Νέοι θύματα των ναρκωτικών και ποιμαντική μέριμνα

π.ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΑΚΗΣ
ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ

Η ναρκομανία δεν είναι μια απλή εξάρτηση από τα ναρκωτικά, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι έχουμε να κάνουμε με μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος πέφτει στην παγίδα της προοδευτικής πορείας προς την αυτοκαταστροφή και το θάνατο.

Οι έρευνες φωνάζουν ότι ο ναρκομανής δεν έχει πάνω από οκτώ χρόνια ζωής από τη στιγμή που θα αιχμαλωτιστεί. Στο ίδιο διάστημα θα οδηγήσει στο δρόμο προς το λευκό θάνατο άλλα 5-10 άτομα. Παράλληλα απονεκρώνονται όλες οι ζωντανές του λειτουργίες, νοητικές, ψυχολογικές, πνευματικές. Για να εξασφαλίσει τη δόση του είναι σε θέση να ριχτεί “με τα μούτρα” στη διαφθορά αλλά και την εγκληματικότητα.

Είναι ιστορικής σημασίας, νομίζω η αναζήτηση βοήθειας του κράτους από την εκκλησία (Εκθεση Διακομματικής 1992) και δείχνει αν μη τι άλλο την αμηχανία των κρατικών παραγόντων σε ένα τόσο οξυμένο αλλά και διογκούμενο πρόβλημα (3).

Θέλω κατ αρχήν να πω ότι για την εκκλησία μεγαλύτερη σημασία από την απεξάρτηση από τα ναρκωτικά, έχει η απεξάρτηση από την αμαρτία και η σωτηρία της ψυχής των ανθρώπων. Χωρίς ασφαλώς, αυτό να σημαίνει ότι αδιαφορούμε για τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα των ανθρώπων αυτών και τις συνέπειές τους.

Αντίθετα, ειναι πιστεύω, μια κρίσιμη στιγμή όπου η εκκλησία μπορεί και επιβάλλεται να έχει λόγο.

Ομως για να μπορεί κανείς να κάνει επιλογές στη ζωή, πρέπει να είναι ελεύθερος και τα άτομα αυτά τις περισσότερες φορές είναι βουτηγμένα μέσα στην ψυχοσωματική εξάρτηση, την ανημπόρια και την απελπισία, άρα στερούνται της δυνατότητος να επιλέξουν. Ετσι χρειάζεται συνήθως να προηγηθεί η ιατρική-ψυχολογική βοήθεια.

Ας μη εστιάζουμε πάντως συνέχεια το πρόβλημα κυρίως στις “θεραπευτικές κοινότητες”. Η ίδια η εκκλησία είναι μια “θεραπευτική κοινότητα” γιατί όταν κανείς είναι πνευματικά όρθιος, δεν παραδίδεται σε οποιαδήποτε τυραννία, όπως είναι αυτή των ναρκωτικών. Εξ άλλου είναι γνωστό στους “παροικούντας την Ιερουσαλήμ” ότι ειδικά το Αγιον Ορος έχει γίνει για μεγάλο διάστημα το ασφαλές καταφύγιο πολλών “εξαρτημένων” και εκεί όταν συνάντησαν την αδελφική αγάπη και κατανόηση όλων των πατέρων κατάφεραν να μείνουν “στεγνοί” (5). Ομως το ζήτημα είναι τί γίνεται όταν ξαναγυρίσουν στον κόσμο, στο ίδιο περιβάλλον και προβλήματα. Η εμπειρία λέει ότι ξαναπέφτουν απλά στην ίδια και χειρότερη κατάσταση.

Είναι φανερό κατά συνέπεια, ότι μπορούμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα όταν αντί να τρέχουμε για να μαζέψουμε τα συντρίμια, παρέμβουμε σε προγενέστερο επίπεδο και μάλιστα επίπεδο πρόληψης.

Καμιά φορά μας λένε ελάτε να μας μιλήσετε για τα ναρκωτικά! Η έρχονται γονείς στο ιατρείο μας και όπως συζητάμε ένα πρόβλημα της εφηβείας, καταλήγουν “γιατρέ φοβάμαι να μην πέσει στα ναρκωτικά, πέστε μου κινδυνεύει;” Τότε πραγματικά με φέρνουν σε πολύ δύσκολη θέση και δεν ξέρω τι να πω. Να πώ ότι δεν καταλάβατε τίποτε απ όσα μέχρι τώρα συζητάμε για το συναισθηματικό πρόβλημα του παιδιού σας; Να πω ότι το μόνο που σας ενδιαφέρει είναι να μην πέσουν στα ναρκωτικά και απο κει και πέρα όλα βαίνουν καλά για σας και ας τα αφήσουμε στην τύχη! Δεν θέλετε να επενδύστε για τίποτε άλλο παρά μόνο για τα ναρκωτικά; Σε τελική ανάλυση όταν σκέφτεστε έτσι θα σπρώξτε εσείς τα παιδιά στα ναρκωτικά χωρίς να το καταλάβετε! Γιατί αυτό ακριβώς είναι που λείπει από τα παιδιά, η επικοινωνία, το προσωπικό ενδιαφέρον, η εκδήλωση της αγάπης με κάθε τρόπο...

Δυστυχώς παρόμοια είναι και η υποκριτική στάση της πολιτείας πολλές φορές, ίσως και κάποιων φορέων. Διότι αν κύριοι κρατικοί φορείς πιστεύετε στις αξίες της εκκλησίας γιατί δεν τις προβάλλετε για το καλό της παιδείας και της κοινωνίας;

Το ίδιο δεν πρέπει να κάνουν και οι γονείς; Να βιώσουν ειλικρινά τις αξίες αυτές και να τις προβάλλουν ζωντανό παράδειγμα στα παιδιά. Εμείς δεν πιστεύουμε απλά ότι μπορούν να μας γλυτώσουν από τα ναρκωτικά, αλλά ότι είναι το οξυγόνο για κάθε άνθρωπο, αφού ο Θεός είναι το πάν στη ζωή μας. Από αυτόν πηγάζει η πραγματική ευτυχία αλλά και σ αυτόν πορευόμαστε για την αιώνια ζωή, μέσα στη δόξα του. 

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑ (ΠΡΟΛΗΨΗ)

Τι είναι σημαντικότερο λοιπόν, όταν μιλάμε για αντιμετώπιση των ατυχημάτων να λέμε μόνο για περίθαλψη των τραυματιών ή και για πρόληψη από τη δημιουργία νέων θυμάτων;

Αρχίζει λοιπόν η πρόληψη, από τη γέννηση και την ανατροφή του παιδιού μέσα στην αγκαλιά της μητέρας εκκλησίας. Οχι με πειθαναγκασμό και αυταρχισμό αλλά με το παράδειγμα, με το να εμπνεύσουμε τις υψηλές πνευματικές αξίες και μάλιστα στην προσπάθεια να επικοινωνήσουμε με το δημιουργό μας (μη περιμένουμε λοιπόν να φτάσουν τα παιδιά μας στην εφηβεία για να κάνουμε αγωγή!). Η προσευχή δεν θα είναι μόνο το αναγκαστικό καταφύγιο για το παιδί (όπως και για κάθε άνθρωπο) που αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα μοναξιάς, απογοήτευσης, αποτυχίας κλπ. αλλά και πηγή χαράς και απολαβής θείας βοηθείας στην κάθε δύσκολη στιγμή. Ο Θεός μας δεν είναι μακρυνός και απόκοσμος, αλλά ήρθε κοντά μας έγινε άνθρωπος, είναι ο Ιησούς Χριστός, και παραμένει αναστημένος, ζωντανός, μέσα στην εκκλησία του. 

Αναφέρει ο καθηγητής της εγκληματολογίας του παν. Αθηνών Ν.Κουράκης (4) μεταξύ των άλλων ότι στη ρίζα των προδιαθετικών αιτίων για την εξάπλωση των ναρκωτικών βρίσκεται: “μια γενικότερη ευδαιμονιστική νοοτροπία της κοινωνίας για άκοπο πλουτισμό... οι γονείς που απλώς επιβάλλουν ένα σιδηρούν πρόγραμμα σχολικής και εξωσχολικής απασχόλησης, ξεχνώντας να επικοινωνήσουν με τα παιδιά... όπως και το σχολείο με τον ολέθριο προσανατολισμό στην εισαγωγή κάποιων μαθητών στα ΑΕΙ με απαράδεκτη παραμέληση της γενικότερης παιδείας”. Ολα αυτά, πιστεύω ότι μπορεί να τα αντιρροπήσει μόνο μια υγιής πνευματική καλλιέργεια μέσα στην εκκλησία, με τη συνδρομή όλων των παραγόντων που θα την εννοήσουν και θα την ευνοήσουν!

Κι αν ωστόσο αργότερα υπάρξει και η πιθανότητα της “κακιάς ώρας”, των ναρκωτικών, θα μπορεί να υπάρχει μια ελπίδα, ένα φως να διαλύσει το σκοτάδι και να μας ξαναφέρει στη Ζωή. Αν όμως υπάρχει άγνοια και το χειρότερο αποστροφή προς την πίστη τότε ο νέος είναι καταδικασμένος οριστικά.

Ο ΝΑΡΚΟΜΑΝΗΣ (ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟΣ)

Ας πάρουμε τώρα το επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας, το νέο που έγινε θύμα των ναρκωτικών. Δεν οφελεί να “χρυσώσουμε το χάπι” λέγοντας “εξαρτημένος”, γιατί ο ναρκομανής είναι μια ειδική κατηγορία ανθρώπου που πρέπει να μας κινητοποιήσει αμέσως από πολλές απόψεις.

Συχνά έχουμε να κάνουμε με ένα άτομο που ζεί πλέον μέσα στο ψέμα αλλά και τις κλοπές για να εξασφαλίσει τη δόση του. Ο ίδιος αδυνατεί να αντιληφθεί την πραγματική του κατάσταση.

Είναι ανάγκη να τα δούμε όλα αυτά όχι σαν αξιόποινες πράξεις, ούτε βέβαια και σαν αμαρτίες (όπως θα μπορούσε να το υπεραπλουστέψει κανείς το θέμα (2)...) αλλά σαν συμπτώματα της γενικότερης βαρειάς του αρρώστειας, της διαταραγμένης σχέσης του με την οικογένεια και την κοινωνία (συμπεριλαμβανομένης και της εκκλησίας). Πώς να περιμένουμε μετάνοια “εδω και τώρα” από κάποιον που έχει χάσει την ελευθερία του; Εκτός και αν πιστέψουμε στο θαύμα, και πιστεύουμε. Αλλά αυτό δεν γίνεται κάθε μέρα, και ούτε σε όλους! 

Χρειάζεται κατά συνέπεια, να ψάξουμε μαζί να βρούμε τους κόμπους στη ζωή του και την σφαίρα της προσωπικότητας, ώστε να επιδιώξουμε τη λύση. Συχνά το πρόβλημα είναι μέσα σε ολη την οικογένεια που δυσλειτουργεί και πρέπει να την προσεγγίσουμε. Ταυτόχρονα πρέπει να βρεθεί το νόημα της ζωής αλλά και μεσοπρόθεσμοι στόχοι (απασχόληση, εργασία) που θα κρατήσουν το άτομο σε εγρήγορση και θα του δώσουν κίνητρα για την απεξάρτηση και την επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο. Είναι αδύνατο να επανεντάξουμε κάποιον που δεν θέλει ή που δεν έχει τις προυποθέσεις να επανενταχθεί. Και οι προυποθέσεις είναι πιστεύω κατ εξοχήν ψυχολογικές, πνευματικές και οικογενειακές - κοινωνικές.

ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ

Ενα μεγάλο δράμα εκτυλίσσεται συνήθως πίσω από μια οικογένεια εξαρτημένου.  

Δεν είναι σπάνιο να παίρνουμε τηλέφωνα για άμεση παρέμβαση, είτε για μια συμβουλή είτε για να μνημονεύσουμε κάποια ονόματα στην ιερά Πρόθεση. Πρόκειται για μια οικογένεια με ειδικές ανάγκες στήριξης, ψυχολογικής αλλά βέβαια και πνευματικής, όσο είναι δυνατόν.

Ο ποιμένας της εκκλησίας πρέπει να έχει υπόψη του όλα αυτά, να είναι καταρτισμένος, και να επιληφθεί του θέματος προσωπικά, με ιδιαίτερη προσοχή. Παράλληλα δεν θα πρέπει να καθυστερήσει να παραπέμψει το όλο πρόβλημα στους ειδικούς για να ξεκινήσει μια ολοκληρωμένη διαδικασία ψυχοσωματικής θεραπείας και αποκατάστασης. Ενω θα εξακολουθεί ο ίδιος να τον στηρίζει από κοντά με ανεπιφύλακτη αποδοχή και ανυπόκριτη πατρική αγάπη...

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Δεν είναι ανέφικτο κάτι τέτοιο αλλά χρειάζεται καλό συντονισμό και συνεργασία ειδικών ανθρώπων που θα επιστρατεύσει η εκκλησία. Προυπόθεση να γίνει το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, που σήμερα δεν ευνοεί κάτι τέτοιο. Εδω πιστεύω ότι χρειάζεται μια ευελιξία που μόνο μέσα από σχετική αυτονομία διοίκησης και πόρων μπορεί να επιτευχθεί, διαφορετικά πιστεύω, ότι είναι καταδικασμένη από την αρχή η προσπάθεια να αποτύχει.

Ομως μπορεί να γίνει και παρέμβαση στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές κοινότητες. Υπάρχει πνευματικός στις υπάρχουσες κοινότητες; Πόσο γίνεται αποδεκτό αυτό από τους διαφόρους φορείς; Και μάλιστα εκείνους που πιστεύουν ότι μπορούν να δώσουν νόημα στο νέο τρόπο ζωής όπως προτείνουν σε ορισμένες “κοινότητες” στηριζόμενοι όμως... στο μηδενισμό!

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ

Τι λέμε για το τσιγάρο που είναι ο αργός θάνατος και υποβαθμίζει και την ποιότητα ζωής. (σε μια τάξη γυμνασίου που μπήκα για να συζητήσω με τους μαθητές θέματα ψυχολογίας, παραπάνω από τα μισά παιδιά σήκωσαν χέρι ότι οι γονείς τους καπνίζουν και από αυτούς οι περισσότεροι και μπροστά στα παιδιά. Είμαστε ενήμεροι για το “παθητικό κάπνισμα”;) Ποιός αναλαμβάνει τις ευθύνες του για τον εθισμό (διάβαζε εξάρτηση) που προκαλούμε κάθε μέρα στα παιδιά που αύριο θα γίνουν πιο ευάλωτα στο να γίνουν και οι ίδιοι καπνιστές και αργότερα ίσως χρήστες; Επειτα αυτό δεν δείχνει και το πόσο σεβόμαστε την προσωπικότητά τους αλλά και την τρυφερή ηλικία της ανάπτυξής τους.  

Τι γίνεται όταν οι πρωταγωνιστές ενός τηλεοπτικού έργου καπνίζουν αρειμανίως, όταν σε κάθε δυσκολία κατευθύνονται στο μπάρ και αρπάζουν τη βότκα στο χέρι...

Τι γίνεται λοιπόν και με την κατάχρηση αλκοόλ, που καταστρέφει την υγεία; Πιστεύω ότι υπάρχει κατά βάση μια σχέση μεταξύ όλων αυτών και ίσως τελικά το θέμα ανάγεται στο μεγαλύτερο μέρος του, σε επίπεδο παιδείας και οικογένειας. Πώς μπορούμε να κάνουμε πρόληψη όταν η κοινωνία μας δίνει το σύνθημα δοκίμασέ τα όλα “εδω και τώρα” για να έχεις εμπειρίες, οι εμπειρίες είναι διασκέδαση, “είναι ελευθερία να κάνεις ό,τι θέλεις”...

Να λοιπόν πάλι ο παρεμβατικός ρόλος της εκκλησιαστικής “παιδείας”. “Πάντα μοι έξεστι αλλ ου πάντα συμφέρει” (Α Κορινθ. 6,12) λέει ο Απ. Παύλος, διότι κάτω από αυτό το πρίσμα, της ασυδοσίας, δεν μπορεί να ευδοκιμήσει η πνευματική ζωή, δεν μπορεί να γίνει σωστή αγωγή και παιδεία, δεν μπορεί σε τελική ανάλυση, να αγιάσει ο άνθρωπος.

Αυτός είναι λοιπόν είναι επιγραμματικά, ο ποιμαντικός ρόλος της εκκλησίας, άλλοτε φανερός και επίσημος αλλά τις περισσότερες φορές, πιστεύω, αφανής και μυστικός γιατί μυστική είναι και η χάρις του Θεού που θα συγκρατήσει τους νέους από οποιοδήποτε ναρκωτικό από τις φαρμακευτικές ουσίες μέχρι την “ανάλωση” μπροστά στην τηλεόραση (ψυχοναρκωτικό) και κάθε είδους διαφθορά.

Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α

1. Α. Αβραμίδη : Η απομυθοποίηση των ναρκωτικών, Ακρίτας, 1994. 

2. Σεβ. Δημητριάδος Χριστοδούλου : Η έννοια της εξάρτησης από θεολογική άποψη. Ιατρικό Βήμα Μαρτ. 1989.

3. Εκθεση της Διακομματικής κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη “Μελέτη του προβλήματος των ναρκωτικών και τη διαμόρφωση προτάσεων δραστικήγς αντιμετώπισής του” Αθήνα 3 Μαρτίου 1992.

4. “Καθημερινή” εφημερίδα, 4 Ιαν. 1998 “Γιατί οι έφηβοι γίνονται παραβάτες” 

5. Στυλιανάκης πατήρ Αντώνιος “Ποιμαντική μέριμνα της εκκλησίας για τους νέους θύματα των ναρκωτικών” στη Στογγύλη τράπεζα: “Νέοι και Ναρκωτικά” Θεσσαλονίκη, Φεβρ. 1998.

πηγή

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Α΄ Λουκά

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Η απροσδόκητη αλιεία, αποτέλεσμα της παρουσίας του Κυρίου, έκαμε κατάπληξη στους ψαράδες της λίμνης Γεννησαρέτ. Την θεώρησαν ένα θαυμαστό, ανερμήνευτο – σύμφωνα με τα όσα γνώριζαν – γεγονός. Την είδαν, όπως και πραγματικά ήταν, σαν ένα θαύμα.
Τα δύο αδέλφια ψαράδες, ο Πέτρος και ο Ανδρέας, είχαν κοπιάσει ολόκληρη τη νύκτα στη θάλασσα της Τιβεριάδος. Έριξαν ξανά και ξανά τα δίκτυα, αλλά μάταιος ο κόπος, δεν έπιασαν τίποτε. Σαν να είχαν χαθεί τα ψάρια από τη θάλασσα εκείνη τη νύκτα. Είχαν, λοιπόν, αράξει το πλοίο στην παραλία κι απ’ αυτό ο Κύριος δίδασκε τα πλήθη που είχαν συγκεντρωθεί να ακούσουν τα θεϊκά λόγια Του. Οι δύο αδελφοί άκουγαν με προσοχή και ενδιαφέρον τα λόγια του Διδασκάλου. Αισθανόταν βαθιά συγκίνηση και ενδιαφέρον, ως καλοπροαίρετοι και αγαθοί που ήταν.
Όταν ο Κύριος σταμάτησε τη διδασκαλία του, είπε στον Πέτρο να ανοιχθούν με το πλοίο τους στη θάλασσα. Ενώ προχωρούσαν ο Κύριος τους είπε: «ρίξτε τα δίκτυα στη θάλασσα για να πιάσετε ψάρια».
Ο Πέτρος, ως έμπειρος ψαράς, είπε στον Κύριο: «Διδάσκαλε, όλη τη νύκτα κοπιάσαμε ρίχνοντας τα δίκτυα και δεν πιάσαμε τίποτε. Και στη θάλασσα αυτή η νύκτα είναι κατάλληλη για ψάρεμα και όχι η ημέρα. Επειδή όμως το θέλεις εσύ και το ζητάς, εμείς θα κάνουμε υπακοή στο θέλημά σου και θα ρίξουμε ξανά τα δίκτυα». Ίσως ο Πέτρος να νόμισε ότι ο Κύριος ήθελε να δει τον τρόπο ψαρέματός τους. Δεν αποκλείεται, καθώς έριχνε τα δίκτυα στη θάλασσα, να εξηγούσε στον Κύριο πως ψαρεύουν.
Ξαφνικά ο Πέτρος αισθάνθηκε τα δίκτυα να βαραίνουν. Κατάλαβε ότι τα δίκτυα ήταν γεμάτα ψάρια. Άρχισαν να βαραίνουν περισσότερο. Δεν πίστευε στα μάτια του. Τα δίκτυα υπερβολικά γεμάτα από ψάρια, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να σπάσουν. Κατάλαβε, ότι ήταν αδύνατο στο πλοίο του να χωρέσουν όλα. Φώναξε τότε δύο συναδέλφους, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο, τα παιδιά του Ζεβεδαίου, που είχαν αράξει το πλοίο τους στην παραλία «τοῦ ἐλθόντος συλλαβέσθαι αὐτοῖς», να έλθουν δηλαδή να πιάσουν μαζί τους τα γεμάτα δίκτυα και να τους βοηθήσουν να τα σύρουν πάνω στο πλοίο. Ήλθαν εκείνοι, έσυραν τα δίκτυα και με τα ψάρια γέμισαν και τα δύο πλοία, ώστε να κινδυνεύουν να βυθιστούν.
Τότε ο Πέτρος σκέφθηκε καλά το εξαιρετικό γεγονός που έζησε. Είδε ότι πρόκειται για ένα καταπληκτικό θαύμα. Αντιλήφθηκε ότι ο Διδάσκαλος, ως κύριος και εξουσιαστής της άψυχης και άλογης φύσης, αυτός είχε διατάξει τα ψάρια κι αυτός τα είχε κλείσει μέσα στα δίκτυα. Θάμβος, κατάπληξη και ιερό δέος κυρίευσε τον Πέτρο και τους άλλους τρείς. Αμέσως κατάλαβε πόσο μικροί και ανάξιοι ήταν εκείνοι μπροστά του. Έπεσε στα γόνατα του Κυρίου και με ταπείνωση του είπε: «Κύριε, βγες από το πλοίο μου. εγώ είμαι ένας αμαρτωλός άνθρωπος και δεν μου αξίζει να βρίσκομαι τόσο κοντά σου».
Κι ο Κύριος του είπε: «Μη φοβάσαι. Βγείτε κι εσείς από τα πλοία σας. Αφήστε πλοία και δίκτυα, διότι από δω και πέρα θα γίνετε αλιείς ανθρώπων». Αμέσως οι ψαράδες εκείνοι άφησαν τα πάντα, πλοία, δίκτυα, ψάρια, γονείς και τον ακολούθησαν. Το θαύμα του Κυρίου είχε μιλήσει βαθιά μέσα στην καρδιά τους και αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στη ζωή τους.
Μήπως όμως μόνο στη ζωή του Πέτρου συνέβησαν τέτοια συγκλονιστικά θαύματα; Για τον Πέτρο μόνο επεφύλαξε ο Θεός την ιδιαίτερη αυτή στοργική μεταχείριση; Από τότε μέχρι και σήμερα μήπως σταμάτησαν να γίνονται τέτοια θαύματα, που να αποτελούν ένα συγκλονιστικό γεγονός στη ζωή των ανθρώπων; Αλλά ο Θεός «χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας». Πάντοτε περιβάλλει τον κάθε άνθρωπο με άπειρο αγάπη και φροντίδα και θέλει «πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμ. β΄ 4). Η αγάπη του, η πανσοφία του, η παντοδυναμία του δεν εξαντλήθηκε ποτέ ούτε και θα εξαντληθεί. Ο Κύριος εργάζεται την σωτηρία του κάθε ανθρώπου, σαν να υπήρχε μόνος αυτός πάνω στη γη. Και θαύματα ακόμη κάνει για να μας προφυλάξει από σωματικούς και πνευματικούς κινδύνους και ιδιαίτερα για να μας οδηγήσει και να μάς κρατήσει σταθερούς μέχρι τέλους στο δρόμο της σωτηρίας και του αγιασμού. Αν προσέξουμε κάπως την ζωή μας, αν με βλέμμα ερευνητικό εξετάσουμε τις ημέρες που πέρασαν και κάθε ημέρα που έρχεται, θα δούμε καθαρά την επέμβαση του Θεού. Θα δούμε γεγονότα, τα οποία δεν μπορούσαμε με κανένα φυσικό τρόπο να τα εξηγήσουμε.
Μια θαυμαστή διάσωση από αιφνίδιο θάνατο. Μια απροσδόκητη τακτοποίηση ενός σοβαρού ζητήματος, για το οποίο δεν βλέπαμε ότι υπάρχει κάποια λύση. Η επανόρθωση κάποιας αδικίας που μάς είχε γίνει παλαιότερα. Η διάλυση μιας συκοφαντίας που μάς έθιγε προσωπικά. Πόσες και πόσες φορές δεν βρεθήκαμε σε αδιέξοδο, δεν ταραχθήκαμε από οικογενειακές υποθέσεις, δεν αντικρύσαμε την καταστροφή να έρχεται και νομίσαμε ότι δεν πρόκειται να σωθούμε, ότι ο καταποντισμός είναι βέβαιος, είδαμε τον ουρανό της ζωής μας κατασκότεινο και την άβυσσο να χαίνει ενώπιον μας. Κι όμως ο ζωογόνος ήλιος έλαμψε, η όποια καταστροφή απεφεύχθη, το όποιο δράμα της ζωής μας λύθηκε κατά τον καλύτερο τρόπο. Κάναμε μια μικρή, μια ελάχιστη προσευχή προς τον Κύριο και Αυτός απάντησε με ένα μεγάλο θαύμα.
Δεν είναι καθόλου υπερβολή εάν πούμε ότι συνεχώς ζούμε μέσα στα θαύματα της αγάπης του Θεού για όλους μας.
Εάν θέλουμε, λοιπόν, τις ευλογίες του Θεού στη ζωή μας, οφείλουμε να στραφούμε σ’ Αυτόν, να υποκλιθούμε μπροστά Του και να δείξουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στη θεία Πρόνοιά Του. Ας δείξουμε πίστη και εμπιστοσύνη προς τον Κύριό μας. Ας εφαρμόσουμε στη ζωή μας τις εντολές του Ευαγγελίου. Ας φανούμε αντάξιοι της κλήσεως μας, ως μαθητές του Διδασκάλου Χριστού. Αυτός ο τρόπος ζωής θα επιφέρει πάνω μας τις ευλογίες του Θεού. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος της σωτηρίας. Αμήν.

Κυριακή Α΄ Λουκά - «καὶ καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν, ἀφέντες ἅπαντα, ἠκολούθησαν αὐτῷ».

Ἀπόστολος: Β´ Κορ. στ´ 1-10

Εὐαγγέλιον: Λουκ. ε´ 1-11

Ἦχος: βαρύς.— Ἑωθινόν: Ε´

«καὶ καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν, ἀφέντες ἅπαντα, ἠκολούθησαν αὐτῷ».

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ μᾶς παρουσιάζει τὴν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν καὶ ἀποστόλων ἀπὸ τὸν Κύριο. Σὲ μία καθημερινὴ στιγμὴ ὁ Κύριος συναντᾶ τὸν Σίμωνα Πέτρο καὶ τοὺς Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, τοὺς υἱοὺς τοῦ Ζεβεδαίου, νὰ καταγίνονται μὲ τὸ ἐπάγγελμά τους. Ἦσαν ἁλιεῖς καὶ ἔρριχναν τὰ δίκτυά τους στὴν λίμνη Γεννησαρέτ, γνωστὴ ἄλλως καὶ ὡς λίμνη τῆς Γαλιλαίας ἢ λίμνη Τιβεριάδος. Ἐκεῖ τοὺς βρίσκει ὁ Κύριος πάνω στὴν ὥρα τῆς ἐργασίας καὶ τοῦ καθημερινοῦ μόχθου.

Ὅμως ἐκείνη ἡ ἡμέρα δὲν ἐπρόκειτο νὰ εἶναι ὅπως μία ἄλλη συνηθισμένη ἡμέρα. Ἡ συνάντηση μὲ τὸν Χριστὸ θὰ ἄλλαζε ὅλη τους τὴν ζωή καὶ ὄντως πάντα ἔτσι συμβαίνει. Ὅταν συναντήσουμε τὸν Χριστὸ καὶ ὑπακούσουμε στὸ κάλεσμά Του, ἀλλάζει ἡ ζωή μας, ἀξιωνόμαστε τῆς μεγάλης τιμῆς νὰ γίνουμε μαθητές Του καὶ ἀκόλουθοι.

Ὁ Χριστὸς μὲ λόγους ἁπλοὺς ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν αὐθεντία τοῦ θεϊκοῦ κύρους, ἐδίδασκε τὰ πλήθη, ἔχοντας ἐπιβιβασθεῖ στὸ πλοῖο τοῦ Σίμωνος Πέτρου. Μόλις ὁ Κύριος εἶχε ὁλοκληρώσει τὴν ὁμιλία Του, λέγει στὸν Σίμωνα νὰ ἀνοιχθοῦν στὴν λίμνη καὶ νὰ ξαναρρίξουν τὰ δίκτυα τους. Ὁ Σίμων, ἔμπειρος ψαράς, ἀντιλέγει πὼς ὅλη τὴν νύκτα καὶ παρὰ τὸν κόπο τους, δὲν εἶχαν κανένα ἀποτέλεσμα. Ὅμως ἡ αὐθεντία τοῦ λόγου τοῦ Κυρίου ὁδηγεῖ τὸν Σίμωνα νὰ ὑπακούσει. Καὶ μόνον "ἐπὶ δὲ τῷ ρήματί σου χαλάσω τὸ δίκτυον". Ἔτσι ὀφείλουμε νὰ ἐνεργοῦμε καὶ ἐμεῖς, μὲ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη καὶ ὑπακοὴ στοὺς λόγους, τὶς ἐντολὲς καὶ τὰ ρήματα τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖνος γνωρίζει καλύτερα ἀπὸ ἐμᾶς καὶ δὲν μᾶς ἐπιτρέπεται νὰ ἀμφιβάλλουμε ἢ νὰ κάνουμε ὑπολογισμοὺς καὶ δεύτερες σκέψεις σὲ ὅ,τι μᾶς καλεῖ νὰ πράξουμε.

Ὁ Σίμων Πέτρος, βλέποντας τὰ δίκτυα γεμάτα καὶ μετὰ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου, καταλαμβάνεται ἀπὸ δέος καὶ συναισθάνεται ὅτι ἐμπρός του βρίσκεται ὁ Ἅγιος τοῦ Θεοῦ, καὶ ταυτοχρόνως ὁμολογεῖ ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι ἁμαρτωλός. Ὄντως ἔτσι συμβαίνει. Ὅσο περισσότερο πλησιάζουμε τὸν Πανάγιο Θεό, τόσο συναι- σθανόμαστε τὴν δική μας ἁμαρτωλότητα καὶ μικρότητα ἐνώπιον τοῦ Κυρίου.

Ὁ Κύριος τοὺς καλεῖ νὰ γίνουν ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Λόγος πρα - γματικὰ παράδοξος. Οἱ πρῶτοι μαθητές, ποὺ καλεῖ ὁ Κύριος, ἦσαν ἔμπειροι ψαράδες. Ὅμως ὁ Κύριος τοὺς καλεῖ τώρα σὲ μία ἄγνωστη γιὰ αὐτοὺς διαδρομή, νὰ καταστοῦν ἁλιεῖς ἀνθρώπων, νὰ ψαρεύουν ὄχι πλέον ψάρια, ἀλλὰ μὲ τὰ δίκτυα τους νὰ ἁλιεύουν ψυχὲς ἀνθρώπων.

Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, συμβολικὸς καὶ παραβολικός, καλεῖ τοὺς ἁπλοϊκοὺς ψαράδες τῆς Γαλιλαίας σὲ μία πνευματικὴ μαθητεία, σὲ μία πορεία διακονίας καὶ θυσίας προκειμένου νὰ κερδίσουν ψυχὲς γιὰ τὸν Χριστό. Δὲν μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε κατὰ πόσον αὐτοὶ ἐκείνη τὴν στιγμὴ τῆς θεϊκῆς κλήσεως κατανοοῦσαν πλήρως τί ἐσήμαινε αὐτό. Ἦσαν ὅμως καταλλήλως προετοιμασμένοι γιὰ τὶς δυσκολίες τῆς μεγάλης ἀποστολῆς, ποὺ θὰ τοὺς ἀνέθετε ὁ Κύριος. Ὡς ψαράδες, ἦσαν συνηθισμένοι νὰ ἐργάζονται καὶ νὰ κοπιάζουν μὲ ὑπομονὴ χωρὶς πάντοτε νὰ ἔχουν τὸ ἀνάλογο ἀποτέλεσμα. Ἡ ἐργασία τους ἀπαιτοῦσε συνεργασία, ὑπομονή, συστηματικότητα, ἀρετές, ποὺ θὰ τοὺς φαίνονταν χρήσιμες στὴν νέα τους ἀποστολὴ ὡς ἁλιεῖς ἀνθρώπων.

