Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Τίτλος: «Φυγή ή σωτηρία;»
Στο προηγούμενο κείμενό μου, «Δημοκρατία για γενναίους ή δημοκρατία για τυχαίους;», τέθηκαν πολλά και διάφορα ζητήματα. Πολιτικά και ανθρωπολογικά. Από όλα πιο μεγάλη εντύπωση έκανε ο ανθρωπολογικός τύπος στο σχήμα του Σταυρού. Κατόπιν τούτου, θεωρώ ότι μπορούμε να πάμε ακόμη παραπέρα και παραπάνω από το Άτομο και να ζυγώσουμε ίσως και ν’ αγγίξουμε το Πρόσωπο.
Ο θεοσεβούμενος άθεος
Μπορούμε να πάμε παραπάνω και να πιάσουμε το νερό από την πηγή του. Θ’ ακολουθήσουμε έναν από τους πολλούς δρόμους που φτάνουν στο Πρόσωπο, μόνο που αυτός είναι ο πιο δύσβατος, ο πιο κακοτράχαλος, ο πιο τραγικός.
Συγκεκριμένα. Ας δούμε από κοντά και ας παρακολουθήσουμε έναν άθεο. Πως «γεννιέται» και πως εξελίσσεται. Από ποια διαδρομή περνάει και που στο τέλος καταλήγει. Δεν μιλάμε για τον άθεο εκείνον που...άκουσε ότι δεν υπάρχει θεός στους διαδρόμους των κομματικών γραφείων και στις συζητήσεις των συντρόφων στις πλατείες μετά από την αφισοκόλληση. Μιλάμε για τον γνήσιο τύπο αθέου, εκείνον που βαπτίστηκε χριστιανός ορθόδοξος και που ενώ μεγάλωνε μέσα σε χριστιανικό περιβάλλον αποφάσισε να έρθει σε ρήξη μ’ αυτό και να πιστέψει ότι δεν υπάρχει θεός. Μιλάμε για κείνον τον τύπο αθέου ο οποίος αντιστάθηκε στην πίστη του, δεν αρκέστηκε σ’ αυτά που τού είπε ο θεολόγος στο σχολείο, ο παπάς στη εκκλησία και η εξουσία ανάμεσα στα λόγια και των δύο. Έψαξε, γύρω του κι εντός του, έψαξε στα βιβλία και στη ζωή. Έφερε τον κόσμο ανάποδα...μαθαίνοντας να βαδίζει με τα χέρια!
Μιλάμε για κείνον τον άθεο που έζησε ως άθεος, που προέβη σε ενέργειες, σε πράξεις, σε θέσεις, τέτοιες που αντιστοιχούσαν στις πεποιθήσεις του. Παντρεύτηκε με πολιτικό γάμο, δεν βάφτισε τα παιδιά του, δεν κοινώνησε, δεν λειτουργήθηκε, δεν...δεν...δεν.
Κι όχι μόνον αυτό. Η στάση του δεν περιορίστηκε μόνο στο «τυπικό» που δεν είναι καθόλου τυπικό και ως εκ τούτου έχει τρομακτικές συνέπειες προερχόμενες από το κοινωνικό του περιβάλλον. Προέβη και σε τέτοιες εσωτερικές αλλαγές που είναι δύσκολο να εξηγηθούν με λόγια. Μερικές μόνο νύξεις μπορούμε να κάνουμε.
Το ν’ αποφασίσεις ότι είσαι άθεος είναι σαφώς μια πράξη ελευθερίας. Η διακήρυξη όμως αυτή της ελευθερίας, έναντι θεού και ανθρώπων, είναι μόνον η αρχή. Μετά πρέπει να ελέγξεις τον εαυτό σου, αν είσαι όντως σοβαρός μαχητής της ελευθερίας, για το αν όντως είσαι διατεθειμένος να διακόψεις τα νιτερέσια με το θείον και ως εκ τούτου να μην περιμένεις από κει καμία απολαβή. Τέλος θα πρέπει να ελέγξεις τον εαυτό σου αν είσαι έτοιμος να μην φοβηθείς όταν θα μείνεις μόνο σου κι όταν δεν θα περιμένεις βοήθεια από κανέναν. Αν σε φοβίζουν τα σκοτάδια, οι πεθαμένοι, τα μνήματα, τα κυπαρίσσια, ε τότε δεν περνάς νύχτα από το νεκροταφείο. Όταν θα κάνεις το φονικό του θεού πρέπει να ξέρεις ότι δεν θα φοβηθείς όταν πχ αρρωστήσεις κι όταν δεν θα έχεις από πουθενά να περιμένεις βοήθεια εκτός από τον γιατρό και τον...ασφαλιστή σου. Το τέλος του φόβου του θεού έχει κι εκείνο τους...φόβους του. Όταν σκοτώνεις τον θεό κινείσαι αντίθετα στην κλίμακα και αφού ελευθερώνεσαι πρώτα από τον θεό, μετά ελευθερώνεσαι από τον μισθωτό που έχεις μέσα σου και τέλος από τον δούλο!
