ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ ΑΕΤΟΥ

  Ιωάννης Κων. Νεονάκης  MD, MSc, PhD.

Μετά τη υιοθέτηση του ως αυτοκρατορικό έμβλημα από τον Ισαάκιο Κομνηνό (1057-1059) ο δικέφαλος αετός ταυτίστηκε πλήρως με τη Ρωμανία (Βυζαντινή Αυτοκρατορία) και το ρωμαίικο πολιτισμό. Κατά την Τουρκοκρατία, αλλά και μέχρι τις μέρες μας, η Εκκλησία θα προσλάβει το σύμβολο αυτό και σήμερα είναι από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα στον τόπο μας. Εκφράζοντας όμως και την κοινή ρωμαίικη παράδοση των βαλκανικών και σλαβικών λαών ο δικέφαλος αετός απαντάται  σήμερα στα εθνόσημα κι στις σημαίες της Ρωσίας, της Σερβίας, της Αλβανίας και του Μαυροβουνίου.

Ανέκαθεν ο δικέφαλος αετός υπήρξε σύμβολο υπέρτατης δύναμης και κυριαρχίας. Κατά καιρούς εξέφρασε τα αυτοκρατορικά δικαιώματα της Ρωμανίας τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία, αλλά και τη διαφοροποίηση και τους  συνεχείς αγώνες της Ρωμανίας τόσο με τη Δύση όσο και την Ανατολή αναδεικνύοντας έτσι και εκφράζοντας ζωντανά την ιδιοπροσωπία του γένους των Ρωμηών. Συχνά επίσης θέλησε να εκφράσει τη διπλή εξουσία του φέροντος το έμβλημα τόσο δηλαδή την πνευματική όσο και την κοσμική εξουσία. Βαθύτερα, θέλησε να εκφράσει το δισυπόστατο της Θεανθρωπότητας. Της νέας οντολογικής κατάστασης που ξεκίνησε ο Χριστός, της εν ταυτώ ενώσεως της ανθρωπίνης και θείας φύσεως. Αυτός, ο πρώτος Θεάνθρωπος ανοίγοντας και για μάς το δρόμο της Θεανθρωπίας ως δώρο, ως χάρη. Περαιτέρω, με την πάροδο του χρόνου και των αλλεπάλληλων πληγών που υπέστη το γένος ο δικέφαλος αετός εδραιώθηκε στις συνειδήσεις ως το αδιαμφισβήτητο σύμβολο της συνέχειας του γένους μας, της διατήρησης και πιστότητας των παραδόσεων του, της αγωνιστικότητας και αποφασιστικότητάς του, ενώ συνεχώς  υπομιμνήσκει και θέτει το αδιαπραγμάτευτο αίτημα βιώσεως του ρωμαίικου πολιτισμού στο τώρα.

Η αγαπητική σχέση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος, των τριών υποστάσεων μεταξύ τους είναι ένα μέγα και ανερμήνευτο μυστήριο. Μόνο προσεγγίσεις μπορούν να γίνουν και μάλιστα από θεοφόρους πατέρες που έχουν τα εχέγγυα και φυσικά, πάντα μέχρι τα όρια της δικής τους χωρητικής, υπαρξιακής δυνατότητας αντοχής ως προς τη θεία αποκάλυψη. Από τις βασικές προσεγγίσεις που μάς έχουν δοθεί από τους Αγίους Πατέρες μας αναφορικά με τις σχέσεις των προσώπων στην Αγία Τριάδα είναι και η βασική θέση της Ορθοδοξίας του «ασυγχήτως και αδιαιρέτως». Δηλαδή τα πρόσωπα στην Αγία Τριάδα είναι εν ταυτώ ασύγχητα και αδιαίρετα. Το «αδιαιρέτως» εκφράζει τη συνεχή αγαπητική ενότητα, το ένα, ενώ το «ασυγχήτως» εκφράζει το ίδιο, την ετερότητα και την ελευθερία του κάθε προσώπου. Το «ασυγχήτως και αδιαιρέτως» παραδίδεται από την Εκκλησία μας σε όλους τους ανθρώπους ως ερμηνευτικό κλειδί και ανυπέρβλητο πρότυπο όλων των σχέσεων προσώπων, όλων των ανθρωπίνων σχέσεων.  Από τις σχέσεις των μελών μιας οικογένειας, από τις σχέσεις των αγαπημένων και των φίλων έως τις σχέσεις των κοινωνικών ομάδων ή ακόμα και των λαών.  Υπάρχουμε σε μια αγαπητική σχέση ως ενότητα, αλλά χωρίς να αφομοιωνόμαστε, διατηρώντας συνεχώς την ιδιοπροσωπία και ελευθερία μας. Αυτό είναι το πρότυπο του καθ’ ημάς τρόπου ζωής.

Και αυτό το πρότυπο νομίζω ότι το εκφράζει και το σχηματοποιεί με τον καλύτερο τρόπο το σύμβολο του δικέφαλου αετού. Υπάρχει το κοινό σώμα, η ενότητα, η αγαπητική σχέση που μετεξελίσσει τα άλλως διεστώτα μέρη στο οντολογικό (και όχι φανταζόμενο ή νοητό) υπαρξιακό ένα, ενώ από την άλλη υπάρχουν τα ρωμαλαία δύο πρόσωπα των αετών ως εκφραστές των προσώπων που τόλμησαν γενναίω το τρόπω τη σχέση. Πρόσωπα δύο, πρόσωπα διαφορετικά, πρόσωπα αδιαπραγμάτευτης ετερότητας και συνεχούς ελευθερίας. Η ενότητα και η ιδιοπροσωπία εν ταυτώ, σε μια ολότητα, σε μια νέα, καινή, εδραία, οντολογία πληρότητας, ολοκλήρωσης και τέλους. Με τα κεφάλια στραμμένα σε διαφορετικές κατευθύνσεις ένδειξη του ησυχασμού, αναστοχασμού και συνεχούς εσωτερικού αγώνα για τη διασφάλιση και πιστότητα της αγαπητικής σχέσης και της διατήρησης της ελευθερίας, αλλά ταυτοχρόνως και ως ένδειξη συνεχούς διεύρυνσης, αιώνιας κίνησης από δόξης εις δόξαν, πρόσληψης και συμπερίληψης του σύμπαντος κόσμου.

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΟΥ ΙΣΑΑΚ Ο ΛΙΒΑΝΕΖΟΣ - ΜΕΡΟΣ Γ´

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΟΥ ΙΣΑΑΚ Ο ΛΙΒΑΝΕΖΟΣ - ΜΕΡΟΣ Γ´ (120 Ν-3)

ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΝ ΣΤΑΘΜΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΔΡΥΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ ΚΑΙ ΚΟΝΙΤΣΗΣ

ΜΕΡΟΣ Γ´

Π. ΙΩΗΛ - ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΕΚΤΗ: Πῆτε μας τώρα ὅ,τι ἐπιτρέπεται ἀπό τήν ζωή τοῦ Κελλιοῦ σας στήν Καψάλα. Ποιό ἦταν τό πρόγραμμά σας καθώς ἐπίσης καί ἐάν ὑπάρχουν κάποια περιστατικά πού αὐθορμήτως ὁ Γέροντάς σας ξεδίπλωνε τήν ἀγάπη του καί τήν ἐν γένει ἐμπειρία καί ἀρετή του πού ἔκρυβε μέσα στήν καρδιά του.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Γιά τό πρόγραμμα, ὅπως καταλαβαίνετε, εἶναι λεπτή ἡ θέσις μας. Ἄς μή ποῦμε συγκεκριμένα τό τυπικό, κλπ.

Πάντως, σέ γενικές γραμμές, μέναμε ἀρκετές ὧρες στά κελλιά μας γιά νά λέμε τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Ὑπῆρχε ὁ κανόνας μέ τά λεγόμενα ''σταυρωτά'' κομβοσχοίνια, τίς μετάνοιες καί ἐπί πλέον πολλά ἄλλα ἐλεύθερα ἤ καί σταυρωτά κομβοσχοίνια γιά τόν ἑαυτό μας, γιά τούς ζῶντες, γιά τούς κεκοιμημένους, κλπ. Ἐπίσης, στά κελλιά μας κάναμε κομβοσχοίνι στούς Ἁγίους τῆς κάθε ἡμέρας, μελέτη βιβλίων, ἀνάγνωσι τοῦ Ψαλτηρίου, κλπ. Ἐκάναμε ὅλες τίς ἀκολουθίες τῆς ἡμέρας στό παρεκκλήσι.

Ὅταν ἤμαστε δόκιμοι, ὁ Γέροντας προσάρμοζε τό τυπικό τοῦ Κελλιοῦ στήν ἰδική μας ἀνάγκη καί ἀδυναμία. Μᾶς ἔμαθε σωστά νά χειριζώμαστε τά ἱερά βιβλία καί νά ὠφελούμεθα ἀπό αὐτά, νά ψάλλωμε τά βασικά, νά ξελειτουργοῦμε σωστά τόν ἱερέα, κλπ.

Βέβαια, σέ ὅλα αὐτά μᾶς βοηθοῦσε πρόθυμα ὁ ἀγαπητός παραδελφός μας π. Εὐθύμιος, πού εἶναι τώρα ὁ Γέροντας τῆς Καλύβης.

Λειτουργίες ἐκάναμε συχνά.

Γενικῶς, τό πρόγραμμα ἦτο ἄκρως καλογερικό. Τά πρωϊνά συνήθως κάναμε ἐργόχειρο ἤ κάποιες δουλειές. Γενικῶς, ὑπῆρχε πολύ καλή ἰσορροπία.

Ὁ π. Ἰσαάκ ἦτο πιστός τηρητής τοῦ προγράμματος. Μοῦ ἔλεγε γιά παράδειγμα: «Στίς τρεῖς παρά δέκα θά χτυπήσης γιά ἑσπερινό. Καί στίς τρεῖς θά βάλω ''εὐλογητός ὁ Θεός''». Εἶχε φοβερή τάξι καί συνέπεια σέ ὅλα καί αὐτό μᾶς βοηθοῦσε ἀφάνταστα.

Ἄς μή ποῦμε ἄλλες λεπτομέριες ἐπ᾽ αὐτοῦ. Τό μόνο πού εὐγνωμόνως ἀναφέρω εἶναι ὅτι καί μέχρι τήν σήμερον, μέ τίς εὐχές τῶν Γερόντων, προσπαθῶ νά τηρῶ καί νά ἐφαρμόζω αὐτό τό τυπικό καί νά ἐμφοροῦμαι ἀπό τό πνεῦμα πού μοῦ ἐδίδαξε καί μετέδωσε ὁ Γέρων Ἰσαάκ στό Ἅγιον Ὄρος. Αὐτό τό τυπικό κατά περιστάσεις μοῦ τό προσήρμοσε στά δεδομένα τοῦ Μοναστηριοῦ μου στήν Φθιώτιδα, ὅπου δι᾽ εὐχῶν τῶν Γερόντων εὑρίσκομαι ἤδη εἴκοσι τρία χρόνια...!

Μοῦ ἐτόνιζε: «Νά κρατήσης τόν μοναχό. Ἐάν ὁ ἱερομόναχος εἶναι σωστός μοναχός μετά εἶναι εὔκολο νά εἶναι καί σωστός ἱερέας».

Ἄλλωστε, καί ὁ ἴδιος, ἄν καί ἦτο ἄριστος λειτουργός μέ πλούσια ποιμαντική δρᾶσι, χωρίς νά ἀγνοῆ τό ἀνυπέρβλητο μεγαλεῖο τῆς ἱερωσύνης, πάνω ἀπ᾽ ὅλα ἠσθάνετο μοναχός, καί μάλιστα ἡσυχαστής, ἐραστής τῆς νοερᾶς προσευχῆς καί τῆς νήψεως.

Τώρα, γιά τό δεύτερο σκέλος τῆς ἐρωτήσεώς σας λέμε τά ἑξῆς γενικά γιά τήν προσωπικότητα, τήν τακτική τοῦ Γέροντα καί θά ἀναφέρωμε καί κάποια λίγα περιστατικά ἀπό τήν ζωή του.

