Ἀρχιμανδρίτης Θεοδόσιος Μαρτζοῦχος
«Αὐτός ποὺ θά πιστέψει καί θά βαπτισθεῖ, θά σωθεῖ»
(Μάρκ.16,16)
Τί οὔν;
Ἑτέρου πιστεύσαντος ἕτερος οὐ θεραπεύεται; φησίν.
Οὐκ ἔγωγε οἶμαι...
Ἰω. Χρυσοστόμου, (Λόγος «Εἰς τόν παραλυτικόν διά τῆς στέγης χαλασθέντα»)
(Μάρκ.16,16)
Τί οὔν;
Ἑτέρου πιστεύσαντος ἕτερος οὐ θεραπεύεται; φησίν.
Οὐκ ἔγωγε οἶμαι...
Ἰω. Χρυσοστόμου, (Λόγος «Εἰς τόν παραλυτικόν διά τῆς στέγης χαλασθέντα»)
Ἡ λέξη Βάπτισμα στίς Γραφές συναντιέται πολλές φορές καί ἐννοεῖ τήν μέ τό νερό κάθαρση ἀπό τούς μολυσμούς καί τήν ἁμαρτία. Σέ συνέχεια τῶν τελετουργικῶν Βαπτισμάτων πού ἐπέβαλε ὁ Μωσαϊκός Νόμος, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος εἶναι κυριαρχοῦσα μορφή συνδυασμένη μέ αὐτό τό θέμα, τόσο πολύ, ὥστε, πῆρε καί προσωνυμία Βαπτιστής ἀπό τήν διδασκαλία του καί τήν συνήθεια νά βαπτίζει τούς προσερχομένους ἐν μετανοία.
Βάπτισε, προσελθόντα, καί αὐτόν τόν Κύριο.
Γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τό Βάπτισμα ἀρχίζει μέ τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ στούς ἀποστόλους (Ματθαῖος 28,19) "Βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος". Ἔκτοτε οἱ πιστεύοντες βαπτίζονται. Ἀπό τόν Εὐνοῦχο τῆς Κανδάκης (Πράξεις 8,27) μέχρι τόν οἶκον Στεφανᾶ (Α' Κορινθίους 1, 15). Τό Βάπτισμα ἀποκτᾶ τήν θεολογική του ἐξήγηση στήν ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Παύλου, πρός Ρωμαίους στό ἕκτο κεφάλαιο, τόσο στό κομμάτι του πού διαβάζουμε στήν ἀκολουθία τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος ὅσο καί στό ὑπόλοιπο κεφάλαιο πού διευκρινίζεται ἡ σημασία, τοῦ σέ ποιόν εἶναι κανείς δοῦλος καί ἀπό ποιόν ἐξαρτᾶται. "Δοῦλοι ἐστέ ᾧ ὑπακούετε, ἤτοι ἁμαρτίας εἰς θάνατον ἤ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην" (Ρωμ. 6, 16).
Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ διά τῶν ἀποστόλων καί τῶν διαδόχων τους "μαθητεύει" πάντα τά ἔθνη. Ἐπεξηγεῖ τήν διαδοχή τῆς περιτομῆς ὑπό τοῦ Βαπτίσματος ὡς ἀφιερωματική ἀναφορά τοῦ ἀνθρώπου στόν Θεό καί διδάσκει στούς προσερχομένους "τάς ἐντολὰς τοῦ Χριστοῦ" ὡς τρόπο ζωῆς, καθώς καί τήν ἐκκλησιαστική κοινότητα ὡς μυστηριακή συνθήκη γιά νά καρποφορήσει αὐτός ὁ τρόπος.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος-μέλος τῆς Ἐκκλησίας, ἀστοχεῖ στό ἐπιδιωκόμενο δηλ. ἁμαρτάνει, ἡ Ἐκκλησία ὑποδέχεται τούς πάντες μετανοοῦντας καί πάλι, μετά ἀπό μία μακρά θεολογική διχογνωμία (Δονατιστές) γιά τό θέμα, δηλ. γιά τό κατά πόσον εἶναι ἀποδεκτοί εἰς μετάνοια καί οἱ ἀρνηθέντες τόν Χριστόν (lapsi=πεπτωκότες).
