὰ δημιουργήματα, γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, γιὰ τὰ πουλιά, γιὰ τὰ ζῶα καὶ γιὰ τοὺς δαίμονες καὶ γενικὰ γιὰ κάθε κτίσμα. Καὶ στὴν ἀνάμνησή τους καὶ στὴν θέα τους τὰ μάτια τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ ἔχει ἐλεήμονα καρδιά, πλημμυρίζουν ἀπὸ δάκρυα. Ἀπὸ τὴν πολλὴ καὶ ἔντονη ἀγαπητικὴ διάθεση, ποὺ συνέχει τὴν καρδιά του, καὶ ἀπὸ τὴν πολλὴ καρτερικότητά της γίνεται πολὺ εὐαίσθητη καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀνεχθεῖ ἢ νὰ ἀκούσει ἢ νὰ ἰδεῖ νὰ συμβαίνει κάποια βλάβη ἢ κάποια μικρὴ λύπη στὴ Δημιουργία. Γι’ αὐτὸ καὶ κάθε ὥρα καὶ στιγμὴ προσεύχεται μὲ δάκρυα καὶ γιὰ τὰ χωρὶς λογικὸ δημιουργήματα καὶ γιὰ τοὺς ἐχθροὺς τῆς ἀλήθειας καὶ γι’ αὐτοὺς ποὺ τοῦ προξενοῦν ζημιὲς καὶ βλάβες παρακαλώντας τὸν Θεὸ νὰ φυλαχτοῦν καὶ νὰ συγχωρεθοῦν. Τὸ ἴδιο προσεύχεται ἀκόμη καὶ γιὰ τὰ ἑρπετὰ (ποὺ γι’ αὐτὰ νιώθει κανένας ἐνστικτώδη ἀποστροφή). Καὶ τὸ κάνει αὐτὸ ἐξ αἰτίας τῆς ἀμέτρητης εὐαισθησίας, ποὺ ἔχει στὴν καρδιά του, ὅπως ὁ Θεός».
.           Ἕνα ἄλλο δεῖγμα ἱερῆς τρυφερότητος ἀναφέρεται στὸ διακριτικότατο καὶ σοφότατο Ἀββᾶ Ποιμένα, ἕναν ἀπὸ τοὺς πιὸ μεγάλους Ἀββάδες. «Παρέβαλον τινὲς τῶν γερόντων πρὸς τὸν Ἀββᾶ Ποιμένα καὶ εἶπον αὐτῷ· θέλεις, ἐὰν ἴδωμεν τοὺς ἀδελφοὺς νυστάζοντας εἰς τὴν σύναξιν, νύξωμεν αὐτούς, ἵνα γρηγορῶσιν εἰς τὴν ἀγρυπνίαν; Ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς· ἐγὼ τέως ἐὰν ἴδω τὸν ἀδελφὸν νυστάζοντα, τίθω τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἐπὶ τὰ γόνατά μου καὶ ἀναπαύω αὐτόν». «Πῆγαν, λέει ἡ διήγηση, κάποιοι γέροντες στὸν Ἀββᾶ Ποιμένα καὶ τοῦ εἶπαν· ἐπιτρέπεις, ἂν ἰδοῦμε τοὺς ἀδελφοὺς νὰ νυστάζουν τὴν ὥρα τῆς ἱερῆς συνάξεως, νὰ τοὺς σκουντήσουμε λιγάκι γιὰ νὰ μὴν κοιμοῦνται κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀγρυπνίας; Ὁ Ἀββὰς τοὺς ἀποκρίθηκε· ἐγώ, ἂν ἰδῶ τὸν ἀδελφό μου νὰ νυστάζει, τοῦ βάζω τὸ κεφάλι στὰ γόνατά μου καὶ τὸν ξεκουράζω». Ἀλήθεια. Τί ὑπερβολὴ τρυφερότητος καὶ κατανοήσεως τοῦ κόπου ἢ τῆς ἀδυναμίας τοῦ ἄλλου! Ἡ ὑπερφυσικὴ καὶ οὐράνια ἀγάπη δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἐκφρασθεῖ καλύτερα, ἐξαγνισμένη καὶ ἁγιασμένη ἐν Χριστῷ, ἀπὸ τὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο ἐκφράζονται καὶ οἱ ἀνωτέρω Πατέρες, ἀλλὰ καὶ πάρα πολλοὶ ἄλλοι.