Π. ΙΩΗΛ: Σᾶς ἀκοῦμε μετά ἰδιαιτέρου ἐνδιαφέροντος.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Κατ᾽ ἀρχάς, νά τονίσωμε ὅτι προσπαθοῦσε νά κρύβη τό μέγεθος τῆς ἀγάπης του πρός τούς ὑποτακτικούς, τούς μοναχούς καί πρός ὅλον τόν κόσμο. Ὅμως ὁ ἔνθεος καί πλούσιος συναισθηματισμός του, ἡ ψυχοσύνθεσίς του καί κυρίως τό περίσσευμα τῆς ἀγάπης του ἦσαν τόσο μεγάλα, πού δέν ἦταν δυνατόν συχνά-πυκνά νά μήν ἐκδηλώνωνται μέ πολλούς τρόπους. Συνήθως ἐξέπεμπε στοργή, τρυφερότητα, παράκλησι, κλπ. Κάποιες ὅμως φορές, λόγῳ τῆς στενοχώριας του ὅταν μπλόκαρα ἀπό τά πάθη μου, τόν ὀρθολογισμό μου, τόν Διάβολο, κλπ., αὐτή ἡ ἴδια ἀγάπη ἐνεργοῦσε ὡσεί ''φερομένη βιαία πνοή'', δηλαδή φωνή, παρατήρησι, πόνο, ἀγωνία, κλπ.

Μία φορά, ὅταν μέ μάλωσε πολύ, μετά ἐστενοχωρεῖτο. Ἀργότερα ὅμως ἦλθε καί μοῦ λέει: «Τό ἔκανα ἀπό τήν πολλή μου ἀγάπη». Τώρα ὅμως, μετά ἀπό τόσα χρόνια, πού κάνω τήν ἀποτίμησι, τελικά ἐκτιμῶ ὅτι τότε μέ μάλωσε πολύ λίγο σχετικά. Τελικά τότε ἐπειδή ἤμουν βραχυκυκλωμένος ἀπό διαφόρους ἐγκεφαλικούς λαβυρίνθους γι᾽ αὐτό καί δέν μποροῦσα ἀμέσως νά ἀποδώσω καί νά ἀνταποκριθῶ. Ὅμως εἶδα στήν πρᾶξι ὅτι συγκεντρωνόταν τότε μέσα μου ἀνεκμετάλλευτη δυναμική πνευματική ἐνέργεια, ἡ ὁποία δι᾽ εὐχῶν τοῦ Γέροντα λίγο ἀργότερα ἐξεδηλώθη σέ κινητική-παραγωγική. Καί φυσικά ὁ Γέροντας κατόπιν ἐχαίρετο γι᾽ αὐτό καί ἔλεγε μέ ἱκανοποίησι: «Τελικά, τίποτε δέν πάει χαμένο».

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἐκείνην τήν περίοδο τούς εἶχα ὅλους κουράσει μέ πολλές καί δύσκολες ἐρωτήσεις καί ὅτι μοῦ ἔκαναν πολλή ὑπομονή. Αὐτό ὅμως βγῆκε σέ μεγάλο καλό, γιατί, παρά τόν ἐμπαιγμό τοῦ Διαβόλου, πού μερικές φορές μέ ἐμπέρδευε τεχνηέντως, ἔπαιρνα ἀπό τόν Γέροντα καταπληκτικές ἀπαντήσεις σέ πλεῖστα ὅσα θέματα (δογματικά, θεολογικά, θεοδικίας, πνευματικά, κλπ.). Ἐδῶ ἐβοήθησε τά μέγιστα καί ὁ Γέρων Παΐσιος τοῦ ὁποίου οἱ ἀπαντήσεις ἦσαν μοναδικές.

Στό σημεῖο αὐτό, π. Ἰωήλ, ἄς ἀναφέρω ἐπιγραμματικά κάποια λίγα σχετικά περιστατικά στά ὁποῖα ὁ Γέροντας ξεδίπλωνε τό μοναχικό μεγαλεῖο καί τόν ἐν Χριστῷ πλοῦτο του.

Π. ΙΩΗΛ: Μέσῳ αὐτῶν ἀσφαλῶς καί θά τυπωθοῦν καλύτερα τά τοῦ Γέροντος Ἰσαάκ στίς καρδιές τῶν ἀκροατῶν μας.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Τό ἐλπίζω. Ἄξιον καί δίκαιον εἶναι νά ἀρχίσω μέ τήν πρώτη μου καί εὐθύς ἀμέσως νά ἀναφέρω τήν τελευταία μου συνάντησι μέ τόν μακαριστό Γέροντα.

Τήν πρώτη φορά στήν ζωή μου τόν συνάντησα στήν Καψάλα καί τοῦ εἶπα μεταξύ τῶν ἄλλων: ''Γέροντα, ἀπό πολλούς πατέρες ἔχω ἀκούσει πολύ καλά λόγια γιά σᾶς''. Ὦ τῆς ἀφελείας μου καί τῆς ἀπειρίας μου! Τό μόνο ἐλαφρυντικό πού ἔχω εἶναι ὅτι τότε ἤμουν εἴκοσι ἑνός ἐτῶν περίπου. Ἀμέσως τότε διέκρινα ὅτι, ὅταν τοῦ εἶπα τά προαναφερθέντα, αὐτομάτως ὁ Γέροντας ἔβγαλε δάκρυα πόνου, πού προσπάθησε νά μοῦ τά κρύψη. Γιά νά εἶμαι ἀκόμη πιό ἀκριβής, ἀνεστέναξε γιά τόν ἑαυτό του καί πληγώθηκε πάρα πολύ. Πῶς κάνουν συνήθως οἱ ἄνθρωποι ὅταν οἱ ἄλλοι τούς φέρωνται ἀχάριστα, ἄσχημα, προσβλητικά, μέ κακία, κλπ.; Ἔτσι, καί ἀκόμη περισσότερο, στενοχωρήθηκε ὁ Γέροντας.

Βέβαια, αὐτή ἡ θλῖψις τοῦ Γέροντα ἦτο ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, καρπός τῆς πλουτοποιοῦ ἐν Χριστῷ ταπεινώσεώς του, καί δέν ἔχει στήν οὐσία καμμία σχέσι μέ τίς ἄλλες στενοχώριες τῶν ἀνθρώπων πού προαναφέραμε. Τότε βέβαια, λόγῳ πνευματικῆς ἀνωριμότητος, δέν ἤμουν σέ θέσι νά ἐκτιμήσω πλήρως τήν σημασία τῶν λόγων τοῦ Γέροντα καί τήν ἐν γένει στάσι του. Ὅμως μοῦ ἔκανε πολύ καλή πρώτη ἐντύπωσι. Εἶχα ἕνα αἴσθημα χαρμολύπης. Χαρά, γιά τήν βαθειά καί ἀδιασάλευτη ταπείνωσι τοῦ Γέροντα καί λύπη, γιατί ἀναλογίσθηκα καί εἶπα στόν ἑαυτό μου: ''Μέ γκάφα ξεκίνησα τήν γνωριμία''. Ἀλλά εὐτυχῶς ἄλλαξα θέμα καί ξεπεράσθηκε γρήγορα.

Τό ἀντίστροφο τώρα συνέβη τήν τελευταία φορά πού συνάντησα τόν Γέροντα λίγα λεπτά πρίν τήν μακαρία του κοίμησι. Εἶχε βγῆ γιά λίγο ἀπό τό νοσοκομεῖο, ὅπου ἐνοσηλεύετο καί παρέμεινε γιά ἀνάρρωσι λίγες μόνο ἡμέρες στήν Ἱερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στήν Μεταμόρφωσι Χαλκιδικῆς, ἀπ᾽ ὅπου ἐκ νέου θά ἔκανε εἰσαγωγή στό νοσοκομεῖο γιά περαιτέρω νοσηλεία.

Ἐκεῖ λοιπόν, στόν προαύλειο χῶρο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, κατά τήν τελευταία μας κατ᾽ ἰδίαν συζήτησι πού εἴχαμε, ὁ Γέροντας, κάθε λίγο, παρά τίς προηγηθεῖσες του ταλαιπωρεῖες λόγῳ τῆς ἀρρώστειας του καί τῆς ἐν γένει νοσηλείας του, ἔλεγε συχνά-πυκνά, ἐκ βάθους πανηγυριζούσης καρδίας, ''Δόξα τῷ Θεῷ, δόξα τῷ Θεῷ!''.

Κατά τά δέκα πέντε καί πλέον χρόνια πού τόν ἔζησα, προφανῶς τόν εἶχα ἀκούσει χιλιάδες φορές νά προφέρη πάντα πηγαῖα τό ''Δόξα σοι ὁ Θεός''. Ὅπως ὅμως τό ἔλεγε ἐλάχιστα λεπτά πρίν κοιμηθῆ, καί μάλιστα τόσο πυκνά, δέν τόν εἶχα ἀκούσει ποτέ.

Θά χρησιμοποιήσω μία φρᾶσι τοῦ ἰδίου τοῦ Γέροντα, πού ἐδῶ δέν ἦταν σχῆμα λόγου, ἀλλά ἐπληροῦτο κατά κυριολεξίαν. Ἔλεγε γιά κάποιους χαριτωμένους, εὐχαρίστους καί εἰρηνικούς χαρακτῆρες: ''Ὁ τάδε εἶναι ἀναστάσιμος τύπος''. Ἔτσι ἐν προκειμένῳ, τά τελευταῖα ''Δόξα σοι ὁ Θεός'' τοῦ Γέροντα Ἰσαάκ δέν ἦσαν ἁπλῶς εὐγνώμονα καί δοξολογικά, ἀλλά ἦσαν ἐπί πλέον πέρα γιά πέρα ἀναστάσιμα. Αὐτό ἦτο ἀποτέλεσμα καί προϊόν τῆς ἰδικῆς του προσωπικῆς ὁλοκληρωτικῆς ἀναστάσεως, πού ἁγιοπνευματικά καί χάριτι Θεοῦ εἶχε βιώσει σέ ὅλο του τό εἶναι, καθότι ὄντως ἐτεθέατο τήν τοῦ Χριστοῦ λαμπροφόρον Ἀνάστασιν, κατόπιν βέβαια τῆς μακροχρονίου σκληρᾶς ἀσκήσεώς του στό Κελλί τῆς Ἀναστάσεως.

Περιττό πλέον νά εἴπωμε ὅτι τίς τελευταῖες του στιγμές εἶχε ἔνθεη χαρά, γαλήνη καί εἰρήνη, τήν ''πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν'', καί γενικῶς τούς καρπούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού ἀπαριθμεῖ ὁ Ἀπόστολος.

Π. ΙΩΗΛ: Ἐδῶ τά γεγονότα ὁμιλοῦν ἀπό μόνα τους. Ἀλλά παρακαλῶ συνεχῖστε.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Συχνά-πυκνά ὁ Γέροντας στό Ἅγιον Ὄρος, καί ὄχι μόνον, εἶχε ἔντονο πατρικό ἐνδιαφέρον καί ἄγρυπνον ὄμμα γιά τό πῶς ἐπήγαινε ἡ καθημερινή μας ἀγρυπνία στό κελλί.

Μοῦ ἔλεγε: «Θά μοῦ λές ὅλα τά στάδια τοῦ ἀγῶνα καί τῆς προσευχῆς, πῶς πέρασες, π.χ. ''νύσταζα'', ''κουραζόμουν'', ''εἶχα τούς τάδε λογισμούς πού μέ πίεζαν'', καί τά λυπηρά καί τά εὐχάριστα, κλπ. Μή κρύβης τίποτα καί ὁ Γέροντας μετά θά κρίνη τί πρέπει νά κάνη».

Μάλιστα, μοῦ ἔλεγε νά ἔχω τήν πόρτα τοῦ κελλιοῦ μου ξεκλείδωτη. Ἐγώ φυσικά τό ἔκανα αὐτό πρόθυμα.

Ἕνα βράδυ, προχωρημένη νύκτα, σέ ὥρα πού τό πρόγραμμα προέβλεπε ἀγρυπνία μέ κομβοσχοίνι, μπῆκε ξαφνικά στό κελλί μου γιά νά δῆ πῶς πήγαινε ἡ ἀγρυπνία μου.

Ἐπειδή, παρά τήν θέλησί μου, μέ εἶχε πάρει καθιστό ἐλαφρά ὁ ὕπνος μέ τό κομβοσχοίνι στό χέρι - πότε κοιμόμουν, πότε ἔκανα κανένα κόμβο -, δέν ἄκουσα τά βήματα ἀπ᾽ ἔξω καί τρόμαξα ὥσπου νά καταλάβω τί συνέβη. Μάλιστα, ἐπειδή ἤμουν ''μεταξύ φθορᾶς καί ἀφθαρσίας'', ἴσως νά ἔβλεπα καί κανένα ὄνειρο - εἶχε σβήσει καί τό καντῆλι τοῦ κελλιοῦ -, νόμισα ὅτι συνέβη κάτι πειρασμικό. Μάλιστα, ἐν τῇ εἰλικρινῇ ἀφελείᾳ μου εἶπα στόν Γέροντα μέ ἁπλότητα καί αὐθορμητισμό: «Γέροντα, νά μέ συγχωρῆτε, ἀλλά στήν ἀρχή σᾶς πέρασα γιά τόν Διάβολο». Καί μοῦ λέγει: «Ἐγώ, εὐλογημένε, ἦλθα ἀπό πόνο καί ἀγάπη γιά νά δῶ πῶς πάει ὁ ἀγῶνας. Ἄν εἶσαι ἑτοιμοπόλεμος». Πάντως, μετά ξύπνησα γιά τά καλά. Τό μόνο ἐλαφρυντικό πού ἄς ποῦμε ὅτι εἶχα, εἶναι ὅτι ἦταν ἡ πρώτη φορά μέχρι τότε πού δέν εἶχα συνειδητοποιήσει τί ἐσήμαινε νά εἶναι ἡ πόρτα τοῦ κελλιοῦ μου ξεκλείδωτη.

Αὐτές οἱ μετέπειτα πολλαπλές νυκτερινές ἐπισκέψεις τοῦ Γέροντα Ἰσαάκ στό κελλί μου θά μοῦ μείνουν γιά πάντα ἀξέχαστες. Τότε κατά κανόνα ὁ Γέροντας ἐξέπεμπε ἰδιαίτερη πνευματική ἀκτινοβολία ὅλων τῶν συχνοτήτων.

Στίς 27-7-1988, ὅπως γράφω στίς σημειώσεις μου, μοῦ ἀντικατέστησε τό παληό μου κρεββάτι στό κελλί μου φτιάχνοντάς μου ἕνα καινούργιο, στά μέτρα μου. Σ᾽ αὐτό τό κρεββάτι πρῶτα κοιμήθηκε ὁ ἴδιος, ἔκανε καί προσευχή γιά νά καθαρισθῆ, ὅπως ἔλεγε, ὁ τόπος ἀπό τά δαιμόνια καί νά εὐλογηθῆ τό κελλί. Πῶς νά μή συγκινοῦμαι λοιπόν καί νά μή αἰσθάνωμαι ἀναπολόγητος ἀπό τέτοιες ἐνέργειες τοῦ Γέροντα;

Π. ΙΩΗΛ: Καί οἱ μικρές λεπτομέρειες ἔχουν τήν χάρι τους.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Λίγες ἡμέρες πρίν ἀπό αὐτό, ἔψαχνε νά μέ βρῆ, μαζί μέ τόν π. Εὐθύμιο, τήν νύχτα, στά γνωστά Κελλιά πού εὑρίσκοντο κοντά στόν π. Παΐσιο, γιατί ἄργησα νά ἐπιστρέψω πίσω στό Κελλί ἀπό ἕνα ἐξωτερικό διακόνημα πού μέ εἶχε στείλει. Ἔψαχναν σέ μία ἀπόστασι σαράντα πέντε λεπτῶν μακρυά ἀπο τό Κελλί μας στήν Καψάλα γιά νά μέ βροῦν. Ἐδῶ, εἶχε γίνει μία κακή συνεννόησις, καί, παρά τήν θέλησί μου, εἶχα ἀργήσει νά ἐπιστρέψω. Αὐτή ἡ ἀγωνία του δείχνει ἕνα μέρος ἀπό τήν μεγάλη πατρική του ἀγάπη.

Μία φορά, γιά νά μέ ''κλαδέψη'' πνευματικά, μοῦ ἔκανε τό ἑξῆς:

Μοῦ λέγει: «Πάρε αὐτό τό κουτί μέ τίς τρύπες. Μέσα ἔχω βάλει μερικά γατάκια. Νά τό πᾶς στήν Ἰβήρων, στό τάδε σημεῖο. Ἐκεῖ, νά ἀνοίξης τό κουτί καί νά ἀφήσης τίς γάτες. Ἔτσι δέν θά ὑπάρχη κίνδυνος νά ἐπιστρέψουν στό Κελλί. Νά προσκυνήσης τήν Παναγία (Πορταΐτισσα) καί θά περιμένω νά γυρίσης πίσω».

Ὅλα αὐτά ἀπαιτοῦσαν διάστημα δύο ὡρῶν περίπου. Ἐπειδή μοῦ ἄρεσε πολύ καί τό περπάτημα, τό ἔκανα μέ μεγάλη προθυμία. Πάνω ἀπ᾽ ὅλα, ἤμουν ἀναπαυμένος πλήρως, διότι ἤμουν στήν ὑπακοή τοῦ Γέροντα. Μία ὑπακοή ὅμως πού ἐν προκειμένῳ εἶχε λογική. Καταλάβαινα ὅ,τι ἔκανα, γιά ποιόν λόγο τό ἔκανα, κλπ.

Μόλις ἐγύρισα πίσω χαρούμενος, ἀλλά καί σχετικά κουρασμένος, λόγῳ τῆς ἀνηφόρας, ἀμέσως μέ πῆρε ὁ Γέροντας καί ἐπήγαμε σέ ἕνα σημεῖο κοντά στό Κελλί πού εἶχε ὁρατότητα πανταχόθεν πάνω ἀπό 30 μέτρα. Στό σημεῖο ἐκεῖνο ὑπῆρχε ἄμμος. Ἐγέμισε κατά τά 3/4 ἕναν τενεκέ μέ ἄμμο καί μοῦ λέγει ἀπροσδόκητα: «Τώρα ξαναπήγαινε αὐτόν τόν τενεκέ στήν Ἰβήρων». Μοῦ ἦλθε μέσα μου κεραυνός ἐν αἰθρίᾳ. Μονολόγησα καί εἶπα: «Καλά, τό βάρος ὑποφέρεται κάπως - 4-5 κιλά -, ἀλλά γιά ποιόν λόγο νά πάω; Στήν Ἰβήρων ὑπάρχουν τόνοι ἀπό ἄμμο». Παρά ὅμως τό ἐνδόμυχο μουρμουρητό καί τήν ἀπορία, εἶπα - εὐτυχῶς - «Νἆναι εὐλογημένο» καί ξεκίνησα γιά τήν Ἱερά Μονή Ἰβήρων μέσα στήν ζέστη τοῦ κατακαλόκαιρου. Προχωροῦσα ''ζάλην ἔνδοθεν ἔχων ὀρθολογιστικῶν λογισμῶν καί ἀποριῶν ἀμφιβόλων''. Σημασία ὅμως ἔχει, ὅτι παρά ταῦτα ἐπήγαινα... Φυσικά δέν κοιτοῦσα πίσω. Ἐνόμιζα ὅτι ὁ Γέροντας εἶχε πάρει τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς γιά τό Κελλί μας.

Μόλις ξεκίνησα νά περπατῶ σηκώνοντας τό ἐλαφρύ φορτίο τῆς ὑπακοῆς - καί μεταφορικῶς καί κυριολεκτικῶς -, μετά ἀπό τριάντα μέτρα περίπου, ἔφθασα σέ ἕνα σημεῖο ὅπου μετά ἀπό λίγο θά ἐχάνετο ἡ ὁρατότης ἀπό τό σημεῖο πού ἀποχαιρέτησα τόν Γέροντα. Τότε ἀκούω ἀπροσδοκήτως τήν φωνή τοῦ Γέροντα νά μοῦ φωνάζη: «Γύρνα πίσω. Φθάνει!».

Τά ὑπόλοιπα τά καταλαβαίνετε. Τά ἔχασα στήν ἀρχή, ἀλλά ἀπό τότε ἄρχισα νά μπαίνω στό βαθύτερο πνευματικό νόημα τῆς ὑπακοῆς, ὅτι κάποιες φορές εἶναι ὑπέρλογη, κλπ. Ἀργότερα μοῦ ἐξήγησε ὁ Γέροντας: «Τό ἀνώτερο ἀπ᾽ ὅλα θά ἦταν νά μή κουβέντιαζες καθόλου μέ τούς λογισμούς. Ἀλλά πάντως, πῆγες». Κι ἐγώ τοῦ ἀπήντησα: «Ναί, Γέροντα, ἄρα παίρνω ἄριστα 5»!

Π. ΙΩΗΛ: Πολύ διδακτικό τό ὅλο γεγονός καί σοφή ἡ τακτική τοῦ Γέροντός σας.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Δέν ἀμφιβάλλω. Ἀλλά ἄλλο πρᾶγμα εἶναι νά τά ἀφηγούμεθα ἐκ τῶν ὑστέρων μέ συγκίνησι, καί ἄλλη εἶναι ἡ ψυχολογία καί ἡ δυσκολία ὅταν τά ζῆ κανείς.

Καί μιᾶς καί ἀφηγούμεθα περιστατικά πού ἔχουν σχέσι μέ ἀρκετό ποδαρόδρομο, ἄς ὁλοκληρώσω τήν ἐξιστόρησι κάποιων λίγων περιστατικῶν πού μέ συνεκίνησαν καί μέ ἐδίδαξαν.

Στό Μοναστήρι μου, δέκα ὀκτώ χιλιόμετρα μακρυά ἀπό τήν Λαμία, τά πρῶτα ἔτη μετά τήν ἄφιξί μου δέν ὑπῆρχε βατός δρόμος. Ἐχρειάζετο ἁμάξι μέ κίνησι στούς τέσσερις τροχούς γιά νά πάη κανείς στό Μοναστήρι, ἀλλά καί πάλι ἦτο πολύ δύσκολο, ἰδιαίτερα κατά τούς μή καλοκαιρινούς μῆνες. Ἑπομένως, ὅταν ἐχρειάζετο νά κατεβῶ στήν πόλι, κατά κανόνα ἐπήγαινα μέ τά πόδια μέσῳ ἐγκαταλελειμμένων δυσβάτων μονοπατιῶν μήκους περίπου ἑπτά χιλιομέτρων.

Ὅταν εἶχε ἔλθει ὁ π. Ἰσαάκ στό Μοναστήρι μου καί ἔπρεπε νά κατεβοῦμε στήν Λαμία γιά κάποιον σκοπό, τοῦ λέγω: «Γέροντα, νά πῶ στόν τάδε πού ἔχει εἰδικό ἁμάξι νά μᾶς πάη στήν πόλι;». Καί ξαφνιάζοντάς με μοῦ λέγει: «Ὄχι, θέλω νά πᾶμε μέ τά πόδια γιά νά δῶ ἀπό ποιά σημεῖα πηγαίνεις». Καί μάλιστα αὐτό ἔγινε κατ᾽ ἐπανάληψιν καί ἄλλες χρονιές. Τότε, αὐθόρμητα τοῦ εἶπα: «Καλά, Γέροντα, μπορεῖτε;». Καί μοῦ ἀπάντησε: «Καλά, τί μέ πέρασες;». Τότε ὁ Γέροντας ἦτο μεταξύ 54 καί 56 ἐτῶν.

Αὐτές οἱ ἁπλές κατά τό φαινόμενο πορεῖες μέ συνεκίνησαν πάρα πολύ γιατί εἰσέπραττα στοργή, ἀγάπη, συμπόνια καί πάνω ἀπ᾽ ὅλα εὐλογία σέ ὅ,τι ἔκανα. Αἰσθανόμουν, ὅτι ὁ Γέροντας εὐλόγησε κατ᾽ ἐπανάληψιν τά μέρη καί τά μονοπάτια ἀπ᾽ ὅπου περνοῦσα συχνάκις.

Ἐπί πλέον δέ μοῦ ἐθύμιζαν πολλές κατανυκτικές ἐν Ἁγίῳ Ὄρει πορεῖες πού ἐκάναμε. Ἀποκορύφωμα ἴσως ὅλων ἦταν μία περιοδεία πού ἐκάναμε μέ τόν Γέροντα καί τόν π. Εὐθύμιο.

Ἐφθάσαμε στήν Μεγίστη Λαύρα καί ἀπό ἐκεῖ μέ τά πόδια ἀνεβήκαμε μέχρι τήν κορυφή τοῦ Ἄθωνα. Ἐκεῖ, ἐλειτούργησε ὁ Γεροντάς μας καί ἐμεῖς οἱ δύο ἐψάλαμε. Ἐννοεῖται, ὅτι μέχρι νά φθάσωμε ἐκεῖ κάναμε διανυκτερεύσεις σέ διάφορα Κελλιά. Ἀξέχαστα θά μοῦ μείνουν ἡ μορφή καί οἱ διδαχές τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Εὐθυμίου τοῦ Βιγλιώτου, πού τότε ἐγηροκομεῖτο στήν Μεγίστη Λαύρα. Τόν εἶχαν σέ ἀπέραντη εὐλάβεια καί ὁ Γέροντας Παΐσιος καί ὁ Γέροντας Ἰσαάκ. Ἐπίσης τοῦ μακαριστοῦ Ρουμάνου Γέροντος Πετρωνίου στήν Ρουμανική Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρὀμου, τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Θεοφυλάκτου, ὑποτακτικοῦ τοῦ Γέροντος Ἰωακείμ Σπετσιέρη στήν Νέα Σκήτη, τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Ἀνθίμου στήν Ἁγία Ἄννα, τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Γερασίμου τοῦ Μικραγιαννανίτου, τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Ἐφραίμ τοῦ Κατουνακιώτου, κλπ.

Ἀλλά καιρός εἶναι, π. Ἰωήλ, νά κλίνωμε σιγά-σιγά τό ἀνεξάντλητο κεφάλαιο πού λέγεται Γέρων Ἰσαάκ ὁ Λιβανέζος.

Π. ΙΩΗΛ - ΕΒΔΟΜΗ ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Δυστυχῶς γιά μᾶς, π. Ἀρσένιε, ἔχετε δίκιο, διότι ἡ κλεψύδρα τοῦ χρόνου εἶναι ἀνελέητος. Γι᾽ αὐτό, πῆτε μας λοιπόν ὡς ἑβδόμη καί τελευταία ἐρώτησι ὅ,τι ἄλλο θέλετε, πού νά συνδέεται μέ τήν ἁγιασμένη προσωπικότητα τοῦ Γέροντός σας.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Θά ἀναφέρω, π. Ἰωήλ, κατ᾽ ἀρχάς ἕνα τελευταῖο περιστατικό. Καί αὐτό ἔχει σχέσι μέ πεζοπορεία γιά νά εἶμαι στήν ἴδια ''συχνότητα''.

Μία φορά ἐπηγαίναμε οἱ τρεῖς μας ἀπό τήν Καψάλα στήν Παναγούδα γιά νά κάνωμε, οἱ γνωστοί πατέρες, τήν ἀγρυπνία τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων. Ἡ ἀπόστασις μεταξύ τῶν δύο Κελλιῶν εἶναι περίπου 50-55 λεπτά. Καθ᾽ ὁδόν ἐσυναντήσαμε μία παρέα μοναχῶν πού ἔκανε τήν ἀντίστροφη πορεία. Ἐνῷ δηλαδή ἔμεναν σέ ἕνα Κελλί κοντά στόν Γέροντα Παΐσιο, ἐπήγαιναν γιά τήν ἴδια ἀγρυπνία κάπου κοντά στό δικό μας Κελλί στήν Καψάλα. Χαιρετηθήκαμε καί μόλις ἀπομακρυνθήκαμε λίγο, λέγω στόν Γέροντα: «Καλά, πῶς ἐξηγεῖται Γέροντα ἐμεῖς ἀπό ἐδῶ νά πηγαίνωμε ἐκεῖ καί αὐτοί ἀπό ἐκεῖ νά ἔρχωνται στά δικά μας τά μέρη γιά τήν ἴδια ἀγρυπνία;» Καί μοῦ ἔδωσε μία σύντομη, σοφή καί περιεκτική ἀπάντησι ὁ π. Ἰσαάκ: «Ὁ καθένας, παιδί μου, πηγαίνει ὅπου τρέφεται...».

Π. ΙΩΗΛ: Ὄντως καταπληκτική ἀπάντησις πού τά ἐμπεριέχει ὅλα.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Ἀκριβῶς. Καί ἔτσι ἐξηγεῖται τό πῶς καί ἡ ἀναξιότης μου τελικά ἐπροτίμησε, εὐγνωμόνως καί κατά συγκατάβασιν τοῦ Γέροντος, νά παραμείνη ὑπό τήν πνευματική καθοδήγησι τοῦ Γέροντος Ἰσαάκ μέχρι τό τέλος του.

Ὁ Γέροντας Ἰσαάκ ἦτο μία ἐνυπόστατος λύρα τοῦ Πνεύματος πού ἐσυντονίζετο μέ ὅλες τίς ἐξωτερικές συχνότητες. Γιά παράδειγμα, ἠσθάνετο ἐξ ἴσου ἄνετα μέ ὅλους, ἀπό τά πιό ὑψηλά ἱστάμενα πρόσωπα (ἐκκλησιαστικά-κοινωνικά) μέχρι τόν πιό ἁπλό ἄνθρωπο.

Ἦτο πολυτεχνίτης. Ἤξερε πολύ καλά κηπουρική, μαγειρική, ξυλουργική καί γενικῶς ''ἔπιανε τό χέρι του'' ἀπ᾽ ὅλα. Ἔκανε καί διακοσμοῦσε μικρούς σταυρούς, κλπ. Ἦταν ἱκανός - ὅπως καί τό ἔκανε - νά φτιάξη μόνος του σπίτι, σκεπές, ξύλινες καλύβες, κτιστές σόμπες, κλπ. Ἄλλο θέμα εἶναι τώρα τό ὅτι, ἐπειδή ἤθελε νά ἀδολεσχῆ ἐπί πολύ στήν ''ἐπιστήμη τῶν ἐπιστημῶν'', πού εἶναι ἡ πλήρης ἀφοσίωσις στό μοναχικό ἰδεῶδες, ἀπέφευγε συστηματικά τίς διάφορες δουλειές καί τά ἀνοίγματα. Μόνον ὅταν ὑπῆρχε μεγάλη ἀνάγκη ἠσχολεῖτο.

Τώρα ἐν κατακλεῖδι, ἄς ἀναφέρωμε δύο μόνο μαρτυρίες περί τοῦ Γέροντος Ἰσαάκ χωρίς σχόλια.

Ἡ πρώτη ἀφορᾶ τόν σεβαστό Γέροντα Γρηγόριο, πνευματικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως Χαλκιδικῆς. Σᾶς ἀναφέρω μέρος τῶν συμβουλῶν πού μοῦ ἔδωσε, ὅταν μέ πρωτοσυνάντησε ὡς δόκιμο στό Κελλί τοῦ Γέροντος Ἰσαάκ. Μοῦ εἶπε:

«Ἡ ἀπόφασίς σου νά γίνης μοναχός γιά τόν Διάβολο εἶναι φωτιά, εἶναι χρυσή ὅμως γιά σένα. Ἔχεις πέσει σέ καπεταναίους (ἐννοοῦσε τούς Γέροντα Παΐσιο καί Γέροντα Ἰσαάκ - ἐδῶ πέφτει ὅλο τό βάρος τῶν συμβουλῶν του). Μήν κρύβης κανέναν λογισμό. Μή δέχεσαι τήν ἀμφιβολία πού θά σοῦ σπείρη ὁ Διάβολος. Νά μή λές '' ὅλα ἐν τάξει, ἀλλά σ᾽ αὐτό δέν μέ κατάλαβε ὁ Γέροντας''. Ἐπίσης, ὁ Διάβολος θά σοῦ καλλιεργῆ καί τήν ''ἀγάπη'' νά μήν ἐξαγορεύης ὅλους τούς λογισμούς γιά νά μήν λυπῆς δῆθεν τόν Γέροντα πού τόσο σέ ἀγάπησε καί μετά ὁ Διάβολος θά σέ ''τηγανίζη''. Στήν ἀρχή ὑπάρχει ἔνας ὀρθολογισμός. Τώρα μπῆκες στο πραγματικό πανεπιστήμιο», κλπ.

Ἡ δεύτερη μαρτυρία εἶναι τοῦ Ρουμάνου Γέροντος Ἡρωδίωνος, τοῦ ἐγκλείστου ἀσκητοῦ τῆς Καψάλας, τοῦ διά Χριστόν σαλοῦ.

Ὁ Γέρων Ἡρωδίων συμβούλευε κάποιον μοναχό, πού ἤθελε νά βρῆ πνευματικό καθοδηγητή, καί τοῦ ἔλεγε, ἐπιμένοντας νά πάη εἰδικά στόν παπα-Ἰσαάκ: «Ὁ παπα-Ἰσαάκ εἶναι μία καλή μητερούλα».

Καί τοῦ εἶπε: «Θά σοῦ πῆ ὁ παπα-Ἰσαάκ ''βλέπεις ἐκεῖνο τό Κελλί πού εἶναι πέτρινο;''. ''Ναί, Γέροντα'', νά τοῦ πῆς. Μετά θά σοῦ ξαναπῆ ὁ παπα-Ἰσαάκ ''βλέπεις ἐκεῖνο τό Κελλί πού εἶναι ξύλινο;''. Καί θά ἐννοῆ τό ἴδιο Κελλί, πού προηγουμένως εἶπε ὅτι ἦταν πέτρινο. Τότε νά ξαναπῆς ''Ναί, Γέροντα!''. Καί ἔτσι γίνεται τό θαῦμα!». Δηλαδή, ὁ Γέροντας Ἡρωδίων ἐννοοῦσε, ὅτι ὁ π. Ἰσαάκ, ἐπειδή ἤξερε νά ὁδηγήση κάποιον πνευματικά, ἐάν ἔκοβε κι ἐκεῖνος ὁ μοναχός τό θέλημά του, τότε θά γινόταν τό ''θαῦμα''. Δηλαδή, θά ἐγνώριζε τά ἀτελεύτητα ὑπέρλογα μυστήρια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.

Σ᾽ αὐτά, π. Ἰωήλ, ἄς μή προσθέσωμε τίποτε δικό μας.

Ἀντί ἐπιλόγου, ὅμως, ἄς μοῦ ἐπιτραπῆ νά σᾶς διαβάσω, καθηκόντως καί εὐγνωμόνως πρός τόν Γέροντά μου, ἕνα ποίημά μου, πού εἶναι βέβαια προσωπικό μου ἀφιέρωμα πρός τήν σεπτή του μορφή.

Π. ΙΩΗΛ: Βεβαίως. Πιστεύω, ὅτι αὐτό θά ἦταν τό καλύτερο κλείσιμο τῆς μικρῆς αὐτῆς ἀφιερώσεώς μας στόν Γέροντα Ἰσαάκ.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ:

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΜΟΥ ΙΣΑΑΚ ΤΟΝ ΛΙΒΑΝΕΖΟ

Ἄφησες τόν Λίβανο

γιά τόν Γερο-Παΐσιο

καί στό Ἅγιον Ὄρος ἔμεινες

ἕνας ἀναμμένος λύχνος

Ἀγωνιστής καί νηστευτής

μέγας ἀσκητής καί ψάλτης

στήν Παναγούδα ὑπάκουες

καί στήν Καψάλα ἐτάχθης

Εἶχες Χάρι, σοφία καί σύνεσι

διάκρισι καί τόσα ἄλλα

καί θά μείνη αἰώνια

τό ὄνομά σου στήν Καψάλα

Σάν ἔψαλλες μελωδικά

σέ ὅλα σου τά χρόνια

ἄκουγαν καί σώπαιναν

ἀκόμη καί τ᾽ ἀηδόνια

Ἀναρωτιοῦνται οἱ προσκυνητές

ἀποροῦνε καί θαυμάζουν

τοῦτον τόν Ἕλληνα ἀσκητή

γιατί Λιβανέζο τόν φωνάζουν;

Γιατί σάν γνήσιος Ἕλληνας

μίλαγες ἄπταιστα Ἑλληνικά κι Ἀρχαῖα

πνευματικός καί Γέροντας

μέ ὑποτακτικούς παρέα

Ὁ Γερο-Παΐσιος μ᾽ ἔφερε

νά μαθητεύσω στό κελλί σου

γι᾽ αὐτό διπλᾶ θά εἶμαι ἀναπολόγητος

σέ ὅλη τή ζωή μου

Μαθήτευσα Γέροντα κι ἐγώ

σάν ὑποτακτικός σου

καί διδάχτηκα πολλά στῆς Ἀναστάσεως τό Κελλί

ἀπό τό ἀσκητικό καί ἅγιο τυπικό σου

Τό τυπικό πού μοὔδωσες

λάφυρο τό κρατάω

μετάνοια σοῦ βάζω Γέροντα

καί σέ προσκυνάω

Πόσα ταξείδια πήγαμε μαζί

καί πόσες ἀναμνήσεις

ἔζησα κοντά σου ἅγιες στιγμές

γεμᾶτες συγκινήσεις

Κοζάνη καί Μικρόκαστρο

Κόνιτσα καί τόσα ἄλλα

εὐλογίες ἕνα σωρό

καί διδάγματα μεγάλα

Ἦλθες ἀρκετές φορές

στό ταπεινό μου Μοναστήρι

μέ ἄπειρες διδαχές

στοῦ Ἅη Νικόλα τό καντῆλι

Ἐσύ μέ προσήγαγες

στήν χειροτονία

καί θυμᾶται τήν Ἅγια σου μορφή

ὅλη ἡ Λαμία

Στό σπίτι μου τό πατρικό

οἱ σεβαστοί γονεῖς μου

ἀσπάσθηκαν τό χέρι σου

καί πῆραν τήν εὐχή σου

Στόν Ἅη Γιάννη τόν Πρόδρομο

τοῦ Γέροντος Γρηγορίου

λίγο πρίν τήν στερνή πνοή σου

γιά τελευταία μου φορά συνωμίλησα μαζί σου

Μοῦ εἶπες τά τελευταῖα λόγια σου

καί τίς στερνές ἐντολές σου

ἐφόδια, δύναμι καί παρηγοριά

στίς δύσκολες στιγμές μου

Γέροντα, μεγάλη εὐλογία καί τιμή

γιά μένα ἀναξίως

νά πάρω τήν εὐχή σου

λίγα μόλις λεπτά πρίν τήν κοίμησί σου

Φτωχά τά λόγια καί λειψά

σάν ὁμιλῶ γιά σένα

μετάνοια σοῦ βάζω Γέροντα

κι εὐγνωμοσύνη ἄπειρη ὀφείλω πρός ἐσένα

Εὔχου Γέροντά μου Ἰσαάκ

γιά μέ τόν μαθητή σου

νἄχω μετάνοια καί προκοπή

σέ ὅλη τή ζωή μου

Μέ τήν εὐχή σου Γέροντα

καί τοῦ Χριστοῦ τή Χάρι

πρέσβευε ν᾽ ἀνταμώσουμε

στήν ἄνω Ἱερουσαλήμ τή Μεγάλη

Τήν εὐχή του νά ἔχωμε. Θερμές εὐχαριστίες πρός ὅλους, συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα. Παρακαλῶ πολύ, εὔχεσθε καί προσεύχεσθε.

