“ΤΕΘΝΗΚΑΣΙ ΟΙ ΖΗΤΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ” Ευαγγελικό ανάγνωσμα Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν (Ματθ. Β' 13-23)

“ΤΕΘΝΗΚΑΣΙ ΟΙ ΖΗΤΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ”

Ευαγγελικό ανάγνωσμα

Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν

(Ματθ. Β' 13-23)

Ενώ δεν προλάβαμε ακόμα να συνειδητοποιήσουμε το ανέκφραστο και ανερμήνευτο γεγονός τής Χριστού γεννήσεως, και ενώ οι καρδιές μας απαστράπτουν από το ανέσπερο φως τής φάτνης και θωπεύονται από τη θαλπωρή τής χάριτος, τρόμος καταλαμβάνει την ύπαρξή μας.

Δια μηνύματος αγγελικού ειδοποιείται ο Ιωσήφ να πάρει το παιδίον και την μητέρα του και να φύγουν στην Αίγυπτο έως ότου πάλι ενημερωθεί.

Μα γιατί αυτό; “Μέλλει γαρ Ηρώδης ζητείν το παιδίον τού απολέσαι αυτό” (Ματθ. Β' 13).

Η διεστραμμένη σκέψις τού Ηρώδου μαζί με την πρωτοφανή σε κακία και μοχθηρία απόφασή του να θανατώσει τα νήπια της Βηθλεέμ και των περιχώρων της, με τη σκέψη ότι μέσα σε αυτά θα ευρισκόταν και ο “τεχθείς βασιλεύς των Ιουδαίων” σηματοδοτεί και εκφράζει το μίσος, τις συκοφαντίες και τον διωγμό που θα υπέφερε σε όλη του την ζωή ο Ιησούς. Ταυτοχρόνως δείχνει και το μίσος που δέχεται από τον μακράν τού Θεού κόσμο το Σώμα Του, η Εκκλησία Του, οι πιστοί Του δια μέσου των αιώνων.

Ας σταθούμε όμως για λίγο στον παράφρονα Ηρώδη και στην εγκληματική απόφασή του, αφού τα απαίσια “αντίγραφά του” τα βλέπουμε να αναπαράγονται σε κάθε εποχή. Προϊόντος δε του χρόνου ο κόσμος θα αισθάνεται την παρουσία τους ολοένα και οδυνηρώτερα.

Βεβαίως, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η εγωπάθεια διαστρέφει την καρδιά. Αλλά όταν έχουμε όχι απλώς δυσφορία, αλλά μίσος άσβεστο εναντίον τού Θεανθρώπου, εναντίον του Χριστού και της ορθοδοξίας μας, μπορούμε να κάνουμε λόγο μόνο περί εγωισμού, τον οποίο λίγο έως πολύ όλοι οι άνθρωποι τον φιλοξενούμε; Ή ο διωγμός εναντίον τής πίστεώς μας, τόσο ο φανερός όσο και ο ύπουλος, που και τις δύο εκφράσεις του βιώνει η εποχή μας σε παγκόσμιο επίπεδο, μπορούμε να πούμε ότι είναι απλώς αποτέλεσμα της αμαρτίας των όσων κινούν τα νήματα των Ηρωδιανών αποφάσεων;

Φυσικά και υφίσταται η αμαρτία στην γενικότερη ή ειδικότερη μορφή της και βεβαίως αυτή είναι η αιτία πολλών και μεγάλων κακών στην ιστορία τού ανθρώπου. Όμως εδώ πρόκειται περί άλλου ζητήματος. Εδώ υπάρχει η διαστροφή τού μίσους εναντίον τού Χριστού που εμπνέεται υπό του διαβόλου και φυσικά καλλιεργείται συστηματικώς υπό του ιδίου τού ανθρώπου.

Εάν δε εξετασθεί ουσιαστικώτερα το θέμα, μετά βεβαιότητος θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως οτιδήποτε αρνητικό στην κοινωνία των ανθρώπων, από τα μικρότερα έως και αυτά τα μεγαλύτερα των εγκλημάτων ερμηνεύονται ως διωγμοί εναντίον αυτού του ιδίου τού Ιησού Χριστού.

Αλλά το παράδοξο είναι πως όσοι έχουν δρασκελίσει στην αιμοσταγή παράταξη των διεστραμμένων εχθρών, όπως και ο ίδιος ο Ηρώδης, παραδέχονται μεν την πραγματικότητα του Χριστού και της Εκκλησίας του (άλλωστε δεν μπορούν να κάνουν και διαφορετικά), αντί όμως να προσκυνήσουν το θείον βρέφος ακολουθώντας τούς εξ' ανατολών Μάγους, αυτοί καταντούν θεομάχοι και απαίσιοι εγκληματίες. Παρά δε τα δήθεν επιτεύγματά τους, επί της ουσίας ισχύει ο λόγος “Ου γαρ μη υπνώσωσιν εάν μη κακοποιήσωσιν...”(Παροιμ δ΄16). Μια ζωή αγωνία για το πώς θα κακοποιήσουν την Εκκλησία και πώς θα εκδιώξουν και δη θα αφανίσουν τους ορθοδόξους χριστιανούς. Αλλά κάποτε έρχεται το τέλος. Και είναι τόσο αληθινή η Γραφή και στο θέμα αυτό όταν τονίζει, “θάνατος αμαρτωλών πονηρός”(Ψαλμ. λγ΄22). Αυτό δηλ. που συνέβη και στον ίδιο τον Ηρώδη.

Έπειτα από λίγο χρόνο προσβλήθηκε από φοβερή και σπάνια ασθένεια, παραδίδοντας την αθλία του ψυχή σε αυτούς που υπηρέτησε, για να κολάζεται αιωνίως. Πέθανε σκωληκόβρωτος μέσα σε φρικτούς πόνους ξεχειλίζοντας το μεν σώμα του από τον βόρβορο των σκουληκιών, η δε ψυχή του καταποντισμένη μέσα στην άβυσσο του μίσους.

Μίσησε τον Χριστό και τους ανθρώπους, γι' αυτό και την ώρα τού θανάτου του ο κόσμος αισθάνθηκε ανακούφιση από το ότι έπαυσε να υπάρχει αυτό το ανθρωπόμορφο τέρας που εμόλυνε την γη απλώς και μόνο με την αναπνοή του.

Να ισχυρισθούμε τώρα ότι το ίδιο ή και χειρότερο τέλος έχουν στο πέρασμα της ιστορίας όλα τα “τέκνα τού Ηρώδου”; Και να υποστηρίξουμε ότι τα ίδια αισθήματα εκτρέφουν οι άνθρωποι δια τους παράφρονες διώκτες τής Εκκλησίας τού Χριστού; Δεν χρειάζεται να το υπογραμμίσουμε αυτό. Είναι το μόνο βέβαιο. Η ίδια η ιστορική πραγματικότης επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.

Εάν δε ο άθεος και άπιστος, εάν ο συνειδητός εχθρός τού Χριστού συμβαίνει μάλιστα να είναι οξύθυμος και οργίλος, τότε πλέον δεν μπορεί να γίνεται λόγος καν περί ανθρώπου, αλλ' ουδέ και περί θηρίου τού ζωικού βασιλείου, αφού στην περίπτωση αυτή ο άνθρωπος καταγκρεμίζεται κάτω της κλίμακας των κτηνών, με αποτέλεσμα να καταντά χειρότερος και αυτών των σκοτεινών δαιμόνων οι οποίοι επιτέλους “πιστεύουν και φρίττουν”.

Ο μεγάλος πατέρας και διδάσκαλος της Εκκλησίας μας ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, που ο υμνογραφικός και δογματικός του κάλαμος κινείται επιδεξίως στις Δεσποτικές εορτές, θα χαράξει για τις περιπτώσεις των ανθρώπων στους οποίους αναφερόμαστε: “Ποίον θηρίον είναι τόσον άγριον και ανήμερον όπως ο άνθρωπος που συγκλονίζεται από την οργήν και τυραννείται από τον θυμόν; Ποία δε τρικυμισμένη θάλασσα η οποία αναταράσσεται από τους εφορμώντας εις αυτή βιαίους ανέμους, ξεσπάει με τόσην ορμήν και θραύεται επάνω εις τους βράχους; Ή ποίον φαρμακερόν φίδι μεταξύ των πιο δεινών πηδά επάνω εις το θύμα του με τόση μανίαν με όσην ο ασυγκράτητος και δριμύς και αχαλίνωτος εις την οργήν του θυμώδης; Αυτός δεν ορίζει πλέον τον εαυτόν του. Άγεται και φέρεται από το πάθος τού θυμού”.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα φαινομενικώς ανερμήνευτο. Ποίο είναι αυτό; Η σύμπνοια του πολιτικού και θρησκευτικού κατεστημένου, παρά τις εξωτερικές διαφορές ίσως και εχθρότητες μεταξύ τους, στο να στοχεύουν, συλλαμβάνουν, βασανίζουν και τελικώς να θανατώνουν τον Ιησούν. Γεμάτος απορία ο πρόγονος του Χριστού, ο προφήτης Δαυίδ θα γράψει: “΄Ινα τι εφρύαξαν έθνη, και λαοί εμελέτησαν κενά; παρέστησαν οι βασιλείς της γης, και οι άρχοντες συνήχθησαν επί το αυτό κατά του Κυρίου και κατά του χριστού αυτού, διαρρήξωμεν τους δεσμούς αυτών και απορρίψωμεν αφ' ημών τον ζυγόν αυτών” (Ψαλμ. β' 1-3).

Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, κάποιοι προτιμούν να συνάπτουν και να αποκαθιστούν φιλίες, όχι στο όνομα της εν Χριστώ αγάπης, αλλά στο όνομα του διωγμού τής πίστεως, στην λοιδορία και στην σταύρωση του Ιησού Χριστού. “Εγένοντο δε φίλοι ό τε Ηρώδης και ο Πιλάτος εν αυτή τη ημέρα μετ' αλλήλων· προϋπήρχον γαρ εν έχθρα όντες προς εαυτούς” (Λουκ. κγ' 12).

Όταν ο άνθρωπος δεν βιώνει την αγάπη τού Ιησού και όταν δεν επιτρέπει ο ίδιος να φλογίζεται η ύπαρξίς του από την δόξα τού Χριστού, τότε κινδυνεύει να γεμίσει την καρδιά του από την έχθρα εναντίον του Θεού. Όταν μάλιστα ο αρχηγός τής σωτηρίας μας απαιτεί θυσίες, λιτάνευση του Σταυρού, ομολογία πίστεως και απαρέγκλιτη παρακολούθηση των βημάτων του, τότε αισθάνεται κανείς τα επίπεδα στα οποία πρέπει να περιφέρει την ύπαρξή του.

Τούτο συμβαίνει και με τα πρόσωπα των εκπροσώπων των ποικίλων “θρησκευτικών κατεστημένων”. Όταν δεν ζουν συνειδητά την πίστη τού Χριστού και αποφεύγουν την οδόν των Αγίων τής Εκκλησίας μας, τότε φθάνουν στο κατάντημα όχι μόνο να υπογράφουν “την σφαγήν των νηπίων”, αλλά τελικώς να προσυπογράφουν την σταύρωση του Ιησού και τούτο διότι “ελέγχονται υπό του φωτός”, αφού “τα έργα αυτών εισί πονηρά”.

Φίλοι μου, ίσως περισσότερο από ποτέ άλλοτε στις ημέρες μας να συμφιλιωθούν τα “πολιτικοθρησκευτικά” κατεστημένα στο όνομα δήθεν της “παγκόσμιας ειρήνης” και της απολαύσεως των αγαθών, με κύριο όμως στόχο τους να χτυπήσουν τον Χριστό και την Εκκλησία Του. Ενδεχομένως μάλιστα προς τον σκοπό αυτό να συγκλιθούν συνέδρια και “σύνοδοι” όλων των φασμάτων και των αποχρώσεων...

Ας μην τα χάνουμε και ας μη μας φοβίζει απολύτως τίποτε, αφού και γι' αυτούς νομοτελειακώς ισχύει ό,τι και για τον Ηρώδη. Τελικώς θα επαληθευθεί έτι άπαξ πανηγυρικώς ο λόγος της Γραφής: “Τεθνήκασι οι ζητούντες την ψυχήν τού παιδίου”!

Αμήν.

Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

Ο φόβος του Ηρώδη και ο φόβος του Ιωσήφ Κυριακή μετά την Χριστού Γεννησιν - (Ματ β΄ 13-23)

 

Δύο φοβισμένοι άνθρωποι πρωταγωνιστούν στα επεισόδια που περιγράφονται στο ευαγγελικό ανάγνωσμα (Ματ β΄ 13-23) που, κατά την ανατολική λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας, διαβάζεται την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα. Ο βασιλιάς Ηρώδης, που νιώθει να απειλείται η εξουσία του από ένα παιδί, και ο Ιωσήφ, που νιώθει να απειλείται η ζωή του παιδιού από τους διαδόχους του Ηρώδη. Στον πρώτο το αίσθημα του φόβου τον οδηγεί σε παράνοια, στον δεύτερο ο φόβος λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας.
Σύμφωνα με το κείμενο, οι μάγοι που επισκέφτηκαν και προσκύνησαν τον νεογέννητο Ιησού στη Βηθλεέμ έφυγαν από τη χώρα χωρίς να ενημερώσουν τον Ηρώδη, ενώ ένας άγγελος ενημέρωσε τον Ιωσήφ για τον κίνδυνο που διέτρεχε ο Ιησούς και τον συμβούλεψε να καταφύγει στην Αίγυπτο. Ο θυμός του Ηρώδη από τον εμπαιγμό των μάγων και ο φόβος του ότι πλέον η εξουσία του κινδυνεύει, εκδηλώνεται με μια μαζική σφαγή όλων των νηπίων της ευρύτερης περιοχής στην οποία υπέθετε ότι γεννήθηκε ο αναμενόμενος βασιλιάς των Ιουδαίων, γεγονός στο οποίο ο ευγγελιστής βλέπει να εκπληρώνεται η σχετική με τον θρήνο της Ραχήλ προφητεία του Ιερεμία (λη΄[xxxi]15). Ο Ιωσήφ, αφού παρέμεινε στην Αίγυπτο μέχρι τον θάνατο του Ηρώδη, όταν πληροφορήθηκε ότι διάδοχος στον θρόνο είναι ο γιος του Αρχέλαος, φοβήθηκε να επιστρέψει στην Ιουδαία, οπότε, ύστερα από θεία προτροπή, εγκαταστάθηκε στο χωριό Ναζαρέτ της Γαλιλαίας.
Ο βασιλιάς Ηρώδης είναι ο χαρακτηριστικός τύπος του φοβισμένου ανθρώπου. Οτιδήποτε κάνει το κάνει υπό το κράτος του φόβου ότι η εξουσία του απειλείται. Από τα πιο εντυπωσιακά κτήρια που σώζονται ως σήμερα στην Παλαιστίνη είναι τα παλάτια – φρούρια που ο μισητός αυτός βασιλιάς κατασκεύασε στα πιο απρόσιτα μέρη της επικράτειάς του, προκειμένου να προφυλαχτεί από τους υπηκόους του. Ο Ηρώδης ζει μέσα στον φόβο σε μια κατάσταση μόνιμης άμυνας, γεγονός που τον καθιστά αδύναμο και αυτοκαταστροφικό. Η παράδοση της σφαγής των νηπίων, που διασώζει ο ευαγγελιστής Ματθαίος, συνοψίζει με τον πλέον παραστατικό τρόπο την απίστευτη συμφορά που μπορούν να αφήσουν φοβισμένοι άνθρωποι πίσω τους, όταν ο φόβος τους είναι ανομολόγητος, όταν έχουν δύναμη αλλά δεν μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν παρά μόνο για μάταιες και απονενοημένες προσπάθειες αυτοσυντήρησης. Αυτός ο εγωκεντρικός και παρανοϊκός φόβος οδηγεί σε ένα μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας που καταλήγει πάντοτε σε αποτυχία. Τελικά το άγχος και ο πανικός οδηγούν τον άνθρωπο που δεν στηρίζει την ελπίδα του στον Θεό σε ενέργειες που φέρνουν ως αποτέλεσμα το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στο βιβλίο των Παροιμιών: «Επειδή φοβούνται και αποφεύγουν τους ανθρώπους, θα ανατραπούν» (κθ΄ 25).
Το τραγικό όμως είναι ότι όλες οι προσπάθειες του φοβισμένου ανθρώπου να αποτρέψει αυτό που φοβάται, έχουν ως συνέπεια αίμα, δάκρυα και πόνο για τους άλλους. Ο φόβος του Ηρώδη είναι η επιτομή αυτού που ο θεμελιωτής της αναλυτικής ψυχολογίας Carl Jung περιγράφει ως «σκιά». Η συμπεριφορά του Ηρώδη δείχνει με τον πιο παραστατικό τρόπο το πού μπορεί να οδηγήσει ένας τέτοιος φόβος όταν δεν εκδηλώνεται στο φως, αλλά παραμένει στα σκοτεινά βάθη του ασυνείδητου. Κατά ειρωνικό τρόπο η ιστορία του Ηρώδη διαβάζεται κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, της γορτής του φωτός.
Ο Ιωσήφ επίσης φοβάται, όμως ο φόβος του είναι εντελώς διαφορετικός από εκείνον του Ηρώδη. Ο Ηρώδης φοβάται για τον εαυτό του, ενώ ο Ιωσήφ για το παιδί, την προστασία του οποίου του είχε εμπιστευθεί ο Θεός. Ο Ηρώδης για να αποφύγει αυτό που φοβάται στηρίζεται στον τρόμο που προκαλεί η δύναμή του, ενώ ο Ιωσήφ στον «φόβο» του Θεού, όπως ακριβώς περιγράφεται στον Ψαλμό ριγ΄ 19: «οἱ φοβούμενοι τὸν Kύριον ἤλπισαν ἐπὶ Kύριον / βοηθὸς αὐτῶν καὶ ὑπερασπιστὴς αὐτῶν ἐστιν». Η έκφραση «οἱ φοβούμενοι τὸν Kύριον» παρεξηγείται συχνά από τους σύγχρονους αναγνώστες, καθώς ο φόβος θεωρείται σήμερα πολύ ευτελές κίνητρο για να προσεγγίσει κανείς τον Θεό, και έτσι, οι σύγχρονες μεταφράσεις αποδίδουν τη λέξη “φόβος” ως “σεβασμός”. Η μετάφραση αυτή είναι, βέβαια, σωστή, υπαγορεύεται όμως από την ανάγκη να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις που ενδεχομένως θα προκαλούνταν από την άγνοια της βιβλικής θεώρησης των σχέσεων του Θεού με τον άνθρωπο. Αλλά ο φόβος για τον οποίο γίνεται στο συγκεκριμένο χωρίο λόγος δεν είναι, όπως προκύπτει από τη συνάφεια του ψαλμού, ο παράλογος εκείνος φόβος που παραλύει τον άνθρωπο και τον εξουθενώνει. Οι Ισραηλίτες γνώρισαν τη δύναμη και το μεγαλείο του Θεού, όπως αυτά εκδηλώθηκαν απέναντι στους εχθρούς τους, και φοβήθηκαν τον Κύριο. Ταυτόχρονα όμως γνώρισαν και την αξιοπιστία του Θεού, και ήξεραν ότι μπορούν να τον εμπιστεύονται. Ο φόβος που προκαλεί η δύναμη του Θεού αναγκάζει τους ανθρώπους σε υποταγή από την οποία προσπαθούν να απαλλαγούν. Όταν όμως ο φόβος συνδυάζεται με την εμπειρία της δικαιοσύνης του Θεού, οι άνθρωποι μαθαίνουν να εμπιστεύονται τον Θεό και οδηγούνται στην πίστη προς αυτόν. Εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη του Θεού σε συνδυασμό με την εμπειρία της αγάπης και της συγχωρητικότητας του Θεού οδηγεί με τη σειρά της στην αγάπη του ανθρώπου προς τον Θεό. Μόνον τότε ο άνθρωπος παύει πλέον να φοβάται τον Θεό, γιατί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην Α΄ Επιστολή Ιωάννου, «Φόβος δεν υπάρχει μέσα στην αγάπη, αλλά η τέλεια αγάπη διώχνει μακριά τον φόβο … εμείς αγαπούμε γιατί αυτός πρώτος μας αγάπησε» (δ΄ 18-19). Φόβος Θεού, πίστη και αγάπη -το τρίπτυχο που επαναλαμβάνεται κάθε Κυριακή στην εκκλησία πριν από τη θεία μετάληψη- αποτελούν τα τρία στάδια της πνευματικής ωρίμανσης του ανθρώπου.
Ο εγωκεντρικός φόβος του Ηρώδη τον οδηγεί σε παρανοϊκές ενέργειες, που όμως δεν του εξασφαλίζουν τη σωτηρία. Αντίθετα, ο αλτρουιστικός φόβος του Ιωσήφ τον οδηγεί σε πράξεις αυταπάρνησης που στηρίζονται στην ακλόνητη εμπιστοσύνη του στη δύναμη του Θεού και τελικά σώζει τον μικρό Ιησού, καθιστάμενος έτσι όργανο του Θεού στο σχέδιό του για τη σωτηρία της ανθρωπότητας ολόκληρης. Το σχέδιο αυτό, όπως περιγράφεται στη Βίβλο, χαρακτηρίζεται από την εναλλαγή περιόδων κρίσεων και περιόδων δυναμικής επέμβασης του Θεού στην ανθρώπινη Ιστορία. Ο Αβραάμ είναι γέρος και άτεκνος, ο Ισαάκ οδηγείται στο θυσιαστήριο, ο Ιακώβ αναγκάζεται σε φυγή στη Μεσοποταμία, ο Ιωσήφ καταλήγει στις φυλακές της Αιγύπτου, ο Μωυσής ρίχνεται στον Νείλο και αργότερα αυτοεξορίζεται στην Μαδιάμ, οι Ισραηλίτες στην έρημο αντιμετωπίζουν πλήθος κινδύνων από πείνα, δίψα, ληστρικές επιδρομές και εσωτερικές επαναστάσεις, οχυρωμένες πόλεις εμφανίζονται σαν ανυπέρβλητα εμπόδια για την κατάκτηση της Χαναάν, η εχθρότητα των γειτονικών φυλών κατά την περίοδο των Κριτών απειλεί με αφανισμό τον λαό του Θεού, ο Σαούλ, παρά τη γενναιότητά του, κρίνεται από τον Θεό ακατάλληλος για την εκπλήρωση των στόχων της εκλογής του, ο Δαβίδ αντιμετωπίζει αλλεπάλληλες αρνητικές καταστάσεις εξαιτίας των αμαρτιών του, το βασίλειο που ίδρυσε διασπάται, και η διαφθορά της βασιλικής και θρησκευτικής εξουσίας στους επόμενους αιώνες θα φέρουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή των βασιλείων, την εξορία του λαού και τη διασπορά του σε ολόκληρη τη γη, και, τέλος ο Ιησούς αντιμετωπίζει από τα πρώτα του βήματα στη γη θανάσιμο κίνδυνο από την επιβουλή της κοσμικής εξουσίας. Όλες αυτές οι αρνητικές καταστάσεις φαίνονται ανυπέρβλητες και απειλούν με ματαίωση το σχέδιο της θείας οικονομίας, όμως ο Θεός επεμβαίνει πάντοτε την κατάλληλη στιγμή για να δώσει λύσεις στα αδιέξοδα, εκλέγοντας για τον σκοπό αυτόν τα κατάλληλα κάθε φορά πρόσωπα. Αυτό που καθιστά ένα πρόσωπο άξιο της θείας εκλογής δεν είναι κάποιες ιδιαίτερες σωματικές ή διανοητικές ικανότητές του αλλά η ετοιμότητά του για υπακοή στο θέλημα του Θεού.
Στην ιστορία του Ηρώδη και του Ιωσήφ επιβεβαιώνεται με τον πιο παραστατικό τρόπο η αλήθεια που διακηρύσσει ο Ψαλμωδός και που αποτελεί το πιο αισιόδοξο μήνυμα για την καινούργια χρονιά:
Άλλοι ελπίζουν στ’ άρματα κι άλλοι στο ιππικό τους,
εμείς όμως χάρη στην παρουσία τού Κυρίου και Θεού μας θα θριαμβεύσουμε.
Δεμένοι χειροπόδαρα εκείνοι πέφτουν,
μα εμείς και πάλι σηκωνόμαστε και στέκουμε ορθοί. (Ψαλ ιθ΄ 8-9).
Μιλτιάδης Κωνσταντίνου
Το είδαμε εδώ 