Ἀλλὰ καὶ ἡ καρδιά τους ἦταν καταλλήλως προετοιμασμένη, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουν τὸν Κύριο, ἔτσι ἁπλά, χωρὶς δισταγμοὺς ἢ δεύτερες σκέψεις, μὲ ἀπόλυτη ὑπακοὴ στὸ κάλεσμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς σημειώνει ὅτι "ἀφέντες ἅπαντα, ἠκολούθησαν αὐτῷ". Πίστη καὶ ὑπακοὴ ἐπιδεικνύουν οἱ πρῶτοι αὐτοὶ μαθητὲς καὶ Ἀπόστολοι. Μὲ ἀξιοθαύμαστη προθυμία τὰ ἄφησαν ὅλα πίσω τους, καὶ πλοῖα καὶ δίκτυα καὶ γονεῖς καὶ συγγενεῖς, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουν τὸν Χριστό. Τοὺς ἀρκοῦσε ὅτι θὰ ἦσαν μαζί Του, ἀκόλουθοι τοῦ Χριστοῦ, γενόμενοι ὑπήκοοι μέχρι θανάτου, πιστοὶ καὶ ἀφοσιωμένοι. Μὲ τὸ παράδειγμα τῆς ζωῆς τους καὶ τῆς θυσιαστικῆς διακονίας τοῦ Εὐαγγελίου, οἱ Ἀπόστολοι ἀπέδειξαν ὅτι ὄντως ὁ Κύριος ἦταν κυρίαρχος στὴν καρδιά τους. Τὸν ἀγάπησαν ὁλοκληρωτικά, "ἐξ ὅλης τῆς καρδίας καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ἰσχύι καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ" (Λουκ. ι´ 27), διότι, σὲ Αὐτὸν βρῆκαν "ρήματα ζωῆς αἰωνίου" (Ἰω. στ´ 68). Γιὰ τὴν πίστη καὶ τὴν ἀφοσίωσή τους ὁ Κύριος τοὺς ἐτίμησε "πανσόφους τοὺς ἁλιεῖς ἀναδείξας καὶ δι᾽ αὐτῶν τὴν οἰκουμένην σαγηνεύσας".

Ὁ Χριστὸς ἐπιφυλάσσει σὲ ὅσους Τὸν ἀκολουθήσουν ἀπολύτως καὶ μὲ ἀφοσίωση, μεγάλες πνευματικὲς τιμὲς καὶ εὐλογίες. Γεμίζει τὶς καρδιές τους μὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση. Ἐμεῖς ὅμως σήμερα ἀποδίδουμε στὸν Χριστὸ τὴν ἀπόλυτη ὑπακοὴ στὸ θέλημά Του; Τὸν ἔχουμε Κύριο καὶ κυρίαρχο στὴν καρδιά μας; Ἀκολουθοῦμε τὸ παράδειγμα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων ὡς πρὸς τὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη τους στὸν Κύριο; Θυσιάζουμε τὴν ἄνεσή μας, τὸν ἐγωϊσμό μας, τὶς ἁμαρτωλὲς ἐπιθυμίες καὶ φιλίες μὲ τὸν κόσμο;

Νὰ εὐχηθοῦμε, ὅποτε ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ σὲ κάποιο πνευματικὸ ἔργο, σὲ κάποια διακονία ἀγάπης, φιλανθρωπίας, διαδόσεως τοῦ λόγου τοῦ Εὐαγγελίου, νὰ ἀνταποκρινόμαστε καὶ ἐμεῖς μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, ὅπως τὸ ἔπραξαν ἐκεῖνοι οἱ πρῶτοι μαθητὲς καὶ Ἀπόστολοι.

Ἀρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος

Ορθόδοξος Τύπος,19/09/2014

Κυριακὴ Δεκατη Ἕκτη (Β΄ Κορινθ. στ΄1-10)

5 Φεβρουαρίου 1967

Ἀγαπητοὶ χριστιανοί,

Τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα εἶναι, καθὼς καὶ τὸ ἀκούσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο, περικοπὴ ἀπὸ τὴ δεύτερη πρὸς Κορινθίους ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ὅπως κι ἄλλη φορὰ τὸ εἴπαμε, ὁ θεόπνευστος λόγος τοῦ Ἀποστόλου εἶναι πάντα πυκνὸς καὶ τὸ ὕφος του σ\' ἐτούτη τὴν ἐπιστολὴ παρὰ στὶς ἄλλες εἶναι περισσότερο προσωπικό, γι\' αὐτὸ καὶ δύσκολα μποροῦμε νὰ παρακολουθήσουμε τὴ συνέχεια τοῦ λόγου καὶ νὰ βαθύνουμε στὰ νοήματά του. Ἂς προσπαθήσουμε ὅμως καὶ τώρα νὰ ἀποδώσουμε ὅσο μᾶς εἶναι δυνατὸ πιὸ πιστὰ καὶ πιὸ ζωντανὰ στὴ γλώσσα μας τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ κείμενο.

Ἀδελφοί, ἐπειδὴ ἐμεῖς οἱ Ἀπόστολοι συνεργοῦμε στὴ σωτηρία σας, γι\' αὐτὸ καὶ παρακαλοῦμε νὰ μὴν πάη ἄδικα σὲ σᾶς ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ποὺ δεχθήκατε. Λέγει δὲ ἡ Γραφὴ· «Στὸν καιρὸ τὸν κατάλληλο ἔσκυψα καὶ σὲ ἄκουσα καὶ στὴν ἡμέρα ποὺ ἦταν γιὰ νὰ σωθῆς σὲ βοήθησα». Νά, τώρα εἶναι αὐτὸς ὁ κατάλληλος καιρός· νά, τώρα εἶναι αὐτὴ ἡ ἡμέρα τῆς σωτηρίας. Συνεργοῦμε λοιπὸν καὶ παρακαλοῦμε, καὶ νὰ πῶς. Δὲν δίνομε σὲ κανέναν τὴν παραμικρὴ ἀφορμή, γιὰ νὰ μὴν κατηγορηθῆ τὸ ἔργο τοῦ κηρύγματος, ἀλλὰ σὲ ὅλα παρουσιάζουμε τὸν ἑαυτό μας καὶ ἀποδείχνουμε πὼς εἴμαστε ὑπηρέτες τοῦ Θεοῦ, μὲ πολλὴ ὑπομονή, μὲ στερήσεις, μὲ στενοχώριες, μὲ ξύλο, μὲ φυλακές, μὲ μετακινήσεις ἐδῶ ἐκεῖ χωρὶς σταμάτημα, μὲ κόπους, μὲ ἀγρυπνίες, μὲ πείνα, μὲ ἁγνότητα, μὲ φρόνηση, μὲ μακροθυμία, μὲ καλωσύνη, μὲ πνεῦμα ἅγιο, μὲ ἀγάπη ἀνυπόκριτη, μὲ τὸ λόγο τῆς ἀλήθειας, μὲ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὰ ὅπλα τῆς δικαιοσύνης τὰ δεξιὰ καὶ τὰ ἀριστερά, μὲ δόξα καὶ μὲ ἀτιμία, μὲ κακὴ καὶ μὲ καλὴ φήμη· σὰν ἀπατεῶνες καὶ σὰν εἰλικρινεῖς, σὰν τελείως ἄγνωστοι καὶ σὰν πολὺ γνωστοί, σὰν καὶ νὰ πεθαίνουμε κι ὅμως νὰ ποὺ ἐμεῖς βρισκόμαστε στὴ ζωὴ· σὰν καὶ νὰ πνιγώμαστε στὴ λύπη, ἐνῶ ἐμεῖς εἴμαστε πάντα γεμάτοι χαρά· σὰν φτωχοί, ἐνῶ ἀπὸ μᾶς πολλοὶ γίνονται πλούσιοι· σὰν καὶ νὰ μὴν ἔχουμε τίποτα, ἐνῶ ἐμεῖς κατέχουμε τὰ πάντα.

Μιλάει λοιπὸν σήμερα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὁ μακάριος Παῦλος γιὰ τὸ ἔργο καὶ γιὰ τὴ θέση τῶν Ἀποστόλων στὸν κόσμο. Γιὰ ἕνα ἔργο, ποὺ σὰν αὐτὸ μεγάλο δὲν εἶν\' ἄλλο. Τί παραπάνω ἀπὸ τὸ νὰ εἶσαι συνεργάτης τοῦ Θεοῦ στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων; Καὶ γιὰ μία θέση, ποὺ σὰν αὐτὴ πιὸ δύσκολη δὲν εἶν\' ἄλλη. Ποιὸς ἀντέχει σ\' ὅλες τὶς δυσκολίες καὶ ποιὸς νικάει ὅλα τὰ ἐμπόδια, ὅπου γι\' αὐτὰ μιλάει σήμερα καὶ γράφει ὁ Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ; Δὲν πρόκειται βέβαια γιὰ σωματικὴ ἀντοχή, γιατί αὐτὸ εἶναι τὸ λιγώτερο καὶ τὸ τελευταῖο, ὅπου δὲν τὸ ἔχουν ὅλοι οἱ Ἅγιοι καὶ ὅπου περισσότερο ἀπ\' ὅλους δὲν τὸ εἶχε ὁ ἅγιος Παῦλος. Πρόκειται γιὰ εὐψυχία, γιὰ συνείδηση χρέους, γιὰ συναίσθηση εὐθύνης, γιὰ πνεῦμα αὐταπαρνήσεως καὶ θυσίας, γιὰ πίστη στὸ Χριστὸ καὶ στὴν Ἀνάσταση. Χωρὶς αὐτὲς τὶς ἐσωτερικὲς δυνάμεις Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ καὶ ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας δὲν γίνεται. Κι ὅλες αὐτὲς πάλι δὲν εἶναι ἀνθρώπινες δυνάμεις, μὰ εἶναι καρποφορία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸν ἀγρὸ τῆς ἀνθρώπινης προαιρέσεως. Οἱ Ἅγιοι δὲν εἶναι ἁπλῶς ὅ,τι λέμε δυνατοὶ ἄνθρωποι, μὰ εἶναι πήλινα σκεύη τοῦ δυνατοῦ Θεοῦ. Μελετώντας τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ κείμενο, ξαναθυμώμαστε τὶς ἀφορμὲς ποὺ εἶχε ὁ Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ γράφη ἔτσι στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Κορίνθου, καθὼς τὸ ξέρουμε ἀπὸ τὶς δύο ἐπιστολὲς πρὸς Κορινθίους ποὺ ἔχουμε στὴν Καινὴ Διαθήκη. Ἐπειδὴ βέβαια ὁ Ἀπόστολος, καθὼς καὶ ὅλοι οἱ θεόπνευστοι συγγραφεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς, δὲν ἔγραφε γιὰ νὰ γράψη, μὰ γιατί κάποια σπουδαῖα ζητήματα ἀπασχολοῦσαν τὶς Ἐκκλησίες τοῦ Θεοῦ. Γιατί δὲν ἔφθαναν οἱ κόποι γιὰ νὰ ἱδρυθῆ μόνο μία Ἐκκλησία, ἦταν ἀνάγκη καὶ νὰ ὀργανωθῆ καὶ χρειαζότανε πολλὴ φροντίδα, γιὰ νὰ μποῦν σὲ σειρὰ καὶ τάξη ἐκκλησιαστικὴ ἄνθρωποι ποὺ ἔφερναν μαζί τους πολλὲς κακὲς συνήθειες ἀπὸ τὴν προηγούμενη ζωή τους καὶ ποὺ πρὶν ἀπ\' ὅλα εἶχαν τὴν κακὴ παράδοση τοῦ κομματισμοῦ καὶ ἦσαν καὶ τώρα χωρισμένοι σὲ φατρίες, σὲ σημεῖο ποὺ νὰ φθάνουν μερικοὶ νὰ μὴν ἀναγνωρίζουνε τὸν Παῦλο γιὰ ἀληθινὸ Ἀπόστολο τοῦ Χριστοῦ.

Ἐκεῖνος, γιὰ νὰ στηρίξη τὸ ἀποστολικό του ἀξίωμα, ἀναγκαζότανε νὰ παρακαλῆ καὶ νὰ ἀπολογῆται, καὶ πάσχιζε μὲ κάθε τρόπο νὰ τοὺς δώση νὰ καταλάβουν ποιὸ εἶναι τὸ γνήσιο χριστιανικὸ πνεῦμα, ποιὸ εἶναι τὸ ἔργο τῶν ἀληθινῶν Ἀποστόλων καὶ ποιὰ εἶναι ἡ θέση τους στὸν κόσμο, καὶ τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν χριστιανῶν γενικά. Γιατί καὶ σὲ κεῖνο τὸν καιρὸ καὶ πάντα οἱ πιὸ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους προσέχουνε καὶ θαυμάζουν ὅ,τι βλέπουν στὴν ἐπιφάνεια, καὶ δὲν ἔχουν τὴ δύναμη, γιατί τοὺς λείπει ἡ διάθεση, νὰ βαθύνουνε στὴν οὐσία καὶ στὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων. Ἔρχονται ὕστερα οἱ δημαγωγοί, εἴτε πολιτικοὶ εἴτε ἐκκλησιαστικοὶ εἶναι αὐτοί, καὶ τοὺς κερδίζουν μὲ φανταχτεροὺς τρόπους καὶ μὲ παχιὰ λόγια, κι αὐτοὶ τότε ἀφήνουνε τοὺς γνήσιους ἀποστόλους, παρατοῦνε τοὺς πραγματικοὺς ποιμένας, διώχνουνε τοὺς ἀληθινοὺς ἡγέτες καὶ τρέχουνε πίσω ἀπὸ κείνους ποὺ καπηλεύουνε κάθε ἱερὸ καὶ ὅσιο· τὴν ἐλευθερία, τὴ δικαιοσύνη, τὴν εἰρήνη, τὴν πίστη κι ὅλα τὰ ἰδανικά.

Οἱ ἀληθινοὶ τότε ἀπόστολοι καὶ ποιμένες τοῦ λαοῦ βρίσκονται σὲ δύσκολη θέση, γιατί αὐτοὶ δὲν ξέρουν καὶ δὲν θέλουνε νὰ χρησιμοποιήσουν τὰ μέσα τῶν δημαγωγῶν. Τότε λοιπὸν ὁπλίζονται μὲ πολλὴ πίστη καὶ μὲ μεγάλη ὑπομονὴ καὶ παρακαλοῦν. Αὐτὸ τὸ «παρακαλοῦμεν», ποὺ γράφει ὁ Ἀπόστολος, εἶναι πιὸ ἀνδρεῖο καὶ πιὸ δυνατὸ ἀπ\' ὅλες τὶς διαταγὲς καὶ τοὺς δικτατορικοὺς ἐξαναγκασμούς, εἴτε τῶν καισάρων εἴτε τοῦ ὄχλου. Γιατί δὲν εἶναι μόνο οἱ καίσαρες ποὺ ἐξαναγκάζουν δικτατορικά τοὺς λαούς, εἶναι καὶ οἱ λαοί, ποὺ ὅταν μεταπέσουν σὲ ὄχλους, ἐπιβάλλουνε τοὺς δικτατορικοὺς των ἐξαναγκασμούς.

Μὰ δὲν ὑπάρχει ἀλήθεια, ἱερώτερη ἀποστολὴ καὶ μεγαλύτερη ἐξουσία καὶ δύναμη παρὰ νὰ συνεργάζεσαι μὲ τὸ Θεὸ γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, κι ὅταν πολλοὶ γύρω τοὺς ἐξαπατοῦν, ἐσὺ νὰ τοὺς παρακαλῆς γιὰ νὰ καταλάβουν τὸ ἀληθινό τους συμφέρον. Ἐδῶ πιὰ δὲν σοῦ χρειάζονται τὰ ὑλικὰ καὶ ἐγκόσμια μέσα, ὅπου μ\' αὐτὰ ἐπιβάλλονται τὰ ἐγκόσμια καθεστῶτα, γιατί ἔχεις βοηθὸ καὶ συνεργό σου τὸ Θεὸ καὶ γιατί δὲν πᾶς νὰ ἐπιβληθῆς, μὰ νὰ ἔχης τὴν ἐλεύθερη συγκατάθεση τῶν ἀνθρώπων.

