«Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΓΑΠΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟ»

ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ κ. ΙΩΗΛ

Συνέντευξη στην εφημερίδα «Εδεσσαϊκή» Ν. Πέλλας

Κάθε φορά που διασχίζω το κατώφλι της Μητρόπολης, στην Έδεσσα, νιώθω σαν το σπίτι μου. Ο χώρος εκπέμπει μια ιδιαίτερη γαλήνη, ηρεμία και ζεστασιά. Αφορμή αυτής της επίσκεψης ήταν η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που ήδη διανύουμε. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ιωήλ δέχτηκε με χαρά να μας μιλήσει γι’ αυτή την τόσο σημαντική περίοδο για την Εκκλησία μας, καθώς επίσης και για άλλα επίκαιρα θέματα.

Σύμφωνα με τον ίδιο «Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι μια περίοδος χαρούμενη, που νηστεύουμε για τον Θεό και από αγάπη προς τον Θεό». Οι πιστοί καλούνται να αγωνιστούν με νηστεία, προσευχή, εξομολόγηση, και άλλες πνευματικές ασκήσεις, ενώ υπάρχουν και άλλες ευκαιρίες προσευχής, όπως το Μεγάλο Απόδειπνο, οι Προηγιασμένες, οι Χαιρετισμοί και κάθε Κυριακή η λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

Χαίρεται ιδιαίτερα ο Ποιμενάρχης μας που διαπιστώνει ότι σήμερα οι νέοι νηστεύουν και θλίβεται για εκείνους που νηστεύουν για το θεαθήναι και για να εντυπωσιάσουν τον περίγυρό τους.

«Η κρίση έφερε τους ανθρώπους πιο κοντά στον Θεό» υπογραμμίζει, σε άλλο σημείο της συνέντευξής του ο κ. Ιωήλ, αναφερόμενος, με ικανοποίηση στην απίστευτα μεγάλη προσέλευση του κόσμου, την περασμένη Κυριακή το απόγευμα, στον Κατανυκτικό Εσπερινό της Συγχωρήσεως.

Σε ερώτησή μας για τα συσσίτια της Μητρόπολης σε μαθητές, μίλησε με ιδιαίτερη απλότητα και σεμνότητα, αφού, όπως είπε, «ό,τι κάνει η Μητρόπολη, το κάνει αθόρυβα και δε θέλει να το διατυμπανίζει».

Με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, ο Μητροπολίτης μας τόνισε πως «η γιορτή του Ευαγγελισμού και της Επαναστάσεως του 1821, πρέπει να εμπνέει όλους τους Έλληνες και άνδρες και γυναίκες να αγωνιστούν».

Η ενδιαφέρουσα συνέντευξη που μας έδωσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας έχει ως εξής:

• Διανύουμε ήδη την περίοδο της Σαρακοστής. Γιατί αυτή η συγκεκριμένη περίοδος λέγεται Μεγάλη Τεσσαρακοστή;

- «Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή χωρίζεται στα δύο. Είναι κατ’ ευφημισμό Μεγάλη Τεσσαρακοστή γιατί είναι περισσότερες οι μέρες της νηστείας. Αλλά έχουμε δύο νηστείες. Η μία αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα, μέχρι το Σάββατο του Λαζάρου σαράντα μέρες και η άλλη αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι το Πάσχα. Οι σαράντα πρώτες μέρες, είναι μέρες που τις αφιερώνουμε στο Θεό, είναι περίπου το 1/10 του χρόνου μας. Δεν έχουν άμεση σχέση με το Πάσχα, είναι περισσότερο περίοδος που η Εκκλησία έχει βάλει τους χριστιανούς να αγωνίζονται, με νηστεία, με προσευχή, με διάφορες πνευματικές ασκήσεις. Η άλλη νηστεία, από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι το Πάσχα, έχει σχέση με την μεγάλη γιορτή του Πάσχα, το Μεγάλο Σάββατο· δηλαδή προηγείται νηστεία πριν από κάθε μεγάλη γιορτή, Δεσποτική ή Θεομητορική. Όπως είναι τα Χριστούγεννα, των Αγίων Αποστόλων, της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο κ.λπ. Οπότε αυτή η περίοδος των σαράντα ημερών είναι και αυστηρή, δηλαδή έχει αυστηρή νηστεία, χωρίς λάδι, Σαββατοκύριακο τρώει κανείς λαδάκι. Τετάρτη και Παρασκευή, επίσης, χωρίς λάδι και είναι περισσότερο στάδιο πνευματικού αγώνος και εξασκήσεως πνευματικής, κυρίως της θελήσεώς μας. Αυτή είναι η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γι’ αυτό και τη λέμε Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γιατί είναι εκτεταμένο το στάδιο της νηστείας και μάλιστα αυστηρής νηστείας».

• Οι πιστοί δηλαδή όπως είπατε, ασκούνται στην προσευχή και στην αποχή από κάποια είδη τροφών. Αυτό αρκεί ή πρέπει να κάνουν και κάτι παραπάνω;

«Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής έχει και πολλές ευκαιρίες προσευχής. Ας πούμε έχει το Μεγάλο Απόδειπνο, έχει τις Προηγιασμένες Τετάρτη και Παρασκευή, έχει τους Χαιρετισμούς, κάθε Κυριακή είναι η λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες λειτουργικές, στις οποίες καλούμεθα να συμμετάσχουμε και πάρα πολύς κόσμος συμμετάσχει, κυρίως στις λαοφιλείς λειτουργίες των Χαιρετισμών».

• Τι μπορεί να σημαίνει αυτή η περίοδος για τον σύγχρονο άνθρωπο, με τα τόσα προβλήματα;

«Κοιτάξτε, εμείς νομίζουμε ότι ένας σύγχρονος άνθρωπος δεν νηστεύει. Είναι λάθος αυτό. Νομίζω ότι υπάρχουν πάρα πολλά νέα παιδιά, σήμερα, που κάνουν νηστείες και μάλιστα αυστηρότερη νηστεία απ’ ό,τι έκαναν οι παλαιότεροι στα προηγούμενα χρόνια. Ξέρω πολλούς που τώρα την Καθαρά Δευτέρα έκαναν τριήμερο νηστείας, Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη δεν έφαγαν τίποτα για να κοινωνήσουν. Και πολλά μαγαζιά βάζουν τώρα τελευταία και την ταμπέλα «προσφέρουμε νηστίσιμα φαγητά» γι’ αυτούς που νηστεύουν. Κι άλλα σημάδια υπάρχουν που δείχνουν ότι οι άνθρωποι, παρ’ όλη την κρίση της εποχής μας, και την προπαγάνδα που γίνεται εναντίον της Εκκλησίας και των θεσμών και της διδασκαλίας και των άλλων πνευματικών της παραγόντων, εν τούτοις οι άνθρωποι είναι πιστοί στο Θεό, γιατί ο Θεός είναι μέσα μας, είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση και είμαστε υποχρεωμένοι να τον αναζητούμε και, φυσικά, την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, όπως προανέφερα, με πολλούς τρόπους. Όπως είναι η προσευχή, όπως είναι η υπομονή, όπως είναι η άσκηση, η ελεημοσύνη, η εξομολόγηση, η Θεία Κοινωνία κ.λπ.».

• Αναφέρατε νωρίτερα ότι πολλά νέα παιδιά σήμερα νηστεύουν. Πιστεύετε ότι αυτό οφείλεται γιατί παίρνουν τη σωστή καθοδήγηση από την οικογένειά τους;

«Άλλοι παίρνουν από την οικογένειά τους και άλλοι γνώρισαν σε μεγαλύτερη ηλικία προσωπικά τον Θεό, από ένα σημαντικό συμβάν της ζωής τους. Οπότε τη νηστεία δε τη φοβούνται. Πολλά νέα παιδιά δεν φοβούνται τις νηστείες, περιμένουν τον χρόνο για να κάνουν τη νηστεία με χαρά. Και στα τροπάρια της Εκκλησίας μας, η νηστεία ονομάζεται φαιδρά, ευλογημένη χάρης, έτσι δεν είναι; Που δείχνουν ότι είναι μια περίοδος χαρούμενη, δεν είναι μια περίοδος πένθιμη, να κατεβάζει κανείς τ’ αυτιά του και να κλαίει τη μοίρα του. Ίσα – ίσα νηστεύουμε για το Θεό και από αγάπη προς το Θεό».

• Παράλληλα όμως βλέπουμε ότι υπάρχει και μια άλλη κατηγορία ανθρώπων, οι οποίοι βέβαια νηστεύουν, αλλά περηφανεύονται ότι νηστεύουν, ότι ασκούνται αρκετά και περηφανεύονται ότι είναι Καλοί Χριστιανοί, αφού κάνουν όλα αυτά. Αυτό είναι σωστό;

«Όχι. Η νηστεία δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο κενοδοξίας, για το θεαθήναι τοις ανθρώποις, αλλά πρέπει να έχει ορισμένα χαρακτηριστικά. Ένα χαρακτηριστικό είναι ότι πρέπει να γίνεται από αγάπη προς το Θεό. Έτσι δεν είναι; Από αγάπη προς τον Θεό, μετά πρέπει να έχει συνέπεια, όπως αρχίσαμε, δηλαδή, έτσι και να τελειώσουμε. Και το τρίτο, πρέπει να ρωτάμε τον πνευματικό μας, τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Ποιά νηστεία προσιδιάζει περισσότερο με μας. Οποιαδήποτε άλλη αιτία, για να νηστέψει κανείς δεν είναι σωστή. Για να αποκτήσει τον έπαινο των ανθρώπων, για να έχει μια εσωτερική καύχηση και υπερηφάνεια ότι νηστεύει, ενώ οι άλλοι δεν νηστεύουν και μάλιστα στη σημερινή εποχή που τα χλευάζουν όλα αυτά και να νηστέψεις δεν θα σε παινέψει κανένας, έτσι δεν είναι; Ο σκοπός είναι να νηστέψεις και η νηστεία να γίνει εργαλείο, για να αποκτήσεις την εγκράτεια που λέμε, την πνευματική».

• Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, οδεύουμε προς την Ανάσταση, το Μεγάλο Σάββατο και βλέπουμε ότι ο κόσμος κατακλύζει τους Ιερούς Ναούς το βράδυ της Αναστάσεως για να πάρουν το Άγιο Φως. Ο κόσμος γνωρίζει το πραγματικό νόημα;

«Το Άγιο Φως είναι συμβολικό. Είναι το Φως της Αναστάσεως. Άλλοι λένε ότι όταν μπήκαν οι Μυροφόρες στον Τάφο, για να δουν τον κενόν Τάφο, γιατί ο Κύριος είχε Αναστηθεί, έλαμπε ολόκληρος ο Τάφος από το φως του Σώματος του Χριστού. Το φως της Αναστάσεως συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού, τη ζωή, γι’ αυτό και το προσφέρει μέσα στην Εκκλησία στους πιστούς ο ιερεύς ή ο αρχιερεύς. Η Ανάσταση του Χριστού είναι ζωή και της εν τη μνήμαση ζωή χαρισάμενη. Δεν είναι ένα γεγονός τυπικό, φολκλορικό, αλλά είναι ουσιαστικό».

• Κατά τη διάρκεια της νηστείας, όπως είπατε νωρίτερα, ο άνθρωπος πρέπει να προσεύχεται. Πολλοί όμως στις προσευχές τους, στις δεήσεις τους προς τον Κύριο, λένε πολλά. Έτσι πρέπει να προσευχόμαστε;

«Πρώτα – πρώτα να λέμε εκείνα που χρειαζόμαστε πνευματικά. Όπως είναι να κόψουμε τα πάθη μας, να μάθουμε ν’ αγαπάμε τον άλλον, να μάθουμε να συγχωρούμε. Και πρέπει να προσέξουμε και τα αιτήματά μας τα ίδια, δεν είναι κακό. Αλλά να μην είναι τα υλικά πρώτο αίτημα της προσευχής, να είναι μέσα στ’ άλλα αιτήματα της προσευχής. Εμείς πρέπει να ζητάμε τη Βασιλεία του Θεού κι όλα τ’ άλλα θα προστεθούν, όπως μας λέει και ο ίδιος ο Κύριος».

• Σήμερα ο κόσμος έχει πάρα πολλά προβλήματα και αισθάνεται πάρα πολύ απογοητευμένος και πολλές φορές φτάνουν στο σημείο να αναρωτιούνται που είναι ο Χριστός.

«Ο Χριστός δεν είναι με την έννοια ένα ιδιαίτερο πρόσωπο, αλλά «είδα τον αδερφό μου, είδα Κύριε το Θεό μου», έτσι δεν είναι; Βλέποντας τον πεινασμένο αδερφό σου, τον περιποιείσαι, τον περιθάλπεις και από πλευράς τροφής και από πλευράς ασθενείας και των άλλων, είναι σαν να το κάνεις στον ίδιο τον Θεό. Οπότε ο Χριστός, αν θέλεις να τον δεις, πρέπει να τον δεις στο πρόσωπο του διπλανού σου ή αν θα τον δεις μέσα στις σελίδες της Αγίας Γραφής και προπαντός μέσα στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Απλώς οι άνθρωποι, σήμερα, έχουν βάλει στη θέση του Χριστού διάφορα είδωλα. Άλλοτε είναι ο εχθρός τους, άλλοτε είναι ένα πολιτικό πρόσωπο, άλλοτε είναι τα λεφτά. Εμείς από τη δική μας πλευρά πρέπει να τα βγάλουμε όλα αυτά και πρέπει να μείνει το πρόσωπο του Ιησού Χριστού από το οποίο μέχρι σήμερα αντλούμε δύναμη».

• Θα ήθελα να μου πείτε ποια είναι η ειδοποιός διαφορά της άσκησης μέσα στη ζωή της Εκκλησίας σε σχέση με τις άλλες θρησκείες;

«Σε μας όταν λέμε άσκηση, εννοούμε ότι αυτή καθ’ εαυτή η άσκηση δεν είναι αρετή. Δηλαδή να κάνεις μετάνοιες, η νηστεία αυτή καθ’ αυτή δεν είναι άσκηση, η απουσία από τις τροφές. Όλα αυτά είναι εργαλεία πνευματικά για ν’ αποκτήσουμε την εγκράτεια. «Αληθής νηστεία η των κακών αλλοτρίωσης, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους και επιορκίας» όπως το λέει ο Μέγας Βασίλειος και το λέει και το τροπάρι της Εκκλησίας μας. Η νηστεία, η αποχή από τις τροφές, μας χαλυβδώνει τη θέληση και μας κάνει να επιδιώξουμε εντονότερα και με τρόπο έτσι περαιτέρω πνευματικό την απάλειψη των παθών από την ψυχή μας. Δεν είναι οι τροφές δηλαδή η αρετή αλλά η εγκοπή των παθών είναι η αρετή».

• Την περασμένη Κυριακή το απόγευμα, που τελέστηκε ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Συγχωρήσεως, αυτό που μου έκανε εντύπωση, σε σχέση με άλλες χρονιές, ήταν ότι ο Ιερός Ναός ήταν υπερβολικά κατάμεστος.

«Το διαπιστώσαμε όλοι αυτό. Βλέπετε, η κρίση έφερε τους ανθρώπους πιο κοντά στο Θεό. Και εμείς διαπιστώσαμε ότι ήταν πολύ πιο πολλοί από πέρυσι και από άλλα χρόνια πιο παλιά. Φαίνεται ότι η κρίση ενέργησε ευεργετικά στην πνευματική ζωή των ανθρώπων, τους έφερε πιο κοντά στο Θεό».

• Μιλήστε μας για τα συσσίτια που παρέχει η Μητρόπολη στους μαθητές.

«Ναι, σε μαθητές Ειδικών Αναγκών. Εμείς το κάνουμε αθόρυβα, χωρίς να το διατυμπανίσουμε. Και σε άλλα σχολεία τα οποία μας ζητούν τη βοήθειά μας, δίνουμε διάφορα τρόφιμα και στο Γηροκομείο της πόλης μας δίνουμε πάρα πολλά τρόφιμα».

• Παράλληλα και με τα συσσίτια της Εκκλησίας σε απόρους.

«Εκτός από τα γνωστά συσσίτια, τα οποία όλο και αυξάνονται. Αλλά δίνουμε και σε σχολεία στα οποία τα παιδιά έχουν ανάγκη από κάποια τροφή, κάποιο δεκατιανό, δηλαδή αυτό που πάμε στα σχολεία».

• Διαπιστώσατε μεγάλη αύξηση στα συσσίτια σε απόρους;

«Αύξηση μεγάλη ναι και οι αιτήσεις είναι πιο πολλές. Μερικές, βέβαια, είναι και για γέλια. Οι άνθρωποι βαριούνται να μαγειρέψουν και θέλουν να τα παίρνουν έτοιμα από τα γεύματα της Εκκλησίας. Αλλά οι άλλοι, η συντριπτική πλειοψηφία είναι ανήμποροι και περιμένουν από το γεύμα της Εκκλησίας να τους φέρει κάποιος κάτι να φάνε».

• Υπάρχει, βέβαια, και εθελοντική προσφορά;

«Όλες οι κυρίες που εργάζονται, έρχονται εθελοντικά. Όλες οι κυρίες, που είναι πάνω από 40, προσφέρουν εθελοντική εργασία, έχουν χωριστεί σε ομαδούλες, ανάλογα με την ημέρα της εβδομάδας».

• Μεθαύριο θα γιορτάσουμε την επέτειο της 25ης Μαρτίου, της Επανάστασης του 1821. Ο σύγχρονος κόσμος ψάχνει να βρει ένα νόημα, ένα καινούργιο όραμα, σήμερα, αυτή την δύσκολη εποχή.

«Η επέτειος της 25ης Μαρτίου είναι η παλιγγενεσία της χώρας μας. Από εκεί που ήμασταν ανύπαρκτοι γίναμε υπαρκτοί και αρχίσαμε να ζούμε πλέον ως Έλληνες και όχι σαν υπόδουλοι Ρωμηοί στους Τούρκους. Η επέτειος αυτή είναι πάρα πολύ μεγάλη. Είναι η νεκρανάσταση του γένους μας».

• Και σήμερα ωστόσο, οι Έλληνες νιώθουν ότι είναι και πάλι υπόδουλοι στην τρόικα.

«Στους Γερμανούς, στους ευρωπαίους, που απαρτίζουν τη διοίκηση των Βρυξελλών, την τρόικα δηλαδή. Ε, αυτό το πράγμα οι Έλληνες, οι προπάτορές μας, το έχουνε νιώσει, αποτίναξαν τον τουρκικό ζυγό. Κι εμείς θα έρθει η ώρα, να σταθούμε οικονομικά στα πόδια μας, ν’ αποτινάξουμε κι εμείς τον ζυγό της τρόικας. Η γιορτή του Ευαγγελισμού και της Επαναστάσεως του 1821, πρέπει να εμπνέει όλους τους Έλληνες και άνδρες και γυναίκες να αγωνιστούν. Μια χούφτα Ελλήνων κατόρθωσε και επιβλήθηκε και ελευθέρωσε την πατρίδα μας. Εμείς πρέπει να αγωνιστούμε δια βίου για ν’ απαλλαγούμε από τους διάφορους τυράννους, πνευματικούς τυράννους, που μας έχουν καταδουλώσει, όπως είναι ο εγωισμός μας, όπως είναι τα χρήματα, όπως είναι ο διάβολος και πολλοί άλλοι».

• Ο κόσμος, σήμερα, επηρεάζεται και απ’ τις προφητείες Πατέρων της Εκκλησίας που μιλούν για γεγονότα που πρόκειται να συμβούν σύντομα και μάλιστα πολλοί τα προσδοκούν.

«Εντάξει, εδώ έχει γίνει ένα μεγάλο μπέρδεμα. Πολλά από αυτά που παρουσιάζονται να λένε κάποιοι πατέρες, ο πάτερ Παΐσιος κ.λπ., αλλά εάν ρωτήσεις πολύ κοντινούς του ανθρώπους, τέτοια δεν έλεγαν. Δεν προσδιόριζαν ημερομηνία καταστροφών κ.λπ. Υπάρχει μια τάση τώρα τελευταία να προσδιορίζουν ημερομηνίες κοντινές, δηλαδή την άνοιξη θα γίνει κάτι, τον Σεπτέμβριο θα γίνει κάτι, τον Δεκέμβριο θα γίνει κάτι, όταν θα γίνει ένας μαύρος Πάπας, θα γίνουν εκείνα εκεί· όλα αυτά είναι παραμύθια. Η προφητεία όταν εκπληρωθεί, τότε καταλαβαίνουμε ότι τα λόγια που λέει ήταν για εκείνο το γεγονός».

• Σχετικά με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία που ακούγεται ότι θα καταργηθεί.

«Εμείς δεν είμαστε υπέρ της καταργήσεως. Η Εκκλησία έχει πάρει απόφαση να υποστηρίξει αυτό το γεγονός, δηλαδή τα θρησκευτικά να μην φύγουν από την εκπαίδευση, να γίνει το μάθημα θρησκειολογικό, αλλά να έχει και τον χαρακτήρα της ιεραποστολής και της ομολογίας».

• Κλείνοντας θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;

«Η Μεγάλη Σαρακοστή να είναι περίοδος ελπίδας για τους ανθρώπους. Να ελπίζουν εις την χάρη Του Θεού και στη βίωση της Βασιλείας των Ουρανών, όπως πρέπει να δοθεί στον κόσμο. Δεν πρέπει να απελπιζόμαστε. Ο Κύριος σαράντα ημέρες πάλεψε νηστεύοντας μέσα στο όρος και εμείς στη δουλειά μας, την οικογένειά μας, στο σπίτι μας, στο σχολείο μας, πρέπει να μάθουμε να αγωνιζόμαστε εν σώματι. Να μην είμαστε μπουλούκι αλλά να υπάρχει μια ευταξία».

Πηγή  / αντιγραφή