Ο ρόλος των Ελλήνων κυρίως σε σχέση με το Ευαγγέλιο

Κείμενο τού αγίου Νεκταρίου επισκόπου Πενταπόλεως, όπου επισημαίνεται ο κοσμοϊστορικός ρόλος τών Ελλήνων, κυρίως σε σχέση με το Ευαγγέλιο.

Είναι ένα κείμενο, που παραμένει επίκαιρο περισσότερο από έναν αιώνα μετά τη συγγραφή του.

Αξιότιμοι Κύριοι,

Το θέμα ταύτης της μελέτης μου προήλθεν εκ των μελετών, εις ας από τινών ετών ασχολούμαι. Οι Έλληνες συγγραφείς υπήρξαν το υποκείμενον των μελετών μου· ωρμήθην διά φλέγοντος πόθου, όπως αθροίσω παν ό,τι περί Θεού, περί ψυχής, και περί αρετής υγιές ειρήκασι, και θησαυρίσω τας σοφάς των σοφών Ελλήνων γνώμας εν ενί τεύχει προς διδασκαλίαν των περί τας μελέτας ασχολουμένων. Εκ της μελέτης ταύτης και της διευθετήσεως της ύλης επείσθην, ότι οι Έλληνες σοφοί εν όλω και εν μέρει υπήρξαν διδάσκαλοι της αληθείας, ότι ταύτης εγένοντο ερασταί και ταύτην επεζήτησαν, και ότι ο έρως της γνώσεως της αληθείας ην ο προς την αληθή φιλοσοφίαν αυτούς άγων· ούτος ήγαγε κατά μικρόν το Ελληνικόν έθνος προς την ευκρινεστέραν γνώσιν της αληθείας και τελευταίον προς την αποκαλυφθείσαν αλήθειαν.

Η Ελληνική φιλοσοφία εγένετο τη Ελληνική φυλή παιδαγωγός προς κατανόησιν της αποκαλυφθείσης αληθείας. Ο έρως προς την φιλοσοφίαν εγένετο έρως προς τον χριστιανισμόν, και η φιλοσοφία απέβη πίστις εις Χριστόν. Ο έρως άρα προς την αλήθειαν υπήρξεν ο λόγος, δι' ον η Ελληνική φυλή άμα τη εμφανίσει της αποκαλυφθείσης αληθείας εγένετο ταύτης εραστής και οπαδός και ενεστερνίσθη και ενεκολπώθη αυτήν και το αίμα αυτής αφειδώς υπέρ αυτής εξέχεεν. Επειδή λοιπόν τοιαύτη η Ελληνική φιλοσοφία και ούτος ο λόγος, δι' ον η Ελληνική φυλή πρώτη ησπάσθη τον χριστιανισμόν, διά τούτο έλαβον ως θέμα μελέτης την Ελληνικήν φιλοσοφίαν ως προπαιδείαν εις τον χριστιανισμόν, ως θέμα πολλής σπουδαιότητος διά τους Έλληνας.

ΙΙΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΩΣ ΙΙΑΙΔΑΓΩΓΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΙΡΟΣ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΝ

Ελληνική φιλοσοφία. Δύο λέξεις· αλλά λέξεις μεσταί μεγάλων και υψηλών εννοιών· εν αυταίς εγκολπούται η τελεία περί ανθρώπου έννοια· εν αυταίς συνάπτονται τα πέρατα της φιλοσοφικής ενεργείας· εν αυταίς περιλαμβάνεται το σύνολον των επιστημονικών αρχών· εν αυταίς εκφράζεται το πνεύμα της αναπτυχθείσης ανθρωπότητος· εν αυταίς χαρακτηρίζεται η τελεία του ανθρώπου εικών· εν αυταίς ομολογείται το μέγεθος του ανθρωπίνου νου· το ύψoς της ανθρωπίνης διανοίας, το βάθος των εννοιών, η ισχύς και το κάλλος του λόγου, η λεπτότης των διανοημάτων, η ευκρίνεια και η σαφήνεια αυτών, η δύναμις, η χάρις αυτών, και τέλος η θειότης του ανθρώπου. Η ελληνική φιλοσοφία είναι η θεμελιώδης αρχή της αληθούς αναπτύξεως και μορφώσεως, είναι ο παιδαγωγός του ανθρώπου, ο ποδηγέτης προς την ευσέβειαν. Αύτη εγένετο διδάσκαλος της αληθείας, διδάσκουσα τον άνθρωπον τις εστί, τις η εν τω κόσμω αποστολή αυτού, και τι δέον εργάζεσθαι, διδάσκουσα αυτόν την ύπαρξιν του Θεού, την σχέσιν αυτού προς το θείον, και την σχέσιν του Θεού προς τον άνθρωπον· διδάσκουσα τα θεία ιδιώματα και την συγγένειαν του ανθρώπου προς το θείον. Η Ελληνική φιλοσοφία εδίδαξεν την πρόνοιαν του Θεού προς την ανθρωπότητα και εγένετο διά των υγιών αυτής θεωριών παιδαγωγός της ανθρωπότητος εις Χριστόν.

Η φιλοσοφία είναι αληθώς αναφαίρετον κτήμα του Έλληνος· διαδιδομένη ανά τα έθνη προσηλυτίζει αυτά και καθιστά αυτά ελληνικά, ουδέποτε δε παύεται ούσα Ελληνική· οι οπαδοί αυτής, οι ομιληταί αυτής αποβάλοντες το ξένον και βάρβαρον περιβάλλονται το ελληνικόν και την ευγένειαν· η Ελληνική φιλοσοφία προώρισται ίνα καταστήση τους πάντας Έλληνας· εγεννήθη υπέρ του χριστιανισμού και συνεταυτίσθη μετ' αυτού, όπως εργασθή προς σωτηρίαν της ανθρωπότητος. Έλλην και φιλοσοφία εισί δύο τινά αναπόσπαστα· μαρτυρεί δε και ο Απόστολος των εθνών Παύλος λέγων: Έλληνες σοφίαν ζητούσιν. Ο Έλλην αληθώς εγεννήθη, ίνα φιλοσοφή· διότι εγεννήθη διδάσκαλος της ανθρωπότητος. Αλλ' εάν η φιλοσοφία εγένετο παιδαγωγός εις Χριστόν έπεται ότι ο Έλλην πλασθείς φιλόσοφος επλάσθη χριστιανός, επλάσθη ίνα γνωρίση την αλήθειαν καί διαδώ αυτήν τοις έθνεσιν.
Ναι ο Έλλην εγεννήθη κατά θείαν πρόνοιαν διδάσκαλος της ανθρωπότητος· τούτο το έργον εκληρώθη αυτώ· αύτη ην η αποστολή αυτού· αύτη η κλήσις αυτού εν τοις έθνεσιν· μαρτύριον η εθνική αυτού ιστορία· μαρτύριον η φιλοσοφία αυτού· μαρτύριον η κλίσις αυτού· μαρτύριον αι ευγενείς αυτού διαθέσεις· μαρτύριον η παγκόσμιος ιστορία· μαρτύριον η μακροβιότης αυτού, εξ ης
δυνάμεθα αδιστάκτως να συμπεράνωμεν και την αιωνιότητα αυτού, διά το αιώνιον έργον του Χριστιανισμού μεθ' ου συνεδέθη ο Ελληνισμός· διότι ενώ όλα τα έθνη τα εμφανισθέντα επί της παγκοσμίου σκηνής ήλθον και παρήλθον, μόνον το Ελληνικόν έμεινε ως πρόσωπον δρων επί της παγκοσμίου σκηνής καθ' όλους τους αιώνας· και τούτο, διότι η ανθρωπότης δείται αιωνίων διδασκάλων· μαρτύριον τέλος η εκλογή αυτού μεταξύ των εθνών υπό της θείας προνοίας, όπως εμπιστευθή αυτώ, την ιεράν παρακαταθήκην την αγίαν πίστιν, την θρησκείαν της αποκαλύψεως και το θείον έργον της αποστολής αυτής, το αιώνιον έργον της σωτηρίας διά της διαπλάσεως απάσης της ανθρωπότητος κατά τας αρχάς της αποκαλυφθείσης θρησκείας.

Το έργον τούτο αληθώς ανετέθη τη Ελληνική φυλή· τούτο μαρτυρείται υπό της ιστορίας· εν μόνον βλέμμα ριπτόμενον εις την ιστορίαν του χριστιανισμού επαρκεί όπως πιστώση την αλήθειαν ταύτην. Εν τη ιστορία του χριστιανισμού από της πρώτης σελίδος αυτής αναφαίνεται η της Ελληνικής φυλής εν τω χριστιανισμώ δράσις, και η κλήσις αυτής, ίνα αναλάβη το μέγα της αποστολής του χριστιανισμού έργον. Οι θείοι του Σωτήρος λόγοι "νυν εδοξάσθη ο υιός του ανθρώπου", ότε ανηγγέλθη αυτώ, ότι Έλληνες ήθελον ιδείν αυτόν, ενείχον βαθείαν έννοιαν· η ρήσις ην προφητεία, πρόρρησις των μελλόντων· οι εκεί εμφανισθέντες Έλληνες ήσαν οι αντιπρόσωποι όλου του Ελληνικού έθνους· εν τη παρουσία αυτών διείδεν ο θεάνθρωπος Ιησούς το έθνος εκείνο, εις ο έμελλε να παραδώση την ιεράν παρακαταθήκην, ίνα διαφυλαχθή τη ανθρωπότητι. Εν τη επιζητήσει αυτών διέγνω την προθυμίαν της αποδοχής της εαυτού διδασκαλίας, διείδε την εαυτού δόξαν, την εκ της πίστεως των εθνών, και ανεγνώρισε το έθνος, όπερ προς τον σκοπόν τούτον προώριστο από καταβολής κόσμου.

Το Ελληνικόν έθνος αληθώς προς τον σκοπόν τούτον εκλήθη από καταβολής κόσμου και προς τούτον μαρτυρείται διαπεπλασμένον· ο Θεός εν τη θεία αυτού προνοία διέπλασεν αυτό οφθαλμόν του σώματος του συγκροτουμένου υφ' απάσης της ανθρωπότητος· ως όργανον τοιούτον εν τω σώματι της ανθρωπότητος ο Έλλην εκλήθη ίνα εργασθή και εν τω έργω της αναγεννήσεως.

Tο Ελληνικόν έθνος ένεκα της φυσικής αυτού ταύτης ιδιότητος απέβη αληθώς οφθαλμός ετάζων τα τε εμφανή και τα κεκαλυμμένα υπό του πέπλου του μυστηρίου· ητένισεν έκθαμβον προς το έκπαγλον κάλλος του κόσμου της δημιουργίας, και ανεζήτησε τον θείον αυτής δημιουργόν· αφοσιώθη εις την προσφιλή αυτώ έρευναν και ανεύρε τον θείον δημιουργόν εν τοις δημιουργήμασιν αυτού· η εικών του θείου καλλιτέχνου δημιουργού θείω δακτύλω εγγεγραμμένη εν τοις δημιουργήμασιν αυτού προσείλκυσεν αυτόν και αφήρπασεν.

Η εικών του Θεού κατενοήθη εν μικρογραφία εν τη καλλιτεχνική κατασκευή των όντων, τοσούτω εν τη θαυμασία κατασκευή του μικρού θαλερού του ωραιοτάτου και τερψιθύμου ανθυλλίου, όσω και εν τη κατασκευή των μεγίστων δημιουργημάτων· η αναρίθμητος ποικιλία η από των ελαχίστων δι' απείρου σοφίας εκτυλισσομένη και προς τα μέγιστα καταλήγουσα, αποβαίνει τω φιλοσόφω απειροβάθμιος κλίμαξ, ης η κορυφή εν τω Ουρανώ, ην θαρραλέω βήματι αναβαίνων ανέρχεται αυτήν αδιαλείπτως τας βαθμίδας αμείβων, και μόνον προς ουρανόν ατενίζων αίρεται ολονέν από της γης, αποδυόμενος τον περιττόν γήινον φόρτον, και ζητεί να αποβή πνεύμα, όπως προσεγγίση τω θείω πνεύματι, ούτινος τον θρόνον τίθησιν εν Ουρανώ· εννοεί ότι μία αρχή, μία δύναμις, μία άπειρος σοφία, εν ον θείον αγαθόν εγένετο ο δημιουργός της θαυμαστής ταύτης δημιουργίας.

Η κατανόησις του θείου εκ των θείων αυτού ιδιοτήτων γεννά εν αυτώ το συναίσθημα της αγάπης και της λατρείας· η καρδία αυτού πληρούται θείου τινός έρωτος και θερμαίνεται υπό θείου πυρός· αισθάνεται, ότι εν αυτώ, κατοικεί μυστική τις δύναμις, έλκουσα αυτόν προς το θείον· η ισχύς αυτής είναι ακατάληπτος αλλ' ισχυρά ως δύναμις θεία· κυριεύει αυτού και διευθύνει τας τε πνευματικάς αυτού και σωματικάς δυνάμεις κατά την ιδίαν βούλησιν· έχει βούλησιν ετέραν παρά την θέλησιν του αισθητικού ανθρώπου· αύτη εν αυτώ κρατεί και ευθύνει τα πάντα· περίεργον το φαινόμενον· τι τούτο, ερωτά, το γεννηθέν εν εμοί; τις η σχέσις εμού προς το θείον, προς ο η εν εμοί αύτη δύναμις σπεύδει ακατάσχετος, προς ο ζητεί να προσπελάση, προς ο τείνει να αφομοιωθή;

Πώς η φύσις η εν εμοί υπετάγη τη υπερφυσική ταύτη δυνάμει; πώς δε εγώ ο φυσικός άνθρωπος εκουσίως υποτάσσομαι τη υπερφυσικότητι; χαίρω δε επί τη τοιαύτη υποταγή μάλλον ή επί τη φυσική των ορμών ελευθερία; τις λοιπόν ειμί εγώ ο εκ της γης προελθών και τον ουρανόν επιζητών; τις η σχέσις της γης προς τον Ουρανόν; των αισθητών προς τα υπέρ αίσθησιν; τις η σχέσις η εμή προς το θείον; διατί αγαπώ αυτό; διατί επιποθώ αυτό; διατί επιθυμώ να εξομοιωθώ προς αυτό; ειμί λοιπόν πνεύμα; ειμί λοιπόν ον τι υπερφυσικόν; αλλ' ιδού αποθνήσκω και ο τάφος καλύπτει το άπνουν και νεκρόν μου σώμα· πώς όμως o θάνατος αδυνατεί να με πείση ότι αποθνήσκω εις το παντελές; πώς έτι ελπίζω ότι ζωή αιώνιος μοι επιφυλάσσεται; πόθεν η πληροφορία αύτη περί αιωνίου ζωής; βλέπω ότι αποθνήσκω, και όμως πέποιθα ότι ζήσομαι εις αιώνα· ο βίος μου άπας τούτο μαρτυρεί· o βίος των ανθρώπων απάντων τούτο μαρτυρεί· οι άνθρωποι ζώσι διά την αιωνιότητα· ο άνθρωπος άρα έχει κοινήν την πληροφορίαν περί της αιωνιότητός του· η εν αυτώ οικούσα θεία εκείνη δύναμις η έλκουσα προς το θείον αύτη περί της αθανασίας και αιωνιότητός του εδίδαξεν αυτόν· αύτη μυστικώς επληροφόρησεν αυτόν, το δε κύρος του λόγου αυτής έπεισεν αυτόν. Ιδού ο λόγος της πίστεως αυτού προς την αθανασίαν. Είναι λοιπόν ο άνθρωπος ον αθάνατον, διότι νοεί το θείον, διότι έλκεται προς το θείον, διότι αγαπά το θείον, διότι λατρεύει το θείον, διότι πληροφορείται διά της εν αυτώ μυστηριώδους δυνάμεως υπ' αυτού του θείου.

