π. Γεώργιος Δημητρόπουλος: «Δεν νοείται χριστιανική ζωή χωρίς άσκηση.»

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ 2014
Με την Χάρη του Θεού, έχουμε ήδη εισέλθει στην ευλογημένη περίοδο του Τριωδίου, η οποία αρχίζει με την ανάγνωση στους Ιερούς Ναούς, της παραβολής του Τελώνου και Φαρισαίου. Ύστερα απο μία εισαγωγική περίοδο, εισερχόμαστε στην αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή και ετοιμαζόμαστε, προετοιμαζόμαστε ψυχικά και σωματικά, με τον νού και την καρδιά μας, πνευματικά, προκειμένου να εορτάσουμε τα άγια Πάθη του Κυρίου και να αξιωθούμε να δοξάσουμε την ένδοξο Ανάστασή Του. Αυτή η περίοδος αποτελεί πνευματική άσκηση του σώματος και της ύπαρξής μας όλης.

Είναι περίοδος νηστείας, πολλών κατανυκτικών Ακολουθιών, περίοδος μετάνοιας, κατανύξεως (συγκινήσεως ψυχής), και αγώνων πνευματικών. Είναι περίοδος εσωστρέφειας (“κοιτάζουμε” τον εαυτό μας έσωθεν, εσωτερικά), περισυλλογής, στροφής πρός τον Θεό, αποξενώσεως απο τα υλικά πράγματα. Επίσης, είναι περίοδος ευσπλαχνίας και ελεημοσύνης, περίοδος αγρυπνίας, θερμότερης προσευχής, πένθους για τα πλήθη των αμαρτιών μας και συμπορεύσεως με τον πορευόμενο πρός τον Γολγοθά Κύριο και προετοιμασίας για την μεγάλη εορτή του Πάσχα. Περίοδος με πλήθος πραγματικά νοημάτων.

Η περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής είναι μία διάρκεια χρόνου 40 ημερών. Απο την Καθαρά Δευτέρα έως την Παρασκευή πρό των Βαΐων. Ασφαλώς δεν είναι τυχαίος αριθμός. Όπως επισημαίνεται, έχει καθοριστεί σε αντιστοιχία με περιστατικά της Αγίας Γραφής. Όπως, 40 ημέρες νήστεψε ο Προφήτης Μωυσής στο Όρος Σινά, 40 ημέρες περπάτησε νηστικός ο Προφήτης Ηλίας. Κυρίως όμως αναφέρεται στις 40 ημέρες που νήστεψε ο Κύριος στην έρημο, όπου δέχθηκε και τους τρείς πειρασμούς του διαβόλου και τους απέκρουσε. Αντίστοιχα κι εμείς οι πιστοί χριστιανοί, καλούμαστε να νηστέψουμε 40 ημέρες και να αγωνισθούμε κατά των δαιμονικών πειρασμών και του εμπαθή εαυτού μας, ώστε ενισχυόμενοι απο την Χάρη του Θεού, να συντρίψουμε τον Σατανά και τα πάθη που “φωλιάζουν” στην καρδιά μας.

Δεν νοείται χριστιανική ζωή χωρίς άσκηση. Γι’ αυτό πρέπει να αποτινάξουμε την κυριαρχία των παθών. Ν’ απαλλαγούμε απο τον ζυγό της αμαρτίας. Να ζήσουμε την ζωή του Χριστού ώς ζωντανά μέλη του σώματός Του, που είναι η Εκκλησία. Στην ασκητική αυτή προσπάθεια ιδιαίτερα σημαντική θέση κατέχει και η νηστεία. Η Παλαιά Διαθήκη είναι διάσπαρτη απο αναφορές στη νηστεία. Ιδιαίτερα δέ οι Προφήτες υπογραμμίζουν με έμφαση το αληθινό νόημα της νηστείας. Την νηστεία που αποδέχεται ο Θεός και η οποία έχει την δύναμη να εξαλείφει αμαρτίες σε συνδυασμό με την προσευχή και την ιερά εξομολόγηση, (Ησ. 58, 6-11). Στην νηστεία αναφέρεται και ο Χριστός, τονίζοντας την αξία της. Απορρίπτει βέβαια την υποκριτική άσκησή της, όπως του Φαρισαίου της παραβολής.