Π. ΙΩΗΛ: Φίλοι ἀκροατές, στό τέλος αὐτῆς τῆς συνομιλίας μέ τόν Γέροντα Ἀρσένιο θά ἤθελα ἐκ μέσης καρδίας νά τόν εὐχαριστήσω γιά τήν ὁλοπρόθυμη καί θυσιαστική του ἀγάπη νά μᾶς προσφέρη μία ζωντανή σκιαγραφία τῆς προσωπικότητος, ἕνα ἀπάνθισμα τῶν λόγων καθώς καί ψυχωφέλημα γεγονότα ἀπό τήν ζωή τοῦ μακαριστοῦ Γέροντός του Ἰσαάκ τοῦ Λιβανέζου, τοῦ ἀσκήσαντος ἐν Ἁγίῳ Ὄρει καί κοιμηθέντος τό ἔτος 1998.

Ἀσφαλῶς θά συμφωνήσετε, ὅτι ὁ τρόπος πού μᾶς παρουσίασε τόν Γέροντά του ἦταν πηγαῖος, πολύ παραστατικός καί αὐθεντικός καί ἔτσι μᾶς βοήθησε τά μέγιστα νά ἐννοήσωμε τό πνευματικό μεγαλεῖο καί τόν πλοῦτο τῆς Χάριτος πού ἔκρυβε ὁ Γέροντας Ἰσαάκ.

Εὐχόμεθα ὁ Θεός καί ἡ Κυρία Θεοτόκος νά εὐλογοῦν τά βήματα καί διαβήματά του καί τόν παρακαλοῦμε νά εὔχεται γιά τήν Μητρόπολί μας καί τούς Κονιτσιῶτες ἀδελφούς του. Ἀμήν.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Νἆναι εὐλογημένο. Κι ἐγώ ἐκ νέου σᾶς εὐχαριστῶ. Καί πάλιν σᾶς παρακαλῶ ὅλους σας νά εὔχεσθε.

Π. ΙΩΗΛ: Καί πάλι σᾶς εὐχαριστοῦμε. Καλή σας δύναμι.

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος

Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

(Ἡ συνέντευξις ἐδόθη στόν πρωτοσύγγελο π. Ἰωήλ Κωνστάνταρο στόν ραδιοφωνικό σταθμό τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς & Κονίτσης τήν 18 – 07 – 2014)

Εργατική Πρωτομαγιά: Τι έγινε το 1886 στο Σικάγο

Τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886 για το οκτάωρο, ωθούμενα από τις επιτυχημένες διεκδικήσεις των Καναδών συντρόφων τους. Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.

Στην απεργία πήραν μέρος περίπου 350.000 εργάτες σε 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Την Πρωτομαγιά του 1886 έγινε στο Σικάγο η πιο μαχητική πορεία, με τη συμμετοχή 90.000 ανθρώπων. Στην κεφαλή της πορείας ήταν ο αναρχοσυνδικαλιστής Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι και τα επτά παιδιά τους.

Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή. Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επιχείρησης επενέβησαν δυναμικά. Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισαν πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης.

Την επομένη αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης της αστυνομικής βίας στην Πλατεία Χεϊμάρκετ, με πρωτοστατούντες τους αναρχικούς. Η συγκέντρωση ήταν πολυπληθής και ειρηνική. Το κακό, όμως, δεν άργησε να γίνει. Οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν δια της βίας τη συγκέντρωση και τότε από το πλήθος των απωθούμενων διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος τους, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες. Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από πυρά (φίλια ή των διαδηλωτών παραμένει ανεξακρίβωτο), ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.

Για τη βομβιστική επίθεση, που προκάλεσε τον θάνατο του αστυνομικού, κατηγορήθηκαν οι αναρχοσυνδικαλιστές Άουγκουστ Σπις, Γκέοργκ Έγκελ, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Μίκαελ Σβαμπ, Σάμουελ Φίλντεν, Όσκαρ Νίμπι και Άλμπερτ Πάρσονς, που ήταν από τους οργανωτές της διαδήλωσης. Όλοι, εκτός του Πάρσονς και του Φίλντεν, ήταν Γερμανοί μετανάστες. Η δίκη των οκτώ ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 1886. Ο εισαγγελέας Τζούλιους Γκρίνελ ζήτησε τη θανατική ποινή και για τους οκτώ κατηγορουμένους, χωρίς να προσκομίσει κανένα στοιχείο που να τους συνδέει με τη βομβιστική επίθεση. Απλώς, είπε ότι οι κατηγορούμενοι ενθάρρυναν με τους λόγους τους τον άγνωστο βομβιστή να πραγματοποιήσει την αποτρόπαια πράξη του, γι” αυτό κρίνονται ένοχοι συνωμοσίας.

Από την πλευρά της, η υπεράσπιση έκανε λόγο για προβοκάτσια και συνέδεσε τη βομβιστική επίθεση με το διαβόητο πρακτορείο ντετέκτιβ «Πίνκερτον», που συχνά χρησιμοποιούσαν οι εργοδότες ως απεργοσπαστικό μηχανισμό. Οι ένορκοι εξέδωσαν την ετυμηγορία τους στις 20 Αυγούστου 1886 και έκριναν ενόχους και τους οκτώ κατηγορούμενους. Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλντεν και Πάρσονς καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρξη 15 ετών. Μετά την εξάντληση και του τελευταίου ενδίκου μέσου, ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Όγκλεσμπι, μετέτρεψε σε ισόβια τις θανατικές ποινές των Σβαμπ και Φίλντεν, ενώ ο Λιγκ αυτοκτόνησε στο κελί του. Έτσι, στις 11 Νοεμβρίου 1887 οι Σπις, Πάρσονς, Φίσερ και Έγκελ οδηγήθηκαν στην αγχόνη, τραγουδώντας τη «Μασσαλιώτιδα».

Η δίκη των οκτώ θεωρείται από διαπρεπείς Αμερικανούς νομικούς ως μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις κακοδικίας στην ιστορία των ΗΠΑ.

Στις 26 Ιουνίου 1893 ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Πίτερ Άλτγκελντ παραδέχθηκε ότι και οι οκτώ καταδικασθέντες ήταν αθώοι και κατηγόρησε τις αρχές του Σικάγου ότι άφησαν ανεξέλεγκτους τους ανθρώπους του «Πίνκερτον». Ως μια ύστατη πράξη δικαίωσης έδωσε χάρη στους φυλακισμένους Φίλντεν, Νίμπε και Σβαμπ. Αυτό ήταν και το πολιτικό του τέλος. Αργότερα, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Σικάγου, που έδωσε την εντολή για τη διάλυση της συγκέντρωσης, καταδικάσθηκε για διαφθορά. Μέχρι σήμερα παραμένει ανεξακρίβωτο ποιος ήταν ο δράστης της βομβιστικής επίθεσης.

Πρωτομαγιά του 1944. Οι Γερμανοί εκτελούν 200 στην Καισαριανή...-Πρωτομαγιά του 2015. Οι Γερμανοί εκτελούν την Ελλάδα...

Πρωτομαγιά του 1944. Οι Γερμανοί εκτελούν 200 στην Καισαριανή...'

Ξημέρωσε η Δευτέρα της Πρωτομαγιάς του 1944. Δέκα φορτηγά ξεκίνησαν από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου κουβαλώντας μελλοθάνατους στην Καισαριανή. Οι δυνάμεις της γερμανικής-φασιστικής κατοχής, σε αντίποινα για την εξόντωση ενός Γερμανού στρατηγού και του επιτελείου του στους Μολάους, αποφάσισαν την εκτέλεση στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 κομμουνιστών. Απ' αυτούς, περίπου 170 ήταν πρώην κρατούμενοι στην Ακροναυπλία και οι υπόλοιποι πρώην εξόριστοι στην Ανάφη,που η μεταξική δικτατορία τους είχε παραδώσει στους χιτλερικούς.

H διαταγή για τις εκτελέσεις δημοσιεύτηκε στον κατοχικό Τύπο στις 30 Απριλίου του 1944 και προέβλεπε και τυχαίες εκτελέσεις περαστικών στους Μολάους. «Την 27ην Απριλίου 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους, κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν Στρατηγόν και τρεις συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίστησαν. Ως αντίποινα διατάχτηκε:  1. Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1.5.1944.  2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών, τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων. Υπό την εντύπωσιν κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς. Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος».... 
 

----

Ο δρόμος προς το Σκοπευτήριο γέμισε ρούχα και σημειώματα των μελλοθάνατων, γέμισε λεβεντιά, περηφάνια, κάλεσμα για αγώνα και εκδίκηση: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να 'σαι περήφανος για το μονάκριβο γιο σου. Ν' αγαπάς και να λατρεύεις την κορούλα σου και την αδερφούλα μου, κι οι δυο μεγάλοι άνθρωποι. Γεια, γεια πατερούλη». Αυτά έγραφε ο θρυλικός Ναπολέων Σουκατζίδης, στέλεχος του ΚΚΕ, Ακροναυπλιώτης, πρώην πρόεδρος του εργατικουπαλληλικού κέντρου Ηρακλείου. Ο Ναπολέων Σουκατζίδης ήταν Ακροναυπλιώτης, φυλακισμένος στην Ακροναυπλια από το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά και παραδόθηκε, όπως όλοι οι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές κρατούμενοι, στους Γερμανούς κατακτητές. Ετσι βρέθηκε στο Χαϊδάρι. Στην τελευταία πράξη της ζωής του επαναλαμβάνει ό,τι έκανε καθημερινά ως κρατούμενος. Φτάνει στην υπέρβαση. Του χαρίζεται η ζωή και εκείνος βάζει όρο: «Δέχομαι τη ζωή μόνο αν δεν μπει άλλος στη θέση μου», απαντά. Δεν το δέχτηκαν και κείνος επιλέγει ελεύθερα και συνειδητά το θάνατο. Στους Γερμανούς, εκεί στο Σκοπευτήριο, βροντοφωνάζει πως η Ελλάδα θα νικήσει και εκείνοι θα συντριβούν.

Η επιστολή του γεωπόνου Νίκου Μαριακάκη... 

 

«Δε σας ξέχασα ποτές. Για σας και για τον ελληνικό λαό έδωσα τη ζωή μου. Σήμερα, 1η Μάη 1944, σας φιλώ για τελευταία φορά», γράφει ένας απ' τους εκτελεσθέντες που δεν αφήνει καν το όνομά του, μόνο το αρχίγραμμα «Α».

Ο εργάτης μεταλλουργός Σάββας Σαββόπουλος: «Ας μάθει όλη η Ελλάδα, δε χάσαμε την πίστη μας στην τελική νίκη της Σοβιετικής Ενωσης... Καμία δύναμη δε θα τσακίσει το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ θα νικήσει. Καλώ τον αδελφό μου με σκληρή δουλειά να προσπαθήσει να ξεπλύνει το κακό που έκανε με τη δήλωση και την αδελφούλα μου να πάρει τη θέση μου στο ΚΚΕ».

Αδέλφια, γεια σας!

Στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής οι 200 κομμουνιστές χωρίστηκαν ανά 20άδες για να στηθούν στον τοίχο. Ακούστηκαν δέκα φορές η ομοβροντία του εκτελεστικού αποσπάσματος και δέκα φορές οι χαριστικές βολές. Τα πτώματα μετέφεραν στα φορτηγά οι επόμενοι 20 που ήταν για εκτέλεση. Οι φωνές τους πάσχιζαν να καλύψουν τους ήχους των όπλων: «Αδέλφια, γεια σας!», «Ζήτω το ΚΚΕ! Ζήτω το ΕΑΜ! Ζήτω η Ελλάδα», «Εκδίκηση! Λευτεριά!», ενώ οι υπόλοιποι τραγουδούσαν μέχρι να έρθει η σειρά τους. Οι χοροί και τα τραγούδια είχαν ξεκινήσει από το Χαϊδάρι, την ώρα που φώναζαν τα ονόματα των μελλοθάνατων.

Στο πέρασμα των νεκρών κομμουνιστών, λένε οι μαρτυρίες, οι άντρες έβγαζαν τα καπέλα τους και οι γυναίκες έραναν με λουλούδια. Ολοι υποκλίνονταν στο μεγαλείο τους. Την επόμενη μέρα, ο λαός της Καισαριανής, αψηφά την τρομοκρατία και μετονομάζει το δρόμο που κύλησε το αίμα, την οδό Σκοπευτηρίου, σε «ΟΔΟ ΗΡΩΩΝ». Στους τοίχους του γράφεται το σύνθημα: «Αυτός ο δρόμος είναι ΔΡΟΜΟΣ ΗΡΩΩΝ. Τον διαβαίνουν οι λεβέντες του έθνους. Χτες 1 του Μάη τον διάβηκαν 200 παλικάρια».

Λίγες μέρες μετά το ΕΑΜ αναφέρει σε κάλεσμά του προς το λαό: «(...) Η φρικώδης και πρωτάκουστη τρομοκρατία που εξασκεί στην Ελλάδα ο καταχτητής με τη βοήθεια γερμανοράλληδων δεν είναι στην ουσία αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ εδώ και στην ύπαιθρο. Αυτό είναι απλή δικαιολογία. Γίνεται για να τρομοκρατηθεί ο λαός, να σταματήσει την αντίστασή του και να πραγματοποιήσουν ανενόχλητοι οι κατακτητές την επιστράτευση και τη ληστεία του τόπου μας.

ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ,

Η στιγμή είναι κρίσιμη. Αν σκύψουμε το κεφάλι είμαστε χαμένοι. Τα θύματα του αγώνα είναι πολύ λιγότερα από τα θύματα της επιστράτευσης, από τα θύματα της πείνας. Οι κρεμασμένοι και τουφεκισμένοι ήρωες, τα καμένα μας χωριά φωνάζουν. Μην αφήστε τη θυσία μας να πάει χαμένη! Μην υποταχθείτε! Αγωνιστείτε για να μη γίνει η επιστράτευση. Αγωνιστείτε για τη ζωή σας. Εκδικηθείτε. Αγωνιστείτε για να σταματήσουν οι σφαγές».

       

Πηγές: Ριζοσπάστης, Μηχανή του Χρόνου

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣ Αποστολικό ανάγνωσμα Κυριακής του Παραλύτου (Πραξ. θ' 32-42)

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣ

Αποστολικό ανάγνωσμα

Κυριακής του Παραλύτου

(Πραξ. θ' 32-42)

Πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η γυναίκα μπορεί να αναδειχθεί σε όλα τα έργα και επαγγέλματα. Υπάρχουν όμως και κάποια τα οποία είναι κατάλληλα μόνο γι' αυτήν.

Η ανατροφή των τέκνων, αλλά και τα έργα που έχουν να κάνουν με τον πόνο τού ανθρώπου και γενικώς τα έργα τής κοινωνικής πρόνοιας, απαιτούν τα ψυχικά χαρίσματα που ο Θεός της έχει χαρίσει.

Η Ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα, αλλά κυρίως αυτή την αλήθεια την διαπιστώνουμε στο Αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής, όπου η Ταβιθά “ήν πλήρης αγαθών έργων και ελεημοσυνών ων εποίει”.

'Όταν η γυναίκα βιώνει την Ορθόδοξη πνευματικότητα, αισθάνεται ότι δεν μπορεί να περιορίσει την αγάπη της και την προσφορά της μόνο στα όρια της οικογένειάς της, έστω κι αν αυτή είναι πολύτεκνη ή στερείται υλικών αγαθών.

Γνωρίζει ότι η αποστολή της επεκτείνεται στην ανακούφιση των πτωχών και πονεμένων αδελφών, οι οποίοι θα υπάρχουν σε οποιοδήποτε κοσμικό οικονομικό σύστημα επί της γης. Ιδίως στην εποχή μας και στην Πατρίδα μας που οι έχοντες ανάγκη και οι δυστυχισμένοι έχουν πληθυνθεί τόσο πολύ, καταλληλότερος για το όντως υψηλό αυτό έργο τής φιλανθρωπίας, πλην του επίσημου κρατικού φορέως, είναι η Χριστιανή γυναίκα.

Βεβαίως τις περισσότερες φορές το έργο είναι και πρέπει να είναι αθόρυβο. Εάν όμως ερευνήσουμε θα δούμε με θαυμασμό, επίπεδα προσφοράς που ουδέποτε θα μπορούσαμε να διανοηθούμε.

Εντελώς επιγραμματικώς αναφερόμεθα τόσο στην οργανωμένη υπό της Εκκλησίας πρόνοια, όσο και στην ιδιωτική προσφορά που εκπονείται από πιστές γυναίκες, σημειώνουμε την προσφορά και βοήθεια σε χήρες, ορφανά, ασθενείς, άστεγους, ανέργους, γέροντες, αλλοδαπούς και σε τόσες άλλες περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που ολόκληρο το φάσμα το γνωρίζει “ο βλέπων εν τω κρυπτώ”. Όσο και αν ακούγεται ως παράδοξο ή απίστευτο έχει και η δική μας εποχή τη δική της “Ταβιθά”, σε όλη την έκταση της Εκκλησίας και του ανθρωπίνου πόνου.

Βεβαίως για να είναι η προσφορά ολοκληρωμένη, αφού άνθρωπος δεν είναι μόνο αυτό που φαίνεται, το σώμα δηλ., αλλά και η ψυχή (και κυρίως αυτή πεινά και διψά την αλήθεια τού Χριστού), η σύγχρονη “Ταβιθά” δεν θα αδιαφορήσει μπροστά στην αρρωστημένη και δύστυχη ψυχή που την κατατρώει το σαράκι τής αμαρτίας και των παθών. Γνωρίζει η ίδια πολύ καλά, αφού αγωνίζεται να ζει την ζωή τής Ορθοδόξου πίστεως ότι τις περισσότερες φορές η αιτία των πόνων και των θλίψεων δεν είναι παρά η αμαρτία. Η αμαρτία με τις ποικίλες της μορφές που ταράσσει τον άνθρωπο, διαιρεί τις οικογένειες και ταλαιπωρεί την κοινωνία και τα έθνη. Γι' αυτό και η πιστή γυναίκα στην προσφορά της δεν θα σταθεί μόνο στην εξωτερική βοήθεια που οπωσδήποτε είναι απολύτως αναγκαία, αλλά σύμφωνα με τα τάλαντα και τα χαρίσματά της και βεβαίως με διάκριση, θα προσπαθήσει να ελευθερωθεί η ψυχή από την αιτία τής δυστυχίας και του πόνου, δηλ. από την αμαρτία.

Φυσικά αυτό δεν είναι καθόλου απλή υπόθεσις, αφού απαιτεί ακράδαντη πίστη και αποθέματα αγάπης, υπομονής και κυρίως ταπεινώσεως.

Με αυτές τις προϋποθέσεις, η πιστή γυναίκα, στην προσφορά της θα φέρει το μήνυμα της χαράς και της πνευματικής ειρήνης στους κουρασμένους και στους απόμαχους της ζωής.

Τόμοι ολόκληροι θα μπορούσαν να γραφούν με γεγονότα και περιστατικά προσφοράς αγάπης στην κοινωνία γενικώς και ειδικώς στο κεφάλαιο του πόνου και της ασθένειας. Και ο ίδιος ο Κύριος γνωρίζει πόσες ψυχές οδηγήθηκαν στην ειλικρινή μετάνοια βοηθούμενος από τέτοιες πιστές γυναίκες όταν ο πόνος είχε αυλακώσει την ψυχή τους.

Αυτός είναι και ο λόγος που όταν εργάζεται το έργο της με υπευθυνότητα και εν ταπεινώσει, γίνεται παντού αγαπητή, επιβάλλεται και τιμάται όπως η αγία Ταβιθά που μελετούμε στο Αποστολικό Ανάγνωσμα.

Αυτές οι αλήθειες βεβαίως ισχύουν για όλες τις πιστές γυναίκες όπου γης. Τονίζουμε πως όταν η Ορθόδοξη Χριστιανή γυναίκα αγωνίζεται παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες που αρκετές φορές υψώνονται ανυπέρβλητες, όχι μόνο οδηγεί την οικογένειά της στον Χριστό, αλλά προσφέρει και στην κοινωνία στην οποία βρίσκεται. Αλλά εάν αυτό ισχύει για κάθε πιστή, πολύ περισσότερο πρέπει να εφαρμόζεται από την Ελληνίδα Ορθόδοξη Χριστιανή.

Και τούτο διότι όσο κι αν επιχειρούν ορισμένοι κύκλοι να απορθοδοξοποιήσουν την Πατρίδα μας, η ίδια η πραγματικότης αποδεικνύει ότι οι Ελληνίδες αγαπούν τον Χριστό και έχουν αποθέματα γνησίου ανθρωπισμού μέσα στην συνείδησή τους. Παρά τα λάθη ή τις ελλείψεις και αδυναμίες, η παράδοσις και η πλούσια κληρονομιά των μητέρων αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον ευλογημένο τομέα της αγνής προσφοράς. Αν τώρα προστεθεί και το ότι τόσοι άνθρωποι αλλοεθνείς κατοικούν στην πατρίδα μας με τα τόσα προβλήματα που οι ίδιοι φέρουν αλλά και δημιουργούνται, κατανοεί κανείς πόσο θα πρέπει οι πιστές γυναίκες να αφομοιώσουν την πίστη και να μιμηθούν την προσφορά των Αγίων γυναικών της Εκκλησίας μας, αλλά και την πολύπλευρη προσφορά των μητέρων μας στο Έθνος.

Το πόσο η κοινωνία θα αλλάξει επί τα βελτίω εάν η πιστή γυναίκα συνειδητοποιήσει την ευλογία τής προσφοράς, αυτό δεν χρειάζεται καν να το τονίσουμε, δοθέντος ότι “το χειρότερο νερό είναι αυτό που λιμνάζει και το καλύτερο εκείνο που προσφέρεται”.

Είθε η Αγία Ταβιθά να ευλογεί αλλά και να βρεθούν στον χώρο τής Εκκλησίας πιστές ψυχές που θα την μιμηθούν και φυσικά θα λάβουν και την χάρη της.

Αμήν

Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ ῾μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρόν σοί τι γένηται᾽ (Ιωάν. 5, 14)

῾μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρόν σοί τι γένηται᾽

(Ιωάν. 5, 14)

α. Ο παράλυτος του σημερινού αναγνώσματος τριάντα οκτώ έτη ανέμενε την ίασή του με τον θαυματουργικό τρόπο δι᾽ αγγέλου που πρόσφερε η προβατική κολυμβήθρα. Και τελικώς γι᾽ αυτόν η ίαση έρχεται από εκεί που δεν το περιμένει:  από τον Ιησού Χριστό. Το παράπονο που τον κατέτρωγε:  ῾ἄνθρωπον ουκ έχω᾽, υπερβαίνεται, καθώς δέχεται την επίσκεψη του ενανθρωπήσαντος Θεού, του τελείου Θεού και τελείου ανθρώπου, ο Οποίος θα τον θεραπεύσει όχι μόνον από τη σωματική του παραλυσία, αλλά και από το αίτιο αυτής, την αμαρτία, που συνιστά την πνευματική παραλυσία του ανθρώπου. Η προτροπή του Κυρίου στον Ναό προς τον θεραπευμένο παραλυτικό αυτό ακριβώς υπονοεί:  ῾μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρόν σοί τι γένηται᾽. Μην αμαρτάνεις πια, για να μη σου συμβεί κάτι χειρότερο.

