Εις την εορτή του Αγίου Νικολάου -Μητροπολίτης Σιατίστης Παύλος

«Η εκκλησία μας αγαπητοί αδελφοί γιορτάζει τη μνήμη του Αγίου Νικολάου ενός μεγάλου Αγίου ενός λαοφιλούς Αγίου, ενός Αγίου που το όνομά του είναι η δική μας νίκη. Νικόλαος σημαίνει η νίκη του λαού. Και η νίκη του λαού είναι η Αγιότητα του Αγίου. Γιατί αυτή η αγιότητα δεν ανήκει στον Άγιο μόνον.

Είναι κάτι που χαρίζεται σε όλους μας αφού ο Άγιος είναι επίσκοπος της εκκλησίας είναι μέλος της εκκλησίας και αφού σε ένα σώμα που είναι το σώμα του Χριστού η εκκλησία η υγεία των επί μέρους κυττάρων είναι η υγεία ολόκληρου του σώματος.

Ένας Άγιος είναι ένας δικός μας θησαυρός, ένας θησαυρός όλης της εκκλησίας και μάλιστα όχι στιγμιαίος αλλά διαχρονικός. Αυτό το δείχνει η τιμή και η ευλάβεια των ανθρώπων στον άγιο Νικόλαο. Τον θεωρούμε ένα διαρκή θησαυρό μας γι αυτό ακριβώς και το όνομά του φέρουμε και την πρεσβεία του επικαλούμεθα και ζητάμε τον φωτισμό του. Και ζητάμε και σήμερα να μας οδηγήσει.

Το ερώτημα που έχω θέσει στον εαυτό μου και το οποίο θέλω να θέσω σε όλους μας είναι τι μπορεί να σημαίνει ο Άγιος Νικόλαος ένας επίσκοπος της Εκκλησίας για τον εαυτό του και για την εκκλησία και για το λαό του Θεού τότε που υπήρξε πάνω σε τούτο τον κόσμο αλλά και σήμερα που βρίσκεται στη Βασιλεία του Θεού, δηλαδή στην εκκλησία του Χριστού. Μερικά στοιχεία μας τα δείχνει το τροπάριό του.

Κανόνα πίστεως. Τι είναι η πιστή. Η πίστη είναι η σχέση του ανθρώπου με το Θεό. Είναι μία σχέση η πίστη. Τι σχέση; Προσώπων. Δεν είναι διανοητική η σχέση με το Θεό. Ο Θεός δεν ζητάει από μας και δεν περιμένει από μας να τον αναγνωρίσουμε. Και να το καταλάβουμε καλά. Δεν μας έχει ανάγκη. Υπήρξε πριν από μας και μπορεί να υπάρχει και χωρίς εμάς. Άρα λοιπόν η πίστη σημαίνει εμπιστοσύνη.

Και η εμπιστοσύνη υπάρχει ανάμεσα σε δύο πρόσωπα. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στον αέρα. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη σε απρόσωπες δυνάμεις. Έτσι λοιπόν ο Άγιος Νικόλαος ήταν όχι απλώς πιστός αλλά κανόνας πίστεως. Το έδειξε η ζωή του αυτό το πράγμα όπως μας λέει στη συνέχεια το τροπάριό του.

Εμπιστεύτηκε το Χριστό. Απόλυτα. Εμπιστεύτηκε το λόγο του Χριστού. Ολόκληρο. Και τον έκανε κανόνα και τρόπο ζωής του. Και αυτή την πίστη, αυτήν τη ζωντανή σχέση την υπεράσπισε. Αυτός ο πράος Άγιος, ο γλυκύς Άγιος, ο Άγιος ο γεμάτος αγάπη δεν δίστασε στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο να χαστουκίσει τον Άρειο. Γιατί; Γιατί η πίστη δεν είναι προσωπική μας υπόθεση όπως λίαν βλακωδώς και ανοήτως λένε κάποιοι σήμερα. Και λένε γιατί τη ζωντανή πίστη τη φοβούνται.

Αυτή είναι η πραγματικότητα και κρύβονται πίσω από ωραίες λέξεις. Διότι δεν ζεις με το μυαλό σου ζεις με τη ζωή σου. Λοιπόν ή ζεις ή δε ζεις. Ή ζεις ή είσαι πεθαμένος. Αυτό ήξερε ο Άγιος Νικόλαος. Αυτή τη ζωή των ανθρώπων υπερασπιζότανε γιατί αυτό είναι ακριβώς η σχέση με το Θεό.

Είναι η σχέση που πηγάζει η ζωή, που πηγάζει το φως, που πηγάζει η αλήθεια. Δεν είναι ιδιοτροπία μας αν υπάρχει ο ήλιος ή δεν υπάρχει. Είτε μας αρέσει είτε όχι υπάρχει ο ήλιος. Είτε μας αρέσει είτε όχι υπάρχει ο Θεός. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Τα υπόλοιπα είναι αυτά που πάμε να κρυφτούμε για να μη δείξουμε πόσο κοντοί είμαστε. Έτσι λοιπόν αυτή την πίστη υπερασπίστηκε. Ποιο είναι το περιεχόμενο της πίστης; Αυτό που γιορτάζουμε σε λίγες μέρες. «Μέγα εστί το της ευσεβείας μυστήριο». Ποιο; «Ο Θεός εφανερώθει εν σαρκί».

Το συγκλονιστικότερο γεγονός των αιώνων. Ο Θεός γίνεται αυτό που ποτέ δεν ήταν. Γίνεται άνθρωπος. Αυτό είναι η πίστη. Είναι η σχέση σ’ έναν Θεό που μας πλησιάζει τόσο πολύ, που γίνεται τόσο οικείος μας ώστε να ντυθεί την ανθρώπινη φύση μας και να σταθεί απέναντί μας και να διαλέγεται μαζί μας. Και ακόμα να μας υπηρετεί. Να υπηρετεί τη σωτηρία μας. Να υπηρετεί τη ζωή που νικάει το θάνατο. Αυτή λοιπόν είναι η σχέση του με το Θεό. Απ’ αυτή τη σχέση πηγάζει η ζωή.

Τα υπόλοιπα δύο που ακούμε είναι η ζωή του. Εικόνα πραότητος. Εγκρατείας διδάσκαλον. Τι είναι η πραότητα. Τι είναι η εγκράτεια. Είναι ο αγώνας του ανθρώπου. Ο αγώνας όμως που στηρίζεται στη σχέση με το Θεό. Στην εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Θεού. Η πραότητα δεν είναι εξωτερική ηρεμία των νεύρων μας. Είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος.

Και ο Άγιος γι αυτό ήτανε πράος. Αληθινά πράος. Και τότε ακόμα που χαστούκισε τον Άρειο πράος ήτανε. Και δεν ήτανε μία τιμωρία στον Άρειο αλλά μια προειδοποίηση γι αυτό που έλεγε χωρίς να καταλαβαίνει τι έλεγε.

Η πραότητα, η εγκράτεια. Τι είναι η εγκράτεια. Ο έλεγχος του εαυτού μας. Ποιος μας κυβερνάει. Ο νους ή το στομάχι μας. Ποιος κυβερνάει ο Θεός ή ο αρρωστημένος εγωισμός μας.

Ακριβώς λοιπόν από κει πηγάζει ο αγώνας για την αρετή. Η πραότητα, η εγκράτεια, η καλοσύνη τα πάντα είναι αρετές. Οι αρετές δεν είναι ξεκάρφωτες. Οι αρετές είναι λουλούδια. Αλλά για τα λουλούδια χρειάζονται ρίζες. Χωρίς ρίζες δεν υπάρχει λουλούδι. Υπάρχουν τα ψεύτικα λουλούδια. Και βέβαια σήμερα τα προτιμάμε γιατί έχουμε ψευτίσει ολόκληροι…….

Έτσι λοιπόν αυτός είναι ο αγώνας του Αγίου. Αυτό κέρδισε. Εμπιστεύτηκε το λόγο του Θεού και αγωνίστηκε να καρποφορήσει τις αρετές του Αγίου Πνεύματος στη ζωή του.

Ποιος είναι ο πρώτος καρπός του Αγίου Πνεύματος. Η Αγάπη. Αυτήν την Αγάπη είχε ο άγιος Νικόλαος. Αυτός ο άνθρωπος με τη δυνατή πίστη. Και αυτή η αγάπη δεν τον έκανε παρά να νοιάζεται, να νοιάζεται για όλους, να νοιάζεται για τα προβλήματα των ανθρώπων….για να μην πληγωθούν οι ψυχές των ανθρώπων.

Για να μην ταπεινωθούν οι ψυχές των ανθρώπων. Και τη σκόρπιζε απλά και αθόρυβα ο άγιος Νικόλαος αυτή την αγάπη. Αλλά αυτή η αγάπη όμως κάνει τον άγιο Νικόλαο και να συγκρούεται. Με ποιον; Με τον αυτοκράτορα. Μαθαίνει ότι τρεις άνθρωποι έχουν συκοφαντηθεί είναι στη φυλακή και πρόκειται ο άρχοντας να τους εκτελέσει.

Μα είναι άδικο αυτό το πράγμα. Δεν σκύβει το κεφάλι ο Άγιος. Δεν κάνει πως δεν είδε πως δεν κατάλαβε. Αλλά πηγαίνει στον αυτοκράτορα. Και του το λέει. Και ο αυτοκράτορας παραξενεύεται. Δεν το πιστεύει και πολύ. Και ο Άγιος του λέει: «Εάν δεν αφήσεις ελεύθερους αυτούς τους ανθρώπους που είναι αθώοι, εγώ άναξ θα προσευχηθώ στο Θεό εναντίον σου».

Αυτό φτάνει στον αυτοκράτορα. Ο αυτοκράτορας ξέρει ποια είναι η δύναμη της προσευχής του Αγίου Νικολάου. Την έχει ζήσει και σε άλλες περιπτώσεις. Όταν λοιπόν τώρα ο Άγιος του λέει θα προσευχηθώ στο Θεό εναντίον σου τότε πρώτον πείθεται ότι ο άγιος έχει δίκιο. Γιατί ήξερε ότι δεν θα έλεγε κάτι τέτοιο εάν όντως δεν ήταν αθώοι. Και τους ελευθερώνει.

Είναι γνωστό ότι ο Άγιος Νικόλαος είναι προστάτης των θαλασσινών μας. Γιατί είναι προστάτης και τι σημαίνει προστάτης; Άνθρωπος που αγαπάει, που προστατεύει, που τρέχει παντού για να βοηθήσει τον κάθε άνθρωπο………

Έτσι λοιπόν ο Άγιος είναι ο άνθρωπος της αγάπης πρώτος καρπός του Αγίου Πνεύματος. Ειρηνεύει το λαό του Θεού και αγωνίζεται για τη ζωή του για την ποιότητα της ζωής του. Αυτόν γιορτάζουμε.

Τι ήταν ο άγιος Νικόλαος; Επίσκοπος. Επίσκοπος είμαι και εγώ σήμερα, όπως ήταν εκείνος τότε. Μπορεί να είμαι αμαρτωλός αλλά ο άγιος είναι πρότυπο για μένα. Είναι πρότυπο για μας.

Και στο σημείο αυτό παίρνω τον Άγιο να τον βάλω μπροστά και να σας ρωτήσω ευθέως. Θέλετε Επισκόπους σαν τον Άγιο Νικόλαο ή θέλετε Επίσκοπους συμβιβασμένους με όλους και με όλα. Αυτήν την επιλογή πρέπει να αποφασίσετε για να μην ακούω ανοησίες. Να μην ακούω αυτά που κάποιοι επειδή κινδυνεύουν τα δικά τους συμφέροντα σήμερα λένε να μην μιλάει η Εκκλησία. Και ποιος να μιλάει.

Να μιλάτε εσείς; Να μιλάει η δημοσιογραφική αλητεία των Αθηνών; Και ο επίσκοπος δεν θα μιλάει; Είναι γελασμένοι όλοι τους. Γιατί; Γιατί έχουμε πρότυπο και παράδειγμα τους Αγίους μας. Και μα βάση το δικό τους παράδειγμα, και όχι του κάθε εξωνημένου δημοσιογράφου ή οποιουδήποτε άλλου ακόμη και πολιτικών, θα υπηρετήσουμε την εκκλησία.

Και αυτό ας το καταλάβουν όλοι. Για να καταλάβουν γιατί είναι πρώτη αυτή η ευθύνη του Επισκόπου για να υπερασπίζεται το άδικο δηλαδή τον αδικούμενο μάλλον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται και ότι και αν συμβαίνει. Δεν είναι εύκολο πράγμα. Γιατί; Γιατί σήμερα ξεχάσαμε τη δικαιοσύνη. Μικροί και μεγάλοι.

Άρχοντες και αρχόμενοι. Σήμερα μιλάμε μόνον για συμφέροντα. Υποφέρουμε για αυτά. Κατηγορούμε τους Αμερικάνου. Εμείς τι κάνουμε; Τα συμφέροντά μας κοιτάμε και μόνον τίποτε άλλο. Θέλουμε να βάλουμε το δικό μας παιδί σε μια θέση έστω κι αν ο άλλος έχει πιο πολλά προσόντα. Και θα πάμε να ψάξουμε ποιοι θα μας βοηθήσουν να κάνουμε αυτό το πράγμα; Τι κάνουμε εκείνη τι στιγμή; Αδικούμε……..

Αυτό διέλυσε την Ελλάδα ότι δεν θέλουμε δικαιοσύνη. Τι θα πει δεν θέλουμε τη δικαιοσύνη; Δεν θέλουμε τη χάρη του θεού στη ζωή μας. Αυτό σημαίνει στην πράξη. Γιατί όποιος έχει τη χάρη του Θεού στη ζωή του τρέμει και φοβάται να μην αδικήσει τον άλλον. Εμάς δεν μας νοιάζει αυτό το πράγμα.

Είμαστε έτοιμοι και να βρίσουμε ακόμα όσους υπερασπίζονται τη δικαιοσύνη. Να καταλάβουμε καλά όμως η Εκκλησία και όσοι είτε ποιμένες της Εκκλησίας είτε ο λαός του Θεού θέλει να έχει παράδειγμα τον Άγιο Νικόλαο σ’ αυτόν θα στοιχηθούμε και στους Αγίους μας όλους για να πορευόμαστε ακριβώς μέσα στη ζωή μας.

Ο Άγιος Νικόλαος λοιπόν δεν δίστασε να συγκρουστεί και με τον αυτοκράτορα ακόμα γιατί πίστευε ότι είχε δίκιο. Γι αυτό λοιπόν, Ναι, ο λόγος της Εκκλησίας θα είναι διαρκής.