.           Γι’ αὐτὸ δὲν σταυρώθηκε ὁ Κύριος καὶ δὲν ἀνέστη, γιὰ νὰ μεταμορφώσει τὴν φύση μας καὶ νὰ τὴν κάνει ἀπὸ θηριώδη καὶ ἀγριωπή, λεπτή, τρυφερή, πονετική, γεμάτη κατανοοῦσα ἀγάπη;
.           Ἡ μεταμορφώνουσα τὴν «πεπτωκυῖαν» φύση μας χάρις χύνεται πλούσια στὴν ἀνθρώπινη καρδιά, τὴν ἀνασταίνει ἀπὸ τὴν σκληρότητα καὶ διαφθορά της, ὥστε νὰ μπορεῖ ἄνετα διὰ μέσου της νὰ ἐκφράζονται τὰ πλούσια χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἕνα ἀπὸ τὰ ὁποῖα, τὸ κυριότερο δέ, εἶναι ἡ ἀγάπη.
.           Ἑπομένως, προκειμένου νὰ ἐκφράσουμε τὴν ἀγάπη μας πρὸς τὰ ἔξω, δὲν πρέπει νὰ ἀλλοιώσουμε ἀφύσικα τὴν καρδιά μας καὶ νὰ στραγγαλίσουμε τὴν εὐαισθησία της, ἀλλὰ κυρίως νὰ ἀφήσουμε τὴν χάρη τοῦ Κυρίου νὰ κατευθύνεται σωστὰ καὶ νὰ κυριαρχεῖ μεταμορφωμένη στὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό της, μὲ πλήρη αὐτολησμοσύνη της, χάριν τοῦ ἀγαπωμένου, «μὴ ζητοῦσα τὰ ἑαυτῆς». Δὲν εἶναι τὸ ἴδιο νὰ καταπνίγουμε τὴν καρδιά μας καὶ νὰ τὴ διαστρέφουμε καὶ νὰ τὴ μικραίνουμε καὶ τὸ ἴδιο νὰ τὴ θέτουμε στὴν ὑπηρεσία τῆς πνευματικῆς ἀγάπης, νὰ τὴν εὐαισθητοποιοῦμε πιὸ πολύ, νὰ τὴν κάνουμε πλατειὰ καὶ εὐρύχωρη, ξένη πρὸς κάθε μικρότητα καὶ κάθε φίλαυτη καὶ ἐγωιστικὴ ἐπιδίωξη, ποὺ σ’ αὐτὴ θὰ μᾶς ὠθοῦσε εὐχαρίστως «ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος».
.           Δὲν ἀγνοοῦμε τοὺς κινδύνους, ποὺ ἐλλοχεύουν στὸ σημεῖο αὐτό. Ὑπάρχει πάντοτε ὁ φόβος νὰ προχωρήσουμε στὴν ἀντίθετη κατεύθυνση καὶ νὰ ὑποχωρήσουμε στὶς κατώτερες κλίσεις μας, ἂν δὲν προσέξουμε. Συνεπῶς δὲν εἶναι εὔκολος ὁ δρόμος τῆς ἀγάπης, ὑποδεικνύοντας νὰ θέτουμε ὅλον τὸν συναισθηματικό μας πλοῦτο, ποὺ μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος, καὶ θέτοντάς τον στὴνὑπηρεσία τῆς ἀγάπης. Χρειάζεται γι’ αὐτὸ ὁλοκληρωτικὴ αὐταπάρνηση..           Μὴ λησμονοῦμε πὼς ἡ αὐταπάρνηση, ποὺ εἶναι ἕνα εἶδος ζωντανοῦ θανάτου, μία ἑκούσια χάριν τοῦ Ἰησοῦ σταύρωση, δὲν ἀποβλέπει παρὰ στὴν ἀνάσταση, ποὺ ἀρχίζει ἀπὸ τώρα καὶ θὰ τελειωθεῖ κατὰ τὴν τελικὴ καὶ ὁριστικὴ ἀνάστασή μας.
.           Δύσκολη καὶ ἴσως κουραστικὴ ἡ ὁδὸς τῆς ἀγάπης, ἀλλὰ πλούσιοι οἱ καρποί της καὶ ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι, ὅπου θὰ τελειώσουν οἱ ἀγῶνες καὶ θὰ μᾶς χαρισθεῖ μία ὑπὲρ ἔννοιαν καὶ ὑπὲρ κατανόηση ἄλλη βιοτή, μὲ ἄλλο, πνευματικότατο καὶ μακάριο περιεχόμενο.

