Το κοσμικό πνεύμα – Ο διάβολος κυβερνάει την ματαιότητα.

– Γέροντα, γιατί τον διάβολο τον λένε “κοσμοκράτορα”; Είναι πράγματι;

– Ακόμη αυτό έλειπε, να κυβερνά ο διάβολος τον κόσμο! Όταν είπε ο Χριστός για τον διάβολο “ο άρχων του κόσμου τούτου” (1), δεν εννοούσε ότι είναι κοσμοκράτορας, αλλά ότι κυριαρχεί στην ματαιότητα, στην ψευτιά. Αλλοίμονο, θα άφηνε ο Θεός τον διάβολο κοσμοκράτορα! Όσοι όμως έχουν δοσμένη την καρδιά τους στα μάταια, στα κοσμικά, αυτοί ζουν υπό την εξουσία “του κοσμοκράτορος του αιώνος τούτου” (2). Ο διάβολος δηλαδή κυβερνάει την ματαιότητα και τους ανθρώπους που είναι κυριευμένοι από την ματαιότητα, από τον “κόσμο”. “Κόσμος” τι θα πη; Δεν θα πη κόσμημα, μάταιο στολίδι; Όποιος λοιπόν είναι κυριευμένος από την ματαιότητα είναι υπό την κατοχή του διαβόλου. Η αιχμαλωτισμένη καρδιά από τον μάταιο κόσμο διατηρεί και την ψυχή ατροφική και τον νου σκοτισμένο. Τότε, ενώ φαίνεται κανείς ότι είναι άνθρωπος, στην ουσία είναι πνευματικό έκτρωμα.

Μου λέει ο λογισμός ότι ο μεγαλύτερος εχθρός της ψυχής μας ακόμη και από τον διάβολο είναι το κοσμικό πνεύμα, γιατί μας παρασύρει γλυκά και μας πικραίνει τελικά αιώνια. Ενώ, αν βλέπαμε τον ίδιο τον διάβολο, θα μας έπιανε τρόμος, θα αναγκαζόμασταν να καταφύγουμε στον Θεό και θα εξασφαλίζαμε τότε τον Παράδεισο. Στην εποχή μας, πολύς “κόσμος” -κοσμικό πνεύμα- μπήκε στον κόσμο και αυτός ο “κόσμος” θα τον καταστρέψη. Έβαλαν οι άνθρωποι μέσα τους τον “κόσμο” και διώξανε από μέσα τους τον Χριστό.

– Γέροντα, γιατί δεν καταλαβαίνουμε πόσο κακό κάνει το κοσμικό πνεύμα και παρασυρόμαστε από αυτό;

– Γιατί το κοσμικό πνεύμα μπαίνει σιγά-σιγά, όπως ο σκαντζόχοιρος μπήκε στην φωλιά του λαγού. Στην αρχή ο σκαντζόχοιρος παρακάλεσε τον λαγό να βάλη λίγο το κεφάλι του μέσα στην φωλιά του,   για να μη βρέχεται. Μετά έβαλε το ένα πόδι, μετά το άλλο, και τελικά μπήκε ολόκληρος, και με τα αγκάθια του έβγαλε τελείως έξω τον λαγό. Έτσι και το κοσμικό φρόνημα μας ξεγελάει με μικρές παραχωρήσεις και σιγά-σιγά μας κυριεύει. Το κακό λίγο-λίγο προχωράει. Αν ερχόταν απότομα, δεν θα ξεγελιόμασταν. Βλέπεις. Αν θέλης να ζεματίσης έναν βάτραχο, πρέπει να του ρίξης λίγο-λίγο το ζεματιστό νερό. Αν το ρίξης απότομα όλο μαζί, πετιέται και φεύγει, γλυτώνει. Ενώ, αν του ρίξης λίγο καυτό νερό, στην αρχή θα το τινάξη λίγο από την πλάτη του και μετά θα το δεχθή. Αν του ρίξης ακόμη λίγο, πάλι θα το τινάξη λίγο, και σιγά-σιγά θα ζεματιστή, χωρίς να το καταλάβη. “Βρε, βάτραχε, αφού σου έρριξε λίγο καυτό νερό, σήκω και φύγε!” Δεν φεύγει. Φουσκώνει-φουσκώνει και μετά ζεματιέται. Έτσι κάνει και ο διάβολος, μας ζεματίζει λίγο-λίγο, και τελικά, χωρίς να το καταλάβουμε, βρισκόμαστε ζεματισμένοι!

(1) Ιω. 16, 11

(2) Βλ. Εφ. 6, 12

(ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΛΟΓΟΙ Α’ – ΜΕ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ)

Η αυτομεμψία στην εν Χριστώ ζωή μας

Γράφει ὁ μοναχός Ἀρσένιος Σκήτη Κουτλουμουσίου Άγιον Όρος Οι Άγιοι πατέρες της Εκκλησίας μάς λένε πως το να πέσει ο άνθρωπος στην αμαρτία είναι ανθρώπινο, αλλά το να παραμένει συνεχώς στην αμαρτία εκουσίως είναι δαιμονικό και κολάσιμο. Η λέξις αμαρτία σημαίνει ο εκούσιος εκτροχιασμός από το στόχο, σημαίνει εκούσια αποτυχία, επίσης αμαρτία σημαίνει το να πράττει ο άνθρωπος παν ότι μισεί ο Τριαδικός Θεός μας. Για οποιαδήποτε αμαρτία που πράττει ο άνθρωπος έχει ο ίδιος την ευθύνη εξ' ολοκλήρου. Ο εχθρός διάβολος δεν έχει καμία εξουσία να σπρώξει στην αμαρτία τον άνθρωπο και ειδικά τον ορθόδοξο χριστιανό, αλλά το μόνο που μπορεί να κάνει κι έχει το ελεύθερο είναι να προσβάλει το νου μας με πονηρές σκέψεις και φαντασίες. Όμως εάν στην πρώτη προσβολή που μας κάνει ο διάβολος εμείς δεν υπακούσουμε, τότε δεν κινδυνεύουμε να πράξουμε την αμαρτία που είναι ο στόχος του πονηρού. Αν όμως δεχθούμε την προσβολή που είναι μια πονηρή σκέψη για ένα πράγμα, τότε σιγά-σιγά οδηγούμαστε στην διάπραξη της αμαρτίας. Άρα λοιπόν, ο ίδιος ο άνθρωπος έχει πλήρη την ευθύνη της αμαρτίας που διέπραξε, κανείς δεν τον ανάγκασε. Όλα αυτά τα λέω, διότι στις μέρες μας, ακούμε πάρα πολλά παράξενα, δηλαδή πολλοί άνθρωποι, ορθόδοξοι χριστιανοί, προσπαθούν να αποδείξουν, πως δεν φταίνε αυτοί οι ίδιοι που διέπραξαν την αμαρτία, αλλά την ευθύνη την έχει κάποιος άλλος και όχι αυτοί οι ίδιοι. Και πολλές φορές, ακόμα και στην εξομολόγηση που πάνε, ενώ ομολογούν πως έκαναν οι ίδιοι την αμαρτία, δεν παραδέχονται όμως ότι φταίνε οι ίδιοι. Όχι, αλλά πως τους παρέσυρε κάποιος άνθρωπος ή κάποια περίεργη κατάσταση. Έτσι δυστυχώς, παρά πολλοί πνευματικοί πατέρες της Εκκλησίας μας που εξομολογούν δυσκολεύονται κι υποφέρουν από τέτοιους ανθρώπους, κυρίως από γυναίκες που φοβούνται να πάρουν την ευθύνη της διαπράξεως της αμαρτίας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τους διαβάσουν συγχωρητική ευχή. Διότι η συγχωρητική ευχή δίνεται από τον πνευματικό μόνο σε όσους ομολογήσουν με συντριβή και μετάνοια το αμάρτημά τους και ομολογήσουν ότι αυτοί οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι της αμαρτίας. Διότι αν είναι άλλος, ο οποίος ευθύνεται για την αμαρτία που οι ίδιοι διέπραξαν, τότε πρέπει να έρθει εκείνος να λάβει συγχώρηση! Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως περιπλέκονται πολύ τα πράγματα, όταν δεν παραδεχτούμε την ευθύνη των πράξεών μας. Το δυσάρεστο αυτό γεγονός έγινε πρώτα μέσα στον Παράδεισο από τους πρωτοπλάστους, τον Αδάμ και την Εύα. Ενώ οι πρωτόπλαστοι πήραν την εντολή από τον Θεό μας να μην φάγουν από τον απαγορευμένο καρπό, αυτοί όχι μόνο φάγανε, αλλά αρνήθηκαν να πάρουν την ευθύνη της αμαρτίας πάνω τους. Ο δε Αδάμ, στην ερώτηση που του έκανε ο Θεός, αν έφαγε από τον απαγορευμένο καρπό, απάντησε πως δε φταίει ο ίδιος, αλλά η γυναίκα που του έδωσε, αυτή τον παρέσυρε. Και η Εύα απάντησε με τον ίδιο τρόπο, πως το φίδι την παρέσυρε!! Και το αποτέλεσμα ήταν ότι εκδιώχθησαν από τον Παράδεισο. Βλέπουμε τελικά, πως δεν τους ωφέλησαν καθόλου οι δικαιολογίες του Αδάμ και της Εύας, αλλά αντιθέτως εκδιώχθησαν από τον Παράδεισο. Και όπως μας λένε οι Άγιοι πατέρες, ο Θεός μας όταν τους ρώτησε αν έφαγαν από τον απαγορευμένο καρπό, τους έδινε αφορμή και καιρό μετανοίας, αφού εκ των προτέρων ο Θεός γνώριζε την πτώση τους. Κι αφού γνώριζε την πτώση τους, γιατί τους ρωτούσε αν έφαγαν από τον απαγορευμένο καρπό; Μα γι’ αυτό ακριβώς, επειδή μόνο η ομολογία και η μετάνοια θα τους έσωζε, γι’ αυτό τους έδωσε αφορμή και χρόνο, αλλά δυστυχώς και ο Αδάμ και η Εύα εδικαίωσαν τον εαυτό τους και χάσανε τη δικαίωση τους από τον Θεό μας, με αποτέλεσμα να γίνουν τα γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε. Και για χάρη αυτής της συμφοράς του Αδάμ και της Εύας χρειάστηκε το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, ο Ιησούς Χριστός να πάρει σάρκα και οστά για να σώσει τον Αδάμ και την Εύα μαζί με όλο το ανθρώπινο γένος από τα δεσμά του παμμόχθηρου Άδου. Ώστε λοιπόν χρειάζεται μεγάλη προσοχή, δεν μας σώζει μόνο η συνομιλία μας με τον πνευματικό  μας, αλλά πρέπει να ομολογήσουμε πως εμείς οι ίδιοι πράξαμε την αμαρτία με τη δική μας ευθύνη και κανείς δε μας φταίει, ούτε άνθρωπος ούτε διάβολος, ούτε κανένα άλλο πλάσμα. Και να γνωρίζουμε καλά, πως όσες φορές δικαιολογούμε τον εαυτό μας εν ώρα εξομολογήσεως, άφεση αμαρτιών δεν παίρνουμε από τον Θεό και η απόδειξη είναι πως φεύγουμε από το μυστήριο της εξομολογήσεως χωρίς να είμαστε αναπαυμένοι. Δηλαδή με λίγα λόγια, κάτι ανάλογο συνέβη και με τους πρωτοπλάστους που εν ώρα εξομολογήσεως με τον Θεό ομολόγησαν μεν ότι φάγανε από τον απαγορευμένο καρπό, αλλά είπανε πως δεν ευθύνονται οι ίδιοι για την πτώση τους και έτσι δεν λάβανε τη συγχώρηση από τον Θεό. Επαναλαμβάνω, κάτι ανάλογο συμβαίνει και με εμάς όταν δεν παραδεχόμαστε την ευθύνη της αμαρτίας που διαπράξαμε αλλά επιρρίπτουμε σε άλλους την ευθύνη. Ας μην αυταπατώμεθα λοιπόν, διότι η σωτηρία μας από αυτό το γεγονός κρέμεται. Ας αναφέρουμε ένα χαριτωμένο παράδειγμα, ως γεγονός που συνέβη με έναν πνευματικό ιερέα. Κάποτε όταν εξομολογούσε πήγε μια ευσεβής γυναίκα να εξομολογηθεί και σε όλη τη διάρκεια της εξομολογήσεως, η γυναίκα αυτή έλεγε στον πνευματικό πως δεν ευθύνεται η ίδια για τα αμαρτήματα που διέπραξε, αλλά η αιτία είναι η πεθερά της που της έριχνε τη διάθεση και γι’ αυτό αμάρτανε! Οπότε, όταν τέλειωσε η εξομολόγηση ο πνευματικός είπε στη γυναίκα να στείλει την πεθερά της να της διαβάσει συγχωρητική ευχή, διότι η ίδια ισχυριζόταν πως είναι ανεύθυνη. Καταλαβαίνουμε λοιπόν από αυτό το περιστατικό, πόσο γελοιοποιούμαστε όταν ομολογούμε ότι κάνουμε μεν την αμαρτία, αλλά στην ουσία ισχυριζόμαστε ότι δε φταίμε εμείς οι ίδιοι, αλλά κάποιος άλλος που δήθεν μας παρέσυρε. Δυστυχώς για την εποχή μας, αυτό έχει γίνει εκούσια αρρώστια, γι' αυτό και δεν έχουμε ειρήνη μέσα μας, διότι δεν έχουμε λάβει συγχώρηση από τον Θεό. Φυσικά δεν γνωρίζουμε ποσό μεγάλο είναι το ποσοστό αυτών των ανθρώπων, αλλά δόξα τω Θεώ υπάρχουν και οι κατά Θεόν σοφοί, ανδρείοι χριστιανοί που όταν εξομολογούνται προξενούν μεγάλη χαρά και ξέσπασμα δακρύων στους πνευματικούς, διότι βλέπουν πνεύμα μετανοίας, όπως του προφήτου και βασιλέως Δαβίδ, της αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας και τόσων άλλων αγίων που παραδεχόταν πως οι ίδιοι είναι η αιτία που αμάρτησαν. Κάποιοι μάλιστα ερευνητές λένε πως η σωστή και καθαρή εξομολόγηση που προαναφέραμε είναι το μοναδικό φάρμακο για τις ψυχολογικές αρρώστιες και συμφωνούμε απόλυτα με αυτούς. Όσοι λοιπόν διακατεχόμαστε από αυτό το παμπόνηρο πάθος να ρίχνουμε σε άλλους την ευθύνη της αμαρτίας που διαπράξαμε, δεν μας μένει τίποτε άλλο παρά να πάρουμε τη γενναία απόφαση και να δοκιμάσουμε την ειλικρινή κατά Θεόν εξομολόγηση και να ομολογήσουμε ενώπιον του Πνευματικού μας Πατρός, πως εμείς κάναμε την αμαρτία, εμείς φταίμε γι΄ αυτήν, κανείς δεν μας έσπρωξε, αλλά η ίδια μας η προαίρεση αυτή και μόνο. Και όταν το κατορθώσουμε αυτό, με τη βοήθεια του Θεού μας, ας είμαστε βέβαιοι πως τα ψυχολογικά μας θα εξαφανιστούν από την ψυχή μας. Το συμπέρασμα λοιπόν που βγαίνει είναι, πως αν ο Αδάμ και η Εύα έλεγαν στον Θεό «ημάρτομεν ενώπιον Σου, συγχώρησε μας» δε θα τους έδιωχνε από τον Παράδεισο, αλλά κάποια άλλη λύση θα έδινε ο Θεός. Ώστε λοιπόν ο Παράδεισος έκλεισε, όχι τόσο επειδή φάγανε από τον απαγορευμένο καρπό, αλλά επειδή δεν μετανόησαν και δεν είπανε στον Θεό το «ήμαρτον».  Και τόσο πολύ θρήνησε ο Αδάμ αυτήν την αμετανοησία που, όταν έγινε η εις Άδου κάθοδος του Χριστού μας, το πρώτο που είπε ο Αδάμ όταν αντίκρισε τον Κύριό μας ήταν το «ήμαρτον», παρόλο που το έλεγε τόσα χρόνια στη γη εκτός του Παραδείσου. Έτσι λοιπόν και εμείς δεν έχουμε καμία άλλη επιλογή εκτός της μεγάλης λέξεως που λέγεται «ήμαρτον», διότι όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες μας ως άνθρωποι που είμαστε αμαρτάνουμε καθημερινά. Πολλοί μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας μας που δεν είχαν κάνει μεγάλα και θανάσιμα αμαρτήματα με πολύ χαρά και προθυμία ονόμαζαν τον εαυτό τους χειρότερο αμαρτωλό από όλους και το κάνανε αυτό, διότι εννοήσανε σε βάθος τη μεγάλη αξία της αληθινής μετάνοιας που αρχίζει με τη λέξη «ήμαρτον», όπως την εκφώνησε ο άσωτος υιός της παραβολής του Ευαγγελίου. Πόσο μάλλον πρέπει να χαιρόμαστε, όσοι από εμάς έχουμε πέσει σε μεγάλες και θανάσιμες αμαρτίες και να λέμε με ανδρεία γεμάτοι θάρρος τη λέξη «ήμαρτον»; Διότι δεν υπάρχει κανένα άλλο φάρμακο πάνω στη γη για τις τύψεις που νιώθει η ψυχή μας από θανάσιμες αμαρτίες, παρά μόνο η αληθινή μετάνοια που είναι γεμάτη από ελπιδοφόρα συντριβή με τις λέξεις «ήμαρτον Κύριε, συγχώρησέ με». Ώστε λοιπόν, ο Θεός μάς ζητάει μόνο να αναγνωρίσουμε πως εμείς οι ίδιοι ευθυνόμαστε για την αμαρτία. Αν δεν χρειαζότανε αυτή η αναγνώριση, δε θα μας τη ζητούσε ο Θεός. Διότι όταν ο άνθρωπος που αμαρτάνει και δεν παραδέχεται ότι φταίει ο ίδιος για την πράξη του, χωρίς να το καταλαβαίνει σιγά-σιγά αρχίζει να ομοιάζει με τον διάβολο, διότι μόνο ο διάβολος δεν παραδέχεται την αμαρτωλότητά του, αλλά πιστεύει πως είναι ένας θεός! Γι' αυτό ακριβώς θέλει να μας προφυλάξει ο Θεός από την πονηρία του διαβόλου και μας ζητάει να παραδεχτούμε και να αναγνωρίσουμε πως εμείς ευθυνόμαστε για την αμαρτία που διαπράξαμε. Επίσης αξίζει να αναφέρουμε, πως με την έξοδο του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο, το πρώτο και φυσικό επακόλουθο που έγινε στον άνθρωπο είναι να πέφτει στην αμαρτία. Έτσι αργότερα για τον αγαπημένο λαό του Θεού, τον Ισραήλ, νομοθετήθηκαν κάποιες πράξεις εξιλέωσης και θυσίες με τις οποίες καθαριζόταν ο λαός από την αμαρτία. Τώρα στην Καινή Διαθήκη που διανύουμε, όσοι έχουν λάβει το άγιο βάπτισμα πέφτουν μεν καθημερινά στην αμαρτία, όμως ο Θεός έχει δώσει στον ορθόδοξο λαό του το μυστήριο της μετανοίας και της εξομολογήσεως για να καθαρίζεται από τις αμαρτίες και διάμεσου αυτού του μεγάλου μυστηρίου αξιωνόμαστε και μεταλαμβάνουμε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Όμως επαναλαμβάνω δεν θα μας ωφελήσει καθόλου το μυστήριο της εξομολογήσεως, αν δεν παραδεχτούμε πως εμείς οι ίδιοι έχουμε την ευθύνη της αμαρτίας που διαπράξαμε. Η αναμαρτησία είναι αποκλειστική ιδιότητα μόνο του Τριαδικού Θεού μας, κανένα πλάσμα ούτε στη γη, ούτε στον ουρανό δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι αναμάρτητο, παρά μόνο ο Τριαδικός Θεός μας που είναι φύσει αναμάρτητος. Το δε πλάσμα Του, ο άνθρωπος, κατορθώνει μεν και φθάνει στην απάθεια, αλλά όχι στην αναμαρτησία. Ο απαθής άγιος δέχεται την προσβολή της αμαρτίας με λογισμούς από τον διάβολο, αλλά δεν ενδίδει σε καμία προσβολή και έτσι μένει απαθής από την αμαρτία. Όμως αυτό είναι χάρις και δωρεά από τον Θεό μας, δεν είναι δύναμη που έχει ο Άγιος, ούτε πηγάζει από τον εαυτό του. Δηλαδή, όσο ενωμένος είναι ένας Άγιος με τον Τριαδικό Θεό, τόσο πιο απαθής είναι προς την αμαρτία. Περιττό είναι να πούμε, πως ο Θεός μας δεν έχει προσβολές από αμαρτίες, όπως εμείς οι άνθρωποι, διότι αλήθεια, πώς θα μπορούσε ο Πλάστης να έχει προσβολή από το πλάσμα του; Αυτό έγινε μόνο μια φορά κατά παραχώρηση στον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό με τους τρεις πειρασμούς και αυτά μας τα ερμηνεύουν οι μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας μας, για ποιον λόγο παραχώρησε ο Θεός μας να γίνουν αυτοί οι τρεις πειρασμοί στον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό. Σε άλλη περίπτωση ποτέ δεν μπορεί ένα πλάσμα να προσβάλλει τον Πλάστη. Άρα λοιπόν, δεν έχει ο Θεός μας την απαίτηση από το πλάσμα του τον άνθρωπο να είναι αναμάρτητο, όμως περιμένει την εκούσια αναγνώριση για την αμαρτία του για να τον συγχωρέσει και στη συνέχεια να χαίρεται ο άνθρωπος. Διότι αν δε λάβει συγχώρηση ο άνθρωπος από τον Θεό, δεν έχει καμία χαρά μέσα του. Και όντως λυπάται πολύ ο Θεός μας, όταν μας βλέπει να μην  έχουμε τη χαρά που πηγάζει από το τον Ίδιο. Διότι άλλο είναι οι ψεύτικες και ψυχοφθόρες χαρές του κόσμου και άλλο είναι οι χαρές που πηγάζουν από τον Τριαδικό Θεό μας. Οι χαρές του κόσμου τούτου μοιάζουν με τις πέτρες που τις συναντάμε και τις πατάμε στο δρόμο μας, οι δε χαρές του Θεού μοιάζουν με υπερπολύτιμα και σπανιότατα μαργαριτάρια!! Νομίζω πως δε χωράει καμιά απολύτως σύγκριση ανάμεσα στις δυο αυτές χαρές. Πρέπει να πούμε πως η νέα εποχή εργάζεται πυρετωδώς να εξαλείψει από τον άνθρωπο τη συναίσθηση της ευθύνης για την αμαρτία που πράττει. Το δόγμα της νέας εποχής είναι, πως ο άνθρωπος πρέπει να ανακαλύψει μέσα του την κρυμμένη θεότητά του. Φυσικά το δόγμα αυτό προέρχεται από τις ανατολικές θρησκείες. Σε καμία περίπτωση δε θέλει να ακούσει η νέα εποχή για μετάνοια, για συντριβή και για δάκρυα αμαρτιών. Και δεν θέλει να ακούσει, διότι το αφεντικό της νέας εποχής είναι ο διάβολος. Δυστυχώς βλέπουμε και στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια πολλά αίσχη της νέας εποχής. Βλέπουμε με περισσό θράσος και αναίδεια να ονομάζει τις θανάσιμες αμαρτίες πράξεις υπερηφανείας! Και όχι μόνο, αλλά τις επιδεικνύουν με σατανικές παρελάσεις στις πόλεις μας, τις οποίες και μαγαρίζουν. Έτσι λοιπόν η νέα εποχή διδάσκει και επιχειρεί με κάποια κεκαλυμμένη βία να πείσει τον άνθρωπο ότι είναι ένας θεός! Και αν το καταφέρει αυτό έστω και σε μικρό βαθμό, είναι αδύνατον μετά ο άνθρωπος να έρθει σε συναίσθηση ότι αμαρτάνει. Έτσι θα αμαρτάνει καθημερινά με θανάσιμες αμαρτίες και θα τις θεωρεί μάλιστα κατόρθωμα!! Διότι θα θεωρεί τον εαυτό του έναν θεό. Ώστε λοιπόν, χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή να μη χάσουμε τη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας που είναι το δόγμα και η ουσία της Ορθόδοξης Πίστης μας. Διότι ως πιστοί του αληθινού Τριαδικού Θεού που είμαστε δεν έχουμε τίποτε άλλο να προσφέρουμε στον Θεό μας εκτός από τη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας. Για όλα και όσα καλά έργα επιτελούμε, η Θεία Χάρις είναι αυτή που μας βοηθάει και τα επιτελούμε. Ο Θεός μας μόνο αυτό περιμένει από εμάς, τη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας και το χρέος μας απέναντι Του. Ένας άγιος λέει πως «όταν έχουμε βαθιά μέσα μας την αίσθηση πως είμαστε χρεωμένοι στον Θεό μας, εξαιτίας των πολλών μας αμαρτιών, ο Θεός μας πλουτίζει μυστικώς»! Μακριά λοιπόν από το παμπόνηρο και επάρατο πάθος που μας συμβουλεύει να επιρρίπτουμε σε άλλους την ευθύνη της αμαρτίας που διαπράξαμε. Είθε, όλοι οι Άγιοι μας που βάδισαν τη γνήσια οδό της μετανοίας και είχαν συναίσθηση της αμαρτωλότητας να βοηθήσουν και εμάς τους εκουσίως αδυνάτους να συνέλθουμε από την ψεύτικη δικαίωση που δίνουμε στον εαυτό μας, ώστε του λοιπού με ανδρεία και πίστη να παίρνουμε την ευθύνη της αμαρτίας που διαπράξαμε εξολοκλήρου στον εαυτό μας, για να γευθούμε επιτέλους την πολυπόθητη δικαίωση του Τριαδικού μας Θεού. Αμήν Πηγή: π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΣΚΗΤΗ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Η κρίση οξύνεται

Η ΚΡΙΣΗ ΟΞΥΝΕΤΑΙ

            Η χώρα μας διέρχεται την τρίτη μεγάλη παρακμή της μακρόχρονης ιστορίας μας. Η παρακμή, όπως μαρτυρεί η ιστορία, εκδηλώνεται μετά την απεμπόληση της πίστης, της φιλοπατρίας και των ιδανικών και  με τη ροπή προς την τρυφηλή ζωή, απόρροια πρώτιστη της οποίας είναι η ολιγοτεκνία. Κατά τις δύο προηγούμενες οι πρόγονοί μας κατέστησαν ιδιαίτερα ευάλωτοι σε εχθρούς, οι οποίοι εμφανίστηκαν σφριγηλοί και ρωμαλέοι, και υπετάγησαν σ’ αυτούς πολύ εύκολα.