Ὅμως, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, oἱ ἀληθινοὶ ἀπόστολοι καὶ οἱ γνήσιοι ποιμένες, ὄχι μόνο παρακαλοῦν μὰ καὶ ἀπολογοῦνται. Χαρὰ τους τὸ ἔχουν νὰ βρεθοῦνε στὴν ἀνάγκη ν\' ἀπολογηθοῦν, ἂν καὶ ὅ,τι ἔχουν γιὰ νὰ ποῦν τὸ λένε μὲ πολὺν κόπο. Μία ἀπολογία τοῦ Ἀποστόλου εἶναι καὶ ἡ σημερινὴ περικοπὴ στὴ συνέχεια της μετὰ ἀπὸ τὰ πρῶτα λόγια. Καὶ βλέπουμε σὲ τούτη τὴν ἀπολογία τί, μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, εἶναι οἱ ἀληθινοὶ ἀπόστολοι καὶ πῶς φαίνονται στὰ μάτια τοῦ κόσμου. Αὐτὸς ὁ κόσμος, καὶ τότε ποὺ γράφει ὁ Ἀπόστολος καὶ τώρα, δὲν εἶναι μόνο οἱ ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἄνθρωποι, οἱ ἐθνικοὶ καὶ οἱ εἰδωλολάτρες, οἱ ἄθεοι καὶ οἱ ἀντίχριστοι. Εἶναι πολλὲς φορὲς καὶ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ μπήκανε στὴν ἱερὴ μάνδρα τοῦ Χριστοῦ καὶ κουβαλᾶνε μαζί τους πολλὲς κακίες τοῦ ἔξω κόσμου καὶ δὲν κατάλαβαν ἀκόμα τί πνεῦμα καὶ τί νοοτροπία πρέπει νὰ \'χουν οἱ χριστιανοί. Οἱ ἔξω στ\' ἀλήθεια ποτὲ δὲν βλάφτουν, γιατί ὅσο αὐτοὶ διώκουνε τόσο καὶ δοξάζεται ἡ Ἐκκλησία. Μὰ οἱ μέσα κάνουν πάντα μεγάλη ζημία καὶ καταστροφή, γιατί γίνονται αἰτία νὰ διχάζεται καὶ νὰ διαιρῆται ἡ Ἐκκλησία, ὅταν φθάνουν ν\' ἀρνιοῦνται τὴ θέση καὶ τὴν πνευματικὴ ἐξουσία τῶν ποιμένων. Τότε ὅλα γίνονται ἀνωκάτω, χάνεται ἡ τάξη, ἡ πειθαρχία καὶ ἡ ἑνότητα καὶ διαλύεται ἡ Ἐκκλησία. Τότε γιὰ τοὺς ἀληθινοὺς ποιμένας δὲν μένει ἄλλο παρὰ νὰ παρακαλοῦν καὶ νὰ ἀπολογοῦνται, καὶ δὲν ὑπάρχει ἄλλη γλώσσα ἀπὸ τούτη ποὺ μιλάει σήμερα ὁ Ἀπόστολος, καὶ ποὺ μακάρι νὰ ἦταν στὴν εὐχάριστη θέση νὰ τὴν μιλᾶνε πάντα ὅλοι οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὴν ἴδια παρρησία καὶ μὲ τὰ ἴσα δικαιώματα ποὺ τὴν μιλοῦσε ὁ μακάριος Παῦλος. Ὁ ἀληθινὸς ποιμένας, ποὺ καὶ τὴν ἀποστολὴ του ξέρει καὶ τὸ ἔργο του ἀγαπᾶ, ποὺ καὶ τὶς εὐθύνες του αἰσθάνεται καὶ τὸ λαὸ πονάει, ποὺ καὶ γιὰ τὰ δικά του ἁμαρτήματα κλαίει καὶ γιὰ τοῦ λαοῦ τὰ ἁγνοήματα λυπᾶται, ὁ ἀληθινὸς λοιπὸν ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας τὴν ἴδια γλώσσα ἔχει νὰ μιλήση καὶ σήμερα πρὸς τοὺς ἐσωτερικὰ ἀπειθάρχητους κι ἐξωτερικὰ σκαιοὺς ἀνθρώπους, παίρνοντας τὰ λόγια του ἀπὸ τὴ γραφὴ τοῦ Ἀποστόλου.

Ἀγαπητέ μου ἀδελφέ, ξέρω τί σοῦ λένε ἐκεῖνοι ποὺ σὲ ξεσηκώνουν, ὅποιοι κι ἂν εἶναι αὐτοὶ κι ὅποια μέσα κι ἂν χρησιμοποιοῦν. Σὲ ὅσα σοῦ λένε ἐκεῖνοι ἐγὼ ἕνα ἔχω νὰ σοῦ πῶ, πὼς ἂν καὶ ἀνάξιος, εἶμαι συνεργάτης τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία σου, καὶ στοὺς τρόπους ποὺ χρησιμοποιοῦν ἐκεῖνοι, ἐγὼ ἕναν τρόπο ἔχω· νὰ σὲ παρακαλῶ. Ἐσὺ μὲ βρίζεις καὶ μὲ λοιδορεῖς· ἐγὼ σὲ παρακαλῶ. Ἐσὺ μὲ κατηγορεῖς καὶ μὲ δυσφημεῖς· ἐγὼ σὲ παρακαλῶ. Ἐσύ μοῦ ἀρνιέσαι πὼς εἶμαι πατέρας σου· ἐγὼ σὲ ξέρω γιὰ παιδί μου καὶ σὲ παρακαλῶ. Ἐσὺ ξυπάζεσαι ἀπὸ τὸ θόρυβο καὶ τὶς φωνὲς ἐκείνων ποὺ γαυριοῦν καὶ λαλοῦν ὑπέρογκα, ἐγὼ φοβοῦμαι καὶ σὲ παρακαλῶ. Σὲ παρακαλῶ γιὰ τὴ σωτηρία σου, ποὺ εἶναι καὶ σωτηρία μου, γιατί ἐγὼ ἐλπίζω πὼς ὅταν ἐσὺ σωθῆς, μαζί σου σώζομαι κι ἐγώ, γιατί δὲν θ\' ἀρνηθῆ τὸ ἔλεός του ὁ Θεὸς καὶ σὲ μένα τὸν ταπεινὸ κι ἁμαρτωλὸ συνεργάτη του.


Ἀγαπητοὶ χριστιανοί,

Σὰν ἀλλιώτικο ἀκούγεται τὸ σημερινό μας κήρυγμα. Ἀσυνήθιστα καὶ λίγο σκληρὰ εἶναι τὰ λόγια μου σήμερα. Σκληρὰ περισσότερο γιὰ μένα καὶ λιγώτερο γιὰ σᾶς. Μὰ ἐγὼ κρίνω πὼς καὶ τὸ ἀποστολικὸ κείμενο καὶ ἡ κρισιμότητα τῶν καιρῶν ἔτσι μοῦ ἐπιβάλλουν νὰ σᾶς μιλήσω. Ἐδῶ ποὺ ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν μας ἔφθασαν τὰ πράγματα καὶ στὸν τόπο μας καὶ στὴν Ἐκκλησία μας, δὲν ξέρω τί ἐγὼ πρέπει νὰ σᾶς πῶ καὶ τί ἐσεῖς πρέπει νὰ περιμένετε ν\' ἀκούσετε ἀπὸ μένα. Τὸ κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας μιὰ γλώσσα ξέρει, τὴ γλώσσα τῆς ἀλήθειας· κι εἶναι ἀνάγκη πάντα, μὰ πιὸ πολὺ σήμερα, ν\' ἀκούγεται ἡ ἀλήθεια. Μὰ ὄχι βέβαια ὅπως τὸ κάνουν κάποιοι πού, ὅταν φωνάζουν καὶ γκρεμίζουν, θαρροῦνε πὼς λένε τὴν ἀλήθεια. Γιατί ὁ λόγος ποὺ γκρεμίζει δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ ἀλήθεια, ἐπειδὴ ἡ ἀλήθεια, ἡ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι λόγος παρακλήσεως καὶ οἰκοδομῆς. Στὸν καιρὸ μας κάμποσοι ποὺ τὸ ἔκαμαν δουλειά τους νὰ φωνάζουν, θέλουνε νὰ περάσουν γιὰ ἄνθρωποι πνευματικοί, ὅμως λαλοῦνε ὑπέρογκα καὶ ἄμετρα καὶ ἀντίθετα ἀπ\' ὅ,τι μιλάει ὁ Ἀπόστολος σήμερα. Μὰ ὁ πνευματικὸς ἄνθρωπος, καθὼς τὸ λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, εἶναι ἄνθρωπος διακρίσεως. Ὅποιος λοιπὸν φωνάζει χωρὶς διάκριση, δὲν μιλάει τὴ γλώσσα τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ σὰν γλώσσα τῆς ἀλήθειας, εἶναι γλώσσα διακρίσεως. Ἂν εἶναι νὰ φωνάξω καὶ νὰ ἐλέγξω τὰ βάζω πρῶτα μὲ τὸν ἑαυτό μου κι ἐλέγχω τὴ συνείδησή μου· κι ἂν εἶναι νὰ σᾶς πῶ δύο λόγια, φροντίζω αὐτὰ νὰ εἶναι λόγια οἰκοδομῆς.

Παρακαλῶ λοιπόν, χριστιανοί μου, παρακαλῶ κι ἐγὼ μαζὶ μὲ τὸν Ἀπόστολο τοῦ Χριστοῦ σήμερα· κρατῆστε καὶ θυμώσαστε ἐτοῦτα τὰ λόγιά μου καὶ ἔχετε τὴν εὐλογία καὶ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν.

ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΛΟΥΚΑ Μαθητές του Χριστού

                                            ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 – Α΄ ΛΟΥΚΑ

(Λουκ. ε΄ 1-11)                                                                  (Β΄ Κορ. στ΄ 1-10)

                                                                         Μαθητές του Χριστού
                                                                

                                                     «αφέντες άπαντα ηκολούθησαν αυτώ»

Η κλήση των πρώτων μαθητών από το μεγάλο διδάσκαλο Χριστό, είναι το θέμα που ξεδιπλώνει μπροστά μας η σημερινή ευαγγελική περικοπή με σκηνικά που αναδεικνύουν βαθύτερα μηνύματα και νοήματα. Στο βάθος της διήγησης του Ευαγγελίου μπορεί κάποιος ν’ αντλήσει μεγάλες αλήθειες. Ο Μονογενής και Λόγος του Θεού είναι εκείνος που καλεί πρώτα όλους τους ανθρώπους από την ανυπαρξία στη ζωή. Γι’ αυτό και στην ευχαριστιακή σύναξη ομολογούμε: «Συ εκ του μη όντος εις το είναι ημάς παρήγαγες».

Ο άνθρωπος όμως καλείται από τον Χριστό όχι απλώς να παραμείνει στο «είναι», δηλαδή να περιορίζεται στο να συντηρεί την ύπαρξή του, αλλά να καταστεί ικανός ν’ ατενίσει τις κορυφογραμμές του «εύ είναι». Να γίνει με άλλα λόγια μέτοχος της θείας ζωής, να φθάσει στη θέωση, να υποστεί την καλή αλλοίωση, σύμφωνα με την πατερική γραμματεία. Μάς προσκαλεί να γίνουμε κοινωνοί της θεανθρώπινης ζωής της Εκκλησίας, διά μέσου των θεμελίων της, που είναι οι άγιοι Απόστολοι, οι μαθητές που ο ίδιος προσκάλεσε για να τον ακολουθήσουν.

Σε μια πολύ ζωηρή εικόνα, ο Λουκάς εμφανίζει τον Χριστό να διδάσκει στο πλήθος πριν να καλέσει τους πρώτους τέσσερεις μαθητές του. Την επικοινωνία που απορρέει από τη θεϊκή αγάπη χαρακτηρίζει η αυθεντικότητα. Κοιτούσε πάντοτε τους ανθρώπους πρόσωπο προς πρόσωπο. Στη διάσταση εκείνη που η κοινωνία αγάπης αναδεικνύεται το κυρίαρχο στοιχείο της Βασιλείας του και της καταξίωσης του ανθρώπου στους πιο ψηλούς αναβαθμούς πνευματικότητας. Εκεί στην ακρογιαλιά της Γεννησαρέτ που ήταν κατάμεστη από κόσμο, επέλεξε ένα από τα δύο πλοιάρια των μετέπειτα μαθητών του για να διδάσκει το πλήθος. Ακριβώς, μέσα από την ταπείνωση παρατηρούμε πώς αναδύεται η θεϊκή μεγαλοπρέπεια.

Η ευλογημένη πρόσκληση

Τη διδαχή του πλήθους διαδέχεται το σκηνικό της ευλογημένης πρόσκλησης που απευθύνει ο Κύριος προς τους μαθητές του. Οι συνθήκες μπορεί να μην ήταν και τόσο ευνοϊκές, αφού εκτός από το ακατάλληλο της ώρας, η κοπιώδης εργασία που προηγήθηκε από τους μαθητές ολόκληρη τη νύχτα συνοδευόταν και από την απογοήτευση της δυστοκίας που χαρακτήριζε την προσπάθεια τους. Ωστόσο, η μεγάλη πρόσκληση μπορεί να καρποφορήσει και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, κάτι που επιβεβαιώνουν τα ίδια τα γεγονότα.

Παρακαλεί το Σίμωνα ο Κύριος: «επανάγαγε εις το βάθος και χαλάσατε τα δίκτυα υμών προς άγραν». Ο άνθρωπος μπορεί να ερμηνεύει επιφανειακά και με το δικό του τρόπο πράγματα και γεγονότα, να απογοητεύεται και να απελπίζεται. Ωστόσο, η αγάπη του Θεού αποφέρει την πιο ευλογημένη καρποφορία, ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες περιστάσεις και αντίξοες συνθήκες. Αρκεί ο άνθρωπος να αφήσει την καρδιά του να γίνει δεκτική της θεϊκής αγάπης και παρουσίας, να ανοίξει την ύπαρξή του για να δεχθεί το θείο φωτισμό.

Η ανταπόκριση ακριβώς τού Πέτρου, παρά την όποια απογοήτευσή του που εκφράζεται με το «δι’ όλης της νυκτός κοπιάσαντες ουδέν ελάβομεν», δείχνει το δρόμο της πορείας του κάθε ανθρώπου που ενδείκνυται ν’ ακολουθεί προκειμένου ν’ ανήκει στους μαθητές του Χριστού. Θυσίασε τους όποιους εγωισμούς και παρέκαμψε πρόσκαιρα βολέματα, προφάσεις και φτηνές δικαιολογίες. Η αγάπη του Χριστού ήταν ότι πιο πολύτιμο, χάρη της οποίας άξιζε να θυσιάσει τα πάντα. Η υπακοή στο θέλημα του Χριστού συνιστά την πιο ασφαλή πορεία στη ζωή: «επί δε τω ρήματί σου χαλάσω το δίκτυον».

Αγαπητοί αδελφοί, ο Πέτρος εισερχόμενος πλέον στο χώρο της θαυματουργίας του Κυρίου βιώνει το μεγαλείο της ολοκληρωμένης αγάπης. Ο άνθρωπος που δέχεται στην καρδιά του την αγάπη του Χριστού ανυψώνεται στο «αρχαίο κάλλος της εικόνος του Θεού». Σ’ αυτήν ακριβώς τη μεταμορφωτική και ανυψωτική δυναμική, όπως ο Πέτρος μεταποιείται από απλό ψαρά σε «αλιέα ανθρώπινων ψυχών», έτσι και ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να ακολουθήσει το δικό του παράδειγμα. Η ακολουθία όμως του Χριστού προϋποθέτει την απάρνηση όλων εκείνων των ψεύτικων στηριγμάτων, τα οποία αφήνουν τον άνθρωπο να κλυδωνίζεται στα κύματα κρίσεων και απαιτεί τη μίμηση του παραδείγματος των αποστόλων, οι οποίοι «αφέντες άπαντα ηκολούθησαν αυτώ». Μορφές που ακολούθησαν ακριβώς αυτή την πορεία και την μνήμη των οποίων τιμά σήμερα η Εκκλησία, είναι του Αυξεντίου του οσίου, του Χαρίτωνος του ομολογητή και του συμπατριώτη μας Νεοφύτου του Εγκλείστου, του οποίου θυμούμαστε την εύρεση και την ανακομιδή του λειψάνου του. Αυτές, λοιπόν, οι μορφές με την όλη βιωτή τους αναδείχθηκαν αστέρες πολύφωτοι του ουράνιου στερεώματος και με τις πρεσβείες τους ρίχνουν άπλετο φως και στη δική μας πορεία. «Άγιοι του Θεού πρεσβεύετε υπέρ ημών των αμαρτωλών».

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

Τὸ θεῖο προσκλητήριο Ἰωάννης Καραβιδόπουλος

Οἱ εὐαγγελικὲς περικοπὲς ποὺ ὅρισε ἡ Ἐκκλησία μας νὰ διαβάζονται στὴ θεία Λειτουργία ἀπὸ τὰ τέλη Σεπτεμβρίου, καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὴ δεύτερη Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μέχρι τὰ Χριστούγεννα, εἶναι παρμένες ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Λουκᾶ. Ἡ πρώτη αὐτῆς τῆς σειρᾶς περιέχει τὴν κλήση τῶν πρώτων τεσσάρων μαθητῶν τοῦ Ἰησοῦ στὸ ἀποστολικὸ ἔργο, τοῦ Πέτρου, Ἀνδρέα, Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ διηγοῦνται ὅλοι οἱ εὐαγγελιστές. Ὁ Λουκᾶς ἀφηγεῖται συγχρόνως καὶ τὸ ἐκπληκτικὸ ψάρεμα ποὺ ἔγινε ἀπὸ τοὺς παραπάνω μαθητὲς κατόπιν ὑποδείξεως τοῦ Ἰησοῦ, ψάρεμα τὸ ὁποῖο προκάλεσε «θάμβος» στὸν Πέτρο καὶ τοὺς συντρόφους του καὶ τὸν ὁδήγησε στὴν παράκληση - ὁμολογία: «Ἔξελθε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς εἰμι, Κύριε».

