Το απόκρυφο Ευαγγέλιο της Μαγδαληνής

Του Ευθύμιου Αχείλα
ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΣ

Ένα από τα πιο συκοφαντημένα και περισσότερο παρεξηγημένα πρόσωπα στην ιστορία του Χριστιανισμού είναι σαφώς και το πρόσωπο της Μαρίας της Μαγδαληνής. Κατά καιρούς έχουν ακουστεί μύρια όσα για το πρόσωπό της – πως υπήρξε πόρνη, ερωμένη του Χριστού, μοιχαλίδα – και τόσα άλλα που όμως δεν αληθεύει ούτε το ελάχιστο. Σκοπός λοιπόν του σημερινού άρθρου είναι να φωτίσει ΟΛΕΣ τις πτυχές γύρω από το πρόσωπο της Μαρίας της Μαγδαληνής, ούτως ώστε να φανερωθεί ή αλήθεια και να επέλθει έτσι η αποκατάσταση της. Και αυτό θα γίνει όχι μόνο από την επίσημη γραμματεία του Χριστιανισμού αλλά και την απόκρυφη, την οποία πολλοί επικαλούνται – χωρίς να την γνωρίζουν βεβαίως – για να συκοφαντήσουν το πρόσωπο της Μαρίας της Μαγδαληνής.

Η ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ 

Όλα όσα γνωρίζουμε για το πρόσωπο της Μαρίας της Μαγδαληνής είναι καταγεγραμμένα στα Ευαγγέλια [τα οποία, ολόκληρα, δες εδώ, κεφάλαιο-κεφάλαιο]. Έτσι για να μην μείνει καμιά σκιά για την αγία Μαρία τη Μαγδαληνή θα αναφέρουμε ΟΛΑ τα χωρία (κομμάτια) των Ευαγγελίων, που έχουν σχέση με αυτή.1. Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 16, στίχοι 9 – 10: Αναφέρεται στην ανάσταση του Χριστού και στην Μαρία τη Μαγδαληνή από την οποία ο Χριστός είχε βγάλει επτά δαιμόνια.2. Κατά Λουκά Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 8, στίχοι 2 – 3: Αναφέρεται στους 12 μαθητές και στην Μαρία τη Μαγδαληνή από την οποία ο Χριστός είχε βγάλει επτά δαιμόνια.3. Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 27, στίχοι 55 – 56: Αναφέρεται στην Μαρία τη Μαγδαληνή και τις άλλες γυναίκες που παρακολουθούσαν από μακριά την σταύρωση του Χριστού.4. Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 27, στίχος 61: Αναφέρεται στις δυο Μαρίες, η μία η Μαγδαληνή, που πήγαν στον τάφο του Χριστού.5. Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 28, στίχοι 1 – 2 : Ίδιο περιεχόμενο με το παραπάνω (4).6. Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 15, στίχοι 40 – 41: Όμοιο περιεχόμενο με το (3).7. Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 16, στίχοι 1 – 2: Αναφέρεται στην Μαγδαληνή, τη Μαρία του Ιακώβου και τη Σαλώμη που αγοράζουν αρώματα για να αλείψουν τον νεκρό Ιησού.8. Κατά Λουκά Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 24, στίχοι 10 – 11: Αναφέρεται στις μυροφόρες που αναγγέλλουν στους μαθητές τον άδειο τάφο του Χριστού.9. Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 19, στίχοι 25 – 26: Αναφέρεται στις Μαγδαληνή, Μαρία του Κλωπά και την Παναγία που στέκονταν κοντά στο σταυρό του Ιησού.10. Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 20, στίχοι 1 – 2: Αναφέρεται στην Μαγδαληνή που πάει στον τάφο και βλέπει την πέτρα του τάφου να μην είναι στην θέση της.11. Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 20, στίχοι 10 – 19: Περιγράφεται η συνάντηση της Μαρίας της Μαγδαληνής με τους δυο αγγέλους και τον αναστημένο Ιησού, που τον πέρασε για τον κηπουρό της περιοχής εκείνης.Αυτά λοιπόν είναι ΟΛΑ τα χωρία που αναφέρονται στο πρόσωπο της Μαρίας της Μαγδαληνής. Ουδεμία λοιπόν βάση υπάρχει για τον πόλεμο λάσπης που έχει εξαπολυθεί εναντίον της. Καλόν όμως θα είναι, ο πιστός να ανοίγει και καμιά φορά την Αγία Γραφή για να δει τι πραγματικά αναφέρει μέσα, παρά να υιοθετεί την βλακεία και την συκοφαντία του κάθε εμπαθή και άσχετου για τα ιερά πρόσωπα της πίστης μας.

Η ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΡΥΦΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Αφού λοιπόν διαπιστώσαμε πως τα κανονικά Ευαγγέλια δεν αναφέρουν ΤΙΠΟΤΑ ΤΟ ΜΕΜΠΤΟ για το πρόσωπο της Μαρίας της Μαγδαληνής, ας δούμε τώρα τι αναφέρει το «απόκρυφο ευαγγέλιο της Μαγδαληνής», το οποίο βέβαια ούτε αυτό έχουν διαβάσει οι άσχετοι και οι συκοφάντες. Και για να δείξουμε την ασχετοσύνη τους και την βλακεία τους θα το ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΟΥΜΕ ΟΛΟ ώστε να μην υπάρξει και από αυτήν την πλευρά ουδεμία αμφιβολία και μομφή για την ιερότητα του προσώπου της αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής. Πρώτα όμως, ας μας επιτραπεί να πούμε τι είναι τα απόκρυφα ευαγγέλια και ο Γνωστικισμός, επειδή σ’ αυτόν ανήκει το απόκρυφο ευαγγέλιο της Μαγδαληνής.  

 

Το κενό των κανονικών Ευαγγελίων – γύρω από τη λεπτομερή ζωή του Χριστού και των Αποστόλων – έρχονται να καλύψουν τα λεγόμενα «απόκρυφα Ευαγγέλια». Ονομάζονται έτσι, γιατί οι συντάκτες τους υποστήριζαν, ότι αυτά που έγραφαν στηρίζονται σε κρυφές πηγές που γνώριζαν μόνο αυτοί. Και για να γίνουν πιστευτοί από τους Χριστιανούς, χρησιμοποίησαν το όνομα κάποιου Αποστόλου ή κάποιου γνωστού προσώπου της Εκκλησίας, σαν δήθεν συγγραφέα του «Ευαγγελίου» τους. Έτσι έχουμε το «Ευαγγέλιο» του Θωμά, το «Ευαγγέλιο» του Πέτρου, το «Ευαγγέλιο» του Νικόδημου κ.λ.π.
Ο χρόνος συγγραφής τους για κάποια από αυτά, αρχίζει τον 1ον μ.Χ. αιώνα. Τα περισσότερα όμως από αυτά γράφονται τον 2ον μ.Χ. αιώνα. Την ύπαρξη τέτοιων βιβλίων, μας την κάνει γνωστή ο ίδιος ο Ευαγγελιστής Λουκάς, στην αρχή κιόλας του Ευαγγελίου του. Γράφει λοιπόν σχετικά: «Επειδή πολλοί επιχείρησαν να συντάξουν διήγηση για τα γεγονότα που συνέβησαν μεταξύ μας ….», και μετά αρχίζει και εκθέτει το Ευαγγέλιό του. [Δες αναλυτικά εδώ].

Ο Γνωστικισμός ήταν ένα φιλοσοφικοθρησκευτικό σύστημα, με το οποίο ο Χριστιανισμός πάλεψε σκληρά τους τρεις πρώτους αιώνες, μέχρι να επικρατήσει. Ήταν προγενέστερος του Χριστιανισμού και είχε επηρεαστεί από τον Πλατωνισμό, τις ανατολικές Θρησκείες του Ζωροαστρισμού, Παρσισμού κ.λ.π., καθώς και τα Αιγυπτιακά μυστήρια. Όταν εμφανίστηκε ο Χριστιανισμός πήρε στοιχεία και από αυτόν, γι’ αυτό και έγινε επικίνδυνος για την Εκκλησία [δηλ. για τη σχέση των ανθρώπων με το Θεό και την ένωσή τους με αυτόν - ας σημειωθεί ότι τότε η Εκκλησία βρισκόταν σε διωγμό από το ρωμαϊκό κράτος και κατά κανένα τρόπο δεν ήταν "κατεστημένο"].
Δέχονταν δύο κόσμους, ένα νοητό, όπου εκεί υπάρχει ο αληθινός Θεός με τα καθαρά πνεύματα, και έναν κατώτερο κόσμο, τον υλικό, στον οποίο είναι φυλακισμένες οι ψυχές των ανθρώπων. Μεταξύ αυτών των δύο κόσμων υπάρχουν οι άγγελοι και κάποια ανώτερα όντα που ονομάζονταν «αιώνες».
Ένας τέτοιος «αιώνας» ήταν και ο Χριστός, ο οποίος ήρθε να δώσει την «γνώση» στους ανθρώπους, με ποιο τρόπο δηλαδή το πνευματικό στοιχείο που έχουν μέσα τους, θα απελευθερωθεί από το σώμα – που το κρατάει φυλακισμένο – και θα επιστρέψει πάλι στον καθαρό πνευματικό κόσμο που ανήκε.
Οι Γνωστικοί, επειδή θεωρούσαν το σώμα φυλακή της ψυχής, επιθυμούσαν να το καταστρέψουν. Έτσι άλλοι από αυτούς έφταναν σε υπερβολική εγκράτεια και αποχή (φαγητό, ποτό κ.λ.π.), αξιοθαύμαστη πολλές φορές, και άλλοι σε υπερβολική ακολασία και ανηθικότητα.

 
Αφού λοιπόν είδαμε τι είναι τα απόκρυφα ευαγγέλια και ο Γνωστικισμός, ας δούμε τώρα και κάποια ιδιαίτερα στοιχεία που αφορούν το «απόκρυφο ευαγγέλιο της Μαγδαληνής».
Το «ευαγγέλιο της Μαγδαληνής» περιέχεται στα κείμενα του Γνωστικού Κώδικα του Βερολίνου. Το κοπτικό κείμενο χρονολογείται από τις αρχές του πέμπτου αιώνα, ενώ το ελληνικό απόσπασμα από τις αρχές του τρίτου αιώνα. Η Μαρία η Μαγδαληνή παρουσιάζεται σαν μαθήτρια του Ιησού – από το στενό κύκλο των 12 – η οποία μάλιστα παίζει σημαντικό ρόλο.

Ακολουθεί η παράθεση ΟΛΟΥ του «ευαγγελίου της Μαγδαληνής»:

« …θα καταστραφεί λοιπόν τότε η ύλη ή όχι;» Ο Σωτήρας είπε, «όλη η φύση, όλες οι μορφές, όλα τα πλάσματα υπάρχουν το ένα μέσα στο άλλο και θα διαλυθούν ξανά στα στοιχεία – ρίζες τους. Γιατί η φύση της ύλης διαλύεται μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο. Εκείνος που έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει.»
Ο Πέτρος είπε στον Ιησού, «Μια που μας έχεις εξηγήσει τα πάντα, πες μας κι αυτό: Ποια είναι η αμαρτία του κόσμου;» Ο Σωτήρας απάντησε, «Δεν υπάρχει αμαρτία, εσείς είστε που τη δημιουργείτε όταν κάνετε πράξεις που μοιάζουν στην φύση τους με μοιχεία, πράγμα που ονομάζεται «αμαρτία». Γι’ αυτό το λόγο ήρθε το Καλό ανάμεσά σας, στην πεμπτουσία της κάθε φύσης, ώστε να την αποκαταστήσει ριζικά». Ύστερα είπε ακόμη, «Αυτή είναι η αιτία που αρρωσταίνετε και πεθαίνετε… Εκείνος που μπορεί ας κατανοήσει. Η ύλη γέννησε ένα πάθος που δεν είχε όμοιό του και το οποίο εξελίχτηκε σε αντίθεση με τη φύση. Ύστερα δημιουργείται μια διαταραχή μέσα σ’ ολόκληρο το σώμα. Γι’ αυτό σας είπα, «Να έχετε σθένος». Αν χάνετε το θάρρος σας να το ξαναβρίσκετε μπροστά σε όλες αυτές τις διαφορετικές μορφές της φύσης. Εκείνος που έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει.»
Αφού ο Ευλογημένος είπε αυτά τα λόγια, τους αποχαιρέτησε λέγοντας, «Η ειρήνη να είναι μαζί σας. Δεχτείτε την ειρήνη μου. Να προσέχετε μην τυχόν και σας ξεστρατίσει κανείς λέγοντας, «Να εδώ είναι!» ή «Να εκεί είναι!». Γιατί ο Υιός του Ανθρώπου βρίσκεται μέσα σας. Ακολουθείστε τον! Όσοι τον αναζητούν, θα τον βρουν. Πηγαίνετε λοιπόν και κηρύξτε το Ευαγγέλιο της Βασιλείας. Μη θέσετε άλλους κανόνες από κείνους που σας όρισα και μη θεσπίσετε νόμους σαν τους νομοθέτες, γιατί ίσως οι νόμοι αυτοί να σας περιορίσουν». Όταν είπε αυτά έφυγε.
Εκείνοι λυπήθηκαν και έκλαιγαν λέγοντας, «Πως θα πάμε στους εθνικούς να κηρύξουμε το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Υιού του Ανθρώπου; Αφού δεν λυπήθηκαν εκείνον πως θα λυπηθούν εμάς;»
Τότε σηκώθηκε η Μαρία, τους χαιρέτησε όλους και είπε στους αδελφούς της, «Μην κλαίτε και μη θλίβεστε, ούτε να είστε διστακτικοί γιατί η Χάρη του θα είναι μαζί σας και θα σας προστατεύει. Ας υμνούμε καλύτερα το μεγαλείο του, γιατί μας έχει προετοιμάσει και μας έκανε πραγματικούς ανθρώπους». Μ’ αυτά τα λόγια η Μαρία, έστρεψε τις καρδιές τους στο Καλό και άρχισαν να συζητούν τα λόγια του Σωτήρα.
Ο Πέτρος είπε στη Μαρία, «Αδελφή, ξέρουμε ότι ο Σωτήρας σ’ αγαπούσε περισσότερο από τις άλλες τις γυναίκες. Πες μας τα λόγια του Σωτήρα που θυμάσαι, τα λόγια εκείνα που εσύ γνωρίζεις αλλά όχι εμείς».
Η Μαρία, απάντησε και είπε, «Θα σας πω όσα είναι κρυμμένα από σας. Είδα τον Κύριο σ’ ένα όραμα και του είπα. «Κύριε σε είδα σήμερα σε όραμα». Εκείνος μου είπε, «Είσαι ευλογημένη που δεν αμφέβαλες για μένα, γιατί εκεί όπου βρίσκεται ο νους εκεί βρίσκεται και ο θησαυρός». Εγώ του είπα, «Κύριε, εκείνος που βλέπει το όραμα, το βλέπει μέσω της ψυχής του ή μέσω του πνεύματος»; Ο Σωτήρας απάντησε, «Δεν βλέπει μέσω της ψυχής, ούτε μέσω του πνεύματος, αλλά ο νους, που βρίσκεται ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο, αυτός είναι που βλέπει το όραμα και …»
«Και η επιθυμία είπε. Δεν σε είδα να κατέρχεσαι, τώρα όμως σε βλέπω να ανέρχεσαι. Γιατί ψεύδεσαι, αφού ανήκεις σε μένα; Η ψυχή αποκρίθηκε και είπε: Εγώ σε είδα. Εσύ δεν με είδες ούτε με αναγνωρίζεις. Σε υπηρέτησα σαν ένα ένδυμα και δεν με ήξερες. Αφού είπε αυτά έφυγε νοιώθοντας μεγάλη ευχαρίστηση.
Ύστερα ήρθε στην τρίτη δύναμη, που ονομάζεται άγνοια. Αυτή ρώτησε την ψυχή : Που πηγαίνεις; Είσαι αιχμάλωτη στην κακία. Είσαι δέσμια, μην κρίνεις!
Η ψυχή είπε: Γιατί με κρίνεις χωρίς εγώ να έχω κρίνει; Ήμουν δέσμια παρά το ότι δεν είχα δεσμά. Δεν αναγνωριζόμουν. Εγώ όμως αναγνώριζα ότι το Όλον διαλύεται, τόσο ως προς τα γήινα όσο κι ως προς τα ουράνια στοιχεί του.
Όταν ξεπέρασε και την τρίτη δύναμη, η ψυχή ανέβηκε πιο ψηλά και είδε την τέταρτη δύναμη, η οποία είχε επτά μορφές. Η πρώτη μορφή είναι το σκοτάδι, η δεύτερη είναι η επιθυμία, η Τρίτη είναι η άγνοια, η τέταρτη είναι η έξαψη του θανάτου, η πέμπτη είναι το βασίλειο της σάρκας και η έβδομη είναι η γεμάτη οργή γνώση. Αυτές είναι οι επτά μορφές του αρνητισμού. Αυτές ρωτούν την ψυχή. «Από πού έρχεσαι φονιά των ανθρώπων και που πηγαίνεις κατακτητή του χώρου;» Η ψυχή απάντησε και είπε, «Εκείνο που με δεσμεύει έχει καταστραφεί κι εκείνο που με ταράζει έχει νικηθεί. Η επιθυμία μου έχει τελειώσει και η άγνοια έχει πεθάνει. Αφέθηκα σ’ ένα κόσμο από ένα κόσμο και σε μια μορφή από μια ουράνια μορφή κι από την αλυσίδα της λήθης που είναι προσωρινή. Από δω και στο εξής θα βρω την ανάπαυση του χρόνου, της εποχής, του αιώνα μέσα στη σιωπή».
Αφού είπε αυτά η Μαρία, έμεινε σιωπηλή γιατί αυτά ήταν που της είχε πει ο Σωτήρας. Ο Ανδρέας όμως είπε στους αδελφούς, « Πείτε ό, τι θέλετε να πείτε για όσα μας είπε. Εγώ τουλάχιστον δεν πιστεύω ότι ο Σωτήρας είπε αυτά τα πράγματα. Γιατί οι διδασκαλίες αυτές είναι παράξενες ιδέες». Ο Πέτρος πήρε το λόγο και ρώτησε, « Μα, μίλησε πράγματι ιδιαίτερα με μια γυναίκα και όχι ανοιχτά σε μας; Πρέπει δηλαδή να την πιστέψουμε και να την ακούσουμε όλοι μας; Προτίμησε άραγε ο Σωτήρας εκείνη από εμάς;»
Η Μαρία, τότε έκλαψε και είπε στον Πέτρο, «Πέτρο, αδελφέ μου, τι νομίζεις; Πιστεύεις ότι τα κατασκεύασα όλα αυτά μέσα στην καρδιά μου ή ότι ψεύδομαι για τον Σωτήρα;»
Ο Λεβί είπε στον Πέτρο, «Πέτρο, πάντα ήσουν ευέξαπτος. Τώρα βλέπω ότι συμπεριφέρεσαι σ’ αυτή τη γυναίκα λες και είναι εχθρός. Αν όμως την αξίωσε ο Σωτήρας, ποιος είσαι εσύ που θα την απορρίψεις; Σίγουρα ο Σωτήρας τη γνωρίζει πολύ καλά. Γι’ αυτό την αγαπούσε περισσότερο από μας. Καλύτερα να νοιώσουμε ντροπή, να ενδυθούμε τον τέλειο άνθρωπο, να χωριστούμε όπως μας πρόσταξε και να κηρύξουμε το Ευαγγέλιο, χωρίς να θέσουμε άλλους κανόνες ή νόμους πέρα από όσα είπε ο Σωτήρας».
…Και άρχισαν να πορεύονται κηρύττοντας.»

Αφού λοιπόν παραθέσαμε ΟΛΟΚΛΗΡΟ το απόκρυφο ευαγγέλιο της Μαγδαληνής, εύκολα διαπιστώνει ο αναγνώστης πως όλα όσα καταμαρτυρούν στην αγία Μαρία την Μαγδαληνή, βρίσκεται στην σφαίρα της αρρωστημένης φαντασίας τους και βλακείας τους.
Η Εκκλησία μας, γνωρίζοντας το τι πραγματικά ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, την έχει ανακηρύξει άγια και ισαπόστολο και εορτάζει την μνήμη της στις 22 Ιουλίου και στις 4 Μαΐου ημέρα ανακομιδής (δηλ. μεταφοράς) των λειψάνων της. 

Μαρία Μαγδαληνή, ἱστορικότητα καὶ πλάνες

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

 

Ὅσον ἀφορᾶ στὴν ἁγία Μαρία τὴ Μαγδαληνή, πρέπει νὰ ποῦμε ὅτι ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει μία ἐντελῶς διαφορετικὴ παράδοση γιὰ τὸ σεβαστὸ πρόσωπό της ἀπ᾿ αὐτὴν ποὺ ἐπικαλοῦνται (ἐσχάτως ἐπικερδῶς) οἱ συγγραφεῖς τῆς δύσης. Μὲ τὴ βιογραφία της (γιὰ τὴν ὁποία δὲν ὑπάρχουν οὐσιαστικὲς πληροφορίες οὔτε στὴν Καινὴ Διαθήκη οὔτε στὰ ἀπόκρυφα) δὲν ἀσχολοῦνται οἱ ἱστορικοὶ καὶ οἱ Πατέρες τῶν πρώτων αἰώνων, οἱ ὁποῖοι ὡστόσο τὴν ἐκτιμοῦν βαθύτατα (ἀπὸ τὸ Χρυσόστομο π.χ., στὸ λόγο 40, χαρακτηρίζεται «σπουδαιοτάτη», «τέτραθλος καὶ ἀνδρεία γυνή»), ἀλλὰ πολὺ μεταγενέστερα οἱ βυζαντινοὶ ἱστορικοὶ Γεώργιος Κεδρηνός, Νικηφόρος Κάλλιστος Ξανθόπουλος καὶ Μόδεστος Ἱεροσολύμων συγκεντρώνοντας τὶς σχετικὲς παραδόσεις (βλ. τὰ ἔργα τους στὴν Patrologia Graeca). 

Ἀναφέρουν ὅτι ταξίδεψε στὴ Ρώμη, ὅπου ζήτησε καὶ πέτυχε (μὲ ἀπευθείας εἰσήγηση στὸν αὐτοκράτορα Τιβέριο) τὴ θανατικὴ καταδίκη τῶν τριῶν βασικῶν ἐνόχων τῆς σταύρωσης τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Πιλάτου καὶ τῶν ἀρχιερέων Ἄννα καὶ Καϊάφα. Κατόπιν ἐπέστρεψε στὴν Παλαιστίνη, ἔζησε λίγα χρόνια κοντὰ στὴν Παναγία, καταδιώχθηκε ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους καὶ ἐξορίστηκε στὴ Μασσαλία μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Μάξιμο (ἀπὸ τοὺς 70), συνεργάστηκε μὲ τὸν ἀπόστολο Πέτρο, ἔδρασε ὡς ἀπόστολος στὴν Αἴγυπτο, τὴ Συρία καὶ τὴ Φοινίκη καὶ ὁλοκλήρωσε τὴ ζωή της στὴν Ἔφεσο, κοντὰ στὸν εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη, ὅπου καὶ ὑπῆρχε ὁ τάφος μὲ τὸ λείψανό της, ποὺ μεταφέρθηκε ἄφθαρτο στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 890 μ.Χ. ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Λέοντα Στ´ τὸ Σοφό, ὅπως καὶ τὸ λείψανο τοῦ ἁγίου Λαζάρου ἀπὸ τὴν Κύπρο.

Ἡ ἐκδοχὴ ὅτι πρόκειται γιὰ μετανοημένη πόρνη, θεωρία ἄγνωστη στὰ εὐαγγέλια, παρέμεινε καὶ παραμένει μέχρι σήμερα ἄγνωστη καὶ στὴν ὀρθόδοξη παράδοση, μέχρι τὶς μέρες μας, ποὺ τὴν υἱοθετήσαμε ἐκ δυσμῶν λόγω ἄγνοιας τῆς δικῆς μας παράδοσης.

Ὁμοίως ἡ ὑπόθεση γιὰ τὴν καταδίκη του Πιλάτου κ.λ.π. δὲ φαίνεται πιθανή, γιατί ἕνα τέτοιο γεγονὸς θὰ προκαλοῦσε σάλο καὶ θυελλώδεις ἀντιδράσεις τῶν Ἰουδαίων τῆς Ρώμης, ποὺ θὰ ἦταν γνωστὰ καὶ ἀπὸ ρωμαϊκὲς πηγὲς καὶ πιθανὸν νὰ ἐπηρέαζαν τὴ στάση τοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους κατὰ τοὺς διωγμοὺς ἐναντίον τῶν χριστιανῶν ποῦ ἐπακολούθησαν (ἢ μήπως τὴν ἐπηρέασαν ἀρνητικά;). Ἄλλωστε, κατὰ τὸν ἱστορικὸ τοῦ 4ου αἰῶνα Εὐσέβιο Καισαρείας, ὁ Πιλάτος ἐξορίστηκε ἀπὸ τὸν Καλιγούλα καὶ αὐτοκτόνησε στὴν ἐξορία. Τὰ πράγματα ὅμως συγκλίνουν στὴν ἱστορικότητα τοῦ ταξιδιοῦ τῆς ἁγίας Μαγδαληνῆς στὴ Ρώμη, πράγμα ποὺ ἐνισχύει τὴν ὑπόθεση ὅτι ἔπαιξε σπουδαῖο ρόλο ἢ ἐνδεχομένως καὶ ἱδρυτικὸ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης, τὸν ἱδρυτὴ τῆς ὁποίας μέχρι στιγμῆς δὲ γνωρίζουμε. Πάντως οὔτε ὁ Πέτρος οὔτε ὁ Παῦλος εἶναι. Ὁ Ρενάν, στὸ ἔργο του «Παῦλος», γράφει πὼς οἱ Εὐρωπαῖοι πρέπει νὰ εἶναι εὐγνώμονες στοὺς ἄγνωστους καὶ φτωχοὺς χριστιανοὺς ποὺ ἔφεραν πρῶτοι τὸ χριστιανικὸ μήνυμα στὴν Ἰταλία καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν στὸ δυτικὸ κόσμο.

Γιὰ τὴν ἱστορία πρέπει νὰ ἀναφέρω ὅτι στὸ Ἅγιον Ὄρος, στὴ Μονὴ τῆς Πέτρας τοῦ Ὁσίου Σίμωνος (Σιμωνόπετρα), φυλάσσεται ἕνα ἄφθαρτο γυναικεῖο χέρι, ποὺ διατηρεῖται αἰῶνες σὲ φυσικὴ θερμοκρασία ζωντανοῦ σώματος. Τὸ χέρι αὐτό, κατὰ τὴν παράδοση, ἀνήκει στὴν ἁγία Μαρία τὴ Μαγδαληνή, ποὺ μὲ τὰ θαύματά της θεωρεῖται δεύτερος κτήτορας τῆς Σιμωνόπετρας. Τὸ 1747 τὸ ἅρπαξαν πειρατές, ἀπὸ τοὺς ὁποίους τὸ ἀγόρασε τὸ 1765, στὴν Τρίπολη τῆς Λιβύης, ὁ ἡγούμενος Ἰωάσαφ. Δυστυχῶς τὰ ἀρχεῖα τῆς μονῆς κάηκαν στὴ μεγάλη πυρκαγιὰ τοῦ 1891 κι ἔτσι δὲν ξέρουμε ἄλλες λεπτομέρειες γιὰ τὴν ἱστορία του.

Ἀντίθετα, στὴ δύση ἡ Μαγδαληνὴ μεταμορφώθηκε σὲ πόρνη, κατ᾿ ἀρχὰς μὲ ἀφορμὴ τὴ γνωστὴ στιχομυθία της μὲ τὸν Ἰησοῦ ἀμέσως μετὰ τὴν ἀνάσταση. Τὸ γεγονὸς ὅτι Τὸν εἶδε πρώτη (Ἐκεῖνος δηλαδὴ ἐπέλεξε νὰ ἐμφανιστεῖ πρῶτα σ᾿ ἐκείνη), τὴν προσφώνησε τρυφερὰ «Μαρία» κι ἐκείνη ὅρμησε νὰ Τοῦ φιλήσει τὰ πόδια, ἔδωσαν ἀφορμὴ γιὰ αἰσθαντικὲς φαντασιώσεις σὲ ἀνθρώπους, πού, λόγω τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀγαμίας ποὺ εἶχε ἐπιβληθεῖ στὸ δυτικὸ κλῆρο ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνα, ζοῦσαν μὲ τὴν ἀφόρητη καταπίεση τῶν ἐρωτικῶν ἀπωθημένων τους. Καλλιεργήθηκε ἔτσι ἕνας μύθος, ποὺ ἐπεκτάθηκε καὶ τελικὰ ἐπικράτησε –ἐπαναλαμβάνω, μόνο στὴ δύση.

Ἐπιπλέον, λόγω τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀγαμίας τοῦ κλήρου, ὑπερτονίστηκε ἡ σημασία τῶν ἁμαρτιῶν ποὺ σχετίζονται μὲ τὸν ἔρωτα. Ὁ ἔρωτας θεωρήθηκε «σαρκικὴ ἁμαρτία» κι ἔδωσε τροφὴ σὲ γαργαλιστικὲς φαντασιώσεις (ὅπως καὶ σήμερα, ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἀποστατοῦν κατὰ χιλιάδες ἀπὸ ἕναν ψεύτικο χριστιανισμό, ποὺ τὸν ἔχουμε παραμορφώσει κατὰ τὰ μοῦτρα μας). Οἱ λέξεις ἀνήθικος καὶ ἁμαρτωλὸς ἀπέκτησαν σεξουαλικὸ περιεχόμενο κι ἔχασαν στὴν οὐσία τὸ ἀληθινό τους περιεχόμενο, ποὺ σχετίζεται μὲ τὴν ἄρνηση τῆς ἀγάπης. Συγχρόνως, οἱ δυτικοὶ μυστικιστὲς ποὺ μίλησαν γιὰ ἔρωτα μὲ τὸ Θεό, ὅπως ὁ ἅγιος Φραγκίσκος, ὁ ἅγιος Ἰωάννης τοῦ Σταυροῦ ἢ ἡ ἁγία Τερέζα τῆς Ἄβιλλα, συνιστοῦν ἀποκλῖνον ρεῦμα τῆς δυτικῆς θεολογίας, ποὺ πλησιάζει πρὸς τὴν ὀρθόδοξη σκέψη –ἀπὸ τὴν ὁποία ἀπομακρύνεται κυρίως λόγω τοῦ ἄκρατου συναισθηματισμοῦ του [λεπτομέρειες εδώ].

TO ΜΠΕΡΔΕΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΡΝΗ & ΤΟ ΜΥΡΟ

Τὴ σύγχυση ἐπέτεινε ἡ μεταφορὰ τοῦ λειψάνου τῆς ἁγίας ἀπὸ τὴν Ἔφεσο στὴν ΚΠολη τὸ 890 μ.Χ. ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Λέοντα Στ´ τὸ Σοφό, μαζὶ μὲ τὸ λείψανο τοῦ ἁγίου Λαζάρου ἀπὸ τὴν Κύπρο. Οἱ δυὸ ἀνακομιδὲς συνεορτάστηκαν ἀπὸ τὴ δυτικὴ Ἐκκλησία στὶς 4 Μαΐου, μὲ συνέπεια νὰ ταυτιστεῖ ἐσφαλμένα ἡ Μαγδαληνὴ μὲ τὴν ἄλλη Μαρία, τὴν ἀδερφὴ τοῦ Λαζάρου (ὅμως ἡ Μαγδαληνὴ ἦταν ἀπὸ τὰ Μάγδαλα, ἐνῶ ὁ Λάζαρος καὶ οἱ ἀδερφές του ἀπὸ τὴ Βηθανία). Ἐπειδὴ λοιπὸν στὸ κατὰ Ἰωάννην, 12, 1-11 ἀναφέρεται ὅτι, μετὰ τὴν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου, ἡ ἀδερφή του ἡ Μαρία, συγκλονισμένη κι εὐτυχισμένη, ἄλειψε τὰ πόδια τοῦ Ἰησοῦ μὲ μύρο, ἐνῶ στὸ κατὰ Λουκᾶν 7, 36-50 καὶ στὸ Ματθ. 26, 6-16 ἀναφέρεται ὅτι μία μετανοημένη πόρνη ἔκανε κλαίγοντας κάτι ἀνάλογο στὸ σπίτι τοῦ φαρισαίου Σίμωνα τοῦ Λεπροῦ, πάλι στὴ Βηθανία, τὰ γεγονότα ταυτίστηκαν.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ δυὸ διηγήσεις μπερδεύονται σ᾿ ἕνα σημεῖο: κατὰ τὸν Ἰωάννη, ὁ Ἰούδας σκανδαλίστηκε μὲ τὸ μύρο τῆς Μαρίας καὶ ἀναρωτήθηκε γιατὶ νὰ σπαταληθεῖ ἔτσι, ἀντὶ νὰ πουληθεῖ καὶ τὸ ἀντίτιμό του νὰ δοθεῖ στοὺς φτωχοὺς (ὄχι γιατί τὸν ἐνδιέφεραν οἱ φτωχοί, γράφει ὁ εὐαγγελιστής, ἀλλὰ γιατὶ ἀγαποῦσε ὅ,τι εἶχε σχέση μὲ τὰ χρήματα), ἐνῶ, κατὰ τὸ Ματθαῖο, τὸ ἴδιο εἶπαν οἱ μαθητὲς γιὰ τὴν πράξη τῆς πόρνης (ὁ Ἰησοῦς, ἂν σᾶς ἐνδιαφέρει, ἀπάντησε νὰ μὴ σκανδαλίζονται, γιατὶ ἡ δυνατότητα βοήθειας τῶν φτωχῶν πάντα ὑπάρχει, ἐνῶ ἡ πράξη της ἦταν ἕνας αὐθορμητισμός, συνέπεια τοῦ συγκλονισμοῦ της, καὶ κατ᾿ οὐσίαν Τὸν στόλισε προκαταβολικὰ γιὰ τὴν ταφή Του –ἀμέσως μετὰ ὁ Ἰούδας συνεννοήθηκε μὲ τοὺς ἀρχιερεῖς). Ἡ ἀσάφεια αὐτὴ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ σημεῖα τῶν εὐαγγελικῶν διηγήσεων ποὺ διαπλέκονται καὶ ἐξ αἰτίας της προέκυψε ὁ μύθος ὅτι ἡ συγκεκριμένη πόρνη καὶ ἡ ἀδερφὴ τοῦ Λαζάρου ἦταν τὸ ἴδιο πρόσωπο καὶ ταυτιζόταν μὲ τὴ Μαγδαληνή – ἡ ὁποία ὅμως δὲν ἐμπλέκεται καθόλου σὲ κανένα ἀπὸ τὰ δυὸ ἐπεισόδια.

Τὸ γεγονὸς τῆς πόρνης ἑορτάζεται στὴν ὀρθοδοξία μὲ τρόπο ποὺ συμβάλλει στὴν αὐτοσυνειδησία καὶ τὴν αὐτοκριτικὴ τὸ βράδυ τῆς Μεγάλης Τρίτης καὶ γιὰ τὸν ἑορτασμό του ἔχουν γραφτεῖ σπουδαία μουσικὰ καὶ ποιητικὰ ἔργα, μὲ κυριότερο τὸ τροπάριο τῆς Κασσιανῆς. Ὅμως πουθενὰ δὲν ἀναφέρεται τὸ ὄνομά της, γιατὶ καὶ πουθενὰ δὲν εἶναι καταγεγραμμένο. Αὐτὸ δὲν ὑποκρύπτει κάποια ὑποτιθέμενη προκατάληψη, γιατὶ ὑπάρχουν ἁγίες πρώην πόρνες (ὅπως ἡ ἁγία Μαρία ἡ Αἰγυπτία) καὶ γιατὶ τὸ πρῶτο τροπάριο τῆς Μ. Τρίτης ἔχει τὴν ἴδια μουσικὴ μὲ τὸ τροπάριο «Τὴν ὡραιότητα τῆς παρθενίας σου», ποὺ ἀναφέρεται στὴν Παναγία.

Σημειωτέον ὅτι ἡ πορνεία προϋποθέτει διαχωρισμὸ τοῦ σὲξ ἀπὸ τὸν ἔρωτα πρὸς τὸν ἄλλο ἄνθρωπο. Πορνεία, στὴν ὀρθόδοξη θεολογικὴ γλώσσα, εἶναι κάθε σεξουαλικὴ σχέση χωρὶς ἀγάπη, ἀκόμη κι ἂν συμβαίνει μέσα στὸ γάμο, πράγμα ποὺ θεωροῦμε ὑποβάθμιση τοῦ θεμελιώδους ἀνθρώπινου προσώπου καὶ χρήση τοῦ ἀνθρώπινου σώματος -ποὺ εἶναι ὁ μόνος ἀληθινὸς ναὸς τοῦ Θεοῦ- ὡς ἐργαλείου γιὰ τὴν ἀτομική μου ἡδονή.

Στὸ μεσαίωνα, ποὺ ἀναβίωσε καὶ μάλιστα ἄνθισε ὁ ἀποκρυφισμός (ἡ ἰδέα ὅτι ὑπάρχει μία «ἀπόκρυφη γνώση», στὴν ὁποία καλοῦνται νὰ μυηθοῦν κάποιοι ἐκλεκτοί) καὶ δημιουργήθηκε ἡ ἀλχημεία, ὁ νέος γνωστικισμός, ὁ νέος παγανισμός, οἱ μυστικὲς ἀδελφότητες κ.τ.λ., ἡ χριστιανικὴ προσέγγιση τῆς Μαγδαληνῆς θεωρήθηκε κατώτερου πνευματικοῦ ἐπιπέδου καὶ περιφρονήθηκε ἐντελῶς, ὅπως καὶ κάθε τι χριστιανικό, ποὺ συνδέθηκε de facto μὲ τὴν ἐξουσιαστικὴ μανία τῶν ἐκπροσώπων τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Ὅλα ἑρμηνεύτηκαν μὲ ἀποκρυφιστικὴ ματιά. Ἔτσι τὸ πρόσωπο τῆς Μαγδαληνῆς βόλευε, γιὰ νὰ μεταμορφωθεῖ σὲ «ἱερὴ νύμφη» καὶ ν᾿ ἀποδείξουν οἱ μυημένοι στὶς διάφορες παγανιστικὲς κινήσεις ὅτι κι ὁ χριστιανισμὸς δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ μία παγανιστικὴ θρησκεία, τὴν ὁποία οἱ μοχθηροὶ ἐπίσκοποι μεταμόρφωσαν σὲ καταπιεστικὸ σύστημα συντηρητικῆς ἠθικῆς!

Ἡ ἱερὴ νύμφη κατέχει βασικὸ ρόλο στὶς παγανιστικὲς λατρεῖες, γιατὶ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴ γονιμότητα τῆς προσωποποιημένης Φύσης καὶ φυσικὰ χρειάζονται ἕνα συμβολικὸ θεϊκὸ γάμο, ποὺ θὰ τὴ γονιμοποιήσει. Ἀναζητήθηκε λοιπὸν αὐτὸς ὁ γάμος καὶ στὸ χριστιανισμό. Ἡ ἰδέα τῆς Μαγδαληνῆς τοὺς ἦρθε κυριολεκτικὰ στὸ πιάτο –πρώην πόρνη, ἡ πρώτη στὴν ὁποία «ἀποκαλύφθηκε» ὁ Ἰησοῦς (ἄρα ...μυημένη), καὶ ἐπιπλέον ὑπῆρχαν τὰ γνωστικὰ εὐαγγέλια, ποὺ μποροῦσαν νὰ προσφέρουν καὶ μία ὑποτιθέμενη τεκμηρίωση ἀπὸ τὶς πηγές. Οἱ γνωστικοὶ βέβαια, ὅπως εἴπαμε, δὲν ἐνδιαφέρονταν γιὰ τὴν ἱστορικότητα τῶν γεγονότων, ἀλλὰ γιὰ τὴν ἀντιστοιχία μὲ τὶς οὐράνιες μυθοπλασίες τους καὶ τὰ στάδια μύησης τῶν πιστῶν τους στὴ σωτήρια Γνώση ποὺ ἐπαγγέλλονταν [ἡ «Μαγδαληνή» στὸ ἀπόκρυφο εὐαγγέλιο τοῦ Φιλίππου, στὴ «Σοφία Ἰησοῦ Χριστοῦ» κ.τ.λ., δὲν εἶναι ἄνθρωπος ἀλλὰ ἔκπτωτο πνεῦμα, μὲ τὸ ὁποῖο ὁ ἄσαρκος «Ἰησοῦς» ἔρχεται σὲ ὑπερκόσμιο γάμο γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς κοσμικῆς τάξης]. Οἱ μεσαιωνικοὶ ἑρμηνευτὲς ὅμως τὰ ἐξέλαβαν ὡς κρυμμένα ἱστορικὰ στοιχεῖα καὶ τὰ ἀξιοποίησαν ἀνάλογα.

Ὅλη ἡ σύγχρονη παραφιλολογία περὶ Μαγδαληνῆς ὀφείλεται στὴ σκοτεινὴ ψυχοπαθολογία τοῦ μεσαίωνα, τὴ γεμάτη ἀδιέξοδα καὶ ἀπωθημένα, ποὺ εὐνόησε τὴν καλλιέργεια τοῦ ἀποκρυφιστικοῦ μυστικισμοῦ. Οἱ Ναΐτες, οἱ Ροδόσταυροι, οἱ Ἐλευθεροτέκτονες, οἱ Illuminati καὶ τὰ ὑπόλοιπα ὑποπροϊόντα τοῦ μεσαιωνικοῦ δυτικοῦ κόσμου, κάποτε στοίχισαν τὴ ζωὴ σὲ ἀμέτρητους δυστυχισμένους ἀνθρώπους καὶ σήμερα εἶναι παιχνίδια γιὰ σενάρια συνωμοσίας εὐρείας ἐμπορικῆς κατανάλωσης.

Λυπᾶμαι, ἀγαπητὲ ἀναγνώστη, ποὺ σᾶς παρουσιάζω μία πραγματικότητα τόσο ἀνιαρή, χωρὶς ἔστω μία τόση δὰ συνωμοσιούλα, ἀλλὰ παρηγορηθεῖτε, ἂν εἶναι δυνατόν, μὲ τὴν ἰδέα ὅτι ὁ Θεὸς συρρικνώθηκε οἰκειοθελῶς σὲ ἄνθρωπο-θύμα κάθε ἀνθρώπινης κακίας, γιὰ νὰ καλέσει στὴ θέωση ἐσᾶς καὶ τὸν καθένα προσωπικὰ ἀπ᾿ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἔχετε ποτὲ γνωρίσει ἢ ἀκούσει.

Θεόδωρος Ρηγινιώτης, ἀπὸ τὸ βιβλίο «Τὰ ἀπόκρυφα εὐαγγέλια καὶ ὁ σχηματισμὸς τῆς Καινῆς Διαθήκης», ἐκδ. Πύρρα, Ἀθήνα 2006