Ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου (Λουκ. β΄, 22-38)

 

Ἡ Θεοτόκος μετὰ τὴν γέννησιν τοῦ Χριστοῦ ὡς Ἑβραία ἔπρεπε διὰ δύο λόγους νὰ μεταβῇ εἰς τὸν ναόν: Πρῶτον διὰ τὸν ἑαυτόν της καὶ δεύτερον διὰ τὸν πρωτότοκον υἱόν της.

Ὑποχρέωσις πρὸς τὸν ἑαυτόν της ἦτο ὁ νομικὸς καθαρισμός της, ὁ σαραντισμός της, ὅπως θὰ ἐλέγομεν σήμερον. Κατὰ τὸν νόμον δηλαδὴ (1) πᾶσα Ἑβραία λεχὼ τὴν τεσσαρακοστὴν ἡμέραν ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ ἄρρενος τέκνου της ἔπρεπε νὰ ἐμφανισθῇ εἰς τὸν ναόν, ἵνα καθαρισθῇ. Κατὰ τὸν καθαρισμὸν τοῦτον ἦτο ὑποχρεωμένη αὐτὴ, ἐὰν ἦτο πτωχὴ «τοῦ δοῦναι θυσίαν κατὰ τὸ εἰρημένον (2) ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν». Ὁ καθαρισμὸς οὗτος δὲν ἦτο σωματικός τις καθαρισμὸς διὰ λόγους ὑγιεινούς, ἀλλὰ νομικός. Διὰ τούτου δηλαδὴ ὑπεμιμνήσκετο γενικῶς μὲν ἡ ἁμαρτωλότης τοῦ ἀνθρώπου, εἰδικῶς δὲ ἡ διὰ τῆς γεννήσεως μετάδοσις τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Τοῦτο φαίνεται ἐκ τοῦ ὅτι, εἰς περίπτωσιν καθ’ ἣν ἡ Ἑβραία λεχὼ ἐγέννα κόρην, ἦτο ἀκάθαρτη οὐχὶ ἐπὶ τεσσαράκοντα ἡμέρας ἀλλὰ ἐπὶ ὀγδοήκοντα εἰς ἀνάμνησιν, ὅτι ἡ Εὒα ἦτο πρωτουργὸς τῆς πτώσεως τῶν πρωτοπλάστων. Ἡ θυσία τῶν προσφερομένων τρυγόνων καὶ περιστερῶν, τὰ ὁποῖα δὲν ἐκαθάριζον ἀλλὰ ὑπενθυμίζον μόνον τὴν ἀκαθαρσίαν, ὑπεδήλωνον τὴν ἀνάγκην τῆς ἐλεύσεως λυτρωτοῦ, τοῦ Χριστοῦ.

Ὑποχρέωσις πρὸς τὸν πρωτότοκον υἱόν της ἦτο ἡ ἑξῆς. Κατὰ τὸν Ἑβραϊκὸν νόμον τὰ πρωτότοκα τῶν Ἰσραηλιτῶν εἶχον διαφύγει τὴν δεκάτην πληγὴν τοῦ Θεοῦ κατὰ τοῦ Φαραὼ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ διὰ τοῦτο εἶχε διατάξει ὁ Θεός, ὅπως ταῦτα ἀφιερώνονται εἰς τὸν ναὸν πρὸς ὑπηρεσίαν του (1). Κατόπιν ὅμως ἀντικατεστάθησαν ταῦτα ὑπὸ τῆς φυλῆς τοῦ Λευΐ. Ἦσαν ὅμως ὑποχρεωμένοι οἱ γονεῖς τῶν πρωτοτόκων νὰ φέρωσι ταῦτα εἰς τὸν ναὸν «παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ» νὰ τοποθετῶσι δηλαδὴ αὐτὰ πλησίον τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ Κυρίου. Τοῦτο ἀναφέρεται ρητῶς «ἐν νόμῳ Κυρίου πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν» πᾶν ἀρσενικὸν δηλαδὴ πρωτότοκον «κληθήσεται» θὰ θεωρῆται «ἅγιον τῷ Κυρίῳ» ἀφιερωμένον δηλαδὴ εἰς τὸν Κύριον. Κατόπιν ἐξηγοράζετο τὸ πρωτότοκον τοῦτο ἀντὶ πέντε σίκλων (14,25 γαλλικῶν φράγκων) καὶ ἐλαμβάνετο πάλιν ὑπὸ τῶν γονέων του.

Ἀμφοτέρας τὰς ὑποχρεώσεις ταύτας ἐξετέλεσεν ἡ Θεοτόκος ὡς Ἑβραία κατὰ τὸν Εὐαγγελιστὴν Λουκᾶν ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωυσέως» κατὰ τὴν τεσσαρακοστὴν δηλαδὴ ἡμέραν ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. Ὡς εἶναι εὐνόητον ταῦτα ἔγιναν ὄχι διότι ἡ γέννησις τοῦ Χριστοῦ ἦτο μέτοχος τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, ἀλλὰ διότι ὁ Χριστὸς ἐγένετο ὑπὸ νόμον, ὡς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (2).

Ἐν Ἱερουσαλὴμ ὅμως ἦτο ἄνθρωπος «ᾧ ὄνομα Συμεὼν» ὁ ὁποῖος ὠνομάζετο Συμεὼν. Ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἦτο «δίκαιος» ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων καὶ «εὐλαβὴς» ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Οὗτος διὰ τῆς μελέτης τῶν Γραφῶν «ἦν προσδεχόμενος παράκλησιν τοῦ Ἰσραὴλ» ἀνέμενε δηλαδὴ τὸν Χριστόν, ὁ ὁποῖος ἦτο ἡ παρηγοριὰ τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ. «Ἐπ’ αὐτὸν» τὸν Συμεῶνα «ἦν Πνεῦμα Ἅγιον». Οὗτος ἦτο προφήτης. «Ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον» εἶχεν οὗτος λάβει τὴν ἀποκάλυψιν ἐκ τοῦ Θεοῦ «μὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἂν ἴδῃ τὸν Χριστὸν Κυρίου» δὲν θὰ ἀποθάνῃ δηλαδὴ ἂν προηγουμένως δὲν ἴδῃ τὸν Χριστόν. Ὁ εὐλαβὴς λοιπὸν οὗτος γέρων ὀλίγας ὥρας πρὸ τῆς ἀφίξεως τῆς Ἁγίας οἰκογενείας κινούμενος «ἐν τῷ Πνεύματι» ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦλθεν «εἰς τὸ ἱερὸν» ἦλθεν δηλαδὴ εἰς τὸ μέρος ἐκεῖνο τοῦ ἱεροῦ ναοῦ, ὅπου ἐπετρέπετο νὰ εἰσέλθωσιν αἱ γυναῖκες καὶ περιέμενε.

Μετ’ ὀλίγον χρονικὸν διάστημα ἡ ἁγία οἰκογένεια ἔρχεται.
«Ἐν τῷ εἰσαγαγεῖν τοὺς γονεῖς τὸ παιδίον Ἰησοῦν τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς κατὰ τὸ εἰθισμένον τοῦ νόμου περὶ αὐτοῦ» ὅταν δηλαδὴ εἰσήγαγον οἱ γονεῖς τὸν Χριστὸν καὶ ἐπρόκειτο νὰ ἐφαρμόσωσι τὸν νόμον τῶν πρωτοτόκων, ὅπως εἴπομεν ἀνωτέρω, ὁ Συμεὼν «ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς ἀγκάλας» ἔλαβεν αὐτὸ εἰς τὴν ἀγκάλην του καὶ «εὐλόγησε τὸν Θεὸν» ἐδόξασε τὸν Θεὸν καὶ εἶπε˙ «νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλον σου Δέσποτα κατὰ τὸ ρῆμα σου ἐν εἰρήνῃ» Τώρα ζητῶ νὰ ἀπολυθῶ τῆς παρούσης ζωῆς, λέγει ὁ γέρων Συμεών, εἰς τὴν ὁποίαν εἶχε δεθῇ μὲ τὴν ὑπόσχεσιν, ὅτι δὲν θὰ ἀποθάνῃ, ἂν δὲν ἴδῃ τὸν Χριστόν. Θὰ ἀπολυθῶ, θὰ ἀποθάνω προσθέτει χαρακτηριστικῶς ὁ γέρων Συμεὼν ἐν «εἰρήνῃ» ἤτοι εὐχαρίστως, διότι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸν Χριστόν, ὁ ὁποῖος εἶναι τὸ «σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν» ἡ σωτηρία δηλαδὴ ὁλοκλήρου τοῦ κόσμου Ἐθνικοῦ καὶ Ἰουδαϊκοῦ. Καὶ συγκεκριμένως τὸ σωτήριόν σου τοῦτο εἶναι «φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν» ἤτοι φῶς πρὸς φωτισμὸν τῶν εἰδωλολατρικῶν λαῶν, τῶν ἀπίστων καὶ «δόξαν λαοῦ σου Ἰσραὴλ» πρὸς δόξαν δηλαδὴ τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, διότι ἐξ αὐτοῦ τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ ἐγεννήθη τὸ σωτήριόν σου τοῦτο, ὁ Χριστός. «Καὶ ἦν ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ θαυμάζοντες ἐπὶ τοῖς λαλουμένοις περὶ αὐτοῦ». Ὁ θαυμασμὸς οὗτος τῆς ἁγίας οἰκογενείας δὲν ἦτο κυρίως ἐκ τῶν λεγομένων ὑπὸ τοῦ Συμεῶνος — τοιαῦτα θαυμαστὰ εἶχον ἀκούσει καὶ ὑπὸ τῶν ποιμένων — ἀλλὰ διότι ταῦτα ἐλέγοντο ὑπὸ ἀγνώστου εἰς αὐτοὺς ἀνθρώπου, τοῦ γέροντος Συμεῶνος.

Ὁ Συμεὼν στρέφεται κατόπιν πρὸς τοὺς γονεῖς τοῦ παιδίου τοὺς ὁποίους «εὐλόγησεν» ἐμακάρισεν. Κατόπιν ὁ αὐτὸς εὐλαβὴς γέρων στρέφεται εἰδικῶς «πρὸς Μαριὰμ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ εἶπε» περὶ τοῦ παιδίου. «Ἰδοὺ οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ» ἤτοι οὗτος προώρισται νὰ γίνῃ εἰς ἄλλους μὲν ἀφορμὴ πτώσεως εἰς ἄλλους δὲ αἰτία «ἀναστάσεως» σωτηρίας κατ’ ἀρχὰς ἐν τῷ Ἰσραηλιτικῷ λαῷ καὶ κατόπιν εἰς ὁλόκληρον τὸν κόσμον. Ὁ γέρων Συμεὼν συνεχίζει. Οὗτος θὰ εἶναι «εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον» θαυμαστὸν δηλαδὴ φαινόμενον ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος θὰ ἔχῃ φανατικοὺς ὀπαδοὺς καὶ ἀρνητάς. Μετὰ ταῦτα προφητεύεται ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ γέροντος ὁ μεγάλος πόνος, τὸν ὁποῖον θὰ αἰσθανθῇ ἡ Μαριὰμ ἐξ αὐτοῦ ὡς ἑξῆς: «Καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ρομφαία». Ἡ ρομφαία εἶναι ὁ σταυρικὸς θάνατος τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος θὰ λυπήσῃ κατάκαρδα τὴν Θεοτόκον. Ἀποτέλεσμα δὲ τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ εἶναι, «ὅπως ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί», θὰ φανερωθῶσι δηλαδὴ αἱ διαφορετικαὶ πεποιθήσεις τῶν ἀνθρώπων ἐπὶ τῆς προσωπικότητος τοῦ Χριστοῦ.

Ἐν Ἱερουσαλὴμ εὑρίσκετο γυνή τις ὀνομαζομένη Ἄννα, ἡ ὁποία ἦτο «προφῆτις θυγάτηρ Φανουὴλ ἐκ φυλῆς Ἀσήρ. Αὕτη προβεβηκυῖα ἐν ἡμέραις πολλαῖς» ἦτο προχωρημένη δηλαδὴ πολὺ εἰς τὴν ἡλικίαν. Ἡ γυνὴ αὕτη «ζήσασα μετ’ ἀνδρὸς ἔτη 7 ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς» ἤτοι ζήσασα μετὰ τοῦ ἀνδρός της ἀπὸ τὸν γάμον της ἑπτὰ ἔτη, περέμεινεν κατόπιν «χήρα ἕως ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων». Ἡ ἐν λόγῳ αὕτη γυνὴ ἦτο τόσον εὐλαβής, ὥστε «οὐκ ἀφίστατο τοῦ ἱεροῦ νηστείαις καὶ δεήσεσι λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν». Συχνάκις δηλαδὴ διημέρευε καὶ διενυκτέρευεν εἰς τὸν ἱερὸν χῶρον τοῦ ναοῦ νηστεύουσα καὶ προσευχομένη. Αὕτη λοιπὸν «αὐτῇ τῇ ὥρᾳ» κατ’ αὐτὴν δηλαδὴ τὴν ὥραν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἦλθεν ἡ ἁγία οἰκογένεια εἰς τὸν ναόν, «ἐπιστᾶσα» ἐλθοῦσα καὶ ἰδοῦσα τὸν Ἰησοῦν, «ἀνθωμολογεῖτο τῷ Θεῷ» ηὐχαρίστει τὸν Θεόν. Μετὰ δὲ τὸ πέρας τῶν θυσιῶν τῆς Ἁγίας οἰκογενείας εἰς τὸν ναὸν ἡ Ἄννα «ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσι τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν Ἱερουσαλὴμ» ὡμίλει δηλαδὴ ἡ Ἄννα πρὸς πάντας ἐκείνους τοὺς Ἰσραηλίτας ἐν Ἱερουσαλήμ, οἱ ὁποῖοι ἀνέμεναν τὸν Μεσσίαν ὡς Λυτρωτήν, ὅτι οὗτος ἦλθε καὶ εἶναι ὁ Χριστός.
«Καὶ ὡς ἐτέλεσαν πάντα τὰ κατὰ τὸν νόμον Κυρίου, ἐπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, εἰς τὴν πόλιν ἑαυτῶν Ναζαρέτ».

Ἡ Ἁγία δηλαδὴ οἰκογένεια μετὰ τὸν σαραντισμὸν ἐπέστρεψεν εἰς τὴν πατρίδα των τὴν Ναζαρέτ. Ἡ ἐπιστροφὴ αὕτη εἰς τὴν Ναζαρὲτ δὲν εἶχεν σκοπόν, ἵνα ἡ Ἁγία οἰκογένεια κατοικήσῃ ἐκεῖ. Τοῦτο, ἡ μόνιμος δηλαδὴ κατοίκησις εἰς Ναζαρὲτ ἔγινε βραδύτερον, ὅτε ἐπέστρεψαν ἐκ τῆς Αἰγύπτου, ὅπως ἀναφέρει ρητῶς ὁ Ματθαῖος. Τώρα ἐπιστρέφουν εἰς Ναζαρέτ, ἵνα πιθανὸν κανονίσωσιν οἰκογενειακάς των τινὰς ὑποθέσεις καὶ κατόπιν μεταβῶσιν εἰς Βηθλεέμ, ὅπου ἐσκόπευον, ὡς θὰ φανῇ κατωτέρω, νὰ ἐγκατασταθῶσι μονίμως, ἐπειδὴ ἐκεῖ ἐγεννήθη ὁ Χριστός. Διέρχονται λοιπὸν ἐκ Ναζαρὲτ καὶ μεταβαίνουσι καὶ πάλιν εἰς Βηθλεέμ, ὅπου ἔγινεν ἡ προσκύνησις τῶν Μάγων, φυγὴ εἰς Αἴγυπτον καὶ ἐπάνοδος εἰς Ναζαρέτ.

Ἐκ τῆς ὅλης διηγήσεως τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου διὰ τρία πρόσωπα γίνεται περισσότερος λόγος καὶ τὰ ὁποῖα ἠσθάνθησαν περισσότερον τὴν ἑορτὴν ταύτην: Ἡ Θεοτόκος, ὁ Συμεὼν καὶ ἡ Ἄννα. Τὰ πρόσωπα ταῦτα ἔδειξαν τὴν μεγαλυτέραν αὐταπάρνηση ἕκαστον κατὰ ἰδιαίτερον τρόπον. Ἂς ἴδωμεν τὸν ἰδιαίτερον τρόπον τῆς αὐταπαρνήσεως ἑνὸς ἑκάστου προσώπου καὶ τὴν ὠφέλειάν μας ἐκ τῆς αὐταπαρνήσεως ταύτης.

 

Θέμα: α) Ἡ Θεοτόκος : Ἐπιφάνεια — Βάθος

Αον. Ἡ Θεοτόκος. Γνωρίζομεν, ὅτι εἰς πᾶσαν γυναικείαν ψυχὴν δύο πράγματα εἶναι ριζωμένα βαθύτατα: Ἡ ἐντροπὴ καὶ ὁ πόνος. Ἡ ἐντροπή, τὴν ὁποίαν αἰσθάνεται ὡς γυνή, ὡς κόρη καὶ ὁ πόνος, τὸν ὁποῖον αἰσθάνεται ὡς μητέρα. Ἡ Θεοτόκος εἶναι κόρη καὶ μητέρα. Αἰσθάνεται βαθύτατα καὶ τοὺς δύο πόνους. Καὶ ἰδοὺ πῶς. Αὕτη ἦτο παρθένος, ὁ δὲ Χριστὸς ὁ υἱός της, ἦτο ξένος τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Παρ’ ὅλην ὅμως τὴν ἰδικήν της καθαρότητα καὶ τοῦ υἱοῦ της τὴν Θεότητα μεταβαίνει εἰς τὸν ναὸν πρὸς καθαρισμὸν καὶ ἐμφανίζεται ὡς συνήθης γυνή, ὡς λεχώ. Ἔχει βάθος ἅγιον. Ἐπιφάνειαν ὅμως ἔχει γυναικὸς μολυσμένης. Διὰ μίαν γυναῖκα εἶναι μεγάλος πειρασμὸς ὁ πειρασμὸς τῆς ἐντροπῆς, ὥστε ἐνῶ εἶναι ἁγία νὰ φαίνεται μολυσμένη. Ἰδοὺ ὁ πειρασμὸς τῆς ἐντροπῆς τῆς Θεοτόκου ὡς κόρης. Βάθος ἅγιον, ἐπιφάνεια μολυσμένη.

Ἡ Θεοτόκος αἰσθάνεται καὶ τὸν δεύτερον πειρασμὸν ὡς μητέρα. Καὶ ἰδοὺ πῶς. Ὁ Συμεὼν προλέγων τὸ πάθος τοῦ υἱοῦ της παριστᾷ αὐτὸ μὲ ρομφαίαν, ἡ ὁποία θὰ διέλθῃ τὴν ψυχήν της. Ὁ πόνος τῆς Θεοτόκου ὡς μητρὸς εἶναι μεγάλος διὰ τοὺς ἑξῆς λόγους. Ὁ Συμεὼν δὲν λέγει εἰς τὴν Θεοτόκον ποῖον θὰ εἶναι τὸ εἶδος τῆς μαχαίρας ἐκ τῶν παθημάτων τοῦ υἱοῦ της, ἡ ὁποία μάχαιρα θὰ περάσῃ τὴν καρδίαν της. Ἑπομένως ὁ νοῦς τῆς Θεοτόκου ἠδύνατο νὰ ὑποπτεύεται πλεῖστα εἴδη βασάνων. Ὑπέφερε μὲ τὴν ἐνθύμησιν αὐτῶν ὡς μητέρα. Ἡ ἐνθύμησις τῶν βασάνων αὐτῶν ἤρχισεν ἀπὸ τῆς ἡλικίας τῶν 40 ἡμερῶν τοῦ υἱοῦ της μέχρι τῆς ἡμέρας τῆς σταυρώσεώς του. Τὸ ἀκαθόριστον τοῦ εἴδους τῶν βασάνων καὶ ἡ ἐπὶ 30 ἔτη ἐνθύμησις τῶν βασάνων τούτων ἦτο μεγάλος πειρασμὸς διὰ τὴν Θεοτόκον ὡς μητέρα. Πλὴν αὐτοῦ ἡ Θεοτόκος πρώτην φορὰν ἀκούει ἀπὸ τὸν Συμεῶνα τὴν μάχαιραν τῆς καρδίας της ἐκ τῶν βασάνων τοῦ υἱοῦ της. Μέχρι τώρα ἤκουεν ἀπὸ τὸν ἀρχάγγελον Γαβριὴλ ἀπὸ ποιμένας εὐχαρίστους ἀγγελίας διὰ τὸν υἱόν της. Ἠδύνατο λοιπὸν νὰ ὑποπέσῃ εἰς τὸν πειρασμὸν τοῦ μὴ συνδυασμοῦ τῶν εὐχαρίστων ἀγγελιῶν πρὸς τὴν δυσάρεστον ἀγγελίαν τοῦ Συμεῶνος καὶ νὰ εἴπῃ τοῦτο: Πῶς ὁ τόσον σπουδαῖος υἱός μου πρόκειται νὰ στενοχωρηθῇ καὶ νὰ μὲ στενοχωρήσῃ τόσον πολύ; Ὡς ἀδύνατος δὲ γυνὴ καὶ ἀκόμη ὡς μητέρα ἦτο εὔκολον νὰ γίνῃ θῦμα τοῦ πειρασμοῦ τῶν σκέψεων αὐτῶν. Καὶ ὅμως! Ὡς μητέρα ὑπέμεινε μὲ σιωπὴν τὴν δυσάρεστον ταύτην ἀγγελίαν ἔχουσα εἰς τὸ βάθος της πόνον καὶ εἰς τὴν ὄψιν της ἡρεμίαν. Ἔναντι τῶν λογισμῶν τούτων εἶχεν ἐσωτερικῶς μὲν σκέψιν, «συνετήρει πάντα τὰ ρήματα ταῦτα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς», ὡς λέγει ρητῶς ὁ Λουκᾶς, ἐξωτερικῶς δὲ εἶχε σιωπήν.

Ἑπομένως ἡ αὐταπάρνησις τῆς Θεοτόκου εἶχε τὰς τρεῖς αὐτὰς μορφάς: 1) Ὡς κόρη εἶχε βάθος ἅγιον καὶ ἐπιφάνειαν μολυσμένην. 2) Ὡς μητέρα εἶχεν εἰς τὸ βάθος της πόνον, ἐπιφάνειαν ὅμως ἤρεμον. Καὶ 3) Ὡς γυναῖκα καὶ μητέρα εἶχεν ἐσωτερικῶς μὲν ἀντιθέτους πληροφορίας περὶ τοῦ υἱοῦ της, εὐχαρίστους δηλαδὴ καὶ δυσαρέστους, ἐξωτερικῶς ὅμως σιωπήν. Ἡ διαγωγὴ αὕτη τῆς Θεοτόκου εἶναι δεῖγμα μεγάλης αὐταπαρνήσεώς της!

Βον.  Ἡ μ ε ῖ ς  ὅμως; Ἡ Θεοτόκος ἦτο ἁγία καὶ ἐφαίνετο μολυσμένη. Ἡμεῖς ὅμως ἐνῶ εἴμεθα βρωμεροί, θέλομεν νὰ φαινώμεθα ἅγιοι. Ἐνῶ εἴμεθα ἄσημοι, θέλομεν νὰ φαινώμεθα σπουδαῖοι. Ἡ Θεοτόκος μεταβαίνει εἰς ναόν, ἵνα ἐκκλησιασθῇ, ἂν καὶ ἡ ἴδια ἦτο ναὸς ἔμψυχος, διότι ἔφερεν εἰς τὰ σπλάγχνα της τὸν ἴδιον τὸν Θεόν. Ἡμεῖς ἀμελοῦμεν τὸν ἐκκλησιασμὸν θεωροῦντες αὐτὸν περιττόν. Ἡ Θεοτόκος ἔχει τόσην αὐταπάρνησιν, ὥστε ἂν καὶ φέρῃ μέσα της τὴν οὐσίαν τοῦ ναοῦ, τὸν Θεόν, ὑποτάσσεται εἰς τὸν πρόσκαιρον τύπον τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου, τὸν τυπικὸν καθαρισμόν. Ἡμεῖς ἐντρεπόμεθα νὰ ὑποταχθῶμεν εἰς τὸν αἰώνιον εὐαγγελικὸν νόμον. Ἐκείνη εἶχε τὴν αὐταπάρνησιν νὰ βαδίσῃ ἀπὸ τὴν Βηθλεὲμ μέχρι τῆς Ἱερουσαλὴμ μίαν περίπου ἡμέραν, ἵνα ἐκκλησιασθῇ τυπικῶς. Ἡμεῖς ὅμως εἴμεθα τόσον ἀμελεῖς, ὥστε ἀμελοῦμεν τὸν ἐκκλησιασμόν μας, ἂν καὶ ἡ ἐκκλησία εὑρίσκεται πλησίον μας.

Ἡ Θεοτόκος εἶχεν εἰς τὸ βάθος της πόνον καὶ εἰς τὴν ὄψιν της ἠρεμίαν. Τοῦτο, φαίνεται καθαρά, ὅταν εἶδε τὴν μάχαιραν τῆς καρδίας της, τὸν υἱόν της ἐπὶ τοῦ σταυροῦ. Κατὰ τὴν τραγικὴν ἐκείνην στιγμὴν ἡ Θεοτόκος ἦτο ὄρθια ἐνώπιον τοῦ σταυροῦ. Αὐτὸ μᾶς τὸ λέγει ρητῶς ὁ εὐαγγελιστὴς σημειώνων διὰ τὴν Θεοτόκον, ὅτι «εἱστήκει παρὰ τῷ σταυρῷ». Ἔχεις καὶ σὺ τὸν πόνον εἰς τὸ βάθος σου καὶ τὴν ἠρεμίαν εἰς τὴν ὄψιν σου; Καὶ συγκεκριμένως. Ἴσως νὰ ἴδῃς τὸν υἱόν σου ὡς μητέρα ἐξηπλωμένον νεκρὸν ἐπὶ τοῦ φερέτρου ἢ κρεμάμενον ὑπὸ τῶν ἀντιχρίστων ἐπὶ τοῦ σταυροῦ. Δὲν λέγω, ὅτι πρέπει νὰ μείνῃς ἀναίσθητος εἰς τὸν πόνον, ἀλλὰ ἔχεις τὴν δύναμιν τῆς ὑπομονῆς; Ἡ Θεοτόκος βλέπει τὸν υἱόν της ἐπὶ τοῦ σταυροῦ καὶ δὲν λιποθυμεῖ, ὥστε νὰ πέσῃ κατὰ γῆς. Ὁ υἱός της εἶναι μονογενὴς καὶ ἀναμάρτητος. Κρέμαται ὅμως ἐπὶ τοῦ σταυροῦ. Καὶ σὺ μητέρα, ἡ ὁποία ἔχεις καὶ ἄλλα παιδιά, ὅταν ἴδῃς ἕνα ἀπὸ αὐτὰ κρεμασμένον ἢ νεκρὸν εἰς τὸ φέρετρον, θυμήσου τὴν Θεοτόκον, ἡ ὁποία ἦτο ὄρθια, ἤρεμος καὶ μὴ ἀρχίζῃς τὰ ξεφωνητά, λιποθυμίας, ξεμαλλιάσματα καὶ λοιπὰς ἀνοήτους ἐκδηλώσεις. Ὁ πόνος σου μεγαλώνει, διότι τὸ νεκρὸν ἢ κρεμασμένον παιδί σου ἦτο πολὺ καλόν. Ἡ καλωσύνη του τώρα πού εἶναι εἰς τὸ φέρετρον ἢ εἰς τὸν σταυρόν, σὲ κάνει νὰ πονῇς. Ὁσονδήποτε ὅμως καλὸ καὶ ἂν ἦτο τὸ παιδί σου, ποτὲ δὲν φθάνει τὴν καλωσύνην τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Θεοτόκος ἂν καὶ εἶχε τόσον καλὸ παιδὶ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, ὑπέμεινεν.

Ὁ πόνος σου διὰ τὸ κρεμασμένο ἢ νεκρὸ παιδί σου εἶναι ἀκόμη μεγάλος, ὅταν τὸ καλό σου αὐτὸ παιδὶ εἶναι καὶ ἀγόρι. Καὶ ὁ Χριστὸς ἦτο ὄχι μόνον ἁγιώτατος ἀλλὰ καὶ ἀγόρι διὰ τὴν Θεοτόκον. Ὁ Χριστὸς ἦτο ἁγιώτατος καὶ ἀγόρι καὶ μονάκριβος διὰ τὴν Θεοτόκον. Ἡ Θεοτόκος ὑπέμεινεν, ἂν καὶ ἔβλεπεν ἐνώπιόν της ἐσταυρωμένον τὸν μονάκριβον υἱόν της, τὸν ἀναμάρτητον. Δὲν ὑπάρχει θέαμα συγκινητικώτερον ἀπὸ τὸ θέαμα, ὁποὺ συνδυάζονται τρία πράγματα. Πόνος, ἀρετὴ καὶ ὑπομονή! Ἂν πονῇ τις καὶ ὑποφέρῃ, διότι εἶναι ἄξιος τῶν παθημάτων του, δὲν ἔχει ἀξίαν μεγάλην ἡ ὑπομονή του. Ὅταν εἶναι ἐνάρετος καὶ ὑφίσταται δοκιμασίας, ἀλλὰ δὲν ὑπομένει αὐτάς, δὲν ἔχει ἀξίαν ἡ ἀρετή του. Ὅταν ἐπίσης ἔχῃ ἀρετὴν χωρὶς ὅμως πόνον καὶ ὑπομονήν, ἡ ἀρετή του οὐδεμίαν ἀξίαν ἔχει. Ἑπομένως συγκινητικὸν εἶναι ὁ συνδυασμὸς πόνου, ἀρετῆς καὶ ὑπομονῆς, νὰ εἴμεθα δηλαδὴ ἐν δικαίῳ, νὰ ἀδικούμεθα καὶ νὰ ὑπομένωμεν. Ἡ Θεοτόκος ὑπέμεινεν ὅλους τοὺς πειρασμοὺς τῶν λογισμῶν ἐκ τῶν ἀντιθέτων πληροφοριῶν καὶ σὺ πρέπει νὰ σιωπᾷς καὶ νὰ ἀφίνῃς εἰς τὸν Θεὸν τὰς ἀντιξοότητας τῆς ζωῆς σου, τὰς ὁποίας δὲν δύνασαι νὰ ἐξηγήσῃς.

Σὲ κάποιο θέατρον ἕνας ἠθοποιός, ἐνῶ ἔπαιζε τὸν ρόλον του εἰς κάποιο δρᾶμα, ἔκαμεν αἱμόπτυσιν. Ἔξυπνος προσεπάθησε καὶ ἐνέταξε τὴν αἱμόπτυσιν εἰς τὸ δρᾶμα. Ἔκαμε καὶ δευτέραν αἱμόπτυσιν, τὴν ὁποίαν καὶ πάλιν λίαν εὐφυῶς ἐνέταξε εἰς τὸ ἔργον του. Σὲ λίγον ὅμως κάμνει ἐμετὸν αἵματος. Τώρα ἀδυνατεῖ νὰ ἐντάξῃ αὐτὴν εἰς τὸ ἔργον του καὶ γενόμενος ἀντιληπτὸς ἀποσύρεται τῆς σκηνῆς. Ὁσονδήποτε λοιπὸν καὶ ἂν προσπαθήσωμεν καὶ ἡμεῖς νὰ ἀποκρύψωμεν τὸ βουρκωμένον βάθος μας, ἐκεῖνο θὰ φανῇ. Ἂς φροντίσωμεν νὰ διορθώσωμεν ὄχι τὴν ἐπιφάνειαν ἀλλὰ τὸ βάθος, ὥστε ὄχι νὰ φαινώμεθα, ἀλλὰ νὰ εἴμεθα καλοί.

Ἰδοὺ ἡ τριπλῆ μορφὴ τῆς αὐταπαρνήσεως τῆς Θεοτόκου καὶ τῆς ἰδικῆς μας τοιαύτης. Πόνος, ἀρετή, ὑπομονή!

Θέμα: β) Ὁ Συμεών. Ὁ Χριστὸς ἰατρὸς ζωῆς καὶ θανάτου

Αον.  Ὁ πρεσβύτης Συμεών. Ὁ Συμεών, ὅταν εἶδε τὸν Χριστὸν καὶ προεφήτευσε τὸν σταυρικόν του θάνατον, ἐξεδήλωσε τὴν ἐπιθυμίαν νὰ ἀποθάνῃ, διότι οὔτε ἡ ζωὴ τὸν ἐγοήτευε πλέον, οὔτε ὁ θάνατος τὸν ἐτρόμαζε. Πῶς συνέβη αὐτό; Ἂς ἴδωμεν τὸ μυστικὸν τοῦ πράγματος τούτου.

Δύο πράγματα εἶναι τρομερά: Ἡ ἁμαρτία ὅταν ζῶμεν καὶ ὁ θάνατος, ὅταν ἀποθνήσκωμεν. Ἡ ἁμαρτία εἶναι θάνατος, χώρισμα δηλαδὴ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Ὁ δὲ θάνατος ὁ σωματικὸς εἶναι χώρισμα ψυχῆς ἀπὸ τοῦ σώματος. Ἡ ἁμαρτία εἶναι χειροτέρα τοῦ θανάτου, διότι αὐτὴ ἔφερε τὸν θάνατον καὶ αὐτὴ χωρίζει τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τὸν Θεόν. Ἐνῶ ἡ ἁμαρτία εἶναι χειροτέρα τοῦ θανάτου, εἶναι εὔκολος νὰ ἀποφευχθῇ. Ὁ θάνατος δὲν εἶναι τόσον κακός, ὅσον εἶναι ἡ ἁμαρτία, διότι οὗτος χωρίζει τὴν ψυχὴν ἀπὸ τὸ σῶμα μόνον. Πλὴν αὐτοῦ εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀναπόφευκτος, θὰ ἔπρεπε λοιπὸν ὁ ἄνθρωπος νὰ φροντίζῃ νὰ ἀποφεύγῃ περισσότερον τὴν ἁμαρτίαν, διότι αὐτὴ εἶναι τὸ χειρότερον κακὸν ἀφ’ ἑνὸς ἀλλὰ καὶ ἀφ’ ἑτέρου δυνάμεθα νὰ τὴν ἀποφύγωμεν. Νὰ φοβώμεθα δὲ ὀλιγώτερον τὸν θάνατον, διότι οὗτος εἶναι μικρότερον κακὸν ἔναντι τῆς ἁμαρτίας ἀφ’ ἑνὸς καὶ εἶναι ἀναπόφευκτος ἀφ’ ἑτέρου. Καὶ ὅμως!