Ο Έλλην λοιπόν διά της φιλοσοφίας εγνώρισε πρώτον την ύπαρξιν του θείου και είτα εαυτόν, οίος αληθώς εστί· διά της γνώσεως του Θεού έσχε τελείαν εαυτού γνώσιν· γνωρίσας δε εαυτόν έγνω την σχέσιν αυτού προς το θείον, την ευγένειαν αυτού, και έγνω ότι η προς το θείον αφομοίωσις είναι το πρώτιστον των καθηκόντων. Έγνω δ' ότι η εν τω κόσμω αποστολή του είναι η τελείωσις, η ανύψωσις αυτού από του υλικού κόσμου προς τον πνευματικόν· ότι ο πνευματικός κόσμος δέον εστί να ζωογονή τον υλικόν κόσμον, ότι το πνεύμα ανάγκη να επικρατήση της ύλης, ότι οι πνευματικοί νόμοι δέον εστί να ώσιν ισχυρότεροι των εν αυτώ φυσικών νόμων· ότι πρέπον εστίν εν αυτώ να επικρατώσιν ούτοι ως λογικοί· ότι ο άνθρωπος γίνεται τέλειος αφομοιούμενος τω Θεώ, και ότι αφομοιούται προς το θείον όταν κοσμήται υπό της ευσεβείας, της δικαιοσύνης, της αληθείας και της επιστήμης· διότι αληθώς αι αρεταί αύται κέκτηνται τελειωτικήν εν αυταίς δύναμιν· διότι η μεν ευσέβεια γίνεται προσπέλασις προς το θείον, η δε δικαιοσύνη, η αλήθεια, και η επιστήμη, γίνονται αυτώ εις εικόνα και ομοίωμα θείον.

Ο Έλλην γνωρίσας τις είναι και τις οφείλει να αποβή, σκοπόν έθετο την εαυτού τελείωσιν· εγένετο εραστής του πνεύματος και εδημιούργησε κόσμον πνευματικόν, εν ω ήθελε να ζη· η γνώσις του καλού, του αγαθού, του αληθούς και η έμφυτος προς τον πλησίον αγάπη ανέπτυξεν εν τη καρδία του Έλληνος τον πόθον της αυτομεταδόσεως, και ο Έλλην απέβη διδάσκαλος της ανθρωπότητος· ο Έλλην εζήτησε να αφομοιώση τους πάντας προς εαυτόν· ο Έλλην δεν εγεννήθη κατακτητής του σώματος, αλλά του πνεύματος, δεν εζήτησε δούλους αλλ' ελευθέρους. Τούτο ηγάπησε και η θεία αύτη αγάπη εγένετο το ελατήριον όλων των ορμών του· αύτη εμόρφωσε και τον εθνικόν αυτού χαρακτήρα, όστις διέμεινεν αναλλοίωτος.

Τοιούτος επλάσθη ο Έλλην και τοιούτος διαμορφώθη ο ηθικός αυτού χαρακτήρ. Ο τοιούτος χαρακτήρ δεν ηδύνατο ή να ενθουσιασθή εκ των αρχών του χριστιανισμού. Ο χριστιανισμός ην αγάπη επηγγέλλετο δε να διδάξη τους ανθρώπους την αλήθειαν υπό την τελείαν και πλήρη αυτής μορφήν, ενισχύση και ανυψώση την φιλοσοφίαν εις την υψίστην αυτής περιωπήν, αποκαλύψη αυτή τα μυστήρια τα κεκαλυμμένα μείναντα τη φιλοσοφία, παράσχη την λύσιν των αιωνίων προβλημάτων, άρη την αχλύν την περιβάλλουσαν τους οφθαλμούς της διανοίας των ανθρώπων, εγείρη αυτόν καθεύδοντα, απαλλάξη της δεισιδαιμονίας, συνδέση την ανθρωπότητα διά του δεσμού της αδελφικής αγάπης, αγάγη προς τον Θεόν, και σώση αυτόν της καταδυναστείας του αντιπάλου, χαριζόμενος εν μεν τω παρόντι βίω την αληθή ευδαιμονίαν, εν δε τω μέλλοντι την αιωνίαν μακαριότητα.

Ο Έλλην ανευρών εν τω χριστιανισμώ τας αυτάς αρχάς και την εικόνα του τελείου, του ιδανικού αυτού, και τον μόνον διδάσκαλον τον δυνάμενον να διδάξη αυτόν παν ό,τι επεθύμει να γνωρίση, να μάθη, και ό,τι αυτός επόθει και επεζήτει, και ευρών αυτόν ερμηνευτήν των αισθημάτων αυτού, ενεκολπώθη αυτόν και περιέθαλψεν. Ο χριστιανισμός ως πρώτον δώρον αυτού εδωρήσατο αυτώ νέαν ζωήν· ο δε Έλλην υπεστήριξεν αυτόν διά των αγώνων και των αιμάτων του.

Η Ελληνική φιλοσοφία εποδηγέτει το Ελληνικόν έθνος εις τον χριστιανισμόν· ότι δε η Ελληνική φιλοσοφία τοιούτος υπήρξε ποδηγέτης μαρτυρεί και o ιερός πατήρ Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέγων: "ην μεν ουν προ της του Κυρίου παρουσίας εις δικαιοσύνην Έλλησιν αναγκαία· νυνί δε χρησίμη προς θεοσέβειαν γίνεται, προπαιδεία τις ούσα τοις την πίστιν δι' αποδείξεως καρπουμένοις· ότι ο πους σου φησίν (Παροιμ.) ου μη προσκόψη, επί την πρόνοιαν τα καλά αναφέροντος εάν τε ελληνικά η, εάν τε ημέτερα· πάντων γαρ αίτιος των καλών ο Θεός, αλλά των μεν κατά προηγούμενον, ως της τε διαθήκης της Παλαιάς και της Νέας· τοις δε κατ' επακολούθημα, ως της φιλοσοφίας· τάχα δε και προηγουμένως τοις Έλλησιν εδόθη τότε πριν ή τον Κύριον καλέσαι και τους Έλληνας· επαιδαγώγει γαρ και αυτό το Ελληνικόν, ως ο νόμος τους Εβραίους εις Χριστόν.

Προπαρασκευάζει τοίνυν η φιλοσοφία προοδοποιούσα τον υπό Χριστού τελειούμενον... μία γαρ η της αληθείας οδός αλλ' εις αυτήν καθάπερ εις αέναον ποταμόν εκρέουσι τα ρείθρα άλλα άλλοθεν".
Και αύθις ο ιερός πατήρ λέγει περί της Ελληνικής φιλοσοφίας· "αλλ' ει μεν μη καταλαμβάνει η Ελληνική φιλοσοφία το μέγεθος της αληθείας, έτι δε εξασθενεί πράττειν τας κυριακάς εντολάς, αλλ' ουν γε προκατασκευάζει την οδόν τη βασιλικωτάτη διδασκαλία, αμηγέπη σωφρονίζουσα, και το ήθος προτυπούσα και προστύφουσα εις παραδοχήν της αληθείας".

Ο Κλήμης δέχεται ότι παν ό,τι είπον υγιές οι φιλοσοφήσαντες, τούτο θείας οικονομίας ήτο έργον. Ιδού τι λέγει· "Ειτ' ουν κατά περίπτωσιν φασίν αποφθέγξασθαι τινά της αληθούς φιλοσοφίας τους Έλληνας, θείας οικονομίας η περίπτωσις· ου γαρ ταυτόματον εκθειάσει τις διά την προς ημάς φιλοτιμίαν, είτε κατά συντυχίαν, ουκ απρονόητος η συντυχία· ειτ' αυ φυσικήν έννοιαν εσχηκέναι τους Έλληνας λέγοι, τον της φύσεως δημιουργόν ένα γινώσκομεν, καθό και την δικαιοσύνην φυσικήν ειρήκαμεν κτλ.".
Ο Κλήμης ομιλών περί του έργου της Ελληνικής φιλοσοφίας δεικνύει τίνι τρόπω αύτη εποδηγέτει προς την αλήθειαν και ότι έργον αυτής και ο κατά του ψεύδους πόλεμος· "προσιούσα δε η φιλοσοφία η Ελληνική, ου δυνατωτέραν ποιεί την αλήθειαν, αλλ' αδύνατον παρέχουσα την κατ' αυτής σοφιστικήν επίχειρησιν, και διακρουομένη τας δολεράς κατά της αληθείας επιβουλάς, φραγμός οικείως είρηται και θριγκός είναι του αμπελώνος".

Ότι πάσα σοφία και δη και η Ελληνική φιλοσοφία από Θεού, μαρτυρεί και η Γραφή λέγουσα· "Απέστειλεν η σοφία τους εαυτής δούλους συγκαλούσα μετά υψηλού κηρύγματος επί κρατήρα οίνου λέγουσα· ος εστίν άφρων εκκλινάτω προς με…".

Ότι η Ελληνική φιλοσοφία είναι δώρο Θεού και ότι πάσα σοφία από Θεού εστίν, τούτο και εν Παροιμίαις λέγεται και εν τω Εκκλησιαστή και εν τω σοφώ Σειράχ. Εν Παροιμίαις κεφ. β' 3-10 φέρονται τα εξής· "εάν γαρ την σοφίαν επικαλέση και τη συνέσει δως φωνήν σου, την δε αίσθησιν ζητήσης μεγάλη τη φωνή, και αν ζητήσης αυτήν ως αργύριον, και ως θησαυρούς εξερευνήσης αυτήν, τότε συνήσεις φόβον Κυρίου και επίγνωσιν Θεού ευρήσεις· ότι Κύριος δίδωσιν σοφίαν, και από προσώπου αυτού γνώσις και σύνεσις· και θησαυρίζει τοις κατορθούσι σωτηρίαν, υπερασπιεί την πορείαν αυτών του φυλάξαι οδούς δικαιωμάτων, και οδούς ευλαβουμένων αυτόν διαφυλάξει".

Ο Κλήμης παραβάλλει την σοφίαν προς τον υετόν, τους δε φιλοσοφούντας προς τας ποικίλας βοτάνας της γης, αίτινες καίτοι υπό των αυτών ποτίζονται ναμάτων, εκάστη όμως προς την ιδίαν φύσιν τον χυμόν μεταβάλλει. Ιδού οι λόγοι αυτού: "Καταφαίνεται τοίνυν προπαιδεία η Ελληνική, συν και αυτή φιλοσοφία θεόθεν ήκειν εις ανθρώπους, ου κατά προηγούμενον, αλλ' ον τρόπον οι υετοί καταρρήγνυνται εις την γην την αγαθήν, και εις την κοπρίαν, και επί τα δωμάτια, βλαστάνει δ' ομοίως και πόα, και πυρός, φύεταί τε και επί των μνημάτων συκή, και ει τι των αναιδεστέρων δένδρων· και τα φυόμενα εν τύπω προκύπτει των αληθών".

Εντεύθεν δήλον ότι ο Κλήμης δεν παραδέχεται φιλοσοφίαν ειμή την υγιαίνουσαν. Τούτο δηλούται και εκ των εφεξής. "Ου μην απλώς πάσαν φιλοσοφίαν αποδεχόμεθα, λέγει" αλλ' εκείνην περί ης και ο παρά Πλάτωνι λέγει Σωκράτης. Εισί γαρ δη, ως φασί, περί τας τελετάς, ναρθηκοφόροι μεν πολλοί Βάκχοι δε παύροι· πολλούς μεν τους κλητούς, ολίγους δε τους εκλεκτούς αινιττόμενος· επιφέρει γουν σαφώς. Ούτοι δε εισί κατά την εμήν δόξαν, ουκ άλλοι ή οι πεφιλοσοφηκότες ορθώς· ων δη καγώ, κατά γε το δυνατόν, ουδέν απέλιπον εν τω βίω, αλλά παντί τρόπω προυθυμήθην καί τι ηνύσαμεν εκείσε ελθόντες, το σαφές εισόμεθα, εάν ο Θεός θέλη, ολίγον ύστερον.

Ο Κλήμης διακρίνει την αληθή φιλοσοφίαν της σοφιστείας και τα καλώς παρ' αυτής ειρημένα των μη καλώς ειρημένων· τούτο δείκνυται και εκ των εξής. "Φιλοσοφίαν ου την Στωικήν λέγω, ουδέ την Πλατωνικήν, ή την Επικούρειον τε και Αριστοτελικήν· αλλ' όσα είρηται παρ' εκάστη των αιρέσεων τούτων καλώς, δικαιοσύνην μετ' ευσεβούς επιστήμης εκδιδάσκοντα, τούτο σύμπαν το εκλεκτικόν φιλοσοφίαν φημί· όσα δε ανθρωπίνων λογισμών αποτεμόμενοι παρεχάραξαν, ταύτα ουκ αν ποτέ θεία είποιμ' αν".

Ο Ιερός Κλήμης την φιλοσοφίαν ταύτην ως υγιή θεωρεί ανωτέραν παντός ψόγου· διό ίνα προλάβη πάντα κατ' αυτής ψόγον εκ της παρερμηνείας χωρίων τινών της Ιεράς Γραφής ερμηνεύει ταύτα και λέγει. "Όταν η Γραφή λέγη περί των Ελλήνων σοφών φίλαυτοι και αλαζόνες", σοφούς λέγουσα η Γραφή, ου τους όντως σοφούς διαβάλλει, αλλά τους δοκήσει σοφούς. Κατά τούτων φησίν, απολώ την σοφίαν των σοφών και την σύνεσιν των συνετών αθετήσω".

Ο Κλήμης επί τοσούτον προβαίνει εν τη θεωρία αυτού ότι εκ του Θεού πάσα σοφία και ότι η θεία σοφία εφώτιζε και εποδηγέτει το ελληνικόν έθνος, ώστε φρονεί, ότι τα ιερά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης μετεφράσθησαν κατά θείαν πρόνοιαν Ελληνιστί, και τα της Καινής Διαθήκης εγράφησαν Ελληνιστί, όπως το Ελληνικόν έθνος το διά της φυσικής θεογνωσίας εις την εύρεσιν της αληθείας προδηγετηθέν, γνωρίση και την δι' αποκαλύψεως γνωσθείσαν τοις ανθρώποις αλήθειαν και δι' αμφοτέρων οδηγηθή προς την υψίστην αλήθειαν.

Ιδού ο Κλήμης τι λέγει περί της ερμηνείας των Ιερών Γραφών εν τη Ελληνική φωνή:
"Διά τούτο γαρ Ελλήνων φωνή ερμηνεύθησαν αι Γραφαί ως μη πρόφασιν αγνοίας προβάλλεσθαι δυνηθήναι ποτέ αυτούς, οίους τε όντας επακούσαι και των παρ' ημίν, ην μόνον εθελήσωσιν".
Εκ τούτων δηλούται ότι ο Κλήμης δέχεται θείαν πρόνοιαν προνοούσαν υπέρ των Ελλήνων όπως γνωρίσωσι την αλήθειαν και μη δι' άγνοιαν της Εβραϊκής γλώσσης αγνοήσωσι την αποκαλυφθείσαν αλήθειαν και πλανηθώσι της ευθείας της αγούσης εις την εαυτών αποστολήν. Προς την γνώμην ταύτην και ημείς συντασσόμεθα· και αληθώς, δύναταί τις να ερωτήση· διατί Ελληνιστί να γραφώσιν αι Γραφαί και ουχί Ρωμαϊστί; ή εν άλλη τινί γλώσση; Η θεία πρόνοια υπέρ αυτού πάντως έσχε λόγον την εκλογήν του Ελλην. έθνους από της εμφανίσεώς του διά τον χριστιανισμόν. Πάντως το Ελλην. έθνος είχε κληθή ίνα εργασθή υπέρ του χριστιανισμού και διά τούτο η υπέρ αυτού πρόνοια προς γνώσιν της αποκαλυφθείσης αληθείας διά τε της φιλοσοφίας και της Αποκαλύψεως· ήδη δυνάμεθα να είπωμεν ότι η φιλοσοφία εποδηγέτει το Ελληνικόν εις Χριστόν όπως αναδείξη αυτό κατάλληλον όργανον προς διάδοσιν των θείων αυτού αρχών.

Και τοιαύτη η εμή πεποίθησις. Επειδή όμως ενδεχόμενον να υπάρχωσι τινές φρονούντες ότι η Ελληνική φιλοσοφία είναι η έκφρασις της ισχύος της ανθρωπίνης διανοίας και το τέλος και ο σκοπός των ενεργειών του πνευματικού βίου του ανθρώπου εν ω η πλήρωσις των πνευματικών αναγκών του ανθρώπου και το πλήρωμα των εγκαρδίων αυτού πόθων, το φέρον την ευδαιμονίαν και την μακαριότητα, επιχειρούμεν διά βραχέων να υποδείξωμεν τους λόγους δι' ους η Ελληνική φιλοσοφία δεν ηδύνατο να η σκοπός, αλλά συναίτιον αίτιον και ποδηγέτης προς τον σκοπόν.