Όταν όλα αυτά τα δεις και τα τσεκάρεις, όταν απαλλαχτείς από την παρέα αυτών των δύο κακότροπων «εσωτερικών» συνοδοιπόρων - που σαν τα χαμστεράκια τρέχουν γυρίζοντας τον τροχό ανάστροφα - τότε ναι, μπορείς να πεις ότι έφτασες! Είσαι στην κορυφή ενός πανύψηλου όρους! Μοναχός! Οι άνεμοι δεν μπορούν να σε γκρεμίσουν, τα χιόνια δεν μπορούν να σε παγώσουν, τα ύψη δεν μπορούν να σε φοβίσουν. Είσαι, μέσα στην άγρια μοναξιά σου, ευτυχής. Νιώθεις δυνατός, ήρεμος, γαλήνιος, συγκινημένος για το μεγάλο κατόρθωμα. Έχεις σκοτώσει το θεό...χωρίς ν’ ανοίξει ρουθούνι!
Εκείνη τη στιγμή είσαι «πάντων χωρισθείς»! Έχει διαχωριστεί από όλους και από όλα και έχεις να πεις πολλά για την εξατομίκευση και κυρίως μπορείς να την διδάξεις σ’ όσους ορκίζονται στο όνομά της. Στη σημαία σου γράφεις: «Αν είναι κι ο θεός σας σαν κι εσάς ε τότε εγώ θέλω να είμαι εχθρός του»! Φυσικά αυτό το λες για να προγκίξεις τους άλλους και για να τους προβοκάρεις που, οι αθεόφοβοι, δηλώνουν ότι είναι εικόνες του θεού ενώ είναι σκατανθρωπάκια της κακιάς ώρας.
Για σένα ο θεός δεν μπορεί να είναι σαν κι αυτούς, δεν μπορεί να έφτιαξε τέτοια πράγματα. Στην πραγματικότητα έχεις πολύ ψηλά τον θεό και γυρεύεις να τον απαλλάξεις από τις ευθύνες που τον φόρτωσαν για την κατάντια τους. Είσαι ένας απόλυτα θεοσεβούμενος άθεος!
Δυο δρόμοι ανοίγονται μπροστά
Εκεί λοιπόν στην κορυφή, την δυσανάβατον κολεκτιβιστικοίς τε και ατομικιστικοίς λογισμοίς, δυο δρόμοι ανοίγονται μπροστά, όπως συμβαίνει πάντα. Μια «διακλάδωση», όπως λένε οι χαολόγοι, τίθεται μπροστά σου. Θέτεις στον εαυτό σου – αν βέβαια είσαι σοβαρός – το ερώτημα: και τώρα τί κάνουμε; τί σημασία έχει στη ζωή σου αυτή η μεγάλη κατάκτηση; Πώς θα φέρεσαι στα καθημερινά αλλά και στα μεγάλα ζητήματα της ζωής σου; Τα ερωτήματα αυτά αρχίζεις και τα μοιράζεις σε μικρότερα, τα εξειδικεύεις, βάζεις στο μυαλό σου διάφορα....θα κάνω εκείνο;.....θα κάνω το άλλο;
Οι απαντήσεις είναι όλες αρνητικές! Όχι, όχι, όχι!
Οπότε τίθεται ακόμα μία: Και γιατί όχι; Τώρα δεν σε βλέπει κανένας! Δεν έχεις να δώσεις λογαριασμό σε κανέναν! Γιατί όχι λοιπόν;
-Γιατί αγαπώ την κοινωνία. Γιατί αγαπώ τους ανθρώπους έστω κι αν κάνω (άδικες και δίκαιες) εξαιρέσεις. Γιατί αγαπώ την ομορφιά. Αγαπώ τον αντιφατικό Κόσμο που ζει κι αυτή μαζί. Εκείνη την ομορφιά που όταν την συναντώ, στα πολύ μεγάλα και στα πολύ μικρά, δακρύζω από ευτυχία. Δεν είναι ωραίο να κάνεις το κακό! Δεν είναι όμορφο να μην προσπαθείς να το αποτρέψεις! Κι εγώ έφτασα μέχρι εδώ «απ’ το κακό και τ’ άδικο διωγμένος». Πώς είναι δυνατόν να το ξεχάσω τώρα;
Εκείνη τη στιγμή που δίνεις αυτή την απάντηση είναι που ο Κόσμος έρχεται και πάλι ανάποδα! Εκείνη τη στιγμή είναι που έρχεται ο Θεός σε βρίσκει και σε στήνει ξανά όρθιο για να περπατάς ξανά με τα πόδια σου! Ποιος Θεός όμως; Προφανώς όχι ο θεός που σκότωσες αλλά ο Θεός που είναι Αγάπη και Ομορφιά! Όχι ο θεός δυνάστης, ο τύραννος, ο θεός που πειρατεύει τη ζωή σου, πιάνει το τιμόνι και σένα σε ρίχνει στη χάψη αλλά ο Θεός απελευθερωτής, ο Θεός οπού εκ του Άδου τους νεκρούς εξανιστά!
Εκεί που είσαι «πάντων χωρισθείς» αρχίζεις να γίνεσαι «πάσι συναρμοζόμενος». Εκεί που ήσουν στο «Θαυμάζω» (τον ανθρώπινο εαυτό μου), βρίσκεσαι ξάφνου στο «Αγαπώ» (τον Θεό μου)! Εκεί είναι που μια νέα ζωή σου χαρίζεται και λαμβάνεις ένα ακόμα εν Χριστώ βάπτισμα ή την τρίτη γέννηση, όπως λένε ομού τα δύο από τα τρία Ζήτα της φιλοσοφίας του Προσώπου (Ζεπάτος-Ζιάκας).
Συμπέρασμα: η πίστη στο Θεό είναι μια πράξη ελευθερίας απέναντί Του όπως ακριβώς και η απιστία! Η πίστη στο Θεό είναι μια ακόμα εξέγερση στη ζωή σου. Αυτή τη φορά ενάντια στην απιστία σου!
Από κει και ύστερα, ο φίλος μας, στην ερώτηση «γιατί πιστεύεις στο Θεό;» απαντάει με τρεις τρόπους. Άμα η ερώτηση είναι καλοπροαίρετη και αφελώς τυπική, απαντάει: «γιατί είναι όμορφο!». Άμα θέλει να εμπνεύσει απαντάει με μιαν ερώτηση: «εσύ γιατί βάζεις όμορφα λουλούδια στα βάζα του σπιτιού σου;». Και αν θέλει να σε βάλει στη θέση σου: «γιατί έτσι γουστάρω, ρε![1]»
Το «γιατί έτσι γουστάρω» είναι το θεολογικό μέρος της απάντησης και το «ρε» είναι το πολιτικό.
Με το ένα πάνε πάνω και με το άλλο γίνονται ίσοι. Διότι δεν είναι απολογία η πίστη στο Θεό.
Είναι ομολογία! Κι αφού έρθουμε στα ίσια μετά καθόμαστε, όσο θες, να το συζητήσουμε.
Απ’ αυτή την...εγκάρδια γνωριμία αθέου και Θεού προκύπτουν χιλιάδες όμορφα πράγματα!
Ακούστε λοιπόν μερικά από αυτά που έχει να μας αφηγηθεί εκείνος ο θεοσεβούμενος άθεος που βρήκε τον Θεό του.
Από το «Τρένο της μεγάλης φυγής» στην Οδό της Ζωής
Είμαστε στα 1983. Μια παρέα νέων αγοριών και κοριτσιών, συζητάνε για την πολύκροτη κινηματογραφική ταινία «το τρένο της μεγάλης φυγής». Είναι όλοι τους επαναστάτες, κοινωνικοί αγωνιστές. Συζητάνε την ταινία που όλους τους έχει συναρπάσει. Διαφωνούν για πολλά αλλά συμφωνούν στο πάθος του φυλακωμένου για ελευθερία. Όλοι, λίγο πολύ, βλέπουν μέσα σ’ εκείνον τον εαυτό τους. Και η γενιά αυτή είχε περισσότερους λόγους να νιώθει φυλακισμένη από την γενιά τη σημερινή. Μπορεί να διαφωνούν για την «ταξικότητα» του έργου, μπορεί να μέμφονται τον σκηνοθέτη, συμφωνούν όμως όλοι στο φινάλε! Ο Γιον Βόϊτ πάνω στη στραπατσαρισμένη ντιζελομηχανή του τρένου, με προτεταμένη την στραπατσαρισμένη γροθιά του, κόντρα στον παγωμένο άνεμο του καταχιόνιστου τοπίου, να οδεύει στον αφανισμό, στο αδιέξοδο όπου το τρένο θα συντριβεί (ευτυχώς έχει προλάβει να κάνει την Αντελίνα Τζολί οκτώ χρόνια πριν [σ.σ. είναι ο πατέρας της]). Τον «ατσαλώνει» η αντίσταση στην εξουσία - το ότι δεν υποτάχθηκε - και η εκδίκηση στον εξουσιαστή – τον σκύλο, τον δεσμοφύλακα - που θα τον πάρει μαζί του!
Σύνθημά του: Ό, τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό!
Δέκα χρόνια μετά, ο φίλος μας, ο θεοσεβούμενος άθεος, τροποποίησε κάπως το...νιτσεϊκό δόγμα:
-Κολοκύθια! Ό, τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο σοφό! Ήταν τότε που έφτανε στην κορυφή...περπατώντας με τα χέρια! Για να προσθέσει αύθις μετά την ...επί του όρους γνωριμία:
-Ό, τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο καλό κ’ αγαθό! Κι ό,τι με κάνει καλό κ’ αγαθό δεν μ’ αφήνει να χαθώ, να γκρεμιστώ στα τάρταρα.