Φρίκη μᾶς καταλαμβάνει ἐνώπιον τοῦ θανάτου καὶ ἀδιαφορία ἐνώπιον τῆς ἁμαρτίας. Καὶ καλλίτερον ἀκόμη: Ἀγκαλιάζομεν τὴν ἁμαρτίαν ἐν τῇ ζωῇ καὶ ἀποφεύγομεν μετὰ φρίκης καὶ τὴν μνήμην ἀκόμη τοῦ θανάτου. Πόση μεγάλη εἶναι ἡ νόσος αὐτή! Ἀλλὰ ἦλθε καὶ ἡ ἀνάλογος ποινή. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἀγαπητὴ εἰς ἡμᾶς, διότι τὴν θέλομεν. Ὁ θάνατος εἶναι τρομερός, διότι ἦλθε παρὰ τὴν θέλησίν μας. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἐξελέξαμεν μὲ τὴν θέλησίν μας τὴν ἁμαρτίαν ὡς βασίλισσαν, ἦλθε παρὰ τὴν θέλησίν μας ὁ θάνατος, ὡς τύραννος. Τρομερὰ εἶναι ἡ τιμωρία αὕτη ἀλλὰ δικαία. Ἰδοὺ ἡ νόσος μας καὶ ἡ ποινή.

Ὁ Χριστὸς ἦλθεν ὡς ἰατρὸς τῆς νόσου ταύτης διὰ τοῦ σταυρικοῦ του θανάτου. Πῶς; Ἰδού. Ὁ Χριστὸς ἀγκαλιάζει τὸν θάνατον καὶ μισεῖ τὴν ἁμαρτίαν. Ὅσην λατρείαν ἔχομεν ἡμεῖς διὰ τὴν ἁμαρτίαν, τόσην φρίκην ἠσθάνθη ὁ Χριστὸς δι’ αὐτήν. Ὅσην φρίκην ἔχομεν ἡμεῖς πρὸς τὸν θάνατον, τόσην λαχτάραν εἶχεν Ἐκεῖνος νὰ ἀποθάνῃ χάριν ἡμῶν. Ἡ λαχτάρα διὰ τὸν θάνατον φαίνεται ἐκ τῆς ἠρεμίας, μετὰ τῆς ὁποίας ἀποθνήσκει καὶ ἐκ τῆς ἐπιπλήξεως, τὴν ὁποίαν ἀπηύθυνε πρὸς τὸν ἀπόστολον Πέτρον ὀνομάσας αὐτὸν Σατανᾶν, διότι ὁ ἀπόστολος Πέτρος συνέστησε εἰς Αὐτὸν νὰ μὴ σταυρωθῇ. Ὁ μεγάλος πόθος τοῦ Κυρίου νὰ ἀποθάνῃ φαίνεται ἀκόμη ἐκ τοῦ ὅτι ὀνομάζει τὸν σταυρικόν του θάνατον δόξαν του. Πόσον δὲ μῖσος εἶχε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν, φαίνεται ἐκ τοῦ ὅτι ἦτο ἀναμάρτητος.

Διὰ τοῦ τρόπου λοιπὸν τούτου, τοῦ μίσους δηλαδὴ τοῦ Κυρίου πρὸς τὴν ἁμαρτίαν, ἀφῃρέθη ἡ γλυκύτης τῆς ἁμαρτίας. Διὰ δὲ τῆς λαχτάρας του πρὸς τὸν θάνατον ἀφῃρέθη ἐκ τοῦ θανάτου ὁ τρόμος καὶ ἡ φρίκη αὐτοῦ. Μὲ δύο λόγια ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ θανάτου του ἀφαιρεῖ τὴν ἁμαρτωλὸν γλυκύτητα τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἀπαισίαν μορφὴν τοῦ θανάτου. Πλὴν αὐτοῦ ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ θανάτου του μετέβη εἰς τὴν ἄλλην ζωὴν καὶ εὑρίσκεται εἰς ἐκείνην ἀναμένων ἡμᾶς. Ὁ Συμεὼν ἐπιθυμεῖ νὰ ἀποθάνῃ ἀφοῦ εἶδε τὸν Χριστόν, διότι δὲν τὸν γοητεύει ἡ γλυκύτης τῆς ζωῆς οὐδὲ τὸν τρομάζει ἡ φρίκη τοῦ θανάτου ἀλλὰ τὸν ἑλκύει ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος διὰ τοῦ σταυρικοῦ του θανάτου εὑρίσκεται εἰς τὴν πέραν τοῦ τάφου ζωήν. Ἰδοὺ τὸ μυστικὸν τῆς νόσου καὶ τῆς θεραπείας ταύτης.


Boν.  Ἡ μ ε ῖ ς;  Πρέπει καὶ δι’ ἡμᾶς τὸ ἴδιον νὰ συμβαίνῃ. Ὅταν γνωρίσωμεν τὸν Χριστόν, δὲν πρέπει νὰ μᾶς γοητεύῃ ἡ ἁμαρτία τῆς παρούσης ζωῆς οὐδὲ ὁ θάνατος νὰ μᾶς τρομάζῃ. Δὲν πρέπει νὰ μᾶς ἑλκύῃ ἡ ἁμαρτία, διότι τὴν ἐμίσησεν ὁ ἀρχηγός μας καὶ μᾶς χωρίζει ἀπὸ Αὐτόν. Δὲν πρέπει νὰ ἀδιαφορῶμεν διὰ τὴν ἁμαρτίαν, διότι εἶναι τὸ χειρότερον κακὸν ἀλλὰ καὶ δυνάμεθα νὰ τὴν ἀποφεύγωμεν. Πόσον ὑπεύθυνοι εἴμεθα ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ, διότι ἀδιαφορῶμεν πρὸς ἕνα τόσον μεγάλον κακὸν τὴν ἁμαρτίαν, τὸ ὁποῖον δυνάμεθα νὰ ἀποφύγωμεν! Δὲν πρέπει νὰ τρομάζωμεν τὸν θάνατον, διότι δὲν εἶναι τόσον μεγάλον κακόν, ὅσον εἶναι ἡ ἁμαρτία. Πλὴν αὐτοῦ ὁ θάνατος εἶναι καὶ ἀναπόφευκτος. Τρίτος δὲ λόγος σπουδαιότατος, ὁ ὁποῖος μᾶς λέγει, ὅτι δὲν πρέπει νὰ τρομάζωμεν τὸν θάνατον, εἶναι, ὅτι τὸν θάνατον ἀγκάλιασεν ὁ Χριστός. Ἑπομένως τὸ ἀναπόφευκτον τοῦ θανάτου τὸ ἀγκάλιασμά του ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ μικρότης τοῦ κακοῦ του ἔναντι τῆς ἁμαρτίας πρέπει νὰ μᾶς κάνῃ νὰ βλέπωμεν αὐτὸν μετὰ ἠρεμίας. Ὁ θάνατος δὲν εἶναι πλέον δι’ ἡμᾶς τοὺς πιστούς, ἀφ’ ὅτου τὸν ἀγκάλιασεν ὁ Χριστός, τέλος ἀλλὰ ἀρχὴ νέας ζωῆς. Εἶναι γέφυρα, ἡ ὁποία μᾶς μεταφέρει ἐκ τῶν προσκαίρων εἰς τὰ αἰώνια. Εἶναι τὸ σταυροδρόμι παρούσης ζωῆς καὶ μελλούσης αἰωνιότητος. Ὁ θάνατος εἶναι κορυφὴ ἑνὸς βουνοῦ, ἀπὸ ὅπου βλέπομεν τὸ τέλος τῆς παρούσης ζωῆς καὶ τὴν ἀρχὴν τῆς αἰωνιότητος.

Δὲν πρέπει νὰ μᾶς γοητεύῃ ὄχι μόνον ἡ ἁμαρτία τῆς παρούσης ζωῆς, διότι ἐμίσησε τὴν ἁμαρτίαν ταύτην ὁ Χριστός μας, ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ μᾶς γοητεύῃ καὶ αὐτὴ ἡ παροῦσα ζωή, διότι ὅσον ὡραία καὶ ἂν εἶναι, εἶναι ὅμως πρόσκαιρος. Δὲν εἶναι καθόλου λογικὸν νὰ γοητεύεται καὶ νὰ προσκολλᾶται ὁ ἄνθρωπος εἰς κάτι τὸ πρόσκαιρον, εἰς κάτι τὸ ὁποῖον φεύγει ἀπὸ τὰ χέρια του, νὰ πατᾷ σὲ σάπια σανίδα.

Ποῖος λοιπὸν τώρα γνωρίζων τὸν Χριστὸν δὲν θὰ θελήσῃ νὰ μισήσῃ τὴν ἁμαρτίαν; Ποῖος γνωρίζων τὸν Χριστὸν θὰ τρομάζῃ καὶ θὰ φρικιᾷ πρὸ τοῦ θανάτου; Ποῖος γνωρίζων τὸν Χριστὸν δὲν θὰ θελήσῃ νὰ πετάξῃ ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα εἰς τὰ αἰώνια, ἵνα μεταβῇ πλησίον τοῦ Χριστοῦ; Ἀφοῦ ὁ Συμεὼν ἄφινε τὸν Χριστὸν ἐδῶ εἰς τὴν γῆν καὶ ἤθελε νὰ μεταβῇ εἰς τὸν οὐρανόν, ὅπου θὰ μετέβαινεν ἀργότερα ὁ Χριστός, πολὺ περισσότερον πρέπει ἡμεῖς σήμερον νὰ ποθῶμεν νὰ μεταβῶμεν εἰς τὸν Χριστόν, ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται εἰς τὸν οὐρανόν. Ποῖος θὰ θελήσῃ νὰ σύρεται ἐδῶ εἰς τὰ πρόσκαιρα καὶ δὲν θὰ ἐπιθυμήσῃ νὰ πετάξῃ ἐκεῖ εἰς τὰ αἰώνια;

Ἴσως εἴπῃ τις. Καὶ ὁ κόσμος οὗτος εἶναι ἔργον τοῦ Θεοῦ, εἶναι οἶκος τοῦ Θεοῦ. Οὐδεμία ἀντίρρησις. Ἀλλ’ ἐρωτῶ: Ποῖος θὰ ἤθελε νὰ βλέπῃ τὸ ἀνάκτορον ἑνὸς βασιλέως, νὰ μένῃ εἰς αὐτὸ ἀλλὰ νὰ μὴ βλέπῃ προσωπικῶς τὸν βασιλέα; Ὁ κόσμος εἶναι ἀνάκτορον τοῦ Θεοῦ. Ὁ οὐρανὸς εἶναι τὸ μέρος, ὅπου μένει ὁ Θεός, ὁ βασιλεύς. Ἑπόμενον εἶναι νὰ ποθῶμεν νὰ μεταβῶμεν ἐκεῖ, ὅπου εὑρίσκεται ὁ βασιλεύς.
Ἰδοὺ ὁ Συμεὼν καὶ ἡμεῖς. Ἰδοὺ ἡ φρίκη, τὴν ὁποίαν πρέπει νὰ ἔχωμεν διὰ τὴν ἁμαρτίαν καὶ ἡ ἀδιαφορία διὰ τὸν θάνατον. Ἕνας εὐσεβὴς ὁ Ἰγνάτιος Λαϊόλα εἶχε μάθει, ὅτι ἕνας ἁμαρτωλὸς σύχναζεν εἰς ἕνα ἁμαρτωλὸν μέρος. Ἀπεφάσισε νὰ τὸν σώσῃ. Πῆγε στὸ δρόμο ἀπ’ ὅπου ἐπρόκειτο νὰ περάσῃ ὁ ἁμαρτωλὸς καὶ στὸν ὁποῖον ἦτο ἕνα ποτάμι. Ἔβγαλεν ἐκεῖ τὰ ροῦχα του ὁ Ἰγνάτιος καὶ ὅταν εἶδε νὰ περνᾷ ὁ ἁμαρτωλός, ρίχτηκε στὸ ποτάμι ἕως τὸ λαιμό. Ἦτο χειμών. Ὁ ἁμαρτωλός, ὅταν τὸν εἶδε, φώναξε. Τί κάνεις; Θὰ παγώσῃς. Ὁ Ἰγνάτιος ἀπαντᾷ. Δὲν βγαίνω, ἂν δὲν μετανοήσῃς. Ὁ ἁμαρτωλὸς λυπήθηκε τὸν εὐσεβῆ αὐτὸν ἱερέα καὶ συναισθανθεὶς τὴν βαρύτητα τῆς ἁμαρτίας του μετενόησε. Τὸ παράδειγμα αὐτὸ συνδυάζει τὴν φρίκην τῆς ἁμαρτίας καὶ τὴν ἀδιαφορίαν πρὸς τὸν θάνατον. Τοιοῦτοι ἦσαν ὅλοι οἱ ἅγιοι. Ἂς φροντίσωμεν μαζὶ μὲ τὸν Συμεῶνα νὰ μισήσωμεν τὴν ἁμαρτίαν ἐν τῇ ζωῇ, νὰ μὴ μᾶς τρομάζῃ ὁ θάνατος. Ἂς ποθήσωμεν δὲ νὰ πετάξωμεν ἐκ τῆς ἁμαρτωλοῦ καὶ προσκαίρου ζωῆς μέσῳ τοῦ θανάτου εἰς τὴν αἰωνιότητα, ὅπου εὑρίσκεται ὁ Χριστός, ὁ Συμεών, ἡ Θεοτόκος, ἡ Ἄννα καὶ τόσοι ἄλλοι. Ἀμήν.

Θέμα: γ) Ἡ Ἄννα. Ἑκούσιοι περιορισμοὶ

Ἡ Θεοτόκος ἔδειξε τὴν αὐταπάρνησίν της, διότι, ὡς εἴδομεν, ὑπετάχθη εἰς τὸν νόμον τοῦ καθαρισμοῦ καὶ εἰς τὴν ἀνάγκην τῆς ρομφαίας, τοῦ σταυρικοῦ δηλαδὴ θανάτου τοῦ υἱοῦ της. Ὁ Συμεὼν ἔδειξε τὴν αὐταπάρνησίν του, διότι ἰδὼν τὸν Χριστὸν δὲν γοητεύεται πλέον ὑπὸ τῆς ζωῆς, δὲν τρομοκρατεῖται ἐκ τοῦ θανάτου. Ἀλλὰ καὶ ἡ Ἄννα ἠξιώθη νὰ ἴδῃ τὸν Χριστόν, ὅτε ὑπεβάλλετο εἰς ἄλλο εἶδος αὐταπαρνήσεως, νηστείας δηλ. καὶ προσευχάς, ὅπως λέγει ρητῶς ὁ Λουκᾶς «οὐκ ἀφίστατο τοῦ Ἱεροῦ νηστείαις καὶ δεήσεσι λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν». Εἶχε δηλ. τοὺς ἑκουσίους περιορισμούς. Ἰδοὺ τὸ τρίτον εἶδος τῆς αὐταπαρνήσεως.

Αον Οἱ ἑκούσιοι περιορισμοί. Ὁ ἄνθρωπος ὁμοιάζει πρὸς ποταμόν. Ὁ ποταμός, τὸ πολυτιμότερον τὸ ὁποῖον ἔχει εἶναι τὸ ὕδωρ του. Καὶ ὁ ἄνθρωπος τὸ πολυτιμότερον τὸ ὁποῖον ἔχει, εἶναι ἡ ἐλευθερία του. Ὅπως ὁ ποταμὸς ἔχει τὸ ρεῦμά τοῦ ὕδατός του, οὕτω καὶ ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν ὁρμήν, τὴν ἐλευθερίαν του. Ὁ ποταμὸς ἔχει τὰς ὄχθας του, αἱ ὁποῖαι συγκρατοῦν τὴν ὁρμὴν τοῦ ρεύματος. Καὶ ὁ ἄνθρωπος ἔχει τοὺς νομικοὺς ἀκουσίους καὶ προσωπικοὺς ἑκουσίους περιορισμούς του, οἱ ὁποῖοι συγκρατοῦν τὴν ὁρμὴν τῆς θελήσεώς του. Ἐκτὸς τῶν ποταμῶν ὑπάρχουσι χωράφια, τὰ ὁποῖα καταστρέφονται μὲ τὴν πλημμύραν τοῦ ποταμοῦ, ἐὰν δὲν ὑπάρχωσι ὄχθαι πρὸς συγκράτησιν. Ποτίζονται ὅμως ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ, ὅταν τὸ ὕδωρ τοῦ ποταμοῦ συγκρατῆται ὑπὸ τῶν ὀχθῶν καὶ καταλλήλως διοχετεύεται δι’ ἀρδευτικῶν μέσων. Κατὰ παρόμοιον τρόπον καὶ ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν μὲν δὲν συγκρατῆται ὑπὸ περιορισμῶν νομικῶν καὶ προσωπικῶν καταστρέφει μὲ τὴν πλημμύραν της τὸ περιβάλλον, εἰς τὸ ὁποῖον εὑρίσκεται καὶ τὸ ὁποῖον περιβάλλον δὲν εἶναι δένδρα καὶ φυτὰ ὅπως εἰς τὴν πλημμύραν τοῦ ποταμοῦ, ἀλλὰ ἄνθρωποι. Ὅταν τοὐναντίον ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, ὡς ἄλλο ρεῦμα τοῦ ποταμοῦ, συγκρατῆται ὑπό τινων περιορισμῶν καὶ διοχετεύεται ἐκεῖ ποὺ πρέπει, ἡ καρποφορία εἶναι μεγαλυτέρα τῆς καρποφορίας τῶν χωραφιῶν, τὰ ὁποῖα ποτίζονται διὰ τοῦ ὕδατος τοῦ ποταμοῦ, διότι τὰ ἔργα τοῦ ἀνθρώπου τότε εἶναι πρὸς ὠφέλειαν ὄχι μόνον δένδρων καὶ φυτῶν ἀλλὰ καὶ ἀνθρώπων. Ὁ ἄνθρωπος ἄνευ περιορισμῶν εἶναι θηρίον, ἡ δὲ χώρα εἰς τὴν ὁποίαν μένει γίνεται ζούγκλα.
Ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι μόνον μέλος μίας κοινωνίας, ὥστε νὰ ὑποβάλλεται εἰς περιορισμοὺς κοινωνικοὺς καὶ νομικούς. Εἶναι ἰδιαιτέρα προσωπικότης. Ἔχει ἑπομένως ἀνάγκην καὶ ἰδιαιτέρων προσωπικῶν περιορισμῶν, τοὺς ὁποίους πρέπει νὰ ἐπιβάλλῃ ὁ ἴδιος πρὸς τὸν ἑαυτόν του, διότι οἱ νόμοι καὶ οἱ λοιποὶ κοινωνικοὶ περιορισμοὶ εἶναι πολλάκις ἐπιφανειακοὶ καὶ δὲν ἐγγίζουν τὸ βάθος τῆς προσωπικότητάς μας. Διὰ τοῦτο οἱ μεγάλοι ἄνθρωποι δὲν ἠρκοῦντο νὰ εἶναι μόνον κοινωνικοὶ καὶ νομοταγεῖς, ἀλλὰ πρὸς περισσότερον καταρτισμόν των ἐπέβαλλον εἰς τὸν ἑαυτόν τους καὶ ἰδιαιτέρους προσωπικοὺς περιορισμούς. Παραδείγματα ἔχομεν τοὺς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν προφήτιδα Ἄνναν. Πρέπει καὶ ἡμεῖς νὰ ἔχωμεν τοὺς προσωπικούς μας περιορισμούς.
Βον Οἱ προσωπικοί μας περιορισμοί. Εἷς ἕκαστος ἐξ ἡμῶν ἔχει ἰδιαιτέρους περιορισμούς, τοὺς ὁποίους ἐπιβάλλει εἰς τὸν ἑαυτόν του ἀναλόγως τῶν προσωπικῶν του ἀναγκῶν. Ὑπάρχουσιν ὅμως καὶ ἀσκήσεις τινές, αἱ ὁποῖαι ἔχουσι γενικὸν μὲν χαρακτῆρα καὶ χωρὶς νὰ εἶναι νομικοὶ ἢ κοινωνικοὶ περιορισμοί, ἔχουσι προσωπικήν τινα ἀξίαν. Ἂς εἴπωμεν μερικοὺς ἀπ’ αὐτούς. Ἐπιστρέφεις ἀπὸ μίαν ἐκδρομὴν εἰς τὸ σπίτι σου διψασμένος. Δύνασαι νὰ πίῃς ὕδωρ μετὰ ἓν τέταρτον; Ὅταν τὸ φαγητὸν εἶναι ὀλίγον καμένον δύνασαι ἔστω καὶ μίαν φορὰν νὰ τὸ φάγῃς χωρὶς νὰ προφέρῃς λέξιν; Διέρχεσαι ἔμπροσθεν μίας προθήκης ἑνὸς Ζαχαροπλαστείου μὲ χρήματα ἀρκετὰ εἰς τὸ πορτοφόλιόν σου. Δύνασαι μερικὲς φορὲς νὰ εἴπῃς τὸ ὄχι; Δένεις τὰ ὑποδήματά σου καὶ κόπτεται τὸ γορδόνιον τῶν ὑποδημάτων σου. Δύνασαι νὰ μὴ θυμώσῃς; Εἰς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι σὲ ἐλύπησαν, δύνασαι νὰ εἶσαι ἀνοικτόκαρδος, μειλίχιος ἢ τουλάχιστον μεγαλόκαρδος; Δύνασαι τὸ πρωί, ὅταν εἶναι πλέον καιρὸς νὰ σηκωθῇς, νὰ πεταχθῇς ἀμέσως ἀπὸ τὸ κρεββάτι σου καὶ νὰ μὴ στρέφεσαι εἰς αὐτὸ ἀγκομαχῶν, ὅπως ἀγκομαχεῖ ἡ στρεφομένη πόρτα εἰς τοὺς σκουριασμένους στροφάλους της; Ψάχνεις νὰ εὕρῃς πρᾶγμα τι, τὸ ὁποῖον ἔχασες. Ἐὰν δὲν τὸ εὕρῃς, δύνασαι νὰ μὴ ἐκνευρισθῇς; Ὅταν σὲ ἐμπαίζουν, δύνασαι νὰ μὴ ἀπάντησῃς δι’ ἐμπαιγμῶν; Ὅταν ἀνοίξῃ ἡ πόρτα, δύνασαι νὰ πολεμήσῃς τὴν περιέργειάν σου, νὰ μὴ κοιτάξῃς εἰς τὸ ξένο σπίτι; Ὅταν φέρῃ ὁ πατήρ σου διπλωμένον δέμα, δύνασαι νὰ πολεμήσῃς καὶ ἐκεῖ τὴν περιέργειάν σου; κ.λπ. Οἱ περιορισμοὶ οὗτοι δὲν ὑπάγονται εἰς οὐδένα περιορισμὸν κοινωνικὸν ἢ νομικόν. Εἶναι ἀσκήσεις προσωπικαὶ ἑνὸς ἑκάστου ἐξ ἡμῶν.

Μαντεύω ἀπορίαν τινά. Θὰ εἴπῃ τις αὐταὶ εἶναι λεπτομέρειαι ἀφορῶσαι πράγματα μικρᾶς βαρύτητος κακοῦ, εἶναι πράγματα ἐπιτρεπόμενα καὶ ἑπομένως δὲν ὑπάρχει λόγος περιορισμῶν εἰς αὐτὰ ἐκ μέρους μας. Ἀπαντῶ: Οἱ περιορισμοὶ τῆς θελήσεώς μας εἰς ἁμαρτήματα μικρᾶς βαρύτητος ἢ καὶ ἐπιτρεπόμενα, κατὰ περίεργον τρόπον ἐνισχύουν τὴν θέλησίν μας. Οἱ περιορισμοὶ οὗτοι εἶναι γυμναστικὴ τῆς θελήσεώς μας. Οἱ συμβιβασμοὶ τοὐναντίον μὲ τὸν ἑαυτόν μας χαλαρώνουν πολὺ τὴν θέλησίν μας. Πλὴν αὐτοῦ αἱ λεπτομέρειαι εἶναι ἐκεῖναι, αἱ ὁποῖαι συνιστοῦν τὰ μεγαλεῖα. Λ. χ. Ποῖοι εἶναι μεγάλοι καλλιτέχναι μουσικοί; Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι προσέχουν εἰς τὰς ἐλαχίστας παραφωνίας. Ποῖοι εἶναι λεπτοὶ εἰς τοὺς τρόπους; Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι προσέχουν εἰς τὰς λεπτομερείας τῆς ζωῆς των. Ποῖοι εἶναι ἠθικαὶ προσωπικότητες; Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ὑποβάλλονται εἰς θυσίας, τὰ ὁποίας οὐδεὶς νόμος διατάσσει. Τὰ μικρὰ ἄνθη τοῦ Ἀπριλίου ἀπαρτίζουν τὸν ὡραῖον τάπητα τῆς γῆς. Οἱ οὐρανοξύσται τῆς Ἀμερικῆς ἀπαρτίζονται ἀπὸ μικρὰ τοῦβλα.

Ἕνας βασιλεὺς διὰ νὰ ἐκδικηθῇ κάποιον ἀντίπαλόν του διατάσσει νὰ κλεισθῇ ὁ ἐχθρός του οὗτος εἰς ἕναν ὑψηλὸν πύργον. Ἡ φυγή του ἀπὸ ἐκεῖ ἦτο ἀδύνατος. Οἱ φίλοι του ἤρχοντο ἀλλὰ ἀπήρχοντο ἀπηλπισμένοι. Ἐπέρασαν χρόνια. Τὰ μαλλιά του ἐμεγάλωσαν. Τότε ἐσκέφθηκε καὶ ἔκαμε τὸ ἑξῆς. Βγάζει μερικὰ μαλλιά του. Δένει μία τρίχα μὲ τὴν ἄλλην καὶ κάμνει ἕνα λεπτότατο σχοινί. Τὸ κρεμᾷ ἀπὸ τὴν κορυφὴν τοῦ πύργου πρὸς τὰ κάτω. Ἕνας ἔξυπνος φίλος του δένει μία μεταξωτὴ κλωστή, τὴν ὁποίαν σύρει πρὸς τὰ ἄνω ὁ κατάδικος. Κατόπιν ρίπτει ταύτην πρὸς τὰ κάτω καὶ ὁ φίλος του δένει χονδρὸν σπάγγον καὶ τὴν τρίτην φορὰν ἕνα χονδρὸ σχοινί. Μὲ αὐτὸ κατεβαίνει, ἀφοῦ ἐστερέωσε τὴν μίαν ἄκρη του εἰς τὸν Πύργον. Ἔτσι καὶ ἡμεῖς πρέπει νὰ διορθώνωμεν τὸν χαρακτῆρα μας ἀρχόμενοι ἀπὸ τῶν ἐλαχίστων. Αἱ λεπτομέρειαι λοιπὸν καὶ οἱ προσωπικοὶ περιορισμοὶ ἀπαρτίζουν τὸ μεγαλεῖον τοῦ ἀνθρώπου.
Ἰδοὺ τὸ τρίτον εἶδος αὐταπαρνήσεως τῆς προφήτιδος Ἄννης καὶ ἡμῶν οἱ προσωπικοὶ περιορισμοί.

(1) Ἔξοδ. 13, 2.
(2) Γαλάτ. 4, 5.

Ἡ ζωή ὡς προσμονή

Μετὰ ἀπὸ ἕνα χρόνο συνεχοῦς ἀπώλειας δυνάμεων, μὲ σειρὲς χημειοθεραπειῶν ποὺ τοῦ προκαλοῦσαν ναυτία καὶ τὸν ἐξασθένιζαν ὅλο καὶ περισσότερο, ὁ π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν ἔγραψε ἕνα κείμενο γιὰ τὸ ραδιόφωνο στὰ μέσα Νοεμβρίου 1983 γιὰ νὰ μεταδοθεῖ τὴν ἡμέρα τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου, στὶς 2 Φεβρουαρίου. Κοιμήθηκε εἰρηνικὰ στὶς 13 Δεκεμβρίου 1983.

«Τί ἐντυπωσιακὴ καὶ ὄμορφη εἰκόνα, ὁ ἡλικιωμένος ἄντρας νὰ κρατᾶ στὰ χέρια του τὸ παιδί, καὶ πόσο παράξενα εἶναι τὰ λόγια του: «ὅτι εἶδον ὁ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν Σου…» Ἀναλογιζόμενοι αὐτὰ τὰ λόγια ἀρχίζουμε νὰ ἐκτιμοῦμε τὸ βάθος αὐτοῦ τοῦ περιστατικοῦ καὶ τὴ σχέση του μέ μᾶς, μὲ μένα, μὲ τὴν πίστη μας.

Ὑπάρχει τίποτα πιὸ χαρμόσυνο ἀπὸ ἕνα ἀντάμωμα, μία «ὑπαπαντὴ» μὲ κάποιον ποὺ ἀγαπᾶς; Εἰλικρινὰ τὸ νὰ ζεῖς σημαίνει νὰ προσμένεις, νὰ προσβλέπεις στὴ συνάντηση. Ἡ ὑπερβατικὴ καὶ ὄμορφη προσμονὴ τοῦ Συμεὼν αὐτὸ δὲ συμβολίζει; Ἄραγε δὲ συμβολίζει τὴν προσδοκία ἡ μακρόχρονη ζωή του, αὐτὸς ὁ προβεβηκὼς σὲ ἡλικία ἄντρας, ὁ ὁποῖος περνᾶ ὅλη του τὴ ζωὴ περιμένοντας τὸ φῶς ποὺ φωτίζει ὅλους καὶ τὴ χαρὰ ποὺ τὰ πάντα πληροῖ; Καὶ πόσο ἀπρόσμενα, πόσο ὑπερβολικὰ καλὰ ἔρχονται τὸ ἀπὸ καιρὸ ἀναμενόμενο φῶς καὶ ἡ χαρὰ στὸν ὑπέργηρο Συμεὼν μέσω ἑνὸς παιδιοῦ!

Φανταστεῖτε τὸν γέροντα τὴν ὥρα ποὺ μὲ τρεμάμενα χέρια παίρνει τρυφερὰ καὶ προσεχτικὰ στὴν ἀγκαλιὰ του τὸ σαράντα ἡμερῶν βρέφος καὶ μὲ τὸ βλέμμα του προσηλωμένο στὴ μικρὴ ὕπαρξη ἀναφωνεῖ: «Τώρα μπορεῖς νὰ μὲ ἀπολύσεις ἐν εἰρήνῃ, γιατί εἶδα, κράτησα στὰ χέρια μου, ἀγκάλιασα αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ νόημα τῆς ζωῆς». Ὁ Συμεὼν περίμενε. Περίμενε σὲ ὅλη του τὴ ζωή, καὶ σίγουρα αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἀναλογιζόταν, προσευχόταν, ἐμβάθυνε ὅσο περίμενε, ἔτσι ὥστε ὅλη του ἡ ζωὴ νὰ εἶναι μία διαρκῆς «παραμονή», ἡ προηγούμενη ἑνὸς χαρμόσυνου συναπαντήματος.

Δὲν εἶναι καιρὸς νὰ ἀναρωτηθεῖ ὁ καθένας μας, ἐγὼ τί περιμένω; Τί μοῦ ὑπενθυμίζει ὅλο καὶ πιὸ ἐπίμονα ἡ καρδιά μου; Μεταμορφώνεται βαθμιαία σὲ προσμονὴ ἡ δική μου ζωή, καθὼς προσβλέπω στὴ συνάντηση μὲ τὸ οὐσιῶδες; Αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα θέτει ἡ Ὑπαπαντή. Ἐδῶ, σ’ αὐτὴ τὴ γιορτή, ἡ ἀνθρώπινη ζωὴ φανερώνεται ὡς ἡ ἀσύγκριτη ὀμορφιὰ μιᾶς ψυχῆς ποὺ ὡριμάζει, ποὺ ἀπελευθερώνεται ὅλο καὶ περισσότερο, ποὺ βαθαίνει καὶ καθαρίζεται ἀπ’ ὅ,τι εἶναι δευτερεῦον, ἀνούσιο καὶ τυχαῖο.

Ἀκόμη καὶ τὰ γεράματα καὶ ὁ θάνατος, ὁ ἐπίγειος προορισμὸς στὸν ὁποῖο ἔχουμε ὅλοι μερίδιο, τόσο ἁπλὰ καὶ πειστικὰ φανερώνονται ἐδῶ ὡς πλησίασμα ἐκείνης τῆς μίας στιγμῆς, κατὰ τὴν ὁποία μὲ ὅλη μου τὴν καρδιά, γεμάτος ἀπὸ εὐγνωμοσύνη, λέω: «ἐπίτρεψέ μου τώρα νὰ ἀποχωρήσω». Ἔχω δεῖ τὸ φῶς ποὺ διαπερνᾶ τὸν κόσμο. Ἔχω δεῖ τὸ παιδίον, ποὺ δίνει στὸν κόσμο τόση θεία ἀγάπη καὶ πού μοῦ προσφέρει τὸν ἑαυτό του. Δὲν ὑπάρχει τίποτα ποὺ νὰ φοβίζει, τίποτα ἄγνωστο, τὰ πάντα τώρα εἶναι εἰρήνη, εὐχαριστία καὶ ἀγάπη. Αὐτὸ εἶναι ποὺ φέρνει ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου. Γιορτάζει τὴ συνάντηση τῆς ψυχῆς μὲ τὴν Ἀγάπη, τὴ συνάντηση μὲ τὸν Ἕναν πού μοῦ ἔδωσε τὴ ζωὴ καὶ μοῦ ἔδωσε τὴ δύναμη νὰ τὴ μεταμορφώσω σὲ προσμονή». 

Ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου

Σήμερα, 2 τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου, ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τότε ποὺ τὸν δέχθηκε στὶς ἀγκάλες του ὁ δίκαιος Συμεών. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς εἶναι Δεσποτικὴ ἑορτή, ἑορτὴ δηλαδὴ ἀφιερωμένη στὸ Δεσπότη Χριστό. Ὅταν πέρασαν σαράντα ἡμέρες ἀπὸ τὴν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ παναγία Μητέρα του καὶ ὁ δίκαιος Ἰωσήφ, σύμφωνα μὲ τὴ διάταξη τοῦ παλαιοῦ νόμου, τὸν πρόσφεραν στὸ ναό. Ὁ νόμος ὥριζε γιὰ τὴ μητέρα ὅτι σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴ γέννηση ἔπρεπε νὰ παρουσιαστῆ στὸ ναὸ γιὰ νὰ καθαριστῆ, καὶ γιὰ τὸ πρωτότοκο ἀρσενικὸ παιδὶ ὅτι ἔπρεπε νὰ ἀφιερωθῆ στὸ Θεό.

Τὸ Συναξάριο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς εἶν’ εὐαγγελικὸ· ὅ,τι δηλαδὴ ξέρομε καὶ μποροῦμε νὰ ποῦμε γιὰ τὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου μας τὸ διηγεῖται τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Στὸ δεύτερο κεφάλαιο τοῦ Εὐαγγελίου του, μὲ πληροφορίες, ποὺ θὰ πρέπει νὰ εἶχε ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο, ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς μᾶς διηγεῖται καὶ μᾶς περιγράφει ὅ,τι συνέβη στὸ ναὸ ἐκείνη τὴν ἡμέρα. Γι’ αὐτὸ τὸ καλύτερο ποὺ ἔχομε τώρα εἶναι νὰ ἐπαναλάβωμε τὸ εὐαγγελικὸ κείμενο σὲ ἀπόδοση στὴ δική μας γλώσσα. Ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, ποὺ ἡ παράδοση τὸν θέλει νὰ ἦταν ζωγράφος, εἶναι πραγματικὰ ζωγράφος στὴ διήγηση καὶ περιγραφὴ τῶν γεγονότων τῆς ἱερῆς ἱστορίας.