Περί του ζητήματος τούτου ο Ιερός Κλήμης ιδού τι λέγει:
"Η φιλοσοφία ζήτησις ούσα της αληθείας προς κατάληψιν της αληθείας, συλλαμβάνεται ουκ αιτία ούσα καταλήψεως, αλλά συν τοις άλλοις (αιτίοις) αιτία και συνεργός, τάχα δε και συναίτιον αίτιον· ως δε ενός όντος του ευδαιμονείν αιτίαι τυγχάνουσιν αι αρεταί, πλείονες υπάρχουσαι... ούτω μιάς ούσης της αληθείας πολλά τα συλλαμβανόμενα προς ζήτησιν αυτής".

Αληθώς η Ελληνική φιλοσοφία ήτο συναίτιον αίτιον και συνεργός και αιτία καταλήξεως της αληθείας, ουχί δε αυτή η αλήθεια, ήτις

ηδύνατο να θεωρηθή το τέρμα των ενεργειών της ανθρωπότητος και το τέλος και ο σκοπός της δράσεως αυτής. Εν τη καρδία του ανθρώπου εναπελείπετο πάντοτε τι κενόν, όπερ η φιλοσοφία ηδυνάτει να πληρώση· η φιλοσοφία ου μόνον δεν εγίνετο πληρωτική του κενού της καρδίας, αλλά μάλλον εμεγέθυνε αυτό ανευρίσκουσα μεν τον Θεόν εν τοις δημιουργήμασι και αναπτύσσουσα εν τη καρδία τον προς αυτόν έρωτα, αδυνατούσα όμως να προσπελάση αυτώ και εγκολπωθή αυτόν· η φιλοσοφία, λέγει ο Κλήμης, έβλεπε την εικόνα της αληθείας ως εν εσόπτρω ως φαντασία καθοράται εν τοις ύδασιν, και διά διαφανών και διαυγών σωμάτων· η ανθρωπότης όμως ήθελε να ίδη καθαρώς, επεζήτει την μετά του θείου ένωσιν· η δε φιλοσοφία ηννόει μεν τον Θεόν εκ των θείων αυτού ιδιοτήτων, συνησθάνετο το άπειρον αυτού μεγαλείον, αλλ' έβλεπεν αυτόν ως εν εικόνι, ηδυνάτει δε να ενώση τον άνθρωπον μετά του θείου. Η διά της φιλοσοφίας νόησις των θείων ιδιοτήτων εδίδαξεν τον άνθρωπον τας ηθικάς αρετάς όπως δι' αυτών αφομοιωθή προς το θείον· αλλ' η διδασκαλία μόνη ηδυνάτει να ανυψώση τον άνθρωπον μέχρι τού θρόνου του Θεού προς ον επεθύμει να φθάση ίνα ίδη αυτόν πρόσωπον προς πρόσωπον· ηδυνάτει, διότι ηδυνάτει να άρη το μεσότειχον το ανεγερθέν υπό της αμαρτίας μεταξύ Θεού και ανθρώπων· ηδυνάτει, διότι ηδυνάτει να διαπλάση τον υπό της αμαρτίας διαφθαρέντα άνθρωπον στερουμένη θείας διαπλαστικής δυνάμεως· ηδυνάτει, διότι εστερείτο θείου κύρους· ηδυνάτει, διότι εστερείτο πίστεως πληροφορούσης μυστικώς την καρδίαν προς αποδοχήν της διδασκαλίας άνευ επιφυλάξεως· ηδυνάτει, διότι εστερείτο ελπίδος αϊδίου, αμειώτου, καθαράς παντός φόβου, πάσης μεταμελείας, ελπίδος εχούσης εν εαυτή το πλήρωμα της ευδαιμονίας· ηδυνάτει, διότι εστερείτο δυνάμεως προς ανακούφισιν των καρδιών της πασχούσης ανθρωπότητος· ηδυνάτει, διότι εστερείτο της ισχύος της Χριστιανικής αγάπης της αμειβομένης υπό της θείας αγάπης της δαψιλευούσης την ευδαιμονίαν και μακαριότητα· ηδυνάτει, διότι εστερείτο πίστεως πληροφορούσης την καρδίαν των οπαδών αυτής περί της απολύτου αληθείας των εαυτής αρχών· ηδυνάτει, διότι εστερείτο θείας δυνάμεως ελκούσης την ανθρωπότητα εις εαυτήν· ηδυνάτει, διότι εστερείτο δυνάμεως πειθούσης εν τε τοις λόγοις και τοις έργοις· ηδυνάτει, διότι εστερείτο της μεγαλουργού δυνάμεως της εκθαμβούσης και καταπληττούσης· ηδυνάτει, διότι εστερείτο των εκ των άνωθεν μαρτυρίων προς πίστωσιν της αληθείας των εαυτής λόγων· ηδυνάτει, διότι εστερείτο θείων χαρισμάτων δαψιλευομένων τοις οπαδοίς υπό του ουρανού· ηδυνάτει, διότι εστερείτο των καρπών της χάριτος του αγίου Πνεύματος· ηδυνάτει, διότι εστερείτο αγιασμού και της μεταδοτικής τούτου δυνάμεως· ηδυνάτει τέλος, διότι εστερείτο θείας αποκαλύψεως και θρησκευτικού κύρους επαναπαύοντος τας καρδίας των οπαδών αυτής.

Τούτων δε απάντων εδέετο η ανθρωπότης όπως πεισθή, όπως βαδίση την ευθείαν οδόν, αποστή της πλάνης, αναπλασθή, και τύχη της μακαριότητος· η ένδεια αύτη της φιλοσοφίας καθίστα αυτήν ανίσχυρον ίνα αποβή ο σκοπός και το τέλος του πνευματικού του ανθρώπου βίου· εντεύθεν η πεποίθησις ημών ότι η φιλοσοφία εγένετο παιδαγωγός εις τον Χριστιανισμόν εν ω ευρίσκετο το πλήρωμα των ελλείψεων της φιλοσοφίας, και η τελεία ικανοποίησις των πόθων της καρδίας του ανθρώπου και ουχί σκοπός και τελικόν όριον.

Ότι η Ελληνική φιλοσοφία δεν ηδύνατο να είναι ο σκοπός και τελικόν όριον του πνευματικού βίου του ανθρώπου και το πλήρωμα των πόθων της καρδίας αυτού δείκνυται και εκ της αδυναμίας όπως λύση και τα εξής τρία σπουδαιότατα ζητήματα τα απασχολήσαντα απ' αιώνων το πνεύμα της ανθρωπότητος, και πείση αυτήν αδιστάκτως περί της αληθείας των εαυτής λόγων. Η ανθρωπότης επεθύμει να γνωρίση και πιστεύση τον αληθή Θεόν, διότι ησθάνετο την ανάγκην να προσπελάση αυτώ· επεθύμει να γνωρίση και πεισθή περί της αξίας εαυτού και της σχέσεως αυτού προς το θείον· και τρίτον επεθύμει να γνωρίση τα περί της αιωνιότητός του. Η φιλοσοφία ηδύνατο να αγάγη τους φιλοσοφούντας προς την αλήθειαν ως και να φανερώση αυτοίς την εικόνα της αληθείας ως εν εσόπτρω και διά σωμάτων διαυγών και διαφανών, αλλ' ηδυνάτει διδάσκουσα περί αυτών να πείση, και άρη το βάρος το επιβαρύνον τας καρδίας των ανθρώπων· προς τα ζητήματα ταύτα συνεδέετο άπας ο ηθικός και πνευματικός βίος του ανθρώπου, πάσα η εν τω βίω αυτού δράσις.

Ο άνθρωπος επεθύμει να πληροφορηθή και βεβαιωθή όπως κανονίση τον ηθικόν αυτού βίον· διότι ουδείς επί αβεβαίων και σαλευομένων αρχών, αρχών μάλιστα στερουμένων θείου κύρους οικοδομεί στερρώς τον εαυτού ηθικόν βίον· η φιλοσοφία εδίδαξεν υγιείς θεωρίας, αλλ' ουδείς επείσθη να κανονίση τον εαυτού βίον προς τας καλάς θεωρίας διά την έλλειψιν θείου κύρους και ενδομύχου πληροφορίας· o άνθρωπος επεζήτει πληροφορίας εζήτει την απόδειξιν της αληθείας της διδασκαλίας της φιλοσοφίας· η δε απόδειξις έλειπεν. Η απαίτησις αύτη, απαίτησις του πνεύματος και της καρδίας του ανθρώπου, ούσα το προοίμιον της συγκαταθέσεως της καρδίας και του νου προς άσκησιν ηθικού βίου, ουχί δε και το μέσον προς κατόρθωσιν, διότι απητούντο πάντα, όσα ανωτέρω εδείξαμεν, υπήρξεν ο σκόπελος προς ον ευθύς εξ αρχής άμα αναγομένη πλησίστιος και εναυάγει προσαράσσουσα η φιλοσοφία. Η υπό της ιστορίας μαρτυρουμένη αδυναμία και ανικανότης προς ηθικοποίησιν της ανθρωπότητος και προς
ικανοποίησιν των ακορέστων πόθων της καρδίας και των απαιτήσεων του νου, δεικνύει το ανεπαρκές της φιλοσοφίας προς το μέγα έργον του φωτισμού και της διαπλάσεως της ανθρωπότητος. Η ανθρωπότης εζήτει θείαν αποκάλυψιν όπως μάθη την αλήθειαν και βεβαιωθή και πεισθή· η ανθρωπότης εδείτο θείου διαπλάστου· η δε φιλοσοφία εστερείτο τούτων. Η ανθρωπότης εύρεν ταύτα εν τω χριστιανισμώ προς ον εποδηγέτει η Ελληνική φιλοσοφία· αύτη η εμή περί του ζητήματος τούτου ταπεινή γνώμη.

Εν Αθήναις τη 17 Ιουνίου 1896.
Ο Πενταπόλεως ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

πηγή

Ένας Σύριος γιατρός εξηγεί γιατί οι πρόσφυγες επιλέγουν να περάσουν από την Ελλάδα κι όχι από Βουλγαρία ή Αλβανία

Ένας Σύριος γιατρός ο Αλί Καντίρ που βρίσκεται στην Καβάλα ευχαριστεί τους Έλληνες για τη φιλοξενία και εξηγεί γιατί οι πρόσφυγες επιλέγουν να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας και όχι μέσω Βουλγαρίας, Ουγγαρίας ή Αλβανίας.

«Εργάζομαι ως γιατρός», λέει ο Καντίρ και αφηγείται την ιστορία του στο ΑΠΕ.ΜΠΕ: «Δεν έχω οικογένεια, οπότε για μένα δεν…είναι πρόβλημα, όπου και να πάω.

Στο παρελθόν, εργαζόμουν στη Μεγάλη Βρετανία.

Πάντως, οι περισσότεροι από τους 800 ανθρώπους που είμαστε εδώ, σχεδιάζουν να φτάσουν στη Γερμανία. Ξέρουμε ότι η Κροατία, τα Σκόπια έχουν κλείσει τα σύνορά τους, όμως δεν μπορούμε να μείνουμε άλλο στην Καβάλα, παρόλο που είναι εξαιρετική η φιλοξενία.
Δεν αντέχει άλλο το μπάτζετ των περισσότερων ανθρώπων, που είναι ζήτημα να έχουν απομείνει 100 – 200 δολάρια ή ευρώ σε μια οικογένεια.

Είναι λεφτά, τα οποία έχουν φυλάξει για να πληρώσουν τα εισιτήρια του λεωφορείου που θα τους πάει στα σύνορα. Πάντως, αν μπορέσουμε να φτάσουμε, ξέρουμε ότι θα περάσουμε.

Υπάρχουν εκεί άνθρωποι, που αν τους πληρώσουμε, θα μας περάσουν, ώστε ο καθένας να ακολουθήσει τη μοίρα του».

Ερωτηθείς για τους λόγους που επιλέγεται η Ελλάδα ώστε να φτάσουν στα σύνορα με τα Σκόπια κι όχι κάποια εναλλακτική διαδρομή από τα σύνορα της Τουρκίας με τη Βουλγαρία, ο Αλί Καντίρ επισημαίνει:

«είναι ο μόνος δρόμος, που δεν θεωρείται έγκλημα να περάσεις τα σύνορα.

Για παράδειγμα σας λέω ότι όποιος πρόσφυγας προσπαθήσει να περάσει για παράδειγμα τα σύνορα της Ουγγαρίας, κινδυνεύει με τέσσερα χρόνια φυλάκιση.

Αν τώρα πάμε από τα σύνορα Τουρκίας – Βουλγαρίας, υπάρχουν αστυνομικοί που θα μας κλέψουν, ώστε να μας αποτρέψουν να περάσουμε. Θα μας πάρουν τα χρήματα, τα τηλέφωνά μας κι ότι βρουν επάνω μας. Την έχουν πατήσει άλλοι συμπατριώτες μας πιο πριν και τώρα ξέρουμε. Και πάλι δεν είναι σίγουρο ότι θα μας αφήσουν να περάσουμε. Μπορεί να μας στείλουν πίσω στην Τουρκία.
Όσο για την Αλβανία, υπάρχει μια κανονική μαφία στα σύνορα».

Αναφορικά με το κόστος του ταξιδιού, ο Αλί Καντίρ είπε ότι οι Τούρκοι δουλέμποροι ζητούν 700 ευρώ ανά άτομο κι όπως λέει χαρακτηριστικά:

«τώρα είναι φτηνά τα ναύλα. Παλιότερα, ζητούσαν περισσότερα και μας είχαν σε βάρκες – σκουπίδια. Φανταστείτε, ότι εγώ ταξίδεψα με ένα φουσκωτό και στοιβαχτήκαμε εκεί 70 άτομα. Ο κάθε λαθρέμπορος επιδιώκει να βγάλει κατά μέσο 50.000 € σε κάθε ταξίδι». Καταλήγοντας, ο Σύριος γιατρός ευχαριστει τους κατοίκους και τους υπαλλήλους του Δήμου Καβάλας για την παροχή βοήθειας στον ίδιο και τους συμπατριώτες του:

«Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Καβάλα. Είστε εξαιρετικοί άνθρωποι. Ήρθαμε ξαφνικά εδώ και χωρίς να υπάρχει σχέδιο για να μείνουμε, κάνατε ότι περνούσε από το χέρι σας και μας παρείχατε τα πάντα.

Ήρθαν 15 γιατροί εθελοντικά, έδωσαν φάρμακα σε όποιους το είχαν ανάγκη, ενώ βοήθησαν κι εμένα, ώστε να βοηθήσω κι εγώ από την πλευρά μου τους συμπατριώτες μου, αφού είμαι γιατρός. Ευχαριστώ, Ελλάδα».

το είδαμε εδώ

Μαρίνος Αντύπας: Ο άνθρωπος σύμβολο της απελευθέρωσης της αγροτιάς

Σαν σήμερα, 8 Μαρτίου του 1907 δολοφονείται ο πρωτομάρτυρας Μαρίνος Αντύπας, σύμβολο του αγώνα για την απελευθέρωση της αγροτιάς. Το antapocrisis.gr αναδημοσιεύει άρθρο του Γ.Πετρόπουλου από τον Ριζοσπάστη για τη ζωή και το έργο του Μ.Αντύπα. Ο δικηγόρος από την Κεφαλονιά όργωσε τον Θεσσαλικό κάμπο ξεσηκώνοντας τους κολίγους για να βρει τον θάνατο από πληρωμένο μπράβο των τσιφλικάδων. Ο σπόρος που έριξε κάρπισε τρία χρόνια αργότερα με την εξέγερση του Κιλελέρ.

Ο άνθρωπος σύμβολο της απελευθέρωσης της αγροτιάς

Του Γιώργου Πετρόπουλου.

