Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ: Δεύτερο μέρος

II. Η ΣΥΛΛΗΨΗ

Την πρώτη μέρα της γιορτής των αζύμων ή του Πάσχα, ο Ιησούς και οι μαθητές του γιόρτασαν τη γιορτή σ' ένα οίκημα. Αυτό το επεισόδιο αποκαλούμε τώρα Μυστικό Δείπνο. Μετά τον εορτασμό και κατά το βράδυ κατευθύνθηκε με τους μαθητές του προς τον κήπο της Γεθσημανής για να προσευχηθεί. Είδε το τέλος του να πλησιάζει και πέρασε τις λίγες εναπομείνασες ώρες του επι-κοινωνώντας με το ΘΕΟ του. Τρεις φορές πήγε παράμερα μακριά από τους μαθητές του και τρεις φορές επέστρεψε και τους βρήκε να κοιμούνται. Την τρίτη φορά που βγήκε έξω, έφθασε ο Ιούδας με μεγάλο πλήθος αρχιερέων, γερόντων και κόσμου. Τον πρόδωσε με ένα φιλί. Στο πλήθος συμπεριελαμβάνοντο και Ρωμαίοι 
στρατιώτες, φύλακες του Ναού και κάποια από τα μέλη της Σανχεντρίν.

Και τον συνέλαβαν.

Λίγες μέρες πριν, ο Ιησούς είχε έρθει δημοσίως από τη Γαλιλαία. Είχε μπει στην Ιερουσαλήμ την Κυριακή των Βαΐων, παρουσία τεράστιας κοσμοσυρροής οπαδών του. Είχε διδάξει ανοιχτά στο ναό και είχε προκαλέσει αμηχανία στους Γραμματείς. Κατά συνέπεια, υπήρχαν επαρκείς ευκαιρίες για να διατυπωθεί μία κατηγορία εναντίον του και ν' ακολουθήσει μία σύλληψη κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Την ώρα της σύλληψής του δεν εμπλεκόταν στη διάπραξη οποιασδήποτε εγκληματικής ενέργειας. Δεν κήρυττε καν το ευαγγέλιο. Βρισκόταν σε ώρα προσευχής. Δεν υπάρχει πρόβλεψη στον Εβραϊκό νόμο σύμφωνα με την οποία να θεωρείται νόμιμη η σύλληψή του χωρίς να έχει γίνει πρώτα επίσημη καταγγελία σε βάρος του. Ο Ιησούς γνώριζε ότι η σύλληψή του ήταν παράνομη και υπενθύμισε στα μέλη της Σανχεντρίν, τα οποία ήταν παρόντα την παράβαση του νόμου όταν άρθρωσε αυτή την ήπια κατσάδα: "ΩΣ ΕΠΙ ΛΗΣΤΗΝ ΕΞΗΛΘΕΤΕ ΜΕΤΑ ΜΑΧΑΙΡΩΝ ΚΑΙ ΞΥΛΩΝ ΝΑ ΜΕ ΣΥΛΛΑΒΗΤΕ ΚΑΘ ΗΜΕΡΑΝ ΕΚΑΘΗΜΗΝ ΠΛΗΣΙΟΝ ΥΜΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΕΝ ΤΩ ΙΕΡΩ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΕ ΕΠΙΑΣΑΤΕ" Κατά Ματθαίον - κεφ. 26, §55.

Συμπεράσματα

Δεν υποστηρίζω ότι η παρανομία της συλλήψεως ήταν αρκετή για να αποτρέψει την παραπομπή του Ιησού σε δίκη. Δε θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα μία εξίσου παράνομη ετυμηγορία, εάν οι εν συνεχεία διαδικασίες ήταν σύννομες. Όμως, είναι σημαντικό να ληφθεί υπ' όψιν για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε το μέγεθος της εμπλοκής της Σανχεντρίν στην προώθηση της συνωμοσίας τους και ως προστιθέμενο στοιχείο προς απόδειξιν του ότι οι δικαστές βρίσκονταν σε "θέση υπό απαγόρευση" λόγω συμφέροντος και προκατάληψης.

III. Η ΔΙΚΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΣΑΝΧΕΝΤΡΙΝ

 Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει: "ΚΑΙ ΕΦΕΡΑΝ ΑΥΤΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΝΝΑΝ ΠΡΩΤΟΝ ΔΙΟΤΙ ΗΤΟ ΠΕΝΘΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΪΑΦΑ ΟΣΤΙΣ ΗΤΟ ΑΡΧΙΕΡΕΥΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΥΤΟΥ ΕΚΕΙΝΟΥ" (Κεφ. 18, §13). Η μαρτυρία δεν είναι και απόλυτα ξεκάθαρη σ' αυτό το σημείο. Φαίνεται ότι ο Αρχιερέας Καϊάφας διεξήγαγε κάποια υποτυπώδη προανάκριση, είτε ιδιαιτέρως, είτε ενώπιον του Άννα, αλλά μάλλον αυτή δεν απέδωσε καρπούς, οπότε δε θεωρείται σημαντικό ως γεγονός. Τότε, ο Ιησούς οδηγήθηκε στο σπίτι του Αρχιερέα, όπου ήταν μαζεμένοι οι αρχιερείς, οι Γραμματείς και οι γέροντες. Το εάν αυτή ήταν μία εξαιρετική περίσταση, η οποία απαιτούσε η δίκη να διεξαχθεί στο Παλάτι του Αρχιερέα, υπόκειται στην εξέταση πληθώρας σοβαρών και αντιφατικών απόψεων, οπότε δε θα σταθώ. Θα πρέπει όμως, να λάβουμε υπ' όψιν ότι όλη αυτή η διαδικασία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν δηλαδή καμία εκδίκαση σοβαρού αδικήματος δε θα μπορούσε να διεξαχθεί και κατά τη διάρκεια του εορτασμού του Πάσχα, όταν επίσης καμία ποινική δίκη οποιασδήποτε μορφής δεν μπορούσε να διενεργηθεί. Σύμφωνα με τον Εβραϊκό νόμο, όλη η διαδικασία της εκδίκασης της υποθέσεως του Ιησού ενώπιον της Σανχεντρίν ήταν άκυρη, τόσο όσο θα ήταν άκυρο ένα δικαστήριο στη χώρα μας, το οποίο θα δίκαζε και θα καταδίκαζε κάποιον για κάποιο αδίκημα μέρα Κυριακή. Η ετυμηγορία θα εστερείτο νομικής ισχύος. Παρ' όλα αυτά, ο Ιησούς παραπέμφθηκε να δικασθεί ενώπιον της Σανχεντρίν. Καμία επίσημη καταγγελία δε διατυπώθηκε έστω και εκείνη την στιγμή εναντίον του. Αλλά, για να περισωθεί η εικονικότητα της δίκης, παρουσιάστηκαν μάρτυρες. Σύμφωνα με τις Γραφές: "ΟΙ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΟΛΟΝ ΕΖΗΤΟΥΝ ΨΕΥΔΟΜΑΡΤΥΡΙΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΔΙΑ ΝΑ ΘΑΝΑΤΩΣΩΣΙΝ ΑΥΤΟΝ" Κατά Ματθαίον - κεφ. 26, §59. Δεν βρήκαν, διότι παρότι προσήλθον πολλοί ψευδομάρτυρες, οι μαρτυρίες τους δε συμφωνούσαν. Ήταν απαραίτητο, για να επιτευχθεί η πολυπόθητη καταδίκη, να υπάρξουν τουλάχιστον δύο μάρτυρες των οποίων οι καταθέσεις να συμφωνούν από κάθε άποψη. Τελικά έγιναν δεκτές δύο μαρτυρίες. Στο κατά Ματθαίον αναφέρεται η εκδοχή ότι σύμφωνα με τη μαρτυρία τους ο Ιησούς είχε πει: "ΔΥΝΑΜΑΙ ΝΑ ΧΑΛΑΣΩ ΤΟΝ ΝΑΟΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΡΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΩ ΑΥΤΟΝ" κεφ. 26, §61. Στο κατά Μάρκον το κείμενο διαφέρει και εκεί αναφέρεται ως φράση του Ιησού: "ΕΓΩ ΘΕΛΩ ΧΑΛΑΣΕΙ ΤΟΝ ΝΑΟΝ ΤΟΥΤΟΝ ΤΟΝ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΝ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΡΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΛΛΟΝ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΝ ΘΕΛΩ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΕΙ" κεφ. 14, §58. Και οι δύο Ευαγγελιστές λένε ότι οι μάρτυρες ήταν ψευδομάρτυρες και ο Μάρκος αναφέρει επιπρόσθετα ότι οι μαρτυρίες των περισσοτέρων δε συμφωνούσαν. Ο ισχυρισμός της ασυμφωνίας των μαρτύρων, όπως αυτός καταγράφεται από τον Ευαγγελιστή Μάρκο φέρεται να μην έχει ουδεμία νομική βαρύτητα, σύμφωνα με τις Γραφές. Οι Γραφές καταφατικά δεικνύουν ότι οι δύο μάρτυρες συμφώνησαν επί της δηλώσεως του Χριστού. Η μόνη διαφωνία, η οποία προκύπτει από τις Γραφές, είναι εκείνη μεταξύ του Ματθαίου και του Μάρκου σχετικά με το τι έλεγε η μαρτυρία. Επίσης, απ' τις Γραφές δεν προκύπτουν στοιχεία που να καταδεικνύουν τους δύο ως ψευδομάρτυρες. Η κατάθεσή τους δεν ήταν απόλυτα ακριβής, είναι προφανές, διότι ο Χριστός είχε πει: "ΧΑΛΑΣΑΤΕ ΤΟΝ ΝΑΟΝ ΤΟΥΤΟΝ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΡΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΘΕΛΩ ΕΓΕΙΡΕΙ ΑΥΤΟΝ" Κατά Ιωάννην - κεφ. 2, §19. Αλλά τότε, μίλαγε εντός του ναού της Ιερουσαλήμ, ο οποίος ήταν ο Εβραϊκός ναός του ΘΕΟΥ. Ήταν αναμενόμενο ότι οι Ιουδαίοι δεν κατάλαβαν πως δια της παρατηρήσεως αυτής "ΕΚΕΙΝΟΣ (ΟΜΩΣ) ΕΛΕΓΕ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΥ" (Κατά Ιωάννην - κεφ. 2, §21), αφού είναι προφανές ότι οι ίδιοι οι μαθητές του δεν εννόησαν τα λόγια του παρά μετά την ανάστασή του εκ νεκρών. Η εκδοχή, η οποία δίδεται από τους μάρτυρες, ειδικά εκείνη στο κατά Ματθαίον, ήταν κατ' ουσίαν μία απόδοση του νοήματος, το οποίο φυσιολογικά κάποιος θα εξήγαγε ως συμπέρασμα από τα εκφερόμενα λόγια και τον τόπο όπου αυτά ακούσθηκαν. Σημαντική όμως, ακρίβεια θα απαιτείτο από ένα μάρτυρα, ο οποίος εξιστορεί τα λεγόμενα κάποιου άλλου μόλις λίγο καιρό πριν. Δεν προκύπτει από τις Γραφές ότι οι μάρτυρες ήταν προειδοποιημένοι να μην ξεχάσουν οποιοδήποτε τεκμήριο της αθωότητος του κατηγορουμένου, να λάβουν υπ' όψιν τους την ιερότητα της ζωής ή το γεγονός ότι κατέθεταν ενόρκως. Εφόσον αυτά αποτελούσαν την πάγια τακτική σε όλες τις δίκες ποινικών υποθέσεων, μάλλον θεωρήθηκε δεδομένο ότι τηρήθηκαν πιστά. Εντούτοις, είναι προφανές ότι δεν ορίστηκε συνήγορος υπεράσπισης για τον Ιησού και ότι οι δικαστές έψαχναν να βρουν μάρτυρες να καταθέσουν εναντίον του αντί υπέρ του, ως όφειλαν κατά το νόμο. Μετά την αποδοχή των δύο αυτών μαρτυριών, ο Αρχιερέας ερώτησε τον Ιησού: "ΔΕΝ ΑΠΟΚΡΙΝΕΣΑΙ ΟΥΔΕΝ ΤΙ ΜΑΡΤΥΡΟΥΣΙΝ ΟΥΤΟΙ ΚΑΤΑ ΣΟΥ" Κατά Μάρκον - κεφ. 14, §60. Και ο Ιησούς έμεινε σιωπηλός. Εάν αυτή η ερώτηση ήταν μία προτροπή προς εκείνον, ώστε να μαρτυρήσει κατά του εαυτού του, ήταν παράνομη καθώς κανένας κατηγορούμενος δεν επιτρεπόταν να προτρέπεται κατ' αυτόν τον τρόπο. Εάν ήταν μία ανακοίνωση από τον Αρχιερέα, ο οποίος προέδρευε του δικαστηρίου, ότι η κατηγορούσα αρχή είχε ολοκληρώσει και έπρεπε ν' ακουστεί η υπεράσπιση, ο Ιησούς είχε το δικαίωμα να παραμείνει σιωπηλός. Οι νόμιμες προϋποθέσεις δεν είχαν τηρηθεί όσον αφορά στα δικαιώματά του: στη σύγκλιση του δικαστηρίου, στον χρόνο συνεδρίασης ή στη διαδικασία την οποία ακολουθούσε. Το κατά πόσο είχε κατηγορηθεί για ένα έγκλημα πιθανόν να αμφισβητείται, αλλά προφανώς δε θεωρήθηκε ιδιαίτερα σοβαρό ως γεγονός (το αν υπήρχε κατηγορία τελικά), αφού ο Αρχιερέας άμεσα εγκατέλειψε το ζήτημα της κατηγορίας και άλλαξε τακτική. Ο Χριστός δεν καταδικάσθηκε από τη Σανχεντρίν επί της κατηγορίας, η οποία διατυπώθηκε από τους δύο μάρτυρες. Το γεγονός ότι ο Αρχιερέας έψαχνε, στην πραγματικότητα και παράνομα, τρόπο να αναγκάσει τον Ιησού να καταθέσει εναντίον του εαυτού του, προκύπτει, κατά την γνώμη μου, από το γεγονός ότι αμέσως μετά την άρνηση του Χριστού να καταθέσει, ο Αρχιερέας επικαλέστηκε γι' αυτόν τον πιο ιερό όρκο για έναν Ιουδαίο, κατά τον οποίο ήταν υποχρεωμένος ν' απαντήσει: "ΣΕ ΟΡΚΙΖΩ ΕΙΣ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΟΝ ΖΩΝΤΑ ΝΑ ΕΙΠΗΣ ΠΡΟΣ ΗΜΑΣ ΕΝ ΣΥ ΗΣΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ" Κατά Ματθαίον - κεφ. 26, §63. Ο Μάρκος δεν αφηγείται το περιστατικό αυτό με τον ίδιο τρόπο, αλλά καταγράφει απλή ερώτηση: "ΣΥ ΕΙΣΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΕΥΛΟΓΗΤΟΥ" (κεφ. 14, §61). Και στις δύο περιπτώσεις όμως, ήταν μία προτροπή για τον κρατούμενο να καταθέσει εναντίον του εαυτού του και ως εκ τούτου, ήταν παράνομη. Σ' αυτή την ερώτηση ο Ιησούς απήντησε: "ΣΥ ΕΙΠΑΣ ΠΛΗΝ ΣΑΣ ΛΕΓΩ ΕΙΣ ΤΟ ΕΞΗΣ ΘΕΛΕΤΕ ΙΔΕΙ ΤΟΝ ΥΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΘΗΜΕΝΟΝ ΕΚ ΔΕΞΙΩΝ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΚΑΙ ΕΡΧΟΜΕΝΟΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΝΕΦΕΛΩΝ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ" Κατά Ματθαίον - κεφ. 26, §64. Αμέσως ο Αρχιερέας διέρρηξε τα ιμάτιά του λέγοντας "ΕΒΛΑΣΦΗΜΗΣΕ ΤΙ ΧΡΕΙΑΝ ΕΧΟΜΕΝ ΠΛΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΙΔΟΥ ΤΩΡΑ ΗΚΟΥΣΑΤΕ ΤΗΝ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΤΙ ΣΑΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ"; (§65-66). Και εκείνοι απήντησαν: "ΕΝΟΧΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΕΙΝΑΙ". Και τον χλεύαζαν και τον περιγελούσαν, έπτυαν επί του προσώπου του και τον έδερναν, και, καλύπτοντας την κεφαλή του με πέπλο, τον κτυπούσαν και του ζητούσαν να μαντεύσει ποιος τον είχε χτυπήσει. Φανταστείτε μία τέτοια σκηνή να διαδραματίζεται στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας, όπου παρευρίσκοντο τα πιο αξιοσέβαστα μέλη της κοινωνίας, εάν η απόδοση δικαιοσύνης ήταν η επιδίωξη των τεκταινόμενων. Συμπεράσματα Οι παρατυπίες αυτής της δίκης ήταν πολλές. Οι δικαστές είχαν αρνηθεί στον Χριστό το τεκμήριο της αθωότητος, το οποίο ο ίδιος ο νόμος το προέβλεπε για εκείνον και τον είχαν κρίνει ένοχο πριν δικασθεί. Το δικαστήριο συνεδρίασε κατά τη διάρκεια της νύχτας και σε μέρα επίσημης αργίας. Κανένας συνήγορος δεν ορίστηκε για τον κατηγορούμενο. Καταδικάσθηκε όχι επί των καταθέσεων των δύο μαρτύρων, αλλά επί της δικής του μαρτυρίας, η οποία εδόθη κατ' απαίτησιν του Αρχιερέα και, σύμφωνα με το κατά Ματθαίον, μετά την ορκωμοσία, η οποία του επεβλήθη και την οποία ένας Ιουδαίος δεν μπορούσε ν' αψηφήσει. Οι δικαστές έψαξαν για μάρτυρες οι οποίοι θα κατέθεταν εναντίον του αντί ν' αναζητούν εκείνους οι οποίοι θα κατέθεταν υπέρ του. Δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την έκδοση ετυμηγορίας (ψηφοφορία). Ο Αρχιερέας, ο οποίος θα έπρεπε να μιλήσει τελευταίος, με το μελοδραματικό σχίσιμο του ρουχισμού του εξέφρασε την άποψή του πρώτος και απλώς κάλεσε τους υπολοίπους να την επιβεβαιώσουν. Η καταδικαστική ετυμηγορία εκδόθηκε άμεσα, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία, η οποία προέβλεπε νηστεία, προσευχή και θρησκευτικό διαλογισμό για μία μέρα. Η ίδια Σανχεντρίν αναγνώρισε το παράτυπο της διαδικασίας αυτής, του να συνεδριάζει δηλαδή κατά τη διάρκεια της νύχτας και μόλις ξημέρωσε συνεδρίασε εκ νέου. Σ' αυτή τη συνεδρίαση, η οποία μνημονεύεται από τον Ευαγγελιστή Λουκά, όλοι υπέβαλλαν το ερώτημα στον Ιησού εάν ήταν ο Χριστός. Και όταν απάντησε καταφατικά, είπαν "ΤΙ ΧΡΕΙΑΝ ΕΧΟΜΕΝ ΠΛΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΔΙΟΤΙ ΗΜΕΙΣ ΑΥΤΟΙ ΗΚΟΥΣΑΜΕΝ ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΥ. ΤΟΤΕ ΕΣΗΚΩΘΗ ΑΠΑΝ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ ΕΦΕΡΑΝ ΑΥΤΟΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΙΛΑΤΟΝ" (κεφ. 22, §71 - κεφ. 23).

Είναι περιττό το να επισημανθεί ότι η συνεδρίαση εκείνης της μέρας ήταν επίσης παράτυπη. Υπόκειται σε όλες τις ενστάσεις, οι οποίες έχουν διατυπωθεί επί εκείνης η οποία διενεργήθη κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας με μόνη εξαίρεση ότι ετούτη φέρεται να διενεργήθηκε κατά τη διάρκεια της μέρας.

Συνεχίζεται

πηγή