Ὅταν οἱ διωγμοί τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων τελειώνουν, ἡ Ἐκκλησία συστηματοποιεῖ ἐλεύθερα τό "μαθητεύσατε" ὀργανώνοντας τήν κατήχηση τῶν ἐνδιαφερομένων νά βαπτισθοῦν καί νά γίνουν χριστιανοί.
Κατά τήν περίοδο τῶν διωγμῶν, ὅταν ἕνας ἄγνωστος στόν ἐπίσκοπο, ἐπιθυμοῦσε νά γίνει Χριστιανός, τήν εὐθύνη τῆς εἰλικρίνειας τῶν κινήτρων του τήν ἀναδεχόταν-ἀναλάμβανε κάποιος ἤδη Χριστιανός-ἀνάδοχος, ὁ ὁποῖος καί ἐγγυᾶτο στήν Ἐκκλησία γι' αὐτόν (τόν προσερχόμενο). Στήν συνέχεια γραφόταν στούς καταλόγους τῶν Κατηχουμένων τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί ἄρχιζε τό... «μαθητεύσατε». Διδασκόταν ὅλη τήν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ γιά τήν σωτηρία καί ἐμυεῖτο στόν τρόπο ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας (στήν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης ἡ κατήχηση διαρκοῦσε δύο χρόνια), ἀφοῦ συμμετεῖχε μαζί μέ τούς Χριστιανούς στίς προσευχές καί ἀποσυρόταν πρίν τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας στό ὁποῖο, ὡς ἀβάπτιστος, δέν θά μετεῖχε.
Δέν ἔφευγε γιά νά μήν... ἀκούσει ἤ μήπως δεῖ (δέν πρόκειται γιά τά... Ἐλευσίνια μυστήρια!) ἀλλά γιατί δέν θά συμμετεῖχε-μετελάμβανε! Τό ἴδιο γινόταν καί ἴσχυε, δηλαδή ἔφευγαν πρίν τήν τέλεση τῆς Θ. Εὐχαριστίας, καί οἱ ἐπιστρέφοντες ἐν μετανοίᾳ ἤδη χριστιανοί καί ὄντες ἐν ἐπιτιμίῳ.
Ἡ Καινή Διαθήκη παραθέτει ὕμνους ἤ προσευχές-δάνεια ἀπό τίς λειτουργίες τῶν πρώτων κοινοτήτων. Οἱ εἰδικοί τῆς Βίβλου ὑποστηρίζουν ὅτι πολλές ἀπό τίς ὁμολογίες τῆς πίστεως εἶναι ἀναμφισβήτητα λειτουργικοί τύποι πού χρησιμοποιοῦνταν σέ ἀρχαῖες βαπτίσεις. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὑπάρχει ἕνας πολύ δυνατός δεσμός ἀνάμεσα στό Βάπτισμα καί τήν ὁμολογία τῆς πίστεως. Στήν πρώτη Ἐκκλησία ἡ Βάπτιση ἀπευθύνεται κατά βάσιν σέ ἐνήλικες πού αὐτοπροσώπως ὁμολογοῦν τήν πίστη τους.
Ἀπό τήν ἀρχή ὅμως τοῦ 4ου αἰώνα τό Βάπτισμα μικρῶν παιδιῶν γενικεύεται. Ἡ ἐπιμονή στό προπατορικό ἁμάρτημα καί στήν ἀναγκαιότητα νά ἐλευθερωθοῦν ἀπό αὐτό καί τά μικρά παιδιά ἐξηγεῖ ἐν μέρει αὐτή τήν ἐξέλιξη. Μετά ἀπό αὐτό σπανίως γίνονται βαπτίσεις ἐνηλίκων. Τά «στάδια» τοῦ Βαπτίσματος ἐξαφανίζονται.
