Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Εκκλησία και Νέοι. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Εκκλησία και Νέοι. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα, Ιουνίου 03, 2013

Θ.Ι.Ρηγινιώτης, Σεξ στην εφηβεία

[πηγή/φωτό: Αέναη επΑνάσταση]

                                                                     Πέρα απο το Άτομο
Η σεξουαλική δραστηριότητα στον άνθρωπο δεν ορίζεται μόνο από τη φύση (όπως στα ζώα) αλλά και από την επιθυμία. Επειδή όμως πρόκειται για ένστικτο, η διαχείρισή του μπορεί να έχει συνέπειες, είτε θετικές για τον άνθρωπο είτε αρνητικές.
Στην εποχή μας υπάρχει μια αυτόματη αντίδραση (σαν ψυχολογική αλλεργία) στην επισήμανση ότι η σεξουαλικότητα μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες. Οι έφηβοι – και των δύο φύλων – υφίστανται ένα διαρκή βομβαρδισμό από σεξουαλικά ερεθίσματα, που φτάνει στα όρια της πλύσης εγκεφάλου, με αποτέλεσμα το σεξ να τους γίνεται έμμονη ιδέα και να τους απασχολεί καθημερινά.
 
Τα ερεθίσματα αυτά είναι δύο ειδών: 

α) σεξουαλικές εικόνες και μηνύματα, που βρίσκονται παντού: από την τηλεόραση και το διαδίκτυο μέχρι το ντύσιμο της μόδας, τις εκπομπές lifestyle, τα νεανικά τραγούδια κ.λ.π. κ.λ.π.,
β) μηνύματα, επίσης από παντού, που επιμένουν ότι η επιδίωξη σεξουαλικών απολαύσεων στην εφηβική ηλικία είναι κάτι θετικό και η αποφυγή τους σημαίνει ότι «ντρέπομαι για το σώμα μου», πράγμα αφύσικο.
Το να παραμείνει παρθένος ένας έφηβος ή μια έφηβη – ενώ μπορεί να «χαίρεται τη ζωή» με ερωτικές εμπειρίες που κυμαίνονται από το απλό ερωτικό φιλί μέχρι την πλήρη σεξουαλική επαφή, με «προστασία» βέβαια για αποφυγή εγκυμοσύνης – προβάλλεται ως κάτι αρνητικό, αφύσικο και ακατανόητο, ως άρνηση της χαράς της ζωής, πράγμα που για το σύγχρονο άνθρωπο έχει γίνει ένα ιδιόμορφο είδος (αθεϊστικής) αμαρτίας. Ιδίως αμερικάνικες ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές προβάλλουν αυτό το πρότυπο απελευθερωμένου έφηβου και έφηβης και εμείς, ως γνωστόν, αντιγράφουμε αυτά τα πρότυπα πλήρως και χωρίς αντίσταση, γιατί δεν υπάρχουν πια άλλα πρότυπα στη σκέψη και τη φαντασία μας. Και θα ρωτήσει εύλογα ο αναγνώστης: και γιατί να υπάρχουν ή ποια μπορεί να είναι αυτά τα «άλλα» πρότυπα;
Θα έλεγα ότι δύο πράγματα κυριαρχούν στη φαντασία του σημερινού έφηβου: το σεξ, σε όλες τις μορφές του, και ο θάνατος. Ο θάνατος προβάλλεται με ιστορίες τρόμου και περιπέτειες τεράτων (βρικολάκων, λυκανθρώπων, ζωντανών-νεκρών), συχνά ανακατεμένες με γοητευτικό νεανικό ερωτικό στοιχείο, ενώ για τους προέφηβους υπάρχουν και αντίστοιχα κινούμενα σχέδια με πλήρες σετ διαφημιστικών προϊόντων για το σχολείο, παιχνιδιών κ.λ.π. Εννοείται ότι στα παιχνίδια υπολογιστών κυριαρχούν οι εφιαλτικοί κόσμοι, γεμάτοι βία, τρόμο, τέρατα και θάνατο.
Αναρωτιέμαι αν τα δύο αυτά στοιχεία – σεξ και θάνατος – έχουν γεμίσει τόσο την εφηβική φαντασία και ψυχή συμπτωματικά ή αν συνδέονται μεταξύ τους. Θα υποθέσω μια σύνδεση: ο έφηβος καλείται να εξορκίσει το θάνατο κάνοντας σεξ, όμως αυτό το σεξ (που είναι καθαρά εμπορικό και φτηνό και δεν περιέχει αγάπη, από το φόβο της προδοσίας) οδηγεί σε ένα νέο συναίσθημα κενού, άρα θανάτου. Ακολουθεί νέα καταφυγή στο σεξ κ.ο.κ. Έτσι, οι μεν πολυεθνικές του θεάματος, και όχι μόνο, θησαυρίζουν, οι δε δυστυχισμένοι άνθρωποι αλλοτριώνονται και ναρκώνονται, παράγοντας μελλοντικούς αλλοτριωμένους και ναρκωμένους ενήλικες.
Τα παραπάνω, αν τα πει ένας ιερέας ή θεολόγος (καλή ώρα), θεωρούνται σκοταδιστικά κηρύγματα. Αν τα πει ένας κοινωνιολόγος ή ψυχολόγος, γίνονται σεβαστά και αποδεκτά. Είναι λογικό αυτό, όμως ας επισημάνω ότι ένας καταρτισμένος ιερέας ή θεολόγος διαθέτει επαρκές επιστημονικό υπόβαθρο για να κατανοήσει την ανθρώπινη ψυχή και κοινωνία, ακόμη κι αν χρησιμοποιεί μόνο το Ευαγγέλιο και τους Πατέρες της Εκκλησίας (δηλαδή τους αγίους διδασκάλους του χριστιανισμού, παλαιούς και σύγχρονους). Τέλος πάντων.

Αυτή η πλύση εγκεφάλου που γεμίζει το νου του έφηβου και της έφηβης με δίψα για σεξουαλικές χαρές, συνυπάρχει με μια καλλιέργεια της ιδέας ότι ο άνθρωπος δεν επιτρέπεται να παντρευτεί πριν αποκατασταθεί επαγγελματικά, πράγμα που μπορεί να καθυστερήσει κι ως τα 40 χρόνια του! Έτσι, η ψαλίδα ανάμεσα στην αφύπνιση της σεξουαλικής επιθυμίας και στην θεωρούμενη ως κατάλληλη ηλικία γάμου έχει ανοίξει εκπληκτικά, προκαλώντας μια επιδημία ελεύθερων σεξουαλικών σχέσεων, που αρχίζουν στα σχολικά χρόνια και εκδηλώνονται στα διαλείμματα των μαθημάτων, στις βόλτες, στις νυχτερινές εξόδους για διασκέδαση και γενικά παντού. Ο νέος θεωρείται ανώριμος να παντρευτεί, αλλά «ώριμος» για να ζήσει ολοκληρωμένες σεξουαλικές εμπειρίες, προσέχοντας μάλιστα, όχι μόνο να μη μείνει έγκυος η κοπέλα (κι αυτό, όχι για άλλο λόγο, παρά για να μη λοξοδρομήσει από την κατευθυνόμενη εγωκεντρική ζωή, για την οποία την αναθρέφουν), αλλά και να μην αγαπήσει πραγματικά, ολοκληρωτικά και ανιδιοτελώς και «πληγωθεί»…
Περιττεύει να πούμε πως οι οικογένειες δε λένε ποτέ τίποτα στα παιδιά τους για την αξία της ψυχικής και σωματικής αγνότητας. Οι περισσότεροι γονείς δε σκέφτονται καν ότι υπάρχει τέτοια αξία, είτε γιατί και οι ίδιοι είναι εθισμένοι στο σεξουαλικό βομβαρδισμό που υφιστάμεθα όλοι, είτε γιατί απλώς έχουν πέσει νοκ-άουτ από το σφυροκόπημα των καθημερινών υποχρεώσεων, που διαρκώς αυξάνονται έχοντας μετατρέψει στο σύγχρονο άνθρωπο σε σκλάβο (προς όφελος εκείνων που θησαυρίζουν από την εξάντλησή του, με το κατευθυνόμενο δίπολο εργασία – κατανάλωση).
Η σεξουαλική αυτή ελευθεριότητα στην εφηβεία δεν έχει θετικές συνέπειες. Ο έφηβος αναζητά τη χαρά της ζωής. Η χαρά όμως δεν προκαλείται από τη σαρκική ηδονή, αλλά από την αγάπη. Η εμμονή στο σεξ και την ηδονή που προσφέρει, όχι μόνο δεν περιέχει αγάπη, αλλά και την αποφεύγει, γιατί η συναισθηματική επένδυση πιθανότατα δεν θα είναι αμοιβαία και θα προκαλέσει πληγές. Αλλά η αποφυγή της αγάπης προκαλεί νέες συσσωρευμένες πληγές, που γίνονται απωθημένα και τελικά οι συνέπειες όλου του πακέτου είναι μια δυστυχισμένη γενιά: από σεξουαλικό εθισμό, αναπάντεχες εγκυμοσύνες και εκτρώσεις – που, εκτός από το ίδιο γεγονός της εξολόθρευσης ενός αγέννητου παιδιού, έχουν ανυπολόγιστες ψυχικές και σωματικές συνέπειες για τις κοπέλες/μάνες – μέχρι προδοσίες, συναισθηματικά τραύματα, απελπισία, φόβο ενάντια στην εμπιστοσύνη, στην αγάπη, στον έρωτα, στη μόνιμη δέσμευση, μοναξιά.
Ο σημερινός έφηβος ψάχνει τη χαρά της ζωής εκεί που δεν υπάρχει, παγιδεύεται και κατόπιν δε μπορεί καθόλου να βρει τη χαρά εκεί που υπάρχει, δηλαδή στην εμπιστοσύνη και την αγάπη. Δεν έχει αληθινούς παιδαγωγούς (το σχολείο έχει αποδυναμωθεί έντεχνα και, κατ’ εμέ, σκόπιμα), ενώ όσοι επιχειρούν να του προσφέρουν κάποια «σεξουαλική αγωγή» δε βλέπω να του λένε να αγαπά, να εμπιστεύεται, να ρισκάρει (με αυτοπεποίθηση και γενναιότητα) και να δεσμεύεται. Και φυσικά δεν τον συμβουλεύουν ποτέ να παντρεύεται!... Ή, έστω, να προσανατολίζεται προς το γάμο, να στοχεύει στο γάμο, που θα αποτελέσει τη θεραπεία όλων των παραπάνω, όταν βέβαια λειτουργεί σωστά. Αλλά πώς θα λειτουργήσει σωστά, όταν ο άνθρωπος παιδαγωγείται να έχει έναν εγωισμό φουσκωμένο σα μπαλόνι (δήθεν, για να μην τον υποτιμούν), άρα δε μπορεί να αγαπήσει, να θυσιαστεί, να υπακούσει ή έστω ν’ ακούσει τον άλλο (παρά μόνο όταν νιώθει ότι έχει εξασφαλίσει αντάλλαγμα), ενώ από κάθε μεριά όλοι βομβαρδιζόμαστε με φαντασιώσεις συζυγικής απιστίας;
Τι περίεργο! Δε βλέπουμε καμιά Παγκόσμια Ημέρα Γάμου ή Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Μοιχείας ή Κατά των Διαζυγίων Για Ψύλλου Πήδημα… Πώς κι έτσι;