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Ο Χριστός γεννήθηκε. Ο μεγάλος αναμενόμενος, τόσους αιώνες από την ανθρωπότητα. Εκείνος τον οποίο αιώνες πριν προκατήγγειλαν οι Προφήτες. Εκείνος ο οποίος γεννήθηκε σε ένα ψυχρό σπήλαιο και ανακλίθηκε στη φάτνη των αλόγων. Και εκτός από τους Μάγους και τους ποιμένες, όλοι τον δέχθηκαν με αδιαφορία. Όχι μόνο με αδιαφορία αλλά ο Ηγεμόνας τους, ο βασιλιάς Ηρώδης τον ερχομό του στον κόσμο τον αντιμετώπισε με εχθρότητα, με κακότητα.
Όταν ο Ηρώδης άκουσε από τους Μάγους ΄΄ότι γεννήθηκε ο βασιλιάς των Ιουδαίων και κάλεσε τους γραμματείς και φαρισαίους και εξακρίβωσε το γεγονός, ταράχθηκε και πήρε την απόφαση του «ἀπολέσαι αὐτό». Δεν θέλει να αναγνωρίσει το Θείο Βρέφος σαν βασιλιά του κόσμου, αντίθετα θέλει να το φονεύσει. Φοβάται το θρόνο του, τα μεγαλεία του, τα πλούτη του, που κινδυνεύουν τάχα από τον γεννηθέντα ουράνιο Βασιλέα. Στέλνει τότε και «ἀβεῖλε πάντας τούς παῖδας τούς ἐν Βηθλεέμ καί ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπό διετοῦς καί κατωτέρω» με την ελπίδα ότι ανάμεσά τους θα είναι και το Θείο Βρέφος, που στο μεταξύ είχε φύγει στην Αίγυπτο. Η κακότητα, ο φθόνος του ανθρώπου έχουν διώξει μακριά τον Κύριο των ανθρώπων.
Ακούγοντας τα γεγονότα αυτά η καρδιά μας αναστατώνεται. . μας φαίνονται ακατανόητα, απίστευτα, πρωτάκουστα. Αλλά μήπως και σήμερα αν ερχόταν ο Χριστός στον κόσμο, ο κόσμος και οι άνθρωποι του θα τον υποδεχόταν με ενθουσιασμό και οι άρχοντες θα του απέδιδαν άφθαστες τιμές;
Κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί ότι πολλοί θα τον δέχονταν με χαρά, όπως τον δέχονται, διότι συνεχώς έρχεται ο Κύριος και κτυπάει την πόρτα της καρδιάς μας. Είναι όμως και οι άλλοι, εκείνοι που τον αρνούνται, που τον διώκουν, που τον πολεμούν, από τότε μέχρι σήμερα. Θέλουν και σήμερα «ἀπολέσαι αὐτόν». Είναι όσοι πολεμούν την πίστη μας. Όσοι αρνούνται τον Χριστό. Όσοι με την διαγωγή τους, με τα λόγια τους, με τα συγγράμματά τους, με τους σκληρούς διωγμούς τον διώχνουν μακριά από τη ζωή μας. Και γνώρισε και γνωρίζει η εποχή μας πολλούς τέτοιους πολέμιους του Χριστού, που δεν διαφέρουν καθόλου από τον Ηρώδη. Πόσο χριστιανικό αίμα κυλάει στην εποχή μας, στις ημέρες μας από τους Ηρώδεις της. Όπου και να κοιτάξει κανείς θα τους δει. Θέλουν να διώξουν τον Χριστό από την χριστιανική Ελλάδα. Θέλουν να αποϊεροποιήσουν τα πάντα. Πόσοι πιστοί σε όλα τα πλάτη της γης δεν μαρτυρούν για το όνομα του Κυρίου. Βλέπουμε τι γίνεται λίγο παραπέρα από μας. Χιλιάδες χριστιανοί καθημερινά υποβάλλονται σε φρικτά βασανιστήρια, θανατώνονται για την πίστη τους.
Δεν απομακρύνουν τον Κύριο μόνο οι φανατικοί πολέμιοι του χριστιανισμού.
Κι όλοι εμείς οι άλλοι συχνά συμπεριφερόμαστε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διώχνουμε τον Κύριο από τις καρδιές μας. Η ψυχή μας είναι γεμάτη και καθημερινά γεμίζει από φτηνούς ήρωες και ταπεινά πράγματα. Θαμπωνόμαστε από τα ψεύτικα αστέρια και τον θόρυβο. Υποδουλωμένοι στην ακόρεστη δίψα του πλούτου, κυριευμένοι από τον φθόνο και το μίσος κάνουμε τον πράο και ταπεινό Ιησού Χριστό να φύγει και πάλι, όπως τότε…στην Αίγυπτο. Ο Κύριος θέλει πάντοτε να είναι κοντά μας και εμείς, δυστυχώς, τον απομακρύνουμε, τον διώχνουμε με τη ζωή μας, με τα λόγια μας, την απομάκρυνση μας από τα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας και ιδιαίτερα την Θεία Κοινωνία.
Το Θείο Βρέφος μετά τον θάνατο του Ηρώδη ξαναγύρισε στην Βηθλεέμ. Έτσι κι όταν στις καρδιές των ανθρώπων πεθάνει ο Ηρώδης, έρχεται και ενθρονίζεται ο Κύριος του ουρανού και της γης. Όταν πολεμάμε συστηματικά, με αγώνα και θερμή προσευχή τα πάθη μας και αδειάζουμε τις ψυχές μας από τους παρείσακτους και τους ξένους, γίνεται εξουσιαστής ο Κύριος του παντός.
Το βασικό έργο στην πνευματική μας ζωή είναι ακριβώς αυτό το καθάρισμα της ψυχής. Ο αγώνας εναντίον κάθε αμαρτωλού πράγματος που κυριεύει το είναι μας ολόκληρο. Η μάχη των διαφόρων εχθρών, που θέλουν να είναι κύριοι και αφεντικά μας. Ο κόσμος και οι θεοί του, όπως κι αν ονομάζονται, τα πάθη είναι οι εχθροί του πνεύματος. Όταν φύγουν οι εχθροί, τότε ακριβώς παρουσιάζονται οι καρποί του Αγίου Πνεύματος. Τότε έρχεται ο καιρός της πνευματικής ανθοφορίας, που έφερε στη γη ο ενανθρωπήσας Ιησούς Χριστός.
Για άλλη μια φορά γιορτάσαμε τα Χριστούγεννα. Η σκέψη μας, με τα φτερά των Αγγέλων πέταξε στη πόλη της Βηθλεέμ, στο παγωμένο Σπήλαιο, στην ταπεινή φάτνη των αλόγων ζώων. Η καρδιά μας, αν και φορτωμένη με την καθημερινότητα, συγκινημένη από το μεγάλο αυτό γεγονός πρόσφερε λατρεία στο Θείο Βρέφος που ήρθε στη γη για να φέρει την ειρήνη και την αγάπη στον κόσμο μας. Μαζί με τους ποιμένες Τον προσκυνήσαμε. Μαζί με τους Αγγέλους Τον δοξάσαμε. Μαζί με τους Μάγους της Ανατολής Του προσφέραμε τα δώρα της αγάπης και της λατρείας μας. Όλα αυτά να μην μείνουν μια προσωρινή συγκίνηση, που μετά από λίγο θα χαθεί. Ας αγωνιστούμε να μην αφήσουμε να φύγει ο Χριστός από κοντά μας. Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να μείνει μαζί μας αιώνια. Η ευεργετική παρουσία Του στη ζωή μας να είναι παντοτινή. Θέλει να μας συντροφεύει διαρκώς, να μας ευεργετεί, να μας κάνει χαρούμενους οδοιπόρους της νέας ζωής, της δικής Του ζωής. Εμείς το θέλουμε; Αν ναι, τότε να αγωνιστούμε, να διώξουμε τα πάθη και τις κακίες και να εγκολπωθούμε τις αρετές, για να νιώθουμε αιώνια μέσα μας Χριστούγεννα. Αμήν.

π. Συμεών Κραγιόπουλος: «Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα « Ένα μεγάλο λάθος των χριστιανών

Ένα μεγάλο λάθος των χριστιανών
Ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου. Δεν μπορούσε να γίνει άνθρωπος, ας πούμε, χωρίς τους ανθρώπους. Aλλά και δεν μπορούσε να είναι Θεάνθρωπος παρά εκ Πνεύματος Αγίου. Γεννήθηκε ο Κύριος ως άνθρωπος και γιορτάζουμε τη Γέννησή του αυτές τις ημέρες.

Πλην όμως πρέπει να έχουμε υπόψιν μας ότι όλα βέβαια γίνονται για μας τους ανθρώπους, σ” όλα έχουμε συμμετοχή οι άνθρωποι ως άνθρωποι, αλλά όλα όμως γίνονται διά του Πνεύματος του Αγίου.
Όσο και αν από την ανθρώπινη πλευρά ετοιμασθούμε, προσέξουμε, εργασθούμε, κοπιάσουμε, προσφέρουμε τα πάντα, δεν θα είναι τίποτε αυτό, εάν δεν έρθει το Άγιο Πνεύμα, εάν δεν εργασθεί το Άγιο Πνεύμα, εάν δεν ενεργήσει το Άγιο πνεύμα. Κάνουμε λάθος μεγάλο, όταν ως χριστιανοί δεν λαμβάνουμε υπόψιν αυτή την αλήθεια πάντοτε και ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες, ότι το Άγιο πνεύμα είναι εκείνο που ενεργεί τα πάντα. Αυτό δεν το λαμβάνουμε υπόψιν.
Όχι μόνο οι συνηθισμένοι χριστιανοί κάνουν πολλά πράγματα αυτές τις ημέρες λόγω των εορτών, όμως εντελώς από την ανθρώπινη πλευρά, αλλά και οι καλοί χριστιανοί, εκείνοι δηλαδή που υποτίθεται ότι έχουν μιά κάποια γνώση, εκείνοι που υποτίθεται ότι κάνουν πνευματικό αγώνα, εκείνοι που υποτίθεται ότι πιστεύουν και ζουν δια πίστεως, μένουν σ” αυτό που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος. Και στο σπίτι που είναι και στο ναό όταν έρθουν, απλώς προσπαθούν ανθρωπίνως να συμμετάσχουν στο μυστήριο του Θεού.
Φυσικά ο άνθρωπος τι μπορεί να κάνει; Τα ανθρώπινα μπορεί να κάνει. Και θα λέγαμε ότι ο Θεός αυτό θέλει από τον άνθρωπο, να βάλει το ανθρώπινο μερτικό. Όμως αυτό πρέπει να γίνεται πάντοτε με την προϋπόθεση ότι θα ενεργήσει ο Θεός, πάντοτε με την προϋπόθεση ότι τον τελευταίο λόγο τον έχει ο Θεός. Πρέπει να γίνεται έτσι, ώστε όλος ο κόπος, όλη η προσπάθεια, όλο το δόσιμο, όλη η ετοιμασία, όλη η ανθρώπινη εργασία να είναι ένα άνοιγμα της ψυχής στην Χάρι του Θεού, ένα άνοιγμα της ψυχής στην Χάρι του Αγίου Πνεύματος. Πρωτίστως να πιστεύει κανείς έτσι και να αναμένει κατ” αυτόν τον τρόπο και πάντοτε μ” αυτή την ελπίδα να εργάζεται, αλλά και γενικότερα να παίρνει αυτή τη στάση.
Εργασία στην καθεμιά ψυχή εκ Πνεύματος Αγίου
Πολλές φορές στους πνευματικούς λεγόμενους ανθρώπους, που, όπως είπαμε, κάνουν κάποια προσπάθεια, και τον άλλο καιρό και μέσα στη εκκλησία γιγαντώνεται από μέσα τους… Ποιό άλλο; Η ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους, ο εγωισμός που έχουν, η φιλαυτία που υπάρχει μέσα τους. Στους πνευματικούς ανθρώπους, καθώς μάλιστα αγωνίζονται πνευματικά, αυτά γιγαντώνονται. θα έλεγε κανείς, όχι απλώς απελευθερώνονται από τα δεσμά τους, τα οποία δεσμά μπορεί να βάλει ο άνθρωπος σ” αυτά, αλλά και σαν να ενισχύονται, σαν να φορτίζονται, σαν να προμηθεύονται επιπλέον και κάποια δύναμη ακόμη και ξεπετάγονται μέσα από την ψυχή και ορθώνονται. Πού; Ενώπιον του Θεού. Έτσι, δεν έχει περιθώρια το πνεύμα του Θεού να επισκιάσει την ψυχή. Δεν έχει περιθώρια να καταλαγιάσει, να κουρνιάσει, αν θέλετε, το πνεύμα του Θεού μέσα στην ψυχή, να εργασθεί, για να φωτίσει την ψυχή, για να την κάνει την ψυχή να νιώσει το μυστήριο του Θεού, να το καταλάβει όσο γίνεται, να το δεχθεί και να το ζει. Να γίνει δηλαδή μία εργασία στην καθεμιά ψυχή εκ Πνεύματος Αγίου και του ιδίου του ανθρώπου. Του κάθε ανθρώπου, αλλά εκ Πνεύματος Αγίου.
Πώς μπορούμε να γιορτάσουμε Χριστούγεννα, εάν δεν ενεργήσει το Άγιο πνεύμα; Πώς μπορείς να καταλάβεις τί είναι Χριστούγεννα, να ζήσεις τα Χριστούγεννα, εάν δεν ενεργήσει το Άγιο Πνεύμα; Πώς μπορείς να καταλάβεις τί είναι Θεία Λειτουργία, τι είναι Θεία Κοινωνία, τι είναι αγάπη του Θεού, τι είναι όλα αυτά, εάν δεν ενεργήσει το Άγιο πνεύμα, εάν δεν δώσει το Άγιο πνεύμα, εάν δεν δημιουργήσει το Άγιο πνεύμα; Τα ανθρώπινα, όσο τέλεια και αν είναι, είναι πάντοτε πολύ φτωχά και αμαρτωλά. Αν είσαι απλώς ένας χριστιανός, ένας πνευματικός άνθρωπος, θα πηγαίνεις, θα έρχεσαι κάτι ν” αρπάξεις από την Χάρι του Θεού. Αυτό δεν είναι δύσκολο· αυτό το κάνει ο καθένας. Όμως είναι δύσκολο να παραδεχθεί κανείς ότι είναι φτωχός, είναι δύσκολο να παραδεχθεί κανείς ότι, ό,τι και να κάνει, αν δεν ενεργήσει ο Θεός, δεν κάνει τίποτε.
Δύσκολο, ξεδύσκολο πρέπει να αποφασίσουμε…
Δύσκολο είναι να ταπεινωθεί ο άνθρωπος. Ας βλέπει τον Κύριο ταπεινωμένο εκεί στη φάτνη. Ας βλέπει τον Κύριο θυσιαζόμενο για μας. Ας βλέπει την αγάπη του. Ο άνθρωπος και πάλι έχει τόση αγάπη στον εαυτό του! Είναι τόσο δεμένος με τα δικά του! Τα οποία μάλιστα δικά του τα φτιάχνει και πνευματικά, ενώ είναι φιλαυτία. Γι” αυτό, είπα, γιγαντώνεται ο εγωισμός. Είναι δύσκολο να ταπεινωθούμε. αλλά δύσκολο-ξεδύσκολο πρέπει να τον ξεπεράσουμε τον εγωισμό.
Δύσκολο-ξεδύσκολο πρέπει να το αποφασίσει όποιος έχει διάθεση να γίνει χριστιανός αληθινός, όποιος έχει διάθεση, αν μπορώ να πω έτσι, να μην πάει γι” αυτόν χαμένο το έργο του Θεού, χαμένη η οικονομία του Θεού, το ότι δηλαδή ο Θεός γίνεται άνθρωπος.
Όποιος έχει διάθεση να μην αφήσει να πάει χαμένο γι” αυτόν το έργο του Θεού, η οικονομία του Θεού, ας μην περιμένει άλλο, βλέποντας τον Κύριο, τον νεογέννητο Κύριο, βλέποντας την ταπείνωσή του, τη θυσία του, την αγάπη του, όλη αυτή τη συγκατάβασή του που γίνεται για τον άνθρωπο. δεν γίνεται για κανέναν άλλο ή για κάποιον άλλο λόγο, αλλά γίνεται για τον άνθρωπο. Για σένα που έχεις τουπέ, για σένα που έχεις όλην αυτή την κατάσταση μέσα σου. Και μάλιστα μην τυχόν τη δει κανείς, μην τυχόν την αγγίξει κανείς· είσαι έτοιμος να αντιδράσεις. Μπορεί κατά τα άλλα να φαίνεσαι πνευματικός άνθρωπος και να κάνεις τον πνευματικό άνθρωπο, όμως βαθιά μέσα σου υπάρχει αυτό το θεριό.
Το θαύμα…
Ο Κύριος πέρα από όλα τα άλλα που θα κάνει, και με το παράδειγμα, και μ” αυτή την πραγματικότητα της ζωής του, έρχεται να ταρακουνήσει εσένα τον άνθρωπο που έχεις φιλότιμο, τον καλής διαθέσεως άνθρωπο. Ο άλλος δεν θα προσέξει, δεν θα δώσει σημασία. Σ” εσένα και για εσένα έρχεται ο Κύριος να σε κάνει επιτέλους να προσέξεις, να σε κάνει να φιλοτιμηθείς, να συγκινηθείς, να ταπεινωθείς και να ξεγράψεις τον εαυτό σου μια για πάντα ή, καλύτερα, να παρακαλέσεις να σε βοηθήσει να γίνει αυτό, διότι ο άνθρωπος και αυτό δεν μπορεί να το κάνει, όσο και αν θέλει.
Ο Κύριος ο οποίος άφησε τους ουρανούς για μας, όταν δει φιλότιμο άνθρωπο, όταν δει καλής διαθέσεως άνθρωπο, που πράγματι κατάλαβε περί τίνος πρόκειται και θέλει να ελευθερωθεί από τα δεσμά τού εγώ του και να γίνει κατά Θεόν άνθρωπος, άνθρωπος του Πνεύματος, θα ενεργήσει δραστικά -ξέρει πώς θα ενεργήσει-και το θαύμα αυτό θα γίνει.
Θαύμα είναι η ενανθρώπηση του Χριστού, αλλά και θαύμα είναι να παύσει ο άνθρωπος να είναι αυτό που είναι, δηλαδή παλαιός άνθρωπος και να γίνει νέος άνθρωπος. Διότι ό,τι θα γίνει, δεν θα είναι ένα κατόρθωμα του ανθρώπου, αλλά θα είναι ένα έργο του Αγίου Πνεύματος. Θαύμα είναι. Και αυτό το θαύμα έρχεται ο Κύριος δια του θαύματος του δικού του, ας πούμε, να πραγματοποιήσει σε καθεμιά ψυχή.
Να παρακαλέσουμε τον Κύριο…
Ας ευχηθούμε, αδελφοί μου, ας ευχηθούμε. Είναι μυστήρια αυτά. Μπορεί να τα λέμε, να τα ξαναλέμε, αλλά πόσο καταλαβαίνει ο καθένας; Πόσο αγγίζει τον καθένα το μυστήριο; Ωστόσο όμως πρέπει να γίνει αυτό σ” όλους. Δεν εξαιρείται κανένας. Ο Κύριος θα μας φωτίσει, θα μάς βοηθήσει, θα θελήσει, αν θέλετε να πω έτσι, να κάνει λίγο ακόμη συγκατάβαση. Γιατί θέλει ο καθένας μας ιδιαίτερη συγκατάβαση και ιδιαίτερη ταπείνωση από τον Θεό και ιδιαίτερη αγάπη.
Να παρακαλέσουμε τον Κύριο που γιορτάζουμε τα γενέθλιά του και που, όσο μπορούμε, δείχνουμε την αφοσίωσή μας σ” αυτόν, την πίστη μας, την αγάπη μας, να κάνει και αυτό το ιδιαίτερο στον καθένα μας, ώστε να συντελεσθεί το θαύμα. Δηλαδή όντως να έρθει μέσα μας η Χάρις του Θεού, όντως να μορφωθεί μέσα μας ο Χριστός διά της Χάριτος του Θεού, όντως να παύσουμε να είμαστε παλαιός άνθρωπος και να γίνουμε νέος άνθρωπος, εν Χριστώ Ιησού δια Πνεύματος Αγίου.
29-12-1985