Ἡ κοινωνία σιγά-σιγά γίνεται ὁλόκληρη μία Ἐκκλησία. Αὐτοί πού μένουν ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία εἶναι ἐλάχιστοι αἱρετικοί σέ κάποιες περιοχές. Ἡ εἰδωλολατρεία σβύνει ἤ ἔστω ἔτσι νομίζει ἡ Ἐκκλησία! (Παυλικιανοί, Καθαροί, Ἰανσενιστές, Νεογνωστικοί). Προοδευτικά στήν συνείδηση τῶν ὑπευθύνων της Ἐκκλησίας γεννιέται ἡ ἀντίληψη ὅτι ὅλα πλέον εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ἡ δαιμονική ἐπανάπαυσις στήν «καθαρή» γῆ τῆς Ἐκκλησίας φτάνει στό ἄκρον ἄωτον στήν περίπτωση τοῦ αἱρετικοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Νεστορίου ὁ ὁποῖος ζητᾶ ἀπό τόν αὐτοκράτορα «τήν γῆν, καθαράν τῶν αἱρετικῶν» γιά νά τοῦ ἀντιδώσει «τήν τῶν Οὐρανῶν Βασιλείαν»!!! Σιγά-σιγά ὁ τρίτος πειρασμός τοῦ Χριστοῦ (Ματθ.4, 8-10) «ναρκώνει» τήν Ἐκκλησία.
Στίς γιορτές τῶν Θεοφανείων καί τοῦ Πάσχα πρωτευόντως καί ἴσως κάποιες φορές καί τῶν Χριστουγέννων καί τῆς Πεντηκοστῆς, ἡ Ἐκκλησία βάπτιζε τά νέα μέλη της. Ἀπόηχος τοῦ γεγονότος ἡ συμπερίληψις στήν Θεία Λειτουργία αὐτῶν τῶν ἑορτῶν, τοῦ ὕμνου «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε... » ἀντί τοῦ Τρισαγίου. Πλέον ὅμως καί τεχνικά καταργοῦνται τά βαπτιστήρια τῶν ἐνηλίκων ἤ μεταποιοῦνται καί ἔρχεται σέ χρήση ἡ κολυμβήθρα ὡς σκεῦος κινητό.
Ἡ σταδιακή εἰσαγωγή τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ προφανῶς προέκυψε μετά τόν πλήρη ἐκχριστιανισμό τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Ἤ ἔστω τήν αὐταπάτη τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ. Γιατί τί εἴδους ἐκχριστιανισμός εἶναι αὐτός πού δέν γεννάει κανένα μάρτυρα στήν προέλαση τοῦ πρώϊμου ὀθωμανικοῦ κράτους ἀλλά ἀντιθέτως ἐξισλαμίζεται ὁ κύριος ὄγκος τῶν πρώην Χριστιανῶν τῆς Ἀνατολίας (Heath Lowry: Ἡ φύση τοῦ πρώιμου ὀθωμανικοῦ κράτους, ἔκδ. Παπαζήση);
Καί τά δύο τμήματα τῶν Χριστιανῶν, Ἀνατολικοί καί Δυτικοί, ἐπαναπαυμένοι στήν ἀφελῆ ἀντίληψη ὅτι οἱ γονεῖς εἶναι Χριστιανοί, βαπτίζουν τά νήπια «στηρίζοντας» τήν «Chretianite». Οἱ φωνές τοῦ Τερτυλλιανοῦ ὅτι "οἱ Χριστιανοί δέν γεννιοῦνται ἀλλά γίνονται" ἔχουν ἀπό αἰῶνες σιωπήσει! Ὅταν ἔρχεται γιά τήν Δύση ἡ Μεταρρύθμιση (προτεστάντες), μεταξύ τῶν ἄλλων θεμάτων ἀνακύπτει καί τό τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ. Στήν πορεία τῆς ἱστορικῆς κατάτμησης τοῦ προτεσταντισμοῦ, πολλές ὁμολογίες δέν δέχονται τόν νηπιοβαπτισμό θεωρώντας μαζί μέ τόν κανόνα τῆς ἐν Νεοκαισαρείᾳ Συνόδου ὅτι «... οὐκ ἐκ προαιρέσεως ἡ πίστις αὐτῶν, ἀλλ’ ἐξ ἀνάγκης». Φυσικά ἡ Ρωμαιοκαθολική ἀλλά καί ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία οὔτε κἄν δέχτηκε νά συζητήσει πιθανότητα ὀρθῆς κρίσεως σέ μία τέτοια τοποθέτηση. Ἐξαντλήθηκε σέ μία ἀπολογητική συνηγορία τῆς συνήθειας τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ πού ἴσως τότε νά εἶχε λόγους ὅμως ἀτυχῶς φτάνει καί μέχρι τό σήμερα καί συναντᾶμε σέ περιοδικό μητροπόλεως (πρῶτο τρίμηνο 2008) ἀγχώδη προσπάθεια (2. «Ὁ νηπιοβαπτισμός γνωστός στήν Ἐκκλησία ἀπό τήν ἀρχή... » 3. «Μέ τό βάπτισμα τοῦ νηπίου δέν καταργεῖται ἡ ἐλεύθερη βούλησή του») καταξίωσης ἑνός θεσμοῦ, πού ἄν μή τί ἄλλο, πρέπει νά ἐπαναδρομολογηθεῖ.
