Η πνευματική χαρά και τα στοιχεία της π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Χαίρε δι’ ης η χαρά εκλάμψει.
Η Κεχαριτωμένη Παρθένος Μαρία χριστιανοί μου, η πάναγνος κόρη της Ναζαρέτ, η Υπεραγία Θεοτόκος, είναι αυτή που γέννησε τον Θεάνθρωπον Κύριον, τον Ιησούν Χριστόν, τον Σωτήρα του κόσμου.
Και ο Χριστός που γεννήθηκε εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου, είναι αυτός που πρόσφερε και εξακολουθεί να προσφέρει στην ανθρωπότητα την αληθινή χαρά, την χαρά την πνευματική. Και είναι αυτή που μας λέγει ο ιερός υμνογράφος, που θα λάμψει σαν δυνατό φώς, φωτίζοντας τις σκοτεινές από την αμαρτία ψυχές, μέχρις ότου βρούνε το δρόμο της σωτηρίας τους. Γι’ αυτό και βάζουμε το ερώτημα : «Ποια είναι η αληθινή χαρά, η μόνιμη και διαρκής και ωφέλιμη;» Αυτή που προσφέρει ο κόσμος με τις τόσες και τόσες υλικές ηδονές και απολαύσεις, ή αυτή που προσφέρει ο Θεός μέσα από τα Πανάγια Μυστήρια, και το Ιερό Ευαγγέλιό Του, τον λόγον Του; Ασφαλώς η χαρά του Θεού και θα το αποδείξουμε. 
Πέρα όμως από τις αμαρτωλές, τις πονηρές και τις διεστραμμένες χαρές του κόσμου της αμαρτίας, υπάρχουν και κάποιες άλλες που είναι νόμιμες και ευλογημένες, αλλά που κρατάνε ή που διαρκούν πολύ λίγο, όπως είναι η χαρά όταν γεννηθεί το παιδί μας, η χαρά όταν το βαπτίζουμε, η χαρά όταν το αρραβωνιάζουμε ή όταν το παντρεύουμε, γι’ αυτό και λέγεται χαρά ο γάμος, η χαρά μιας αγνής γιορτής, η χαρά μιας αγαπημενης συντροφιάς, η χαρά όταν το παιδί μας παίρνει το πτυχίον, ή το πανεπιστημιακό του δίπλωμα, και η χαρά μιας ευλογημένης επιτυχίας και τόσα άλλα. 
Όλες όμως αυτές οι χαρές, όπως είπαμε, διαρκούν πολύ λίγο χρονικό διάστημα διότι ακολουθούν οι στεναχώριες και τα βάσανα της ζωής, τα οποία μας κάνουν γρήγορα να τις λησμονάμε, να τις ξεχνάμε. 
Η χαρά όμως του Θεού, όταν αυτή πλημμυρίσει και κατακτήσει την καρδιά του πιστού αγωνιζομένου χριστιανού, δεν αφαιρείται από καμιά δύναμη αυτού του κόσμου. Ούτε από την μαγεία, ούτε από τον φθόνο, ούτε από την κακία του διαβόλου και των ακαθάρτων πνευμάτων. 
Και μη σας φαίνεται παράξενο και εξωπραγματικό. Την εσωτερική χαρά του Χριστού, δεν μπορούν να την αφαιρέσουν ούτε οι θλίψεις, ούτε οι δυσκολίες της ζωής, ούτε οι αναπηρίες, ούτε και αυτός ακόμα ο θάνατος. Και κατά την Αγίαν Γραφήν ούτε και αυτοί οι έντονοι και μεγάλοι πειρασμοί. 