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ «Επί τω Θεώ ήλπισα, ου φοβηθήσομαι τι ποιήσει μοι άνθρωπος»

Το  Κήρυγμα της Κυριακής
γράφει ,
ο Αρχιμανδρίτης
Κωνσταντίνος Χαραλαμπόπουλος
Εφημέριος Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου
Παλαιού Ψυχικού

«Επί τω Θεώ ήλπισα, ου φοβηθήσομαι τι ποιήσει μοι άνθρωπος» (Ψαλμ. 55, 12). Όταν επικαλούμεθα, αγαπητοί μου, το άπειρον έλεος του Θεού δια πάσαν δυσκολίαν εν τη ζωή ημών, δεν κυριευόμεθα υπό φόβου.
Το ίδιον έπραξεν και ή Θεοτόκος Μαρία και ό μνηστήρ Ιωσήφ, οι οποίοι αφήκαν εις την πανσθενή βούλησιν του Θεού, την εκπλήρωσιν του σχεδίου της θείας οικονομίας, την γέννησιν του μονογενούς υιού παρά τας δυσκολίας και αντιξοότητας, πού τους επεφύλασσεν ή πονηρά βούλησις του Ηρώδου.
Το θείον βρέφος προστατεύθη, απετράπη ο μέγιστος κίνδυνος εναντίον του, διότι όπου ή ανθρωπίνη φύσις αδυνατεί να επέμβη, αναλαμβάνει την προστασίαν ό παντεπόπτης Θεός. Εκείνος οδηγεί τους Μάγους να μην επιστρέψουν εις τον Ηρώδην.
Εκείνος αποστέλλει τον άγγελον εις τον Ιωσήφ και του δίδει την εντολήν να αναχώρηση εις την Αίγυπτον, μετά της Μαρίας και του θείου βρέφους.
Η κραταιά και ακαταμάχητος προστασία του Θεού οπουδήποτε και εάν ευρίσκεται ο άνθρωπος, εφ” όσον πιστεύει, είναι μετ’ αυτού. Δεν είναι ανάγκη να καταφύγωμεν εις «τα όρη και ταις οπαίς της γης» δια να εύρωμεν σωτηρίαν διότι πανταχού, το παντοδύναμον χέρι του Θεού μας επισκιάζει και αναδεικνύεται «πύργος ισχύος από προσώπου εχθρού» (Ψαλμ. 60, 3).
Αυτό το μήνυμα δίδεται και εις ημάς, αγαπητοί μου, μέσα από την ευαγγελικήν διήγησιν της σωτηρίας του θείου βρέ¬φους. Εις αυτήν την θείαν προστασίαν και βοήθειαν, πρέπει να εμπιστευθώμεν τον εαυτόν μας έφ’ όσον πιστεύομεν και ελπίζομεν και καταφεύγομεν εις την μεγαλωσύνην του Θεού.
«Ότι έπ’ εμέ ήλπισε, και ρύσομαι αυτόν• σκεπάσω αυτόν, ότι έγνω το όνομά μου. Κεκράξεται προς με, και επακούσομαι αυτού, μετ” αυτού ειμί εν θλίψει• εξελούμαι αυτόν, και δοξά¬σω αυτόν» (Ψαλμ. 90, 14 – 15).
Αδελφοί μου, ενωτιζόμενοι τάς δυσκολίας και συμπληγάδας της επιγείου ζωής, στήριγμα και βοηθόν και ασφαλή λιμένα, έχομεν τον πανοικτίρμονα Θεόν. Είμεθα άνθρωποι ασθενείς και εφήμεροι, διψώμεν όμως δια αιωνιότητα, ή οποία προσφέρεται εάν έχομεν εμπιστοσύνην εις το σχέδιον του Θεού, εάν εκζητούμεν την σκέπην και βοήθειάν του, όπως συνέβη και εις την περίπτωσιν της εις Αίγυπτον φυγής και σωτηρίας του θείου βρέφους.
Αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος Χαραλαμπόπουλος

Σύγχρονοι Ἡρῶδαι! «Τότε Ἡρῲδης…,ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ, καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς…». Κυριακή μετὰ τὰ Χριστούγεννα (Ματθ. β΄13-23)

(†) ἐπισκόπου Γεωργίου Παυλίδου Μητροπολίτου Νικαίας

Τρομερὰ εἰς ἔκτασιν καὶ συνεπείας, ἀγαπητὲ ἀναγῶστα, ἡ ἐγκληματικὴ αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ βασιλέως Ἡρῲδου.  Μέσα εἰς τὸν τελείως ἀδικαιολόγητον φόβον του, ὅτι ἴσως κινδυνεύσῃ ὁ θρόνος του ἀπὸ τὸν γεννηθέντα «Βασιλέα τῶν Ἰουδαίων» καὶ χαθῇ ἔτις ἡ δόξα του, συνέλαβε τὸ  καταχθόνιον σχέδιον νὰ προβῇ εἰς γενικὴν σφαγὴν τῶν παιδιῶν τῆς Βηθλεέμ καὶ τῆς περιχώρου, ὅσα ἦσαν ἡλικίας κάτω τῶν 2 ἐτῶν.
Ἔτσι ἤλπιζεν, ὁ δυστυχής, ὅτι θὰ κατώρθωνε νὰ ἀφανίσῃ μεταξὺ αὐτῶν καὶ τὸ Νήπιοιν, ποὺ προωρίζετο νὰ γίνῃ κάποτε «βασιλεύς».
Καὶ τὸ ἐπραγματοποίησε.  Μίαν ἡμέραν ὡπλισμένοι στρατιῶταί του, εἰσώρμησαν εἰς τὰ σπίτια τῆς Βηθλεὲμ, καὶ προέβησαν εἰς γενικὴν σφαγὴν τῶν νηπίων.
Θρῆνοι καὶ κραυγαὶ ὀδύνης τῶν γονέων, ποὺ ἔβλεπαν τὰ παιδιὰ τῶν αἱμόφυρτα καὶ νοερὰ μπροστὰ στὰ πόδια των.
Σκηναὶ ἀφαντάστου ἀγριότητος. Ἦτο, φαίνεται, ἀνερμήνευτος συγκατάθεσις τοῦ Θεοῦ, νὰ καθαγιασθῇ ὁ ἐρχομός τοῦ Σωτῆρος μὲ τὸ ἁγνὸ αἷμα τῶν ἀθώων νηπίων.
Καὶ ὁ μὲν Κύριος, δι’ ἐπεμβάσεως θείας, ἐσώθη. Ἡ Ἐκκλησία μας δὲ καθιέρωσεν ἡμέραν εἰδική, τὴν 28ην Δ/βρίου, κατὰ τὴν ὁποίαν ἑορτάζει τὴν μνήμην τῶν σφαγέντων νηπίων, ποὺ ἔγιναν οἱ πρῶτοι μάρτυρες τῆς νέας πίστεως. Ἀλλὰ,  δυστυχῶς, δὲν ἔλειψαν ἔκτοτε ἀπὸ τὰς κοινωνίας οἱ Ἡρῷδαι ποὺ ἐπαναλαμβάνουν τὸ κακούργημα αὐτὸ. Ὑπάρχουν καὶ εἰς τὴν ἐποχὴν μας. Ἴσως ὑπὸ ἄλλην μορφὴν. Τὸ αὐτὸ ὅμως ἀνθρωποκτόνον ἔργον ἐπιτελοῦν. Θὰ ἔλεγε μάλιστα κανείς, ὅτι κατ’ ἐξοχὴν ἡ ἐποχὴ μας ἐγνώρισε τοὺς νέους αὐτοὺς Ἡρῴδας. Μερικοὺς τέτοιους Ἡρῴδας, συγχρόνους, θὰ παρουσιάσωμεν σήμερον.

1.Τ ὰ  μ α τ ω μ έ ν α  χ α ρ α κ ώ μ α τ α

Ἡ φιλοξοδία ὡδήγησε τὸν Ἡρώδη εἰς τὴν σφαγὴν τῶν παιδιῶν.  Ἐφοβήθη μήπως χάσῃ τὴν δόξαν του. Τὰ ἴδια ἐλατήρια δυστυχῶς, ὁδηγοῦν κατὰ καιροὺς καὶ μερικοὺς ἡγέτας λαῶν εἰς τὴν ἐγκληματικὴν, ἀληθινά, ἀπόφασιν, νὰ ρίπουν τοὺς ἀνθρώπους εἰς τὸ φοβερὸ καμίνι τῶν πολέμων. Τί δὲν εἶδε ἡ γενεά μας καὶ εἰς τὸν πρῶτο παγκόσμιον πόλεμον, ἀλλὰ, κυρίως, εἰς τὸν δεύτερον; Ἑρημώθησαν καὶ ἐρειπώθησαν χῶραι, ὅπου ἄλλοτε ἄνθιζε ἡ ζωὴ καὶ ὁ πολιτισμός.
Κατεστράφησαν περιουσία, αἱ ὁποῖαι εἶχαν ἀποκτηθῆ μὲ αἷμα καὶ κόπους δεκαετιῶν.  Ἐθερίσθη εἰς τὰ μέτωπα τὸ ἄνθος τῆς νεότητος τῶν λαῶν, καὶ μετεβλήθη εἰς σωροὺς συντριμμάτων ὅ,τι ὡραῖον καὶ ἐκπληκτικὸν εἶχε πραγματοποιήσει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν ἐπιστήμην του καὶ τὴν ψυχήν του.
Ἐθρήνησαν καὶ θρηνοῦν ἀκόμα ἑκατομμύρια οἰκογενειῶν· ἔκλεισαν ἀμέτρητα σπίτια καὶ βαδίζουν εἰς τὸν δρόμον τῆς πικρᾶς των ζωῆς ἀτελεύτητες φάλαγγες παιδιῶν, χωρὶς γονεῖς, διότι τοὺς ἥρπασε βιαίως ἡ φονικὴ μανία τοῦ πολέμου. Εἰς 50.000.000 περίπου ὑπολογίζονται οἱ νεκροὶ καὶ ἀνάπηροι ἀπὸ τὸν δεύτερον παγκόσμιον πόλεμον.
Πῶς δὲν ἀντιλαμβάνονται οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, ὅτι ὁ χειρότερος τρόπος ἀντιμετωπίσεως τῶν διεθνῶν διαφορῶν εἶναι ὁ πόλεμος; Ὅποιος εὑρέθηκε σὲ πολεμικὸ ματωμένο χαράκωμα καὶ εἶδε τὴ συμφορὰ τῶν σκοτωμένων παλληκαριῶν, ποὺ ἄδικα πλέον περιμένουν τὴν ἐπιστροφὴν των γονεῖς καὶ παιδιά, ὅποιος παρηκολούθησε βομβαρδισμὸν πόλεων καὶ τὰς εἶδε νὰ γίνωνται σὲ διάστημα ὁλίγων λεπτῶν ἀπέραντα καπνίζοντα νεκροταφεῖα, αὐτὸς αἰσθάνεται φρίκην καὶ ἀποτροπιασμὸν καὶ μὲ μόνην τὴν ἁπλῆν σκέψιν τῆς ἐπαναλήψεώς των.
Καὶ ὅμως.  Δὲν ἔκλεισαν ἀκόμη αἱ πληγαί καὶ δὲν ἐξηράνθη τὸ αἷμα, ποὺ ἐχύθηκε ποτάμι, καὶ μερικοὶ νέοι Ἡρῷδαι ἀπειλοῦν νέους πολέμους, σκέπτονται νέα δράματα εἰς τὴν ἀνθρωπότητα.

2. Δ ὲ ν   σ υ μ φ ω ν ε ῖ ς;  Θ ὰ   π ε θ ά ν ῃ ς !….

