Βίος καί Ὅραμα

Μελέτιος Καλαμαρᾶς (Μητροπολίτης Νικοπόλεως καί Πρεβέζης)

Ἀποσπάσματα ἀπὸ συνέντευξη τοῦ
Μητροπολίτου Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης Μελετίου
σὲ τηλεοπτικὸ σταθμὸ τῆς Πρέβεζας, Μάρτιος 1996.



 

- Πρὶν ξεκινήσουμε τὴ συζήτησή μας θὰ θέλαμε νὰ ἀρχίσετε μ' ἕνα σύντομο βιογραφικό σας.

- Γεννήθηκα τὸ 1933 σὲ ἕνα χωριὸ τῆς Μεσσηνίας, πάνω στὸν Ταΰγετο, ποὺ λέγεται Ἀλαγονία. Ἔμεινα ἐκεῖ μέχρι ἡλικίας 13 ἐτῶν. Στὴν Ἀθήνα τελείωσα τὸ Γυμνάσιο καὶ τὸ Λύκειο. Μετὰ σπούδασα Θεολογία καὶ Φιλοσοφία στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν. Ἔγινα κληρικὸς (τὸ 1954 διάκονος καὶ τὸ 1959 ἱερεὺς) καὶ ὑπηρέτησα 12 χρόνια ὡς Ἱεροκήρυκας τῆς Μητροπόλεως Μεσσηνίας. Τὰ ἑπόμενα 12 χρόνια ὑπηρέτησα στὴν Ἱερὰ Σύνοδο, ὡς ὑπεύθυνος τῶν Διεκκλησιαστικῶν Σχέσεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἀπὸ τὸ 1980 εἶμαι Μητροπολίτης τῆς Ι. Μητροπόλεως Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης.

- Σεβασμιώτατε, τί ἦταν αὐτὸ ποῦ σᾶς παρακίνησε νὰ γίνετε ὑπηρέτης τοῦ Κυρίου;

- Ὅπως εἶναι αὐτονόητο δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ εἶναι ἕνα μεμονωμένο γεγονός. Εἶναι σειρὰ γεγονότων. Τὸ πρῶτο ποὺ μπορῶ νὰ ἀπαριθμήσω εἶναι ἡ εὐλάβεια τοῦ παπᾶ τοῦ χωρίου μας, ὁ ὁποῖος ὅταν μιλοῦσε γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴ Βασιλεία Του ἔκλαιγε ἀπὸ συγκίνηση. Καὶ λειτουργοῦσε στὴν ἐκκλησία σὰν ἀληθινὸς ἄγγελος τοῦ Θεοῦ.

Τὸ δεύτερο ἦταν ἡ κοινὴ εὐλάβεια ὅλων τῶν κατοίκων τοῦ χωριοῦ μας. Μετὰ θὰ μποροῦσα νὰ ἀναφέρω, καὶ θὰ πρέπει νὰ ἀναφέρω κατὰ χρέος περισσότερο ἀπὸ ὅλα, τὴν καλοσύνη καὶ τὴν εὐσέβεια τοῦ πατέρα μου καὶ τῆς μητέρας μου. Ὁ πατέρας μου (ἦταν γιατρὸς) δὲν ἄφηνε ποτὲ νὰ ἀρχίσει μέρα, χωρὶς νὰ ψάλει μερικὰ τροπάρια ἀπὸ τὴ Σύνοψη. Καὶ τὰ τελευταῖα του χρόνια διάβαζε ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο τὴν Ἁγία Γραφή. Ἡ μητέρα μου ἦταν ἕνας ἄνθρωπος μὲ καταπληκτικὴ θυσία. Γέννησε πολλὰ παιδιά, 11 τὸν ἀριθμό, 8 ἀφ' ὅτου τὴ θυμᾶμαι ἐγώ, καὶ μετὰ περιοριστήκαμε στοὺς 7. Ἦταν πρόθυμη νὰ ὑπηρετήσει τὸν κόσμο καὶ ποτὲ δὲν εἶπε «ὄχι» σὲ κανένα...

Παρὰ ταῦτα, θὰ πρέπει νὰ τὸ πῶ, κατὰ τὴν ἐφηβεία ὑπέστην καὶ ἐγὼ τὴ λεγομένη «κρίση ἐφηβείας». Καὶ ἔζησα ἕνα χρονικὸ διάστημα, χωρὶς νὰ δίδω σημασία σὲ καμιὰ μορφὴ πνευματικῆς ζωῆς.

Τότε συνέβη τὸ ἑξῆς, τὸ ὁποῖο ὑπῆρξε κάπως πιὸ καθοριστικὸ γιὰ τὴ ζωή μου. Τὸ ἔτος 1950 (ἤμουν περίπου 16 ἐτῶν) εἶχα μαζέψει μερικὲς πενταροδεκάρες ἀπὸ τὸ πενιχρὸ χαρτζιλίκι ποὺ ἐπέτρεπε ἡ ἐποχὴ ἐκείνη νὰ μοῦ χορηγοῦν. Πῆγα λοιπὸν σὲ ἕνα καροτσάκι νὰ ἀγοράσω φτηνὰ βιβλία. (Τὰ τῶν βιβλιοπωλείων ἦταν ἀπρόσιτα, πολὺ ἀκριβά.) Ἐκεῖ ἔκανα τὴν ἐπιλογὴ ποὺ θὰ ἔκανε ἕνα ὁποιοδήποτε ἀγόρι τῆς ἡλικίας μου ὁποιασδήποτε ἐποχῆς. Πρῶτα τράβηξαν τὸ βλέμμα μου δύο βιβλία. Τὸ ἕνα ἔγραφε Ἡ Γαλάτεια, Ἐρωτικὴ Μυθιστορία, τοῦ Πολυβίου Δημητρακοπούλου. Τὸ δεύτερο εἶχε τὸν τίτλο Ἀπόκρυφοι Πράξεις Παύλου καὶ Θέκλης. Εἶπα μέσα μου: «Τὸν πιάσαμε τὸν ἀπόστολο Παῦλο νὰ ἔχει ἀπόκρυφες πράξεις μὲ κάποια Θέκλα. Μᾶς χρειάζεται κι αὐτό, γιὰ νὰ ξέρουμε τί δρόμο θὰ τραβήξουμε καὶ μεῖς στὴ ζωή μας, καὶ νὰ μὴν ἀκοῦμε τὰ λόγια τῶν παπάδων».

Μετὰ ἀγόρασα καὶ ἕνα Εὐαγγέλιο καὶ ἕνα βιβλίο μὲ βίους Ἁγίων. Ὅταν διάβασα τὴν Ἐρωτικὴ Μυθιστορία (πορνὸ γιὰ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη - ἠθοπλαστικὸ γιὰ τὴ σημερινὴ ἐποχὴ) τὸ σιχάθηκα. Κατάλαβα ὅτι δὲν εἶχα νὰ πάρω ἀπολύτως τίποτα. Τὸ ἄλλο βιβλίο, Ἀπόκρυφοι Πράξεις Παύλου καὶ Θέκλης ἦταν ἕνα βιβλίο, τὸ ὁποῖο περιέγραφε πῶς ἡ ἁγία Θέκλα ἔγινε χριστιανὴ μὲ τὸ κήρυγμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου καὶ πῶς τὸν ἀκολούθησε μὲ ὅλη της τὴν ψυχὴ καὶ στὸ τέλος ἔγινε ΙΙρωτομάρτυρας. (Ἡ λέξη «Ἀπόκρυφο» σημαίνει ὅτι δὲν εἶναι τὸ βιβλίο αὐτὸ μέσα στὸν Κανόνα τῆς Καινῆς Διαθήκης, δὲν ἀνήκει στὰ Κανονικὰ βιβλία ποὺ ἀποτελοῦν τὴν Καινὴ Διαθήκη.) Ἦταν ἕνα ὑπέροχο βιβλίο, τὸ ὁποῖο ὄχι ἁπλῶς μὲ γοήτευσε ἀλλὰ ὑπῆρξε καὶ τὸ πρῶτο ἔναυσμα τοῦ πόθου νὰ γίνω μοναχός. Τὸ τρίτο βιβλίο μὲ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων μὲ ἐνίσχυσε στὸν πόθο μου αὐτό. Ἰδιαίτερη ἐντύπωσή μοῦ ἔκανε ὁ βίος τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως. Καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη ἔγινε ἀπὸ τότε τὸ καθημερινό μου ἀνάγνωσμα. Καὶ ὅταν μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια πῆγα στὸ Πανεπιστήμιο τὴν ἤξερα σχεδὸν ἀπ' ἔξω.


- Αὐτὰ λοιπὸν τὰ δύο βιβλία ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὴ ζωή σας.

- Ναί. Καὶ θὰ μποροῦσα νὰ πῶ ὅτι μία ἀπὸ τὶς χειρότερες ἀδικίες, ποὺ γίνονται εἰς βάρος τῆς νεολαίας κάθε ἐποχῆς, εἶναι τὸ ὅτι δὲν βρίσκονται στὰ χέρια τους καλὰ βιβλία.

- Ποιὰ στιγμὴ τῆς ζωῆς σᾶς ἦταν κορυφαία;

- Ἴσως θὰ τὸ φανταστήκατε ἀπὸ αὐτὰ ποὺ εἶπα προηγουμένως: ἡ 28η Δεκεμβρίου 1954, ὅταν ἐκάρην μοναχός, ἔγινα δηλαδὴ καλόγηρος. Καὶ ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἀφοσιώθηκα ὁλοψύχως στὸν Χριστό.

- Ὅταν πληροφορηθήκατε ὅτι προορίζεστε γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης, ποιὸ ἦταν τὸ συναίσθημα πού σᾶς κατέλαβε;

- Ἐπειδὴ φαντάσθηκα ὅτι θὰ μοῦ κάνετε μία τέτοια ἐρώτηση, ἔχω φέρει μαζί μου τὸν ἐνθρονιστήριο λόγο μου, μέσα στὸν ὁποῖο περιγράφω τὰ συναισθήματα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Εἶπα τότε:

«Αἰσθάνομαι πολὺ μικρὸς μπροστὰ στὸ μέγεθος καὶ τὸ βάρος τῶν εὐθυνῶν ποὺ μὲ τὴ χειροτονία καὶ τὴν ψῆφο τῆς Ἱεραρχίας ἔβαλε στοὺς ἀδύνατους ὤμους μου ὁ Μέγας Ἀρχιερέας μας Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ἐπὶ πάντων Θεὸς ὁ Εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας. Συνειδητοποιῶ πιὸ πολὺ τὴ μικρότητά μου, φέρνοντας στὸ νοῦ μου τὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζει ἡ Ἐκκλησία μας στὸ σύνολό της, καὶ ἰδιαίτερα ἡ τοπικὴ Ἐκκλησία, τὴν ὁποία καλοῦμαι νὰ ποιμάνω.

Ὁ ἀρχιερέας κάθεται στὸν τόπο τοῦ Χριστοῦ. Θρόνος του καὶ δόξα του εἶναι ὁ Σταυρός. Χαρά του καὶ ἀγαλλίαμά του ὁ διωγμὸς καὶ ὁ ὀνειδισμὸς τῶν ἀνθρώπων τοῦ κόσμου τούτου, ποὺ ζεῖ μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό. Ἀνάπαυσή του, δύναμή του καὶ παρηγοριά του, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἀφοσίωση τῶν εὐσεβῶν.

Γῆ ἁγία, καὶ γῆ ἁγίων, ποὺ διέλαμψαν στὸ νοητό τῆς Ἐκκλησίας στερέωμα, εἶναι ἡ Μητρόπολις Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης. Ἦταν. Καὶ εἶναι. Ἀλλὰ πρέπει καὶ νὰ μείνει. Καὶ νὰ προκόψει σὲ ἁγιασμό. Νὰ αὐξηθεῖ. Νὰ καρποφορήσει• εἰ δυνατὸν ἑκατονταπλασίως.

Αὐτὸ πρέπει νὰ εἶναι ὁ στόχος μας. Γιατί αὐτὸ ζητεῖ ὁ Χριστός. «Ἐν τούτω ἐδοξάσθη ὁ Πατήρ μου, εἶπε, ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν πολὺν φέρητε, καὶ ὁ καρπὸς ὑμῶν μείνη». Ἀκούσατε, τί εἶπε; Καρπὸν πολὺν θέλει, ὅσο πιὸ πολύ, τόσο πιὸ καλά.

Αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο μου. Αὐτὸ καὶ τίποτε ἄλλο. Γιατί εἶμαι δοῦλος Χριστοῦ. Καὶ τίποτε ἄλλο. Εἶμαι Ἱερεύς. Καὶ τίποτε ἄλλο. Οὔτε λιγότερο. Οὔτε περισσότερο. Οὔτε πιὸ πάνω. Οὔτε πιὸ κάτω. Οὔτε πιὸ δεξιά. Οὔτε πιὸ ἀριστερά. Οὔτε πιὸ μπροστά. Οὔτε πιὸ πίσω. Εἶμαι ἱερέας. Καὶ τίποτε ἄλλο. Ἐργάτης τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Καὶ σὰν Ἱερέας, δοῦλος Χριστοῦ, σᾶς χαιρετίζω ὅλους μὲ τὸν χαιρετισμὸ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ πιὸ μεγάλη εὐλογία. Εἰρήνη ὑμῖν. Εἰρήνη

- Πῶς αἰσθάνεται ὁ Μητροπολίτης Νικοπόλεως ὅταν καλεῖται, ἐπιλέγεται μᾶλλον, ἀπὸ τὴν Ἱεραρχία νὰ ἐκπροσωπήσει τὴν Ὀρθοδοξία σὲ συνέδρια στὸ ἐξωτερικό;...

- Ὁ Ἱερέας καὶ ἰδιαίτερα ὁ ἀρχιερέας, κατὰ τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, δὲν εἶναι μόνο ὑπεύθυνος γιὰ τὴν ἐνορία καὶ τὴ Μητρόπολή του. Ἀλλὰ εἶναι ὑπεύθυνος γιὰ τὴν πορεία ὁλοκλήρου τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας• τῆς Ἐκκλησίας σ' ὅλο τὸν κόσμο.

Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ καὶ εὐγνωμονῶ τοὺς γονεῖς μου ποὺ μοῦ ἔδωσαν τὴν εὐκαιρία καὶ τὴ δυνατότητα, μὲ τὶς προτροπὲς τους πρῶτα, νὰ ἀποκτήσω κάποια μόρφωση καὶ ἔτσι νὰ εὑρεθῶ «σκεῦος εὔχρηστον» ὅπως λέγει ἡ Ἁγία Γραφή, «εἰς διακονίαν» τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἀπὸ τότε ποὺ ἐκλήθηκα στὴν Ἱερὰ Σύνοδο, στὸ Γραφεῖο Διεκκλησιαστικῶν Σχέσεων, πολλὲς φορὲς πῆγα στὸ ἐξωτερικὸ σὲ ὅλες τὶς χῶρες, σὲ ὅσες ὑπάρχουν Ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ καὶ πολλὲς ἄλλες ἑτερόδοξες-εὐρωπαϊκὲς καὶ μὴ- Ἐκκλησίες. Καί, εἴτε στὶς εἰδικὲς ἀποστολές, εἴτε στὰ θεολογικὰ συνέδρια γιὰ τὴν ἐπικοινωνία καὶ τὴν ἑνότητα μὲ τὶς ἄλλες Ἐκκλησίες, προσπάθησα νὰ κάνω ὅ,τι μποροῦσα τὸ καλύτερο.

Δοξάζω τὸν Θεὸν γι' αὐτό. Καὶ ἔχω τὴ συναίσθηση καὶ τὴν ἱκανοποίηση τῆς συνειδήσεώς μου ὅτι ἔπραξα πολλά, μὲ βάση τὴ διδασκαλία, τὶς παραδόσεις καὶ τὸ φῶς τῆς Ἁγίας μας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία σ' αὐτὲς τὶς εὐκαιρίες ἔμαθα νὰ τὴν ἐκτιμῶ ἀκόμα περισσότερο ὡς τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια, ἐκείνη ποὺ παρέδωκε ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο.

- Σεβασμιώτατε, ἔχει δημιουργηθεῖ ἡ ἐντύπωση ὅτι εἶσθε ἀσκητής. Θέλω λοιπὸν νὰ μοῦ πεῖτε, στὴ σημερινὴ ἐποχὴ τί προσφέρει ὁ ἀσκητισμὸς στὸ ἄτομο;

- Ὁ ἀσκητισμὸς εἶναι μία ἔννοια ποὺ παίρνει πολλὲς ἑρμηνεῖες. Καὶ ὁ καθένας τὴν παίρνει ὅπως θέλει. Θὰ ἤθελα κατ' ἀρχὴν νὰ κάνω τὴν ἑξῆς διάκριση, γιατί διαφορετικὰ αὐτὰ ποὺ θὰ ποῦμε θὰ περάσουν πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι τοῦ ὁποιουδήποτε τηλεθεατοῦ.

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι σῶμα καὶ ψυχή. Ἔχει κόσμο ἐξωτερικό, τῶν αἰσθήσεων, καὶ κόσμο ψυχικό. Τὸ σῶμα ζητᾶ ἡδονή. Ἡ ἡδονὴ εἶναι κάτι στιγμιαῖο- ὅσο διαρκεῖ ὁ ἀντίστοιχος ἐρεθισμός. Καὶ γι' αὐτὸ εἶναι κάτι τὸ μάταιο. Ὁ ἐσωτερικὸς κόσμος ἀναζητεῖ χαρὰ καὶ εἰρήνη. Ὄχι στιγμιαία ἀλλὰ μόνιμη. Ἤ ὁ ἄνθρωπος ἔχει μόνιμη χαρὰ καὶ μόνιμη εἰρήνη, ἤ δὲν ἔχει τίποτε. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν κατορθώνει νὰ ἔχει χαρὰ καὶ εἰρήνη τότε ποὺ εἶναι μόνος του καὶ ἡ χαρὰ του ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὰ ἀστεῖα ποὺ ἀκούει ἤ διαβάζει σὲ κάποιο βιβλίο, τότε δὲν ἔχει μέσα του τίποτα!

Ἡ ἐπιδίωξη λοιπὸν πολλῶν ἀνθρώπων εἶναι νὰ ξεπεράσουν τὴ στιγμιαία σωματικὴ ἡδονὴ καὶ νὰ φθάσουν στὴν ἐσωτερικὴ χαρὰ καὶ εἰρήνη.

Ἀπὸ τότε ποὺ ἤμουν στὸ Γυμνάσιο διάβαζα τὸν Πλάτωνα καὶ θυμᾶμαι ὅτι στὴν ἀρχὴ τῆς «Πολιτείας» κουβεντιάζουν μεταξύ τους δύο γέροι. Καὶ ρωτάει ὁ ἕνας ἀδιάντροπα τὸν ἄλλο:
- Πῶς πᾶς περὶ τὰ ἀφροδίσια;
- Γιατί; ρωτάει ἐκεῖνος.
- Γιατί ἐγὼ δυστυχῶς δὲν μπορῶ πιὰ νὰ κάνω τίποτε.
- Ἐγώ, λέει ὁ ἄλλος, δόξα τῷ Θεῶ ἀπαλλάχτηκα ἀπ' αὐτὸ τὸν μπελά.

Παρουσιάζει λοιπὸν ὁ Πλάτωνας (400 περίπου χρόνια π.Χ) δύο διαφορετικὲς προσβάσεις σ' ἕνα θέμα τῆς ζωῆς. Ὁ ἕνας ἔχει μία κομπλεξικὴ τοποθέτηση ἀπέναντι σ' αὐτὸ τὸ θέμα, Τὸ θεωρεῖ πηγὴ χαρᾶς. Χωρὶς αὐτὸ δὲν ἔχει τίποτε. Ὁ ἄλλος τὸ ἔβλεπε αὐτὸ σὰν κάτι ποὺ ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσε, γιατί εἶχε βρεῖ κάπου ἄλλου χαρὰ καὶ εἰρήνη. Καὶ φυσικὸ εἶναι, ὅπως τὸ καταλαβαίνετε, ὅτι ὁ Πλάτωνας ἐπαινεῖ τὸν δεύτερο καὶ ὄχι τὸν πρῶτο. Ἂς σημειωθεῖ ἐδῶ ὅτι ὁ δεύτερος αὐτὸς γέρων ἦταν ὁ μεγάλος τραγικὸς ποιητὴς Σοφοκλῆς.

Τὸ ἴδιο θέμα ἀπασχόλησε τοὺς Στωικοὺς καὶ Κυνικοὺς φιλοσόφους. Δὲν θὰ πῶ ὅμως τίποτα γι' αὐτούς... Θὰ περιοριστῶ μόνο σ' ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος γιὰ τὸν Διογένη: «Ἂν δὲν ἤμουν Ἀλέξανδρος θὰ ἤθελα πολὺ νὰ ἤμουν Διογένης». Εὑρῆκε κάτι ποὺ τὸ ἐζήλεψε.