            Κατά την ύστατη αρχαιότητα η αρχαία θρησκεία, που ευθυνόταν εν πολλοίς για τον κοινωνικό ξεπεσμό των προγόνων μας, είχε απαξιωθεί πλήρως. Δυστυχώς οι μεγάλοι στοχαστές, φιλόσοφοι και τραγικοί ποιητές, στάθηκαν ανήμποροι να συγκρατήσουν τον λαό από την κατρακύλα, στην οποία τον οδηγούσαν οι δημαγωγοί και το ιερατείο των ειδώλων. Ήταν τόσο μεγάλος ο εκφυλισμός, ώστε ο Ρωμαίος πολιτικός Κάτων (234-149 π.Χ.), που διακρίθηκε στους καρχηδονιακούς πολέμους, επιχείρησε να εξαγνίσει τη Ρώμη από τη νοσηρή επιρροή των ελλήνων φιλοσόφων. Μολονότι ο ίδιος γνώριζε πολύ καλά την ελληνική γλώσσα και γραμματεία, συμβούλεψε τον γιο του να μην ασχοληθεί με τη μελέτη της λογοτεχνίας αυτής της «άχρηστης φυλής». Περιφρονούσε τους συγκλητικούς συναδέλφους του, οι οποίοι εμιμούντο τους ελληνικούς τρόπους συμπεριφοράς και προσπάθησε να προστατέψει τα χρηστά ήθη των Ρωμαίων από τη διάβρωση του μιάσματος της ελληνικής φιλοσοφίας. Ο Κάτων κατόρθωσε να απαγορευθεί η διαμονή των ελλήνων φιλοσόφων στη Ρώμη, να εκδιωχθούν από τη Σύγκλητο επτά μέλη της με διάφορες κατηγορίες για διαφθορά και να επιβληθούν βαρείς φόροι στα πολυτελή αγαθά και στην πολυτελή διαβίωση των πλουσίων. Ασφαλώς η φιλοσοφία που είχε εισαχθεί στη Ρώμη δεν ήταν αυτή των Ιώνων ή των Αθηναίων φιλοσόφων. Ήταν «φιλοσοφικές» περί βίου απόψεις εκφύλων φιλοσοφούντων, που επιχειρούσαν την εξαγωγή του εκφυλισμού στη Ρώμη. Για την παρακμή εκείνη των προγόνων μας δεν ήσαν υπεύθυνοι εξωτερικοί παράγοντες. Ήσαν οι ίδιοι που είχαν επιλέξει τον τρυφηλό βίο. Και αυτός οδηγεί με ακρίβεια στη δημογραφική γήρανση. 

Ο Αριστοτέλης αναλύοντας την αδυναμία των Σπαρτιατών να αποκρούσουν τους Θηβαίους, λόγω της ολιγανθρωπίας, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα: «Ούτος εστιν πόλεως όρος άριστος, η μεγάλη του πλήθους υπερβολή». Ο Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης παρουσιάζοντας την εικόνα της Ελλάδος το 165 π.Χ. έγραψε: «Έφθασε ο καιρός σήμερα στην Ελλάδα να υπάρχει αρνησιπαιδία και ολιγανθρωπία, εξαιτίας της οποίας οι πόλεις ερημώθηκαν και σημειώθηκε πλήρης έλλειψη παραγωγής, αν και δεν συνέβησαν πόλεμοι ή επιδημίες, επειδή οι άνθρωποι εξετράπησαν στον εγωισμό και τη φιλοχρηματία ακόμη και σε τεμπελιά, έτσι ώστε να μη θέλουν να παντρευτούν, ούτε να κάνουν παιδιά, ούτε να ανατρέφουν, αλλά να αποκτούν το πολύ ένα ή δύο, ώστε να τα αφήσουν πλούσια κληρονομιά και να μη ξοδεύουν για την ανατροφή τους, γι’ αυτό το λόγο το κακό μεγαλώνει». Ο εκφυλισμός προστέθηκε στην προαιώνια κατάρα της φυλής μας, τη φιλαρχία και τη διχόνοια. Έτσι οι Νότιοι Έλληνες διευκόλυναν σημαντικά τους Ρωμαίους στην κατάκτηση της Μακεδονίας πιστεύοντας αφελώς ότι για εκείνους οι κατακτητές θα επιφύλασσαν διαφορετική μεταχείριση! 

 Η ενανθρώπιση του Θεού στο πρόσωπο του Χριστού άλλαξε άρδην τον ρουν της ιστορίας. Ο ελληνισμός όχι μόνο αναστήθηκε, αλλά μεγαλούργησε και πάλι κατά τη χιλιόχρονη ιστορία της Ρωμανίας. Ασφαλώς στην εγγύς Ανατολή υπερίσχυε ήδη κατά τους αλεξανδρινούς χρόνους η ελληνική γλώσσα, η οποία είχε καταστεί διεθνής. Μέσω αυτής είχε ευρεία διάδοση η ελληνική σκέψη. Όμως η νέα αυτοκρατορία, η οποία διατηρήθηκε στην Ανατολή, μετά την διαίρεση της αχανούς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας είχε ως κύριο συστατικό στοιχείο την ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Η αυτοκρατορία της ρωμηοσύνης πολεμήθηκε με πάθος από τους Φράγκους ήδη από τις αρχές του 9ου αιώνα και πολεμάται ως σήμερα από τους δυτικούς συλλήβδην, αλλά και από Έλληνες την καταγωγή. Άλλοι από αυτούς, υποχείρια μυστικιστικών κύκλων, που αντιστρατεύονται τη χριστιανική πίστη, αγωνίζονται να επαναφέρουν στο προσκήνιο τη θρησκεία των προγόνων μας, η οποία συνετέλεσε τα μέγιστα στην παρακμή τους. Άλλοι, τέκνα του δυτικού «διαφωτισμού», του σκοταδισμού δηλαδή της νεωτερικότητας, πασχίζουν να επιφέρουν τον πλήρη εκδυτικισμό μας, δηλαδή τον αφανισμό της ιδιοπροσωπείας μας, ως εντολοδόχοι ξένων παραγόντων, οι οποίοι μας βιάζουν να υιοθετήσουμε τον έκφυλο βίο τους. Και, δυστυχώς, δεν διαθέτουμε κάποιον Κάτωνα!   

Βέβαια και η αυτοκρατορία της Ρωμανίας έπεσε. Απόγονοι εμείς των Βυζαντινών, όπως ονόμασαν τους προγόνους μας οι άσπονδοι φίλοι μας, εχθροί και φίλοι της αυτοκρατορίας μας αποφεύγουμε να δούμε τα αίτια της παρακμής, που οδήγησαν στην εύκολη κατάκτησή μας από τους Τούρκους. Οι μεν εμπαθείς εχθροί της κληρονομιάς μας αποδίδουν αυτή στον θρησκευτικό της χαρακτήρα έχοντες πλήρη άγνοια της ορθόδοξης πίστης και παράδοσης και υιοθετούντες τις εμπαθείς δοξασίες των δυτικών. Οι υποτιθέμενοι συμπαθούντες την παράδοση αποδίδουν την πτώση στους εξωτερικούς εχθρούς και μόνο. Οι πρώτοι συγκαλύπτουν τα πισώπλατα μαχαιρώματα της Δύσης και επιχειρούν να απλώσουν πέπλο λίθης επάνω από τα θλιβερά συμβάντα, που οδήγησαν στην πρώτη άλωση της Βασιλεύουσας. Μάλιστα, συν τω χρόνω, είναι και εκκλησιαστικά πρόσωπα, τα οποία, σαγηνευμένα από τη Δύση, συμβάλλουν στη λήθη μέσω της αγαπολογίας προς τους παραχαράκτες της άπαξ παραδοθείσης πίστεως. Οι άλλοι τείνουν να προβάλλουν τον ελληνισμό ως τον νέο εκλεκτό λαό του Θεού, έναντι του οποίου ο Δημιουργός μας είναι υποχρεωμένος να του παρέχει αδιάλειπτη προστασία! Αυτά δεν επιτρέπουν να εξαγάγουμε συμπεράσματα με νηφαλιότητα. Της καταρρεύσεως προηγήθηκε παρακμή λόγω εκφυλισμού. Η απληστία των ισχυρών, που, συν τω χρόνω, κατάφεραν να μειώσουν την ισχύ του αυτοκράτορα και να καταστούν φεουδάρχες, ιδίως στην έκταση της Μικράς Ασίας απετέλεσε την αρχή του κακού. Η χλιδάτη ζωής της αυλής, η οποία επικρινόταν ήδη κατά τον 4ο αιώνα από τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, σε συνδυασμό με την ανάρρηση στον θρόνο αναξίων αυτοκρατόρων συμπλήρωσε το κακό. Ο μοναχός Ιωσήφ Βρυέννιος δεκαετίες πριν από την άλωση, όταν ο κατακτητής είχε εξαπλωθεί σε μεγάλη έκταση της Βαλκανικής, κατά ομιλία του προς τους αξιωματούχους της Κωνσταντινούπολης είχε περιγράψει με μελανά χρώματα την κατάντια της κοινωνίας εκεί. Και η κατάντια συνοδεύεται, με μαθηματική ακρίβεια, από δημογραφική κατάρρευση!  Στις ύστατες ημέρες της Βασιλεύουσας, ως ελεύθερης πόλεως, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είχε δώσει εντολή στον Γεώργιο Φραντζή να απογράψει τον πληθυσμό της βασιλεύουσας που ήταν σε θέση να κρατήσει όπλο. Ο Φραντζής έκανε την καταμέτρηση: Τέσσερες χιλιάδες εννιακόσιοι εβδομήντα τρεις μάχιμοι, στους οποίους περιλαμβάνονταν μοναχοί και κάθε είδους εθελοντές, πλην των ξένων μισθοφόρων. Σε λίγο τα πλούτη που είχαν σωρεύσει επί αιώνες οι άρχοντες της Ρωμανίας περνούσαν στα χέρια των κατακτητών.

 Όσο και αν όλοι του πολιτικού κόσμου επιμένουν στο να ισχυρίζονται ότι η κρίση, που μας ταλανίζει, είναι οικονομικής φύσεως, οι εχέφρονες αντιλαμβάνονται ότι αυτή είναι πρωτίστως πνευματική, είναι κρίση αξιών. Και ενώ αυτά συμβαίνουν οι οξείες αντιπαραθέσεις και οι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί που ανταλλάσσονται στο κοινοβούλιο φανερώνουν σ’ όλη της την έκταση την πνευματική κρίση που μας ταλανίζει. Ενώ έχει πλέον αποκαλυφθεί ότι όλες οι κυβερνήσεις υπηρετούν τους ισχυρούς του πλανήτη, με τις εικονικές αντιπαραθέσεις οι πολιτικοί μας παραπλανούν τον λαό, ώστε να τον διατηρούν διαρκώς διχασμένο και ανήμπορο να αντιδράσει έστω και στο ελάχιστο στην κατρακύλα! Ποιος θα προλάβει να μας αλώσει αυτή τη φορά, που μπορεί να είναι και η τελευταία; Η Δύση, που ήδη μας ελέγχει πλήρως, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, ή οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, τους οποίους δυνάμεις που ελέγχουν τη Δύση προωθούν στο έδαφός μας; 

Μήπως τελικά διχαστούμε ακόμη και στην επιλογή του δυνάστη μας;

                        ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»

πηγή

Ψευδεπίγραφοι «Γέροντες»

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση
ΟΙ ΚΛΗΡΙΚΟΙ, ποὺ ἐφημερεύουν στὶς μεγάλες πόλεις πρέπει νὰ εἶναι ἰδιαίτερα προσεκτικοί, γιατὶ καλοῦνται νὰ ἀντιμετωπίσουν πολλοὺς ἀνθρώπους, ποὺ ἔχουν διάφορα προβλήματα καὶ νὰ ἐπουλώσουν πληγὲς σώματος καὶ ψυχῆς. Ἰδιαίτερα οἱ νεαροὶ ἄγαμοι κληρικοί, οἱ ὁποῖοι ἀνυπομονοῦν νὰ ἐπιβληθοῦν στὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ ὡς ἐνάρετοι καὶ θεοφώτιστοι γέροντες. Ἡ ἀπειρία τους, τὸ κοσμικὸ φρόνημα, ἡ ἔπαρση καὶ ἡ “μοναχική” τους ἰδιότητα τοὺς ὁδηγοῦν σὲ ἐσφαλμένες ἐπιλογὲς καὶ ἀδιάκριτες ἀποφάσεις.....
Τὸ γεγονὸς δὲ ὅτι εἶναι καὶ προϊστάμενοι τῶν ναῶν ἐπιδεινώνει τὴν κατάστασή τους καὶ τοὺς καθιστᾶ πνευματικὰ ἐπικίνδυνους στὸ ποίμνιό τους καὶ κυρίως στοὺς νέους, ποὺ ἀνυποψίαστοι τοὺς πλησιάζουν.
Εἶναι πολλὰ τὰ προβλήματα, ποὺ δημιουργοῦνται καὶ ὄχι σπάνια καταλήγουν καὶ σὲ σκάνδαλα. Καὶ δὲν ἀναφέρομαι μόνο σὲ ἠθικῆς φύσεως σκάνδαλα. Πρέπει νὰ γίνει ἀπὸ ὅλους δεκτὸ ὅτι μόνο μὲ ταπεινοὺς καὶ ἀθόρυβους κληρικοὺς ἀναπτύσσεται τὸ ποιμαντικὸ ἔργο τῆς Ἐκκησίας. Οἱ φιλόδοξοι κληρικοὶ δὲν προσφέρουν τίποτα τὸ οὐσιαστικό. Ζημιὰ κάνουν. Οὔτε τὰ περιποιημένα ράσα, οὔτε τὰ ἐπανωκαλύμμαυχα, οὔτε τὰ πολυτελῆ ἄμφια, οὔτε οἱ χρυσοὶ Σταυροὶ καὶ τὰ θορυβώδη κηρύγματα μποροῦν νὰ καλύψουν τὴν πνευματικὴ πτωχεία τους. Γρήγορα ἀποκαλύπτεται, μὲ ἄμεσο θλιβερὸ ἐπακόλουθο τὴν ἀπογοήτευση τῶν ἀνθρώπων.
Οἱ ἄπειροι αὐτοὶ κληρικοὶ δὲν μποροῦν νὰ ὑποφέρουν τὴ μοναξιά. Θέλουν πάντα κοντά τους ἀνθρώπους νὰ τοὺς ὑπηρετοῦν. Οὔτε τὰ ἄμφιά τους δὲν μεταφέρουν μόνοι τους. Κάποιο πνευματικοπαίδι πρέπει νὰ κρατάει τὸ βαλιτσάκι, κάποιο ἄλλο τὸ ἱεραποστολικὸ ὑλικό, κάποιο ἄλλο τὴν ὀμπρέλα ἢ τὸ διπλωμένο ράσο τους. Εἶναι οἱ Ἀρχιμανδρίτες μὲ τὰ ἄβουλα πνευματικοπαίδια τους. Καὶ ποῦ νά ᾽ξεραν οἱ ἐν Χριστῷ ἀδελφοὶ ὅτι κάποιοι ἄλλοι κληρικοί, μὲ δεκάδες χρόνια στὴν ἱερωσύνη, δὲν ἔχουν οὔτε καὶ θέλουν ὑπηρέτες. Τὰ κάνουν ὅλα μόνοι τους. Στὸν Ἱερὸ Ναό τους δὲν ἔχουν νεωκόρο καὶ βοηθούς. Σὲ μερικὲς περιπτώσεις δὲν ἔχουν οὔτε ψάλτες. Καὶ παρόλες τὶς δυσκολίες αὐτές, λειτουργοῦν καὶ κηρύττουν, χωρὶς νὰ ἐπιβαρύνουν κανέναν.
Ἕνας ἁγιορείτης μοναχός, ἀναφερόμενος στὴν ἐπίμονη ἀναζήτηση τοῦ πιστοῦ λαοῦ νὰ συναντήσει ἐνάρετους γέροντες καὶ να τοὺς ἐμπιστευθεῖ τὰ προβλήματά του, τονίζει ὅτι δημιουργεῖται συχνὰ ἕνα σοβαρὸ καὶ δυσεπίλυτο πρόβλημα. Γράφει: «Κάποιοι ἀνώριμοι, φιλόδοξοι, ἄπειροι, ἄγευστοι τελείως βασικῶν πνευματικῶν καταστάσεων κληρικοὶ ἐμφανίζονται ὡς γέροντες, ἱκανοποιώντας ἔτσι ἐπιθυμίες, πάθη καὶ φαντασίες. Τὸ φαινόμενο εἶναι ἀξιοπρόσεκτο καὶ ἀξιοδάκρυτο. Νέοι, ποὺ δὲν ἔκαναν ποτὲ ὑπακοή, νὰ ζητοῦν ἀπόλυτη ὑπακοὴ ἀπὸ τὰ πνευματοπαίδια τους. Οἱ ἴδιοι νὰ ζοῦν μία ρηχὴ πνευματικὴ ζωὴ καὶ νὰ ἐπιβάλουν κανόνες ἀδύνατους γι᾽ ἀρχάριους. Νὰ εἶναι ὑπεράγαν αὐστηροὶ στοὺς ἄλλους καὶ ἰδιαίτερα ἐπιεικεῖς στοὺς ἑαυτούς τους. Νὰ θέλουν νὰ κάνουν τὶς ἐνορίες μοναστήρια καὶ νὰ ὑποχρεώνουν τοὺς ἀκολούθους τους σ᾽ ἕνα βαρὺ τυπικό, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ θαυμάζονται ὡς παραδοσιακοὶ καὶ αὐστηροί. Νὰ δημιουργοῦν φανατικούς, δεσμευμένους, ἀνελεύθερους ὀπαδούς. Νὰ ταλαιπωροῦν τελικὰ ψυχὲς καὶ νὰ τὶς καθυστεροῦν ἀπὸ τὴν πραγματικὴ πνευματική τους ἀνάβαση, καθυστερώντας στὴν ἐνασχόληση περιττῶν καὶ κουραστικῶν λεπτομερειῶν. (Μοναχοῦ Μωυσέως Ἁγιορείτου, Χριστὸς χριστιανοὺς χαρὰ χαρίζει, Ἐκδόσεις ΤΗΝΟΣ 2008, σελ. 42).
Εἶναι καιρὸς νὰ περιοριστεῖ αὐτὸ τὸ φαινόμενο καὶ οἱ κληρικοὶ νὰ γίνουν στοργικοὶ πατέρες καὶ ὄχι ἀθεόφοβοι δυνάστες.

πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 12/3/2010

Οι άγιοι Γέροντες στο Σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας ο ρόλος τώρα των αγίων Γεροντάδων είναι να μας προαναγγέλλουν τους κινδύνους που προέρχονται από το πονηρό πνεύμα

Γράφει ο μοναχός Αρσένιος Σκήτη Κουτλουμουσίου Άγιον Όρος   Επειδή κατά καιρούς σχολιάζεται από μερικούς αδελφούς ορθοδόξους χριστιανούς η λέξη γεροντισμός, θέλοντας να μας δείξουν πως αυτοί που αναζητούν γέροντες προχωρημένους στην αρετή με χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, υπερβάλλουν κατά τη γνώμη τους. Διότι ισχυρίζονται, πως αρκεί ο πνευματικός πατέρας που έχει ο καθένας για να καλύψει τις πνευματικές του ανάγκες. Όμως ανάγκη είναι να ξεκαθαρίσουμε ποιος είναι ο ρόλος του Πνευματικού- εξομολόγου και ποιος ο ρόλος του χαρισματούχου Γέροντος. Όμως, τι σημαίνει Γέροντας φωτισμένος από το Θεό και χαρισματούχος; Γέροντας φωτισμένος σημαίνει καθέδρα της διακρίσεως, σημαίνει φάρος φωτεινός στο πηχτό σκοτάδι, σημαίνει οδηγός των πλανεμένων, ρύστης των απελπισμένων, σημαίνει παρηγορητής των ψυχών και προπάντων μας υποδεικνύει τη σύντομη και απλανή οδό της σωτηρίας της ψυχής μας. Όλα αυτά και πολλά ακόμα ανεκτίμητα χαρίσματα του Θεού μας που έχει ένας χαρισματούχος είναι άκρως αναγκαία για την πνευματική πορεία του απλού ποιμνίου της Εκκλησίας του Χριστού. Αν –ο μη γένοιτο- λείψουν αυτοί οι χαρισματούχοι Γεροντάδες από το Σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τότε θα μιλάμε για φοβερό λιμό πνευματικό. Όμως, ας δούμε πώς γίνεται κάποιος χαρισματούχος Γέροντας, δηλαδή όργανο του Παρακλήτου. Συνήθως αυτό το υπεράγαθο φαινόμενο του Αγίου Πνεύματος ευδοκιμεί στο Μοναχισμό. Και για να εκδηλωθεί σε μία ψυχή και να την καταστήσει στη συνέχεια όργανό Του, χρειάζονται ορισμένες προϋποθέσεις. Και ας αναφέρουμε μερικές από αυτές. Καταρχάς, πρέπει να ζει σε ορθόδοξο περιβάλλον μακριά από κάθε ίχνος πλάνης και αιρέσεως. Πρέπει για αρκετά χρόνια να είναι υποταγμένος, στον πνευματικό του πατέρα, στην κατά Θεόν υπακοή. Πρέπει να είναι υπερβολικά εύσπλαχνος, να έχει πάρει οριστικό διαζύγιο από τη φιλαυτία του, τη μητέρα όλων των παθών. Πρέπει να αντιλαμβάνεται συνεχώς το θέλημα του Θεού και να ζει μόνον για αυτό. Και προπάντων πρέπει να δώσει αίμα, για να λάβει Πνεύμα. Βλέπουμε τελικά, πως δεν είναι τόσο απλό και τόσο εύκολο να γίνει κανείς κάτοχος αυτής της μακαρίας καταστάσεως. Και μη νομίζουμε πως αυτά τα πολύτιμα σκεύη του Θεού μας, επιδιώκουν τη συναναστροφή με τα πλήθη των ανθρώπων. Αντιθέτως τη μόνωσή τους επιδιώκουν, για να μη διακοπεί η ένωσή που ζουν με τον ποθούμενό τους Χριστό. Αλλά επειδή αυτοί  δεν γνωρίζουν από παρακοή στο θέλημα του Θεού, δεχτήκανε ταπεινά αυτό το διακόνημα του Θεού, για να κάνει τρόπον τινά και ο Θεός μας τη δουλειά Του. Άρα λοιπόν, χαρισματούχος και φωτισμένος Γέροντας σημαίνει το χέρι του Θεού που βοηθάει το λαό Του. Ο πνευματικός-εξομολόγος που είναι εκτός της Μοναχικής ζωής, δηλαδή έξω στον κόσμο και εξομολογεί τους πιστούς Ορθοδόξους Χριστιανούς, ο ρόλος του κυρίως είναι να τελεί το μυστήριο της Εξομολογήσεως, που δεν είναι άλλο από την άφεση των αμαρτημάτων. Σπάνια έχουμε παρατηρήσει να εκπληρώνει δύο ρόλους ο Πνευματικός- εξομολόγος, δηλαδή να είναι συγχρόνως και Γέροντας. Όμως άλλο είναι το Μυστήριο  της εξομολογήσεως και η άφεση των αμαρτιών με το πετραχήλι και άλλο είναι ο Γέροντας ο άγιος, ο φωτισμένος και χαρισματούχος. Και τα δύο αυτά στοιχεία υπάρχουν και είναι δοσμένα από τον Θεό μας. Όμως άλλη δουλειά κάνει ο Πνευματικός- εξομολόγος και άλλη δουλειά κάνει ο φωτισμένος Γέροντας. Ο μεν Πνευματικός- εξομολόγος ξελαφρώνει και συγχωρεί αμαρτίες από τον άνθρωπο, αλλά όμως στη συνέχεια δεν έχει τον πλούτο της διακρίσεως να τον καθοδηγήσει στα μεγάλα και δύσκολα μονοπάτια της πνευματικής ζωής, με αποτέλεσμα ο πιστός να είναι όλο απορίες και σκοτασμούς από έλλειψη πνευματικών απαντήσεων που δεν τις βρίσκει στον Πνευματικό-εξομολόγο του. Διότι οι περισσότεροι Πνευματικοί- εξομολόγοι έξω στον κόσμο, πέραν της εξουσίας που τους παρέχει η Ιερωσύνη και το μυστήριο της Εξομολογήσεως, δεν έχουν άλλο τι να δώσουν στον πιστό. Διότι αυτά τα ανεκτίμητα χαρίσματα που προαναφέραμε, δε λαμβάνονται μόνο διά της χειροτονίας της Ιερωσύνης που έκανε κάποιος και έγινε ιερέας και στη συνέχεια πνευματικός- εξομολόγος. Ώστε λοιπόν, οι πιστοί του Χριστού φυσικό είναι να ψάχνουν να βρουν στα Μοναστήρια και στις ερήμους αυτούς που προαναφέραμε, δηλαδή τους αγίους και φωτισμένους Γεροντάδες. Άρα λοιπόν, είναι άστοχο και λάθος όταν λένε μερικοί πως  «πέραν από τον πνευματικό η αναζήτηση αγίων Γεροντάδων είναι και λέγεται νοσηρός γεροντισμός». Διότι πώς μπορούμε να παραβλέψουμε τη μεγαλειώδη προσφορά των τελευταίων Αγίων Γεροντάδων μας, Πορφυρίου, Παϊσίου, Ιακώβου, Εφραίμ Κατουνακιώτου και άλλων παλαιοτέρων; Και ποιος μπορεί να συγκρίνει τη δική τους προσφορά με των άλλων; Ώστε θα λέγαμε με απλά λόγια, πως η εξομολόγηση στον πνευματικό μας, μας ανοίγει την πύλη του παλατιού, ενώ ο Άγιος και χαρισματούχος Γέροντας, μας υποδεικνύει το χώρο που μένει ο Βασιλεύς για να Τον συναντήσουμε. Αλλά, ας αναφέρουμε μερικά γεγονότα που θα μας δείξουν τη μεγάλη διαφορά και ανεκτίμητη προσφορά αυτών των Αγίων. Ένας νέος εξομολογείτο σε πνευματικό ιερέα έξω στον κόσμο αρκετά μορφωμένο- γραμματικά θεολόγο. Ο νέος εξομολογήθηκε μια ενέργεια που ένιωθε στην προσευχή του και ο λεγόμενος πνευματικός του δεν μπορούσε να του απαντήσει, παρόλη τη μόρφωσή του. Σήκωσε τα χέρια ψηλά και είπε στο νέο πως μόνο ο Γέροντας Παΐσιος -ζούσε τότε ο Άγιος Παΐσιος- μπορούσε να του δώσει απάντηση στην απορία του, όπως και έγινε. Πήγε ο νέος γρήγορα στο Άγιον Όρος, συνάντησε τον Γέροντα Παΐσιο και πήρε την απάντηση από τον Άγιο, όπως μου έλεγε ο ίδιος, με τόση απλότητα και ευκολία. Εδώ σ’ αυτό  το περιστατικό βλέπουμε ξεκάθαρα τους δύο ρόλους. Ο μεν Πνευματικός με πετραχήλι να συγχωρεί αμαρτίες, ο δε άγιος και φωτισμένος Γέροντας να βγάζει ψυχές από το σκοτάδι της απορίας, κάτι που δεν μπορούσε να το κάνει ο μορφωμένος και θεολόγος πνευματικός ιερέας στον νέο που εξομολόγησε. Απορώ, αυτή την μεγάλη διαφορά δεν τη βλέπουν οι αδιάκριτοι σχολιαστές; Είναι πάμπολλα τα περιστατικά τέτοιων παραδειγμάτων που χρειάστηκε να επέμβει ένας Άγιος Γέροντας χαρισματούχος σε δυσδιάκριτα θέματα. Όπως και σε άλλη περίπτωση, πάλι ο άγιος Γέροντας Παΐσιος, διέκρινε σε έναν νέο που είχε έρθει στο Άγιον Όρος να μονάσει, λανθασμένη επιλογή. Με αποτέλεσμα να του πει πως το θέλημα του Θεού ήταν να κάνει οικογένεια, όπως και έγινε στη συνέχεια και φυσικά ο νέος ευχαρίστησε πάρα πολύ τον Άγιο Παΐσιο, αργότερα που κατάλαβε και ο ίδιος την κλίση του. Άρα λοιπόν, άλλο πράγμα είναι η τέλεση του Μυστηρίου από τον ιερέα και άλλο πράγμα είναι η βίωσις των μυστηρίων του Θεού από τους φίλους του Θεού, που εταπεινώθησαν και δώσανε πάμπολλο αίμα σωματικό και ψυχικό για να ονομασθούν  γνήσιοι φίλοι του Χριστού. Να πούμε πως αυτός ο θεσμός των αγίων γερόντων που πραναφέραμε, υπήρχε από την Παλαιά Διαθήκη με τους προφήτες που όλοι γνωρίζουμε, τη μεγαλειώδη προσφορά των προφητών στον άγιο, αγαπημένο λαό του Θεού μας. Τόσο πολύτιμη ήταν η προσφορά των προφητών στο λαό του Θεού, που χωρίς τους προφήτες, ο λαός βάδιζε στο σκοτάδι. Κινδύνευε ανά πάσα ώρα και στιγμή να επιδοθεί στην ειδωλολατρία. Όμως, η φωνή των Προφητών που ήταν καθαρά η φωνή του Θεού, έφερνε την ισορροπία και την απόλυτη ασφάλεια από τους πολυάριθμους κίνδυνους εκείνης της εποχής. Το κεντρικό σημείο των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης ήταν η προαναγγελία στο λαό της γέννησης του Σωτήρος μας Χριστού. Όλες οι προφητείες είχαν σημείο αναφοράς τη γέννηση του Χριστού. Εισερχόμενος ο λαός του Θεού στην Καινή Διαθήκη, όπου ο Μεσσίας και ο λυτρωτής του Ισραήλ εμφανίστηκε, έγιναν τα μεγαλειώδη γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε. Ο ρόλος πλέον των Προφητών ολοκληρώθηκε και τη θέση τους πήραν οι Απόστολοι του Χριστού μας, που ο στόχος τους ήταν να μην υπάρχει μέρος της γης που να μην έχει κηρυχθεί το χαρμόσυνο μήνυμα, πως ο Λυτρωτής ήρθε στη γη και οι ψυχές πλέον δεν θα βασανίζονται στον Άδη, όπως γινόταν πριν έρθει ο Μεσσίας Χριστός. Και φυσικά, αφού θεολογήθηκε πλήρως η Αγία Τριάδα από τους Αγίους Αποστόλους και από τους μετέπειτα μεγάλους Αγίους, Τρεις Ιεράρχες κλπ., η ορθόδοξος πίστη έγινε παγκόσμιο χαρμόσυνο γεγονός. Ωστόσο  όμως,  στον εχθρό Διάβολο δεν άρεσε αυτή η εξέλιξη των πραγμάτων, που ούτε και την είχε ποτέ φανταστεί, διότι ως υπερήφανος που είναι, μόνον η βασιλεία του ονειρεύεται να προοδεύει. Κι όπως είναι φυσικό, κήρυξε σφοδρό πόλεμο εναντίον της Ορθοδοξίας και κυρίως προς τους Αγίους της. Και ο ρόλος τώρα των επίγειων αγγέλων, δηλαδή των αγίων Γερόντων, που είναι το θέμα μας, είναι να μας ερμηνεύουν τις δόλιες παγίδες που μας στήνει ο Διάβολος με τα όργανά του, που δυστυχώς είναι άνθρωποι υποταγμένοι στο φρόνημά του. Ώστε λοιπόν, όπως στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός μας με τους Προφήτες Του ασφάλιζε το λαό Του απ’ τους κινδύνους του εχθρού-διαβόλου, έτσι και τώρα στην Καινή Διαθήκη που διανύουμε, ο Τριαδικός Θεός ασφαλίζει με την παρουσία των Αγίων Του, που χωρίς την φωνή τους, δε νομίζω πως θα μπορούσε να διατηρηθεί η ορθόδοξη πίστη. Άλλωστε, έχουμε τρανή απόδειξη τους αιρετικούς της Δύσεως που έπαψαν να έχουν αγίους και όχι μόνον έπαψαν, αλλά δεν δέχονται και δεν πιστεύουν πως υπάρχουν άγιοι. Και δυστυχώς όλοι μας βλέπουμε το οικτρό κατάντημά τους, ώστε να χειροτονούν γυναίκες ιέρειες και γυναίκες επισκόπους και το ακόμα πιο βδελυκτό ομοφυλόφιλους επισκόπους με αλλαγή φύλου!! Και το ερώτημα είναι, γιατί η Δύση έφτασε σε τέτοιο κατάντημα; Μα είναι τόσο απλό, μας το ερμηνεύει ξεκάθαρα ο μέγας των ημερών μας, άγιος Ιουστίνος  Πόποβιτς, πως η Δύση με αρχηγό τον Πάπα, έδιωξε τον αληθινό σωτήρα Χριστό με τους Αγίους Του και τη θέση Του πήρε με εωσφορική αναίδεια ο Πάπας, δηλαδή από την πίστη που είχανε στον θεάνθρωπο Χριστό πρώτα, τώρα πιστεύουν και ελπίζουν στον άνθρωπο Πάπα. Που σημαίνει, πως δεν υπάρχει το Άγιον Πνεύμα στην ταλαίπωρη Δύση και όπου δεν υπάρχει το Άγιο Πνεύμα του Κυρίου μας, εκεί ως φυσικό επακόλουθο κατασκηνώνει το πονηρό πνεύμα. Διότι αυτά τα αίσχη που συμβαίνουν στον Παπισμό και στις λοιπές αιρετικές συνάξεις, μόνον το πονηρό πνεύμα του διαβόλου τα διδάσκει. Ώστε λοιπόν, ο ρόλος τώρα των αγίων Γεροντάδων είναι να μας προαναγγέλλουν τους κινδύνους που προέρχονται από το πονηρό πνεύμα και τα όργανα που προαναφέραμε και μάλλον πρέπει να παρακαλούμε τον Θεό μας, να μας στέλνει τέτοιους επίγειους αγγέλους, για να πετύχουμε ασφαλέστερα την σωτηρία μας. Φυσικά δεν λείπουν οι ψεύτικοι, αυτοαποκαλούμενοι άγιοι, χωρίς να τους έχει δώσει το χάρισμα ο Θεός μας, αλλά από την δικιά τους αρρωστημένη κενοδοξία, παίρνουν τη θέση του φωτισμένου Γέροντος, με αποτέλεσμα να γελοιοποιούνται οι ίδιοι από τα καμώματά τους. Διότι άλλο είναι η γεύση ενέργειας ενός αγίου Γέροντος και άλλο η γεύση ενός πλανεμένου, ψεύτικου γέροντος, που ισχυρίζεται ο ίδιος πως είναι χαρισματούχος. Ωστόσο όμως, χρειάζεται πάντα να ρωτάμε, όταν μάλιστα είμαστε αρχάριοι στην πνευματική ζωή. Εν κατακλείδι, σε όσους με προχειρότητα και ίσως με επιπολαιότητα κολλάνε την ετικέτα «νοσηρός γεροντισμός» σε αυτήν την ιερά αναζήτηση που έχουν οι πιστοί της Εκκλησίας του Χριστού, τους λέω απλά: «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετά φόβου». Διότι είτε ακούσια, είτε εκούσια γίνονται εμπόδιο στην πνευματική ωφέλεια των πιστών. Εύχομαι ο καθένας μας, να αξιωθεί από τον Τριαδικό Θεό μας να συμβάλει στο σωστικό Του σχέδιο, που έχει για όλους μας. Αμήν. Συντάκτης: μοναχός Αρσένιος (Ι. Μ. Κουτλουμουσίου) Πηγή: ΑΚΤΕ- ΑΓΑΘΟΣ ΛΟΓΟΣ

Τὸ φῶς τῆς ἐντολῆς

Κουτσίδης Νίκων (Ἀρχιμανδρίτης)

Μιά διάσημη Γαλλίδα ἠθοποιός, ἡ Φανή Ἀρντάν, σέ πρόσφατη συνέντευξή της σέ ἑλληνική ἐφημερίδα (ΒΗΜΑ), εἶπε καί τά ἐξῆς:

«Ἡ ἐπιτυχία εἶναι κάτι, πού σχεδόν δέν τό καταλαβαίνεις. Ἐνῶ στήν ἀποτυχία μπορεῖς νά δώσεις μιά ἐξήγηση λογική. Ἐπειδή ἡ ἀποτυχία σέ ξαναφέρνει ἀντιμέτωπο μέ τόν ἑαυτό σου. Ἐγώ, γενικῶς, δέν τά μπορῶ τά κομπλιμέντα. Τό κομπλιμέντο εἶναι σάν τό ἄρωμα. Τό βάζεις, μυρίζει γιά λίγο, σέ εὐχαριστεῖ· καί μετά τό συνηθίζεις καί δέν σοῦ μυρίζει πιά καθόλου· τό μυρίζουν μόνο οἱ ἄλλοι ἕως ὅτου ἐξατμιστεῖ, ὁπότε δέν τό μυρίζει πιά κανένας. Μιά προσβολή ὅμως ἤ μιά βρισιά, ὅσο ἄδικη καί νά εἶναι, εἶναι σάν ἕνα φῶς πού μᾶς δείχνει στό σκοτάδι, τί θά ἔπρεπε νά εἴμαστε, ἤ τί θά ἔπρεπε νά εἴχαμε κάνει. Ἄρα βοηθάει περισσότερο. Εἶναι παράξενο. Κάπου εἶχα διαβάσει, ὅτι μιά διάσημη τραγουδίστρια δέν κρατοῦσε παρά μόνο τά γράμματα πού περιεῖχαν ὑβριστικά ἤ προσβλητικά σχόλια γιά ἐκείνη. Καί καταλαβαίνω, γιατί τό ἔκανε. Ἐπειδή ἤθελε νά εἶναι συνεχῶς σέ ἐγρήγορση».