Ποια όμως είναι αυτή η χαρά που λάμπει σαν τον ήλιο, μέσα στις καρδιές των αληθινών χριστιανών; Και λέγω αληθινών, διότι οι πιο πολλοί από τους χριστιανούς είμαστε νερόβραστοι, χλιαροί, ολιγόπιστοι και αδιάφοροι. Άλλοι πάλι είμαστε καιροσκόποι, περιστασιακοί και κακομοίρηδες, και άλλοι πάλι ρηχοί, επιπόλαιοι και δεισιδαίμονες, προληπτικοί δηλαδή. Ασφαλώς είμαστε και μερικοί, που ερχόμαστε στην εκκλησία κάπως τακτικά, στις μεγάλες γιορτές των Χριστουγέννων, της Μεγάλης Εβδομάδος, του Πάσχα, στους Χαιρετισμούς, και στα διάφορα μυστήρια, σε γάμους, βαπτίσια, σε μνημόσυνα και λοιπά. Αλλά στην πρώτη αρρώστια και στις πρώτες αναποδιές της ζωής, αμέσως γογγύζουμε, γκρινιάζουμε και δυσανασχετούμε κατά του Θεού. Τόσο μηδαμινή και μικρούτσικη είναι η πίστις μας. 
Η χαρά όμως του Θεού είναι εκείνη για την οποίαν μίλησε ο ίδιος ο Κύριος λέγοντας: «Ταύτα λελάληκα υμίν, ίνα η χαρά η εμή, εν υμίν μείνει και η χαρά υμών πληρωθεί», δηλαδή όσα μέχρι τώρα σας έχω διδάξει, σας τα είπα για να μείνει μέσα στην καρδιά σας η δική μου χαρά, η θεϊκή, και να γίνει έτσι τελεία και ολοκληρωμένη η χαρά σας. 
Σε τι συνίσταται όμως αυτή η χαρά; Είναι δύσκολο να το καταλάβουμε, αλλά θα το πούμε. Συνιστάται στην αγάπη που συνδέει μεταξύ τους τα πρόσωπα «Θεός» της Αγίας Τριάδος. Πιστεύοντας λοιπόν στο Χριστό, και τηρούντες με ακρίβεια τις θεϊκές Του εντολές, και συμμετέχοντες στα σωστικά μυστήρια της Εκκλησίας μας, ερχόμαστε, εισερχόμαστε και μείς, μπαίνουμε τρόπον τινά, πνευματικά μπαίνουμε, σ’ αυτή τη θεϊκή αγάπη και γινόμαστε έτσι, καθιστάμεθα είναι η ακρίβεια της λέξεως, κοινωνοί της υπερφυσικής χαράς, που πηγάζει από την Τριαδική Θεότητα. Όπως υπάρχει αγάπη, και μόνον αγάπη, διότι ο Θεός αγάπη εστί, μεταξύ των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος, τον έναν Τριαδικό Θεό, σ’ αυτήν την αγάπη, γίνεται κοινωνός ο αληθινός πιστός χριστιανός. 
Η πνευματική αυτή χαρά, είναι η διαρκής εκείνη ψυχική αγαλλίαση και ευφροσύνη, που μοιάζει με την χαρά του Τιμίου Προδρόμου, «τον χαίροντα χαράν διά την φωνήν του Νυμφίου», όπως μας βεβαιώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο τρίτο του κεφάλαιο.
Είναι δηλαδή στην ουσία και στην εκδήλωσή της, η χριστιανική χαρά, μια έκσταση πνευματική ευφροσύνης, ένα καμάρωμα του Χριστού, δικό μας καμάρωμα, της καρδιάς μας καμάρωμα γι’ Αυτόν. Καμαρώνουμε για τον Χριστόν μας. Καμαρώνουμε όμως γεμάτοι από αγάπη, ταπείνωση, αφοσίωση, και θυσία αληθινή. Όταν δε ο Κύριος είπε «ίνα η χαρά η εμή εν υμίν μείνει», στη συνέχεια τόνισε τα εξής βαρυσήμαντα λόγια. «Ταύτα λελάληκα υμίν, ίνα αγαπάτε αλλήλους». Αυτό σημαίνει ότι η Ευαγγελική χαρά, όπως την δίδαξε ο Χριστός, στηρίζεται και αναπτύσσεται στην κορυφαία εντολή, της αγάπης που έχει δύο διαστάσεις.