Και θα είναι και θα προσπαθεί να είναι ο λόγος της αληθείας του Θεού. Μόνο σ’ αυτό το σημείο μπορούμε να ελέγξουμε αν είναι λόγος της αλήθειας του Θεού. Όχι ποιος τον λέει.

Αν λοιπόν ο κάθε απλός πολίτης, ο Απόστολος Παύλος επικαλέστηκε κάποια στιγμή το δικαίωμα και την ιδιότητα του Ρωμαίου Πολίτη και είπε: είμαι Ρωμαίος Πολίτης απαιτώ να δικαστώ με δικαιοσύνη απ’ το κανονικό μου δικαστήριο και έτσι γλύτωσε απ’ αυτούς που πήγανε να τον φάνε.

Εάν λοιπόν όλοι, πολύ περισσότερο και οι ποιμένες της Εκκλησίας, είμαστε πολίτες με όλα μας τα δικαιώματα, πολύ δε περισσότερο είμαστε οι ποιμένες με τρομακτικές ευθύνες. Η ευθύνη μας δεν είναι, με τη βία να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά είναι να ορθοτομούμε το λόγο της αλήθειας και να αφήσουμε σε σας, το λαό του Θεού, να πάρετε τις ευθύνες σας…….

Βλέπουμε τις συνθήκες της κοινωνίας μέσα στην οποία ζούμε. Γιατί όλα αυτά; Γιατί χάσαμε το μέτρο, χάσαμε το φως, χάσαμε την άγκυρα και βουλιάζουμε. Βουλιάζουμε σαν άνθρωποι, βουλιάζουμε σαν κοινωνίες. Γιατί; Γιατί κάποτε γι αυτό το λαό, το δικό μας, ο Χριστός είπε: Ήρθε η ώρα να δοξαστεί ο Υιός του ανθρώπου.

Όμως ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης και τους Ιουδαίους τους επέλεξε αλλά τον αρνήθηκαν και διαλύθηκαν. Ε! λοιπόν οι συνέπειες είναι πάντοτε οι ίδιες και αυτή είναι η βασικότερη αιτία από τα όσα σήμερα ο τόπος μας υποφέρει. Ότι βγάλαμε το Θεό απ’ τη ζωή μας. Και παλεύουμε μετά μανίας να τον βγάλουμε. Ούτε τα παιδιά μας δεν βλέπουνε τις εικόνες του Χριστού και της Παναγιάς στα σχολεία μας.

Είμαστε ή δεν είμαστε δαιμονισμένοι; Γιατί μόνον τα δαιμόνια φοβούνται τους Αγίους. Μόνον τα δαιμόνια φρίττουν στις εικόνες των Αγίων. Τι ψάλλουμε στην Εκκλησία; Κύριε όπλον κατά του διαβόλου τον Σταυρόν Σου ημίν δέδωκας. Όπλον κατά του διαβόλου.

Γι αυτό λένε κατεβάστε τους Σταυρούς. Γιατί; Για να μην ενοχλούνται τα δαιμόνια. Και μετά ψαχνόμαστε γιατί τα παιδιά μας σαπίζουν στα ναρκωτικά; Γιατί τα παιδιά μας γίνονται τρομοκράτες; Γιατί; Εμείς ήμαστε οι αθώοι και είναι εκείνοι οι ένοχοι. Εμείς ήμαστε οι πρώτοι ένοχοι. Από μας πηγάζει η μεγάλη αδικία που εξωθεί τους άλλους να αδικούν χωρίς να καταλαβαίνουν ότι μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο.

Η Εκκλησία του Χριστού λοιπόν, αγαπητοί αδελφοί, έχει τους Αγίους της φώτα ολόφωτα για να φωτίζουν την πορεία της ζωής. Και τι είδαμε και τι βλέπουμε και στον Άγιο Νικόλαο και σε όλους τους Αγίους. Οι ίδιοι σαν άνθρωποι υπήρξανε απόλυτα ταπεινοί, απόλυτα απλοί, διάκονοι των αδελφών τους και μάλιστα μυστικοί, όπως ο άγιος Νικόλαος.

Όταν όμως αυτό που κινδυνεύει είναι η πίστη, το έλεγε ο άγιος Ιγνάτιος: πέστε ότι θέλετε για μας, βρίστε μας, πετάξτε μας, όταν όμως κινδυνεύει η πίστη γινόμαστε θηρία. Γιατί; Γιατί ξέρουμε το θησαυρό της πίστεως. Γιατί κάποια στιγμή αγαπητοί αδελφοί και εγώ και οι άλλοι επίσκοποι και οι πατέρες και οι ιερείς δεν θα δώσουμε λόγο σε κανέναν πρωθυπουργό, σε κανέναν υπουργό, σε κανέναν δημοσιογράφο. Θα δώσουμε λόγο στο Θεό.

Και Εκείνος θα μας ρωτήσει αν ήμασταν αυτό που Εκείνος μας έστειλε να είμαστε. Κι αν ήμασταν θα ακούσουμε τη γλυκειά φωνή του: «είσελθε εις την χαράν του Κυρίου».

Εάν δεν ήμασταν, τότε θα μας πει αυτό που είπε και μάλιστα στην αποκάλυψη, φοβερός ο λόγος ξέρετε, λέει σ’ έναν Επίσκοπο της εποχής εκείνης, λέει: «Σε βλέπω και βλέπω ότι δεν είσαι ούτε ψυχρός ούτε θερμός, θέλω (θα το πω στη δημοτική) να σε ξεράσω από το στόμα μου λέει ο Θεός σ’ αυτόν τον Επίσκοπο.

Γιατί; Γιατί δεν είσαι ούτε θερμός ούτε ψυχρός. Αηδία μου προκαλείς. Γιατί έχεις μια τέτοια ευθύνη και δεν ανταποκρίνεσαι σ’ αυτήν. Γι αυτό λοιπόν σήμερα που γιορτάζουμε την μνήμη του Αγίου Νικολάου, ενός πραγματικά μεγάλου επισκόπου και Αγίου της Εκκλησίας τον βάζουμε μπροστά μας για να τον έχουμε ὀλοι μας οδηγό στην πορεία της ζωής μας.

Εις τον Άγιο Νικόλαο -Κήρυγμα του Αρχιμ. Φιλοθέου Θεοχάρη

Αναβαθμίστε σε Flash Player 10 για βελτιωμένη απόδοση αναπαραγωγής. Κάντε άμεση αναβάθμιση ή λάβετε περισσότερες πληροφορίες.

Εις τον Άγιον Νικόλαον ,Ιερά Μητρόπολις Ιερισσού

Αδελφοί  μου χριστιανοί,

Σήμερα συμπίπτει ἡ ῾Εορτή τοῦ Μεγάλου ῾Αγίου τῆς ᾿Εκκλησίας, τοῦ ῾Αγίου Νικολάου τοῦ Θαυματουργοῦ, καί θά ἀφιερώσωμεν τό Κήρυγμα εἰς τήν ἱεράν Μνήμην του.

῾Οσοιδήποτε ὕμνοι καί ἄν ἀφιερωθοῦν πρός τόν ἑορταζόμενον μέγαν ῾Ιεράρχην, πρός τόν ᾿Επίσκοπον τῶν Μύρων τῆς Λυκίας, τόν ῞Αγιον Νικόλαον τόν θαυματουργόν, δέν θά ἦταν ἱκανοί νά ὑμνήσουν τόν Μεγάλον αὐτόν ῞Αγιον τῆς ᾿Εκκλησίας. Εἶναι ὁ ῞Αγιος τῶν πτωχῶν,ὁ ῞Αγιος τῆς ᾿Αγάπης, ὁ ῞Αγιος τῶν θαλασσῶν καί τῶν ναυτικῶν. Εἶναι ὁ θαυματουργός ῞Αγιος Νικόλαος. Τό Τροπάριον του ἀποδίδει ὅλην τήν Μαρτυρίαν του.

«Κανόνα πίστεως καί εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον,     ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διά τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τά ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τά πλούσια».

Δέν πρέπει ποτέ νά λησμονοῦμε, ὅτι τόν ἄνθρωπον τόν βαρύνουν ὡρισμένα καθήκοντα, τῶν ὁποίων ἡ τήρησις ἐπιβάλλεται, ἐάν πρόκειται νά εἶναι ἠθική προσωπικότητα, καί νά ζῆ πάντοτε μέ συνέπεια πρός τίς ὑποχρεώσεις του. Τά καθήκοντα αὐτά διακρίνονται συνήθως σέ καθήκοντα πρός τόν Θεόν, πρός τόν πλησίον, πρός τόν ἑαυτόν μας. ᾿Ακριβῶς δέ τό ἐγκώμιον τοῦ ῾Αγίου Νικολάου μᾶς παρουσιάζει τίς τρεῖς αὐτές ὄψεις τῶν καθηκόντων σέ ἐφαρμογή εἰς τήν ζωή τοῦ ῾Αγίου. Καί σέ σχέση μέν πρός τά καθήκοντα πρός τόν Θεόν, τόν παρουσιάζει ὡς «κανόνα πίστεως», ὡς ἄνθρωπο δηλαδή, ὁ ὁποῖος ὑποδειγματικότατα πιστεύει εἰς τόν Θεόν καί εἶναι ἀξιομίμητος, διότι ἡ πίστις του εἶναι τό κίνητρο τῆς ζωῆς του. ῾Ως πρός τά καθήκοντα δέ πρός τόν πλησίον, τόν παρουσιάζει ἀφ᾿ ἑνός μέν ὡς ἄνθρωπον πρᾶον καί «εἰκόνα πραότητος», ἐφ᾿ ἑτέρου δέ πλήρη στοργῆς καί ἀγάπης, φθάνοντας σέ πράξεις ἀλληλεγγύνης καί ἀγαθοεργίας, μέχρι τῆς ἰδικῆς του ἠθελημένης πτωχείας, γιά νά ἀπολαύση «τῇ πτωχείᾳ τά πλούσια» καί τά αἰώνια ἀγαθά. Καί ὡς πρός τά καθήκοντα πρός τόν           ἑαυτόν του, τέλος, τόν παρουσιάζει ὡς ἐγκρατῆ καί «ἐγκρατείας διδάσκαλον», καί ὡς ἄνθρωπον ταπεινόν, ὁ ὁποῖος πιστέυει ἀπόλυτα, ὅτι θά ἀποκτήση «τῇ ταπεινώσει τά ὑψηλά». Εἶναι πολύ ὠφέλιμο νά ἐμπνευσθοῦμε ἀπό τό παράδειγμα του καί νά γνωρίσουμε αὐτές τίς τρεῖς πλευρές τῶν καθηκόντων μας καί νά θελήσουμε νά τίς θέσουμε σέ ἐφαρμογή καί   ἐκτέλεση.

᾿Αδελφοί μου! Δέν πρέπει οἱ ἄνθρωποι νά λησμονοῦν ποτέ τόν Θεόν. ᾿Οφείλουμε νά αἰσθανώμεθα, ὅτι ἐξαρτώμεθα ὁπωσδήποτε ἀπό τόν Θεόν καί νά πιστεύουμε ὁλόψυχα σ᾿ Αὐτόν. ῾Η πίστη θά εἶναι ἡ γέφυρα πού θά μᾶς συνδέη μέ τόν Θεόν. ῾Η σκέψη δέ τῆς ἐξαρτήσεως ἀπό τόν Θεόν, ὅπως θά φωτίζεται ἀπό τήν χριστιανική πίστη, θά ἀποτελέση γιά τήν ζωή μας ἕνα πολύτιμο κεφάλαιο. ῾Ο ἄπιστος ἄνθρωπος εἶναι συνήθως ὁ ἀπελπισμένος καί ἀποτυχημένος στή ζωή.

᾿Από τήν ἄποψη αὐτή εἶναι ὄντως ὑπογραμμός ὁ ῞Αγιος Νικόλαος, τόν ὁποῖον δικαίως ὀνομάζουμε «κανόνα πίστεως». ῎Εδειξε ἔμπρακτα τήν δύναμη τῆς πίστεως. Καί προτοῦ νά γίνη κληρικός, ἡ πίστη του ἦταν τόσο γνωστή, ὥστε ὅταν χρειάσθηκε πρόσωπο εὐσεβές καί ἐνάρετο, διά νά γίνη ἱερεύς στήν πατρίδα του, ὁ λαός ἐζήτησε ἐπίμονα τόν ῞Αγιον Νικόλαον ὡς ἱερέα του. Καί ὅταν ἀργότερα ἔλαβε τήν ποιμαντορική ράβδο τοῦ ᾿Επισκόπου τῶν Μύρων τῆς Λυκίας, διά νά καθοδηγήση πνευματικά τό ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ, ἡ πίστις του ἦταν τόσο θερμή, ὥστε ἔγινε, ἀπέναντι στούς αἱρετικούς ᾿Αρειανούς, φραγμός καί ἔλεγχος καί ἐμπόδιο. ῎Ελαβε δέ μέρος καί εἰς τήν Α' Οἰκουμενική Σύνοδο. Καί ἦτο ὁ ᾿Επίσκοπος Νικόλαος, ἄνθρωπος ὄχι μέ πολλά γράμματα, ἀλλά μέ ζωντανή πίστη, ἀνεδείχθη ἀξιόλογος ὑποστηρικτής τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος, μέ τόν ζῆλο καί τήν ἀφοσίωση του στήν ᾿Ορθοδοξία. Πῶς λοιπόν νά μή ὀνομασθῆ «κανών πίστεως»;

᾿Αλλά, καθήκοντα δέν ἔχουμε μόνον πρός τόν Θεόν. ῎Εχουμε καί πρός τούς συνανθρώπους μας, μέ τούς ὁποίους οἱ σχέσεις μας πρέπει νά ρυθμίζωνται σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Κυρίου. Διά τοῦτο πάλι εἶναι ἄξιος μιμήσεως ὁ ῞Αγιος Νικόλαος, ὡς «εἰκών τῆς πραότητος» καί ὡς ἔχων ἀνεπτυγμένο τό ὑγιές φρόνημα. ῎Ανθρωπος, ὁ ὁποῖος γνωρίζει νά χαλιναγωγῆ τά νεῦρα του, νά μένη πρᾶος καί νά ἀντιτάσση τήν γλυκύτητα καί τήν καλωσύνη στούς θυμούς καί τά νεῦρα τῶν ἄλλων, εἶναι χριστιανός ἀληθινός καί γεμᾶτος ἀγάπη πρός τόν πλησίον, ὅπως ὑπῆρξε ὁ ῞Αγιος Νικόλαος, «ἐγκρατείας διδάσκαλος».

Αὐτή δέ ἡ καλωσύνη του δέν ἦταν ἁπλῶς ζήτημα χαρακτῆρος, ἀλλά κάτι, τό ὁποῖο ἐπήγαζε ἀπό τό βάθος τῆς καρδιᾶς του. ῾Η ἀγάπη του διέθετε εὐμενῶς πρός ὅλους. Εἶχε ὡς σύνθημα τά λόγια τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου «ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ» (᾿Εφεσ. δ' 2), καί κατώρθωνε πάντοτε νά εἶναι πρᾶος καί μακρόθυμος, ἀληθινή εἰκόνα τῆς πραότητος. Καί ἡ ἀγάπη του πάλι ἐξεδηλώνετο εὐεργετικά πρός τόν πλησίον. ῾Ο ῾Ιεράρχης Νικόλαος, ὁ ὁποῖος ἦταν πλούσιος, διότι ἐκληρονόμησε μεγάλη περιουσία ἀπό τούς πλουσίους γονεῖς του, ἐσκόρπισε τόν πλοῦτον του στούς πτωχούς, διότι ἤξερε, ὅτι αὐτή ἡ ἑκούσια πτώχεια κερδίζει πλούσια ἀνταλλάγματα καί εὐλογίες ἀπό τόν Θεόν.

Τέλος, ὁ ῞Αγιος Νικόλαος, ἤξευρε νά στρέφεται μέ χριστιανικό ζῆλο καί πρός τόν ἑαυτόν του. Διότι συνήθως τό λησμονοῦμε αὐτό. ῾Ο ῞Αγιος Νικόλαος, ὁ ὁποῖος διέλαμπε μέ τόσα χαρίσματα, ἔμενε ἐν τούτοις ταπεινός. ῎Ηξερε, ὅτι «τῇ ταπεινώσει» ἀποκτῶνται «τά ὑψηλά», καί δέν λησμονοῦσε, ὅτι «ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται».

᾿Ιδού λοιπόν τί σημαίνει ἁγιότητα. Αὐτή δέ ἡ ἁγιότητα εἶναι μέν κάτι τό πολύ ὑψηλό, κάτι τό οὐράνιο, ἀλλά ὄχι καί ἄφθαστο καί ἀκατόρθωτο γιά τόν ἄνθρωπον. ῎Ανθρωπος ὅμοιος μέ ἡμᾶς ἦταν καί ὁ ἑορταζόμενος ῾Ιεράρχης. Διά τοῦτο, κατά μίμησιν τοῦ ῾Αγίου Νικολάου, ἄς στρέψουμε καί ἡμεῖς τήν προσοχή μας στήν ἐκτέλεση τῶν καθηκόντων μας πρός τόν Θεόν, πρός τόν πλησίον καί πρός τόν ἑαυτόν μας. Καί ἡ πλήρης προσήλωση στό χριστιανικό μας καθῆκον «ἐν παντί» θά δημιουργήση τήν ὡλοκληρωμένη χριστιανική προσωπικότητα καί θά μᾶς ἀνεβάση σέ ὕψος μέγα, ἀνάλογο τοῦ ἑορταζομένου ῾Αγίου Πατρός, διά τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου, τοῦ ἐνδοξαζομένου ἐν τοῖς ῾Αγίοις Αὐτοῦ. ᾿Αμήν

Διά τήν ζωήν καί δράσιν τού Αγίου Νικολάου -π.Στέφνος Αναγνωστόπουλος

Διά τήν ζωήν καί δράσιν τού Αγίου Νικολάου

«Νικόλαος, πρέσβυς ων εν γη μέγας, και γης αποστάς εις το πρεσβεύειν ζέειν».

Χριστιανοί μου, η μεγάλη ταραχή και αγωνία και το άγχος μας κάνει όλους να βλέπουμε τα πάντα γύρω μας μαύρα και σκοτεινά. Ανησυχούμε για τα πλέον ασήμαντα πράγματα. Με το δίκαιό μας άλλωστε, γιατί από τα μικρά γεννιώνται τα μεγάλα κακά μέσα στη ζωή, και έτσι χάνουμε τη γαλήνη μας και την ηρεμία της ψυχής μας. Το κουρασμένο μας σώμα δεν έχουμε που να το ξεκουράσουμε. Τη ματωμένη από τους πόνους καρδιά μας, δεν ξέρουμε που να καταφύγουμε τις πιο πολλές φορές για να σταματήσουμε την αιμορραγία της. Τόσο σκοτισμένοι είμεθα, ώστε δε βλέπουμε, γύρω μας τίποτα παρά μόνον σκοτάδι.
Μέρα με την ημέρα μεγαλώνουν οι θλίψεις, οι στεναχώριες, και τα βάσανά μας πληθαίνουν. Κάθε άνθρωπος βλέπει τους δικούς του πόνους συνήθως, μεγαλυτέρους των άλλων. Στη ζωή μόνον εμείς είμεθα οι πιο πονεμένοι και οι περισσότερον αδικημένοι. Έτσι δε λέμε συνήθως; Αλλά όλοι μας ξεχάσαμε την αμαρτία, το διάβολο, και τον κόσμο των παθών. Αυτοί είναι που κάνουν το πόνο βαρύτερο, και τα βάσανα ασήκωτα Αυτοί μας σκοτίζουν τον νούν. Θολώνουν την αγάπη. Κρύβουν την ελπίδα και αδυνατίζουν την πίστη προς Εκείνον που είπε «δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπάυσω ημάς». Τέτοιες ώρες, που τα νερά της απελπισίας έχουν κατακλύσει την ύπαρξή μας, και η ταραγμένη θάλασσά της κοντεύει να μας καταπιεί, τέτοιες ώρες επαναλαμβάνω θα καταφεύγουμε στον σημερινόν εορταζόμενον Άγιο Νικόλαο για βοήθεια και προστασία.

Ο Άγιος Νικόλαος όπως όλοι μας γνωρίζουμε, είναι ο Άγιος και προστάτης των ναυτικών. Και δεν υπάρχει μεγάλο ή μικρό καράβι, βαρκούλα ή τάνκερ, που να μην έχει την αγία του εικόνα για φρουρό και προστασία. Και δεν είναι μονάχα για τους θαλασσινούς. Και η ζωή είναι μια θάλασσα που πρέπει οπωσδήποτε να την διαπλεύσουμε, όσες φουρτούνες κι αν έχει, και όσες φουρτούνες κι αν περάσουμε, για να φθάσουμε στην απέναντι όχθη της αιωνιότητος. Στην όχθη και στο λιμάνι της Βασιλείας του Θεού. Και σ’ αυτή τη θάλασσα της ζωής, ο Άγιος Νικόλαος είναι όπως μας ψάλλει, ο υμνογράφος του, «όρμος ο γαληνότατος, εν ω καταφεύγοντες, οι τρικυμίες του βίου, περιστατούμενοι σώζωνται».
Και είναι ευλογία Θεού, κάθε χρόνο η μνήμη του Αγίου Νικολάου, όπως και η μνήμη κάθε αγίου, να έρχεται κοντά μας σαν μυροθήκη του Αγίου Πνεύματος, και σαν πανευφρόσυνο έαρ και δροσιά στην ξηρασία της ζωής μας.
Όλοι οι άγιοι στη μνήμη τους μας φέρνουν το άρωμα της ευσεβείας και της μαρτυρικής ομολογίας των, δια μέσου της θείας ευωδίας του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, που τρέχει πλούσια μεν, αλλά άκτιστα από την βρύση των θαυμάτων τους.
Ο Άγιος Νικόλαος έζησε στα μαρτυρικά και αιματοβαμμένα χρόνια του Διοκλητιανού και Μαξιμιανού. Γεννήθηκε στα Πάταρα της Μικράς Ασίας, πούναι κοντά στα σύνορα της Λυκίας, από γονείς λίαν ευσεβείς. Μεγάλωσε μέσα στους ιερούς ναούς και στις κατακόμβες. Έτσι, μας λένε οι νεότεροι Πατέρες, μέσα στις εκκλησίες, με νηστεία, αγρυπνία, προσευχή και μελέτη, με συμμετοχή στα Άγια Μυστήρια, με υπακοή και την εν γένει Ευαγγελική αγωγή, εδραίωσε μέσα στην καρδιά του, τα ορθά εκκλησιαστικά δόγματα, και την αληθινή θεολογία, με την οποίαν πολέμησε αργότερα, τις αιρετικές βλασφημίες του Αρείου στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο.
Παρόλον που ήταν νέος, γρήγορα ζήτησαν οι χριστιανοί των Πατάρων να γίνει ιερεύς των, για να τον έχουν ποιμένα κα διδάσκαλο και πατέρα τους, γιατί πάνω του έβλεπαν συγκεντρωμένες όλες τις αρετές. Ο Αρχιερεύς του τόπου, όταν τον χειροτόνησε μέσα στο κατάμεστο εκείνο ευσεβές πλήρωμα, είπε στο λαό, με χάρισμα βέβαια προορατικό, «ο πατερ Νικόλαος γρήγορα θα γίνει και αρχιερεύς, τους λυπημένους θα παρηγορεί, τους πτωχούς και τα ορφανά θα προστατεύει. Τους κλονισμένους θα στηρίζει και χιλιάδες ψυχές θα οδηγήσει στη Βασιλεία των Ουρανών». Και πραγματικά η προφητεία του Αρχιερέως βγήκε αληθινή.
Οι καλοσύνες του προς τους πονεμένους και δυστυχισμένους χριστιανούς της περιοχής του δεν περιγράφονται. Ούτε στις ημέρες μας μπορούμε να καταλάβουμε εμείς οι φτωχοί, - οι φτωχοί στα μυαλά και οι φτωχοί στην καρδιά, - τις μεγάλες νηστείες χάριν των αμαρτιών, των πνευματικών του παιδιών, ούτε την ισόβιο εγκράτειά του, ούτε πολύ περισσότερον τις αγρυπνίες του, και τις καθημερινές ολονύκτιες αυτές αγρυπνίες με ορθία και ακίνητη στάση στην προσευχή. Για μας όλα αυτά είναι ακατανόητα, πρώτον γιατί σπάνια προσευχόμεθα όπως πρέπει, και δεύτερον ακόμα σπανιότερα συμμετέχουμε στις κατανυκτικές ολονύχτιες αγρυπνίες.
Το φτωχό μας σημερινό κήρυγμα, δεν μπορεί να φανερώσει το πόσον ο Άγιος Νικόλαος ήταν στο πνευματικό του ποίμνιο και στα λογικά του πρόβατα «κανόνα πίστεως, εικόνα πραότητος και εγκρατείας διδάσκαλος». Μόνον ο Πανάγιος Θεός μπορεί να μας πει, ποια ήταν η των πραγμάτων αλήθεια. Να μας πει και να μας αποκαλύψει. Και αυτή η αλήθεια των πραγμάτων, της πνευματικής του ζωής, που τον κάνει πρότυπον καλού ποιμένος, πρώτον για μας τους ιερείς και επισκόπους, εν συνεχεία για τους μοναχούς, και κατόπιν για τους απλούς αγωνιζομένους πιστούς, πρότυπον στην πραότητα και στην εγκράτεια, στην πίστη και στην ομολογία, στην αγνότητα και στην προσευχή, πρότυπο στην ελεημοσύνη και στη μακροθυμία, πρότυπο στην αγάπη και στην υπομονή. Έκανε τον ταπεινό και σεμνό Άγιο Νικόλαο να αποκτήσει τα υψηλά και τα ουράνια δηλαδή την χάριν του Παναγίου Πνεύματος, τον φωτισμόν την μακαριότητα, τον αγιασμό και τέλος την θέωση. Και μαζί με όλα αυτά τα ουράνια και τα υψηλά, επειδή μοίραζε τα όσα πάντα είχε, και ζούσε την φτώχεια των πονεμένων και θλιβομένων, κέρδισε και τα πλούσια. Δηλαδή τον άφθαρτο και αιώνιο πλούτο της Βασιλείας του Θεού.
Ζούσε την κοινωνία της αγάπης της Αγίας Τριάδος, μέσα από τις πολλές και κρυφές ελεημοσύνες του. Όχι μόνον τις δικές του, αλλά και όσες του εμπιστεύονταν οι χριστιανοί του. Και για τον εαυτόν του και για τα πιστά του παιδιά αποταμίευε θησαυρούς εν ουρανώ, λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, και άνοιγε πύλες μετανοίας και θείου ελέους για τον κάθε αμαρτωλό.
Για τον Άγιο Νικόλαο θα μπορούσαμε να πούμε μετά βεβαιότητος, ότι ήτανε αληθινά θεοπρόβλητος. Αυτός ο τίτλος έχει θεοαξία. Και δυστυχώς στις ημέρες μας οι αξίες όχι μόνον έχουν αντιστραφεί, αλλά και έχουν ξεφτίσει. Σ’ αυτόν τον Ορθόδοξον τόπον, την πατρίδα μας, τα ιερότερα πράγματα δεινοπαθούν και ξευτελίζονται. Αλλά όχι και τόσο. Γιατί το απέδειξε το προσκύνημα της ιεράς εικόνος Άξιον Εστί, από την καθημερινή λαοθάλασσα στο Μητροπολιτικό ναό των Αθηνών, μέρα και νύχτα, για είκοσι τόσες μέρες.
Αδελφοί μου, όταν άδειασε ο θρόνος των Μύρων της Λυκίας, και μαζεύτηκαν όλοι οι αρχιερείς του τόπου, για να εκλέξουν τον νέον επίσκοπο, άγγελος Κυρίου, παρουσιάζεται στον γεροντότερον αρχιερέα, και του παραγγέλει τα εξής: «Θα εκλέξετε τον φρόνιμον ιερέα Νικόλαον, αυτός είναι άξιος για μητροπολίτης, άξιος στα μάτια του Θεού, ο Θεός αυτόν αρέσει. Και θα ποιμάνει θεαρέστως τον λαόν της επαρχίας του». Ήταν ή δεν ήταν θεοπρόβλητος;
Ο Άγιος Νικόλαος, από τότε που έγινε μητροπολίτης, όχι μόνον λιγόστεψε τους προσωπικούς του αγώνες για την αρετή και την άσκηση, αλλά αντιθέτως μάλιστα τους πολλαπλασίασε. Εις τους μέχρι τότε κόπους και πόνους πρόσθεσε νέους κόπους. Στη νηστεία, μεγαλύτερες νηστείες, στις αγρυπνίες νέες αγρυπνίες και καινούργιους κλαυθμούς και δάκρυα, στις ελεημοσύνες περισσότερες ελεημοσύνες, στον αγώνα, στην εγκράτεια, στην άσκηση, στην μετάνοια, που δε θέλετε, στη στέρηση; Νέους πολλαπλασιασμούς, ώστε να θαυμάζουν λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, να θαυμάζουν και αυτοί ακόμα οι άγγελοι. Για τη μεγάλη αυταπάρνηση του Αγίου Νικολάου. Και όταν ήρθαν τα σκληρά χρόνια των διωγμών ο Άγιος Νικόλαος μαζί με τα λογικά του πρόβατα, πρώτος και καλύτερος στη φυλακή, στα δεσμά, στα βασανιστήρια, για να δυναμώνει την πίστη, και να ενισχύει τις εξασθενημένες δυνάμεις των χριστιανών του.
Ύστερα ήρθαν τα ευλογημένα χρόνια του Μεγάλου και Αγίου Κωνσταντίνου όπου οι χριστιανοί αφέθησαν ελεύθεροι. Επιστρέφει λοιπόν και ο Άγιος Νικόλαος στην έδρα του, και αρχίζει νέον πόλεμον με προσευχή και αδιάλειπτο νηστεία εναντίον των ειδώλων, και των αιρέσεων. Όταν μάλιστα κάποτε βρέθηκε μπροστά στον περίφημο ειδωλολατρικό ναό της Αρτέμιδος, γονάτισε και προσευχήθηκε και ο ναός έγινε συντρίμμια. Πέτρα με πέτρα. Ισοπεδώθηκε τελείως, σκορπίζοντας συγχρόνως και τις λεγεώνες των δαιμόνων όπου μέσα σ’ αυτόν τον ειδωλολατρικόν ναόν είχαν κάνει την πιο μεγάλη τους φωλιά στην επαρχία του. Γι’ αυτό και οι δαίμονες τον πολέμησαν σκληρά.
Αλλά ο Άγιος με την δύναμιν του Σαρκωθέντος λόγου, του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, νικούσε πάντοτε τους πολέμους και τους πειρασμούς των δαιμόνων.
Με το ράπισμα, το μπάτσο δηλαδή, που έδωσε στον Άρειο μέσα στην πρώτη και μεγάλη Οικουμενική Σύνοδο, και μπροστά στον αυτοκράτορα, νίκησε και το δαίμονα της αιρέσεως. Τον έβαλαν όμως φυλακή γι’ αυτό το ράπισμα, επειδή θεωρήθηκε ασέβεια να τον μπατσίσει τον αιρετικό μπροστά στον αυτοκράτορα. Τον έδεσαν και τον ρίξαν στη φυλακή όπως είπα. Αλλά μέσα εκεί όμως στη φυλακή και στα δεσμά, δέχτηκε την επίσκεψη του Κυρίου, και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος με τα ίδια του τα θεϊκά τα χέρια, του παρέδωσε το ολόχρυσον Ευαγγέλιον της δικής Του διαθήκης. Και η Παναγία Μητέρα Του, που συνόδευε τον Υιόν και Θεόν της, του φόρεσε πάνω στους ώμους το αρχιερατικόν ωμοφόριον. Έτσι το πρωί , την άλλη μέρα δηλαδή, όταν τον είδαν οι φύλακες που άνοιξαν την φυλακή, οι αξιωματούχοι του αυτοκράτορος και οι επίσκοποι με λυμένα τα χέρια από τα δεσμά και με τα θεία δώρα στην αγκαλιά και στους ώμους, έπεσαν όλοι και τον προσκύνησαν μέχρι το έδαφος, και από τότε τον αποκαλούσαν «άγιο».
Τι να πρωτοαναφέρει κανείς από τον βίο του Αγίου Νικολάου, που ήταν ένας ακατάπαυστος ύμνος και δοξολογία συνεχής του Θεού; Τις ατέλειωτες ελεημοσύνες του; Τις θαυματουργικές ενέργειες για την σωτηρία των αδικοφυλακισμένων; Τη σωτηρία του λαού από την φοβερή εκείνη μεγάλη πείνα που είχε πέσει στην επαρχία του; Τη σωτηρία των ναυαγισμένων ναυτικών; Τον λυτρωμό των καραβιών από τις φουρτούνες; Την ολόσωμη παρουσία του στις τρικυμίες πάνω στο τιμόνι όταν οι ναύτες για να σωθούν ζητούσαν βοήθεια από τον ασπρογένη καπετάνιο, τον λεγόμενο «παππού», τον Άγιο Νικόλαο, που πρόφταινε σε κάθε δυσκολία; Τα ορφανά μήπως δεν τον είχαν πατέρα και οι χήρες για προστάτη; Για τους αρρώστους, τους παραλύτους, τους τυφλούς, τους κωφούς, τους βωβούς, τους έχοντας πάσαν ανάγκην, αλλά και ακόμα για τους δαιμονισμένους δεν ήταν ο μόνος ιατρός ψυχών και σωμάτων;
Και όταν εκοιμήθη οσίως, όλοι εθρήνευσαν, και έκλαυσαν και πόνεσαν πολύ, γιατί έχασαν τον ποιμένα και διδάσκαλο, τον πατέρα και προστάτη.

