Αχ...πάτερ, τρωγόμαστε από καυγάδες στο σπίτι, στη δουλειά.

Αχ...πάτερ, τρωγόμαστε από καυγάδες στο σπίτι, στη δουλειά. Παντού επικρατεί μια συνεχόμενη φαγωμάρα. Τι πρέπει να κάνουμε; -Να ηχεί, παιδί μου, στα αυτιά σας ο λόγος του Αποστόλου Παύλου: "Εάν όμως αντί νααγαπάτε ο ένας τον άλλον, δαγκώνεστε και κατατρώγεστε, προσέχετε μήπως αφανισθήτε μεταξύ σας, ο ένας από τον άλλον! Μήπως αλληλοεξοντωθείτε"! (Γαλ.5,15).

πηγή 

Τα εγγόνια ως Μαριονέτες

Αν είσαι ζευγάρι με παιδιά αποκατεστημένα , παντρεμένα , με εγγόνια ή περιμένοντας εγγόνια , ευχόμαστε το άρθρο να λειτουργήσει ως ακτινογραφία συνειδησιακού φρονήματος. Ο καθένας μας θα δεί τον εαυτό του μέσα στο άρθρο, αλλά ας πάμε πίσω από τις λέξεις και ιδιαίτερα στα παρασκήνια της έκφρασης να δούμε ποια είναι η πηγή και τι ύδωρ αναβλύζει. Θα εξετάσουμε το πρακτικό αποτέλεσμα τις οντολογικές και κοινωνικές συνέπειες όταν δεν υπάρχει στη ζωή μας ο Χριστός ως οντολογική προσωπική σχέση.

Ξεκινώντας λοιπόν , η αρχή του εγγάμου βίου αρχίζει με έρωτα ώστε , αυτός ο έρωτας να σταυρωθεί μέσα από τη ζωή για να μεταβληθεί σε αγάπη. Αυτή η πορεία για να θεμελιωθεί μπορεί να πάρει αρκετά χρόνια. Το νέο ζευγάρι γίνονται  γονείς και πορεύονται μέσα στη ζωή με δυσκολίες, χαρές, λύπες και γενικότερα εμπόδια. Φτάνουμε λοιπόν στο σημείο που σπουδάζουν τα παιδιά τους ή τα παντρεύουν και τότε αρχίζει η περίοδος της αληθινής αποκρυστάλλωσης της σχέσης, τότε βγαίνει στην επιφάνεια η σκουριά αν η σχέση ήταν νεκρή, ή το μύρο αν η σχέση βάδιζε σε πνευματικά αναστημένα επίπεδα.

Σε αυτή την περίοδο καλείται ο άνδρας να γνωρίσει και πάλι τη γυναίκα του και το αντίστροφο. Δυστυχώς τόσα χρόνια βάδιζαν με παιδοκεντρικότητα και τώρα που τα παιδιά έφυγαν έμειναν πάλι μόνοι τους. Τότε γίνεται η διαπίστωση του τι σχέση είχαν τόσα χρόνια και τι σχέση θα έχουν από εδώ και μπρος. Οι δύο άγνωστοι καλούνται όχι μόνο να γίνουν γνωστοί αλλά να συνεννοηθούν ακόμα και σε απλά πράγματα. Αυτό ονομάζεται μοναχική αποξένωση του προσώπου λόγω στέρησης ουσιαστικού πνευματικού και υπαρξιακού νοήματος στην ζωή. Το νόημα που ήταν τα παιδιά έφυγε άρα τώρα δεν υπάρχει νόημα και ψάχνουν απεγνωσμένα να το βρουν γιατί αν κοιτάξει ο ένας τον άλλον το μόνο που θα βρει είναι το πού έφταιξε ο καθένας και πόσο, μέσα στην έγγαμη ζωή και ποιος έχει τα περισσότερα ελαφρυντικά ή βάρη. Οπότε φτάνουμε στο σημείο σταθμός, για αναζήτηση και στοχοποίηση νοήματος για να πάρει η ζωή πλέον άλλη χροιά.Αν το ζευγάρι έχει Χριστό αν οι καρδιά του ζευγάριου έχει γίνει μία και κοιτάει τον ουρανό τότε όχι μόνο δεν θα αλλάξει τίποτα όταν φύγουν τα παιδιά , αλλά το ζευγάρι θα μπει σε μια περίοδο ωρίμανση και πνευματικής προετοιμασίας για την μεγάλη συνάντηση και την καλή απολογία.

Πως εκφράζεται το νεκρό πνευματικό νόημα πρακτικά στην ζωή στο στάδιο της ώριμης ηλικίας ;

Το νόημα θα το βρουν με λανθασμένο τρόπο στα εγγόνια. Συνήθως θα πιέσουν και τα παιδιά τους οι υποψήφιοι παππούδες και γιαγιάδες να βγάλουν και το όνομα τους διότι πιστεύουν έτσι λανθασμένα ότι θα ξαναζήσουν ή , η πορεία προς τον τάφο θα επιβραδυνθεί. Συχνά έχουμε και το φαινόμενο της διπλής ονοματοδοσίας στα τέκνα κάτι το οποίο είναι το αποκορύφωμα της προσωπικής νεκρής ματαιοδοξίας. Δεν αναφερόμαστε για την διπλή ονομασία που τοποθετείτε κάποιο όνομα Αγίου προς τιμή του, αλλά την προσωπική ματαιοδοξία της ονοματοδοσίας όπως για παράδειγμα να βάλουμε και τα δύο ονόματα των παππούδων για να μην γίνει παρεξήγηση, οπότε βλέπουμε την διαφορά της οντολογίας. Δηλαδή το νεογνό γίνεται αντικείμενο και καλείται χωρίς τη θέληση του να λάβει την ταμπέλα της κενοδοξίας  του κάθε νεκρού πνευματικά ανθρώπου. Αυτό στις μέρες μας αλλάζει με τα ζευγάρια να δίνουν όποιο όνομα επιθυμούν μέσα από δική τους προσωπική επιθυμία ή και αν ακόμα δώσουν ονόματα παππούδων και γιαγιάδων να το κάνουν διότι το επιθυμούν οι ίδιοι και όχι διότι τους ζητήθηκε και συχνά με δόλιο τρόπο : «Εμείς έτσι κάνουμε στο σόι μας», «τι θα πει ο κόσμος» και άλλα τέτοια τραγελαφικά. Δε γνωρίζουν όμως ότι με τις φράσεις αυτές αποδεικνύουν πόσο νεκροί και στεγνοί είναι μέσα τους. Βλέπουν τη ζωή με τύπους και όχι με ουσία.Kανένα όνομα δεν μας ανήκει , τα ονόματα είναι των Αγίων και ειναι μεγάλη τιμη να φέρουμε τό όνομα ενός Αγίου που καλούμαστε να τον μιμηθούμε κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο. Αν οι γονείς θέλουν όμως να βγάλουν τα ονόματα των παππουδων και των γιαγιάδων να το κάνουν με συμφωνία ώστε να μην γίνει το όνομα αιτία τσακωμών σε μια ρουλέτα συγκρούσεων που μπορει να φτάσει και στο σημείο κάποιοι να μην έρθουν και στην βάπτιση του παιδιού.

«Αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε σε κάθε σόι να υπάρχουν 4 -5 ίδια ονόματα σε παιδιά και πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσει.»

Εκεί αρχίζει ο δεύτερος και τελευταίος κρίκος της ζωής με τη μορφή της παιδοκεντρικότητας ή εγγονο-κεντρικότητας. Η γιαγιά και ο παππούς από τη στιγμή που στερούνται Χριστοειδούς πνεύματος και νοήματος προσπαθούν να πιαστούν από κάπου για να δώσουν ομορφιά διότι ο τάφος πλέον από φαντασία αρχίζει να γίνεται γεγονός που έρχεται.

Ο παππούς και η γιαγιά σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να ακυρώσει τους γονείς μπροστά στο εγγόνι και για κανέναν λόγο. Ιδιαίτερα σε ευαίσθητα θέματα όπως : Θανάτου, Θεού, πίστεως, Ιστορίας, οντολογίας, αγάπης, έρωτος, σχέσεων, κοινωνικότητας κλπ. Διότι το παιδί θα βρεθεί σε κυκλώνα διχογνωμίας και  δρόμων που δε συγκλίνουν πουθενά που δεν έχουν προορισμό αλλά γίνονται πορεία φίλαυτης επιθυμίας του διδάσκοντος. Δεν είναι τυχαίο που οι Άγιοι γέροντες λένε ότι όλη η οικογένεια και οι γονείς οφείλουν να έχουν τον ίδιο πνευματικό ώστε η εν Χριστώ πορεία του Αγιασμού να έχει γερά θεμέλια. Οι γονείς καλούνται να θεμελιώσουν νουθεσία ελευθερίας στην πορεία του αγιασμού σε συνεργασία με τον πνευματικό.

Όπως είναι και λανθασμένο τα παιδιά να μεγαλώνουν περισσότερο με τη γιαγιά και τον παππού παρά με τους γονείς και ιδιαίτερα όταν ο παππούς και οι γιαγιά έχουν εκτροχιασμένες αντιλήψεις ιδιαίτερα ηθικιστικού ή κοσμικού τύπου, ώστε  να πετρώνουν τις καρδιές των παιδιών. Δεν τους χαλάνε χατίρι διότι θεωρούν ότι πρέπει να ικανοποιήσεις κάθε επιθυμία στο εγγόνι για να γίνει αρεστός παππούς ή γιαγιά στα μάτια του. Συχνά επεμβαίνουν και στους γονείς με την εξής φράση : «Και εμείς μεγαλώσαμε παιδιά και ξέρουμε» η κορωνίδα της φιλαυτίας σε όλο το μεγαλείο. Ιδιαίτερα αυτή τη φράση τη λένε παππούδες και γιαγιάδες που είχαν νεκρή ζωή και προσπαθούν με τα λόγια να δώσουν ουσία στην ψεύτικη εσωτερικότητα τους. Στην λέξη «μεγαλώσαμε» θεωρούν το φαγητό και τις σπουδές και όχι τα πνευματικά εμβόλια όπως η προσωπική σχέση με τον Κύριο ως σωτηριολογική πορεία. Την ίδια λέξη θα μπορούσε κάποιος να τη χρησιμοποιήσει μεγαλώνοντας ένα κουτάβι, αλλά για τους νεκρούς Χριστολογικά ανθρώπους το παιδί είναι αντικείμενο που απλά πρέπει να το ηθικοποιήσεις με ένα φιλοσοφικό update.

Στις γιορτές έρχεται η αποθέωση. Τα Χριστούγεννα, Το Πάσχα, η ονομαστική εορτή γίνεται δωρο-αγάπη. Να πάρουμε δώρο στο εγγόνι για να δούμε στο πρόσωπο του ένα νεκρό στην ουσία χαμόγελο. Δε λέμε για τον βίο του Αγίου που έχει το παιδί μας, δεν του αναφέρουμε ότι το Πάσχα αφορά την υπαρξιακή του πορεία και ότι στα Χριστούγεννα το γεγονός της ενσάρκωσης είναι σχέση Θεού-ανθρώπου και όχι ένα μυθικό γεγονός που απλά το γιορτάζουμε κοινωνικά. Η απάντηση στο ερώτημα του παιδιού «γιατί γίνεται αυτό» , συνήθως είναι «γιατί έτσι», «γιατί το κάναμε στην οικογένεια μας», «γιατί έτσι κάνουν όλοι», κλπ , με αποτέλεσμα το παιδί να απορεί και φυσικό είναι  διότι αυτές δεν είναι απαντήσεις συνείδησης με οντολογικό υπόβαθρο αλλά απλά να καλύψουμε λεκτικά την στιγμή του ερωτήματος. Άρα μια νεκρή απάντηση ιδιαίτερα σε σοβαρά θέματα θα σπείρει πνευματικό θάνατο και ερημιά στον ερωτούμενο με ολέθρια αποτέλεσμα ιδιαίτερα όταν είναι παιδί.

 Όπως κλασσικά η ανόητη και ψευδής φράση της γιαγιάς όταν κοινωνάει το παιδί «Βάλαμε Χρυσό δοντάκι!» αντί Σώμα και Αίμα Χριστού με αποτέλεσμα το παιδί να βυθίζεται στο ψέμα και στην υποκρισία από τα γεννοφάσκια του σε ένα θέμα ιδιαίτερα υπαρξιακά σωτηριολογικό για εκείνο.

Ο παππούς και η γιαγιά που έχουν Χριστό στην ζωή τους , όχι ως θρησκευτική τυπολατρία αλλά ως οντολογία προσωπικής σχέσης μέσα από το Ορθόδοξο βίωμα θα  νουθετήσουν παιδιά και εγγόνια με τον ίδιο τον Χριστό. Η προσευχή και η πνευματική ζωή είναι ενσάρκωση πρακτικά στην ζωή και όχι τυπολατρία για το φαίνεσθε αλλά για τον αγιασμό του είναι και την θυσία του πλησίον. Βλέπουν τα εγγόνια ως καρπούς αγάπης των παιδιών τους από τον δημιουργό και όχι ως αντικείμενα, ενώ δεν πρόκειται να ζητήσουν τίποτα  , ούτε ανταλλάγματα ούτε κοσμικές δοξασίες : «Τι θα πει ο κόσμος» και φυσικά ούτε ψεύτικα νοήματα. Όλα αυτά συνοψίζονται στην φράση του Αποστόλου Παύλου : «Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἐαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει.»

πηγή

Ἀνακαλύπτοντας τοὺς θησαυροὺς ποὺ κρύβει ἡ καρδιὰ τοῦ πατέρα

τοῦ  π. Stephen Muse

Ὅταν οἱ γονεῖς μου χώρισαν, ὁ πατέρας μου μὲ ἐγκατέλειψε. Ἡ ἀρρώστια του, σχιζοφρένεια, πρῶτα τὸν ἔστειλε στὸ κελὶ τῆς φυλακῆς καὶ μετὰ σὲ ψυχιατρεῖο.  Ἡ συμπεριφορὰ του τὴν ἐποχὴ ποὺ ἦταν ψυχωτικός τοῦ προκαλοῦσε ντροπὴ κι ἔτσι, μετὰ τὸ διαζύγιο τῶν γονιῶν μου, δὲν τὸν ξαναεῖδα παρὰ μόνον ὅταν εἶχα πιὰ ἐνηλικιωθεῖ. Ἐξαίρεση ἀποτέλεσαν δύο σύντομες ἐπισκέψεις του μία στὰ γενέθλιά μου καὶ μία κάποια Χριστούγεννα. Ὅταν, μεγάλος πιά, τὸν συνάντησα πάλι, μοῦ εἶπε: «Τότε ποὺ ἦρθα νὰ σὲ δῶ, στὸ σπίτι τοῦ παπποῦ, ἀγκάλιασες τὰ πόδια μου, ἔκλαιγες καὶ παρακαλοῦσες:  ‘Μπαμπὰ μὴ φεύγεις’.  Ἐγώ, πάλι, σ’ ἀγαποῦσα καὶ ὁ κάθε ἀποχαιρετισμὸς μὲ πονοῦσε πολύ.  Ἔτσι δὲν ξαναῆρθα». Εἶχε ζήσει μ’ αὐτὴ τὴν ἀνάμνηση καὶ μ’ αὐτὴ τὴν ἀπόφαση ἐπὶ εἴκοσι χρόνια, ἐνῶ ὅμως πλήρωνε τακτικὰ τὴ μηνιαία διατροφή μου καὶ μάθαινε τὰ νέα μου ἀπὸ δεύτερο χέρι.

Ὁ φόβος τοῦ πατέρα μου γιὰ τὴν συναισθηματικὴ εὐαλωτότητα, καὶ ἡ ντροπὴ ποὺ τὸν περιέσφιγγε σὰν τὴ φασκιὰ τοῦ Λάζαρου δὲν τὸν ἄφηναν νὰ ἀντέξει τὸν πόνο ποὺ κλείνουν οἱ λέξεις: «Θὰ ξανάρθω σύντομα. Σ’ ἀγαπῶ». Ἀντίθετα, στὴν πραγματικότητα, ἦταν σὰν νὰ ἔλεγε: «Προτιμῶ νὰ ἀποφύγω τὴ συναισθηματικὴ εὐαλωτότητα παρὰ νὰ σὲ βλέπω».

Στὴ γλῶσσα τῶν γηγενῶν, «πολεμιστὴς» εἶναι «αὐτὸς ποὺ προστατεύει καὶ ὑπηρετεῖ τὶς Ἱερὲς Ρίζες» κατὰ τὴ μετάφραση ἑνὸς φίλου Ἰνδιάνου. Οἱ ἄντρες εἶναι οἱ πνευματικοὶ πολεμιστὲς καὶ ἡ μάχη ποὺ δίνουν εἶναι ἡ μάχη τῆς ἀγάπης. Δὲν μιλῶ γιὰ τὴ συναισθηματικότητα ἢ τὴ σεξουαλικὴ ἐπιθυμία ἢ τὰ ρομαντικὰ αἰσθήματα – ποὺ ὅλα πιὰ τὰ ἀποδίδουμε μὲ τὴν τετριμμένη λέξη «ἀγάπη». Ἡ μάχη αὐτὴ εἶναι κάτι πολὺ πιὸ σημαντικὸ καὶ ζωτικό, κι ἀπ’  αὐτὴν ἐξαρτᾶται ἡ οἰκογένεια, ἡ κοινότητα, ὁ πολιτισμός. Ἀπαιτεῖ ἐπιμονή, θάρρος, διάκριση, ταπείνωση καὶ τὴν ἐπιθυμία νὰ εἶναι αὐτὴ ποὺ «πάντα ὑπομένει» γιὰ χάρη ἐκείνων ποὺ ἀγαπᾶ.

Μετὰ ἀπὸ πολλὲς ὁμαδικὲς θεραπεῖες μὲ στελέχη τοῦ στρατιωτικοῦ, ἐπιχειρηματικοῦ καὶ θρησκευτικοῦ κόσμου, καθὼς καὶ χιλιάδες ὧρες συμβουλευτικῆς μὲ οἰκογένειες καὶ πατεράδες, τὰ τελευταῖα εἴκοσι πέντε χρόνια, ἔχω παρατηρήσει ὅτι μπορεῖ οἱ καιροὶ νὰ ἀλλάζουν, ἀλλὰ κάποια σχήματα ἐπιμένουν. Πληγωμένοι καὶ ἐγκαταλειμμένοι ἀπὸ τὸν πατέρα τους, οἱ ἄντρες ζοῦν συχνὰ «χωρὶς τὴν εὐλογία» τῆς ἀγάπης ποὺ περνᾶ ἀπὸ ἄντρα σὲ ἄντρα, ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά. Γιὰ νὰ ἀντισταθμίσουν τὴ συναισθηματικὴ ἀπουσία τοῦ πατέρα, ἀκόμη κι ἂν αὐτὸς εἶναι σωματικὰ παρὼν στὸ σπίτι, οἱ ἄντρες εὔκολα στρέφονται πρὸς καρικατοῦρες τοῦ ἀνδρισμοῦ καὶ φθάνουν στὰ ἄκρα: αὐταρχικοί, ἄκαμπτοι, ἐμφορούμενοι ἀπὸ νομικιστικὸ καταναγκασμό, φοβοῦνται λὲς τὴ ντροπὴ «μὴ τυχὸν καὶ δὲν εἶναι σωστοί»∙ τὸ παίζουν «φίλοι τῶν παιδιῶν» ὑποθάλποντας τὶς ἀδυναμίες τους καὶ ἀποφεύγοντας τὶς θυσίες πού ἀπαιτεῖ ἡ ἀληθινὴ ἐνηλικίωση, γίνονται περισσότερο παιδιὰ οἱ ἴδιοι, φοβοῦνται νὰ γευτοῦν τὸν πόνο πού συνεπάγεται ἡ σταθερὴ στάση∙ ἄλλοτε πάλι, ἀποδεσμευμένοι ἐργασιομανεῖς, ἀπορροφημένοι ἀπὸ τὴν ὑποχρέωση νὰ ‘παρέχουν’ στὴν οἰκογένεια, ἀναρωτιοῦνται «ποῦ νὰ βρεθεῖ χρόνος γιὰ ἐπικοινωνία, πότε νὰ δουλευτοῦν οἱ σχέσεις;» Μέχρι ποὺ καταφθάνει ἡ παροιμιώδης «κρίση τῆς μέσης ἡλικίας», γιὰ νὰ  ἀνοίξει τὴ σκουριασμένη θύρα τῶν πολυκαιρισμένης καταπιεσμένης συναισθηματικῆς πείνας καὶ τότε,  στὴν προσπάθεια νὰ γεμίσουμε τὴ συσσωρευμένη κενότητα χρόνων παραμέλησης, λιποτακτοῦμε μὲ τρόπους ποὺ συντρίβουν τὶς οἰκογένειές μας.

Ὅταν ὁ πατέρας μου πέθαινε ἀπὸ καρκίνο στὸ νοσοκομεῖο –μανιώδης καπνιστὴς– τηλεφώνησα καὶ τὸν ρώτησα ἂν φοβόταν.

-  Ναὶ.

-  Προσεύχεσαι;

-  Ναί.

Θυμᾶμαι πολὺ καθαρὰ πόσο πάλεψα μέσα μου ἐκείνη τὴ στιγμή, ἂν ἔπρεπε, πρὶν κλείσω, νὰ προσθέσω ἕνα «σ’ ἀγαπῶ»∙ ἤξερα ὅτι πιθανὸν δὲ θὰ τοῦ ξαναμιλοῦσα ποτὲ πιὰ σ’ αὐτὴ τὴ ζωή. Δὲν τὸ εἶπα. Συναισθηματικά, δὲν μοῦ φαινόταν τίμιο. Δὲν ἦταν παρὼν ὅταν μεγάλωνα. Τὸ ρόλο αὐτὸ τὸν εἶχε ἀναλάβει ὁ παππούς μου. Συνέχιζα νὰ αὐτοπροστατεύομαι∙ ὑποσυνείδητα εἶχα μάθει ὡς παιδὶ νὰ ἀποφεύγω κάθε τι ποὺ θὰ μὲ ἔκανε νὰ πονέσω ξανά:  «Μούδιασε. Μὴν νιώθεις. Μὴ ἐπιτρέψεις στὸν ἑαυτό σου νὰ εἶναι εὐάλωτος».

Ὁ πατέρας μου δὲν ἄντεχε τὸν συναισθηματικὸ πόνο νὰ πρέπει νὰ λέει «ἀντίο» στὸ γιὸ του κάθε φορά ποὺ τὸν ἐπισκεπτόταν… Κι ἀποφάσισε νὰ φύγει καὶ νὰ μὴν ξαναφανεῖ. Γιατί;  Ἐπειδή μὲ ἀγαποῦσε! Παράξενη λογικὴ στ’ ἀλήθεια. Καὶ τώρα, τριάντα χρόνια μετά, εἶναι ὁ γιὸς του αὐτὸς ποὺ … κρατιέται, γιατί πονάει πολὺ νὰ πεῖ «ἀντίο» γιὰ ἄλλη μιὰ φορά.

Τοῦτος ὁ δισταγμὸς νὰ εἶσαι ἀπόλυτα διαθέσιμος καὶ διάφανος στὴν ἀγάπη εἶναι πάντα ἡ αἰτία ποὺ ἕνας ἄντρας καταπνίγει τὴν ἱκανότητά του νὰ μοιράζεται τὸ χρυσάφι τῆς ἀνθρωπιᾶς του μὲ τὰ παιδιὰ καὶ τὴ γυναίκα του.  Ὅπως ἀκριβῶς οἱ στρατιῶτες μας ἔχουν διπλὴ ἀποστολή, νὰ εἶναι κατάλληλα προετοιμασμένοι καὶ γιὰ τὴ ζωὴ καὶ γιὰ τὸν πόλεμο, ἔτσι καὶ ὁ πατέρας καλεῖται νὰ ἰσορροπεῖ τὸν ἔλεγχο καὶ τὴ σταθερότητα μὲ τὴν παρουσία καὶ τὴν συναισθηματικὴ διαθεσιμότητα, διακονώντας, διδάσκοντας, προστατεύοντας καὶ ψυχαγωγώντας τὰ παιδιά του.

Τὴν ὥρα ποὺ ἀρνήθηκα νὰ πῶ στὸν πατέρα μου «σ’ ἀγαπῶ», ἐνῶ πέθαινε, ἀναδυόταν γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ἡ συντριπτικὴ ἀπώλεια ποὺ εἶχα βιώσει στὰ τρία μου χρόνια. Τὸ μικρὸ παιδὶ δὲν καταλαβαίνει καὶ πάντα κατηγορεῖ τὸν ἑαυτό του γιὰ μιὰ τέτοια ἀπώλεια. Ἡ ντροπὴ ὀρθώνεται σὰν λίθος ποὺ φράσσει τὴν εἴσοδο τῆς καρδιᾶς καὶ μετατρέπει τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου σὲ τάφο, τὴν ἀδειάζει ἀπὸ τὴν τρυφερότητα καὶ τὴ χαρὰ ποὺ βρίσκεται στὸν πυρήνα τῶν Ἱερῶν μας Ριζῶν. Τὰ χρόνια περνοῦν κι ἐμεῖς μυστικὰ λαχταροῦμε νὰ βρεθεῖ ἕνας τρόπος νὰ ἀποκυλισθεῖ ὁ λίθος, ἡ καρδιὰ νὰ ἀναστηθεῖ καὶ νὰ προσφέρει τὴν ἀγάπη ποὺ εἶναι πλασμένη νὰ δίνει καὶ νὰ παίρνει.

Τί χρειάζεται, λοιπόν, ἕνας πατέρας γιὰ νὰ βάλει τὴ σάρκινη στὴ θέση τῆς λίθινης καρδιᾶς, γιὰ νὰ βοηθήσει τὰ παιδιά του νὰ γίνουν ἄντρες καὶ γυναῖκες ἱκανοὶ καὶ ἱκανὲς νὰ ἀγαπήσουν καὶ νὰ ἀγαπηθοῦν;

 Έχει ἀνάγκη ἀπὸ Χάρη, θάρρος καὶ ἀπαντοχὴ νὰ ἀντικρίζει τὴ ντροπή, τὴν ἀπώλεια καὶ τὴ συντριβὴ ποὺ ἀναπόφευκτα συνοδεύουν τὴν ἀγάπη καὶ τὴ συχώρεση.

 Ὁ πατέρας πρέπει νὰ βάλει τὴ διακονία τῆς γυναίκας του καὶ τῶν παιδιῶν του, καὶ τὸ καλό τῆς κοινότητας πάνω ἀπὸ τὴν προστασία τοῦ ἐγώ του.

 Χρειάζεται νὰ μπορεῖ νὰ δεῖ τὴ μοναδικότητα τῶν παιδιῶν του καὶ νὰ εἶναι πρόθυμος νὰ δείξει μὲ ἰδιαίτερο τρόπο στὸ καθένα πόση χαρὰ καὶ εὐτυχία ἀντλεῖ ἀπὸ αὐτό.

 Ὁ πατέρας πρέπει νὰ ἔχει τὴν ταπείνωση νὰ δέχεται τὰ μηνύματα ποὺ ἐκπέμπει ἡ καρδιὰ τῆς μάνας, γνωρίζοντας ὅτι αὐτὴ θυσιάζει καὶ τὴ ζωή της γιὰ τὰ παιδιά της. Οἱ μητέρες σέβονται τοὺς ἀληθινοὺς πολεμιστὲς καὶ τοὺς στηρίζουν, δὲν συμπολεμοῦν ὅμως μὲ ἄντρες ποὺ φθάνουν στὰ ἄκρα: στήν  ἀκαμψία, στὴν ἀνευθυνότητα ἢ στὴν ἀποσύνδεση, γιατί σ΄ αὐτὰ ἐντοπίζουν ἀπειλὲς κατὰ τῆς οἰκογένειας καὶ τοῦ γάμου.

Πάνω ἀπ’ ὅλα, ὁ πατέρας πρέπει νὰ γνωρίζει ὅτι ἀγαπᾶς ὅταν ἀγαπιέσαι. Κι ἔτσι τὸ δυσκολότερο πράγμα γιὰ τοὺς ἄντρες (καὶ γιὰ τὶς γυναῖκες ποὺ τοὺς ἀγαποῦν) δὲν εἶναι νὰ δίνουν, ἀλλὰ νὰ μποροῦν νὰ δέχονται, δὲν εἶναι νὰ διατηροῦν τὸν ἔλεγχο, ἀλλὰ νὰ ἐπιτρέπουν τὴν κλήση καὶ ἀνταπόκριση τῆς πρόθυμης εὐαλωτότητας ποὺ ὑπερβαίνει τὴ ντροπή. Μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο, ὁ ἄντρας εἶναι πολὺ πιθανότερο νὰ ἀναγνωρίσει καὶ νὰ καταλάβει ὅτι ἡ ἀγάπη τῆς γυναίκας του, τοῦ γιοῦ καὶ τῆς κόρης του, ἡ ἀνάγκη ποὺ ἔχουν ἀπ’ τὸν ἴδιον κι ἀπ’ τὸ ἐνδιαφέρον του γι’ αὐτοὺς εἶναι τὴν ἴδια στιγμὴ τὸ κάλεσμα τοῦ Οὐράνιου Πατέρα νὰ ρισκάρει καὶ νὰ ἀποκαλύψει τοὺς θησαυροὺς ποὺ εἶναι θαμμένοι στὴν καρδιὰ του κάτω ἀπὸ τὰ προστατευτικὰ στρώματα τῆς ντροπῆς. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ φρέαρ ὕδατος ζῶντος, θὰ ἀντλήσει καὶ θὰ προσφέρει δῶρα ἀνθρωπιᾶς πού, μὲ τρόπο μυστηριώδη, θὰ ἀρχίσουν νὰ γεμίζουν τὸ κενὸ καὶ νὰ γιατρεύουν τὶς πληγὲς ποὺ ἴσως δέχθηκε ἀπὸ τὸν ἐπίγειο πατέρα του. Ὅταν παρὰ τὶς πληγὲς μας ἀγαποῦμε, τότε ἀκριβῶς γιατρευόμαστε, μόνο ποὺ πρέπει πρῶτα ἡ ἀγάπη νὰ ἀποκυλίσει τὸν λίθο ποὺ σκοπὸ εἶχε νὰ σφραγίσει τὸν μέσα μας κόσμο ἀπὸ ἐνδεχόμενο κίνδυνο κι ἄλλης ἀπώλειας.

Καὶ πῶς μπορεῖ ἡ μητέρα νὰ βοηθήσει;

 Στάσου δίπλα στόν ἄντρα σου, κι ὂχι ἀνάμεσα σ’ αὐτὸν καὶ στὰ παιδιά.

 Γίνε σύντροφος, ὄχι ἀφεντικό, κριτὴς ἢ ὑπάλληλος.

 Μήν παίρνεις προσωπικὰ τὴ σιωπή του ἢ τὶς ἀνησυχίες του. Κι ἐσὺ κι αὐτὸς εἶστε ἀρκετὰ καλοί.

 Μήν περιμένεις τὰ σημάδια τῆς ἀγάπης του, δῶσε πρώτη ἐσὺ τὰ σημάδια τῆς δικῆς σου ἀγάπης.

 Νά λὲς πάντα πὼς ὅ,τι κάνει εἶναι ἀπὸ ἀγάπη, ἀκόμη κι ἂν κάτι τέτοιο δὲν εἶναι φανερό. Ἂν διαφωνεῖς, ὅταν εἶσαι μόνη μαζί του, ρώτα τον τί προσπαθεῖ νὰ πετύχει.

 Ἡ εὐγνωμοσύνη, ἡ ἐκτίμηση, ἡ ζεστασιά, ἡ ἀγάπη κι ὁ σεβασμὸς μετακινοῦν τὸν λίθο ἀπὸ τὶς μοναχικὲς καὶ πονεμένες καρδιές.  Ἡ ἀπόρριψη, ἡ ἐγκατάλειψη, ἡ κριτική, οἱ ἀπαιτήσεις καὶ ἡ κάθε μορφῆς ἰσχὺς ἁπλῶς κάνουν τὸν λίθο ἀσήκωτο.

π. Stephen Muse

Μετάφραση: Πολυξένη Τσαλίκη

 Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο του Γιώργου Σικελιώτη.

πηγή κειμένου: Aντίφωνο

το είδαμε εδώ

Ο γάμος δεν είναι βίος ανθόσπαρτος…

Τι σημαίνει ένα διαζύγιο; 

Την ανικανότητά μας να αγαπήσουμε. Αυτό βασικά σημαίνει. Όλα τα υπόλοιπα είναι οι δικαιολογίες μας. Την αποτυχία να αγαπηθούμε. Τη λαθεμένη αντίληψη που είχαμε για τον γάμο. Ο γάμος δεν είναι βίος ανθόσπαρτος. […] Μελετήστε με προσοχή την ακολουθία του Μυστηρίου [ενν. του γάμου]. Υπάρχει και μεταφρασμένη. Εκεί μέσα λοιπόν υπάρχουν όλα τα στοιχεία και όλες οι προϋποθέσεις που αν τις ζήσεις φθάνεις στην πληρότητα της σχέσης σου. Η Εκκλησία από την αρχή μάς δείχνει τον δρόμο: «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός…». Κι εκείνη τη στιγμή με το Ευαγγέλιο κάνει ο ιερέας το σημείου του Σταυρού. Τι σημαίνει αυτό; Τρία πράγματα βασικά.

Ξέρετε, παιδιά μου, για πού ξεκινάτε; Δεν ξεκινάτε για το άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Ξεκινάτε για τη Βασιλεία του Θεού. Αυτή είναι η πορεία του γάμου. Ποιος θα είναι ο οδηγός σας σ’ αυτήν την πορεία; Το Άγιο Ευαγγέλιο. Ποια είναι η πορεία σας; Η Σταυρική!

Λέω στα ζευγάρια που παντρεύω: «Αν το καταλάβατε, παιδιά μου,σήμερα πρέπει να πεθάνετε, πρέπει να πεθάνει ο εγωισμός σας. Ξεκινήσατε καθένας από το σπίτι του και ήρθατε εδώ και τώρα φεύγετε από εδώ μαζί σε ένα καινούργιο σπίτι. Πολύ ωραία. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ο κάθε ένας πρέπει να φύγει από τον εαυτό του πια. Από αυτό που ήταν μέχρι τώρα. Κι εδώ η Χάρις του Θεού σάς ένωσε».

Βλέπετε κάποια στιγμή ενώνουμε τα χέρια και τους λέω: «Έχετε δει δύο κλειδιά περασμένα σε κρίκο; Όπου και να ‘ναι, θα είναι μαζί. Στην τσέπη μας ευρίσκονται ή μας πέσαν στον δρόμο ή τα πετάξαμε στη θάλασσα, θα είναι πάντα μαζί γιατί τα ενώνει ένας κρίκος. Αν όμως βγουν από τον κρίκο είναι ζήτημα τύχης, αν θα μείνουν και τα δύο κοντά και μαζί. Ποιος είναι ο κρίκος; Η χάρη του Θεού. Βάλτε τα χέρια σας, βάλτε τις καρδιές σας και οι δυο σας στο χέρι του Θεού. Ο Θεός δεν μας παίρνει με το ζόρι, απλώνει το δικό Του χέρι και εάν εσείς με τη θέληση βάλετε τα δικά σας χέρια ο Θεός θα σας ενώσει σε μια ενότητα τέλεια και αγία και έτσι να πορευτείτε.»

Όταν στην Ελλάδα καθιερώθηκε ο πολιτικός γάμος, εγώ πανηγύριζα. Είπα, «επιτέλους, θα αποφύγω την ταλαιπωρία να παντρεύω ανθρώπους που δεν ξέρουν τι κάνουν.» Να πας στον Δήμαρχο κι όπου θέλεις. Όχι όμως εδώ! Γιατί ο χώρος αυτός εδώ είναι για αυτούς που ξέρουν τι θέλουν και πιστεύουν τι κάνουν. Ένα διαζύγιο μπορεί να έχει πολλές αφορμές, αλλά οι αιτίες του είναι λίγες.

Πώς προετοιμάζονται δύο νέοι άνθρωποι για να παντρευτούν; Από ‘κεί θα καταλάβεις ποια θα είναι η συνέχεια.

Πόσο καλά γνωρίζονται; Ή πόσο βαθιά αγνοούνται;

Έχω ακούσει πολλές φορές την παρατήρηση «δεν ήτανε έτσι στην αρχή». Έτσι ήτανε, παιδί μου, αλλά εσύ δεν τον είδες. Ο αρραβώνας δεν είναι μια χαζοχαρούμενη περίοδος που θα κοιτάξουμε πώς θα περάσουμε καλά. Είναι ακριβώς μια περίοδος που οι άνθρωποι μιλάνε σοβαρά για το μέλλον τους, βλέπουν αν συμφωνούν, αν ταιριάζουν, αν έχουν την ίδια πλεύση μέσα στη ζωή τους, ακόμα μερικές φορές σε μερικά πράγματα, που φαίνονται πιο ρηχά, πιο εύκολα.

Κάποτε έλεγα σε δυο παιδιά που συνδεόντουσαν:
– Παιδιά χωρίστε τώρα γιατί θα χωρίσετε αύριο.
– Μα γιατί;
– Γιατί δεν έχετε καμία σχέση μεταξύ σας. Τα ενδιαφέροντα του ενός είναι τελείως διαφορετικά κι εξειδικευμένα, του άλλου είναι -τα παιδιά χρησιμοποιούν σήμερα αυτή τη λέξη- «μπάζα». Σε λίγο εσύ θα αρχίσεις να τη ζηλεύεις και εσύ σε λίγο θα αρχίσεις να κουράζεσαι. Λοιπόν, μην κάνετε λάθη!

Ευτυχώς κατάλαβαν έγκαιρα. Γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό να βλέπεις την αλήθεια. Το σ’ αγαπώ και μ’ αγαπάς είναι εύκολο να το λες, δύσκολο όμως να το ζεις. Εμείς μάθαμε ότι η αγάπη είναι σαρκωμένη. Κι αν δεν σαρκώνεται, δεν σταυρώνεται, τότε ακριβώς δεν προχωράει.

Το Διαζύγιο τελικά είναι μια αποτυχία. Το ερώτημα όμως είναι το εξής: Πώς θα αντιμετωπίσουμε ένα διαζύγιο; Διδασκόμεθα από τα λάθη μας; Καταλάβαμε γιατί φτάσαμε εδώ; Πρώτα-πρώτα έχουμε τη συνείδηση ότι αποτύχαμε; Και δεν αποτύχαμε τυχαία, αποτύχαμε για συγκεκριμένους λόγους, καθαρούς και ορατούς ή πιστεύουμε ότι φταίει μόνο ο άλλος; Στα ζευγάρια που παντρεύω τους εύχομαι:«Παιδιά μου, σας εύχομαι να μάθετε στη ζωή σας να φταίτε πάντα και οι δυο μαζί. Γιατί αν πιστέψετε ότι φταίει μόνο ο άλλος, κάτι δεν πάει καλά μεταξύ σας.»

Παντρεύομαι σημαίνει δέχομαι τον άλλο όπως είναι γιατί τον αγαπάω. Παντρεύομαι σημαίνει ότι αγωνίζομαι, κάνω τα πάντα για να δίνω χαρά σ’ αυτόν που αγαπάω. Άρα λοιπόν υπάρχει μια κοινή πορεία και των δύο, δηλαδή το ότι ο άλλος με δέχεται, δεν γεννάει ασυλία του εγωισμού μου, αφού με δέχεται όπως είμαι. Σε δέχεται γιατί σε αγαπάει, εσύ αγαπάς; Τότε διορθώσου. Τότε αφού βλέπεις ότι κάτι ενοχλεί τον άλλο, διόρθωσέ το. Όταν ακούω ανθρώπους να λένε: «εγώ αυτός είμαι ή εγώ αυτή είμαι, δεν αλλάζω», τους λέω: «Κακώς παντρευτήκατε, γιατί όταν κάποιος αγαπάει, αλλάζει.» Δεν αλλάζω σημαίνει δεν αγαπάω. Τα υπόλοιπα είναι περιττά.

Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος

πηγή

Πολιτικός γάμος και νέοι άνθρωποι

Είναι γνωστή, από την ίδρυση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, η καθιέρωση του θεσμού του Γάμου, με μυστηριακό χαρακτήρα. Ο ίδιος ο Κύριός μας, με την παρουσία του στον γάμο της Κανά, ευλόγησε το μυστήριο και το καθιέρωσε σαν ένα από τα σημαντικώτερα και σπουδαιότερα μυστήρια της Εκκλησιας μας.

