Τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας κατέχει ἐξέχουσα θέση μέσα στὴ ζωή, στὴν πίστη καὶ στὴ θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι βαθειά χαραγμένη μέσα στὶς καρδιές μας, μέσα στὶς συνήθειές μας, μέσα στὶς παραδόσεις μας καὶ ριζωμένη μέσα στὴ θεολογικὴ ἀλήθεια τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Τὸ πρῶτο ἰδίωμα ποὺ ἔχει ἡ Παναγία εἶναι ὅτι εἶναι Θεοτόκος. Δὲν ἦταν κάποια ποὺ κάποτε κάποιον γέννησε, ἀλλὰ εἶναι αὐτὴ ἡ ὁποία γέννησε μέσα στὴν ἱστορία καὶ γεννᾶ μυστικῶς μέσα στὴν Ἐκκλησία τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Εἶναι ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ. Πῶς τὰ οἰκονόμησε ἔτσι ὁ Θεὸς καὶ ἔκανε αὐτὴν τὴν ἀσύλληπτη γιὰ τὴ διάνοιά μας κίνηση, δηλαδὴ νὰ συσταλεῖ Ἴδιος, νὰ σμικρύνει, νὰ κενωθεῖ καὶ ὁ Θεὸς νὰ ἐνδυθεῖ τὴν παχύτητα τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, καὶ ὁ ἄχρονος νὰ εἰσέλθει μέσα στὴν ἱστορία! Καὶ ὅλα αὐτὰ μέσα ἀπὸ τὸ ἅγιο σῶμα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Ὑπάρχει κι ἕνα ἄλλο στοιχεῖο ποὺ ἀποτελεῖ ἐπίσης ἰδίωμά της• ἡ Παναγία, ἐνῶ δὲν ἔχει θεότητα στὴ φύση της, ἔχει θεϊκότητα στὴ ζωή της, παρουσιάζει χαρακτηριστικὰ θεϊκά. Ἡ φύση της εἶναι ὅπως ἡ δική μας φύση, ἀνθρώπινη φύση. Ἡ Παναγία δὲν εἶναι Θεός, ἀλλὰ εἶναι ἄνθρωπος, ὅμως ἄσπιλος, ἀμόλυντος, ἄφθορος, ἄχραντος ἄνθρωπος, μοναδικὸς κατὰ τὴν χάρι καὶ τὴν ἁγιότητα. Εἶναι ἡ Κεχαριτωμένη, πλήρης δηλαδὴ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Δι’ αὐτῆς εἰσῆλθε ἡ χάρις στὸν κόσμο καὶ «παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου τῆς χάριτος ἐλθούσης». Αὐτὸ εἶναι τὸ ἕνα.
Ἡ Παναγία ὅμως ἀνέβασε καὶ τὸν ἄνθρωπο σὲ θεία κατάσταση. Κατέστησε δυνατὴ τὴν θέωση τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἔδωσε τὴ δυνατότητα νὰ ἑνώσει αὐτὴν τὴν στεγνή, στενή, στυφὴ ἀνθρώπινη φύση του μὲ τὴ θεία φύση, νὰ γίνει «κοινωνὸς θείας φύσεως»∙ νὰ τὴν μπολιάσει μὲ τὰ θεϊκὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγου. Αὐτὸ ἡ Παναγία τὸ δέχθηκε μὲ τὸν καλύτερο τρόπο. Γι᾿ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο καὶ δὲν ὀνομάζεται μόνον Θεοτόκος, ἀλλὰ ὀνομάζεται καὶ Παναγία. Ἔχει δηλαδὴ στὴ ζωὴ καὶ στὸ πρόσωπό της ὡς δεύτερη φύση, τὸ σύνολο τῆς χάριτος καὶ τῆς ἁγιότητος στὴν ἀκρότατη καὶ τελειότερη τους μορφή.