β. 1. Η προτροπή αυτή του Κυρίου έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί η αντίληψη περί αμαρτίας στους πολλούς, δυστυχώς και χριστιανούς, κυμαίνεται σε επίπεδα πλάνης:  είτε θεωρείται ως μία απλή παράβαση ενός κανόνα ή ενός καθήκοντος, συνεπώς ως κάτι που δεν έχει ιδιαίτερο αρνητικό αποτέλεσμα για τους ίδιους, είτε εκλαμβάνεται ως μία πρόκληση για εμπειρία που εμπλουτίζει τον άνθρωπο, συνεπώς ως κάτι θετικό γι᾽ αυτόν, είτε φτάνει κυριολεκτικά και σε δαιμονικό επίπεδο, δηλαδή να θεωρείται ως αυτό και μόνο που φέρνει την ευτυχία στον άνθρωπο. Στην τελευταία περίπτωση εντάσσονται όλοι εκείνοι που εν συγχύσει καρδιακή και διανοητική διατείνονται ότι το ενδιαφέρον ακόμη και για τη μετά θάνατον ζωή – εφόσον κατ᾽ αυτούς υπάρχει – βρίσκεται στην κόλαση και όχι στην ῾πλήξη᾽ του Παραδείσου.

2. Ο Κύριος, και στη συγκεκριμένη περίπτωση του ιαθέντος παραλύτου, τονίζει την τραγικότητα της αμαρτίας. Η αμαρτία, για την οποία έπαθε και σταυρώθηκε – ο Κύριος είναι ῾ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου᾽ -  αλλοιώνει την ψυχή αλλά και το σώμα του ανθρώπου. Αν ο παράλυτος υπήρξε παράλυτος, δεν ήταν γιατί γεννήθηκε έτσι – υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις βεβαίως -, δεν ήταν γιατί κάποιο ατύχημα τον έφερε στην τραγική αυτή θέση, δεν ήταν γιατί κάποια αρρώστια τον προσέβαλε με αποτέλεσμα να μείνει παράλυτος. Έγινε παράλυτος, γιατί κάποια ή κάποιες αμαρτίες τον οδήγησαν στη δεινή αυτή κατάσταση. Τα λόγια του Κυρίου αυτό ακριβώς υπονοούν:  μην αμαρτάνεις από δω και πέρα, για να μη σου συμβεί κάτι χειρότερο. Η πνευματική και ηθική παραλυσία της αμαρτίας δηλαδή οδηγεί πολλές φορές και στη σωματική παραλυσία. Ο άνθρωπος εισπράττει πολύ άμεσα και ορατά το τίμημα της αμαρτίας του. Και ποιο το χειρότερο για το οποίο κάνει λόγο ο Κύριος; Ίσως και ο ίδιος ο θάνατος. Ίσως – ακόμη χειρότερα - μία κατάσταση από την οποία να ελλείπει παντελώς και το στοιχείο της ελπίδας: μία ῾βουτιά᾽ στην άβυσσο της απόγνωσης, η οποία συνιστά μία πρόγευση της κόλασης, αν όχι την ίδια την κόλαση.

3. Τι οδηγεί στην τραγικότητα της αμαρτίας;  Τι είναι εκείνο που κάνει τον άνθρωπο να εκπίπτει από ό,τι φαίνεται να διψά στο βάθος της καρδιάς του: τον ίδιο τον Δημιουργό του; Όχι άλλο από την παρακοή και ανυπακοή προς το θέλημα του Θεού.  Όπως φαίνεται και από την Αγία Γραφή στην περιγραφή της ζωής των πρωτοπλάστων, η άρνησή τους κάποια στιγμή να υπακούσουν στην εντολή του Θεού, η επιθυμία τους να κινηθούν με βάση το ίδιο θέλημα, τη προτροπή ασφαλώς και του Πονηρού διαβόλου, ήταν εκείνο που έφερε όλα τα δεινά στη ζωή αυτών και της λοιπής δημιουργίας, ήταν το αίτιο του ίδιου του θανάτου, πνευματικού και σωματικού. ῾Διά της αμαρτίας ο θάνατος᾽.  Κι αυτό σημαίνει έκτοτε ότι όσο ο άνθρωπος δεν βρίσκεται στον δρόμο του Θεού, όσο τον κατευθύνει το ῾έτσι μ᾽ αρέσει᾽ και όχι το ῾γενηθήτω το θέλημά Σου, Κύριε᾽, τόσο απομακρύνεται από την ίδια τη ζωή, τόσο φεύγει από το φως, τόσο χάνεται μέσα στο σκοτάδι της άγνοιας χωρίς νόημα και σκοπό. Η αποτίμηση του ίδιου του Θεού Πατέρα στην παραβολή του ασώτου είναι απόλυτη: ῾ο υιός μου ούτος νεκρός ην...και απολωλός᾽.

4. Η υπακοή στο θέλημα του Θεού είναι η θεραπεία του ανθρώπου. Ευθύς ως ο άνθρωπος στραφεί προς τον Θεό και αρχίζει να συντονίζεται με το άγιο θέλημά Του, αρχίζει και η διαδικασία υπέρβασης της πνευματικής παραλυσίας, ίσως δε αν επιτρέψει ο Θεός, και της σωματικής παραλυσίας. Και το μόνιμο και αδιάκοπο θέλημα του Θεού είναι ό,τι Εκείνος ζει ως ζωή και είχε δώσει απαρχής της αποκάλυψής Του ως εντολή στον άνθρωπο: η αγάπη. Η αγάπη που αναφέρεται στον ίδιο τον Θεό και στον κατ᾽ εικόνα Αυτού άνθρωπο. ῾Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της ψυχής σου, εξ όλης της καρδίας σου, εξ όλης της διανοίας σου και εξ όλης της ισχύος σου, και τον πλησίον σου ως σεαυτόν᾽. Όσο ο άνθρωπος θα πορεύεται με τον τρόπο της αγάπης, τόσο και θα υγιαίνει πνευματικά νιώθοντας τη ροή της ενέργειας και της χάρης του Θεού στην ψυχοσωματική του υπόσταση. Γι᾽ αυτό και η Εκκλησία μας πάντοτε εξαγγέλλει ότι αμαρτία υφίσταται εκεί απ’  όπου ελλείπει η αγάπη. Κι επειδή αγάπη και πίστη συμβαδίζουν, γι᾽ αυτό και ῾παν ο ουκ εκ πίστεως αμαρτία εστί᾽. Είναι ευνόητο λοιπόν γιατί η αμαρτία, όπως είπαμε, δεν κατανοείται ως παράβαση ενός νόμου ή ενός κανόνα. Γιατί εκφεύγει από τα εξωτερικά τυπικά σχήματα και γίνεται το αδιάκοπο αγώνισμα της καρδιάς. Στην καρδιά ριζώνει η αγάπη, εκεί αναπέμπει τις δοξολογικές κραυγές της, γι᾽ αυτό και εκεί, δηλαδή όπου δεν φτάνει ανθρώπου μάτι, όταν δεν υφίσταται, ήδη λειτουργεί το μυστήριο της ανομίας και της αμαρτίας. Από την άποψη αυτή αφενός έχουμε διαβάθμιση στην αμαρτία, ανάλογα με το ποσοστό της αγάπης που υπάρχει, αφετέρου κανείς δεν μπορεί εύκολα να κρίνει τον συνάνθρωπό του, αφού κάποιος μπορεί να φαίνεται άψογος εξωτερικά, ενώ μέσα του να μαίνεται ο πόλεμος των κακών λογισμών του και του μίσους του προς τον συνάνθρωπο. ῾Ο μένων εν τη αγάπη – λοιπόν – εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ᾽. Η αγάπη αποτελεί το μόνιμο και μοναδικό απόλυτο κριτήριο για να γνωρίζει κάποιος την αμαρτωλότητα ή την αναμαρτησία του.

5. Κι ασφαλώς δεν υπάρχει αναμαρτησία ανθρωπίνως. Μόνον ο Κύριος ως Θεός και άνθρωπος έζησε απολύτως αναμάρτητα. Όλοι οι άνθρωποι λίγο ή πολύ αμαρτάνουμε, γιατί έστω στο βάθος της ψυχής μας κάποια στιγμή μπορεί να ξεφύγουμε από την αγάπη. Γι᾽ αυτό και η αγιότητα για τον άνθρωπο βρίσκεται στον αγώνα πια της μετανοίας του. Όταν ο πιστός νιώσει ότι εξέπεσε από την αγάπη, αρχίζει τον εσωτερικό αγώνα των δακρύων προκειμένου να επανέλθει στην εντολή του Θεού. Κι έτσι η μετάνοια είναι ο δρόμος της πνευματικής ζωής. Πνευματικός και άγιος για την πίστη μας είναι ο μετανοών άνθρωπος, αυτός που οι στεναγμοί της καρδίας του δεν τον εγκαταλείπουν ποτέ, καθώς μάλιστα ενισχύεται διαρκώς και από την κοινή εν Εκκλησία προσευχή και τα μυστήρια της πίστεως, ιδίως της θείας Ευχαριστίας. Κι έτσι μάλλον πρέπει να ερμηνεύσουμε και την προτροπή του Κυρίου ῾μηκέτι αμάρτανε᾽ στον πρώην παραλυτικό. Όχι με την έννοια να μην υποπέσει ποτέ στην αμαρτία – αυτό θα ήταν η ευχή για όλους μας – αλλά με την έννοια να πορεύεται πάντοτε εν μετανοία, κάτι που φαίνεται να συνηγορεί υπέρ αυτού η ενεστωτική προστακτική ῾μηκέτι αμάρτανε᾽, δηλαδή μη παραμένεις στην αμαρτία, όταν αυτή κάνει την εμφάνισή της.

γ. Το ῾μηκέτι αμάρτανε᾽ του Κυρίου η Εκκλησία μάς το υπενθυμίζει διαρκώς το πρωί, το εσπέρας, το βράδυ. ῾Καταξίωσον, Κύριε, εν τη ημέρα, εν τη εσπέρα, εν τη νυκτί ταύτη, αναμαρτήτους φυλαχθήναι ημάς᾽. Η σχετική αναμαρτησία στην οποία καλούμαστε είναι ο δρόμος της μετανοίας, είναι ο δρόμος της αγιότητας, είναι ο δρόμος της πνευματικής υγείας, γιατί είναι ακριβώς ο δρόμος της αγάπης. Η αγάπη είναι το μοναδικό αποτελεσματικό φάρμακο εναντίον της όποιας παραλυσίας απειλεί την ύπαρξή μας.  

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ ῾Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾽Ιησοῦς ὁ Χριστός᾽ (Πρ. ᾽Απ. 9, 34)

῾Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾽Ιησοῦς ὁ Χριστός᾽ (Πρ. ᾽Απ. 9, 34)

α. Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀπό τίς Πράξεις τῶν ᾽Αποστόλων στοιχεῖ στό εὐαγγελικό τῆς Κυριακῆς τοῦ Παραλύτου: ὅπως ὁ Κύριος θεράπευσε τόν ἐπί τριάντα ὀκτώ ἔτη εὑρισκόμενο παράλυτο τῆς προβατικῆς λεγόμενης κολυμβήθρας τῆς Βηθεσδά, τό ἴδιο καί ὁ ἀπόστολος Πέτρος θεραπεύει κατά τήν πορεία του πρός τήν Λύδδα καί τόν ἐπί ὀκτώ ἔτη κείμενο παράλυτο Αἰνέα. ῾Ο τρόπος μάλιστα πού ἀπευθύνεται ὁ ἀπόστολος στόν ἄνθρωπο αὐτό - ῾Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾽Ιησοῦς ὁ Χριστός᾽: Αἰνέα, σοῦ δίνει τήν ἴαση ὁ ᾽Ιησοῦς πού εἶναι ὁ Χριστός – θεωρεῖται ἰδιαιτέρως σημαντικός, ἀφοῦ συνιστᾶ θά λέγαμε μία μικρή ὁμολογία πίστεως περί τοῦ Κυρίου.