Κατά τον ορισμό του Ρωμαίου νομοδιδασκάλου Μοδεστίνου, «εστίν ανδρός και γυναικός συνάφεια, συκλήρωσις του βίου παντός, θείου τε και ανθρωπίνου δικαίου κοινωνία».

Ο ίδιος ο Δημιουργός εθέσπισε τον Γάμο, αφού είπε: «ου καλόν είναι τον άνθρωπον, μόνον επί της γης. Ποιήσωμεν αυτω βοηθόν κατ΄αυτόν. Και περαιτέρω: «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γήν και κατακυριεύσατε αυτήν». Η συζυγική ένωση είναι ισχυρότατος φυσικός δεσμός, με τον οποίο οι ερχόμενοι σε Γάμου κοινωνία αποτελούν πλέον ένα σώμα( Γενεσ.Β,24 και Ματθ.ιθ΄,6). Επομένως είναι θεσμός συνεχόμενος και αδιάσπαστος. Από Χριστιανικής ,λοιπόν, απόψεως, ο γάμος δεν αποτελει σύμβαση και θεσμό του ιδιωτικού δικαίου, αλλά μυστήριο της Εκκλησίας,& τελείται από κληρικό(πρεσβύτερο η Επίσκοπο.

Γι΄αυτό τον λόγο, το νομοθετικό του πλέγμα ρυθμίζεται από την Εκκλησία και την Πολιτεία, με ειδικές νομοθεσίες του Αστικού κωδικα ( Άρθρα 1346 κ.εξ.). Ο Απόστολος Παύλος ζητά ο γάμος να συνάπτεται κατά το θέλημα του Θεού και όχι με βάση τις επιθυμίες.

Το πρώτον επίσημα ,την εποχή του Ιουστινιανού, καθιερώθηκε η αμοιβαία συγκατάθεση των μελλονύμφων να γίνεται στο Ναό, μπροστά του οικείου εκδίκου (ήταν λειτουργός όπως ο συμβολαιογράφος, το σημερινο αξίωμα του πρωτέκδικου). Με την 89η νεαρά του Λέοντος ΣΤ του Σοφού, το έτος 893 μ.Χ. καθορίστηκε η ιερολογία, σαν συστατικό του Γάμου.

Με τα θρησκευτικά δεδομένα, για τον Γάμο απαιτείται η νόμιμη ηλικία, η συγκατάθεση των μελλονύμφων, η ικανότητα για δικαιοπραξία. Στα κωλύματα του Γάμου, η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, έχει τα ανατρεπτικά και τα αναβλητικά. Στα πρώτα υπάγονται τα απόλυτα: το άωρο της ηλικίας, η συγκατάθεση των κηδεμόνων, η διαφορά της θρησκείας, ο νόμιμος γάμος, ο τρίτος γάμος, η ιεροσύνη και η μοναχική κουρά και η συγγενική σχέση των δύο προσώπων εξ αίματος η εξ αγχιστείας η πνευματικής η υιοθεσίας. Η Ελληνική Πολιτεία, στην εποχή μας, θέσπισε τον πολιτικό Γάμο, που τελείται από τα θεσμοθετημένα πολιτειακά όργανα. Σκοπός του να λύσει χρόνια προβλήματα συνανθρώπων μας Ορθοδόξων Χριστιανών, κυρίως της αλλοδαπής, που είχαν οικογένειες με αλλόθρησκα άτομα και βέβαια παιδιά, τα οποία εθεωρούντο εξώγαμα και νόθα, με όλες τις συνέπειες αυτού του πράγματος.

Η πνευματική μας τροφός και μητέρα, η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, μέσα στο πνεύμα της Χριστιανικής οικονομίας των ιερών κανόνων, αλλά και του κοινωνικού της προσώπου, δέχτηκε, κατ΄ άκρα οικονομία, αυτή την Πολιτειακή ρύθμιση, κατά το Κοινοτικό δίκαιο, με μοναδικό σκοπό, την ένδειξη στοργής προς τα πνευματικά της τέκνα και την αποφυγή ψυχολογικών προβλημάτων, μέσα στην κοινωνία, των παιδιών του πολιτικού Γάμου. Είναι κατανοητό τι θα συμβεί στις οικογένειες που έχουν κάνει πολιτικό Γάμο, εάν δεν βαπτισθούν τα παιδιά τους από την Εκκλησία η δεν μπορούν να γίνουν ανάδοχοι σε βάπτιση η Γάμο της Εκκλησίας μας. Η Εκκλησία μας, λαμβάνει σοβαρά υπ΄οψη της τα προβλήματα των πνευματικών της παιδιών και την αρμονική τους συνύπαρξη μέσα σε ένα ευρωπαϊκό χώρο και με την πολεμική των αιρέσεων και των εχθρών της.

Κάθε ακραία τοποθέτηση, όπως και σε όλα τα θέματα, οδηγεί σε καταλυτικές συνέπειες στην Εκκλησία και την Πολιτεία και σε συγκρούσεις που καταστρέφουν το πνεύμα καλής κοινωνίας, που η Εκκλησία, δια μέσου των αιώνων ,με την σοφία της διατήρησε αρμονικότατο και ήρεμο, με σκοπό την σωτηρία των ψυχών και την αρμονία των σωμάτων. «Εάν το άλας μωρανθει, εν τίνι αλισθήσεται;» Οι καιροί μας επιβάλλουν σοφία, φρόνηση, κατανόηση και αγώνες για την διαιώνιση της Ορθοδοξίας μας και της συγκράτησης των μελών της στους κόλπους της, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν,ότι αι ήμεραι πονηραι εισίν Οι πιστοί ζητούν από την Εκκλησία, επίλυση των προσωπικών τους προβλημάτων και δυσκολιών, αλλά και την συνεργασία με την Πολιτεία, σε όσα θέματα η δογματική της διδασκαλία δεν μπορεί να επιλύσει. Αυτό έπραττε και πράττει σήμερα η Εκκλησία, με την φωτισμένη της Ιεραρχία, ώστε οι σχέσεις πιστών-Εκκλησίας-Πολιτείας να είναι κατά τάξη και αρμονία, με τελικό σκοπό την λύτρωση των ψυχών των ανθρώπων από τον Διάβολο.

πηγή

το είδαμε εδώ

Είναι θράσος να ζητάς από το παιδί χαρίσματα που εσύ δεν έχεις αποκτήσει

Ο σημερινός τρόπος ζωής, αδυσώπητος στους ρυθ­μούς και την εξέλιξη του, αδιαφορεί για τις πληγές πού επιφέρει στο κοινωνικό σώμα. Από τη διαδικασία αυτή δε μπορούσε να γλυτώσει ό γάμος γενικότερα, ή οικογένεια ειδικότερα. Πληγές, πολλές φορές ανε­πανόρθωτες, δημιουργούνται στους θεμέλιους λίθους του ιερού αύτού οικοδομήματος. Έτσι ή οικογένεια έγινε γραφείο συμφω­νιών καί ωραρίων, δικαιωμάτων και απαιτήσεων. Χώρος αντιπα­λότητας καί δοκιμασίας νεύρων με συνέπειες ολέθριες. Ωστόσο , το πρόβλημα δεν είναι ό σημερινός αγχώδης τρόπος ζωής. Το μυστικό του προβλήματος κρύβεται στη μεγάλη αδυναμία μας να αγαπήσουμε το Θεό.

Ή σωστική καί θεραπευτική επέμβαση απο­δεικνύει πώς το κακό ξεκινά από μας. Υποφέρουμε καί μεΐς καί τα παιδιά μας επειδή αφήσαμε την ψυχή μας να λιμοκτονήσει στην έρημο των παθών. Καί να λοιπόν. Θεσμοί πού κράτησαν αιώνες, πού νίκησαν άγαρηνούς καί απίστους, πού άντεξαν τον ξεριζωμό καί την προ­σφυγιά, πού φτιάξανε από τη στάχτη πατρίδες, ήρθε ώρα πού πα­ρέδωσαν γη καί ύδωρ αφήνοντας το πυρ της οικογενειακής εστίας, αν όχι να σβήσει, πάντως να χάσει το φως καί τη ζεστα­σιά του. Όταν συνειδητοποιείς το πρόβλημα,δε φτάνει.

Χρειά­ζεται βαθειά τομή στη ζωή μας για να αποβάλουμε καθετί πού μας εμποδίζει να χαρούμε την οίκογενειακή θαλπωρή. Σ’ αυτή την κα­τάσταση φτάσαμε επειδή πολλές φορές πνίξαμε τη συνείδηση μας σε αβαρίες κάποιας έπίζηλης καριέρας. Επειδή σπαταλήσα­με ώρες καί μέρες για όμορφα σπίτια καί κτήματα, πού σαν κληρονομιά θ’ αφήσουμε στα παιδιά μας, αδιαφορώντας για την αθά­νατη ψυχή τους. Επειδή στο όνομα μιας επικοινωνιακής πολι­τικής δικής μας έπινοήσεως, γίναμε «φίλοι» με τα παιδιά μας, αγνοώντας την ιερή σχέση γονέων καί παιδιών. Αφού λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί αλήθεια μένουμε  έκθαμβοι στα εξωφρενικά καμώματα των παιδιών μας;

Οί γονείς  γίνονται οι πρώτες εικόνες παραδείγματος καί μίμησης των παιδιών. Ή ζωή τους, ή συμπεριφορά τους, ό λόγος τους, ακόμη καί οί κινήσεις πού χρησιμοποιούν, γίνονται πρότυπα ζωής για τα | παιδιά. Κι αν οί γονείς δεν έχουν αποκτήσει κάποια εμπειρία πνευματικής ζωής, είναι τουλάχιστον ανακόλουθο να ζητούν συ­νέπεια βίου από τα παιδιά τους. Είναι θράσος, λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας, να ζητάς για το παιδί σου χαρίσματα πού εσύ ακόμη δεν έχεις αποκτήσει…

Πρέπει δηλαδή ο ρόλος των γονέ­ων να είναι σαν το ρόλο των ιατρών. Οί ιατροί έχουν ανοσία στις ασθένειες καί έτσι μπορούν να θεραπεύουν.Το ίδιο πρέπει να συμβαίνει καί με τους γονείς. Τουλάχιστον, να ξεκινήσουν καί οί ίδιοι στον εαυτό τους μαθήματα πνευματικής αγωγής. Τότε θα διακρίνουν τις «ασθένειες» των παιδιών, με γνώμονα την ορθό­δοξη ζωή. Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο στη διαπαιδαγώγηση. Κι αν, παρ’ όλ’ αυτά, τα αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενό­μενα, ας μην απογοητευόμαστε. Στούς γονείς μένει ή σπορά. Όμως το να αυξηθούν τα στάχυα καί να δέσουν ώριμο καρπό, δεν οφείλεται μόνο σ’ αυτούς, αλλά στον καιρό, το χώμα, τη βροχή. Ό κόπος ωστόσο δεν πάει ποτέ χαμένος. «Ας θυμηθούμε, πώς ό Σπορέας τής παραβολής δε φείδεται του κόπου παρ’ ότι γνωρί­ζει ότι μόνο το ελάχιστο του καρπού θα έπιανε τόπο. Κι όμως δεν το έκανε. Για να μη δώσει το δικαίωμα – λέγουν οί πατέρες – στην έρημο ή στον πατημένο δρόμο να πεί: Εμείς δεν ε’ίχαμε τη διά­θεση, αλλά ούτε καί συ μας έδωσες μια ευκαιρία. «Ας μην κλαίμε λοιπόν τους κόπους. Εμείς ας σπείρουμε έντι­μα, κι ας θερίσει ό Θεός.

πηγή

Ο κεραυνοβόλος έρωτας και η προέλευση του π. Συμεών Κραγιόπουλος (†)

Χρειάζεται να προσέξει κανείς και στην εκλογή του υποψηφίου συντρόφου του. Να βεβαιωθεί δηλαδή κατά πόσο είναι όντως εκείνος που κάνει γι᾽ αυτόν, που του ταιριάζει, διότι είναι ενδεχόμενο να πέσει έξω, καθώς ο εαυτός του μπορεί να τον εξαπατήσει.

Καμιά φορά παραπονούνται οι πεθερές για τη νύφη· Μας έκανε την τέτοια, μας έκανε την αλλιώτικη, την πιστέψαμε και την πήραμε και μας βγήκε διαφορετική. Και όλα τα φορτώνουν στη νύφη, ότι δηλαδή εκείνη τους εξαπάτησε. Δεν διερωτήθηκαν όμως ποτέ, και η πεθερά και ο γιος και οι τυχόν άλλοι συγγενείς του νέου, με τι μάτια είδαν αυτή τη νύφη και πώς τη διάλεξαν. Μήπως δηλαδή τα μάτια τους έπεσαν έξω, μήπως αυτά εξαπατήθηκαν. Τα δικά τους μάτια έκαναν εκλογή, αλλά ως αρρωστημένα, αν επιτρέπεται να πω έτσι, μάτια. Και αφού ήταν αρρωστημένα, η κρίση τους ήταν λανθασμένη, και έκαναν λάθος στην εκλογή. Όπως επίσης η πεθερά του γαμπρού με την κόρη της, καθώς βλέπουν ότι απέτυχαν, ίσως να λένε παρόμοια. Και στην περίπτωση αυτή ισχύουν όσα είπαμε προηγουμένως.

Πάντοτε λοιπόν φέρει ευθύνη και αυτός ο οποίος παραπονείται σε κάτι τέτοια θέματα. Χρειάζεται επομένως να προσέξει κανείς πάρα πολύ και να κάνει ό,τι χρειάζεται από την πλευρά του, για να γνωρίσει γενικότερα την ψυχολογία του φύλου στο οποίο ανήκει, αλλά και ειδικότερα τη δική του ψυχολογία. Όταν ένας νέος αισθάνεται συμπάθεια προς μια νέα, πρωτίστως ας διερωτηθεί τι είναι εκείνο που τον τραβάει προς αυτήν. Το ίδιο και μια νέα.

Εδώ να πούμε, ότι σύμφωνα με την ψυχολογία του βάθους, καθένας έχει μέσα του την anima και καθεμιά έχει μέσα της τον animus. Και τι θα πει anima και animus; Επιτρέψτε μου να πω πάλι μερικά ενημερωτικά. Ένας άνδρας ψυχολογικά ποτέ δεν είναι εξ ολοκλήρου μόνο άνδρας, αλλά έχει μέσα του και κάτι από το άλλο φύλο. Αυτό λέγεται anima. Μπορεί δηλαδή κατά ογδόντα τοις εκατό να είναι άνδρας, και κατά είκοσι τοις εκατό μέσα του να έχει στοιχεία γυναίκας. Ήξερε ο Θεός και τα έφτιαξε έτσι: δεν έπεσε έξω. Εάν δεν τα είχε αυτά ο άνδρας, πρώτα-πρώτα θα ήταν ένας σκληρός άνθρωπος, ένα ον χωρίς συναίσθημα, χωρίς ευαισθησία, χωρίς, χωρίς… Από την άλλη πλευρά η γυναίκα θα ήταν εντελώς ευαίσθητο πλάσμα, και δεν θα είχε λογική και δύναμη. Ήξερε λοιπόν ο Θεός τι έκανε.

Επιπλέον, εάν δεν είχε μέσα του ο άνδρας και γυναικεία στοιχεία και η γυναίκα ανδρικά στοιχεία, δεν θα μπορούσε να υπάρχει διάλογος, δεν θα μπορούσε να υπάρχει κοινωνία, ένωση και γάμος αληθινός. Αυτά τα στοιχεία που έχει ο καθένας από το άλλο φύλο είναι τα σημεία επαφής. Εάν δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε με τα ζώα –συνεννοούμαστε μαζί τους, αλλά σε επίπεδο χαμηλό– εάν δεν μπορούμε να κάνουμε διάλογο με αυτά σε επίπεδο ανθρώπινο, είναι γιατί δεν έχουν μέσα τους κάτι από αυτό που έχουμε εμείς, ώστε να υπάρχει σημείο επαφής. Δύο άνθρωποι δεν μπορούν να συνεννοηθούν και να έλθουν σε επικοινωνία, εάν δεν υπάρχει μέσα τους κάτι κοινό, ένα σημείο επαφής.

Η anima λοιπόν, που υπάρχει στον άνδρα, και ο animus, που υπάρχει στη γυναίκα, είναι εκείνα ακριβώς τα σημεία επαφής που τους βοηθούν να έλθουν σε διάλογο, και μπορούν έτσι να έχουν κοινωνία. Όταν όμως η anima ή animus δεν έχουν ομαλή εξέλιξη, όταν δεν έχουν αναπτυχθεί φυσιολογικά αλλά, τρόπον τινά, βρίσκονται σε μια αρρωστημένη κατάσταση, τότε η αρρωστημένη anima του άνδρα –τα αρρωστημένα δηλαδή αυτά στοιχεία του άνδρα– μόλις αντικρύσουν μια γυναίκα που ανταποκρίνεται σ᾽ αὐτά, συντελούν, ώστε η γυναίκα εκείνη να παίζει τον ρόλο της οθόνης, πάνω στην οποία προβάλλονται αυτά τα αρρωστημένα στοιχεία. Και πρέπει να ξέρετε ότι κάτι που είναι αρρωστημένο, κάτι που είναι αφύσικο ασκεί πάντοτε πάρα πολλή έλξη. Έτσι, ταυτίζεται η εικόνα με την οθόνη.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την προβολή κάποιων εικόνων. Η οθόνη όπου προβάλλονται οι εικόνες αυτές είναι ένα σκέτο πανί, και απλώς προβάλλουμε σ᾽ αυτήν τις εικόνες με το μηχάνημα προβολής. Μια γυναίκα λοιπόν για έναν άνδρα μπορεί να παίξει τον ρόλο της οθόνης, όπως επίσης ένας άνδρας για μια γυναίκα. Όλοι βέβαια σε μια προβολή εικόνων καταλαβαίνουμε ότι άλλο είναι η οθόνη και άλλο είναι η εικόνα που προβάλλεται επάνω στην οθόνη. Στο θέμα όμως που συζητάμε, δεν μπορεί ο άνθρωπος να τα ξεχωρίσει, καθώς δεν ξέρει από αυτά, με αποτέλεσμα να ταυτίζει το πρόσωπο το οποίο έπαιξε τον ρόλο της οθόνης με την εικόνα που πρόβαλε ο ίδιος εκεί επάνω. Έτσι, δημιουργείται ο λεγόμενος κεραυνοβόλος έρωτας, και παντρεύονται οι άνθρωποι, αλλά ύστερα από λίγο καιρό καταλαβαίνουν ότι καθόλου δεν ταιριάζει ο ένας με τον άλλο, και έχουμε έπειτα όλα τα δυσάρεστα επακόλουθα.

Εγώ πιστεύω ότι ακόμη και μεταξύ των πολύ πιστών χριστιανών –πολύ πιστών, τρόπος του λέγειν: ένας πολύ πιστός άνθρωπος είναι σωστός και δεν πέφτει έξω– ακόμη λοιπόν και μεταξύ των συνηθισμένων πιστών υπάρχουν χριστιανοί που μπορεί να πέσουν έξω σε κάτι τέτοια. Και ύστερα, τι γίνεται; Χρειάζεται λοιπόν κανείς, όσο μπορεί περισσότερο, να τα έχει υπ᾿ όψιν του αυτά και να μην άγεται και φέρεται από την anima ή τον animus και από τις διάφορες αρρωστημένες καταστάσεις που είναι δυνατό να υπάρχουν μέσα του.

Απόσπασμα από το βιβλίο του π. Συμεών Κραγιοπούλου Εφηβεία, γάμος, αγαμία, τόμος Β’,  σσ. 22-25.

το είδαμε εδώ

 

Άσκηση μέσα στο γάμο

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται  ότι ο όρος άσκηση αποτελεί ουτοπία ως προς την εφαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες ζωής και ιδιαίτερα μέσα στο γάμο. Γι΄ αυτό σ’αυτό το τεύχος παρουσιάζουμε ένα άρθρο (συνέντευξη από τον Δρ. Δημήτριο Καραγιάννη, Παιδοψυχίατρο – θεραπευτή οικογένειας) του περιοδικού ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄ που αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα και αποτελεί προσπάθεια προσέγγισης και προσδιορισμού του ρόλου της άσκησης μέσα στο γάμο .Έχουμε πάντα στο νου ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η θέωση και όχι η ηθική αυτάρκεια, η αγιότητα και όχι η χλιαρότητα, η προσπάθεια και όχι η βολή.

Π: Είναι γνωστό ότι πολλοί έχουμε συνδυάσει τη  λέξη άσκηση με το μοναχό, και αναφερόμαστε στον ασκητή μοναχό. Υπάρχει άσκηση μέσα στον γάμο;

Απ: Εγώ θα ρωτούσα καλλίτερα: Υπάρχει γάμος χωρίς άσκηση; Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε άσκηση, γιατί κινδυνεύουμε, και αυτό είναι τραγικό, να διαστρεβλώσουμε την έννοια της άσκησης κάνοντας μια μηχανιστική μεταφορά της άσκησης του μοναχού στην ζωή των εγγάμων, με συνέπεια να ονομάσουμε ως άσκηση την απουσία του έρωτα. Επομένως εν ονόματι της άσκησης κινδυνεύουμε να αρνηθούμε την ίδια την φύση του γάμου και τότε η τάχα ιδανική κατάσταση θα είναι οι παντρεμένοι να μην είναι παντρεμένοι. Δεν μπορεί η απουσία σχέσης να είναι το ζητούμενο στην σχέση ενός ζευγαριού.

Η άσκηση στο γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση. Η άσκηση των προσώπων αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με το σύντροφό του.

Η άσκηση στο γάμο έγκειται στο γεγονός ότι ένας άντρας και μια γυναίκα θα βρεθούν μαζί, θα συνυπάρξουν και θα μπορέσουν να αλληλοπεριχωρηθούν. Η άσκηση στον γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση.

Π: Δηλαδή η άσκηση στον μοναχό και η άσκηση στον γάμο, είναι ίδια ως προς τον σκοπ6, αλλά αλλάζει κατά τον τρόπο;

Απ: Η άσκηση ήταν πάντοτε συνώνυμο της ενδυνάμωσης .Ένας αθλητής ασκείται για να είναι πιο δυνατός. Ασκείται όχι στερούμενος την φύση του, αλλά προσπαθώντας να την αναπτύξει στις μεγαλύτερες δυνατότητές της. Η άσκηση των προσώπων στο γάμο αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με τον σύντροφό του. Ο Σαρτρ είχε πει πολύ σωστά ότι ο άλλος άνθρωπος για μένα είναι κόλαση. Κάθε άνθρωπος που ευρίσκεται πολύ κοντά μας κινδυνεύει να γίνεται η κόλασή μας για τι μας ενοχλεί, μας δυσκολεύει, μας εμποδίζει και περιορίζει τον ζωτικό μας χώρο. Μας εμποδίζει να έχουμε την ατομικότητά μας.

Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να συνυπάρξει και αφεθεί στο αυτονόητο,  θα συμβιβασθεί και θα συνθηκολογήσει, με συνέπεια με την πάροδο του χρόνου να αυξάνεται το παράπονο, η γκρίνια και η μιζέρια στην σχέση. Διαφορετικά το ζευγάρι έχει να υιοθετήσει μια δυναμική στάση εγρήγορσης - άσκησης, ώστε ο σύντροφος να γίνει ευκαιρία να βρεις το γνήσιο πρόσωπό σου. Διαλέγω τον άλλο επειδή είναι διαφορετικός. Δεν μπορεί να υπάρχει ζευγάρι αν ο άλλος σύντροφος δεν είναι διαφορετικός. Στα πλαίσια της συνύπαρξης η διαφορετικότητα με φέρνει αντιμέτωπο με το τι είναι σημαντικό και τι δευτερεύων για μένα.

Πώς θα σχετιστώ χωρίς να χάσω το πρόσωπό μου, αλλά και χωρίς να μείνω κλειδωμένος στα ατoμικά μου χαρακτηριστικά. Αυτό απαιτεί μια διαρκή αλληλαντίδραση που η επίτευξή της δεν είναι ζήτημα δύο ή τριών χρόνων, αλλά μιας ζωής. Μια ζωντανή σχέση μέσα στον γάμο δημιουργείται μόνο αν κάθε μέλος, προσπαθεί και παλεύει ασκούμενο, να βρίσκει τον τρόπο να αφαιρέσει τα αυτιστικά στοιχεία που τον εμποδίζουν στην κοινωνία με το άλλο πρόσωπο.

Π: Θα πρέπει δηλ. να ξεπερνιέται η ατομικότητα του προσώπου και το στενό εγωιστικό του συμφέρον; Να πάψει πια ο καθένας να σκέφτεται ατομικά αλλά δυαδικά;

Απ: Η έννοια του εγωισμού έχει διαστραφεί. Πολλοί χριστιανοί νομίζουν ότι αποφεύγουν τον εγωισμό με το να μην χαίρονται, να μην καμαρώνουν για κάτι που έχουν πετύχει. Θεωρούν ως εγωισμό την ύπαρξη και έκφραση της επιθυμίας και σπαταλούν τεράστιες δυνάμεις για να την αποκριθούν, να την εξαφανίσουν. Στην ουσία ο εγωισμός είναι ένα εμπόδιο στην ζωή μας, αλλά δεν έχει να κάνει καθόλου με τα στοιχεία που ανέφερα. Ο εγωισμός  μας αν θέλετε είναι αυτισμός. Το σύνολο των στοιχείων που σε κλείνουν στον εαυτό σου έτσι ώστε να μην μπορείς να προχωρήσεις υπέρ του εαυτού σου. Για παράδειγμα όταν ένα ατομικό επίτευγμα γίνεται μέτρο σύγκρισης και όχι αφορμή μοιράσματος, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των συντρόφων. Αυτό παθαίνουν όλοι όσοι εμπλέκονται στο σταρ-σύστεμ αφού οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζοντας υπέρμετρα ένα χαρακτηριστικό τους, τους οδηγούν να χάσουν την συνολική τους αίσθηση και τελικά αυτό τους απομονώνει στην αφόρητη ανασφάλεια ενός ψευδούς εαυτού.

Δεν είναι εγωισμός το να θέλει κανείς να πετύχει στη δουλειά του, στην σχέση του, φτάνει αυτό να μην τον απομονώνει από τον άλλο. Οι ατομικοί στόχοι, είτε καριέρα λέγεται αυτό, είτε ατομική θρησκευτικότητα, διασπούν ύπουλα την σχέση και την βουλιάζουν σε ένα κρυφό εγωισμό που δεν γίνεται αντιληπτός. Το χειρότερο εμπόδιο στην άσκηση, είναι η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και της τελειότητας. O άγιος Ιωάννης της Κλίμακας περιγράφει πολύ καλά το πώς προσπαθώντας να πετύχεις μια αρετή μπορεί να εμπλακείς πολύ χειρότερα σ' ένα άλλο πάθος. Εγωισμός μέσα στον γάμο θα μπορούσε να ήταν το να διαβάζει κανείς θρησκευτικά βιβλία με μεγάλη προσήλωση και να αδιαφορεί για τον σύντροφο που έχει πλάι του. Επομένως ό,τι γίνεται ξεκομμένα από τον σύντροφο, γίνεται ατομικό  χαρακτηριστικό που δεν προάγει την σχέση.

Π: Ποιο είναι το περιεχόμενο του γάμου; Ti εννοούμε όταν λέμε άσκηση στον γάμο;

Απ: Το δυνάμωμα των ίδιων των προσώπων. Δεν μπορεί να είναι στόχος του γάμου κάτι έξω από αυτούς. Δεν μπορεί να θέσουμε ως κύριο στόχο τα παιδιά. Η άσκηση στον γάμο είναι να βρεις τον εαυτό σου. Να βρεις την σχέση σου με τον ίδιο τον Θεό. Άσκηση στο γάμο σημαίνει ότι το κάθε πρόσωπο γίνεται περισσότερο σοφό, περισσότερο γνήσιο, περισσότερο ο εαυτός του. Ο καθένας μας γεννιέται έχοντας πολλές ψευδείς φαντασιώσεις για τον εαυτό του. Στη σχέση μας με τους άλλους πραγματικά δοκιμάζεται ποιος είναι ο πραγματικός εαυτός μας. Γίνεσαι πιο πολύ ο εαυτός σου αν σχετιστείς γνήσια. Σήμερα έχει φουντώσει το φαινόμενο των πολλαπλών σχέσεων. Οι άνθρωποι όταν βρεθούν μπροστά στο να διαπραγματευτούν μια δυσκολία παραιτούνται και διακόπτουν την σχέση. Ουσιαστικά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους, όχι τον άλλο. Άρα μένουν πάντα οι ίδιοι χωρίς να σχετιστούν και ας έχουν συνάψει πολλαπλές σχέσεις. Γιατί δεν φτάνουν στο σημείο να συναντήσουν τον εαυτό τους.

Η ασκητική του γάμου απαιτεί διαρκή προσωπική δουλειά. Γι αυτό δεν αρκεί το χρονικό διάστημα μιας ζωής. Στη διάρκεια του γάμου βρίσκεις και άλλες πλευρές σου. Αλίμονο στο ζευγάρι που στο τέλος της ζωής του θα σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο που σχετιζόταν στην αρχή. Αλλάζει ουσιαστικά η σχέση μέσα στον γάμο.

Ο γάμος δεν αποτελεί απλώς την επισημοποίηση και το σφράγισμα μιας σχέσης που περαιτέρω οδηγείται σε μια στασιμότητα γιατί τότε αυτό θα σήμαινε την απουσία ζωής. Οι άνθρωποι που υπήρξαν πάντα μαζί, αλλά κράτησαν τους ίδιους ρόλους και τον ίδιο τρόπο σχέσης όπως στην αρχή σημαίνει ότι δεν μετουσιώθηκαν, δεν άλλαξαν μέσα στην πορεία του γάμου τους. Δεν ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Απλά συνυπήρξαν χωρίς να αγγιχτούν. Στην ασκητική του γάμου παλεύεις με τον σύντροφο σου και με τον εαυτό σου. Όπως αναφέρεται αντίστοιχα στα ασκητικά κείμενα η πάλη με τον Θεό. H πάλη με τον σύντροφο και τον εαυτό σου είναι που αναδεικνύει το πραγματικό πρόσωπό σου.

Π: Είπατε νωρίτερα ότι ο καθένας μέσα από τον άλλο ανακαλύπτει τον εαυτό του. Όσο δυναμώνει η σχέση του με τον άλλο τόσο ανακαλύτrτει τον εαυτό του. Το ίδιο γίνεται και με το μοναχό στην σχέση του με τον Θεό. Μέσα στον γάμο λοιπόν ο Θεός τι ρόλο παίζει;

Απ: Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να Τον υπερασπιστούμε σαν προϊόν που πρέπει να πουλήσουμε. Δεν πρέπει δηλ. να νοιώθουμε ανασφαλείς, ώστε να πρέπει να Τον διαφημίζουμε. Γι αυτό αναφέρθηκα  στον Σαρτρ ο οποίος περιγράφει τις σχέσεις με ειλικρίνεια, αλλά κατάμαυρες, ανέλπιδες, αφού στερείται τον Θεό. Αν θα μιλήσουμε σε επίπεδο πραγματικότητας, για να υπερβούμε τον εαυτό μας πρέπει να αγγίξουμε τις σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Χρειαζόμαστε στήριγμα πάνω στο οποίο να πατάμε, που δεν μπορούμε να είμαστε εμείς. Δεν μπορείς από μόνος σου να στηρίζεσαι στον εαυτό σου. Χρειάζεσαι κάπου απ' έξω να πατάς. Αν οι δύο σύντροφοι γίνουν ένα κλειστό σύστημα, τότε όλα τα αρνητικά στοιχεία που αναφέρονται για ένα απομονωμένο άτομο μπορεί να υπάρξουν σε μία σχέση με ψευδοαμοιβαιότητα π.χ. o Νάρκισσος και η Ηχώ. Η Ηχώ επαναλαμβάνει αυτά που θέλει να ακούσει ο Νάρκισσος. Επομένως ενώ εμφανίζονται επιφανειακά ως μια ιδανική σχέση ζευγαριού, στην ουσία υπάρχει απουσία σχέσης. Και αυτό γίνεται γιατί είναι κλεισμένοι ανάμεσα τους και δεν διαθέτουν σημείο αναφοράς πέρα από αυτούς. Είναι μια κλειστή δυαδικότητα ξεκομμένη και από την κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Όλα είναι ιδανικά, αλλά τίποτα πραγματικό.

Π: Ο Ι. Χρυσόστομος αναφέρει ότι κι αν ακόμα σε στεναχωρέσει η σύντροφος σου συγχώρεσε την, και αν είναι δύστροπη εσύ φρoντισε να την διορθώσεις με την επιείκεια και την πραότητα. Πολλές φορές όμως αυτό παρερμηνεύεται.

Απ: Είναι συχνό φαινόμενο να θεωρείται ως άσκηση η ανοχή καταστάσεων τις οποίες οι ίδιοι οι άνθρωποι ενεργοποιούν. Όπως κάποιες μητέρες γκρινιάζουν πόσο τις κουράζουν τα παιδιά τους, αλλά δεν τα έμαθαν να φροντίζουν τον εαυτό τους, το ίδιο στην συζυγική σχέση κινδυνεύουν να κάνουν υπομονή, επειδή θυμώνει ο σύντροφος τους και δεν βλέπουν ότι αυτοί έχουν προκαλέσει τον θυμό του. Επιλέγουν κάποιον με τον οποίο   δεν μπορούν να συνυπάρξουν, απλώς για να μην μείνουν μόνοι. Δημιουργούν βασανιστικές σχέσεις και μετά θεωρούν σαν άσκηση την ανοχή και ζητούν από τον Θεό να τους βοηθήσει ν' αντέξουν. Γνωρίζουν πολύ   καλά κάποια αρνητικά στοιχεία που έχει ο σύντροφός τους από πριν, αλλά αρνούνται να τα δουν, ώστε να έχουν άλλοθι για να υποφέρουν  αργότερα. Αν εσύ λοιπόν υπομένεις το σύμπτωμα το οποίο προκάλεσες, δεν έχει να κάνει με άσκηση αυτό. Διότι σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι ο καλός που αντέχεις τον άλλο, ενώ στην ουσία είσαι αυτός που απομακρύνεται και απoμονώνεται .

Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. Ο έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο.

Γι αυτό επιμένω ότι κύρια έκφραση της άσκησης είναι η χαρά. Χωρίς χαρά δεν υπάρχει άσκηση, απλώς παθητική αποδοχή μιας κατάστασης. Ο Θεός μπορεί να μας δώσει δυνάμεις που να μας πάνε πιο πέρα. Δεν χρειάζεται,  να μας βοηθά να αντέχουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργούμε. Δηλ. δημιουργούμε σταυρούς με δυσλειτουργικές σχέσεις και μετά επικαλούμαστε τον Θεό για να αντέχουμε.

Π: Είπατε ότι ο άνθρωπος εάν είναι όπως και πριν το γάμο και μετά ατό αυτόν δεν έχει καταφέρει τίποτα. Μετά τον γάμο αλλάζουν πολλά πράγματα;

Απ: Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. O έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο. Όμως ο πραγματικός άλλος του την διαλύει. Δεν είναι τότε η εικόνα που είχε φανταστεί. Εδώ είναι που κάποιοι δεν αντέχουν. Όταν χαλάσει η εικόνα του άλλου και αρχίζουν να έρχονται σε σχέση με τον πραγματικό άλλο, τότε αλλάζουν σύντροφο. Είναι ανασφαλείς και αδύνατοι καθώς δεν διαθέτουν την δύναμη να επηρεάζουν την ζωή τους. Ανώριμα ανασφαλή  άτομα που έχουν μάθει μόνο να τα φροντίζουν, με συνέπεια όμως την απώλεια της ελευθερίας τους. Και αυτό που απoτελεί πραγματικά στόχο της άσκησης, είναι να αυξήσουν την δυνατότητα ν' αγαπούν. Όχι απλώς συναισθηματικά, αλλά οντολογικά, υπαρξιακά. Υπάρχουν κάποιοι πραγματικοί σταυροί μέσα στον γάμο. Μια αρρώστια, η γήρανση. Ο άλλος έχει σώμα που όσο και αν το φροντίζει αλλάζει, γερνάει. Αυτό κινδυνεύει ασυνείδητα να εκλαμβάνεται σαν προδοσία και η σχέση καταρρέει αν δεν περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία που να την νοηματοδοτούν.

Στις μέρες μας κυριαρχούν δυο στοιχεία που είναι διαμετρικά αντίθετα προς την άσκηση. Το μοιραίο και το μαγικό. Δηλ. κινδυνεύουμε να αποδεχόμαστε ότι τα πράγματα είναι δοσμένα. Τα πράγματα συμβαίνουν χωρίς εμάς. Είτε το ονομάσουμε γραφτό, είτε κληρονομικότητα, είτε παγκοσμιοποίηση. Και αυτό μας αφαιρεί την ευθύνη. Η προσδοκία εξ άλλου για λύσεις αποτίθεται στο μαγικό, στο ανέξοδο. Πρόκειται για μια ανώριμη παιδική στάση που θεωρεί ότι κάποιοι άλλοι πρέπει να με φροντίσουν. Η άσκηση αποτελεί μια διαμετρικά αντίθετη ενήλικη στάση, όπου αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη της πορείας της ζωής μου, δίχως, να παραβλέπω το πλήθος των αδυναμιών μου.

Π: Είναι λάθος όταν κανείς λέει αφήσου στο  Θεό; Όλα θα τα λύσει αυτός και πολλές φορές μένουμε απαθείς   περιμένοντας τον από μηχανής Θεό να μας λύσει τα προβλήματα χωρίς  εμείς να συμμετάσχουμε.

Απ: Αυτό    είναι μία στάση ανθρώπων που θεωρούν το γάμο σαν μια απλή κάλυψη σεξουαλικών αναγκών ή σαν μια κοινωνική αποκατάσταση, που δεν πιστεύουν ότι μπορούν μέσα από τον γάμο να κερδίσουν κάτι πιο σημαντικό για την ζωή τους και ανησυχούν μόνο για το πώς θα τακτοποιηθούν και ζητούν  ένα καθησυχασμό, δηλαδή  εκείνοι που δεν έχουν πάρει ,μια ενήλικη  στάση  ως χριστιανοί  που καλούνται να  αναλάβουν την ευθύνη της πίστης τους και της πνευματικής πορείας τους. Είναι πολύ σημαντικό να προσεύχονται οι νέοι για την σχέση τους που θα έχουν και μάλιστα να ελπίζουν σ' αυτή. Φοβάμαι ότι πολλοί νέοι αυτή την στιγμή δεν ελπίζουν ότι μπορεί να υφίσταται μια μονογαμική σχέση που να είναι και θρεπτική και πικάντικη. Και αν δεν το ελπίζουν, δεν θα το συναντήσουν. Γιατί πολλές φορές οι νέοι ενώ ονειρεύονται για την σχέση τους, όταν φτάνουν στο γάμο παραιτούνται εύκολα και μεταφέρονται στο μοντέλο που έχουν ζήσει στους γονείς τους. Επομένως κινδυνεύουν να μην ελπίζουν σε μια σχέση ζευγαριού που να γίνεται πιο ερωτική με το διάβα του χρόνου. Άρα να προσεύχονται για τη βίωση μιας σχέσης που θα τους επιτρέπει να ζουν ευχαριστηριακά  και να κάνουν και οι ίδιοι τη ζωή τους πιο ερωτική πιο ζωντανή. Αν κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος από τη ζωή του τότε δεν μπορεί να προσδοκά ότι όταν θα βρεθεί με ένα σύντροφο , θα αλλάξει η ζωή του μαγικά . Δύο κουρασμένοι και μίζεροι άνθρωποι θα φτιάξουν μια μίζερη κατάσταση. Γιατί όσο περνά ο καιρός οι δυσκολίες αυξάνουν. Εξάλλου αυτό είναι και όρος για να υπάρξει μια καλή ζωή. Σαν τα video-games. Ένα καλό videο game για να σου  δημιουργήσει ενδιαφέρον, πρέπει να αλλάζεις levels  (επίπεδα).' Σε κάθε νέο επίπεδο αυξάνει και ο βαθμός δυσκολίας  που για  να το αντιπαρέλθεις πρέπει να ανακαλύπτεις  πηγές ενέργειας, να διαθέτεις νέα βελτιωμένα όπλα και να αποκτά αυξημένες δεξιότητες, αλλιώς λέει χάνεις ζωή.

Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση μέσα στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα τη χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς .

Έτσι είναι και η ασκητική μέσα στον Γάμο. Nα αυξάνεις τα όπλα σου με το διάβα του χρόνου, ώστε να μπορείς να αντιπαρέρχεσαι τα εμπόδια και να μπορείς να ανακαλύπτεις το σύντροφό σου τον εαυτό σου και τελικά το Θεό. Δεν  φαντάζομαι να ανακαλύψεις τον άλλον χωρίς την πηγή της ζωής, τον Θεό. Δεν μπορείς κλεισμένος μέσα στην δική σου αυτάρκεια να βρεις καινούργιους τρόπους ζωής.

Π: Ισχύει ότι ο γάμος έχει μια προοπτική και θεωρείται πετυχημένος όταν αντικαθιστάς το εγώ με το εμείς;

Απ: Αν το εγώ είναι το αυτιστικό εγώ, αν δηλ. το εγώ υπάρχει ξεκομμένο από το εμείς, τότε ισχύει. Αν όμως το εμείς σημαίνει την απώλεια της ιδιαιτερότητας του κάθε προσώπου, τότε όχι, δεν ισχύει. Αποτελεί συχνό φαινόμενο να αποφασίζει κάποιος να θυσιάσει την προσωπική του ανέλιξη για χάρη μιας σχέσης και μετά να το, χρεώνει στον άλλον. Όμως η γνήσια αγάπη για τον εαυτό μας δεν έρχεται σε αντίθεση , με Την γνήσια αγάπη προς τον άλλο και επομένως δεν ακινητοποιείται εμπρός σε ψευτοδιλήμματα. Αυτό που πρέπει  να δούμε είναι ότι δεν είναι σωστό  να ενοχοποιείται η επιθυμία, όπως πρεσβεύουν κάποιοι  οι οποίοι εν ονόματι της πίστης έχουν απολέσει Την χαρά της ζωής.  Η επιθυμία είvαι το, σημείο υπέρβασης του εαυτού μας. Όταν ενοχοποιείται η επιθυμία επιτρέπεται το παράπονο και η ανάγκη. Το παράπονο είναι η δυσφορία από την μη εκφρασθείσα και μη ικανοποιηθείσα επιθυμία που λειτουργεί σαν σκουριά και διαβρώνει τα πράγματα H ανάγκη εξάλλου αντιμετωπίζει τον άλλο σαν  αντικείμενο και τον χρησιμοποιεί ενώ η επιθυμία   αναφέρεται  στο πρόσωπό του  του. Η άσκηση δεν είναι στέρηση. Δεν αποτελεί άρνηση της χαράς. Είναι αποδοχή του μόχθου που απαιτείται, αλλά τελικά δυναμώνει και δίνει χαρά. Τελικά σου προσφέρει χαρά, σε χαριτώνει. Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα την χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφό σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς.

Γράφει: Χαράλαμπος Α. Θεοδώρου

Πηγή: Περιοδικό ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄

το είδαμε εδώ

Άσκηση μέσα στο γάμο

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται  ότι ο όρος άσκηση αποτελεί ουτοπία ως προς την εφαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες ζωής και ιδιαίτερα μέσα στο γάμο. Γι΄ αυτό σ’αυτό το τεύχος παρουσιάζουμε ένα άρθρο (συνέντευξη από τον Δρ. Δημήτριο Καραγιάννη, Παιδοψυχίατρο – θεραπευτή οικογένειας) του περιοδικού ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄ που αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα και αποτελεί προσπάθεια προσέγγισης και προσδιορισμού του ρόλου της άσκησης μέσα στο γάμο .Έχουμε πάντα στο νου ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η θέωση και όχι η ηθική αυτάρκεια, η αγιότητα και όχι η χλιαρότητα, η προσπάθεια και όχι η βολή.

Π: Είναι γνωστό ότι πολλοί έχουμε συνδυάσει τη  λέξη άσκηση με το μοναχό, και αναφερόμαστε στον ασκητή μοναχό. Υπάρχει άσκηση μέσα στον γάμο;

Απ: Εγώ θα ρωτούσα καλλίτερα: Υπάρχει γάμος χωρίς άσκηση; Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε άσκηση, γιατί κινδυνεύουμε, και αυτό είναι τραγικό, να διαστρεβλώσουμε την έννοια της άσκησης κάνοντας μια μηχανιστική μεταφορά της άσκησης του μοναχού στην ζωή των εγγάμων, με συνέπεια να ονομάσουμε ως άσκηση την απουσία του έρωτα. Επομένως εν ονόματι της άσκησης κινδυνεύουμε να αρνηθούμε την ίδια την φύση του γάμου και τότε η τάχα ιδανική κατάσταση θα είναι οι παντρεμένοι να μην είναι παντρεμένοι. Δεν μπορεί η απουσία σχέσης να είναι το ζητούμενο στην σχέση ενός ζευγαριού.

Η άσκηση στο γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση. Η άσκηση των προσώπων αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με το σύντροφό του.

Η άσκηση στο γάμο έγκειται στο γεγονός ότι ένας άντρας και μια γυναίκα θα βρεθούν μαζί, θα συνυπάρξουν και θα μπορέσουν να αλληλοπεριχωρηθούν. Η άσκηση στον γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση.

Π: Δηλαδή η άσκηση στον μοναχό και η άσκηση στον γάμο, είναι ίδια ως προς τον σκοπ6, αλλά αλλάζει κατά τον τρόπο;

Απ: Η άσκηση ήταν πάντοτε συνώνυμο της ενδυνάμωσης .Ένας αθλητής ασκείται για να είναι πιο δυνατός. Ασκείται όχι στερούμενος την φύση του, αλλά προσπαθώντας να την αναπτύξει στις μεγαλύτερες δυνατότητές της. Η άσκηση των προσώπων στο γάμο αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με τον σύντροφό του. Ο Σαρτρ είχε πει πολύ σωστά ότι ο άλλος άνθρωπος για μένα είναι κόλαση. Κάθε άνθρωπος που ευρίσκεται πολύ κοντά μας κινδυνεύει να γίνεται η κόλασή μας για τι μας ενοχλεί, μας δυσκολεύει, μας εμποδίζει και περιορίζει τον ζωτικό μας χώρο. Μας εμποδίζει να έχουμε την ατομικότητά μας.

Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να συνυπάρξει και αφεθεί στο αυτονόητο,  θα συμβιβασθεί και θα συνθηκολογήσει, με συνέπεια με την πάροδο του χρόνου να αυξάνεται το παράπονο, η γκρίνια και η μιζέρια στην σχέση. Διαφορετικά το ζευγάρι έχει να υιοθετήσει μια δυναμική στάση εγρήγορσης - άσκησης, ώστε ο σύντροφος να γίνει ευκαιρία να βρεις το γνήσιο πρόσωπό σου. Διαλέγω τον άλλο επειδή είναι διαφορετικός. Δεν μπορεί να υπάρχει ζευγάρι αν ο άλλος σύντροφος δεν είναι διαφορετικός. Στα πλαίσια της συνύπαρξης η διαφορετικότητα με φέρνει αντιμέτωπο με το τι είναι σημαντικό και τι δευτερεύων για μένα.

Πώς θα σχετιστώ χωρίς να χάσω το πρόσωπό μου, αλλά και χωρίς να μείνω κλειδωμένος στα ατoμικά μου χαρακτηριστικά. Αυτό απαιτεί μια διαρκή αλληλαντίδραση που η επίτευξή της δεν είναι ζήτημα δύο ή τριών χρόνων, αλλά μιας ζωής. Μια ζωντανή σχέση μέσα στον γάμο δημιουργείται μόνο αν κάθε μέλος, προσπαθεί και παλεύει ασκούμενο, να βρίσκει τον τρόπο να αφαιρέσει τα αυτιστικά στοιχεία που τον εμποδίζουν στην κοινωνία με το άλλο πρόσωπο.

Π: Θα πρέπει δηλ. να ξεπερνιέται η ατομικότητα του προσώπου και το στενό εγωιστικό του συμφέρον; Να πάψει πια ο καθένας να σκέφτεται ατομικά αλλά δυαδικά;

Απ: Η έννοια του εγωισμού έχει διαστραφεί. Πολλοί χριστιανοί νομίζουν ότι αποφεύγουν τον εγωισμό με το να μην χαίρονται, να μην καμαρώνουν για κάτι που έχουν πετύχει. Θεωρούν ως εγωισμό την ύπαρξη και έκφραση της επιθυμίας και σπαταλούν τεράστιες δυνάμεις για να την αποκριθούν, να την εξαφανίσουν. Στην ουσία ο εγωισμός είναι ένα εμπόδιο στην ζωή μας, αλλά δεν έχει να κάνει καθόλου με τα στοιχεία που ανέφερα. Ο εγωισμός  μας αν θέλετε είναι αυτισμός. Το σύνολο των στοιχείων που σε κλείνουν στον εαυτό σου έτσι ώστε να μην μπορείς να προχωρήσεις υπέρ του εαυτού σου. Για παράδειγμα όταν ένα ατομικό επίτευγμα γίνεται μέτρο σύγκρισης και όχι αφορμή μοιράσματος, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των συντρόφων. Αυτό παθαίνουν όλοι όσοι εμπλέκονται στο σταρ-σύστεμ αφού οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζοντας υπέρμετρα ένα χαρακτηριστικό τους, τους οδηγούν να χάσουν την συνολική τους αίσθηση και τελικά αυτό τους απομονώνει στην αφόρητη ανασφάλεια ενός ψευδούς εαυτού.

Δεν είναι εγωισμός το να θέλει κανείς να πετύχει στη δουλειά του, στην σχέση του, φτάνει αυτό να μην τον απομονώνει από τον άλλο. Οι ατομικοί στόχοι, είτε καριέρα λέγεται αυτό, είτε ατομική θρησκευτικότητα, διασπούν ύπουλα την σχέση και την βουλιάζουν σε ένα κρυφό εγωισμό που δεν γίνεται αντιληπτός. Το χειρότερο εμπόδιο στην άσκηση, είναι η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και της τελειότητας. O άγιος Ιωάννης της Κλίμακας περιγράφει πολύ καλά το πώς προσπαθώντας να πετύχεις μια αρετή μπορεί να εμπλακείς πολύ χειρότερα σ' ένα άλλο πάθος. Εγωισμός μέσα στον γάμο θα μπορούσε να ήταν το να διαβάζει κανείς θρησκευτικά βιβλία με μεγάλη προσήλωση και να αδιαφορεί για τον σύντροφο που έχει πλάι του. Επομένως ό,τι γίνεται ξεκομμένα από τον σύντροφο, γίνεται ατομικό  χαρακτηριστικό που δεν προάγει την σχέση.

Π: Ποιο είναι το περιεχόμενο του γάμου; Ti εννοούμε όταν λέμε άσκηση στον γάμο;

Απ: Το δυνάμωμα των ίδιων των προσώπων. Δεν μπορεί να είναι στόχος του γάμου κάτι έξω από αυτούς. Δεν μπορεί να θέσουμε ως κύριο στόχο τα παιδιά. Η άσκηση στον γάμο είναι να βρεις τον εαυτό σου. Να βρεις την σχέση σου με τον ίδιο τον Θεό. Άσκηση στο γάμο σημαίνει ότι το κάθε πρόσωπο γίνεται περισσότερο σοφό, περισσότερο γνήσιο, περισσότερο ο εαυτός του. Ο καθένας μας γεννιέται έχοντας πολλές ψευδείς φαντασιώσεις για τον εαυτό του. Στη σχέση μας με τους άλλους πραγματικά δοκιμάζεται ποιος είναι ο πραγματικός εαυτός μας. Γίνεσαι πιο πολύ ο εαυτός σου αν σχετιστείς γνήσια. Σήμερα έχει φουντώσει το φαινόμενο των πολλαπλών σχέσεων. Οι άνθρωποι όταν βρεθούν μπροστά στο να διαπραγματευτούν μια δυσκολία παραιτούνται και διακόπτουν την σχέση. Ουσιαστικά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους, όχι τον άλλο. Άρα μένουν πάντα οι ίδιοι χωρίς να σχετιστούν και ας έχουν συνάψει πολλαπλές σχέσεις. Γιατί δεν φτάνουν στο σημείο να συναντήσουν τον εαυτό τους.

Η ασκητική του γάμου απαιτεί διαρκή προσωπική δουλειά. Γι αυτό δεν αρκεί το χρονικό διάστημα μιας ζωής. Στη διάρκεια του γάμου βρίσκεις και άλλες πλευρές σου. Αλίμονο στο ζευγάρι που στο τέλος της ζωής του θα σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο που σχετιζόταν στην αρχή. Αλλάζει ουσιαστικά η σχέση μέσα στον γάμο.

Ο γάμος δεν αποτελεί απλώς την επισημοποίηση και το σφράγισμα μιας σχέσης που περαιτέρω οδηγείται σε μια στασιμότητα γιατί τότε αυτό θα σήμαινε την απουσία ζωής. Οι άνθρωποι που υπήρξαν πάντα μαζί, αλλά κράτησαν τους ίδιους ρόλους και τον ίδιο τρόπο σχέσης όπως στην αρχή σημαίνει ότι δεν μετουσιώθηκαν, δεν άλλαξαν μέσα στην πορεία του γάμου τους. Δεν ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Απλά συνυπήρξαν χωρίς να αγγιχτούν. Στην ασκητική του γάμου παλεύεις με τον σύντροφο σου και με τον εαυτό σου. Όπως αναφέρεται αντίστοιχα στα ασκητικά κείμενα η πάλη με τον Θεό. H πάλη με τον σύντροφο και τον εαυτό σου είναι που αναδεικνύει το πραγματικό πρόσωπό σου.