Ἀλλ’ οἱ Ἡρῷδαι ἔχουν ποικιλίαν μορφῶν. Ὑπάρχουν λαοὶ σήμερον, ποὺ κυβερνῶνται μὲ τὴν βίαν.  Οἱ κυρίαρχοι εἶναι ἐλάχιστοι. Οἱ δυναστευόμενοι ἑκατομμύρια. Καὶ αὐτὰ τὰ ἑκατομμύρια πρέπει νὰ θέλουν ὅ,τι λέγουν οἱ δυνάσται. Ὅποιος δὲν συμφωνεῖ πεθαίνει.
Καὶ ὁδηγοῦνται κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο μυριάδες ἀνθρώπων ἀπὸ τοὺς νέους Ἡρῴδας εἰς τὸν θάνατον, εἴτε μὲ μίαν σφαῖραν εἰς τὴν καρδίαν, εἴτε μὲ τάνκς, ποὺ κινοῦνται εἰς τὰς πλατείας κάποιας πόλεως, ποὺ ἐζήτησε τὴν ἐλευθερίαν, εἴτε μὲ τὸ ἀργὸ μαρτύριο τῆς ἐξορίας.
Εἶναι φρικτὸν νὰ ἀντικρύζῃς τὸν θάνατον, διότι δὲν ἀνέχεσαι τὴν δουλείαν καὶ κάμνεις τὸ μεγάλο ἔγκλημα (!) νὰ ζητᾷς νὰ ἔχῃς διακαιώματα εἰς τὴν ζωὴν καὶ τὴν εὐτυχίαν σου.
Πόσοι ἔτσι σήμερα θρηνοῦν, σὲ κάποιες πικρὲς χῶρες, τὸ ἀνελέητο θέρισμα τῶν ἰδικῶν των ἀπὸ τὸ δρεπάνι τοῦ κυρίαρχου Ἡρῴδη, ὁ ὁποῖος, ὅπως καὶ τότε, νομίζει, ὅτι θὰ κατασφαλίσῃ τὴν τυραννικὴν δεσποτείαν του μὲ τὸ αἷμα καὶ τὴν ἐρήμωσιν !
Ἀλλὰ ζῇ κύριος ὁ Θεός!  Ἕως πότε θὰ κυριαρχοῦν οἱ Ἡρῷδαι; Ἕως πότε;

3. Ο ἱ   γ α ν τ ο φ ο ρ ε μ έ ν ο ι   φ ο ν ε ῖ ς.

Ἡρῷδαι κατόπιν δὲν εἶναι καὶ ἐκεῖνοι ἐκ τῶν γονέων καὶ ἰατρῶν –εὐτυχῶς δὲν εἶναι ὅλοι- ποὺ ἐν ὀνόματι, δῆθεν, τῶν νέων ἀντιλήψεων περὶ ἠθικῆς καὶ οἰκογενείας, σκοτώνουν τὰ παιδιὰ των, πρὶν ἀκόμη προφθάσουν νὰ ἴδουν τὸ φῶς τῆς ζωῆς; Πόσοι τέτοιοι γονεῖς, βοηθούμενοι καὶ ἀπὸ κακοὺς ἐκπροσώπους τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης, δὲν θυσάζουν εἰς τὸν σύγχρονον Μολὼχ τὰ σπλάχνα των, διὰ νὰ μὴ ἀναλάβουν, ἐνῷ ἠμποροῦν, τὸ ἱερὸν βάρος τῆς τεκνοτροφίας, ποὺ ἀποτελεῖ, ἄλλωστε, καὶ τὸν σκοπὸν τοῦ γάμου;
Παραγγέλει σαφῶς ὁ Κύριος διὰ τοῦ νόμου Του ἐπὶ τοῦ θέματος αὐτοῦ. Διακηρύσσει ἡ Ἐκκλησία δι’ ἐπισήμων κειμένων τὴν ἀλήθειαν, ὅτι εἶναι φονεῖς ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἀφαιροῦν ἀπὸ τὰς νεαρὰς ἀκόμη καὶ ἀσχηματίστους καὶ ἀνυπερασπίστους ὑπάρξεις τὸ δικαίωμα νὰ ζήσουν.
Ἀλλ’ οἱ νέοι Ἡρῷδαι, εἴτε ἀπὸ σύμφέρον, εἴτε ἀπὸ τὴν τάσιν νὰ ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὸ χρὲος τῆς τεκνογονίας, συχνὰ, ἄνευ καὶ τοῦ ἐλαχίστου ἐλαφρυντικοῦ, περιφρονοῦν τὰ πάντα καί, χωρὶς τύψεις συνήθως, μεταβάλλουν μερικοὺς τόπους εἰς πραγματικὰ σφαγεῖα, ὅπου μὲ τὸ γάντι τοῦ πολιτισμοῦ (;), σφαγιάζονται ὑπάρξεις, αἱ ὁποῖαι προωρίζοντο μίαν ἡμέραν διὰ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Ποιὰ δύναμις θὰ ἀπαλλάξῃ αὐτοὺς τοὺς γαντοφορεμένους φονεῖς ἀπὸ τὴν τιμωρὸν δικαιοσύνην τοῦ Θεοῦ; Ποιὰ δύναμις;

4. Τ ὸ   χ ρ υ σ ω μ έ ν ο   φ ι α λ ί δ ι ο ν

Ἀλλὰ φονεῖς δὲν εἶναι μόνο ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι σκοτώνουν τὸ σῶμα, Ἡρῷδαι εἶναι καὶ ὅσοι θανατώνουν τὴν ψυχήν.
Καὶ κατὰ τί, λοιπόν, εἶναι ὁλιγώτερον ὑπεύθυνοι τοῦ Ἡρῴδου, ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι μὲ τὰς ἐπικινδύνους ἀντιλήψεις των καὶ διαφθαρμένας ἰδέας των, ποὺ διαδίδουν εἴτε διὰ διαλέξεων, εἴτε διὰ βιβλίων καὶ φυλλαδίων, εἴτε διὰ θεατρικῶν καὶ κινηματογραφικῶν ἔργων, ἐπηρεάζουν τὰς ψυχάς τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἰδίᾳ τῶν ἀπείρων καὶ ἀνησύχων νέων, καὶ ἐκφυλίζουν ἔτσι τὰς ψυχὰς των καὶ ὁδηγοῦν τὴν νεότητα, τὴν ἀνεκτίμητον μας ἐθνικὴν αὐτὴν παρακαταθήκην, εἰς τὴν διαφθορὰν καὶ τὴν ἀτίμωσιν; Χιλιάδες τοιούτων «χρυσωμένων» φιαλιδίων, κυκλοφοροῦν καὶ προσφέρουν, ἐντέχνως, ὑπὸ τὴν μορφὴν τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς τέχνης (;), ὡσάν, δῆθεν, ἀκίνδυνον καὶ εὐχάριστον καὶ συγχρονισμένου καταπότιον, τὴν  αἰσχρότητα, τὸ δηλητήριον, ποὺ θὰ μαράνῃ τὴν ψυχὴν τῶν νέων μας καὶ θὰ τὴν νεκρώσῃ.
Καὶ, ὅταν ὑποστοῦνν ψυχικὴν αἱμοραγίαν οἱ νέοι μας, ποῦ θὰ εὕρῃ αὔριον ἡ κοινωνία νὰ στρατολογήσῃ τούς τιμίους ἡγέτας, ἡ Ἐκκλησία μας τοὺς ἐμπενυσμένους κληρικοὺς της, ἡ παιδεία τοὺς φωτισμένους παιδαγωγούς της, ἡ οἰκογένεια τοὺς εὐγενικούς φορεῖς τῶν οἰκογενειακῶν παραδόσεων, ὁ στρατὸς τοὺς γενναίους ὑπερασπιστὰς τῆς ἐθνικῆς μας ἀκεραιότητος; Ἀλήθεια ποῦ; Εἰς τὰ ψυχικὰ ράκη, εἰς τὰ ἠθικὰ ναυάγια, εἰς τοὺς ἀποτυχημένους κυνηγητὰς τῆς εὐτυχίας; Ἔγραψεν ἕνας ἀνήθικος συγγραφεύς πρὸ ἐτῶν εἰς ἕνα βιβλίον του:
«Εἶμαι εὐτυχής, διότι εἰς τὴν πόλιν αὐτὴν ἔκαμα πολλοὺς διεφθαρμένους».  Καταχθόνιοι δολοφόνοι τῶν ψυχῶν τῶν παιδιῶν μας ! Μέχρι πότε θὰ ὑπονομεύετε τὴν εὐτυχία μας; Σᾶς περιμένει τὸ τέλος τοῦ Ἡρῴδου.

5. Τ ὸ   κ ρ υ μ μ έ ν ο   σ τ ι λ έ τ τ ο.

Ἡρῷδαι ἀκόμη εἶναι καὶ ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι σφαγιάζουν τὴν ὑπόληψιν καὶ τὸ κῦρος καὶ τὴν τιμὴν τῶν ἀνθρώπων μὲ τὰς συκοφαντικὰς δυσφημήσεις των καὶ τὰ πικρόχολα σχόλιά των.  Καὶ ἔτσι καθημερινῶς ὑπονομεύεται ἡ εὐτυχία πολλῶν οἰκογενειῶν, αἱ ὁποῖαι ὄχι σπανίως καταλήγουν εἰς τὸ διαζύγιον, διότι ψεύδη ἐκλόνισαν τὴν ἐμπιστοσύνην τῶν συζύγων ἀμοιβαίως.
Ἀπὸ τὴν ἄλλην πάλιν μεριὰ, πολὺ συχνὰ ἐξ αἰτίας αὐτῶν τῶν συκοφαντιῶν, ποὺ κάποτε ἐμφανίζονται ὡς ἐκδηλώσεις, δῆθεν, ἀγάπης καὶ ἐνδιαφέροντος, ἐν ᾧ εἶναι ὑποκρισία καὶ χολή, διαλύονται φιλίαι καὶ δεσμοὶ ἐτῶν καὶ διασύρεται τὸ ὄνομα τῶν προσώπων, ποὺ ἴσως τὸ μόνο λάθος των ἦταν, ὅτι ἠγάπησαν καὶ ἐμπιστεύθηκαν πολλὰ σὲ ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἀξίζαν γιὰ μιὰ τέτοια ἀφειδώλευτη ἀγάπη.
Καὶ σωρεύονται ἔτσι χαλάσματα, καὶ χύνονται δάκρυα, καὶ δημιουργοῦνται ἀφόρητοι ἀτομικαὶ καὶ οἰκογενειακαὶ περιπέτειαι, καὶ ἁπλώνεται γύρω ὁ θλιβερὸς πέπλος τῶν δραμάτων, ποὺ συχνὰ εἶναι ὀδυνηρότερα καὶ κάποτε καταστρεπτικώτερα ἀπὸ αὐτὸν ἀκόμη τὸν θάνατον.
Παντοῦ, βλέπετε, καὶ ἡ ἀπειλὴ τοῦ Ἡρῴδου. Σὲ κάθε βῆμα μας οἱ δολιοφθορεῖς, μὲ τὸ κρυμμένο στὰ λουλούδια καὶ στὰ χαμόγελα στιλέτο ! Ἀπὸ ποῦ κανεὶς νὰ προφυλαχθῇ;

6. Μ ὴ  τ ὴ ν   ψ υ χ ὴ ν!…. Μ ή! 

Δὲν μᾶς παίρνει, δυστυχῶς, ὁ χῶρος δι’ ἄλλας κατηγορίας Ἡρῳδῶν.  Πρέπει ὅμως νὰ ἀναφερθῇ ἀκόμη μία.  Τὴν ἀποτελοῦν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι μὲ ποικίλους τρόπους, εἴτε μὲ τὴν εἰρωνείαν, εἴτε μὲ τὴν ἀπάτην, εἴτε μὲ τὴν ἐπιστημονικοφανῆ θρασύτητα, κλονίζουν τὴν πίστιν εἰς τὸν Θεὸν, σαλεύουν τὸ οἰκοδόμημα τῶν θρησκευτικῶν ἀρχῶν τοῦ ἀνθρώπου· διαβάλλουν τὴν Ἐκκλησίαν καὶ ψευδολογοῦν πολλάκις ἀσυστόλως· εἰσάγουν ἐντέχνως αἱρέσεις καὶ προπαγάνδες εἰς τοὺς ἀνυπόπτους χριστιανούς, καὶ σιγὰ-σιγὰ  ἀφαιροῦν ἀπὸ τὴν ψυχὴν τὴν πίστιν, τὴν εὐσέβειαν, τὴν ἀγάπην πρὸς τὸν Θεὸν.  Τί σημασίαν ἔχει ἄν δὲν φονεύουν τὸ σῶμα; Αὐτὸ ποὺ κάμουν εἶναι πολὺ χειρότερον. Φονεύουν τὴν ἀθάνατον ψυχήν. Τῆς ἀφαιροῦν τὰς δυνάμεις. Τὴν ἀπογυμνώνουν ἀπὸ κάθε στήριγμα.  Τῆς παίρνουν τοὺς χυμούς, τὸ αἷμα.
Μὲ τὶ ἀντοχὴν καὶ μὲ τὶ ἐφόδια ἔπειτα νὰ προχωρήσῃ αὐτὴ ἡ ψυχή, ὅταν δὲν πιστεύῃ, ὅταν δὲν προσεύχεται, ὅταν δὲν ἔχῃ καμμίαν ἐπαφὴν μὲ τὴν Ἐκκησίαν; «Σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν» (Ρωμ. γ΄, 10). Αὐτὸ θὰ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα.  Σκοτεινοί δήμιοι!  Μή.. Μὴ θανατώνεται τὴν ψυχήν ! Ἠγοράσθη μὲ τὸ αἷμα τοῦ Θεοῦ. Ἀνήκει εἰς τὸν Σωτήρα. Δήμιοι, μή ! Ἀγαπητοί,
Ἦταν, ἡ ἐποχὴ τοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Ὁ Ἐρυθρὸς Σταυρὸς εἶχε κάμει ἔκκλησιν καὶ παρεκάλει νὰ προσφέρθῇ αἷμα, διότι ἐκινδύνευαν νὰ ἀποθάνουν πολλοὶ τραυματίαι. Μίαν ἡμέραν ἦλθεν εἰς τὸ κέντρον. Αἱμοδοσίας ἕνας ἀνάπηρος.
-Σᾶς παρακαλῶ, ἐδῶ προσφέρουν αἷμα; Ἠρώτησε.
-Μάλιστα, ἀπήντησεν ὀ ἁρμόδιος ἰατρός. Τί θέλετε, παρακαλῶ;
-Ἦλθα νὰ δῶσω κι ἐγώ.
Ὁ ἰατρὸς ἔμεινε κατάπληκτος.
-Μὰ σεῖς, ἀπήντησεν, ἐδώκατε τὸ ἕνα σας πόδι στὸ Γράμμο. Ἐχύσατε ἐκεῖ τόσο αἷμα ! …. Δὲν εἶναι ἀρκετὸν ;
-Ὅταν οἱ ἀδελφοί μου κινδυνεύουν νὰ ἀποθάνουν, καὶ ἠμπορῶ νὰ τοὺς βοηθήσω, νομίζω ὅτι δὲν εἶναι ἀρκετὸν τὸ ὅτι ἔδωσα αἷμα παλαιότερα στὸ χαράκωμα. Πρέπει νὰ δώσω καὶ τώρα. Σᾶς παρακαλῶ, μὴ διστάζετε. Εἶμαι ἕτοιμος. Φθάνουν 300 γραμμάρια;
Ὁ ἰατρὸς μὲ δακρυσμένα μάτια ἐπῆρε τὴν σύριγγα.  Τὸ χέρι του ἔτρεμε ἀπὸ συγκίνησιν… Κάποιος θὰ ἔζησεν, ἀσφαλῶς, χάρις εἰς ἐκεῖνο τὸ αἷμα… Κάποιος ! Καὶ σκέπτομαι: Τί θὰ ἐγινόμεθα ἀδελφέ, ἄν εἰς τὸν κόσμον δὲν εὑρίσκοντο μερικοὶ αἱμοδόται καὶ ὑπῆρχαν μόνον Ἡρῷδαι;
Ἀλήθεια, τί θὰ ἐγινόμεθα;