Άραγε οι άγιοι διδάσκαλοι του χριστιανισμού, που μελέτησαν ή και έζησαν όλες τις πνευματικές καταστάσεις και που η διδασκαλία τους είναι θεμέλιο του πολιτισμού μας, τι γνώμη έχουν για τα παραπάνω;
Από τους αγίους (που είναι, κατ’ ουσίαν, θεραπευτές της ανθρώπινης ψυχής), αυτή η σεξουαλική επιδημία χαρακτηρίζεται πορνεία. Πριν εξοργιστείτε, να εξηγήσουμε το θέμα: οι άγιοι διδάσκαλοι της πνευματικής μας παράδοσης δεν κατακρίνουν ποτέ τον άνθρωπο, δεν τον απορρίπτουν ποτέ, αλλά χαρακτηρίζουν τις πράξεις για να μπορούν να βοηθήσουν να γιατρευτεί από τα ψυχικά του τραύματα. Μιλάω για τραύματα ηθικής προέλευσης, όχι νευρολογικής. Ο αμαρτωλός είναι θύμα της αμαρτίας, όχι εγκληματίας.
 «Πορνεία» στη γλώσσα της Εκκλησίας (δηλ. όχι του παπά της ενορίας απλώς, αλλά εκείνων των σοφών και αγίων θεραπευτών), δεν ονομάζεται το επάγγελμα της πόρνης, αλλά η σεξουαλική δράση που δεν εντάσσεται σε μια σχέση ολοκληρωτικής αγάπης και ισόβιας δέσμευσης. Η επαγγελματίας πόρνη ονομάζεται έτσι, επειδή το επάγγελμά της περιλαμβάνει τέτοιες πράξεις. Πορνεία δεν ασκεί μόνο η πόρνη, αλλά και οι πελάτες της φυσικά.
Λοιπόν, η αποσύνδεση του σεξ από την απόλυτη αγάπη και την πραγματική και ολοκληρωτική ενότητα με τον άλλο, και η μετατροπή του σε μέσο απόλαυσης προσωρινής ηδονής, αυτό χαρακτηρίζεται πορνεία από την Εκκλησία. Ακριβώς δηλαδή αυτό που συμβαίνει σήμερα στο μυαλό και την ψυχή κάθε έφηβου. Οι έφηβοι δεν είναι ανήθικοι (αντίθετα, αναζητούν την ηθική, αλλά δεν ξέρουν πώς), είναι θύματα μιας πονηρής προπαγάνδας. Οι ελάχιστοι που αντιστέκονται, συνήθως υφίστανται ψυχολογικό πόλεμο (100% ρατσιστικό) ως «καθυστερημένοι» και συντηρητικοί, δηλ. θεωρούνται περίπου πνευματικά ανάπηροι ή συκοφαντούνται ως υποκριτές, ιδίως αν προστατεύουν την – ψυχική και σωματική – αγνότητά τους επειδή είναι πιστοί χριστιανοί.
Η πορνεία (μια δίψα για σεξουαλική ηδονή) εμποδίζει τον άνθρωπο να ερωτευτεί πραγματικά και μερικές φορές αυτή είναι που τον κάνει στ’ αλήθεια συναισθηματικά ανάπηρο και φοβισμένο. Εξηγώ: όταν βλέπω μια ημίγυμνη τηλεπαρουσιάστρια ή τραγουδίστρια (pop ή rock star) ήbar-woman, τι βλέπω στ’ αλήθεια; Ένα κομμάτι σάρκα για κατασπάραγμα. Ή, αντίθετα (αν είμαι ηθικιστής), ένα πλάσμα άξιο για περιφρόνηση. Όχι ένα συνάνθρωπο, μια αδελφή μου, που σίγουρα έχει χαρές, λύπες, ανάγκες (όχι σεξουαλικές), πληγές, φόβους κ.τ.λ. Όχι κάποιον που με συγκινεί να του μιλήσω, να τον αγαπήσω και τελικά να τον βοηθήσω. Όταν όμως αυτή η ματιά προς τον άλλο γίνεται εθισμός (που ήδη έχει γίνει), η αγάπη εξορίζεται από τη ζωή μας. Και ήδη έχει εξοριστεί. Δε βρίσκουμε λόγο πια ν’ αγαπήσουμε τον πλησίον. Μήπως κάνω λάθος;
Αυτή η απουσία της αγάπης είναι η κόλαση. Η ανιδιοτελής αγάπη και συγχώρηση (άλλη μια λέξη που προκαλεί φρίκη στο μπερδεμένο και πελαγωμένο άνθρωπο του σήμερα) φέρνει την αληθινή και μόνιμη χαρά και είναι ο παράδεισος. Βέβαια, ο Χριστός και οι άγιοί μας είπαν πως η κόλαση και ο παράδεισος συνεχίζονται στην αιωνιότητα, σε βαθμό ασύλληπτο από κάθε φαντασία. Είπαν επίσης πως συνδέονται άμεσα με την αγάπη μας στο Θεό, δηλ. την ανταπόκρισή μας στην αγάπη που έχει έτσι κι αλλιώς ο Θεός για μας. Αυτό το θέμα (η αγάπη στο Θεό) είναι άλλος ένας στόχος, που τον πυροβολούν κάθε στιγμή εκείνοι που ελέγχουν τη ζωή μας και κατευθύνουν τη σκέψη μας. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν χωρίς ν’ ακούσουν τίποτα για την αγάπη του Θεού ή για την αγάπη προς το Θεό – εκτός αν είναι ο απρόσωπος «θεός» του βουδισμού ή του ινδουισμού, δηλ. ένα «κομμάτι του εαυτού μας», ένα εγωιστικό είδωλο, που αυτό, μάλιστα, προωθείται με όλα τα μέσα, μαζί με τη γιόγκα και την αστρολογία… Άλλο θέμα αυτό όμως.
Κάποιος ξένος καλλιτέχνης είπε σε μια συνέντευξη: «Αγαπάω πολύ τις γυναίκες. Όλη μου τη ζωή κολυμπάω σε γυναικείους κόλπους». Έχω να του πω ταπεινά ότι στην πραγματικότητα δεν αγαπάει, παρά μόνο τον εαυτό του και μάλιστα ένα συγκεκριμένο σημείο του εαυτού του. Φυσικά, δε θέλω να τον κατακρίνω. Αλλά πρέπει να πω πως έχει πάρει λάθος δρόμο, το δρόμο που προωθείται πλέον από όλα τα μέσα.
Δε θα μπω στο θέμα, κατά πόσον η «σεξουαλική επανάσταση» της δεκαετίας του 1950 διαμόρφωσε τους σημερινούς γονείς, που γέννησαν τους σημερινούς έφηβους. Θυμηθείτε τις κωμωδίες της δεκαετίας του 1980: ταινίες για εφηβικό κοινό, όπου όλα τα «αστεία» ήταν σεξουαλικά. Δυο γενιές μετά το 1950 μεγαλώνουμε τους έφηβους που στρέφονται – όπως είπα – γύρω από δύο άξονες: το σεξ και το θάνατο.

Θα κλείσω με τρεις χριστιανικές αναφορές, που ίσως μας εκπλήξουν.

Α) Ο Χριστός – που αναμφίβολα ήταν ανοιχτόμυαλος, σοφός και γεμάτος αγάπη για όλους – την πορνεία τη θεωρούσε αμαρτία. Γι’ αυτό, όταν η πόρνη έπεσε στα πόδια Του ζητώντας συγχώρεση, είπε: «Συγχωρούνται οι αμαρτίες της οι πολλές, γιατί αγάπησε πολύ» (κατά Λουκάν 7, 47). Αν δε θεωρούσε αμαρτία την πορνεία, δε θα χρειαζόταν να τη συγχωρήσει.
Β) Η αγία Μαρία η Αιγυπτία ήταν διάσημη πόρνη της Αλεξάνδρειας. Όμως δεν πληρωνόταν για τις υπηρεσίες της – ήταν απλά μια γυναίκα θηρευτής ανδρών, δηλ. αυτό, για το οποίο αναθρέφονται τα κορίτσια μας (συγγνώμη, να πω κάτι: τα σύγχρονα κορίτσια αναθρέφονται από την κοινωνία για να γίνουν:  α) κυνηγοί ανδρών και  β) καριερίστριες, επαγγελματίες, γιάπισσες, δηλ. αντίγραφα ανδρών – κανείς δεν τους μιλάει για αγάπη, ούτε για μητρότητα ή για συζυγική πίστη. Τ’ αγόρια αναθρέφονται με αντίστοιχους στόχους).

Η αγ. Μαρία είχε ξεκινήσει αυτή την αναζήτηση, με ακόρεστη σεξουαλική δίψα, από 12 ετών. Κάποτε, νέα και όμορφη, ταξίδεψε στα Ιεροσόλυμα. Στο ταξίδι συνέχισε τη σεξουαλική της δράση. Όταν όμως πήγε να προσκυνήσει στον Άγιο Τάφο, μια αόρατη δύναμη αναπάντεχα δεν την άφηνε να μπει μέσα. Τότε έκλαψε και υποσχέθηκε στην Παναγία (που είχε το όνομά της, Μαρία) αλλαγή ζωής!
Κατόπιν μπήκε στον Άγιο Τάφο χωρίς εμπόδια. Και αντί να γυρίσει στην Αίγυπτο, έφυγε για την έρημο του Ιορδάνη και ασκήτεψε υπό συνθήκες υπεράνθρωπες περίπου 50 χρόνια. Έζησε σε σκληρές συνθήκες, αλλά η μετάνοια έφερε τη χαρά της παρουσίας του Θεού στη ζωή της. Έφτασε σε τέτοιο ύψος αγιότητας, ώστε όταν πήγε να συναντήσει τον άγιο Ζωσιμά (στον οποίο ο Θεός είχε αποκαλύψει την ύπαρξή της και αυτός έγραψε και τη βιογραφία της), άνοιξε με μια κίνηση τα νερά του Ιορδάνη και πέρασε απέναντι με τα πόδια. Και όταν πέθανε, ήρθε κι έσκαψε τον τάφο της, μπροστά στα μάτια του αγ. Ζωσιμά, ένα λιοντάρι (υπήρχαν λιοντάρια εκεί μέχρι το Μεσαίωνα). Αυτό είναι ένα άλλο πρότυπο ζωής, κορίτσια. Και υπάρχουν πάρα πολλές μεγάλες αγίες της Ορθοδοξίας (και ασκήτριες και μητέρες, ακόμα και βασίλισσες και ιεραπόστολοι και μεγαλομάρτυρες, αλλά και γιατρίνες, όπως η αγία Ερμιόνη, κ.τ.λ.), για τις οποίες δε θα σας μιλήσουν ποτέ τα περιοδικά lifestyle ή οι σχολές modeling. Δεν τους συμφέρει.
Γ) Υπάρχουν άγιοι, που πήγαιναν σε πορνεία, πλήρωναν τις πόρνες και, αντί για σεξ, τους μιλούσαν και τις έπειθαν ν’ αλλάξουν ζωή. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που πραγματικά αγάπησαν τις πόρνες. Είναι ένα άλλο πρότυπο ζωής, αγόρια. Δεν τις έβλεπαν ως κρέας, αλλά ως ανθρώπους. Εσείς, όταν τις έχετε δίπλα σας, τι βλέπετε;

Δ) Το 1972, στο πολύνεκρο μαθητικό ατύχημα της Γεωργιούπολης, είχε μεταφερθεί θαυματουργικά από την Ακουμιανή Γιαλιά ο άγιος Γέροντας Γεννάδιος (†1983). Κατόπιν είπε πως είδε τις ψυχές των νεκρών κοριτσιών ν’ ανεβαίνουν στον ουρανό κρατώντας στεφάνια και πως όλες σώθηκαν (στην αιωνιότητα) λόγω της παρθενίας τους. Δεν έχω να προσθέσω κανένα σχόλιο σ’ αυτό. Ο νοών νοείτω (όποιος δε γνωρίζει το Γέροντα Γεννάδιο, ας πάρει το βιβλίο του καθηγητή Στυλ. Παπαδογιαννάκη «Γεννάδιος και Ιωακείμ», να τον γνωρίσει).