«Τας ανωτέρω ιδέας προσπαθώ να φυτεύσω εις την ψυχήν των χωρικών, διά να γίνωσι μίαν ημέραν ελεύθεροι - ήδη είνε είλωτες - και επειδή η εργασία αύτη απαιτεί οικονομικήν ευρωστίαν - οιονεί λίπασμα διά το φυτόν - διά τούτο προσπαθώ το κατά δύναμιν ν' αφαιρεθώσιν από τα κακώς κτηθέντα δικαιώματα των τσιφλικιούχων, διά να δοθώσιν εις τους αδίκως εξ αυτών απογυμνωθέντας χωρικούς... Φρονώ ότι το δίκαιον είνε εκεί όπου το συμφέρον των πολλών και όχι των ολίγων, επομένως μεταχειρίζομαι τας δυνάμεις μου υπέρ της εξαφανίσεως του τσιφλικιού και της πλήρους ανεξαρτησίας του καλλιεργητού»

Μαρίνος Αντύπας[1]

Στις 10 Μάρτη του 1907 ο αθηναϊκός Τύπος δημοσίευσε μια είδηση, που συγκλόνισε τα λαϊκά στρώματα, τη φτωχή αγροτιά και τους κύκλους των διανοούμενων σε ολόκληρη τη χώρα. Η είδηση αφορούσε τη δολοφονία του δικηγόρου Μαρίνου Αντύπα και αναγγέλθηκε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων, γεγονός που υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα του προσώπου του δολοφονημένου. «Δολοφονία του Δικηγόρου Αντύπα παρά την Αγυιάν», γράφει στην πρώτη της σελίδα η εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» του Δ. Καλαποθάκη, ενώ στη σελίδα 3, το σχετικό ρεπορτάζ αναφέρει[2]: «Λάρισα 9 Μαρτίου.- Χθες τη νύκτα εις το χωρίον Πυργετός της Ραψάνης ο γνωστός δικηγόρος Μαρίνος Αντύπας, ο ραπίσας άλλοτε αυτόσε τον κ. Σλήμαν, ων διευθυντής των κτημάτων του θείου του κ. Σκιαδαρέση, εφονεύθη υπό του επιστάτου του ετέρου συνιδιοκτήτου κ. Μεταξά, ονόματι Ιωάννου Κυριακού. Ο φόνος διεπράχθη εντός του κονακίου, συνεκίνησε δε μεγάλως τους χωρικούς, καθόσον ο Αντύπας υπερασπίζετο αυτούς παρέχων πλείστας ευκολίας συνεπεία των οποίων αντεμάχοντο μετά του συνιδιοκτήτου Μεταξά. Λεπτομέρειαι του φόνου τούτου αγνοούνται. Ο ανακριτής κ. Αγαθόνικος έσπευσε σήμερον επί τόπου. Ο δράστης συνελήφθη». Και η εφημερίδα προσθέτει: «Η είδησις της δολοφονίας ανηγγέλθη εις τας Αθήνας χθες (σ.σ. 9- 3- 1907) μετά μεσημβρίαν διά τηλεγραφήματος προς τον κ. Σκιαδαρέσην, ιδιοκτήτην του τσιφλικίου, το οποίον διηύθυνεν ο Αντύπας. Το τηλεγράφημα τούτο προήρχετο εκ μέρους του ανεψιού του κ. Σκιαδαρέση. Ητο δε βραχύτατον έχον ούτως:

«ΕΜΠΡΟΣ» 10/3/1907 - Το ρεπορτάζ για τη δολοφονία

"Σκιαδαρέσην

Αθήνας

Αντύπας εδολοφονήθη σήμερον. Ανάγκη σπεύσητε ενταύθα

Σκιαδαρέσης".

Κατόπιν του τηλεγραφήματος τούτου, ο θείος του δολοφονηθέντος Μαρ. Αντύπα ανεχώρησε χθες την εσπέραν κατεσπευσμένως εντεύθεν διά Βόλον και εκείθεν εις Λάρισσαν».

Η προσκείμενη στο παλάτι εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ», στο δικό της ρεπορτάζ, προέβαινε σε έναν άκρως απειλητικό πολιτικό υπαινιγμό: «Η είδηση – έγραφε[3] - περί του φόνου του δικηγόρου Μ. Αντύπα εις το κτήμα Σκιαδαρέση εν Θεσσαλία προξένησεν εντύπωσιν εν Αθήναις, όπου, ανεξαρτήτως των σοσιαλιστικών ιδεών του, ο Αντύπας απήλαυε συμπαθειών. Ο ατυχής δικηγόρος πίπτει θύμα ατυχώς αυτών των αρχών του, τας οποίας από έτους και πλέον εφήρμοζεν εις το μέγα κτήμα του θείου του το οποίον διηύθυνε. Τούτο αποδεικνύει ότι ο σοσιαλισμός εν Ελλάδι μόνο εις ιδέας πρέπει να υπάρχει, και να τηρήτε απόστασιν από της εφαρμογής των αρχών του».

Ο υπαινιγμός ήταν σαφής κι έμοιαζε περισσότερο με απειλή: Εκείνον που θα επιχειρήσει να εφαρμόσει σοσιαλιστικές ιδέες τον περιμένει ο θάνατος!!! Δε θα μπορούσε, ίσως, εύκολα κανείς να βρει καλύτερο παράδειγμα ανοικτής πολιτικής τρομοκρατίας.

Η ίδια εφημερίδα συνέχισε και τις επόμενες μέρες της αναγγελίας του θανάτου του Μ. Αντύπα να γράφει στο ίδιο ακριβώς μοτίβο. «Αι τελευταίαι λέξεις του δυστυχούς σοσιαλιστού Αντύπα τας οποίας δημοσίευσαν αι εφημερίδες, θα εχρωματίσθησαν βεβαίως από το στόμα του με τη βαθυτέραν πικρίαν και απογοήτευσιν. Διότι βεβαίως, δε θα απήλθεν ενθουσιασμένος από τη δοκιμήν της πρακτικής σημασίας των λέξεων "Ισότης, Αδελφότης, Ελευθερία", ο ατυχής σοσιαλιστής. Αι σφαίραι αι οποίαι τον έρριψαν νεκρόν, θα τον εδίδαξαν, ολίγον αργά, ότι αι λέξεις αυταί έπρεπε να σβεσθούν από το ελληνικόν λεξικόν»[4].

Μαζί με την αναγγελία του θανάτου του Αντύπα, ο αθηναϊκός Τύπος έδωσε και στοιχεία γύρω από τη βιογραφία του, τα οποία αξίζει να αναφερθούν, κυρίως γιατί φανερώνουν μια προσωπικότητα γνωστή στην ελληνική κοινωνία για την κοινωνικοπολιτική της δράση. «Ο δολοφονηθείς Μαρίνος Αντύπας - γράφει η εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ»[5] - είνε γνωστοτάτη αθηναϊκή φυσιογνωμία ηλικίας 35 περίπου ετών καταγόμενος εκ Κεφαλληνίας. Ως αντιπροσωπεύων τας σοσιαλιστικάς αρχάς ήτο πολύ γνωστότερος ενταύθα ή ως δικηγόρος. Εν συλλαλητηρίοις πολλάκις είχεν ομιλήσει ο Αντύπας, αλλά δεν ήλπιζε ουδείς ότι εάν μετεβάλλετο ποτέ η οικονομική του κατάστασις, δε θα απηρνείτο τας αρχάς ταύτας, γνωστού όντος ότι εν Ελλάδι σοσιαλισταί είνε μόνον όσοι είνε φτωχοί.

Ο Αντύπας εν τούτοις όταν επεσκέφθη τον θείον του κ. Σκιαδαρέσην, πλούσιον ομογενή εκ Ρουμανίας και κατέπεισεν αυτόν να έλθη και εγκατασταθή εις την Ελλάδα και αγοράση το μέγα κτήμα παρά την Αγυιάν, του οποίου διωρίσθη διευθυντής αυτός, ο Αντύπας δεν απέβαλε τας αρχάς του. Απ' εναντίας συνετέλεσεν εις την αγοράν του κτήματος διά να τας εφαρμόση. Και τας εφήρμοσε πράγματι, μολονότι τούτο τω στοίχισεν ήδη τον θάνατον.

Αφ' ης εποχής ανέλαβε τη διεύθυνσιν του χωρίου, νέα περίοδος ζωής εγκαινιάσθη εις τους γεωργικούς πληθυσμούς. Οι χωρικοί του ετύγχανον απείρων ευκολιών και οι γεωργοί των πέριξ κτημάτων βλέποντες τη διαφοράν της ζωής αυτών και των γεωργών του κ. Σκιαδαρέση διεμαρτυρήθησαν προς τους γαιοκτήμονας, ούτοι δε κατήγγειλαν τον Αντύπαν, εξ ου προεκλήθη το γνωστόν επεισόδιον αυτού μετά του κ. Σλήμαν.

Ο Αντύπας κατά την εποχήν του πολέμου είχε μεταβή συγχρόνως μετά του υπό τον Τιμ. Βάσσον στρατού εις Κρήτην με τη φάλαγγα των φοιτητών και διεκρίθη διά την ευτολμίαν του. Επανελθών εκείθεν μετά το τέλος του πολέμου είχε σχηματίσει την πεποίθησιν ότι η κακή έκβασις αυτού οφείλετο εις τη Βασιλείαν και την πεποίθησίν του ταύτην υπεστήριξε δημοσία εις τας πολυπληθείς διαδηλώσεις, αι οποίαι οργανώθησαν τότε. Διά τους λόγους του εις τας διαδηλώσεις εκείνας τω απηγγέλθη κατηγορία και ο Αντύπας κατεδικάσθη εις 2 ετών φυλάκισιν».

Έτσι είχε καταγραφεί ο Μαρίνος Αντύπας στη συνείδηση των αντιπάλων του κι αυτό σήμαινε πως έχαιρε του σεβασμού που ταιριάζει σε κάθε πραγματικό λαϊκό αγωνιστή και οραματιστή. Ας δούμε, όμως, με περισσότερες λεπτομέρειες ποιος ήταν πραγματικά.

Από τον επτανησιακό ριζοσπαστισμό στις σοσιαλιστικές ιδέες

Ο Μαρίνος Αντύπας γεννήθηκε στα Φερεντινάτα της Κεφαλονιάς το 1872. Η οικογένειά του δε φαίνεται να ήταν από τις παλιές αρχοντικές οικογένειες της περιοχής, οι οποίες έφεραν το ίδιο όνομα. Ο πατέρας του Σπύρος Αντύπας ήταν γλύπτης και ζούσε από το επάγγελμά του. Ετσι ο Μαρίνος κατόρθωσε να τελειώσει το γυμνάσιο με πολλές στερήσεις, που έγιναν ακόμη μεγαλύτερες όταν ήρθε να ζήσει στην Αθήνα ως φοιτητής της Νομικής Σχολής, χωρίς εντέλει να αποπερατώσει τις σπουδές του και να πάρει το πτυχίο του νομικού[6].

Στα Επτάνησα, και ιδίως στην Κεφαλονιά, η προοδευτική - ριζοσπαστική αστική παράδοση είχε ισχυρές ρίζες κι αυτό χωρίς αμφιβολία δημιουργούσε ένα θετικό κοινωνικό κλίμα, το οποίο επέδρασε στην κοινωνική και πολιτική συνειδητοποίηση του Μαρίνου Αντύπα. Ο επτανησιακός ριζοσπαστισμός ως ανεξάρτητο κίνημα που συνδύαζε τις ιδέες του αστικού δημοκρατισμού με το απελευθερωτικό αίτημα για ένωση των νησιών με την Ελλάδα στη βάση της εθνικής αυτοδιάθεσης έδρασε από το 1848 έως το 1864 που η ένωση αυτή πραγματοποιήθηκε. Οι επίγονοι αυτού του κινήματος - όταν αυτό έπαψε πια να υπάρχει - ήταν εκ των πραγμάτων δεκτικοί στις νέες κοινωνικές ιδέες κι ένας απ' αυτούς ήταν ο Μαρίνος Αντύπας, τον οποίο ο Τάσος Βουρνάς χαρακτηρίζει «επίγονο των καλύτερων παραδόσεων των ριζοσπαστών αγωνιστών της πατρίδας του Επτανήσου».[7]

Σύμφωνα με τον Θ. Μπενάκη, ο Μ. Αντύπας ήταν μυημένος στις τεκτονικές ιδέες των φιλελεύθερων ρευμάτων κι έτσι όταν βρέθηκε στην Αθήνα δεν άργησε να προσεγγίσει τους σοσιαλιστικούς κύκλους της εποχής[8]. «Στο Σοσιαλισμό - γράφει ο Χρ. Βραχνιάρης - μυήθηκε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στη Νομική Σχολή. Ερχεται σ' επαφή με τους σοσιαλιστικούς κύκλους που επηρεάζονται από τον Σταύρο Καλλέργη, γίνεται μέλος του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου και αναπτύσσει πολύπλευρη δραστηριότητα»[9]. Ο Π. Νούτσος συμπληρώνει πως όντας φοιτητής ο Μ. Αντύπας δε συνδέεται απευθείας με το «Σοσιαλιστικό Σύλλογο», αλλά «με τους σοσιαλιστικούς κύκλους των συμπατριωτών του που βρίσκονται μέσα και έξω από τον "Σοσιαλιστικό Σύλλογο" και τις μεταπλάσεις του»[10]. Η σχέση του, πάντως, με το «Σοσιαλιστικό Σύλλογο» βεβαιώνεται και από δημοσίευμα της εφημερίδας «Σοσιαλιστής» που έβγαζε ο Καλλέργης, όπου, στο φύλλο της 1/3/1896, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Περί τα μέσα του 15ημέρου τούτου, εν Βιτρινίτση, ο σοσιαλιστής Μ. Αντύπας, φοιτητής της Νομικής, ωμίλησε ενώπιον 200 περίπου προσώπων αναπτύξας τας σοσιαλιστικάς αυτού ιδέας...»[11].

Από την Κρητική Επανάσταση στους κοινωνικοπολιτικούς αγώνες

Οταν το 1896, ξέσπασε η επανάσταση στην Κρήτη, ο Αντύπας πήγε στο νησί και πήρε μέρος ως εθελοντής μαζί με άλλους συμφοιτητές του. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι στο εγχείρημά του αυτό ακολούθησε τον Στ. Καλλέργη. «Κοντά του μάλλον, γράφει ο Νούτσος[12]- πήρε μέρος ως εθελοντής στην Κρητική επανάσταση του 1897». Αντίθετα ο Γιάννης Καψάλης είναι περισσότερο κατηγορηματικός. «Στη μεγαλόνησο – γράφει[13]- κατέβηκε ο 24χρονος τελειόφοιτος της Νομικής τον Φλεβάρη (1897) μόλις είχε κηρυχτεί και πάλι η επανάσταση κατά των Τούρκων με αίτημα την ελευθερία της και την ένωσή της με την Ελλάδα. Ο Αντύπας ακολούθησε τον Σταύρο Καλλέργη και μαζί τους πήγαν και άλλοι εθελοντές». Εν πάση περιπτώσει, όπως και νάχει το θέμα, η συμμετοχή του στην Κρητική επανάσταση είχε ως αποτέλεσμα το 1897 να τραυματιστεί στο στήθος και να επιστρέψει στην Αθήνα ενώ η ήττα της Κρητικής επανάστασης, όπως κι εκείνη στον ελληνοτουρκικό πόλεμο, που διεξήχθη τον ίδιο χρόνο στη Θεσσαλία, τον επηρέασαν βαθιά. Απ' αφορμή αυτά τα τραγικά γεγονότα καταφέρνει να συνειδητοποιήσει βαθύτερα τον αντιλαϊκό ρόλο της μοναρχίας και τη δράση των μεγάλων δυνάμεων που για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων είχαν σύρει σε μια ακόμα εθνική τραγωδία τον ελληνικό λαό. Ετσι, πρωταγωνίστησε στα συλλαλητήρια που θα γίνουν εκείνο το διάστημα και τα οποία συγκεντρώνουν πλήθος πολιτών οι οποίοι από άποψη ιδεών δημιουργούν ένα πολύχρωμο παζλ. Άνθρωποι με ταπεινωμένη την εθνική τους συνείδηση λόγω των αποτυχιών του ελληνοτουρκικού πολέμου και της Κρητικής επανάστασης αλλά κυρίως λόγω της επιβολής του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα από τις ισχυρές καπιταλιστικές χώρες της Δύσης, άνθρωποι φιλειρηνιστές, απογοητευμένοι, πατριώτες αλλά και εθνικιστές κι ανάμεσά τους σοσιαλιστές της εποχής. Σ' όλα αυτά τα συλλαλητήρια ο Αντύπας είναι πάντοτε ανάμεσα στους κύριους ομιλητές και σ' ένα από αυτά που πραγματοποιήθηκε στις 26 Οκτώβρη του 1897 στην πλατεία Ομονοίας, ως κύριος ομιλητής, καταφέρθηκε με σφοδρότητα κατά των μεγάλων δυνάμεων και του παλατιού. «Χθες - γράφει για το εν λόγω συλλαλητήριο η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ[14]- περί τις 3΄ συνεκροτήθη πολυπληθές συλλαλητήριον εν την πλατεία Ομονοίας. Κατά το συλλαλητήριον τούτο ωμίλησεν ο διδάκτωρ τα νομικά κ. Αντύπας όστις μετά πολλής ευγλωττίας παρέστησεν εις τον λαόν τη σημερινήν κατάστασιν, κατέληξε δε υποβαλών υπό την κρίσιν των συνελθόντων ψήφισμα όπερ ενθουσιωδώς εγένετο αποδεκτόν». Στο συλλαλητήριο εκείνο μεταξύ άλλων την κεντρική εξέδρα στόλιζε ένα πανό που έγραφε «Δημοκρατία - Σοσιαλισμός ζήτω ο λαός». Επίσης κάτω από την εξέδρα υπήρχαν δύο πανό με τα συνθήματα «Οχι Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος», «Έξω οι Τούρκοι από τη Θεσσαλία μας»[15]. Ήταν τόση δε η επιτυχία του συλλαλητηρίου και τόσο επικριτικός για την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων ο λόγος του Αντύπα που το καθεστώς διέταξε τη σύλληψή του και την προσαγωγή του σε δίκη η οποία έγινε στις 8/1/1898 έχοντας ως αποτέλεσμα την καταδίκη του σε φυλάκιση ενός έτους[16].