Τρία πρόσωπα, τρία κέντρα, τρία πρότυπα: Ο δραπέτης, ο σοφός και ο Χριστός!
Ο ηρωικός δραπέτης της φυλακής πλην όμως για πάντα δεσμώτης του αδιεξόδου.
Ο ηρωικός σοφός της υπομονής πλην όμως για πάντα δεσμώτης της διάνοιας.
(ενίοτε και της παράνοιας).
Ο Χριστός που περπατάει σε δρομάκια υδατινά [2]
Εσείς ποιον δρόμο προτιμάτε;
Ένα Προσωπικό Ζωντανό Υπερπαραγωγό Ζεύγος «Αγαθότητας - Καλοσύνης»
Άθεος ή θεοσεβούμενος, εφόσον αποφασίσεις ν’ ακολουθήσεις, σαν τον Ηρακλή, την οδό της Αρετής κι όχι της Κακίας, το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζεις είναι το πως μπορείς να διακρίνεις το καλό από το κακό. Πώς μπορείς να αντιλαμβάνεσαι πότε και πώς το καλό αρχίζει να γίνεται κακό και η Αρετή να μεταλλάσσεται σε Κακία. Διότι το δίκιο είναι ζόρικο πολύ, μας λέει η υπέροχη Μάρω Δούκα, και πολλές φορές λημεριάζει με το άδικο!
Ένας τρόπος για να βρίσκεις το σωστό και το λάθος είναι ο κανόνας. Ένας άλλος είναι ο γνώμονας. Όμως όλα τα πράγματα δεν μπαίνουν σε κανόνες και όλες οι καταστάσεις δεν μετριούνται με τον γνώμονα. Όσο προχωράς και όσο ανοίγεις δρόμους καινούργιους στη ζωή σου βλέπεις ότι αυτά που έμαθες δεν φτάνουν για όλα και αυτά που μαθαίνεις δεν βοηθάνε πάντα. Άλλωστε εσύ έχεις ακριβή συγκόρμισσά σου την...εξατομίκευση, έχεις το δικό σου μπαϊράκι. Δεν είναι εύκολο να συνταιριάξεις στο βήμα σου αυτά που είπαν άλλοι άλλοτε και για άλλους!
Συνεπώς έχεις ανάγκη μεγάλη για έναν Προσωπικό Υπερυπολογιστή Κάλλους. «Κάτι» που θα σου δείχνει τον δρόμο όπως σου τον δείχνει το αζιμούθιο. Να του δίνεις δεδομένα και να σου δίνει την κατεύθυνση. Ένα «όργανο» απαραίτητο για τον πλήρως εξατομικευμένο άνθρωπο που δεν έχει «από πού να πάρει γραμμή», από πού να πάρει εφ-όδια! (μόνο διόδια βρίσκει μπροστά του).
Και όχι μόνον αυτό. Έχεις ανάγκη από την εκγύμναση, την του Κάλλους προ-πόνηση, ώστε να αναπαράγεις το κάλλος κάθε στιγμή, κάθε λεπτό, με κάθε ευκαιρία, ώστε να κινείσαι μέσα σε ένα μικροκλίμα ομορφιάς, το μόνο «θερμοκήπιο» ικανό να σε προστατέψει από τις βλαβερές ακτινοβολίες του κρισιακού περιβάλλοντος. (από τις τοξικές αναθυμιάσεις της νεωτερικής χωματερής. Βλέπε Θ.Ι.Ζ. [Ζιάκας]).
Ένα Πνευματικό Παγκόσμιο Σύστημα Θεσιθεσίας (S-GPS)
Μιλήσαμε κι άλλες φορές για το ότι ο Θεός ο δικός μας μάς βοηθάει να βρίσκουμε τη θέση μας και συνεπώς μάς βοηθάει να πράξουμε αναλόγως με τη θέλησή μας ήγουν πιο ελεύθερα απ’ ό,τι με τα άλλα μέσα προσδιορισμού της θέσης. Μην ξεχνάτε τί λέει ο Καββαδίας στο Μαραμπού:
Ο πλοίαρχος Φλέτσερ έριξε το «Σχελδ» στον Ματαπά
μια μέρα που των θαλασσών παλεύαν τα στοιχεία,
γιατί ήλιος δεν φαίνονταν το στίγμα του να βρει
ούτε μπορούσε απ’ τις στεριές να πάρει αντιστοιχεία.
Ας δούμε όμως σήμερα λιγάκι πάρα μέσα το ζήτημα της τεχνικής του GPS μιας κι ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε τη μετάφραση στα ελληνικά του «Τεχνικού συστήματος» (Ζ. Ελλιλ) από τον αγαπητό Γιάννη Ιωαννίδη.