Ὅταν συπληρώθηκαν οἱ ἡμέρες τοῦ καθαρισμοῦ, λέγει τὸ εὐαγγέλιο, σύμφωνα μὲ τὸ νόμο τοῦ Μωϋσῆ, ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Μαρία ἔφεραν τὸν Ἰησοῦ στὰ Ἱεροσόλυμα, γιὰ νὰ τὸν παρασουσιάσουν στὸν Κύριο, καθὼς εἶναι γραμμένο στὸ νόμο, ὅτι κάθε ἀρσενικὸ ποὺ ἀνοίγει μήτρα θὰ ἀφιερωθῆ στὸν Κύριο· καὶ γιὰ νὰ προσφέρουν θυσία, σύμφωνα πάλι μὲ τὸ νόμο Κυρίου, ἕνα ζευγάρι τρυγόνια ἤ δυὸ μικρὰ περιστέρια. Οἱ ἠμέρες τοῦ καθαρισμοῦ, γιὰ τὶς ὁποῖες λέγει ἐδῶ τὸ ἱερὸ κείμενο τοῦ Εὐαγγελίου, εἶναι σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴ γέννηση τοῦ παιδιοῦ. Ὁ σκοπὸς τῆς παρουσίασης στὸ ναὸ ἦταν διπλός· ὁ καθαρισμὸς τῆς μητέρας καὶ ἡ ἀφιέρωση τοῦ παιδιοῦ.

Ἦταν τότε στὰ Ἱεροσόλυμα ἕνας ἄνθρωπος ποὺ λεγότανε Συμεών, κι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἦταν δίκαιος καὶ εὐλαβὴς καὶ περίμενε τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐπαγγελιῶν τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν Ἰσραήλ. Ἦταν ἐπάνω του τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τοῦ εἶχε προφητευτῆ πὼς δὲν θὰ πεθάνη πρὶν δῆ τὸ Χριστό, καὶ μὲ φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦλθε στὸ ναό. Ὅταν οἱ γονεῖς ἔφεραν τὸ παιδὶ Ἰησοῦ, γιὰ νὰ ἐκτελέσουν γι’ αὐτὸν τὰ ἔθιμα τοῦ νόμου, τότε ὁ Συμεὼν τὸν πῆρε στὴν ἀγκαλιά του, εὐλόγησε τὸ Θεὸ καὶ εἶπε· «Τώρα, Δέσποτα, πάρε μὲ εἰρήνη τὸ δοῦλο σου, σύμφωνα μὲ τὸ λόγο σόν, γιατί εἶδα μὲ τὰ μάτια μου τὴ σωτηρία σου, ποὺ ἑτοίμασες γιὰ ὅλους τοὺς λαούς, τὸ φῶς ποὺ θὰ φωτίση τὰ ἔθνη καὶ θὰ δοξάση τὸ λαό σου τὸν Ἰσραήλ».

Κι ἐνῶ ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Μαρία θαύμαζαν γιὰ ὅσα λέγονταν γιὰ τὸν Ἰησοῦ, ὁ Συμεὼν τοὺς εὐλόγησε καὶ εἶπε στὴ Μαριάμ· «Αὐτὸς εἶναι προωρισμένος γιὰ νὰ πέσουν καὶ γιὰ νὰ ἀνυψωθοῦν πολλοὶ ἀνάμεσα στὸν Ἰσραήλ, κι αὐτὸς θὰ εἶναι πρόσωπο ἀντιλογίας, γιὰ νὰ φανερωθῆ τί σκέφτονται πολλοὶ μέσα τους, ἀλλὰ καὶ τὴ δική σου ψυχὴ θὰ περάση μαχαίρι». Ἦταν ἐκεῖ καὶ κάποια προφήτισσα Ἄννα, θυγατέρα τοῦ Φανουὴλ ἀπὸ τὴ φυλὴ τοῦ Ἀσήρ. Αὐτὴ ἦταν σὲ πολὺ προχωρημένη ἡλικία. Εἶχε ζήσει μὲ τὸν ἄνδρα της ἑπτὰ χρόνια κι ὀγδοντατέσσερα χρόνια ὕστερα, ὡς χήρα, δὲν ἔφευγε ἀπὸ τὸ ναό, ἀλλὰ σὲ προσευχὲς καὶ νηστεῖες λάτρευε μέρα-νύχτα τὸ Θεό. Παρουσιάστηκε λοιπὸν ἐκείνη τὴν ὥρα, δοξολογοῦσε τὸ Θεὸ καὶ μιλοῦσε γιὰ τὸ παιδὶ σ’ ὅλους ποὺ περίμεναν λύτρωση τῆς Ἱερουσαλήμ.

Δὲν μποροῦμε νὰ προσθέσουμε τίποτε στὴ διήγηση τοῦ Εὐαγγελιστῆ καὶ δὲν θέλομε νὰ σχολιάσουμε οὔτε τὴν προσευχὴ οὔτε τὰ προφητικὰ λόγια τοῦ πρεσβύτη Συμεὼν γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Θὰ ἐπαναλάβωμε μόνο τὰ λόγια της Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸν ὕμνο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς· «Ὁ παλαιὸς ἡμερῶν, νηπιάσας σαρκί, ὑπὸ Μητρὸς παρθένου τῷ Θεῷ προσάγεται, τοῦ οἰκείου νόμου πληρῶν τὸ ἐπάγγελμα». Συμμορφώθηκε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸς τὸ νόμο καὶ ὑποβλήθηκε ἡ Παναγία στὶς διατάξεις τοῦ καθαρισμοῦ, γιὰ νὰ φανῆ πὼς ὅλοι χωρὶς ἐξαίρεση ὀφείλομε νὰ ἐκτελοῦμε μὲ ταπεινὸ φρόνημα ὅ,τι ἐντέλλεται ὁ Θεὸς καὶ ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία. Ἀμήν.

Οι Τρεις Ιεράρχες «στα αζήτητα» μιας γιορτής...

''Οι Τρεις Ιεράρχες «στα αζήτητα» μιας γιορτής...''

Του Χριστόφορου Γ. Παπασωτηρόπουλου 

Εκπαιδευτικoύ - θεολόγου

Έπρεπε να μιλήσω για τους Τρεις Ιεράρχες, όμως είχα κουραστεί... ν’ ακούω μεγάλες κουβέντες και να μιλώ για ανθρώπους άγιους, πανάκριβους, ανεκτίμητους σαν να διαφημίζω ένα προϊόν στο ραδιόφωνο...

Είναι κι η εποχή που πάσχει από πολυλογία, κι έτσι βάλθηκα να περπατώ στα σοκάκια της σημερινής ελληνικής κοινωνίας, με προσοχή να μη χαθώ και με σκοπό να φτάσω στην πλατεία, στο ξέφωτο της παρουσίας των Αγίων, που και σήμερα τιμά η παιδεία μας - Του Μεγάλου Βασιλείου, του Ιερού Χρυσοστόμου, του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου - και να ψηλαφίσω τη σχέση τους με τον σημερινό μας βίο. 

Προχώρησα κι είδα ένα λαό να έχει κάνει την πίστη του στο Θεό ζήτημα προσωπικού γούστου. Μια θάλασσα από άγνοια, ημιμάθεια ή αδιαφορία, μια που ο λόγος της Εκκλησίας φαίνεται να μην προκαλεί πια κανένα ενδιαφέρον. Φταίει άραγε μόνον η Εκκλησία ή κι η δική μας τρυφηλότητα; 

Προχώρησα κι είδα ανθρώπους να τρέχουν να προλάβουν τη ζωή τους, να τυραννιούνται από το κυνήγι του χρόνου για να είναι «εντάξει».

Και θυμήθηκα τον Ελύτη: «Δώσε δωρεάν το χρόνο σου, αν θέλεις να σου μείνει λίγη αξιοπρέπεια». 

Είδα τους άρχοντες, εκκλησιαστικούς και μη, να μας μαλώνουν, να μας κουνάνε το δάχτυλο επιτακτικά στο πρόσωπο μπροστά μας, γιατί δεν είμαστε αρκετά υπάκουοι, δεν είμαστε όσο θα έπρεπε υποτακτικοί, γιατί δεν τους σεβόμαστε όσο θα έπρεπε και θυμήθηκα ένα παλιό σύνθημα γραμμένο στον τοίχο: «Αγάπη που’ ναι η εκκλησιά σου; Βαρέθηκα πια στα μετόχια». 

Είδα ανθρώπους σκυφτούς να κλαίνε, να πεινούν, ν’ απελπίζονται, να μαζεύονται φοβισμένοι, να βράζουν από θυμό και πόνο και να περιμένουν πότε ο πόνος θα γίνει δημιουργία. 

Είδα παιδιά να με κοιτούν καχύποπτα, σαν προδομένα από εμάς τους μεγαλύτερους, που τους παραδίνουμε αυτόν τον κόσμο, θυμωμένα, που σκοτώνουμε «κατά λάθος» παιδιά στα Εξάρχεια, που σιχαινόμαστε τους «λαθραίους» ανθρώπους που ζητούν καταφύγιο στη χώρα μας κυνηγημένοι, που ξεπουλήσαμε χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε τις αξίες μας για μια περίοπτη θέση σε μια εταιρία, για ένα τζιπ, για μια βίλλα παραπάνω... 

Είδα δασκάλους να κάνουν αυτό που «πρέπει», να είναι αρκούντως υπηρεσιακοί - με καθαρά, μεν αλλά άδεια χέρια! - να τρέχουν να προλάβουν την ύλη τους, να οδηγούν με ταχείς ρυθμούς τους μαθητές τους στην κρεατομηχανή της επιτυχίας, στις εξετάσεις. 

Με την ψυχή αφυδατωμένη, τσακισμένη και την αγάπη και το μεράκι καλά κρυμμένο βαθιά μέσα τους, μη τύχει και κατασπαταληθεί τσάμπα, μια που η καρδιά και το συναίσθημα χρειάζεται κι έξω από τη δουλειά.

Και σκέφτηκα τον Μίλτο Κουντουρά: «όποιος αγωνίζεται για τα παιδιά, αγωνίζεται για την ανθρωπότητα». 

Κι είδα γονείς πιο κάτω, στραμένους στα παιδιά τους να τους μιλούν με φόβο κι αγωνία για το αύριο που έρχεται σαν καταιγίδα καταπάνω τους. Κι όταν αυτά ζητούσαν «μια ιδέα στεγανή που να μη μπάζει κρύο», μια ελπίδα για να παλέψουν, ο πατέρας δάκρυζε κι η μάνα σιωπηλή αγκάλιαζε. Η κραυγή της σιωπής σκέφτηκα… 

Κι είδα γονείς να ορμούν στους καθηγητές των παιδιών τους - με θάρρος ή με θράσος; - γιατί δε δίνουν όσα θα ήθελαν κι όχι γνώσεις μόνο μα κι αγωγή και κοινωνικοποίηση κι ιδέες κι ελπίδες και οράματα κι αξίες … κι όλα αυτά που οι ίδιοι δεν πρόλαβαν να δώσουν. Και βρήκαν κι έβαζαν στο στόμα τους τους τεμπέληδες που δουλεύουν λίγο, που δεν ελέγχει κανείς τη δουλειά τους, που ρουφάνε άδειες και διακοπές για να βολεύονται και σκέφτηκα και πάλι τον Ελύτη: «Ιδιώτευε μες στο Ανερυθρίαστο». 

Κι είδα την Εκκλησία να ταπεινώνεται, να απαξιώνεται μες στις κραυγές του ορθού λόγου και της συλλογικής λήθης και να πληρώνει σκληρά το τίμημα χρόνιων παθογενειών, ακέραιων καρκινωμάτων στο σώμα της που άλλες φορές η αγάπη της κι άλλες φορές η αδυναμία της, τα σκέπαζε για να μη φαίνονται. Κι έτσι βαυκαλιζόταν πως δεν υπήρχαν… 

Κι είδα πιο κάτω ένα φως αχνό, μάλλον σα φωτοστέφανο, αλλά δεν ήμουν σίγουρος.. (λες κι έχω δει φωτοστέφανο για να ξέρω; )… 

Ένας παπάς μοίραζε τη νύχτα φαγητό και κουβέρτες στους άστεγους που είχαν κάνει τα παγκάκια σπίτια τους, ένας άλλος τραβούσε από μια τρύπια βάρκα μια γυναίκα μ’ ένα μωρό στην αγκαλιά της που έφτασαν από απέναντι, πεθαμένοι σχεδόν από το φόβο κι από τα παγωμένα μαύρα νερά του Αιγαίου...

κι ένας άλλος μέχρι αργά τη νύχτα φόρτωνε στο πετραχήλι του καημούς κι απελπισία από πρεζόνια κι αλαφιασμένους απόκληρους... 

Και σκέφτηκα τη μωρία του σταυρού, τη σαλότητα των αγίων, την πίστη στην Ανάσταση, όταν όλα μυρίζουν θάνατο… Κι έκανα «ένα βήμα πιο γρήγορο απ’ τη φθορά». 

Κι είδα στο ξέφωτο τρεις δεσποτάδες...

χωρίς πλουμιστά άμφια και μίτρες χρυσοκέντητες,
μα με ράσα φθαρμένα αλλά καθαρά...

και μια μαγκούρα ξύλινη ο καθένας για να ακουμπάει. 
 

Κοιτούσαν σιωπηλοί κι ολόμονοι, κρυμμένοι θαρρείς, κουρασμένοι, μα μ’ ένα πεισματάρικο χαμόγελο, αυτό που έχουν οι άνθρωποι που αγάπησαν κι αγαπήθηκαν. Εκεί πλησίασα, γονάτισα κι αφέθηκα στην παραμυθία τούς:

Μου ψιθύρισε ο άγιος Γρηγόριος, για το Θεό που κρύβεται - «Θεέ μου, πόσο μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε!» - στα μικρά ασήμαντα πράγματα, στους ανθρώπους που προσπερνάμε, στο σπόρο που φυτεύουμε περιμένοντας ν’ ανθίσει. Μου είπε για τις δικαιολογίες των ανθρώπων που δεν απλώνουν το χέρι τους να μοιραστούν. Για την απελπισία της φτώχιας, της ορφάνιας, της ερήμωσης. 

Κι ο Μέγας Βασίλειος, μου θύμισε για τους ψευτο-ευλαβείς που αρκούνται στην ελεημοσύνη - άλλοθι της αδικίας και για τους πλούσιους που χαρίζουν για να βολέψουν τη συνείδησή τους. 

Κι ο ιερός Χρυσόστομος, αργά και σταθερά μου διηγήθηκε ιστορίες για την Εκκλησία,που πάντα στους κόλπους της μέσα είχε κι ανθρώπους που της τρώγανε τις σάρκες και για το Χριστό που πάντα μεταμόρφωνε το σώμα της με την πεισματάρικη αγάπη του... 

Μου είπαν για τους ανθρώπους τους αμόρφωτους, - όχι αυτούς που δεν ξέρουν γράμματα - τους άλλους, που ξέρουν ότι έχουν πάντα δίκιο και κρίνουν με άνεση κάθε στραβό ανθρώπινο σα να μη είδαν ποτέ τις δικές τους συμφορές, γερασμένοι δικαστές μιας ζωής τσιγγούνικης… Μου είπαν για τις ελπίδες και τα όνειρα του κόσμου, τις ουτοπίες που δεν έχουν ακόμη τόπο. 

Για τον Καινούργιο Κόσμο του Θεού που αγκαλιάζει όλους, κι αυτούς που θέλουμε κι αυτούς που θ’ αποφεύγαμε ακόμη και καλημέρα να τους πούμε, για το σταυρό και τη θυσία αυτού που αγωνίζεται όχι για να κερδίσει, αλλά από έρωτα, γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσε να ζήσει... 

Για το σταυρό που παραλάβαμε όχι για να τον κάνουμε κόσμημα, μα για να προκαλέσουμε την ανάσταση εδώ και τώρα. 

Για τις ελπίδες που δε χάθηκαν κι ούτε ποτέ θα χαθούν όσο οι άνθρωποι παλεύουν, αγωνίζονται, αγαπούν. 

Με παρηγόρησαν, όλες οι εποχές μοιάζουν, μου είπαν, μη σκιάζεσαι γιατί ο θάνατος είναι πάντα προσωρινός, φαίνεται δυνατός μα είναι σκόνη μπροστά στη χάρη του Θεού! Και μου ψιθύρισαν κι ένα στιχάκι για τους δασκάλους που πάντα παλεύουν μαζί με τους μαθητές τους, σ’ αυτά τα σχολεία, μ’ αυτές τις συνθήκες, μ’ αυτές τις ανημποριές: «και τι δεν κάνατε για να με θάψετε, όμως ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος…». 

Σηκώθηκα να φύγω, μου δώσαν την ευχή τους κι ένα χαρτί τυλιγμένο να το διαβάζω κάθε φορά που θα φοβόμουν και θα δείλιαζα. Απομακρύνθηκα, το άνοιξα με λαχτάρα και το διάβασα. Ήταν δυο στίχοι του Μπέρτολτ Μπρεχτ (!): «Κι όταν θα έχετε καλυτερέψει τον κόσμο, Να συνεχίσετε να τον καλυτερεύετε αυτόν τον καλύτερο κόσμο. Κι αν καλυτερεύοντας τον κόσμο, συμπληρώσετε την αλήθεια λοιπόν, συμπληρώστε κι άλλο τη συμπληρωμένη αλήθεια. Κι αν συμπληρώνοντας την αλήθεια, αλλάξατε την ανθρωπότητα, Λοιπόν, αλλάξτε κι άλλο την αλλαγμένη ανθρωπότητα.» 

Πάτρα, Ιανουάριος 2011 

σημείωση: ευτυχώς που για να γραφτούν αυτές οι λιγοστές αράδες εκτός από τους Τρεις Ιεράρχες, τα όσα είπαν και κυρίως τα όσα έκαναν και μας άφησαν κληρονομιά, βοήθησαν και ο Οδυσσέας Ελύτης (Μαρία Νεφέλη), ο Μίλτος Κουντουράς (Κλείστε τα σχολειά), ο Γιώργος Σεφέρης (Fog), ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ και ο Παύλος Σιδηρόπουλος (εν Κατακλείδι). 

''Οι Τρεις Ιεράρχες «στα αζήτητα» μιας γιορτής...''

Του Χριστόφορου Γ. Παπασωτηρόπουλου 

Εκπαιδευτικoύ - θεολόγου

πηγή

Το «παιγνίδι» με τους ιερούς κανόνες

            - Θέλεις να αποδείξεις ότι είσαι ο μόνος σωστός Ορθόδοξος Χριστιανός, υπερασπιστής και μαχητής της γνήσιας πίστης; (Άντε και μερικοί άλλοι με τους οποίους συγγενεύεις πνευματικά και διανοητικά…)

- Θέλεις να αποδείξεις ότι όσοι δεν «πας» - από τον Οικουμενικό Πατριάρχη μέχρι το γείτονα που δεν χωνεύεις - είναι οικουμενιστές και μεταπατερικοί, άσχετα αν δεν ξέρεις τι σημαίνουν οι όροι αυτοί;

Παίξε κι εσύ το «παιγνίδι» με τους ιερούς κανόνες. Υπάρχουν τρεις βασικοί όροι:

α) Επιλέγεις τους κανόνες που σε βολεύουν και αποφεύγεις έντεχνα και σιωπηρά αυτούς που δεν σε βολεύουν.

β) Αλλοιώνεις το κείμενο και το πνεύμα του κανόνα (είτε έντεχνα από σκοπιμότητα, είτε αυτονόητα από ημιμάθεια). Ίσως για να μη μπλέξεις και με πολλά, να παραθέσεις μόνο τον αριθμό του κανόνα κι ας γράφει αυτός ό,τι θέλει. Αν μάλιστα, αντί για νούμερο βάλεις γράμμα (δηλαδή αντί για 21^ο κανόνα, πεις κα΄) αποκτάς καλύτερο θρησκευτικό prestige. Για παράδειγμα, σε ερώτηση για το αν η γυναίκα κατά την περίοδό της «ὀφείλει προσέρχεσθαι τοῖς μυστηρίοις», ο άγιος Τιμόθεος Αλεξανδρείας απαντά «οὐκ ὀφείλει» που σημαίνει ότι δεν είναι υποχρεωμένη, καθώς το ρήμα ὀφείλω + απαρέμφατο = είμαι υποχρεωμένος. Πού να μπλέκεις όμως; Βάλε εσύ τον αριθμό του κανόνα (ζ’ Τιμοθέου) και πες ότι ο κανόνας ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ και είσαι μέσα…

γ) Ο τρίτος κανόνας είναι ο πολυτιμότερος και ασφαλέστερος. Αν δεις ότι δεν τα καταφέρνεις καλά, ακολουθείς πιστά τον εξίσου ημιμαθή, ξερόλα και ιεροεξεταστή μέντορά σου (κατοικοεδρεύουν πολλοί και στο ιντερνέτι) και φτιάχνετε ένα Χριστιανισμό καταγγελτικό, στυγνό, στενόμυαλο και απάνθρωπο.

Τι μπορεί όμως να σού χαλάσει το «παιγνίδι»;

Κάποιοι που ψάχνουν λίγο παραπάνω, ίσως ξέρουν και λίγα περισσότερα και δεν βαριούνται να σού απαντήσουν, αν και ξέρουν ότι μάλλον μιλάνε στον τοίχο. Αυτοί θα σού προσφέρουν το κείμενο που επικαλείσαι – το οποίο καλά μάντεψες, δεν λέει αυτά που θέλεις – και ενδεχομένως να σού προσφέρουν και άλλους κανόνες που δεν σε βολεύουν.

Για παράδειγμα, τι χειρότερο για ένα δικομανή επίσκοπο που ζητά αποζημειώσεις και χτίζει το προφίλ του ανά την επικράτεια, να του θυμίσεις τον ιδ΄ Αποστολικό κανόνα και τον κα΄ Αντιοχείας περί απαγόρευσης μεταθετού, τον ε΄ κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου περί μη αφορισμού κληρικού ή λαϊκού λόγω μικροψυχίας και εμπάθειας του επισκόπου, τον κ΄ κανόνα της Πενθέκτης που απαγορεύει σε επίσκοπο να διδάσκει έξω από τα όρια της περιοχής του, τον ι’ κανόνα της ίδιας Συνόδου για απαγόρευση εκζήτησης τόκων και τον δ΄ κανόνα της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου να μην επινοεί ο επίσκοπος προφάσεις και «αφορισμούς» για να αποκτά χρηματικό κέρδος;

Τι χειρότερο για έναν υπερ-ορθόδοξο κληρικό, αμόλυντο καταγγέλτη, έτοιμο να βγει από το τείχος, να του θυμίσεις τους νε’, νστ’ και νζ’ Αποστολικούς κανόνες για απαγόρευση εξύβρισης επισκόπου, άλλου κληρικού ή ανθρώπου με αναπηρία, τους κβ’ και κγ’ κανόνες της Πενθέκτης για απαγόρευση σιμωνίας (εκζήτηση χρημάτων για την τέλεση των μυστηρίων), τους κδ’ και να’ για απαγόρευση σε κληρικούς να παρακολουθούν θεατρικά θεάματα, ορχήστρες και χορούς, μονομαχίες και ιππόδρομο (βλ. και γήπεδο ή …Survivor), τον ν’ της ίδιας Συνόδου για απαγόρευση τυχερών παιγνίων και αρκετούς άλλους κανόνες για ηθικά ζητήματα;

Τι χειρότερο για έναν υπερφίαλο λαϊκό που τοποθετεί τον εαυτό του στη θέση του ιεροεξεταστή και του σωτήρα της Εκκλησίας, να του θυμίσεις τον ξστ’ Αποστολικό κανόνα για απαγόρευση νηστείας το Σάββατο και την Κυριακή, τον ξθ’ κανόνα της Πενθέκτης για απαγόρευση εισόδου των λαϊκών στο ιερό χωρίς ειδική ευχή, τον ξ’ κανόνα για απαγόρευση προσποίησης κατοχής από πονηρό πνεύμα, τον ν’ για απαγόρευση τυχερών παιγνίων, τον ρ’ για απαγόρευση χρήσης ζωγραφικών πινάκων με άσεμνο περιεχόμενο σε σπίτια, τον κ΄ της Α’ Οικουμενικής Συνόδου και τον 90^ο της Πενθέκτης για απαγόρευση γονυκλισίας την Κυριακή, τον 96^ο της Πενθέκτης για απαγόρευση περιποίησης μαλλιών και αρκετούς άλλους κανόνες για ηθικά ζητήματα;

Οδηγεί κάπου αυτό το «παιγνίδι» ένθεν κακείθεν; Ίσως κάποιοι ακόμη να θυμάστε τον περιβόητο «Οδηγό Εξομολόγησης» που ήταν η πεμπτουσία του ανακριτικού, ευσεβιστικού, ηθικιστικού και εξουθενωτικού πνεύματος.

Οι ιεροί κανόνες που υπάρχουν στη ζωή της Εκκλησίας, είτε Πατέρων είτε Συνόδων (τοπικών και Οικουμενικών) είναι για να διδάσκουν και να διαφυλάσσουν τη δογματική παράδοση της Εκκλησίας και για να εκκλησιαστικοποιούν την καθημερινότητα. Γι᾿ αυτό το λόγο, οι κανόνες με καθαρά ποιμαντικό και πρακτικό χαρακτήρα υπόκεινται σε ανανοηματοδότηση, βελτίωση, ακόμη και κατάργηση από το συνοδικό σύστημα της Εκκλησίας που εκφράζει την εκκλησιαστική ζωή, ενταγμένη στις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής. Οι Πατέρες της Εκκλησίας, που ανά εποχές θέσπισαν κανόνες, σίγουρα δεν είχαν στο μυαλό τους την πιθανότητα να τους χρησιμοποιούμε εμείς σήμερα για να εξοντώνουμε και να «δαγκώνουμε» ο ένας τον άλλον, να κλείνουμε την πόρτα της Εκκλησίας και να προβάλουμε το Χριστιανισμό ως κλειστό club για όσους νομίζουν ότι είναι εξ ορισμού άξιοι, άσπιλοι και αμόλυντοι. Οι Πατέρες άφησαν κανόνες, όχι κανόνια.

Ο ερχομός του Χριστού στον κόσμο και το ευαγγελικό μήνυμα της ελευθερίας, της χαράς και της αγάπης είναι για να μάς απαλλάξει από το φορτίο και από τη δουλεία του Νόμου.

Η αλήθεια είναι ότι ο Σταυρός του Χριστού είναι ένα αποτελεσματικό φονικό όπλο. Τον κρατάς γερά από τη μεγάλη του άκρη και με τις άλλες τρεις ανοίγεις κεφάλια και εξολοθρεύεις τους «απίστους» για τη σωτηρία της ψυχής τους. Έλα όμως που δεν τον άφησε για αυτή τη δουλειά ο Χριστός στον κόσμο… 
Υ.Γ.: Προφανώς, φίλε αναγνώστη, κατάλαβες ότι το άρθρο αναφέρεται στην κατάχρηση και παράχρηση και όχι στη χρήση των κανόνων...

Παναγιώτης Ασημακόπουλος

Θεολόγος καθηγητής

πηγή

asma-asmaton

Τι είδαμε εδώ

EΚΚΟΛΑΠΤΟΜΕΝΟΙ ΑΓΙΟΙ Άρθρο – γροθιά του Καθηγουμένου της Ι.Μ. Δοχειαρίου Γέροντα Γρηγορίου

 Τα τελευταία χρόνια γεμίσαμε αγίους

Σήμερα τοὺς Ἁγίους δὲν μᾶς τοὺς προβάλλει ἡ Ἐκκλησία καὶ δὲν ἐκκολάπτονται στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ στὰ σαλόνια, σὲ συγκεντρώσεις ὑπὲρ τὸ μέτρον εὐσεβῶν καὶ εὐλαβῶν χριστιανῶν, ποὺ διακηρύττουν ὁράματα καὶ θαύματα καὶ θεοπτίες, καὶ προβάλλονται σὲ ἡμερολόγια καὶ σὲ ἡμεροδεῖκτες πιὸ μπροστά· πῆραν δηλαδὴ τὴν σειρὰ τῆς Ἐκκλησίας. Πίνοντας τὸν καφὲ καὶ τὸ τσάι της ἡ κάθε μεγαλοκυρία, ἀποφθέγγεται γιὰ «ἁγίους», τῶν ὁποίων ἡ ζωὴ ἦταν προβληματική. Δυστυχῶς καὶ σὲ καλογερικὲς συνάξεις προβάλλονται πρόσωπα ἀμφισβητούμενα γιὰ τὴν ζωή τους. Καὶ ἀκολουθίες τοὺς συντάσσουνε καὶ πανηγύρεις ἐπιτελοῦνε στὰ καθολικὰ τῶν Μονῶν. Δὲν ἀναμένουν τὴν φωνὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Πῶς νὰ τὸ κάνουμε; Ὁ αἰσθησιακὸς ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἅγιος. Εἶναι μιὰ πονεμένη ἱστορία. Ὅτι ἔκανε τὸν ἀγῶνα του, τὸν ἔκανε, ἀλλὰ δὲν ὑπερνίκησε τὸν αἰσθησιακό του κόσμο. Σήμερα μακιγιάρουμε τοὺς νεκρούς μας, μὲ τὴν φοβερὴ ἐρώτηση «Θέλετε νὰ εἶναι χαμογελαστός, σοβαρός, ἱλαρός;» Καὶ μετὰ ἐμεῖς προβάλλουμε τὰ χαμογελαστὰ αὐτὰ πρόσωπα σὲ ὅλα τὰ μέσα ἐνημερώσεως ὡς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Ὅταν ὅμως πίσω ἀπὸ αὐτὸ τὸ χαμόγελο ὑπάρχουν ἀγκάθια καὶ τριβόλια, ἐμεῖς τί νὰ κάνουμε; Ἑκόντες-ἄκοντες νὰ τὰ ἀποδεχώμαστε; Ὑπάρχει λύσσα, τοὺς δικούς μας ἀνθρώπους νὰ τοὺς βάζουμε στὴν βιτρίνα τῶν Ἁγίων.

Ἐπληροφορήθηκα, δὲν ξέρω ἂν εἶναι πέρα γιὰ πέρα ἀληθινὸς ὁ λόγος, ὅτι τὸ Πατριαρχεῖο, ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία, σταματᾶ τὶς ἁγιοποιήσεις, γιατὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι τὰ τελευταῖα χρόνια γεμίσαμε ἁγίους, τῶν ὁποίων τὰ συγγράματα διαβάζονται καὶ προβάλλονται περισσότερο ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη! Ἀφοῦ ὑπάρχει ἡ δύναμη τοῦ μαγνητοφώνου, φορτωνόμαστε διδαχὲς καὶ προφητεῖες ποὺ ἐμᾶς ὡς πνευματικοὺς μᾶς φέρνουν σὲ δύσκολη θέση. Ἰδίως οἱ «προφῆτες» ἀναμοχλεύουνε πράγματα, πού, ἀντὶ νὰ ἐνθαρρύνουν τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων, τοὺς ἀγχώνουν, τοὺς ἁρπάζουν τὸ χαμόγελο τῆς ζωῆς μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά τους.Ἑνὸς συγχρόνου ἁγίου τὸ κέντρο τῆς διδασκαλίας του εἶναι οἱ πόλεμοι, οἱ μάχες καὶ οἱ ταραχές. Καὶ ἕνας Ἁγιορείτης, καὶ αὐτὸς προφητάναξ:

– Μαζέψτε τρόφιμα, κρύψτε τὰ γενήματά σας καὶ τὰ ἀγαθά σας, γιατὶ θὰ γίνη πόλεμος.

Καθήμενος στὴν Μονὴ Δοχειαρίου, ἡ ὁποία εἶναι ἢ ἡ εἴσοδος ἢ ἡ ἔξοδος τοῦ Ὄρους, ἑκών-ἄκων θὰ τὰ ἀκούσω.

– Γέροντα, μᾶς εἶπε καταξιωμένος καὶ χαρισματοῦχος προορατικὸς ἐδῶ στὸ Ἅγιον Ὄρος, νὰ συνάξουμε τρόφιμα, γιατὶ θὰ γίνη πόλεμος.

– Ἂν τὸ ἐγκολπωθήκατε πραγματικὰ αὐτὸ ποὺ σᾶς εἶπε, κάνετέ το, ἀλλά, ἂν δῆτε ὅτι πέρασε ὁ καιρὸς καὶ καμμιὰ κίνηση πολέμου δὲν γίνεται, φέρτε τα σὲ μένα· ἐγὼ τὰ τρώγω καὶ ληγμένα.

Εἶναι φοβερὸ νὰ φεύγη ὁ προσκυνητὴς ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος ὄχι μὲ τὴν καρδιά του γεμάτη ἐλπίδα, ἀλλὰ ἀπελπισία καὶ ἀπογοήτευση. Πές του, μωρέ, στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ νὰ βρίσκεται καὶ ὅ,τι καὶ νὰ μᾶς βρῆ, ὁ Θεὸς δὲν θὰ μᾶς ἀφήση. Αὐτὲς βέβαια εἶναι τυράγνιες ἀπὸ πολλὰ χρόνια, ἀλλὰ σήμερα βρίσκονται στὸ ἀποκορύφωμα.

Πρὸ τριῶν ἐτῶν ἔλεγε Γέροντας μεγάλης Μονῆς μὲ μεγάλη ἐπιφάνεια ὅτι πρὸ τοῦ Δεκαπενταυγούστου θὰ γίνη πόλεμος. Ποιός θὰ φρενάρη αὐτὸ τὸ «χάρισμα»; Ποιός θὰ ραπίση αὐτὸν τὸν ψευδοπροφήτη;

Ἔφυγε μιὰ μάννα ἀπὸ τὴν Ἀθήνα καὶ πῆγε ἐκεῖ ποὺ τελεσιουργοῦνται στὴν Ἀμερικὴ τὰ θαύματα καὶ οἱ προφητεῖες, νὰ ρωτήση γιὰ τὸ μέλλον τοῦ ἄρρωστου παιδιοῦ της. Πιὸ μπροστὰ τῆς εἶπα:

– Ἄργησες νὰ θυμηθῆς τὸν Θεό. Τὸ παιδί σου ἔχει πάρει πιὰ τὸν δρόμο του. Κάνε ὅ,τι μπορεῖς γιὰ τὴν ψυχή του, γιατὶ καὶ ἐφηβεία πέρασε καὶ χρόνια νεανικῆς ἀκμῆς, ποὺ κανεὶς δὲν ὑπολογίζει τίποτα, θέλει νὰ δοκιμάση ὅλες τὶς ἀπολαύσεις τοῦ κόσμου.