Υποδεικνύει τον ορθό τρόπο με τον οποίο οφείλουμε να νηστεύουμε. Η νηστεία αποβλέπει στην ωφέλεια της ψυχής μας. Γίνεται για την αγάπη του Χριστού και όχι για να προκαλέσει θαυμασμό και έπαινο των ανθρώπων. Την χαρακτηρίζει δέ την νηστεία η χαρά και όχι η κατήφεια. Πρωταρχικός λοιπόν σκοπός της νηστείας είναι η κάθαρση και ο εξαγιασμός της ψυχής και του σώματός μας. Πολύ ωραία οι θεοφόροι Πατέρες ονομάζουν την νηστεία “παθοκτόνο”, δηλαδή φάρμακο το οποίο καθαρίζει τα πάθη. Μαραίνει τις σαρκικές επιθυμίες και καταπολεμεί τα πάθη της ψυχής (εγωϊσμός, μνησικακία, κ.α). Η νηστεία ωστόσο, διακρίνεται σε σωματική και πνευματική. Η σωματική νηστεία συνίσταται στην αποχή απο ορισμένες τροφές (αρτύσιμες). Η πνευματική νηστεία συνίσταται στην νηστεία της ψυχής. Είναι η “αλλοτρίωση των κακών” και αποτελεί την αληθινή νηστεία, είναι η αποχή απο την αμαρτία. Την νηστεία που ευχαριστεί τον Θεό. Σημαίνει η αποφυγή της αμαρτίας, κακοί λογισμοί, εμπαθείς επιθυμίες, κατάκριση, εγωϊσμός, μνησικακία. Όμως, η νηστεία να συνδυάζεται με την προσευχή και με ταπεινό φρόνημα.

Η προσευχή μας να είναι σαν του Τελώνη της παραβολής, ο οποίος είχε γνώση του εαυτού του και της πνευματικής κατάστασής του, ώστε τα χείλη του δεν έλεγαν τίποτα άλλο παρά το “Ο Θεός ιλάσθήτί μοι τω αμαρτωλώ” (Θεέ μου συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό). Είχε βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του, αφού ούτε τους οφθαλμούς του δεν μπορούσε να σηκώσει στον ουρανό. Η ταπείνωσή του και η μετάνοιά του, τον δικαίωσαν στα “μάτια” του Θεού. Όταν βλέπουμε την υπερηφάνεια στους άλλους δεν μας αρέσει, αλλά τον εαυτό μας δεν τον κοιτάμε! Για την ταπείνωση κάνει λόγο ο αβάς (πατήρ) Λογγίνος στο περίφημο βιβλίο το Γεροντικό. “Καθώς η υπερηφάνεια είναι το πιο μεγάλο απ’ όλα τα κακά, αφού κατόρθωσε να ρίξει τους Αγγέλους απο τον ουρανό στην άβυσσο, έτσι και η ταπεινοφροσύνη είναι η πιο μεγάλη απ’ όλες τις αρετές. Αυτή έχει την δύναμη κι’ απο την άβυσσο ακόμη ν’ ανεβάσει στον ουρανό τον αμαρτωλό. Για τον λόγο αυτό ο Κύριος μακαρίζει (ευτυχισμένοι) πρίν απ’ όλους τους πτωχούς τω πνεύματι”. Όλα τα γεγονότα που αναφέρονται και μνημονεύουμε την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, ύμνοι, ιερές Ακολουθίες, αναφέρονται στην συγχώρηση των αμαρτιών, της μετάνοιας, της ταπεινοφροσύνης, της αγάπης του Θεού στον κόσμο και τέλος στην σωτηρία του ανθρώπου. Η πορεία της επίγειας ζωής του ανθρώπου, είναι περίοδος συνεχούς μετάνοιας. Οι αμαρτίες και οι ενοχές μας, κάνουν να βλέπουμε τον Θεό ώς δικαστή. Κι αυτό γίνεται γιατί δεν μετανοήσαμε για να αποκτήσουμε τον θείο φόβο και την αγάπη στον Χριστό. Οι άγιοι Πατέρες ονομάζουν την μετάνοια “δεύτερο βάπτισμα”, διότι με αυτήν αναγεννιόμαστε πνευματικά, αναγεννιόμαστε έν Χριστώ. Γινόμαστε νέοι άνθρωποι, καθαροί απο την αμαρτία και “αστράψαντες την δόξα του Χριστού” (απολυτίκιο Αγίου Σίλα). Λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: “Θέλεις να δεις θαύμα μεγαλύτερο απ’ όλα; Έλα στην ιερά εξομολόγηση να δεις πώς μεταβάλλεται ο λύκος σε αρνί”. Κατά τον Μέγα Βασίλειο, μετάνοια είναι η ελπίδα επιστροφής στον Θεό.