Ἐὰν διηγοῦνται οἱ ἱεροὶ εὐαγγελιστὲς τὸ προσκλητήριο ποὺ ἀπηύθυνε ὁ Χριστὸς στοὺς τέσσερις ψαράδες νὰ γίνουν μαθητές του, δὲν εἶναι γιατί ἐνδιαφέρονται νὰ μᾶς περιγράψουν σὰν ἱστορικοὶ τὸ ξεκίνημα τοῦ Μεσσία στὸ ἐπὶ γῆς ἔργο του καὶ τὴ στρατολόγηση τῶν συνεργατῶν του - ἀλλὰ γιατί στὸν τρόπο ποὺ δέχτηκαν οἱ τέσσερις ψαράδες τὴν πρόσκληση καὶ ἀνταποκρίθηκαν ἀμέσως σ’ αὐτὴν βλέπουν τὸ τυπικὸ παράδειγμα καὶ πρότυπο γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ δέχεται ὁ ἄνθρωπος τὸ θεῖο κάλεσμα. Μὲ αὐτὸ τὸ πρίσμα βλέποντας τὴ διήγησή μας μποροῦμε νὰ σταματήσουμε στὰ ἀκόλουθα σημεῖα.

Πρῶτα-πρῶτα πρέπει νὰ προσέξουμε ὅτι τὸ προσκλητήριο ἀπευθύνεται στοὺς τέσσερις ὑποψηφίους ἀποστόλους τὴν ὥρα ἀκριβῶς ποὺ αὐτοὶ βρίσκονταν στὶς ἐργασίες τους. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴ σκέψη ὅτι δὲν χρειάζεται νὰ ἀπομακρυνθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ τὴ ζωὴ γιὰ νὰ τὸν συναντήσει ὁ Θεός. Τέτοια φυγὴ διδάσκουν ὁρισμένα φιλοσοφικὰ συστήματα ποὺ εἶναι διαποτισμένα μὲ τὴν ἀντίληψη ὅτι ὁ κόσμος καὶ ἡ ὕλη εἶναι ἐκ φύσεως κακὰ στοιχεῖα καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος γιὰ νὰ βρεῖ τὴ σωτηρία του πρέπει νὰ φύγει μακριὰ ἀπ’ αὐτά. Κατὰ τὴν Ἁγία Γραφή, ὁ κόσμος παρ’ ὅλη τὴ φθορὰ καὶ τὴν πτώση του στὸ κακὸ καὶ στὴν ἁμαρτία εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ· κι ὁ Θεὸς μὲ δική του πρωτοβουλία συναντᾶ τὸν ἄνθρωπο μέσα σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο, μέσα στὴν κοινωνία, μέσα στὴν ἐργασία γιὰ νὰ τοῦ προσφέρει τὴ σωτηρία.

Τὸ προσκλητήριο γιὰ ἄλλους ἤδη σήμανε, γιὰ ἄλλους θὰ σημάνει ὁπωσδήποτε κάποτε: Θὰ εἶναι ἕνα συναρπαστικὸ κήρυγμα; Θὰ εἶναι ἕνα συγκλονιστικὸ βίωμα; Θὰ εἶναι μία ξαφνικὴ ἀφύπνιση ἀπὸ τὸ λήθαργο τῆς ἀδιαφορίας; Θὰ εἶναι ἡ πρόσκληση τοῦ ἱερέα; Θὰ εἶναι κάτι ἄλλο; Ὁ Θεὸς γνωρίζει πολλοὺς τρόπους γιὰ νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ τὸ πλάσμα του καὶ νὰ τὸ σώζει. Ἂς μὴν ξεχνοῦμε ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶναι τὸ ἀποκορύφωμα τῆς προσπάθειας τοῦ ἀνθρώπινου πνεύματος νὰ βρεῖ τὸν Θεό, ἀλλὰ εἶναι ἡ φανέρωση τῶν ἐνεργειῶν ποὺ κάνει ὁ Θεὸς μέσα στὴν ἱστορία γιὰ νὰ συναντήσει καὶ νὰ λυτρώσει τὸν ἄνθρωπο καὶ ποὺ ἡ σπουδαιότερη τῶν ὁποίων εἶναι ἡ σάρκωση, ἡ σταύρωση καὶ ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Ἕνα δεύτερο σημεῖο ποὺ θέλει νὰ τονίσει ἡ διήγηση εἶναι ἡ ἐμπιστοσύνη στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ προθυμία ὑπακοῆς στὰ λόγια του. Ἀποτέλεσμα τῆς ἐμπιστοσύνης καὶ προθυμίας τῶν τεσσάρων προσώπων τῆς διηγήσεώς μας ὑπῆρξε ἡ θαυματουργικὴ ἁλιεία. Τὸ θαῦμα βέβαια αὐτὸ δὲν τὸ κάνει ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ ἐντυπωσιάσει τοὺς ἁπλοὺς ἀνθρώπους στὴ λίμνη Γεννησαρέτ, ἀλλὰ γιὰ νὰ δείξει προκαταβολικὰ πόσους καρποὺς θὰ ἀποφέρει ἡ ὑπακοή τους στὸ πρόσταγμά του καὶ ἡ ὁλοπρόθυμη ἀφοσίωσή τους σ’ αὐτό. Πραγματικά, ἡ ἁλιεία τῆς οἰκουμένης ἀπὸ τοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ ἀργότερα δὲν ὑπῆρξε λιγότερο ἐκπληκτικὴ καὶ θαυματουργική. Γιατί δὲν κοπίασαν μόνοι τους ἀλλὰ μὲ συμπαραστάτη τὸν Χριστὸ καὶ καθοδηγητὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Ἕνα τρίτο σημεῖο ποὺ δὲν πρέπει νὰ διαφύγει τῆς προσοχῆς μας εἶναι ἡ ὁμολογία τοῦ Πέτρου ὅτι εἶναι «ἀνὴρ ἁμαρτωλός». Τὸ θάμβος τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ θαύματός του τὸν ὁδηγεῖ στὴ συναίσθηση τῆς μηδαμινότητας καὶ τῆς γύμνιας του. Νὰ τὸ πρῶτο βῆμα γι’ νὰ συναντήσει κανεὶς τὸν Θεό. Ἡ ὑψηλὴ ἰδέα ποὺ ἔχουμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας, ἡ οἴηση, δημιουργεῖ ἕνα τεῖχος ποὺ ἐμποδίζει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ μᾶς ἀγγίσει. Ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας κάνει πιὸ ἐπιτακτικὴ τὴν ἀνάγκη τῆς παρουσίας καὶ ἐνέργειας τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ.

Ἕνα μήνυμα ἀφυπνίσεως μᾶς ἀπευθύνει ἡ σημερινὴ διήγηση. Νὰ συνειδητοποιήσουμε τὴν ἁμαρτωλότητά μας, νὰ δεχτοῦμε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸ θεῖο κάλεσμα, νὰ ἀκολουθήσουμε ἀμέσως τὸν Χριστό, ὁπουδήποτε κι ἂν βρισκόμαστε, μέσα στὴ ζωή, μέσα στὴν ἐκτέλεση τοῦ καθήκοντος καὶ τῆς ἐργασίας μας. Καὶ τὸ θαῦμα θὰ ἀκολουθήσει ἀμέσως· ἂς μὴν περιμένουμε νὰ προηγηθεῖ γιὰ νὰ πεισθοῦμε.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ (2) ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Α´ ΛΟΥΚΑ

῾Παρακαλοῦμεν μή εἰς κενόν τήν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς᾽.

α. ῾Ο Κύριος μᾶς ἔχει ἀποκαλύψει ὅτι ὁ Θεός μας δέν εἶναι ἕνα ἀπρόσιτο καί ἀκίνητο ὄν, ἀλλά Θεός γνωστός καί προσιτός μέσα στήν ἀγνωσία καί τό ἀπρόσιτό Του, Θεός δράσεως καί ἡσυχίας, κάτι πού μέ φιλοσοφική ὁρολογία ἐκφράστηκε ὡς Οὐσία καί ᾽Ενέργεια. Κι ἡ ἐνέργεια αὐτή τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ χάρη Του, τήν ὁποία ἔδωσε καί δίνει στούς ἀνθρώπους, καί μάλιστα σ᾽ ἐκείνους πού ἀνταποκρίνονται στήν παροχή Της. Γιά τή χάρη αὐτή μιλᾶ καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος σήμερα, ἀλλά ἀπό μία ἄλλη πλευρά: νά μήν τήν ἀφήνουμε νά πάει χαμένη.

β. 1. ῾Η χάρη τοῦ Θεοῦ λοιπόν μᾶς προσφέρεται ἀδιάκοπα, γιατί ὁ Θεός μας εἶναι ἀγάπη. Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ ἐνέργεια τῆς ἀγάπης Του, πού σημαίνει ὅτι καί στή Δημιουργία Του καί στήν Πρόνοιά Του καί στήν ὅλη ἀπολυτρωτική ἐνέργειά Του, ἰδιαιτέρως μάλιστα στήν προσφορά τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματός Του στό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας,  τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ διαβάζουμε. Τό νά εἶναι ὁ Θεός μαζί μας ἀποτελεῖ ὄχι μία ἀφ᾽ὑψηλοῦ ἁπλῶς κίνησή Του, μία ἐκ περισσοῦ λύπησή Του γιά ἐμᾶς, ἀλλά τή χαρά καί τήν εὐχαρίστησή  Του. ῞Οταν ἤμασταν βουτηγμένοι σέ κάθε εἴδους ἁμαρτία χωρίς δυνατότητα ἐπιστροφῆς, ἦλθε στόν κόσμο γιά τή σωτηρία μας. ῾῾Ημῶν ὄντων ἁμαρτωλῶν, Χριστός ὑπέρ ἡμῶν ἀπέθανε᾽.

2. ᾽Ενῶ ὅμως ὁ Θεός μᾶς προσφέρει ἀφειδῶς τή χάρη Του, δηλαδή τόν ῎Ιδιο Του τόν ῾Εαυτό, (῾οὐκ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ Θεός τό Πνεῦμα᾽), δέν μᾶς ἐκβιάζει γιά τήν ἀποδοχή Της. Μᾶς ἀφήνει ἐλεύθερους νά ἀνταποκριθοῦμε, γι᾽ αὐτό καί ὑπάρχει ἡ δυνατότητα πού λέει ὁ ἀπόστολος, νά ἀφήσουμε τή χάρη αὐτή νά πάει χαμένη, κάτι πού κάνει τόν ἀπόστολο νά συνέχεται ἀπό ἀγωνία, γιατί ξέρει τίς καταστροφικές συνέπειες ἀπό τή μή ἀποδοχή της.

3. ῾Η προτροπή του λοιπόν εἶναι νά χρησιμοποιήσουμε σωστά τήν ἐλεύθερη θέλησή μας, δηλαδή νά ἐκμεταλλευτοῦμε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πού συνιστᾶ τή σωτηρία μας. Πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό; Μερικά παραδείγματα:

- Ἡ προσευχή μᾶς παρέχει χάρη Θεοῦ. Μή διασκορπίζουμε τή χάρη αὐτή ἔπειτα, μέ λόγια καί ἔργα ἀντίθετα πρός τήν ἀτμόσφαιρά της.

- Συμμετέχουμε στή Θεία Λειτουργία. ῎Ας φροντίζουμε ἡ μετέπειτα ζωή μας νά ἀποτελεῖ συνέχεια αὐτῆς, ὡς ῾μία λειτουργία μετά τή Θ. Λειτουργία᾽, ὅπως πολύ εὔστοχα ἔχει εἰπωθῆ, ἰδιαιτέρως ἄν ἔχουμε κοινωνήσει. Πολλοί ὅ,τι πνευματικό ἀγώνα κάνουν, τόν σταματοῦν μέχρι νά κοινωνήσουν. Μετά συνεχίζουν τήν κοσμικότητα τῆς ζωῆς τους. 

- Κάνουμε νηστεία. ῎Ας μή τήν καταστρέφουμε μέ κατακρίσεις, μέ πονηρές σκέψεις, μέ ὑπερηφάνειες κλπ.

- Κάνουμε ἐλεημοσύνη. ῎Ας μή τήν διατυμπανίζουμε.

4. ᾽Εκεῖνο πού βοηθεῖ κατεξοχήν στήν προσπάθεια διατήρησης τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἀδιάκοπη καλλιέργεια τῆς συναίσθησης ὅτι εἴμαστε κι ἐμεῖς, ὅπως καί οἱ ἀπόστολοι, ῾Θεοῦ διάκονοι᾽. Δηλαδή ἡ συναίσθηση ὅτι εἴμαστε μέλη Χριστοῦ, συνεπῶς καί ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ πρέπει νά εἶναι ζωή καί δική μας. ῾῞Οπου εἰμί ἐγώ, ἐκεῖ καί ὁ διάκονος ὁ ἐμός ἔσται᾽, εἶπε ὁ Χριστός. Καί: ῾᾽Εάν τις ἐμοί διακονῇ, ἐμοί ἀκολουθείτω᾽. Μέ τόν τρόπο αὐτό ὁ ἴδιος ὁ Θεός γίνεται ὑπήκοος καί βοηθός μας. Γιατί λέει ῾καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καί ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι᾽.

γ. Σκοπός μας ὡς χριστιανῶν εἶναι ἡ ἀπόκτηση τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ. ῾Η χάρη μᾶς προσφέρεται πλούσια. ῎Ας θελήσουμε νά τήν ἀποκτήσουμε, πού σημαίνει νά τή διακρατήσουμε, ἀφοῦ μᾶς ἔχει δοθῆ ἤδη διά τοῦ ἁγίου βαπτίσματος. Μέ λίγη προσπάθεια κρατᾶμε τόν ἄπειρο πλοῦτο τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Κλῆσις τεσσάρων μαθητῶν (Λουκ 5, 1-11)

Λουκ. 5,1-11. Ματθ. 4,18-22. Μάρκ. 1,16-20


Οἱ 5 ἢ 6 μαθηταὶ τοῦ Κυρίου, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ 3—4 ἠκολούθησαν Αὐτὸν κατὰ σύστασιν τοῦ Προδρόμου, ὡς εἴδομεν, ἔμειναν μετὰ τοῦ Ἰησοῦ, ἐφ' ὅσον ὁ Κύριος ἦτο εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ Σαμάρειαν. Ἀναχωροῦν δὲ οὗτοι ἐκ τοῦ Κυρίου διὰ τὸ ἁλιευτικὸν των ἔργον, ὅταν ὁ Πρόδρομος παρεδόθη εἰς τὴν φυλακὴν καὶ ὁ Κύριος ἀνεχώρησε διὰ τὴν Γαλιλαίαν ἢ ἀνεχώρησαν οὗτοι διὰ τὸ ἁλιευτικὸν των ἔργον, ὅταν ὁ Κύριος περιώδευε τὴν Γαλιλαίαν. Ἤδη ὅμως, ὅτε ὁ Κύριος ἤρξατο ἐπισήμως τοῦ δημοσίου Αὐτοῦ ἔργου ἐν Καπερναούμ, καλεῖ 4 ἐξ αὐτῶν ὄχι ὅπως τὴν προηγουμένην φορὰν προσωρινῶς ἀλλὰ ὁριστικῶς. Ἡ πρώτη ἐκείνη κλῆσις ἦτο ἁπλῆ γνωριμία τοῦ Κυρίου μετ' αὐτῶν. Ἡ κλῆσις αὕτη ἔχει δύο φάσεις. Πρώτη εἶναι ἡ πλουσία ἄγρα τῶν ἰχθύων, τὴν ὁποίαν περιγράφει ὁ Λουκᾶς, ἡ δὲ δευτέρα φάσις εἶναι ἡ ὁριστικὴ κλῆσις αὐτῶν, τὴν ὁποίαν περιγράφουσιν οἱ Εὐαγγελισταὶ Ματθαῖος καὶ Μάρκος. Κατ' ἄλλους ὅμως τοποθετεῖται πρώτη ἡ κλῆσις καὶ ἔπειτα ἡ πλουσία ἄγρα. Ἂς ἴδωμεν.

Ἡ πλουσία ἄγρα τῶν ἰχθύων

Λουκᾶ 5, 1-11

Αὕτη ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἐγένετο ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ καὶ ἀκούειν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ αὐτὸς ἦν ἐστὼς παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρέτ». Ὅταν δηλαδὴ ὁ ὄχλος ἐπιθυμῶν νὰ ἀκούση τὸν λόγον Του συνωστίζετο πέριξ Αὐτοῦ καὶ ἐστενοχώρει Αὐτόν, Αὐτὸς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἵστατο ὄρθιος καὶ ἐκήρυττε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ πλησίον τῆς λίμνης Γεννησαρέτ, «εἶδεν πλοῖα δύο ἐστῶτα παρὰ τὴν λίμνην» ὁ Κύριος εἶδε δύο πλοῖα ἱστάμενα παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρέτ. Τὸ ἓν ἐξ αὐτῶν ἦτο τοῦ ἀποστόλου Πέτρου. «Οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀποβάντες ἀπ' αὐτῶν ἔπλυνον τὰ δίκτυα». Οἱ ἁλιεῖς ἐξελθόντες ἐξ αὐτῶν ἔπλυνον τὰ δίκτυά των. Ὁ Κύριος κουρασθεὶς ἐκ τῆς ὀρθοστασίας καὶ ἐπιθυμῶν νὰ ἔχη τοὺς ἀκροατάς Του κατὰ μέτωπον «ἐμβὰς εἰς ἕν τῶν πλοίων, ὃ ἦν τοῦ Σίμωνος, ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον», εἰσελθὼν ἐντὸς ἑνὸς ἐκ τῶν πλοίων τὸ τοῦ Σίμωνος παρεκάλεσε δηλαδὴ ὁ Κύριος τὸν Σίμωνα, τὸν Πέτρον, νὰ σύρη τὸ πλοῖόν του ὀλίγον πρὸς τὴν θάλασσαν ἵνα δυνηθῆ νὰ ὁμιλῆ καὶ νὰ ἀκούεται εὐχερέστερον ὑπὸ τοῦ κατὰ μῆκος τῆς παραλίας εὑρισκομένου πλήθους. Ὁ Πέτρος ὑπακούει εἰς τὴν παράκληοιν τοῦ Κυρίου. Ὁ δὲ Κύριος εἰσελθὼν εἰς τὸ πλοῖον «καθίσας, ἐκ τοῦ πλοίου ἐδίδασκε τοὺς ὄχλους», καθίσας ἐδίδασκε τοὺς ὄχλους ἐκ τοῦ πλοιαρίου.

Ποῖον ἦτο τὸ θέμα τῆς ὁμιλίας κατὰ τὴν περίπτωσιν ταύτην, δὲν μᾶς ἀναφέρεται. Ὁ Λουκᾶς ὅμως μᾶς ἀναφέρει, ὅτι ὁ Κύριος «ὡς ἐπαύσατο λαλῶν» μετὰ τὸ τέλος δηλαδὴ τῆς ὁμιλίας Του ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς ἁλιεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀργότερον θὰ ἐγίνοντο μαθηταί Του, ἵνα διδάξη αὐτοὺς τὴν Θείαν Του αὐθεντίαν. Πρὸς τοῦτο «εἶπε πρὸς τὸν Σίμωνα· ἐπανάγαγε εἰς τὸ βάθος καὶ χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν»· συνιστᾶ ὁ Κύριος εἰς τὸν Πέτρον ὡς ἰδιοκτήτην τοῦ πλοίου ἢ ὡς πηδαλιοῦχον νὰ τραβήξη εἰς τὰ ἀνοιχτὰ πρὸς ἁλιείαν καὶ εἰς τὸ πλήρωμα αὐτοῦ νὰ ρίψη τὰ δίκτυα στὰ ἀνοιχτά. «Ἀποκριθεὶς Σίμων εἶπεν· ἐπιστάτα δι’ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν, ἐπὶ δὲ τῷ ρήματί σου χαλάσω τὸ δίκτυον» κύριε καθ' ὅλην τὴν νύκτα κοπιάσαντες δὲν ἐπιάσαμε τίποτα. Ἐπειδὴ ὅμως μᾶς τὸ λέγεις Σύ, θὰ ρίψω τὸ δίκτυον. «Καὶ τοῦτο ποιήσαντες συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολὺ· διερρήγνυτο δὲ τὸ δίκτυον». Ἐκτελέσαντες τοῦτο συνέλαβον εἰς τὰ δίκτυά των μέγα πλῆθος ἰχθύων. Τόσον πλουσία ἦτο ἡ ἄγρα τῶν ἰχθύων, ὥστε ἐκινδύνευον κατὰ τὴν ἀνέλκυσιν νὰ σχισθοῦν τὰ δίκτυα.

Πρὸ τοῦ πλήθους τῶν συλληφθέντων ἰχθύων καὶ τοῦ φόβου των μήπως διαρραγοῦν τὰ δίκτυα «κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς» διὰ νευμάτων δηλαδὴ εἰδοποίησαν τὴν παρέα τους, ἡ ὁποία ἦτο εἰς τὸ ἄλλο πλοῖον, νὰ ἔλθη καὶ νὰ τοὺς βοηθήση. Οἱ συνέταιροι ἦλθον, ἐβοήθησαν καὶ τὰ ψάρια ἐρρίφθησαν καὶ εἰς τὰ δύο πλοιάρια. Τὰ ψάρια ἦσαν τόσον πολλά, ὥστε «ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα, ὥστε βυθίζεσθαι αὐτὰ» ἐγέμισαν καὶ τὰ δύο πλοῖα, τὰ ὁποῖα ἐκινδύνευον νὰ βυθισθοῦν ἐκ τοῦ μεγάλου φορτίου.

Ὁ Πέτρος ἰδὼν τὸ θαῦμα τοῦτο καὶ αἰσθανθεὶς ἀφ' ἑνὸς μὲν τὴν ἰδίαν ἀναξιότητα, ἀφ' ἑτέρου δὲ ὅτι ὁ ἐνεργήσας τὸ θαῦμα αὐτὸ Ἰησοῦς ἦτο τί τὸ ὑπεράνθρωπον καὶ φοβηθεὶς «προσέπεσε τοῖς γόνασι» ἔπεσεν εἰς τὰ γόνατα ἐνώπιον τῶν ποδῶν τοῦ Ἰησοῦ λέγων, «ἔξελθε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς εἰμὶ Κύριε» ἔξελθε Κύριε ἐκ τοῦ πλοιαρίου μου καὶ φύγε ἀπὸ κοντά μου, διότι εἶμαι ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος. Ἡ ἔκπληξις αὕτη δὲν κατέλαβε μόνον τὸν Σίμωνα, τὸν ἀπόστολον Πέτρον, ἀλλὰ καὶ τοὺς δύο ἀδελφοὺς Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, τοὺς υἱοὺς Ζεβεδαίου, οἱ ὁποῖοι ἦσαν «κοινωνοὶ τῷ Σίμωνι» συνεταῖροι δηλ. τοῦ ἀποστόλου Πέτρου εἰς τὸ ἄλλο πλοῖον. Διὰ τοῦτο ὁ Εὐαγγελιστὴς σημειώνει· «Θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων, ᾗ συνέλαβον», κατάπληξιν προυξένησε ἡ πλουσία αὕτη ἁλιεία εἰς αὐτόν, «ὁμοίως δὲ καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην υἱοὺς Ζεβεδαίου, οἳ ἦσαν κοινωνοὶ τῷ Σίμωνι», οἱ ὁποῖοι ἦσαν συνέταιροι τοῦ Σίμωνος.

Ὁ Κύριος στρέφεται πρὸς τὸν φοβισμένον Σίμωνα καὶ ἐνθαρρύνει αὐτὸν λέγων «μὴ φοβοῦ, ἀπὸ τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν» μὴ φοβεῖσαι, ἀπὸ ἐδῶ καὶ εἰς τὸ ἑξῆς θὰ γίνης ἁλιεὺς τῶν ἀνθρώπων. Διὰ τῆς λέξεως ζωγρῶν, ἡ ὁποία σημαίνει συλλαμβάνω τινὰ ζωντανόν, ὁ Κύριος ἤθελε νὰ δηλώση, ὅτι ὁ πιστὸς οὐδεμίαν βλάβην ἔχει νὰ πάθη συλλαμβανόμενος εἰς τὰ δίκτυα τῶν ἀποστόλων.

Μετὰ τὴν προπαρασκευὴν ταύτην ἀκολουθεῖ ἡ ὁριστικὴ κλῆσις τῶν 4 μαθητῶν Ἀνδρέου, Πέτρου, Ἰωάννου καὶ Ἰακώβου, τὴν ὁποίαν λεπτομερῶς περιγράφουσιν, ὅπως θὰ ἴδωμεν κατωτέρω, ὁ Μάρκος καὶ ὁ Ματθαῖος. Ὁ Λουκᾶς ἐκ τῆς κλήσεως ταύτης ἀναφέρει τοῦτο μόνον: Οἱ σύντροφοι οὗτοι, «καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν» τραβήξαντες τὰ πλοῖα των εἰς τὴν ξηρὰν «ἀφέντες πάντα» ἀφήσαντες μισθωτούς, πατέρα καὶ δίκτυα «ἠκολούθησαν τὸν Χριστόν».



Θέμα: Μακρὰν καὶ πλησίον τοῦ Χριστοῦ

Α'. Μακράν τοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Εὐαγγελίου: «Δι’ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν», λέγει ὁ Πέτρος εἰς τὸν Ἰησοῦν εἰς ἐντολήν Του, ὅπως ρίψωσι πάλιν τὰ δίκτυα. Ἑπομένως μακράν τοῦ Χριστοῦ εἶχον «νύκτα». Δι’ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες «οὐδὲν ἐλάβομεν» ἑπομένως εἶχε κόπον καὶ ἀκαρπίαν. Ὥστε νύκτα, κόπος, ἀκαρπία μακράν τοῦ Χριστοῦ. Πράγματι!


Ἐκ τῆς ζωῆς 1) Νύκτα. Δύο εἶναι τὰ μάτια μας, μὲ τὰ ὁποῖα δεχόμεθα τὸ ἡλιακὸν φῶς, δύο εἶναι τὰ σκοτάδια ποὺ κάνουν νὰ ἔχη μεσάνυχτα ἡ ψυχή μας: ἡ ἀπιστία, ἡ ἁμαρτία. Συνεπῶς παντοτεινοὶ ξενύχτες εἶναι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι δὲν πιστεύουν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πιστεύουν μέν, ἀλλὰ ζοῦν ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ.

Θέλετε ἀποδείξεις; Λάβετε τὸ προχριστιανικὸν παρελθὸν διὰ τὸ πρῶτον, ὅτε ἡ ἀνθρωπότης ἐπάλαιε νὰ εὕρη τὴν ἀλήθειαν καὶ δὲν ἠδύνατο. Οἱ σοφώτατοι Ἕλληνες ἀκόμη ἐκυλίοντο εἰς τὴν πολυθεΐαν καὶ ὁ σοφώτατος πάντων Σωκράτης ὡμολόγει τὴν ἄγνοιάν του «ἕν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα». Θέλετε ἀποδείξεις τοῦ δευτέρου; Κυττάξετε τὸ παρόν, τὸ ἐντὸς καὶ ἐκτὸς ἡμῶν, ἔνθα βασιλεύουν τὰ πάθη. Κυττάξετε τὰ πάθη σας καὶ τὰ πάθη τῶν ἄλλων. Σκότος! Ἡ φιλαργυρία, ἡ χαιρεκακία, ἡ ζηλοτυπία, ὁ φθόνος, τὸ μίσος, ὁ ἐγωισμός, κ.λ.π. ἕνα κοινὸν σημεῖον ἔχουν, ποὺ τὰ ἐνώνει. Τὸ σκότος ! Ἑπομένως οἱ ἄπιστοι καὶ ἁμαρτωλοί, οἱ παντοτεινοὶ αὐτοὶ ξενύχτες ζῶντες ἐν τῷ σκότει δὲν γνωρίζουν πόθεν ἔρχονται καὶ ποῦ ὑπάγουν. Πλανῶνται !
Ἀλλὰ ἔχουν καὶ 2) κόπον. Ἡ νύκτα ἡ ἐκ τῆς ἀπουσίας τοῦ ὑλικοῦ φωτὸς προκαλουμένη χρησιμεύει πρὸς ἀνάπαυσιν καὶ ἀνάκτησιν τῶν σωματικῶν καὶ ψυχικῶν δυνάμεών μας. Ἡ ἐκ τῆς ἀπιστίας καὶ ἁμαρτίας ὅμως ψυχικὴ νύκτα δὲν ἔχει ἀνάπαυσιν οὐδὲ ἀνάκτησιν σωματικῶν καὶ ψυχικῶν δυνάμεων. Τουναντίον ἔχει καταπόνησιν. Ὁ πραγματικὸς φιλόσοφος ἄπιστος ὄχι μόνον εὑρίσκεται ἐν τῷ σκότει καὶ δὲν δύναται νὰ εὕρη τὴν ἠρεμοῦσαν τὴν καρδίαν του ἀλήθειαν, ἀλλὰ οὔτε δύναται νὰ μὴ ζητᾶ. Γνωρίζει, ὅτι τοῦ κάκου κοπιάζει, τοῦ τὸ λέγει ἡ φιλοσοφία, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἱστορία τῶν πλανῶν. Καὶ ὅμως εἶναι ἀνίκανος νὰ μὴ ζητᾶ. Ἀδυνατεῖ νὰ ἀποθάνη, πνευματικῶς ὥστε νὰ μὴ ζητᾶ. Οὕτω καὶ ὁ ἁμαρτωλός. Ἔχει νύκτα καὶ κόπον. Ὀλίγον κόπον καὶ ἀνησυχίαν ἔχουν οἱ φιλάργυροι, φιλύποπτοι, χαιρέκακοι, ζηλότυποι, κακοί, ἐγωϊσταί;

Ἀλλὰ ὄχι μόνον νύκτα καὶ κόπον ἔχουσιν οἱ ἄπιστοι καὶ ἁμαρτωλοὶ ἀλλὰ καὶ 3) ἀκαρπίαν. Τί κατώρθωσαν νὰ μᾶς δώσουν ἡ ἀπιστία μὲ τὴν φιλοσοφίαν; Οὐδέν. Καὶ αὐτοὶ ἀκόμη οἱ Ἀρχαῖοι μὲ τὴν φιλοσοφίαν, τὰς τέχνας καὶ τὰ γράμματα ὕμνησαν τοὺς θεοὺς τοῦ Ὀλύμπου καὶ τὰς ἀπαγωγὰς τῶν θεαινῶν. Τὰ δὲ πάθη τίνα καρπὸν ἔχουσι; Καὶ συγκεκριμένως ἡ φιλαργυρία. Ἐπὶ κατοχῆς συνέβη οἰκογένειά τις πλουτίσασα ἐκ τοῦ αἵματος τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ νὰ εὑρεθῆ ἔχουσα ράβδους χρυσοῦ καὶ νὰ δολοφονηθῆ ! Ποῖος ὁ καρπὸς τοῦ ἐγωισμοῦ μεγάλων τινῶν κρατῶν; Αἰσχύνη καὶ ταπείνωσις. Ποῖος ὁ καρπὸς τῆς φιλοπλουτίας; Ἡ κραυγὴ τοῦ κόσμου ἡ κατάρα καὶ τὸ χειρότερον ἡ γέννησις τοῦ κομμουνισμοῦ!

Ὥστε μακράν τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔχομεν ἀνησυχίαν καὶ οὐδεμίαν ὠφέλειαν.


Β'. Πλησίον τοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Εὐαγγελίου. Μὲ τὴν ἀνατολὴν τοῦ ἡλίου ἐνεφανίσθη καὶ ὁ νοητὸς ἥλιος ὁ Χριστός. Τῇ ἐντολῇ Αὐτοῦ ρίπτονται καὶ πάλιν τὰ δίκτυα, ἐπαναλαμβάνεται ἡ ἐργασία των καὶ τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἡ πλουσία ἄγρα τῶν ἰχθύων. Οἱ Ἀπόστολοι πλησίον τοῦ Χριστοῦ εἶχον ὄχι μόνον πλῆθος ἰχθύων καὶ συναίσθησιν ταπεινότητος ἔναντι τοῦ Κυρίου ἀλλὰ συνέλαβον πλῆθος ἀνθρώπων, τοὺς ὁποίους ἐφώτισαν. Ἑπομένως πλησίον τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχει τὸ φῶς, ὁ κόπος ἡ εὐκαρπία.