Δες τε πόσοι άνθρωποι εργάζονται για να φτιαχτεί αυτό το σύστημα πλοήγησης. Πόσοι άνθρωποι εργάστηκαν στο παρελθόν ώστε οι γνώσεις τους να γίνουν βάθρα εκείνου του συστήματος. Πόσα μέσα τίθενται στην υπηρεσία αυτού του συστήματος για να μπορεί να υπάρξει αιωρούμενο στο διάστημα. Πόσα μέσα εργάζονται και πόσοι υπολογισμοί γίνονται για να παραμένει ακριβές και «καλιμπραρισμένο». Ο σεισμός στην Ιαπωνία, λέει, καθώς μετακίνησε τον άξονα της γης απο-καλιμπράρισε το σύστημα κι έπρεπε ξανά να το ρυθμίσουν!
Αμφιβάλλει κανείς ότι το GPS είναι ανθρώπινο δημιούργημα; Κανείς.
Αν όμως το GPS είναι ανθρώπινο δημιούργημα τα δεδομένα που στέλνει στους ανθρώπους δεν είναι ανθρώπινα! Ακόμα κι αν μαζέψουμε όλους εκείνους τους ανθρώπους που εργάστηκαν για τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος και τους βάλουμε σ’ ένα καράβι χωρίς GPS δεν θα μας δώσουν καλύτερο στίγμα από αυτό που θα μας δώσει και οποιοσδήποτε πλοίαρχος...Φλέτσερ!
Αλλά δεν είναι μόνον αυτό ούτε κυρίως αυτό. Είναι που το σύστημα του GPS δεν κατασκευάζει το χωροχρονικό συνεχές αλλά απλώς το αξιοποιεί! Δεν κατασκευάζει τις ιδιότητες του χωροχρονικού συνεχούς αλλά απλώς τις αναγιγνώσκει για λογαριασμό του κάθε...ταξιτζή! Το GPS είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα αλλά τα δεδομένα που στέλνει είναι κατασκεύασμα του Θεού!!!
Αν ισχυριστούμε ότι τα δεδομένα, που λαμβάνουμε από το σύστημα, είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα τότε δεν μένει τίποτα άλλο από το να αποδεχτούμε ότι ο άνθρωπος παράγει την...ενέργεια! Είναι όμως έτσι; Ο άνθρωπος παράγει την ενέργεια ή απλώς ο άνθρωπος την μετασχηματίζει; Ας μιλήσουμε καθαρά: ο άνθρωπος δεν μπορεί να παράξει ούτε καν το αλκοόλ που πίνει! Ναι, το αλκοόλ προς ανθρώπινη κατανάλωση, το παράγουν οι μύκητες της ζύμωσης και μετά έρχεται ο άνθρωπος και το επεξεργάζεται, στην πραγματικότητα το συμπυκνώνει, και το φέρνει στη μορφή του καθαρού οινοπνεύματος ή στη μορφή του «σκληρού ποτού». Ούτε καν τους μύκητες δεν μπορεί να δημιουργήσει ο άνθρωπος! Και εκείνους Άλλος τους έφτιαξε. Ο άνθρωπος απλώς τους εκμεταλλεύεται αναπαράγοντάς τους.
Πώς λοιπόν μπορεί να ισχυριστεί εκείνος ο οποίος ούτε τον μύκητα ούτε το κρασί μπορεί να φτιάσει χωρίς τον Θεό ότι ο Ιησούς της Ναζαρέτ είναι μόνο άνθρωπος και όχι μαζί και Θεός; Πώς μπορεί να αφαιρεί το «Χριστός» από το «Ιησούς»;
τα γαλόνια ξέφτισαν και σχίστηκε η στολή,
τα ωραία του ρούχα επούλησε, την πέτσινή του τσάντα,
κι ένα εργαλείον εκράτησε μονάχα, ναυτικό,
τ' όργανο εκείνο που μετράν τον ήλιο, τον εξάντα.
Η στενοχώρια και το αλκόλ δουλεύοντας σιγά,
μέρα τη μέρα σ' ένα χαίνον χάσμα τον ωθούσαν.
Τρελάθηκε. Τον πείραζαν στους δρόμους τα παιδιά,
κι οι ψείρες πάνω στα ξανθά του γένια επερπατούσαν.
Παράξενοι των τσικαλάδων της Σίφνου ελκυστές
Ένας σβώλος πηλού, από μια σειρά σβώλους που έχουν πλαστεί "με το μάτι" και όχι με το ζύγι ή με τον όγκο. Προορισμός τους να γίνουν σκεύη: τσικάλια, κανάτια, πιατέλες, ταψιά. Εκτοξεύεται από το χέρι του αγγειοπλάστη, με κάποια δύναμη, στον περιστρεφόμενο, με μηχανικό πια τρόπο, δίσκο του τροχού. Η κίνηση του τροχού είναι σταθερή και ομαλή. Ο σβώλος κολλάει κι αρχίζει να γυρίζει ΕΚΚΕΝΤΡΑ! Δεν έχει κέντρο...το έχει χάσει! Βρέχει στοιχειωδώς τα χέρια του και υγραίνει τον πηλό. Αρχίζει εκείνος από στερεό να γίνεται υγρό και ο τσικαλάς να "παίζει στα χέρια του" τον περιβόητο "χώρο των φάσεων". Εν αρχή όμως είναι το "κέντρο"! Το "κεντράρισμα".
Βάζει τις χούφτες του ανεστραμμένες. Όπως όταν θέλουμε να πιούμε νερό αλλά ανάποδα, προς τα κάτω. Αντί να πιει νερό, εξουδετερώνει τη φυγόκεντρο πιέζοντας ελαφρά τη μάζα του πηλού προς τα μέσα αλλά και προστατεύοντας την και προς τα έξω. Τα άλλα τα κάνει η περιστροφή. Ο άμορφος σβώλος που γυρνάει έκκεντρα, εγκαθίσταται με εκπληκτικό τρόπο ακριβώς στο κέντρο!
Ένας κώνος, όχι φυσικά τέλειος, είναι η κοινή αρχή σύμπαντος του τσουκαλάδικου κόσμου. Ένας κώνος ούτε πολύ στερεός ούτε πολύ υγρός! Τόσο όσο χρειάζεται για να αρχίσει να υπακούει στα χέρια του μάστορα. Τόσο-όσο χρειάζεται για να αλλάξει σχήμα. Την ώρα, τη στιγμή, που το στερεό υγροποιείται και τη στιγμή που η υγροποίηση δεν είναι σε θέση να αποδομήσει τον ...άσχημο σβώλο γεννιέται το σχήμα.
Το σκεύος αρχίζει ν’ αναδύεται. Στην αρχή, ο κώνος πιέζεται προς τα κάτω και γίνεται μια επίπεδη επιφάνεια "δύο και κάτι" διαστάσεων. Μετά υψώνεται στην τρίτη διάσταση. Ο μάστορας ακολουθεί, με τα χέρια του, ένα κάθετο νοητό σχήμα δύο διαστάσεων. Αυτό που οι χαολόγοι λένε «χώρο των φάσεων». Μια γραμμή, καμπύλη ή τεθλασμένη, της οποίας η περιστροφή μπορεί να γεννήσει στερεά. Από κει και πέρα διατάσσει τα χέρια του όπως θέλει. Ο κάθε μάστορας διαφορετικά. Ταυτόχρονα, με το πόδι, αυξάνει ή μειώνει τις στροφές του τροχού.
Το "πότε" θα κάνει το "πως", το καθορίζει το Πρόσωπο! Αλλά και το "πως" θα κάνει το "πότε".Υπάρχει δηλαδή ένας αλγόριθμος. Αλλά κι ένας ρυθμός. Ίσως ο ρυθμός του αλγόριθμου.
Οι τσικαλάδες δεν το συνειδητοποιούν αλλά υπάρχει. Το περιγράφουν όμως ως το "πώς παίρνουν το σχήμα από το πρωί"!!! "Είναι μέρες, λένε, που δεν μας "βγαίνει" το σωστό σχήμα. Το βλέπουμε, προσπαθούμε να το διορθώσουμε αλλά δεν μπορούμε"!!! Ο αγγειοπλάστης μπορεί να φτιάξει όλα τα στερεά, ακόμα και τη σφαίρα, αν είναι σπουδαίος μάστορας! Και δεν μπορεί να φτιάξει πυραμίδες, κύβους και ό,τι έχει πάνω του ευθείες και επίπεδα! Ό, τι μετρείται με τον γνώμονα δηλαδή! Τη σφαίρα δεν την καταφέρνει ποτέ τέλεια και όχι μόνο επειδή πρέπει να εδράζεται κάπου, να έχει επίπεδη βάση. Αλλά μήπως κι ο Θεός φτιάχνει τέλειες τις σφαίρες του;
Όλοι φοβούνται τον Θεό, λέει μια παροιμία τσικαλάδικη, κι ο τσικαλάς τον...τοίχο! (γιατί το γαϊδούρι μπορούσε να στριμωχτεί και να σπάσει τα τσουκάλια). Τον Θεό δεν τον φοβούνται. Ενδεχομένως γιατί Εκείνος τους δίδαξε την τέχνη. Ενδεχομένως γιατί όποιον αγαπάς δεν τον φοβάσαι.
Κάτω από αυτούς τους όρους τους έδωσε και μια επιπλέον ελευθερία: να βάζουν «τ’ αυτιά» (= τα χερούλια στα τσουκάλια) όπου τους αρέσει. Ενώ Εκείνος δεσμεύεται: τ’ αυτιά των ανθρώπων τα βάζει πάντα στο ίδιο μέρος. Γι’ αυτό οι άνθρωποι δεν ακούνε πάντα τον χαβά που παίζει ο Παλαιός των Ημερών Βιολιστής!