Η καρδιά μας μόνο με την αληθινή μετάνοια μπορεί να αναπαυθεί. Ο πνευματικός αγώνας που διεξάγουμε στην πορεία της ζωής μας, απο την αμαρτία στην μετάνοια, η διαδικασία δηλαδή “πέφτω και σηκώνομαι” (αμαρτάνω- μετανοώ), αυτή η συνεχής μετάνοια, είναι που ωριμάζει τον πιστό χριστιανό. Όταν έχουμε αυτή την ταπείνωση, μεγαλώνουμε πνευματικά, πλησιάζουμε τον Θεό, συγχωρούμε τα λάθη των αδελφών και τότε ο Θεός χαρίζει πλούσια την Θεία Χάρη Του. Διότι κατανοούμε ότι με την αμαρτία λυπούμε τον Θεό και πικραίνουμε τους αδελφούς. Αυτό ακόμη, γίνεται όταν έχουμε αυτογνωσία (Τελώνης). Είναι όπως όταν είμαστε σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο και δεν βλέπουμε άν είναι βρώμικα τα ρούχα μας. Όταν όμως εισέλθει στο δωμάτιο το φώς τότε βλέπουμε καθαρά την κατάσταση την οποία βρισκόμαστε. Κατά ανάλογο τρόπο είναι η ψυχή μας μέσα στο σκοτάδι (αμαρτία), δεν μπορούμε να δούμε την πνευματική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, αλλά όταν έρθει στην ψυχή μας το φώς του Χριστού, φωτίζεται το σκοτεινό μέρος, και βλέπουμε καθαρά την αμαρτωλότητά μας. Τότε ακριβώς ταπεινώνεται ο άνθρωπος, θρηνεί για τις αμαρτίες του, δοξολογεί συνάμα τον Θεό για την άπειρη ευσπλαχνία Του και έρχεται η Χάρις στην καρδιά του. Ο άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ έλεγε: ” Όλοι την θέλουν την δόξα του Χριστού, αλλά πολύ λίγοι το αποφασίζουν να σηκώσουν τον Σταυρό Του και να υπομείνουν έστω και μόνο κάποιες βρισιές, μία καταφρόνηση…”. Γι’ αυτό πρέπει να σκεφτόμαστε τί έκανε ο Θεός για εμάς, σταυρώθηκε, έχυσε το αίμα Του για τις αμαρτίες μας, καί τί κάνουμε εμείς για τον Θεό για να τον αγαπήσουμε και να αγιάσουμε. Αυτή η σκέψη γεννάει μέσα στην ψυχή μας την ταπείνωση. Πρέπει να θυσιάσουμε κι εμείς κάτι από τον εαυτό μας, για την αγάπη του Χριστού. Να έχουμε ασκητικό φρόνημα. Χωρίς αγώνα δεν έχει νόημα η ζωή. Η εγκράτεια η οποία επιτυγχάνεται με την άσκηση, είναι ο αγώνας του πιστού να δαμάσει τα πάθη του. Όπως τονίζει ο απόστολος Παύλος, ο αγωνιζόμενος χριστιανός “πάντα εγκρατεύεται” (Α’ Κορ. 9, 25). Εγκράτεια οφείλουμε να έχουμε στο φαγητό, σε αυτό μας βοηθάει η νηστεία. Εγκράτεια στην γλώσσα, η οποία ρέπει στην φλυαρία, την κατάκριση, την αισχρολογία και το ψέμα. Εγκράτεια στον θυμό. Ο άνθρωπος της εποχής μας έχει γίνει ευερέθιστος, θυμώνει με το παραμικρό και οργίζεται με την πρώτη δυσκολία που συναντά. Εγκράτεια και στις κακές επιθυμίες. Ο εγκρατής προσέχει όλο τον εαυτό του. Ο Ρωμαίος φιλόσοφος Σενέκας έλεγε: “Όλα τα κακά πράγματα δεν αποφεύγουν πλέον το φώς αλλά το επιδιώκουν. Ώστε, ακόμη και ν’ ακούσεις για την αρετή της αγνότητας είναι παντελώς άγνωστη, ειδικά για την νεολαία”. Πόσο επίκαιρος είναι σήμερα άραγε; Η αρετή επιτυγχάνεται διά της ασκήσεως. Η Ανάσταση έδωσε νόημα στον Σταυρό. Αλλά για να έρθει η Ανάσταση πρέπει να προηγηθεί ο Σταυρός. Αυτό συμβαίνει και σε ‘μάς. Η πορεία της ζωής μας είναι σταυροαναστάσιμη, αυτό είναι άσκηση μέσα στην Εκκλησία. Η πνευματική ζωή είναι εγρήγορση, είναι άσκηση, επαγρύπνηση με προσευχή, νηστεία και μετάνοια για να αποκτήσουμε με την Χάρη του Θεού την αγάπη πρός τον Θεό που είναι η τελειότητα. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής αναφέρει για την αγάπη, ” η αγάπη μας ανεβάζει στα ύψη, στα ουράνια, γιατί είμαστε πλασμένοι για τα ύψη. Και ομοιάζουμε με τους Αγγέλους και δοξολογούμε τον Θεό”. Τί μας κρατάει όμως στα ύψη και δεν πέφτουμε;

Η ταπείνωση

Η ταπείνωση είναι ο Χριστός. Για να γυρίσουμε πίσω, όπως ο άσωτος υιός, να μετανοήσουμε, χρειάζεται η ταπείνωση, που είναι ο Θεός. Στην Μικρά Ασία παλιά που ζούσαν οι Έλληνες, ένα παιδί που βίωσε την προσευχή από την μητέρα του, λέει: “Μία φορά κατέβηκε η μητέρα μου στο υπόγειο του σπιτιού και είχε αργήσει να γυρίσει πίσω. Ανησύχησα και κατέβηκα στο υπόγειο. Τότε είδα την μητέρα μου να προσεύχεται γονατιστή κλαίγοντας και να παρακαλεί το έλεος του Θεού, για όλους τους ανθρώπους και για τα πάντα”. Αυτό το γεγονός το συγκλόνισε το παιδί. Πήγε την άλλη μέρα στο σχολείο και ήταν στον “κόσμο” του. Δεν έδινε σημασία στο μάθημα. Του λέει λοιπόν ο δάσκαλος, Βασιλάκη τί έχεις; Και ο Βασίλης εξιστορεί σε όλη την τάξη το γεγονός με την μητέρα του. Όλη η τάξη και ο δάσκαλος άρχισαν να κλαίνε…Αυτό ήταν το καλύτερο μάθημα! Γιατί αυτοί οι άνθρωποι τότε είχαν συναίσθηση. Είχαν πίστη στο Θεό.

Με τις άγιες αρετές, της ταπεινοφροσύνης, της ευσπλαχνίας, της προσευχής, της νηστείας, της εγκράτειας, της αγάπης και πρωτίστως της μετάνοιας, θα μπορέσουμε και φέτος να βιώσουμε, μέσα στην Εκκλησία, το “μυστήριο” της Μ. Τεσσαρακοστής, τα άγια Πάθη του Κυρίου και να αξιωθούμε να δοξάσουμε την ένδοξο Ανάστασή Του. Καλό πνευματικό αγώνα. Καλή και ευλογημένη Τεσσαρακοστή.
ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

 ΠΗΓΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ Ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε" π.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