Δευτέρα, Μαΐου 27, 2013

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΜΕ ΤΟ SEX; ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ;

π.Βαρνάβας Γιάγκου - Η Χαρά του Έρωτα - Νέο Αρχονταρίκι

Ο πατήρ Βαρνάβας Γάγκου, υπεύθυνος νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης συζητάει με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο με θέμα την χαρά του έρωτα, τους νέους και το σεξ. Εκπομπή Νέο Αρχονταρίκι - 26 Μαϊου 2013 Παράλληλα στην εκπομπή ακούγονται οι απόψεις νέων ανθρώπων για τον έρωτα και το σεξ.

Τετάρτη, Απριλίου 17, 2013

Η μνήμη...πονάει "όπου κι αν την αγγίξεις"



Επιστολή σ’ έναν σύγχρονο νέο
  
          «...Η Ελευθερία. Ο κάθε άνθρωπος δεν μπορεί παρά ν’ αρχίζει από εκεί. Και η ελευθερία είναι μια μνήμη που κάθε γενιά πληρώνει το τίμημά της. Η δική μου γενιά πλήρωσε το τίμημα την ώρα της Κατοχής. Η δική σου ποιο τίμημα πλήρωσε; Το μόνο για το οποίο μπορεί να υπερηφανεύεσαι, είναι ότι παραβίασες πόρτες ανοιχτές και οργίασες με την ανοχή που σου χάρισε η σαστισμένη από την εξέλιξη κοινωνία.
          Είσαι ένας ήρωας της εποχής άνευ εμποδίων. Θυμάσαι τι δήλωνες;
          Αμφισβήτηση, εξέγερση, σπάσιμο της εξάρτησης, γκρέμισμα των φραγμών, κατάργηση των απαγορεύσεων, εκπλήρωση των επιθυμιών.
          Και τι απέδειξες απ’ όλα αυτά στην πράξη; Ότι εξασφάλιζες με το αζημίωτο την ατομική σου καλοπέραση που τη συγχέεις με την γυμνή κόψη του φρικτού μυστηρίου της ελευθερίας.
          Είσαι όμως πιο «αστός» από εκείνους που κατηγορείς, όταν διεκδικείς με το ζύγι κάτι πιο πολύτιμο από την ατομική ευδαιμονία. Γιατί αυτό που ζητείς έξω σου, την ελευθερία, δεν την έχεις μέσα σου. Δεν σου μιλούν ποτέ για την «κόψη την τρομερή», ώστε να νοιώθεις τη νόημα των παρακάτω στίχων:
          Χωρίς κανένα κάγκελο και δίχως
          απεραντοσύνη
          χωρίς αιωνιότητα
          δίχως τ’ αντίθετο της
          αγέννητη και ξένη προς τον θάνατο
          λάμπει στα φυλλοκάρδια η ελευθερία. (Ν. Καρούζος)
          Έμαθες να λατρεύεις το ΕΣΥ σου. Η ελευθερία όμως ζει με το βαρύ ΕΣΥ που σηκώνεις μέσα σου.
          Αυτό το ΕΣΥ οι παλιοί δάσκαλοι και ήξεραν και μπορούσαν να το διδάξουν. Μας είχαν συστήσει σε κάποια πρόσωπα, για να μας χτίσουν το ΕΣΥ μας. Μας γνώρισαν για δάσκαλο της αρετής τον ξυπόλητο ρακένδυτο, τον έφηβο γέροντα, τον χασομέρη της διαλεκτικής, τον Σωκράτη, ο οποίος εισηγήθηκε τον πολιτισμό. Κι ακόμη μας έλεγαν ότι Άνθρωπος θα πει μια πληγή από λόγχη, δύο καρφιά στις παλάμες, ένας Γολγοθάς στο πνεύμα και στο κορμί, ένας σταυρός που λάμπει στην καρδιά σαν μαρτύριο και μαρτυρία Αγάπης.
          Μας γνώρισαν Αυτόν που είναι η μόνη αγάπη, η εξόριστη, η κυνηγημένη στους δρόμους, η λιθοβολημένη, που κυκλοφορεί μέσα στις αρτηρίες  μας , μέσα στο αίμα μας, που τελετουργεί τα πάθη μας και την ανάστασή μας: τον Χριστό.
          Αυτά τα υποδείγματα έδινε εκείνο το σχέδιο για να πλάσει εκείνο το ΕΣΥ.
          Πες μου, τώρα που βγαίνεις στον κόσμο μεσ’ από την ανατιναγμένη παιδεία, ποιο πρότυπο έχεις βάλεις στην θέση αυτού του σχεδίου που ρήμαξες; Έχεις;

Πηγή: Τάσος Λιγνάδης, «Καταρρέω» (Καθημερινή, 4-11-1984)   

Πέμπτη, Μαρτίου 28, 2013

Γιατί δέν ἐκκλησιάζονται οἱ νέοι;



 



"Οἱ νέοι εἶναι ἀνήθικοι", "οἱ νέοι εἶναι γεμάτοι πάθη", "οἱ νέοι εἶναι ἀνυπάκουοι", "οἱ νέοι δέν ἔχουν φόβο Θεοῦ…" Ἔχω ἀκούσει πολλές φορές αὐτές τίς ἠθικιστικές διαπιστώσεις. Ἡ ἐρώτησή μου εἶναι: εἶχαν οἱ νέοι τίς ἀπαραίτητες συνθῆκες γιά νά ἐννοήσουν τή Χριστιανική ζωή ἤ ὄχι; Θά ρωτήσει κάποιος: "Τί, οἱ νέοι εἶναι προορισμένοι νά χαθοῦν;"

Καί βέβαια ὄχι δέν εἶπα αὐτό, κανένας δέν εἶναι προορισμένος οὔτε γιά τό καλό, οὔτε γιά τό κακό. Τό πρόβλημα εἶναι ὅτι οἱ νέοι δὲν ἀπορρίπτουν τήν πίστη στό Χριστό ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία διά τῆς φωνῆς τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἀλλά ἀπορρίπτουν ἕνα ὑποκατάστατο πίστεως τό ὁποῖο δέν τούς πείθει. Γιατί ἕνας νέος ποὺ ἔχει μεγαλώσει σέ μία πραγματικά Χριστιανική οἰκογένεια συμπεριφέρεται ἀλλιώτικα ἀπό ἕναν ποὺ μεγάλωσε σέ μία οἰκογένεια μέ ἀπίστους γονεῖς ἤ ἀπό ἕναν τοῦ ὁποίου οἱ γονεῖς πιστεύουν μέν στό Θεό ἀλλά δέν πηγαίνουν στή Ἐκκλησία;

Γιά πολλά μποροῦμε νά ἐπιπλήξουμε τούς νέους. Ἀλλά καί οἱ νέοι ἐμᾶς τούς μεγάλους. Θά τολμήσω νά δώσω τό λόγο στή νέα γενιά καί πιό συγκεκριμένα σ’ αὐτούς πού βρίσκονται μακριά ἀπό τήν ἐκκλησία:

«Ναί ἡ γενιά μας εἶναι ρέμπελη. Καί πῶς θά μποροῦσε νά εἶναι ἀλλιῶς; Ποιός μᾶς ἔμαθε κάτι ἄλλο; Ὑπάρχει τόσο ψέμα γύρω μας, τόση κακία στόν κόσμο τῶν μεγάλων. Διαμαρτυρόμαστε. Ἀλλά εἶναι ὁ μόνος τρόπος νά δείξουμε τήν περιφρόνησή μας σέ μία κοινωνία ἡ ὁποία ἀρχίζει νά μοιάζει μέ ἕνα πτῶμα. Ὅλοι μιλᾶνε γιά τήν ἀξία τῆς τιμιότητας ἀλλά ὅλοι κλέβουν. Ὅλοι ἐπαινοῦν τήν ἀλήθεια, ἀλλά ψεύδονται. Τί εἴδαμε στίς οἰκογένειές μας; Διαφωνίες μεταξύ γονέων καί καβγάδες. Τί διαπαιδαγώγηση λάβαμε; Μόνο συμβουλές νά εἴμαστε ἥσυχοι, ἀπειλές καί ξύλο γιά νά εἴμαστε ὑπάκουοι.

Καί γιατί εἴμαστε μακριά ἀπό τό Θεό; Ποιός μᾶς βοήθησε νά εἴμαστε κοντά του; Οἱ γονεῖς μας δέν πατοῦν στήν ἐκκλησία οὔτε τά Χριστούγεννα ἴσως μόνο τό Πάσχα στίς βαπτίσεις, τούς γάμους καί τίς κηδεῖες. Καί στίς Ἐκκλησίες ….τί βλέπουμε; Χριστιανοί οἱ ὁποῖοι εἶναι καλοί στό νά ἠθικολογοῦν ἄν μᾶς δοῦν στήν ἐκκλησία ντυμένους παράξενα καί ἔχουν τόση κακία ὅταν μᾶς διώχνουν πού οὔτε γυρίζουμε νά κοιτάξουμε πίσω. Ὑπάρχει τόση ὑποκρισία στούς Χριστιανούς. Ἔχουμε συγγενεῖς οἱ ὁποῖοι δέ λείπουν ποτέ ἀπό τήν ἐκκλησία. Ἀλλά ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα νά μοιραστεῖ ἡ κληρονομιά ξεχνοῦν καί τήν πίστη καί τήν κατανόηση. Ἐνῶ ὅταν γίνεται λόγος νά φροντίζουν κάποιο παππού, ὅλοι ἀποφεύγουν ἐπειδή ἔχουν τά προβλήματά τους. Αὐτή εἶναι πίστη;

Ἐνῶ καί γιά τούς παπάδες ἀκούγονται τόσα.

Ναί δέν πηγαίνουμε στήν ἐκκλησία. Ὄχι γιατί δέν πιστεύουμε στό Θεό, ὄχι ἐπειδή δέν ἔχουμε ἀνάγκη τήν ἀγάπη Του. Ἔχουμε τόση ἀνάγκη γιά Κάποιον ὁ Ὁποῖος θά μᾶς ἀγαπήσει πραγματικά, σ’ ἕναν τόσο βρώμικο κόσμο. Ἀλλά μπορεῖ νά μᾶς βοηθήσει ἡ Ἐκκλησία νά γνωρίσουμε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ; Δέν τό πιστεύουμε αὐτό. Δέν ἔχουμε λόγους νά τό πιστεύουμε. Γι’ αὐτό καί μένουμε στή ζωή μας, μέ τά προβλήματά μας, μέ τή μοναξιά μας. Ἄν ὁ Θεός δέ μᾶς ψάχνει ἐμεῖς δέν ξέρουμε νά βγοῦμε σέ ἀναζήτησή Του. Ἀφῆστε μας ἥσυχους…»

Δέ θυμᾶμαι ὅλα ὅσα μοῦ εἶπε. Ἀλλά ἀκούγοντάς τον, ξεροκατάπινα. Δέν μπορῶ ν’ ἀμφισβητήσω τό γεγονός ὅτι μερικά ἀπ’ αὐτά ἦταν πολύ ρεαλιστικά. Δέ θά ἀναπαράγω ἐδῶ τήν ἀπάντηση πού ἔδωσα στό νέο, μόνο θ’ ἀναλύσω τό δίκαιο τῶν μομφῶν του.

Μία πρώτη παρατήρηση ἔγκειται στό ὅτι θά ἦταν ἄριστο πολλοί νέοι νά βρίσκονται ἐν ἀναμονῆ τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ παραπάνω νέος. Δυστυχῶς πολλοί νέοι εἶναι τόσο παγιδευμένοι στά καθημερινά τους προβλήματα, ὥστε ἔχουν ξεχάσει τελείως τό Θεό, τοῦ ὁποίου ἡ παρουσία μᾶλλον τούς ἐνοχλεῖ.

Δηλαδή "καλύτερα νά μέμφεσαι τήν Ἐκκλησία, παρά νά κοιτᾶς τή ζωή σου;

Ὄχι, δέν τίθεται ἔτσι τό πρόβλημα. Δέν εἶναι καλό νά μέμφεσαι μόνο καί μόνο γιά νά δικαιολογεῖς τήν ἀπομάκρυνσή σου ἀπό τό Θεό. Ἀλλά στό δρόμο πρός τό Θεό, πολλοί περνοῦν μία φάση γεμάτη ἐνδοιασμούς, ἐρωτήματα καί ἀμφισβητήσεις. Ἀλλά ἐάν στή βάση ὅλων αὐτῶν τῶν ἀμφισβητήσεων βρίσκεται ἡ δίψα γιά τό Θεό, τότε δέν εἶναι κακό.

