Τρίτη 13 Απριλίου 1204: Η πρώτη και καθοριστική άλωση ..

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

Από το 1195 έως το 1203 αυτοκράτορας την Κωνσταντινούπολη ήταν ο Αλέξιος ο Γ’ Άγγελος. Γιος ενός ξαδέρφου του αυτοκράτορα Αλέξιου Β’ Κομνηνού. (Τον Αλέξιο Β’ Κομνηνό τον είχαν παντρέψει το 1180 με μια Γαλλίδα πριγκίπισσα, κόρη του Λουδοβίκου του 7ου αλλά ο γάμος δεν απέδωσε, πολιτικά, και ο Αλέξιος Β’ έφυγε από την εικόνα το 1183).

Ο Αλέξιος Άγγελος αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας, τύφλωσε τον αδερφό του Ισαάκιο (που ήταν ο «νόμιμος») και τον φυλάκισε, μαζί με τον ανιψιό του. Τα υπολείμματα της αυτοκρατορίας είχαν σοβαρά προβλήματα, με τους Τούρκους σε σχεδόν όλη την Μικρά Ασία, και τους Βούλγαρους και τους Βλάχους στην Θράκη.

Το 1200, ο εγγονός του Ανδρόνικου Κομνηνού, με την βοήθεια Γεωργιανών, είχε ιδρύσει την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Το 1202 οι Φράγκοι της Δ’ Σταυροφορίας είχαν μαζευτεί στην Βενετία. Τότε ο ανιψιός του Αλέξιου του Γ’ και γιος του τυφλωμένου Ισαάκιου προσέγγισε τους Σταυροφόρους και τους έταξε αμοιβή και την επανένωση των εκκλησιών αν τον βοηθούσαν να ανακτήσει τον θρόνο από τον θείο του… Ο θείος το έσκασε από την Πόλη και τον σκότωσαν λίγο αργότερα οι μισθοφόροι του Βονιφάτιου του Μομφερά.

Ο ανιψιός, που προσκάλεσε τους Φράγκους, έγινε αυτοκράτωρ με όνομα Αλέξιος ο Δ’. Ομολόγησε πίστη τον Πάπα Ιννοκέντιο τον Γ’, τον αναγνώρισε αρμοδίως στην Αγία Σοφία, και άδειασε τα ταμεία προκειμένου να ξεπληρώσει, ανεπιτυχώς, τους Φράγκους.

Ο Αλέξιος Γ’ (ο αρχικός κακός της ιστορίας) είχε ένα γαμπρό, τον Αλέξιο Μούρτζουφλο, που εξεγέρθηκε μαζί με τον δυσαρεστημένους φορολογούμενους, ενάντια στον Αλέξιο Δ’, τον οποίο σκότωσαν. Έτσι έγινε αυτοκράτορας, για λίγους μήνες στις αρχές του 1204, ο Αλέξιος ο Ε’ Μούρτζουφλος, αλλά δεν τα κατάφερε.

Από το ophioussa

π. Γεώργιος Μεταλληνός - Ἐκεῖνον τὸν Ἀπρίλιο... (Ἡ ἅλωση τοῦ 1204)

Περιοδικό Ῥεσάλτο, τεῦχος Ἀπριλίου 2009

---

Ἂν ἡ 29η Μαΐου εἶναι ἡμέρα πένθους γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, διότι φέρνει στὴ μνήμη μας τὴν ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς τὸ 1453, ἄλλο τόσο ἀποφρὰς εἶναι γιὰ τὸ Γένος μας καὶ ἡ 13η Ἀπριλίου, διότι κατ᾿ αὐτὴν ἔπεσε ἡ Πόλη τὸ 1204 στοὺς Φράγκους. Τὸ δεύτερο γεγονὸς δὲν ὑστερεῖ καθόλου σὲ σημασία καὶ συνέπειες ἔναντι τοῦ πρώτου. Αὐτὴ εἶναι σήμερα ἡ κοινὴ διαπίστωση τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας. Ἀπὸ τὸ 1204 ἡ Πόλη, καὶ σύνολη ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Νέας Ῥώμης, δὲν μπόρεσε νὰ ξαναβρεῖ τὴν πρώτη της δύναμη. Τὸ φραγκικὸ χτύπημα ἐναντίον της ἦταν τόσο δυνατό, ποὺ ἔκτοτε ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν «μία πόλη καταδικασμένη νὰ χαθεῖ» (Ἑλ. Ἀρβελέρ). Ἀξίζει, συνεπῶς, μία θεώρηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ ἔστω καὶ στὰ περιορισμένα ὅρια ἑνὸς ἄρθρου.
1. Στὶς 12/13 Ἀπριλίου 1204, ἔπειτα ἀπὸ μία πεισματικὴ καὶ μακρόχρονη πολιορκία, κατελάμβαναν οἱ Φραγκολατίνοι Σταυροφόροι τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ χριστιανικὴ αὐτοκρατορία τῆς Ῥωμανίας/ Βυζαντίου ἔσβηνε κάτω ἀπὸ τὸ θανάσιμο πλῆγμα τῆς φραγκικῆς Δύσεως. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἦταν σημαντικότατο σὲ δύο κατευθύνσεις: α) ἐσωτερικά, διότι σφράγισε καθοριστικὰ τὴν περαιτέρω πορεία τῆς αὐτοκρατορίας, καὶ β) ἐξωτερικά, διότι καθόρισε ἐπίσης τελεσίδικα τὶς σχέσεις μὲ τὴν Δύση, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἀνερχόμενη δύναμη τῶν Ὀθωμανῶν. Ἡ τραγικὴ ἱστορικὴ ἐπιλογὴ τοῦ Ῥωμαίικου, ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸν γνωστὸ ἐκεῖνο λόγο «κρεῖττον (…) φακιόλιον (…) Τούρκων ἢ (παρὰ) καλύπτρα λατινική», ὑποστασιώνεται στὰ 1204, ὅταν πλέον ἀποκαλύπτονται ἀδιάστατα οἱ διαθέσεις τῆς Φραγκιᾶς ἔναντι τῆς Ῥωμαίικης Ἀνατολῆς.
Ἀπὸ τὸ 1095 ἀρχίζουν οἱ σταυροφορίες, ἐκστρατεῖες δηλαδὴ τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου τῆς Εὐρώπης, μὲ σκοπό, κατὰ τὶς ἐπιφανειακὲς διακηρύξεις, τὴν ἀπελευθέρωση καὶ ὑπεράσπιση τῶν Ἁγίων Τόπων. Στὶς ἐπιχειρήσεις αὐτές, ποὺ κράτησαν ὡς τὸν 15ο αἰώνα, πρωτοστατοῦσαν οἱ ἑκάστοτε Πάπες, διότι ἦσαν «ἱεροὶ πόλεμοι» κατὰ τῶν ἀπίστων. Βέβαια ἡ ἔρευνα ἔχει ἐπισημάνει στὶς ἐκστρατεῖες αὐτὲς καὶ ταπεινὰ ἐλατήρια, λ.χ. τυχοδιωκτισμό, δίψα πλουτισμοῦ κ.ἄ. Εἶναι ὅμως σήμερα πέρα ἀπὸ κάθε ἀμφιβολία ὅτι οἱ σταυροφορίες κύριο σκοπὸ εἶχαν τὴν φραγκικὴ κυριαρχία στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ καί, τελικά, τὴν διάλυση τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκρατορίας τῆς Νέας Ῥώμης, ποὺ ἦταν τὸ ἐμπόδιο στὸν ἐπεκτατισμὸ καὶ τὰ μονοκρατορικὰ σχέδια τῆς μετακαρλομάγνειας Φραγκοσύνης. Τὸ 1204, ἡ ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Φράγκους, ἡ διάλυση τῆς «Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας» καὶ ἡ ἐπακολουθήσασα Φραγκοκρατία ἐπιβεβαιώνουν τὴν ἐκτίμηση αὐτή.
2. Τὰ γεγονότα τοῦ 1204 συνδέονται μὲ τὴν Δ´ σταυροφορία. Ἡ σχετικὴ βούληση γι᾿ αὐτὴν ἐκφράσθηκε τὸ 1199 μὲ τὴν εὐλογία τοῦ πάπα Ἰννοκεντίου Γ´ (1198-1216), «πνευματικοῦ πατέρα» τῶν δύο βασικῶν ἐπεκτατικῶν μέσων της φραγκοπαπικῆς ἐξουσίας, τῆς «Ἱερᾶς Ἐξετάσεως» (Inquisitio) καὶ τῆς Οὐνίας (ὡς ἰδέας). Συνεργάτης αὐτόκλητος παρουσιάσθηκε ὁ δόγης (δούκας) τῆς Βενετίας Δάνδολος μὲ τὸ στόλο του. Σπουδαῖο ἱστορικὸ πρόβλημα εἶναι ἡ ἐκτροπὴ τῆς Δ´ σταυροφορίας ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Τόπους πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἦταν σκοπὸς ἀνομολόγητος ἢ τραγικὴ σύμπτωση; Ἡ πλειονότητα τῶν ἱστορικῶν, καὶ μάλιστα τῶν ἀδέσμευτων, δέχεται τὸ πρῶτο. Ἐπρόκειτο γιὰ καλὰ ὀργανωμένο σχέδιο, ποὺ ἀποσκοποῦσε στὸ νὰ δοθεῖ ἰσχυρὸ κτύπημα στὴν Ὀρθόδοξη Αὐτοκρατορία, ποὺ περνοῦσε περίοδο κάμψεως λόγω τῆς ἐντάσεως τοῦ τουρκικοῦ κινδύνου. Κατὰ τὰ δυτικὰ χρονικά, μάλιστα, κάποιοι λατίνοι ἄρχοντες ἀρνήθηκαν νὰ συμμετάσχουν, ὅταν ἔμαθαν τὴν ἀλλαγὴ τοῦ σκοποῦ τῆς σταυροφορίας. Οἱ περισσότεροι ὅμως συμβιβάσθηκαν ἀπὸ οἰκονομικὴ ἀνάγκη. Ἔμειναν κυρίως οἱ «μυημένοι» στὴ συνωμοσία κατὰ τῆς Νέας Ρώμης κάτω ἀπὸ τὴν «πνευματικὴ» ἡγεσία τοῦ Πάπα καὶ τὴν στρατιωτικὴ τοῦ Δόγη, ποὺ μετέβαλε τὴν Βενετία σὲ θαλασσοκράτειρα δύναμη μὲ τὴν ἐκμηδένιση τοῦ «Βυζαντίου». Ὁ βενετικὸς στόλος μετέφερε στὴν Προποντίδα ἄγριες μάζες Φλαμανδῶν, Φράγκων, Γερμανῶν - τὰ χειρότερα στρώματα τῆς δυτικῆς κοινωνίας, κακοποιούς, ἐγκληματίες, καιροσκόπους. Ἡ ἀμοιβὴ τοῦ Δόγη: ἡ μισὴ λεία ἀπὸ τῇ λεηλασία τῆς πλουσιότερης πρωτεύουσας τοῦ τότε κόσμου.
3. Βέβαια, τὰ φραγκοπαπικὰ σχέδια διευκολύνθηκαν ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ ἀρρυθμία τῆς Ἀνατολικῆς Αὐτοκρατορίας. Ἀπὸ τὸν ια´ αἰώνα ἄρχισε προοδευτικὰ ἡ παρακμή της. Τὸ 1071 στὸ Ματζικὲρτ ὁ «βυζαντινὸς» στρατὸς δέχθηκε μεγάλη ἥττα ἀπὸ τοὺς Σελτζούκους Τούρκους, μὲ συνέπεια τὴν ἀπώλεια μεγάλου τμήματος τῆς Μ. Ἀσίας. Παράλληλα (1071) χάθηκε τὸ τελευταῖο ἔρεισμα τῆς Κωνσταντινουπόλεως στὴν Ἰταλία, ἡ Βάρις (Bari), πέφτοντας στὰ χέρια τῶν Νορμανδοφράγκων. Οἱ ἀνορθωτικὲς προσπάθειες τῶν Κομνηνῶν δὲν εἶχαν σημαντικὰ ἀποτελέσματα καὶ τὸ κράτος ὑποχωρεῖ σταδιακὰ στὴν οἰκονομικὴ ἰσχὺ τῶν ἰταλικῶν πόλεων. Ἡ αὐτοκρατορία παραχωρεῖ σημαντικὰ προνόμια στὴ Βενετία, Πίζα καὶ Γένουα μὲ ἀντάλλαγμα στρατιωτικὴ βοήθεια. Τὸ ἀποτέλεσμα ὅμως ἦταν νὰ δημιουργηθοῦν ἀκμαῖες δυτικὲς παροικίες στὴν Ἀνατολή, μεταβάλλοντας τὸ ἔδαφος τῆς αὐτοκρατορίας σὲ δικό τους ἐμπορικὸ χῶρο. Οἱ Ἰταλοφράγκοι ἑδραιώθηκαν στὴν Ἀνατολὴ καὶ ἐνίσχυσαν τὴν βουλιμία τῆς εὐρύτερης φραγκικῆς οἰκογένειας.
Ἀλλὰ καὶ τὸ κοινωνικὸ κλίμα τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἦταν τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ἀρκετὰ ἀντίξοο. Ἡ Πόλη ἔχει πιὰ ἀπομονωθεῖ καὶ ἀναπτύσσονται φυγόκεντρες τάσεις λόγω τῆς δυσαρέσκειας τῶν ἐπαρχιῶν. Διοίκηση καὶ πολίτες συναγωνίζονται μεταξύ τους σὲ διαφθορά. Οἱ φορολογίες εἶναι δυσβάστακτες καὶ βαρύνουν τοὺς πολίτες τῶν ἐπαρχιῶν. Ἡ κεντρικὴ ἐξουσία ἀμφισβητεῖται καὶ σημειώνονται ἐπαναστατικὰ κινήματα. Ἡ φήμη γιὰ τὴν μυθώδη πολυτέλεια τῆς Πόλης καὶ τῶν κατοίκων της εἶχε διαδοθεῖ καὶ στὴ Δύση μὲ εὔλογες συνέπειες. Τὰ ἀμύθητα πλούτη τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἔτρεφαν τὴν φαντασία τῶν πολλῶν καὶ διευκόλυναν τὰ ἐπεκτατικὰ σχέδια τῶν λίγων, τῆς φραγκικῆς ἡγεσίας. Βέβαια, οἱ ἀνύποπτοι ἐπαρχιῶτες τῆς αὐτοκρατορίας εἶδαν στὴν ἀρχὴ ὡς θεία τιμωρία τὴν καταστροφὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τοὺς Φράγκους, ὁ δὲ ὄχλος της ἔλαβε μέρος στὴ λεηλασία. Ἀργότερα ὅμως θὰ συνειδητοποιηθοῦν οἱ σκοποὶ τῶν Φράγκων καὶ θὰ ἐκτιμηθοῦν σωστὰ τὰ γεγονότα.
4. Ἡ ὀργάνωση τῆς σταυροφορίας ἄρχισε τὸ 1201. Σημαντικοὶ φράγκοι φεουδάρχες δήλωσαν συμμετοχή: ὁ κόμης τῆς Φλάνδρας Βαλδουΐνος, ὁ κόμης τῆς Καμπανίας Τιμπῶ, ὁ ἱστορικὸς Γοδεφρεῖδος Βιλλεαρδουΐνος καὶ ὁ μαρκήσιος Βονιφάτιος Μομφερατικός. Ἡ συγκέντρωση τοῦ στρατοῦ ἔγινε τὸν Ἰούνιο τοῦ 1202 στὴ Βενετία. Τὸ Νοέμβριο τοῦ 1202 καταλήφθηκε γιὰ λογαριασμὸ τῶν Βενετῶν ἡ δαλματικὴ πόλη Ζάρα, ποὺ εἶχε ἀποστατήσει καὶ ὑπαχθεῖ στὸ βασίλειο τῆς Οὐγγαρίας. Οἱ δυναστικὲς ἔριδες στὴν Κωνσταντινούπολη («Ἄγγελοι») διευκόλυναν - ὡς συνήθως - τὰ δυτικὰ σχέδια. Οἱ σταυροφόροι στὶς 24.5.1203 ξεκίνησαν ἀπὸ τὴν Ζάρα καὶ μέσῳ Κερκύρας κατευθύνθηκαν γιὰ τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ θέα τῆς πόλεως τοὺς ἄφησε κατάπληκτους. «Δὲν μποροῦσαν νὰ φαντασθοῦν πῶς ὑπῆρχε στὸν κόσμο τόσο ἰσχυρὴ πόλη»-σημειώνει ὁ Γ. Βιλλεαρδουΐνος στὴν ἱστορία του. Στὶς 6 Ἰουλίου ἄρχισε ἡ πρώτη πολιορκία, μὲ λεηλασίες στὰ προάστια καὶ τὶς ἀκτὲς τῆς Προποντίδας. Προσπάθεια τῶν πολιορκουμένων, τὴν νύκτα τῆς Πρωτοχρονιᾶς τοῦ 1204, νὰ πυρπολήσουν τὸν ἐχθρικὸ στόλο, ἀπέτυχε. Ἐπεκράτησε τότε ἀναρχία. Στὶς 25 Ἰανουαρίου ὁ λαὸς ἀνεκήρυξε αὐτοκράτορα τὸν Νικόλαο Καναβό, ἐνῶ ὁ αὐτοκράτορας Ἀλέξιος Δ´ συνελήφθη καὶ ἐκτελέστηκε (8.2.1204). Νέος αὐτοκράτορας ἐκλέχθηκε ὁ Ἀλέξιος Ε´ ὁ Μούρτζουφλος. Μάταια προσπάθησε νὰ ὀργανώσει τὴν ἄμυνα καὶ νὰ περιορίσει τὶς λεηλασίες. Οἱ σταυροφόροι ἤδη τὸ Μάρτιο τοῦ 1204 εἶχαν ὑπογράψει συνθήκη γιὰ τὴν τύχη τῆς αὐτοκρατορίας μετὰ τὴν πτώση τῆς πρωτεύουσας. Βασικὲς ἀποφάσεις: θὰ ἐκλεγόταν λατίνος αὐτοκράτορας καὶ λατίνος πατριάρχης. Ἔτσι φάνηκαν καὶ οἱ ἀληθινοὶ σκοποὶ τῆς ἐκστρατείας. Ἐπίσης καθορίσθηκε ὁ τρόπος διανομῆς τῆς λείας καὶ τῶν ἐδαφῶν τῆς αὐτοκρατορίας. Ἡ μεγάλη ἐπίθεση κατὰ τοῦ θαλασσίου τείχους ἔγινε στὶς 9 Ἀπριλίου. Ἡ τελικὴ ὅμως ἐπίθεση ἔλαβε χώρα στὶς 12 καὶ ξημερώνοντας 13 ἔπεσε ἡ Πόλη. Ἡ ἡγεσία εἶχε ἤδη διαλυθεῖ. Αὐτοκράτωρ καὶ εὐγενεῖς ἐγκατέλειψαν τὴν πόλη καὶ μόνο οἱ κληρικοὶ ἔμειναν, γιὰ νὰ προϋπαντήσουν τοὺς σταυροφόρους καὶ νὰ τοὺς δηλώσουν τὴν ὑποταγὴ τῆς Βασιλεύουσας. Ὁ λαὸς πίστευε στὰ χριστιανικὰ αἰσθήματα τῶν νικητῶν, ἀλλὰ διαψεύσθηκε οἰκτρά.
5. Ἡ συμπεριφορὰ τῶν σταυροφόρων ἀπεκάλυψε στοὺς ἀνατολικοὺς τὴν φραγκικὴ Δύση, ἑκατὸν πενήντα χρόνια μετὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸ σχίσμα. ΄Ἔγιναν ἀπὸ τοὺς Φράγκους ἀκατονόμαστες πράξεις ἀγριότητας καὶ θηριωδίας. Φόνευαν ἀδιάκριτα γέροντες, γυναῖκες καὶ παιδιά. Λεηλατοῦν καὶ διαρπάζουν τὸν πλοῦτο τῆς «βασίλισσας τῶν πόλεων τοῦ κόσμου». Στὴ διανομὴ τῶν λαφύρων μετέσχε, κατὰ συμφωνία καὶ ὁ Πάπας. Τὸ χειρότερο: πυρπόλησαν τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς Πόλης καὶ ἐξανδραπόδισαν ἕνα τμῆμα τοῦ πληθυσμοῦ της. Σ᾿ αὐτὰ πρέπει νὰ προστεθοῦν οἱ βιασμοὶ τῶν γυναικῶν καὶ τὰ ἄλλα κακουργήματα. Μόνο τὴν πρώτη μέρα φονεύθηκαν 7.000 κάτοικοι τῆς Πόλης. Ἰδιαιτέρως δὲ στόχος τῆς θηριωδίας ἦταν ὁ Κλῆρος. Ἐπίσκοποι καὶ ἄλλοι κληρικοὶ ὑπέστησαν φοβερὰ βασανιστήρια καὶ κατασφάζονταν μὲ πρωτοφανῆ μανία. Ὁ Πατριάρχης μόλις μπόρεσε ξυπόλητος καὶ γυμνὸς νὰ περάσει στὴν ἀπέναντι ἀκτή. Ἡ Κωνσταντινούπολη ἀπογυμνώθηκε ἀπὸ τοὺς θησαυρούς της. Ἐσυλήθηκαν οἱ ναοὶ καὶ αὐτὴ ἡ Ἁγία Σοφία, μάλιστα μέσα σὲ σκηνὲς φρίκης. Στὴ λεηλασία πρωτοστατοῦσε ὁ λατινικὸς κλῆρος. Κανεὶς δὲν φανταζόταν ὅτι ἡ Πόλη θὰ ἔκρυβε τόσο ἀνεκτίμητους θησαυρούς. Ἐπὶ πολλὰ χρόνια τὰ δυτικὰ πλοῖα μετέφεραν θησαυροὺς στὴ Δ. Εὐρώπη, ὅπου καὶ σήμερα κοσμοῦν ἐκκλησίες, μουσεῖα καὶ ἰδιωτικὲς συλλογές, π.χ. Ἅγιος Μᾶρκος, Βενετία. ΄Ἕνα μέρος τῶν θησαυρῶν (κυρίως χειρόγραφα) καταστράφηκε. Μέγα μέρος ἀπὸ τοὺς «βυζαντινοὺς» θησαυροὺς τοῦ Ἁγίου Μάρκου ἐκποιήθηκε τὸ 1795 ἀπὸ τὴν Βενετικὴ Δημοκρατία γιὰ πολεμικὲς ἀνάγκες.
6. Βαθύτερα ἴχνη ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν καταστροφὴ «τῆς πόλης τῶν Πόλεων» χαράχθηκαν μέσα στὶς ψυχὲς τῶν Ὀρθοδόξων. Γιὰ τοὺς Ῥωμηοὺς ἦταν πιὰ ἀπόλυτα βεβαιωμένο ὅτι ἡ Δ´ σταυροφορία εἶχε ἀπ᾿ ἀρχῆς στόχο τὴν ἅλωση τῆς Πόλης καὶ τὴν διάλυση τῆς Ῥωμαίικης Αὐτοκρατορίας. Καὶ εἶναι γεγονὸς ὅτι οἱ δυτικὲς πηγὲς βλέπουν τὴν καταστροφὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὡς τιμωρία τῶν «αἱρετικῶν» (Γραικῶν), ποὺ ἦσαν «ἀσεβεῖς καὶ χειρότεροι ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους». Τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὴν βλέπουν ὡς «νίκη τῆς Χριστιανοσύνης». Τὸ χάσμα, συνεπῶς, μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, ποὺ εἶχε ἀνοίξει μὲ τὸ σχίσμα (1054), γίνεται τώρα ἀγεφύρωτο. Οἱ «Βυζαντινοὶ» εἶχαν τὴν εὐκαιρία, ἄλλωστε, νὰ ζήσουν τὸ μίσος τῶν Φράγκων ἐναντίον τους. Κατὰ τὸν ἱστορικὸ Νικήτα Χωνιάτη, αὐτόπτη μάρτυρα τῆς ἁλώσεως, ἡ ἁρπακτικότητα καὶ βαρβαρότητα τῶν σταυροφόρων δὲν συγκρίνεται μὲ τὴν ἠπιότητα τῶν μουσουλμάνων, οἱ ὁποῖοι μόλις κατέλαβαν τὰ Ἱεροσόλυμα ἀρκέσθηκαν ἁπλῶς στὴν ἐπιβολὴ μικροῦ φόρου, ἀποφεύγοντας κάθε βιαιότητα. Οἱ «Βυζαντινοὶ» συνειδητοποίησαν ὅτι μετὰ τὸ 1204 οἱ Λατίνοι - Φράγκοι ἦσαν ὁ οὐσιαστικὸς ἐχθρός τους, γιατί μόνο ἀπ᾿ αὐτοὺς κινδύνευε ἡ ὀρθόδοξη πίστη καὶ ἡ παράδοση τοῦ Γένους. Ἔτσι, διαμορφώθηκε ἡ στάση τῶν ἀνθενωτικῶν, ποὺ προέκριναν τὴν πρόσκαιρη συνεργασία μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἀπὸ τὴν «φιλία» τῶν Φράγκων, ἐπιλέγοντας μεταξὺ δύο κακῶν. Μία στάση ποὺ θὰ ἐκφρασθεῖ θεολογικὰ καὶ ἀπὸ τὸν ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ κατὰ τὸν 18ο αἰώνα.
Ἡ ἅλωση τοῦ 1204 ὅμως εἶχε καὶ εὐεργετικὲς συνέπειες σὲ μία ἄλλη διάσταση. Ὁ μέσος Ῥωμηὸς θὰ συνειδητοποιήσει τὴν σημασία τῆς διαλύσεως τῆς αὐτοκρατορίας. Ὅσο μάλιστα θὰ παρατείνεται ἡ φραγκοκρατία, ἡ ἀντιπάθεια ἐναντίον τῶν Λατίνων θὰ μεταστοιχειωθεῖ σὲ ὁμοψυχία. Λόγω δὲ τῆς διασπάσεως τῆς ἑνότητας τῶν ἐπιμέρους ἐθνοτήτων τῆς αὐτοκρατορίας μετὰ τὸ 1204, θὰ ἀρχίσει ὁ τονισμὸς τῆς ἐθνικότητας, μὲ ἐμφάνιση τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως. Ὁ τραυματισμὸς δὲ τοῦ ἐθνικοῦ γοήτρου θὰ γεννήσει τὴν Μεγάλη Ἰδέα, ὡς πόθο ἐπανακτήσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἀνασυστάσεως τῆς Αὐτοκρατορίας. Ἡ πορεία τῶν πραγμάτων ὁδήγησε τὴν χώρα μας νὰ καταλήξει, ἀπὸ τῇ σχέση «προστασίας» σὲ συμμαχίες μὲ τὶς μεγάλες δυτικὲς δυνάμεις καὶ σήμερα σὲ «νομαρχία» τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης. Τὸ Εὐρωπαϊκὸ «Διευθυντήριο» ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ συνεχίζει τὴν ἅλωση τοῦ Γένους / Ἔθνους μας μὲ ἄλλους τρόπους. Πόσο τὸ συνειδητοποιοῦν αὐτὸ οἱ Πολιτικοί μας στὶς συναλλαγές τους μὲ τὴν Δυτικὴ Ἡγεσία; Τουλάχιστον, γιὰ νὰ μετριάζεται ἡ ἄκρατη αἰσιοδοξία μας καὶ νὰ μὴ πορευόμαστε μὲ αὐταπάτες...

Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ - ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ - ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ (Α-8)

Ποτέ καί πουθενά, σέ καμμία θρησκεία ψεύτικη ἤ φιλοσοφία ἀνθρώπινη, ποτέ κανείς δέν ἐσκέφθηκε, εἴτε στά σοβαρά, εἴτε στά ἀστεῖα, πώς ἦταν δυνατόν νά νικηθῆ ὁ πιό ἀνεπιθύμητος παρείσακτος στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός μας, ὁ θάνατος, πού ἀναμφισβήτητα ἀποτελεῖ τήν κορυφαία ὀδύνη τῆς παρούσης ζωῆς.

Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ, πού κατήργησε τόν θάνατο, ἔχει ὡς ἄμεσο ἀποτέλεσμα τήν κοινή ἀνάστασι τῶν νεκρῶν. Αὐτό εἶναι ἀλήθεια ἀκραιφνῶς χριστιανική. Δέν τήν ἐπενόησαν οἱ Μαθηταί τοῦ Χριστοῦ, αὐτοί οἱ ἁπλοί ψαράδες, πού προφανῶς δέν εἶχαν καμμία διάθεσι γιά φιλοσοφίες καί θεωρίες. Ἡ νίκη κατά τοῦ θανάτου δέν εἶναι ἀνθρώπινη ἐπινόησι, ἀλλά ἔργο καί ἀποκάλυψι τοῦ Ἁγίου Ἐνδόξου Τριαδικοῦ Θεοῦ πρός τόν πεσμένο ἄνθρωπο.

Ποτέ κανείς στήν ἀρχαιότητα, ἀπό τόν πιό σοφό, διανοούμενο, ἐπιστήμονα, φαντασιόπληκτο, ρομαντικό, μέχρι τόν πιό ἀφελῆ, ψεύτη, παραμυθᾶ, ποτέ κανείς δέν ἐσκέφθηκε πώς ἦταν δυνατόν νά νικηθῆ ὁ θάνατος. Δέν εἶχε γραφεῖ οὔτε στά παραμύθια. Δέν ὑπῆρχε κἄν σάν νοσταλγία, ὄχι διότι οἱ ἄνθρωποι δέν θά τό ἐπιθυμοῦσαν, κάθε ἄλλο. Ἁπλῶς τούς ἦταν τόσο ἄπιαστο πρᾶγμα, πού οὔτε κἄν ἐτόλμησαν νά τό ἐπιθυμήσουν, ἤ νά τό διανοηθοῦν. Καί ὅλοι γνωρίζομε καλά, ὅτι στήν ζωή ἐπιθυμοῦμε ἐκεῖνα τά πράγματα πού ἔχομε κάποια, ἔστω ἐλαχίστη, πιθανότητα νά τά ἐπιτύχωμε ἤ ἔχομε δεῖ ἄλλους νά τά ἔχουν ἐπιτύχει.

Ὁ Χριστιανισμός δέν εἶναι ἁπλῶς μία διδασκαλία, ἀλλά πρωτίστως εἶναι γεγονότα χειροπιαστά καί κατοχυρωμένα, ἀπό τά ὁποῖα ἐκπηγάζει αὐτομάτως χωρίς λόγια ἡ ἀλήθεια τῆς κεντρικῆς του τουλάχιστον διδασκαλίας περί Θεοῦ, ἀνθρώπου, κόσμου, κλπ. Ἐν προκειμένῳ, ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν εἶναι συνέπεια τοῦ γεγονότος τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἐφ᾽ ὅσον ὁ Χριστός προεῖπε ὅτι θά ἀναστηθῆ, καί ἔτσι ἔγινε, καί ὁ ἴδιος εἶπε ὅτι θά ἀναστηθοῦμε, τότε, ἐφ᾽ ὅσον ἐπραγματώθη τό ἕνα, εἶναι βέβαιο ὅτι θά συμβῆ καί τό ἄλλο, ἐφ᾽ ὅσον καί τά δύο εἶναι ἐξ ἴσου ἀνθρωπίνως ἀδύνατα.

Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ ἔχει διπλῆ κατοχύρωσι, προφητική καί ἱστορική, ἄρα εἶναι τό πιό βέβαιο γεγονός στήν ἀνθρώπινη ἱστορία. Γι᾽ αὐτό, πάλιν καί πολλάκις, Χριστός Ἀνέστη! Ἀληθῶς Ἀνέστη!

ΑΡΧΙΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΚΑΤΕΡΕΛΟΣ

Ένα θαύμα του γ. Παρθενίου στην Ι.Μ. Κουδουμά

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ

Ο Χαρισματούχος Γέροντας Παρθένιος

 TO ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Ο Κύριος είπε ότι η πίστη ακόμη κι αν έχει το μέγεθος «κόκκου σινάπεως», έχει τη δύναμη να μετακινεί και βουνά. «Εάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν»[1]. Αυτό ήταν λόγος υπερβολής, αφού ούτε ο Ίδιος ο Κύριος έκαμε κάτι τέτοιο; Όχι^. Δεν το έκαμε, διότι δεν ήταν απαραίτητο, αφού έκαμε τόσα θαύματα, που πιστοποιούσαν την θεία ταυτότητά Του. Αφού αποδείχθηκε όχι μόνο Κύριος επί των στοιχείων της φύσεως ως Δημιουργός (κατάπαυση τρικυμίας με ένα και μόνο λόγο Του), όχι μόνο Κύριος επί των ακαθάρτων πνευμάτων (θεραπείες δαιμονισμένων με μόνο το λόγο Του), όχι μόνο Κύριος επί της ζωής του ανθρώπου (θεραπείες ποικίλων ασθενειών), αλλά και Κύριος επί του θανάτου με τις αναστάσεις νεκρών και κυρίως με τη δική Του εκ νεκρών Ανάσταση «θανάτω θάνατον πατήσας».

Όμως είπε εκείνο τον καταπληκτικό, όσο και αποκαλυπτικό, λόγο για τη δύναμη που θα διέθεταν οι αληθώς και με επίγνωση πιστεύοντες σ’ Αυτόν. «Ο πιστεύων εις εμέ, τα έργα α εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει, και μείζονα τούτων ποιήσει»[2]. Δηλαδή εκείνος που πιστεύει σε μένα, τα υπερφυσικά έργα τα οποία εγώ ενεργώ, θα τα κάμει κι εκείνος, αλλά και μεγαλύτερα από αυτά θα κάμει. Αυτό επαληθεύτηκε πλήρως στη ζωή των Αγίων Αποστόλων, των Μαρτύρων των Αγίων, των Οσίων. Οι Βίοι τους αναφέρουν πλήθη θαυμάτων, τα οποία αδυνατεί η λογική να κατανοήσει. Μόνο με πίστη προσεγγίζονται. Όμως και η ακρίβεια του λόγου του Χριστού για τη μετακίνηση του βουνού με την πίστη που φαίνεται και εντελώς αδύνατο, έγινε κι αυτό και το διαβάζουμε στο Βίο του Αγίου Μάρκου του Αθηναίου[3]. Εμείς γνωρίζουμε την τάξη της φύσεως, με βάση τις αισθήσεις και τη λογική μας. Όμως «όπου Θεός βούλεται νικάται φύσεως τάξις». Γι’ αυτό και η Πίστη μας δεν είναι μια ωραία φιλοσοφική θεωρία, ούτε μια απλή στάση σωστής ζωής, αλλά Πίστη αποκαλυπτική, θαυματουργός, «σημειοφόρος», διότι ως αληθινή, είναι ζώσα και ενεργός. Και η Εκκλησία, επειδή είναι Σώμα Χριστού, επειδή είναι Αυτός «ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας», είναι ο χώρος όχι μόνο της αποκεκαλυμμένης αλήθειας, άλλα και της αποκεκαλυμμένης θείας παντοδυναμίας που ενεργεί τα θαύματα, δηλαδή της πρακτικής επιβεβαίωσης του περιεχομένου της Πίστεως αυτής.

 Το παρακάτω θαύμα, στα μάτια του χλιαρού στην πίστη, θα φανεί υπερβολή ή ευσεβής λαϊκή φανταστική διήγηση. Στα μάτια όμως του μελετητή της Αγίας Γραφής και πιστού, είναι γεγονός και μάλιστα πολύ πιο μικρό θαύμα από αυτά, που έκαναν στην Παλαιά Διαθήκη κατ’ εντολήν του Θεού οι Πατριάρχες, ο Μωυσής, οι Προφήτες και οι Κριτές. Είναι π.χ. πολύ μικρότερο αυτό το θαύμα σε φυσική υπέρβαση από αυτά που έκανε ο Μωυσής, δηλαδή τις πληγές του Φαραώ,τη διάνοιξη της Ερυθράς θάλασσας και τη διάβαση της «αβρόχοις ποσί»,το μάννα εξ ούρανού κ.α.,ή από αυτά που έκανε ο Προφήτης Ηλίας να κλείσει τον ουρανό και να κάμει να βρέξει τριάμισι χρόνια και πάλι να τον ανοίξει, να κατεβάσει «πυρ εξ ουρανού» στο βωμό πάνω στο Καρμήλιο όρος, να αναστήσει το γιο της χήρας στα Σαρεπτά της Σιδώνας. Είναι μικρότερο σε φυσική υπέρβαση από τις θεραπείες, που έκανε σε ασθενείς η σκιά του Αποστόλου Πέτρου[4] ή τα θαύματα, που έκαναν οι Απόστολοι και οι Άγιοι των είκοσι αιώνων, που έχουν παρέλθει, με μόνη την επίκληση του ονόματος του Χριστού.

Ακόμη παρατηρούμε στο Ευαγγέλιο ότι ο Κύριος κατά κανόνα πριν από κάθε θαύμα ζητούσε την πίστη του ασθενούς ως προϋπόθεση για την ίασή του. Και όταν ο άνθρωπος, στον οποίο θα έκανε το θαύμα δεν μπορούσε ο ίδιος να διαθέτει πίστη είτε λόγω αποστά- σεως (ασθενής δούλος του Εκατοντάρχου) ή λόγω θανάτου (θυγατέρα Ιαείρου), τότε ζητούσε την πίστη των άμεσων συγγενών, που ζητούσαν το θαύμα. «Μή φοβού, μόνον πίστευε»[5] είπε στον αρχισυνάγωγο Ιάειρο, και στη Χαναναία που ζητούσε τη θεραπεία της δαιμονισμένης θυγατέρας της είπε, «Μεγάλη σου η πίστις! Γενηθήτω σοι ως θέλεις»[6]. Μα μήπως η πίστη δεν ήταν η κινητήρια δύναμη που ώθησε τους Οσίους Πατέρες μας στην μετά ζήλου μεγάλη άσκηση, όταν έφευγαν από τη Μονή Οδηγητρίας, όπου δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για υψηλές πνευματικές αναβάσεις, και μετά από την έρημο του Μαρτσάλου κατέφυγαν στα τραχύτατα νότια Αστερούσια όρη με τελική κατάληξη στον Κουδουμά;

Ο Όσιος Παρθένιος και ο αδελφός του Ευμένιος διέθεταν αυτή τη δυνατή πίστη. Αλλά έκαναν πολλή και θερμή προσευχή. Διότι η θερμή προσευχή βασίζεται στην πίστη. Πιστεύεις βαθιά, κάνεις το αίτημά σου και γίνεται δεκτό. Αυτό το διαβεβαιώνει και ο Ίδιος ο Κύριος λέγοντας: «Πάντα όσα εάν αιτήσητε εν τη προσευχή πιστεύοντες, λήψεσθε »[7]. Δηλαδή, όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή με πίστη στη δύναμη του Θεού, θα τα λάβετε.