Ο Χριστός: Κέντρο και Τσικαλάς μαζί
Αν αναρωτιέστε τί δουλειά έχει τούτο το κείμενο εδώ μέσα θα σας δώσω δύο απαντήσεις.
Η μία είναι «γιατί μ’ αρέσει»! Γιατί ήθελα να μοιραστώ μαζί σας αυτή τη μαστοριά των τσικαλάδων που φυσικά δεν εξαντλείται στον τροχό, αλλά προϋπάρχει, στην προετοιμασία του πηλού και ακολουθεί, στην διαδικασία του ψησίματος.
Η άλλη απάντηση είναι «γιατί η δημιουργία του Κόσμου και του τσουκαλιού βασίζονται στην ίδια αρχή: την περιστροφή». Το ίδιο, συμβαίνει και με την δημιουργία του Ανθρώπου. Ο Θεός εργάζεται όπως ο τσουκαλάς! Η περιστροφική κίνηση λαμβάνει χώρα από τα μέγιστα έως τα ελάχιστα του χωροχρονικού συνεχούς. Αναδύεται μέσα από τα φράκταλς, ασφυκτιά μέσα στις πυρινικές δυνάμεις, εκτείνεται στις μελανές οπές και στα γαλαξιακά σμήνη! Επομένως, είναι καλό να έχουμε στο μυαλό μας αυτή την εικόνα του σβώλου από πηλό πάνω στον τροχό που αρχίζει άμορφος να γυρίζει έκκεντρα και σιγά-σιγά με τα προσεκτικά, και θα έλεγα τρυφερά, αγγίγματα του αγγειοπλάστη παίρνει σχήμα και μορφή ...κάποιοι δε απ’ αυτούς και ψυχή!
Αν στη θέση του σβώλου βάλετε τον άνθρωπο και στην θέση του Τσικαλά, αλλά και του Κέντρου ταυτόχρονα, βάλετε τον Χριστό, έχετε μια ακόμα καλύτερη εικόνα της υπόθεσης.
Ο Χριστός Τσικαλάς, είναι πάντα μαζί μας. Πάντα στη σκέψη μας και στην καρδιά μας. Σε όλες τις μέρες και τις ώρες της χαμωζωής μας είναι Το Πρόσωπο με το οποίο μπορούμε να διαλεγόμαστε για την καλοσύνη και την αγαθότητα. Να του θέτουμε ζητήματα και Κείνος πάντα πράος πάντα γαλήνιος να μας απαντά. Κέντρο της ζωής μας και ταυτοχρόνως σκέπη. Εμείς γυρίζουμε γύρω Του κι Εκείνος, ταυτοχρόνως, με τα διάτρητα εκ των ήλων χέρια μάς δίνει σχήμα και μορφή!
Μπορούμε ανά πάσα στιγμή ανακαλώντας Τον να μας ανακαλέσει και να μάς σώσει. Ό,τι ώρα θέλουμε μπορούμε να μπούμε στη ζωή Του και να την ανατάμουμε! Ο Ράμφος μπορεί να έχει μυστικά, ο Ιησούς όμως όχι! Ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα δεν έχει γιατί ως και το αίμα Του χύθηκε υπέρ ημών! Έχει όμως πολλά «Προσωπικά δεδομένα» εις άφεσιν των αμαρτιών μας, οπότε καλό είναι να κάνουμε χρήση αυτών ώστε να βρίσκουμε τη σωστή πορεία.
Δεν κουράζεται ποτέ. Δεν μας εγκαταλείπει ποτέ, αν εμείς δεν τον εγκαταλείψουμε. Ακόμα κι αν τον εγκαταλείψουμε, όπως ο φίλος μας το άθεος, πάλι δεν φεύγει από την καρδιά μας. Άλλωστε και ο φίλος μας δεν τον εγκατέλειψε γιατί δεν τον αγαπούσε αλλά γιατί θεωρούσε ότι πήγε χαμένος, κοτζάμ Υιός του Ανθρώπου, παραδίνοντας εαυτόν στους φονιάδες. Ως εκ τούτου, υιός κι αυτός κάποιου πατέρα, αποφάσισε ν’ ακολουθήσει τον δρόμο της αυτο-θυσίας αλλά με άλλους πιο «δραστικούς τρόπους» εξοπλισμένος, μη παραδινόμενος στους φονιάδες αλλά στήνοντας πόλεμο μαζί τους. Η διαφωνία δεν αφορούσε την αναγκαιότητα της επανάστασης. Αφορούσε τη στρατηγική και την τακτική της επανάστασης, αφορούσε όμως και την...πρόθεση! Ο Ένας έλεγε Ανάσταση και ο άλλος επ-ανάσταση!
Με αυτό τον τρόπο, όποιος βέβαια θέλει, μπορεί να γίνει «άλλος άνθρωπος». Χωρίς να τρέξει στους ψυχολόγους, χωρίς να δώσει δεκάρα παρά μόνο την ψυχή του, χωρίς να περιμένει κάτι από αλλού, κάποιον φιλόσοφο, κάποιον γκουρού, ανοίγει την πόρτα του Ιησού και εισέρχεται στη Βασιλεία Του «εδώ και τώρα»! Αν θέλει!