Ὅταν ἐπέστρεψε ἀπὸ τὸ μεγάλο κέντρο τῆς ἁγιότητας καὶ τῆς πνευματικότητας, ἀφοῦ πῆρε τὴν χαροποιὸ ἀπάντηση ὅτι τὸ παιδί της θὰ συνέλθη, μὲ πῆρε τηλέφωνο καὶ μοῦ λέγει:

– Νά, ἐσὺ ποὺ μὲ τὸ βρωμόστομά σου μοῦ εἶπες ὅτι τὸ παιδί μου πρέπει νὰ τὸ φροντίσω γιὰ τὰ πέραν τοῦ τάφου.

– Χαίρομαι –τῆς λέω– ποὺ τό ᾽χεις τόσο τακτοποιήσει τὸ παιδί σου καὶ συγχώρα με ποὺ σοῦ τὰ εἶπα, ὄχι ὅμως ὅτι ἔκανα λάθος.

Τὸ παιδὶ σὲ τρεῖς μέρες πέθανε. Μοῦ λέγει ἡ μάννα του:

– Τί νὰ κάνω;

– Ρώτα τοὺς προφῆτες καὶ αὐτοὶ θὰ σοῦ ποῦν…

Ποιός θὰ τοὺς μαζέψη αὐτοὺς τοὺς ψευδοπροφῆτες καὶ αὐτοὺς τοὺς ἁγίους; Ἠλίας δὲν ὑπάρχει πιά. Ὁ ποταμός, στὸν ὁποῖο τοὺς μάζεψε καὶ τοὺς ἔκοψε, ξεράθηκε.

Ὑποτακτικός του λιτανεύη τὰ τσουράπια του καὶ τὴν πετσέτα ποὺ σκούπιζε τὸ πρόσωπό του πρὸς ἁγιασμὸ τῶν πιστῶν! Ἀπὸ κείνους ποὺ περιμέναμε τὴν σοβαρότητα, τὴν ἀκρίβεια τῆς ζωῆς καὶ τῆς πίστεως κλονιστήκαμε. Γι᾽ αὐτὸ λέγω ὅτι καλὰ ἔκαμε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἂν καὶ ἀδίκησε δύο μεγάλους Ἁγίους τοῦ αἰῶνα ποὺ μᾶς πέρασε. Καὶ ὄχι μόνον Ἁγίους, ἀλλὰ καὶ ἄνδρες ἐθνικοὺς καὶ διδασκάλους σὲ χρόνια πικρῆς σκλαβιᾶς. Ἄλγος κατέχει τὴν ψυχή μου, γιατὶ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ σήμερα δὲν τιμῶνται πανελλαδικά, ὅπως θὰ ἔπρεπε, παρὰ μόνον στὸν τόπο τους καὶ στὰ περίχωρα. Ἀπὸ τὸν Θεὸ βέβαια πῆραν τὸν μισθό τους, ἀλλὰ ἐμεῖς περιμέναμε καὶ τὴν μισθαποδοσία τους ἀπὸ τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία.

Στὴν Μονὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Πάτμου τρεῖς μοναχὲς στὴν ἐκταφὴ εὐωδίασαν. Τὸ μοναστήρι –δόξα τῷ Θεῷ– κρατήθηκε στὴν παράδοση τοῦ γέροντα Ἀμφιλοχίου «ἀφήνετε τὸν Θεό, αὐτὸς ἀντιδοξάζει τοὺς δοξάζοντας αὐτόν» καὶ δὲν σηκώσανε σημαῖες καὶ φλάμπουρα.

Τοὐλάχιστον οἱ σὲ ἔντυπα παρουσιάζοντες «ἁγίους», πρέπει νὰ καλοῦνται σὲ ἀπολογία, πρέπει νὰ ὑπάρχουν φρένα στὴν Ἐκκλησία. Νὰ μαζευτοῦν λίγο τὰ πράγματα τῆς ἐλεύθερης διδαχῆς, τῆς προφητείας καὶ τῆς θαυματουργίας. Ἀκόμα καὶ ἡ ἀκαδημαϊκὴ θεολογία ἂς φρενάρη καὶ ἂς χρησιμοποιῆ τὴν διδασκαλία τῶν παλαιῶν Πατέρων καὶ ὄχι τῶν προχειρολόγων τῆς ἐποχῆς μας. Δὲν θέλω βέβαια νὰ ἀποκρύψω ὅτι χαίρομαι ποὺ ἡ ἀκαδημαϊκὴ θεολογία ἐπέκτεινε τὰ ὅρια τῶν ἁγίων Πατέρων μέχρι καὶ τὴν ἐποχὴ τῶν Κολλυβάδων, ποὺ οἱ θεολόγοι παλαιότερα οὔτε τοὺς ἄγγιζαν. Ἂν μιλοῦσες γιὰ Κολλυβάδες, ἔπεφτε γέλιο εἰρωνικὸ ἀπὸ τοὺς καθηγητές.

Καὶ τὸ φοβερώτερο ἀκόμα εἶναι ὅτι δέχονται οἱ ἄνθρωποι αὐτοὺς ποὺ ἔζησαν στὸν κύκλο τους καὶ εἶναι δικοί τους ὅτι εἶναι ἅγιοι· μὲ ψιχουλάκια τοὺς παρουσιάζουν ἁγίους. Ἄξιοι προβολεῖς αὐτοί, ἐνῶ τῶν ξένων, ποὺ κρατοῦν τὶς γωνιὲς τῆς Ἐκκλησίας καὶ ποτὲ δὲν βγαίνουν στὸ κέντρο, ἀποσιωπᾶται κάθε διδασκαλία καὶ κάθε ἁγιασμένη ἐνέργειά τους.

Πόσο ἀπὸ τὰ  μικρά μου χρόνια μὲ πίκραινε ἡ φράση «αὐτὸς εἶναι δικός μας» καὶ πρέπει νὰ ἔχη διακεκριμένη μεταχείριση. Ἐργάσθηκα ὡς φοιτητὴς σὲ χριστιανικὸ βιβλιοπωλεῖο. Ἂν ἀπὸ τὰ σπανίζοντα βιβλία τὸ ζητοῦσε κάποιος ἄγνωστος, εἴχαμε βαρειὰ παρατήρηση «αὐτὰ τὰ ἔντυπα τὰ ἔχουμε γιὰ κάποιους δικούς μας κι ἐσὺ τὸ ἔδωσες σὲ ξένο». Ἔκρυβα τὸ πρόσωπό μου κάτω ἀπὸ τὸν πάγκο, γιὰ νὰ μὴν ἰδῆ τὰ δάκρυά μου. Τί πάει νὰ πῆ μέσα στὴν Ἐκκλησία δικοί μας καὶ ξένοι; Μέχρι σήμερα τὸ ἀκούω καὶ μάλιστα ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ θεωροῦνται σοβαροὶ καὶ προχωρημένοι στὴν πνευματικὴ ζωή. Ἀντοχὲς πολλὲς χρειάζονται καὶ στὴν συναναστροφὴ μὲ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ χαρακτηρίζονται πνευματικοί. Περισσότερες καὶ ἀπὸ αὐτὲς ποὺ πρέπει νὰ διαθέσης στὶς σκηνὲς τῆς ἀγορᾶς. Ὅλοι εἶναι δικοί μας, ὅλοι, ἀφοῦ βαπτίστηκαν, εἶναι παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀδελφοὶ ἠγαπημένοι. Γι᾽ αὐτὸ στέκομαι καὶ προτιμῶ τὴν ἁγιότητα τοῦ πεζοδρομίου, παρὰ τὸν κύκλο τῶν θρησκευομένων.

Ὁ ἅγιος ἐμφανῶς γίνεται ὅπου ὑπάρχει ἁπλότητα, ταπείνωση καὶ ἀγάπη. Ὅλες οἱ ἐποχὲς ἔχουν ἁγίους. Θὰ τὸ πῆ βέβαια ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ περιμένουμε νὰ τὸ ἐπισφραγίση ἡ Ἐκκλησία. Ὄχι μὲ δοσίματα, ὄχι μὲ γνωριμίες, ὄχι μὲ προβολὲς ποὺ ἀμαυρώνουν καὶ αὐτὴν τὴν ἱερὴ πράξη τῆς Ἐκκλησίας. Μέχρι τὶς ἔσχατες ἡμέρες –ὅπως λέγει ὁ ἀββᾶ Ἰσαάκ–  θὰ ὑπάρχη ἡ πρόσκληση τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ ὑπάρχουν μοναχοὶ καὶ ἀσκητὲς ἀφιερωμένοι τῷ Κυρίῳ καὶ μόνον. Ἂς ἀφήνουμε ὅμως τὸν Θεὸ νὰ λαλῆ τὰ ὑψηλὰ καὶ τὰ μεγάλα καὶ ἐμεῖς ἂς μένουμε στὴν ἀγάπη καὶ στὴν ὑπακοὴ τοῦ Χριστοῦ.

Παλαιά, τὸ κάθε σπίτι εἶχε καὶ μία βιοτεχνία γιὰ τὴν οἰκονομικὴ στήριξη τῆς οἰκογένειας. Ἔπλεκαν τὶς φανέλλες τῆς λεγόμενης πουλησιᾶς καὶ τὶς φανέλλες γιὰ τοὺς διακεκριμένους. Ἂς μὴ καταντήση ἡ ἁγιότητα σὰν τὶς φανέλλες τῆς πουλησιᾶς.

– Τί πὰ νὰ πῆ, γιαγιά, φανέλλες τῆς πουλησιᾶς;

– Ἔ, ἔ. Γιὰ τὸν ἐργάτη, γιὰ τὸν μαστοράκο, γιὰ τὸν φτωχὸ κι ἡ μοίρα του.

Ὅλα αὐτὰ ὅσο καὶ ἁπλᾶ νὰ φαίνωνται, γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ θέλει νὰ δοθῆ στὸν Θεὸ εἶναι πίκρες, εἶναι στενοχωρίες, εἶναι λουκέτα ποὺ κλείνουν τὶς καρδιὲς καὶ δὲν τὶς ἀφήνουν νὰ πετάξουν οὔτε στὸ ὕψος τοῦ σπουργίτη.

Κύριε, ἐλέησον.

Γρηγόριος ὁ Ἀρχιπελαγίτης

Ίμια: Το παρασκήνιο της κρίσης του 1996 – Ο Έλληνας πρέσβης στην Άγκυρα αποκαλύπτει άγνωστους διαλόγους

- Η κρίση στα Ίμια το 1996 έφερε Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα γενικευμένου πολέμου - Ο Δημήτρης Νεζερίτης, ο Έλληνας πρέσβης στην Άγκυρα αποκαλύπτει πως έζησε τα γεγονότα - Ο εκρηκτικός του διάλογος στο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, o βοσκός και οι προετοιμασίες πολέμου - Τα αγγλικά και οι σημειώσεις του Μπαϊκάλ - Ο αληθινός στόχος και η εκτίμηση της Τουρκίας - Πότε η Άγκυρα πήρε την απόφαση να στήσει το επεισόδιο στα Ίμια - Ο τελικός απολογισμός

Η κρίση στα Ίμια το 1996 συζητήθηκε και αναλύθηκε πολύ. Ο Έλληνας πρέσβης στην Άγκυρα εκείνη την εποχή, μιλάει για πρώτη φορά και εξηγεί πως έζησε τα γεγονότα στο «Βήμα της Κυριακής».

Ο Δημήτρης Νεζερίτης μιλάει για την κίνηση που έδωσε το έναυσμα στους Τούρκους να σχεδιάσουν το επεισόδιο, θυμάται διαλόγους που είχε στο τουρκικό υπουργείο εξωτερικών, αναλύει την επιχειρηματολογία της Άγκυρας και κάνει τον τελικό απολογισμό της κρίσης που βρήκε την Ελλάδα να θρηνεί 3 ήρωες αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού.

Ο πραγματικός στόχος της Τουρκίας στα Ίμια το 1996

«Κατά τη γνώμη μου, ο στόχος ήταν απλός: επιθυμούσε να προκληθεί μια περιορισμένη σύρραξη με έναν σχετικό αριθμό θυμάτων και από τις 2 πλευρές, αποτέλεσμα της οποίας θα ήταν να πέσουν κυριολεκτικά οι πάντες πάνω σε Ελλάδα και Τουρκία για να αποτρέψουν ευρύρτερη σύρραξη και να τις υποχρεώσουν να καθίσουν σε ένα δωμάτιο και να τα βρουν για όλα τα θέματα του Αιγαίου. Η συνολική αυτή διαπραγμάτευση σίγουρα δεν θα ήταν προς όφελος της Ελλάδας. Είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν επέτυχε τον επιδιωκόμενο στόχο.»

Πότε η Τουρκία αποφάσισε να στήσει το επεισόδιο

«Πιστεύω πως το έναυσμα έδωσε μια απόφαση που υιοθετήθηκε στην Αθήνα, το καλοκαίρι του 1995, η οποία ανακοινώθηκε με τις συνήθεις τυμπανοκρουσίες περί εποικισμού διάφορων ακατοίκητων βραχονησίδων. Ο εποικισμός αυτός προέβλεπε αν θυμάμαι καλά, ανέγερση εικονοστασίου, τοποθέτηση κάποιου λιμενικού υπαλλήλου και κάτι παρεμφερείς συμβολικές ενέργειες. Για την Τουρκία οι ενέργειες αυτές δεν μπορούσαν παρά να είναι τμήμα ευρύτερου σχεδίου της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Εξ ου και θα έπρεπε να προκληθεί μία κρίση, που θα απέτρεπε την εδραίωση της ελληνικής κυριαρχίας.»

«Το σχέδιο ήταν πολύ καλά στημένο»

Η αφορμή που έψαχναν οι Τούρκοι δόθηκε με την προσάραξη πλοίου στις βραχονησίδες των Ιμίων. Κατά την διάρκεια της ολιγοήμερης αυτής κρίσης, οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις (κυρίως ναυτικές) γύρω από τα Ίμια και τις ανέπτυξαν φτάνοντας κοντά στην ένοπλη σύρραξη. Ο Δημήτρης Νεζερίτης επισημαίνει: «Αναρωτιέμαι τι θα είχε συμβεί αν αφήναμε το σκάφος έρμαιο στα κύματα του Νότιου Αιγαίου χειμωνιάτικα. Πιθανότατα θα έστελνε η Τουρκία ένα ρυμουλκό για να προκαλέσει τη δική μας αντίδραση στην οποία θα απαντούσε, επικαλούμενη δική της κυριότητα. Το σχέδιο ήταν πολύ καλά στημένο.»

«Η Τουρκική επιχειρηματολογία ήταν ασθενέστατη. Σε σημείο που ένα από τα βασικά σημεία της, ήταν η επίκληση των «ιδιαζουσών πολιτικών συνθηκών» δηλαδή η ύπαρξη στην Ιταλία, του επιθετικού φασιστικού καθεστώτος, όταν υπεγράφη το ιταλο-τουρκικό πρωτόκολλο χαράξεως των θαλασσίων συνόρων». 

Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη, πήγαν με ελικόπτερο στις 27 Ιανουαρίου στη Μικρή Ίμια, υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία. Η όλη επιχείρηση των δημοσιογράφων βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στη Χουριέτ.

Η κρίση κλιμακώθηκε τις επόμενες μέρες. Την Κυριακή το πρωί στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική παραβαίνοντας την πολιτική εντολή που ήταν μόνο να υποσταλεί η τούρκικη σημαία. Το βράδυ Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ίμια από το περιπολικό «Πυρπολητής» προκειμένου να φυλάξουν τη σημαία κατά τις νυχτερινές ώρες και να επιστρέψουν στο σκάφος τους πριν την ανατολή του ηλίου. Το μεσημέρι της Δευτέρας ο σχεδιασμός άλλαξε και αποφασίστηκε η συνεχής φύλαξή της σημαίας, οπότε οι βατραχάνθρωποι επέστρεψαν στη βραχονησίδα.

Τη Δευτέρα το απόγευμα στις 29 Ιανουαρίου, ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Την Τρίτη στις 30 Ιανουαρίου, η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ δηλώνει κατηγορηματικά μέσα στην Τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια.

Οι σημειώσεις του Ντενίς Μπαϊκάλ

«Κάποια στιγμή καθόμουν στον ίδιο καναπέ με τον κ. Μπαϊκάλ. Διάβαζε από το αντίγραφο της ρηματικής διακοινώσεως της οποία στη συνέχεια μου επέδωσε το πρωτότυπο. Πρόσεξα ότι πάνω στο αγγλικό κείμενο από το οποίο διάβαζε, οι ξένες γλώσσες του οποίου ήταν περιορισμένης εμβέλειας, υπήρχε σε διάφορα σημεία γραμμένη με μολύβι η μετάφραση στα τουρκικά» θυμάται ο κύριος Νεζερίτης που έβλεπε το θερμόμετρο να ανεβαίνει. Και φτάνουμε στη δραματική νύχτα της 31ης Ιανουαρίου…

Ο εκρηκτικός διάλογος στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών

«Λίγο μετά την κρίση στα Ίμια όταν η Τουρκία είχε δημιουργήσει θέμα γκρίζων ζωνών, μιλούσα με τον εκπρόσωπο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, πρεσβευτή Ακμπέλ. Η Άγκυρα είχε αναφέρει ότι η Ελλάς έπρεπε να αποδείξει την κυριότητά της επί των μη ρητά κατονομαζόμενων σε διεθνή κείμενα νησίδων. Ακολούθησε ο εξής διάλογος

• Δ.Νεζερίτης: Τι θέλετε να πείτε; Ότι η Ελλάδα πρέπει να σας αποδείξει τους τίτλους κυριότητός της;
• Ακμπλέκ: Ακριβώς!
• Δ.Νεζερίτης: Γιατί; Τι είστε εσείς; Ποιοι είστε εσείς;
• Ακμπλέκ: Είμαστε μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη και έχουμε λέγειν στο τι γίνεται και τι υπάρχει στην περιοχή μας.