Ὁ π. Σεραφείμ Ρόουζ, χωρίς νά θέλει νά δικαιολογήσει τήν ἁμαρτία, ἔλεγε ὅτι πρίν ἀπό τή μεταστροφή του ἔπινε μέχρι πού μεθοῦσε καί τό ἔκανε ἐπειδή αἰσθανόταν τήν ἔλλειψη τοῦ Θεοῦ. Μέ τό ποτό προσπαθοῦσε νά καταπραΰνει τόν πόνο πού τοῦ προκαλοῦσε ἡ ἔλλειψη τοῦ Θεοῦ (πολλούς ὅμως ἡ προσπάθεια νά καταπραΰνουν τή δίψα τους γιά τό Θεό ἱκανοποιώντας τά πάθη τους, τούς ὁδήγησε στήν κόλαση γι’ αὐτό δέν πρέπει νά γενικεύουμε τίς ἐξαιρέσεις). Νά μιλήσουμε λίγο γιά τούς λόγους πού ἀκούσαμε πιό πάνω. Πιστεύω ὅτι μποροῦν νά συνοψιστοῦν στ’ ἀκόλουθα. Στό ὅτι οἱ νέοι δέ λαμβάνουν μία εἰδική κατήχηση, στό ὅτι δέν βρῆκαν στίς οἰκογένειές τους ζωντανά παραδείγματα πίστεως καί στό ὅτι σκανδαλίζονται ἀπ’ αὐτά πού βλέπουν ἀπό κάποιους Χριστιανούς Θεολόγους καί κάποιους Ἱερεῖς.

Δέν πιστεύω ὅτι θά ἦταν εὔκολο σέ κάποιον ν’ ἀπορρίψει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀφοῦ τή γνωρίσει. Οἱ νέοι τήν ἀπορρίπτουν χωρίς νά ξέρουν τί ἀπορρίπτουν. Βλέπουν τόν Θεό σάν ἕνα εἴδωλο τό ὁποῖο τό λατρεύουν ἀσυνείδητα κάποιοι ὑποκριτές Χριστιανοί, κάποιοι τυπολάτρες Χριστιανοί ἤ κάποιοι Χριστιανοί πού ἀγαποῦν τήν ἁμαρτία πιό πολύ ἀπό τήν σωτηρία. Τούς νέους δέν τούς βοήθησαν καί οὔτε τούς βοηθάει κανείς νά καταλάβουν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὡς καί τή σταύρωση τοῦ Χριστοῦ τήν καταλαβαίνουν ὡς μία ἐμπορική συναλλαγή ὡς ξεχρέωμα γιά τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων, σάν μία ρύθμιση τῶν λογαριασμῶν τοῦ Οὐρανίου Πατέρα μέ τήν ἀνθρωπότητα. Δέν τήν καταλαβαίνουν ὡς μία πράξη ἀγάπης. Καί σέ τί ἀλλάζει ἡ κατήχηση τῶν νέων ἀπό τήν κατήχηση τῶν μεγαλυτέρων; Δέν καλοῦνται στή σωτηρία καί οἱ μέν καί οἱ δέ; Μόνο πού στούς νέους ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη νά τούς μιλήσει κάποιος σέ μία πιό προσιτή γλώσσα. Οἱ νέοι εἶναι ἀλλεργικοί στόν "ξύλινο λόγο").

Ὡστόσο γιατί γιά ἑκατοντάδες χρόνια δέ γράφτηκαν παρά λίγα κείμενα ἀπευθυνόμενα στούς νέους; Μία πιθανή ἀπάντηση εἶναι ὅτι γιά πολλούς αἰῶνες οἱ νέοι λάμβαναν Χριστιανική μόρφωση στήν οἰκογένεια. Τίς πιό πολλές ἀπαντήσεις τίς λάμβαναν ἀπό τούς γονεῖς τους ἤ καί ἀπό τούς ἱερεῖς ἄν ὄχι πάντα τίς πιό πολλές φορές.

Ὅσο γιά τούς ἁμαρτωλούς ἱερεῖς γίνεται μεγάλος ντόρος ἐνῶ γιά τούς ἱερεῖς μέ ἁγία ζωή δέν γίνεται σχεδόν καθόλου λόγος. Ναί ὑπάρχουν ἱερεῖς οἱ ὁποῖοι εἶναι ἄξιοι διάδοχοι τῶν ἁγίων πατέρων. Οὔτε τά Μ.Μ.Ε. θέλουν ν’ ἀκοῦν γι’ αὐτούς. Οὔτε ὅσοι ζοῦν στήν ἁμαρτία. Ἐπειδή τούς θεωροῦν ἐξτρεμιστές. Κάτι τό ὁποῖο εἶναι ἐπειδή εἶναι μαθητές τοῦ Χριστοῦ, Ἐκείνου ὁ Ὁποῖος γύρισε τόν κόσμο "ἀνάποδα" ἤ καλύτερα Ἐκείνου ὁ Ὁποῖος προσπάθησε νά ἐπαναφέρει στή φυσική του θέση ἕναν ‘ἀναποδογυρισμένο κόσμο’

Λαμβάνοντας λοιπόν ὑπόψη μας ὅλη αὐτή τήν ἀποστασία ποὺ ὑπάρχει γύρω μας, ἔχουν οἱ νέοι κάποιαν ἐλπίδα νά ζήσουν μία ἐνάρετη ζωή; Μπορεῖ κάποιος ν’ ἀντέξει τίς παγίδες τοῦ διαβόλου;

Παραδόξως ναί. Ἐπειδή ὅσο ποικιλόμορφες καί νά εἶναι οἱ παγίδες τοῦ διαβόλου, ὅσο ἀδύναμοι καί νά εἶναι οἱ Χριστιανοί, ὅσο καί ὑποκριτές νά εἶναι αὐτοί πού σπεύδουν νά διώξουν τούς νέους ἀπό τήν ἐκκλησία ἄν ἔρθουν σ’ αὐτήν ντυμένοι παράξενα, μέ τζίν σκισμένα, ὁ Θεός βρίσκει ἕναν τρόπο νά φθάσει στίς ψυχές τῶν νέων. Δύσκολα εἶναι ἀλήθεια, ἀλλά τά καταφέρνει. Ὅταν οἱ ἄνθρωποι θά εἶναι τόσο διεστραμμένοι ὥστε θ’ ἀπορρίπτουν τελείως τό Θεό, θά ἔχει ἔρθει τό τέλος. Ἀλλά μέχρι τότε ἔχουμε καιρό.

Ὁπωσδήποτε ἡ Χριστιανική ζωή ποτέ δέν ἦταν εὔκολη. Καί δέν ἀναφέρομαι μόνο στόν καιρό τῶν διωγμῶν ἀλλά καί στίς εἰρηνικές περιόδους. Ναί ὁ διάβολος ποτέ δέν σταματᾶ. Πάντοτε ἀνεξάρτητα ἀπό τίς συνθῆκες προσπαθεῖ νά πιάσει τούς Χριστιανούς στά νύχια του. Παρ’ ὅλες τίς προσπάθειές του ὅμως ὑπάρχουν ἱερεῖς μέ ἅγια ζωή, μοναχοί πολύ ἀσκητικοί καί Χριστιανικές οἰκογένειες πού λάμπουν μές στό σκοτάδι τοῦ κόσμου. Στήν Ἁγία Γραφή λέγει: «οὗ δέ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ Χάρις» (Ρωμ. 5,20). Αὐτό εἶναι φυσικό, ἀλλιῶς οἱ ἄνθρωποι δέ θ’ ἄντεχαν σέ τόσο μεγάλους πειρασμούς. Ὅσο μεγάλοι ὅμως κι ἄν εἶναι οἱ πειρασμοί οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νά τά καταφέρουν. Ὁ Θεός πάντοτε τούς δίνει δύναμη. Ὅπως ἔδινε δύναμη στούς μάρτυρες γιά ν’ ἀντέξουν τά φρικτά μαρτύρια. Ναί, δύσκολα οἱ νέοι ἔρχονται στήν Ἐκκλησία. Ἀλλά ὁ Χριστός τούς καλεῖ ὅλο καί πιό δυνατά. Βλέπει τά προβλήματά τους, τίς πτώσεις τους καί ἁπλώνει τό χέρι Του δυνατά γιά νά τούς σηκώσει.

Γιατί δέν ἔρχονται οἱ νέοι στήν Ἐκκλησία; Ἴσως ἐπειδή δέν ἀκοῦν τό μήνυμα τήν κλήση τῆς Ἐκκλησίας, ἴσως ἐπειδή αὐτοί πού φέρουν τό ὄνομα Χριστιανός δέν τούς βοηθοῦν νά ἀκούσουν.

Ἐξ’ ἄλλου στό βιβλίο "οἱ περιπέτειες ἑνός προσκυνητῆ", βλέπουμε τόν γέροντα νά προτρέπει ὅπως σέ κάθε ἐξομολόγηση, οἱ Χριστιανοί νά ἐξομολογοῦνται, ὅτι δέν δείχνουν ἀρκετή ἀγάπη πρός τόν πλησίον. Καί τό γεγονός ὅτι δέν καταβάλουμε προσπάθεια νά ἔρθουν πρός τόν Χριστό ὅσοι εἶναι μακριά Του (ὄχι βέβαια νά τό ἐπιβάλουμε στό στύλ τῆς Ἱερᾶς Ἐξέτασης, ἀλλά νά δώσουμε μία θυσιαστικὴ μαρτυρία) εἶναι ἀπόδειξη ὅτι δέν τούς ἀγαπᾶμε ἀρκετά. Τί ἀγάπη εἶναι αὐτή νά βλέπουμε τόν πλησίον μας νά ὁδεύει πρός τό γκρεμό καί ἐμεῖς νά σκεφτόμαστε τά προβλήματά μας;

Νέοι, νά ξέρετε ὅτι τόν Χριστό τόν πονάει τό γεγονός ὅτι λίγοι ἱερωμένοι καί λίγοι πιστοί νοιάζονται θυσιαστικά νά σᾶς πάρουν ἀπό τό χέρι καί νά σᾶς φέρουν στήν Ἐκκλησία… Ἀλλά νά ξέρετε ὅτι ὁ Χριστός χαίρεται κάθε φορὰ πού ἕνας ἀπό ἐσᾶς ξεκινάει πρός τήν ὁδό τῆς σωτηρίας. Ἀκόμα κι ἄν νομίζετε ὅτι ὁ Χριστός σᾶς ξέχασε, Ἐκεῖνος περιμένει νά βρεῖ ἔστω καί μία χαραμάδα γιά νά μπεῖ στίς ψυχές σας.

Κυριακή, Φεβρουαρίου 10, 2013

Ηρακλής Ρεράκης, Ο ρόλος της Εκκλησίας στον απεγκλωβισμό των νέων από τον πνευματικό λήθαργο



Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΛΗΘΑΡΓΟ*
Ἡρακλῆ Ρεράκη, Καθηγητοῦ Παιδαγωγικῆς της Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.
 Βασικὲς σκέψεις ποὺ πρέπει νὰ κάνει κανείς, ὅταν μιλάει γιὰ τὸ ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στὸν ἀπεγκλωβισμὸ τῶν σύγχρονων νέων ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ἀκινησία, εἶναι, ἀφενός νὰ λάβει ὑπ’ ὄψιν τὶς θέσεις καὶ τὶς προσδοκίες ποὺ ἔχουν οἱ σημερινοὶ νέοι ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἀφετέρου τὶς ἀντίρροπες δυνάμεις τῆς ἐκκοσμικεύσεως, τὰ ἡλικιακὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν, τὴν πληροφόρηση καὶ ἐπίδραση ποὺ ὑφίστανται τόσο ἀπὸ τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης ὅσο καὶ ἀπὸ τὸ χῶρο τοῦ Διαδικτύου.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ χρειάζεται νὰ ἀναλογισθοῦν ὅλοι ὅσοι εὐθύνονται γιὰ τὴν ἀγωγὴ τῶν νέων, ἂν προσφέρουν τὴν ἀπαραίτητη ἀγωγή, πληροφόρηση, ἐπίδραση ποὺ ἀπαιτεῖται, προκειμένου οἱ μὴ ὥριμοι ἀκόμη νέοι νὰ ἐξοπλίζονται μὲ τὶς πνευματικὲς ἀντιστάσεις ποὺ θὰ τοὺς βοηθοῦν ὄχι μόνο νὰ ἀμύνονται, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀνακαινίζονται πνευματικά. …
Ἂν αὐτὸ ποὺ λέμε «Ἐκκλησία» δὲν εἶναι μόνον ἡ Διοίκησή της, ἀλλὰ ὅλα τὰ μέλη της, τότε στὸ ἔργο τῆς πνευματικῆς ἀνατροφοδότησης καὶ ἀνακαίνισης τῶν νέων σήμερα εἶναι ἀνάγκη νὰ συμμετέχουν ὅλα τὰ μέλη μὲ τὸ σωστὸ τρόπο, ἀφοῦ ἡ ἀγωγὴ τῶν νέων ἀφορᾶ τόσο στὴν προσωπική τους ὁλοκλήρωση ὅσο καὶ στὸ μέλλον τῆς κοινωνίας καὶ τῆς πατρίδας.
Ἡ χριστιανικὴ κοινότητα λειτουργεῖ ὡς κοινωνία ἀνθρώπων ἀσκουμένων στὶς πνευματικὲς καὶ εὐαγγελικὲς ἀρετές. Οἱ ἀρετὲς αὐτὲς ἀποτελοῦν τὸν τρόπο ζωῆς ποὺ διατηροῦν τὸν βαπτισμένο χριστιανὸ ζωντανὸ καὶ ὄχι τυπικὸ μέλος τοῦ πνευματικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ τρόπος ποὺ μαθαίνουν οἱ νέοι νὰ σέβονται τοὺς ἄλλους καὶ νὰ βιώνουν  τὶς χριστιανικὲς ἀρετὲς ἔχει μεγάλη σημασία. Εἶναι ἀνάγκη, ὅμως, νὰ μαθαίνουν, κυρίως μέσῳ προτύπων, ὅτι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν πραγματοποιεῖται, διότι ἔτσι ἐκφράζει κανεὶς τὴν ἀγάπη του πρὸς τὸν  Θεό. Οἱ κανόνες, δηλαδὴ τῆς Ἐκκλησίας δὲν πρέπει νὰ προσλαμβάνονται ἀπὸ τὰ παιδιὰ ὡς νομικὲς ἀρχὲς ποὺ ἐπιβάλλουν καὶ ὑποχρεώνουν τὴν τήρησή τους, ἀλλὰ ὡς ρυθμιστὲς  τῆς ζωῆς τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας ποὺ καθορίζουν τὸ ἦθος καὶ τὰ ὅρια τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας.
Ἡ μαθητεία, ἡ ἄσκηση  καὶ ἡ ὑπακοὴ στὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ δὲν καταστρατηγοῦν τὴν ἐλευθερία τῆς βούλησης, ἀλλὰ συμβάλλουν στὴν δυνατότητα ἐλέγχου τοῦ ἰδίου θελήματος καὶ τοῦ ἐγωκεντρικοῦ φρονήματος. Ἔτσι τὰ παιδιὰ μαθαίνουν νὰ κατανοοῦν καὶ νὰ βιώνουν τὴν ὑπακοὴ στὶς θεῖες ἐντολές, ὡς μέσον ἰσχυροποίησης τῆς ἐλευθερίας τους, ἀφοῦ μὲ τὴν ἐλεύθερη τήρησή τους ὁ ἄνθρωπος ἀφενὸς καθαρίζεται ἀπὸ τὰ πάθη ποὺ τὴ δεσμεύουν καὶ ἀφετέρου ἀρχίζει νὰ ἀνέρχεται πρὸς τὶς πνευματικὲς ἀναβάσεις ποὺ ὁδηγοῦν στὴ χαρισματικὴ μετοχὴ στὶς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δηλαδὴ στὸ θεῖο φωτισμὸ καὶ τὴ θέωση.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ὅσοι νέοι δὲν ἔμαθαν ἀπὸ τὴν παιδική τους ἡλικία, μέσῳ τῆς οἰκογένειας, τοῦ σχολείου καὶ τῆς ἐνορίας τους, νὰ ζοῦν καὶ νὰ ἀσκοῦν τὴ χριστιανική τους πίστη ἐν ἐλευθερίᾳ, ἀλλὰ μὲ μέσα πίεσης, ἐπιβολῆς καὶ αὐταρχισμοῦ, εἶναι πολὺ πιθανὸ νὰ ἀντιδροῦν ἀρνητικὰ ἀργότερα, στὴν περίοδο τῆς ἐφηβείας, κατὰ τὴν ὁποία περνοῦν μία φάση πνευματικῆς ἀμφισβήτησης, ἐπανεξέτασης καὶ ἐπανακαθορισμοὺ ὅλων σχεδὸν τῶν ἀρχῶν, τῶν κανόνων καὶ τῶν ἀξιῶν.
 Ὅταν τὰ παιδιὰ δὲν ἀνατραφοῦν στὸ πλαίσιο τῆς χριστιανικῆς ἀγωγῆς ἀντιδροῦν στὸ τελικὸ στάδιο τῆς διαμορφώσεως τῆς προσωπικότητάς τους, δηλαδὴ λίγο πρὶν νὰ φθάσουν στὴν ὡρίμανση. Τὸ  ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἀντίδρασης μπορεῖ νὰ ἔχει προσωρινό, ἀλλὰ καὶ μόνιμο χαρακτήρα, ἀνάλογα, ἀφενὸς μὲ τὶς βάσεις καὶ τὶς ἐμπειρίες τῆς χριστιανικῆς πίστεως καὶ ζωῆς ποὺ εἶχαν βιώσει στὴν παιδική τους ἡλικία καὶ ἀφετέρου τῆς τωρινῆς ἀντιμετώπισης τῆς κρίσεως ποὺ διέρχονται, ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν σημαντικῶν «ἄλλων» τῆς ζωῆς τους.
            Πολὺ σχετικὸ ἀλλὰ καὶ βασικὸ ἐρώτημα, ἐπίσης, ποὺ εἶναι ἀνάγκη νὰ τίθεται σὲ σχέση μὲ τὴ βοήθεια τῆς «Ἐκκλησίας» πρὸς τοὺς νέους ἀπὸ  εἶναι τὸ ἑξῆς:
Τί χριστιανικὰ πρότυπα δίνουν στοὺς νέους μας σήμερα οἱ μεγάλοι εἴτε ὡς γονεῖς εἴτε ὡς ἀνάδοχοι εἴτε ὡς διδάσκαλοι εἴτε ὡς ἱερεῖς καὶ ἀρχιερεῖς, συνειδητοποιώντας ὅτι τὰ παιδιὰ εἶναι συνήθως ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός τους;
Γνωρίζουν ὅτι τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν συμπεριφορῶν μαθαίνεται ἀπὸ τὰ παιδιὰ ἀπὸ τὴ συμπεριφορὰ τῶν σημαντικῶν ἄλλων, ἀφοῦ ἡ ἐκμάθηση νέων συμπεριφορῶν καὶ τρόπων ζωῆς πραγματοποιεῖται στὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς εὔκολα, γρήγορα καὶ ὁλοκληρωμένα μὲ τὴν παρατήρηση προτύπων καὶ λιγότερο μὲ τὴ θεωρητικὴ καθοδήγηση;
Εἶναι ἀποδεδειγμένο ἄλλωστε ὅτι στὴν ἀνάπτυξη τῆς ἠθικῆς, κοινωνικῆς καὶ κατ’ ἀναλογία θρησκευτικῆς συμπεριφορᾶς τῶν νέων, ἰδιαίτερη ἐπίδραση ἀσκοῦν οἱ ἄνθρωποι τοῦ περιβάλλοντός τους. Τὰ παιδιά, ποὺ ἔχουν βιώσει στὸ στενό τους περιβάλλον μία σταθερὴ συμπεριφορὰ συνεποῦς πνευματικῆς ζωῆς στὸ πλαίσιο τῆς λειτουργικῆς καὶ μυστηριακῆς ζωῆς ἀλλὰ καὶ τῆς κοινωνικῆς προσφορᾶς, συμπεριφέρονται καὶ αὐτὰ κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο στὸ μέλλον.
Θεωρεῖται ἀναγκαῖο νὰ γνωρίζουν ἐπίσης οἱ μεγάλοι ποὺ ἐνδιαφέρονται ἔμπρακτα γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωὴ τῶν νέων ὅτι οἱ ἔφηβοι ζητοῦν, γενικά, νὰ ταυτιστοῦν μὲ πρόσωπα, ποὺ διακρίθηκαν ἢ διακρίνονται γιὰ τὴν ἁγιότητα ἢ τὴν ἀγωνιστικότητα καὶ τὸν ἡρωισμό τους, ποὺ ἀγάπησαν καὶ ἀγαπήθηκαν, ποὺ πρόσφεραν μὲ ἀνιδιοτέλεια καὶ θυσία ὁλόκληρή τη ζωή τους στοὺς ἄλλους, ἐπειδὴ βρίσκονται σὲ μία περίοδο ἐξιδανίκευσης τῶν πάντων. Μὲ τὴν κατάλληλη γιὰ τὴν ἡλικία τοὺς παρουσίαση, ἐπεξήγηση καὶ προβολὴ τέτοιων προσώπων ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους, δημιουργοῦνται οἱ κατάλληλες  καὶ γόνιμες συνθῆκες γιὰ τὴν πνευματικὴ κατάρτιση καὶ ἀνακαίνιση.
Στάσεις τῶν γονέων ἢ τῶν δασκάλων γιὰ θέματα καίρια καὶ πολὺ συχνὰ ἀδιαπραγμάτευτα, ὅπως εἶναι τὸ θρησκευτικό τους πιστεύω, οἱ ἀρχὲς καὶ οἱ πεποιθήσεις τους γιὰ τὰ μεγάλα καὶ σπουδαῖα νοήματα τῆς ζωῆς, αὐτὸ ποὺ ὀνομάζεται ἀξιακὸ σύστημα, γίνονται ἀντικείμενο ἄμεσης ταύτισης ἀπὸ τὰ παιδιά.
Μὲ βάση τὰ παραπάνω εἶναι ἀναγκαῖο, πρὶν ἀπὸ κάθε κριτικὴ ποὺ ἀσκεῖται πρὸς τοὺς νέους, νὰ μποροῦν οἱ μεγάλοι νὰ κάνουν αὐτοέλεγχο, νὰ τολμοῦν νὰ κοιτάζουν τοὺς νέους στὰ μάτια καὶ νὰ τοὺς λένε αὐτὸ ποὺ ἔλεγε ὁ Ἀπ. Παῦλος στοὺς μαθητές του: «Μιμηταί μου γίνεσθε»;
Σὲ κάθε περίπτωση οἱ νέοι εἶναι βαπτισμένα μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ Ἐκκλησία, ἐφόσον ἔχει κεφαλὴ τὸν ἐσταυρωμένο καὶ ἀναστημένο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ στόχο τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, δὲν μπορεῖ νὰ ἀμελεῖ γιὰ τὸν πνευματικό τους ἐπαναπατρισμό. Ἡ Ἐκκλησία ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ὡς μία κοινότητα ριζωμένη καὶ οἰκοδομούμενη στὴ ζῶσα καὶ ἐνεργὸ πίστη πρὸς Αὐτὸν καὶ διατηρουμένη ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ὡς ἕνα συλλογικὸ σῶμα ποὺ λαμβάνει τὴν πνευματική του συγκρότηση καὶ ἑνότητα ἄνωθεν. Ἡ ἀγάπη καὶ φροντίδα γιὰ τὴν κάλυψη ὅλων τῶν ἀναγκῶν καὶ κυρίως τῶν πνευματικῶν πρὸς ἀλλήλους θεωρεῖται ὡς ἕνα βασικὸ στοιχεῖο μαρτυρίας, φιλανθρωπίας καὶ βεβαιώσεως τοῦ γεγονότος ὅτι ἡ κοινότητα αὐτὴ ἀποτελεῖ τὸ ἐν καὶ ἀδιαίρετο σῶμα τοῦ Χριστοῦ μὲ ζωοποιὸ δύναμη τὴ δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἐὰν ὁρισμένα νέα μέλη τῆς Ἐκκλησίας βρίσκονται ἀπομακρυσμένα ἀπὸ τὴ ζῶσα ἐκκλησιαστικὴ κοινότητα καὶ στεροῦνται τῆς διὰ τῶν θείων μυστηρίων ζωοποιοῦ χάριτος καὶ ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διὰ τοῦ ὁποίου καὶ μόνον μπορεῖ τὸ κάθε μέλος νὰ ζωογονεῖται καὶ νὰ προκόβει «εἰς ἄνδρα τέλειον εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ», τότε εἶναι ἀνάγκη νὰ κοιτάξουν οἱ μεγάλοι τὸν ἑαυτὸ τοὺς πρῶτα, τὰ λάθη, τὶς ἀστοχίες, τὶς παραλείψεις, τὴ χριστιανική τους ἀσυνέπεια, τὰ πρότυπα ζωῆς ποὺ προσφέρουν. Ἡ εὐθύνη τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ πνευματικοῦ καταρτισμοῦ δὲν ἐπιτρέπει σὲ κανένα νὰ ἐφησυχάζει, ὅταν διαπιστώνεται καθημερινὰ πόσο ἀνάγκη ἔχουν οἱ νέοι ἀπὸ πνευματικὴ στήριξη, συμπαράσταση, κατανόηση καὶ ἐπίσκεψη γιὰ νὰ πάρουν δύναμη στὸν ἀγώνα ποὺ ἀπαιτεῖται νὰ ἐπανακαταρτισθοῦν, νὰ μετανοήσουν, νὰ ἐπιστρέψουν στὴν ποίμνη τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ μποῦν σὲ μία πορεία πνευματικῆς ἀναγεννήσεως καὶ ἀνατάσεως.
*ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Η΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2011 - Ρωμνιός