1. Ὑπομονὴ στὶς ἀσθένειες

Τριάντα ὀκτὼ ὁλόκληρα χρόνια ὑπέφερε ὁ παράλυτος τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Ἔπασχε ἀπὸ μακροχρόνια καὶ ἀνίατη ἀσθένεια. Γι’ αὐτὸ καὶ κατέφυγε στὴν κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδᾶ, στὴ μικρὴ ἐκείνη λίμνη, ὅπου πλῆθος ἀσθενῶν προσδοκοῦσαν τὴ θαυματουργικὴ θεραπεία τους, κάθε φορὰ ποὺ ὁ ἄγγελος τάραζε τὰ ὕδατά της.
Ποιὸς μπορεῖ νὰ μείνει ἀσυγκίνητος μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς Βηθεσδᾶ μὲ τὶς πέντε στοές! «Ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν». Στὶς στοὲς γύρω ἀπὸ τὴ δεξαμενὴ βρίσκονταν ξαπλωμένοι πάρα πολλοὶ ἄρρωστοι, τυφλοί, κουτσοί, ἄνθρωποι μὲ κάποιο μέλος πιασμένο καὶ ἀναίσθητο ἢ ἀτροφικό• κι ὅλοι αὐτοὶ περίμεναν νὰ ἀναταραχθεῖ τὸ νερὸ τῆς κολυμβήθρας.
Πλῆθος ἀρρώστων καὶ πολλοὶ ἀπ’ αὐτοὺς μὲ ἀσθένειες μακροχρόνιες καὶ ἀνίατες. Τέτοιοι ὑπάρχουν τόσοι πολλοὶ καὶ σήμερα. Καὶ ὅμως ἀρκετοὶ ἀπὸ μᾶς παραπονούμαστε κάποτε γιὰ ἕναν πονοκέφαλο, μερικὲς ἀϋπνίες ἢ τὴν ἀδιαθεσία μιᾶς ἡμέρας... Καὶ δὲν σκεπτόμαστε ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι ἐπὶ μῆνες ἢ καὶ ἔτη ἀκόμη βρίσκονται καθηλωμένοι στὸ κρεβάτι τοῦ πόνου. Πολλὲς φορὲς μάλιστα οἱ ἀσθενεῖς αὐτοὶ δείχνουν μεγάλη ὑπομονή, μερικοὶ δὲ ποὺ ἔχουν δυνατὴ πίστη αἰσθάνονται περισσότερο εὐτυχεῖς ἀπὸ τοὺς ὑγιεῖς καὶ ἐφαρμόζουν ἔτσι τὸ ρητὸ τοῦ ἀποστόλου Ἰακώβου: «Πᾶσαν χαρὰν ἡγήσασθε... ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε ποικίλοις»• ὅταν πέσετε μέσα σὲ διάφορες δοκιμασίες καὶ θλίψεις, νὰ θεωρεῖτε, ἀδελφοί μου, τὸ γεγονὸς αὐτὸ αἰτία τέλειας χαρᾶς (Ἰακ. α΄ 2). 
Γι’ αὐτό, ὅταν ἐπισκεπτόμαστε τὰ νοσοκομεῖα καὶ τὶς κλινικὲς γιὰ νὰ συμπαρασταθοῦμε στοὺς πάσχοντες ἀδελφούς μας, ἂς ἐκτιμοῦμε περισσότερο τὸ πολυτιμότατο δῶρο τῆς ὑγείας καὶ ἂς διδασκόμαστε ἀπὸ τὴν ἀξιοθαύμαστη ὑπομονὴ τῶν ἀσθενῶν.

2. «Άνθρωπον οὐκ ἔχω»

Δὲν ἦταν ὅμως μόνο ἡ βαριὰ ἀσθένεια τοῦ παραλύτου ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ὑποφέρει 38 ὁλόκληρα χρόνια. Ἦταν καὶ κάτι ἀκόμα πιὸ ὀδυνηρό: ἡ μοναξιά. Ἡ πλήρης ἐγκατάλειψή του ἀπὸ τοὺς συνανθρώπους του. Γι’ αὐτό, ὅταν τὸν πλησίασε ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας, μὲ πόνο ψυχῆς ἐξέθεσε τὸ δράμα του: «Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω», τοῦ εἶπε. Δὲν ἔχω οὔτε ἕναν ἄνθρωπο νὰ μὲ βοηθήσει.


Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καὶ σήμερα. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι, ἂν καὶ διαμένουν σὲ πολυκατοικία, ζοῦν σὰν σὲ ἀπομόνωση καὶ πεθαίνουν χωρὶς κανεὶς νὰ τὸ πάρει εἴδηση. Ὑπάρχουν μοναχικοὶ ἀσθενεῖς, γέροντες ἀνήμποροι, παιδιὰ ἐγκαταλειμμένα, μητέρες ἀβοήθητες... Ὅλοι ἐπαναλαμβάνουν μὲ πόνο τὸ «ἄνθρωπον οὐκ ἔχω», ὑπογραμμίζοντας τὴ διαπίστωση ὅτι ἡ μοναξιὰ ἀποτελεῖ τραγικὸ φαινόμενο τῆς ἐποχῆς μας.
Σ’ αὐτὴν τὴν ἐποχὴ ποὺ φαίνεται ὅτι λείπει ἡ ἀνθρωπιά, ἂς ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὅπως Ἐκεῖνος ἔγινε ὁ εὐεργέτης τοῦ παραλύτου, καθὼς καὶ ἀναρίθμητων ἄλλων ἀνθρώπων, ἂς σταθοῦμε κι ἐμεῖς δίπλα στοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν κάποια ἀνάγκη, μὲ ἀγάπη καὶ συμπάθεια. Μὲ θυσία καὶ αὐταπάρνηση. Ἔτσι ὥστε κανεὶς νὰ μὴν ἔχει τὸ πικρὸ παράπονο «ἄνθρωπον οὐκ ἔχω»...

3. «Μηκέτι ἁμάρτανε»

Ὁ Κύριος, ἀφοῦ θεράπευσε τὸν παράλυτο, τοῦ ἔδωσε στὴ συνέχεια καὶ μία συμβουλή: «Ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται». Πρόσεξε ἀπὸ δῶ καὶ πέρα νὰ μὴν ἁμαρτάνεις πιά, γιὰ νὰ μὴν πάθεις τίποτε χειρότερο ἀπὸ τὴν ἀσθένεια ποὺ εἶχες καὶ ἡ ὁποία σοῦ συνέβη ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες σου. Πρόσεξε μὴν πάθεις χειρότερη συμφορὰ στὸ σῶμα σου καὶ χάσεις μαζὶ μὲ τὴν ὑγεία τοῦ σώματός σου καὶ τὴν ψυχή
σου.
Κάποιες φορὲς μερικὲς ἀρρώστιες τοῦ σώματος μπορεῖ νὰ ὀφείλονται σὲ ἁμαρτήματά μας ἀνεξομολόγητα καὶ ἀδιόρθωτα. Ἂς μετανοοῦμε καὶ ἂς ἀγωνιζόμαστε νὰ μὴν ξαναπέφτουμε σ’ αὐτά. Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου ἂς ἀντηχεῖ δυνατὰ μέσα στὴν ψυχή μας: «Ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε»! ΑΜΗΝ
π. Γεώργιος Δημητρόπουλος

TΟ ΑΡΧΕΤΥΠΟ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ π. Γεώργιος Δημητρόπουλος

Η εποχή μας έχει ως σημείο αναφοράς την εξουσία και τη δύναμη. Αυτός που αγαπά δεν σημαίνει και πολλά πράγματα, έχει χάσει την αξία της η λέξη αγάπη. Ακόμα λοιπόν και η αγάπη εγκλωβίζεται στη λογική της αυτάρκειας και της απόλαυσης και γίνεται εγωισμός για δύο ή για πολλούς. Η Εκκλησία μας προτείνει την αγάπη που ελευθερώνει. Την αγάπη του Σταυρού και της Ανάστασης, γιατί τελικά η Αγάπη είναι ο Χριστός. Αλλά και όσοι Τον ακολούθησαν, όπως εχθές η αμαρτωλή γυναίκα, την αγάπη αυτήν βίωσαν και γεύτηκαν, τη χαρά της αληθινής ελευθερίας.