Ο Έλληνας πρέσβης τότε δεν μπόρεσε να κρύψει τον εκνευρισμό του. Όπως λέει: «Παρακάμπτω την απάντησή μου που δεν διεκρίνετο για την ευγένειά της».

Ο Έλληνας βοσκός και η διαμαρτυρία της Τουρκίας

«Η Τουρκία εξέφρασε την έντονη δυσφορία της με την εκφρασθείσα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και διαμαρτυρήθηκε επειδή η Ρώμη υποστήριξε την ελληνική ερμηνεία του ιταλο-τουρκικού πρωτοκόλλου. Θυμάμαι διάβημα του διευθυντού ελληνοτουρκικών θεμάτων κ. Gokce επειδή Έλληνας βοσκός είχε επιστρέψει στα Ίμια με τις κατσίκες του. Σε παρατήρησή μου ότι κάτι τέτοιο συνέβαινε και παλαιότερα και συνεπώς αντεπεκρίνετο στο συμφωνηθέν status quo ante, μου απάντησε πως για εκείνους, το status quo ante αναφερόταν στη χρονικά αμέσως προ της εντατικοποιήσεως  της κρίσεως στιγμή και όχι παλιότερα.»

Ο τελικός απολογισμός του Έλληνα πρέσβη

«Είναι γνωστό ότι οι χειρισμοί της ελληνικής πλευράς στο θέμα των Ιμίων επεκρίθηκαν από διάφορους που προέκριναν τη λύση της δυναμικής αντιμετωπίσεως της κρίσης. Πιστεύω ότι η γραμμή που ακολουθήθηκε δηλαδή η εκτόνωση της κρίσης με ειρηνικά μέσα ήταν κατά πολύ η καλύτερη. Για την ακρίβεια η μόνη ενδεδειγμένη. Μια δυναμική επιλογη, ανεξαρτήτως βραχυπρόθεσμου αποτελέσματος ουσιαστικά έπαιζε το παιχνίδι των Τούρκων που την επεδίωκαν».

Σήμερα 22 χρόνια μετά οι τουρκικές προκλήσεις στα Ίμια συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Οι Τούρκοι προκαλούν και καταγράφουν τα επεισόδια που στήνουν οι ίδιοι…

Πηγή:Βήμα της Κυριακής

 το είδαμε  εδώ

Γιατί η σχολική εορτή των Τριών Ιεραρχών είναι τόσο σπουδαία και ξεχωριστή

Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Βασιλεωνοίκου Χίου στα πλαίσια του σχολικού εορτασμού της μνήμης των Τριών Ιεραρχών από τον Θεολόγο Καθηγητή του 1ου ΕΠΑΛ Χίου Κωνσταντίνο Γεωργ. Καρατζά.

Σεβαστέ πατέρα, κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι, κύριε Πρόεδρε του Τοπικού Συμβουλίου Βασιλεωνοίκου, κύριοι Τοπικοί Σύμβουλοι, κύριε Διευθυντά του Σχολικού Κέντρου Καμποχώρων, κύριοι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί, αγαπητές μαθήτριες και μαθητές, κυρίες και κύριοι˙ κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους υπάρχουν κάποιες ημέρες, που αντί να γίνεται μάθημα πραγματοποιούνται σχολικές εορτές. Κάποιες απ’ αυτές συνδέονται με νικηφόρες πολεμικές αναμετρήσεις του Έθνους μας (28^η Οκτωβρίου, 25^η Μαρτίου και 11^η Νοεμβρίου), κάποιες με σημαντικά γεγονότα απ’ τη ζωή του Χριστού, του Σωτήρα όλων των ανθρώπων (Χριστούγεννα και Πάσχα) και η γιορτή του Πολυτεχνείου την 17^η Νοεμβρίου με την αντίσταση της τότε ελληνικής νεολαίας ενάντια στη Χούντα των Συνταγματαρχών.

Υπάρχει, ωστόσο, και μια σχολική εορτή, η οποία έχει ένα ξεχωριστό χαρακτήρα, μιας και συνδέεται με κατακτήσεις του Έθνους μας στο χώρο του πνεύματος και της παιδείας. Έτσι, λοιπόν, ήρθαμε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε την ιερή μνήμη Τριών μεγάλων Ιεραρχών και οικουμενικών διδασκάλων, του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου (του γνωστού σ’ όλους μας Άγιου Βασίλη), του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου ή Ναζιανζηνού και του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Να μνημονεύσουμε και να τιμήσουμε με τον δέοντα τρόπο το καλύτερο δείγμα του πνευματικού θησαυρού που διαθέτει ο Ορθόδοξος Ελληνισμός, όπως αυτό έχει κατοχυρωθεί στη συνείδηση της Εκκλησίας και της Πολιτείας. Ήρθαμε, επίσης, εδώ σήμερα για να εορτάσουμε την ημέρα των Γραμμάτων, μιας και οι Τρείς Ιεράρχες έζησαν τον 4ο μ. Χ. αιώνα, τον χρυσό, όπως ονομάστηκε, αιώνα των χριστιανικών γραμμάτων.

Φέτος, μάλιστα, συμπληρώνονται 173 χρόνια από τότε που με απόφαση της η τότε Σύγκλητος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών καθιέρωσε την 30η Ιανουαρίου και ως τέτοια ημέρα. Επιπλέον, τη σημερινή μέρα τιμάμε και όλους όσους έχουν διατελέσει δάσκαλοι, καθηγητές, δωρητές και ευεργέτες των σχολείων μας.

Βέβαια, ο εορτασμός από κοινού της μνήμης των τριών Αγίων κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου, παρόλο που για τον καθένα υπάρχει χωριστή γιορτή, προϋπάρχει της ίδρυσης του νεοελληνικού κράτους. Δεν απέχουμε, μάλιστα, πολύ από την συμπλήρωση χιλίων ετών από την εποχή του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού (1048/1056 – 15 Αυγούστου 1118), οπότε και καθιερώθηκε να τιμώνται τη σημερινή ημέρα με εορταστικές εκδηλώσεις ο μέγας ιεροφάντορας Βασίλειος, ο θεορρήμονας Γρηγόριος και ο χρυσούς την γλώτταν Ιωάννης.

Ποιοι είναι, όμως, οι λόγοι εκείνοι που κάνουν τη σημερινή σχολική εορτή τόσο σπουδαία και ξεχωριστή για τον εκπαιδευτικό κόσμο της χώρας μας κι όχι μόνο; Κατ’ αρχάς, οι τρεις αυτοί άνδρες πέτυχαν να θεμελιώσουν και να πραγματώσουν τη σύνθεση του οικουμενικού ελληνικού πνεύματος με το επαναστατικό πανανθρώπινο κήρυγμα της χριστιανικής αγάπης, της αρχαιοελληνικής κλασικής παιδείας με τον χριστιανικό τρόπο σκέψης και ζωής. Η σύνθεση αυτή απετέλεσε τον μεγαλύτερο ίσως σταθμό στην ιστορία του ανθρωπίνου πνεύματος και του παγκοσμίου πολιτισμού. Χάρη στην παιδευτική εκείνη ευρύτητα των Τριών Ιεραρχών το αρχαίο ελληνικό πνεύμα δεν καταστράφηκε, η αρχαία ελληνική γραμματεία σώθηκε μέχρι και σήμερα.

Επίσης, μιας και στην εποχή μας, δυστυχώς, παιδεία σημαίνει λίγες γενικές γνώσεις κι εξειδίκευση, μαθαίνουμε δηλαδή κάτι καλά κι αυτό μας αρκεί, το παράδειγμά των Τριών Ιεραρχών με τις πολυετείς και πολύπλευρες σπουδές τους είναι επίκαιρο, μιας και μαρτυρεί την μεγάλη εμπιστοσύνη που οι τρεις αυτοί Δάσκαλοι είχαν στην αναμορφωτική δύναμη της παιδείας, την οποία παιδεία σπούδασαν ως μια συνολική πρόταση ζωής. Γι’ αυτούς η παιδεία δεν ήταν μόνο Φιλοσοφία ή Ρητορική ή Αστρονομία ή Θεολογία ή Ψυχολογία, αλλά ήταν όλα αυτά μαζί, δηλαδή μόρφωση σώματος και ψυχής.

Και οι τρεις Άγιοι άνδρες ήταν επιμελείς, φιλομαθείς και επιλεκτικοί, σε σημείο που να αναδειχθούν ως πρότυπα μίμησης και θαυμασμού από τους συμφοιτητές, αλλά και από τους ίδιους τους καθηγητές τους. Ο Μέγας Βασί- λειος τόσο είχε εντυπωσιάσει τους συμμαθητές του με την ευστροφία και τις γνώσεις του, ώστε εκείνοι να προσπαθούν να τον μιμηθούν ακόμη και στην ομιλία, στη γενειάδα και στις κινήσεις. Μόλις τελείωσε τις σπουδές του, θέλησαν να τον ανακηρύξουν καθηγητή τους. Στην ίδια απαίτηση υπέκυψε ο Γρηγόριος, ο οποίος και έγινε καθηγητής στην Αθήνα για έναν μόλις χρόνο. Τέλος, τον Ιωάννη, ο ειδωλολάτρης καθηγητής του, ο περίφημος ρήτορας Λιβάνιος, λυπήθηκε που τον κέρδισαν οι Χριστιανοί και δεν κατάφερε να τον αφήσει διάδοχό του στη ρητορική έδρα.

Απόρροια των παραπάνω ήταν οι Τρείς Ιεράρχες να σχηματίσουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες με συνέπεια να μην διακριθούν μόνο σ’ έναν τομέα, αλλά σε πλειάδα πεδίων. Όλοι τους χαρακτηρίζονταν για τη θεολογική, αλλά και την ευρύτερη επιστημονική τους συγκρότηση, τη ριζοσπαστική κοινωνική τους παρουσία, την ανοικτότητα του πνεύματος και την κριτική στάση τους απέναντι σε κάθε μορφή εξουσίας. Ήθελαν την Εκκλησία κοντά στους ανθρώπους να αφουγκράζεται τα μηνύματα των καιρών, να δίνει σύγχρονές απαντήσεις, να είναι μέσα στον κόσμο και όχι στον κόσμο της.

Σήμερα, μάλιστα, όπου τα προγράμματα για την παιδεία, όλα πιστές αντιγραφές των αντιστοίχων ευρωπαϊκών, είναι σε πρώτη γραμμή, κι η ψυχολογική βιβλιογραφία έχει κορεσθεί, ο λόγος των Τριών Ιεραρχών για την παιδεία, τους παιδαγωγούς και τους παιδαγωγούμενους είναι απίστευτα σύγχρονος, δημιουργικός κι επίκαιρος.

Επιπλέον, οι τρεις αυτοί Άγιοι, παρόλο που έζησαν 1700 περίπου χρόνια πριν, οφείλουμε όλοι μας ακόμη και σήμερα να τους έχουμε ως παραδείγματα και άξια πρότυπα προς μίμηση, γιατί δεν έμειναν στη θεωρία, αλλά παρουσίασαν ένα τεράστιο κοινωνικό έργο. Αυτό πρωτίστως οφείλεται στο γεγονός ότι είχαν  συνειδητοποιήσει ότι, όσο πιο πολύ προσεγγίζει κάποιος το Θεό, τόσο πιο πολύ ανακαλύπτει και πλησιάζει τον συνάνθρωπό του. Μετά από σκληρό, δύσκολο και γεμάτο εμπόδια πνευματικό αγώνα είχαν πετύχει να ριζώσει στην καρδιά τους η θεϊκή εντολή της αγάπης προς τον πλησίον, την οποία και έμπρακτα τήρησαν στη συνέχεια. Γι’ αυτούς ο κάθε άνθρωπος αποτελούσε μία, μοναδική και ανεπανάληπτη προσωπικότητα. Ήταν εικόνα του Θεού.        

Άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι και οι Τρεις Ιεράρχες, πιστοί στη διδασκαλία της Αγίας Γραφής περί δικαιοσύνης, πρωτοστάτησαν στον αγώνα για την επικράτηση της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης, καλλιεργώντας το κοινωνικό – κοινοτικό πνεύμα και πολεμώντας, με πάθος κάθε τάση ατομικισμού ως διαστροφή της ουσίας της χριστιανικής κοινωνικής διδασκαλίας και του χριστιανικού τρόπου ζωής. Αντιτάχθηκαν, έτσι, σε κάθε μορφή αδικίας, πήραν εμπράκτως το μέρος των φτωχών και των αδυνάτων, τους οποίους θεωρούσαν ότι ήταν «θύματα» των πλουσίων εκείνων που δεν έκαναν σωστή χρήση του πλούτου τους ή δεν τον αποκτούσαν με νόμιμα μέσα. Διατυπώνοντας μάλιστα και υψηλές κοινωνικές αρχές, αποδείχτηκαν τολμηρότεροι και ριζοσπαστικότεροι απ’ όλους τους εκφραστές των συγχρόνων κοινωνικών συστημάτων (κομμουνισμού, σοσιαλισμού κ. λπ.).

Το γεγονός, μάλιστα, ότι πιστά υπηρέτησαν τον Θεό και τον άνθρωπο, προσφέροντας λύσεις στα προβλήματα του κόσμου, τους καταξίωσαν στη συνείδηση του λαού μας, ως τα αιώνια πρότυπα αγάπης και κοινωνικής προσφοράς.

Οι Τρεις Ιεράρχες δεν δίστασαν, ακόμη, να μιλήσουν ανοιχτά και να καταγγείλουν τους υπευθύνους των συγκρούσεων και των πολέμων. Για τον Χρυσόστομο, η πλεονεξία των πλουσίων, που έχει σαν συνέπεια την ανισοκατανομή των αγαθών, είναι η αιτία των κοινωνικών συγκρούσεων. Υπογράμμισαν πως η ειρήνη συμπορεύεται με τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Ξεκαθάρισαν στα κείμενά τους, ότι μιλούν για την αληθινή ειρήνη, αυτή που ενώνει πραγματικά τους ανθρώπους μεταξύ τους και με το Θεό.

Οι Τρείς Ιεράρχες τάραξαν τα νερά της εποχής τους και άφησαν παρακαταθήκες με αιώνια αξία. Θλίβεται, έτσι, κανείς, όταν βλέπει την αναγνώριση του επιστημονικού τους έργου σε παγκόσμια κλίμακα από τη μία μεριά και από την άλλη, την άγνοια ή ακόμα και την συνεχή προσπάθεια απαξίωσής τους, που υπάρχει γι’ αυτούς στην πατρίδα μας.

Σήμερα, ειδικά, που αντί για την αγάπη προβάλλεται το συμφέρον, που αντί για την προσευχή στο Θεό προβάλλεται η λατρεία των σύγχρονων ειδώλων, που αντί για την ταπείνωση προβάλλεται ως πρότυπο ο εγωισμός και ο ατομικισμός, γεγονός που δεν επιτρέπει τελικά στην παιδεία μας να ακολουθήσει έναν πιο ουσιαστικό δρόμο, οι Τρεις Ιεράρχες μπορούν να αποτελέσουν τους αληθινούς φάρους, τα πρότυπα εκείνα που θα μας δείξουν τον δρόμο του αγώνα και της αντίστασης.

Κλείνοντας, αυτά ήταν τα τρία άγια και οικουμενικής ακτινοβολίας πρόσωπα που το 1843/44, το νέο ελληνικό κράτος αποφάσισε να κάνει σύμβολα της εκπαίδευσής του και να καθιερώσει τη γιορτή τους, της 30ης Ιανουαρίου ως επίσημη σχολική εορτή των Γραμμάτων και της Παιδείας κι όχι μέρα που απλώς χάνουμε μάθημα ή πάμε για καφέ ή μένουμε σπίτι μας. Και μιας και η περίοδος που διανύουμε εμείς, οι Νεοέλληνες ως κοινωνία είναι δύσκολη και αβέβαιη, για να προχωρήσουμε δυναμικά μπροστά θα ήταν καλό να μην πετάξουμε, κινούμενοι από ιδεοληπτικά ελατήρια, στην κάλαθο των αχρήστων, αλλά να συνεχίσουμε να προβάλλουμε στη νέα γενιά ως πρότυπα προς μίμηση αξιόλογες οικουμενικού χαρακτήρα προσωπικότητες από το τρισχιλιετές εθνικό μας παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων κι εκείνων των Τριών Ιεραρχών. Οφείλουμε να αντλήσουμε και να αξιοποιήσουμε δημιουργικά στο παρόν σημαντικά και χρήσιμα στοιχεία τόσο από τη ζωή και τη δράση τους, όσο και από το χαρακτήρα και το έργο τους. Θα είναι λυπηρό, αν όχι εγκληματικό, τέτοιες προσωπικότητες μεγάλου και παγκοσμίου βεληνεκούς να τις βάλουμε στο περιθώριο, ίσως γιατί ενοχλούν κάποιους (άραγε ποιους;) με τα λεγόμενα και τις πράξεις τους. Μήπως ήρθε η ώρα να ανακοπούν οι ενέργειες εκείνες που ως κεντρικό στόχο έχουν να διχάσουν τους Νεοέλληνες και βίαια να τους αποκόψουν από τις ρίζες και τη μακραίωνη εθνική τους παράδοση, ειδικά τώρα που ως κοινωνία οι καταστάσεις που βιώνουμε είναι τραγικές; 

Βασική βιβλιογραφία: Αργυρόπουλου Ανδρέα Χ. , Το επαναστατικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών, Αθήνα Δεκέμβριος 2009.