Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ τοῦ πρωτ. Γ. Δορμπαράκη

.          «Ὁ ἅγιος Αἰμιλιανὸς καταγόταν ἀπὸ τὸ Δορόστολο τῆς Μυσίας, κι ἦταν δοῦλος κάποιου Ἕλληνα, κατὰ τοὺς χρόνους Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη (361-363 μ.Χ.) καὶ Καπεταλίου βικαρίου. Ἦταν εὐσεβὴς χριστιανὸς καὶ γι’ αὐτὸ βδελυσσόταν τὰ εἴδωλα. Κάποια στιγμὴ ποὺ θεώρησε ὅτι ἦταν ἥσυχη καὶ κατάλληλη, μπῆκε στὸ ναὸ τῶν εἰδώλων, κρατώντας ἕνα μεγάλο σφυρί, σύντριψε ὅλα τὰ εἴδωλα καὶ διασκόρπισε τὶς θυσίες. Ἐπειδὴ κατηγόρησαν ἄλλους γιὰ τὶς ἐνέργειες αὐτές, τοὺς ὁποίους ἄρχισαν νὰ βασανίζουν, πῆγε καὶ παρουσιάστηκε στὶς ἀρχές, ὁμολογώντας τὴν πράξη του, γιὰ τὴν ὁποία κτυπήθηκε μὲ μαστίγιο καὶ ρίχτηκε σὲ κάμινο φωτιᾶς. Παρέμεινε ὅμως ἄφλεκτος καὶ παρέδωσε ἔτσι στὸν Θεὸ τὸ πνεῦμα του».
.          Τὸ ἐνδιαφέρον ἑνὸς συγχρόνου ἐκκοσμικευμένου ἀνθρώπου, ποὺ θὰ διάβαζε τὸ συναξάρι τοῦ ἁγίου, θὰ ἐπικεντρωνόταν ἀσφαλῶς ὄχι στὸν θεῖο ζῆλο τοῦ Αἰμιλιανοῦ οὔτε καὶ στὴν ἁγιότητα καὶ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ ποὺ τὸν διακατεῖχε – μόνο μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ μπορεῖ κανεὶς ν’ ἀντέξει τὰ μαρτύρια, ὅπως μᾶς ἐπισημαίνει καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «ἡμῖν ἐδόθη οὐ μόνον τὸ εἰς Αὐτὸν (τὸν Χριστὸν) πιστεύειν, ἀλλὰ καὶ τὸ ὑπὲρ Αὐτοῦ πάσχειν» – ἀλλὰ στὴν ἐνέργειά του νὰ καταστρέψει τὰ εἴδωλα καὶ νὰ διασκορπίσει τὶς εἰδωλικὲς θυσίες. Μὲ μεγάλη εὐκολία μάλιστα, κι ἴσως μὲ ὀργή, θὰ χαρακτήριζε τὴν ἐνέργεια αὐτὴ ὡς πράξη βαρβαρότητας, ποὺ στρέφεται κατὰ τοῦ πολιτισμοῦ τῆς ἀνθρωπότητας – ἕνα ἄγαλμα εἶναι πράγματι ἕνα πολιτιστικὸ γεγονός. Μὲ τὴν ἴδια εὐκολία, στὴ συνέχεια, ὅπως συμβαίνει συνήθως, θὰ στρεφόταν καὶ εὐρύτερα κατὰ τῆς χριστιανικῆς πίστης καὶ μάλιστα κατὰ τῆς Ἐκκλησίας, διότι ἐκτρέφει τέτοια φαινόμενα, ποὺ προσβάλλουν τὰ ἐπιτεύγματα τοῦ ἀνθρώπου.
.           Βεβαίως, δὲν θὰ προβληματιζόταν καθόλου γιὰ τὸ τί ἀντιπροσωπεύουν τὰ εἴδωλα – τὸ κατώτερο ἐπίπεδο θρησκευτικῆς πίστης, ὅπως ἤδη τὸ εἶχαν ἐπισημάνει καὶ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι – θὰ ἀγνοοῦσε προκλητικὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ αὐτοκράτορας Ἰουλιανός, χριστιανὸς πρῶτα καὶ ἀρνητὴς στὴ συνέχεια, κυνήγησε βάναυσα τοὺς χριστιανούς, ὑποβάλλοντάς τους σὲ σκληρότατα μαρτύρια, δηλαδὴ ξαναφέρνοντας πίσω τὶς ἐποχὲς τῶν μεγάλων διωγμῶν τῶν πρώτων χριστιανικῶν χρόνων, κι οὔτε συζήτηση ὅτι θὰ ἦταν ἀπὸ τοὺς πρώτους, ποὺ θὰ θαύμαζε κι ἄλλα πολιτιστικὰ ἐπιτεύγματα, ὅπως οἱ πυραμίδες τῆς Αἰγύπτου, γιὰ τὴν κατασκευὴ ἀσφαλῶς τῶν ὁποίων χύθηκαν ποταμοὶ αἱμάτων ἀπὸ «κατώτερα» ὄντα, τοὺς δούλους. Θέλουμε νὰ ποῦμε ὅτι τὰ κριτήριά μας, ἐμᾶς τῶν νεωτέρων, ποὺ μᾶς κάνουν νὰ προβαίνουμε σὲ χαρακτηρισμοὺς περὶ τοῦ τί εἶναι πολιτιστικὸ γεγονὸς ἢ ὄχι, εἶναι πολὺ ἐπιφανειακά, ἐνῶ τὶς περισσότερες φορὲς περιπίπτουμε στὸ λογικὸ σφάλμα νὰ κρίνουμε γεγονότα, ἐπιτεύγματα, ἀνθρώπους, ὄχι μὲ τὰ κριτήρια τῆς ἐποχῆς τους, ἀλλὰ τῆς δικῆς μας ἐποχῆς, δηλαδή, νὰ χρησιμοποιοῦμε τὸ δικό μας ἀξιακὸσύστημα, ὡς σύστημα ἀναφορᾶς ἄλλων, παλαιοτέρων ἐποχῶν..          Ὁ ἅγιος Αἰμιλιανὸς λοιπόν, γιὰ νὰ ἐπανέλθουμε, βεβαίως ἔκανε κάτι, ποὺ γιὰ τὴν ἐποχή μας ἴσως, εἶναι πράξη βαρβαρότητας. Ὅμως γιὰ τὴν ἐποχή του, ἐποχὴ διωγμοῦ τῆς χριστιανικῆς πίστης, ἦταν κάτι τὸ γενναῖο καὶ ἴσως ἐπιβεβλημένο, μὲ συμβολικὴ μάλιστα σημασία: δὲν κατέστρεφε τὰεἴδωλα-ἀγάλματα ὡς πολιτιστικὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλ’ ὡς φορεῖς ἀντιλήψεων, ποὺἦταν ὑποταγμένες στὰ δαιμόνια καὶ συνεπῶς λειτουργοῦσαν πρὸς καταβαράθρωση καὶ καταστροφὴ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ ἐνέργεια τοῦ ἁγίου, στὴν οὐσία τῆς κρινόμενη, ἦταν ὑπὲρ τῆς ἐξυψώσεως τοῦ πνευματικοῦ ἐπιπέδου τῶν ἀνθρώπων καὶ ἀπὸ τὴν ἄποψη αὐτὴ βαθύταταἐκπολιτιστική. Ὅτι βεβαίως ὑπῆρχαν χριστιανοί, οἱ περισσότεροι, οἱ ὁποῖοι ἐξέφραζαν τὴν ἀντίθεσή τους πρὸς τὰ εἴδωλα μὲ διαφορετικὸ τρόπο, εἶναι ἐντελῶς περιττὸ καὶ ν’ ἀναφέρουμε, ἄρα ἡ ἐνέργεια τοῦ σήμερον ἑορταζομένου ἁγίου δὲν ἦταν μία ἐπιβαλλόμενη ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία διαδικασία, ἀλλὰ «ἔμπνευση», θὰ λέγαμε, τῆς στιγμῆς τοῦ ἁγίου. Ὑπενθυμίζουμε πάντως ὅτι τὸ ὕψιστο κριτήριο γιὰ τὴ χριστιανικὴ πίστη εἶναι νὰ βλέπουμε τὰ πράγματα «sub speciae aeternitatis», ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς αἰωνιότητας, δηλαδὴ ἀπὸ τὴν ἄποψη τοῦ αἰωνίου θελήματος τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

ΠΗΓΗ: «ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ»