Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Τετάρτη, Απριλίου 16, 2014

Τῌ ΑΓΙᾼ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛῌ ΠΕΜΠΤῌ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Τῌ ΑΓΙᾼ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛῌ ΠΕΜΠΤῌ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

ΟΡΘΡΟΣ
Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δόξα σοι ὁ Θεός, δόξα σοι.
Βασιλεῦ Οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὁ Πανταχοῦ Παρὼν καὶ τὰ Πάντα Πληρῶν, ὁ Θησαυρός τῶν Ἀγαθῶν καὶ Ζωῆς Χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος καὶ σῶσον, Ἀγαθὲ τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.

Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς (ἐκ γ')
Δόξα... Καὶ νῦν ...
Παναγία Τριάς, ἐλέησον ἡμᾶς.
Κύριε, ἱλάσθητι ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν,
Δέσποτα, συγχώρησον τὰς ἀνομίας ἡμῖν.
Ἅγιε, ἐπίσκεψαι καὶ ἴασαι τὰς ἀσθενείας ἡμῶν,
ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου.
Κύριε, ἐλέησον, Κύριε, ἐλέησον, Κύριε, ἐλέησον.
Δόξα... Καὶ νῦν ...
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον, καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν, καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία...
Τροπάρια
Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου, καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς βασιλεῦσι, κατὰ βαρβάρων δωρούμενος, καὶ τὸ σὸν φυλάττων, διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.
Δόξα...
Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ ἑκουσίως, τῇ ἐπωνύμῳ σου καινῇ πολιτείᾳ, τοὺς οἰκτιρμούς σου δώρησαι, Χριστὲ ὁ Θεός, εὔφρανον ἐν τῇ δυνάμει σου, τοὺς πιστοὺς βασιλεῖς ἡμῶν, νίκας χορηγῶν αὐτοῖς, κατὰ τῶν πολεμίων, τὴν συμμαχίαν ἔχοιεν τὴν σήν, ὅπλον εἰρήνης, ἀήττητον τρόπαιον.
Καὶ νῦν ... Θεοτοκίον
Προστασία φοβερὰ καὶ ἀκαταίσχυντε, μὴ παρίδῃς, ἀγαθή, τὰς ἱκεσίας ἡμῶν, πανύμνητε Θεοτόκε, στήριξον ὀρθοδόξων πολιτείαν, σῷζε οὓς ἐκέλευσας βασιλεύειν, καὶ χορήγει αὐτοῖς οὐρανόθεν τὴν νίκην· διότι ἔτεκες τὸν Θεόν, μόνη εὐλογημένη.

Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεὸς...

Ἐν ὀνόματι Κυρίου, εὐλόγησον, Πάτερ.

Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ, καὶ ζωοποιῷ καὶ ἀδιαιρέτῳ Τριάδι, πάντοτε, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία (ἐκ γ').
Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (δίς).
Ψαλμὸς 3
Κύριε τὶ ἐπληθύνθησαν οἱ θλίβοντές με; πολλοὶ ἐπανίστανται ἐπ' ἐμὲ.
Πολλοὶ λέγουσι τῇ ψυχῇ μου οὐκ ἔστι σωτηρία αὐτῷ ἐν τῷ Θεῷ αὐτοῦ
Σὺ δὲ Κύριε ἀντιλήπτωρ μου εἶ δόξα μου καὶ ὑψῶν τὴν κεφαλήν μου
Φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα καὶ ἐπήκουσέ μου ἐξ ὄρους ἁγίου αὐτοῦ
Ἐγὼ ἐκοιμήθην καὶ ὕπνωσα, ἐξηγέρθην ὅτι Κύριος ἀντιλήψεταί μου
Οὐ φοβηθήσομαι ἀπὸ μυριάδων λαοῦ τῶν κύκλῳ συνεπιτιθεμένων μοι
Ἀνάστα Κύριε σῶσόν με ὁ Θεός μου ὅτι σὺ ἐπαταξας πάντας τοὺς ἐχθραίνοντάς μοι ματαίως, ὀδόντας ἁμαρτωλῶν συνέτριψας
Τοῦ Κυρίου ἡ σωτηρία καὶ ἐπὶ τὸν λαόν σου ἡ εὐλογία σου
Καὶ πάλιν
Ἐγὼ ἐκοιμήθην καὶ ὕπνωσα· ἐξηγέρθην ὅτι Κύριος ἀντιλήψεταί μου
Ψαλμὸς 37
Κύριε μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς, με μηδὲ τῇ ὀργῇ σου παιδεύσῃς με
ὅτι τὰ βέλη σου ἐνεπάγησάν μοι καὶ ἐπεστήριξας ἐπ' ἐμὲ τὴν χεῖρά σου
οὐκ ἔστιν ἴασις ἐν τῇ σαρκί μου ἀπὸ προσώπου τῆς ὀργῆς σου,
οὐκ ἔστιν εἰρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπὸ προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου
ὅτι αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου, ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ' ἐμὲ
προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπὸ προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου
ἐταλαιπώρησα καὶ κατεκάμφθην ἕως τέλους, ὅλην τὴν ἡμέραν σκυθρωπάζων ἐπορευόμην
ὅτι αἱ ψόαι μου ἐπλήσθησαν ἐμπαιγμῶν καὶ οὐκ ἔστιν ἴασις ἐν τῇ σαρκί μου
ἐκακώθην καὶ ἐταπεινώθην ἕως σφόδρα ὠρυόμην ἀπὸ στεναγμοῦ τῆς καρδίας μου
Κύριε ἐναντίον σου πᾶσα ἡ ἐπιθυμία μου καὶ ὁ στεναγμός μου ἀπὸ σοῦ οὐκ ἀπεκρύβη
ἡ καρδία μου ἐταράχθη, ἐγκατέλιπέ με ἡ ἰσχύς μου καὶ τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου καὶ αὐτὸ οὐκ ἔστι μετ' ἐμοῦ
οἱ φίλοι μου καὶ οἱ πλησίον μου ἐξ ἐναντίας μου ἤγγισαν καὶ ἔστησαν καὶ οἱ ἔγγιστά μου ἀπὸ μακρόθεν ἔστησαν
καὶ ἐξεβιάζοντο οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχήν μου καὶ οἱ ζητοῦντες τὰ κακά μοι
ἐλάλησαν ματαιότητας καὶ δολιότητας ὅλην τὴν ἡμέραν ἐμελέτησαν
ἐγὼ δὲ ὡσεὶ κωφὸς οὐκ ἤκουον καὶ ὡσεὶ ἄλαλος οὐκ ἀνοίγων τὸ στόμα αὐτοῦ
καὶ ἐγενόμην ὡσεὶ ἄνθρωπος οὐκ ἀκούων καὶ οὐκ ἔχων ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ ἐλεγμοὺς
ὅτι ἐπὶ σοὶ Κύριε ἤλπισα, σὺ εἰσακούσῃ Κύριε ὁ Θεός μου
ὅτι εἶπον· μήποτε ἐπιχαρῶσί μοι οἱ ἐχθροί μου καὶ ἐν τῷ σαλευθῆναι πόδας μου ἐπ' ἐμὲ ἐμεγαλορρημόνησαν
ὅτι ἐγὼ εἰς μάστιγας ἕτοιμος καὶ ἡ ἀλγηδών μου ἐνώπιόν μού ἐστι διὰ παντὸς
ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ ἀναγγελῶ καὶ μεριμνήσω ὑπὲρ τῆς ἁμαρτίας μου
οἱ δὲ ἐχθροί μου ζῶσι καὶ κεκραταίωνται ὑπὲρ ἐμὲ καὶ ἐπληθύνθησαν οἱ μισοῦντές με ἀδίκως
οἱ ἀνταποδιδόντες μοι κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν ἐνδιέβαλλόν με ἐπεὶ κατεδίωκον δικαιοσύνην
μὴ ἐγκαταλίπῃς με Κύριε ὁ Θεός μου, μὴ ἀποστῇς ἀπ' ἐμοῦ
πρόσχες εἰς τὴν βοήθειάν μου Κύριε τῆς σωτηρίας μου
Καὶ πάλιν
μὴ ἐγκαταλίπῃς με Κύριε ὁ Θεός μου, μὴ ἀποστῇς ἀπ' ἐμοῦ
πρόσχες εἰς τὴν βοήθειάν μου Κύριε τῆς σωτηρίας μου
Ψαλμὸς 62
Ὁ Θεὸς ὁ Θεός μου πρὸς σὲ ὀρθρίζω· ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου, ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ
οὕτως ἐν τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι τοῦ ἰδεῖν τὴν δύναμίν σου καὶ τὴν δόξαν σου
ὅτι κρεῖσσον τὸ ἔλεός σου ὑπὲρ ζωὰς τὰ χείλη μου ἐπαινέσουσί σε
οὕτως εὐλογήσω σὲ ἐν τῇ ζωῇ μου καὶ ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀρῶ τὰς χεῖράς μου
ὡς ἐκ στέατος καὶ πιότητος ἐμπλησθείη ἡ ψυχή μου καὶ χείλη ἀγαλλιάσεως αἰνέσει τὸ στόμα μου
εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σὲ
ὅτι ἐγενήθης βοηθός μου καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἀγαλλιάσομαι
ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου
αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου, εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς παραδοθήσονται εἰς χεῖρας ῥομφαίας μερίδες ἀλωπέκων ἔσονται
ὁ δὲ βασιλεὺς εὐφρανθήσεται ἐπὶ τῷ Θεῷ, ἐπαινεθήσεται πᾶς ὁ ὀμνύων ἐν αὐτῷ ὅτι ἐνεφράγη στόμα λαλούντων ἄδικα
Καὶ πάλιν
ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σὲ
ὅτι ἐγενήθης βοηθός μου καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἀγαλλιάσομαι
ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου, ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου

Δόξα... Καὶ νῦν...
Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Δόξα σοι ὁ Θεὸς
Κύριε, ἐλέησον. Κύριε, ἐλέησον. Κύριε, ἐλέησον.
Δόξα... Καὶ νῦν...
Ψαλμὸς 87
Κύριε ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου ἡμέρας ἐκέκραξα καὶ ἐν νυκτὶ ἐναντίον σου
εἰσελθέτω ἐνώπιόν σου ἡ προσευχή μου, κλῖνον τὸ οὖς σου εἰς τὴν δέησίν μου
ὅτι ἐπλήσθη κακῶν ἡ ψυχή μου καὶ ἡ ζωή μου τῷ ᾅδῃ ἤγγισε
προσελογίσθην μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς λάκκον, ἐγενήθην ὡς ἄνθρωπος ἀβοήθητος ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος
ὡσεὶ τραυματίαι καθεύδοντες ἐν τάφῳ ὧν οὐκ ἐμνήσθης ἔτι καὶ αὐτοὶ ἐκ τῆς χειρός σου ἀπώσθησαν
ἔθεντό με ἐν λάκκῳ κατωτάτῳ, ἐν σκοτεινοῖς καὶ ἐν σκιᾷ θανάτου
ἐπ' ἐμὲ ἐπεστηρίχθη ὁ θυμός σου καὶ πάντας τοὺς μετεωρισμούς σου ἐπήγαγες ἐπ' ἐμὲ
ἐμάκρυνας τοὺς γνωστούς μου ἀπ' ἐμοῦ, ἔθεντό με βδέλυγμα ἑαυτόῖς· παρεδόθην καὶ οὐκ ἐξεπορευόμην
οἱ ὀφθαλμοί μου ἠσθένησαν ἀπὸ πτωχείας· ἐκέκραξα πρὸς σὲ Κύριε ὅλην τὴν ἡμέραν διεπέτασα πρὸς σὲ τὰς χεῖράς μου
μὴ τοῖς νεκροῖς ποιήσεις θαυμάσια ἢ ἰατροὶ ἀναστήσουσι καὶ ἐξομολογήσονταί σοι;
μὴ διηγήσεταί τις ἐν τῷ τάφῳ τὸ ἔλεός σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου ἐν τῇ ἀπωλείᾳ;
μὴ γνωσθήσεται ἐν τῷ σκότει τὰ θαυμάσιά σου καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ἐν γῇ ἐπιλελησμένῃ;
κἀγὼ πρὸς σὲ Κύριε ἐκέκραξα καὶ τὸ πρωῒ ἡ προσευχή μου προφθάσει σε
ἵνα τὶ Κύριε ἀπωθεῖς τὴν ψυχήν μου, ἀποστρέφεις τὸ πρόσωπόν σου ἀπ' ἐμοῦ;
πτωχός εἰμι ἐγὼ καὶ ἐν κόποις ἐκ νεότητός μου, ὑψωθεὶς δὲ ἐταπεινώθην καὶ ἐξηπορήθην
ἐπ' ἐμὲ διῆλθον αἱ ὀργαί σου, οἱ φοβερισμοί σου ἐξετάραξάν με
ἐκύκλωσάν με ὡσεὶ ὕδωρ, ὅλην τὴν ἡμέραν περιέσχον με ἅμα
ἐμάκρυνας ἀπ' ἐμοῦ φίλον καὶ πλησίον καὶ τοὺς γνωστούς μου ἀπὸ ταλαιπωρίας
Καὶ πάλιν
Κύριε ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου ἡμέρας ἐκέκραξα καὶ ἐν νυκτὶ ἐναντίον σου
εἰσελθέτω ἐνώπιόν σου ἡ προσευχή μου κλῖνον τὸ οὖς σου εἰς τὴν δέησίν μου
Ψαλμὸς 102
Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον, καὶ πάντα τὰ ἐντός μου τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ.
Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον, καὶ μὴ ἐπιλανθάνου πάσας τὰς ἀνταποδόσεις αὐτοῦ.
τὸν εὐιλατεύοντα πάσας τὰς ἀνομίας σου, τὸν ἰώμενον πάσας τὰς νόσους σου
τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου, τὸν στεφανοῦντά σε ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς
τὸν ἐμπιπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου, ἀνακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου
ποιῶν ἐλεημοσύνας ὁ Κύριος καὶ κρῖμα πᾶσι τοῖς ἀδικουμένοις
ἐγνὼρισε τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ τῷ Μωυσῇ, τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ τὰ θελήματα αὐτοῦ
οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος μακρόθυμος καὶ πολυέλεος
οὐκ εἰς τέλος ὀργισθήσεται, οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα μηνιεῖ
οὐ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν, οὐδὲ κατὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν
ὅτι κατὰ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τῆς γῆς ἐκραταίωσε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτὸν
καθ' ὅσον ἀπέχουσιν ἀνατολαὶ ἀπὸ δυσμῶν ἐμάκρυνεν ἀφ' ἡμῶν τὰς ἀνομίας ἡμῶν
καθὼς οἰκτείρει πατὴρ υἱοὺς ᾠκτείρησεν Κύριος τοὺς φοβουμένους αὐτὸν
ὅτι αὐτὸς ἔγνω τὸ πλάσμα ἡμῶν ἐμνήσθη ὅτι χοῦς ἐσμεν
ἄνθρωπος ὡσεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ, ὡσεὶ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ οὕτως ἐξανθήσει
ὅτι πνεῦμα διῆλθεν ἐν αὐτῷ καὶ οὐχ ὑπάρξει καὶ οὐκ ἐπιγνώσεται ἔτι τὸν τόπον αὐτοῦ
τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτὸν καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ ἐπὶ υἱοὺς υἱῶν τοῖς φυλάσσουσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ καὶ μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι αὐτὰς
Κύριος ἐν τῷ οὐρανῷ ἡτοίμασε τὸν θρόνον αὐτοῦ καὶ ἡ βασιλεία αὐτοῦ πάντων δεσπόζει
εὐλογεῖτε τὸν Κύριον πάντες οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ δυνατοὶ ἰσχύϊ ποιοῦντες τὸν λόγον αὐτοῦ τοῦ ἀκοῦσαι τῆς φωνῆς τῶν λόγων αὐτοῦ
εὐλογεῖτε τὸν Κύριον πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτοῦ, λειτουργοὶ αὐτοῦ οἱ ποιοῦντες τὸ θέλημα αὐτοῦ
εὐλογεῖτε τὸν Κύριον πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν παντὶ τόπῳ τῆς δεσποτείας αὐτοῦ εὐλόγει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον
Καὶ πάλιν
ἐν παντὶ τόπῳ τῆς δεσποτείας αὐτοῦ εὐλόγει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον
Ψαλμὸς 142
Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, ἐνώτισαι τὴν δέησίν μου ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου εἰσάκουσόν μου ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου
καὶ μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου σου ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν σου πᾶς ζῶν
ὅτι κατεδίωξεν ὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχήν μου, ἐταπείνωσεν εἰς γῆν τὴν ζωήν μου· ἐκάθισέ με ἐν σκοτεινοῖς ὡς νεκροὺς αἰῶνος
καὶ ἠκηδίασεν ἐπ' ἐμὲ τὸ πνεῦμά μου ἐν ἐμοὶ ἐταράχθη ἡ καρδία μου
ἐμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων, ἐμελέτησα ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου, ἐν ποιήμασι τῶν χειρῶν σου ἐμελέτων
διεπέτασα πρὸς σὲ τὰς χεῖράς μου, ἡ ψυχή μου ὡς γῆ ἄνυδρός σοι
ταχὺ εἰσάκουσόν μου Κύριε ἐξέλιπε τὸ πνεῦμά μου· μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ' ἐμοῦ καὶ ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον
ἀκουστὸν ποίησόν μοι τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου ὅτι ἐπὶ σοι ἤλπισα· γνώρισόν μοι Κύριε ὁδὸν ἐν ᾗ πορεύσομαι ὅτι πρὸς σὲ ἦρα τὴν ψυχήν μου
ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου Κύριε πρὸς σὲ κατέφυγον
δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά σου ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεός μου· τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ
ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου Κύριε ζήσεις με· ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ἐξάξεις ἐκ θλίψεως τὴν ψυχήν μου καὶ ἐν τῷ ἐλέει σου ἐξολοθρεύσεις τοὺς ἐχθρούς μου καὶ ἀπολεῖς πάντας τοὺς θλίβοντας τὴν ψυχήν μου ὅτι ἐγὼ δοῦλός σού εἰμι.
Καὶ πάλιν
εἰσάκουσόν μου Κύριε ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου καὶ μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου σου (2)
τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ.
Δόξα... Καὶ νῦν...
Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα. Δόξα σοι ὁ Θεός (ἐκ γ').
Ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, Κύριε, δόξα σοι.

Ἐν εἰρήνῃ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν...

μετὰ τὴν Συναπτήν, ψάλλομεν τό, Ἀλληλούϊα. ἐκ γ' κατ' Ἤχον. λέγοντες πρότερον ἕνα ἐκ τῶν ἐφεξῆς Στίχων.

Στίχ. α'. Ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμά μου πρὸς σέ, ὁ Θεός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς.
Στίχ. β'. Δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς.
Στίχ. γ'. Ζῆλος λήψεται λαὸν ἀπαίδευτον, καὶ νῦν πῦρ τοὺς ὑπεναντίους ἔδεται,
Στίχ. δ'. Πρόσθες αὐτοῖς κακά, Κύριε, πρόσθες αὐτοῖς κακά, τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς.
Τροπάριον
Ἦχος πλ. δ'
Ὅτε οἱ ἔνδοξοι Μαθηταί, ἐν τῷ νιπτῆρι τοῦ Δείπνου ἐφωτίζοντο, τότε Ἰούδας ὁ δυσσεβής, φιλαργυρίαν νοσήσας ἐσκοτίζετο, καὶ ἀνόμοις κριταῖς, σὲ τὸν δίκαιον Κριτὴν παραδίδωσι. Βλέπε χρημάτων ἐραστά, τὸν διὰ ταῦτα ἀγχόνῃ χρησάμενον, φεῦγε ἀκόρεστον ψυχὴν τὴν Διδασκάλῳ τοιαῦτα τολμήσασαν. Ὁ περὶ πάντας ἀγαθός, Κύριε δόξα σοι. (ἐκ γ')

Καὶ ὑπέρ τοῦ καταξιωθῆναι ἡμᾶς τῆς ἀκροάσεως τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου, Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν ἱκετεύσωμεν.
Κύριε, ἐλέησον (γ').
Σοφία. Ὀρθοί, ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου.
Εἰρήνη πᾶσι. Καὶ τῷ Πνεύματί σου.
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν ἁγίου Εὐαγγελίου...
Πρόσχωμεν.
Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.
Τῌ ΑΓΙᾼ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛῌ ΠΕΜΠΤῌ
Εἰς τὸν Ὄρθρον
Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν
κβ΄ 1 - 39

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἤγγιζε ἡ ἑορτὴ τῶν ἀζύμων ἡ λεγομένη πάσχα. 2 καὶ ἐζήτουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὸ πῶς ἀνέλωσιν αὐτόν· ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαόν. 3 Εἰσῆλθε δὲ ὁ σατανᾶς εἰς Ἰούδαν τὸν ἐπικαλούμενον Ἰσκαριώτην, ὄντα ἐκ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δώδεκα, 4 καὶ ἀπελθὼν συνελάλησε τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι καὶ στρατηγοῖς τὸ πῶς αὐτόν παραδῷ αὐτοῖς. 5 καὶ ἐχάρησαν, καὶ συνέθεντο αὐτῷ ἀργύρια δοῦναι· 6 καὶ ἐξωμολόγησε, καὶ ἐζήτει εὐκαιρίαν τοῦ παραδοῦναι αὐτὸν αὐτοῖς ἄτερ ὄχλου. 7 Ἦλθε δὲ ἡ ἡμέρα τῶν ἀζύμων, ἐν ᾗ ἔδει θύεσθαι τὸ πάσχα, 8 καὶ ἀπέστειλε Πέτρον καὶ Ἰωάννην εἰπών· Πορευθέντες ἑτοιμάσατε ἡμῖν τὸ πάσχα ἵνα φάγωμεν. 9 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμεν; 10 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἰδοὺ εἰσελθόντων ὑμῶν εἰς τὴν πόλιν συναντήσει ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος βαστάζων· ἀκολουθήσατε αὐτῷ εἰς τὴν οἰκίαν οὗ εἰσπορεύεται, 11 καὶ ἐρεῖτε τῷ οἰκοδεσπότῃ τῆς οἰκίας· λέγει σοι ὁ διδάσκαλος, ποῦ ἐστι τὸ κατάλυμα ὅπου τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου φάγω; 12 κἀκεῖνος ὑμῖν δείξει ἀνώγαιον μέγα ἐστρωμένον· ἐκεῖ ἑτοιμάσατε. 13 ἀπελθόντες δὲ εὗρον καθὼς εἴρηκεν αὐτοῖς, καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα. 14 Καὶ ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα, ἀνέπεσε, καὶ οἱ δώδεκα ἀπόστολοι σὺν αὐτῷ. 15 καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ’ ὑμῶν πρὸ τοῦ με παθεῖν· 16 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐκέτι οὐ μὴ φάγω ἐξ αὐτοῦ ἕως ὅτου πληρωθῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ. 17 καὶ δεξάμενος τὸ ποτήριον εὐχαριστήσας εἶπε· Λάβετε τοῦτο καὶ διαμερίσατε ἑαυτοῖς· 18 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ πίω ἀπὸ τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως ὅτου ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἔλθῃ. 19 καὶ λαβὼν ἄρτον εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· Τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου τὸ ὑπὲρ ὑμῶν διδόμενον· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. 20 ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι, λέγων· Τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐν τῷ αἵματί μου, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν ἐκχυνόμενον. 21 πλὴν ἰδοὺ ἡ χεὶρ τοῦ παραδιδόντος με μετ' ἐμοῦ ἐπὶ τῆς τραπέζης. 22 καὶ ὁ μὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου πορεύεται κατὰ τὸ ὡρισμένον· πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι' οὗ παραδίδοται. 23 καὶ αὐτοὶ ἤρξαντο συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς τὸ τίς ἄρα εἴη ἐξ αὐτῶν ὁ τοῦτο μέλλων πράσσειν. 24 Ἐγένετο δὲ καὶ φιλονεικία ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς αὐτῶν δοκεῖ εἶναι μείζων. 25 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν, καὶ οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται· 26 ὑμεῖς δὲ οὐχ οὕτως, ἀλλ' ὁ μείζων ἐν ὑμῖν γινέσθω ὡς ὁ νεώτερος, καὶ ὁ ἡγούμενος ὡς ὁ διακονῶν. 27 τίς γὰρ μείζων, ὁ ἀνακείμενος ἢ ὁ διακονῶν; οὐχὶ ὁ ἀνακείμενος; ἐγὼ δὲ εἰμι ἐν μέσῳ ὑμῶν ὡς ὁ διακονῶν. 28 ὑμεῖς δέ ἐστε οἱ διαμεμενηκότες μετ' ἐμοῦ ἐν τοῖς πειρασμοῖς μου· 29 κἀγὼ διατίθεμαι ὑμῖν καθὼς διέθετό μοι ὁ πατήρ μου βασιλείαν, 30 ἵνα ἐσθίητε καὶ πίνητε ἐπὶ τῆς τραπέζης μου ἐν τῇ βασιλείᾳ μου, καὶ καθήσεσθε ἐπὶ θρόνων κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ. 31 Εἶπε δὲ ὁ Κύριος· Σίμων Σίμων, ἰδοὺ ὁ σατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον· 32 ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου· καὶ σύ ποτε ἐπιστρέψας στήριξον τοὺς ἀδελφούς σου. 33 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· Κύριε, μετὰ σοῦ ἕτοιμός εἰμι καὶ εἰς φυλακὴν καὶ εἰς θάνατον πορεύεσθαι. 34 ὁ δὲ εἶπε· Λέγω σοι, Πέτρε, οὐ φωνήσει σήμερον ἀλέκτωρ πρὶν ἢ τρὶς ἀπαρνήσῃ μὴ εἰδέναι με. 35 Καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Ὅτε ἀπέστειλα ὑμᾶς ἄτερ βαλαντίου καὶ πήρας καὶ ὑποδημάτων, μή τινος ὑστερήθητε; οἱ δὲ εἶπον· Οὐθενός. 36 εἶπεν οὖν αὐτοῖς· Ἀλλὰ νῦν ὁ ἔχων βαλάντιον ἀράτω, ὁμοίως καὶ πήραν, καὶ ὁ μὴ ἔχων πωλήσει τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ καὶ ἀγοράσει μάχαιραν. 37 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι ἔτι τοῦτο τὸ γεγραμμένον δεῖ τελεσθῆναι ἐν ἐμοί, τὸ καὶ μετὰ ἀνόμων ἐλογίσθη· καὶ γὰρ τὰ περὶ ἐμοῦ τέλος ἔχει. 38 οἱ δὲ εἶπον· Κύριε, ἰδοὺ μάχαιραι ὧδε δύο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἱκανόν ἐστι. 39 Καὶ ἐξελθὼν ἐπορεύθη κατὰ τὸ ἔθος εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν· ἠκολούθησαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ μαθηταί αὐτοῦ.
Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.
Ν' Ψαλμὸς
Ἐλέησόν με ὁ Θεὸς κατὰ τὸ μέγα ἐλεός σου καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου
ἐπὶ πλεῖον πλῦνόν με ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου καὶ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισόν με
ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστι διὰ παντὸς
σοὶ μόνῳ ἥμαρτον καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ἐποίησα ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου καὶ νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε
ἰδοὺ γὰρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου
ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν ἠγάπησας, τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια τῆς σοφίας σου ἐδήλωσάς μοι
ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ καὶ καθαρισθήσομαι, πλυνεῖς με καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι
ἀκουτιεῖς μοι ἀγαλλίασιν καὶ εὐφροσύνην, ἀγαλλιάσονται ὀστέα τεταπεινωμένα
ἀπόστρεψον τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου καὶ πάσας τὰς ἀνομίας μου ἐξάλειψον
καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοὶ ὁ Θεὸς, καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου
μὴ ἀπορρίψῃς με ἀπὸ τοῦ προσώπου σου καὶ τὸ πνεῦμά σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς ἀπ' ἐμοῦ
ἀπόδος μοι τὴν ἀγαλλίασιν τοῦ σωτηρίου σου καὶ πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με
διδάξω ἀνόμους τὰς ὁδούς σου καὶ ἀσεβεῖς ἐπὶ σὲ ἐπιστρέψουσι.
ῥῦσαί με ἐξ αἱμάτων ὁ Θεὸς, ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου, ἀγαλλιάσεται ἡ γλῶσσά μου τὴν δικαιοσύνην σου
Κύριε τὰ χείλη μου ἀνοίξεις καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου
ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν ἔδωκα ἂν, ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις
θυσία τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει
ἀγάθυνον Κύριε ἐν τῇ εὐδοκίᾳ σου τὴν Σιὼν καὶ οἰκοδομηθήτω τὰ τείχη Ἱερουσαλήμ.
τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφορὰν καὶ ὁλοκαυτώματα, τότε ἀνοίσουσιν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριόν σου μόσχους

Ὁ Κανὼν
Ποίημα Κοσμᾶ Μοναχοῦ
ᾨδὴ α' Ἦχος πλ. β' Ὁ Εἱρμὸς
«Τμηθείσῃ τμᾶται, πόντος ἐρυθρός, κυματοτρόφος δὲ ξηραίνεται βυθός, ὁ αὐτὸς ὁμοῦ ἀόπλοις γεγονὼς βατός, καὶ πανοπλίταις τάφος. ᾨδὴ δὲ θεοτερπὴς ἀνεμέλπετο· Ἐνδόξως δεδόξασται, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν».

Ἡ πανταιτία, καὶ παρεκτικὴ ζωῆς, ἡ ἄπειρος σοφία τοῦ Θεοῦ, ᾠκοδόμησε τὸν οἶκον ἑαυτῆς, ἁγνῆς ἐξ ἀπειράνδρου Μητρός· ναὸν γὰρ σωματικὸν περιθέμενος, ἐνδόξως, δεδόξασται, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν.

Μυσταγωγοῦσα, φίλους ἑαυτῆς, τὴν ψυχοτρόφον ἑτοιμάζει τράπεζαν, ἀμβροσίας δὲ ἡ ὄντως σοφία τοῦ Θεοῦ, κιρνᾷ κρατῆρα πιστοῖς. Προσέλθωμεν εὐσεβῶς καὶ βοήσωμεν· Ἐνδόξως δεδόξασται, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν.

Ἀκουτισθῶμεν, πάντες οἱ πιστοί, συγκαλουμένης ὑψηλῷ κηρύγματι, τῆς ἀκτίστου καὶ ἐμφύτου σοφίας τοῦ Θεοῦ· βοᾷ γάρ· Γεύσασθε καὶ γνόντες, ὅτι χρηστὸς ἐγὼ κράξατε· Ἐνδόξως δεδόξασται, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Καταβασία
«Τμηθείσῃ τμᾶται, πόντος ἐρυθρός, κυματοτρόφος δὲ ξηραίνεται βυθός, ὁ αὐτὸς ὁμοῦ ἀόπλοις γεγονὼς βατός, καὶ πανοπλίταις τάφος. ᾨδὴ δὲ θεοτερπὴς ἀνεμέλπετο· Ἐνδόξως δεδόξασται, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν».
ᾨδὴ γ' Ὁ Εἱρμὸς
«Κύριος ὢν πάντων καὶ Κτίστης Θεός, τὸ κτιστὸν ὁ ἀπαθής, πτωχεύσας σεαυτῷ ἥνωσας, καὶ τὸ Πάσχα, οἷς ἔμελλες θανεῖν, αὐτὸς ὢν σεαυτὸν προετίθης. Φάγετε βοῶν τὸ Σῶμά μου, καὶ πίστει στερεωθήσεσθε».

Ῥύσιον παντός, τοῦ βροτείου γένους, τὸ οἰκεῖον Ἀγαθέ, τοὺς σοὺς Μαθητὰς ἐπότισας, εὐφροσύνης ποτήριον πλήσας· αὐτὸς γὰρ σεαυτὸν ἱερούργεις· Πίετε βοῶν τὸ Αἷμά μου, καὶ πίστει στερεωθήσεσθε.

Ἄφρων ἀνήρ, ὃς ἐν ὑμῖν προδότης, τοῖς οἰκείοις Μαθηταῖς προέφης, ὁ ἀνεξίκακος, οὐ μὴ γνώσηται ταῦτα, καὶ οὗτος ἀσύνετος ὢν, οὐ μὴ συνήσει· ὅμως ἐν ἐμοὶ μείνατε, καὶ πίστει στερεωθήσεσθε.
Καταβασία
«Κύριος ὢν πάντων καὶ Κτίστης Θεός, τὸ κτιστὸν ὁ ἀπαθής, πτωχεύσας σεαυτῷ ἥνωσας, καὶ τὸ Πάσχα, οἷς ἔμελλες θανεῖν, αὐτὸς ὢν σεαυτὸν προετίθης. Φάγετε βοῶν τὸ Σῶμά μου, καὶ πίστει στερεωθήσεσθε».

Ἔτι καὶ ἔτι...
Κάθισμα Ἦχος α'
Τὸν Τάφον σου Σωτὴρ
Ὁ λίμνας καὶ πηγάς, καὶ θαλάσσας ποιήσας, ταπείνωσιν ἡμᾶς, ἐκπαιδεύων ἀρίστην, λεντίῳ ζωννύμενος, Μαθητῶν πόδας ἔνιψε, ταπεινούμενος, ὑπερβολῇ εὐσπλαγχνίας, καὶ ὑψῶν ἡμᾶς, ἀπὸ βαράθρων κακίας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.
Ἕτερον Ἦχος γ'
Θείας πίστεως
Ταπεινούμενος, δι' εὐσπλαγχνίαν, πόδας ἔνιψας, τῶν Μαθητῶν σου, καὶ πρὸς δρόμον θεῖον τούτους κατεύθυνας, ἀπαναινόμενος Πέτρος δὲ νίπτεσθαι, αὖθις τῷ θείῳ ὑπείκει προστάγματι, ἐκνιπτόμενος, καὶ σοῦ ἐκτενῶς δεόμενος, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἦχος δ'
Ἐπεφάνης σήμερον
Συνεσθίων Δέσποτα, τοῖς Μαθηταῖς σου, μυστικῶς ἐδήλωσας, τὴν παναγίαν σου σφαγήν, δι' ἧς φθορᾶς ἐλυτρώθημεν, οἱ τὰ σεπτά σου, τιμῶντες Παθήματα.

ᾨδὴ δ' Ὁ Εἱρμὸς
«Προκατιδὼν ὁ Προφήτης, τοῦ μυστηρίου σου τὸ ἀπόρρητον, Χριστὲ προανεφώνησεν. Ἔθου κραταιάν, ἀγάπησιν ἰσχύος, Πάτερ οἰκτίρμον, τὸν μονογενῆ· Υἱὸν γὰρ ἀγαθέ, ἱλασμὸν εἰς τὸν Κόσμον ἀπέστειλας».

Ἐπὶ τὸ πάθος τὸ πᾶσι, τοῖς ἐξ Ἀδὰμ πηγάσαν ἀπάθειαν, Χριστὲ μολῶν τοῖς φίλοις σου, εἶπας· Μεθ' ὑμῶν, τοῦ Πάσχα μετασχεῖν, τούτου ἐπεθύμησα, τὸν Μονογενῆ ἐπεί με ἱλασμόν, ὁ Πατὴρ εἰς τὸν Κόσμον ἀπέστειλε.

Μεταλαμβάνων κρατῆρος, τοῖς Μαθηταῖς ἐβόας Ἀθάνατε· Γεννήματος ἀμπέλου δέ, πίομαι λοιπόν, οὐκέτι μεθ' ὑμῶν βιοτεύων, τὸν Μονογενῆ ἐπεί με ἱλασμόν, ὁ Πατήρ εἰς τὸν Κόσμον ἀπέστειλε.

Πόμα καινὸν ὑπὲρ λόγον, ἐγώ φημι ἐν τῇ Βασιλείᾳ μου, Χριστὲ τοῖς φίλοις πίομαι· ὥστε γὰρ θεοῖς, Θεὸς ὑμῖν, συνέσομαι εἶπας· τὸν Μονογενῆ καὶ γάρ με ἱλασμόν, ὁ Πατὴρ εἰς τὸν Κόσμον ἀπέστειλε.
Καταβασία
«Προκατιδὼν ὁ Προφήτης, τοῦ μυστηρίου σου τὸ ἀπόρρητον, Χριστὲ προανεφώνησεν. Ἔθου κραταιάν, ἀγάπησιν ἰσχύος, Πάτερ οἰκτίρμον· τὸν μονογενῆ, Υἱὸν γὰρ ἀγαθέ, ἱλασμὸν εἰς τὸν Κόσμον ἀπέστειλας».
ᾨδὴ ε' Ὁ Εἱρμὸς
«Τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης, συνδεόμενοι οἱ Ἀπόστολοι, τῷ δεσπόζοντι τῶν ὅλων, ἑαυτοὺς Χριστῷ, ἀναθέμενοι, ὡραίους πόδας ἐξαπενίζοντο, εὐαγγελιζόμενοι πᾶσιν εἰρήνην».

Ἡ τὸ ἄσχετον κρατοῦσα, καὶ ὑπερῷον ἐν αἰθέρι ὕδωρ, ἡ ἀβύσσους χαλινοῦσα, καὶ θαλάσσας ἀναχαιτίζουσα, Θεοῦ σοφία, ὕδωρ Νιπτῆρι βάλλει· πόδας ἀποπλύνει δὲ δούλων Δεσπότης.

Μαθηταῖς ὑποδεικνύει, ταπεινώσεως ὁ Δεσπότης τύπον· ὁ νεφέλαις δὲ τὸν πόλον περιβάλλων, ζώννυται λέντιον, καὶ κάμπτει γόνυ, δούλων ἐκπλῦναι πόδας, οὗ ἐν τῇ χειρὶ πνοὴ πάντων τῶν ὄντων.
Καταβασία
«Τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης, συνδεόμενοι οἱ Ἀπόστολοι, τῷ δεσπόζοντι τῶν ὅλων, ἑαυτοὺς Χριστῷ, ἀναθέμενοι, ὡραίους πόδας ἐξαπενίζοντο, εὐαγγελιζόμενοι πᾶσιν εἰρήνην».
ᾨδὴ ς' Ὁ Εἱρμὸς
«Ἄβυσσος ἐσχάτη ἁμαρτημάτων, ἐκύκλωσέ με, καὶ τὸν κλύδωνα μηκέτι φέρων, ὡς ὁ Ἰωνᾶς, τῷ Δεσπότῃ βοῶ σοι· Ἐκ φθορᾶς με ἀνάγαγε».

Κύριον φωνεῖτε, ὦ Μαθηταί, καὶ Διδάσκαλόν με· καὶ γὰρ πέφυκα Σωτὴρ ἐβόας· διὸ μιμεῖσθε τὸν τύπον, ὃν τρόπον ἐν ἐμοὶ ἐθεάσασθε.

Ῥύπον τις μὴ ἔχων ἀπορριφθῆναι, οὐ δεῖται πόδας· καθαροὶ ὦ Μαθηταὶ ὑμεῖς δέ, ἀλλ' οὐχὶ πάντες· ῥοπὴ γὰρ ἀτάκτως, ἐξ ὑμῶν ἑνὸς μαίνεται.
Καταβασία
«Ἄβυσσος ἐσχάτη ἁμαρτημάτων, ἐκύκλωσέ με, καὶ τὸν κλύδωνα μηκέτι φέρων, ὡς ὁ Ἰωνᾶς, τῷ Δεσπότῃ βοῶ σοι· Ἐκ φθορᾶς με ἀνάγαγε».

Ἔτι καὶ ἔτι...
Κοντάκιον Ἦχος β'
Τὰ ἄνω ζητῶν
Τὸν ἄρτον λαβών, εἰς χεῖρας ὁ προδότης, κρυφίως αὐτάς, ἐκτείνει καὶ λαμβάνει, τὴν τιμὴν τοῦ πλάσαντος, ταῖς οἰκείαις χερσὶ τὸν ἄνθρωπον, καὶ ἀδιόρθωτος ἔμεινεν, Ἰούδας ὁ δοῦλος καὶ δόλιος.
Ὁ Οἶκος
Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ, προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τὸν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τοὺς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καὶ ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καὶ ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες, καὶ ἀλλήλων τοὺς πόδας ἐκπλύνοντες· αὐτὸς γὰρ ὁ Χριστὸς οὕτως ἐκέλευσε, τοῖς αὐτοῦ Μαθηταῖς ὡς προέφησεν, ἀλλ' οὐκ ἤκουσεν, Ἰούδας ὁ δοῦλος καὶ δόλιος.

Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν
Τῇ ΙΖ' τοῦ αὐτοῦ μηνός, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Συμεών, Ἐπισκόπου Περσίδος, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ, Αὐδελλᾶ Πρεσβυτέρου, Γοθαζάτ, Φουσίκ, καὶ ἑτέρων χιλίων ἑκατὸν πεντήκοντα.
Στίχοι
• Ἐπίσκοπόν σε, Συμεών, ἐγὼ μέγαν,
• Ἐκ δὲ ξίφους μέγιστον ἀθλητὴν ἔγνων.
• Ἄρκτου τὸ δεινὸν Αὐδελλᾶς ἔδυ στόμα,
• Βδέλλης ἀπλήστου τοῦ Σατᾶν φυγὼν στόμα.
• Ἐπιτραπέντος τοῦ θύειν ἢ τεθνάναι,
• Θανεῖν Γοθαζὰτ εἵλετο τμηθεὶς ξίφει.
• Τὸ δέρμα Φουσὶκ ἐκδεδάρθω μου λέγει,
• Χιτὼν ὑφανθεὶς τοῦ Σατανᾶ τῇ κρόκῃ.
• Τέμνουσιν ἀνδρῶν τριπλοπεντηκοντάδα,
• Τὴν τριπρόσωπον προσκυνοῦσαν οὐσίαν.
• Πίπτουσι Περσῶν ἀμφὶ χιλίους ξίφει,
• Ἰδὼν ἔφης ἂν Παῦλε, Μαρτύρων νέφος.
• Ἑβδομάτῃ Συμεὼν δεκάτῃ ἀπὸ αὐχένα τμήθη.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου μάρτυρος, Ἀδριανοῦ τοῦ νέου.
Στίχοι
• Ἂν οὐκ ἔγνως τὶς ἐστιν ὁ φλογὸς μέσον,
• Γνώσῃ λαλοῦντος, Ἀδριανέ, καρτέρει.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἀγαπητοῦ, Πάπα Ῥώμης.
Στίχοι
• Θνῄσκων τὶ κράζεις; Σῶτερ, ἠγάπησά σε.
• Ἀλλ' ἠγαπήθης, Ἀγαπητέ, καὶ πλέον.

Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Πέμπτῃ, οἱ τὰ πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεῖοι Πατέρες, ἀλληλοδιαδόχως ἔκ τε τῶν θείων Ἀποστόλων, καὶ τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων, παραδεδώκασιν ἡμῖν τέσσαρά τινα ἑορτάζειν, τὸν ἱερὸν Νιπτῆρα, τὸν μυστικὸν Δεῖπνον (δηλαδὴ τὴν παράδοσιν τῶν καθ' ἡμᾶς φρικτῶν Μυστηρίων), τὴν ὑπερφυᾶ Προσευχήν, καὶ τὴν Προδοσίαν αὐτήν.
Στίχοι εἰς τὸν Ἱερὸν Νιπτήρα
Νίπτει Μαθητῶν ἑσπέρας Θεὸς πόδας,
Οὗ ποῦς πατῶν ἦν εἰς Ἐδὲμ δείλης πάλαι.
Εἰς τὸν Μυστικον Δεῖπνον
Διπλοῦς ὁ Δεῖπνος· Πάσχα γὰρ νόμου φέρει,
Καὶ Πάσχα καινόν, Αἷμα. Σῶμα Δεσπότου.
Εἰς τὴν ὑπερφυᾶ Προσευχὴν
Προσεύχῃ· καὶ φόβητρα, θρόμβοι αἱμάτων,
Χριστέ, προσώπου, παραιτούμενος δῆθεν
Θάνατον, ἐχθρὸν ἐν τούτοις φενακίζων.
Εἰς τὴν Προδοσίαν
Τί δεῖ μαχαιρῶν, τί ξύλων λαοπλάνοι,
Πρὸς τὸ θανεῖν πρόθυμον εἰς Κόσμου λύτρον.

Τῇ ἀφάτῳ σου εὐσπλαγχνίᾳ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

ᾨδὴ ζ' Ὁ Εἱρμὸς
«Οἱ Παῖδες ἐν Βαβυλῶνι, καμίνου φλόγα οὐκ ἔπτηξαν ἀλλ' ἐν μέσῳ φλογὸς ἐμβληθέντες, δροσιζόμενοι ἔψαλλον· Εὐλογητὸς εἶ Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν».

Νευστάζων κάραν Ἰούδας, κακὰ προβλέπων ἐκίνησεν, εὐκαιρίαν ζητῶν παραδοῦναι, τὸν Κριτὴν εἰς κατάκρισιν, ὃς πάντων ἐστὶ Κύριος, καὶ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν.

Ὑμῖν ὁ Χριστὸς τοῖς φίλοις, ἐβόα· Εἷς παραδώσει με, εὐφροσύνης λαθόντες, ἀγωνίᾳ καὶ λύπῃ συνείχοντο. Τίς οὗτος; φράσον λέγοντες, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν.

Μεθ' ὅστις ἐμοῦ τὴν χεῖρα, τρυβλίῳ βάλλει θρασύτητι, τούτῳ πλὴν καλὸν ἦν, πύλας βίου περάσαι μηδέποτε· τοῦτον ὃς ἦν ἐδήλου δέ, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν.
Καταβασία
«Οἱ Παῖδες ἐν Βαβυλῶνι, καμίνου φλόγα οὐκ ἔπτηξαν ἀλλ' ἐν μέσῳ φλογὸς ἐμβληθέντες, δροσιζόμενοι ἔψαλλον· Εὐλογητὸς εἶ Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν».
ᾨδὴ η' Ὁ Εἱρμὸς
«Νόμων πατρῴων οἱ μακαριστοί, ἐν Βαβυλῶνι Νέοι προκινδυνεύοντες, βασιλεύοντος, κατέπτυξαν, προσταγῆς ἀλογίστου, καὶ συνημμένοι ᾧ οὐκ ἐχωνεύθησαν πυρί, τοῦ κρατοῦντος ἐπάξιον ἀνέμελπον τὸν ὕμνον· Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».

Οἱ δαιτυμόνες οἱ μακαριστοί, ἐν τῇ Σιὼν τῷ Λόγῳ προσκαρτερήσαντες, οἱ Ἀπόστολοι παρείποντο, τῷ Ποιμένι ὡς ἄρνες, καὶ συνημμένοι, ᾧ οὐκ ἐχωρίσθησαν Χριστῷ, θείῳ λόγῳ τρεφόμενοι, εὐχαρίστως ἐβόων· Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Νόμου φιλίας, ὁ δυσώνυμος, Ἰσκαριώτης γνώμῃ ἐπιλαθόμενος, οὓς ἐνίψατο ηὐτρέπισε πρὸς προδοσίαν πόδας, καὶ σοῦ ἐσθίων ἄρτον, Σῶμα θεῖον, ἐπῆρε πτερνισμόν ἐπὶ σέ, Χριστέ, καὶ βοᾶν οὐ συνῆκε· Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Ἐδεξιοῦτο τὸ λυτήριον, τῆς ἁμαρτίας σῶμα, ὁ ἀσυνείδητος, καὶ τὸ Αἷμα τὸ χεόμενον, ὑπὲρ Κόσμου τὸ θεῖον, ἀλλ' οὐκ ᾐδεῖτο πίνων, ὃ ἐπίπρασκε τιμῆς οὐ κακίᾳ προσώχθισε καὶ βοᾶν οὐ συνῆκε· Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν, καὶ προσκυνοῦμεν τὸν Κύριον
Καταβασία
«Νόμων πατρῴων οἱ μακαριστοί, ἐν Βαβυλῶνι Νέοι προκινδυνεύοντες, βασιλεύοντος, κατέπτυξαν, προσταγῆς ἀλογίστου, καὶ συνημμένοι ᾧ οὐκ ἐχωνεύθησαν πυρί, τοῦ κρατοῦντος ἐπάξιον ἀνέμελπον τὸν ὕμνον. Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».

Τὴν Θεοτόκον καὶ Μητέρα τοῦ Φωτός, ἐν ὕμνοις τιμῶντες μεγαλύνωμεν.
ᾨδὴ θ' Ὁ Εἱρμὸς
«Ξενίας δεσποτικῆς, καὶ ἀθανάτου τραπέζης, ἐν ὑπερῴῳ τόπῳ, ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί, πιστοὶ δεῦτε ἀπολαύσωμεν, ἐπαναβεβηκότα λόγον, ἐκ του Λόγου μαθόντες, ὃν μεγαλύνομεν».

Ἄπιτε τοῖς Μαθηταῖς, ὁ Λόγος ἔφη, τὸ Πάσχα ἐν ὑπερώῳ τόπῳ, ᾧ νοῦς ἐνίδρυται, οἷς μυσταγωγῷ, σκευάσατε, ἀζύμῳ ἀληθείας λόγῳ, τὸ στερρὸν δὲ τῆς χάριτος μεγαλύνατε.

Δημιουργὸν ὁ Πατήρ, πρὸ τῶν αἰώνων σοφίαν, γεννᾷ ἀρχὴν ὁδῶν με, εἰς ἔργα ἔκτισε, τὰ νῦν μυστικῶς τελούμενα· Λόγος γὰρ ἄκτιστος ὢν φύσει, τὰς φωνὰς οἰκειοῦμαι, οὗ νῦν προσείληφα.

Ὡς ἄνθρωπος ὑπάρχω, οὐσίᾳ οὐ φαντασίᾳ, οὕτω Θεὸς τῷ τρόπῳ τῆς ἀντιδόσεως, ἡ φύσις ἡ ἑνωθεῖσά μοι. Χριστὸν ἕνα· διό με γνῶτε, τὰ ἐξ ὧν, ἐν οἷς, ἅπερ πέφυκα σῴζοντα.
Καταβασία
«Ξενίας δεσποτικῆς, καὶ ἀθανάτου τραπέζης, ἐν ὑπερῴῳ τόπῳ, ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί, πιστοὶ δεῦτε ἀπολαύσωμεν, ἐπαναβεβηκότα λόγον, ἐκ του Λόγου μαθόντες, ὃν μεγαλύνομεν».

Ἔτι καὶ ἔτι...
Ἐξαποστειλάριον Αὐτόμελον
Ψαλλόμενον ἀργῶς καὶ μετὰ μέλους
Ἦχος γ'
Τὸν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου κεκοσμημένον, καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω, ἵνα εἰσέλθω ἐν αὐτῷ, λάμπρυνόν μου τὴν στολὴν τῆς ψυχῆς, Φωτοδότα, καὶ σῶσόν με. (Ἐκ γ').

Α Ι Ν Ο Ι
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΗ' (148) Ἦχος β'
Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τοῖς ὑψίστοις.
Αἰνεῖτε αὐτόν, πάντες οἱ Ἄγγελοι αὐτοῦ, αἰνεῖτε αὐτόν, πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτοῦ.
Αἰνεῖτε αὐτόν, ἥλιος καὶ σελήνη, αἰνεῖτε αὐτόν, πάντα τὰ ἄστρα καὶ τὸ φῶς.
Αἰνεῖτε αὐτόν, οἱ οὐρανοὶ τῶν οὐρανῶν, καὶ τὸ ὕδωρ τὸ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν.
Αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα Κυρίου, ὅτι αὐτὸς εἶπε, καὶ ἐγενήθησαν, αὐτὸς ἐνετείλατο, καὶ ἐκτίσθησαν.
Ἔστησεν αὐτὰ εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, πρόσταγμα ἔθετο, καὶ οὐ παρελεύσεται.
Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῆς γῆς, δράκοντες καὶ πᾶσαι ἄβυσσοι.
Πῦρ, χάλαζα, χιών, κρύσταλλος, πνεῦμα καταιγίδος, τὰ ποιοῦντα τὸν λόγον αὐτοῦ.
Τὰ ὄρη καὶ πάντες οἱ βουνοί, ξύλα καρποφόρα, καὶ πᾶσαι κέδροι.
Τὰ θηρία καὶ πάντα τὰ κτήνη, ἑρπετὰ καὶ πετεινὰ πτερωτά.
Βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ πάντες λαοί, ἄρχοντες καὶ πάντες κριταὶ τῆς γῆς.
Νεανίσκοι καὶ παρθένοι, πρεσβύτεροι μετὰ νεωτέρων, αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα Κυρίου, ὅτι ὑψώθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ μόνου.
Ἡ ἐξομολόγησις αὐτοῦ ἐπὶ γῆς καὶ οὐρανοῦ, καὶ ὑψώσει κέρας λαοῦ αὐτοῦ.
Ὕμνος πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ, τοῖς υἱοὶς Ἰσραήλ, λαῷ ἐγγίζοντι αὐτῷ.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΘ' (149)
ᾌσατε τῷ Κυρίῳ ᾆσμα καινόν, ἡ αἴνεσις αὐτοῦ ἐν ἐκκλησίᾳ Ὁσίων.
Εὐφρανθήτω Ἰσραὴλ ἐπὶ τῷ ποιήσαντι αὐτόν, καὶ υἱοὶ Σιὼν ἀγαλλιάσθωσαν ἐπὶ τῷ βασιλεῖ αὐτῶν.
Αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐν χορῷ , ἐν τυμπάνῳ καὶ ψαλτηρίῳ ψαλάτωσαν αὐτῷ.
Ὅτι εὐδοκεῖ Κύριος ἐν τῷ λαῷ αὐτοῦ, καὶ ὑψώσει πραεῖς ἐν σωτηρίᾳ.
Καυχἠσονται ὅσιοι ἐν δόξῃ, καὶ ἀγαλλιάσονται ἐπὶ τῶν κοιτῶν αὐτῶν.
Αἱ ὑψώσεις τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ λάρυγγι αὐτῶν, καὶ ῥομφαῖαι δίστομοι ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν.
Τοῦ ποιῆσαι ἐκδίκησιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ἐλεγμοὺς ἐν τοῖς λαοῖς.
Τοῦ δῆσαι τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν ἐν πέδαις, καὶ τοὺς ἐνδόξους αὐτῶν ἐν χειροπέδαις σιδηραῖς.
Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον, δόξα αὕτη ἔσται πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΝ' (150)
Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν στερεώματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ.
Ἦχος β'
Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐπὶ ταῖς δυναστείαις αὐτοῦ, αἰνεῖτε αὐτὸν κατὰ τὸ πλῆθος τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ.
Στιχηρὰ Ἰδιόμελα
Συντρέχει λοιπόν, τὸ συνέδριον τῶν Ἰουδαίων, ἵνα τὸν Δημιουργόν, καὶ Κτίστην τῶν ἁπάντων, Πιλάτῳ παραδώσῃ, ὢ τῶν ἀνόμων! ὢ τῶν ἀπίστων! ὅτι τὸν ἐρχόμενον, κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, εἰς κρίσιν εὐτρεπίζουσι, τὸν ἰώμενον τὰ πάθη, πρὸς πάθος ἑτοιμάζουσι. Κύριε μακρόθυμε, μέγα σου τὸ ἔλεος, δόξα σοι.
Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ἤχῳ σάλπιγγος, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ψαλτηρίῳ καὶ κιθάρᾳ.
Ἰούδας ὁ παράνομος Κύριε, ὁ βάψας ἐν τῷ δείπνῳ τὴν χεῖρα, ἐν τῷ τρυβλίῳ μετὰ σοῦ, ἐξέτεινεν ἀνόμως τὰς χεῖρας, τοῦ λαβεῖν ἀργύρια, καὶ ὁ τοῦ μύρου λογισάμενος τιμήν, σὲ τὸν ἀτίμητον οὐκ ἔφριξε πωλῆσαι, ὁ τοὺς πόδας ὑφαπλώσας ἐπὶ τὸ νίψαι, τὸν Δεσπότην κατεφίλησε δολίως, εἰς τὸ προδοῦναι τοῖς ἀνόμοις, χοροῦ δὲ Ἀποστόλων ῥιφείς, καὶ τὰ τριάκοντα ῥίψας ἀργύρια, σοῦ τὴν τριήμερον Ἀνάστασιν οὐκ εἶδε, δι' ἧς ἐλέησον ἡμᾶς.
Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τυμπάνῳ καὶ χορῷ, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν χορδαῖς καὶ ὀργάνῳ .
Ἰούδας ὁ προδότης δόλιος ὤν, δολίῳ φιλήματι παρέδωκε τὸν Σωτῆρα Κύριον, τὸν Δεσπότην τῶν ἁπάντων, ὡς δοῦλον πέπρακε τοῖς παρανόμοις, ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγήν, οὕτως ἠκολούθει, ὁ Ἀμνὸς ὁ τοῦ Θεοῦ, ὁ Υἱὸς ὁ τοῦ Πατρός, ὁ μόνος πολυέλεος.
Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις εὐήχοις, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις ἀλλαλαγμοῦ, Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον.
Ἰούδας ὁ δοῦλος καὶ δόλιος, ὁ μαθητὴς καὶ ἐπίβουλος, ὁ φίλος καὶ διάβολος, ἐκ τῶν ἔργων ἀπεφάνθη· ἠκολούθει γὰρ τῷ Διδασκάλῳ, καὶ καθ' ἑαυτὸν ἐμελέτησε τὴν προδοσίαν, ἔλεγεν ἐν ἑαυτῷ· Παραδώσω τοῦτον, καὶ κερδήσω τὰ συναχθέντα χρήματα, ἐπεζήτει δὲ καὶ τὸ μύρον πραθῆναι, καὶ τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατηθῆναι, ἀπέδωκεν ἀσπασμόν, παρέδωκε τὸν Χριστόν, καὶ ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγήν, οὕτως ἠκολούθει, ὁ μόνος εὔσπλαγχνος καὶ φιλάνθρωπος.
Δόξα... Καὶ νῦν ...
Ὃν ἐκήρυξεν Ἀμνὸν Ἡσαΐας, ἔρχεται ἐπὶ σφαγὴν ἑκούσιον, καὶ τὸν νῶτον δίδωσιν εἰς μάστιγας, τὰς σιαγόνας εἰς ῥαπίσματα, τὸ δὲ πρόσωπον οὐκ ἀπεστράφη, ἀπὸ αἰσχύνης ἐμπτυσμάτων, θανάτῳ δὲ ἀσχήμονι καταδικάζεται, πάντα ὁ ἀναμάρτητος ἑκουσίως καταδέχεται, ἵνα πᾶσι δωρήσηται τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν.

Σοὶ δόξα πρέπει, Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί, καὶ τῷ Υἱῷ, καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ὁ Ἀναγνώστης χῦμα τὸ
Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία. Ὑμνοῦμέν σε, εὐλογοῦμέν σε, προσκυνοῦμέν σε, δοξολογοῦμέν σε, εὐχαριστοῦμέν σοι, διὰ τὴν μεγάλην σου δόξαν. Κύριε Βασιλεῦ, ἐπουράνιε Θεέ, Πάτερ παντοκράτορ, Κύριε Υἱὲ μονογενές, Ἰησοῦ Χριστέ, καὶ Ἅγιον Πνεῦμα. Κύριε ὁ Θεός, ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Υἱός τοῦ Πατρός, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, ἐλέησον ἡμᾶς, ὁ αἴρων τὰς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου. Πρόσδεξαι τὴν δέησιν ἡμῶν, ὁ καθήμενος ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρός, καὶ ἐλέησον ἡμᾶς. Ὅτι σὺ εἶ μόνος Ἅγιος, σὺ εἶ μόνος Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός. Ἀμήν. Καθ' ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω σε, καὶ αἰνέσω τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. Κύριε, καταφυγὴ ἐγενήθης ἡμῖν ἐν γενεᾷ καὶ γενεᾷ. Ἐγὼ εἶπα· Κύριε, ἐλέησόν με, ἴασαι τὴν ψυχήν μου, ὅτι ἥμαρτόν σοι. Κύριε, πρὸς σὲ κατέφυγον, δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά σου, ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεός μου. Ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς. Παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σε. Καταξίωσον, Κύριε, ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτη ἀναμαρτήτους φυλαχθῆναι ἡμᾶς. Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν, καὶ αἰνετὸν καὶ δεδοξασμένον τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν. Γένοιτο, Κύριε, τὸ ἔλεός σου ἐφ' ἡμᾶς, καθάπερ ἠλπίσαμεν ἐπὶ σέ. Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου. Εὐλογητὸς εἶ, Δέσποτα, συνέτισόν με τὰ δικαιώματά σου. Εὐλογητὸς εἶ, Ἅγιε, φώτισόν με τοῖς δικαιώμασί σου. Κύριε, τὸ ἔλεός σου εἰς τὸν αἰῶνα, τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου μὴ παρίδῃς. Σοὶ πρέπει αἶνος, Σοὶ πρέπει ὕμνος, Σοὶ δόξα πρέπει, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ, καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Πληρώσωμεν τὴν ἑωθινὴν...

Εἰρήνη πᾶσι. Καὶ τῷ πνεύματί σου.
Τὰς κεφαλὰς ἡμῶν τῷ Κυρίῳ κλίνωμεν. Σοί, Κύριε.
Σὸν γὰρ ἐστι τὸ ἐλεεῖν καὶ σῴζειν ἡμᾶς, ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀπόστικα
Ἰδιόμελα Ἦχος πλ. δ'
Σήμερον τὸ κατὰ τοῦ Χριστοῦ πονηρὸν συνήχθη συνέδριον, καὶ κατ' αὐτοῦ κενὰ ἐβουλεύσατο, παραδοῦναι Πιλάτῳ εἰς θάνατον τὸν ἀνεύθυνον. Σήμερον τὴν τῶν χρημάτων ἀγχόνην, Ἰούδας ἑαυτῷ περιτίθησι, καὶ στερεῖται κατ' ἄμφω, ζωῆς προσκαίρου καὶ θείας. Σήμερον Καϊάφας, ἄκων προφητεύει. Συμφέρει λέγων, ὑπὲρ τοῦ λαοῦ ἕνα ἀπολέσθαι· ἦλθε γὰρ ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν τοῦ παθεῖν, ἵνα ἡμᾶς ἐλευθερώσῃ, ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ, ὡς ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος.
Στίχ. Ὁ ἐσθίων ἄρτους μου ἐμεγάλυνεν ἐπ' ἐμὲ πτερνισμόν.
Σήμερον ὁ Ἰούδας, τὸ τῆς φιλοπτωχείας κρύπτει προσωπεῖον, καὶ τῆς πλεονεξίας ἀνακαλύπτει τὴν μορφήν· οὐκέτι τῶν πενήτων φροντίζει, οὐκέτι τὸ μύρον πιπράσκει, τὸ τῆς ἁμαρτωλοῦ, ἀλλὰ τὸ οὐράνιον μύρον, καὶ ἐξ αὐτοῦ νοσφίζεται τὰ ἀργύρια, τρέχει πρὸς Ἰουδαίους, λέγει τοῖς παρανόμοις. Τί μοι θελετε δοῦναι, κᾀγὼ ὑμῖν παραδώσω αὐτόν. Ὢ φιλαργυρίας προδότου! εὔωνον ποιεῖται τὴν πρᾶσιν, πρὸς τὴν γνώμην τῶν ἀγοραζόντων, τοῦ πωλουμένου τὴν πραγματείαν ποιεῖται, οὐκ ἀκριβολογεῖται πρὸς τὴν τιμήν, ἀλλ' ὡς δοῦλον φυγάδα ἀπεμπολεῖ· ἔθος γὰρ τοῖς κλέπτουσι, ῥίπτειν τὰ τίμια, νῦν ἔβαλε τὰ ἅγια, τοῖς κυσὶν ὁ μαθητὴς· ἡ γὰρ λύσσα τῆς φιλαργυρίας, κατά του ἰδίου Δεσπότου, μαίνεσθαι ἐποίησεν αὐτόν· ἧς τὴν πεῖραν φύγωμεν, κράζοντες· Μακρόθυμε Κύριε, δόξα σοι.
Στίχ. Ἐξεπορεύετο ἔξω, καὶ ἐλάλει ἐπὶ τὸ αὐτό.
Ὁ τρόπος σου δολιότητος γέμει, παράνομε Ἰούδα· νοσῶν γὰρ φιλαργυρίαν, ἐκέρδησας μισανθρωπίαν· εἰ γὰρ πλοῦτον ἠγάπας, τί τῷ περὶ πτωχείας διδάσκοντι ἐφοίτας; εἰ δὲ καὶ ἐφίλεις, ἵνα τί ἐπώλεις τὸν ἀτίμητον, προδιδοὺς εἰς μιαιφονίαν; Φρῖξον ἥλιε, στέναξον ἡ γῆ, καὶ κλονουμένη βόησον· Ἀνεξίκακε Κύριε δόξα σοι.
Στίχ. Λόγον παράνομον κατέθεντο κατ' ἐμοῦ.
Μηδεὶς ὦ πιστοί, τοῦ δεσποτικοῦ δείπνου ἀμύητος, μηδεὶς ὅλως ὡς ὁ Ἰούδας, δολίως προσίτω τῇ τραπέζη· ἐκεῖνος γὰρ τὸν ψωμὸν δεξάμενος, κατὰ τοῦ ἄρτου ἐχώρησε, σχήματι μὲν ὢν μαθητής, πράγματι δὲ παρὼν φονευτής, τοῖς μὲν Ἰουδαίοις συναγαλλόμενος, τοῖς δὲ Ἀποστόλοις συναυλιζόμενος, μισῶν ἐφίλει, φιλῶν ἐπώλει, τόν ἐξαγοράσαντα ἡμᾶς τῆς κατάρας, τὸν Θεὸν καὶ Σωτῆρα τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Δόξα...
Ὁ τρόπος σου δολιότητος γέμει, παράνομε Ἰούδα· νοσῶν γὰρ φιλαργυρίαν, ἐκέρδησας μισανθρωπίαν· εἰ γὰρ πλοῦτον ἠγάπας, τί τῷ περὶ πτωχείας διδάσκοντι ἐφοίτας; εἰ δὲ καὶ ἐφίλεις, ἵνα τί ἐπώλεις τὸν ἀτίμητον, προδιδοὺς εἰς μιαιφονίαν. Φρῖξον ἥλιε, στέναξον ἡ γῆ, καὶ κλονουμένη βόησον· Ἀνεξίκακε Κύριε δόξα σοι.
Καὶ νῦν ... Ἦχος πλ. α'
Μυσταγωγῶν σου Κύριε τοὺς Μαθητάς, ἐδίδασκες λέγων. Ὦ φίλοι, ὁρᾶτε, μηδεῖς ὑμᾶς χωρίσει μου φόβος· εἰ γὰρ πάσχω, ἀλλ' ὑπὲρ τοῦ Κόσμου· μὴ οὖν σκανδαλίζεσθε ἐν ἐμοί· οὐ γὰρ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχήν μου, λύτρον ὑπὲρ τοῦ Κόσμου. Εἰ οὖν ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε, ἐμὲ μιμεῖσθε· ὁ θέλων πρῶτος εἶναι, ἔστω ἔσχατος, ὁ δεσπότης, ὡς ὁ διάκονος· μείνατε ἐν ἐμοί, ἵνα βότρυν φέρητε· ἐγὼ γάρ εἰμι τῆς ζωῆς ἡ ἄμπελος.

Ἀγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι τῷ Κυρίῳ, καὶ ψάλλειν τῷ ὀνόματί σου Ὕψιστε, τοῦ ἀναγγέλλειν τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου, καὶ τὴν ἀλήθειάν σου κατὰ νύκτα.

Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς (ἐκ γ')
Δόξα... Καὶ νῦν ...
Παναγία Τριάς, ἐλέησον ἡμᾶς.
Κύριε, ἱλάσθητι ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν,
Δέσποτα, συγχώρησον τὰς ἀνομίας ἡμῖν.
Ἅγιε, ἐπίσκεψαι καὶ ἴασαι τὰς ἀσθενείας ἡμῶν,
ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου.
Κύριε, ἐλέησον, Κύριε, ἐλέησον, Κύριε, ἐλέησον.
Δόξα... Καὶ νῦν ...
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον, καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν, καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία...

Τὸ Τροπάριον τῆς Προφητείας, Ἦχος γ'
Ὁ ῥαπισθεὶς ὑπὲρ γένους ἀνθρώπων, καὶ μὴ ὀργισθείς, ἐλευθέρωσον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωὴν ἡμῶν Κύριε, καὶ σῶσον ἡμᾶς.
Δόξα...
ἐλευθέρωσον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωὴν ἡμῶν Κύριε, καὶ σῶσον ἡμᾶς.
Καὶ νῦν ...
Ὁ ῥαπισθεὶς ὑπὲρ γένους ἀνθρώπων, καὶ μὴ ὀργισθείς

Προκείμενον Ἦχος α'
Γνώτωσαν ἔθνη, ὅτι ὄνομά σοι Κύριος.
Στίχ. Ὁ Θεός, τίς ὁμοιωθήσεταί σοι;
Προφητείας Ἱερεμίου τὸ Ἀνάγνωσμα
(Κεφ. ΙΑ', 18-23 ΙΒ' 15, 9-11 14-15)
Κύριε, γνώρισόν μοι, καὶ γνώσομαι. Τότε εἶδον τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν, ἐγὼ δὲ ὡς ἀρνίον ἄκακον ἀγόμενον τοῦ θύεσθαι, οὐκ ἔγνων, ἐπ' ἐμὲ ἑλογίσαντο λογισμόν πονηρόν, λέγοντες. Δεῦτε, καὶ ἐμβάλωμεν ξύλον εἰς τὸν ἄρτον αὐτοῦ, καὶ ἐκτρίψωμεν αὐτὸν ἀπὸ γῆς ζώντων, καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ οὐ μὴ μνησθῇ ἔτι. Κύριε τῶν δυνάμεων, κρίνων δίκαια, δοκιμάζων νεφροὺς καὶ καρδίας, ἴδοιμι τὴν παρὰ σοῦ ἐκδίκησιν ἐν αὐτοῖς! ὅτι πρὸς σὲ ἀπεκάλυψα τὸ δικαίωμά μου. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τοὺς ἄνδρας Ἀναθώθ, τοὺς ζητοῦντας τὴν ψυχήν μου, τοὺς λέγοντας· οὐ μὴ προφητεύσῃς ἐπὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου, εἰ δὲ μή, ἀποθάνῃ ἐν ταῖς χερσὶν ἡμῶν. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπισκέψομαι ἐπ' αὐτούς, οἱ νεανίσκοι αὐτῶν ἐν μαχαίρᾳ ἀποθανοῦνται, καὶ οἱ υἱοὶ αὐτῶν καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῶν τελευτήσουσιν ἐν λιμῷ, καὶ ἐγκατάλειμμα οὐκ ἔσται αὐτῶν, ὅτι ἐπάξω κακὰ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν Ἀναθώθ, ἐν ἐνιαυτῷ ἐπισκέψεως αὐτῶν. Δίκαιος εἶ Κύριε, ὅτι ἀπολογήσομαι πρὸς σέ, πλὴν κρίματα λαλήσω πρὸς σέ. Τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται; εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες ἀθετήματα; ἐφύτευσας αὐτούς, καὶ ἐρριζώθησαν, ἐτεκνοποιήσαντο, καὶ ἐποίησαν καρπόν, ἐγγὺς εἶ σὺ τοῦ στόματος αὐτῶν, καὶ πόρρω ἀπὸ τῶν νεφρῶν αὐτῶν. Καὶ σύ, Κύριε, γινώσκεις με, οἶδάς με, καὶ δεδοκίμακας τὴν καρδίαν μου ἐναντίον σου, ἄθροισον αὐτοὺς ὥσπερ πρόβατα εἰς σφαγήν, ἅγνισον αὐτοὺς εἰς ἡμέραν σφαγῆς αὐτῶν, ἕως πότε πενθήσει ἡ γῆ, καὶ πᾶς ὁ χόρτος τοῦ ἀγροῦ ξηρανθήσεται ἀπὸ κακίας τῶν κατοικούντων ἐν αὐτῇ; ἠφανίσθησαν κτήνη καὶ πετεινά, ὅτι εἶπαν· οὐκ ὄψεται ὁ Θεὸς ὁδοὺς ἡμῶν, σοῦ οἱ πόδες τρέχουσι, καὶ ἐκλύουσί σε. Συναγάγετε πάντα τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ, καὶ ἐλθέτωσαν τοῦ φαγεῖν αὐτήν. Ποιμένες πολλοὶ διέφθειραν τὸν ἀμπελῶνά μου, ἐμόλυναν τὴν μερίδα μου, ἔδωκαν τὴν μερίδα τὴν ἐπιθυμητήν μου εἰς ἔρημον ἄβατον, ἐτέθη εἰς ἀφανισμὸν ἀπωλείας, ὅτι τάδε λέγει Κύριος περὶ πάντων τῶν γειτόνων τῶν πονηρῶν, τῶν ἁπτομένων τῆς κληρονομίας μου, ἧς ἐμέρισα τῷ λαῷ μου τῷ Ἰσραήλ. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποσπῶ αὐτοὺς ἀπὸ τῆς γῆς αὐτῶν, καὶ τὸν Ἰούδαν ἐκβαλῶ ἐκ μέσου αὐτῶν, καὶ ἔσται μετὰ τὸ ἐκβαλεῖν με αὐτούς, ἐπιστρέψω καὶ ἐλεήσω αὐτούς, καὶ κατοικιῶ αὐτούς, ἕκαστον εἰς τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ, καὶ ἕκαστον εἰς τὴν γῆν αὐτοῦ.
Προκείμενον Ἦχος πλ. β'
Εὔξασθε, καὶ ἀπόδοτε Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡμῶν.
Στίχ. Γνωστὸς ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ὁ Θεός.

Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεὸς κατὰ τὸ μέγα ἐλεὸς Σου...

Δόξα σοι ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, Κύριε, δόξα Σοι.

Ἐρχόμενος ὁ Κύριος ἐπὶ τὸ ἑκούσιον Πάθος διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν, Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς...

Δι' εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Ξενία δεσποτική: Ο Μυστικός Δείπνος


Από τη φιλοξενία  της γης, υπάρχει μια άλλη φιλοξενία, απείρως ανώτερη. Θυμίζει τη φιλοξενία του παραδείσου. Επαναφέρει στη φιλοξενία του παραδείσου. Μας την παρουσιάζει η αποψινή βραδιά:
«Ξενίας δεσποτικής και αθανάτου τραπέζης εν υπερώω τόπω, ταις υψηλαίς φρεσί, πιστοί, δεύτε απολαύσωμεν, επαναβεβηκότα λόγον εκ του Λόγου μαθόντες, ον μεγαλύνομεν»(ελάτε να απολαυσουμεμε ανυψωμένο το ψυχικό μας κόσμο, τη φιλοξενία που μας κάνει ο Δεσπότης Χριστός και να απολαύσουμε το αθάνατο τραπέζι σε τόπο υψηλό,γιατί μάθαμε από το Λόγο του Θεού διδασκαλίες σπουδαίες. Αυτόν ας Τον δοξάσουμε με μεγάλη δόξα).(ειρμός της θ’ ωδής του κανόνα της Μεγ. Πέμπτης).

Ποιά είναι η «δεσποτική ξενία»; Ο Μυστικός Δείπνος. Ανάμεσα στα τέσσερα γεγονότα, που γιορτάζουμε τη Μεγ. Πέμπτη (Μεγ. Τετάρτη βράδυ ), είναι και ο Μυστικός Δείπνος, «δηλαδή η παράδοση, για μας,  των φρικτών Μυστηρίων».
Ο Μυστικός Δείπνος είναι η ύψιστη φιλοξενία για τον άνθρωπο σ’ αυτή την επίγεια ζωή. Για να δούμε πόσο μεγάλη τιμή για είναι για μας  η θεία Κοινωνία, ο Μυστικός Δείπνος, ας σκεφτούμε τέσσερα πράγματα.
1. Ποιός καλεί στο Δείπνο; Ο Βασιλιάς. Φαντάσου να σε καλέσει σε τραπέζι ο πρώτος άρχοντας του τόπου. Τί τιμή για σένα! Αλλ’ εδώ όχι ένας επίγειος άρχοντας, αλλ’ ο ουράνιος και αιώνιος Βασιλιάς σε καλεί. «Ο Βασιλεύς των Βασιλευόντων», ο Παμβασιλέας Χριστός. Αυτός με τους αγγελιοφόρους του, τους κληρικούς, σε καλεί: «Λάβετε φάγετε… Πιέτε εξ αυτού πάντες…».
2. Ποιόν καλεί ο Βασιλιάς; Ένα ελεεινό και βρωμερό δούλο, τον άνθρωπο. Ας καυχάται για τα μεγαλεία και τα επιτεύγματά του ο άνθρωπος. Ας έχει περί πολλού τη λεγομένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Ας θεοποιεί το εγώ του. Στην πραγματικότητα είναι ένας ανάξιος δούλος του Θεού. Και όμως τον καλεί ο Θεός στο Μεγάλο Τραπέζι. Όσοι δεν ζουν με ψευδαισθήσεις, αλλ’ έχουν συναίσθηση της αμαρτωλής τους πραγματικότητας, αυτοί τρέμουν μπροστά στην τιμή, που τους κάνει ο Θεός. – Τί είμαι εγώ και καταδέχεται ο Κύριος μου και Θεός μου να με καλέσει στο Βασιλικό Δείπνο;…
3. Πού με καλεί; Σε τραπέζι.
4. Σε τί τραπέζι με καλεί; Στο Μυστικό Τραπέζι. Ποιά τροφή και ποιό ποτό προσφέρει σ’ αυτό το τραπέζι; Το Σώμα του και το Αίμα του. Μας το βεβαιώνει κατηγορηματικά: «Γιατί η σάρκα  μου είναι αληθινή τροφή και το αίμα μου αληθινό ποτό. Εκείνος που τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου είναι ενωμένος μαζί μου, και εγώ με αυτόν» (Ιωάν. 6,55-56). Ο Θεάνθρωπος Κύριος προσφέρεται «για τροφή και ποτό στους πιστούς». Ο ίδιος είναι «ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος». Ο ίδιος είναι «ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος».
Κοινώνησε ο «ασυνείδητος»
Σ’ αυτό το μυστικό Τραπέζι κάλεσε για πρώτη φορά ο Χριστός τους δώδεκα μαθητές του το βράδυ της Μεγ. Πέμπτης. Είναι η πρώτη δεσποτική φιλοξενία. Στο κάλεσμα του Διδασκάλου ήλθαν όλοι, και oι δώδεκα. Από τα χέρια του Χριστού κοινώνησαν όλοι. Ένας δεν έπρεπε να κοινωνήσει. Δεν ήταν καθαρός. Οι άλλοι ήταν καθαροί. Το γνώριζε ο καρδιογνώστης Χριστός. «Εσείς είστε καθαροί, αλλ’ όχι όλοι. Ήξερε αυτόν που θα τον παραδώσει· γι’ αυτό είπε «δεν είστε όλοι καθαροί» (Ιωάν. 13,10-11). Ο ακάθαρτος ήταν ο Ιούδας. Πολλές οι αμαρτίες του: φιλαργυρία, κλοπή, φθόνος, κακία, σκληροκαρδία, προδοσία του Διδασκάλου. Κορυφαία αμαρτία του Ιούδα: Κοινώνησε ανάξια το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
Ο υποκριτής! Υποκρισία έδειξε, όταν τάχα νοιάστηκε για τους φτωχούς και θεώρησε σπατάλη το μύρο που πρόσφερε η αμαρτωλή γυναίκα. Υποκρισία έδειξε, όταν στο κήπο της Γεθσημανή έδωσε το φίλημα στο πρόσωπο του Χριστού. Κορυφαία υποκρισία του: όταν στα ακάθαρτα χέρια του δέχτηκε το θείο Μαργαρίτη, όταν στο ακάθαρτο στόμα του δέχτηκε το άγιο Ποτήριο με το καταπόρφυρο αίμα του Διδασκάλου. Ω, της υποκρισίας του ! Ω, της ασυνειδησίας του! Ασυνείδητο τον ονομάζει ο ιερός υμνογράφος: «Εδεξιούτο το λυτήριον της αμαρτίας Σώμα ο ασυνείδητος και το Αίμα το χεόμενον υπέρ κόσμου το θείον»( Ο ασυνείδητος Ιούδας έπερνε το Σώμα του Κυρίου, το οποίο ήταν λυτρωτικό των αμαρτιών, και τι Αίμα, το οποίο χυνόταν για τη σωτηρία του κόσμου) .
Ω, ο ασυνείδητος! Ποιός; Ο Ιούδας; Όχι πλέον μόνο ο Ιούδας. Ασυνείδητος και εκείνος, ο λεγόμενος χριστιανός, που τρέχει τη Μεγ. Πέμπτη το πρωί στην εκκλησία και σπρώχνεται για να κοινωνήσει ανέτοιμος, ανεξομολόγητος, ανάξιος, αδιάφορος, ασυγκίνητος. Νάξερε τί μεγάλη αμαρτία κάνει! Τί φωτιά δέχεται μέσα του!
Αδελφοί μου !Ξημερώνει η Μεγ. Πέμπτη. Ήμερα κατ’ εξοχήν του Μυστικοί Δείπνου. Χαίρει ο Χριστός, γιατί και την ήμερα αυτή, όπως και κάθε φορά που τελείται η θεία Λειτουργία, προσέρχονται πιστοί και κοινωνούν «ψυχαίς καθαραίς και αρρυπώτοις χείλεσι». Αλλά χαίρει και ο Σατανάς, γιατί βλέπει πίσω από τον Ιούδα μια μεγάλη παράταξη ανθρώπων, να έρχονται ασυνείδητα, ασυναίσθητα, αναίσθητα, για να κοινωνήσουν. Τρίβει τα χέρια του για το κατόρθωμά του: – Τους κατάφερα να πάρουν φωτιά μέσα τους και να τους ετοιμάσω για τη δική μου τη φωτιά…
Όσοι πιστοί και έτοιμοι, προσέλθετε και αύριο. Να προσέρχεσθε συχνά. Πώς; Όπως θέλει ο ιερός υμνογράφος: «Ταις υψηλαίς φρεσί, πιστοί, δεύτε απολαύσωμεν,..». Με υψηλές σκέψεις. Και είναι υψηλές οι σκέψεις, όταν αναφέρονται στην ορθή πίστη και στην αγνή ζωή. Να προσερχόμαστε στο Μυστικό Τραπέζι, στη θεία Κοινωνία, με πίστη, ότι είναι «το άχραντο Σώμα και το τίμιο Αίμα του Κυρίου και Θεοί και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού». Με καθαρή συνείδηση, με ψυχή λουσμένη στο λουτρό της εξομολογήσεως. Όσοι είστε πιστοί και καθαροί, προσέρχεσθε. Όχι μόνο τη Μεγ. Πέμπτη ή το Πάσχα και τα Χριστούγεννα, αλλά κάθε Κυριακή, κάθε φορά, που ο λειτουργός ιερέας καλεί: «Μετά φόβου Θεοί, πίστεως και αγάπης προσέλθετε».
Όσοι όμως είναι ανέτοιμοι και ασεβείς, ας μη προσέλθουν. Ούτε είναι σωστό ευσεβείς σύζυγοι και μητέρες να πιέζουν τους άνδρες και τα παιδιά τους να πάνε «σώνει και καλά» να κοινωνήσουν τη Μεγ. Πέμπτη «για το καλό του χρόνου». Τί ωφέλησε τον Ιούδα η θεία Κοινωνία; Τίποτε. Το τέρμα του ήταν η κρεμάλα, και στη συνέχεια η κόλαση. Ας γίνει διαφώτιση. Όσοι επιθυμούν να κοινωνούν, όχι να κοινωνήσουν μια φορά, αλλά να κοινωνούν τακτικά, ας προετοιμάζονται κατάλληλα. Να μη χαίρεται ο Διάβολος και από τη θεία Κοινωνία. Να χαίρεται ο Χριστός μας, που έχυσε το τίμιο Αίμα του. Να χαίρεται η Εκκλησία, που τα μέλη της είναι ζωντανά, αφού τονώνονται συνεχώς με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Να χαίρονται οι άγγελοι, που ψυχές μετανοούν και καθαρές κοινωνούν. Να χαίρονται οι ίδιες οι ψυχές, που αξιώνονται «ξενίας δεσποτικής και αθανάτου τραπέζης»
(«Στη Μεγ. Εβδομάδα», Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη)

Η Ταπείνωση Από τις σημειώσεις του Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου (+1938)


Ο Νιπτήρ (μικρογραφία από τον χειρόγραφο κώδικα των Ευαγγελίων του Ροσσάνο, 6ος αιώνας)
Ο Νιπτήρ (μικρογραφία από τον χειρόγραφο κώδικα των Ευαγγελίων του Ροσσάνο, 6ος αιώνας)Από τις σημειώσεις του Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου (+1938)
… Τον πρώτο καιρό μετά τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος σκέφθηκα : Ο Κύριος μου συγχώρεσε τις αμαρτίες μου , το μαρτυρεί μέσα μου η χάρη. Τι μου χρειάζεται , λοιπόν , περισσότερο ; Δεν πρέπει όμως να σκεφτόμαστε έτσι . Παρότι μας συγχωρούνται τα αμαρτήματα , εν τούτοις πρέπει να τα θυμόμαστε όλη τη ζωή μας και να θλιβόμαστε γι ‘ αυτά , για να διατηρούμε τη συντριβή της καρδιάς . Εγώ δεν το ήξερα αυτό και έπαψα να έχω συντριβή και υπέφερα πολλά από τους δαίμονες . Και απορούσα , τι συμβαίνει μ ‘ εμένα ; Η ψυχή μου γνωρίζει τον Κύριο και την αγάπη Του . Τότε πώς μου έρχονται κακοί λογισμοί ; Αλλά ο Κύριος με σπλαχνίστηκε και με δίδαξε ο Ίδιος πώς πρέπει να ταπεινωθώ : «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».
Μ ‘ αυτό τον τρόπο νικόνται οι εχθροί . Όταν όμως ο νους μου λησμονεί τη φωτιά του Άδη , τότε οι λογισμοί ξαναποκτούν δύναμη . …
… Πρέπει να υπομείνεις πολλούς κόπους και να χύσης πολλά δάκρυα , για να διατηρήσεις το πνεύμα ταπεινωμένο κατά Χριστόν . Χωρίς αυτό σβήνει το φως της ζωής στην ψυχή και αυτή πεθαίνει .

Μπορείς σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποξηράνεις το σώμα με τη νηστεία . Να ταπεινώσεις όμως την ψυχή , έτσι που να μένει συνεχώς ταπεινή , αυτό ούτε εύκολο είναι ούτε γίνεται σύντομα . Η Μαρία η Αιγύπτια επάλαιβε δεκαεπτά έτη με τα πάθη , σαν να ήταν άγρια θηρία, και μόνο τότε βρήκε ανάπαυση . Κι όμως το σώμα της μαράθηκε σε λίγο χρόνο , γιατί στην έρημο δεν υπάρχει πολλή τροφή . …
… Έλκεται η ψυχή μου να δει τον Κύριο και διψά με ταπείνωση γι ‘ Αυτόν , γιατί είναι ανάξια για τέτοιο μεγάλο αγαθό .
Η υπερηφάνεια εμποδίζει την ψυχή να μπει στο δρόμο της πίστεως . Στον άπιστο δίνω αυτή τη συμβουλή . Ας πει : «Κύριε , αν υπάρχεις , φώτισέ με και θα Σε υπηρετήσω μ ‘ όλη την ψυχή μου». Και ο Κύριος εξάπαντος θα φωτίσει μια τέτοια ταπεινή σκέψη και προθυμία για την υπηρεσία του Θεού . Δεν πρέπει όμως να λέγει : «Αν υπάρχεις, τότε παίδεψέ με» , γιατί αν έρθει η τιμωρία , είναι δυνατό να μη βρεις τη δύναμη να ευχαριστήσεις τον Θεό και να μετανοήσεις . …
… Ο κενόδοξος ή φοβάται τους δαίμονες ή γίνεται όμοιος μ ‘ αυτούς . Δεν πρέπει όμως να φοβόμαστε την κενοδοξία και την υπερηφάνεια , γιατί προκαλούν την απώλεια της χάρης . …
… Ο Κύριος μας αγαπά πολύ . Κι όμως εμείς πέφτομε σ ‘ αμαρτίες , γιατί δεν έχομε ταπείνωση . Για να διαφυλάξεις την ταπείνωση , πρέπει να νεκρώσεις τη σάρκα και να δεχτείς το Πνεύμα του Χριστού . Οι Άγιοι είχαν ισχυρό πόλεμο με τους δαίμονες κι ενίκησαν με την ταπείνωση , την προσευχή και τη νηστεία . …
… Τι πρέπει να κάνομε για να έχομε ειρήνη στην ψυχή και το σώμα ;
Πρέπει ν ‘ αγαπάς όλους τους ανθρώπους , όπως τον εαυτό σου , και να είσαι κάθε ώρα έτοιμος για το θάνατο . ‘Όταν η ψυχή θυμάται τον θάνατο , ταπεινώνεται και παραδίνεται ολόκληρη στο θέλημα του Θεού και επιθυμεί να έχει ειρήνη με όλους και να τους αγαπά όλους .
Όταν έλθει στην ψυχή η ειρήνη του Χριστού , τότε είναι ευχαριστημένη και κάθεται σαν τον Ιώβ στην κοπριά και χαίρεται που βλέπει τους άλλους δοξασμένους κι η ίδια είναι η πιο ασήμαντη από όλους . Το μυστήριο της κατά Χριστόν ταπεινώσεως είναι μεγάλο και άρρητο . Η ψυχή που αγαπά επιθυμεί για κάθε άνθρωπο περισσότερα αγαθά από ότι για τον εαυτό της και χαίρεται σαν βλέπει τους άλλους να είναι πιο ευτυχισμένοι από την ίδια και θλίβεται όταν τους βλέπει να βασανίζονται . …
… Ο Κύριος αγαπά τους ανθρώπους . Εν τούτοις παραχωρεί τις θλίψεις, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι την αδυναμία τους και να ταπεινωθούν και με την ταπείνωση να λάβουν το Άγιο Πνεύμα . Με το Άγιο Πνεύμα όλα γίνονται ωραία , χαρούμενα , υπέροχα . …
… Αν ήμαστε ταπεινοί , ο Κύριος από αγάπη θα μας απεκάλυπτε όλα τα μυστήρια . Αλλά η συμφορά μας είναι πώς δεν είμαστε ταπεινοί , υπερηφανευόμαστε και είμαστε ματαιόδοξοι για κάθε τι ασήμαντο κι έτσι βασανίζομε τον εαυτό μας και τους άλλους . …
… Είναι αξιολύπητοι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον Θεό και πονώ γι ‘ αυτούς . Υπερηφανεύονται γιατί πετούν ΄ αλλά τι το αξιοθαύμαστο ; Και τα πουλιά πετούν και δοξάζουν τον Θεό . Κι όμως ο άνθρωπος . το κτίσμα του Θεού , εγκαταλείπει τον Κτίστη . Αλλά σκέψου , πώς θα σταθείς στη Φοβερή Κρίση του Θεού ; Πού θα φύγεις ή πού θα κρυφτείς από το Πρόσωπο του Θεού ; …
… Υπάρχουν πολλά είδη ταπεινώσεως . Ο ένας είναι υπάκουος και για όλα μέμφεται τον εαυτό του , κι αυτό είναι ταπείνωση . Ο άλλος μετανοεί για τις αμαρτίες του και θεωρεί τον εαυτό του βδέλυγμα ενώπιον του Κυρίου , κι αυτό είναι ταπείνωση . Όμως άλλη ταπείνωση έχει εκείνος που γνώρισε με το Πνεύμα το Άγιο τον Κύριο . Εκείνος έχει άλλη γνώση και άλλη γεύση .
Όταν η ψυχή δει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο , πόσο πράος και ταπεινός είναι , τότε ταπεινώνεται και η ίδια πλήρως . Και η ταπείνωση αυτή είναι εντελώς ιδιαίτερη και κανένας δεν μπορεί να την περιγράψει και γνωρίζεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα . Κι αν οι άνθρωποι εγνώριζαν με το Άγιο Πνεύμα ποιος είναι ο Κύριος μας , τότε θα άλλαζαν οι πάντες : οι πλούσιοι θα εγκατέλειπαν τα πλούτη τους , οι επιστήμονες τις επιστήμες τους , οι κυβερνήτες τη δόξα και την εξουσία τους και θα γινόταν όλοι ταπεινοί , θα ζούσαν με μεγάλη ειρήνη και αγάπη και θα βασίλευε στη γη χαρά μεγάλη . …
… Κύριε , δώσε να γνωρίσουν όλοι οι λαοί της γης πόσο μας αγαπάς και ποια θαυμαστή ζωή χαρίζεις σ ‘ όσους πιστεύουν σε Σένα .
Όποιος έχει μέσα του την ειρήνη του Αγίου Πνεύματος , σκορπίζει ειρήνη και στους άλλους . Όποιος όμως έχει μέσα του πνεύμα κακό , σκορπά και στους άλλους το κακό . …
… Ο θυμώδης άνθρωπος υποφέρει ο ίδιος μεγάλο μαρτύριο από πονηρό πνεύμα , εξαιτίας της υπερηφάνειας του . Ο υφιστάμενος , όποιος κι αν είναι , πρέπει να το καταλαβαίνει και να προσεύχεται για τον ψυχικά άρρωστο προ’ι’στάμενό του και τότε ο Κύριος , βλέποντας την υπομονή του , θα του δώσει άφεση αμαρτιών και αδιάλειπτη προσευχή . Είναι μέγα έργον ενώπιον του Θεού το να προσεύχεται κανείς γι ‘ αυτούς που τον αδικούν και τον προσβάλλουν . Εξαιτίας αυτού θα του δώσει ο Κύριος τη χάρη και θα γνωρίσει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο . Κι έτσι θα υπομείνει τότε , χάριν του Κυρίου , με χαρά όλες τις θλίψεις και θα του δώσει ο Κύριος αγάπη για όλο τον κόσμο και θα επιθυμεί ολόψυχα το καλό για όλους και θα προσεύχεται για όλους όπως για την ψυχή του .
Ο Κύριος μας έδωσε την εντολή ν ‘ αγαπούμε τους εχθρούς και όποιος αγαπά τους εχθρούς εξομοιώνεται με τον Κύριο . Η αγάπη για τους εχθρούς δεν είναι δυνατή παρά μόνο με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος . Γι ‘ αυτό , μόλις σε προσβάλει κανείς , προσευχήσου γι ‘ αυτόν στον Θεό κι έτσι θα διατηρήσεις την ειρήνη του Θεού στην ψυχή σου .

«ΤΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΝ ΦΟΒΩ ΤΡΑΠΕΖΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΑΝΤΕΣ ΠΑΝΤΕΣ»(Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και το νόημα της Μεγάλης Πέμπτης)

ΤΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΝ ΦΟΒΩ ΤΡΑΠΕΖΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΑΝΤΕΣ ΠΑΝΤΕΣ»
«Τη Αγία και Μεγάλη Πέμπτη οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θείοι Πατέρες, αλληλοδιαδόχως εκ τε των θείων Αποστόλων και των ιερών Ευαγγελίων παραδεδώκασιν ημίν τέσσερά τινα εορτάζειν΄ τον ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον (δηλαδή την παράδοσιν των καθ' ημάς  φρικτών Μυστηρίων), την υπερφυά Προσευχήν και την Προδοσίαν αυτήν». 
Αυτό είναι το συναξάρι της Μεγάλης Πέμπτης. Η αγία μας Εκκλησία τιμά την αγία αυτή ημέρα όσα έλαβαν χώρα στο υπερώο της Ιερουσαλήμ και όσα ακολούθησαν μετά το Μυστικό Δείπνο.
       Το Θείο Δράμα οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Ο εκουσίως και αδίκως Παθών για τη δική μας σωτηρία Κύριος γνωρίζει ότι έφτασε το τέλος της επί γης παρουσίας Του. Η προδοσία του αγνώμονα μαθητή, η σύλληψη, οι εξευτελισμοί, η καταδίκη και ο σταυρικός θάνατος είναι θέμα ωρών. Ως άνθρωπος αισθανόταν το δια της θυσίας Του βαρύ φορτίο της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους και γι' αυτό αγωνιούσε υπερβαλλόντως. Δεν τον ενδιέφερε το δικό Του μαρτύριο και ο θάνατος, αλλά η συνέχιση του σωτηριώδους έργου Του.
       Γι' αυτό λοιπόν αφιέρωσε το βράδυ της προπαραμονής του επικείμενου ιουδαϊκού Πάσχα και παραμονή της δικής Του σταυρικής θανής στους αγαπημένους Του μαθητές. «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το πάσχα φαγείν μεθ΄ υμών προ του με παθείν» (Λουκ.22:15) τους είπε. Ήθελε να φάγει για τελευταία φορά μαζί τους. Μα το σπουδαιότερο να τους αφήσει τις τελευταίες παρακαταθήκες Του και πάνω απ' όλα να τελέσει τον Μυστικό Δείπνο, να παραδώσει την υπερφυά Θεία Ευχαριστία, η οποία θα τελείται στο διηνεκές ως η αέναη παρουσία Του στην Εκκλησία.
        Στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μέσα σε ατμόσφαιρα έντονης συγκινήσεως και σε ένδειξη πραγματικής και άδολης αγάπης, ως δούλος ο Κύριος έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Με την πράξη Του αυτή ήθελε να αφήσει την ύψιστη εντολή της αλληλοδιακονίας των ανθρώπων. «ο μείζων εν υμίν γινέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών» (Λουκ.22:25).
       Κατόπιν κάθισαν στο τραπέζι του δείπνου. Ο Κύριος θέλησε κατ' αρχήν να ξεκαθαρίσει την υπόθεση του προδότη μαθητή. Δεν ήταν δυνατόν να καθίσει ο άνομος εκείνος μαζί τους στην παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, πολλώ δε μάλλον να κοινωνήσει σε αυτό. Λέγει λοιπόν «Εις εξ' υμών παραδώσει με, ο εσθίων μετ' εμού» (Μάρκ.14:18, Ιωάν.13:22). Τα λόγια αυτά έφεραν αναστάτωση στους μαθητές. Δεν περίμεναν να ακούσουν τέτοια φοβερή αγγελία και άρχισαν να διερωτώνται ποιος είναι αυτός. Ο αγαπημένος μαθητής Ιωάννης πέφτοντας στον τράχηλο του Διδασκάλου ρώτησε εξ' ονόματος όλων: «Κύριε τις εστιν»; και ο Κύριος απάντησε: «Εκείνος εστιν ω εγώ βάψας το ψωμίον επιδώσω» (Ιωάν.13:26). Και βουτώντας τεμάχιο άρτου στο φαγητό το έδωσε στον Ιούδα. Αυτός το έφαγε και μετά από αυτό «εισήλθεν εις εκείνον ο Σατανάς» (Ιωάν.13:27). Ο Ιησούς του είπε: «ό ποιείς, ποίησον τάχιον» (Ιωάν.13:27). Ο προδότης μαθητής έφυγε βιαστικά, απομακρυνθείς για πάντα από τη χορεία των μαθητών και από την κοινωνία του Θείου Διδασκάλου. «Ην δε νύξ» προσθέτει ο Ιωάννης. «Νυξ πραγματική, τονίζει σύγχρονος συγγραφέας, αλλά και νυξ πνευματική εν τη ψυχή του Ιούδα, εν η το φως του θείου Πνεύματος δια παντός εσβέσθη».
        Μετά από αυτό ο Κύριος προέβη στη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Έλαβε άρτο και αφού ευχαρίστησε έκοψε αυτόν σε τεμάχια και έδωκε στους μαθητές του λέγοντας: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστι το σώμα μου», το αληθινό το πραγματικό, «το υπέρ υμών διδόμενον» (Λουκ.22:19). Ύστερα πήρε το ποτήριο της ευλογίας, που ήταν γεμάτο με οίνο και αφού ανέπεμψε ευχαριστήριο δέηση στο Θεό Πατέρα έδωκε στους μαθητές Του λέγοντας: «Πίετε εξ αυτού πάντες΄ τούτο γαρ εστι το αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν  αμαρτιών» (Ματθ.26:28, Μάρκ.14:24).
      Αφού κοινώνησαν όλοι και έφαγαν, ο Κύριος μίλησε και απεύθυνε την τελευταία αποχαιρετιστήρια ομιλία Του στους μαθητές Του. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης διασώζει στο Ευαγγέλιό Του ολόκληρη αυτή την εκτενή ομιλία στα κεφάλαια 13-16. Ο τρόπος της ομιλίας προδίδει στον Κύριο δραματική έκφραση. Ως άνθρωπος μπροστά στο μαρτύριο, το οποίο γνωρίζει ως Θεός αγωνιά και λυπάται. Αρχίζει με το «Νυν εδοξάσθη ο υιός του ανθρώπου και ο Θεός εδοξάσθη εν αυτώ» (Ιωάν.13:31). Τα παθήματα που θα ακολουθήσουν και η ταπείνωση θα είναι η δόξα του Υιού και συνάμα αυτή θα είναι η δόξα του Πατέρα. Οι αλήθειες και οι ηθικές ιδέες της ομιλίας την καθιστούν πραγματικά μοναδική. Η τρυφερότητα προς τους μαθητές Του είναι έκδηλη, τους αποκαλεί «τεκνία». Κύριο χαρακτηριστικό της ομιλίας είναι η προτροπή για ενότητα και αγάπη μεταξύ των μαθητών και κατ' επέκταση όλων των ανθρώπων. «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ιωάν.13:3) και «Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν» (Ιωάν.14:27).
      Μετά ακολούθησε η περίφημη αρχιερατική προσευχή του Κυρίου. Προσεύχεται στον Ουράνιο Πατέρα για την ενότητα των μαθητών Του. Δεν εύχεται να τους άρει από τον κόσμο, αλλά να τους διαφυλάξει από τον πονηρό και τα έργα του.
       Αφού περατώθηκε και η προσευχή η νύχτα είχε προχωρήσει αρκετά. Ο Ιησούς πήρε τους μαθητές Του και πήγε στο Όρος των Ελαιών. Εκεί υπήρχε κήπος στον οποίο μπήκε με τους μαθητές Του για να προσευχηθεί (Ιωάν.18:1). Ο τρόπος της προσευχής ήταν δραματικός. Ως άνθρωπος και πάλι αγωνιούσε για το επερχόμενο πάθος. «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» (Ματθ.26:38) είπε στους μαθητές Του. «Παρελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο» (Ματθ.26:39) παρακαλούσε τον Πατέρα και «εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντος επί την γην» (Λουκ.22:45).
       Κάποια στιγμή ακούστηκαν φωνές και θόρυβος πολύς. Έφτασαν οι στρατιώτες με οδηγό τον Ιούδα για να συλλάβουν τον Ιησού. Χαρακτηριστικό σύνθημα ο ασπασμός του Διδασκάλου από τον Προδότη (Λουκ.22:48). Ο Πέτρος χρησιμοποιεί βία, κόβει το αφτί του στρατιώτη Μάλχου (Ιωάν.18:11). Παρ' όλα αυτά η σύλληψη πραγματοποιείται. Ο Κύριος δέσμιος οδηγείται σε ολονύκτιες ψεύτικες δίκες για να καταδικαστεί και να σταυρωθεί.
       Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τη Μεγάλη Πέμπτη έχουν τεράστια σωτηριολογική σημασία για μας. Πρώτ' απ' όλα η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος φανερώνει την άμετρη θεία ευσπλαχνία και αγάπη για τον πεσόντα άνθρωπο. Η ολοκληρωτική νίκη της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο με τον σταυρικό θάνατο του αναμάρτητου Χριστού. Μόνο το τίμιο αίμα του Μεγάλου Αθώου μπορούσε να καθαρίσει κάθε ρύπο αμαρτίας σε όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών. Μόνο αυτό μπορούσε να φέρει την καταλλαγή και την ισορροπία, που είχε διαταράξει σοβαρά το κακό και η αμαρτία.
       Αυτή η Μεγάλη Θυσία μπορεί να έχει πρακτικά αποτελέσματα στην Εκκλησία, μέσω της Θείας Ευχαριστίας, την οποία παρέδωσε ο Κύριος τη σημερινή ημέρα στους μαθητές Του και μέσω αυτών στην Εκκλησία. Η απολυτρωτική Θυσία του Σταυρού συνεχίζεται στο διηνεκές στις άγιες Τράπεζες των ναών, ως την κυριότερη αγιαστική πράξη της Εκκλησίας μας. Ο Κύριος είναι παρών στην Εκκλησία Του μέσω του ιερού Μυστηρίου τη Θείας Ευχαριστίας. Εμείς γινόμαστε οργανικά, πραγματικά, μέλη του μυστικού Του Σώματος με την Κοινωνία του αγίου Σώματός Του. Έτσι συντελείται η σωτηρία μας.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ Ο ΝΙΠΤΗΡΑΣ


"Ταπεινούμενος δι' ευσπλαχνίαν, πόδας ένιψας των μαθητών σου, και προς δρόμον θείον τούτους κατεύθυνας".
Μ' αυτή τη φράση αποτυπώνεται μια από τις κορυφαίες σκηνές ταπείνωσης στη ζωή του Χριστού, μια αφάνταστα παράξενη εικόνα για έναν διδάσκαλο, έναν ηγέτη, κάποιον που θα μπορούσε να εξουσιάζει γη και ουρανό! Ο Χριστός σκύβει και πλένει τα πόδια των μαθητών Του και μάλιστα αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τη σκοπιμότητα της πράξης. Ο Πέτρος, αν δεν δεχτεί την νίψη, δεν έχει καμία σχέση με τον Κύριο, αποκόβεται, γιατί στο όνομα της αρνήσεως της ταπείνωσης και της προσφοράς, βιώνει την κυριαρχία του εγωισμού, που απορρίπτει την προσφορά!
Είναι παράξενο για τους ηγέτες της κάθε εποχής να συμπεριφέρονται εν απλότητι. Συνοδευόμενοι από τους σωματοφύλακες, τους ισχυρούς, αυτούς που τους στηρίζουν, ηχούν στ' αυτιά τους απελπιστικά χωρίς αντίκρισμα φράσεις όπως "ουκ ήλθον διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι", "ο μείζων εν υμίν γενέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών". Έχοντας μάθει να εξουσιάζουν, να παραδίδουν με πολλή δυσκολία την εξουσία ή να γατζώνονται σ' αυτήν χωρίς διέξοδο, δεν μπορούν να διανοηθούν ότι πρώτιστο χρέος του ηγέτη είναι να αγαπά, να προσφέρει και να διακονεί!
Αυτό είναι το ήθος και η πρόταση της Εκκλησίας στον κόσμο μας! Διακονείς όταν συγχωρείς, διακονείς όταν αναλώνεσαι ακούγοντας τους καημούς του άλλου, όταν το αξίωμά σου, το χάρισμά σου, το ρόλο σου δεν τον χρησιμοποιείς για να προβάλεις τον εαυτό σου, αλλά για να προσφέρεις στον άλλο, διακονείς όταν το μέλημά σου δεν είναι να εξαπατήσεις τον άλλο, αλλά να του προσφέρεις την αλήθεια της πραγματικότητας και την προσπάθεια με σένα μπροστά για την αλλαγή επί τα βελτίω, διακονείς όταν το εγώ σου, τη νίκη σου, τον θρίαμβό σου, τον μεταμορφώνεις σε θρίαμβο των πολλών, σε αυτοπαραίτηση από την ατομική σου αυτάρκεια, την ατομική σου ευτυχία, την ατομική σου δόξα!
Αν το ήθος αυτό έβρισκε ανταπόκριση σε όλη την κοινωνία, στο επάγγελμα, την πολιτική, στην οικογένεια, αλλά και ενίοτε στην Εκκλησία, τότε θα είχαμε μια μυστική μεταμόρφωση του κόσμου και της κοινωνίας σε σώμα Χριστού, όπου τα μέλη θα έπασχαν το ένα για το άλλο, όπου κανείς Δε θα ζητούσε τα εαυτού αλλά έκαστος τα του ετέρου, όπου η αγάπη και η ταπείνωση θα δημιουργούσαν την συναίσθηση πως τα πάντα στη ζωή έχουν ως σκοπό το χαμόγελο του διπλανού σου, ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται λιγότερο κέρδος, χαμηλότερη παραγωγικότητα, λιγότερη ανάπτυξη! Γιατί τι να την κάνεις την ανάπτυξη, όταν αυτή κοστίζει σε χαμόγελο, αγάπη, καθαρή καρδιά, απλότητα, χρόνο γνήσιας ζωής;
Η ταπείνωση του Χριστού που ένιψε τα πόδια των μαθητών Του, είναι καρπός της ευσπλαχνίας του, της καρδιάς που αγαπά χωρίς όρια τον άνθρωπο. Οδηγεί στο θείο δρόμο, αυτό της προσφοράς και όχι της ανταμοιβής! Είναι ένα ήθος σπάνιο και δυσεύρετο, γιατί η ευτυχία σήμερα μετριέται με την ικανοποίηση του ανθρώπινου εγωισμού! Όλη η πορεία του Ναζωραίου δεν ήταν τίποτε άλλο από ταπείνωση. Κι όσοι τον ακολουθούν, αυτό το δρόμο ακολουθούν!
Αν η θρησκευτικότητα σήμερα αποτυγχάνει να οδηγήσει την πλειοψηφία των ανθρώπων στη γνήσια πίστη, αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι δε φαίνεται κανείς να νίπτει τα πόδια του κόσμου, να του προσφέρεται ολόψυχα, χωρίς να διατάζει, να διακονεί χωρίς να εξουσιάζει! Ίσως, γιατί η ταπείνωση δεν φωνάζει, όπου κι αν υπάρχει! Και είναι σίγουρο ότι υπάρχει! Άλλωστε, χάρις σ' αυτή την κρυμμένη διακονία ζει αυτό το μικρό λείμμα που θα παλεύει για την μεταμόρφωση του κόσμου! Και θα σκουπίζει με το λέντιο των δακρύων και της προσευχής τα κουρασμένα πόδια όσων πορεύονται στην αγωνία της ζωής! Για να αφήσει να σταλάζει στις κουρασμένες καρδιές το κρυμμένο εκείνο χαμόγελο της αγάπης και της ελπίδας! Όπως ακριβώς το δικό Του!

Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ«Χαίρε, ραββί, και κατεφίλησεν αυτόν»(Ματθ. κστ΄,49)



 Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ
«Χαίρε, ραββί, και κατεφίλησεν αυτόν» 
(Ματθ. κστ΄,49)

Του Παναγιώτου Σ. Μαρ­τί­νη, Δρ. Θ.

Η ι­στο­ρί­α α­πό τα αρ­χαί­α χρό­νια έ­χει κα­τα­γρά­ψει πολ­λές προ­δο­σί­ες. Εν­δει­κτι­κά θ΄ α­να­φέ­ρου­με, ί­σως, τις πιο γνω­στές:
Στις 25 Μαρ­τί­ου του 44 π.Χ. ο Λεύ­κιος Βρού­τος η­γεί­ται της δο­λο­φο­νί­ας του συ­νερ­γά­τη του Ιου­λί­ου Καί­σα­ρα. Κα­τά τον Σου­η­τώ­νιο, ό­ταν ο Ιού­λιος Καί­σαρ εί­δε τον Βρού­το με­τα­ξύ των συ­νω­μο­τών του εί­πε στα ελ­λη­νι­κά «Και συ τέ­κνον;».
Το 480 π.Χ. στη μά­χη των Θερ­μο­πυ­λών, ο Ε­φιάλ­της α­νέ­λα­βε να ο­δη­γή­σει τους Πέρ­σες, α­πό μί­α στε­νή διά­βα­ση, ε­να­ντί­ον των Σπαρ­τια­τών του Λε­ω­νί­δα κι έ­μει­νε στην ι­στο­ρί­α ως πα­ροι­μιώ­δης προ­δό­της. Το 1803 μ.Χ. ο Σου­λιώ­της πο­λε­μι­στής Πή­λιος Γού­σης, κα­τά τον ι­στο­ρι­κό Χ. Περ­ραι­βό, υ­πέ­δει­ξε στους Τουρ­καλ­βα­νούς του Α­λή Πα­σά έ­να α­φύ­λα­κτο μο­νο­πά­τι που ο­δη­γού­σε στο Κού­γκι κι έ­τσι συ­νε­τέ­λε­σε στο γνω­στό ο­λο­καύ­τω­μά του.
Τέ­λος, θα μπο­ρού­σε να χα­ρα­κτη­ρί­σει κα­νείς ως προ­δο­σί­α την βί­αι­η α­πο­μά­κρυν­ση του Πα­τριάρ­χη Φω­τί­ου α­πό τον Πα­τριαρ­χι­κό θρό­νο α­πό το μα­θη­τή του Λέ­ο­ντα ΣΤ΄ το σο­φό, α­μέ­σως μό­λις ο τε­λευ­ταί­ος στέ­φτη­κε  αυ­το­κρά­το­ρας το 886 μ.Χ. Ο Φώ­τιος πέ­θα­νε στην ε­ξο­ρί­α.


Ό­μως, η προ­δο­σί­α που έ­μει­νε στην ι­στο­ρί­α ως η πλέ­ον χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή και πα­ροι­μιώ­δης ή­ταν αυ­τή του Ιού­δα κα­τά του Δι­δα­σκά­λου του Ι­η­σού. Ό­χι μό­νο στους Έλ­λη­νες, αλ­λά και στους άλ­λους χρι­στια­νι­κούς λα­ούς, το ό­νο­μα «Ιού­δας Ι­σκα­ριώ­της» έ­μει­νε ως το κατ΄ ε­ξο­χήν συ­νώ­νυ­μο της προ­δο­σί­ας. Γνω­στόν ε­πί­σης και το έ­θι­μο της καύ­σης του ο­μοιώ­μα­τος του Ιού­δα την πα­ρα­μο­νή του Πά­σχα ή α­νή­με­ρα της Με­γά­λης Γιορ­τής.
Σύμ­φω­να με τη βι­βλι­κή πα­ρά­δο­ση (Κ. Δια­θή­κη) και άλ­λες πη­γές, ο Ιού­δας, γιός του Σί­μω­να, κα­τή­γε­το α­πό την πό­λη Κα­ριώθ, νό­τια της Ιου­δαί­ας, εξ ου και το ε­πω­νύ­μιον «Ι­σκα­ριώ­της».
Α­πό τους «Δώ­δε­κα» μό­νον αυ­τός ή­ταν Ιου­δαί­ος, α­φού οι λοι­ποί μα­θη­τές του Κυ­ρί­ου ή­σαν Γα­λι­λαί­οι.
Κλή­θη­κε στο α­πο­στο­λι­κό α­ξί­ω­μα με τους υ­πό­λοι­πους μα­θη­τές: ….και συ­λε­ξά­με­νος απ΄ αυ­τών δώ­δε­κα, ους και α­πο­στό­λους ω­νό­μα­σεν, Σί­μω­να ον και ω­νό­μα­σεν Πέ­τρον, και Αν­δρέ­αν…, και Ιού­δαν Ι­σκα­ριώθ, ος και ε­γέ­νε­το προ­δό­της» (Λουκ. στ΄, 13-16). Στους α­πο­στο­λι­κούς κα­τα­λό­γους φέ­ρε­ται πά­ντο­τε τε­λευ­ταί­ος με το χα­ρα­κτη­ρι­σμό του προ­δό­τη (Ματ­θ. στ΄,4, Μαρ­κ. η΄, 19, Λουκ.στ΄16). Φαί­νε­ται ό­τι θα εί­χε πρα­κτι­κές ι­κα­νό­τη­τες, ί­σως και άλ­λες ι­διό­τη­τες, γι΄ αυ­τό τον κα­τέ­στη­σαν και δια­χει­ρι­στή – τα­μί­α της μι­κρής α­πο­στο­λι­κής ο­μά­δας, α­φού κρα­τού­σε το «γλωσ­σό­κο­μον» δηλ. το τα­μεί­ο (Ιω. ιβ΄, 6 και ιγ΄, 29).
Σύμ­φω­να με πολ­λούς ε­ρευ­νη­τές, φαί­νε­ται ό­τι ο Ιού­δας α­νή­κε στο κί­νη­μα των «ζη­λω­τών». Οι «ζη­λω­τές» α­νέ­με­ναν τον Μεσ­σί­α ως κο­σμι­κό βα­σι­λιά και ε­λευ­θε­ρω­τή, που θα τους ε­λευ­θέ­ρω­νε ό­χι μό­νο α­πό τους Ρω­μαί­ους κα­τα­κτη­τάς, αλ­λά ό­τι θα κα­θι­στού­σε το Ιου­δα­ϊ­κό έ­θνος μια πα­γκό­σμια αυ­το­κρα­το­ρί­α κα­τά το πρό­τυ­πο της Ρω­μα­ϊ­κής. Πολ­λοί πι­στεύ­ουν ό­τι η προ­σκόλ­λη­ση του Ιού­δα κο­ντά στον Ι­η­σού εί­χε ι­διο­τε­λή ε­λα­τή­ρια.
Ή­ταν μια ι­διο­τέ­λεια «υ­πό την μορ­φήν πί­στε­ως εις τον Ι­η­σούν ως Μεσ­σί­αν, αλ­λά ως κο­σμι­κόν, οιον α­νέ­με­νον αυ­τόν η με­γά­λη πλειο­ψη­φί­α των Ιου­δαί­ων της ε­πο­χής ε­κεί­νης» (Κα­θη­γη­τής Π. Μπρα­τσιώ­της).
Οι συ­νε­χείς ό­μως προρ­ρή­σεις του Ι­η­σού πε­ρί του Πά­θους Του άρ­χι­σαν να σκαν­δα­λί­ζουν τον Ιού­δα και να του δη­μιουρ­γούν αμ­φι­βο­λί­ες, αν ο Ι­η­σούς ήλ­θε ως τον α­νέ­με­ναν οι Ιου­δαί­οι και μά­λι­στα οι ζη­λω­τές. Τέ­τοιες προρ­ρή­σεις του Ι­η­σού πε­ρί του Πά­θους Του μας δια­σώ­ζει ο Ευαγ­γε­λι­στής Ματ­θαί­ος: «Α­πό τό­τε ήρ­ξα­το ο Ι­η­σούς δει­κνύ­ειν τοις μα­θη­ταίς αυ­τού ό­τι δει αυ­τόν εις Ιε­ρο­σό­λυ­μα α­πελ­θείν και πολ­λά πα­θείν …και α­πο­κταν­θή­ναι… (ι­στ, 21). Και σε άλ­λο ση­μεί­ο του Ευαγ­γε­λί­ου του ση­μειώ­νει: «Συ­στρε­φο­μέ­νων δε αυ­τών εν τη Γα­λι­λαί­α εί­πεν αυ­τοίς ο Ι­η­σούς μέλ­λει ο υ­ιός του αν­θρώ­που πα­ρα­δί­δο­σθαι εις χεί­ρας αν­θρώ­πων, και α­πο­κτε­νού­σιν αυ­τόν και τη τρί­τη η­μέ­ρα ε­γερ­θή­σε­ται και ε­λυ­πή­θη­σαν σφό­δρα (ιζ΄, 22-23). Αν οι μα­θη­τές του Κυ­ρί­ου «ε­λυ­πή­θη­σαν σφό­δρα» για το Πά­θος του Δι­δα­σκά­λου, ο Ιού­δας θα «ε­λυ­πή­θη  σφό­δρα» α­κού­γο­ντας να δια­ψεύ­δο­νται οι ελ­πί­δες πε­ρί α­να­μο­νής του Μεσ­σί­α ως κο­σμι­κού άρ­χο­ντα και ε­λευ­θε­ρω­τή.

Ε­πί­σης, στο δεί­πνο της Βη­θα­νί­ας, στο σπί­τι του α­να­στη­θέ­ντος Λα­ζά­ρου, βε­βαιώ­θη­κε πε­ρί του ε­πι­κεί­με­νου τέ­λους του Ι­η­σού, ό­ταν, μα­ζί με το πά­θος της φι­λαρ­γυ­ρί­ας, θί­χτη­κε και ο ε­γω­ϊ­σμός του, με­τά α­πό μί­α έμ­με­ση ε­πι­τί­μη­ση που δέ­χτη­κε α­πό τον Ι­η­σού. Ση­μειώ­νει ο Ευαγ­γε­λι­στής Ιω­άν­νης ό­τι, ό­ταν η α­δελ­φή του Λα­ζά­ρου η Μα­ριάμ, άρ­χι­σε ν΄ α­λεί­φει με πο­λύ­τι­μο μύ­ρο  «τους πό­δας" του Ι­η­σού», λέ­γει «…Ιού­δας ο Ι­σκα­ριώ­της… δια­τί τού­το το μύ­ρον ουκ ε­πρά­θη τρια­κο­σί­ων δη­να­ρί­ων και ε­δό­θη πτω­χοίς; Εί­πε δε τού­το ουχ ό­τι πε­ρί των πτω­χών έ­με­λεν αυ­τώ, αλ­λ΄ ό­τι κλέ­πτης ην και το γλωσ­σό­κο­μον έ­χων τα βαλ­λό­με­να ε­βά­στα­ζεν εί­πεν ουν ο Ι­η­σούς, ά­φες αυ­τήν, ί­να εις την η­μέ­ραν του ε­ντα­φια­σμού μου τη­ρή­σει αυ­τό…» (ιβ΄, 3-8).
Τέ­λος, ό­ταν ο Κύ­ριος, με­τά τη θριαμ­βευ­τι­κή του εί­σο­δο στα Ιε­ρο­σό­λυ­μα, α­να­φέρ­θη­κε στη Σταύ­ρω­σή Του «…κα­γώ ε­άν υ­ψω­θώ εκ της γης… τού­το δε έ­λε­γεν ση­μαί­νων ποί­ω θα­νά­τω ή­μελ­λεν α­πο­θνή­σκειν» (Ιω. ιβ΄, 32-33), τό­τε οι αμ­φι­βο­λί­ες  για τον Ιού­δα έ­γι­ναν πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Η κρί­ση  μέ­σα του ε­ξέ­σπα­σε. Πή­ρε την α­πό­φα­σή του. Έ­σπευ­σε στους αρ­χιε­ρείς και άρ­χι­σε τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις: «…πο­ρευ­θείς… προς τους αρ­χιε­ρείς εί­πεν, τι θέ­λε­τε μοι δού­ναι, κα­γώ υ­μίν πα­ρα­δώ­σω αυ­τόν; Οι δε έ­στη­σαν αυ­τώ τριά­κο­ντα αρ­γύ­ρια, και α­πό τό­τε ε­ζή­τει ευ­και­ρί­α ί­να αυ­τόν  πα­ρα­δώ» (Ματ­θ. κ στ΄, 14-16).
Έ­τσι, λοι­πόν, πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε η προ­δο­σί­α και η σύλ­λη­ψη του Ι­η­σού, ό­πως μας την πε­ρι­γρά­φουν και οι τέσ­σε­ρις Ευαγ­γε­λι­στές (Ματ­θ. κ στ΄47-51, Μαρ­κ. Ιδ΄43-46, Λουκ. κβ΄, 47-48, Ιω. ι­η΄, 3-5).
Για την προ­δο­σί­α του Ιού­δα υ­πάρ­χουν πολ­λές α­πό­ψεις σχε­τι­κά με τα ε­λα­τή­ρια αυ­τής της α­τι­μω­τι­κής ε­νέρ­γειας του. Ε­ρω­τούν: Φτά­νει μό­νον η φι­λο­χρη­μα­τί­α – φι­λαρ­γυ­ρί­α του; Η δυ­σα­ρέ­σκειά του για την δή­θεν προ­σβο­λή του α­πό τον Ι­η­σού στο δεί­πνο της Βι­θα­νί­ας; (Ιω. ιβ΄, 5). Σύμ­φω­να με τις α­πό­ψεις πολ­λών ε­ρευ­νη­τών, υ­πήρ­ξαν πολ­λά και σύν­θε­τα ε­λα­τή­ρια. Οι Ευαγ­γε­λι­στές τα πε­ριο­ρί­ζουν μό­νο σ΄ αυ­τό της φι­λαρ­γυ­ρί­ας, α­φού το το­νί­ζουν ι­διαί­τε­ρα, «ό­τι κλέ­πτης ην και το γλωσ­σό­κο­μον έ­χων τα βαλ­λό­με­να ε­βά­στα­ζεν» (Ιω. ιβ΄, 6). Κα­τά τον α­εί­μνη­στο κα­θη­γη­τή Παν. Μπρα­τσιώ­τη, «Το πι­θα­νώ­τε­ρον εί­ναι, ό­τι ο Ιού­δας ελ­κυ­σθείς προς τον Ι­η­σούν εξ ι­διο­τε­λεί­ας ε­μπνε­ο­μέ­νης υ­πό της πί­στε­ώς του εις αυ­τόν ως μεσ­σί­αν ου­χί πνευ­μα­τι­κόν, αλ­λά κο­σμι­κόν, εκ της πο­λι­τεί­ας του Ι­η­σού, παν άλ­λο ή α­ντα­πο­κρι­νο­μέ­νης εις τας κο­σμι­κό­φρο­νας αυ­τού βλέ­ψεις, α­πο­γο­η­τευ­θείς και α­νε­πί­δε­κτος της α­γα­θής ε­κεί­νου ε­πι­δρά­σε­ως α­πο­δει­χθείς δεν ε­δί­στα­σεν εν τη α­θε­ρα­πεύ­τω αυ­τού φι­λο­χρη­μα­τί­αν και πω­ρώ­σει να προ­δώ­ση τον δι­δά­σκα­λον α­ντί τι­μή­μα­τος ού­τως ευ­τε­λούς» (Μ.Ε.Ε. τομ. 13ος, σελ. 103).

Ο Κύ­ριος πολ­λές φο­ρές α­να­φέρ­θη­κε στην προ­δο­σί­α του Ιού­δα, που θα μπο­ρού­σαν να χα­ρα­κτη­ρι­στούν και ως προ­ει­δο­ποι­ή­σεις  προς αυ­τόν. Μά­λι­στα χρη­σι­μο­ποιεί ι­διαί­τε­ρα βα­ρείς χα­ρα­κτη­ρι­σμούς. Εν­δει­κτι­κά, στο κα­τά Ιω­άν­νη (κεφ. στ΄70) εί­πε στους μα­θη­τάς του: «… ουκ ε­γώ υ­μάς τους δώ­δε­κα ε­ξε­λε­ξά­μην; Και εξ υ­μών εις διά­βο­λος ε­στιν, έ­λε­γεν δε τον Ιού­δαν Σί­μω­νος Ι­σκα­ριώ­του…» Ε­πί­σης, στην προς του Πά­θους Του αρ­χιε­ρα­τι­κή προ­σευ­χή, θα ο­νο­μά­σει τον Ιού­δα «υ­ιό της α­πω­λεί­ας» (Ιω. ιζ΄, 12). Αλ­λά, και, κα­τά τη νύ­κτα του Μ. Δεί­πνου, α­φού έ­νι­ψε  και τους «πό­δας» του Ιού­δα, θα ε­πα­να­λά­βη: «… ο λε­λου­μέ­νος ουκ έ­χει χρεί­αν ει μη τους πό­δας νί­ψα­σθαι, αλ­λ΄ έ­στιν κα­θα­ρός ό­λος και υ­μείς κα­θα­ροί ε­στε, αλ­λ΄ ου­χί πά­ντες, ή­δει γαρ τον πα­ρα­δι­δό­ντα, δια τού­το εί­πεν ό­τι ου­χί πά­ντες κα­θα­ροί ε­στε» (Ιω ιγ΄, 10-11).
Υ­πάρ­χει προ­βλη­μα­τι­σμός στους ερ­μη­νευ­τές, αν ο Ιού­δας ή­ταν πα­ρών στην ε­γκα­θί­δρυ­ση του μυ­στη­ρί­ου της θ. Ευ­χα­ρι­στί­ας. Οι πα­λαιοί Πα­τέ­ρες και εκ­κλη­σια­στι­κοί συγ­γρα­φείς, με βά­ση το Ευαγ­γέ­λιο του Λου­κά (Κεφ. κβ, 14-23), πι­στεύ­ουν ό­τι ο Ιού­δας έ­λα­βε μέ­ρος στην πα­ρά­δο­ση του μυ­στη­ρί­ου. Νε­ώ­τε­ροι ό­μως, με βά­ση το κα­τά Ιω­άν­νη (κεφ. 18΄21-30) αρ­νού­νται ό­τι ο Ιού­δας  ή­ταν πα­ρών. Ο­πωσ­δή­πο­τε ο Κύ­ριος θα κά­μει στον Ιού­δα και την τε­λευ­ταί­α προ­ει­δο­ποί­η­ση. Στην ε­ρώ­τη­ση του μα­θη­τή (πι­θα­νόν του Ιω­άν­νη) «τις ε­στιν» αυ­τός που θα σε πα­ρα­δώ­σει; Ο Κύ­ριος α­πά­ντη­σε: «Ε­κεί­νος ε­στίν ω ε­γώ βά­ψω το ψω­μί­ον και δώ­σω αυ­τώ, βά­ψας ουν το ψω­μί­ον λαμ­βά­νει και δί­δω­σιν Ιού­δα Σί­μω­νος Ι­σκα­ριώ­του… λέ­γειν ουν αυ­τώ ο Ι­η­σούς, ο ποιείς ποί­η­σον τά­χιον… λα­βών (Ιού­δας) ουν το ψω­μί­ον …ε­ξήλ­θεν ευ­θύς, ην δε νυξ» (Ιω. 18, 21-30).
Τη νύ­κτα που α­κο­λού­θη­σε πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε και ο­λο­
κλη­ρώ­θη­κε η με­γά­λη προ­δο­σί­α. Έ­κλει­σε με τη φρά­ση: «Χαί­ρε, ραβ­βί, και κα­τε­φί­λη­σεν αυ­τόν» (Ματ­θ. κστ΄, 49).
Την ε­πο­μέ­νη, με­τά τη σύλ­λη­ψη και κα­τα­δί­κη του Ι­η­σού, ο Ιού­δας, υ­πό το κρά­τος των τύ­ψε­ων, «με­τα­με­λη­θείς α­πέ­στρε­ψε τα τριά­κο­ντα αρ­γύ­ρια τοις αρ­χιε­ρεύ­σι και τοις πρε­σβυ­τέ­ροις  λέ­γων: ή­μαρ­τον πα­ρα­δούς αί­μα α­θώ­ον… και ρί­ψας τα αρ­γύ­ρια εις τον να­όν α­νε­χώ­ρη­σεν, και α­πελ­θών α­πήγ­ξα­το». (Ματ­θ. κζ΄, 3-5). Αλ­λά και το δέ­ντρο δεν κρά­τη­σε τον προ­δό­τη, α­φού «και πρη­νής γε­νό­με­νος… ε­ξε­χύ­θη πά­ντα τα σπλάγ­χνα αυ­τού» (Πραξ. α, 18).
Τέ­λος, ο Πα­πί­ας, μα­θη­τής του Ευαγ­γε­λι­στή Ιω­άν­νη, α­να­φέ­ρει ό­τι με­ρι­κοί ε­πί­στευαν ό­τι έ­ζη­σεν ο Ιού­δας και ό­τι «ε­πρή­σθη ε­πί το­σού­τον την σάρ­κα, ώ­στε μη­δέ ο­πό­θεν ά­μα­ξα ρα­δί­ως διέρ­χε­ται ε­κεί­νον δύ­να­σθαι διελ­θείν, αλ­λά μη­δέ αυ­τόν μό­νον τον της κε­φα­λής ό­γκον αυ­τού».



Βε­βαί­ως δεν έ­λει­ψαν και οι υ­πε­ρα­σπι­στές του Ιού­δα, ό­πως οι Κα­ϊ­νί­τες του 13ου αι. και ε­ξής. Ό­μως, στη χρι­στια­νι­κή συ­νεί­δη­ση η μορ­φή του Ιού­δα υ­πήρ­ξε πά­ντο­τε α­παι­σί­α και η φρά­ση «Ιού­δας» ή «Ι­σκα­ριώ­της» ή­ταν ύ­βρις, που ταυ­τι­ζό­ταν με την προ­δο­σί­α. Σε κά­θε προ­σπά­θεια α­πο­κα­τά­στα­σης του Ιού­δα ι­σχύ­ουν τα λό­για του Κυ­ρί­ου: "ο μεν υ­ιός του αν­θρώ­που υ­πά­γει κα­θώς γέ­γρα­πται  πε­ρί αυ­τού. Ουαί δε τω αν­θρώ­πω ε­κεί­νω, δι΄ ου ο υ­ιός του αν­θρώ­που πα­ρα­δί­δο­ται. Κα­λόν ην  αυ­τώ ει ουκ ε­γεν­νή­θη ο άν­θρω­πος ε­κεί­νος" (Ματ­θ. κστ΄, 24).

Πηγή: "Ο ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΟΣ"
 

Ιερός Νιπτήρας. Πράξη αγάπης – συμβολική – διδακτική.


Ο Νιπτήρας είναι πράξις ταπεινώσεως. Όλη η ζωή του Χριστού κάτω στη γη είναι μια ταπείνωση, μια συγκατάβαση. Ο Χριστός είναι η αληθινή ταπείνωση. Η ταπείνωση του ανθρώπου,




κι όταν είναι αληθινή κι όχι υποκριτική, δεν έχει μεγάλη αξία. Γιατί; Ταπεινώνεται κάποιος, που είναι ήδη ταπεινός, δηλαδή, χαμηλός, μικρός και αμαρτωλός. Με την ταπείνωσή του, δηλαδή, απλώς κατεβαίνει στα μέτρα που του αρμόζουν. Ενώ ο Χριστός! Είναι ο Μέγας και Ύψιστος και Αναμάρτητος. Η ταπείνωσή του είναι κατάβαση, συγκατάβαση. Είναι ταπείνωση με απροσπέλαστα ύψη. Ο Χριστός είναι η Άκρα Ταπείνωση.
Εκδηλώσεις της ταπεινώσεως του Χριστού: Η ενανθρώπησή του, η σάρκωσή του. Κατέβηκε τη σκάλα της ταπεινώσεως, φόρεσε την ανθρώπινη σάρκα και ήρθε στη γη. Αυτή η ταπείνωση του Χριστού, όπως φαίνεται στην ενανθρώπησή του, ονομάζεται κένωση. «Εν μορφή Θεού υπάρχων ουχ αρπαγμόν ηγήσατο το είναι ίσα Θεώ, αλλ’ εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών» (Φιλιπ. 2,6-7).
Κατέβηκε από ταπείνωση στη γη. Αλλά και ανέβηκε από ταπείνωση στο Σταυρό, «Εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. 2,8). Φάτνη και Σταυρός, αρχή και τέλος της επίγειας παρουσίας του, δυό τόποι άκρας ταπεινώσεως. Φάτνη: Ένας Θεός σπαργανούται. Ταπεινώνεται και κρύβεται μέσα στην ανθρώπινη μορφή, τυλιγμένη στα άχυρα τού σταύλου. Σταυρός: Ένας Θεός ταπεινώνεται και φορτώνεται πάνω του τα αμαρτήματα όλου του κόσμου. Ένας Θεός ταπεινώνεται και καταδέχεται «αναιρεθηναι εν ξύλω». Ο Αναμάρτητος και Αθώος καταδέχεται και καρφώνεται πάνω στο Σταυρό σαν ένοχος και κακούργος.
Μια εκδήλωση της ταπεινώσεως του Χριστού και η πράξη της αποψινής βραδιάς, Το θεωρείτε απλό αυτό που έκανε ο Χριστός; Σαν δούλος και υπηρέτης ενδύεται το λέντιο, την υπηρετική ποδιά, παίρνει το νιπτήρα και σκύβει και πλένει τα πόδια των δώδεκα μαθητών του. Αν η ταπείνωση της σαρκώσεως έχει βαθειά θεολογική σημασία, αν η ταπείνωση της σταυρώσεως έχει μεγάλη σωτηριολογική και λυτρωτική σημασία, η ταπείνωση του νιπτήρος έχει μεγάλη ανθρωπολογική και κοινωνική σημασία.

Πράξη αγάπης
Από πολλή αγάπη κάλεσε τους μαθητές του στο τελευταίο δείπνο. Από αγάπη θα τους προσφέρει σε λίγο τη γλυκύτερη τροφή του κόσμου. Από αγάπη τους υποδέχεται μ’ αυτό τον τρόπο, με το πλύσιμο των ποδιών τους. Όταν η γυναίκα η αμαρτωλή του έπλυνε τα πόδια με τα δάκρυα της και το πολύτιμο μύρο της, ο Χριστός είπε: «Αφέωνται αυτής αι αμαρτίαι αι πολλαί, ότι ηγάπησε πολύ» (Λουκ. 7,47). Και ο Χριστός από πολλή αγάπη στους μαθητές του τους πλένει τα πόδια,
Και την αγάπη αυτή τη δείχνει και στον Ιούδα. Θαυμάστε την αγάπη και τη μακροθυμία του Χριστού. Σκύβει και πλένει ποιά πόδια; Τα πόδια εκείνα, που ύστερα από λίγο θα τρέξουν στους εχθρούς του Χριστού για να τον προδώσουν. Και σε λίγο θα δείξει την αγάπη του ο Χριστός στον Ιούδα και μ’ άλλο τρόπο. Θ’ αποθέσει τον άγιο Άρτο στα χέρια του! Στα χέρια εκείνα, που θ’ απλωθούν για να εισπράξουν τα τριάκοντα αργύρια, Και προχωρεί η αγάπη του Χριστού στον Ιούδα. Σε λίγο θα προσφέρει το ποτήριο με το θείο Αίμα στο στόμα του! Στο στόμα εκείνο, που θα δώσει το φίλημα της προδοσίας.
Ω, η αγάπη του Χριστού! Οι διαστάσεις της είναι άπειρες. Προεκτείνατε τις τέσσερις κεραίες του Σταυρού στο άπειρο, για να δήτε τις διαστάσεις της αγάπης εν Χριστώ Ιησού.
Πράξη συμβολική.
Είχαν οι μαθητές ανάγκη πλυσίματος. Είχαν ανάγκη καθαρμού. Μετά από λίγο θα πάρουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μέσα τους. Πώς; Ακάθαρτοι; Όχι! Ο Χριστός τους καθαρίζει.
Ο Χριστός καθαρίζει όλους τους πιστούς. Τους καθαρίζει από το μόλυσμα της αμαρτίας. Το πλύσιμο, που έκανε ο Χριστός με τον ιερό νιπτήρα, συμβολίζει το άλλο, το μεγάλο πλύσιμο, που θα γίνει ύστερα από λίγες ώρες. Είναι το πλύσιμο, που νοστάλγησαν οι αιώνες, «Λούσασθε και καθαροί γίνεσθε», παραγγέλλει ο προφήτης Ησαΐας (1,16). Αλλά πώς; Όλα τα ιαματικά και αγιασμένα και πεντακάθαρα νερά του κόσμου να χρησιμοποιήσουμε, μια αμαρτία μας δεν εξαλείφεται.
Ένα είναι το λουτρό των αμαρτιών μας: το λουτρό του Αίματος. Έπλυνε τα πόδια των μαθητών με νερό. Ύστερα από λίγο όχι τα πόδια, όχι τα χέρια, όχι το σώμα, αλλά κάτι ανώτερο, την ψυχή, ολόκληρο τον άνθρωπο θα τον πλύνει, θα τον καθαρίσει, θα τον λευκάνει μέσα στο Αίμα του Σταυρού του. «Το Αίμα Ιησού Χριστού του Υιού του Θεού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας» (Α΄ Ιωάν, 1,7).
Σε κάποια αγορά κεντρικής πόλεως είχαν μαζευτεί μικροί και μεγάλοι γύρω από ένα τραπεζάκι, περίεργοι να δουν αυτό που διαλαλούσε ένας μικροπωλητής:
- Περάστε, κόσμε. Μόνο με πέντε δραχμές! Όλα τα πλένει, όλα τα καθαρίζει, όλα τα λευκαίνει!.. Όλοι αγόραζαν το υγρό, που κατά τον πωλητή όλα τα καθαρίζει, όλα τα λευκαίνει.
Οπωσδήποτε υπερβολικός ο λόγος. Πραγματικός όμως πέρα για πέρα, όταν λέγεται από την Εκκλησία:
- Ελάτε, άνθρωποι, όλα τα πλένει, όλα τα καθαρίζει, όλα τα λευκαίνει. Όλοι οι λεκέδες της ψυχής σβήνουν. Όλα τα αμαρτήματα, και τα πιο μεγάλα και τα πιο ακάθαρτα, τα εξαλείφει. Φτάνει μια σταγόνα από το Αίμα του Χριστού να πέσει πάνω στην ψυχή, για να λευκανθεί και να γίνει αγγελική. Με το Αίμα του Χριστού γίνεται πραγματικότητα αυτό που λέει ο προφήτης Ησαΐας: «Και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινι­κούν, ως χιόνα λευκανώ. Εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ» (Ησ. 1,18).
Ο Χριστός προσφέρει την κάθαρση δωρεάν και δίνει άπειρες ευκαιρίες για καθαρισμό. Γι’ αυτό απαιτεί νάμαστε καθαροί. Εμείς όμως! Είμαστε υποκριτές. Καθαρίζουμε το «έξωθεν του ποτηρίου». Καθαρίζουμε το σώμα μας. Φροντίζουμε να μοσχοβολά το σώμα, ενώ τη ψυχή την αφήνουμε άπλυτη και ακάθαρτη.
Απαιτεί νάμαστε πάντοτε καθαροί. Μα ιδιαίτερα όταν προσερχόμαστε στο Μυστικό Δείπνο, όταν ετοιμαζόμαστε για τη θεία Κοινωνία. Είσαι καθαρός; Λούσθηκες στο λουτρό της Εξομολόγησε ως; Έλα, πλησίασε, όχι μόνο τη Μεγ. Πέμπτη, όχι μόνο το Πάσχα, αλλά κάθε Κυριακή, κάθε μέρα. Δεν είσαι καθαρός; Δεν εξομολογήθηκες; Μη πλησιάσεις. Ο Χριστός μάς κοιτάζει, εκείνος που «ετάζει καρδίας και νεφρούς» (Ψαλμ 7,9). Μας κοιτάζει με το ίδιο βλέμμα που κοίταξε το βράδυ εκείνο τους μαθητές και τον Ιούδα, και λέει: «Υμείς καθαροί έστε, αλλ’ ουχί πάντες» (Ιωάν. 13,10). – Κάποιος δεν είναι καθαρός. Πώς τολμά να πλησίασει; Κι όμως, ασυνείδητος ο Ιούδας, τόλμησε, και προσήλθε και έλαβε τον άγιο Άρτο. Ακάθαρτος ο Ιούδας, κοινώνησε. Φωτιά έβαλε μέσα του. -Κάποιοι δεν είναι καθαροί, ξαναλέει ο Κύριος, βλέποντας τόσους να συνωθούνται το πρωί της Μεγ. Πέμπτης, για να κοινωνήσουν. Πώς θα πλησιάσουν; Επειδή είναι Μεγ, Πέμπτη; Επειδή έρχεται το Πάσχα; Δεν καθαρίζουν οι ημέρες. Το Αίμα του Χριστού καθαρίζει. Και η κάθαρση δίνεται σ’ εκείνους που μετανοούν και εξομολογούνται.

Πράξη διδακτική.
Τέλος η πράξη του νιπτήρος έχει και ένα άλλο χαρακτήρα. Τον τονίζει ιδιαίτερα ο Χριστός. Γιατί έπλυνε τα πόδια των μαθητών του; Απαντά ο ίδιος: «Υπόδειγμα δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς ποιήτε… Ει ταύτα οϊδατε, μακάριοι έστε εάν ποιήτε αυτά» (Ιωάν. 13,15.17). -Σας δίνω υπόδειγμα, παράδειγμα προς μίμηση. Σεις με φωνάζετε Διδάσκαλο και Κύριο. Και καλά κάνετε. Διότι είμαι και ο Διδάσκαλος και ο Κύριος. Αν, λοιπόν, εγώ, ο Κύριος και ο Διδάσκαλος, έπλυνα τα πόδια τα δικά σας, και σεις οφείλετε να πλένετε ο ένας του άλλου τα πόδια (Ιωάν. 13,13-14).
Η πράξη αυτή του Χριστού είναι πράξις εκπαιδευτική. Τούτο τονίζεται σ’ ένα από τα καθίσματα της ακολουθίας: «Ο λίμνας και πηγάς και θάλασσας ποιήσας. ταπείνωσιν ημάς εκπαιδεύων αρίστην, λεντίω ζωννύμενος, μαθη­τών πόδας ένιψε», θέλει να μας εκπαιδεύσει στο δυσκολότερο μάθημα: στο μάθημα της ταπείνωσεως. Όλοι θέλουμε νάμαστε κύριοι, προϊστάμενοι, αφεντικά. Κανένας δεν θέλει νάνε υπηρέτης και διάκονος. Δεν καταδεχόμαστε να κάνουμε ευτελείς δουλειές.
Έλα συ, που θεωρείς εξευτελισμό να κάνεις ταπεινωτικές δουλειές, χειρωνακτικές δουλειές, γιατί τάχα έμαθες λίγα γράμματα και πήρες ένα πτυχίο, έλα να δεις, ποιός φοράει, το λέντιο. Ο Χριστός!
Έλα συ, που τα περιμένεις όλα από τους άλλους και δεν προσφέρεις τίποτε και όλο δικαιώματα διεκδικείς, έλα να δεις ποιός σκύβει και διακονεί τούς μαθητές; Ο Χριστός.
Η κοινωνία, για να ορθοποδήσει, θέλει λέντιο. Όχι σκήπτρο, θέλει διακόνους, όχι αφεντικά.
(Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, «Στη Μεγάλη Εβδομάδα»)
 

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...