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 07, 2013

Φίλε αναρχικέ...!


Καταρχάς θέλω νά σοῦ ζητήσω συγγνώµη. Γιατί δέν ξέρω νά µιλάω ὅπως ἐσύ. 
Ἐγώ νιώθω ὅτι εἶµαι τοῦ συστήµατος, συµβιβασµένος καί συµβατός. 
Βολεµένος κάπως. Ἐσύ εἶσαι τό ἀντίθετο· ἀσύµβατος καί ἀσυµβίβαστος. 
Ἐλεύθερος ἀπό κλισέ καί συµπεριφορές.  Ἀγωνίζεσαι ἐνάντια σέ κάθε 
ἐξουσία, κράτος, δύναµη δηλαδή πού θέλει νά ἐπιβληθεῖ δυναστικά, ἀναγκαστικά. Ἀγωνίζεσαι. Ἐγώ δέν ἀγωνίζοµαι. Γι’ αὐτό καί ἡ γλώσσα µου, ὁ λόγος µου 
δύσκολα θά σέ βρεῖ. Τό ξέρω ὅτι ἐκπέµπω σέ συχνότητα πολύ χαµηλή γιά
 τ’ αὐτιά ἑνός ἀναρχικοῦ. Γι’ αὐτό προκαταρκτικά σοῦ ζητῶ συγγνώµη.
Ἤθελα ὅµως νά σοῦ πῶ πώς ἐχθές βρῆκα ἕνα γράµµα κάπου στή βιβλιοθήκη
 µου. Μιά ἐπιστολή γραµµένη πολύ πίσω, λίγα χρόνια, λέει, µετά τό Χριστό. 
Τή διάβασα· δέν τήν πολυκατάλαβα. Κάτι σκέψεις µόνο ἔκανα, σωστές
 ἤ ὄχι, δέν ξέρω. Εἶπα ὅµως ὅτι ἐσύ θά τήν καταλάβεις καλύτερα, γι’ αὐτό
 καί κάθισα νά σοῦ γράψω, να στή δείξω, κι ἄν θές, βόηθα µε καί µένα
 νά τήν «πιάσω».
Λέει γιά
τήν ἐµφάνιση στόν κόσµο µιᾶς νέας τότε τάξης ἀνθρώπων,
 πού ἄρχισαν νά τούς ὀνοµάζουν «Χριστιανούς» (Εἶναι αὐτοί, 
οἱ σηµερινοί… ἄστα, κι ἐγώ σ’ αὐτούς λέω ὅτι ἀνήκω). 
Ἀλλά λέει κάποια παράξενα γι’ αὐτούς, δηλαδή πῶς ζοῦσαν.
Ἀπαντᾶ σέ κάποιον Διόγνητο, πού εἶχε κάνει µιά ἐρώτηση: 
Τί τελοσπάντων εἶναι ἡ νέα αὐτή γενιά τῶν ἀνθρώπων πού 
µπῆκε τώρα τελευταῖα στή ζωή µας, καί πῶς συµβαίνει ὅλοι 
τους νά περιφρονοῦν τόν κόσµο καί νά καταφρονοῦν τό θάνατο…
Καί τοῦ ἀπαντᾶ ὁ ἐπιστολογράφος καί τοῦ γράφει:
Αὐτοί, τοῦ λέει, οἱ Χριστιανοί, ἐξωτερικά δέν ξεχωρίζουν ἀπό
 τούς ἄλλους, οὔτε καµιά ἐπισηµότητα πάνω τους ἔχουν. 
Παρόλα αὐτά – στό γράφω ὅπως τό λέει – «ὁµολογουµένως 
παρουσιάζουν θαυµαστή καί παράξενη στάση ζωῆς. 
Κατοικοῦν στίς πατρίδες τους, ἀλλά σάν προσωρινοί»
 (σά νά ποῦµε, µετανάστες). Κι ἐξηγεῖ τήν ἔννοια τῆς πατρίδας
 γι’ αὐτούς: «Κάθε ξένη γῆ εἶναι πατρίδα τους, καί κάθε πατρίδα 
τούς εἶναι ξένη»!
Τί θέλει νά πεῖ µ’ αὐτό; Θυµήθηκα ὅτι κάπου, σ’ ἕναν τοῖχο, 
εἶχα διαβάσει ἕνα σύνθηµα πού εἶχες γράψει: «Πατρίδα µας ἡ γῆ».
 Κάτι τέτοιο µᾶλλον θέλει νά πεῖ, ἔ;… Ἤ ὄχι;
Παρακάτω λέει ὅτι δέν εἶναι πατρίδα τους ἡ γῆ. «Ζοῦν στή γῆ, 
ἀλλά πολιτεύονται στόν οὐρανό». Εἶναι φευγάτοι, λέει. 
Πατρίδα τους ἔχουν τόν οὐρανό. Δέν τούς κρατᾶ ἡ γῆ. Ἀδέσµευτοι.
 Ἐλεύθεροι κι ἀπ’ τούς νόµους τῆς βαρύτητας. (Τώρα πού στα γράφω 
αὐτά θυµᾶµαι καί κάποιους ἀπ’ αὐτούς, πολύ πλούσιους, πού µοίρασαν
 ὅλη τήν περιουσία τους κι ἔµειναν µ’ ἕνα κοµµάτι ὕφασµα µόνο
 πάνω στό σῶµα τους, γιά νά εἶναι, λέει, ἐλαφροί, ἀδέσµευτοι, 
νά µήν τούς κρατᾶ ἡ γῆ. Κι ἕνας µάλιστα ἀπ’ αὐτούς 
– παπάς ἦταν κι ὅλας, δεσπότης – στήν ἐξουσία πού ἦρθε 
νά τον ἀπειλήσει µέ δήµευση, ἐξορία, θάνατο ἀπάντησε:
 «Βρές τίποτε ἄλλο νά ἀπειλήσεις, γιατί αὐτά πού λές δέν µ’ ἀγγίζουν
 καθόλου· ἀφοῦ γιά δήµευση δέν θά βρεῖς τίποτε νά πάρεις, 
ἐξορία πάλι δέν ἰσχύει γιά µένα, διότι πουθενά δέν εἶµαι µόνιµα
 ἐγκατεστηµένος, καί ὁ θάνατος εἶναι ἡ µεγαλύτερη εὐεργεσία 
πού µπορεῖς νά µοῦ κάνεις, καθώς θά µέ φέρεις µιά ὥρα γρηγορότερα
 στό Θεό, γιά τόν ὁποῖο ζῶ»).
Συνεχίζω νά σοῦ µεταφέρω τήν ἐπιστολή πού βρῆκα: 
«Ὑπακοῦνε στούς θεσπισµένους νόµους (ἐδῶ τό καταλαβαίνω, 
δέν χρειάζεται νά µοῦ ἐξηγήσεις τίποτε), καί µέ τή διαγωγή 
τους νικοῦν τούς νόµους». Πάλι πρόβληµα. Τί θά πεῖ νικοῦν 
τους νόµους; Ἐγώ ξέρω ὅτι σεῖς οἱ ἀναρχικοί ἀγωνίζεστε γιά νά 
πέσουν οἱ νόµοι. Αὐτοί τί θά πεῖ ὅτι νικοῦν τούς νόµους; 
Νικῶ ξέρω ὅτι θά πεῖ βρίσκοµαι ἀπό πάνω, πατῶ µέ τά πόδια µου
 ὅ,τι ἔχω νικήσει. Μήπως θέλει νά πεῖ ὅτι, µοῦ δίνει π.χ. ὁ νόµος 
το δικαίωµα νά τόν πάω τόν ἄλλον µέσα, κι ἐγώ δέν τόν πάω;
 τοῦ τή χαρίζω; Αύτό θέλει νά πεῖ; Μ’ ἀρέσει αὐτό. Δέν ξέρω τί λές…
Κι ἄλλα λέει παρακάτω: «Ἀγαποῦν τούς πάντες, κι ἀπ’ ὅλους καταδιώκονται. 
(Οὔτε αὐτό τό καταλαβαίνω: Πῶς, ἀφοῦ ἀγαποῦν, µισοῦνται καί
 καταδιώκονται; Καί πῶς ἀγαποῦν, ἀφοῦ µισοῦνται;) Περιφρονοῦνται καί καταδικάζονται. Ἀτιµάζονται, καί µέσα στίς ἀτιµώσεις δοξάζονται. 
(Θέλει νά πεῖ, µᾶλλον, ὅτι θεωροῦν δόξα τους νά ἀτιµάζονται ἀπό 
τούς ἄλλους[!;]). Κακολογοῦνται, κι αὐτοί σκορποῦν καλά λόγια. 
Ὑβρίζονται, κι αὐτοί τιµοῦν. Κάνουν τό καλό, καί τιµωροῦνται ὡς κακοί. 
Τιµωροῦνται, καί χαίρονται σά νά τούς δίνουν ζωή…».
Φίλε µου, δέν µπορῶ ἄλλο νά παρακολουθήσω τό κείµενο αὐτό. 
Μπλόκαρα. Γι’ αὐτό σοῦ τό δίνω, ἐπειδή νοµίζω ἐσύ θά τό καταλάβεις
 πιό καλά. Γιατί βλέπω πώς ἡ δική σου θεώρηση ἔχει κοινά σηµεῖα µέ 
τή διαγωγή τῶν πρώτων χριστιανῶν. Ἐγώ τό µόνο κοινό πού ἔχω 
µ’ ἐκείνους εἶναι τό ὄνοµα. Ἄν ὅµως θά ’θελα νά ’µουν εἰλικρινής 
µέ τόν ἑαυτό µου, θά ἔπρεπε νά τό ἀλλάξω.
Ἐκτός, σκέφτοµαι, ἄν ἀλλάξω διαγωγή. Ξέρω ὅτι Αὐτός τοῦ ὁποίου
 τό ὄνοµα φέρω, Αὐτός εἶναι πού ἔφερε τά πάνω κάτω στή θεώρηση 
τῶν πάντων. Αὐτός γκρέµισε τό πιό φοβερό κατεστηµένο καί
 ἀνέτρεψε τήν ἰσχυρότερη ἀρχή πού κρατοῦσε µέχρι τότε, τήν 
ἐξουσία τῆς ἁµαρτίας. Αὐτός µοῦ εἶπε πάλι πώς ἄν θέλω να 
Τόν ἀκολουθήσω, πρέπει νά ’χω κρατηµένο µέσα µου ἕνα µίσος· 
µίσος γιά τον ἑαυτό µου, νά ρίχνω δηλαδή γροθιές στή βιτρίνα τοῦ
 ἐγώ µου, κι ἔτσι νά Τόν ἀκολουθῶ. Ἔτσι, µοῦ ὑποσχέθηκε, 
θά βρῶ ἀληθινά τόν ἑαυτό µου, ἔτσι καί τόν διπλανό µου σέ
 µιά νέα τάξη πραγµάτων, καµιά σχέση µ’ αὐτή πού ἐπικρατεῖ 
τώρα στον κόσµο.
Τί λές, φίλε ἀναρχικέ; Δοκιµάζουµε; Ἐσύ ἴσως 
Τόν καταλάβεις καλύτερα.
 Μετά µοῦ λές κι ἐµένα…
Απόσπασμα από το Περιοδικό “Η Δράση μας”,
http://www.xfd.gr/ enoriakonstantinouelenis.blogspot