Δέν νομίζουμε ὅτι μπορεῖ κανείς νά ἐπικαλεστεῖ ὡς ἐπιχείρημα ὑπέρ τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ τήν γενική φροντίδα τῶν γονέων γιά τό βρέφος. Ἡ ἐνστικτώδης ἀγάπη καί μέριμνα καταξιώνεται ὅταν ἀντιγράφει τήν θεϊκή φροντίδα σεβασμοῦ ἐλεύθερης ἀγάπης! Οὔτε οἱ γονεῖς τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου τόν φρόντιζαν λιγότερο ἀφοῦ 19 χρονῶν πηγαίνοντας γιά σπουδές στήν Ἀθήνα εἶναι ἀβάπτιστος ἐνῶ ὁ πατέρας του εἶναι κληρικός!!! Ἀργότερα ὁ ἴδιος σέ διδασκαλία του γιά τό βάπτισμα ὡς ἐπίσκοπος, θά ρωτάει: «Τί δ ἄν εἴποις περί τῶν ἔτι νηπίων καί μήτε τῆς ζημίας ἐπαισθανομένων, μήτε τῆς χάριτος; ἤ καί ταῦτα βαπτίσομεν;». Βέβαια, τοποθετεῖται εὐνοϊκά στό θέμα τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἔστω καί εἰσάγοντας ἠλικιακό ὅριο τήν τριετία ζωῆς τοῦ νηπίου, λέγοντας τό ἀπίθανό «τοῦ βίου τάς εὐθύνας τηνικαύτα ὑπέχειν ἄρχονται ἡνίκα ἄν ὅ τε λόγος συμπληρωθεῖ καί μυστήριον μάθωσι»!!! οὐσιαστικά (ἄς μή τό φοβόμαστε) αὐτοαναιρούμενος.
Δέν νομίζω ὅτι θά ζητήσει κανείς εὐθύνες ἀπό ἕνα τριετές νήπιο πού... μιλάει! Ὁ ἅγιος Γρηγόριος (μέγας διδάσκαλός μας) ἐδῶ ὑπερβάλλει. Ὅπως ὑπερβάλλουμε καί μεῖς ὅταν δέν θέλουμε νά δοῦμε «κατάματα» τά κενά τῆς θεολογικῆς μας σκέψεως «στηριζόμενοι» στήν τοποθέτηση «σκέφτονται ἄλλοι (ἡ παράδοση) γιά μᾶς». Ἡ παράδοση εἶναι περιουσία• ὄχι «καπέλο» πού μᾶς πέφτει μεγάλο κλείνοντας καί τά μάτια μας! Εἶναι στάση ζωῆς• ὄχι φωτοτυπία μιᾶς στιγμῆς ἀπό τήν ζωή. Εἶναι προοπτική καί εἶναι ὁ λόγος πού διεγείρει τήν φαντασία γιά σωστή δουλειά. Εἶναι ἐρώτημα. Εἶναι φανέρωση. Εἶναι ἀλήθεια. Εἶναι δημιουργία. Εἶναι «σύσταση» καί ὄχι ὑπακοή.