Ἐπισκόπου Γεωργίου Παυλίδου
Μητροπολίτου Νικαίας

Λύχνος τοῖς ποσί μου
Λόγοι εἰς τὰ Εὐαγγέλια τῶν Κυριακῶν

Ἐκδόσεις Β΄
Ἀποστολική διακονία
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Η νίκη της Θείας αγάπης Κυριακή μετά τη Γέννηση του Χριστού

«’Οταν αναχώρησαν οι μάγοι, ένας άγγελος του Θεού παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ στο όνειρό του και του είπε: ‘Σήκω αμέσως, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο και μείνε εκεί ωσότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης όπου να “ναι θα ψάξει να βρει το παιδί, για να το σκοτώσει’. Ο Ιωσήφ σηκώθηκε αμέσως, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και μέσα στη νύχτα έφυγε στην Αίγυπτο· εκεί έμεινε ώσπου πέθανε ο Ηρώδης. “Ετσι εκπληρώθηκε ο λόγος του Κυρίου που είχε πει ο προφήτης: Από την Αίγυπτο κάλεσα το γιο μου.

΄Οταν κατάλαβε ο Ηρώδης πως οι μάγοι τον εξαπάτησαν, οργίστηκε πάρα πολύ. “Εστειλε τότε στρατιώτες και σκότωσαν στη Βηθλεέμ και στην περιοχή της όλα τα παιδιά από δύο χρονών και κάτω, σύμφωνα με το χρόνο που εξακρίβωσε από τους μάγους. “Ετσι εκπληρώθηκε ο λόγος του Κυρίου, που είχε πει ο προφήτης Ιερεμίας:

Ακούστηκε στη Ραμά κραυγή,

θρήνος, κλάματα και στεναγμός βαρύς·

για τα παιδιά της κλαίει η Ραχήλ

και πουθενά δε βρίσκει παρηγοριά,

γιατί δεν υπάρχουν πια στη ζωή.

“Οταν, λοιπόν, πέθανε ο Ηρώδης, ένας άγγελος σταλμένος από τον Κύριο εμφανίστηκε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο, και του είπε: ‘Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη χώρα του Ισραήλ, γιατί πέθαναν όσοι ήθελαν να θανατώσουν το παιδί’. Τότε ο Ιωσήφ σηκώθηκε, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και γύρισε πάλι στη χώρα του Ισραήλ. “Οταν έμαθε πως βασιλιάς της Ιουδαίας είναι ο Αρχέλαος, στη θέση του πατέρα του, του Ηρώδη, φοβήθηκε να εγκατασταθεί εκεί. Με θεϊκή εντολή όμως, που του δόθηκε στο όνειρό του, αναχώρησε για την περιοχή της Γαλιλαίας.’Ηρθε, λοιπόν, κι εγκαταστάθηκε στην πόλη Ναζαρέτ. “Ετσι εκπληρώθηκε για τον Χριστό η προφητεία που έλεγε ότι θα ονομαστεί Ναζωραίος (Ματθ. 2, 13-23).

Η Γέννηση του Χριστού περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ματθαίο κατά τρόπο που δείχνει προκαταβολικά την τύχη του Μεσσία μέσα στον κόσμο: Ο νεογέννητος Χριστός, ευθύς ως εισέρχεται στον παρόντα κόσμο, γνωρί­ζει την καταδίωξη και εχθρότητα εκ μέρους των αρχόντων. Η εχθρότητα αυτή βρίσκει τον κύριο εκπρόσωπό της στον βασιλιά Ηρώδη, η θηριωδία του οποίου μας είναι γνωστή και από τους ιστορικούς της εποχής. Θα μπορού­σε να πει κανείς ότι ο θάνατος του Χριστού προανακρούεται ήδη από τη στιγμή της γεννήσεώς του. Η όλη πορεία του  μέσα από τον κόσμο θα είναι ένας σταυρός αγάπης και θυσίας· ένας σταυρός στον οποίο θα νικηθεί οριστικά η δαιμονική δύναμη για να λάμψει το φως της αναστάσεως.

Όσο κι αν φαίνεται ότι οι κοσμικές καταστροφικές δυνά­μεις κυριαρχούν πάνω στην ανθρωπότητα, η επικράτησή τους είναι φαινομενική και προσωρινή· γιατί βασικά μέσα στην ιστορία πραγματοποιείται το λυτρωτικό σχέδιο της θείας οικονομίας, το οποίο κανείς δεν μπορεϊ να ανα­τρέψει ή να ματαιώσει. Η θηριωδία του Ηρώδη, που εκδηλώθηκε με την απάνθρωπη σφαγή των νηπίων στη Βηθλεέμ και στη γύρω περιοχή, δεν ήταν δυνατό να στα­ματήσει ήδη από την αρχή του το έργο του νεογέννητου Μεσσία, που βρισκόταν κάτω από την προστατευτική πρόνοια του Θεού. Η μνεία της σφαγής των νηπίων, που δεν καθορίζεται στα Ευαγγέλια ο αριθμός τους, αποτελεί την απαρχήν των μαρτύρων της πίστεως. Ο υπερβολικός αριθμός της λειτουργικής παραδόσεως, 14 χιλιάδες (διπλασιασμός του ιερού αριθμού 7 πολλαπλασιαζόμενος με το 1000) δείχνει προκαταβολικά τους πολλούς μάρτρες του Χριστιανισμού. Ο αριθμός αυτός είναι υπερβολικός για τη μικρή Βηθλεέμ, έστω και με τα περίχωρά της, γιαυτό και ο συμβολικός χαρακτήρας του που δεχτήκαμε παραπάνω είναι εκ των πραγμάτων επιβεβλημένος.

Το ότι η πρόνοια του Θεού Πατέρα προστατεύει το θείο βρέ­φος από την απειλητική μανία του κοσμικού άρχοντα, το ότι το καθοδηγεί σε ασφαλές μέρος και το προειδοποιεί τελικά για τη δυνατότητα επιστροφής στην πατρίδα του αποτελεΐ ένα στοιχείο αισιοδοξίας για την αντιμετώπιση των κινδύνων της ζωής. Καθένας μας διαθέτει ίσως από την προσωπική του ιστορία κάποιο συγκλονιστικό βίωμα που το χέρι του Θεού ενήργησε προστατευτικά πάνω του και τον έσωσε από βέβαιο θάνατο, είτε οδηγώντας τα βή­ματα ενός φίλου και προστάτη προς βοήθειαν, είτε φωτί­ζοντας τον ίδιο να ενεργήσει σωστά, είτε με κάποιον άλλο τρόπο. Κι η μεγαλύτερη δυσπιστία ή ο τετραγωνικός ορ­θολογισμός συντρίβονται μπροστά στην ακατάλυτη δύνα­μη του προσωπικοΰ βιώματος. Άλλωστε το ότι οι μάγοι ειδοποιηθέντες από τον Θεόν, «δι’ άλλης οδού ανεχώρησαν εις την χώραν αυτών» (Ματθ.2,12) δείχνει ότι υπάρχουν τρόποι που φωτίζει ο Θεός τους ανθρώπους να φέρονται συνετά και να αποφεύγουν τους άσκοπους κινδύνους.

Το αισιόδοξο μήνυμα που μας απευθύνει η σημερινή διήγηση είναι ότι παρά το φαινομενικό θρίαμβο του κακού, του μίσους και της θηριωδίας μέσα στην ιστορία των ανθρώπων, τελικά επιβάλλεται η δύναμη της αγάπης και της καλωσύνης. Ότι ο Θεός γεννιέται σαν άνθρωπος μέσα στην ιστορία αποτελεί ακριβώς μια απόδειξη για το στοργικό ενδιαφέρον του Θεού να λυτρώσει τον άνθρωπο από τις δαιμονικές δυνάμεις της καταστροφής και του αφανισμού.