Δευτέρα, Ιανουαρίου 14, 2013

Γιατί σβήνουν τα φώτα στις ντισκοτέκ; Δοκίμιο για τη ντροπή... π. Σαββάτιου Μπαστοβόι


Γιατί σβήνουν τα φώτα στις ντισκοτέκ;

 

Δοκίμιο για τη ντροπή...

 

π. Σαββάτιου Μπαστοβόι

Η κάθε εποχή σήμανε και μια μάχη με κάτι. Η Αναγέννηση πάλεψε για την αναστήλωση του ανθρώπου, ενώ η μοντέρνα εποχή για την καθίδρυση της δημοκρατίας κ.α. Αλλά η πιο ενδιαφέρουσα μάχη γίνεται σήμερα.  
Η τελευταία μάχη της ανθρωπότητας, ίσως φανεί περίεργο, είναι η μάχη κατά της ντροπής. 
Η θεωρία του Φρόιντ περί συμπλεγμάτων, την οποία διατύπωσε τον 19ο αιώνα, μπήκε στα μυαλά πολλών, πολλές φορές χωρίς τη θέλησή τους. Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό κατάφερε ο Φρόιντ να θεραπεύει αυτά τα συμπλέγματα, το σίγουρο πάντως είναι ότι δημιούργησε ένα νέο σύμπλεγμα, το οποίο μόλυνε τον 20ο αιώνα: το σύμπλεγμα Φρόιντ. 
Ο Φρόιντ δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να παραφράσει τη ρήση του Βούδα: «Η ζωή είναι πόνος, για κάθε πόνο υπάρχει μία αιτία
». Όμως ο Φρόιντ το πάει παραπέρα προσθέτοντας και τις αιτίες αυτού του πόνου, κατά την άποψη του φυσικά. ["Νεκρός": ο συγγραφέας αναφέρεται στις "4 ευγενικές αλήθειες του Βούδα". Ο Βούδας, ως γνωστόν, συνεχίζει λέγοντας ότι αιτία του πόνου είναι η επιθυμία και η έξοδος απ' τον πόνο έρχεται με το "οκταπλό μονοπάτι", το δρόμο της αυτοσυγκράτησης και του διαλογισμού, με το οποίο ο άνθρωπος φτάνει στη νιρβάνα (=σβήσιμο, αρχικά των επιθυμιών του και τελικά του εαυτού του). Σκοπός του Βούδα ήταν να μη μετενσαρκώνεται συνεχώς ο άνθρωπος, γιατί η παράταση της ζωής = παράταση του πόνου. Ο χριστιανισμός φυσικά δεν πιστεύει στημετενσάρκωση.]
Οι αιτίες του πόνου κατά Φρόιντ είναι λίγο ασυνήθιστες. Μια απ’ αυτές είναι το «οιδιπόδειο σύμπλεγμα», ενώ μια άλλη η ντροπή, η οποία προέρχεται από το αίσθημα της κατωτερότητας και την οποία αισθανόμαστε εξαιτίας κάποιων προηγούμενων αποτυχιών. 
Η εμμονή της επιτυχίας στη ζωή φαίνεται να έχει βρει στην εποχή μας μια λύση τόσο απλή: «Να επιμένεις και να επιβάλλεσαι. Πώς θες να σε σέβονται οι άλλοι αν εσύ δε σέβεσαι τον εαυτό σου;». Νίκησε τη συστολή σου την αιτία όλων των αποτυχιών. 
Οι μοντέρνοι ψυχολόγοι προσφέρουν ένα πλήθος μεθόδων για ν’ απαλλαγούμε από την ντροπή, αυτή όντας μια κεντρική ενασχόληση της σύγχρονης παιδαγωγικής και των νέων οικογενειών. 



Όμως σκοτώνοντας το αίσθημα της ντροπής δε σημαίνει ότι ο ίδιος δε θα κάνεις κάποιες ντροπιαστικές πράξεις. Το αστείο της υπόθεσης πηγάζει ακριβώς από την άνεση, με την οποία κάποιος κάνει πράξεις ενοχλητικές, όντας σίγουρος ότι κάνει κάτι καλό. Αντίθετα, εμείς έχουμε την ανάγκη του αισθήματος της ντροπής, για να μην γινόμαστε ρεζίλι μπροστά στους άλλους. Η ντροπή είναι η εγγύηση της αξιοπρέπειας μας. 
Είναι περίεργο πως ο νεαρός με το «τουπέ», ο οποίος πριν παρουσιαστεί λέει ένα χαζό αστείο, με το οποίο γελάει μόνος του, αντικατέστησε το ιδεώδες του απλού σιωπηλού και ευγενικού νέου. Και ξέρετε τι τους κάνει τόσο ελκυστικούς σε κάποιους; Το γεγονός ότι δεν ντρέπεται καθόλου όταν του λες πόσο βλάκας είναι. 
Εγώ δε θα δοκιμάσω ν’ αντικαταστήσω αυτό το ιδεώδες με το χριστιανικό, επειδή θέλω να με διαβάσουν μέχρι τέλος. Αλλά θα πρότεινα μια βόλτα στις παραδόσεις των μεγάλων πολιτισμών να δούμε αν έχουμε κάποια σχέση μ’ αυτές. Ν’ αρχίσουμε με τους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι συνήθως προκαλούν τα θαυμασμό κι εκείνων που δεν γνωρίζουν τίποτε γι’ αυτούς. Ας πάρουμε την καλύτερη περίπτωση, έναν άντρα του καιρού μας: νέος, με λεφτά, επιτυχημένος επιχειρηματίας, ένας από εκείνους τους δύο που μπαίνει στον ανελκυστήρα σε μια διαφήμιση βερνικιού παπουτσιών και κοιτάζει με ζήλο τα παπούτσια του άλλου. Ένας από εκείνους που, ακολουθώντας τις συμβουλές του ψυχολόγου τους, πάντοτε αρχίζουν μια συζήτηση πρώτοι. 
Τώρα ας φανταστούμε αυτόν τον άνδρα των καιρών μας στην αυλή του Πυθαγόρα, όπου οι αρχάριοι σιωπούσαν για τρία χρόνια. Εννοείται ότι τον άνθρωπό μας, στην πρώτη προσπάθεια «να βγει στην επιφάνεια» θα τον έδιωχναν οι Πυθαγόρειοι ως άξεστο. 
Ας μεταφερθούμε τώρα μ’ αυτόν τον άνδρα στους ταοιστές, ίσως εκεί να τον δεχτούν. Αλλά να ο Λαο Ζι [Λάο Τσε], ούτε που σηκώνει τα μάτια του προς τον ομιλούντα νεοφερμένο, ξέροντας ότι «σιωπώντας μπορείς να τα πεις όλα». Στη συνέχεια πάμε στον Κομφούκιο. Αλλά και αυτός βλέποντας πόση σημασία δίνει ο ξένος στα γυαλισμένα παπούτσια του, του λέει: «Σοφός είναι αυτός ο οποίος, όντας ντυμένος με κουρέλια, μπορεί να σταθεί χωρίς να ντραπεί ανάμεσα σε ανθρώπους ντυμένους με ακριβά ρούχα
»
Δε θα συνέχιζα το ταξίδι μας, αλλά σας διαβεβαιώνω ότι αυτός ο άνδρας δε θα μπορέσει να σταθεί σε κανέναν πολιτισμό του κόσμου. 


Αυτό το ιδεώδες είναι προϊόν του αιώνα μας. Ένα προϊόν μιας ηπείρου χωρίς παράδοση, χωρίς θρησκεία και κουλτούρα, της ηπείρου των χάμπουργκερ. 
Οι διαφημίσεις που βλέπουμε στο δρόμο, στις εφημερίδες στην τηλεόραση, όλες μας προτρέπουν να είμαστε πρώτοι, να είμαστε οι καλύτεροι. Αλλά πώς είμαστε όλοι «πρώτοι»;
Στις παραδόσεις όλων των λαών για να είσαι πρώτος πρέπει να παλέψεις, πρέπει να έχεις αρετές. Τώρα όμως είναι πιο εύκολο. Θέλεις να είσαι πρώτος; Κανένα πρόβλημα. Αγόρασε τις τάδε μπαταρίες και κάπνισε τα τάδε τσιγάρα. Είσαι χοντρός; Πιες το τάδε ποτό και όλες οι κοπέλες θα σ’ ερωτευτούν. Οι συμμαθητές σου σε κοροϊδεύουν και σου δίνουν σφαλιάρες; Βάλε το τάδε άφτερ-σειβ και θα γίνεις δυνατός. 

Η σημερινή κοινωνία μεγαλώνει μια γενιά καταναλωτών. Χρειάζεται πολλή προσοχή για να μην μετατραπούμε σ’ εμπορικά ρομπότ που αγοράζουν χωρίς διάκριση πράγματα που δεν χρειάζονται. Αλλά προπάντων να προσέχουμε να μην πληρώσουμε για όλα αυτά με τις ίδιες τις αρετές μας, με την ίδια αξιοπρέπειά μας. Για να πουλήσουν οι οίκοι μόδας και καλλυντικών, λάνσαραν το κόμπλεξ των κοριτσιών που δεν έχουν φίλο. Η ηλικία από την οποία πρέπει να αισθάνεται το κορίτσι αυτό το κόμπλεξ μειώνεται ανάλογα με τη δίψα των παραγώγων για χρήματα. 