πηγή

Γέρων Ευσέβιος Βίττη,Τι θα μου έλεγε ο Ιησούς σήμερα;

«Ακούσομαι τι λαλήσει εν εμοί ο Κύριος». Θα αφουγκρασθώ τι θα μου πη ο Κύριος στα βάθη της καρδίας μου.

 Αυτό λέει ο ιερός ψαλμωδός. Και όντως άκουγε τον ψίθυρο του Θεού η αγαπημένη του εκείνη καρδιά. Και ό,τι άκουγε μας το έλεγε ο προφήτης. Και επειδή ήταν λόγος του Θεού, έμεινε στους αιώνες διαχρονικά μέχρι σήμερα. Και μας στηρίζει.

Η δική μου όμως καρδιά δεν είναι τέτοια, Κύριε μου Ιησού, ώστε να λαλής σε αυτήν και αυτή να ακούη τα θεία Σου λόγια, όπως ο ιερός Σου προφήτης. Όμως μίλησες, όταν βρισκόσουν στη γη.

Και τότε είπες ό,τι πιο σημαντικό για όλους και για μένα. Με βάση λοιπόν από ό,τι είπες και διαχρονικά μένει μέχρι σήμερα αναλλοίωτο, προσπαθώ να κάνω μια σύνθεση αυτών, που θα μου έλεγες ακριβώς σήμερα, γιατί δεν έπαψες να είσαι παρών πάντα στην Εκκλησία Σου και ιδιαίτερα πάντα παρών «όπου εισί δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το όνομά Σου». Και είναι το ίδιο σαν και τότε. Γιατί ξέρω, Κύριε, ότι Εσύ δεν φλυαρείς και δεν μου λες περιττά πράγματα ή δεν λες και ξαναλές, ό,τι ήδη μου είπες μέσω του ιερού Σου Ευαγγελίου και των θείων Αποστόλων Σου. Ό,τι λες, το λες μια για πάντα. Και έχει αξία για όλους και για όλα. Πάντοτε. Και σήμερα ετούτη τη στιγμή. Και επομένως θα μου είναι επίκαιρο. Γι' αυτό και τολμώ τη σύνθεση αυτών, που θα μου έλεγες και σήμερα. «Τείνω λοιπόν το ους μου», τεντώνω το αυτί της καρδίας μου, και ακούω τι θα είχες να μου πης με όλο μου το σεβασμό και όλη την αγάπη της καρδιάς μου και όλη μου την αφοσίωση, που Σου αξίζει. Να, τι ακούω να μου λες:

«Ψυχή, που λαχταράς να ακούσης το λόγο μου, δεν είναι ανάγκη να ξέρης πολλά ούτε να κάνης κάποιες ειδικές σπουδές ή να πας σε κάποια σεμινάρια, για να ευαρεστήσης ενώπιον μου. Αρκεί να με αγαπάς πολύ και να είσαι έτοιμη να κάνης το θέλημά μου, γιατί αυτό είναι για σένα σωτήριο. Δεν σου το έχω ήδη δηλώσει: «Ο τηρών τας εντολάς μου, εκείνος εστίν ο αγαπών με»;


-Ναι, Κύριε μου Ιησού. Έτσι είναι. Κι εγώ αυτό προσπαθώ να κάνω, όσο κι αν πέφτω. Όμως φροντίζω να σηκώνωμαι με τη χάρη Σου. Λοιπόν Σε ακούω, Κύριε.


«Μίλα μου, ψυχή αγαπημένη, που λες πως με αγαπάς, όπως θα μιλούσες στη γλυκεία μανούλα Σου, όταν σε είχε στη θερμή της αγκαλιά, ή στα γόνατα του αγαπημένου σου πατέρα και ένιωθες τους χτύπους της καρδιάς τους της γεμάτης αγάπη για σένα».


Και σε ρωτώ:
Δεν έχεις κάποιες παραγγελίες να μου κάνης;


Πες μου τα ονόματα των γονιών σου, των συγγενών σου, των φιλικών σου προσώπων, των προσώπων, που έτσι ή αλλιώς βρίσκονται στο περιβάλλον σου, στη δουλειά σου, στις κοινωνικές σου σχέσεις. Και μετά τα ονόματα ανάφερε μου τι θέλεις να κάνω για το καθένα. Δεν έκανε το ίδιο ο Ιάειρος; «Το θυγάτριόν μου, είπε, εσχάτως έχει, (παρακαλώ σε) ίνα ελθών επιθής αυτή τας χείρας σου, όπως σωθή και ζήσεται» (Μάρ. ε' 22). Δεν έκανε το ίδιο ένας πονεμένος πατέρας για τον δαιμονισμένο γιο του; Δεν μου ανέφερε δακρυσμένη η Χαναναία μάνα για την κόρη της; Δεν έκραξαν σε μένα οι δυο τυφλοί ζητώντας να τους χαρίσω το φως τους; Το ίδιο και τόσοι άλλοι, τόσοι άλλοι;