Ἀκόμα βαθύτερα καί καλύτερα εἶχαν καταλάβει τά παραπάνω σπουδαῖα διδάγματα, ἀπό τήν πείρα τῆς ζωῆς τους, οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας:

«Κάποτε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κολοβός καθόταν ἔξω ἀπό μιά ἐκκλησία. Καί τόν περικύκλωσαν οἱ ἀδελφοί καί τόν ἐρωτοῦσαν γιά τούς λογισμούς τους. Βλέποντάς τον κάποιος τόν ἐφθόνησε καί τοῦ εἶπε: Τό κανάτι σου Ἰωάννη εἶναι γεμᾶτο δηλητήριο(!). Τοῦ λέγει ὁ ἀββᾶς Ἰωάννης: Ἔτσι εἶναι, καλά τό λές· καί αὐτό τό εἶπες βλέποντας μόνο τά ἔξω· τί θά ἔλεγες ἄν ἔβλεπες καί τά μέσα τῆς ψυχῆς μου;» (Τό Γεροντικόν, η΄, ἔκδ. ΑΣΤΕΡΟΣ, σελ. 45).

Πῶς ὁ ἅγιος Ἰωάννης ἔφθασε σέ τόση ταπείνωση ὥστε νά ὠφελεῖται (καί νά ὠφελεῖ ἄλλους!) ἀκόμη καί ἀπό τήν κακή, φθονερή συμπεριφορά; Πολύ ἁπλά, ἐφαρμόζοντας τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ:

-Ἐγώ σᾶς λέγω: Νά ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς σας! Νά λέτε καλά λόγια γιά ἐκείνους πού σᾶς κακολογοῦν. Νά εὐεργετεῖτε ἐκείνους πού σᾶς μισοῦν. Καί νά προσεύχεσθε γιά ἐκείνους πού σᾶς ζημιώνουν καί σᾶς κατατρέχουν. Ἔτσι θά γίνετε υἱοί τοῦ ἐπουρανίου Πατέρα σας (Ματθ. 5,44).

Ἡ μαρτυρία μιᾶς ἠθοποιοῦ, ἔχει ἰδιαίτερη ἀξία γιά μᾶς. Γιατί, πολλές φορές λέμε: βαρειές οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ. Καί ὅταν ἀκοῦμε πνευματικά κατορθώματα σάν τοῦ ἁγίου Ἰωάννου λέμε: Δέν εἴμαστε καί ἅγιοι ἀσκητές! Νά, λοιπόν, πού μιά κοσμική γυναίκα ὁμολογεῖ -χωρίς νά ἐπικαλεῖται τό εὐαγγέλιο- ὅτι οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ πού τίς ἐφάρμοσαν στήν ἐντέλεια οἱ ἅγιοι, εἶναι «Φῶς πού μᾶς δείχνει στό σκοτάδι τί θά ἔπρεπε νά εἴμαστε ἤ τί θά ἔπρεπε νά κάνουμε».

Ἀξίζει, χίλιες φορές, ἀκολουθώντας τά βήματα τῶν ἁγίων, νά ἀγωνισθοῦμε γιά νά φθάσουμε -κατά τό δυνατόν- στήν δική τους πνευματική ἀνάπαυση καί ἀναψυχή.

το είδαμε εδώ

Σάββας Ηλιάδης, Το όνομα προσελκύει και τη χάρη

Το όνομα προσελκύει και τη χάρη

«Όποιος έχει τ` όνομα θα` χει και τη χάρη». (Λαϊκό απόφθεγμα)

Ηλιάδης Σάββας, δάσκαλος

Όταν τα καθημερινά πράγματα της ζωής προσπαθεί να τα βλέπει ο καθείς κάτω από το φως της πάτριας ρωμαίικης Παράδοσής μας, τότε, χωρίς να διαθέτει ιδιαίτερη παρατηρητικότητα, υποπίπτουν στην αντίληψή του, «οι αποκλίσεις», «οι εκτροπές», «τα κενά», από το γνήσιο, το παραδεδομένο. Λίγη παιδεία και εντρύφηση στο πνεύμα αυτό, μέσα από τη γνώση της ιστορίας (εθνικής και εκκλησιαστικής), που  πάντα προσφερόταν «ανάπηρη» από το σχολείο, αλλά και από την ανατροφή που παρέχεται από την οικογένεια, η οποία, δυστυχώς  «απορροφήθηκε» κι αυτή, χωρίς αντιστάσεις, από την κοσμική δυτικόφερτη νοοτροπία, θα ήταν αρκετή να κρατήσει ζωντανό το αισθητήριο και να ακολουθηθεί η μέση οδός, σύμφωνα με τα δεδομένα της τρέχουσας πραγματικότητας.

Υπάρχουν ονοματοδοσίες και τίτλοι και ταμπέλες και «σήματα κατατεθέντα» και γραπτά αναρτημένα σε δημόσιο χώρο, έχονταςδιατυπωμένο το σημαίνον (τον τίτλο, την ταμπέλα) ελλιπές ή αποκλίνον ελαφρώς ή και πλήρως, ως προς τον προσδιορισμό του σημαινομένου (αυτού που θέλει να πει, να ορίσει επί της ουσίας του πράγματος). Με απλά λόγια, αυτό που γράφεται, να μην είναι ικανό και αρκετό να εκφράσει το έργο που θα τελεσθεί αντίστοιχα στο ονοματοδοτούμενο.

Δεν θα αναφερθούμε σε υβριστικά και αισχρά και τα προσβάλλοντα «τη δημοσία αιδώ», διότι θα περιοριστούμε στον ιερό στίβο της Παιδείας και των  κάθε είδους ευαγών, φιλανθρωπικών και λοιπών παρόμοιων ιδρυμάτων, τα οποία δεν έχουν σχέση μ` αυτά.  Γενικά, οι δημόσιες επιγραφές και εικόνες, θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτυπώνουν με έμμεσο τρόπο, αλλά καθοριστικό, το ποιόν της κοινωνίας και τον ηθικό και πνευματικό προσανατολισμό της. Αλλά ερχόμαστε στο προκείμενο.

Θα θέλαμε, λοιπόν, να κάνουμε καλοπροαίρετα μια πρόταση για τις ονομασίες των κοινωφελών και ευαγών αλλά και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, παίρνοντας αφορμή από τους παιδικούς σταθμούς, χωρίς βέβαια, επαναλαμβάνουμε, να εννοούμε, επ` ουδενί, πως υπάρχει σχέση ή μπορεί να γίνει σύγκριση με τα αγοραία φαινόμενα.  Ξέρουμε τη σοβαρότητα του έργου τους, αφού ασχολούνται με παιδιά. Μια γνώμη για το καλό των παιδιών και του μέλλοντος της πατρίδας μας.

Περιερχόμενοι το διαδίκτυο, είδαμε τις ονομασίες πολλών απ` αυτούς: ΚΑΡΑΜΕΛΙΤΣΑ, BALLON LAND, ΤΟ ΡΟΖ ΜΠΑΛΟΝΙ, ΤΟ ΡΟΔΙ, ΤΟ ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ, ΚΑΡΑΜΕΛΕΝΙΑ, ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗ, ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΛΑΤΙ, ΤΑ ΖΑΒΟΛΑΚΙΑ. Παρακάτω σπουργιτάκια, μελισσάκια κ.λπ. Αυτές ήταν μερικές από τις αμέτρητες παρόμοιες.

Ελάχιστοι είχαν ονομασία με αναφορά σε κάποιο πρόσωπο ή γεγονός σημαντικό. Κάποιον, που υπηρέτησε την ανθρωπότητα και ιδιαίτερα τα παιδιά. Κάποιον μεγάλο παιδαγωγό. Κάποιον ήρωα, που έσωσε παιδιά σε καιρό πολέμου ή σε επέλαση βαριάς θεομηνίας. Κάποιον γιατρό, που ανακάλυψε θεραπεία σε παιδική ασθένεια. Κάποιον μικρό σε ηλικία άγιο ή κάποια αγία, που ήταν μητέρα μικρού αγίου. Κάποιον δάσκαλο, που έδειξε θυσιαστική αγάπη στα παιδιά ή βρήκε μια μέθοδο, ας πούμε, για τα  παιδιά με ειδικές ανάγκες.  Κάποιο παιδί, που έκανε κάτι αξιοθαύμαστο σε σχέση με την ηλικία του. Κάποιο ιστορικό γεγονός, όπου αγωνίστηκαν παιδιά ή έδωσαν παράδειγμα αγάπης και αυτοθυσίας. Κάποιον τόπο, που έχει σχέση πάλι με ανάλογα γεγονότα και πρόσωπα.

Απλοϊκό το επόμενο ερώτημα: Είναι δυνατό να δώσουμε όνομα σε ένα στρατόπεδο: «Ο χαρτοπόλεμος» ή το χειρότερο: «Ο Πήλιος Γούσης»; Σε ένα νοσοκομείο: «Θεραπευτήριο η Φαντασία» ή το χειρότερο: «Οι Κομπογιαννίτες»; Σε ένα γηροκομείο: «Τα παιδία παίζει»; Σε ένα ορφανοτροφείο: «Η Ινώ»; Ακραία τα παραδείγματα, θα πει κάποιος.

Αν είναι ακραία τα παραδείγματα, που πράγματι είναι, ας φέρουμε τότε για παράδειγμα έναν παιδικό σταθμό, που ξέρουμε πως έχει το όνομα «Θεοτόκος». Ναι, «Θεοτόκος»! Το κυρίως όνομα, που ταιριάζει σε παιδικό σταθμό! Κι εδώ ακραίο; Καθόλου! Το καταλληλότερο όνομα, όχι μόνο για παιδικό σταθμό αλλά και για οποιοδήποτε  ίδρυμα, που εργάζεται στην υπηρεσία του ανθρώπου. Το όνομα της Παναγίας, που κρατά στην αγκαλιά της όχι μόνο τα παιδιά, αλλά όλον τον κόσμο.

Απλώς το αναφέρουμε, για να δούμε πως υπάρχει πολύς χώρος και πολύ υλικό στην παράδοσή μας, να δράσουμε για την ωφέλεια των παιδιών. Το ίδιο, αναλόγως,  εννοείται πως αφορά και σε άλλα διάφορα ιδρύματα υψηλότερης βαθμίδας. Τι γίνεται λοιπόν;

Θα πει κάποιος, τι καταλαβαίνουν τα παιδιά από αυτά; Αυτό ακριβώς θέλουμε να ρωτήσουμε κι εμείς. Μήπως η ονομασία στους παιδικούς σταθμούς μπαίνει για τα παιδιά; Τάχα τα παιδιά δύο, τριών, τεσσάρων, πέντε χρονών έχουν την ικανότητα να αντιληφθούν το νόημα της ονομασίας του σχολείου τους; Όχι. Μπαίνει με τη δική μας ψευδαίσθηση, πως περνάει σαν εικόνα εντυπωσιασμού προς τα έξω (γονείς κ.ά) από γνωστά παραμύθια και παιχνίδια, αλλά νομίζουμε πως δεν είναι αυτό το ζητούμενο.

Βάζοντας ένα όνομα όπως είπαμε παραπάνω, ορίζουμε άμεσα και ξεκάθαρα μαζί τις ευθύνες όλων. Και των γονέων και των νηπιαγωγών (των δασκάλων) και του εγγύς περιβάλλοντος και ανεβάζουμε αυτήν την αίσθηση της ευθύνης, τον πήχη όπως θα λέγαμε, στη συνείδησή μας. Προβληματίζουμε τους πάντες, προβληματιζόμαστε κι εμείς. Μας ωθεί, από τη μια, η ονομασία να την τιμήσουμε, εργαζόμαστε κι εμείς, από την άλλη, με το φιλότιμο (που ούτως ή άλλως υπάρχει)και γίνεται το καλύτερο ανθρωπίνως.

Στη συνέχεια, σιγά σιγά και με απλοϊκό τρόπο και  σε παιγνιώδη μορφή και με κάθε μέσο που η διδακτική παρέχει, δίνουμε και στα παιδιά την ευκαιρία να γνωρίσουν το πρόσωπο, το γεγονός, τον τόπο, που μπορεί να σταθεί σταθμός στη ζωή τους, σημείο αναφοράς διά βίου, να ρωτήσουν περαιτέρω, να το συζητήσουν με τους γονείς τους. Εκείνοι αφορμώμενοι από αυτό, να πάνε παρακάτω και να αξιοποιήσουν όποια γνώση σχετική και να της δώσουν πολλές προεκτάσεις. Να δουν τελικά τα παιδιά, μεγαλώνοντας, πως κι αυτά ίσως μια μέρα, αν κληθούν να εργαστούν, να επιδιώξουν «το άριστον», να προσφέρουν από τον εαυτό τους, έχουν να μοιάσουν κάποιους που τα έκαναν νωρίτερα. Να καμαρώνουν για τα πρότυπά τους.

Αστείο θα πείτε. Καθόλου! Καταλαβαίνουν. Προσλαμβάνουν. Εμείς δεν μπορούμε ή δε θέλουμε να το παραδεχθούμε. Το γιατί; Ο καθένας ας εξετάσει τον εαυτό του. Σ` αυτά τα θέματα δεν έχουμε δικαίωμα για παραχωρήσεις.

Τελειώνουμε με ένα μέρος από το Δοξαστικό του αγίου Γεωργίου, όπου φαίνεται καθαρά η σχέση του ονόματος με την αντιδιδόμενη χάρη, κάτι που επισημαίνεται συχνά στην υμνολογία της Εκκλησίας με τα ονόματα των αγίων και σύμφωνα βέβαια και με τον τίτλο του άρθου. Θα το γράψουμε σε ελεύθερη μετάφραση:

«Αντάξια του ονόματός σου έζησες και εργάστηκες, στρατιώτη Γεώργιε. Διότι αφού πήρες στην πλάτη το σταυρό του Χριστού,καλλιέργησες πνευματικά τη γη, η οποία εκχερσώθηκε από την διαβολική πλάνη. Και αφού ξερίζωσες την αγκαθερή θρησκεία των ειδώλων, ρίζωσες βαθιά το κλήμα της ορθόδοξης πίστης». Αν προσέξουμε, θα δούμε πως το όνομα του αγίου, Γεώργιος, έφερε αποτελέσματα ανάλογα του σημαίνοντός του, δηλαδή, του γεωργού.

Δράττουμε κυριολεκτικά τις ευκαιρίες, αν θέλουμε πραγματικά να αναθρέψουμε - δυστυχώς τώρα μόνοι, χωρίς τη βοήθεια του κράτους – αληθινά Ελληνόπουλα και να βλέπουμε και να απολαμβάνουμε «τά έκγονα φέροντα, κλάδους αγαθοεργίας».

Ηλιάδης Σάββας

Δάσκαλος

Κιλκίς, 31--5-2016

πηγή

Από την αποκάρωση στην αποκαραδοκία

Από την αποκάρωση στην αποκαραδοκία

Ηλιάδης Σάββας, δάσκαλος

Λέξεις άγνωστες στους πολλούς, σημαδεύουν όμως και ορίζουν τις δυο στάσεις ζωής του ανθρώπου στο θέμα της σωτηρίας: αυτήν της γενικής απραξίας, που οδηγεί στο βέβαιο πνευματικό θάνατο και αυτήν την ενεργή και αγωνιώδη, που τρέφει την ελπίδα της σωτηρίας.

 Η λέξη αποκάρωσις (και αποκάρωμα) δεν υπάρχει στην Αγία Γραφή. Σύμφωνα όμως με τα αντίστοιχα λήμματα των έγκυρων λεξικών παράγεται από το ρήμα αποκαρώ (-όω), αποκαρώνω, που σημαίνει κάμνω κάποιον να περιπέσει σε λήθαργο, σε νάρκη. (Λεξικά Δημητράκου και Μπαμπινιώτη). Άρα αποκάρωσις σημαίνει την κατάσταση του ληθάργου, της νάρκης, της πλήρους αδράνειας και απραξίας. (Μπαμπινιώτης)

Η λέξη αποκαραδοκία προέρχεται από το ρήμα αποκαραδοκέω (-ώ), που σημαίνει περιμένω μετά πόθου, παραμονεύω, καιροφυλακτώ, περιμένω την κατάλληλη ευκαιρία. Άρα  αποκαραδοκία σημαίνει την ένθερμη προσδοκία. (Λεξικό LIDDELL-SKOTT και Δημητράκου) Επαναλαμβάνεται δυο φορές στην Καινή Διαθήκη στις επιστολές του αποστόλου Παύλου:

1. «ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ Θεοῦ ἀπεκδέχεται» (Ρωμ. 8,19)

 2. «κατὰ τὴν ἀποκαραδοκίαν καὶ ἐλπίδα μου ὅτι ἐν οὐδενὶ αἰσχυνθήσομαι, ἀλλ' ἐν πάσῃ παρρησίᾳ, ὡς πάντοτε, καὶ νῦν μεγαλυνθήσεται Χριστὸς ἐν τῷ σώματί μου εἴτε διὰ ζωῆς εἴτε διὰ θανάτου». (Φιλ. 1,20)

Οι δυο αυτές λέξεις, που συνθέτουν τον τίτλο του άρθρου, χρησιμοποιούνται σπάνια στον καθημερινό λόγο. Μοιάζουν ως ένα σημείο στην προφορά, σαν παρώνυμα, αλλά έχουν ακριβώς το αντίθετο νόημα. Μας φέρνουν δε μπροστά στον προβληματισμό και στην ευθύνη της επιλογής για την πορεία μας στη ζωή. Από τη μια ο λήθαργος, η νάρκη, η πνευματική απραξία και από την άλλη η ένθερμη προσδοκία, η βέβαιη  ελπίδα, η αναμονή της ποθητής εξέλιξης, τουτέστιν η  λαχτάρα για σωτηρία.

Είναι ανάγκη να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας σε ποια απ` τις δύο καταστάσεις πορευόμαστε. Μέσα στο γενικότερο κλίμα της αδιαφορίας  για τα θεϊκά, για τα άγια και της απαξίωσης για τα πνευματικά και σωτηριώδη θέματα της ζωής, στο επίμονο κυνήγι των αναγκαίων της επιβίωσης, στην επικρατούσα βιοθεωρία του κόσμου «φάγωμεν πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν»,  να στήσουμε «ευήκοον ους» στους χτύπους της καρδιάς μας και να δούμε το ποιόν τους; Είναι ξεροί χτύποι ναρκωμένης καρδιάς, που χρειάζεται χειρουργείο ή  χτυπήματα λαχτάρας, ντυμένα με το μελωδικό ήχο από το τάλαντο του Ευαγγελίου και των Αγίων, που ξυπνούν στην ύπαρξη την επιθυμία για ετοιμότητα, για γλυκιά προσδοκία, για ζωντανή ελπίδα;

Και αν συλλάβουμε τον εαυτό μας στην πρώτη κατάσταση, στην αποκάρωση, να κοιμάται δηλαδή μακάρια αλλά θανατηφόρα, να ηχήσει στην καρδιά μας το σάλπισμα του αποστόλου Παύλου: «ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι». (Ρωμ. 13,11) Να κάνουμε κάθε προσπάθεια, για να αποτινάξουμε και το τελευταίο απόλειμμα της νωθρότητας. Διότι ύπνος είναι γενικώς η κατάσταση της απομάκρυνσης από το Θεό, η κατάσταση της αμαρτίας. Εδώ πιο συγκεκριμένα είναι η κατάσταση της νωθρότητας και χλιαρότητας. Η αφύπνιση είναι η ενέργεια με την οποία ο άνθρωπος συναισθάνεται ζωηρά την ευθύνη του και παραδίδεται στην προσευχή και στη νήψη, τα οποία τον τραβάνε κοντά στο Θεό και αποκαθιστούν την κοινωνία μαζί του.(Π.Τρεμπέλας)

Αναφερόμενοι στην αποκαραδοκία θα προσπαθήσουμε να δούμε από το στίχο της προς Ρωμαίους επιστολής, ο οποίος αναφέρεται στη φύση και η οποία «προσδοκά σφοδρά τη μέλλουσα δόξα των παιδιών του Θεού»(Οικουμένιος). Είναι φοβερό! Είναι τόση η δόξα που θα περιλάμψει τους μέλλοντες να δοξασθούν, ώστε και αυτή η φύση να περιμένει με αγωνία να δει ποιοι θα είναι αυτοί και να ελπίζει να απαλλαγεί και αυτή η ίδια, λέει οΟικουμένιος. Ο άγιος Χρυσόστομος λέει: «Αποκαραδοκία είναι η σφοδρή προσδοκία». Ο δε Σεβηριανός: «Αποκαραδοκία είναι η κατάσταση κατά την οποία αυτός που προσδοκά προβάλλει το κεφάλι του και απλώνει το βλέμμα του, έτσι ώστε να φαίνεται πως, όπου να `ναι σε λίγο, πρόκειται να δει αυτό που προσδοκά».

  Στο στίχο από την προς Φιλιππησίους επιστολή και τα σχόλια που κάνουν οι ερμηνευτές γίνεται  διαχωρισμός αποκαραδοκίας και ελπίδας. Η μεν πρώτη ως εξωτερική κίνηση του σώματος, η δε δεύτερη ως εσωτερική της ψυχής. Ο Οικουμένιος όμως λέει: «Αποκαραδοκία είναι η σφοδρή και επιτεταμένη ελπίδα, την οποία όποιος έχει, προβάλλει  το κεφάλι του και το περιφέρει από δω κι από κει περιμένοντας να δει το προσδοκώμενο». Δηλαδή η αποκαραδοκία συνδέεται με την ελπίδα. Ο δε άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας: «Αυτό που πιστεύει κάποιος με όλο του το νου και αναζητά αυτό, που το ελπίζει με βεβαιότητα». Η αποκαραδοκία είναι έκφραση της πίστης:«Ἔστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». (Εβρ. 11,1) Αυτή η πίστη στην υπόσταση των ελπιζομένων, δηλαδή η βεβαιότητα της παρουσίας τους ως ήδη κατεχομένων, είναι η δύναμη που γεννά την αποκαραδοκία και τανάπαλιν.

Όλα αυτά τα λόγια των πατέρων μας αφήνουν μια έμμεση αλλά σαφή διδαχή: Χωρίς πνευματικές ανησυχίες, χωρίς αναζήτηση πνευματικού οδηγού, χωρίς αγωνία για τη σωτηρία της ψυχής, χωρίς συμμετοχή στον αγώνα κατά της αμαρτίας και της αλλοίωσης των παθών, χωρίς επιθυμία για συνάντηση με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και γενικά χωρίς την καλή ανησυχία, δεν έχουμε καμιά ελπίδα ούτε γι` αυτήν τη ζωή ούτε και για την αιωνιότητα.

Θα κλείσουμε με το παράδειγμα που μας έφερνε ο δάσκαλός μας, ο μακαριστός Στέργιος Σάκκος, όταν μας μιλούσε και μας εξηγούσε την έννοια και το περιεχόμενο της λέξης  αποκαραδοκία. Αναφερόταν στο καταπληκτικό διήγημα της ξενιτιάς του Χρίστου Χριστοβασίλη: «Η ανίκητη ελπίδα». Το θυμήθηκα, που το διαβάζαμε στο δημοτικό σχολείο στην έκτη τάξη και το βρήκα στο αναγνωστικό της ΣΤ΄ δημοτικού του Ο.Ε.Δ.Β. εκδόσεως 1965. Το αναφέρω με συντομία:

Η Μήτραινα, η μάνα του Γιάννη του ξενιτεμένου, που τον ξεπροβόδισε, όταν αυτή ήταν ακόμη νέα, έκανε όλες τις προετοιμασίες κάθε χρόνο παραμονή της γιορτής του περιμένοντάς τον να έρθει. Πήγαινε πάντοτε στ` αγνάντια και περίμενε. Όλοι στο χωριό την λυπούνταν, που έλπιζε στο ανέλπιστο. Αυτό γινόταν για πολλά χρόνια, αλλά ο Γιάννης δε φάνηκε ποτέ. Όλα τα ξενιτεμένα παιδιά του χωριού πήγαιναν κι έρχονταν, μα ο δικός της ποτέ. Τον είχαν ξεγράψει όλοι από το χωριό. Κι όταν έμαθε η Μήτραινα πως ο πρόεδρος τον ξέγραψε από τα χαρτιά, για να μην πληρώνει άδικα τους φόρους του, πήγε και παραπονέθηκε. Διότι είχε πάντα στην καρδιά της πλήρη την ελπίδα  πως το παιδί της μια μέρα θα `ρθει. Έκανε τα πάντα κρατώντας την ελπίδα της επιστροφής του γιου της αλύγιστη. Αυτό το έκανε, δε θυμόταν για πόσα χρόνια. Αυτήν την τελευταία φορά, αφού τα τακτοποίησε όλα και είδε πως δεν ήρθε ο γιος, πήγε στ` αγνάντια, εκεί που είχαν αποχωριστεί και φώναξε με μεγάλη φωνή:

- Γιάννη η η η! Γιάννη, ουουου!

- Ορίστε ε ε ε! απολογήθηκε μια φωνή από μακριά.

-Χτύπα γρήγορα, παιδάκι μου, γιατί σ` έφαγε το κρύο!

Κι όταν έφτασε, της ρώτησε:

-Μανούλα μου! Ποιος σου πήρε τα συχαρίκια και βγήκες τέτοιαν ώρα εδώ, να με καρτερείς;

-Η ελπίδα μου, ψυχούλα μου! Η ανίκητη ελπίδα μου, που φώλιαζε μέσα εδώ στην καρδιά μου βαθιά!

Αξίζει τον κόπο να διαβαστεί ολόκληρο και σαν λογοτέχνημα αλλά και για να δούμε και να καταλάβουμε ζωντανά τι σημαίνει αποκαραδοκία, όσον αφορά τη λαχτάρα για τη συνάντηση με τη χάρη του Χριστού.

Ηλιάδης Σάββας

Δάσκαλος

Κιλκίς, 12-5-2016

Η βίωση της χαρμολύπης στην ορθόδοξη πνευματικότητα

Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου – Καθηγητού |πηγή

---

Η περίοδος του Τριωδίου και ιδιαίτερα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι για την Αγία μας Εκκλησία η ιερότερη χρονική διάρκεια του ενιαυτού.

Είναι το νοητό στάδιο όπου ο κάθε πιστός καλείται να δώσει τον προσωπικό του αγώνα για την ψυχοσωματική του κάθαρση από τους ρίπους της αμαρτίας.

Να βιώσει την ορθόδοξη πνευματικότητα, η οποία ταυτίζεται με την ανάκτηση της αυθεντικής του φύσεως, από τη φθορά και την αμαρτία, «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ.4,13).

Η προπαρασκευή μας για τον εορτασμό του Πάσχα είναι ταυτόσημη με την πνευματική μας προαγωγή και ωρίμανση, ώστε να καταστούμε «σύμμορφοι της εικόνος του Υιού (του Θεού)» (Ρωμ.8,29).

Βασικό δείγμα της ορθόδοξης πνευματικότητας είναι το υπέροχο συναίσθημα της χαρμολύπης που σημαίνει τη βίωση ταυτόχρονα του συναισθήματος της χαράς και της λύπης.

Βεβαίως το συναίσθημα αυτό θεωρείται από τους εκτός της Εκκλησίας παράλογο, διότι η χαρά είναι η απουσία της λύπης και η λύπη είναι η απουσία της χαράς.

Η Εκκλησία όμως, πέρα από σώζουσα δυνατότητα για τα ανθρώπινα πρόσωπα, είναι και η μεγάλη ανατροπή κατά των πτωτικών δομών του κόσμου, ώστε οι αρχές και οι πρακτικές της να θεωρούνται από εκείνον ως «παρεκτροπή».

Ως μια τέτοια θεωρείται και το συναίσθημα της χαρμολύπης, την οποία ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος αποκαλεί «χαροποιόν πένθος», επισημαίνοντας πως «όποιος πορεύεται με διαρκή θλίψη αυτός γιορτάζει αδιάκοπα»!

Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας είναι όντως πραγματιστική και γι’ αυτό βιώνει ταυτόχρονα το ανθρώπινο δράμα και την εν Χριστώ σωτηρία και λύτρωση. Μόνο έτσι συνειδητοποιείται η ανάγκη της σωτηρίας!

Ο Θεός, ως το υπέρτατο αγαθό, είναι η πηγή της χαράς και της αισιοδοξίας. Ο άνθρωπος, το ευγενέστερο δημιούργημα του Θεού, πλάστηκε να απολαμβάνει τις άπειρες δωρεές του Δημιουργού του και να ζει με διαρκή χαρά και αδιατάρακτη ειρήνη, με την προϋπόθεση να είναι εκούσιος κοινωνός του αγαθού και αποδέκτης των εντολών του Θεού.

Στην αντίθετη περίπτωση, θα έχανε τις δωρεές του αγαθού και θα έπιπτε σε ανείπωτη δυστυχία, όπως δυστυχώς και έγινε.

Κάνοντας κακή χρήση της ελευθερίας του, προτίμησε το κακό, με συνέπεια να χάσει την αρχέγονη ευτυχία του και να περιπέσει σε αφάνταστη δυστυχία.

Απώλεσε κάθε ίχνος αισιοδοξίας και ευτυχίας. Το συνεχώς αυξανόμενο κακό στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους, που συσσώρευε η αμαρτία, βύθιζε όλο και πιο πολύ τον άνθρωπο στην άβυσσο της δυστυχίας με αποτέλεσμα η ιστορία του κόσμου είναι μια ατελείωτη ιστόρηση της ανθρώπινης δυστυχίας και κακοδαιμονίας και οι χαρές και οι ανάπαυλες ειρήνης να είναι σπάνιες.

Ο ερχομός του Κυρίου Ιησού Χριστού στον κόσμο, για να σώσει το ανθρώπινο γένος από την δουλεία του διαβόλου, έφερε μια νέα δυναμική κατά του κακού και της αμαρτίας, οι οποίες ευθύνονταν για την ανθρώπινη κακοδαιμονία.

Έφερε στον αναγεννημένο άνθρωπο ξανά την χαμένη χαρά και αισιοδοξία. Ο πιστός του Χριστού βιώνει πλέον μια νέα πραγματικότητα. Υπερβαίνοντας την απλή βιολογική του ύπαρξη ανάγεται στην κατάσταση του προσώπου, έχοντας ως καθοριστικό πρότυπο το θείο πρόσωπο του Θεανθρώπου.

Η αναγωγή γίνεται αποκλειστικά χάρις σε Εκείνον.

Μέσα σε αυτή την προοπτική ο σεσωσμένος άνθρωπος βιώνει σε κάθε στιγμή της ζωής του τις ευλογίες του Θεού. Η ζωή του στο εξής είναι μια αδιάκοπη ευχαριστία και ένας ασίγαστος αίνος για της θείες δωρεές.

Ο ψυχικός του κόσμος, αλλά και ο κόσμος γύρω του έχει γίνει ξανά «καλός λίαν» (Γεν. 1,31). To υπάρχον κακό στο περιβάλλον του βεβαίως τον αγγίζει, αλλά δεν τον πλήττει καίρια, διότι είναι θωρακισμένος με τη χάρη του Χριστού. «Τα παθήματα του νυν καιρού» (Ρωμ.8,18) είναι για τον πιστό παιδαγωγικά μέσα για την πνευματική του τελείωση.

Η απελπισία αντικαταστάθηκε μέσα στην ψυχή του από αισιοδοξία, επειδή γνωρίζει ότι ο τελικός νικητής θα είναι ο Χριστός και το κακό και η κακοδαιμονία έχει προκαθορισμένο τέλος.

Είναι οπλισμένος με υπομονή, ο οποία γεννιέται από την ελπίδα, που έχει πλημμυρίσει την σκέψη και την καρδιά του, αφού κατά τον απόστολο Παύλο: «ελπίζομεν (και) δι’ υπομονής απεκδεχόμεθα» (Ρωμ.8,25).

Ο κόσμος δεν είναι πια η κόλασή του, όπως πρεσβεύει η εξωχριστιανική απαισιόδοξη διανόηση, αλλά ο προθάλαμος και η πρόγευση του παραδείσου.

Οι συνάνθρωποί του δεν είναι εχθροί και ανταγωνιστές του, αλλά οι αδελφοί του, οι συνοδοιπόροι του στο ταξίδι προς την αιωνιότητα.

Κατανοεί τα όποια προβλήματα σε αυτούς ως «νόσους» και «τραύματα», κατάλοιπα της αμαρτίας και του κακού και γι’ αυτό παραμένει ανεκτικός και ανεξίκακος.

Παράλληλα με τη χαρά και την αισιοδοξία μια λεπτή και διακριτική θλίψη διακατέχει τον πνευματικά καλλιεργημένο πιστό, την οποία θεωρεί ως αρετή, αφού είναι «μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται» (Ματθ.5,4).

Αυτή η λύπη, κατά τον άγιο Συμεών το Νέο Θεολόγο, είναι αποτέλεσμα της ταπείνωσης. Καρπός δε της ταπείνωσης είναι η μετάνοια και σημάδι της μετάνοιας τα δάκρυα.

Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης έλεγε πως για να έχουμε ελπίδα σωτηρίας «πρέπει να βάλλουμε την ψυχή μας στο μούσκιο των δακρύων», επίσης ο αείμνηστος όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς έγραψε πως «ο μόνος τρόπος να δούμε το Θεό είναι τα δακρυσμένα μάτια» (Κεφαλ. Ασκητικά και Θεολογικά).

Θλιβόμαστε για την τραγική κατάσταση του κόσμου, ο οποίος «εν τω πονηρώ κείται» (Α΄ Ιωάν.5,19). Λυπούμαστε διότι υπάρχουν άνθρωποι που προβάλλουν το κακό και την αφύσικη αμαρτωλή ζωή ως φυσική και την εν Χριστώ ζωή και πολιτεία ως αφύσικη!

Λυπούμαστε που πληθώρα συνανθρώπων μας κυλιούνται στο βόρβορο και τη λάσπη της ασωτίας, μη έχοντας την παραμικρή διάθεση για μετάνοια και αλλαγή τρόπου ζωής.

Μας λυπούν επίσης και οι δικές μας πνευματικές εκπτώσεις και οι ενδοτισμοί στους πειρασμούς, διότι διαπιστώνουμε ότι δεν κάνουμε τον πρέποντα αγώνα μας, και ενώ νομίζουμε ότι βιώνουμε την ορθόδοξη πνευματικότητα, υπάρχει πιθανότητα να ενδώσουμε στην αμαρτία και να χάσουμε τις όποιες πνευματικές μας κατακτήσεις.

Λυπούμαστε τέλος για το χαμένο χρόνο που σπαταλήσαμε στην αμαρτία και στερηθήκαμε για πολύ τις σωτήριες δωρεές του Θεού.

Αυτή είναι η μακάρια κατάσταση της χαρμολύπης, την οποία συναντούμε στους πνευματικούς ανθρώπους της Ορθοδοξίας μας, στους ασκητές της ερήμου, αλλά και στους αγωνιστές των πόλεων, οι οποίοι με τη θέλησή τους «ευνούχισαν εαυτούς» (Ματθ.19,12), δηλαδή αποκόπηκαν με τη θέλησή τους από τον κόσμο της πτώσεως και της φθοράς, για να δηλώσουν πολίτες της βασιλείας του Θεού.

Οι ποταμοί των καυτών δακρύων όλων των ευλογημένων χριστιανών είναι προϊόν της ουράνιας χαράς και συνάμα της σωτήριας λύπης που διακατέχουν την ψυχή τους. Είναι ξεχείλισμα των δωρεών του Αγίου Πνεύματος «τοις αγαπώσι τον Θεόν» (Ρωμ.8,28).

Η ιερή περίοδος του Τριωδίου είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για όλους μας για νίψη και κάθαρση, ώστε να νοιώσουμε το υπέροχο συναίσθημα της χαρμολύπης, ως ένδειξη της πνευματικής μας ωρίμανσης.

Τα πρώτα σωματικά και κυρίως τα ψυχικά δάκρυά μας θα σημάνουν την απόφασή μας για μετάνοια, και θα σηματοδοτήσουν την έναρξη μιας νέας βιωτής και το ξεκίνημα μιας νέας πορείας προς τη σωτηρία και τη θέωση.

Να θυμούμαστε πως σε αυτή την κοπιώδη ανάβασή μας δε είμαστε μόνοι, αλλά, σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο, «Το Πνεύμα συναντιλαμβάνεται ταις ασθενίαις ημών… (και) υπερεντυγχάνει υπέρ ημών στεναγμοίς αλαλήτοις» (Ρωμ.8,26).