Δεν απελευθερώνουν τον άνθρωπο οι γνώσεις, οι ηδονές, η δύναμη της τεχνολογίας, του χρήματος, η θαλπωρή του σώματος. Ούτε αποτελούν η φιλανθρωπία και η κοινωνική αλληλεγγύη λυτρωτικές δυνάμεις. Συμβάλλουν, αλλά δεν αντιμετωπίζουν αυτή την βαθύτατη υπαρξιακή ανάγκη του καθενός. Μονάχα η γνήσια κοινωνία με τον Χριστό οδηγεί στην επίγνωση του τρόπου της ελευθερίας.

Σήμερα η Εκκλησία μας υπενθυμίζει τέσσερα γεγονότα:

- τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιµο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο,

- το Μυστικό ∆είπνο, δηλαδή την παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας,

- την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών,

- την Προδοσία του Ιούδα, την αρχή δηλαδή των Παθών του Κυρίου

Σήμερα λοιπόν ο Δημιουργός του κόσμου μας δείχνει άλλη μία φορά, μας διδάσκει την άριστη οδό της ταπείνωσης, πλένοντας ο ίδιος τα πόδια των μαθητών του, διακονώντας ο Δημιουργός τα κτίσματά του.

Και ενώ ο Θεός μας είναι ταπεινός…το βασικότερο χαρακτηριστικό, η βασικότερη αμαρτία του ανθρώπου είναι ο εγωισμός. Αυτός οδηγεί τον άνθρωπο στην εμπάθεια, αυτός δηλητηριάζει τις ανθρώπινες σχέσεις, καθώς δεν επιτρέπει την υποχώρηση και τη θυσία, αυτός οδηγεί στη ρήξη της αγάπης, αυτός βάζει τον άνθρωπο να θεωρεί τον εαυτό του θεό στη θέση του Θεού.

«Μα πώς μπόρεσε να μου το κάνει Εμένα αυτό; Πώς τολμάς και μου μιλάς Εμένα έτσι; Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;» Και διάφορα τέτοια δυστυχώς βγαίνουν από το στόμα μας σε καθημερινή βάση, λέγοντας, εξωτερικεύοντας ακριβώς την κατάσταση της ψυχής μας. Και ενώ έχουμε για αρχηγό της ζωής μας, τουλάχιστον αυτό λέγει το όνομά μας χριστιανός, τον Χριστό και όμως απέχουμε πολύ από το δικό του παράδειγμα, από τον τρόπο ζωής που μας προτείνει. Τι είδους χριστιανοί είμαστε λοιπόν; Είμαστε αδελφοί μου άνθρωποι που έχουμε μπερδέψει μέσα μας την πρόταση ζωής του Χριστού η οποία οδηγεί στην κοινωνία μαζί Του. Νομίζουμε ότι ζώντας προσεκτική ζωή από ηθικής πλευράς θα σωθούμε σίγουρα, νομίζουμε ότι ζώντας σύμφωνα με το γράμμα του νόμου θα γίνουμε ευάρεστοι στα μάτια του Θεού. Και όμως όχι μόνο δεν θα πετύχουμε τον σκοπό μας, αλλά δυστυχώς οδηγούμεθα σε λάθος κατεύθυνση όπως οι γραμματείς και οι φαρισαίοι, αν δεν αποκτήσουμε ταπείνωση. Αν δεν καταλάβουμε ότι όσες φορές και να πάω στην εκκλησία αν νομίζω ότι κάποιος είμαι, τότε σίγουρα είμαι ένας άγνωστος στα μάτια του Θεού. Αν όμως προσπαθώ όσο μπορώ να τηρώ αυτά που η Εκκλησία μου λέγει και ζω ταπεινά μέσα στην ιστορία θεωρώντας τον εαυτό μου κάποιον ασήμαντο, όχι μόνο μπροστά στον Θεό, αλλά μπροστά στον κάθε άνθρωπο έστω και τον έσχατο αδελφό μου, τότε γίνομαι οικείος του Θεού, γνώριμος και γνήσιος φίλος Του.