  

Μερικά προϊόντα όπως εσώρουχα, καλτσόν, μπλουζάκια, φουστίτσες και άλλα «ειδικά εργαλεία» θα είχαν μικρές πωλήσεις, όμως με το λανσάρισμα αυτού του κόμπλεξ του κοριτσιού που δεν έχει φίλο, πουλάνε καλά ακόμα και σε κοριτσάκια του γυμνασίου
Και επειδή σ’ αυτή την ηλικία τα κοριτσάκια δεν έχουν χρήματα δικά τους, εφηύραν και το κόμπλεξ του ¨στενόμυαλου γονιού¨. Συνήθως οι γονιοί αυτοί είναι «κακοί» και δεν αφήνουν τα παιδιά τους να ζήσουν τη ζωή τους. 
Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι όταν οι πωλητές όλων αυτών των προϊόντων κάνουν κήρυγμα. Κηρύγματα που φθάνουν στις καρδιές των νέων πιο καλά κι αν κήρυττε ο Απ. Παύλος: « Ο Θεός μας έπλασε άνδρα και γυναίκα και αισθανόμαστε έλξη ο ένας για τον άλλο. Εκείνος είπε ν'αγαπιόμαστε, ο ίδιος ο Θεός είναι αγάπη. Αγαπηθείτε,αγοράζοντας τα τάδε προφυλακτικά και το τάδε μακιγιάζ και τη δείνα σοκολάτα. Αρχίστε τώρα, η νιότη δεν περιμένει αιώνια..». 

Βέβαια η φύση μας λέγει αλλά. Αν το πάθος πήρε τη θέση του νου, ωστόσο καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι καλό αυτό που κάνουμε. Γιατί πως εξηγείται ο πανικός της φοιτήτριας όταν ειδοποιηθούν ότι έξω στο διάδρομο έχουν έρθει οι γονείς της, απροειδοποίητα, ενώ κάποιον έχει την ίδια στιγμή στο κρεβάτι της. 
Αλλά πιο χαρακτηριστική είναι η ντροπή που αισθάνεται το κορίτσι όταν συναντήσει τους γονιούς του αγοριού και αντίστροφα. 
Αφού δεν κάνετε κάτι κακό γιατί ντρέπεστε; Όταν αμαρτήσαμε το πάθος έδιωξε την ντροπή, ενώ όταν έρθει η στιγμή να εξομολογηθούμε, η ντροπή γίνεται αξεπέραστη. 
Εσκεμμένα ανέφερα πριν τις παραδόσεις και την πίστη άλλων λαών για να μην φανώ ως ένας ανυπόφορος απολογητής του Χριστιανισμού. Οι αρετές ήταν και θα είναι ίδιες για όλους τους λαούς όλων των καιρών (η μετριοφροσύνη, η ντροπή, η σεμνότητα, η σοφία και η αγάπη). 
Αυτό που μας οδηγεί στην αρετή, σαν ένας μίτος της Αριάδνης, είναι το αίσθημα της ντροπής, το οποίο κατά τους Αγ. Πατέρες είναι η φωνή του Θεού μέσα μας. Η ντροπή δεν υπάρχει στα παιδιά όσο είναι αθώα. Αυτή εμφανίζεται μετά την πρώτη ροπή προς την αμαρτία όταν τα παιδί μαθαίνει τι είναι καλό και τι κακό. 
Το κοριτσάκι που μέχρι εχθές πηδούσε στην αγκαλιά σου μόλις σ’ έβλεπε, τώρα όταν δει ένα έργο με τετραγωνάκι, κοκκινίζει και γίνεται συνεσταλμένη. Αυτή η ντροπή είναι που την σταματάει απ’ το αμάρτημα σε κάποια ηλικία, αφού εναντιωθεί στις εκπομπές που την προτρέπουν να «νικήσει» τη ντροπή της. Αυτή η ντροπή μπορεί να τη σώσει και σ’ άλλες περιπτώσεις δυσάρεστες, γιατί όχι τραγικές, παραδίδοντας τη σώα και αβλαβή στη μέλλουσα οικογένειά της, στα παιδία και στο σύζυγό της. « Η αιδώς της γυναίκας σταματάει την αμαρτία» έλεγε ένας από τους Πατέρες της ερήμου. 
 

Η ντροπή είναι ένα αίσθημα που έχουν όλοι οι άνθρωποι μετά την πτώση. Όταν αντιστεκόμαστε στην ντροπή για ν’ αμαρτήσουμε. Τότε αντιστεκόμαστε στη φωνή του Θεού: «Αδάμ, πού ει;» (=πού είσαι; Γένεσις 3,9). 
Όλοι κληρονομήσαμε αυτό το αίσθημα και αυτοί που πιστεύουν και αυτοί που δεν πιστεύουν. Αν θέλετε, αυτό είναι μία απόδειξη ότι ο Θεός υπάρχει, ότι η Βίβλος λέει την αλήθεια. 
Παρακολουθήστε τους νέους που έρχονται από κάνα χωριό στην πόλη για να σπουδάσουν, πόσο συνεσταλμένοι είναι. Θαυμάστε πως κοκκινίζουν όταν αγοράσουν ένα πακέτο τσιγάρα σ’ ένα γεμάτο κόσμο μπαρ. 
Θαυμάστε τη σεμνότητα με την οποία κάθεται σε μία γωνιά το κορίτσι το οποίο ερωτεύτηκε. 
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί σβήνουν τα φώτα στις ντίσκο και γιατί αυτοί οι νέοι ντρέπονται να χορέψουν; Αναρωτηθήκατε γιατί οι έφηβες κλείνονται στο δωμάτιο για να μάθουν η μία στην άλλη αυτές τις αφύσικες κινήσεις; Αναρωτηθήκατε γιατί οι έφηβες όταν αλλάζουν χρώμα στα μαλλιά ή την κόμμωση τους στην αρχή ντρέπονται τους άλλους; Ίσως επειδή είναι κάτι αθώα παιδάκια, τα οποία δεν θα έκαναν τίποτα απ’ όλα αυτά αν δεν τα ζητούσαν οι καιροί. Ο νέος ζει μια εσωτερική σύγκρουση: από τη μια μεριά όλοι του λένε ότι αυτό που κάνει είναι καλό, από την άλλη αισθάνεται ότι μέσα του κάτι εναντιώνεται. Η εσωτερική φωνή του λέει ότι είναι μία ανοησία ένα πλήθος ανθρώπων να συγκεντρώνεται σε μία αίθουσα και να κουνιέται ο ένας μπροστά στον άλλο, απ’ την άλλη όμως προκαλεί ευχαρίστηση. Τότε, για να τα συμβιβάσει και τα δύο, σβήνουν τα φώτα στις ντίσκο, ενώ οι αρχάριοι πίνουν, για να αισθανθούν καλύτερα. Και το μόνο που μένει είναι ένα τρομερό κενό. 
Οι αρχάριοι κάνουν την αμαρτία με το φως σβηστό. Όχι μόνο ντρέπονται ο ένας τον άλλο, αλλά χωρίς να το καταλάβουν ντρέπονται και την πανταχού παρουσία του Κτίστη. 
Η συνήθεια να σβήνουν τα φώτα προέρχεται από τον Αδάμ, ο οποίος μόλις αμάρτησε κρύφτηκε. Από τότε εμείς επαναλαμβάνουμε την πράξη του Αδάμ. 


Τη νύχτα γίνονται ληστείες, βιασμοί. Το σκοτάδι ευνοεί την αμαρτία.Νύχτα έφυγε ο Ιούδας από το Μυστικό Δείπνο για να προδώσει τον Ιησού, όπως μας περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης: «λαβών ουν τὸ ψωμίον εκείνος ευ̉θέως ε̉ξη̃λθεν, η̉̃ν δε νὺξ». Ο Ιούδας πηγαίνοντας να προδώσει τον Ιησού, κρατούσε στο χέρι του το κομματάκι ψωμιού που Εκείνος του είχε δώσει. Για να καταλάβουμε την ομορφιά αυτής της χειρονομίας, πρέπει να ξέρουμε ότι στην Ιουδαϊκή παράδοση ο οικοδεσπότης άπλωνε το πρώτο κομμάτι ψωμιού προς τον πιο αγαπητό φιλοξενούμενο. Αυτό θέλησε να δείξει και ο Χριστός, όταν έδωσε το ψωμί στον Ιούδα, ένα ψωμί που δεν ήταν απλό ψωμί αλλά ευχαριστιακό ψωμί, δηλαδή το ίδιο το σώμα του Χριστού, ο οποίος σταυρώθηκε για μας τους ανθρώπους, συνεπώς και για τον Ιούδα. Τονίζοντας ιδιαίτερα αυτό το σημείο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης θέλει να μας δείξει την αδιαντροπιά, στην οποία έφτασε ο Ιούδας εξαιτίας του πάθους του. 
Η μάχη με την ντροπή είναι μία μάχη με τον ίδιο τον εαυτό μας. Να μην φανταστούμε ότι αν μείνουμε μ’ ένα πόδι ή ένα μάτι θα μας ονομάσουν ανάπηρους, ενώ αν αφήσουμε να καταστραφεί ένα από τα βασικά μας αισθήματα θα μας ονομάσουν άτλαντες. Πάλι ανάπηρους θα μας ονομάσουν. Επειδή είναι δυνατόν να νικήσουμε τη ντροπή και ταυτόχρονα να εξαφανίσουμε και το τελευταίο ίχνος της εικόνας τους Θεού. Χρειάζεται βέβαια προσπάθεια, αλλά δεν είναι αδύνατον. Έχουμε τη δύναμη και την ελευθερία να μετατραπούμε σε τέρατα, τα οποία κομματιάζουν τα ίδια τους τα παιδιά με κρύο αίμα στο όνομα μιας παράλογης απαλλαγής από τα κόμπλεξ;
Γι’ αυτούς που έχουν τη συνήθεια να μάχονται με την ντροπή προσπαθώντας ν’ απαλλαγούν απ’ αυτή, μπορούν να ικανοποιήσουν αυτή τους τη συνήθεια. Παλέψτε με τη ντροπή που αισθανόμαστε τότε, όταν δεν καταφέρνουμε να φαινόμαστε στους άλλους όπως θα θέλαμε εμείς, αυτή είναι μια ντροπή που πηγάζει από την περηφάνια. Παλέψτε με τη δηλητηριώδη ντροπή που μας πνίγει τότε όταν πρέπει να πούμε στον άλλο: «Συγχώρεσέ με, είχα άδικο». 
Όσο για τα κόμπλεξ, αν αυνανίζεσαι, αν «ανάβεις» όταν μιλάς σ’ ένα κορίτσι, αν είσαι τσιγκούνης και θέλεις να φαίνεσαι σπουδαιότερος απ’ ό,τι είσαι, πώς να μην έχεις; Άσ' τα αυτά και θ’ απαλλαγείς από τα κόμπλεξ. 
Κάνε τα έργα του φωτός γιατί «το φως της αλήθειας, ο Υιός του Θεού, ήλθεν εις τον κόσμο, άλλ’ οι άνθρωποι επροτίμησαν το σκοτάδι της πλάνης και όχι το φως
». Και έκαμαν την προτίμηση αυτή, διότι ήσαν πονηρά τα έργα τους. Διότι καθένας, που επιμένει να πράττει έργα πονηρά και κακά, δεν αδιαφορεί απλώς, αλλά αποστρέφεται το φως και δεν έρχεται εις το φως, δια να μην γίνει φανερή η ασχήμια και η φαυλότης των έργων του και προκληθεί ούτως η αποδοκιμασία του και η εξέγερσης της συνειδήσεώς του (βλ. κατά Ιωάννην 3, 19-20).
«Ας αποθέσωμε λοιπόν σαν άλλα νυκτερινά ενδύματα τα έργα της αμαρτίας, που γίνονται στο σκοτάδι, και ας φορέσουμε σαν άλλα όπλα τα φωτεινά έργα της αρετής» (απόστολος Παύλος, προς Ρωμαίους 13,12). 
Είναι λίγο δύσκολο να το κάνεις; Όλος ο κόσμος μεταμορφώνεται σε μια κοσμική ντισκοτέκ. Τα φώτα είναι σβηστά. Όλα είναι έτοιμα. Στο σκοτάδι, μια γνωστή φωνή, φωνάζει τ’ όνομά μας.


 μετάφραση 
πηγή  

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...