Γιατί γεννήθηκε ὁ Χριστός; Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

Γιατί γεννήθηκε ὁ Χριστός; Γιὰ μᾶς, ἀγαπητοί  μου, γιὰ μᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ γιὰ τὴ σωτηρία τὴ δική  μας ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ κατέβηκε ἀπὸ τοὺς οὐρανούς, «ἐκ Πνεύματος ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς παρθένου», καὶ ἐνανθρώπησε. Αὐτὴ  εἶνε ἡ ἀπάντησι τοῦ πιστοῦ στὸ ἐρώτημα, καὶ αὐτὸ βροντοφωνεῖ ἡ Ἐκκλησία διὰ τοῦ  Συμβόλου τῆς πίστεως (ἄρθρ. 3).
Μέγα τὸ μυστήριο! Ποιός ποτὲ θὰ μπορέσῃ νὰ καταλάβῃ σὲ ὅλο τὸ βάθος καὶ τὸ πλάτος τὸ ὑπερφυέστατο γεγονὸς ὅτι ἕνας Θεὸς σαρκώνεται, γίνεται ἄνθρωπος, γιὰ νὰ σώσῃ τὴν ἀνθρωπότητα; Ἐδῶ καὶ οἱ μεγαλύτερες διάνοιες, χωρὶς τὴ βοήθεια τῆς πίστεως, συντρίβονται. Μικρὸς ἐμπρὸς στὸ  Θεὸ ὁ ἄνθρωπος, ἂς εἶνε κ᾽ ἕνας Σωκράτης. Θὰ ὁμολογήσῃ τὴν ἄγνοια καὶ τὴν  ἀδυναμία του ἐμπρὸς στὸ  μυστήριο. Μικρὸς ὁ ἄνθρωπος, μεγάλος ὁ Θεός! Μόνο ἡ πίστι  ῥίχνει φῶς στὸ  μυστήριο.
Ὁ πιστὸς τὸ αἰσθάνεται, τὸ βλέπει, τὸ ζῇ, καὶ δὲν βρίσκει λέξεις γιὰ νὰ ἐξωτερικεύσῃ τὴν ὑπερκόσμια ἀγαλλίασι ποὺ δοκιμάζει ὅταν ἀκούῃ νὰ ψάλλεται τὸ «Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε…»(καταβ. Χριστουγ. ᾠδ. α΄). Νομίζει ὅτι δὲν πατάει στὴ γῆ, ἀλλὰ μεταφέρεται στὸν οὐρανό, στὴ χώρα τῶν  ἀγγέλων, κι ἀκούει τὶς ὑμνῳδίες τους.
Ὁ ἄπιστος ζῇ καὶ περιπλανᾶται στὸ  σκοτάδι. Δὲν μπορεῖ νὰ βρῇ μόνος του τὸ δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴ Βηθλεέμ, ἐκεῖ ποὺ λάμπει τὸ ἄστρο, τὸ φῶς τῆς αἰωνίου ἀληθείας. Ἄπιστοι, ἀποκαλυφθῆτε ἐμπρὸς στὸ μυστήριο τῆς φάτνης, καταθέστε τὴν  πανοπλία τοῦ ἐγωισμοῦ σας. Ἄλλα ἐφόδια χρειάζονται γιὰ νὰ νιώσετε τὸ μυστήριο.
Πάρτε μαζί σας τὴν ταπείνωσι τῶν ἀγραυλούντων ποιμένων, τὴν  πίστι  τῶν  μάγων, τὴν ἀθῳότητα τῶν σφαγιασθέντων νηπίων, καὶ τότε θὰ βρῆτε τὸ δρόμο, θὰ συναντήσετε τὸ Χριστό, καὶ θὰ ὁμολογήσετε ὅτι στὴ Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας πρὶν δυὸ χιλιάδες χρόνια ἔγινε τὸ μεγαλύτερο θαῦμα, ποὺ  κατέγραψε στὶς σελί- δες της ἡ ἱστορία ὡς τὸ σπουδαιότερο γεγονὸς ἀφ᾽ ὅπου ἔγινε ὁ κόσμος. Ποιό  τὸ  γεγονός; ὅτι  «ἐγεννήθη Παιδίον νέον ὁ πρὸ αἰώνων Θεός» (κοντάκ.). Μέγα τὸ μυστήριο!
Τὸ σπασμένο ἄγαλμα συναρμολογεῖται. Ἕνα παράδειγμα, γιὰ νὰ πάρουμε μιὰ ἀμυδρὴ ἰδέα τοῦ μυστηρίου. Ὑποθέστε, ἀγαπητοί μου, ὅτι στὸ  κέντρο μιᾶς πόλεως ἔχει στηθῆ ἕνα ἄγαλ- μα. Εἶνε θαυμάσιο καὶ ὡς σύλληψι καὶ ὡς ἐκτέλεσι. Ὅλα  του  συμμετρικά, κανείς δὲν μπορεῖ νὰ βρῇ μιὰ ἀτέλεια. Ὅλοι  τὸ θαυμάζουν, ἀλλὰ οἱ σοφώτεροι θαυμάζουν περισσότερο τὸν  ἄγνωστο ἐκεῖνο γλύπτη, ποὺ εἶχε τέτοια δύναμι τέχνης, ὥστε ἀπὸ ἕνα ἄμορφο μαρμάρινο ὄγκο νὰ βγάλῃ ἕνα τέτοιο ἀριστούργημα.
Κανείς δὲν ὑπάρχει ποὺ νὰ πῇ, ὅτι τὸ ἄγαλμα αὐτὸ βρέθηκε τυχαῖα, ὅτι ἔτσι μόνο του ξεφύτρωσε ἕνα πρωὶ ἀπὸ τὰ σπλάχνα τοῦ λατομείου τῆς Πεντέλης ἢ τῆς Πάρου κι ὅτι  ἔτσι μόνο του στήθηκε ἐκεῖ. Τὸ ἄγαλμα, δημιούργημα ἄριστου τεχνίτη, λάμπει στὴ  θέσι του. Πόσο ὡραῖο εἶνε! Τὸ βλέπεις καὶ νομίζεις πὼς θὰ σοῦ  μιλήσῃ. Ἐκεῖνα τὰ χείλη, ἐκείνη ἡ ἔκφρασι, ἐκεῖνο τὸ χαμόγελο στὸ πρόσωπο· τί θαῦμα!
Ἀλλ᾿ ἀναπάντεχα –ὤ συμφορά!– μιὰ νύχτα κάποιος, ποὺ  ζήλεψε φαίνεται τὴ δόξα τοῦ  Ἡροστράτου, ἀποφάσισε νὰ τὸ καταστρέψῃ. Πλησιάζει λοιπόν, τοποθετεῖ στὴ  βάσι  του δυναμίτη,  ἀνάβει τὸ φιτίλι, κι ὁ κακοῦργος ἀπομακρύνεται. Κρυμμένος σὲ μιὰ γωνία τοῦ σύμπαντος περιμένει τὸ  ἀποτέλεσμα.
Σὲ λίγο  ἕνας δαιμονιώδης κρότος ἀκούγεται. Τὸ ἔδαφος σείεται. Οἱ κάτοικοι τῆς εὐτυχισμένης πόλεως ξυπνοῦν, ἀνάβουν φῶτα, καὶ τί νὰ δοῦν; Τὸ ἄγαλμα, τὸ καύχημα τῆς πόλεως ποὺ  προσείλκυε περιηγητὰς ἀπ᾽ ὅλα  τὰ μέρη, αὐτὸ τὸ ἀριστούργημα, δὲν ὑπάρχει πιά. Τί λέω, δὲν ὑπάρχει; Ὑπάρχει, ἀλλ᾽ ὄχι ὡς ὀμορφιά· ὑπάρχει ὡς ἐρείπια. Ὁ δυναμίτης τό ᾽κανε χίλια συντρίμμια σκορπισμένα ἐδῶ κ᾽ ἐκεῖ. Ὅλοι κλαῖνε καὶ καταριῶνται τὸ δράστη τοῦ ἐγκλήματος.
Τὰ χρόνια παιρνοῦν, οἱ αἰῶνες διαβαίνουν. Ἀλλὰ  ἡ ὀμορφιὰ τοῦ ἀγάλματος δὲν ξεχνιέται.  Οἱ γέροι διηγοῦνται στὰ  παιδιὰ τὴ  δόξα του. Ὁ πόθος ὅλων ἐκφράζεται μὲ μιὰ εὐχή, μιὰ κρυφὴ ἐλπίδα· Ὤ καὶ νὰ ἦταν δυνατὸν νὰ διορθωθῇ τὸ κακὸ  καὶ νὰ στηθῇ πάλι  στὴ  μέση τῆς πλατείας τὸ ἄγαλμα, ὅπως ἦταν στὴν ἀρχή!…
Καὶ νά ὁ κοινὸς μύχιος πόθος ἐκπληρώνεται! Ἔρχεται κάποιος. Εἶνε ἐκεῖνος ποὺ κατεσκεύασε τὸ ἄγαλμα. Λυπήθηκε γιὰ τὴν  καταστροφὴ τοῦ καλύτερου ἔργου ποὺ βγῆκε ἀπ᾽ τὸ  ἐργαστήριό του. Γιατὶ  ποιός τεχνίτης δὲν πονάει τὸ ἔργο του;  Τὸ πόνεσε λοιπὸν καὶ αὐτός. Εἶδε τὰ συντρίμματα. Τὰ μαζεύει ἕνα – ἕνα καὶ μέσα στὸ ἐργαστήριό του τὰ συναρμολογεῖ ὅλα.  Καὶ ξαφνικὰ μιὰ μέρα εὐλογημένη, ἐνῷ θαυμάζουν ὅλοι, ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι, τὸ  ἄγαλμα τοποθετεῖται καὶ  πάλι στὴ  μέση τῆς πόλεως, ὅπως ἦταν κι ἀκόμη ὡραιότερο.
Τὸ ἔμψυχο ἄγαλμα ἀναστηλώνεται. Παραβολικὸς μέχρι ἐδῶ εἶνε ὁ λόγος. Θέλετε τώρα τὴν  ἑρμηνεία τοῦ παραδείγματος; Ἀκοῦστε.
Τὸ ἄγαλμα, τὸ  ἔμψυχο ἄγαλμα, εἶνε ὁ ἄνθρωπος. Ὅταν δημιουργήθηκε ἀπὸ τὸ  Θεό, οἱ ἄγγελοι θαύμασαν τὸν ἄνθρωπο ὡς τὸ τελειότερο δημιούργημα. Γιατὶ ὁ ἄνθρωπος βγῆκε ἀπὸ τὸ  θεϊκὸ ἐργαστήριο ὡραῖος, «καλὸς λίαν», ἀγαθός, ἄκακος, ἀθῷος.
Μιὰ ἁρμονία καὶ εἰρήνη βασίλευε στὴ  φύσι  καὶ τὴν  καρδιά του.  Ἀλλὰ ξαφνικὰ –τί συμφορά!– ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε.  Σατανικὴ δύναμι συνέτριψε τὸ  θεϊκὸ κάλλος. Ποιός μπορεῖ νὰ τὸ  ἀρνηθῇ;
Ἀπὸ  τότε ἡ εἰρήνη φυγαδεύθηκε, πόλεμος ἀόρατος ἄρχισε. Μέσα στὰ  βάθη τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς μάχονται δυὸ ἀντίθετες δυνάμεις, «ἄγγελος καὶ σατανᾶς γρονθοκοποῦνται». Καὶ κάτω ἀπὸ τὴ δύναμι τοῦ κακοῦ ὁ ἄνθρωπος γίνεται ἕνα ἠθικὸ ἐρείπιο, διασπᾶται ἡ ψυχική του ἑνότητα, γίνεται ἀγνώριστος. Ἰδέστε τον· κλέφτης, ψεύτης, πλαστογράφος, πλεονέκτης, μωροφιλόδοξος, μοιχός, πόρνος, βλάστημος, φονιᾶς, ἐμπρηστής, προδότης, θηρίο μᾶλλον παρὰ ἄνθρωπος. Θεέ μου, ποῦ κατήντησε τὸ ἔμψυχο ἄγαλμα! πεσμένο σὲ συντρίμμια, σὲ ἐρείπια. Ποιός τώρα θὰ τὸν σώσῃ;
Καὶ ἐνῷ οἱ φιλόσοφοι σὰν ἁπλοῖ θεαταὶ παρακολουθοῦσαν τὸ δρᾶμα τοῦ  ἀνθρώπου ποὺ κυλοῦσε στὴν  κατηφόρα τοῦ  ἠθικοῦ ὀλέθρου, ξαφνικὰ ἕνα πρωτοφανὲς ἄστρο φωτίζει τὸν κόσμο, σμήνη ἀγγέλων πετοῦν πάνω ἀπ᾽ τὴ Βηθλεέμ, θεία μουσικὴ ἀντηχεῖ, ἀκούγεται τὸ ἐμβατήριο «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ  ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2,14).
Τί συμβαίνει; Μέγα μυστήριο ἐκτυλίσσεται. Ὁ Θεὸς σπλαχνίσθηκε τὸ πλάσμα τῶν  χειρῶν του.  Ἄκουσε τοὺς στεναγμούς, εἶδε τὰ ἠθικά του ἐρείπια καὶ συντρίμμια, καὶ ἀποφάσισε νὰ σώσῃ τὸν ἄνθρωπο. Ὤ θαῦμα θαυμάτων! Κλίνει οὐρανοὺς καὶ κατεβαίνει. Σαρκώνεται ἀπὸ τὰ αἵματα  τῆς πανάγνου Κόρης.
Γίνεται  ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ παύσῃ νὰ εἶνε Θεός, γιὰ νὰ κάνῃ  θεὸ τὸν ἄνθρωπο. Μὲ τὴν  ὅλη  ἔνσαρκη οἰκονομία ὁ ἐνανθρωπήσας Θεὸς Λόγος ἀνορθώνει τὸ πεσμένο ἀνθρώπινο πρόσωπο, ἀναστηλώνει τὸ κατεστραμμένο ἔμψυχο ἄγαλμα, ἀποκαθιστᾷ τὸ  πλάσμα του στὸ  ἀρχικὸ κάλλος του κι ἀκόμη ἀνώτερα.
Π ε ρ ι μ έ ν ε τ ε !  Ἡ διδασκαλία, ποὺ θὰ κηρύξῃ τὸ Νήπιο τῆς Βηθλεέμ, τὰ θαύματα ποὺ θὰ κάνῃ, ἡ ἁγία  ζωὴ ποὺ θὰ ζήσῃ,  καὶ  πρὸ παντὸς τὸ  τίμιο  αἷμά του μὲ τὸ  ὁποῖο θὰ βάψῃ τὸ  λόφο τοῦ Γολγοθᾶ καὶ μάλιστα ἡ ἔνδοξη ἀνάστασί του μὲ τὴν  ὁποία θὰ νικήσῃ τὸ θάνατο, αὐτὰ θὰ σώσουν, θὰ λυτρώσουν, θὰ ὡραΐσουν, θὰ θεώσουν τὸν ἄνθρωπο. Καὶ μόνο ὅσοι  θὰ μείνουν μακριά του, μόνο ὅσοι  θὰ τὸν ἀρνηθοῦν καὶ θὰ τὸν σταυρώσουν, αὐτοὶ θὰ χαθοῦν.
Ἡ ζωὴ  τοῦ ἀνθρώπου, ἀγαπητοί μου, εἶνε ὁλόκληρο δρᾶμα. Μακριὰ ἀπ᾽ τὸ Χριστὸ ἡ ζωή μας γίνεται ἢ τραγῳδία ἢ κωμῳδία. Μύρια σύγχρονα παραδείγματα πιστοποιοῦν τὴν  ἀλήθεια αὐτή. Μόνο διὰ τοῦ Χριστοῦ ἐπέρχεται ἡ λύσις τοῦ δράματός μας.
Χριστιανοί!  Μὴ περιπλανᾶσθε  μακριά, μὴ ζητᾶτε ἄλλα φῶτα. Στραφῆτε μὲ πίστι πρὸς τὸ  ἄστρο τῆς Βηθλεέμ. Τὸ ἄστρο αὐτὸ φέρνει εἰρήνη, ἀγάπη, δικαιοσύνη, ἀλήθεια. Ἀργὰ ἢ γρήγορα ὅλοι  θὰ καταλάβουμε, ὅτι  ὁ  ἄνθρωπος μόνο διὰ τοῦ Χριστοῦ ἐξευγενίζεται, ἐξωραΐζεται ἠθικά, γίνεται ἔμψυχο ἄγαλμα ἀρετῆς, ἠθικὴ προσωπικότης, γιὰ τὴν  ὁποία οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας ἔλεγαν· «Ὡς χαρίεν ἐ- στ᾽ ἄνθρωπος, ὅταν ἄνθρωπος ᾖ» (= πόσο χαριτωμένο πλάσμα εἶνε ὁ ἄνθρωπος ὅταν εἶνε πράγματι ἄνθρωπος). Μόνο διὰ τοῦ Ἰησοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐπανέρχεται στὴν θεία μακαριότητα ἀπὸ τὴν  ὁποία ἔχει ἐκπέσει, φτάνει στὸ «καθ᾿ ὁμοίωσιν» Θεοῦ (Γέν. 1,26), γίνεται μικρὸς θεός,  θ ε ὸ ς   κ α τ ὰ   χ ά ρ ι ν.
Ἂς ψάλουμε λοιπὸν μὲ ἀγαλλίασι·  «Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε· Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε· Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε. ᾌσατε τῷ  Κυρίῳ,  πᾶσα ἡ γῆ,  καὶ  ἐν εὐφροσύνῃ  ἀνυμνήσατε, λαοί,  ὅτι δεδόξασται».
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἄρθρο ποὺ δημοσιεύθηκε στὸ φυλλάδιο «Ἡ Ἀγάπη» Κοζάνης φ. 4/25Δεκεμβρίου 1943. Μεταγλώττισις καὶ ἐλάχιστη σύντμησις 23-11-2012.

Ο ΗΡΩΔΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

 Στη ζωή μας συναντούμε σκληρούς και άδικους ανθρώπους. Αναρωτιόμαστε πολλές φορές για τα κίνητρα της συμπεριφοράς τους, όχι μόνο έναντί μας, αλλά και έναντι των άλλων ανθρώπων. Πώς μπορούν να κάνουν κακό; Πώς μπορούν να αισθάνονται ήρεμοι με τον εαυτό τους και την συνείδησή τους, όταν δεν δείχνουν ανθρωπιά, αγάπη, συμπαράσταση στους υπολοίπους, αλλά είναι έτοιμοι να βλάψουν, να στενοχωρήσουν, να προχωρήσουν με γνώμονα το συμφέρον τους, αδιαφορώντας για τα δάκρυα, τον πόνο, τον θυμό που προκαλούν; 

Συνήθως είναι η εξουσία αυτή που οδηγεί τον άνθρωπο σε μία υπερήφανη και σκληρή και ιδιοτελή στάση. Ακόμη κι αν έχει αρχές και αξίες οι οποίες τον εμπνέουν μέχρις ενός σημείου, όταν καταλάβει την εξουσία ή στην προοπτική αυτής είναι διατεθειμένος να βάλει στο περιθώριο κάθε τι το καλό για τους πολλούς, να γίνει ψεύτικος και να μιλά με ψέματα, μόνο και μόνο για να επικρατήσει ή για να διακρατήσει την εξουσία του, αλλά και δεν ενδιαφέρεται για το αληθινό καλό των άλλων, παρά μόνο για το δικό του. Δεν ενδιαφέρεται για την γνώμη των άλλων για το πρόσωπό του. Τον ενδιαφέρει μόνο η κυριαρχία του. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα γι’  αυτόν. Άλλοτε, βέβαια, είναι και θέμα χαρακτήρα. Ο άνθρωπος μεγαλώνει εκδικητικός, σκληρός, απαιτητικός και κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να αποδείξει την δύναμή του στους άλλους.  Έτσι, δεν ορρωδεί προ ουδενός. Είναι έτοιμος και για το πιο απεχθές έγκλημα. Την πιο απεχθή πράξη. Και βεβαίως πιστεύει ότι δικαιολογείται να πράξει το κακό. Ακόμη κι αν γνωρίζει ότι όντως είναι κακό.

Η Εκκλησία μας, εορτάζοντας τη Γέννηση του Χριστού, μας υπενθυμίζει ένα τέτοιο πρόσωπο, παραδομένο στο κακό. Πρόκειται για τον Ηρώδη, τον βασιλιά των Ιουδαίων. Μας περιγράφει το πώς συμπεριφέρθηκε τόσο έναντι των Μάγων, όσο και έναντι των νηπίων της Βηθλεέμ, στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο για την εξουσία του, τον οποίο πίστευε ότι αντιπροσώπευε ο Χριστός. «Ηρώδης εθυμώθη λίαν»  (Ματθ. 2,16).  Ο Ηρώδης θύμωσε πολύ όταν διαπίστωσε ότι το τέχνασμά του να παγιδεύσει τους Μάγους και να τον ενημερώσουν πού βρίσκεται ο Χριστός δεν πέτυχε. Και τότε, προκειμένου να διασφαλίσει τον θρόνο του, διέταξε να γίνει ένα από τα απεχθέστερα εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία:  αυτό της σφαγής των νηπίων της Βηθλεέμ. Ο στόχος του βέβαια δεν επετεύχθη. Όμως, εκτός από τη θανάτωση των αθώων βρεφών, οδήγησε τον Χριστό στον πρώτο μεγάλο διωγμό:   αυτόν της προσφυγιάς. Έδειξε έτσι ότι ο Κύριος δεν είχε να περιμένει από τους ισχυρούς της γης αποδοχή, αλλά απόρριψη. Το ίδιο και όσοι  Τον ακολουθούνε. Μπορεί ο Ηρώδης να απέτυχε, ωστόσο μας έδειξε τι σημαίνει ο άνθρωπος να είναι νεκρός κατά Θεόν, να βιώνει τον πνευματικό θάνατο της εξουσιομανίας, της κακίας, της απουσίας σύνεσης. Και, όπως αναφέρει η παράδοση, ο Ηρώδης βρήκε φρικτό θάνατο μέσα από επονείδιστη ασθένεια. Την σκληρότητα του  πνευματικού θανάτου επεκύρωσε η σκληρότητα του σωματικού. Η εξουσία του κράτησε για λίγο. Όμως μας δίδει την δυνατότητα να σκεφτούμε τις προεκτάσεις που ο τρόπος του αφήνει στον χρόνο, ιδιαιτέρως στο σήμερα, για να προβληματιστούμε. Διότι τελικά δεν είναι ένας ο Ηρώδης, αλλά πολλοί.

Σήμερα υπάρχει ο Ηρώδης του πολιτισμού και του τρόπου ζωής της κοινωνίας μας. Ο σύγχρονος πολιτισμός εξορίζει τον Χριστό από τις καρδιές των ανθρώπων αντικαθιστώντας  Τον με τα υλικά αγαθά, το δικαίωμα στην ικανοποίηση κάθε αμαρτωλής επιθυμίας, τον θρίαμβο των παθών και την απενοχοποίησή τους, την αποθέωση της βίας και του ψέματος και την ελπίδα στην εξουσία, οικονομική, πολιτική και τηλεοπτική.  Και οι άνθρωποι δεν κατανοούμε ότι ο χρόνος μας κατατρώγεται από τον τρόπο αυτό, με αποτέλεσμα τα περιθώρια για αγάπη, για ταπείνωση, για ελευθερία να μειώνονται. Οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν ως γνώμονα το «εγώ» και ο θάνατος βασιλεύει στις καρδιές μας. Άλλωστε απουσιάζει η ελπίδα στην Ανάσταση και την αιωνιότητα.

Σήμερα υπάρχει ο Ηρώδης του πειρασμού, του διαβόλου, του κοσμοκράτορος του αιώνος τούτου. Μας κυβερνούν οι λογισμοί μας. Δεν θέλουμε να τους αποκρούσουμε, αλλά νομίζουμε ότι το δίκαιο βρίσκεται στο να τους εκπληρώσουμε. Έτσι κυριαρχεί ο θυμός όταν δεν γίνεται το θέλημά μας. Η απόρριψη των άλλων. Η αίσθηση ότι υπάρχουν για να τους χρησιμοποιούμε και όχι για να μας προσφέρουν αγάπη και να τους προσφέρουμε αγάπη. Οι ανθρώπινες σχέσεις, δια των λογισμών, γίνονται πεδία διαμάχης, επικράτησης, εξουσίας. Το όνομα του Θεού δεν συγκινεί. Και ο πειρασμός έχει πετύχει να μας πείσει ότι δεν υφίσταται, ενώ καραδοκεί στις επιδιώξεις και τις φιλοδοξίες μας, στις επιθυμίες που δεν έχουν να κάνουν με την αγάπη.

Σήμερα υπάρχει ο Ηρώδης της σχηματοποιημένης μοναξιάς. Ο άνθρωπος, έχοντας ως γνώμονα και κέντρο της ζωής του τον εαυτό του, πιστεύει ότι είναι μόνος του στον κόσμο, καθώς έχει χτίσει τείχη γύρω του, τα οποία δεν του επιτρέπουν να έχει αληθινή κοινωνία με τους άλλους. Θέλει τους άλλους τέλειους έναντί του. Να προλαβαίνουν τις επιθυμίες του. Να τον καταλαβαίνουν. Να του αναγνωρίζουν το δίκαιό του. Να είναι παρόντες στη ζωή του, χωρίς να χρειάζεται ο ίδιος να είναι παρών στη δική τους. Και έτσι απουσιάζει και ο Χριστός από τη ζωή του, διότι ο Χριστός ζητά καρδιές που ανοίγονται, που προσφέρονται, που δίνουν, ακόμη κι αν δεν πάρουν.  Η σχηματοποιημένη μοναξιά κάνει τον άνθρωπο θυμωμένο και την ίδια στιγμή μελαγχολικό και απογοητευμένο.  Κατατρώγει την καρδιά του και τον κάνει εχθρό με τους άλλους. Έτσι, τον ρίχνει στον καιάδα της ιδιοτέλειας, της κακίας, της ουσιαστικής ακοινωνησίας.

Ρίζα των πάντων η παράδοσή μας στον πνευματικό θάνατο, στην απουσία της κοινωνίας με το Θεό. Ελπίδα μας η μετάνοια. Η ανάνηψη. Η εκζήτηση της πίστης. Η ανταπόκρισή μας στην κλήση του Θεού να τον δεχτούμε στις καρδιές μας, η οποία κάθε στιγμή μας προσφέρεται δια της Εκκλησίας. Και τρόπος υπέρβασης του θυμού η ταπεινή καρδιά και η αγάπη που μπορεί να νικήσει.

Ο Χριστός έφυγε από την Βηθλεέμ για να αποφύγει τον δικό Του Ηρώδη. Απέναντι στους ανθρώπους με σκληρότητα και κακία η φυγή είναι μία λύση. Αν όμως δεν μπορούμε να τους αποφύγουμε, η υπομονή και η ταπείνωση είναι ο άλλος δρόμος. Και βεβαίως η δυνατότητα να μην επιβραβεύεται η συμπεριφορά τους και η στάση ζωής τους. Ο λόγος και ο έλεγχος. Η αλήθεια. Η αγάπη που ξέρει να γιατρεύει πληγές ρίχνοντας κρασί, για να καυτηριαστούν, αλλά και την ίδια στιγμή, λάδι για να γλυκάνει ο πόνος. Εμείς μπορούμε να χτίσουμε στην καθημερινότητά μας έναν διαφορετικό πολιτισμό. Αφήνοντας στην άκρη τον διάβολο και το κακό και ανοίγοντας την καρδιά μας. Και ο γεννηθείς Κύριος θα συνδράμει ώστε ο χρόνος μας να γίνεται ζωή και όχι παραμονή και προσδοκία θανάτου.

π. Θεμιστοκλής   Μουρτζάνος

Ο σύγχρονος σφαγιασμός αθώων υπάρξεων «Φωνή εν Ραμά ηκούσθη,θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς» (Ματθ.β’, 18)

«Φωνή εν Ραμά ηκούσθη,θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς» (Ματθ.β’, 18)

Στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα γίνεται λόγος για την φυγή του Θείου Βρέφους στην Αίγυπτο, για τη σφαγή των 14χιλιαδων αθώων νηπίων από την απάνθρωπη μανία του φοβερού Ηρώδη και για την επιστροφή του Θείου Παιδίου με την Παναγία Μητέρα Του και τον Προστάτη Ιωσήφ από την Αίγυπτο και την εγκατάστασί τους στην Ναζαρέτ της Γαλιλαίας.

Ο απαίσιος και θηριώδης Ηρώδης καταλήφθηκε από μεγάλο φθόνο και ασυγκράτητο θυμό μόλις έμαθε από τους Μάγους της Ανατολής για τον νεογέννητο Θείο Βασιλιά των Ιουδαίων και, αφού τους έστειλε στη Βηθλεέμ σε αναζήτησί Του, κατέστρωσε ένα σκοτεινό σχέδιο εξοντώσεώς Του. Ο φθόνος, η ζήλεια και η υπεροψία κυριάρχησαν στην αγριεμένη και ταραγμένη ψυχή του και όταν κατάλαβε ότι ενεπαίχθη, δηλ. ξεγελάσθηκε από τους Μάγους, έβαλε σε εφαρμογή το σκοτεινό σχέδιο εξοντώσεως όλων των νηπίων της Βηθλεέμ και όλης της γύρω περιοχής από δυό χρονών και κάτω. Έτσι, αιματοκύλησε όλες τις οικογένειες της περιφέρειας εκείνης που είχαν νήπια και με τον τρόπο αυτό επεκράτησε εκεί «θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς».

Φρικτό και φοβερό το άκουσμα και το θέαμα να σφάζωνται σαν αρνάκια του Θεού όχι ένα, δύο και δέκα, αλλά 14 χιλιάδες αθώα νήπια. Οι πρώτοι Μάρτυρες του Χριστού, οι νηπιομάρτυρες, των οποίων τα κεφαλάκια, μικρά κρανία σώζονται ακόμα σαν ιερά λείψανα για να θυμίζουν την αποτρόπαιη εκείνη και απάνθρωπη θηριωδία, το φοβερό εκείνο γεγονός, το οποίο έχει στιγματισθή με τα μελανώτερα χρώματα στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους.

Όμως, δυστυχώς, αγαπητοί μου αδελφοί,το στυγερό εκείνο και αποτρόπαιο έγκλημα σε βάρος αθώων υπάρξεων συνεχίζεται από τότε και μέχρι σήμερα, με τον μανδύα της νομιμότητας, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αφού πια έχουν νομιμοποιηθή και επισημοποιηθή, με την καταβολή των δαπανών από το κράτος, μάλιστα, οι εκτρώσεις, δηλ. οι φόνοι χιλιάδων αθώων εμβρύων.Δεκατέσσερεις χιλιάδες νήπια εδολοφόνησε ο φοβερός Ηρώδης. Τριακόσιες χιλιάδες και πλέον έμβρυα φονεύονται στην Ορθόδοξη Ελλάδα μας κάθε χρόνο και έτσι εξανδραποδίζεται διαρκώς το Ελληνορθόδοξο γένος μας, με αποτέλεσμα να διογκώνεται κάθε χρόνο το δημογραφικό μας πρόβλημα και να πετιούνται στους υπονόμους στρατιές ολόκληρες αγέννητων παιδιών, που θα ήταν διαφορετικά το καμάρι και οι άγρυπνοι φρουροί της ταλαίπωρης και προδομένης πατρίδας μας. Και τούτα τα απαίσια και φρικτά εγκλήματα«ημών κοιμωμένων» και εφησυχαζόντων…

Δεν είναι καθόλου ευχάριστη αυτή η διαπίστωσις, αδελφοί μου, αλλά είναι και πηγή και πρόξενος μεγάλων συμφορών δια το ορθόδοξο γένος μας το φοβερό αυτό κατάντημά μας, το οποίο φαίνεται ότι ξεχνούμε και καθόλου δεν μας απασχολεί. Δεν είναι μικρός ο αριθμός των δυστυχισμένων εκείνων γυναικών, οι οποίες χωρίς ενδοιασμούς και χωρίς αναστολές φθάνουν στην έκτρωσι,γιατί θεωρούν ότι το κυοφορούμενο έμβρυο είναι εξάρτημα του σώματός των και μπορούν να το μεταχειρίζωνται όπως θέλουν και ακόμα να το πετούν αδιάφορα στον σκουπιδοντενεκέ … Κύριε ελέησον! Όμως, θα έπρεπε οχετοί δακρύων να χύνωνται καθημερινά από όλο το ορθόδοξο πλήρωμα δια να αποτρέψωμε τελικά την οργήν του Κυρίου με την ειλικρινή μετάνοιά μας και την ευάρεστη πλέον εις τον Θεόν ζωήν μας.

Ας το αποφασίσωμε αυτό όλοι, μικροί και μεγάλοι, στην έναρξι του καινούργιου χρόνου, με την πνευματική μας αφύπνισι και με την θεάρεστη αλλαγή του τρόπου ζωής και σκέψεών μας. Γένοιτο.