Ήταν τα πρώτα χρόνια. Εποχή που άρχισαν να χτίζουν το Καθολικό της Μονής. Είχαν μαστόρους καλούς για το πελέκημα της πέτρας. Τα πελέκια όμως κάποια μέρα τέλειωσαν. Χρειαζόταν πολύς χρόνος για να φτιάξουν ποσότητα οι «πελεκάνοι»[8]. Οι μαστόροι χτίστες δεν μπορούσαν να περιμένουν, διότι είχαν οικογένειες και τα μεροκάματά τους ήταν απαραίτητα για να ζήσουν τις οικογένειές τους. Έπρεπε να φύγουν για δουλειά σε άλλο μέρος και θα ξανάρχονταν, πλην όμως όποτε θα μπορούσαν και αυτό προξενούσε θλίψη στους κτίτορες. Ο Παρθένιος τους παρακάλεσε να μείνουν ακόμη μια μέρα χωρίς να τους εξηγήσει το γιατί. Τη νύχτα, όταν όλοι νωρίς ησύχασαν στα σπηλαιώδη καταλύμματα, πήρε τον αδελφό του Ευμένιο και μπήκαν στο άγιο Βήμα, που υπήρχε από το παλιό εκκλησάκι που είχαν βρει εκεί και που ήταν κι αυτό σπηλαιώδες. Γονατιστοί προσεύχονταν ως το πρωί. Τη νύχτα σηκώθηκε μεγάλη τρικυμία στη θάλασσα, τέτοια που δεν είχε ξαναγίνει. Όταν τα ξημερώματα τελείωσαν την προσευχή, είπε ο Παρθένιος στον Ευμένιο.

—Βγές και κύτταξε στην παραλία και έλα να μου πεις.

Ο Ευμένιος βγήκε και είδε με έκπληξη ότι η αμμουδιά ήταν γεμάτη θαυμάσιες πελεκημένες πέτρες, έτοιμες για κτίσιμο. Ήταν θαύμα μεγάλο και πρωτάκουστο, να εκβράσει η θάλασσα έτοιμο υλικό για να αποπερατωθεί ο Ναός. Οι μαστόροι παρέμειναν και έκτισαν το Ναό, αναμειγνύοντας τη λάσπη με τα δάκρυα της κατάνυξης εξ αιτίας του θαύματος που είχε συντελεσθεί. Η Παναγία, όπως τόσες φορές γέμιζε τα δοχεία του λαδιού στα Μοναστήρια της στο Άγιον Όρος, γι’ αυτό και λέγεται και «Ελαιοβρύτις», θαύμα που επαναλήφθηκε πολλές φορές, ακόμη και στις μέρες μας πριν από μια δεκαετία περίπου στη Μονή Σίμωνος Πέτρας[9], ήταν εκείνη που γέμισε την παραλία του Κουδουμά με τις έτοιμες λαξευμένες πέτρες για το χτίσιμο του Ναού της.

Ο Ναός, λοιπόν, αυτός, το Καθολικό της Μονής έχει ουράνια ευλογία, διότι αποπερατώθηκε με θεόσταλτο υλικό. Όντως, «μεγάλα τα της πίστεως κατορθώματα »[10].

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1.Ματθ. 17,20.

2.Ιωάν. 14,12.

3.Μ. Συναξαριστής τόμ. Γ΄, έκδοσις 5^η, Αθήνα 1976, σελ. 95-109.

4.Πράξ. 5,15.

5.Μάρκ. 5, 36.

6.Ματθ. 15,28.

7.Ματθ. 21,22.

8.Έτσι ονομάζονται, μέχρι σήμερα αυτοί που πελεκούν την πέτρα για να της δώσουν το κατάλληλο σχήμα.

9.Το θαυμαστό αυτό γεγονός, που έγινε στη Σιμωνόπετρα του Αγίου Όρους είχε και συνέχεια. Ακολούθησαν οι αποδείξεις της θαυματουργίας, διότι με το λάδι αυτό, που στάλθηκε στα πέρατα της γης, έγιναν πολλές θεραπείες και μάλιστα ανιάτων ασθενειών.

10.Απολυτίκιο της μνήμης του Αγίου Μεγαλομ. Θεοδώρου του Τήρωνος.

Πηγή: Χρυσόστομου Παπαδάκη, Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου, Πρωτοσύγκελλος Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, Οι Όσιοι Παρθένιος και Ευμένιος και η Ιερά Μονή Κουδουμά, εκδόσεις Ιεράς Μονής Κουδουμά, σελ.152-156, μοίρες 2003

 Πηγή

Τ’ αυτιά σας ας δέχονται μονάχα τον ύμνο της αγάπης,

Μέσα σ’ ένα κόσμο βουτηγμένο στην ανομία, σας δείχνω το δρόμο της αρετής.

Σ’ ένα κόσμο ευκολίας, χλιδής και καλοπέρασης, σας δείχνω το δρόμο της άσκησης.

Σ’ ένα κόσμο ψευτιάς και απάτης, σας δείχνω το δρόμο της γνησιότητας, της τιμιότητας και της αλήθειας.

Σ’ ένα κόσμο βρωμιάς και ακαθαρσίας, σας δείχνω το δρόμο της καθαρότητας.

Σ’ ένα κόσμο σκοτισμένο μέσα στ’ αμέτρητα φώτα του, σας δείχνω το φως το αληθινό.

Σ’ ένα κόσμο απιστίας και άρνησης, σας δείχνω το δρόμο της εμπειρικάς βεβαιωμένης πίστεως.

Σ’ ένα κόσμο που αρνείται τις πνευματικές αξίες, σας δείχνω στην πράξη το δρόμο της νηστείας, της αγρυπνίας και της έμπονης Νοεράς Προσευχής.

Σ’ ένα κόσμο που θεοποίησε την υλική δύναμη, σας αντιπροβάλλω τη θεία δύναμη των πνευματικών καταστάσεων, που χαρίζει στους αγωνιστές ο Χριστός.

Σ’ ένα κόσμο μίσους και εκδικητικότητας, σας δείχνω το δρόμο της αγάπης.

Σ’ ένα κόσμο που σπαράσσεται από εγωισμούς και υπερηφάνειες, σας δείχνω τον κοπιαστικό, μα χαριτωμένο δρόμο της ταπεινοφροσύνης.

Τα πόδια σας ας περπατούν μονάχα το δρόμο της αλήθειας.

Τα χέρια σας ας δείχνουν μονάχα τη στράτα της ελπίδας.

Τ’ αυτιά σας ας δέχονται μονάχα τον ύμνο της αγάπης.

Το στόμα σας ας λέει μονάχα τα λόγια της ειρήνης.

Πνευματική παρακαταθήκη ανώνυμου αγιορείτου ησυχαστού

Ποιός μοῦ βεβαιώνει ὅτι ὁ Χριστὸς ἀναστήθηκε; Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

Μοῦ τὸ βεβαιώνει ἡ συνείδησή μου πρὶν ἀπ’ ὅλα. Κατόπιν ὁ νοῦς μου καὶ ἡ βούλησή μου.

Πρῶτον, ἡ συνείδησή μου λέει: τόσα πάθη ποὺ ὑπέστη ὁ Χριστὸς γιὰ τὸ καλὸ καὶ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ ἐπιβραβευτοῦν μὲ τίποτε ἄλλο παρὰ μὲ τὴν ἀνάσταση καὶ τὴν ὑπερκόσμια δόξα. Τὰ ἀνείπωτα πάθη τοῦ Δικαίου στεφανώθηκαν μὲ τὴν ἀνείπωτη δόξα. Αὐτό μοῦ δίνει ἱκανοποίηση καὶ ἠρεμία.

Δεύτερον, ὁ νοῦς μου λέει: χωρὶς τὴν λαμπρὴ ἀναστάσιμη νίκη ὅλο τὸ ἔργο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ θὰ παρέμενε στὸν τάφο, ὁλόκληρη ἡ ἀποστολή Του θὰ ἦταν μάταιη.

Τρίτον, ἡ βούλησή μου λέει: ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μὲ ἔσωσε ἀπὸ τοὺς ταλαντευόμενους δισταγμοὺς ἀνάμεσα στὸ καλὸ καὶ τὸ κακό, καὶ μὲ θέτει ἀποφασιστικὰ στὸν δρόμο τοῦ καλοῦ. Καὶ αὐτό μοῦ φωτίζει τὸν δρόμο καὶ μοῦ δίνει στήριγμα καὶ δύναμη.

Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς τρεῖς φωνές, οἱ ὁποῖες ἀπὸ μέσα μου βεβαιώνουν ἐμένα, ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἀσφαλῶς μάρτυρες, ποὺ τὸ βεβαιώνουν. Εἶναι οἱ ἔνδοξες μυροφόρες γυναῖκες, εἶναι οἱ δώδεκα μεγάλοι ἀπόστολοι, καὶ πέντε ἑκατοντάδες ἄλλων μαρτύρων, ποὺ ὅλοι μετὰ τὴν ἀνάστασή Του Τὸν ἔβλεπαν καὶ Τὸν ἄκουγαν, ὄχι στὸν ὕπνο τους ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα, καὶ ὄχι μόνο γιὰ ἕνα λεπτὸ ἀλλὰ γιὰ σαράντα ὁλόκληρες ἡμέρες. 

Μοῦ τὸ βεβαιώνει ἐκεῖνος ὁ πύρινος Σαῦλος ὁ μεγαλύτερος Ἑβραῖος διώκτης τοῦ χριστιανισμοῦ· μοῦ τὸ μαρτυρεῖ, ὅτι εἶδε ἐκεῖνο τὸ φῶς τοῦ ἀναστηθέντα Κυρίου καταμεσῆς τῆς ἡμέρας, καὶ ὅτι ἄκουσε τὴ φωνή Του, καὶ ὅτι ὑπάκουσε τὴν ἐντολή Του. Αὐτὴν τὴν μαρτυρία ὁ Παῦλος δὲν ἤθελε νὰ τὴν ἀρνηθεῖ οὔτε μετὰ ἀπὸ τριάντα χρόνια, οὔτε ἀκόμα καὶ τὴν ὥρα ποὺ στὴ Ρώμη τοῦ Νέρωνα ἡ μάχαιρα ἔπεφτε στὸ κεφάλι του. 