Πες μου λοιπόν τι θέλεις γι' αυτούς και ζήτα το με θέρμη πολλή και πίστη ταπεινά και επίμονα. Αγαπώ πολύ τις ευγενικές καρδιές, που λησμονούν τον εαυτό τους χάριν των άλλων.
Μίλα μου
για τους φτωχούς, που θέλεις να ελαφρύνης την κατάστασή τους·
για τους αδικημένους, που καταπιέζονται·
για τους συκοφαντημένους, που δεν μπορούν να αποδείξουν την αθωότητά τους·
για τους αρρώστους, που υποφέρουν·
για τους κακούς, που θα ήθελες να μεταστραφούν στο καλό·
για τους μοναχικούς, που μαραζώνουν στη μοναξιά τους·
για τους απογοητευμένους από τη ζωή· για τους βυθισμένους στο βούρκο της αμαρτίας και περικλεισμένους στη φυλακή των παθών τους· για τους ποικίλως ψυχικά αρρώστους· για τα πρόσωπα, που κάποτε σε αγαπούσαν, αλλά τώρα απομακρύνθηκαν από σένα, αλλά τόσο πολύ θα ήθελες να ξανάρθουν πάλι κοντά σου·
για όλους, για όλους και όλα, που νιώθεις την ανάγκη να πης θερμόν έναν λόγο, ένα αίτημα ιερό, μια ικεσία ολοκάρδια.


Μην ξεχνάς πως έχω υποσχεθή να ακούω κάθε προσευχή, που αναδύεται από τα βάθη της καρδιάς και που με τα φτερά της αγάπης με ταχύτητα αφάνταστα πιο μεγάλη από το φως διασχίζει τα άπειρα ύψη και φτάνει μπρος στον ουράνιο θρόνο μου ως ευάρεστη και ιερή προσφορά. Αυτού του είδους τις προσευχές δεν περιμένω πάντα ανυπόμονα;


Δεν έχεις να μου ζήτησης κάποιες χάρες;


Γράψε, αν έτσι το θέλης, έναν κατάλογο, όσο μακρύς κι αν είναι, όλων όσα λαχταράς, όλων των αναγκών σου και ανάφερέ τες στην αγάπη μου. Όχι πως δεν τα ξέρω όλα. Τα ξέρω όλα προτού καν να τα έχης συνειδητοποιήσει. Όμως θέλω να τα ακούσω με τη δική σου φωνή. Θέλω να μου πης ελεύθερα και αγαπητικά ό,τι και όπως το νιώθεις, ό,τι και όπως και όσο το λαχταράς.

Και πες μου, ψυχή αγαπημένη, με όλη την απλότητα, ότι είσαι
δούλη των αισθήσεων σου,
σκλάβα των παθών σου,
δέσμια της υπερηφανείας σου,
πληγωμένη από την ευθιξία σου,
εγωιστική όσο δεν το φαντάζεσαι,
χαλαρή χωρίς προηγούμενο,
φιλύποπτη χωρίς λόγο,
φίλαυτη χωρίς όρια,
αδιάφορη και αμελής,
δυσκίνητη σαν παράλυτη,
δεμένη πολύ με τον κόσμο,
ολιγόπιστη στις δοκιμασίες σου,
πάμφτωχη σε αρετές,
με ασήμαντη πνευματική πρόοδο και ό,τι άλλο. Και ζήτα μου να έρθω να σε βοηθήσω στις προσπάθειες, που καταβάλλεις, στις πτώσεις σου, στις αγωνίες σου, στις απογοητεύσεις σου.


Φτωχό μου παιδί, μην κοκκινίζεις από ντροπή! Ξέρω την κατάστασή σου πιο καλά από σένα, αλλά πρέπει εσύ να εκθέσης τον εαυτό σου. Διστάζεις; Μα γιατί; Λησμονείς πως πολλοί άγιοί μου, που τώρα ζουν ένδοξοι στον ουρανό μαζί μου, είχαν τα ίδια ή και χειρότερα πάθη και ίδιες και σημαντικώτερες πτώσεις και αμαρτίες;

Μη ξεχνάς κάποια Μαρία Αιγυπτία, κάποια Ταϊσία, κάποια Πελαγία, κάποιους Ζακχαίους και άσωτους, κάποιους μεγάλους αμαρτωλούς... Όλοι αυτοί σιγά σιγά διορθώθηκαν, αγιάσθηκαν, σώθηκαν, δοξάσθηκαν.


Μη διστάσης ακόμη να μου ζήτησης ό,τι καλό και για το σώμα σου, το μυαλό σου, ολόκληρο το είναι σου, δηλαδή υγεία, ευεξία, σωστή λειτουργία του λογικού σου, εσωτερική ισορροπία, αισιοδοξία, δυναμισμό, επιτυχία στις τίμιες προσπάθειές σου και ό,τι άλλο νιώθεις ως πιεστική ανάγκη. Μπορώ όλα να σου τα δώσω, αρκεί όλα, ή κάποια από αυτά, να είναι όντως απαραίτητα για τον αγιασμό και τη σωτηρία σου. Πρόσεξε όμως: τα μέτρα μου δεν είναι γήινα, αλλά ουράνια. Μετρώ με μέτρο τη μακαριότητα του ουρανού, με έκταση την αιωνιότητα... Τι θέλεις όμως για σήμερα; Πες μου το. Και αν σε συμφέρη αληθινά, θα το έχης. Και ξέρεις πόσο θέλω το καλό σου!