Π: Είπατε νωρίτερα ότι ο καθένας μέσα από τον άλλο ανακαλύπτει τον εαυτό του. Όσο δυναμώνει η σχέση του με τον άλλο τόσο ανακαλύτrτει τον εαυτό του. Το ίδιο γίνεται και με το μοναχό στην σχέση του με τον Θεό. Μέσα στον γάμο λοιπόν ο Θεός τι ρόλο παίζει;

Απ: Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να Τον υπερασπιστούμε σαν προϊόν που πρέπει να πουλήσουμε. Δεν πρέπει δηλ. να νοιώθουμε ανασφαλείς, ώστε να πρέπει να Τον διαφημίζουμε. Γι αυτό αναφέρθηκα  στον Σαρτρ ο οποίος περιγράφει τις σχέσεις με ειλικρίνεια, αλλά κατάμαυρες, ανέλπιδες, αφού στερείται τον Θεό. Αν θα μιλήσουμε σε επίπεδο πραγματικότητας, για να υπερβούμε τον εαυτό μας πρέπει να αγγίξουμε τις σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Χρειαζόμαστε στήριγμα πάνω στο οποίο να πατάμε, που δεν μπορούμε να είμαστε εμείς. Δεν μπορείς από μόνος σου να στηρίζεσαι στον εαυτό σου. Χρειάζεσαι κάπου απ' έξω να πατάς. Αν οι δύο σύντροφοι γίνουν ένα κλειστό σύστημα, τότε όλα τα αρνητικά στοιχεία που αναφέρονται για ένα απομονωμένο άτομο μπορεί να υπάρξουν σε μία σχέση με ψευδοαμοιβαιότητα π.χ. o Νάρκισσος και η Ηχώ. Η Ηχώ επαναλαμβάνει αυτά που θέλει να ακούσει ο Νάρκισσος. Επομένως ενώ εμφανίζονται επιφανειακά ως μια ιδανική σχέση ζευγαριού, στην ουσία υπάρχει απουσία σχέσης. Και αυτό γίνεται γιατί είναι κλεισμένοι ανάμεσα τους και δεν διαθέτουν σημείο αναφοράς πέρα από αυτούς. Είναι μια κλειστή δυαδικότητα ξεκομμένη και από την κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Όλα είναι ιδανικά, αλλά τίποτα πραγματικό.

Π: Ο Ι. Χρυσόστομος αναφέρει ότι κι αν ακόμα σε στεναχωρέσει η σύντροφος σου συγχώρεσε την, και αν είναι δύστροπη εσύ φρoντισε να την διορθώσεις με την επιείκεια και την πραότητα. Πολλές φορές όμως αυτό παρερμηνεύεται.

Απ: Είναι συχνό φαινόμενο να θεωρείται ως άσκηση η ανοχή καταστάσεων τις οποίες οι ίδιοι οι άνθρωποι ενεργοποιούν. Όπως κάποιες μητέρες γκρινιάζουν πόσο τις κουράζουν τα παιδιά τους, αλλά δεν τα έμαθαν να φροντίζουν τον εαυτό τους, το ίδιο στην συζυγική σχέση κινδυνεύουν να κάνουν υπομονή, επειδή θυμώνει ο σύντροφος τους και δεν βλέπουν ότι αυτοί έχουν προκαλέσει τον θυμό του. Επιλέγουν κάποιον με τον οποίο   δεν μπορούν να συνυπάρξουν, απλώς για να μην μείνουν μόνοι. Δημιουργούν βασανιστικές σχέσεις και μετά θεωρούν σαν άσκηση την ανοχή και ζητούν από τον Θεό να τους βοηθήσει ν' αντέξουν. Γνωρίζουν πολύ   καλά κάποια αρνητικά στοιχεία που έχει ο σύντροφός τους από πριν, αλλά αρνούνται να τα δουν, ώστε να έχουν άλλοθι για να υποφέρουν  αργότερα. Αν εσύ λοιπόν υπομένεις το σύμπτωμα το οποίο προκάλεσες, δεν έχει να κάνει με άσκηση αυτό. Διότι σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι ο καλός που αντέχεις τον άλλο, ενώ στην ουσία είσαι αυτός που απομακρύνεται και απoμονώνεται .

Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. Ο έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο.

Γι αυτό επιμένω ότι κύρια έκφραση της άσκησης είναι η χαρά. Χωρίς χαρά δεν υπάρχει άσκηση, απλώς παθητική αποδοχή μιας κατάστασης. Ο Θεός μπορεί να μας δώσει δυνάμεις που να μας πάνε πιο πέρα. Δεν χρειάζεται,  να μας βοηθά να αντέχουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργούμε. Δηλ. δημιουργούμε σταυρούς με δυσλειτουργικές σχέσεις και μετά επικαλούμαστε τον Θεό για να αντέχουμε.

Π: Είπατε ότι ο άνθρωπος εάν είναι όπως και πριν το γάμο και μετά ατό αυτόν δεν έχει καταφέρει τίποτα. Μετά τον γάμο αλλάζουν πολλά πράγματα;

Απ: Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. O έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο. Όμως ο πραγματικός άλλος του την διαλύει. Δεν είναι τότε η εικόνα που είχε φανταστεί. Εδώ είναι που κάποιοι δεν αντέχουν. Όταν χαλάσει η εικόνα του άλλου και αρχίζουν να έρχονται σε σχέση με τον πραγματικό άλλο, τότε αλλάζουν σύντροφο. Είναι ανασφαλείς και αδύνατοι καθώς δεν διαθέτουν την δύναμη να επηρεάζουν την ζωή τους. Ανώριμα ανασφαλή  άτομα που έχουν μάθει μόνο να τα φροντίζουν, με συνέπεια όμως την απώλεια της ελευθερίας τους. Και αυτό που απoτελεί πραγματικά στόχο της άσκησης, είναι να αυξήσουν την δυνατότητα ν' αγαπούν. Όχι απλώς συναισθηματικά, αλλά οντολογικά, υπαρξιακά. Υπάρχουν κάποιοι πραγματικοί σταυροί μέσα στον γάμο. Μια αρρώστια, η γήρανση. Ο άλλος έχει σώμα που όσο και αν το φροντίζει αλλάζει, γερνάει. Αυτό κινδυνεύει ασυνείδητα να εκλαμβάνεται σαν προδοσία και η σχέση καταρρέει αν δεν περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία που να την νοηματοδοτούν.

Στις μέρες μας κυριαρχούν δυο στοιχεία που είναι διαμετρικά αντίθετα προς την άσκηση. Το μοιραίο και το μαγικό. Δηλ. κινδυνεύουμε να αποδεχόμαστε ότι τα πράγματα είναι δοσμένα. Τα πράγματα συμβαίνουν χωρίς εμάς. Είτε το ονομάσουμε γραφτό, είτε κληρονομικότητα, είτε παγκοσμιοποίηση. Και αυτό μας αφαιρεί την ευθύνη. Η προσδοκία εξ άλλου για λύσεις αποτίθεται στο μαγικό, στο ανέξοδο. Πρόκειται για μια ανώριμη παιδική στάση που θεωρεί ότι κάποιοι άλλοι πρέπει να με φροντίσουν. Η άσκηση αποτελεί μια διαμετρικά αντίθετη ενήλικη στάση, όπου αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη της πορείας της ζωής μου, δίχως, να παραβλέπω το πλήθος των αδυναμιών μου.

Π: Είναι λάθος όταν κανείς λέει αφήσου στο  Θεό; Όλα θα τα λύσει αυτός και πολλές φορές μένουμε απαθείς   περιμένοντας τον από μηχανής Θεό να μας λύσει τα προβλήματα χωρίς  εμείς να συμμετάσχουμε.

Απ: Αυτό    είναι μία στάση ανθρώπων που θεωρούν το γάμο σαν μια απλή κάλυψη σεξουαλικών αναγκών ή σαν μια κοινωνική αποκατάσταση, που δεν πιστεύουν ότι μπορούν μέσα από τον γάμο να κερδίσουν κάτι πιο σημαντικό για την ζωή τους και ανησυχούν μόνο για το πώς θα τακτοποιηθούν και ζητούν  ένα καθησυχασμό, δηλαδή  εκείνοι που δεν έχουν πάρει ,μια ενήλικη  στάση  ως χριστιανοί  που καλούνται να  αναλάβουν την ευθύνη της πίστης τους και της πνευματικής πορείας τους. Είναι πολύ σημαντικό να προσεύχονται οι νέοι για την σχέση τους που θα έχουν και μάλιστα να ελπίζουν σ' αυτή. Φοβάμαι ότι πολλοί νέοι αυτή την στιγμή δεν ελπίζουν ότι μπορεί να υφίσταται μια μονογαμική σχέση που να είναι και θρεπτική και πικάντικη. Και αν δεν το ελπίζουν, δεν θα το συναντήσουν. Γιατί πολλές φορές οι νέοι ενώ ονειρεύονται για την σχέση τους, όταν φτάνουν στο γάμο παραιτούνται εύκολα και μεταφέρονται στο μοντέλο που έχουν ζήσει στους γονείς τους. Επομένως κινδυνεύουν να μην ελπίζουν σε μια σχέση ζευγαριού που να γίνεται πιο ερωτική με το διάβα του χρόνου. Άρα να προσεύχονται για τη βίωση μιας σχέσης που θα τους επιτρέπει να ζουν ευχαριστηριακά  και να κάνουν και οι ίδιοι τη ζωή τους πιο ερωτική πιο ζωντανή. Αν κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος από τη ζωή του τότε δεν μπορεί να προσδοκά ότι όταν θα βρεθεί με ένα σύντροφο , θα αλλάξει η ζωή του μαγικά . Δύο κουρασμένοι και μίζεροι άνθρωποι θα φτιάξουν μια μίζερη κατάσταση. Γιατί όσο περνά ο καιρός οι δυσκολίες αυξάνουν. Εξάλλου αυτό είναι και όρος για να υπάρξει μια καλή ζωή. Σαν τα video-games. Ένα καλό videο game για να σου  δημιουργήσει ενδιαφέρον, πρέπει να αλλάζεις levels  (επίπεδα).' Σε κάθε νέο επίπεδο αυξάνει και ο βαθμός δυσκολίας  που για  να το αντιπαρέλθεις πρέπει να ανακαλύπτεις  πηγές ενέργειας, να διαθέτεις νέα βελτιωμένα όπλα και να αποκτά αυξημένες δεξιότητες, αλλιώς λέει χάνεις ζωή.

Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση μέσα στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα τη χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς .

Έτσι είναι και η ασκητική μέσα στον Γάμο. Nα αυξάνεις τα όπλα σου με το διάβα του χρόνου, ώστε να μπορείς να αντιπαρέρχεσαι τα εμπόδια και να μπορείς να ανακαλύπτεις το σύντροφό σου τον εαυτό σου και τελικά το Θεό. Δεν  φαντάζομαι να ανακαλύψεις τον άλλον χωρίς την πηγή της ζωής, τον Θεό. Δεν μπορείς κλεισμένος μέσα στην δική σου αυτάρκεια να βρεις καινούργιους τρόπους ζωής.

Π: Ισχύει ότι ο γάμος έχει μια προοπτική και θεωρείται πετυχημένος όταν αντικαθιστάς το εγώ με το εμείς;

Απ: Αν το εγώ είναι το αυτιστικό εγώ, αν δηλ. το εγώ υπάρχει ξεκομμένο από το εμείς, τότε ισχύει. Αν όμως το εμείς σημαίνει την απώλεια της ιδιαιτερότητας του κάθε προσώπου, τότε όχι, δεν ισχύει. Αποτελεί συχνό φαινόμενο να αποφασίζει κάποιος να θυσιάσει την προσωπική του ανέλιξη για χάρη μιας σχέσης και μετά να το, χρεώνει στον άλλον. Όμως η γνήσια αγάπη για τον εαυτό μας δεν έρχεται σε αντίθεση , με Την γνήσια αγάπη προς τον άλλο και επομένως δεν ακινητοποιείται εμπρός σε ψευτοδιλήμματα. Αυτό που πρέπει  να δούμε είναι ότι δεν είναι σωστό  να ενοχοποιείται η επιθυμία, όπως πρεσβεύουν κάποιοι  οι οποίοι εν ονόματι της πίστης έχουν απολέσει Την χαρά της ζωής.  Η επιθυμία είvαι το, σημείο υπέρβασης του εαυτού μας. Όταν ενοχοποιείται η επιθυμία επιτρέπεται το παράπονο και η ανάγκη. Το παράπονο είναι η δυσφορία από την μη εκφρασθείσα και μη ικανοποιηθείσα επιθυμία που λειτουργεί σαν σκουριά και διαβρώνει τα πράγματα H ανάγκη εξάλλου αντιμετωπίζει τον άλλο σαν  αντικείμενο και τον χρησιμοποιεί ενώ η επιθυμία   αναφέρεται  στο πρόσωπό του  του. Η άσκηση δεν είναι στέρηση. Δεν αποτελεί άρνηση της χαράς. Είναι αποδοχή του μόχθου που απαιτείται, αλλά τελικά δυναμώνει και δίνει χαρά. Τελικά σου προσφέρει χαρά, σε χαριτώνει. Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα την χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφό σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς.

Γράφει: Χαράλαμπος Α. Θεοδώρου

Πηγή: Περιοδικό ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄

το είδαμε εδώ