Φυσικά, δόξα τῷ Θεῷ, παραμένει ἡ ἐλεύθερη βούληση. Φυσικά καί βάπτιζε νήπια στό παρελθόν καί στήν ἀρχή τῆς ἱστορίας της ἡ Ἐκκλησία. Τό θέμα μας ὅμως εἶναι ὄχι μία ἱστορικίστικη δικαίωση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ (κατά προτεσταντικοῦ τύπου ἀναδρομή στό γνήσιο ἀρχικό ἀποστολικό πλαίσιο) ἀλλά μία ἐκτίμηση τοῦ ἄν καί κατά πόσον σήμερα «συμφέρει» τήν Ἐκκλησία ἡ συνέχιση μιᾶς τέτοιας πρακτικῆς σέ ἕνα κόσμο πού κάνει ἐμφανές καί «διά γυμνοῦ ὀφθαλμοῦ», τό ὅτι δέν ἔχει πλέον σχέση μέ τήν Ἐκκλησία.
Δέν μᾶς ἐνδιαφέρει ἡ θεσμική ἀπόρριψη τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἀπό τούς προτεστάντες. Δέν ἔχουμε ὅμως καί ἀγωνία νά συνεχιστεῖ μία παράδοση πού ἀγνοεῖ τήν σημερινή πραγματικότητα! Ἡ Ἐκκλησία ζεῖ σέ ἕνα μετανεωτερικό περιβάλλον. Κυριαρχεῖ δηλαδή στό σήμερα ἕνας ὑποκειμενισμός ἀναιρετικός τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ στήν Ἐκκλησία ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ νά βιώσει τό ἀπό κοινοῦ (... ἡμῶν... Πάτερ ἡμῶν, ὄχι ἐμοῦ), τήν ἑνότητα, τήν συσσωμάτωση ἐνῶ ὁ σημερινός ἄνθρωπος ἔχει σημαία του τό «ἐγώ» ὄχι μόνο στίς ἐπιθυμίες, ἀλλά καί ὡς στάση ζωῆς. Οἱ ἄνθρωποι βλέπουν ἀκόμα καί τήν σχέση μέ τόν Θεό ἀτομικά-ἐγωκεντρικά. Γιά τό θέμα πού ἀσχολούμαστε ἀκόμα καί ἡ Ἐκκλησία «ἀπήχθει αὐτῶν τῇ ὑποκρίσει» (Γαλ. 2, 13) καί ἀνέχεται πλέον τήν πλήρη Ἐκκλησιολογική ἀναίρεση τοῦ μυστηρίου τῆς εἰσδοχῆς τῶν νέων μελῶν της, μετατρέποντάς το σέ ἰδιωτική-οἰκογενειακή τελετή. Φυσικό συνακόλουθο προέκυψε τό γεγονός τοῦ "ἐκχυδαϊσμοῦ" τοῦ Βαπτίσματος ἀπό τίς παιδαριωδίες πού συνδυάστηκαν μέ τήν «τελετή». Μπαλόνια, ἀρκοῦδοι, λουλούδια, λαμπάδες διακοσμημένες μέ τερατάκια καί δεινόσαυρους, «ἐμφώτιοι χιτῶνες» παντός χρώματος (United colours of Benetton), ἀτμόσφαιρα νηπιαγωγείου.
Μέσα σ’ ὅλα αὐτά ἕνας παπάς-μάγος τῆς φυλῆς νά «ἀνασκουμπώνεται» νά ἀνακατεύει νερά, λάδια, νά κόβει μαλλιά καί νά βουτάει στά νερά (ὑπό τήν ὑπόκρουση τῶν κραυγῶν τοῦ νηπίου καί τῶν καθησυχαστικῶν ἀνοητολογιῶν τῶν συγγενῶν) τόν βαπτιζόμενο!