Χριστιανοί μου, από όσα είπαμε μέχρι τώρα για τη ζωή του Αγίου Νικολάου, είναι μια πρόσκλησις νομίζω για όλους μας, και πρώτον για μένα τον ανάξιο, όπως τον μιμηθούμε. Γιατί όλοι μας μπορούμε να πλουτίσουμε μιμούμενοι την κατά Θεόν πτωχεία του. Και όλοι μπορούμε να αποκτήσουμε τα υψηλά και άφθαρτα και αιώνια αγαθά του Παραδείσου, φορώντας την ταπείνωση του Αγίου του. Όλοι μας πρέπει να τον μιμηθούμε στην πίστη, στην πραότητα, στην εγκράτεια, στην αγρυπνία, στην προσευχή, στην ελεημοσύνη. Όλοι μας να τον τιμούμε. Οι εν ιώσοις τον ιατρόν, οι εν κινδύνοις τον λυτρωτήν, οι αμαρτωλοί τον προστάτην, οι πένητες τον θησαυρόν, οι εν θλίψεσι την παραμυθίαν και οι εν θαλάσσι τον κυβερνήτην. Αλλά και οι πάντες τον πανταχού θερμώς προφθάνοντα μέγιστον ιεράρχην και εγκωμιάζοντες αυτόν ούτω βοήσωμεν,
«Πανάγιε Νικόλαε,
εξελού και λύτρωσον, πάντας ημάς
εκ της παρούσης ανάγκης,
και δια των αγίων πρεσβειών σου
σώσον τας ψυχάς ημών,

Αμήν, γένοιτο.

Η ζωή τού αγίου Νικολάου σέ συνδιασμό μέ δύο ιστορίες π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Σήμερα η Εκκλησία μας χριστιανοί μου, τιμά την μνήμην του Αγίου Νικολάου, ενός μεγάλου Αγίου και θαυματουργού.
Και θα ήθελα να ξεκινήσω με κάποιες αληθινές ιστορίες οι οποίες δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, και μάλιστα η μία στην εφημερίδα Καθημερινή, στις 30 Οκτωβρίου, φέτος (2009). Όταν μιλούν τα γεγονότα και τα φωτεινά παραδείγματα, τα λόγια τα πολλά περισσεύουν. Ο καθένας από μας πρέπει να γίνει, οφείλει να γίνει, ένας μικρός ιεραπόστολος, πρώτα πρώτα μέσα στην οικογένειά του και κατόπιν στην εργασία του και στην κοινωνία, που με το αγιασμένο παράδειγμά του να μεταμορφώνει τους απίστους σε πιστούς, τους χλιαρούς σε θερμούς, τους αλλόθρησκους σε αληθινούς πιστούς χριστιανούς και τους αιρετικούς να τους επαναφέρει στην Ορθόδοξη πίστη.
Έχουμε γεμίσει από μετανάστες παντός έθνους, φυλής, χρώματος και θρησκείας, και όλους αυτούς πρέπει με το δικό μας φωτεινό παράδειγμα και την δική μας φωτισμένη Ευαγγελική διδασκαλία, να τους μεταμορφώνουμε σε αληθινούς χριστιανούς Ορθοδόξους, και όχι αυτοί με τη ζωή τους ή με τη θρησκεία τους ή με τις αιρετικές δοξασίες τους, αυτοί να επηρεάζουν εμάς. Έτσι δεν γινόταν τα παλιά χρόνια… Γι’ αυτό μέσα σε τρείς αιώνες άλλαξε ολόκληρος ο κόσμος. Ο τότε γνωστός κόσμος. Όλος ο ειδωλολατρικός κόσμος έγινε χριστιανικός. Και έγιναν βέβαια όλα αυτά, και μπορούν να γίνουν και τα σημερινά, με τη βασική προϋπόθεση ότι η ζωή μας είναι ζωή Χριστού, ζωή αγίων, ζωή μαρτύρων. Ιδού το πρώτο παράδειγμα.

Πριν από αρκετά χρόνια, το 1991, ένας νεαρός Αλβανός ήλθε στην Ελλάδα μαζί με χιλιάδες συμπατριώτες του, όταν τα άνοιξαν τα σύνορα, -τα θυμάστε οι παλαιότεροι,- να βρει δουλειά. Κατέληξε στην Βάλτα, ένα χωριό των Γαργαλιάνων Μεσσηνίας. Και κει γνώρισε τον Γεώργιο Γρηγορόπουλο, συνταξιούχο γραμματέα εισαγγελίας εφετών και φλογερό εργάτη του Ευαγγελίου, ο οποίος τον δέχτηκε, τον περιέθαλψε. Τον έμαθε Ελληνικά. Τον κατήχησε στην χριστιανική πίστη και τον βάπτισε.
Πέρασαν χρόνια και ήλθε η δεκαεννιά Οκτωβρίου όπου ο κύριος Γεώργιος Γρηγορόπουλος πέθανε, και του εδιαβάσθη η νεκρώσιμος ακολουθία από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη Τριφυλλίας Ολυμπίας κύριον Χρυσόστομο που εχοροστάτησε στην κηδεία, και έλαβε όμως μέρος στην εξόδιο ακολουθία και ένας άλλος επίσκοπος, ο οποίος έψαλε Αλβανικά, διάβασε το Ευαγγέλιο στα Αλβανικά, μίλησε Ελληνικά για τον μεγάλο ευεργέτη του τον Γεώργιο, και κατασυγκίνησε ολόκληρο το πλήθος για όσα θαυμαστά είπε αλλά και για την απλότητα και την ταπεινότητά του.
Ποιος ήταν αυτός ο επίσκοπος; Ήταν ο πρώην νεαρός Αλβανός που είχε έλθει να ζητήσει δουλειά στην Ελλάδα, και που με την βοήθεια του κυρίου Γεωργίου Γρηγοροπούλου, έγινε επίσκοπος Απολλωνίας Αλβανίας με το όνομα Νικόλαος, βοηθός επίσκοπος του σημερινού αρχιεπισκόπου Αλβανίας.
Θα μπορούσαμε να φωνάξουμε «Αύτη η αλλοίωσις της δεξιάς του Υψίστου!».
Από έναν απλό χριστιανό!
Παρακάλεσε ο τότε νεαρός, το όνομα που πήρε και ήταν Νικόλαος, το βαφτιστικό του δηλαδή, να το διατηρήσει. Και στην χειροτονία του, πρώτα πρώτα στην μοναχική του κουρά, και εν συνεχεία στη χειροτονία του, μέχρι επίσκοπος, διότι εβλαβείτο πολύ, μα πάρα πολύ τον Άγιο Νικόλαο.
Ιδού πώς με το φωτεινό παράδειγμα και την αληθινή Ορθόδοξη ζωή, και με την δύναμη του Σωτήρος Χριστού, τι κατάφερε ένας και μόνον αληθινός χριστιανός.

Και τώρα ας αναφερθούμε σε ένα δεύτερο παράδειγμα.
Προ ημερών εκοιμήθη ο Ορθόδοξος Πατριάρχης Σερβίας Κύριος Παύλος. Δεκαεννιά χρόνια ήταν ηγέτης της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας. Για τις μετακινήσεις του δεν είχε λιμουζίνα με διακριτικά, κανένα αυτοκίνητο, ούτε οπλισμένους φρουρούς για να τον προστατεύουν από τους κινδύνους που διέτρεχε από τους διαφόρους εξτρεμιστάς, επίσης δεν τον ακολουθούσαν τηλεοπτικές κάμερες στις επισκέψεις του στα ιδρύματα αδυνάτων, κατακοίτων, και ορφανών, -από τους πολέμους ορφανών,- αλλά και σε φτωχογειτονιές προσφύγων ανεξαρτήτου θρησκείας. Μπορούσες και συ, να τον συναντούσες σε κάποιους δρόμους του παλαιού Βελιγραδίου να κρατάει τσάντες με ψώνια από τα μπακάλικα της γειτονιάς για να τα προσφέρει στους απόρους και εγκαταλελειμμένους ή να τον βλέπεις σαν απλό επιβάτη στα λεωφορεία και στα τρόλεϋ του Βελιγραδίου.
Να και το δεύτερο παράδειγμα, που ήταν αλλά έγινε σε μας γνωστό, σ’ ολόκληρη τη ματωμένη Ορθόδοξη Εκκλησία.
Δεν λείπουν βέβαια και από μας τους Έλληνες Ορθοδόξους χριστιανούς κάποια λαμπρά παραδείγματα τα οποία όμως δεν διατυμπανίζονται, είναι γραμμένα όμως στα βιβλία των ουρανών, στα βιβλία της αιωνίου ζωής.