Δεν έχεις κάποια σχέδια και προοπτικές;
Ανάφερε μου τα όλα. Αφορούν το τώρα, το μέλλον σου, τη δουλειά σου, την τακτοποίησή σου στη ζωή, θέλεις να προσφέρης κάποια χαρά στους γονείς σου, στα μέλη της οικογένειάς σου, σε ψυχές, που συνδέονται μαζί σου, σε κάποιους, που δοκιμάζονται πολύ; Σε ό,τι τέλος πάντων; Κάνε το χωρίς δισταγμό.


Ως προς εμένα δε, ψυχή μου αγαπημένη, δεν έχεις κάποιο ενδιαφέρον ιδιαίτερο για την μαζί μου σχέση τους; Δεν θέλεις να κάνης κάτι πολύ καλό για τα φιλικά σου πρόσωπα, για όσους αγαπάς πολύ, αλλά με έχουν ξεχάσει; Πες μου ποια είναι τα ενδιαφέροντά σου και τα κίνητρα, που σε ωθούν, και ποια μέσα θα ήθελες να χρησιμοποιήσης για το καλό τους...


Κατάθεσέ μου τις αποτυχίες σου και ζήτα μου να σου υποδείξω τις αιτίες τους. Τι σε ενδιαφέρει για το έργο σου; Είμαι, παιδί μου, Κύριος των καρδιών και μπορώ να τις οδηγήσω, όπου θέλεις, σύμφωνα βέβαια πάντα με τις αρχές, που κατέγραψα με το αίμα μου πάνω στον σταυρό. Και θα τους φέρω σιγά σιγά κοντά σου, συνοδοιπόρους σου, αρκεί να μην προβάλλουν πεισματικά εμπόδια, γιατί ποτέ δεν καταπατώ το δώρο της ελευθερίας, που τους χάρισα.


Δεν έχεις στενοχώριες;
Ω παιδί μου αγαπημένο, πες μου τις στενοχώριες σου με κάθε λεπτομέρεια. Τι σε κάνει να κουράζεσαι, να απογοητεύεσαι, να δυσκολεύεσαι, να στενοχωριέσαι;


Τι ή ποιος τσαλακώνει την καρδιά σου; Ποιος έχει συντρίψει τη φιλαυτία σου; Ποιος σε υποτίμησε η σε περιφρόνησε; Πες μου τα όλα, όλα χωρίς δισταγμό. Θα σε ανακουφίση αυτό. Και τελειώνοντας την αναφορά σου αυτήν πρόσθεσε μου, ότι συγχωρείς όλα και όλους, ότι τα λησμονείς όλα, ότι δεν θα επιτρέψης να σου διώξουν αυτά την ειρήνη σου και δεν θα μειώσουν την αγάπη, που όλα τα συγχωρεί. Και εγώ θα σε ευλογώ.


Μήπως σε φοβίζουν κάποια κουραστικά ζητήματα; Υπάρχουν στην ψυχή, είναι αλήθεια, κάποιοι ακαθόριστοι φόβοι, που ενώ είναι αδικαιολόγητοι, όμως σε κάνουν να τρομάζεις; Εμπιστέψου τον εαυτό σου πλήρως σε μένα και την πρόνοιά μου για σένα. Βρίσκομαι παντού, ιδιαίτερα όμως πολύ κοντά σου, μέσα σου. Τα βλέπω όλα, όσα σε αφορούν. Τα ξέρω όλα. Και μπορώ τα πάντα ως παντοδύναμος. Μη φοβάσαι επομένως. Δεν θα σε αφήσω.


Μήπως υπάρχουν γύρω σου καρδιές, που σου φαίνονται λιγώτερο καλές από άλλοτε και που η αδιαφορία τους ή το ότι ίσως σε λησμόνησαν τις έκαναν να απομακρυνθούν από κοντά σου, αν και εσύ δεν έκανες τίποτε γι' αυτή τους την απομάκρυνση; Παρακάλεσέ με θερμά και από τα βάθη της ψυχής σου και εγώ θα τις ξαναφέρω κοντά σου, αρκεί να σου είναι χρήσιμες και αναγκαία η παρουσία τους για τον αγιασμό σου. Αλλιώς λησμόνησε τες καλύτερα κι εσύ, όσο κι αν αυτό σου κοστίζει.


Τέλος.
Δεν έχεις κάποιες χαρές να μου ανακοίνωσης;
Γιατί, αλήθεια, να μη με κάνης μέτοχον κάθε χαράς σου; Πες μου π.χ. ποιος από χτες ή προχτές ή τέλος πάντων τελευταία ήρθε να σε παρηγορήση, να σε ενθαρρύνη,να σε βοηθήση σε κάποια δυσκολία σου, να σου χαρίση ένα χαμόγελο, προκαλώντας έτσι και ένα δικό σου;


ποιος και πώς σε έκανε να χαρής; Μπορεί να είναι
κάποια επίσκεψη απρόσμενη,
κάποιο γράμμα ενθαρρυντικό,
μια αγγελία που σε έκανε ευτυχισμένη,
ένας φόβος, που ξαφνικά εξαφανίσθηκε,
μια επιτυχία, που αμφέβαλλες, ότι θα πραγματοποιηθή,
ένα δείγμα αγάπης δυνατό,
ένα ενθύμιο ή δώρο ακριβό αγάπης και φιλίας,
μια δοκιμασία, που σε δυνάμωσε τελικά.
Όλα αυτά και τόσα άλλα καλά, εγώ τα φρόντισα
και τα φροντίζω για σένα, ψυχή αγαπημένη. Πώς λοιπόν να μη μου δείξης τη χαρά σου, την ευγνωμοσύνη σου και να μη μου επαναλαμβάνης ασταμάτητα τις «εκ βαθέων» ευχαριστίες σου;

Μην ξεχνάς, ψυχή αγαπημένη, ότι η ευγνωμοσύνη τραβάει την ευεργεσία κοντά της. Μη λησμονείς, ότι η ευγνωμοσύνη συγκινεί τον ευεργέτη.

Μη σου ξεφεύγει πως η ευγνωμοσύνη εξευγενίζει και ομορφαίνει αφάνταστα την ψυχή, την κάνει ιδιαίτερα χαριτωμένη και πάρα πολύ άξια περισσότερων χαρίτων και ελέους!».

Αυτά δεν θα μου έλεγες σήμερα, Ιησού γλυκύτατε; Τα άκουσα με αφάνταστη χαρά. Για όλα αυτά Σε ευχαριστώ και θα Σε ευχαριστώ πάντα «εκ ψυχής», Κύριε μου, Κύριε της αγάπης και του ελέους. Και θα συμμορφωθώ με όλες τις υποδείξεις Σου. Είναι τόσο όμορφες και πηγή ευλογιών Σου για μένα! Αμήν!

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΒΙΤΤΗ
Προσευχητικές και εξομολογητικές πατρικές ικεσίες

Αγάπη και συναίσθημα

πηγή

Η αγάπη, πρέπει να είναι αγάπη πρώτιστα στον Ιησούν και διά Ιησού η έκφρασή της στους

 αδελφούς μας. Θα πρέπει να αγνοηθεί ο ρόλος του συναισθήματος; Θα ήταν λάθος η παραγνώρισή 

του. Ο άνθρωπος δεν είναι άγγελος, για να αγαπάει σαν άγγελος. Και ως άνθρωπος έχει την ιδιοτυπία 

του στην έκφραση της αγάπης του. Μιλώντας για αγάπη δεν μπορούμε να αποφύγουμε να μιλήσουμε

 για τρυφερότητα καρδιάς, για ευαισθησία κ.λπ. Η αγάπη λειτουργεί μέσα μας όχι ως κάτι ξένο προς 

τον μηχανισμό του ψυχικού μας κόσμου. Όμως η χριστιανική αγάπη δεν είναι μόνο συναισθηματισμός.

 Είναι χάρισμα του Θεού, στο οποίο καλείται να συμμετάσχει και ο συναισθηματισμός μας

 εξαγιαζόμενος.

Ο Κύριός μας δεν καταργεί το συναίσθημα, αλλά το εξαγιάζει. Προσέχοντας στο παράδειγμά Του 

βλέπουμε πόση ανθρωπιά δείχνει, πόσο γλυκός είναι. Τον συγκινούν τα παιδιά, τα οποία παίρνει 

στην αγκαλιά Του και τα παρουσιάζει ως εικόνες για μια ώριμη και συνετή αθωότητα και παιδικότητα. 

Στενάζει μπροστά στον ανθρώπινο πόνο, τον οποίο απαλείφει από πολλές καρδιές. 

Κλαίει μπροστά στο θέαμα του θανάτου, που θέτει τέρμα στην ομορφιά της ζωής. Και μιλάει λίγο

 πριν από το θείο πάθος Του, με μια απέραντη τρυφερότητα στους μαθητές Του, που δεν διστάζει 

να τους ονομάσει «τεκνία» Του. Θυμηθείτε την ωραία και τόσο παραστατική εικόνα, που χρησιμοποιεί 

απευθυνόμενος με θλίψη στην Ιερουσαλήμ για την άρνησή της να δεχθεί την αγάπη Του: 

«Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ!... ποσάκις ηθέλησα επισυνάξαι τα τέκνα σου ον τρόπον όρνις

 την εαυτής νοσιάν υπό τας πτέρυγας, και ουκ ηθελήσατε!». Πόση θλιμμένη τρυφερότητα 

δεν κρύβει αυτό το παράπονο! 