Καὶ στὴ σημερινὴ ἐποχὴ βλέπομε ὅτι πολλοὶ ἄνθρωποι, ζώντας μέσα σ' αὐτὴ τὴν εὐμάρεια τοῦ συγχρόνου κόσμου (μποροῦν νὰ φᾶνε ὅσο θέλουν, νὰ πιοῦν ὅσο θέλουν, νὰ γλεντήσουν ὅσο θέλουν), ἰδιαίτερα στὰ κράτη μὲ ὑψηλὸ βιοτικὸ ἐπίπεδο, φτιάχνουν τὰ λεγόμενα «οἰκολογικὰ κοινόβια», μέσα στὰ ὁποῖα ζοῦν ὅσο μποροῦν πιὸ ἁπλά, μὲ ἐγκράτεια, χωρὶς κρεωφαγία, καὶ μὲ ἐντελῶς εἰρηνικὸ τρόπο.

ΟΙ Γάλλοι φοιτητὲς τὸ '68 φώναζαν «προτιμᾶμε νὰ πεθάνουμε ἀπὸ τὴν πείνα, παρὰ ἀπὸ ἀνία». Ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ πίνει, νὰ τρώει, νὰ γλεντάει, νὰ χοροπηδάει καὶ νὰ μένει μὲ ἄδεια τὴν ψυχή. Γιατί ἡ ψυχή, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός, δὲν γεμίζει μὲ τὰ ἔξω, τὰ τοῦ σώματος. «Οὐκ ἐπ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος».

Ἀλλὰ ὅμως νὰ προσθέσω: Αὐτὰ εἶναι μία κοσμικὴ μορφὴ ἀσκητισμοῦ, ἡ ὁποία ἔχει ἕναν ἀντίλογο: «Σοὺ ἀρέσει ἐσένα νὰ κάνεις τὸν ἀσκητή; Κάνε τον. Ὑποκειμενική σου γνώμη. Ἐμένα μοῦ ἀρέσει διαφορετικά».

Ἐμεῖς δὲν εἴμαστε ἀπ' αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους. Δὲν ἔχουμε «βίδα». Τὴ «βίδα» τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς. Ἐμεῖς πιστεύουμε στὸν Χριστό. Ξέρουμε, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Κύριος καὶ Κυβερνήτης ὅλου τοῦ κόσμου. Καὶ ὅτι εἶναι ἡ πηγὴ τῆς χαρᾶς, τῆς εἰρήνης καὶ τῆς εὐτυχίας. Χωρὶς τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ δὲν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ἔχει τίποτα ἀπολύτως.

Προκειμένου λοιπὸν νὰ περιορίσουμε πάνω μας τὶς ἐπιδράσεις τοῦ ἔξω κόσμου καὶ τῆς ἁμαρτίας, ποὺ χωρίζουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν Χριστό, προτιμᾶμε τὴν ἑκούσια ἀποφυγή τους γιὰ νὰ βοηθήσουμε τὸν ἑαυτό μας νὰ πλησιάσει περισσότερο τὸν Χριστό.

Δοξάζουμε καὶ εὐχαριστοῦμε τὸν Χριστὸ ποὺ μᾶς ἐδίδαξε αὐτὴ τὴν ὁδό. Πρόκειται γιὰ μία διδασκαλία ποὺ ἀπευθύνεται σὲ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους. Στὸ μέτρο ποὺ ὁ καθένας θὰ θελήσει νὰ τὴν ἀκολουθήσει καὶ νὰ τὴν ἐφαρμόσει, θὰ μπορέσει νὰ ἀποκτήσει τὴ χαρὰ καὶ τὴν εἰρήνη, ὅπως τὶς δίνει ὁ Χριστὸς ποὺ εἶπε «Ἐκεῖνα ποὺ δίνω ἐγὼ εἶναι μόνιμα καὶ ἀναφαίρετα• δὲν χάνονται ποτέ».

Ἐγὼ δοξάζω τὸν Χριστό, γιατί ἀπὸ τότε ποὺ ἔγινα καλόγερος σὲ ἡλικία εἴκοσι χρόνων (τώρα εἶμαι ἑξήντα), δηλαδὴ σὲ 40 χρόνια πνευματικῆς πορείας, δὲν ἔχω οὐσιαστικὰ αἰσθανθεῖ τί σημαίνει ἔλλειψη εἰρήνης καὶ χαρᾶς. Πίκρες καὶ στενοχώριες ἔχω περάσει, στιγμιαῖες, προσωρινές, γιὰ διάφορα θέματα, ἄλλα ποτὲ δὲν μοῦ ἔλειψαν αὐτὰ τὰ δῶρα τοῦ Χριστοῦ, ἡ εἰρήνη καὶ ἡ χαρά. Γι' αὐτὸ εἶμαι εὐτυχής, ὅπως σᾶς εἶπα, καὶ θεωρῶ μεγαλύτερη καὶ κορυφαία στιγμὴ τῆς ζωῆς μου, τὴν ἡμέρα ποὺ ἀφιερώθηκα στὸν Χριστὸ καὶ ἔγινα καλόγερος.


- Πιστεύετε, Σεβασμιώτατε, ὅτι ἡ Ἐκκλησία θὰ πρέπει νὰ ἐπεμβαίνει, μὲ λόγο καὶ ἄποψη, σὲ θέματα τὰ ὁποῖα χειρίζεται ἡ πολιτικὴ ἐξουσία;

- Νὰ σᾶς πῶ. Εἶναι πολὺ φυσικὸ ὅτι ὁ καθένας ἔχει καὶ θέλει νὰ ἔχει γνώμη. Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ρωμιοὶ τὸ συνηθίζουμε νὰ ἔχουμε σὲ ὅλα γνώμη• καὶ ὄχι πάντοτε τὴν ἴδια. Ἄλλη τὸ πρωί, ἄλλη τὸ μεσημέρι, ἄλλη τὸ βράδυ. Πάντως θέλουμε πάντοτε νὰ ἔχουμε γνώμη.

Ἐγὼ ἀπὸ τότε ποὺ πῆγα στὸ Γραφεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, καί ἀσχολήθηκα μὲ τὰ εὐρύτερα διεκκλησιαστικὰ θέματα, ἔμαθα καὶ ἀπὸ τὴν ἐπικοινωνία ποὺ εἶχα μὲ πολλοὺς πολιτικοὺς παράγοντες, ὅτι πίσω ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ φαίνονται καὶ ἔρχονται στὸ φῶς τῆς δημοσιότητας μέσω τῶν ἐφημερίδων, ὑπάρχουν κι ἄλλα ποὺ δὲν ἔρχονται στὸ φῶς, κανεὶς δὲν τὰ μαθαίνει, ἄλλα εἶναι ἐκεῖνα ποὺ οὐσιαστικὰ ρυθμίζουν τὴν πορεία τῶν διαφόρων θεμάτων.

Γι' αὐτὸ τὸ λόγο εἶμαι ἐπιφυλακτικὸς στὸ νὰ ἔχω γνώμη γιὰ ὅλα τὰ θέματα, στὸ νὰ ἐκφράζω -τουλάχιστον μὲ ἐπιμονὴ- γνώμη γιὰ ὅλα τὰ θέματα, ξέροντας ὅτι εἶναι ἐνδεχόμενο, οἱ πολιτικοὶ παράγοντες καὶ ἡ ἑκάστοτε κυβέρνηση ποὺ χειρίζονται τὰ θέματα αὐτά, νὰ ἀντιμετωπίζουν ἐντελῶς διαφορετικὲς καταστάσεις ἀπὸ αὐτὲς ποὺ φανταζόμαστε ἐμεῖς. Καὶ ἂν τὶς μαθαίναμε (ποὺ δὲν εἶναι πάντοτε πρέπον καὶ σκόπιμο νὰ τὰ μαθαίνουμε ὅλα) θὰ μέναμε καὶ μεῖς λιγάκι πιὸ συγκρατημένοι...