Ένας μεγάλος Άγιος που ήταν η προσωποποίηση της χριστιανικής ευσπλαχνίας και την έμπρακτης ελεημοσύνης και αγάπης υπήρξε και ο σημερινός εορταζόμενος Άγιος Νικόλαος, τον οποίον εμιμήθησαν κατά πάντα οι δύο προηγούμενοι που ανέφερα.
Γεννήθηκε στα Πάταρα της Λυκίας μετά το 260 μ.Χ. από γονείς ευσεβείς. Έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία και όταν ενηλικιώθηκε μοίρασε ολόκληρη την περιουσία των γονέων του στους φτωχούς.
Παρόλον που ήταν νέος γρήγορα οι χριστιανοί των Πατάρων ζήτησαν να γίνει ιερεύς για να τον έχουν ποιμένα και πατέρα τους, γιατί επάνω του έβλεπαν όλο το πλήθος των αρετών να κοσμούν τη ζωή του.
Όταν χειροτονήθηκε πρεσβύτερος ο δεσπότης που τον χειροτόνησε είπε τα εξής προφητικά:
- Ο πατήρ Νικόλαος, ο νέος σας ποιμένας και εφημέριος, θα γίνει γρήγορα αρχιερεύς αυτής της περιοχής και της άλλης, που θα προστατεύει τους φτωχούς και τα ορφανά, που θα παρηγορεί τους λυπημένους και που τους δυστυχισμένους θα συνδράμει. Τους κλονισμένους στην πίστη θα στηρίζει και χιλιάδες ψυχές θα οδηγήσει στην Βασιλεία του Θεού.
Και πράγματι η προφητεία αυτή πραγματοποιήθηκε στο ακέραιο, ξεπερνώντας μάλιστα και κάθε προσδοκία.
Στα χρόνια των διωγμών Διοκλητιανού και Μαξιμιανού έδειξε τόλμη και θάρρος αληθινού ποιμένος. Τόλμη και θάρρος που τα μετέδιδε και στο λαό του ως αληθινός ποιμένας, στους χριστιανούς του.
Αποκαλύπτοντας τα ψεύδη και τις κακίες της ειδωλολατρίας παρόλα τα αυστηρά αυτοκρατορικά διατάγματα που υπήρχαν. Ο ποιμήν ο καλός είναι πάντα έτοιμος να θυσιάσει τη ζωή του ακολουθώντας τα ίχνη του Χριστού, του Μεγάλου Ποιμένος.
Όταν λοιπόν τον κατήγγειλαν στον αυτοκράτορα για τις διδασκαλίες του τις τόσο ανοικτές, τον συνέλαβαν, τον έκλεισαν φυλακή και αργότερα τον έστειλαν εξορία.
Με την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου επανήλθε στην έδρα του, τα Μύρα της Λυκίας, και συνέχισε το μεγάλο έργο της κατηχήσεως και προστασίας όλων των χριστιανών.
Και όταν φάνηκε η φοβερή αίρεση του Αρείου, ο Άγιος Νικόλαος βρέθηκε στην πρώτη γραμμή και έλαβε μέρος στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο το 325 στη Νίκαια. Και όπως προείπαμε πάνω απ’ όλα ο Άγιος Νικόλαος υπήρξε η προσωποποίηση της χριστιανικής ευσπλαχνίας. Η ενσάρκωση της στοργής προς τους στερημένους και τους κινδυνεύοντας. Υπήρξε ποιμενάρχης της αγάπης με όλην την βαθειά έννοια της λέξεως. Όχι για να κάνει θόρυβο, όχι για να δεχθεί τυμπανοκρουσίες και χειροκροτήματα. Αλλά για να εφαρμόζει την αγάπη σύμφωνα με την εντολήν του Κυρίου, «ου γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου».
Πράγματι ο Άγιος Νικόλαος είχε όλα τα καλά χαρίσματα του Καλού Ποιμένος. «Εγώ ειμί ο Ποιμήν ο Καλός, και ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησι υπέρ των προβάτων». Κατά πάντα εμιμήθηκε τον Χριστόν ο Άγιος Νικόλαος.
Επανέρχομαι για να τονίσω ότι στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, κατά την διάρκειαν της αγορεύσεως του Αρείου, ο Άγιος Νικόλαος σηκώθηκε όρθιος, πήγε κοντά στον Άρειο και τον χαστούκησε δυό φορές ενώπιον του αυτοκράτορος. Αυτό θεωρήθηκε ασέβεια εφόσον δεν είχε καταδικαστεί ακόμα, και ζήτησαν οι Αρειανοί επίσκοποι να φυλακιστεί και να καθαιρεθεί. Έτσι τον Άγιο σιδηροδέσμιον τον οδήγησαν σε ένα μπουντρούμι, σε μια φυλακή. Το ίδιο βράδυ όμως παρουσιάστηκε μπροστά του ο Χριστός ο οποίος του έδωσε στα χέρια του ένα ολόχρυσο Ευαγγέλιο. Και αμέσως εμφανίζεται μετά τον Χριστόν, η Υπεραγία Θεοτόκος η οποία του περνάει εδώ στους ώμους το ωμόφορον που είναι το χαρακτηριστικό άμφιο των επισκόπων. Το πρωί οι δεσμοφύλακες τον είδαν να λάμπει ολόκληρο, λελυμένο από τα δεσμά, και να κρατάει στα χέρια του το λαμπερό τούτο Ευαγγέλιο και στους ώμους του να φέρει το ωμοφόριο. Το πληροφορήθηκε ο αυτοκράτορας, ο Μέγας Κωνσταντίνος, και αμέσως του ζήτησε συγγνώμη, τον αποφυλάκισε και θριαμβευτικά τον έστειλε πίσω στο θρόνο της επαρχίας του, όπου και συνέχισε μέχρι την οσιακή κοίμησή του το μεγάλο έργο του καλού ποιμένος.

Χριστιανοί μου, από όσα είπαμε μέχρι τώρα, είναι όλα μια δυναμική πρόσκλησις έμπρακτης αγάπης, φιλανθρωπίας και ιεραποστολής και δράσεως, πρώτα μέσα στην οικογένειά μας, και ύστερα στο περιβάλλον το επαγγελματικό και το κοινωνικό. Τα είδαμε σα ζωντανά περιστατικά από τον μακαριστό κύριο Γεωργόπουλο και από τον απλό και ταπεινό Πατριάρχη Σερβίας Παύλο, που υπήρξαν κατά πάντα μιμηταί του Αγίου Νικολάου και των άλλων μεγάλων αγίων της Εκκλησίας μας.
Άρα καλούμεθα και μείς όλοι να τους μιμηθούμε, να μιμηθούμε τον Άγιο Νικόλαο στην κατά Θεόν πτωχείαν του. Δηλαδή στην αγία του ταπείνωση, στην πραότητα, στην πίστη, πού ’ναι νερόβραστη η δική μας. Από όπου και αν την πιάσεις χάλια έχει η πίστις μας. Από την έμπρακτη αγάπη. Από την αληθινή εγκράτεια, από την ευδόκιμη υπομονή που δόξαζε εν πάσι τον Πανάγιον Θεόν. Να τον μιμηθούμε στον ιεραποστολικό ζήλο και μεταξύ μας. Στην έμπρακτη φιλανθρωπία και στην πνευματική ελεημοσύνη διά προσευχής. Και είθε από σήμερα όλοι μας να τον τιμούμε, οι ασθενείς ως ιατρόν, οι κινδυνεύοντες ως λυτρωτήν, οι αμαρτωλοί ως πρεσβευτήν, οι πένητες και οι άποροι ως θησαυρόν, οι δυστυχισμένοι ως παραμυθίαν, και οι πονεμένοι ως ουράνια παράκλησιν, και όλοι οι ναυτικοί ως κυβερνήτην.

Ναι χριστιανοί μου, όταν θα ασπαζόμαστε την οποιαδήποτε εικόνα του, εικόνα του Αγίου Νικολάου, ας του φωνάζουμε δυνατά από μέσα μας, και κείνος ακούει, όπως ακούει και όλος ο ουρανός, «Άγιε Νικόλαε λύτρωσέ μας από κάθε ανάγκη, θλίψη, αρρώστια και κίνδυνο και πρέσβευε για τη σωτηρία της ψυχής μας»,

Αμήν

-
Κατωτέρω το απόσπασμα της Καθημερινής.

Πριν από αρκετά χρόνια ένας νεαρός Αλβανός ήλθε στην Ελλάδα, μαζί με χιλιάδες συμπατριώτες του, να βρει δουλειά. Κατέληξε στη Βάλτα, ένα χωριό των Γαργαλιάνων Μεσσηνίας και εκεί γνώρισε τον Γεώργιο Γρηγορόπουλο, συνταξιούχο γραμματέα Εισαγγελίας Εφετών και φλογερό εργάτη του Ευαγγελίου, ο οποίος τον δέχθηκε, τον περιέθαλψε, τον έμαθε ελληνικά, τον κατήχησε στη χριστιανική πίστη και τον βάφτισε.

Στην κηδεία του Γεωργίου Γρηγορόπουλου στις 19/10/2009, μαζί με τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Τριφυλίας και Ολυμπίας κ. Χρυσόστομο που εχοροστάτησε, έλαβε μέρος στην Εξόδιο Ακολουθία και ένας άλλος επίσκοπος που έψαλε αλβανικά, διάβασε το Ευαγγέλιο στα αλβανικά, μίλησε ελληνικά για τον ευεργέτη του και μας συγκίνησε με την απλότητα και την ταπεινότητά του. Ηταν ο πρώην νεαρός Αλβανός που είχε έλθει να ζητήσει δουλειά στην Ελλάδα και που τώρα, με τη βοήθεια του Γ. Γρηγορόπουλου, έχει γίνει ο επίσκοπος Απολλωνίας Αλβανίας κ. Νικόλαος, βοηθός επίσκοπος του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας. «Αύτη η αλλοίωσις της δεξιάς του Υψίστου».

Ευαγγελος Ανδριανος - Επίτιμος Αρεοπαγίτης Καστόρειον Λακωνίας

Που έγκειται η μακαριότητα εις την εορτή του Αγίου Νικολάου -Μητροπολίτου Αυγουστίνου Καντιώτου

Του αγίου Νικολάου (Λουκ. 6, 17-23)

6 Δεκεμβριου

ΠΟΥ ΕΓΚΕΙΤΑΙ Η ΜΑΚΑΡΙΟΤΗΤΑ

ΟΛΟΙ, ἀγαπητοί μου, ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι, ὁπουδήποτε κι ἂν κατοικοῦν, ετε στὴν Ἀνατολὴ ετε στὴ Δύσι ετε στὸ Βορρᾶ ετε στὸ Νότο, καὶ σὲ ὁποιαδήποτε ἐποχὴ κι ἂν ζοῦνε, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μέσ᾿ στὴν καρδιά τους ἔχουν μία ἐπιθυμία ζωηρά. Καὶ ἡ ζωηρὰ αὐτὴ ἐπιθυμία, ποὺ καίει μέσ᾿ στὰ στήθη τῶν ἀνθρώπων, εἶνε ὅτι ὅλοι ζητοῦμε τὴν εὐτυχία. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς του νὰ μὴν ἔχῃ αὐτὴ τὴν ζωηρὰ ἐπιθυμία, νὰ ζήσῃ εὐδαίμων, νὰ ζήσῃ εὐτυχής.
Ἀλλ᾿ ἐνῷ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι συμφωνοῦν ὡς πρὸς αὐτὸ καὶ εἶνε κοινὴ ἐπιθυμία τῆς ἀνθρωπότητος ἡ εὐδαιμονία καὶ ἡ εὐτυχία, ἐν τούτοις οἱ ἄνθρωποι διαφωνοῦν ὡς πρὸς ἐκεῖνο ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο εὐτυχῆ. Τί ἆραγε νά ᾿νε ἐκεῖνο ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο εὐτυχῆ; Διχάζονται, διαιροῦνται οἱ ἄνθρωποι. Ἄλλοι μὲν λένε, ὅτι τὰ λεπτὰ εἶν᾿ ἐκεῖνα ποὺ κάνουν τὸν ἄνθρωπο εὐτυχῆ. Ἄλλοι λένε, ὅτι τὰ ἀξιώματα καὶ οἱ θέσεις εἶν᾿ ἐκεῖνες ποὺ κάνουν τὸν ἄνθρωπο εὐτυχῆ. Ἄλλοι λένε, ὅτι οἱ ἡδονὲς καὶ οἱ διασκεδάσεις εἶν᾿ ἐκεῖνες ποὺ κάνουν εὐδαίμονα τὸν ἄνθρωπο· «φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (Ἠσ. 22,13· Α΄ Κορ. 15,32). Κι ἄλλοι πάλι λένε, ὅτι ἡ γνῶσις καὶ ἡ ἐπιστήμη εἶνε ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο εὐτυχῆ.
Ὅμως ἐμεῖς βλέπουμε ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν ἑκατομμύρια καὶ δισεκατομμύρια, ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν ἐργοστάσια, ἀνθρώπους ποὺ ἔχουνε πλοῖα – στόλους πλοίων, τοὺς βλέπουμε αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους νὰ μὴν εἶνε εὐτυχισμένοι. Ἐνῷ κολυμποῦν μέσ᾿ στὰ πλούτη τους, εἶνε δυστυχεῖς. Καὶ μερικοὶ ἀπὸ δαύτους ―ὅπως στὴ Σουηδία καὶ στὴν Ἀμερική, πού ᾿νε τὰ πλουσιώτερα κράτη τοῦ κόσμου― ἀκοῦμε καὶ ὅτι αὐτοκτονοῦν. Βλέπουμε ἐπίσης ἀνθρώπους ποὺ ἀνέβηκαν στὰ ὑψηλὰ ἀξιώματα, νὰ πέφτουν ἀπὸ τ᾿ ἀξιώματα αὐτὰ καὶ νὰ γίνωνται περίγελως τῆς κοινωνίας. Βλέπουμε ἀκόμη ἀνθρώπους, ἰδίως νέους, νὰ διασκεδάζουν, νὰ γλεντοῦν, καὶ στὸ τέλος νὰ καταντοῦν ῥάκη, κουρέλια ὑγείας, καὶ νὰ ζητοῦν μιὰ θέσι σὲ κάποιο ἄσυλο. Βλέπουμε ἐπίσης καὶ ὅσους ἤλπισαν στὴ γνῶσι καὶ τὴν ἐπιστήμη, νὰ νιώθουν κι αὐτοὶ ἀνικανοποίητοι καὶ νὰ λένε, ὅτι ἡ γνῶσις εἶνε μιὰ σταγόνα, ἐνῷ ἡ ἐπιστήμη εἶνε ἀπέραντος ὠκεανός. Κι ἂν ἀκόμα ὑποθέσουμε, ὅτι ἕνας ἄνθρωπος τὰ συγκεντρώνει ὅλα αὐτὰ μαζί, νομίζετε πὼς εἶνε εὐτυχής; Ἂς κάνουμε αὐτὴ τὴν ὑπόθεσι, ὅτι ἕνας ἄνθρωπος τὰ συγκεντρώνει ὅλα· καὶ πλούτη ἔχει, καὶ δόξα ἔχει, καὶ ἡδονὲς ἔχει, καὶ διασκεδάσεις ἔχει, καὶ γνῶσι καὶ ἐπιστήμη ἔχει. Ἂν ὑποθέσουμε ὅτι ὑπάρχει ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, καὶ πάλι αὐτὸς δὲν θὰ εἶνε εὐτυχής. Παράδειγμα τέτοιου ἀνθρώπου, ποὺ τὰ συγκέντρωνε ὅλα, ἦταν ὁ βασιλεὺς Σολομῶν· αὐτὸς καὶ πλοῦτο εἶχε, καὶ γυναῖκες εἶχε – χαρέμια, καὶ δόξες εἶχε, καὶ τιμὲς εἶχε, καὶ ἡδονὲς εἶχε, καὶ διασκεδάσεις εἶχε, καὶ γνῶσι καὶ ἐπιστήμη εἶχε. Καὶ ὅμως στὸ τέλος, ἐνῷ τ᾿ ἀπήλαυσε ὅλα αὐτὰ τὰ ἐγκόσμια ἀγαθά, μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἔγραψε ἐκεῖνο τὸν τόσο ἀληθινὸ λόγο· «Ματαιότης ματαιοτήτων, τὰ πάντα ματαιότης» (Ἐκκλ. 1,2). Ματαιότης τὰ πλούτη, ματαιότης οἱ δόξες, ματαιότης τὰ χρήματα, ματαιότης οἱ ἡδονὲς καὶ οἱ διασκεδάσεις, ματαιότης οἱ γνώσεις καὶ οἱ ἐπιστῆμες. Ὅλα ἀποδεικνύονται μάταια ἐμπρὸς στὸ μυστήριο τοῦ θανάτου, ὁ ὁποῖος ὅλα τὰ σαρώνει· «ἐπελθὼν γὰρ ὁ θάνατος, ταῦτα πάντα ἐξηφάνισται» (νεκρ. ἀκολ.).
Καὶ γεννᾶται πάλι τὸ ἐρώτημα· Ποῦ εἶνε λοιπὸν ἡ εὐτυχία; Τὴν ἀπάντησι μᾶς ἔδωσε ἡ Ἐκκλησία μας πρὶν ἀπὸ λίγο. Τὸ λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα (βλ. Λουκ. 6,17-23). Τ᾿ ἀκούσατε; τὸ αἰσθανθήκατε; τὸ νιώσατε; Τεράστιες ἀλήθειες ἔχει μέσα. Τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο εἶνε τὸ κλειδί, τὸ χρυσὸ κλειδί, μὲ τὸ ὁποῖο μπορεῖς ν᾿ ἀνοίξῃς τὸ κλειστὸ παλάτι τῆς εὐτυχίας καὶ νὰ γίνῃς κ᾿ ἐσὺ εὐτυχής. Πῶς; τί λέει ὁ Χριστός;