Πράγματι! Ἐκ τῆς ζωῆς. Φωτεινὴ εἶναι ἡ ἐργασία τοῦ πιστοῦ, διότι δὲν ἔχει νύκτα ἀλλὰ ἡμέραν καὶ γνωρίζει τί κάμνει. Τὸ κάθε τι ἔχει τὴν θέσιν του. Ὅλα ἔχουν τὴν σειρὰν των, τὴν συνάρτησίν των. Ὅπως μιὰ καλὴ νοικοκυρὰ γνωρίζει ποῦ τοποθετεῖ τὰ πράγματά της, οὕτω καὶ ὁ πιστὸς ἔχει μέσα του ντουλάπα καὶ μὲ τάξιν ἔχει τοποθετήσει εἰς διάφορα ράφια τὸν ἐσωτερικόν του κόσμον. Καὶ τὰ πλέον μυστικὰ του ἀντέχουν ὄχι μόνον εἰς τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ Θεῖον φῶς. Τὰ καθαρὰ τὰ κάμνει τὸ φῶς καθαρότερα. Ὁ πιστὸς ἐργάζεται, κοπιάζει καρποφόρως. Ἔχει συναίσθησιν τοῦ ἑαυτοῦ του, ὅπως καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος βλέπων τὸν Χριστόν. Ἐὰν εἶναι εὐφυής, βλέπει ἕνα ἀνθάκι τοῦ ἀγροῦ καὶ ταπεινοφρονεῖ. Ἐὰν εἶναι ἐνάρετος, βλέπει τὴν ἁγιότητα τοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον ἔχει ἐμπρός του καὶ ταπεινώνεται. Ἐὰν εἶναι δυνατός, βλέπει τὴν παντοδυναμίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ἔργα Του καὶ δὲν ἐπαίρεται. Ὁ λόγος του εἶναι «ἅλατι ἠρτυμένος» ἔχει λόγια ἁλατισμένα. Φροντίζει, ὅπως λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ νὰ μὴ ἐξέρχεται, ἀλλὰ ἀγαθὸς πρὸς οἰκοδομὴν τῆς χρείας. Ἐνῶ εἶναι γενναιόδωρος, φροντίζει ὅμως κατὰ τὴν διάθεσιν τῶν ἀγαθῶν του νὰ μὴ σπαταλᾶ, ἀλλὰ νὰ οἰκονομῆ, ὅπως καὶ ὁ Κύριος κατὰ τὸν πολλαπλασιασμὸν τῶν ἄρτων καὶ νὰ συλλέγη τὰ ἀποκόμματα «ἵνα μὴ τι ἀπόληται» κατὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ Κυρίου. Μεγάλος κόπος αὐτός!

Ἡ ἐργασία του εἶναι ἀποδοτικωτάτη. Συναισθανόμενος ὁ πιστὸς τὸν ἑαυτὸν του τὰς ἀδυναμίας του καὶ τακτοποιῶν τὸ ἐσωτερικόν του διὰ τοῦ φωτὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀποδοτικώτατος. Βλέπει τί ἔχει καὶ δοξάζει τὸν Θεόν. Βλέπει τί τοῦ λείπει καὶ ταπεινοφρονεῖ. Κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον προοδεύει. Ὁ Χριστιανὸς ἔχει μεγάλην ἀποδοτικότητα, διότι ὁ κόσμος εἶναι γεμάτος ἀπὸ ἔργα Χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Ἀλλὰ ὁ οἰκονομῶν τὰ λόγια του, τὰ πράγματά του, τὰς σκέψεις του πιστὸς ἔχει μεγάλην καρποφορίαν μεγάλην ἐπίδρασιν εἰς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους.

Διδακτικώτατον καὶ τραγικώτατον ταυτοχρόνως παράδειγμα σκότους, κόπου καὶ ἀκαρπίας, τῶν μακράν τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ αὐτοκτονία τοῦ ἄνευ Χριστοῦ ποιητοῦ μας Λαπαθιώτου, ὁ ὁποῖος ηὐτοκτόνησεν κατὰ τὰ ἔτη τῆς κατοχῆς. Οὗτος πρὶν αὐτοκτονήση ἔγραψε τὰ ἑξῆς:

Ἔπειτα ἀπὸ ἁμαρτίας

«Τὸ καλοκαίρι πέρασε σὰν ρίγος,
καὶ ὁ χειμώνας μοῦ φαίνεται βαρύς,
τί σύντομα ποὺ πέρασε καὶ ὁ τρύγος,
δὲν πρόκαμες καρδιά μου νὰ χαρῆς».


Ἰδοὺ ὁ κόπος καὶ ἡ ἀκαρπία τοῦ μακράν τοῦ Χριστοῦ! Ἀλλὰ ὑπάρχει τὸ σκότος ἐπίσης τρομερόν. Γράφει λοιπὸν ὁ ἴδιος.

Πρὸ τῆς αὐτοκτονίας

«Καὶ τὸ μαῦρο τὸ σκοτάδι
ποὺ θαρθῆ νὰ μὲ τυλίξη,
θὰ γιατρέψη μιὰ γιὰ πάντα
τὴν ἀγιάτρευτή μου πλῆξι.
Μιὰ γιὰ πάντα θὰ γιατρέψη
καὶ τὴν πλῆξι καὶ τὴν τύψη,
τὸ μεγάλο τὸ σκοτάδι,
ποὺ θαρθῆ νὰ μὲ τυλίξη».

Ἰδοὺ σκότος, κόπος, ἀκαρπία τῶν μακράν τοῦ Χριστοῦ!

Ἰδοὺ ὁ μακρὰν καὶ ὁ ἐγγύς τοῦ Χριστοῦ. Ἰδοὺ τὸ σκότος ὁ κόπος, ἡ ἀκαρπία τοῦ πρώτου· ἰδοὺ ἡ φωτεινότης, ὁ κόπος καὶ ἡ εὐκαρπία τοῦ δευτέρου. Τί δέον γενέσθαι; Ἂς πλησιάσωμεν τὸν Χριστόν, τὸ φῶς, τὴν ἠρεμίαν, τὴν ἀφθονίαν, ἐὰν θέλωμεν ν' ἀποφύγωμεν τὸ σκότος, τὴν ἀνησυχίαν, τὸ ἄγονον καὶ τὴν ἀγωνίαν. Γένοιτο!

ΚΥΡΙΑΚΗ Α´ ΛΟΥΚΑ π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΟΡΜΠΑΡΑΚΗΣ

«και καθίσας εδίδασκεν εκ του πλοίου τους όχλους»

α. Στον πρώτο καιρό της δημόσιας δράσης του Κυρίου μάς μεταφέρει το ευαγγελικό ανάγνωσμα: στη λίμνη Γεννησαρέτ, όπου ο Κύριος άρχισε να διδάσκει τον λαό και να καλεί τους πρώτους μαθητές Του να Τον ακολουθήσουν. Η πρώτη επαφή μάλιστα των μαθητών με τον Κύριο ήταν συγκλονιστική: τους δόθηκε η ευκαιρία να δουν τον Κύριο ως διδάσκαλο, όπως και να νιώσουν τη δύναμη του λόγου Του, μέσα από την «παράλογη» γι’ αυτούς εντολή που τους έδωσε, να ψαρέψουν εκεί που η εμπειρία και η γνώση τους έλεγε ότι ήταν αδύνατο. Και γι’ αυτό άφησαν τα πάντα, προκειμένου να Τον ακολουθήσουν. Τον Κύριο ως διδάσκαλο  θα προσεγγίσουμε δι’  ολίγων στη συνέχεια. «Και καθίσας εδίδασκεν εκ του πλοίου τους όχλους».

β. 1. Έχει τονιστεί με επάρκεια ότι η σωτηρία του ανθρώπου επιτεύχθηκε με όλη τη ζωή του Κυρίου: τη διδασκαλία, τα θαύματά Του, κυρίως όμως με την επί του Σταυρού θυσία Του και την Ανάστασή Του. Λέμε κυρίως με τη Σταυρική Του θυσία και την Ανάσταση που την ακολούθησε, διότι ως γνωστόν πάνω στον Σταυρό καταργήθηκε η αμαρτία, πατήθηκε ο θάνατος, νικήθηκε ο διάβολος και έτσι ο δρόμος προς τον Παράδεισο ανοίχθηκε και πάλι. «Τω πάθει Σου, Χριστέ, παθών ηλευθερώθημεν και τη Αναστάσει Σου εκ φθοράς ελυτρώθημεν, Κύριε, δόξα Σοι». Η διδασκαλία δηλαδή του Κυρίου, όπως και τα θαύματά Του, λειτούργησαν μεν θετικά προς φωτισμό του νου και της διάνοιας των ανθρώπων, προς προσανατολισμό τους στη Βασιλεία του Θεού, προς ενίσχυσή τους γενικά στην οδό του Κυρίου, δεν ήταν όμως ικανά να σώσουν τον άνθρωπο. Η διάβρωση της ανθρώπινης φύσης και η τραγικότητα στην οποία είχε περιέλθει απαιτούσαν κάτι δραστικότερο από τη διδασκαλία: τον θάνατο του ίδιου του Θεού! «Έδει παθείν τον Χριστόν».

2. Αν όμως δια του Σταυρού ήλθε η σωτηρία και η χαρά στον κόσμο – «ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω» - δεν πρέπει και να υποβαθμίσουμε τη σημασία του Χριστού ως διδασκάλου. Ο Χριστός ως διδάσκαλος είναι ο προφήτης Χριστός, φανερώνεται με τη διδασκαλία Του το προφητικό Του αξίωμα, το οποίο λειτουργεί πάντοτε εν συνεργασία και με τα άλλα Του αξιώματα, το βασιλικό και το αρχιερατικό. Διότι βεβαίως στον Κύριο τα πάντα είναι ενιαία. Δεν υπάρχουν «αυτόνομες» περιοχές δράσης σ’  Εκείνον. Όπου δρούσε, φανέρωνε τη μία θεϊκή Του υπόσταση και τη διπλή Του, θεϊκή και ανθρώπινη, φύση. Με άλλα λόγια, ο Ίδιος που είναι ο διδάσκαλος και ο αίτιος των θαυμάτων που επιτελεί, ο Ίδιος είναι και ο αρχιερέας που θυσιάζεται για τον κόσμο, ο Ίδιος είναι και ο βασιλιάς, που ανασταίνει τον Εαυτό Του, ανέρχεται στα δεξιά του Πατέρα, στέλνει το άγιον Πνεύμα, ιδρύει και καθοδηγεί την Εκκλησία, το ζωντανό Σώμα Του.

 Κατά συνέπεια, και με τη διδασκαλία του Κυρίου λυτρωθήκαμε. Αν ο Κύριος τόνισε τη δύναμη της Μωσαϊκής νομοθεσίας και του λόγου των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, τέτοια που και το θαύμα της ανάστασης εκ νεκρών θεωρείται μικρότερο προς αλλαγή της καρδιάς του ανθρώπου – ας θυμηθούμε από την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου την απάντηση του πατριάρχη Αβραάμ στον πλούσιο: «Αν δεν πιστέψουν (οι συγγενείς του πλουσίου)  στον Μωϋσή και τους προφήτες, και τον Λάζαρο να δουν αναστημένο από τους νεκρούς δεν πρόκειται να πιστέψουν» - πόση περισσότερη δύναμη δεν έχει ο λόγος Του, η διδασκαλία Του, η οποία πηγάζει όχι από κάποιο άνθρωπο, απεσταλμένο του Θεού, αλλά ακριβώς από τον ίδιο τον Θεό ως άνθρωπο; Γι’  αυτό και ο απόστολος Παύλος τον λόγο του Κυρίου τον χαρακτηρίζει ως δύναμη του Θεού, που είναι «τομώτερος υπέρ πάσαν δίστομον μάχαιραν, διϊκνούμενος άχρι μερισμού ψυχής». Ο λόγος του Κυρίου δηλαδή δεν είναι «έπεα πτερόεντα», αλλά περικλείουν την παντοδύναμη ενέργεια του Ίδιου, που όταν συναντήσει τον κατάλληλο δέκτη μπορεί να γίνει «ατομική βόμβα». Πρόκειται για τα «ρήματα αιωνίου ζωής» που ομολόγησε ο απόστολος Πέτρος, καταθέτοντας τη μαρτυρία του για τον Κύριο. «Προς τίνα απελευσόμεθα; Συ ρήματα ζωής αιωνίου έχεις».

3. Με τα παραπάνω κατανοούμε ότι ο Κύριος είναι μεν διδάσκαλος, όχι όμως σαν τους άλλους ανθρώπους διδασκάλους. Είναι ο κατεξοχήν Διδάσκαλος, ο απόλυτος και μοναδικός, που ποτέ δεν υπήρξε ούτε πρόκειται ποτέ να υπάρξει παρόμοια περίπτωσή Του, που σημαίνει ότι δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί αυτό που συμβαίνει στη σχέση μαθητή και κοινού διδασκάλου: να φτάσει κάποια στιγμή ο μαθητής να γίνει σαν τον διδάσκαλο, κι ίσως και να τον ξεπεράσει.  Μπροστά στον Κύριο ως Διδάσκαλο, πάντοτε ο άνθρωπος θα παραμένει μαθητής, άρα το μόνο που μπορεί να κάνει είναι, αν μεν έχει καλοπροαίρετη διάθεση, να κλίνει το γόνυ της καρδιάς και του σώματος, να κάνει δηλαδή υπακοή και να μετανοήσει, αν δε ανήκει στους εχθρούς της πίστης, να ομολογήσει έκθαμβος ό,τι ομολόγησαν και οι απεσταλμένοι των Φαρισαίων που στάλθηκαν  για να παγιδέψουν τον Χριστό: «ουδέποτε ούτως ελάλησεν άνθρωπος, ως ούτος ο άνθρωπος»! Κι αυτό γιατί, όπως είπαμε, είναι ο ενανθρωπήσας Θεός, συνεπώς δίδασκε «ως εξουσίαν έχων και ουχ ως οι Γραμματείς».

4. Τι δίδασκε ο Κύριος, ποιο το περιεχόμενο του λόγου Του, τέτοιο που λειτουργούσε και εξακολουθεί βεβαίως να λειτουργεί  με τόσο ανατρεπτικό και επαναστατικό για τη ζωή του ανθρώπου τρόπο; Μα, ακριβώς τη ζωή Του, τη ζωή δηλαδή του Θεού: την ίδια την αγάπη. Ό,τι δίδαξε ο Κύριος ήταν η έκφραση της ζωής Του, που σημαίνει ότι είτε σιωπώντας ο Κύριος είτε ομιλώντας την αγάπη του Θεού φανέρωνε. «Οίος ο βίος, τοίος ο λόγος», κατά την έκφραση εκκλησιαστικού συγγραφέα. Κι αφού ο Θεός «αγάπη εστί», την αγάπη πάντοτε εκήρυσσε ο Κύριος με τη διπλή της διάσταση, όπως ήδη είχε μαρτυρηθεί τούτο και από τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, την προς τον Θεό και την προς τον άνθρωπο. «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της καρδίας και εξ όλης της διανοίας και εξ όλης της ισχύος, και τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Και: «Αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους. Μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα τις την ψυχήν αυτού θη υπέρ των φίλων αυτού».  Στην αγάπη συγκεφαλαιώνεται όλη η διδασκαλία του Κυρίου, γι’  αυτό και δεν υπάρχουν «μη» και «όχι» στον Κύριο. Τα «μη» και τα «όχι» έρχονται απλώς ως συνέπεια αυτού που ο άνθρωπος καλείται να κάνει στη ζωή του, αν θέλει να ακολουθεί τον Θεό. Κι από την άποψη αυτή η χριστιανική πίστη πάντοτε είναι θέση και όχι άρνηση. Εκείνος που ισχυρίζεται ότι ο χριστιανισμός είναι «μη», απλώς δεν έχει ανοίξει ποτέ του το ευαγγέλιο, δεν έχει γευτεί καθόλου αυτό που ο Χριστός και η Εκκλησία μας προσφέρει. Κατ’ επέκταση, κατανοούμε ότι οτιδήποτε γίνεται και υπάρχει στην Εκκλησία μας, προσευχές, ακολουθίες, νηστείες, οτιδήποτε, ένα και μοναδικό σκοπό έχει: να βοηθήσει τον άνθρωπο να φτάσει την αγάπη του Χριστού, δηλαδή την παρουσία του Θεού στη ζωή του. Αυτή νοηματίζει τα πάντα στην Εκκλησία κι αν βγει η αγάπη, όλα καταλύονται και μένουν μετέωρα άνευ νοήματος.

5. Δεν μπορούμε να μιλάμε όμως για τη διδασκαλία του Κυρίου, χωρίς αναφορά στα θαύματά Του. Διότι τα θαύματα του Κυρίου δεν είναι θαυμαστές και υπερφυσικές ενέργειες με σκοπό να «θαμπώσουν» τον άνθρωπο και να τον υποτάξουν σ’  Αυτόν. Τέτοια «θαύματα» επιτρέπει ο Θεός να κάνει ο διάβολος και τα αξιοθρήνητα όργανά του, προκειμένου να έρχεται στην επιφάνεια η γνησιότητα ή όχι της διάθεσης του ανθρώπου. Ο Κύριος έκανε θαύματα ως επιβεβαίωση και επισφράγιση της διδασκαλίας Του. Με άλλα λόγια τα θαύματα αποτελούν και αυτά στοιχείο αυτής της διδασκαλίας Του, φανερώνοντας το περιεχόμενο της βασιλείας του Θεού. «Παράθυρα στη Βασιλεία Του» έχει τονιστεί, και ορθά, ότι είναι. Γι’  αυτό και τα θαύματά Του προϋποθέτουν ό,τι και η διδασκαλία Του: την πίστη. Δεν είναι δυνατόν να αποδεχτεί κανείς τη διδασκαλία Του Χριστού, αν δεν είναι, όπως είπαμε, καλοπροαίρετος και δεν έχει συνεπώς πίστη σ’  Εκείνον. Το ίδιο συμβαίνει και με τα θαύματα. Γι’  αυτό και ο Κύριος, όπου δεν έβλεπε πίστη, «ουκ εποίει σημείον». Έτσι ο πιστός με το θαύμα ενισχυόταν στην πίστη, ενώ το θαύμα σ’  έναν άπιστο, σαν τους Φαρισαίους για παράδειγμα, λειτουργούσε για περαιτέρω δαιμονισμό του.