Ταπείνωση είναι η γνήσια θυσία και προσφορά στον Άλλο, είναι το να πλύνεις τα πόδια του, να θεραπεύσεις τις ανάγκες του, να διακονήσεις και όχι να διακονηθείς, να συγχωρέσεις ακόμα και τους εχθρούς σου!

Η εποχή μας έχει ως σημείο αναφοράς την υπερηφάνεια και την υπεροχή έναντι του άλλου, το υπερτροφικό εγώ μας ως κέντρο της ζωής. Προτιμούμε οι άλλοι να υπηρετούν τις ανάγκες μας και αρνούμαστε να δούμε τις δικές τους. Το "δικαίωμα" ως έννοια του πολιτισμένου κόσμου θριαμβεύει. Η Εκκλησία μας προτείνει την ταπείνωση του Χριστού ως τρόπο έκφρασης της αγάπης, για να ξαναβρούμε την αληθινή ελευθερία. Γιατί ελευθερία σημαίνει τελικά να παραιτείσαι από τα δικαιώματά σου, χάριν της αγάπης προς τον άλλο. Κι αυτό δε γίνεται αν ο άλλος δεν είναι μοναδικής και ανυπέρβλητης αξίας για σένα. Δεν γίνεται αν ο Άλλος, ο συνάνθρωπός μας δεν κατανοηθεί ως Αυτός για τον οποίο ο Χριστός ταπεινώθηκε και σταυρώθηκε, Αυτός που αγαπιέται από τον Χριστό εξίσου με εμένα.

Το αρχέτυπο λοιπόν της ταπεινώσεως ο Χριστός μας δείχνει τον δρόμο της διακονίας, της αυτοπαραίτησης από κάθε είδους κύρους και αξιότητος ώστε να καταφέρουμε και εμείς με την δική του πάντα βοήθεια να ορθοποδήσουμε πνευματικά, να βιώσουμε μαζί με τον Χριστό το πάθος, να εντρυφήσουμε μέσα στην άκρα ταπείνωση του Κυρίου μας που όλα τα υπέμεινε, όχι νοησιαρχικά και συναισθηματικά αλλά υπαρξιακά, διότι αν πάλι «λυπηθούμε τον καημένο τον Χριστούλη» για όλα αυτά που η εμπάθεια των  κακών ανθρώπων μιας άλλης  εποχής του έκανε και μόνο αυτό, τότε είμαστε εκτός κλίματος αδελφοί μου.

 Εμείς! Τώρα… είμαστε οι συναίτιοι της προδοσίας του Κυρίου, των παθών, του Σταυρού, διότι και εμείς έχουμε αμαρτήσει, και εμείς τον έχουμε προδώσει όχι μία αλλά αμέτρητες φορές με τις πράξεις μας, με τα λόγια μας, με τις σκέψεις μας.

Όλα μέσα στην Εκκλησία είναι ένα διαρκές παρόν με εσχατολογική προοπτική, το οποίο μας αφορά άμεσα.

Το θέμα είναι ότι μας δίδεται η ακατανόητη, για το κοσμικό φρόνημα των ανθρώπων, δυνατότητα να μεταμορφώσουμε τον εαυτό μας σε κατά χάριν χριστό, δηλαδή να παθαίνουμε και εμείς αλλά να υπομένουμε, να μας προδίδουν αλλά εμείς να συγχωρούμε, να μας σταυρώνουν και εμείς να προσευχόμαστε γι’ αυτούς. Αυτή θα πρέπει να είναι αδελφοί μου η ζωή μας, και όχι ένα ακόμα πασχαλινό πυροτέχνημα το οποίο θα χαθεί με το πρώτο Χριστός Ανέστη, διότι δεν είναι το θέμα να γιορτάσουμε έτσι στείρα πνευματικά τον εορτασμό του Πάσχα, αλλά να γίνει η αφορμή αυτό το Πάσχα να ζήσουμε την προσωπική μας Ανάσταση, μαζί με τον Σταυρωθέντα και Αναστάντα Κύριό μας.

 αμήν

π. Γεώργιος Δημητρόπουλος