Συμβολισμοί νεκροί καί ἀναντίστοιχοι μέ τό κοινωνικό «τώρα», ἄγνωστοι καί συνεπῶς χωρίς ἀναγωγική ἰσχύ. Διαδικασία. Καί ὅλα αὐτά σέ μιὰ γλώσσα ξένη καί ἀκατανόητη πού ἐπιτείνει τήν αἴσθηση μαγικῆς τελετῆς. Ἐπιπροσθέτως ὅλα αὐτά σέ ἀνθρώπους καί γιά ἀνθρώπους πού ἀκόμα καί ἄν δεχθοῦμε ὅτι πιστεύουν... στόν Θεό, οἱ συντριπτικά περισσότεροι καμμία σχέση δέν ἔχουν μέ τόν Χριστό καί μέ τήν Ἐκκλησία Του. Ἁπλῶς διεκπεραιώνουν ἕνα... ἐθνικό συνήθειο. «Οἱ μεγάλες γιορτές, κυρίως ἡ Ἡμέρα τοῦ Ἐξιλασμοῦ, τηροῦνταν ὄχι γιά ἐθιμοτυπικούς ἤ θεολογικούς λόγους, ἀλλά σάν ἐτήσιο προσκλητήριο ταυτότητας, πατρίδας χιλιετιῶν» γράφει ὁ G. Steiner, Errata ἔκδ. SCRIPTA, περιγράφοντας τήν ἀνάλογη κατάσταση στόν Ἰουδαϊκό κόσμο. Ἐπιπλέον οἱ Χριστιανοί μας κινοῦνται καί ἀπό μία φοβική (ἀπό πλευρᾶς τῶν μεγαλυτέρων στήν ἡλικία) ὑποχρέωση ἀπέναντι στόν... «γιαραμπή» Θεό στήν περίπτωση πού κάτι συμβεῖ ἀπό πλευρᾶς ὑγιείας στό νήπιο.
Μέσα σ’ ὅλα αὐτά (ἐν μέσῳ... τῶν συμφωνούντων) ὁ ἱερέας νά διαβάζει εὐχές πού ἀφοροῦν ἐνήλικες καί τίς ἁμαρτίες τους, σέ ἕνα βρέφος λίγων μηνῶν, πού οὔτε ἀντιλαμβάνεται οὔτε μιλάει! Νά ἐξορκίζει τό νήπιο σάν νά πρόκειται γιά συνειδητοποιημένα ὥριμο ἄτομο πού πλανεμένο σχετίζεται μέ τόν διάβολο σέ μία αὐταπάτη πορείας εὐτυχίας. «Κερασάκι» στήν ὅλη «τούρτα» ὁ ἀνάδοχος πού δέν μπορεῖ (ὄχι νά ἀπαγγείλει) οὔτε νά ἀναγνώσει τήν ὁμολογία πίστεως-«Πιστεύω». Καί ὁ ἱερέας νά βασανίζεται συνειδησιακά σκεπτόμενος ὅτι σ’ αὐτόν (τόν ἀνάδοχο) καί στῶν γονέων τήν Κατήχηση (!;) θά παραδώσουμε τόν νέο... χριστιανό γιά νά βιώσει καί νά συνειδητοποιήσει τήν πίστη του καί τήν σχέση του μέ τήν Ἐκκλησία.
Μόνη μας ἀγωνία μπὰς καί ὁ ἀνάδοχος ἔχει τελέσει (μόνον) πολιτικό γάμο!
Ὅλα τά παραπάνω εἶναι ἕνα «κομμάτι» τῆς σύγχυσης πού ὡς σύγχρονη Ἐκκλησία ζοῦμε.
Τό Βάπτισμα ἀποτελεῖ τό θεμέλιο καί τόν τρόπο εἰσόδου στό Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Ὑπάρχει κάποιος (δέν λέω ἱερέας) ἀλλά καί μόνον συνειδητά χριστιανός πού δέν ἀντιλαμβάνεται καί δέν ζεῖ, ὅτι πλέον μέ τόν ἀπροϋπόθετο (ὅπως ἔχει καταντήσει) νηπιοβαπτισμό ἁπλῶς συντηροῦμε ἕνα θρησκευτικό σχῆμα χωρίς καθόλου περιεχόμενο καί συνεπῶς δυναμισμό ἀλλαγῆς; Ἄν αὐτό συνεχιστεῖ, τί μπορεῖ κανείς νά περιμένει;
Ἡ Ἐκκλησία εἶχε τόν δυναμισμό νά λέει: «Ἐάν νοσῶν τις φωτισθῆ, εἰς πρεσβύτερον ἄγεσθαι οὐ δύναται. Οὐκ ἐκ προαιρέσεως γάρ ἡ πίστις αὐτοῦ, ἀλλ’ ἐξ ἀνάγκης»(Κανών Β’ τῆς ἐν Νεοκαισαρείᾳ Συνόδου). Πῶς θά τόν ξεπεράσουμε; Σ’ ὅλο τό Εὐαγγέλιο ἡ ἀπροϋπόθετος σχέσις μέ τόν Χριστό εἶναι τό σκοπούμενο καί τό ἰδανικό. Ἀκόμα καί στήν μοναχική ἀπόταξη ἐπανέρχεται ἡ ἀγωνιώδης ἀπορία-ἐρώτηση: Μή ἐκ τινος ἀνάγκης ἤ βίας; Ὁ Κανών 95 τῆς ἁγίας Ἕκτης Συνόδου ἀκόμα καί γιά τούς αἱρετικούς (πού ἐν πολλοῖς ἦσαν χριστιανοί) λέει: «... κατηχοῦμεν αὐτούς καί ποιοῦμεν χρονίζειν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί ἀκροᾶσθαι τῶν Γραφῶν καί τότε αὐτούς βαπτίζομεν... ».
Ἄραγε σήμερα πού πλέον ἡ κοινωνία δέν εἶναι Χριστιανική (ἀκόμα καί ὅταν τήν ἔχουμε... βαπτίσει) δέν θά πρέπει νά ξανασκεφτοῦμε ἔστω τό μέγα αὐτό θέμα, σέ μία ἐποχή πού πιπιλάει τά ἀνθρώπινα δικαιώματα καί ποὺ κάθε χαζούλης ἔφηβος σοῦ πετάει κατάμουτρα τήν ἐξυπνάδα: «Μέ ρωτήσατε ποὺ μέ βαπτίσατε;»
Δέν ἔχει σημασία τό πόσο ἀποστομωτικά μποροῦμε νά ἀπαντήσουμε στήν ἐξυπνακίστικη ἐρώτηση τοῦ νεαροῦ. Σημασία ἔχει πῶς θά μπορέσουμε νά συνεννοηθοῦμε ὥστε νά γίνουμε γέφυρα προσέλευσής του στήν Ἐκκλησία. Ὅμως, «Γλῶσσα διαπορθμεύει τοῖς ἔξω τόν νοῦν» λέει ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος. Ἐμεῖς μένοντας στήν ὑπεράσπιση τοῦ θρησκευτικοῦ παρελθόντος δέν μιλᾶμε τήν γλώσσα τοῦ νεαροῦ.
«Τί θά φορᾶς συνεννόηση
νά σέ γνωρίσω
ὥστε νά μή χαθοῦμε πάλι
μές στούς πολυπληθεῖς σωσίες σου;»
Κ. Δημουλά: Ραντεβού μέ μίαν ἄγνωστη
Ἀτυχῶς ἔγινε (ὑπαιτιότητί της) ἄγνωστη ἡ Ἐκκλησία στόν σύγχρονο ἄνθρωπο. Πρέπει νά ἀποσαφηνίσει «τί φοράει» γιά νά μπορεῖ νά συνεννοεῖται μέ τά παιδιά της. Πρέπει νά δεῖ μέ τήν ἐλευθερία πού τῆς ἔδωσε ὁ Πανάγιος Ἱδρυτής της, τήν τωρινή πραγματικότητα καί νά ἀποφεύγει τίς ὑπεκφυγές! Ὁ Χριστός εἶναι ὁδός, ἀλήθεια καί ζωή. Ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά δείχνει τόν δρόμο τῆς Ἀλήθειας πού ὁδηγεῖ στήν Ζωή.
Μένοντας σέ σχήματα ἀνενεργά καί πεθαμένα δέν μπορεῖ νά πεῖ μαζί μέ τόν ἐν ἁγίοις Γρηγόριο τόν Θεολόγο:
«Εἰ τί οὖν ἐμοί πείθεσθε...
αὐτοί τῶν ἀγαθῶν προσπηδήσατε καί διπλοῦν ἀγώνα ἀγωνιεῖσθε•
τόν μέν προκαθαίρειν ὑμᾶς αὐτούς τοῦ Βαπτίσματος,
τόν δέ συντηρεῖν τό Βάπτισμα...»