Μοῦ τὸ βεβαιώνει καὶ ὁ ἅγιος Προκόπιος, ἀρχηγὸς τοῦ Ρωμαϊκοῦ στρατοῦ ποὺ ξεκίνησε νὰ ἀφανίσει τοὺς χριστιανοὺς στὶς χῶρες τῆς ἀνατολῆς, καὶ στὸν ὁποῖον ἐμφανίστηκε ξαφνικὰ ζωντανὸς ὁ Χριστὸς καὶ τὸν γύρισε μὲ τὸ μέρος Του. Καὶ ἀντὶ νὰ σφάξει ὁ Προκόπιος τοὺς χριστιανούς, αὐτοβούλως παραδόθηκε γιὰ νὰ τὸν σφάξουν στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. 

Μοῦ τὸ βεβαιώνουν ἀκόμα χιλιάδες μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ στὶς φυλακές, στοὺς τόπους ἐκτελέσεων μέσῳ αἰώνων καὶ αἰώνων, ἀπὸ τοὺς μάρτυρες τῶν Ἱεροσολύμων μέχρι τοὺς μάρτυρες τῶν Βαλκανίων, ἕως τὶς μέρες μας, ὥς τοὺς νεότερους Μοσχοβίτες μάρτυρες.

Μοῦ τὸ βεβαιώνουν καὶ ὅλες οἱ δίκαιες καὶ ἀγαθὲς ψυχές, τὶς ὁποῖες συχνὰ συναντῶ στὴ ζωή, καὶ οἱ ὁποῖες χαίρονται ὅταν ἀκοῦν ὅτι ὁ Χριστὸς ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν. Αὐτὸ ἀνταποκρίνεται στὴ συνείδησή τους, δονεῖ τὴν ψυχή τους, καὶ εὐφραίνει τὴν καρδιά τους.

Μαρτυρία παίρνω καὶ ἀπὸ τοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ τοὺς ἀντιπάλους τοῦ Χριστοῦ. Μόνο καὶ μόνο μὲ τὸ ὅτι αὐτοί, ὡς ἁμαρτωλοὶ καὶ μοχθηροί, ἀπορρίπτουν τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἐγὼ βεβαιώνομαι γιὰ τὸ ἀντίθετο. Σὲ κάθε δικαστήριο τίθεται θέμα τῆς συμπεριφορᾶς τῶν μαρτύρων, καὶ ὡς ἐκ τούτου σταθμίζουν τὴν ἀξία τῆς μαρτυρίας τους. Ὅταν νηφάλιοι, καθαροὶ καὶ ἅγιοι μάρτυρες ἰσχυρίζονται πὼς ξέρουν ὅτι ὁ Χριστὸς ἀνέστη, λαμβάνω μὲ εὐχαρίστηση τὴν μαρτυρία τους ὡς ἀληθῆ. Ἀλλὰ ὅταν οἱ ἀκάθαρτοι, ἄδικοι καὶ ἀσυνείδητοι ἀπορρίπτουν τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, μ’ αὐτὸ ἐνδυναμώνουν τὴ μαρτυρία τῶν πρώτων, καὶ μοῦ βεβαιώνουν ἀκόμα περισσότερο τὴν ἀλήθεια τῆς Ἀνάστασης τοῦ Κυρίου μου. Ἐφόσον αὐτοὶ ὅσα ἀπορρίπτουν, τὰ ἀπορρίπτουν ἀπὸ κακεντρέχεια καὶ ὄχι ἀπὸ γνώση.

Μὲ βεβαιώνουν ἀκόμα ἀρκετοὶ λαοὶ καὶ φυλές, ποὺ μόνο ἡ πίστη στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ τοὺς ἔβγαλε ἀπὸ τὴν ἄγρια κατάσταση στὴ διαφώτιση, ἀπὸ τὴ δουλεία στὴ ἐλευθερία, ἀπὸ τὸ βοῦρκο τοῦ ἀμοραλισμοῦ καὶ τοῦ σκοταδισμοῦ στὸ φῶς τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ ἀνάσταση τοῦ Σερβικοῦ λαοῦ μοῦ μαρτυρεῖ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Ἀκόμα καὶ ἡ λέξη «Ἀνάσταση» ἐκ νεκρῶν μοῦ βεβαιώνει τὸ αὐτονόητο. Γιατί χωρὶς τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δὲν θὰ ὑπῆρχε οὔτε κἄν ἡ λέξη στὶς ἀνθρώπινες γλῶσσες. Ὅταν ὁ Παῦλος πρώτη φορὰ πρόφερε αὐτὴ τὴ λέξη στὴν πολιτισμένη Ἀθήνα, οἱ Ἀθηναῖοι ἐξεπλάγησαν καὶ ἀναστατώθηκαν.

Καὶ ἔτσι, τέκνα τοῦ Θεοῦ, σᾶς χαιρετῶ κι ἐγώ.

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Χριστός.

Αντικρουόμενες απόψεις για τον εγκεφαλικό θάνατο

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

Η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, η νέκρωση του φλοιού και η νέκρωση τελικά του εγκεφάλου διχάζουν τους επιστήμονες σε σχέση με τη μεθοδολογία που επιτρέπει την ασφαλή τους διάγνωση.

Σημαντική επίσης είναι και η «αλληλογραφία» μεταξύ επιφανών καθηγητών έμπειρων στο θέμα του Εγκεφαλικού Θανάτου. Στις 12-9-99 δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» επιστολή που την υπογράφουν καθηγητές με θέμα την αμφισβήτηση του θανάτου του εγκεφαλικού στελέχους ως προϋπόθεση επαρκή και αναγκαία για την διάγνωση του θανάτου. Αυτοί οι καθηγητές είναι:

1. Μιχαήλ Βρεττός Αν. καθηγητής ΑΠΘ, Διευθυντής Β’ χειρουργικής Προπ. Κλινικής
2. Κ.Γ. Καρακατσάνης, Αν. καθηγητής ΑΠΘ, Διευθυντής εργ. Πυρηνικής Ιατρικής
3. Ι.Κουντουράς, Αν.καθηγητής ΑΠΘ, Γαστρεντερολογίας
4. Ι.Ν. Τσανάκας, Αν.καθηγητής ΑΠΘ, Παιδιατρικής Πνευμονολογίας
5. Β. Ζουρνατζ-Κοιος Αν.καθηγητής ΑΠΘ, Κλινικής Βιοχημείας
6. Ν.Μπαλαμούτσος, Αν. καθηγητής Διευθυντής ΜΕΘ
7. Α.Σ. Γουλιανός, Διευθυντής Κέντρου Ψυχικής Υγείας Καβάλας, ψυχίατρος
8. Π. Κούγιας, Αν.Διευθυντής Ά Παθολογικής Κλινικής Ιππ. Γ.Ν. Θεσσαλονίκης.

Τα κύρια σημεία της επιστολής είναι τα εξής:

1. Ο όρος «νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους» είναι όρος παθολογοανατομικός και δύναται να τεκμηριωθεί μόνον μετά την μεταθανάτιο αφαίρεση του εγκεφάλου του ασθενούς και εξέτασή του από ειδικό παθολογοανατόμο. Όπως σχολιάζεται από συγγραφέα της μεγαλύτερης συλλογικής μελέτης στις ΗΠΑ (NINCDC) επί «εγκεφαλικά νεκρών» ασθενών, δεν είναι δυνατόν να διαγνωσθεί η ύπαρξη «νεκρού εγκεφάλου», ούτε να γίνει άμεση αναγγελία θανάτου, όταν έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο κλινικές δοκιμασίες. Επομένως, η βασικότερη αστοχία του νόμου είναι η χρήση όχι ορθού κριτηρίου για τη διάγνωση του θανάτου, και κατά συνέπεια, η μη ύπαρξη δυνατότητας διαγνώσεώς του με βάση το κριτήριο αυτό.
2. Εάν τα μέλη της συντακτικής του νομοσχεδίου αυτού επιτροπής είχαν κατά νουν όταν έγραφαν τον όρο «νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους» την μη αναστρέψιμη απώλεια των λειτουργιών του εγκεφαλικού στελέχους και τις σχετικές οδηγίες για τη διάγνωση του Εγκεφαλικού Θανάτου, όπως αυτές καταγράφονται στην ισχύουσα ακόμα απόφαση 9/20.3.85 της 21ης ολομέλειας του ΚΕΣΥ έχουμε συντομότατα να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
3. Τα κλινικά κριτήρια για τη διάγνωση της μη αναστρέψιμης απώλειας των λειτουργιών του εγκεφαλικού στελέχους με τα οποία διαγιγνώσκεται ο εγκεφαλικός θάνατος έχουν σε διάφορες περιπτώσεις, ιδιαίτερα παιδιατρικών ασθενών, αποδειχθεί ανεπαρκή και εσφαλμένα με συνέπεια τον χαρακτηρισμό ζωντανών ως νεκρών.
4. Είναι γνωστό ότι επί πρωτογενών βλαβών του εγκεφαλικού στελέχους και κλινική εικόνα εγκεφαλικού θανάτου, είναι δυνατόν να είναι φυσιολογικός ο φλοιός του εγκεφάλου. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, όπως υποστήριξε η γερμανική αντιπροσωπεία στο Β’ παγκόσμιο συνέδριο για τον εγκεφαλικό θάνατο το 1996, δεν είναι δυνατόν να αποκλειστεί η πιθανότητα ότι οι ασθενείς αυτοί δύνανται να αισθανθούν, να σκεφθούν, κλπ.
5. Έχουν δημοσιευθεί ευάριθμες περιπτώσεις «εγκεφαλικά νεκρών» ασθενών όπου έχουν καταγραφεί ακουστικά και σωματοαισθητικά προκλητά δυναμικά, τα οποία μαρτυρούν την ύπαρξη ακέραιων, ανιουσών, αισθητικών οδών δια του εγκεφαλικού στελέχους και των υποφλοιωδών ανατομικών σχηματισμών.