Και οι Άγιοι της Εκκλησίας μας, που ακολούθησαν τα ίχνη του Κυρίου, δεν παραγνώρισαν

 τον μεγάλο θησαυρό της ευαισθησίας και της συναισθηματικότητας, προκειμένου να

 εκφράσουν την πεντακάθαρη αγάπη τους στα παιδιά του Θεού, τα πνευματικά τους αδέρφια. 

Πρώτος και καλύτερος ο μεγάλος απόστολος Παύλος. Πόση ήταν η αγάπη του για τον Κύριο, 

το γνωρίζουμε καλά. Και δεν μας είναι άγνωστη η υπερβολή της αγάπης του για τους πιστούς,

 τους οποίους «εγέννησεν εν τω Ευαγγελίω». Έτσι σε μια στιγμή ξεσπάσματος της καρδιάς του

 αφήνει να ακουστεί ετούτη η κραυγή: «Τεκνία μου, ους πάλιν ωδίνω, άχρις ου μορφωθή Χριστός 

εν υμίν! Ήθελον δε παρείναι προς υμάς άρτι και αλλάξαι την φωνήν μου!» (Γαλ. δ' 19-20). Και

 σε άλλη περίπτωση: «Τις ασθενεί, και ουκ ασθενώ; Τις σκανδαλίζεται, και ουκ εγώ πυρούμαι;» 

(Β' Κορ. ια' 29), έκραζε με πόνο πολύ. Πώς να μη συγκινήσουν τις καρδιές τέτοιες εκδηλώσεις 

αγάπης θεϊκής σε μεγαλείο και ντυμένης τόση ανθρωπιά και κατανόηση;

Ας ακούσουμε και δύο άλλες φωνές, από τις πάμπολλες, μέσα από την ασκητική παράδοση της 

Εκκλησίας μας. Είναι κλασσικό και ανυπέρβλητο το χωρίο του Ισαάκ του Σύρου, όπου μιλάει για 

«καύσιν καρδίας». Να, τι λέει, για να το υπενθυμίσω στην αγάπη σας:

«Καρδία ελεήμων εστί καύσις υπέρ πάσης της κτίσεως, υπέρ ανθρώπων και των ορνέων και των 

ζώων και των δαιμόνων και υπέρ παντός κτίσματος. Και εκ της μνήμης αυτών και της θεωρίας 

ρέουσιν οι οφθαλμοί αυτού δάκρυα. Και εκ της πολλής και σφοδράς ελεημοσύνης και 

συνεχούσης την καρδίαν και εκ της πολλής καρτερίας σμικρύνεται η καρδία αυτού

 (=του θεωρούντος και δακρύοντος) και ου δύναται βαστάσαι ή ακούσαι ή ιδείν βλάβην τινά 

ή λύπην μικράν εν τη κτίσει γινομένην. Διά τούτο υπέρ των αλόγων και υπέρ των εχθρών της 

αληθείας και υπέρ των βλαπτόντων αυτών εν πάση ώρα ευχήν μετά δακρύων προσφέρει του 

φυλαχθήναι αυτούς και ιλασθήναι αυτούς. Ομοίως και υπέρ φύσεως των ερπετών εκ της πολλής

 ελεημοσύνης της κινουμένης εν τη καρδία αυτού αμέτρως κατά την ομοιότητα του Θεού»

 (Ισαάκ του Σύρου, Τα ευρεθέντα ασκητικά, Λόγος πα'. εκδ. Σπανού, Αθήνα, σ. 306).

Και με απλά λόγια: Καρδιά ελεήμων, δηλαδή καρδιά γεμάτη τρυφερή αγάπη είναι 

τελικά θέρμη καρδιάς, που καίγεται κυριολεκτικά για όλα τα δημιουργήματα, για τους 

ανθρώπους, για τα πουλιά, για τα ζώα και για τους δαίμονες και γενικά για κάθε κτίσμα.

 Και στην ανάμνησή τους και στη θέα τους τα μάτια του ανθρώπου, που έχει ελεήμονα καρδιά,

 πλημμυρίζουν από δάκρυα. Από την πολλή και έντονη αγαπητική διάθεση, που συνέχει την

 καρδιά του, και από την πολλή καρτερικότητά της γίνεται πολύ ευαίσθητη και δεν μπορεί να 

ανεχθεί ή να ακούσει ή να ιδεί να συμβαίνει κάποια βλάβη ή κάποια μικρή λύπη στη Δημιουργία.