Η πρώτη στο «αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου, εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της καρδίας σου, και εξ όλης της διανοίας σου, και εξ όλης της ισχύος σου». Και η δευτέρα «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Αυτή η διπλή αγάπη προς τον Θεόν και τον πλησίον, στην ολοκληρωμένη της μορφή και διάσταση, γεμίζει την καρδιά του αγαπόντος πιστού χριστιανού, από θεϊκή χαρά. 
Χαρά μας λοιπόν ο Χριστός, χαρά μας και η Παναγία, χαρά μας και οι άγγελοι, χαρά μας και όλοι οι άγιοι. Χαρά μας ο εκκλησιασμός, χαρά μας η Θεία Κοινωνία, χαρά μας όμως η μετάνοια και η εξομολόγησις, χαρά μας η συγγνώμην, χαρά μας όταν ζητούμε συγγνώμην. Χαρά μας ο πλησίον, ο κάθε πλησίον, ακόμα και ο εχθρός μας – αυτός μας βάζει στην Βασιλεία των Ουρανών. 
Ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, προσφωνούσε τον κάθε άνθρωπο με τις λέξεις «Χαρά μου», και μάλιστα πρόσθετε «Χαρά μου Χριστός Ανέστη» ακόμα και την Μεγάλη Σαρακοστή.
Μπορεί να ακούγονται τούτα τα λόγια που είπαμε, για άλλους δύσκολα, για άλλους εύκολα. Αλλά στην πράξη είναι όντως δύσκολα και αυτό οφείλεται στην αμαρτωλή και αμετανόητη κατάστασή μας. Όταν όμως έχουμε μπροστά μας έναν Άγιο, όχι μόνον ιερέα, όχι μόνον καλόγερο και ασκητή αλλά και έναν απλό ταπεινό χριστιανό, αισθανόμαστε κοντά του ανάπαυση. Ειρηνεύουν οι σκέψεις μας, ειρηνεύουν οι λογισμοί μας, ειρηνεύουν οι αισθήσεις μας, καταλαγιάζουν οι ανησυχίες μας, και τέλος γεμίζουμε από χαρά, ειρήνη, η χαρά, η πραότητα, η αληθινή αγάπη, και ό,τι άλλο έχει μέσα στην καρδιά του ο άγιος αυτός άνθρωπος, και τα έχει πλούσια από την χάρη του Θεού, αυτά και μας μεταβιβάζει όταν τον πλησιάζουμε, ή όταν αυτός έρχεται κοντά μας. Όταν δε αυτός ο Άγιος, συντελεί με το παράδειγμά του, και με τη ζωή του και τους λόγους του, στο να μπεί ο πλησίον στον δρόμον του Θεού, και να γίνει μιμητής των αγίων, μιμητής Χριστού, τότε η χαρά του είναι απεριόριστη και ανέκφραστη. Και αυτό μας το βεβαιώνει και η Αγία Γραφή. 
Πρώτον, ο Απόστολος Παύλος απευθυνόμενος στα πνευματικά του παιδιά που βρίσκονταν στους Φιλίππους, τα αποκαλεί «χαρά και στέφανός μου». Που δηλώνει το αποκορύφωμα της χαράς του. 
Δεύτερον, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, στην Τρίτη του Καθολική Επιστολή, γράφει τα εξής: «Μειζοτέραν τούτων ουκ έχω χαράν, ίνα ακούω τα εμά τέκνα εν αληθεία περιπατούντα», δηλαδή, δεν έχω άλλη πιο μεγάλη χαρά, από το να ακούω, ότι τα πνευματικά μου παιδιά ζούν και πορεύονται στον δρόμο της αλήθειας, όπως την δίδαξε ο Χριστός. Αυτή είναι η αληθινή πνευματική χαρά που την βλέπουμε κυρίως στους βίους των αγίων, όταν αντιμετώπιζαν τους βαρείς πειρασμούς της ζωής, είτε πάνω στο σώμα τους, από βασανιστικές αρρώστιες και φρικτούς πόνους, είτε από τον κατατρεγμό και την συκοφαντία των κακών και φθονερών ανθρώπων, είτε από την κακία των δαιμόνων. 
Εφήρμοζαν δηλαδή ολόκαρδη διάθεση και ζωντανές πράξεις τον λόγον του Θεού, που προτρέπει και συνιστά τα εξής σπουδαία λόγια. «Πάσαν χαράν ηγήσασθε αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις». Από την Πρώτη Καθολική Επιστολή του Ιακώβου, αυτό γράφεται στο Πρώτον Κεφάλαιον στίχος δύο. Το ξαναλέω. «Πάσαν χαράν ηγήσασθε αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις». Να έχετε δηλαδή μεγάλη χαρά, να πλημμυρίζει η καρδιά σας από χαρά, όταν πέσετε στους διαφόρους πειρασμούς της ζωής. Δεν μας συνιστά εδώ ο λόγος του Θεού να δεχόμαστε τους πειρασμούς, και τα βάσανα της ζωής με γενναιότητα, ή να κάνουμε σε αυτούς μεγάλη και αγόγγυστη υπομονή, αλλά μας προτρέπει ξεπερνώντας κάθε όριο λύπης, να τους υποδεχόμαστε με χαρά, αφού κάθε πειρασμός, από όπου και αν προέρχεται είναι και μια ειδική ευλογία του Θεού. 
Εμείς ειδικά οι χριστιανοί, αδελφοί μου, περνάμε και έχουμε τους πιο πολλούς πειρασμούς, τις πιο πολλές θλίψεις, τις πιο πολλές στεναχώριες, και μάλιστα τώρα, τη Μεγάλη Σαρακοστή, που ο πνευματικός αγώνας οφείλει να είναι μεγαλύτερος και εντονότερος. Οι καλοί χριστιανοί, οι αγωνιζόμενοι πιστοί χριστιανοί, οι ευσεβείς και θεοφιλείς, δέχονται ακόμα και πάσης φύσεως πιέσεις και διωγμούς. Ο Θεός όμως τους προτρέπει όχι μόνον να μην απογοητεύονται, όχι μόνον να μην δυσανασχετούν, αλλά αντιθέτως μάλιστα πρέπει να χαίρονται. Να χαίρονται όπως τονίζεται με πάσαν χαράν. 
Με κάθε χαρά λοιπόν, πνευματική και ουράνια, χαίρεται ο αληθινός χριστιανός, είτε βρίσκεται στο κρεβάτι του πόνου, είτε διώκεται και φυλακίζεται για την πίστη του, είτε συκοφαντείται αδίκως, και είτε τέλος πειράζεται από τους δαίμονες.
Ο Απόστολος Παύλος πολλές φορές μιλάει γι’ αυτήν την χαρά, μέσα στις επιστολές του. Μια χαρά που είναι μία εσωτερική πνευματική αγαλλίαση, ένα ειδικό χάρισμα του Θεού, καρπός του Αγίου Πνεύματος. «Ο δε καρπός του Πνεύματος, εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χριστότης και λοιπά, όπως το επιβεβαιώνει ο ίδιος στην Προς Γαλάτας Επιστολή του. 
Χριστιανοί μου, το θέμα της πνευματικής χαράς, που έχει για πηγή της τον ίδιο τον Χριστό, είναι ανεξάντλητο. Και μείς σήμερα είπαμε πολύ λίγα, γι’ αυτό, και θα το συνεχίσουμε και την άλλη Παρασκευή στους δεύτερους Χαιρετισμούς.
Είθε η ευλογία της Παναγίας μας, να είναι πάντοτε μαζί σας, και να σας κάνει δώρο, για τούτη τη Σαρακοστή, το 2001, ένα και μοναδικό δώρο, να σας κάνει και να μου κάνει και να κάνει σε όλους μας, 
τη χαρά Της!