Μέσα από την ζωή Του, από τις πράξεις Του, μπορεί ο καθένας να μάθει τα καίρια. Το πως δηλαδή θα χειριστεί το τρισσόν της σωματοψυχής του ήτοι το λογιστικό, το επιθυμιτικό και το συναισθηματικό. Την λογική ευφυΐα του, την συναισθηματική ευφυΐα του και την επιθυμιτική ευφυΐα του.
Ο Ωραίος κάλλει παρά πάντας βροτούς, είναι απαραίτητος ιδιαίτερα στους ελεύθερους ανθρώπους, εκείνους που έχουν αποφασίσει ν’ ανοίξουν καινούργιους δρόμους στη ζωή, στην επιστήμη, στην τέχνη.
Ο εν τω Σταυρώ τας χείρας εκτείνας, ο συντρίψας το κράτος του εχθρού, είναι ακόμα πιο απαραίτητος στους ανθρώπους της πολιτικής, εκείνους που χειρίζονται ζητήματα που αφορούν άμεσα τις ζωές των ανθρώπων. Αυτό, το τελευταίο, ας το έχουν υπόψη τους οι θεούσες- πολιτικολογούσες που ενώ σταυροκοπιούνται μπροστά στην εικόνα Του όταν κάνουν πολιτικές αναλύσεις Τον ξεχνάνε.
Μα δεν σώζει μόνο ζωές ο Ναζ-ωραίος. Σώζει και κοινότητες. Δεν δια-μορφώνει μόνο ψυχές. Διαμορφώνει και κοινωνίες! Σύνολα ανθρώπων ετερόκλητα, σύνολα ανθρώπων αλλοπρόσαλλα, σύνολα ανθρώπων αλλόφρονα! Στρεφόμενα, συστρεφόμενα γύρω Του, στον αεικίνητο «χωροχρονολειτουργικό εορτολογικό αλγόριθμο του βυζαντινού πολιτισμού», τα σύνολα αυτά των ανθρώπων, γίνονται κοινωνίες προσώπων! Αναιμάκτως! Αγιάζονται και ευλογούνται!
Στους επαναστάτες, συντρόφους και φίλους, παλιούς και νέους!
13 Απριλίου 2011
Θησείο
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Κόντρα στις όποιες ετυμολογίες του «ρε», κόντρα στην ίδια τη χρήση που κάνουμε σ’ αυτό, εμείς εδώ θα ισχυριστούμε ότι δεν ξεκίνησε ως υποτιμητική προσφώνηση αλλά, αντίθετα, ως ...βασιλική. Κάτι σαν κι αυτό το «κύριε» που λέμε σήμερα. Ίσως να προέρχεται από την παραφθορά της λέξης «ρεξ». Ας το βρουν οι ειδικοί, εμείς εδώ διατυπώνουμε την εικασία και παραθέτουμε τα σχετικά τεκμήρια της ιστορίας:
Ο ρε ντε Φράτζας θέλοντας να πα να πολεμήση,
Ρεάμε της Αναπολής τίποτες να μην αφήση.
Και πάρα κάτω:
Ο ρε Κάρλος εσύναξε φουσάτα διαλεγμένα
Στον πόλεμο κ’ εις τ’ άρματα πάντα μαρτυρημένα.
Τζάνε Κορωναίου
Μπούα ανδραγαθήματα.
[2] Ένα λαϊκό τραγούδι, σε ρυθμό «καλαματιανό», που θα κυκλοφορήσει σύντομα, λέει μεταξύ άλλων:
............
Ο Ποσειδώνας π’ αγαπάει
κι αφεντεύει τα νερά
ο Χριστός που περπατάει
σε δρομάκια υδατινά
Παναγία η Υπερμάχος
κ’ η Παλλάδα Αθηνά
στην Ακρόπολη θα φτιάξουν
σχέδια στρατηγικά
...............
Σήκω! Σήκω Ηριδανέ μου
απ’ την κοίτη την παλιά
τσάκισε τις αλυσίδες
κέρδισε τη Λευτεριά
Σήκω σήκω Ποταμέ μου!
Εξεγέρσου Ποταμέ!
Ήρθε η ώρα Όμορφέ μου!
Τώρα! Τώρα ή ποτέ!
Τρεις χιλιάδες χρόνια από τον πόλεμο με αιτία «ένα καίριο πολιτειακό κενό από τη στέρηση της ωραίας βασίλισσας» που λέει ο Βασίλης Ξυδιάς, θαρρώ ήρθε η ώρα να κάνουμε και μιαν εξέγερση με αιτία ένα ακόμα πολιτειακό κενό, εκείνο της στέρησης του ωραίου Ηριδανού Ποταμού!
Αναίμακτη εξέγερση, φυσικά! Τί λέτε κι εσείς;