- Σεβασμιώτατε, τί σημαίνει γιὰ σᾶς νὰ εἶσθε ἐπικεφαλὴς τῆς Ι. Μητροπόλεως Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης;

- Ἡ λέξη «ἐπικεφαλής» ἔχει γιὰ μένα μία παράξενη σημασία, τὴν ὁποία βέβαια δὲν τὴν λέω ἐγώ. Ὁ Χριστὸς εἶπε, ὅτι δὲν κάνει νὰ λεγόμαστε καθηγητές, ἡγούμενοι, δεσποτάδες, ἀφεντικά, κυρίαρχοι, καὶ νὰ κτυπᾶμε τὸ μπαστούνι γιὰ νὰ φεύγει ὁ κόσμος, νὰ ὑψώνουμε τὴ φωνή, νὰ ὑβρίζουμε, καὶ νὰ κάνουμε τοὺς ἄλλους νὰ καθηλώνονται. Ὁ Χριστὸς εἶπε: «Ἐκεῖνοι ποὺ θέλουν νὰ εἶναι ἄτρωτοι, πρέπει νὰ εἶναι δοῦλοι ὅλων καὶ νὰ ὑπηρετοῦν τοὺς πάντες».

Γιὰ μένα, λοιπόν, σύμφωνα μ' αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, ἡ διακονία μου στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης εἶναι ἕνα χρέος νὰ μεταφέρω κάθε μέρα τὴν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ σὲ ὅλους τούς ἀνθρώπους, μὲ τοὺς ὁποίους ἔρχομαι σὲ ἐπικοινωνία. Καὶ νὰ προσπαθήσω νὰ μεταφέρω τὸ μήνυμα τοῦ Χριστοῦ, τὸ ὁποῖο εἶναι ἡ ἀναζήτηση τοῦ ἀπολωλότος προβάτου.

- Σὲ αὐτὸ τὸ μακρὺ ὁδοιπορικό σας, ὡς ὑπηρέτης τοῦ Κυρίου, ἔχετε ἥσυχη τὴ συνείδησή σας, ὅτι ἔχετε πράξει τὸ καλὸ καὶ τὸ ἄριστο;

- Τὸ ἄριστο εἶναι πολὺ μεγάλο πράγμα. Τὸ καλὸ καὶ ἀγαθὸ μπορεῖ νὰ πεῖ κανεὶς ὅτι πολλὲς φορὲς εἶναι πολὺ ὑποκειμενικό. Τὸ καθῆκον μας εἶναι νὰ κάνουμε τὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ, καὶ ὄχι ὅ,τι ἀρέσει σέ μᾶς. Προσπαθῶ νὰ τὸ κάνω.

Οἱ Πατέρες μᾶς διδάσκουν, ὅτι κάθε ἀρετὴ καὶ κάθε καλὸ ἔχει μία βαθμίδα ποὺ λέγεται «εἰσαγωγικὴ» καὶ μετὰ πᾶμε στὴ βαθμίδα ποὺ λέγεται τῆς τελειότητος. Τὴν εἰσαγωγικὴ βαθμίδα τοῦ καλοῦ, σύμφωνα μὲ τὴ μαρτυρία τῆς συνειδήσεώς μου, ἔχω τὴν πληροφορία ὅτι τὴν ἔχω πατήσει. Γιὰ τὴ βαθμίδα τῆς τελειότητος δὲν τολμῶ νὰ ἐκφράσω τέτοια γνώμη, τέτοια ἐντύπωση, πὼς τὴν ἔχω φθάσει. Εἶναι πάρα πολὺ ὑψηλὸ πράγμα, τὸ ὁποῖο γιὰ νὰ τὸ καταλάβει κανεὶς πρέπει νὰ διαβάσει τοὺς βίους τῶν ἁγίων Πατέρων νὰ ἰδεῖ τί ἔκαναν, πῶς ἐργάστηκαν, τί πνεῦμα θυσίας εἶχαν. Μόνο ἔτσι μπορεῖ νὰ καταλάβει κανεὶς τί ἱερότητα ἔχει ἡ λέξη «καθῆκον» καὶ μάλιστα ἀπέναντι τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀπέναντι τοῦ Χριστοῦ.

-Ἐλεύθερο χρόνο ἔχετε, Σεβασμιώτατε, καὶ πῶς τὸν διαθέτετε;

Κανονικὰ δὲν ἔπρεπε νὰ ἔχω καθόλου ἐλεύθερο χρόνο. Ἀλλὰ ὁ Θεός μοῦ ἔδωσε μία πολυτέλεια, τὴν ὁποία δὲν δίνει συνήθως στὸν κόσμο. Καὶ ἡ πολυτέλεια αὐτὴ εἶναι ὅτι μοῦ ἔδωσε ἐξαιρετικοὺς συνεργάτες. Μπορῶ νὰ ἐμπιστευθῶ στοὺς συνεργάτες μου αὐτοὺς ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ θέματα. Τοὺς ἔχω δοκιμάσει καὶ ἔχω διαπιστώσει πὼς εἶναι ἄξιοι, ὄχι ἁπλῶς τὰ θέματα τῆς Μητροπόλεως νὰ τοὺς ἐμπιστευθῶ, ἀλλὰ ἀκόμα καὶ τὴν ψυχή μου, θὰ ἔλεγα μὲ μία δόση ὑπερβολῆς.

- Θὰ πρέπει νὰ αἰσθάνεστε ἰδιαίτερα εὐτυχὴς γι' αὐτό.

- Αἰσθάνομαι. Ἔτσι λοιπὸν ἔχω τὴν εὐχέρεια νὰ ἀσχολοῦμαι καὶ μὲ ἄλλα θέματα καὶ νὰ ἔχω καὶ λίγη ἠρεμία, τὴν ὁποία φυσικά, κατὰ τὸ δυνατόν, ἀφιερώνω σὲ ἄλλου εἴδους πνευματικὰ ἔργα: προσευχή, ἐξομολόγηση, συμβουλὲς καὶ νουθεσίες πρὸς ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ διοικητικὰ καθήκοντα. Τὸν χρόνο μου ἔτσι δὲν τὸν ἀφήνω ποτὲ ἀνεκμετάλλευτο. Σηκώνομαι κάθε μέρα στὶς 6 π.μ. καὶ κοιμᾶμαι μετὰ τὶς 12 τὰ μεσάνυχτα.


- Ἀπὸ ὅσο γνωρίζω ἔχετε ἕνα πλούσιο συγγραφικὸ ἔργο...

- Εἶναι ἐπιδίωξή μου νὰ μὴν ἔχω ἐλεύθερο χρόνο. Ὅταν ἔχω ἐλεύθερο χρόνο, ἀσχολοῦμαι μὲ κάποιο θέμα πνευματικὸ ἤ ἐπιστημονικό.
Ἕνα τέτοιο ἐπιστημονικό μου βιβλίο εἶναι ἡ Ε΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος - Εἰσαγωγή, Πρακτικὰ καὶ σχόλια. Κρίθηκε εὐμενέστατα ἀπὸ τοὺς καθηγητὲς τοῦ Πανεπιστημίου Μπόνη καὶ Καρμίρη, καὶ βραβεύτηκε ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν.

- Μάλιστα. Ἐδῶ μπροστά μου, Σεβασμιώτατε, ἔχω τὸ βιβλίο σας «Στάρετς Σαμψών» σὲ β΄ ἔκδοση. Στὸν πρόλογό σας ἀναφέρετε: «Ἡ Ἐκκλησία ὑπέφερε πολλὰ» -μιλᾶτε γιὰ τὴ Σοβιετικὴ Ρωσία- «μὰ ἰδιαίτερα ὑπέφεραν πολλὰ οἱ ἄξιοι καὶ ἅγιοι κληρικοί. Ἕνας ἀπ’ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ Στάρετς Σαμψών καὶ εἶναι τῆς ἐποχῆς μας...»

- Ἐκοιμήθη τὸ 1977.

- ...Καὶ λέτε στὴ σελίδα 19: «Ὁ Στάρετς Σαμψών κοινωνεῖ τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ παραδίδει τὸ πνεῦμα του, συμβουλεύοντας τὰ πνευματικά του τέκνα ποὺ τὸν περιστοιχίζουν. Τὰ τελευταῖα του λόγια ἦταν: «Νὰ τιμᾶτε τὴν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σὰν τὴν Κυριακή τοῦ Πάσχα. Νὰ τιμᾶτε καὶ νὰ ἐπικαλεῖστε πάντοτε τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο καὶ ἰδίως ὅταν πλησιάζετε στὸ τέλος τῆς ζωῆς σας». Καὶ καταλήγει: «Πόσο εὐτυχεῖς εἴμαστε ποὺ εἴμαστε Ὀρθόδοξοι! Πόσο πλούσιοι εἴμαστε!».
- Σεβασμιώτατε, πόσο πλούσιοι εἴμαστε;

- Ὁ Θεὸς ξέρει πόσο πλούσιοι εἴμαστε, καὶ πόσο πλούσιους μᾶς ἔχει καταστήσει. Πρέπει νὰ καυχόμαστε, ποὺ γεννηθήκαμε στὸν κόσμο Ὀρθόδοξοι χριστιανοί.

- Μιλᾶτε 5 ἡ 6 γλῶσσες;

- Αὐτὰ εἶναι λιγάκι ὑπερβολές. Ἐγὼ γλώσσα μιλάω συνήθως μία. Καὶ θέλω νὰ μιλάω μία ἄλλη, ἡ ὁποία δὲν ὁμιλεῖται μὲ λέξεις ἄλλα μὲ τρόπο ζωῆς. Τὴν ὀνομάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος «γλώσσα τῆς ἀγάπης». Εἶναι ἡ ὡραιότερη καὶ ἀνώτερη γλώσσα ἀπὸ ὅλες. Ξέρω καὶ μιλάω καλὰ τὰ Ἑλληνικά. Ἐδῶ μπορῶ νὰ καυχηθῶ ἴσως. Ξέρω καλὰ Ρωμαίικα. Μπορῶ νὰ χρησιμοποιῶ μερικὲς ἄλλες γλῶσσες, ὅπως εἶναι τὰ Λατινικά, τὰ Ἀγγλικά, τὰ Γαλλικά, τὰ Γερμανικά, τὰ Ρωσικά, τὰ Ἰταλικά. Διαβάζω καὶ κατανοῶ τὰ Βουλγαρικά, τὰ Σερβικὰ καὶ τὰ Ρουμανικά. Καὶ τὰ Ἑβραϊκά.

- Δὲν ἔχει μείνει καὶ καμία ἄλλη.

Θὰ ἤθελα νὰ μιλάω καὶ τὰ Ἀραβικά, ἄλλα εἶναι πολὺ δύσκολη γλώσσα.

- Ἐπιχειρήσατε;

Κάποια φορά, ἀλλὰ τὰ ἄφησα. Ὅπως καὶ Ἀρμένικα καὶ Γεωργιανά. Τὰ ἄρχισα ἀλλὰ τὰ ἄφησα, γιατί δὲν εἶχα πιὰ καιρό. Ξέφυγα ἀπ' αὐτὲς τὶς πολυτέλειες πιά.

- Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν σας τί ἔργο ἔχει ἐπιτελέσει ἡ Μητρόπολη Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης; Θὰ θέλατε νὰ τὸ ἀποτιμήσετε;

- Γιὰ τὴ δική μου ἀντίληψη, ἔργο εἶναι μόνο ἕνα. Ὁ ἱερέας ἔχει μόνο ἕνα ἔργο. Ὁ Χριστὸς ἦλθε «ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός», δηλαδὴ ἦρθε νὰ ψάξει νὰ βρεῖ τὸν ἄνθρωπο ποὺ εἶναι μακριὰ καὶ κινδυνεύει νὰ χαθεῖ στὴν αἰώνια ἀπώλεια, αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο τοῦ ἱερέως. Ἂν ἔχω νὰ ἐπιδείξω σ' αὐτὸ τόν τομέα κάτι τὸ θετικό, αὐτὸ εἶναι τὸ θετικὸ ὑπὲρ τοῦ προσώπου μου. Ἂν ὄχι, τότε ὅλα τὰ ἄλλα, δηλαδὴ κτίσματα, ἐκκλησίες κλπ., εἶναι μηδενικῆς ἀξίας. Γιατί ὅ,τι δὲν μένει γιὰ πάντα, καὶ δὲν ἔχει αἰώνιο προορισμό, εἶναι ἐφήμερο καὶ μάταιο.

- Ἔχουν καὶ αὐτὰ μία ἀξία. Ἂς ποῦμε τὸ Πνευματικὸ Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἐπιτελεῖ σπουδαῖο ἔργο στὴν πόλη μας.