β. 1. Πράγματι: ῾Η ἀναφορά τοῦ ἀποστόλου Πέτρου στόν ᾽Ιησοῦ ὡς τόν Χριστό ἀποτελεῖ μαρτυρία τῆς πίστεώς του σ᾽ Αὐτόν ὡς Θεό καί ἄνθρωπο. ῾Ο Κύριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ᾽Ιησοῦς, ἀλλά ταυτοχρόνως εἶναι ὁ Χριστός, ὁ χρισμένος δηλαδή ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ Υἱός τοῦ Θεοῦ, Αὐτός τόν ῾Οποῖο προκατήγγειλαν οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὡς τόν σταλμένο ἀπό τόν Θεό Μεσσία καί εἶδε ὁ ἅγιος ᾽Ιωάννης Πρόδρομος στόν ᾽Ιορδάνη ποταμό τήν ὥρα πού Τόν βάπτιζε νά ἔχει τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ῾ἐν εἴδει περιστερᾶς᾽. Πάνω σ᾽ αὐτήν τήν ὁμολογία πίστεως στήν Θεανθρωπότητα τοῦ Κυρίου στηρίζεται ἡ ᾽Εκκλησία μας, ὅπως πολύ καθαρά φάνηκε τοῦτο ἀπό τά λόγια τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου στόν μαθητή Του Πέτρο, ὅταν μέ φωτισμό Θεοῦ ἐκεῖνος Τόν ὁμολόγησε Θεό: ῾Καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ (τῆς ὁμολογίας σου γιά μένα) οἰκοδομήσω μου τήν ᾽Εκκλησίαν καί πύλαι ῞Αδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς᾽. ῞Οπως ἔδειχναν πάντοτε ὅλοι οἱ ἀπόστολοι μέ τό κήρυγμά τους καί τίς ἐπιστολές τους,  τό θεανθρώπινο αὐτό τοῦ Κυρίου συνιστοῦσε τό ἀπόλυτο κριτήριο γιά νά ἐλεγχθεῖ ἡ ἀλήθεια ἀπό τήν αἵρεση πού δυστυχῶς σέ κάθε ἐποχή παρουσιαζόταν ὡς καρκίνωμα στήν ᾽Εκκλησία. ῾Πᾶν πνεῦμα ὅ ὁμολογεῖ ᾽Ιησοῦν Χριστόν ἐν σαρκί ἐληλυθότα ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι· καί πᾶν πνεῦμα ὅ μή ὁμολογεῖ τόν ᾽Ιησοῦν Χριστόν ἐν σαρκί ἐληλυθότα ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι᾽.

2. ῾Η πίστη τοῦ ἀποστόλου Πέτρου περί τοῦ ᾽Ιησοῦ ὡς ἀληθινοῦ Θεοῦ καί ἀνθρώπου στήν προκείμενη μέ τόν παράλυτο Αἰνέα περίπτωση ἐπιτείνεται ἀκόμη περισσότερο ἀπό τόν ἐνεστωτικό χρόνο πού χρησιμοποιεῖ ὁ ἀπόστολος: ῾ἰᾶταί σε ᾽Ιησοῦς ὁ Χριστός᾽. ῾Ο ᾽Ιησοῦς Χριστός σοῦ προσφέρει τήν ἴαση τώρα, χρησιμοποιώντας βεβαίως ἐμένα ὡς ὄργανό Του. ῾Ο Χριστός δηλαδή, σάν νά λέει ὁ ἀπόστολος,  δέν εἶναι κάποιος ἄνθρωπος  πού ἁπλῶς ἔζησε πρό ὀλίγων χρόνων, ἀλλά εἶναι ὁ ζωντανός Θεός πού σέ κάθε ἐποχή εἶναι παρών καί προσδιορίζει τά γεγονότα. ῾᾽Ιησοῦς Χριστός χθές καί σήμερον ὁ Αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας᾽, κατά τήν ἀνάλογη ὁμολογία τοῦ ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν Παύλου. Εἶναι ῾ὁ πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν᾽ ὅπως διδάσκει καί κηρύσσει διαχρονικά πιά ἡ ᾽Εκκλησία μας. Μόνο πού μετά τήν ἁγία ᾽Ανάληψή Του χρησιμοποιεῖ τούς πιστούς Του ὡς ὄργανα δράσεώς Του, κατεξοχήν δέ τούς συνεπεῖς φίλους Του, τούς διαφόρους ἁγίους Του. ῾Ο ῎Ιδιος ἄλλωστε δέν τό εἶχε ὑποσχεθῆ; ῾Θά σᾶς δώσω ἐξουσία νά κάνετε σημεῖα καί τέρατα περισσότερα καί ἀπό ἐμένα᾽. Κι αὐτό βεβαίως μέ τήν δύναμη τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος πού κατεξοχήν ἔλαβαν οἱ ἀπόστολοι τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

Καί πέραν τῆς ὁμολογίας πίστεως τοῦ ἀποστόλου Πέτρου: ἡ στάση του ἔναντι τοῦ παραλύτου φανερώνει καί τό φρόνημα τῆς ταπείνωσης πού τόν διακατεῖχε. ᾽Ενῶ δηλαδή ἔχει ἀπόλυτη αὐτοσυνειδησία γιά τήν δύναμη πού τοῦ ἔχει δώσει ὁ Χριστός, δέν ὑπερηφανεύεται. ῾Η δύναμή του γνωρίζει ὅτι εἶναι τοῦ Χριστοῦ ἡ δύναμη: ὁ Χριστός θεραπεύει καί ὄχι ἐκεῖνος. Συνεπῶς ἡ δόξα πού μπορεῖ νά προκαλέσει ἡ θαυμαστή θεραπεία τοῦ ἀρρώστου ἀνήκει μόνο σ᾽ ᾽Εκεῖνον. Κι αὐτό μεταξύ ἄλλων θά πεῖ: θεμέλιο τῆς πίστεως στόν Χριστό εἶναι ἡ ταπείνωση τοῦ ἀνθρώπου. ῞Ο,τι θά πεῖ ἀργότερα καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος τό βλέπουμε ἐνεργό καί στόν ἀπόστολο Πέτρο: ῾Τί ἔχεις ὅ οὐκ ἔλαβες; Εἰ δέ καί ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μή λαβών;᾽ Πόση διαφορά ἀλήθεια φρονήματος τῶν ἀποστόλων ἀπό τό δικό μας τῶν συγχρόνων χριστιανῶν, πού πολλές φορές ἀπό κάτι ἐλάχιστο πού μπορεῖ νά καταφέρουμε καυχώμαστε καί φουσκώνουμε ἀπό κάθε εἴδους οἴηση;

3. Καί ὁ Κύριος διά τοῦ Πέτρου παρέχει τήν ἴαση στόν Αἰνέα. ῎Ιαση προφανῶς ὄχι μόνο σωματική, ἀλλά καί ψυχική. Τό γνωρίζουμε τοῦτο, γιατί πάντοτε ὁ Κύριος πρόσφερε τήν σωματική ἴαση ὅταν εἶχε προσφέρει πρῶτα τήν ψυχική, ἤ γιά νά προκαλέσει τήν ψυχική ὡς αἴσθηση μετανοίας τοῦ ἀνθρώπου πού δεχόταν τήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Κύριος δέν ἦλθε γιά νά κάνει τόν θαυματοποιό. Τοῦτο τό ἀπέρριψε ὡς πειρασμό τοῦ Διαβόλου. Τό κάθε θαῦμα Του ἦταν μία ἀποκάλυψη τῆς νέας πραγματικότητας πού ἔφερνε, πού σημαίνει ὅτι ὁ Κύριος ἔκανε θαύματα γιά νά ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο ἐκεῖ πού ἔπρεπε νά εἶναι: ἑνωμένος μαζί Του στήν αἰώνια Βασιλεία Του. ῾Ο Χριστός λοιπόν εἶναι ῾ὁ ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων᾽, ὁπότε ἡ ὅποια θεραπεία Του λειτουργοῦσε καί λειτουργεῖ πάντοτε ψυχοσωματικά. ῞Ομως ἐπειδή ἡ ψυχική ἴαση εἶναι τό κυρίως ζητούμενο, ἀφοῦ ἀπό αὐτήν ἐξαρτᾶται τό αἰώνιο μέλλον τοῦ ἀνθρώπου, ἀφήνει κάποιες φορές, λίγες ἤ πολλές, τήν σωματική ἀσθένεια νά ὑφίσταται στόν κόσμο τοῦτο, γιά νά ἐπιτυγχάνεται καλύτερα ἡ πνευματική ὑγεία. Μή ξεχνᾶμε τήν συγκλονιστική ἀπάντηση τοῦ ῎Ιδιου στόν μεγάλο ἀπόστολό Του ἅγιο Παῦλο, ὅταν τρεῖς φορές ἐκεῖνος λόγω ἄφατων σωματικῶν του ὀδυνῶν Τόν παρεκάλεσε γιά νά τόν κάνει καλά: ῾᾽Αρκεῖ σοι ἡ χάρις μου. ῾Η γάρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται᾽. ῞Ωστε, πολλές φορές ὅταν ἀσθενοῦμε καί δέν βλέπουμε τήν ἴαση πού ζητᾶμε ἀπό τόν Κύριο, ῾τότε δυνατοί ἐσμεν᾽.  

4. Ποιός ἦταν ὁ Αἰνέας πού θεραπεύει ὁ Κύριος μέσω τοῦ ἀποστόλου Πέτρου; Κάποιος πλούσιος ἐνδεχομένως ἤ κάποιος μέ σπουδαῖο ὄνομα στήν ᾽Εκκλησία, σάν τήν ἁγία Ταβιθᾶ τήν ὁποία θά ἀναστήσει; ῾Η Ταβιθᾶ πού δέχεται μετά τόν Αἰνέα τήν παρεκτική ἐνέργεια ζωῆς ἀπό τόν Κύριο διά τοῦ ἀποστόλου ἦταν ἐπώνυμη. Γι᾽ αὐτήν πιέστηκε ὁ ἀπόστολος νά πάει στήν ᾽Ιόππη πού ἦταν κοντινή πρός τήν Λύδδα: τόν παρεκάλεσε ὅλη ἡ τοπική ᾽Εκκλησία. ῾Ο Αἰνέας ὅμως ἦταν ἕνας ἄγνωστος: ῾Εὗρε ἐκεῖ (στήν Λύδδα) ἄνθρωπόν τινα᾽. Κάποιον ἄνθρωπο. ᾽Αλλά δέν ἔχει σημασία. Γιά τόν ἀπόστολο Πέτρο, γιά τόν ἅγιο τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ᾽Εκκλησία, ἐκεῖνο πού μετράει εἶναι ὅτι πρόκειται γιά ἄνθρωπο: γιά ὄν ῾κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ᾽ πλασμένο, ῾δι᾽ ὅν Χριστός ἀπέθανε᾽. ῾Η ᾽Εκκλησία μας μέ ἄλλα λόγια δέν κάνει διακρίσεις. ῞Οπου συναντᾶ τόν ἀνθρώπινο πόνο ἀνταποκρίνεται καί στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ τόν θεραπεύει. Γιά τήν πίστη μας καί τόν Θεό μας ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι παιδιά τοῦ Θεοῦ.

᾽Απαιτεῖται ὅμως - ἔχει τονισθῆ ἄπειρες φορές - καί ἡ ἀνθρώπινη συνέργεια γιά νά ἐνεργήσει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ: ἡ πίστη τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ καλοπροαίρετη διάθεσή του. ῾Ο Αἰνέας ἦταν τέτοιος καλοπροαίρετος ἄνθρωπος, ὅπως καί ὁ ἄλλος παράλυτος τοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος. Πῶς τό ξέρουμε; Τόν βρῆκε, σημειώνουν οἱ Πράξεις, ὁ ἀπόστολος Πέτρος μέσα στόν κύκλο τῶν πιστῶν, τῶν ἁγίων. ῾Κατῆλθε πρός τούς ἁγίους τούς κατοικοῦντας τήν Λύδδαν,  εὗρε δέ ἐκεῖ ἄνθρωπον τινά᾽.  ῾Ο Θεός ἔρχεται εἴτε ἄμεσα εἴτε μέσω τῶν ἁγίων Του σέ ἐμᾶς. Τό θέμα εἶναι ἐμεῖς ποῦ βρισκόμαστε;

γ. ῾Η ὁμολογία τοῦ ἀποστόλου Πέτρου γίνεται καθοδηγητική γιά ὅλους μας:

- ῾Ο Χριστός εἶναι ὡς Θεός καί ἄνθρωπος ὁ ζωντανός Θεός μας. Αὐτός στέκει κατενώπιόν μας τήν κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας, μέ διάθεση ἀπόλυτης ἀγάπης, ἕτοιμος νά μᾶς παράσχει τήν ἴαση τῆς ψυχῆς μας καί ἄν εἶναι πρός τό συμφέρον μας καί τοῦ σώματός μας. Κατά μυστικό τρόπο μάλιστα μᾶς ἐνισχύει πρός ὑπέρβαση τῆς ὅποιας ἠθικῆς καί πνευματικῆς παραλυσίας μας: ὅ,τι ἀποτελεῖ τήν χειρότερη κατάσταση πού μποροῦμε νά βρεθοῦμε.

- Ζητᾶ ὅμως καί τήν ἀνταπόκρισή μας. Καί ἡ ἀνταπόκριση αὐτή εἶναι, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, καί τό διαρκῶς ζητούμενο στήν πνευματική ζωή. Εἶναι ἡ δική μας μικρή ἀγάπη πρός Αὐτόν ἀπέναντι στήν δική Του ἄπειρη δεδομένη ἀγάπη πρός ἐμᾶς. ῾῾Ημεῖς ἀγαπῶμεν ὅτι Αὐτός πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς᾽.

π. Γεώργιος Δορμπαράκης