 Γι' αυτό και κάθε ώρα και στιγμή προσεύχεται με δάκρυα και για τα χωρίς λογικό δημιουργήματα

 και για τους εχθρούς της αλήθειας και γι' αυτούς, που του προξενούν ζημιές και βλάβες 

παρακαλώντας τον Θεό να φυλαχτούν και να συγχωρεθούν. Το ίδιο προσεύχεται ακόμη και για

 τα ερπετά (που γι' αυτά νιώθει κανένας ενστικτώδη αποστροφή). Και το κάνει αυτό εξαιτίας της

 άμετρης ευαισθησίας, που έχει στην καρδιά του, όπως ο Θεός.

Ένα άλλο δείγμα ιερής τρυφερότητας αναφέρεται στον διακριτικότατο και σοφότατο

 Αββά Ποιμένα, έναν από τους πιο μεγάλους Αββάδες.
«Παρέβαλόν τινες των γερόντων προς τον Αββάν Ποιμένα και είπον αυτώ. θέλεις, αν ίδωμεν

 τους αδελφούς νυστάζοντας εις την σύναξιν, ίνα νύξωμεν αυτούς ίνα γρηγορώσιν εις την 

αγρυπνίαν; Ο δε λέγει αυτοίς. εγώ τέως αν ίδω τον αδελφόν νυστάζοντα, τιθώ την κεφαλήν

 αυτού επί τα γόνατά μου και αναπαύω αυτόν» 

(Γεροντικόν, εκδ. «Αστέρος», Αθήνα 1970, σ. 99, Αββάς Ποιμήν).
Πήγαν, λέει η διήγηση, κάποιοι γέροντες στον Αββά Ποιμένα και του είπαν: επιτρέπεις,

 αν δούμε τους αδελφούς να νυστάζουν την ώρα της ιερής συνάξεως, να τους σκουντήσουμε 

λιγάκι για να μην κοιμούνται κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας; Ο Αββάς τους αποκρίθηκε: εγώ,

 αν δω τον αδελφό μου να νυστάζει, του βάζω το κεφάλι στα γόνατά μου και τον ξεκουράζω.

Αλήθεια, τι υπερβολή τρυφερότητας και κατανοήσεως του κόπου ή της αδυναμίας του άλλου!
Η υπερφυσική και ουράνια αγάπη δεν θα μπορούσε να εκφραστεί καλύτερα, εξαγνισμένη και 

αγιασμένη εν Χριστώ, από τον τρόπο, με τον οποίο εκφράζονται και οι ανωτέρω Πατέρες, αλλά

 και πάρα πολλοί άλλοι. Γι' αυτό δεν σταυρώθηκε ο Κύριος και δεν αναστήθηκε, για να 

μεταμορφώσει τη φύση μας και να την κάνει από θηριώδη και αγριωπή, λεπτή, τρυφερή, 

πονετική, γεμάτη κατανοούσα αγάπη; Η μεταμορφώνουσα την «πεπτωκυίαν» φύση μας

 χάρις χύνεται πλούσια στην ανθρώπινη καρδιά, την ανασταίνει από την σκληρότητα και

 διαφθορά της, ώστε να μπορεί άνετα διά μέσου της να εκφράζονται τα πλούσια χαρίσματα

 του Αγίου Πνεύματος, ένα από τα οποία, το κυριότερο δε, είναι η αγάπη (Γαλ. ε' 22).

Επομένως, προκειμένου να εκφράσουμε την αγάπη μας προς τα έξω, δεν πρέπει να αλλοιώσουμε

 αφύσικα την καρδιά μας και να στραγγαλίσουμε την ευαισθησία της, αλλά κυρίως να αφήσουμε

 τη χάρη του Κυρίου να κατευθύνεται σωστά και να κυριαρχεί μεταμορφωμένη στον ίδιο

 τον εαυτό της, με πλήρη αυτολησμοσύνη της, χάριν του αγαπωμένου, «μη ζητούσα τα εαυτής».

 Δεν είναι το ίδιο να καταπνίγουμε την καρδιά μας και να τη διαστρέφουμε και να την μικραίνουμε 

και το ίδιο να τη θέτουμε στην υπηρεσία της πνευματικής αγάπης, να την ευαισθητοποιούμε πιο

 πολύ, να την κάνουμε πλατιά και ευρύχωρη, ξένη προς κάθε μικρότητα και κάθε φίλαυτη και 

εγωιστική επιδίωξη, που σ' αυτήν θα μας ωθούσε ευχαρίστως «ο παλαιός ημών άνθρωπος»

 (Ρωμ. ς' 6).

Ιερομ. Ευσεβίος Βίττης, Εμείς και η αγάπη μας, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη