Ἡ Μεγάλη Δευτέρα εἶναι ἀφιερωμένη εἰς μνήμην τοῦ ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ παγκάλου, υἱοῦ τοῦ πατριάρχου Ἰακώβ. Ὁ Ἰωσήφ, ὡς γνωστόν, ἐφθονήθη ὑπό τῶν ἀδελφῶν του, ἐρρίφθη εἰς λάκκον καί ἐπωλήθη ὑπ᾿ αὐτῶν καί ὑπέφερε πολλά, ἀλλ᾿ ἐπί τέλους ἐδοξάσθη καί ἀνεδείχθη ἄρχων τῆς Αἰγύπτου. Διά τά παθήματά του λοιπόν ἀλλά καί διά τήν ἀρετήν του, καί κυρίως διά τήν πραότητα καί ἀνεξικακίαν του, ἐθεωρήθη ἀνέκαθεν τύπος τοῦ Κυρίου. Διότι καί ὁ Κύριος ἐφθονήθη ὑπό τῶν ἀρχιερέων καί τῶν γραμματέων, ἐπωλήθη ὑπό τοῦ Ἰούδα καί, ἀφοῦ ὑπέφερε πολλά διά τήν σωτηρίαν μας, ἐτέθη νεκρός εἰς τόν τάφον, ἐπί τέλους ὅμως ἐδοξάσθη διά τῆς Ἀναστάσεώς του. Διά τοῦτο ἡ μνήμη τοῦ Ἰωσήφ ἐτέθη εἰς τήν πρώτην ἡμέραν τῆς Μ. Ἑβδομάδος, ἡ ὁποία
«τά πάθη τά σεπτά...
ὡς φῶτα σωστικά
ἀνατέλλει τῷ κόσμῳ».
Εἰς τόν Ἰωσήφ ἀναφέρεται τό κοντάκιον «Ὁ Ἰακώβ ὠδύρετο τοῦ Ἰωσήφ τήν στέρησιν», τό δοξαστικόν τῶν ἀποστίχων τοῦ Ὄρθρου «Δευτέραν Εὔαν τήν Αἰγυπτίαν» καί ἀρκετά τροπάρια τοῦ τριῳδίου τοῦ Ἑσπερινοῦ.
Κατά τήν Μ. Δευτέραν τελεῖται ἐπίσης ἀνάμνησις τῆς ὑπό τοῦ Κυρίου καταραθείσης καί ξηρανθείσης συκῆς. Τό θαῦμα τοῦτο ἔγινε κατά τήν εὐαγγελικήν διήγησιν τήν ἑπομένην τῆς θριαμβευτικῆς εἰσόδου τοῦ Κυρίου εἰς τήν ῾Ιερουσαλήμ (Ματθ. κα´ 17-18). ῏Ητο δέ ἡ ἄκαρπος ἐκείνη συκῆ σύμβολον τῆς συναγωγῆς τῶν Ἰουδαίων, ἡ ὁποία δέν εἶχε νά παρουσιάσῃ καρπούς πνευματικούς καί διά τοῦτο κατεδικάσθη ὑπό τοῦ Κυρίου. Ἀλλ᾿ εἶναι ἐπίσης σύμβολον καί παντός ἀνθρώπου μή ἔχοντος πνευματικήν καρποφορίαν. Καί εἰς τήν ἄκαρπον συκῆν ἀναφέρεται ἓν ἰδιόμελον τῶν ἀποστίχων καί μερικά τροπάρια τοῦ τριῳδίου τοῦ Ἑσπερινοῦ. Διά τῶν ὕμνων αὐτῶν ἡ Ἐκκλησία μᾶς παρακινεῖ εἰς ἀγῶνας πνευματικούς διά τήν ἀπόκτησιν τῶν ἀρετῶν, ὥστε νά ἀποφύγωμεν τό πάθημα τῆς συκῆς.
Τό Εὐαγγέλιον τοῦ Ὄρθρου τῆς Μ. Δευτέρας (Ματθ. κα´ 18-43) ἀφηγεῖται ὄχι μόνον τό ἐπεισόδιον τῆς συκῆς ἀλλά καί τάς παραβολάς τῶν δύο υἱῶν καί τῶν κακῶν γεωργῶν, διά τῶν ὁποίων ὁ Κύριος προεῖπε τήν ἀπόρριψιν τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ καί τήν ἐκλογήν τῶν ἐθνῶν διά τήν βασιλείαν του. Αἱ παραβολαί αὐταί ἐλέχθησαν κατά τήν αὐτήν ἡμέραν καί διά τοῦτο ἡ Ἐκκλησία ὥρισε νά ἀναγινώσκωνται κατά τήν Μ. Δευτέραν.
Τέλος ὁ κανών τῆς ἡμέρας καί μερικά ἰδιόμελα τῶν αἴνων καί τῶν ἀποστίχων ἀναφέρονται εἰς τάς προρρήσεις τοῦ Κυρίου περί τοῦ πάθους του, εἰς τό παράλογον αἴτημα τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου, οἱ ὁποῖοι ἐζήτησαν τάς πρωτοκαθεδρίας εἰς τήν βασιλείαν του καί εἰς τήν ἐξ ἀφορμῆς τοῦ αἰτήματος αὐτοῦ γενομένην ὑπό τοῦ Κυρίου διδασκαλίαν περί ταπεινώσεως καί ἀλληλοεξυπηρετήσεως. ῾Η σχετική περικοπή ἀνεγινώσκετο ἄλλοτε εἰς τήν Προηγιασμένην τῆς Μ. Δευτέρας.
Αὐτά εἶναι ἐν συντομίᾳ τά θέματα τῆς Μ. Δευτέρας. Δι᾿ ὅλων αὐτῶν ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἀνοίγει τήν αὐλαίαν διά τήν παρακολούθησιν τῶν ὑπερφυῶν γεγονότων, τά ὁποῖα διεδραματίσθησαν κατά τήν Μ. Ἑβδομάδα.
Δόξα. Καί νῦν. Κοσμᾶ μοναχοῦ. ῏Ηχος πλ. α´.
«Κύριε, ἐρχόμενος πρός τό πάθος, τούς ἰδίους στηρίζων μαθητάς ἔλεγες, κατ᾿ ἰδίαν παραλαβών αὐτούς· Πῶς τῶν ῥημάτων μου ἀμνημονεῖτε, ὧν πάλαι εἶπον ὑμῖν, ὅτι προφήτην πάντα οὐ γέγραπται, εἰ μή ἐν ῾Ιερουσαλήμ ἀποκτανθῆναι; Νῦν οὖν καιρός ἐφέστηκεν, ὃν εἶπον ὑμῖν· ἰδού γάρ παραδίδομαι, ἁμαρτωλῶν χερσίν ἐμπαιχθῆναι, οἵ καί σταυρῷ με προσπήξαντες, ταφῇ παραδόντες, ἐβδελυγμένον λογιοῦνται ὡς νεκρόν· ὅμως θαρσεῖτε· τριήμερος γάρ ἐγείρομαι, εἰς ἀγαλλίασιν πιστῶν, καί ζωήν τήν αἰώνιον».
[Ἀπό τό βιβλίο-ἐγκόλπιο: Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάς, Εἰσαγωγαί καί ἐπιμέλεια κειμένου ὑπό Πρωτ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, 5η ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἀποστολική Διακονία, 2010). Ἀπόσπασμα].
«τά πάθη τά σεπτά...
ὡς φῶτα σωστικά
ἀνατέλλει τῷ κόσμῳ».
Εἰς τόν Ἰωσήφ ἀναφέρεται τό κοντάκιον «Ὁ Ἰακώβ ὠδύρετο τοῦ Ἰωσήφ τήν στέρησιν», τό δοξαστικόν τῶν ἀποστίχων τοῦ Ὄρθρου «Δευτέραν Εὔαν τήν Αἰγυπτίαν» καί ἀρκετά τροπάρια τοῦ τριῳδίου τοῦ Ἑσπερινοῦ.
Κατά τήν Μ. Δευτέραν τελεῖται ἐπίσης ἀνάμνησις τῆς ὑπό τοῦ Κυρίου καταραθείσης καί ξηρανθείσης συκῆς. Τό θαῦμα τοῦτο ἔγινε κατά τήν εὐαγγελικήν διήγησιν τήν ἑπομένην τῆς θριαμβευτικῆς εἰσόδου τοῦ Κυρίου εἰς τήν ῾Ιερουσαλήμ (Ματθ. κα´ 17-18). ῏Ητο δέ ἡ ἄκαρπος ἐκείνη συκῆ σύμβολον τῆς συναγωγῆς τῶν Ἰουδαίων, ἡ ὁποία δέν εἶχε νά παρουσιάσῃ καρπούς πνευματικούς καί διά τοῦτο κατεδικάσθη ὑπό τοῦ Κυρίου. Ἀλλ᾿ εἶναι ἐπίσης σύμβολον καί παντός ἀνθρώπου μή ἔχοντος πνευματικήν καρποφορίαν. Καί εἰς τήν ἄκαρπον συκῆν ἀναφέρεται ἓν ἰδιόμελον τῶν ἀποστίχων καί μερικά τροπάρια τοῦ τριῳδίου τοῦ Ἑσπερινοῦ. Διά τῶν ὕμνων αὐτῶν ἡ Ἐκκλησία μᾶς παρακινεῖ εἰς ἀγῶνας πνευματικούς διά τήν ἀπόκτησιν τῶν ἀρετῶν, ὥστε νά ἀποφύγωμεν τό πάθημα τῆς συκῆς.
Τό Εὐαγγέλιον τοῦ Ὄρθρου τῆς Μ. Δευτέρας (Ματθ. κα´ 18-43) ἀφηγεῖται ὄχι μόνον τό ἐπεισόδιον τῆς συκῆς ἀλλά καί τάς παραβολάς τῶν δύο υἱῶν καί τῶν κακῶν γεωργῶν, διά τῶν ὁποίων ὁ Κύριος προεῖπε τήν ἀπόρριψιν τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ καί τήν ἐκλογήν τῶν ἐθνῶν διά τήν βασιλείαν του. Αἱ παραβολαί αὐταί ἐλέχθησαν κατά τήν αὐτήν ἡμέραν καί διά τοῦτο ἡ Ἐκκλησία ὥρισε νά ἀναγινώσκωνται κατά τήν Μ. Δευτέραν.
Τέλος ὁ κανών τῆς ἡμέρας καί μερικά ἰδιόμελα τῶν αἴνων καί τῶν ἀποστίχων ἀναφέρονται εἰς τάς προρρήσεις τοῦ Κυρίου περί τοῦ πάθους του, εἰς τό παράλογον αἴτημα τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου, οἱ ὁποῖοι ἐζήτησαν τάς πρωτοκαθεδρίας εἰς τήν βασιλείαν του καί εἰς τήν ἐξ ἀφορμῆς τοῦ αἰτήματος αὐτοῦ γενομένην ὑπό τοῦ Κυρίου διδασκαλίαν περί ταπεινώσεως καί ἀλληλοεξυπηρετήσεως. ῾Η σχετική περικοπή ἀνεγινώσκετο ἄλλοτε εἰς τήν Προηγιασμένην τῆς Μ. Δευτέρας.
Αὐτά εἶναι ἐν συντομίᾳ τά θέματα τῆς Μ. Δευτέρας. Δι᾿ ὅλων αὐτῶν ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἀνοίγει τήν αὐλαίαν διά τήν παρακολούθησιν τῶν ὑπερφυῶν γεγονότων, τά ὁποῖα διεδραματίσθησαν κατά τήν Μ. Ἑβδομάδα.
Δόξα. Καί νῦν. Κοσμᾶ μοναχοῦ. ῏Ηχος πλ. α´.
«Κύριε, ἐρχόμενος πρός τό πάθος, τούς ἰδίους στηρίζων μαθητάς ἔλεγες, κατ᾿ ἰδίαν παραλαβών αὐτούς· Πῶς τῶν ῥημάτων μου ἀμνημονεῖτε, ὧν πάλαι εἶπον ὑμῖν, ὅτι προφήτην πάντα οὐ γέγραπται, εἰ μή ἐν ῾Ιερουσαλήμ ἀποκτανθῆναι; Νῦν οὖν καιρός ἐφέστηκεν, ὃν εἶπον ὑμῖν· ἰδού γάρ παραδίδομαι, ἁμαρτωλῶν χερσίν ἐμπαιχθῆναι, οἵ καί σταυρῷ με προσπήξαντες, ταφῇ παραδόντες, ἐβδελυγμένον λογιοῦνται ὡς νεκρόν· ὅμως θαρσεῖτε· τριήμερος γάρ ἐγείρομαι, εἰς ἀγαλλίασιν πιστῶν, καί ζωήν τήν αἰώνιον».
[Ἀπό τό βιβλίο-ἐγκόλπιο: Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάς, Εἰσαγωγαί καί ἐπιμέλεια κειμένου ὑπό Πρωτ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, 5η ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἀποστολική Διακονία, 2010). Ἀπόσπασμα].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά