Ἡ ἐπιταγή γιά ἱεραποστολή-Protopresbyter Schmemann Alexander

Ποιά εἶναι τά ἀντικείμενα, οἱ σκοποί τῆς ἱεραποστολῆς; Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία χωρίς δισταγμό ἀπαντᾶ. Τά ἀντικείμενα αὐτά εἶναι ὁ ἄνθρωπος καί ὁ κόσμος, ὄχι ὁ ἀπομονωμένος ἄνθρωπος, μέσα σέ μιὰ τεχνητά «θρησκευτική» ἀπομόνωση ἀπό τόν κόσμο καί ὄχι ὁ «κόσμος» σάν μία ὀντότητα τῆς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι τίποτα ἄλλο ἀπό ἕνα «κομμάτι». Ὁ ἄνθρωπος ὄχι μόνο προηγεῖται ἀλλά καί εἶναι ὄντως τό οὐσιαστικό ἀντικείμενο τῆς ἱεραποστολῆς. Καί ὅμως ἡ Ὀρθόδοξη ἰδέα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ παραμένει ἐλεύθερη ἀπό ἀτομικιστικές καί πνευματιστικές παραμέτρους. Ἡ ἐκκλησία, τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, δέν εἶναι μιὰ «θρησκευτική» κοινωνία μετεστραμμένων, ἕνας ὀργανισμός πού ἱκανοποιεῖ τίς «θρησκευτικές» ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι μία καινή ζωή καί γι’ αὐτό λυτρώνει ὁλόκληρη τή ζωή ὅλη τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου. Καί αὐτή ὁλόκληρη ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀκριβῶς ὁ κόσμος μέσα στόν ὁποῖο αὐτός ζεῖ.

Ἡ Ἐκκλησία μέσω τοῦ ἀνθρώπου σώζει καί λυτρώνει τόν κόσμο. Θά μπορούσαμε νά ποῦμε πώς «αὐτός ὁ κόσμος» σώζεται καί λυτρώνεται κάθε φορὰ πού ἕνας ἄνθρωπος ἀνταποκρίνεται στό θεϊκό δῶρο, τό ἀποδέχεται καί ζεῖ μ’ αὐτό. Αὐτό δέν μεταμορφώνει τόν κόσμο σέ Βασιλεία οὔτε τήν κοινωνία σέ Ἐκκλησία. Παραμένει ἀμετάβλητη ἡ ὀντολογική ἄβυσσος μεταξύ του παλιοῦ καί τοῦ νέου καί δέν μπορεῖ νά καλυφθεῖ σ’ αὐτό τόν «αἰώνα». Ἡ Βασιλεία πρόκειται νά ἔρθει καί ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἐκ τοῦ κόσμου τούτου. Καί ὅμως αὐτή ἡ ἐρχόμενη Βασιλεία εἶναι ἤδη παροῦσα καί ἡ Ἐκκλησία λαμβάνει τό πλήρωμά της σ’ αὐτό τόν κόσμο. Εἶναι παροῦσα ὄχι μόνο ὡς «ἀναγγελία», ἀλλά μέ ὅλη της τήν πραγματικότητα καί μέσω τῆς θεϊκῆς ἀγάπης, πού εἶναι ὁ καρπός της, ἐπιτελεῖ συνέχεια τήν ἴδια μυστηριακή μεταμόρφωση τοῦ παλιοῦ σέ νέο, κάνει δυνατή τήν πραγματική πράξη, τό πραγματικό «ποιεῖν» μέσα σ’ αὐτόν τόν κόσμο.

Ὅλα αὐτά δίνουν στήν ἱεραποστολή τῆς Ἐκκλησίας μιὰ κοσμική καί μιὰ ἱστορική διάσταση, πράγματα τόσο οὐσιαστικά στήν Ὀρθόδοξη παράδοση καί ἐμπειρία. Τό κράτος, ἡ κοινωνία, ὁ πολιτισμός, ἡ ἴδια ἡ φύση εἶναι τά πραγματικά ἀντικείμενα τῆς ἱεραποστολῆς καί ὄχι ἕνα οὐδέτερο «κοινωνικό περιβάλλον» μέσα στό ὁποῖο τό μόνο καθῆκον τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά διατηρήσει τήν ἐσωτερική της ἐλευθερία καί νά κρατήσει τή «θρησκευτική της ζωή». Θά χρειαζόταν ἕνας ὁλόκληρος τόμος γιά νά ἀφηγηθεῖ τήν ἱστορία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπό τήν ἄποψη τῆς συγκεκριμένης συμμετοχῆς της στίς κοινωνίες καί στούς πολιτισμούς ἐκείνους πού ἡ Ὀρθοδοξία ἀπετέλεσε τήν καθολική ἔκφραση ὁλόκληρης τῆς ὕπαρξής τους. Γιά τήν ταύτισή της μέ ἔθνη καί λαούς, χωρίς νά προδώσει ὅμως τήν «ἐξωκοσμικότητά» της, τήν ἐσχατολογική ἐπικοινωνία της μέ τήν ἐπουράνια Ἱερουσαλήμ. Θά χρειαζόταν μία τεράστια θεολογική ἀνάλυση γιά νά ἐκφράσει σωστή τήν Ὀρθόδοξη ἰδέα τοῦ ἐξαγιασμοῦ τῆς ὕλης ἤ, θά λέγαμε, τήν κοσμική πλευρά τοῦ μυστηριακοῦ της ὁράματος.

Ἐδῶ μποροῦμε μόνο νά ἀναφέρουμε πώς ὅλα αὐτά εἶναι τό ἀντικείμενο τῆς Χριστιανικῆς ἱεραποστολῆς, γιατί ὅλα αὐτά ἀναλαμβάνονται καί προσφέρονται στό Θεό διά τῶν μυστηρίων. Στόν κόσμο τῆς ἐνσάρκωσης δέν παραμένει τίποτε τό «οὐδέτερο», τίποτε δέν μπορεῖ νά ἀφαιρεθεῖ ἀπό τόν Υἱό τοῦ Ἀνθρώπου.