* * *

Ὁ Χριστὸς ὁμιλεῖ μὲ μιὰ ἄλλη γλῶσσα. Δὲν ὁμιλεῖ μὲ τὴ γλῶσσα τοῦ κόσμου· ὁμιλεῖ μὲ τὴ γλῶσσα τοῦ οὐρανοῦ. Ἡ δὲ γλῶσσα τοῦ οὐρανοῦ διαφέρει ἀπὸ τὴ γλῶσσα τῶν ἀνθρώπων. Τί λέει λοιπόν; «Μακάριοι…». Ἀρχίζει τὸ κήρυγμά του, τὴν Ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία του, μὲ τὴ λέξι «μακάριοι», εὐτυχεῖς (Λουκ. 6,20· Ματθ. 5,3). Καὶ τί λέει; ποιός εἶνε εὐτυχής; Ὄχι ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τὰ πλούτη καὶ τὰ ἑκατομμύρια, ὄχι ἐκεῖνος ποὺ εἶνε φαντασμένος καὶ ὑπερήφανος καὶ νομίζει ὅτι ὅλα τὰ κατέχει· ἀλλὰ εὐτυχὴς εἶνε ἐκεῖνος ποὺ αἰσθάνεται τὴν πενία του, τὴν πνευματική του φτώχεια, καὶ ζητεῖ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Εὐτυχὴς εἶνε ὄχι ἐκεῖνος ποὺ διασκεδάζει καὶ γλεντᾷ καὶ περνάει τὸν καιρό του μέσα στὰ νυκτερινὰ κέντρα, ἀλλὰ ἐκεῖνος ποὺ κλαίει κι ἀναστενάζει γιὰ τ᾿ ἁμαρτήματα τὰ δικά του καὶ τ᾿ ἁμαρτήματα ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος. Εὐτυχὴς εἶνε, λέει, ὄχι ὁ φιλάργυρος καὶ πλεονέκτης, ἀλλ᾿ ἐκεῖνος ποὺ ἀνοίγει τὴν καρδιὰ καὶ τὸ πορτοφόλι του καὶ ἐλεεῖ καὶ συντρέχει τοὺς ἄλλους. Εὐτυχὴς εἶνε ὄχι ἐκεῖνος ποὺ νίκησε τὰ θηρία τὰ ἄγρια τῆς ἐρήμου, ἀλλ᾿ ἐκεῖνος ποὺ νίκησε τὸ μεγαλύτερο θηρίο, αὐτὸ ποὺ ἔχει μέσα του ὁ ἄνθρωπος· τὴν ὀργὴ καὶ τὸ θυμό· «Μακάριοι οἱ πραεῖς…» (Ματθ. 5,5). Εὐτυχὴς εἶνε ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἀδικεῖ, ἀλλ᾿ ἔχει δίψα δικαιοσύνης, καὶ θέλει ἡ δικαιοσύνη νὰ ἐπικρατήσῃ σ᾿ ὅλα τὰ πλάτη καὶ τὰ μήκη τοῦ πλανήτου μας· «Μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην…» (ἔ.ἀ. 5,6). Εὐτυχὴς εἶνε ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τόλμη καὶ θάρρος καὶ δὲν ντρέπεται τὸν ἐλεεινὸ αὐτὸ κόσμο, κόσμο ὅπου πλεονά ζουν οἱ δειλοὶ καὶ ἄνανδροι, αὐτοὶ ποὺ δὲν τολμοῦν νὰ κάνουν οὔτε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ἀλλὰ κάθονται στὸ τραπέζι καὶ σηκώνονται ἀπ᾿ τὸ τραπέζι χωρὶς σταυρό. Ὄχι οἱ ἄνανδροι, λέει, ὄχι οἱ δειλοί, ἀλλὰ οἱ γενναῖοι καὶ τολμηροί, ποὺ ἔχουν τὸ θάρρος νὰ ὁμολογοῦν τὴν πίστι τους ἐνώπιον ἀνθρώπων ἀπίστων καὶ ἀθέων καὶ αἱρετικῶν, αὐτοί εἶνε εὐτυχεῖς. «Μακάριοι», λέει, «οἱ δεδιωγμένοι» (ἔ.ἀ. 5,10) «ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου μου» (Μᾶρκ. 8,35). Αὐτοί εἶνε οἱ «μακάριοι», αὐτοί εἶνε οἱ πραγματικὰ εὐτυχεῖς.
―Μὰ ὑπάρχουν, θὰ πῆτε, σήμερα τέτοιοι ἄνθρωποι, ὅπως τοὺς περιγράφει ὁ Κύριος, ἄνθρωποι μὲ ὅλες αὐτὲς τὶς ἀρετές;
Δόξα τῷ Θεῷ ὑπάρχουν. Ποιοί εἶνε; Εἶνε οἱ ἅγιοι, οἱ ἅγιοι ποὺ ἑορτάζουμε. Ἕνας δὲ ἐξ αὐτῶν τῶν ἁγίων εἶνε ὁ ἅγιος Νικόλαος, τὸν ὁποῖο τιμοῦμε σήμερα. Εἶχε ὅλες τὶς ἀρετὲς τοῦ Εὐαγγελίου, ὅλες τὶς ἀρετὲς ποὺ συνιστᾷ ὁ Κύριός μας· καὶ πρᾶος ἦταν, καὶ ταπεινὸς ἦταν, καὶ ἐλεήμων ἦταν, καὶ μακρόθυμος ἦταν, καὶ διψοῦσε καὶ ποθοῦσε τὴ δικαιοσύνη καὶ προσπαθοῦσε παντοῦ νὰ ἐξαπλωθῇ τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Τέτοιος ἤτανε ὁ ἅγιος Νικόλαος.

* * *

Ἀπέναντι στὰ ὑποδείγματα αὐτὰ τοῦ εὐαγγελίου καὶ τῶν ἁγίων ὅπως ὁ ἅγιος Νικόλαος, ἐμεῖς ποῦ είμεθα, ἀγαπητοί μου; Ὤ πόσο μακριὰ είμεθα! Πάρε ζυγαριὰ καὶ ζύγισε τὸν ἑαυτό σου. Ζυγαριὰ εἶνε τὸ Εὐαγγέλιο. Ζύγισέ τον λοιπὸν μὲ τὸ Εὐαγγέλιο καὶ κάνε του μερικὰ ἐρωτήματα· ―Ἔχω ἐγὼ τὶς ἀρετὲς ποὺ λέει ὁ Κύριος; Εἶμαι ἐλεήμων ὅπως μὲ θέλει ὁ Κύριος, ἢ μήπως ἔχω σύνθημα «Ὅλα γιὰ τὸν ἑαυτό μου, τίποτα γιὰ τὸν ἄλλο»; Εἶμαι ἄνθρωπος πρᾶος καὶ ταπεινός; Διψῶ τὴν δικαιοσύνη; Θέλω νὰ ἐπικρατήσῃ στὸν κόσμο τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ; Ἔχω τόλμη καὶ θάρρος καὶ ὁμολογῶ τὴν πίστι μου, ἢ εἶμαι ἕνας ψεύτικος Χριστιανός, δειλὸς καὶ ἄνανδρος, ποὺ δὲν τολμῶ ἐμπρὸς στοὺς ἀνθρώπους ν᾿ ἀναφέρω τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ; Ἔχω τέτοια προσόντα, τέτοιες ἀρετές; Ἐὰν ἔχουμε τέτοιες ἀρετές, τότε θὰ εμεθα μακάριοι.
Ἄν, ἀγαπητοί μου, σήμερα δυστυχῇ ἡ ἀνθρωπότης, δυστυχεῖ ἀκριβῶς διότι λείπει ἡ ἀρετή. Ἔχει πλούτη ἡ ἀνθρωπότης, ἔχει μέσα ἡ ἀνθρωπότης, ἔχει τὰ πάντα. Οὐδέποτε ἄλλοτε ὁ κόσμος εἶχε τόσα πλούτη ὅσα ἔχει τώρα ἡ γῆ. Ἐν τούτοις, μέσα στὰ πλούτη αὐτά, μέσα στὶς ἐφευρέσεις καὶ ἀνέσεις, μέσα σ᾿ αὐτὰ τὰ μεγαλεῖα τὰ ὑλικά, ὁ ἄνθρωπος εἶνε δυστυχὴς ὅσον οὐδέποτε ἄλλοτε. Ἀπόδειξις ὅτι ποτέ ἄλλοτε δὲν αὐτοκτονοῦσαν τόσοι ἄνθρωποι ὅσοι αὐτοκτονοῦν σήμερα, στὶς ἡμέρες τῶν πυραύλων καὶ τῶν διαστημοπλοίων.
Δυστυχὴς ὁ ἄνθρωπος! Διότι ἔφυγε ἀπὸ τὴν πηγὴ τοῦ ἀγαθοῦ. Είθε δὲ ὁ Θεός, διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ θαυματουργοῦ, νὰ δώσῃ καὶ σ᾿ ἐμᾶς τὸ ἔλεός του, ὥστε ὅλοι νὰ γίνουμε ζηλωταὶ τῆς ἀρετῆς, τὴν ὁποία συνέστησε ὁ Κύριος· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου Nικολάου πόλεως Φλωρίνης 6-12-1981

ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Εισήγηση στην 4η Ημερίδα της Δ.Ε.Δ.Α.Ε.Ο στην αίθουσα Αντώνη Τρίτση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων στις 22/2/1998 .

Αφορμή να γράψω τη μελέτη μου, στάθηκε η αντίδραση και η δυσφορία πολλών ιερωμένων, για τ’ αρχαία ονόματα, που δίνονται πολύ σπάνια στα παιδιά μας. Από προσωπική μου εμπειρία και από γνωστούς, έχω μαρτυρίες γι’ αυτή την άρνηση, που εκδηλώνεται κατά την ώρα του βαφτίσματος. Επίσης αρκετά μικρά κείμενα έχουν παρουσιαστεί, όλα αυτά τα χρόνια στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, που σχολιάζουν τέτοιες αρνητικές θέσεις. Ετσι φτάσαμε σήμερα στο σημείο, να σπανίζουν τ’ αρχαία ονόματα ή ν’ ακούγονται παράξενα. Φτάσαμε στο σημείο ν’ αρνηθούμε την αρχαία μας παράδοση, ως προς την ονοματοθεσία και να θεωρείται περίπου διαβολικό απ’ τους φανατικούς χριστιανούς το άκουσμα ενός αρχαίου ονόματος. Συχνά δε, το παιδί γίνεται περίγελος στη γειτονιά και στο σχολείο του. Την ιδέα να ερευνήσω τα μηναία της εκκλησίας μου την έδωσε ο κ.Κων/νος Πουρναρόπουλος. Σ’ ένα συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την προώθηση των αρχαίων Ελληνικών ονομάτων, κάποιοι απ’ το ακροατήριο είπαν πως τα αρχαία ονόματα δεν τ’ αγκαλιάζει η ορθοδοξία. Δεν ταιριάζουν στη χριστιανική θρησκεία. Είναι εκ του πονηρού. Ξαφνιάστηκα, γιατί τ’ αρχαία ονόματα και των δύο μου γιων έχουν γιορτή.

Ο Άγιος Λυσίμαχος ήταν αξιωματικός των (40) μαρτύρων, που αγίασαν στους διωγμούς του Διοκλητιανού. Όλοι μαζί γιορτάζουν στις 9 Μαρτίου. Τόπος του μαρτυρίου τους η πόλη Σεβάστεια της Μικρασίας.. Μαζί με τον άγιο Λυσίμαχο, διασώθηκαν μερικά ονόματα και των στρατιωτών του, που καρτερικά, υπέφεραν όλα τα βάσανα. Ηταν οι: Ηρακλής, Μελίτων, Σμαράγδιος, Ευνοϊκός, Θεόδουλος, Ευτύχιος, Ξάνθιος, Ηλιανός, Εκδίκιος, Γοργόνιος, Θεόφιλος, Γοργόνιος, Σαρκεδών, Φιλοκτήμων, Αγλάιος.