γ. Αν ο Κύριος είναι ο μοναδικός Διδάσκαλος και αν εμείς θέλουμε να είμαστε πιστοί και ακόλουθοί Του, ενταγμένοι στο άγιο σώμα Του, την Εκκλησία, τότε τα πράγματα πορεύονται «μονόδρομα»: Πρώτον, χρειάζεται αδιάκοπα να εγκύπτουμε σ’  αυτήν τη διδασκαλία είτε ως μελέτη καθαυτό της Αγίας Γραφής, και μάλιστα του Ευαγγελίου, είτε ως μελέτη των άλλων τρόπων εκφοράς αυτής της διδασκαλίας, διά των Πατερικών κειμένων, διά των συναξαρίων των αγίων μας, διά της υμνολογίας της Εκκλησίας. Με όλους αυτούς τους τρόπους εμβαπτιζόμαστε στον λόγο του Κυρίου και Τον αφήνουμε να φανερώνεται και με τον τρόπο αυτό μέσα μας. Μη ξεχνάμε ότι η θεία Κοινωνία δεν έρχεται μόνο με τον μυστηριακό τρόπο, της συμμετοχής στη Θεία Ευχαριστία, αλλά και με τη μελέτη του λόγου του Θεού, όταν βεβαίως ενεργοποιείται αυτός στην καθημερινή μας ζωή. Κι αυτό το τελευταίο είναι ακριβώς το δεύτερο σημείο: δεν έχει αξία να μελετά ή να ακροάται κανείς τον λόγο του Θεού, αν δεν τον κάνει στοιχείο της καθημερινής του ζωής. Ο Κύριος δίδαξε, μας φανέρωσε διά του λόγου Του τη ζωή Του, όχι σαν μία γνώση εγκεφαλικού τύπου, όχι σαν ένα ανάγνωσμα ευχάριστο, αλλά σαν ενέργεια αλλαγής της ζωής μας. Την ώρα που ο λόγος Του θα μας καταλαμβάνει, ψυχικά και σωματικά, εκείνη την ώρα θα καταλαβαίνουμε και τη δύναμή Του, όπως και την αλήθεια της πίστης μας σ’  Αυτόν. Διαφορετικά, θα ακούμε και θα ακούσουμε κι εμείς: «Ουκ οίδα υμάς. Απέλθετε απ’  εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν».

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ (1) ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Α´ ΛΟΥΚΑ

῾᾽Αδελφοί, συνεργοῦντες παρακαλοῦμεν μή εἰς κενόν τήν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς᾽ (Β´ Κορ. 6, 1)

(᾽Αδελφοί, συνεργάτες τοῦ Θεοῦ καθώς εἴμαστε, σᾶς παρακαλοῦμε νά μήν ἀφήσετε νά πάει χαμένη ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ πού δεχτήκατε).

α. Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τονίζει τή χάρη καί τή δωρεά πού ὁ Θεός ἔδωσε καί δίνει στούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί τήν εὐθύνη πού ἔχουμε οἱ ἄνθρωποι ὡς συνεργάτες μέ τόν Θεό ἀπέναντι στή χάρη αὐτή.

β. 1. Καί κατά πρῶτον: εἴμαστε συνεργάτες τοῦ Θεοῦ. Μία ἀλήθεια πού θίγει σέ κάθε εὐκαιρία ὁ ἀπόστολος Παῦλος (῾συνεργοί Θεοῦ ἐσμεν᾽ θά πεῖ ἀλλοῦ), διότι ὁ Θεός μᾶς δημιούργησε ῾κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσίν᾽ Του. Δέν εἴμαστε δηλαδή πιόνια καί παιχνίδια στά χέρια τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Παντοδύναμος Θεός θέλει νά αὐτοπεριορίζεται γιά νά φανερώνεται ἡ ἐλευθερία τῶν ἀνθρώπων, χωρίς τήν ὁποία ᾽Εκεῖνος δέν κάνει τίποτε. ῾῾Ο Θεός δέν μᾶς ἔδωσε ἁπλῶς ἐλευθερία. Χάραξε τήν ἐλευθερία μέσα μας᾽, ἔλεγε ὁ ἅγιος Γέρων Πορφύριος. ᾽Ακόμη καί στήν περίπτωση πού ὁ Θεός μᾶς βλέπει νά ἐπιλέγουμε τήν καταστροφή μας, καί πάλι δέν ἐπεμβαίνει ἐκβιαστικά στή ζωή μας. ῾῞Οστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…᾽.

2. ᾽Ακριβῶς γι᾽ αὐτό ὁ Θεός δέν κάνει ποτέ αὐτό πού μποροῦμε νά κάνουμε ἐμεῖς γιά τόν ἑαυτό μας. Μᾶς δίνει βεβαίως πάμπολλες εὐκαιρίες ἀνάνηψης καί συνετισμοῦ, μᾶς ὠθεῖ πρός τήν ἀλήθεια, μᾶς δίνει τήν πρώτη ὕλη θά λέγαμε, ἀλλά ἡ συνέχεια ἀνήκει σέ μᾶς. Κατά συνέπεια κατανοοῦμε γιατί ἡ χριστιανική πίστη δέν ἔχει καμμία σχέση μέ ὁποιαδήποτε μαγεία. ῾Η μαγεία (πέρα ἀπό τόν δαιμονισμό στόν ὁποῖο ὁδηγεῖ), προϋποθέτει ἀπραξία καί ἀνευθυνότητα, ἡ χριστιανική πίστη μᾶς κινητοποιεῖ καί μᾶς θέτει ἐνώπιον τῶν εὐθυνῶν μας. ῾Η πίστη μας μᾶς ἀντιμετωπίζει ὡς ἀληθινές καί ἐλεύθερες προσωπικότητες.

3. ῎Ετσι κατανοοῦμε καί τήν ἀγωνία τοῦ ἀποστόλου. ῎Οχι ἁπλῶς προτρέπει, ἀλλά παρακαλεῖ νά μήν πάει χαμένη ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ πού δόθηκε στούς πιστούς. Καί ποιά εἶναι αὐτή ἡ χάρη; Τό ἀπολυτρωτικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ: ἡ συμφιλίωση μέ τόν Θεό. Κι εἶναι συγκλονιστικό νά σκεφτεῖ κανείς ὅτι ὁ Θεός μας ἔγινε ἄνθρωπος, ὁδηγήθηκε γιά χάρη μας στόν Σταυρό, σήκωσε τίς ἁμαρτίες μας ἐν ὀδύνῃ, κι ἐμεῖς  ἐπιπόλαια καί ἄσκοπα πετᾶμε τή χάρη αὐτή. Σάν νά μᾶς ἔχει κάνει κάποιος τό πιό πολύτιμο καί ἀπαραίτητο γιά τή ζωή μας δῶρο, χωρίς τό ὁποῖο θά πεθαίναμε, κι ἐμεῖς τελικῶς τό πετᾶμε στά σκουπίδια.

4. Πῶς δέν ἀφήνουμε τή χάρη αὐτή νά πάει χαμένη; Πῶς συνεργαζόμαστε σωστά μέ τόν Θεό; Ἡ περιγραφή πού κάνει ὁ ἀπόστολος γιά τή ζωή τή δική του καί τῶν ἄλλων ἀποστόλων δίνει τήν ἀπάντηση: μέ τή μεγάλη μας ὑπομονή στίς θλίψεις καί τίς δοκιμασίες, μέ τήν ἐντιμότητα, τήν ἀνεκτικότητα, τήν καλοσύνη, τήν ἀνυπόκριτη ἀγάπη, μέ ὅ,τι μέ ἄλλα λόγια κάνει ἕναν χριστιανό νά εἶναι ἀληθινός διάκονος Χριστοῦ. Κι αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἐν ἐπιγνώσει ἐκκλησιαστική ζωή συνιστᾶ τήν ἀνταπόκριση τοῦ ἀνθρώπου στήν παρεχομένη χάρη τοῦ Θεοῦ, γεγονός πού ὁδηγεῖ στό νά γίνεται ὁ χριστιανός μία συνέχεια τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο, μέ τίς δυνάμεις ᾽Εκείνου.

γ. ῾Ο Θεός μας δέν μᾶς θέλει ὑπαλλήλους. Μᾶς θέλει σωστά ἀφεντικά τῆς ζωῆς μας, γιατί μᾶς καθιστᾶ συνεργούς Του μέ τήν συνεχή παροχή τῆς χάρης Του. Πολύ συχνά ὅμως ἐμεῖς διαγράφουμε τό μεγαλεῖο μας αὐτό καί μέ εὐκολία παραδίδουμε τήν ἐλευθερία μας στά πάθη μας καί τόν Πονηρό διάβολο. ᾽Αλλά αὐτό εἶναι ἡ καταδίκη καί ἡ κόλασή μας.

Ὁ Ἅγιος Καλλίστρατος καὶ οἱ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν μαρτυρήσαντες 49 Μάρτυρες

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Καρχηδόνα. Οἱ γονεῖς του, καθὼς καὶ οἱ προγονοί του, ἦταν εὐσεβέστατοι χριστιανοί.

Ὅταν μεγάλωσε ὁ Καλλίστρατος, κατατάχθηκε στὸ στρατὸ σὰ νεοσύλλεκτος. Ἡ «ὁμίχλη» τῆς σαρκολατρείας ποὺ ἐπικρατοῦσε στὸ στράτευμα δὲν ἐπηρέασε καθόλου τὸν Καλλίστρατο. Ἀντίθετα μάλιστα, καλλιέργησε ἀκόμα περισσότερο τὶς εὐσεβεῖς συνήθειές του. Μία ἀπ᾿ αὐτὲς ἦταν νὰ προσεύχεται κατὰ τὴν νύκτα. Αὐτὸ ὅταν τὸ εἶδαν οἱ συνάδελφοί του, τὸν κατήγγειλαν στὸ στρατηγὸ Περσεντίνο (287 μ.Χ.). Αὐτὸς ἀμέσως τὸν κάλεσε, καὶ ὅταν ἄκουσε καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο ὅτι εἶναι χριστιανός, διέταξε καὶ τὸν βασάνισαν σκληρά.

Κατόπιν, ἀφοῦ τὸν ἔδεσαν μέσα σ᾿ ἕνα σάκκο, τὸν ἔριξαν στὴ θάλασσα. Ἀλλὰ μὲ θαῦμα ὁ σάκκος σχίστηκε, καὶ δυὸ δελφίνια ἔφεραν σῶο καὶ ἀβλαβὴ τὸν Καλλίστρατο, στὴ στεριά.

Τότε, 49 στρατιῶτες ποὺ εἶδαν τὸ γεγονὸς πίστεψαν στὸ Χριστό, καὶ ἀφοῦ ἔτρεξαν στὸν Καλλίστρατο, τοῦ εἶπαν: «Πράγματι, εἴδαμε ὅτι ὑπάρχει στ᾿ ἀλήθεια καὶ εἶναι μεγάλος ὁ Θεός σου, ὁ ὁποῖος καὶ ἀπὸ τὸ βυθὸ τῆς θάλασσας ὑπερφυσικὰ σὲ ἔβγαλε. Θὰ μποροῦσε, ἄραγε, νὰ δεχθεῖ καὶ ἐμᾶς τοὺς εἰδωλολάτρες;».

Ὁ Καλλίστρατος τοὺς ἀπάντησε: «Ὁ δικός μου Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ἐκείνους ποὺ ἔρχονται κοντά του δὲν τοὺς διώχνει. Διότι Ἐκείνου ὁ λόγος εἶναι: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Τότε ὁ Καλλίστρατος κατήχησε ὅλους αὐτοὺς τοὺς στρατιῶτες μέσα στὴ φυλακή.

Ὁ δὲ Περσεντίνος, ἐρχόμενος σὲ ἀδιέξοδο ἀπὸ τὴν πίστη τους, ὅλους τοὺς ἀποκεφάλισε.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τῷ θείῳ Πνεύματι, περιφραξάμενος, Μάρτυς Καλλίστρατε, λαμπρῶς ἠρίστευσας, καταβολῶν τὸν δυσμενῆ, σοφία τῶν σῶν ἀγώνων ὅθεν καὶ προσήγαγες, τῷ Χριστῷ ὡς θυμίαμα, δῆμον παναοίδιμον, Ἀθλητῶν πιστευσάντων σοί, μεθ' ὧν ὑπὲρ ἠμῶν ἐκδυσώπει, τῶν εὐφημούντων σὲ ἐν ὕμνοις.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὥσπερ ἄστρον μέγιστον, ἔλαμψας κόσμω, τᾶς ἀκτῖνας ἄπασι, τῶν σῶν ἀγώνων ἐφαπλῶν, καὶ τῶν θαυμάτων τοὶς κράζουσι, Χαίροις Μαρτύρων, τὸ κλέος Καλλίστρατε.

Μεγαλυνάριον
Κάλλος εὐσεβείας ὑπερφερές, Καλλίστρατε Μάρτυς, ἐν ἀγῶσι καρποφόρων, πρὸς θεογνωσίας, τὴν καλλονὴν ἰθύνεις, ἀθλητικὴν χορείαν, μεθ’ ἧς τιμῶμέν σε.

Ὁ Οἶκος
Τὸν τοῦ Κυρίου ἀθλητήν, καὶ μέγαν στρατιώτην, καὶ φίλον τῆς Τριάδος, καὶ μύστην τῶν ἀρρήτων, καὶ μιμητὴν τοῦ Ἰησοῦ, ᾄσμασιν ἐν πίστει συνελθόντες οἱ πιστοὶ χαρμονικῶς ὑμνήσωμεν, γεραίροντες αὐτοῦ τὰ παλαίσματα καὶ τάς ἀριστείας, τοὺς πόνους, οὓς ὑπέστη διὰ Χριστὸν τὸν παμβασιλέα, αἰτούμενοι τυχεῖν αὐτοῦ ταῖς πρεσβείαις, τῆς ἀμείνονος ζωῆς τοῦ Παραδείσου, ἔνθα οἱ χοροὶ εὐφραίνονται τῶν κραζόντων· Χαίροις Μαρτύρων τὸ κλέος Καλλίστρατε.

Ἀνάμνησις τοῦ ὀράματος καὶ τῆς ἀφωνίας τοῦ προφήτου Ζαχαρίου

(Ἡ μνήμη αὐτὴ βρίσκεται στὸ Ἱεροσολυμιτικὸ Κανονάριο (σ. 112).

Ὁ Ζαχαρίας ἦταν ἱερέας. Τὴν ὥρα τοῦ θυμιάματος μέσα στὸ θυσιαστήριο, εἶδε ἄγγελο Κυρίου, ποὺ τοῦ ἀνήγγειλε, ὅτι θὰ ἀποκτοῦσε γιὸ καὶ θὰ ὀνομαζόταν Ἰωάννης. Ὁ Ζαχαρίας σκίρτησε ἀπὸ χαρά, ἀλλὰ δυσπίστησε. Ἡ γυναῖκα του ἦταν στεῖρα καὶ γριά, πῶς θὰ γινόταν αὐτὸ ποὺ ἄκουγε;

Τότε ὁ ἄγγελος τοῦ εἶπε ὅτι γιὰ νὰ τιμωρηθεῖ ἡ δυσπιστία του, μέχρι νὰ πραγματοποιηθεῖ ἡ βουλὴ τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς θὰ ἔμενε κωφάλαλος.

Πράγματι, ἡ Ἐλισάβετ συνέλαβε, καὶ μετὰ ἐννιὰ μῆνες ἔκανε γιό. Μετὰ ὀκτὼ ἡμέρες, στὴν περιτομὴ τοῦ παιδιοῦ, οἱ συγγενεῖς θέλησαν νὰ τοῦ δώσουν τὸ ὄνομα τοῦ πατέρα του, Ζαχαρία. Ὅμως, ὁ Ζαχαρίας, ἔγραψε ἐπάνω σὲ πινακίδιο τὸ ὄνομα Ἰωάννης.

Ἀμέσως δέ, λύθηκε ἡ γλῶσσα του, καὶ ἡ χαρὰ γιὰ ὅλους ἦταν μεγάλη.