Λίγες μέρες αργότερα στις 26/9/1999 στην ίδια εφημερίδα (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ) οι καθηγητές:

1. Ν. Παπαδάκης, καθ. Νευροχειρουργικής Πανεπ. Πατρών
2. Σ. Γερουλάνος, καθ. Πανεπ. Ιωαννίνων, Διευθυντής ΜΕΘ Ωνασίου Καρδιοχειρουργικού κέντρου
3. Ε. Ασκητοπούλου, καθ. Αναισθησιολογίας – Εντατικής θεραπείας, Πανεπ. Κρήτης
4. Π. Αλιβιζάτος, Διευθυντής Α’ Καρδιοχειρουργικής κλινικής και τμήματος μεταμοσχεύσεων Ωνασίου Καρδιοχειρουργικού κέντρου
5. Ι. Βαράκης, Νευροπαθολογοανατόμος, καθ. Ανατομικής, Πανεπ. Πατρών
6. Ε. Σοφιανός, Διευθυντής ΜΕΘ Π.Γ.Ν. «ΑΧΕΠΑ»
7. Γ. Κωστόπουλος, καθ. Φυσιολογίας – Νευροφυσιολογίας, Πανεπ. Πατρών
8. Prof. Dr. Med. Karl Zilles, Director des C. und O. Vogt-Instituts fur Hirnforschung der Universitat Dusseldorf und dew Instituts fur Medizin des Forschungs-zentrums Julich, Deutschland
9. Ι.Γ. Βλαχογιάννης, καθ. Νεφρολογίας – Παθολογίας, Πανεπ. Πατρών,

απάντησαν στους προηγούμενους καθηγητές. Τα κύρια σημεία της απάντησης τους ήταν τα εξής:

1. Η πρώτη ένσταση των σεβαστών κυρίων καθηγητών αφορά τον ορισμό του θανάτου που σύμφωνα με την άποψη τους, ο όρος «νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους είναι αδόκιμος και δύναται να τεκμηριωθεί μόνο μετά τη μεταθανάτιο αφαίρεση του εγκεφάλου και εξέταση του από ειδικό παθολογοανατόμο. Γνωρίζουμε όμως ότι ο όρος νέκρωση χαρακτηρίζει τον θάνατο ομάδων κυττάρων ή τμημάτων ιστών ή οργάνων με αποτέλεσμα, όπως αμέτρητες πειραματικές και κλινικές μελέτες, έχουν δείξει οι λειτουργίες τους να μην μπορούν να επιτελεστούν, δηλαδή να χάνονται. Γι’ αυτό στην καθημερινή ιατρική πράξη είναι σύνηθες η διαπίστωση απώλειας λειτουργιών μιας ομάδας κυττάρων, ιστών ή οργάνων να παραπέμπει στον θάνατο τους. Η διάγνωση τότε της νέκρωσης, τίθεται με κλινικά κριτήρια χωρίς να απαιτείται γι’ αυτήν παθολογοανατομική επιβεβαίωση. Η απώλεια π.χ. ικανότητας αντίδρασης της κόρης του οφθαλμού στα ερεθίσματα του φωτός, επιτρέπει στον γιατρό να διαγνώσει την απώλεια της λειτουργικής ικανότητας της ομάδας των νευρικών κυττάρων που την επιτελούν και εάν αυτή παραμένει για πολύ χρόνο, επιτρέπει στον γιατρό να διαγνώσει τη νέκρωση. Η διαπίστωση επομένως απώλειας γνωστών φυσιολογικών λειτουργιών για μια συγκεκριμένη ομάδα κυττάρων, ιστών ή οργάνων, για ικανό χρόνο υπό δεδομένες συνθήκες αποτελεί για την κλινική πράξη αποδοχή του όρου «νέκρωση» χωρίς την απαίτηση παθολογοανατομικής αιτιολόγησης.
2. Όσον αφορά για τους εγκεφαλικά νεκρούς σε παιδιατρικούς ασθενείς , μερικά αντανακλαστικά εμφανίζονται στο έβδομο έτος της ζωής ενός παιδιού, ενώ τα περισσότερα από αυτά υπάρχουν με τη γέννηση του. Τα αντανακλαστικά όμως που έχουν σχέση με το εγκεφαλικό στέλεχος, εμφανίζονται υπό φυσιολογικές συνθήκες αμέσως μετά τη γέννηση του βρέφους. Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται, ότι οι περιπτώσεις μικρών παιδιών και νηπίων, σε ότι αφορά τη διαδικασία διάγνωσης του θανάτου του εγκεφαλικού στελέχους, δεν διαφοροποιούνται έναντι των ενηλίκων.
3. Στην υποστήριξη του επιχειρήματος των σεβαστών καθηγητών ότι επί πρωτογενών βλαβών του εγκεφαλικού στελέχους με κλινική εικόνα εγκεφαλικού θανάτου είναι δυνατόν ο φλοιός του εγκεφάλου να είναι φυσιολογικός, επισημαίνουν ότι σε πρωτογενείς βλάβες μπορεί να υπάρξει μία μερική βλάβη του εγκεφαλικού στελέχους που να αντιστοιχεί σε μερική απώλεια των λειτουργιών του. Σε πρωτογενείς βλάβες (μερικές) του εγκεφαλικού στελέχους δεν μπορούν να ικανοποιηθούν τα κριτήρια του εγκεφαλικού θανάτου, που αφορούν την πλήρη απώλεια όλων των λειτουργιών του εγκεφαλικού στελέχους. Κατά συνέπεια διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου δεν μπορεί να τεθεί και δεν τίθεται.
4. Στη συνέχεια οι σεβαστοί κύριοι καθηγητές αναφέρουν πως έχουν δημοσιευθεί ευάριθμες περιπτώσεις εγκεφαλικά νεκρών ασθενών που έχουν καταγραφεί προκλητά δυναμικά δηλαδή σημεία ύπαρξης εγκεφαλικών οδών. Σ’ αυτό οι καθηγητές απαντούν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις νέκρωσης του εγκεφαλικού στελέχους καταστρέφονται μαζί με αυτό όλες οι νευρικές οδοί που περνούν από το εγκεφαλικό στέλεχος. Ακόμη όμως κι αν υποτεθεί ότι διατηρούνται ορισμένες νευρικές οδοί (νευρικές ίνες), που προέρχονται από το νωτιαίο μυελό και κατορθώνουν να φτάσουν μέσω του στελέχους σε υποφλοιώδεις περιοχές του πρόσθιου εγκεφάλου, τα μηνύματά τους δεν μπορούν να διοχετευθούν στον φλοιό, γιατί όπως ήδη ανεφέρθη ο φλοιός πεθαίνει με τον θάνατο του εγκεφαλικού στελέχους. Η ισοηλεκτρική γραμμή στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα που παραμένει σταθερή και αμετάβλητη μετά από μόνιμη βλάβη του στελέχους αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Ο αμ. Επ. Καθηγητής Χειρ/κής, τ. Συν/τής Δ/ντής Χειρ/κής Κλινικής του Νοσοκομείου «Αγ.Σάββας», κ. Παναγόπουλος στην ημερίδα που διοργάνωσε η Ι.Μ Γλυφάδας, στις 11-3-2012 είπε τα εξής: «…ο εγκεφαλικός θάνατος ορίζεται ως η μη αναστρέψιμη παύση όλων των λειτουργιών ολοκλήρου του εγκεφάλου, του εγκεφαλικού στελέχους συμπεριλαμβανομένου. Πρόβλημα υπάρχει με την μη αναστρεψιμότητα, η οποία δεν μπορεί να είναι κριτήριο θανάτου, ενώ ο θάνατος είναι κριτήριο της απόλυτης μη αναστρεψιμότητας. […] Πρόβλημα υπάρχει και με την έκφραση «όλων των λειτουργιών» αφού σήμερα γνωρίζουμε ότι σ’ ένα σεβαστό ποσοστό εγκεφαλικά νεκρών ατόμων υπάρχει υπολειπόμενη εγκεφαλική λειτουργία. Τέλος, πρόβλημα υπάρχει και με την τρίτη έκφραση  του ορισμού του εγκεφαλικού θανάτου «ολόκληρου του εγκεφάλου» αφού παθολογοανατομικές μελέτες σε εγκεφάλους εγκεφαλικά νεκρών ατόμων έχουν δείξει ότι σε εκτεταμένες περιοχές του εγκεφάλου παρουσιάζεται βιοχημική δραστηριότητα, με ό, τι αυτό μπορεί να σημαίνει…».[134]

134 Παναγόπουλος Εμ., «Διασώζεται ο εγκεφαλικός θάνατος;», Ημερίδα της Ι.Μ. Γλυφάδας 11/3/2012 (διαθέσιμο και το διαδικτυακό τόπο: http://www.imglyfadas.gr/ (πρόσβαση στο διαδίκτυο 11/3/2014)

το είδαμε εδώ

Και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί…

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

Στα τελευταία συγκλονιστικά λόγια, τα οποία ο αναστάς Χριστός απευθύνει στους μαθητές Του, δεσπόζουν τρία θέματα, που συνιστούν μια αδιάσπαστη οργανική ενότητα: Πρώτον, μια διαπίστωση παγκόσμιας σημασίας: «Εδόθη μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί της γης»· δεύτερον, μια καταληκτική εντολή: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη»· και τρίτον, ως συνέπεια και εγγύηση. ακολουθεί η υπόσχεση: «και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί…». Οι σύνδεσμοι «ουν», «και» τονίζουν την αλληλουχία. Οι τρεις αυτές προτάσεις αλληλοσυνδέονται, όπως στο σώμα μας τα τρία συστήματα, μυϊκό, κυκλοφορικό και νευρικό.

Α’

ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

Το παγκόσμιας σπουδαιότητος γεγονός, με το οποίο επισφραγίζει το Ευαγγέλιο του ο Ματθαίος, είναι ότι μετά τη σταύρωση και την ανάσταση του Χριστού δόθηκε σ’ Αυτόν η εξουσία σε ολόκληρο το σύμπαν (28:18). Ο διδάσκαλος, ο προφήτης, ο Μεσσίας, καθίσταται πλέον «ο Κύριος». Η εξέλιξη αυτή αλλάζει τον ρυθμό και το νόημα της ανθρώπινης ιστορίας. Η ουσία των όσων έκτοτε συμβαίνουν είναι διαφορετική από εκείνο που φαίνεται. Η αληθινή εξουσία δεν βρίσκεται πλέον στα χέρια του αυτοκράτορα και της ρωμαϊκής διοικητικής μηχανής.

Η πορεία του κόσμου δεν εξαρτάται από τη γνώση που συσσωρεύεται από τους ευφυείς και τους σοφούς της γης. Η εξουσία έχει δοθεί από τον Παντοδύναμο και Παντοκράτορα Πατέρα, τον Θεό της αγάπης, στον Υιό, που ενσάρκωσε την αγάπη στην ακρότατη μορφή της με την αποδοχή του σταυρού. Η αλήθεια αυτή αποτελεί τον άξονα της χριστιανικής πίστεως. Η πραγματική δύναμη και η επίδραση των χριστιανών εξαρτώνται από το κατά πόσο βιώνουν και κηρύσσουν αυτή την πραγματικότητα.

Η Εκκλησία εξακολουθεί να κηρύσσει το μυστήριο του εν Τριάδι Θεού, τη θεία οικονομία εν Χριστώ διά του Αγίου Πνεύματος. Ως «μυστικό Σώμα του Χριστού», ακτινοβολεί τη δόξα του ζώντος Κυρίου σ’ όλη τήν οικουμένη. Ζει διαχρονικά με έντονη την εσχατολογική ελπίδα, ότι «το μυστήριον του θελήματος» του Θεού είναι «ανακεφαλαιώσασθαι τα πάντα εν τω Χριστώ, τα επί τοις ουρανοίς και τα επί γης, εν αυτώ» (Εφεσ. 1:10).

Καθώς προχωρούμε στον 21ο αιώνα, μέσα στο πλήθος των μελετών και διακηρύξεων σχετικά με το κρίσιμο θέμα της ενότητος των χριστιανών και της πειστικής μαρτυρίας τους στον σύγχρονο κόσμο, θα χρειασθεί και πάλι να επισημανθεί το πρωταρχικό, το ουσιαστικό: Η πίστη μας σ’ Αυτόν, στον οποίο «εδόθη πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης», και ακόμη η πίστη μας ότι η Εκκλησία είναι το Σώμα Του, «το πλήρωμα του τα πάντα εν πάσι πληρουμένου» (Εφεσ. 1:23. Πρβλ. Κολ. 1:16-21).

Β’

ΠΟΡΕΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΕΘΝΗ

Από τη διαβεβαίωση «εδόθη μοι πάσα εξουσία» πηγάζει ως συνέπεια -ο σύνδεσμος «ουν» το τονίζει- η εντολή: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη». Το πρώτο όραμα παγκοσμιότητος καθόρισε ο αναστάς Κύριος. Αυτή όμως η παγκοσμιότητα δεν έχει σχέση με τη σημερινή παγκοσμιοποί¬ηση τής οικονομίας τής αγοράς. Στήν πολυθρύλητη παγκοσμιοποίηση, για την οποία τόσος λόγος γίνεται στις μέρες μας, εμφωλεύει ο κίνδυνος ο άνθρωπος να γυρίσει στη ζούγκλα ενός αδιάφορου ηθικά ανταγωνισμού και, ενώ ζητεί να γίνει υπεράνθρωπος, να καταντήσει τελικά υπάνθρωπος. Η αποστολή των μαθητών του Χριστού προς «πάντα τα έθνη» αποβλέπει στην παγκοσμιότητα της αγάπης που ανυψώνει τον άνθρωπο προς τον Θεάνθρωπο, καθιστώντας τον «καινή κτίση». Σκοπός της ευχαριστιακής κοινότητος, που οι πιστοί στον Χριστό συγκροτούν εν Αγίω Πνεύματι σε κάθε τόπο, είναι η δημιουργία κοινωνίας αλληλεγγύης, μιας κοινωνίας ελευθέρων, αγαπωμένων προσώπων.

Παλαιότερα, πολλοί Ευρωπαίοι και Βορειοαμερικανικοί κατανοούσαν την τελευταία αυτή εντολή του Κυρίου με όρους γεωγραφικούς, στα βάθη της Αφρικής και της Ασίας, όπου δεν είχε κηρυχθεί το Ευαγγέλιο. Σήμερα όμως είναι πλέον σαφές ότι η πιο επικίνδυνη αποξένωση, και από τη θρησκευτική άγνοια, είναι η θρησκευτική αδιαφορία που δεσπόζει σε πολλές κατά παράδοση χριστιανικές χώρες. Έτσι, η εντολή του αναστάντος Χριστού αποκτά στον 21ο αιώνα μια ευρύτερη δυναμική : «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη», και τα έθνη που έχουν ελάχιστα γνωρίσει τον Χριστό, αλλά και τα έθνη της Αμερικής και της Ευρώπης, πολλά από τα οποία κατεδίωξαν τον Χριστό επί δεκαετίες στον 20ο αιώνα· καθώς και εκείνα τα έθνη που Τον απώθησαν στο περιθώριο με την υπεροψία και την αδιαφορία τους και έβαλαν στη θέση Του τη λατρεία δικών τους «θεοτήτων»: χρήμα, σεξ, άνεση.

Το έργο των αποστόλων του Χριστού έχει μια δυναμική που την καθορίζουν δύο συστατικά: το μυστηριακό, «βαπτίζοντες αυτούς», και το διδακτικό, «διδάσκοντες αυτούς». Το μυστηριακό, όπως προσδιορίζεται από τη συνείδηση της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων, παίρνει την ολοκληρωμένη τριαδική του μορφή, «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», η οποία συνοψίζει το απρόσιτο μυστήριο της Θεότητος και τονίζει ότι η «μαθητεία» πραγματοποιείται με τη δύναμη της χάριτος του Θεού· ενώ στο διδακτικό δίδεται η έμφαση όχι απλώς στη γνώση, αλλά στην τήρηση όλων των εντολών. «Διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν».

Ο πειρασμός, τον όποιο συχνά διάφορες τοπικές Εκκλησίες αντιμετωπίζουμε, είναι ότι με ποικίλα προσχήματα παραμερίζουμε πολλές απαιτητικές εντολές, π.χ. αγάπη στους εχθρούς, αγνότητα, ταπείνωση, συγχωρητικότητα, εγκράτεια, λιτότητα, αυταπάρνηση. Αλλά η χριστιανική ζωή είναι ένα οργανικό σύνολο και η επιμονή στην τήρηση όλων των εντολών δεν αποτελεί «ηθικολογία» που ταιριάζει σε συντηρητικούς. Είναι η πιο ουσιαστική ελευθερία από κάθε μορφή συμβατικότητος. Άλλωστε, η τήρηση των εντολών συνδέεται άρρηκτα με την αγάπη και το «εν Χριστώ είναι». «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος έστιν ο αγαπών με», βεβαίωσε ο Κύριος· «ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του πατρός μου, και εγώ αγαπήσω αυτόν και εμφανίσω αυτώ εμαυτόν» (Ιω. 14:21).

Επιβάλλεται να προσέξουμε και πάλι τον συντονισμό θεολογικού στοχασμού και καθημερινής ζωής σύμφωνα με τις εντολές τουθ Χριστού. Και να μην παρασυρόμαστε σε μια θεολογία in abstracto, άσχετη με τη ζωή της Εκκλησίας ή μια ηθικολογία αποκομμένη από τη θεολογική αλήθεια.

Στον αιώνα των εκπλήξεων στον οποίο μπήκαμε, θα απαιτηθεί για όλα αυτά μια νέα πορεία, σε νέους τόπους, αλλά και έξοδος από καθιερωμένα συστήματα οργανώσεως, σκέψεως, νοοτροπίας. Η προτροπή «πορευθέντες» καθορίζει αναχώρηση από τον τόπο στον οποίο βρισκόμαστε. στον οποίο αισθανόμαστε βολεμένοι. Κάθε μετάβαση σε άγνωστες περιοχές κρύβει κινδύνους. Και μάλιστα μια πορεία προς «πάντα τα έθνη» είναι φυσικό να συνδέεται με αναπάντεχες ταλαιπωρίες και περιπέτειες.

Στις μέρες μας έχει συντελεσθεί μια νέα κατανομή της τεχνολογικής γνώσεως, της πολιτικής δυνάμεως, του πλούτου, αλλά υπάρχουν και νέες μορφές φτώχειας, στερήσεως, αδικίας. Βίας, η οποία δεν περιορίζεται βέβαια στην τρομοκρατία -που τελευταία συμπλέκεται με θρησκευτικές ιδέες- αλλά περιλαμβάνει κάθε μορφή βίας. Σ’ αυτές τις συνθήκες, οι χριστιανοί είμαστε υποχρεωμένοι να ξαναδούμε το χρέος μας και τις δυνατότητες της χριστιανικής προσεγγίσεως και δημιουργικής κινητοποιήσεώς μας μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. […]

Ορισμένοι επιδιώκουν να περιορίσουν τον λόγο της Θεολογίας και τη δράση της Εκκλησίας αποκλειστικά στη θρησκευτική λεγόμενη σφαίρα. Ο ορίζοντας όμως της Εκκλησίας αγκαλιάζει όλα τα ανθρώπινα και όλη τη δημιουργία. Ο καθοριστικός όρος στα λόγια του Κυρίου που μας απασχολούν είναι: «πας», «πάσα», «πάντα». «Εδόθη μοι πάσα εξουσία… πάντα τα έθνη… πάντα όσα ενετειλάμην… πάσας τας ημέρας».

 [Συνεχίζεται