- Γι' αὐτὸ τὸ φτιάξαμε. Γιὰ νὰ ἀναζητοῦμε πιὸ εὔκολα τὸ ἀπολωλὸς πρόβατο. Μερικοὶ ἀκούγοντας καὶ θεωρώντας ὅτι μπορεῖ νὰ τοὺς πιάνει ὁ χαρακτηρισμὸς «ἀπολωλὸς πρόβατο», ἴσως νὰ θίγονται. Ἀλλὰ ἐμεῖς, ὅταν ψάλλουμε «τὸ ἀπολωλὸς πρόβατον ἐγὼ εἰμὶ» ἐννοοῦμε τὸν ἑαυτό μας. Καὶ παρακαλοῦμε τὸν Χριστό, νὰ μᾶς μαζεύει στὸ κοπάδι Του. Καὶ ἐνθυμοῦμαι ὅτι ὁ ἀξιομακάριστος καὶ ἅγιος γέροντας καὶ πνευματικός μου πατέρας Ἀρχιμ. π. Ἰωὴλ Γιαννακόπουλος, ὁ ὁποῖος μετὰ τὸν θάνατό του οὐσιαστικὰ ἁγίασε (μαρτυροῦνται πολλὰ θαύματα ποὺ ἔκανε μετὰ τὸν θάνατό του), ἔλεγε σὲ μία προσευχή: «κράτησέ με, Χριστέ μου, νὰ μὴ Σοῦ φύγω καὶ γίνω καὶ ἐγώ ἀπολωλὸς πρόβατο». Ἕνας ἀρχιμανδρίτης, οὐσιαστικὰ ἅγιος ἄνθρωπος. Ὅλοι κινδυνεύουμε νὰ γίνουμε ἀπολωλότα πρόβατα. Καὶ γι' αὐτὸ ὀφείλουμε νὰ πιαστοῦμε χέρι-χέρι καὶ νὰ κουβεντιάζουμε μεταξύ μας, ὄχι μόνο πολιτικά, ὄχι μόνο γιὰ τὸ ποδόσφαιρο, ὄχι μόνο γιὰ τὸ τί φάγαμε, τί ἠπίαμε, πῶς διασκεδάσαμε, πῶς κάναμε τὸ μπάνιο μας καὶ πῶς κουβεντιάσαμε καὶ κουτσομπολέψαμε στὸ καφενεῖο ἤ ὁτιδήποτε ἄλλο, ἀλλὰ νὰ κουβεντιάζουμε πνευματικὰ θέματα μὲ βάση τὸ ἅγιο Εὐαγγέλιο καὶ νὰ κάνουμε κάποιο σοβαρότερο ἔργο. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας: Νὰ βοηθεῖ τὸν ἄνθρωπο, νὰ συναισθάνεται τὴν αἰώνια ἀποστολή του, νὰ πλησιάζει, ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο, τὸν Σωτήρα Χριστό.


- Οἱ ἐντυπώσεις σας γιὰ τοὺς κατοίκους ἐδῶ τῆς περιοχῆς μας;

- Αὐτὸ εἶναι ἕνα θέμα, τὸ ὁποῖο τὸ ἀντιμετωπίζω ἀπ' ὅταν ἔγινα Μητροπολίτης. Μοῦ ἔχει καταντήσει ἀστειότητα. Θὰ μοῦ πεῖτε: ἀστεῖο πράγμα οἱ ἐντυπώσεις γιὰ τὸν κόσμο αὐτό;

Θὰ σᾶς ἐξηγήσω. Ὅταν πρωτοχειροτονήθηκα Μητροπολίτης, μοῦ λέει ἕνας γνωστός μου: «Καὶ τώρα ποὺ θὰ πᾶς ἐκεῖ πάνω (ἦταν τότε ποὺ εἶχαν γίνει διάφορα ἐπεισόδια λίγο πρὶν ἔρθω), σ' αὐτοὺς τοὺς ἀγριανθρώπους, νὰ προσέχεις». Ἔκανα τὸν σταυρό μου καὶ τοῦ εἶπα: «Τὸ ἔχετε σίγουρο ὅτι εἶναι ἀγριάνθρωποι αὐτοὶ ἐκεῖ πέρα;». Μοῦ λέει: « Κοίταξε πού σοῦ λέω ἐγώ! Νὰ προσέχεις. Γιατί εἶναι ἀγριάνθρωποι καὶ δεσποτοφάγοι»!

Ξεκίνησα καὶ ἐγὼ λοιπὸν καὶ εἶχα μία ἐπικοινωνία μὲ τὸν ἀρχιμανδρίτη Ἰάκωβο Παχῆ, τότε Ἱεροκήρυκα τῆς Μητροπόλεως Ἄρτης, φίλο καὶ συμφοιτητή μου καὶ σήμερα Μητροπολίτη Ἀργολίδος. Τοῦ λέω: «Τί κόσμος εἶναι ἐκεῖ πέρα;». Μοῦ λέει: «Κοίταξε νὰ σοῦ πῶ• οἱ Ἠπειρῶτες ἔχουν τὸ ἑξῆς: Εἶναι ἄνθρωποι ἥσυχοι καὶ ἤρεμοι. Δὲν ἐκδηλώνονται εὔκολα. Θὰ τοὺς ἰδεῖς σιωπηλοὺς σὰν τάφους γιὰ ὁρισμένα θέματα. Δὲν μιλᾶνε καθόλου. Ἅμα κάτι τὸ βάλουν στὴν καρδιά τους δὲν τὸ βγάζουν εὔκολα. Μὴ βιαστεῖς νὰ βγάλεις συμπεράσματα γιὰ τοὺς Ἠπειρῶτες καὶ μὴ βιαστεῖς, ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ξέρεις, νὰ σταθμίσεις τὰ αἰσθήματά τους ἀπέναντί σου». Σκέφτηκα καὶ ἐγώ: νὰ ἕνα ἀτοὺ στὰ χέρια μου, νὰ μπορέσω νὰ κρίνω δικαιότερα τοὺς ἀνθρώπους.

Τέλος πάντων ἦρθα ἐδῶ καὶ εἶχα ἐμπειρία τῶν πραγμάτων Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ κατεβαίνω στὴν Ἀθήνα -τοῦτο εἶναι ἡ κωμωδία- καὶ συναντῶ τὸν ἴδιο ἄνθρωπο καὶ μοῦ λέει: «Πῶς τὰ πᾶς μ' αὐτοὺς τοὺς ἀγριανθρώπους;». Τοῦ λέω: Ποιοὺς ἀγριανθρώπους;». «Σοὺ εἶπα κάτι τὴν ἄλλη φορά» Ἄκουσε νὰ σοὺ πῶ», τοῦ λέω. «Ἐγὼ εἶμαι παπάς, ἀλλὰ σὲ ὁρισμένες σχέσεις μου εἶμαι ἐντελῶς τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν. Οὔτε θεολογία κάνω, οὔτε φιλολογία καὶ φιλοσοφία, ἐπιστῆμες ποὺ σπούδασα, ἀλλὰ κάνω μαθηματικὰ 1+1=2. Καὶ τοὺς ἀνθρώπους τῆς Μητροπόλεώς μου τοὺς κρίνω μὲ τὰ μαθηματικά». «Καὶ τί λένε τὰ μαθηματικά σου;» μοῦ λέει. Τοῦ ἀπαντῶ: «Ἡ πόλη τῆς Πρέβεζας εἶναι μόλις 15000 κάτοικοι, καὶ ἔχουμε ἕνα ἵδρυμα, Γηροκομεῖο, ποὺ φιλοξενεῖ γύρω στοὺς 25 ἀνθρώπους, δὲν ἔχουμε κανένα πόρο ἀπὸ πουθενὰ ἀλλοῦ, πλὴν τῶν ἑκουσίων εἰσφορῶν τῶν κατοίκων τῆς πόλεως. Τί εἰσφορὲς θὰ περίμενες ἐσὺ ἀπὸ μία πόλη 15.000 κατοίκων κάθε μήνα;». Ἀπαντάει αὐτός! «Μὴ μοῦ πεῖς ὅτι μαζεύετε 100.000 δρχ.;». Τοῦ λέω: «Μπορεῖ νὰ ζήσει ἵδρυμα μὲ 25 γέρους καὶ μὲ προσωπικό, μὲ 100.000 τὸν μήνα; Οὔτε γιὰ καύσιμα δὲν φθάνουν τὸν χειμώνα, ποὺ θέλουν ὅλη τὴν ἡμέρα ζέστη, γέροι ἄνθρωποι». «Καὶ πόσα μαζεύετε;». «500.000 ἀκατέβατες. Βλέπεις;» τοῦ λέω. Τὰ ἴδια μοῦ ἔλεγε καὶ ἕνας παπάς. Τοῦ λέω: «Πόσα μαζεύεις ἀπὸ τὸ φιλόπτωχο ταμεῖο τὸ μήνα;». Μοῦ λέει 50.000 δρχ. ὁπότε τοῦ λέω: «Ἐμεῖς μαζεύουμε 500.000 δρχ. τὸν μήνα μόνο γιὰ τὸ Γηροκομεῖο! Καὶ οἱ ἐνορίες καὶ ἐνοριακὰ φιλόπτωχα ἄλλη ὑπόθεση ».