Ἡ Παναγία ἀποτελεῖ τὸ μεθόριον τῆς κτιστῆς καὶ τῆς ἀκτίστου φύσKOIMHSHεως, ἀποτελεῖ τὸ σύνορο, ἐκεῖ ποὺ συναντᾶται, ἐκεῖ ποὺ ἐφάπτεται κατὰ κάποιο τρόπο ὁ κτιστός, ὁ φτιαχτὸς ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Θεοῦ κόσμος μὲ τὴν ἄκτιστη φύση τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄγγελοι μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι ὑλικοί, ἀλλὰ εἶναι κτιστοί. Ἡ Παναγία ἦλθε μὲν στὸν κόσμο σωματικῶς μὲ θαυμαστὸ τρόπο, ἄρα ἔχει ὑλικότητα∙ εἶναι ὅμως καὶ πνευματικὴ καὶ μάλιστα εἶναι ὑπερτέρα τῶν ἀγγέλων κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, διότι στὸ πρόσωπό της συναντᾶται ἡ ἄκτιστη μὲ τὴ κτιστὴ φύση.
Σφραγίζοντας στὶς καρδιές μας τὴν μεγάλη αὐτὴ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, εἶναι ἀπόλυτη ἀνάγκη νὰ μπορέσουμε νὰ ἀξιοποιήσουμε τὴν Παναγία στὴ ζωή μας. Νὰ μὴν εἶναι μιὰ ἁπλῆ μορφὴ ἑτεροκοσμικὴ στὰ μάτια μας οὔτε μιὰ εἰκόνα καρφωμένη στὸν τοῖχο, ἀλλὰ νὰ γίνει ἡ δική μας ψυχὴ μιὰ εἰκόνα ζωγραφισμένη πάνω στὴ δική της εἰκόνα. Νὰ κάνουμε τὴν προσευχή μας σ᾿ αὐτὴν καὶ νὰ προσδοκοῦμε τὶς ἀπαντήσεις γιὰ τὰ προβλήματα καὶ τὶς καθημερινές μας ἀνάγκες. Κυρίως ὅμως νὰ τὶς ἀναθέτουμε τὴ ζωή μας. Ἡ σχέση μας μαζί της νὰ εἶναι σχέση ἐμπιστοσύνης πρὸς τὸ πανάγιο πρόσωπό της.
Νὰ μὴν ἀρκεσθοῦμε στὸ νὰ ἀποτελέσει ἕνα ἠθικὸ πρότυπο φυσικῶν ἀρετῶν, ἀλλὰ νὰ φροντίσουμε νὰ εἶναι μυστικὸ πρότυπο πνευματικῶν χαρισμάτων. Ὅλοι μας ἔχουμε ὑποστεῖ τὴν καλὴ ἀλλοίωση ποὺ ἡ ἴδια ἡ Παναγία ἐπετέλεσε πάνω σ᾿ ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος, γιατί τὴν ἐπετέλεσε πάνω στὴν ἀνθρώπινη φύση. Δὲν μᾶς μένει τίποτα ἄλλο παρὰ νὰ παύσουμε νὰ ζοῦμε τόσο γήινα καὶ νὰ κοιτάξουμε νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς δεκτικοὶ τοῦ Θεοῦ στὴν καρδιά μας, νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς χωρητικοὶ τοῦ Θεοῦ, νὰ χωρέσει μέσα μας ὁ Θεός∙ νὰ ξεχειλώσει, νὰ πλατυνθεῖ ὁ ψυχικός μας κόσμος, καὶ μέσα σ᾿ αὐτὴ τὴν διευρυμένη, πλατυσμένη καρδιὰ νὰ μπορέσει νὰ χωρέσει ὁ ἀχώρητος Θεός.
Εὔχομαι σ᾿ ὅλους, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μἐ αὐτὸ τὸ πνεῦμα νὰ ὑπάρχει οὐσιαστικὴ καρποφορία στὶς προσευχὲς καὶ τὶς Παρακλήσεις αὐτῶν τῶν ἡμερῶν καὶ ἡ Παναγία καὶ νὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὶς ἀνάγκες, τὶς θλίψεις, τοὺς πόνους, τὶς καθημερινὲς δυσκολίες, κυρίως ὅμως νἀ ἀποτελέσει γιὰ τὸν καθένα αὐτὸ τὸ μυστικὸ πρότυπο τῆς ἐν χάριτι καὶ ἐν πνεύματι ἄλλης ζωῆς. Ἀμήν.