Ερευνώντας όλα τα μηναία εντυπωσιάστηκα, απ ΄το πλήθος των ωραίων αρχαίων ονομάτων. Λυπήθηκα που πολλά απ’ αυτά δεν ακούγονται, γιατί από άγνοια, που είναι αδελφή του φανατισμού, τ’ απαρνηθήκαμε. Μήπως αυτοί οι άνθρωποι δεν υπέφεραν φρικτά, δε βασανίστηκαν απάνθρωπα με βασανιστήρια, που ξέρει να μηχανεύεται ο άνθρωπος και να τα κάνει, όσο γίνεται πιο οδυνηρά, για να συντρίψει πιότερο το συνάνθρωπό του! Δεν έχυσαν όλοι αυτοί οι μεγαλομάρτυρες και μάρτυρες το αίμα τους, για την ιδέα του Χριστιανισμού! Με πίστη ακλόνητη, βάδισαν στο χαμό τους κηρύσσοντας τον ερχομό ενός καλύτερου κόσμου. Αγωνίστηκαν να στερεώσουν μια οικουμένη, που να βασίζεται στην αγάπη και μόνο σ’ αυτή. Απαρνήθηκαν πλούτη, δύναμη, εξουσία, αγαπημένα πρόσωπα πολλοί απ’ αυτούς. Ταπεινώθηκαν όσο δεν έπαιρνε άλλο, για ένα όραμα γοητευτικό. (Όλες οι εποχές κι όλες οι ιδεολογίες έχουν τους μάρτυρες τους). Κάθε εποχή εφευρίσκει τα δικά της βασανιστήρια, για να λυγίσει τη συνείδησή τους, να κουρελιάσει το πιστεύω του. Όμως οι οπαδοί θωρακίζονται απ’ την πίστη τους και μένουν άτρωτοι από κάθε λογής δοκιμασία. Βέβαια ο αιώνας μας, ως προς τα βασανιστήρια και τον ξολοθρεμό των ανθρώπων, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα. Μάλιστα, ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Βιομηχανοποίησε το θάνατο. Θα ξεχάσει ποτέ η ανθρωπότητα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Γερμανών με τους θαλάμους αερίων, τους φούρνους, την πείνα, την εξαθλίωση και τα επώδυνα πειράματα. Η ανάμνηση όλων αυτών, θα μείνει, όσο θα υπάρχει κόσμος... Χύθηκε βέβαια, πολύ αίμα, για να στεριώσει η νέα θρησκεία, που θα έκανε τον κόσμο καλύτερο, αλλά δεν τον έκανε κι αυτό είναι μια άλλη ιστορία, που χρειάζεται άλλη μελέτη. Θα υποφέρουμε κάποιους αιώνες ακόμη, για να φτάσουμε ίσως σ΄ένα ποθητό αποτέλεσμα.

Πλήθος είναι οι άγιοι

Όσιοι και μάρτυρες, που φέρουν αρχαία ονόματα και πως να γινόταν αλλιώς, αφού απ’ αυτούς πολλοί ήταν Έλληνες, που ασπάστηκαν το Χριστιανισμό και στάθηκαν το θεμέλιο για τη στερέωσή του. Ανακάλυψα αγίους με αρχαία ονόματα, που γιορτάζουν πολλές φορές. Μερικά ονόματα πολύ όμορφα τα συνάντησα για πρώτη φορά. Δεν ήξερα καν πως υπήρχαν όπως: Ερωτηίδα, (6/10),(27/10), Ελικωνίδα (28/5), Πλατωνίδα (5/4), Καλίδα (16/4), Ερως (25/10), Ωκεανός, Εσπερος, Βάκχος (7/10, 15/12), Μύρων (17/8, 8/12), Βερίνη (4/10), Στεφανίς (11/11). Σας παρουσιάζω αυτά, που ακούγονται σπανίως ή και καθόλου: Ευκλής (1/8), Κήρυξ (1/8), Ιάμβλιχος (22/10), Νάρκισσος (4/8, 31/10), Νικάνωρ (8/8, 28/7), Πάμφιλος (2/8), Ηλίοδωρος (20/8, 28/9, 19/11), Μέμνων (11/8, 28/4), Ευώδης (1/9, 7/9), Ερμογένης (1/9, 24/11, 10/12, 24/1), Αριστίων (3/9), Μελάνιππος (2/9, 6/9), Φιλάδελφος (2/9, 10/5), Αρτεμίδωρος (8/9, 3/12, 16/2), Πηλέας (17/9), Δορυμέδων (19/9), Κορδάτος (21/9, 10/3, 21/4,) Επίχαρις (27/9), Καλλιστράτη (27/9), Αλφειός (28/9, 18/12, 10/5), Θεαγένης (3/10, 2/1), Αδαυκτος (3/10), Διόσκουρος (12/10, 11/5), Κέλσιος (14/10, 8/1), Λογγίνος (16/10, 24/4, 25/6), Ευκράτης (21/10), Γλύκων (26/10), Κρονίων (30/10), Νέων (30/10, 24/4), Επίμαχος (31/10, 9/5, 6/7), Πηγάσιος (2/1), Νίκανδρος (4/11, 15/3, 5/6), Ερμαίος (4/11), Γαλακτίων (5/12), Ιέρων (7/11), Αθηνόδωρος (7/11, 7/12), Ροδίων (10/10), Σωσίπατρος (10/10, 29/4), Εραστος (10/10), Ορίων (10/10), Μίλος (10/10), Θεσπέσιος (20/11), Ανατόλιος (20/11), Φιλήμων (22/11, 14/12, 21/3, 28/4, 6/7, 14/2, 19/12), Αρχιππος (22/11), Μένιγνος (22/11), Ελενος (23/11), Ισχυρίων (23/11), Αμφιλόχιος (23/11), Παγκόσμιος (29/11), Φαίδρος (29/11), Ηρακλαίμων (12/12), Μυρόπη (2/12, 1/9), Διογένης (5/12), Σωσθένης (8/12), Απολλώ (8/12, 25/1, 21/4) Θύρσος (14/12), Aπολλώνιος (14/12, 6/7, 10/7, 23/7), Ερμύλος (18/12, 13/1), Γοργόνιος (28/12, 9/3) Ολυμπιοδώρα (31/12), Ελλάδιος (8/1, 24/1, 27/5), Παγκράτιος (9/2, 9/7), Κόνων (5/3), Αρχέλαος (5/3), Δίων (8/3), Θαλλός (11,3), Ερμείας (31/5, 17/6) Υάκινθος (3/7), Πολύευκτος (1/8), Ελεσα (1/8), Ευσίγνιος (5/8), Ηρων (10/8), Στράτων (17/8), Τιθόης (26/10), Φινέες (2/9), Διόδωρος (11/9), Κρονίδης (13/9), Θεοκλής (14/9), Καλλισθένη (4/10), Αντίγονος (13/10), Λεπτίνα (26/10), Εύγραφος (10/9), Ανθος (12/12), Ιακχος (17/12), Ευάρεστος (23/10), Γόρδιος (3/1), Αττικός (8/1), Ηλιος (12/1), Φύλων (24/1), Παλλάδιος (28/1), Χάρις (28/1), Χρυσής (30/1), Θείων (1/2), Αγαθόδωρος (2/2), Ηρακλής (9/3), Τιμόλαος (15/3), Λυδία (27/3), Χιονία (16/4), Χαρίσσα (16/4), Γλαφύρα (26/4), Θέογνις (28/4), Αντίπατρος (28/4), Εσπερος (2/5), Σεληνιάς (5/6), Ατταλος (6/6), Ζηναϊς (7/6), Αλεξανδρίων (6/7), Αθηνογένης (16/7), Ερμόλαος (26/7), Ερμιππος (26/7), Θαλής (20/9), Αριστόβουλος (15/3, 31/10), Λίνος (5/11), Ορέστης (10/10, 13/12), Πλάτων (18/11), Θεμιστοκλής (21/12), Αντίοχος (23/2, 14/2), Ιάσων (19/3, 29/4), Ιππόλυτος (30/1, 10/8), Ευανθία (1/9), Ια (10/9, 11/9), Αριάδνη (18/9), η Χαριτίνη (5/10), Χάρις (28/9), Θωμαϊς (14/4), Νίκη (16/4, 25/4), Κίρα (28/2).

Μερικά ονόματα, αν και γιορτάζουν πολλές φορές, γιατί υπήρξαν μάρτυρες με το ίδιο όνομα σε διαφορετικές περιόδους, η εκκλησία τα θεωρεί απαράδεκτα. Είναι ύβρη μια τέτοια στάση απέναντι σ’ αυτούς τους αγίους. Θα ήταν πολύ ωραίο ο άγιος Εύγραφος να γίνει προστάτης των συγγραφέων. Στις (10/9) η γιορτή του. Μαζί του γιορτάζει και ο άγιος Απελλής, που έχει ακόμη μια ημερομηνία κι αυτή είναι στις (31/10). Έτσι ονομάζεται ο δεύτερος γιός μου.

Παρατήρησα, πως στα μηναία νεοτέρων εκδόσεων, παραλείπονται ονόματα, που ήξερα, πως γιορτάζουν σε καθορισμένες ημερομηνίες. Παράδειγμα η αγία Αθηνά (1/9). Η αγία Ευανθία (11/9). Πληροφορήθηκα, πως στις προθέσεις της εκκλησίας είναι ν’ αφαιρέσει απ’ το εορτολόγιο σιγά-σιγά πολλά αρχαία ονόματα. Το έκανε ήδη με (69). Ο άγιος Επαμεινώνδας, που γιόρταζε στις (15 Απριλίου) απαλείφθηκε. Θα πρέπει να καταφύγει κανείς στα παλιά συναξάρια του Αγίου Όρους , για να βρει όσα αρχαία ονόματα λείπουν απ’ τα νεότερα. Έτσι έκανε μια γνωστή μου οικογένεια για τ’ όνομα Ανδρομάχη. Ξαφνιάστηκα ευχάριστα, όταν έπεσα πάνω στις γιορτές των αρχαίων Θεών. Δεν ήξερα ως τώρα, πως οι πρόγονοί μας έπαιρναν τα ονόματά τους. Βρήκα λοιπόν, πως, γιορτάζουν δύο με τ’ όνομα Δίας. Ο μάρτυρας στις (3/4) κι ο θαυματουργός στις (19/7). Ο άγιος Ερμής επίσης γιορτάζει δύο φορές. Στις (8/3) και στις (8/4). Ο άγιος Άρης (8/2), ο άγιος Έρωτας (25/6). Στις 25 Ιουνίου 1997, βρέθηκα στο Γιβραλτάρ κι άκουσα της λειτουργία του αγίου Έρωτα. Γιατί εμείς οι Έλληνες να μην καθιερώσουμε ως γιορτή των ερωτευμένων τον δικό μας άγιο. Ο άγιος Έρωτας ήταν επίσκοπος Συρακουσών. Πολλοί Ιταλοί φέρουν αυτό τ’ όνομα. Ο Απόλλων στις (5/6) και (10/6). Ο Βάκχος στις (7/10) και (5/12). Έχουνε και τις γιορτές της αγίας Θεσσαλονίκης (7/11) και της αγίας Κερκύρας (29/4).

Χαίρομαι, που οι Κύπριοι, οι Πόντιοι, οι Μικρασιάτες και οι Βορειοηπειρώτες κρατούν την παράδοση της αρχαίας ονοματοθεσίας. Ζώντας οι ομοεθνείς μας, ανάμεσα στους αλλόφυλους και αλλόθρησκους, το θεωρούσαν και το θεωρούν μεγάλη και ξεχωριστή τιμή να ονοματίζουν τα παιδιά τους με ωραία, αρχαία ονόματα. Θέλοντας κιόλας να δηλώσουν την καταγωγή τους. Μια μέρα μπαίνοντας στο εκκλησάκι της Παναγίας της Ρόμβης στην οδό Ευαγγελιστρίας, βλέπω αριστερά στην κολώνα, μια μεγάλη εικόνα με (40) άγιες παρθένες, που μαρτύρησαν με τον παπά και πνευματικό τους δάσκαλο. Έτσι βρήκα την Αθηνά και τη Θάλεια που έψαχνα και άλλες, όπως: Κλειώ, Πολύμνια, Θεόνη, Κλεονίκη, Δωδώνη, Πηνελόπη, Μερόπη, Μυρόπη, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Σαπφώ, Καλλιρόη, Ερατώ, Ελπινίκη, Διόνη, Θεανώ, Ερασμία, Κλεοπάτρα, Ακριβή, Χάϊδω, Μόσχω, Τρωάς, Πανδώρα, Καλλιόπη, Αφροδίτη, Αντιγόνη. Όλες γιορτάζουν την πρώτη Σεπτεμβρίου. Και τα νεότερα έχουν τα περισσότερα ελληνική ρίζα και προέλευση, αλλά γίνεται κατάχρηση της χρησιμοποίησής τους, σα να μην υπάρχουν άλλα. Τυχαίνει οι παππούδες και οι γιαγιάδες να ονοματίζονται έτσι, με τέτοια συχνότητα και απαιτούν ν’ ακουστούν τα ονόματά τους. Οι νέοι παγιδεύονται και σπάνια τολμούν ν’ αψηφήσουν μια τέτοια επιθυμία. Όταν διαβάζω κείμενα για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής ή ακούγοντας και βλέποντας στην τηλεόραση γεγονότα από εκεί και μελετώντας την ποίηση και την πεζογραφία τους, ξαφνιάζομαι ευχάριστα. Διαπιστώνω την αρχαιολατρία των λαών αυτών. Πόσα αρχαία ονόματα δε φέρουν οι Βραζιλιάνοι, Αργεντινοί, Κολομβιανοί, Μεξικάνοι και άλλοι. Όλοι αυτοί θαυμάζουν και τιμούν τους Έλληνες. Επίσης οι Γεωργιανοί κάνουν το ίδιο. Δεν θα ξεχάσω την επίσκεψη των συγγραφέων της Γεωργίας στην Ελλάδα. Τους δεξιώθηκε η Εθνική Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών. Έφεραν τα ονόματα: Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης, Νιόβη αν θυμάμαι καλά. Οταν τους ρωτήσαμε πως αυτό; μας απάντησαν πως αγαπούν την Ελλάδα και κάθετι ελληνικό και πως η τρίτη επίσημη γλώσσα του κράτους τους είναι η ελληνική. Θεωρούν μεγάλη τους τιμή, να ονοματίζουν τα παιδιά τους με αρχαία ονόματα. Μερικά αρχαία ονόματα επαναλαμβάνονται στο συναξάρι. Όπως τα: Αλέξανδρος που γιορτάζει δέκα φορές τον χρόνο, γιατί πολλοί ήταν οι Αλέξανδροι, που μαρτύρησαν στην διάρκεια των τριών αιώνων. Ο άγιος Ζήνων 9 φόρες. Ο άγιος Κάστωρ 5 φορές. Ο Φίλιππος 5. Ο Λέων 7. Ο Ερμογένης 4. Ο Νέστωρ 4. Ο Φιλήμων 7. Ο Απόλλωνας 5. Ο Μακεδόνιος 3. Ο Σέλευκος 3. Ο Σωκράτης 3. Ο Νικάνδρος 3. Δεν υποστηρίζω, πως όλα τ΄αρχαία ονόματα είναι ωραία. Σε καμιά περίπτωση, δε θα ήθελα ένα παιδί μου να το φωνάζω: Ερμαφρόδιτο, Ακίνδυνο, Παράλληλο, Ταυρίων, Καλλιόπιο, Σάτυρο, Θαλλό, Τρόφιμο, Ιλαρία, Ονησίφορο, Ευσταλία, Ευθανασία, Αφροδίσιο, Ονήσιμο και άλλα. Σας πληροφορώ, πως όλα αυτά έχουν άγιο και γιορτάζουν.

Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στην Κορινθία, βρέθηκα στο Κιάτο. Είχα καιρό και ώσπου να φύγω, έκανα ένα περίπατο. Κατέληξα στην Μητρόπολη, αρχιτεκτονικό έργο των Κυδωνιάτη. Για πρώτη φορά μπήκα, ενώ τόσες φορές είχα περάσει απ’ έξω. Πολύ καλή η αγιογράφησή της. Έχει δύο παρεκκλήσια. Το ένα αφιερωμένο στην αγία Ελικωνίδα και το άλλο στον άγιο Ιάσωνα. Πρέπει να πω, πως συγκινήθηκα. Οι πατριώτες μου τίμησαν τους αγίους αυτούς, γιατί μαρτύρησαν στον τόπο τους. Απ’ τα συναξάρια του Απριλίου και του Ιουλίου, θα παρουσιάσω τη ζωή μερικών αγίων με αρχαία ονόματα και τους στίχους, που έχουν γράψει οι υμνογράφοι, όπου επιγραμματικά υμνείται το μαρτύριο τους και το τέλος .

Στις 3 Απριλίου είναι η μνήμη του αγίου μάρτυρα Δία. Μνημονεύεται με τους εξής στίχους: «Βαλών κεράμω δυσσεβής Δίου κάραν. Ως σκεύος αυτή συντρίβει κεραμέως»

4 Απριλίου γιορτάζεται ο όσιος πατέρας Πλάτωνας. ηγούμενος της μονής του Στουδίου: «Πλάτων αρίστην ευμετεπλάσθην πλάσιν, Χριστώ πλάσαντι συγκραθείς πλάσιν ξένην»

Στις 5 Απριλίου ο άγιος Ζήνων αλείφτηκε με πίσσα και ρίχτηκε στη φωτιά. Ενώ τον έγλυφαν οι φλόγες, χτυπήθηκε με δόρυ: «Αθλος τριπλούς Ζήνωνι, πίσσα, πυρ, δόρυ. Οιμαι δι΄ήν έπασχε ταύτα Τριάδα».

Η οσία Πλατωνίδα γιορτάζει στις 6 Απριλίου: «Πόλου πλάτη φέρουσι την Πλατωνίδα, ταις αρεταίς, λάμψασα είς τα γης πλάτη».

Η μνήμη των Αγίων Αποστόλων είναι στις 8 Απριλίου. Αυτοί προέρχονταν απ’ τους μυστικούς μαθητές του Χριστού. Τα ονόματά τους είναι: Ηρωδίων, Αγαβος, Ρούφος, Ασύγκριτος, Φλέγων και Ερμής. Μ’ ενδιαφέρει ο Ερμής, που κήρυξε το Ευαγγέλιο σ’ όλο του τότε γνωστό κόσμο. Ο συναξαριστής γράφει: «απανταχού της οικουμένης», πολλούς άπιστους οδήγησε στην αληθινή πίστη. Τιμωρήθηκε απ’ τους Ιουδαίους και τους Έλληνες μέχρι θανάτου. Στίχοι: «Ερμή θανόντι τω μαθητή Κυρίου, Ερμώον έμπνουν εκ λόγων αναγλύφω. Ογδοάτη μετέβησαν Απόστολοι αγγελέες τε». Υμνείται μαζί με τους άλλους ως εξής κατά τον εσπερινό εκείνης της μέρας: «Ηρωδίωνα, Αγαβον και Ασύγκριτον, Ρούφον τε, και Ερμήν και Φλέγοντα, μακαρίσωμεν, τα της αμπέλου τυγχάνοντα, κατάκαρπα κλήματα, αποστάζοντα ημίν, γλυκασμόν τον σωτήριον, τον ευφραίνοντα, τας διψώσας καρδίας των εν πίστει, αληθεί τούτην την μνήμην επιτελούντων την εύσημον». Και πάλι ο συναξαριστής σ’ άλλη παράγραφο τους υμνεί: «Ουρανοί χρηματίσαντες, υψηλοί την διάνοιαν δόξαν αναγγέλετε του Θεού ημών, του σαρκωθέντος θελήματι, θεόπται Απόστολοι, οδηγοί των ευσεβών, Εκκλησίας Θεμέλειοι, πύργοι άσειστοι, ευσεβείας λιμένες απορρήτων, μυστηρίων υπηρετείται, φωταγωγοί των ψυχών ημών»

Ο Άγιος Λεωνίδας ήταν επίσκοπος Αθηνών. Οι στίχοι, που γράφτηκαν γι΄αυτόν είναι: «Σκότος συνέσχε τας Αθήνας αθρόου Δύταντος αυταίς ηλίου Λεωνίδιου».

Τώρα, πόσο σκοτάδι είναι η Αθήνα στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Βέβαια, ο συναξαριστής εννοεί, πως δεν είχε το φως της αληθινής πίστης, αλλά οι φιλοσοφικές της σχολές υπήρχαν και συνέχιζαν να φωτίζουν με το ωραίο, ελληνικό πνεύμα. Και ο Απόστολος Παύλος το διαπιστώνει και οι Άγιοι: Γρηγόριος ο Θεολόγος και Βασίλειος ο μέγας το επικυρώνουν με τον ερχομό τους στην πόλη των Αθηνών, για να φοιτήσουν σ’ αυτές τις σχολές.

Στις 16 Απριλίου γιορτάζουν ο Άγιος Λεωνίδας και η Αγία Καλλίς: «Κάλποις θαλάσσης εκδοθείς Λεωνίδης, φθάνει Κολυμβών Αβραάμ κόλπων άχρι. Βυθός Θαλάσσης λαμβάνει την Καλλίδα, κάλλους ερώσαν ψυχεραστού Κυρίου». Εκκλησία της Αγίας υπάρχει στην Σκιάθο.

19 Απριλίου θανατώνονται με λόγχη οι άγιοι Σωκράτης και Διονύσιος. Στίχοι: «Ενυξε λόγχη νεκρόν Υψίστου πάλαι. Νύττει δε και νύν μάρτυρας ζώντας δύο»

22 Απριλίου βρίσκει το θάνατο στην φωτιά ο άγιος Νέαρχος: «Του προς σε Σώτερ, εμπόρου θείου πόθου, Νέαρχος είπεν, ουδέ πυρ με χωρίσει».

29 Απριλίου γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου Ιάσωνος. Ήταν απ’ την Ταρσό. Έγινε μαθητής του Αποστόλου Παύλου. Άρχισε τη διδασκαλία απ’ τη πόλη του. Αργότερα χειροτονήθηκε παπάς και ακούστηκε τ’ όνομά του, για τον καλό τρόπο της διακυβέρνησης της εκκλησίας του.

Τρεις Ιουλίου είναι η μνήμη του αγίου μάρτυρα Υάκινθου. Η μνήμη του αγίου Υακίνθου απ’ την Αμάστριδα είναι στις 18 Ιουλίου: «Ως οσφράδιο υακίνθιον, Λόγε, δέξαι τον Υάκινθο αυτοίς καλάμοις».

Κι ένας ακόμη Δίας στο συναξάρι. Όσιος και θαυματουργός. Έζησε στο Βυζάντιο. Από μικρός γοητευμένος, ακολούθησε το Χριστό. Απέκτησε πολλά χαρίσματα. Είχε τη δύναμη να διώχνει τα δαιμόνια. Έκτισε μοναστήρι και η φήμη του απλώθηκε μακριά. Στις 19 Ιουλίου γιορτάζεται η μνήμη του. Ο υμνογράφος του αφιερώνει ωραίους ύμνους, που ακούγονται κατά την τέλεση του εσπερινού: «Γεύη τελευτής και συ, παμμάκαρ, Δίε, ένδοξε κλήσιν, αλλά και πράξιν πλέον». «Ομβροτόκος ως νεφέλη την Βυζαντίδι, επιφανείς κατήρδευσας, ταύτην ταις αρδείαις, της διδασκαλίας σου, ψυχών φροντιστήριον, Δίε ανεγείρας λαμπρόστατον». «Υψώσας, προς θεόν της καρδίας τον έρωτα, και ταπεινώσας πάθη, και οφρύν δαιμόνων κατέβαλες, Θεοφόρε Μοναστών, αδιάθειστον έρεισμα». Ο υμνογράφος τον αποκαλεί επίσης : «μοναστών εγκαλώπισμα», «πατέρων καύχημα». Ιστορούν, πως όχι μόνον τα δαιμόνια τον έτρεμαν, αλλά μπορούσε να κάνει απ’ τη πέτρα να ξεπηδήσει νερό και ν’ αναστήσει νεκρό. Αυτού του αγίου τ’ όνομα, θ’ αρνιόταν ο ιερέας, να το επικυρώσει την ώρα της βάπτισης, επειδή το είχε ένας αρχαίος Θεός. Όμως καθαγιάστηκε απ’ τον όσιο που το έφερε. Άλλωστε ο Δίας για τους αρχαίους ήταν ο ένας και παντοδύναμος Θεός και οι άλλοι Θεοί ήταν οι εκδηλώσεις αυτού.

Η Αγία Ολυμπιάδα, η διακόνισσα, γιορτάζει στις 25 Ιουλίου. «Ολυμπίας λίπουσα πατρίδα φίλην, προς την άνω χαίρουσα βαίνει πατρίδα».

Οι μάρτυρες Ερμιππος, Ερμόλαος και Ερμοκράτης, μνημονεύονται στις 26 Ιουλίου. Ήταν ιερείς στην εκκλησία της Νικομήδειας. Μαρτύρησαν επί Μαξιμιανού. Με παρρησία ομολόγησαν την πίστη τους. Τέλεωσαν με αποκεφαλισμό: «Ερμιππος, Ερμόλαος ήδ΄ Ερμοκράτης, Ερμήν σέβοντας ήσχυναν παρρησία Ερμόλεως έκτητε και είκαδε χειροτομήθη».

28 Ιουλίου η αγία Δροσίς σε καμίνι χρυσού τελειώνει: Στίχοι: «Χρυσού Δροσίς βληθείσα χωνευτηρίω, ουχ ευρέβη κίβδηλος ή μικτή ρύπως».

Τα συναξάρια των δύο μηνών Απριλίου και Ιουλίου, που κατέγραψα εδώ, μας φανερώνουν, πως δεν γίνεται ν’ αγνοήσουμε την ύπαρξη αγίων με αρχαία ονόματα και δεν είναι δυνατόν να τ’ απορρίπτουμε ως κάτι το απαράδεκτο ή διαβολικό. Υποσημείωση: Η πρώτη απαγορευτική εγκύκλιος της εκκλησίας, για τ' αρχαία ονόματα εκδόθηκε στις 4-11-1874 και ανανεώθηκε το Μάρτιο το 1934. Τώρα οι μητροπολίτες επιτρέπουν στους πιστούς με την εγκύκλιο 2627 Μαΐου 1997, να δίνουμε στα παιδιά μας ιστορικά ονόματα. Σε καμιά περίπτωση όμως να ονοματίζονται Νέρων, Διοκλητιανός, Λενιν ή Στάλιν ή να φέρουν τ’ όνομα πολιτικών, αστέρων του θεάτρου, του κινηματογράφου ή του αθλητισμού.

Κείμενο: Σούλα Ροδοπούλου - Εκπαιδευτικός, Συγγραφέας

Ο Μονόλογος του Θεού......

 

 

Σε κοίταξα όταν ξύπνησες το πρωί. Περίμενα να μου πεις δύο-τρεις λέξεις, ευχαριστώντας με για όσα σου συνέβαιναν, ζητώντας την γνώμη μου για ότι πρόκειται να κάνεις σήμερα. Παρατήρησα ότι ήσουν πολύ απασχολημένος προσπαθώντας να βρεις τα κατάλληλα ρούχα για να πας στη δουλειά σου. Ήλπιζα να βρεις κάποιες στιγμές να μου πεις μια καλημέρα!

Αλλά ήσουν πολύ απασχολημένος. Για να δεις ότι είμαι κοντά σου, έφτιαξα για σένα τον πολύχρωμο ουρανό και το κελάηδημα των πουλιών. Κρίμα όμως που δεν παρατήρησες ούτε τότε την Παρουσία μου. Σε ατένιζα όταν έφευγες βιαστικός προς τη δουλειά σου και πάλι περίμενα.

Υποθέτω ότι εξαιτίας της απασχόλησης σου, δεν είχες χρόνο ούτε τότε να μου πεις δύο λόγια. Όταν γυρνούσες από τη δουλειά είδα τη κούραση και το στρες σου και σου έστειλα ένα ψιλόβροχο για να σε απαλλάξει από την πίεση της ημέρας. Νόμιζα ότι κάνοντας σου αυτή τη χάρη θα με θυμηθείς.

Ως αντάλλαγμα όμως στενοχωρημένος, με έβρισες .

Επιθυμούσα τόσο πολύ να μου μιλήσεις. Οπωσδήποτε η ημέρα ήταν ακόμα μεγάλη. Άνοιξες μετά την τηλεόραση, και όταν παρακολουθούσες την αγαπημένη σου εκπομπή, εγώ περίμενα.

Έπειτα δείπνησες με τους δικούς σου και για άλλη μια φορά δεν με θυμήθηκες.

Βλέποντας σε τόσο κουρασμένο κατάλαβα τη σιωπή σου και έσβησα τη λαμπρότητα του ουρανού για να μπορείς να ξεκουραστείς, αλλά δεν σε άφησα σε σκοτάδι. Άφησα ξάγρυπνα για σένα πλήθος από αστέρια. Ήταν τόσο όμορφα, κρίμα που δεν παρατήρησες...αλλά δεν πειράζει!

Μήπως πράγματι συνειδητοποίησες ότι Εγώ είμαι εδώ για σένα!

Έχω περισσότερη υπομονή από ότι εσύ μπορείς ποτέ να φανταστείς.

Θέλω να σου το δείξω αυτό, για να το δείξεις και εσύ με τη σειρά σου στους γύρω σου.

Σ' αγαπώ τόσο πολύ ώστε θα σε ανέχομαι!!!!!