Μετά την αποφυλάκισή του, φαίνεται ότι εγκαταλείπει οριστικά τις σπουδές του και επιστρέφει στην ιδιαίτερη πατρίδα του[17].

Στην Κεφαλονιά ο Μ. Αντύπας επιχείρησε να βγάλει εφημερίδα προς διάδοση των ιδεών του. Την ονόμασε «ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ» και εξέδωσε το πρώτο της φύλλο στις 29/7/1900 αλλά λόγω των αντιδράσεων και των διώξεων που ακολούθησαν η έκδοσή της διακόπηκε και δε βγήκε άλλο φύλλο μέχρι τις 3/7/1904[18]. Βέβαια το γεγονός αυτό καθόλου δεν πτόησε τον Μ. Αντύπα ο οποίος συνέχισε να έχει τις πολιτικές του επαφές στο νησί, διαδίδοντας όσο μπορούσε περισσότερο τις ιδέες του.

Η δράση του Μ. Αντύπα δεν περιορίζεται στην Κεφαλονιά, όπου στις εκλογές του 1906 παρ' ολίγο να εκλεγεί βουλευτής, αλλά επεκτείνεται στην Αθήνα και στον Πειραιά όπου έκανε διαλέξεις και εκφωνούσε λόγους. Στον Πειραιά μάλιστα είχε σχέσεις με τον πρόεδρο των εργατικών σωματείων Ανάργυρο Φαρδούλη[19].

Το 1903, λόγω των καταδιώξεων εναντίον του, ο Αντύπας έκανε ένα, καθοριστικό, για τη ζωή του, ταξίδι στον θείο του Γεώργιο Σκιαδαρέση που διέμενε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας και ύστερα από πολλές συζητήσεις τον έπεισε να επενδύσει αγοράζοντας γη στο Θεσσαλικό κάμπο. Πράγματι ο Γ. Σκιαδαρέσης, μαζί μ' έναν άλλο συμπατριώτη του, τον Αρ. Μεταξά, αγόρασε στην περιοχή των Τεμπών ένα μεγάλο κτήμα 300.000 στρεμμάτων[20]. Στο κτήμα αυτό θα πήγαινε μερικά χρόνια αργότερα ο Μ. Αντύπας για να εργαστεί ως διευθυντής, να διαδώσει τις ιδέες του υπέρ των κολίγων κι εντέλει να συναντήσει το θάνατο. Προηγουμένως όμως, στα 1904, επέστρεψε στην Κεφαλονιά, ξαναέκδωσε την εφημερίδα του «ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ» και ίδρυσε μια πολιτικο- εκπαιδευτική λέσχη με τον τίτλο Λαϊκό Αναγνωστήριο «Η ισότης»[21].

Στο πλευρό των κολίγων και στο δρόμο προς το θάνατο

Ο Αντύπας ανέλαβε τη διεύθυνση των κτημάτων του θείου του τον Ιούνη του 1906. Εκεί συνάντησε μια κατάσταση που δεν μπορούσε να τον αφήσει ανεπηρέαστο. Οι σχέσεις ιδιοκτησίας πάνω στη γη είχαν μείνει όπως ήταν επί τουρκοκρατίας. Το ίδιο συνέβαινε και με τις συνθήκες εργασίας των χωρικών στα χτήματα των τσιφλικάδων. Είναι γνωστό άλλωστε πως το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα, δηλαδή η απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και το μοίρασμά τους στους αγρότες, δε λύθηκε μετά την Επανάσταση του '21 αλλά μετατέθηκε για έναν αιώνα μετά ενώ στη Θεσσαλία έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις.

Η Θεσσαλία προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1881, ύστερα από την υπογραφή ειδικής σύμβασης ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και την Τουρκία στο πλαίσιο του Συνεδρίου του Βερολίνου. Όμως τίποτα δεν άλλαξε στη ζωή των αγροτών του Θεσσαλικού κάμπου. Η γη απλώς άλλαξε χέρια και τον Τούρκο δυνάστη διαδέχτηκε ο Έλληνας ο οποίος πολύ συχνά αποδεικνυόταν χειρότερος του προκατόχου του. Πέρα όμως από αυτό, η κατάσταση των φτωχών αγροτών της περιοχής επιβαρυνόταν και από τη διεθνή κατάσταση δεδομένου ότι την εποχή που η Θεσσαλία πέρασε στην ελληνική επικράτεια, ο παγκόσμιος καπιταλισμός βρισκόταν σε συνθήκες οξύτατης κρίσης (κρίση του προμονοπωλιακού καπιταλισμού του ελεύθερου ανταγωνισμού). Έτσι πολλαπλασιάζονταν τα κερδοσκοπικά φαινόμενα γενικά και η κερδοσκοπική εκμετάλλευση της γης ειδικότερα, με την οποία ασχολήθηκαν σημαντικοί παράγοντες του ελληνικού χρηματιστικού κεφαλαίου που - ας σημειωθεί - στη συνέχεια αποκλήθηκαν από το κράτος ως εθνικοί ευεργέτες.

Πώς ζούσαν επομένως οι κολίγοι της Θεσσαλίας τώρα που δεν είχαν τον Τούρκο στο κεφάλι τους;

«Οι καλλιεργηταί, όπως και πρώτα - γράφει ο Δ. Μπούσδρας[22]- υποχρεούντο να δίδωσιν εις τον γαιοκτήμονα (αφέντην), το τρίτον ή το ήμισυ των παραγομένων καρπών, ενοίκιον διά τη βοσκήν των κτηνών, μέγαν αριθμόν ορνίθων και αμνών, ικανήν ποσότητα τυρού, βουτύρου, καυσοξύλων, αιγών, πεπονιών, χόρτου και αχύρου, να στέλλωσιν εν θήλυ μέλος, ίνα ζημώνη και ψήνη το ψωμί της επιστασίας, λείψανον του δικαιώματος της πρώτης νυκτός: Οι τσιφλικούχοι εξουσίαζον το σώμα των γυναικών και των θυγατέρων των κολίγων... Κατώκουν (σ.σ. οι κολίγοι) εις τρώγλας και πολλοί συνέτρωγον εν τη αυτή φάτνη με τους όνους των, θνήσκοντες δε, και με αιμάσσουσαν καρδίαν, ητένιζον τα πέριξ της κλίνης του θανάτου τέκνα των, διότι τα εγκατέλειπον άστεγα... Οσάκις δε υπεδέχοντο τον αφέντην επισήμως, γονυπετείς, εσύροντο, εκτύπων το χώμα με το μέτωπον τρεις φορές και εφίλουν τον αριστερόν πόδα του. Γενικώς δε ειπείν αι μεγάλαι πιέσεις, αι εξαθλιώσεις και αι αφόρητοι ταπεινώσεις δίκην μαστιγίου, έπληττον τα νώτα και είχον κάμει τους χωρικούς δέκτας ενός επαναστατικού ευαγγελίου... ».

Σε μια μελέτη του που εκδόθηκε στα 1906 ο Σοφοκλής Τριανταφυλλίδης, μεταξύ άλλων έγραφε[23]: «Η Θεσσαλία επί Τουρκοκρατίας, δεν ετυραννείτο από τους Τούρκους αλλ' από τους κοτζαμπάσηδες διά των Τούρκων... Μετά την προσάρτησιν αι Ελληνικαί Κυβερνήσεις παρέδωσαν τη Θεσσαλίαν εις νέαν εκμετάλλευσιν, και εις νέαν τυραννίαν ολίγον διαφέρουσαν, αν μη χείρονα της πρώτης. Την παρέδωσαν εις τον κοτζαμπασισμόν και την τοκογλυφίαν... Οι χωρικοί όθεν και οι κολίγοι της Θεσσαλίας εκτός της αρπαγής του Αλή, και της βίας του Σουλτάνου, υπέστησαν νέαν βίαν εκ μέρους της κυβερνήσεως της γλυκειάς των Πατρίδος, η οποία, διά της χωροφυλακής, διά των Αστυνόμων, διά των Νομαρχών και διά των Εισαγγελέων, απειλούσα διωγμούς, φυλακίσεις και εξώσεις, ηνάγκασε τους κολίγους να παραιτηθώσιν άκοντες παντός δικαιώματος, το οποίο είχον επί των αγρών των, και να συναινέσωσιν εις την κατάλυσιν παντός περιορισμού της κυριότητος των τσιφλικίων όστις υφίστατο υπό το κράτος της Σουλτανικής κυριαρχίας».

Τέτοια ήταν η κατάσταση και ακόμη χειρότερη. Την περιέγραφαν άλλωστε κορυφαίοι αστοί διανοούμενοι και πολιτικοί της εποχής. Ο Αλ. Παπαναστασίου για παράδειγμα, σε μια μελέτη του γραμμένη και δημοσιευμένη την Ανοιξη του 1910, γράφει ανάμεσα σε άλλα[24]:

«Κατά τον επικρατούντα εις τη Θεσσαλικήν πεδιάδα οικονομικόν οργανισμόν, η κυριότης της γης έχει χωρισθή από την καλλιέργειαν αυτής. Η πρώτη ανήκει εις σχετικώς ολίγους ιδιοκτήτας, η δευτέρα ευρίσκεται εις τας χείρας πολλών γεωργών... Εις τη Θεσσαλίαν η κατανομή της παραγωγής μεταξύ καλλιεργητών και ιδιοκτητών ρυθμίζεται κατά το σύστημα της επιμόρτου καλλιέργειας... Το σύστημα τούτο είναι ανεκτό εις πρωτογόνους κοινωνίας και πρωτογόνους αγροτικάς σχέσεις».

Υπό αυτές τις συνθήκες ο νεαρός σοσιαλιστής Μαρίνος Αντύπας επεξεργάζεται ένα πολιτικό πρόγραμμα για την απελευθέρωση των κολίγων το οποίο και προπαγανδίζει ανοικτά, προκαλώντας την οργή της κρατικής εξουσίας και των μεγαλοκτηματιών. «Δεν ήτο - διαβάζουμε για τον Αντύπα αυτής της περιόδου στο λεξικό του Ανεξάρτητου[25]- ο επιστάτης, το όργανον δηλαδή ενός φεουδάρχου, αλλά ο παλαιός Αντύπας. Καθημερινώς επροπαγάνδιζε τη χειραφέτησιν των σκλάβων αγροτών. Εκαμε διαλέξεις, περιοδείας εις τα γύρω χωριά (περιφερείας Πυργετού) και με μίαν λέξιν ύψωσε τη σημαίαν του Αγροτισμού. Βεβαίως δεν επροπαγάνδιζε τη χωρίς καμμίαν αποζημίωσιν απαλλοτρίωσιν των τσιφλικίων, αλλά ...την παραχώρησιν τούτων εις τους γεωργούς κατόπιν δικαίας και λογικής αποζημιώσεως των τσιφλικιούχων... Διά την εποχή εκείνην όμως η προπαγάνδα αυτή ήτο μία επαναστατική προπαγάνδα».

Αρχικά η αντίδραση επιχείρησε να φοβίσει τον Αντύπα. Μέσω της Νομαρχίας, την οποία κινητοποίησε ο βουλευτής Αγιάς Αγαμέμνων Σλήμαν[26] (γιος του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν), του έγιναν συστάσεις να σταματήσει την προπαγάνδα στους αγρότες ενώ η χωροφυλακή του απηύθυνε παρατηρήσεις. Όμως αυτός δεν ήταν από εκείνους που τρομοκρατούνταν εύκολα και γι' αυτό συνέχισε το έργο του. Έτσι αποφάσισαν να τον βγάλουν από τη μέση[27]. Η βρώμικη δουλιά ανατέθηκε στον Ιωάννη Κυριακού, επιστάτη στα κτήματα του συνεταίρου του θείου του Αρ. Μεταξά. Ο Κυριακού που συμπεριφερόταν βάναυσα στους κολίγους, μισούσε θανάσιμα τον Αντύπα για τη φιλοαγροτική του συμπεριφορά. Επίσης, είχε τη δυνατότητα να βρίσκεται κοντά του, λόγω του κοινού χώρου εργασίας και διαμονής τους και μπορούσε να τον δολοφονήσει με τρόπο που το έγκλημα είτε να μοιάζει με αυτοάμυνα είτε ως εκκαθάριση προσωπικών λογαριασμών. Έτσι και έγινε.

Τη νύχτα 8 Μαρτίου του 1907 επιστρέφοντας από μια δίκη του στη Λάρισα με τον νομάρχη Νιώτη, ο Μαρίνος Αντύπας δολοφονήθηκε άνανδρα από τον Κυριακού δεχόμενος σφαίρα από δίκανο «εκ των όπισθεν και εις την οσφυακήν χώραν».

Οι αρχές επιχείρησαν να συγκαλύψουν τις πραγματικές συνθήκες της δολοφονίας και να κατασκευάσουν ελαφρυντικά για το δολοφόνο δεδομένου ότι η δολοφονία απάλλασσε από ένα μεγάλο μπελά και τους τσιφλικάδες και το κράτος. Ο αστυνόμος της Ραψάνης σε τηλεγράφημά του προς το υπουργείο Εσωτερικών έγραφε για το θέμα[28]: «Αντύπας ραπίσας Κυριακού εφονεύθη υπ' αυτού αμυνομένου». Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και ο αστικός Τύπος είτε από σκοπιμότητα, είτε λόγω της πληροφόρησης που είχε από τις αρχές είτε και για τους δύο λόγους μαζί. Στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ διαβάζουμε[29]: «Ο φόνος του δικηγόρου Μαρίνου Αντύπα εις τον Πυργετόν του Ολύμπου παρήγαγε βαθυτάτην συγκίνησιν... Ο Αντύπας, αντιπρόσωπος του Σκιαδαρέση μετέβη τη νύκτα εις το κοινόν κονάκιον ζητών να ανοίξη τη θύραν ενός διαφιλονικουμένου δωματίου, ην έκλεισε ο Κυριακού, επιστάτης του ετέρου συνιδιοκτήτου κ. Μεταξά. Ο Μαρίνος εισελθών εις το δωμάτιον του ύπνου του Κυριακού απειλητικώς ενέβαλε τον τελευταίον εις φόβον. Ο Κυριακού ήρπασε τότε το κρεμασμένον Αγγλικόν όπλον Βίντσεστερ και επυροβόλησε δις πλήξας τον Αντύπαν εις την κεφαλήν και εις το ισχύον. Ο Αντύπας έπεσεν αμέσως άπνους».

Βέβαια η αλήθεια ήταν εντελώς διαφορετική. Στην κατάθεσή του ο ξάδελφος του Αντύπα, Παναγιώτης Σκιαδαρέσης, περιγράφει ως εξής τις συνθήκες του φόνου:

«Εκαθήμεθα εις το κάτω πάτωμα της οικίας μας και ετρώγαμεν, ότε περί την 11ην ο Αντύπας εγερθείς μετέβη όπως παραλάβει εκ του δωματίου του επιστολή τινά πλην εύρε τη θύραν του διαδρόμου κλειστή και έκρουσεν όπως του ανοίξουν. Ο εντός κοιμώμενος Ιωάννης Κυριακού εγερθείς του ύπνου ηρνήθη ν' ανοίξη. Επειτα όμως ανοίξας είπε εις τον Αντύπα, ότι ουδέν δικαίωμα έχει να εισέλθει εις την οικίαν του. Εκ τούτου προκλήθη φιλονικία και αντηλλάγησαν βαρείαι φράσεις μετά τας οποίας ο Κυριακού λαμβάνει το όπλον διά του οποίου πυροβολεί και χτυπά τον Αντύπα ελαφρώς εις την κεφαλήν. Οτε όμως ούτος έφευγεν εδέχθη δεύτερον πυροβολισμόν διά δικάνου όπλου εις την οσφυακήν χώραν και πίπτει εις τας αγκάλας μου. Μετά μία ώρα εξέπνευσε λέγων "Ισότης, Αδελφότης, Ελευθερία". Ο φονεύς αμέσως εκλείσθη εις το δωμάτιό του, άλλως θα εφονεύετο υπό των χωρικών, οίτινες ελάτρευαν τον Αντύπα. Μετ' ολίγον ο φονεύς παρεδόθη εις τον καταφθάσαντα αστυνόμο».

Λίγο καιρό αργότερα ο Κυριακού θα αθωωνόταν πανηγυρικά από το δικαστήριο.

Η ιδεολογία του Αντύπα

Προσδιορίζοντας ο ίδιος την ιδεολογικο-πολιτική του τοποθέτηση ο Αντύπας έγραφε: «Είμαι σοσιαλιστής όνομα και πράγμα, φέρω τον τίτλον μου πιστώς και υπερηφάνως. Πιστεύω ως παντοκράτορα, ποιητήν ορατών τε και αοράτων, την ΕΡΓΑΣΙΑΝ, και ως ομοούσιον και αχώριστον τριάδα της ευτυχίας και ειρήνης την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ, ΙΣΟΤΗΤΑ και ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ»[30].

Ο Μαρίνος Αντύπας ανήκει στην ομάδα των επιφανών Ελλήνων ουτοπικών σοσιαλιστών, αν και ο Μ. Δημητρίου τον χαρακτηρίζει «Σημαιοφόρο του λαϊκιστικού αγροτισμού», χωρίς όμως να επιχειρήσει να δικαιολογήσει έναν τέτοιο χαρακτηρισμό που δε φαίνεται να ευσταθεί[31]. Σε τι όμως συνίστατο ο σοσιαλισμός του Αντύπα; Ο ίδιος, όπως γράφει ο Κορδάτος, «ούτε ξένες γλώσσες ξέρει, ούτε μόρφωση σοσιαλιστική έχει. Τα μεταφρασμένα στα ελληνικά βιβλία του Τολστόι, του Κροπότκιν, του Μπέμπελ, του Ζολά κ.ά. τον επηρεάζουν πολύ. Θα είχε διαβάσει επίσης την ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης καθώς και τις αναρχικές μπροσούρες που είχαν κυκλοφορήσει... στην Πάτρα, στον Πύργο και αλλού. Το δίχως άλλο κι απ' τα φυλλάδια του Καλλέργη και του Δρακούλη κάτι θα πήρε. Στο μυαλό του, όμως δεν ξεχώριζε τον Τολστόι από τον Μπέμπελ, το Ζολά από τον Κροπότκιν. Όλους τους έπαιρνε για σοσιαλιστές της ίδιας μάρκας»[32]. Πέραν αυτών, πρέπει, επίσης, να σημειωθεί πως ο Αντύπας αγνοούσε εντελώς τον Μαρξ και τον Ενγκελς και φυσικά δεν είχε την παραμικρή υποψία γύρω από τα ζητήματα του επιστημονικού σοσιαλισμού. Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, όπως σημειώνει μια παλιά μελέτη του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΕ) ο Αντύπας δεν μπόρεσε να συλλάβει το αγροτικό πρόβλημα στο σύνολό του, να δει δηλαδή «ότι η αστική τάξη συμβιβάστηκε με τους τσιφλικάδες και δεν ήθελε και δεν μπορούσε να λύσει το αγροτικό πρόβλημα»[33]. Επρόκειτο βεβαίως για μια αντικειμενική αδυναμία του Μ. Αντύπα που σε τίποτα δεν επηρεάζει το γεγονός ότι είναι αυτός κυρίως που άναψε τη φωτιά της εξέγερσης στις αγροτικές μάζες της Θεσσαλίας ώστε δικαίως, τόσο με τη δράση του όσο και με τη θυσία του, να θεωρείται ο προάγγελος του Κιλελέρ και όλων των αγροτικών αγώνων που ακολούθησαν για να απαλλαγούν οι κολίγοι από τα δεσμά του κοτσαμπαδισμού και του αστικού μετασχηματισμού του.

«Αυτός ήταν ο Μαρίνος Αντύπας - γράφει ο Γ. Καρανικόλας[34] - και αυτό το τέλος του. Δυστυχώς η Πολιτεία δεν τον αναγνώρισε και φυσικά δεν τον τίμησε. Όμως δε θα βραδύνει. Στη νεοελληνική ιστορία θα πάρει τη θέση που του ταιριάζει. Και κει στο θεσσαλικό κάμπο θα στηθεί περίλαμπρος ο ανδριάντας του να ατενίζει στους αιώνες ό,τι αγάπησε. Και για ό,τι θυσιάστηκε, ενώ μπορούσε να ήταν "τιμώμενο" πρόσωπο στην εποχή του».

1 Μαρίνος Αντύπας: «Προς τον λαόν και άλλα κείμενα», Βιβλιοθήκη Ελλήνων Ριζοσπαστών και Σοσιαλιστών, εκδόσεις «Κούριερ εκδοτική», σελ. 56-57

2 «ΕΜΠΡΟΣ», 10-3-1907

3 «ΕΣΤΙΑ», 10-3-1907

4 «ΕΣΤΙΑ» 11-3-1907

5 «ΕΜΠΡΟΣ», 10-3-1907

6 «Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν του «Ανεξάρτητου», τόμος 2ος, Φεβρουάριος 1934, σελ. 278

7 Τάσος Βουρνάς: «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας 1821-1909», εκδόσεις «Τολίδη», σελ. 587.

8 Μαρίνος Αντύπας: «Προς τον λαόν και άλλα κείμενα», εκδόσεις «Κούριερ εκδοτική», εισαγωγή Θ. Μπενάκη, σελ. 10

9 Χρήστου Βραχνιάρη: «Ανάμεσα σε δύο εξεγέρσεις: Κιλελέρ 1910- Τρίκαλα 1925», εκδόσεις «Αλφειός», σελ. 40

10 «Η Σοσιαλιστική Σκέψη στην Ελλάδα», εισαγωγή, επιλογή κειμένων, υπομνηματισμός Παναγιώτης Νούτσος, εκδόσεις «ΓΝΩΣΗ», τόμος Α', σελ. 300

11 Γ. Κορδάτου: «Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος» εκδόσεις «Μπουκουμάνη», σελ. 99

12 «Η Σοσιαλιστική Σκέψη στην Ελλάδα», εισαγωγή, επιλογή κειμένων, υπομνηματισμός Παναγιώτης Νούτσος, εκδόσεις «ΓΝΩΣΗ», τόμος Α', σελ. 300

13 Γιάννη Δ. Καψάλη: «Μαρίνος Αντύπας - Ο πρωτομάρτυρας Σοσιαλιστής και πρόδρομος του Κιλελέρ», εκδόσεις «Γ. ΗΒΟΣ», σελ. 11-12

14 «ΕΜΠΡΟΣ», 27-10-1897

15 Γιάννη Δ. Καψάλη: «Μαρίνος Αντύπας - Ο πρωτομάρτυρας Σοσιαλιστής και πρόδρομος του Κιλελέρ», εκδόσεις «Γ. ΗΒΟΣ», σελ. 67

16 Μιχάλης Δημητρίου: «Το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κίνημα», εκδόσεις «ΠΛΕΘΡΟΝ», σελ. 218

17 Χρήστου Βραχνιάρη, στο ίδιο, σελ. 41.

18 «Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν του "Ανεξάρτητου"», τόμος 2ος, Φεβρουάριος 1934, σελ. 279-280

19 στο ίδιο, σελ. 281

20 Χρήστου Βραχνιάρη, στο ίδιο, σελ. 42

21 Π. Νούτσος, στο ίδιο, σελ. 300

22 Δ. Μπούσδρας: «Η Απελευθέρωσις των Σκλάβων αγροτών», εν Αθήναις 1951, σελ. 1-2

23 Σοφοκλή Τριανταφυλλίδη: «Οι κολίγοι της Θεσσαλίας - Μελέτη περί Μορτής», εκδόσεις «Στοχαστής», σελ. 28-29 και 34

24 Αλέξανδρος Παπαναστασίου: «Μελέτες - Λόγοι - Αρθρα», έκδοση Μορφωτικό Ιδρυμα Α.Τ.Ε., τόμος Α', σελ. 61

25 Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν του "Ανεξάρτητου"», στο ίδιο σελ. 282

26 Ο Σλήμαν όπου βρισκόταν και στεκόταν τον έβριζε και τον συκοφαντούσε με αποτέλεσμα ο Αντύπας να τον χαστουκίσει στην Πλατεία Συντάγματος. Η ενέργεια αυτή στοίχισε στον Αντύπα την καταδίκη του στις 19/9/1906 σε 20ήμερη φυλάκιση. Βλέπε: «ΕΜΠΡΟΣ» 20-9-1906

27 Γ. Κορδάτου: «Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος» εκδόσεις «Μπουκουμάνη», σελ. 104

28 Γιάννη Καψάλη, στο ίδιο σελ. 274

29 «ΕΜΠΡΟΣ», 11-3-1907

30 Μαρίνος Αντύπας: «Τι είμαι», εφημερίδα «ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΗ», 26- 27/2/1907 και «ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ», 24/3/1907. Βλέπε: Μαρίνος Αντύπας: «Προς τον λαόν και άλλα κείμενα», εκδόσεις «Κούριερ εκδοτική», σελ. 55

31 Μ. Δημητρίου, στο ίδιο, σελ. 281

32 Γ. Κορδάτου, στο ίδιο, σελ. 99

33 «Η Εξέγερση του Κιλελέρ», έκδοση της ΚΕ του ΑΚΕ, σελ. 10

34 Γιώργου Καρανικόλα: «Κιλελέρ», εκδόσεις «Θουκυδίδης», σελ. 192.

Πηγή

Η προφητεία τού Ιησού Χριστού για τη γενιά τού 70 μ.Χ. Δύο εκπληρώσεις μιας πολυδιάστατης προφητείας

Ο Ιησούς Χριστός στα ευαγγέλια κατά Ματθαίον 24/κδ΄, Μάρκος 13/ιγ΄ και Λουκάς 21/κα΄ έδωσε μια εκπληκτική προφητεία, που μέχρι σήμερα εντυπωσιάζει για την ιστορική της ακρίβεια στην εκπλήρωση, αλλά και μπερδεύει όσους δεν γνωρίζουν σωστά τη Χριστιανική πίστη, εξ' αιτίας τής δεύτερης εσχατολογικής της εκπλήρωσης. Με μερικές παραμέτρους αυτής τής προφητείας θα ασχοληθούμε σε αυτό το άρθρο.

1. Η διπλή φύση τής προφητείας

Η προφητεία τού Χριστού, δόθηκε ως απάντηση στα εξής ερωτήματα τών μαθητών του: "Πες μας, πότε θα γίνουν αυτά, και ποιο το σημείο τής παρουσίας σου και τής συντέλειας τού αιώνα;" (24/κδ΄: 3).

Του έκαναν αυτές τις ερωτήσεις μαζί, επειδή νόμιζαν ότι η καταστροφή τού Ναού τής Ιερουσαλήμ για την οποία μόλις τους είχε μιλήσει, θα γινόταν μαζί με το τέλος τού κόσμου. Στα πλαίσια τής Παλαιάς Διαθήκης, ως Ιουδαίοι, δεν είχαν κατανοήσει ότι οι Παρουσίες τού Χριστού θα ήταν δύο. Νόμιζαν λοιπόν, ότι πολύ σύντομα θα γίνονταν όλα μαζί τα προφητευμένα, και ο Χριστός θα τους απελευθέρωνε από τους Ρωμαίους, μετά την καταστροφή τού Ναού.

Ο Χριστός φυσικά γνώριζε ότι η καταστροφή τού Ναού θα γινόταν πολύ πιο σύντομα, στην ίδια εκείνη γενιά. Και γνώριζε επίσης, ότι για τη συντέλεια τού αιώνος θα απαιτείτο πολύ περισσότερος χρόνος. Έτσι, άρχισε να τους απαντάει ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ και στις δύο ερωτήσεις, χρησιμοποιώντας την κατάσταση που θα αντιμετώπιζαν σε λίγα χρόνια, ως ΠΡΟΓΕΥΣΗ, ή ως ΠΡΩΤΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ τών μελλόντων εσχατολογικών γεγονότων που θα συνέβαιναν αργότερα. Χρησιμοποίησε λοιπόν φράσεις και προτάσεις, που στη μία περίοδο θα εκπληρώνονταν με τον ένα τρόπο, ενώ στην άλλη με άλλο τρόπο, και που και τα δύο αυτά, θα μπορούσαν να γίνουν κατανοητά από τον προσεκτικό μελετητή τών Θείων Βουλών.

2. Αποσπάσματα με άμεση εκπλήρωση στην Ιερουσαλήμ τού 70 μ.Χ.

Ας δούμε μερικά αποσπάσματα από την προφητεία, από τους δύο Ευαγγελιστές, που αποδείχθηκαν ζωοσωτήρια για τους Χριστιανούς τού 70 μ.Χ.:

Ματθαίος 23/κγ΄: "36 αμήν λέγω υμίν ότι ήξει ταύτα πάντα επί την γενεάν ταύτην. 37 Ιερουσαλήμ Ιερουσαλήμ, η αποκτέννουσα τους προφήτας και λιθοβολούσα τους απεσταλμένους προς αυτήν! ποσάκις ηθέλησα επισυναγαγείν τα τέκνα σου ον τρόπον επισυνάγει όρνις τα νοσσία εαυτής υπό τας πτέρυγας, και ουκ ηθελήσατε..."

 Ματθαίος 24/κδ΄: "1 ΚΑΙ εξελθών ο Ιησούς επορεύετο από του ιερού· και προσήλθον οι μαθηταί αυτού επιδείξαι αυτω τας οικοδομάς του ιερού. 2 ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· ου βλέπετε ταύτα πάντα; αμήν λέγω υμίν, ου μη αφεθή ώδε λίθος επί λίθον, ος ου καταλυθήσεται. 3 καθημένου δε αυτού επί του όρους των ελαιών προσήλθον αυτω οι μαθηταί κατ’ ιδίαν λέγοντες· ειπέ ημίν πότε ταύτα έσται, και τι το σημείον της σης παρουσίας και της συντελείας του αιώνος;..."

"Λουκάς 21/κα΄: "20 όταν δε ίδητε κυκλουμένην υπό στρατοπέδων την Ιερουσαλήμ, τότε γνώτε ότι ήγγικεν η ερήμωσις αυτής. 21 τότε οι εν τη Ιουδαία φευγέτωσαν εις τα όρη, και οι εν μέσω αυτής εκχωρείτωσαν, και οι εν ταις χώραις μη εισερχέσθωσαν εις αυτήν, 22 ότι ημέραι εκδικήσεως αύταί εισι του πληρωθήναι πάντα τα γεγραμμένα. 23 ουαί δε ταις εν γαστρί εχούσαις και ταις θηλαζούσαις εν εκείναις ταις ημέραις· έσται γαρ τότε ανάγκη μεγάλη επί της γης και οργή τω λαω τούτω, 24 και πεσούνται στόματι μαχαίρας, και αιχμαλωτισθήσονται εις πάντα τα έθνη, και Ιερουσαλήμ έσται πατουμένη υπό εθνών άχρι πληρωθώσι καιροί εθνών..."

Ματθαίος 24/κδ΄: "34 αμήν λέγω υμίν, ου μη παρέλθη η γενεά αύτη έως αν πάντα ταύτα γένηται. 35 ο ουρανός και η γη παρελεύσονται, οι δε λόγοι μου ου μη παρέλθωσι."

Αυτά τα χωρία, εφαρμόστηκαν κυρίως στην πτώση τής Ιερουσαλήμ τον πρώτο αιώνα μ.Χ., και έχουν σκιώδη εφαρμογή στην εσχατολογία. Άλλα χωρία, έχουν κυρίως εσχατολογική εφαρμογή, και σκιωδώς εφαρμόσθηκαν στην Ιερουσαλήμ τού πρώτου αιώνα. Ευελπιστούμε σε μελλοντικές μας μελέτες να τα αναλύσουμε εκτενώς, καθώς εδώ θα ασχοληθούμε ειδικά με το θέμα τής "γενιάς" που ανέφερε ο Χριστός.

3. Οι παρερμηνεία τής Σκοπιάς

Λόγω τής αγνοίας τους, οι αιρέσεις και οι άπιστοι, παρεξηγούν τα λόγια τού Χριστού, και τα διαστρέφουν, ο καθένας κατά το στόχο του και την επιθυμία του. Όμως τα λόγια του είναι καθαρά και σαφή, για όποιον γνωρίζει την Αγία Γραφή και τη Χριστιανική πίστη. Ας ξεκινήσουμε με την παρερμηνεία τής οργάνωσης τής Σκοπιάς.

Για χρόνια η εταιρία αυτή, δίδασκε ΜΕ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ότι η επέμβαση του Θεού στα ανθρώπινα, θα γίνει “πριν παρέλθει από τη ζωή η γενιά του 1914” (“Μπορείτε να ζείτε” σελ. 154). Μάλιστα στο περιοδικό της "Ξύπνα", για δεκαετίες το έγραφε σταθερά στην πρώτη σελίδα. Όμως απέφευγε να ορίσει χρόνο για τη λέξη γενιά. Έτσι είχε από παλιά ένα "ελαστικό" νόημα, που το επιμήκυνε όλο και περισσότερο. Ώσπου έφθασε να ορίζει τη γενιά ως την περίοδο ζωής ενός ανθρώπου, "70 και σε ευρωστία 80 χρόνια".

 Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τις αλλαγές που έχει κάνει η εταιρία Σκοπιά στις πολύ παλιές περασμένες δεκαετίες όταν μιλούσε για τη γενιά του 1914. Θα δούμε την πιο πρόσφατη ψευδοπροφητεία της. (Αν ο αναγνώστης ενδιαφέρεται για τις παλαιότερες αλλαγές της εταιρίας για τη γενιά του 1914, μπορεί να βρει πληροφορίες στο βιβλίο του Ρέυμοντ Φρανς“Κρίση Συνείδησης”).

Το δόγμα αυτό για τη γενιά του 1914 η εταιρία Σκοπιά  το στηρίζει σε παρερμηνεία των λόγω του Ιησού στο εδάφιο Ματθαίος 24:34:  “Αληθώς σας λέγω, δεν θέλει παρέλθει η γενεά αύτη εωσού γείνωσι πάντα ταύτα”

Στο βιβλίο “Μπορείτε να ζείτε” σελ. 154 παρ 8, προσθέτει η εταιρία Σκοπιά τη φράση: “συμπεριλαμβανομένου και του τέλους του συστήματος”. Όμως ο Χριστός δεν είπε τίποτα τέτοιο. Αυτό το υποθέτει η εταιρία Σκοπιά χωρίς να το αποδεικνύει. Στην πραγματικότητα, τα συμφραζόμενα του εδαφίου σε όλη τη συζήτηση αυτή του Χριστού, δείχνουν το αντίθετο.

Κατ' αρχήν, κανένας ομιλητής ή συγγραφέας που αναφέρεται στην Αγία Γραφή, δεν χρησιμοποίησε τη φράση “γενεά αυτή” για οποιαδήποτε άλλη γενιά εκτός από τη δική του. Αν εννοούσε άλλη γενιά, δεν θα έλεγε: "αυτή", αλλά"εκείνη". Ο ίδιος ο Χριστός χρησιμοποιούσε συχνά τη φράση “γενεά αύτη” και πάντοτε εννοούσε τη δική του, τους συγχρόνους του. Αυτό φαίνεται στα εδάφια:

Ματθαίος 11:16-19  “Τίνι δε ομοιώσω την γενεάν ταύτην; Ομοία εστίν παιδίοις καθημένοις εν ταις αγοραίς α προσφωνούντα... ήλθεν γαρ Ιωάννης μήτε εσθίων μήτε πίνων, και λέγουσιν: δαιμόνιον έχει. Ήλθεν ο Υιός του ανθρώπου εσθίων και πίνων και λέγουσιν: Ιδού άνθρωπος φάγος και οινοπότης, τελωνών φίλος και αμρτωλών... ”

Είναι σαφές ότι ο Ιησούς με τη φράση “γενεά ταύτη” ανφερόταν στους συγχρόνους του.

Λουκάς 7:31  “τίνι ομοιώσω τους ανθρώπους της γενεάς ταύτης...;”

Μάρκος 8:38  “ος γαρ εάν επαισχυνθεί με και τους εμούς λόγους εν τη γενεά ταύτη τη μοιχαλίδι και αμαρτωλώ, και ο Υιός του ανθρώπου επαισχυνθήσεται αυτόν όταν έλθει εν τη δόξη του πατρός αυτού...”

Είναι ξεκάθαρο πως η λέξη “ταύτη” προσδιορίζει τη γενεά του ομιλούντος, και όχι κάποιου μετά από 2000 έτη. Όμως, υπάρχει και πιο ξεκάθαρη απόδειξη. Στα παρακάτω εδάφια θα δούμε ότι πριν πει ο Χριστός ότι “δεν θέλει παρέλθει η γενεά αυτή” είπε κάτι άλλο:

Ματθαίος 23:34-36  “...αποστέλλω προς εσάς προφήτας... θέλετε θανατώσει... θέλετε μαστιγώσει εν ταις συναγωγαίς σας... δια να έλθει εφ υμάς (πάνω σας).... Αληθώς σας λέγω πάντα ταύτα θέλουσιν ελθεί επί την γενεάν ταύτην.”

Είναι προφανές, πως εδώ ο Ιησούς μιλάει στους Εβραίους της εποχής του (Ματθαίος 23:29) και τους προφητεύει το διωγμό που θα έκαναν εναντίον των χριστιανών. Δεν θα μπορούσε να αναφέρεται σε κάποιους Φαρισσαίους μεταγενέστερης εποχής, γιατί το Ιουδαϊκό σύστημα καταστράφηκε μέσα στη δική του γενιά, το 70 μ.Χ. Πάνω σε αυτή, τη δική του γενιά, θα ερχόταν το αίμα των σφαγμένων μαρτύρων και ειδικά πάνω στην Ιερουσαλήμ, όπως φαίνεται στα επόμενα 3 εδάφια (23:37-39).

Στο ίδιο αυτό συμφραζόμενο ο Χριστός μίλησε για την καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ “Δεν θέλει αφαιθεί εδώ λίθος επί λίθον” (24/κδ΄:1-2). Και αυτά ακριβώς τα λόγια ήταν που προκάλεσαν το ερώτημα “πότε θέλουσι γίνει ταύτα;” (24/κδ΄: 3) των μαθητών του.

Σε αυτό το ερώτημα, λοιπόν, απαντούσε ο Χριστός όταν είπε τα γραμμένα στο 24^ο κεφάλαιο του Ματθαίου, περιλαμβανομένου και του 24:34 που εξετάζουμε “δεν θέλει παρέλθει η γενεά αύτη, εωσού γίνωσι πάντα ταύτα.”

Δεν θα μπορούσε λοιπόν να εννοεί καμία άλλη γενεά, παρά μόνο τη γενιά της εποχής του.

Έχουμε λοιπόν 3 μαρτυρίες για το ότι ο Ιησούς μιλούσε για μια γενεά που ήταν ήδη παρούσα:

α) Σύμφωνα με τη γραμματική, αν εννοούσε άλλη, θα έπρεπε να λέει “γενεά εκείνη” και όχι “αύτη”

β) Η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί τη φράση αυτή μόνο για τη γενιά του ομιλούντος.

γ) Το συμφραζόμενο στο Ματθαίος 23:36, δείχνει πως ο Χριστός μιλούσε για τη γενεά του 33-70 μ.Χ. και μάλιστα χρησιμοποιεί τις ίδιες λέξεις “πάντα ταύτα θέλουσιν ελθεί επί την γενεάν ταύτην”

Κάποια στιγμή, ακόμα και η εταιρία Σκοπιά αναγκάστηκε να παραδεχτεί με πλάγιο τρόπο, ότι ο Ιησούς εδώ μιλούσε καιγια τη γενιά της εποχής του και πως το αίμα που θα ερχόταν πάνω τους, θα οδηγούσε στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. πάνω σε εκείνη τη γενιά!!! Στη Σκοπιά 15/7/1985 σελ 13 γράφει: "Αλλά εκείνη η Ιερουσαλήμ δεν δέχτηκε τον Ιησού σαν Μεσσία και βασιλιά και ποτέ δεν ελευθερώθηκε. Αντίθετα καταστράφηκε από τα Ρωμαϊκά χέρια το 70 μ.Χ. φέρνοντας συμφορά στα τέκνα της". Αν και δεν αναφέρεται ευθέως εδώ στη "γενιά", (γιατί θα τους χάλαγε τότε τη συνταγή για τη γενιά τού 1914), η Σκοπιά εφάρμοσε έτσι τις προειδοποιήσεις τού Χριστού σε ΕΚΕΙΝΗ την Ιερουσαλήμ.

Για χρόνια τα λέγαμε αυτά στους οπαδούς τής Σκοπιάς, και μας έλεγαν "αποστάτες" και "πλανημένους", και ότι όταν θα έρθει το τέλος στο τέλος τής γενιάς τού 1914 θα δούμε το λάθος μας...

Όμως ο χρόνος περνάει αδυσώπητα για τους ψευδοπροφήτες. Και τα 80 χρόνια τελείωσαν. Και τότε η Σκοπιά πήρε τη μεγάλη απόφαση: Να κάνει άλλη μια αλλαγή, για να μπαλώσει την ψευδοπροφητεία της. Έτσι εξαφάνισε από το περιοδικό της "Ξύπνα" την αναφορά τής δεύτερης σελίδας στη γενιά τού 1914. Και ξαφνικά η Σκοπιά "ανακάλυψε" ότι μιλάει το κακό γένος τών ανθρώπων! Διόρθωσε έτσι βέβαια την ανακολουθία τής γραμματικής, που έλεγε ότι η λέξη:"αύτη" μιλάει για κάτι που υπάρχει τη στιγμή που αναφέρεται.

Φυσικά, (όπως συμβαίνει πάντοτε με τη Σκοπιά), για μια φορά ακόμα κατάφερε να επιλέξει μια ερμηνεία που να είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη με την ερμηνεία των αγίων της Χριστιανικής Εκκλησίας. Για τη φράση αυτή, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ερμηνεύει το εξής: «και μένει η γενεά των πιστών, ουδενί των ειρημένων διακοπτομένη» (Χρυσόστ. Υπόμνημα εις Ματθ. ομιλ οζ' 1). Αντίθετα λοιπόν από την ερμηνεία της Σκοπιάς, η Χριστιανική ερμηνεία του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, είναι ότι η εσχατολογική εκπλήρωση των λόγων του Χριστού, είναι για τους πιστούς, και όχι για τους απίστους! Και αυτό, υποστηρίζεται και από μία άλλη παράμετρο των προφητειών: Ενώ το γένος των πιστών ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΑΚΟΠΕΙ ΠΟΤΕ, αντιθέτως το γένος των απίστων, λίγο πριν από το τέλος των ημερών, ΘΑ ΔΙΑΚΟΠΕΙ με την επέκταση του Ευαγγελίου σε όλο τον πλανήτη. Συνεπώς δεν μπορεί να μιλάει για τους απίστους, αλλά για τους πιστούς, όπως πολύ σωστά διευκρινίζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Πάντως, είτε κάποιος θέλει να πιστεύει ότι το εδάφιο μιλάει εσχατολογικά για το "κακό γένος τών απίστων", είτε για το "καλό γένος τών πιστών" που υπήρχαν πράγματι τότε, αυτό σε καμία περίπτωση δεν διόρθωσε το γεγονός ότι με το θέμα αυτό η Σκοπιά για δεκαετίες, υπήρξε για μια φορά ακόμα ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗΤΗΣ.

4. Η αντίθετη παρερμηνεία

Όμως η εφευρετικότητα τών ασχέτων με την Αγία Γραφή, είναι εντυπωσιακή, καθώς ο καθένας προσπαθεί να προωθήσει τις δικές του ιδέες, και δεν προσπαθούν να καταλάβουν το πνεύμα τών γραμμένων. Και ενώ η Σκοπιά παρερμήνευε τόσα χρόνια ότι μιλάει για την (εσχατολογική κατά τη Σκοπιά) γενιά τού 1914, μια αντίθετη τάση, προσπαθεί να πει ότι ο Χριστός μιλούσε ΜΟΝΟ για τη δική του γενιά, και ΜΟΝΟ για το τέλος τού κόσμου, για να τον βγάλει αποτυχημένο προφήτη τού τέλους.

Οι άνθρωποι αυτοί, θέλουν να αγνοούν τρία πράγματα:

1. Ότι το πρώτο μέρος τής προφητείας τού Χριστού εκπληρώθηκε ΗΔΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ, κάτι που κάνει τους ισχυρισμούς τους για μόνο εσχατολογική προφητεία αστείους.

2. Ότι ο Χριστός όπως είπαμε απαντούσε ταυτόχρονα σε δύο ερωτήσεις, μία για την κοντινή τους καταστροφή τής Ιερουσαλήμ, και μία για τα έσχατα, συνεπώς τα λόγια του είχαν ΔΙΠΛΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ. (Κάτι άλλωστε συνηθισμένο στην Αγία Γραφή, και χωρίς να προηγείται διπλή ερώτηση).

3. Ότι η λέξη: "γενιά", δεν σημαίνει μόνο τους ανθρώπους τής εποχής του στα 40 προσεχή χρόνια, (όσο δηλαδή κάνει να αντικατασταθεί ο πατέρας από τον γιο), αλλά αημαίνει και το "γένος", δηλαδή μια ομάδα ανθρώπων με τα ίδια χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα: "το γένος τών απίστων", (όπως το κατανόησε η Σκοπιά), "το γένος τών Χριστιανών", (όπως το κατανόησε ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος), "το γένος τών Ιουδαίων", (όπως το κατανόησαν άλλοι), κλπ. Και τα τρία αυτά που προαναφέρθηκαν, απευθύνονται σε κάτι που ΗΔΗ υπήρχε στην εποχή τού Χριστού, άρα εξηγούν ορθότατα τη λέξη: "αύτη".

Ο Χριστός λοιπόν, μίλησε σαφέστατα με δύο έννοιες για τη λέξη γενιά, ώστε να καλύψει και τις δύο άσχετες μεταξύ τους ερωτήσεις τών μαθητών του: 1. Με την έννοια τών "συγχρόνων" του που θα έβλεπαν την πτώση τής Ιερουσαλήμ στη διάρκεια τής ζωής τους, και 2. Με την έννοια του γένους των Χριστιανών, που θα εξακολουθούσε να υπάρχει με την ίδια κακία ως τη δεύτερη εκπλήρωση μετά από χιλιάδες χρόνια.

Πιθανόν μάλιστα τα λόγια τού Χριστού να έχουν περισσότερες από δύο ερμηνείες, καθώς συνήθως υπάρχει και η πνευματική, αλλά αυτή την αφήνουμε στους έχοντες τον φωτισμό να την αναλύσουν, και παραμένουμε στα απλά και εύκολα.

Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν πρέπει να μελετηθεί και και να κατανοηθεί η προφητεία τού Χριστού. Κάθε του φράση, πρέπει να εξετάζεται αν έχει πρωταρχική εκπλήρωση στην εποχή του ή στα έσχατα, και κατόπιν να αναζητηθεί στην ίδια φράση και τη δεύτερη εκπλήρωση. Αν και στην ιστοσελίδα μας έχουμε ήδη αναφερθεί σε αρκετά μας άρθρα σε παραμέτρους τής προφητείας αυτής, ευελπιστούμε κάποια στιγμή να δημοσιεύσουμε μια ερμηνευτική σειρά άρθρων, που να εξηγούν ολόκληρη την προφητεία αναλυτικά.

5. Η "γενεά" με την έννοια του "γένους".

Στο σημείο αυτό, είναι χρήσιμο να απαντήσουμε σε μία ένσταση: Ίσως κάποιος να πει, ότι "άλλη είναι η λέξη "γενιά", και άλλη η λέξη: "γένος", και ότι κακώς το ερμηνεύουμε έτσι. Ας απαντήσουμε λοιπόν και σε αυτό.