Συνεπῶς τὰ νούμερα, ὅπως δείχνουν τὰ μαθηματικά, φανερώνουν ὅτι ὁ κόσμος ἐκεῖ ἔχει περισσότερο βάθος ἀπ' ὅ,τι φανταζόμαστε μερικοί. Καὶ εἶναι πολὺ εὐλογημένος λαός, πολὺ γενναιόφρων, μὲ πολλὴ ἀγάπη καὶ πολλὴ πίστη, γιατί ἡ πίστη φαίνεται στὰ ἔργα. Δὲν φαίνεται στὴν ἀντίληψη ποὺ ἔχει ὁ καθένας καὶ στὴν περιγραφὴ ποὺ κάνει ὁ καθένας.

Καὶ κάτι ἀκόμα: Ἐδῶ εἶδα ἕνα πνεῦμα θυσίας, ποὺ δὲν τὸ ἔχω συναντήσει ἄλλου. Τέτοια διάθεση καὶ προθυμία ἐθελοντικῆς προσφορᾶς καὶ θυσίας. Ὅπου καὶ νὰ ποῦμε, ὅπου καὶ νὰ ἀποτανθοῦμε, παντοῦ ἔχουμε προθυμία ἐθελοντικῆς ἐργασίας. Καὶ ὄχι μόνο ἐργασίας ἐθελοντικῆς, ἀλλὰ στὴν κυριολεξία ἀγγαροδουλειᾶς. Ἦταν συγκινητικὸ νὰ βλέπετε τὶς μεγαλύτερες κυρίες τῆς πόλεώς μας, νὰ σφουγγαρίζουν τοὺς ναοὺς καὶ νὰ πλένουν τοὺς γέροντες στὸ Γηροκομεῖο καὶ νὰ περιποιοῦνται τὸ Πνευματικὸ Κέντρο τῆς Μητροπόλεως, στὸ ὁποῖο ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ, ὅτι δὲν ἔχουμε ὑπηρεσία.

Πῶς νὰ μὴ θαυμάσει κανεὶς αὐτὰ καὶ νὰ μὴν πεῖ ὅτι ὁ λαὸς αὐτὸς εἶναι γεμάτος καλοσύνη; Βέβαια, δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ πεῖ ὅτι αὐτὸ ἰσχύει γιὰ τὸ σύνολο. Ἔτσι δὲν εἶναι;


- Πάντα ὑπάρχουν καὶ οἱ ἐξαιρέσεις, Σεβασμιώτατε.

Βέβαια! Μέσα στὰ ἀρνιὰ ὑπάρχουν καὶ μερικὰ κατσίκια. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔλεγε (καὶ αὐτὸ σὰν ἀστεῖο):Ἡ αὐλὴ τοῦ Χριστοῦ ἔχει μέσα καὶ ἀρνιά, ἔχει καὶ κατσίκια. Μπορεῖ νὰ ἔχει καμιὰ φορά καὶ κανένα φίδι, μπορεῖ καὶ κανέναν σκορπιὸ κλπ. Ὁ σκοπὸς καὶ ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νὰ κάνει τὸ λιοντάρι καὶ τὸν λύκο ἀρνί.

Ἡ γνώμη σας γιὰ τὴ σημερινὴ νεολαία; Ἀκολουθεῖ τὸν σωστὸ δρόμο; Ἔχει στόχους ἤ ἔχει ξεστρατίσει;

-Δὲν μ' ἀρέσει ἡ τοποθέτηση ποὺ κάνετε!

- Γιατί;

-Μοῦ φαίνεται λιγάκι παράξενη κατὰ τοῦτο: Γιατί εἶναι σὰν νὰ λέτε, κ. Νικάκη, ὅτι τὸ κλῆμα στράβωσε μὲ τοὺς νέους της σημερινῆς ἐποχῆς. Τὸ κλῆμα δὲν τὸ στράβωσαν οἱ νέοι τῆς σημερινῆς ἐποχῆς. Ἔχει στραβώσει ἀπὸ λίγο παλαιότερες ἐποχές. Ἔτσι; Στράβωσε γιατί παρουσιάσθηκε μία ἀντίθεση μεταξὺ ἐσωτερικῶν πεποιθήσεων καὶ ἐξωτερικῆς πράξεως. Παλαιότερες γενεές, ἐνῶ ἔχασαν τὶς σωστὲς πεποιθήσεις, κράτησαν μία ὑποχρεωτικὴ ἐπιφάνεια σεμνότητας, ἡ ὁποία ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ ἐπιβληθεῖ στοὺς νέους. Γιατί οἱ νέοι θέλουν γνησιότητα! Καὶ βλέποντας τοὺς μεγαλυτέρους νὰ μὴν ἔχουν γνησιότητα, κλώτσησαν. Δικαίως κλώτσησαν! Δικαίως!

Ἐμεῖς σὰν χριστιανοί, καὶ 'γω σὰν παπὰς καὶ σὰν πνευματικὸς καὶ σὰν Δεσπότης δὲν κάνω τίποτα ἄλλο σ' ὅλη μου τὴ ζωὴ ἀπὸ τὸ νὰ λέω σὲ ὅλους: «ἀποκτῆστε γνησιότητα, ἐσωτερικὴ γνησιότητα, γιατί αὐτὴ μόνο θὰ σᾶς βοηθήσει νὰ ἀποκτήσετε ὅλα τ' ἄλλα. Ὄχι προσωπεῖο, ὄχι μάσκα». ΟΙ νέοι ἔχουν πάντοτε κάτι τὸ βαθυτερο• ζητοῦν τὴ γνησιότητα καὶ εἶναι κρίμα ὅτι ἔχουν βρεθεῖ χωρὶς ὁδηγούς.

Γι' αὐτὸ καὶ ἄλλη φορά, ὅταν ἐρωτήθηκα, τὸ εἶπα (καὶ τὸ ἐπαναλαμβάνω καὶ τώρα), ὅτι ἀνάγκη ἐπιστροφῆς καὶ μετανοίας ἔχει ἡ μεγαλύτερη γενεά. Καὶ ὄχι οἱ νέοι! Γιὰ νὰ γίνουν μὲ τὴν ἐσωτερική τους ἐπιστροφὴ ὁδηγοὶ στοὺς νέους, ποὺ εἶναι πρόθυμοι νὰ ἀκολουθήσουν. Γιατί οἱ νέοι πάντοτε ψάχνουν νὰ βροῦν προτυπα• τὸ ἀπαιτεῖ ἡ ψυχολογία τους, ἀλλὰ ἀτυχῶς ἡ ἐποχὴ μας εἶναι φτωχή.