Πράγματι, αν κάνουμε μια αναζήτηση στην Κ.Δ., θα δούμε ότι με τη λέξη: "γενεά", προσδιορίζει τους "συγχρόνους" κάποιου, ή τα χρονικά διαστήματα 30-45 ετών. Και τη λέξη "γένος", τη χρησιμοποιεί ξεχωριστά, με αυτή τη μορφή.

Όμως, αν ανοίξουμε ένα λεξικό, θα δούμε, ότι η λέξη "γενεά", έχει ΚΑΙ τη σημασία του "γένους", ανεξαρτήτως από το ότι δεν τη χρησιμοποιεί η Κ.Δ. (ξεκάθαρα) με αυτό τον τρόπο.

ΥΠΑΡΧΕΙ όμως η χρήση της λέξης: "γενεά", με την έννοια του γένους, στην Π.Δ., και μάλιστα στους Ο΄ που χρησιμοποιούσε ο Χριστός και οι απόστολοι. Αυτό σημαίνει, ότι η χρήση της λέξης ως "γένος" κατά την έννοια, δεν ήταν κάτι άγνωστο στον Χριστό. Εύκολα θα μπορούσε να κάνει αυτό το "λογοπαίγνιο", (γιατί για λογοπαίγνιο πρόκειται, το να δίνει μια προφητεία με διφορούμενες λέξεις, που να εφαρμόζεται σε δύο διαφορετικές εποχές με απόσταση χιλιετηρίδων μεταξύ τους). Για τον γράφοντα, είναι προφανές, ότι ο Χριστός χρησιμοποιεί φανερά τη λέξη με τη συνηθέστερη έννοια των "συγχρόνων του", αλλά παράλληλα, για όσους θέλουν να διεισδύσουν στην εσχατολογική εκπλήρωση των λόγων Του, έδωσε και τη συγκαλυμμένη έννοια του "γένους", κάτι γνωστό στην Π.Δ.

Άλλωστε και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, με αυτή την έννοια την αντιλήφθηκε τη λέξη, εφαρμόζοντάς την στο "γένος" των Χριστιανών. Και η γλώσσα του αγίου Ιωάννη, ήταν πολύ κοντά στη γλώσσα συγγραφής των Ευαγγελίων, και δεν είναι δυνατόν να προσέδωσε στη λέξη μια έννοια που ήταν ανύπαρκτη.

Ας δούμε λοιπόν τρία τυχαία παραδείγματα για εδάφια της Π.Δ. που χρησιμοποιούν τη λέξη: "γενεά", με την έννοια: "γένος":

"3 είπε δε Κύριος προς Ιακώβ· αποστρέφου εις την γην του πατρός σου και εις την γενεάν σου, και έσομαι μετά σου" (Γένεσις 31/λα: 3).

"επηρώτησεν ημάς ο άνθρωπος και την γενεάν ημών λέγων· ει έτι ο πατήρ υμών ζη και ει έστιν υμίν αδελφός;" (Γένεσις 43/μγ: 6)

"και εξελεύσεται τη αφέσει και τα τέκνα αυτού μετ ‘ αυτού και απελεύσεται εις την γενεάν αυτού, εις την κατάσχεσιν την πατρικήν αποδραμείται" (Λευιτικόν 25/κε: 41).

κλπ...

Γ. Ε., Ν. Μ.

πηγή

Ἀνατολικὴ διδακτικὴ διήγηση

Ὅταν βρισκόμουνα στὴν Γερμανία, ἄκουσα σ’ ἕνα κήρυγμα διασήμου γερμανοῦ ἱεραποστόλου καὶ ἱεροκήρυκα μία βαθυστόχαστη καὶ συμβολικὴ διήγηση, παρμένη ἀπὸ συλλογὴ σοφῶν θρύλων καὶ μύθων τῆς Ἀνατολῆς. Τὴ διήγηση αὐτὴ διάβασα ἀργότερα καὶ σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐποικοδομητικὰ βιβλία, ποὺ ὀ ἴδιος ἱεραπόστολος ἔχει γράψει, καὶ στὴ συνέχεια τὴν παρέθεσα σὲ νεοελληνικὴ μετάφραση σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ δημοσιεύματά μου. Κρίνω σκόπιμο νὰ τὴν ὑπενθυμίσω στοὺς ἀναγνῶστες τοῦ «Ἐφημερίου», διότι εἶναι ὠφέλιμη τόοον γιὰ τὴν προσωπικὴ ζωή τους, ὅσον καὶ γιὰ τὸ συμβουλευτικό τους ἔργο. Τί λέγει, λοιπόν, ἡ διήγηση αὐτή;

Ἦταν κάποτε ἕνας καλὸς βασιληάς. Ὁ γιὸς του εἶχε πάρει τὸν κακὸ δρόμο. Οἱ συμβουλὲς καὶ τὰ φιλικὰ λόγια τοῦ πατέρα του, ὅπως κι οἱ διάφορες τιμωρίες, δὲν ὠφελοῦσαν σὲ τίποτε. Ὁ γιὸς ἐξακολουθοῦσε νὰ ζῆ μέσα στὴν ἁμαρτία. Τέλος ὁ πατέρας, καθὼς ἦταν ἀπελπισμένος, ἀπεφάσισε νὰ χρησιμοποίηση καὶ τὸ ἑξῆς μέσο, γιὰ νὰ διόρθωση τὸ παιδί του.

Μία Κυριακὴ προσκάλεσε τὸ γιό του στὴν αἴθουσα τὸν θρόνου. Ἐκεῖ πάνω σ’ ἕνα τραπέζι εἶχε τοποθετήσει ἕνα κύπελλο, γεμάτο ἀπὸ πολύτιμο ἀρωματικὸ λάδι. Τὸ λάδι αὐτὸ εἶχε παλαιότερα μεγάλη ἀξία στὴν Ἀνατολή. Τέτοιο λάδι εἶχεν ὑπ’ ὄψιν του κι ὁ Ψαλμωδός, ὅταν ἔλεγε: «Ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου» (Ψαλμ. χβ 5). Μπροστὰ στὸ τραπέζι στέκονταν μόνο στρατιῶτες τῆς σωματοφυλακῆς τοῦ βασιλέως μὲ τὰ ξίφη τραβηγμένα ἔξω ἀπ’ τὴ θήκη. Δίπλα στὸ κύπελλο μὲ τὸ λάδι βρισκόταν ἕνας χάρτης μὲ τὸ σχεδιάγραμμα τῶν ὁδῶν τῆς πόλεως.

Τότε ὁ πατέρας εἶπε στὸν γιό του: «θὰ κάμης μία μικρὴ περιοδεία μέσα στὴν πόλη. Μέσα στὸν χάρτη αὐτόν σοῦ σημείωσα ἕνα δρόμο, ποὺ θὰ ἀκολούθησης. Θὰ ξεκινήσης τώρα ἀμέσως, κρατώντας μπροστά σου αὐτὸ τὸ γεμάτο κύπελλο. ‘Αλλοίμονό σου, ἂν στὸ δρόμο σοῦ χυθῆ ἔστω καὶ μία μόνο σταγόνα ἀπ’ τὸ πολύτιμο αὐτὸ λάδι. Οἱ δυὸ στρατιῶτες ἔχουν αὐστηρὴ διαταγὴ νὰ σὲ ἀποκεφαλίσουν ἀμέσως. Γνωρίζεις δέ, πὼς οἱ διαταγές μου εἶναι γι’ αὐτοὺς ἀπολύτως δεσμευτικές».

Ὁ γιὸς ξεκινάει κάνοντας ὅ,τι τὸν διέταξε ὁ πατέρας του, Ἀφοῦ πέρασε ἀρκετὸς χρόνος, ξαναγυρίζει πίσω. Δὲν τὸν εἶχε χυθῆ οὔτε μία σταγόνα λαδιοῦ.

«Τὶ εἶδες, παιδί μου, στὸν δρόμο;», ἐρώτησε ὁ πατέρας.

«Τίποτα!», ἦταν ἡ ἀπάντηση τοῦ γιοῦ.

«Τί; Δὲν εἶδες τίποτα; Μὰ σήμερα εἶναι ἡ ἐμποροπανήγυρις τῆς χρονιᾶς! Παντοῦ ὑπάρχουν χρωματιστὲς ρεκλάμες, ποὺ προσκαλοῦν στοὺς τόπους τῆς διασκεδάσεως. Παντοῦ στοὺς δρόμους ὑπάρχουν διάφορα θεάματα, γελωτοποιοὶ καὶ θαυματοποιοί. Δὲν εἶδες τίποτα ἀπὸ ὅλα αὐτά;».

«Ὄχι, πατέρα! Ἀπ’ ὅλα αὐτὰ δὲν εἶδα τίποτα».

«Μὰ ἂν δὲν εἶδες τίποτα, τότε τί ἄκουσες στὸ δρόμο;», ρώτησε πάλιν ὁ πατέρας.

«Τίποτα», ἦταν πάλιν ἡ ἀπάντησις τοῦ γιοῦ.

«Τί; Δὲν ἄκουσες τὶς φλογέρες; Δὲν ἄκουσες τὶς τρομπέττες καὶ τόσα ἄλλα μουσικὰ ὄργανα; Δὲν ἄκουσες ὅλους αὐτούς, ποὺ διαφήμιζαν τὰ κέντρα τῆς διασκεδάσεως; Δὲν ἄκουσες ὅλα αὐτά, ποὺ ἄλλοτε τόσον πολύ σοῦ τραβοῦσαν τὴν προσοχή;»

«Πατέρα μου, μόνον ἕνα πράγμα ἀντηχοῦσε στ’ αὐτιά μου, ὁ σοβαρὸς λόγος σου: «Ἀλλοίμονό σου, ἂν στὸν δρόμο σοῦ χυθῆ ἔστω καί μία σταγόνα ἀπ’ τὸ πολύτιμο αὐτὸ λάδι». Γι’ αὐτὸ ἕνα μόνο πράγμα ἔβλεπα: τὸ λαδὶ αὐτό. «Ὅλη μου ἡ προσοχὴ ἦταν συγκεντρωμένη σ’ αὐτό. Ἔτρεμα μήπως μοῦ χυθῆ μία σταγόνα. Πατέρα μου, σ΄ εὐχαριστῶ γιὰ αὐτὸ τὸ μάθημα, ποὺ μοῦ ἔκαμες. Τώρα ξεύρω πιὰ τί πρέπει νὰ κάμω, γιὰ νὰ μὴ μὲ αἰχμαλωτίζη τὸ κακό. Πατέρα μου, μὲ ἔσωσες».

Ἀλήθεια, πολὺ διδακτικὴ εἶναι ἡ ὡραία αὐτὴ διήγησις. Ἰδιαίτερα χρήσιμη εἶναι γιὰ τοὺς ἱερεῖς. «Ὅταν ἕνα πνευματικό τους τέκνο λέγη σ’ αὐτοὺς πὼς δὲν μπορεῖ ν’ ἀπαλλαγῆ ἀπ’ τὶς κακὲς συνήθειες καὶ τὰ πάθη του, ἴσως θὰ μποροῦσαν νὰ τοῦ διηγηθοῦν τὸν ἀνατολικὸ αὐτὸ συμβολικὸ μῦθο, ποὺ μπορεῖ νὰ ὑπενθύμιση πολλὲς χριστιανικὲς ἀλήθειες: «Ὅλοι μας εἴμαστε παιδιὰ τοῦ Ὑψίστου Βασιλέως καὶ κληρονόμοι τοῦ Θεοῦ. Ὃ Χριστὸς σταυρώθηκε καὶ ἀναστήθηκε γιά μᾶς. Πρέπει λοιπὸν νὰ στρέφωμε διαρκῶς τὴ σκέψη μας στὸ σωτηριῶδες ἔργο τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸ αἷμα Του, ποὺ ἔτρεξε ἀπὸ τὶς ἅγιες πληγὲς Του πάνω στὸν Σταυρό. Οὔτε μία σταγόνα ἀπὸ τὸ πολύτιμο αὐτὸ αἷμα δὲν πρέπει γιὰ μᾶς νὰ εἶναι χαμένη. Ἡ σκέψη αὐτὴ θὰ μᾶς βοηθῆ νὰ ἔχωμε μάτια κι αὐτιὰ ὄχι γιὰ τὰ ἀπατηλὰ θέλγητρα τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ μόνο γιὰ τὴν ὄμορφη καὶ ἀληθινὰ εὐτυχισμένη ζωή, τὴν ὁποία μᾶς χαρίζει ὁ Χριστός.

«Ἂς χρησιμοποιοῦν λοιπὸν οἱ ἱερεῖς μας -ἰδίως οἱ ἐξομολόγοι- τὴ σοφὴ διήγηση τῆς Ἀνατολῆς στὸ συμβουλευτικό τους ἔργο γιὰ ἐκείνους, ποὺ παρασύρονται εὔκολα στὴν ἁμαρτία. Ἄλλα ἂς ἐνθυμοῦνται καὶ οἱ ἴδιοι γιὰ τὴν προσωπική τους ζωὴ τὴ βαθυστόχαστη ἀλήθεια τῆς ἀποστολῆς τους ὅταν ἔχουν συνείδησι, ὅτι τὰ χέρια τους κρατᾶνε συχνὰ τὸ Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου, ὅταν ἐνθυμοῦνται διαρκῶς, ὅτι εἶναι διάκονοι τοῦ Ἐπουρανίου Βασιλέως καὶ φρουροὶ οὐρανίων θησαυρῶν, τότε θὰ εἶναι προσεκτικοὶ σὲ ὅλες τους τὶς ἐκδηλώσεις.

πηγή

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: Μακρυά από αυτούς που κατηγορούν και κατακρίνουν!

Όταν βλέπεις έναν άνθρωπο να αγαπάει τα γέλια και να θέλει να γελοιοποιεί τους άλλους, να μην πιάνεις φιλία.

Γιατί θα σε κάνει να συνηθίσεις στην ψυχική ατονία. Σε κείνο πού ή ζωή του είναι διεφθαρμένη, μη δείχνεις ιλαρό πρόσωπο φυλάξου όμως καλά μήπως τον μισήσεις.

Και αν θελήσει να μετανοήσει, βοήθησε τον και φρόντισε τον, θυσιάζοντας ακόμη και τη ζωή σου, να σωθεί.

Εάν όμως είσαι πνευματικά ασθενής, μην τολμήσεις να γίνεις γιατρός του.
Μπροστά σε άνθρωπο πού έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και έχει την αρρώστια να προσέχεις πολύ πώς θα μιλήσεις. Γιατί ενόσω μιλάς, αυτός εξηγεί μέσα του τα λόγια σου όπως αγαπά και από τα αγαθά σου λόγια παίρνει αφορμή και σκανδαλίζει τους άλλους. Και αλλάζει το νόημα των λόγων σου μέσα στο μυαλό του σύμφωνα με την πνευματική του αρρώστια.

Αν δεις κάποιον να έρχεται και να κατηγορεί τον αδελφό του μπροστά σου, κάνε το πρόσωπο σου σκυθρωπό. Έτσι και το έλεος του Θεού θα έχεις και απ' αυτόν θα φυλαχτείς. Και πού είναι η κόλαση πού μας εκφοβίζει από παντού και υπερνικά την αγάπη του Θεού; Ποια κόλαση και ποια γέεννα του πυρός μπορεί να σταθεί μπροστά στη χάρη της Ανάστασης, όταν ο Θεός μας αναστήσει εν δόξη από τον άδη και κάνει τούτο το φθαρτό σώμα μας να ντυθεί την αφθαρσία;

Όσοι έχετε διάκριση, θαυμάστε τα μεγαλεία του Θεού. Ποιος όμως έχει τόσο σοφή και αξιοθαύμαστη διάνοια, πού θα μπορέσει να θαυμάσει, όσο αξίζει, τη χάρη του Δημιουργού μας; Η ανταπόδοση των αμετανόητων αμαρτωλών είναι βέβαιη, όμως αντί της δίκαιης ανταπόδοσης ο Κύριος ανταποδίδει την ανάσταση σ' αυτούς πού μετανοούν και, αντί να τιμωρήσει αυτούς πού καταπάτησαν το νόμο του, τους ντύνει με την τέλεια δόξα της αφθαρσίας. Αυτή η χάρη, πού μας ανασταίνει από την αμαρτία, είναι μεγαλύτερη από εκείνη πού μας δόθηκε, όταν από την ανυπαρξία μας έφερε στην κτιστή ύπαρξη. Δόξα στην άμετρη σου χάρη, Κύριε.

πηγή