Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θεόδωρος Ρηγηνιώτης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θεόδωρος Ρηγηνιώτης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα, Απριλίου 25, 2016

Τι σημαίνει «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται…»

νυμφίος

νυμφίος

Δύο από τα πιο γνωστά τροπάρια της Μεγάλης Εβδομάδας είναι τα: «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται» και «Τον νυμφώνα Σου βλέπω». Ποια είναι, όμως, η σημασία τους;
Το τροπάριο «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…» λέει:
«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα. Ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθείς, ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς και της βασιλείας έξω κλεισθείς. Αλλά ανάνηψον κράζουσα· Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς».
Στα νέα ελληνικά, το τροπάριο σε μια πιο ελεύθερη μετάφραση λέει:
«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) καταμεσίς της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».
Ποια είναι η σημασία αυτού του τροπαρίου;
Οι στίχοι παραπέμπουν σε δύο παραβολές, δηλαδή ιστορίες με κάποιο νόημα που είπε ο Χριστός. Η πρώτη φράση προέρχεται από την παραβολή των δέκα παρθένων (κατά Ματθαίον, κεφ. 25, στίχοι 1-13). Λέει ότι δέκα κορίτσια είχαν βγει να προϋπαντήσουν το γαμπρό σε κάποιο γάμο. Όμως εκείνος άργησε και αποκοιμήθηκαν. Και καταμεσίς της νύχτας ακούστηκε φωνή: «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται!». Οι κοπέλες ξύπνησαν, αλλά «οι λαμπάδες τους» έσβηναν. Οι πέντε απ’ αυτές (οι «φρόνιμες» = συνετές) είχαν μαζί τους λάδι και ανανέωσαν τη φλόγα, αλλά οι άλλες πέντε (οι «μωρές» = επιπόλαιες) δεν είχαν. Έτσι, μέχρι να βρουν να αγοράσουν, ο Γαμπρός μπήκε στο σπίτι του γάμου, έκλεισε η πόρτα και έμειναν απ’ έξω.
Όπως φαίνεται στα λόγια του Χριστού, ο γαμπρός της ιστορίας συμβολίζει το Χριστό, που όλοι περιμένουμε τη Δευτέρα Παρουσία Του, αλλά αυτή καθυστερεί. Θα έρθει ξαφνικά («μέσα στη νύχτα») και τότε κάποιοι θα είναι έτοιμοι να εμφανιστούν μπροστά Του, γιατί θα είναι καλοί άνθρωποι, ενώ κάποιοι άλλοι θα είναι ανέτοιμοι (επειδή φέρθηκαν ανόητα και δε φρόντισαν να καθαρίσουν την καρδιά τους) και θα μείνουν έξω από «το γάμο», δηλαδή τη βασιλεία του Θεού (τον παράδεισο).
Η δεύτερη παραβολή (κατά Λουκάν, κεφ. 12, στίχοι 36-46) μιλάει για κάποιους δούλους, που περιμένουν τον κύριό τους να επιστρέψει από γάμο. Καλότυχος, λέει ο Ιησούς, εκείνος ο δούλος, που ο κύριος θα τον βρει σε επιφυλακή να τον περιμένει, ενώ αλίμονο σ’ εκείνον που θα σκεφτεί «αργεί ο κύριος» και θ’ αρχίσει να μεθοκοπάει, να δέρνει και να καταπιέζει τους άλλους δούλους. Και αυτή η παραβολή δηλώνει ότι ο Χριστός θα επιστρέψει «ως κλέπτης εν νυκτί», σε στιγμή που κανείς δε θα Τον περιμένει.
Εννοείται ότι η στιγμή, για την οποία ο καθένας πρέπει να είναι έτοιμος, είναι η στιγμή του θανάτου μας, που πιθανότατα θα προηγηθεί της Δ. Παρουσίας και είναι ουσιαστικά η στιγμή της κρίσης μας μπροστά στο Θεό. Ας είμαστε έτοιμοι, έχοντας καθαρίσει την καρδιά μας από τα ελαττώματα που μας εμποδίζουν να αγαπήσουμε το Θεό και τον πλησίον μας.
Αυτό ακριβώς είναι και το νόημα του τροπαρίου. Ο ποιητής καλεί την ίδια την ψυχή του να μετανοήσει και να αφεθεί στα χέρια του Θεού, ζητώντας τη βοήθειά Του μέσω της Θεοτόκου, των αγίων και των φωτεινών αγγέλων (η τελευταία φράση λέγεται με όλες αυτές τις παραλλαγές). Το τριπλό «Άγιος, Άγιος, Άγιος» είναι από τον ύμνο των αγγέλων (των Σεραφείμ) που άκουσε ο προφήτης Ησαΐας (Ησαΐας, κεφ. 6) και υποδηλώνει την Αγία Τριάδα.
Το τροπάριο «Τον νυμφώνα Σου βλέπω…»
Το δεύτερο τροπάριο λέει: «Τον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και σώσον με».
Σε νέα ελληνικά:
«Σωτήρα μου, βλέπω στολισμένο το σπίτι του γάμου, αλλά δεν έχω κατάλληλα ρούχα για να μπω μέσα. Κάνε λαμπερή τη στολή της ψυχής μου, Εσύ που δίνεις το φως, και σώσε με».
Οι στίχοι είναι εμπνευσμένοι από μια άλλη παραβολή του Χριστού, στο κατά Ματθαίον, κεφ. 22, στίχοι 1-14: ένας βασιλιάς παντρεύει το γιο του, αλλά οι καλεσμένοι «αγρόν ηγόρασαν» (η φράση είναι από το Λουκ. 14, 18, όπου υπάρχει η ίδια παραβολή ή μια παρόμοια – εκεί κάποιος λέει: «αγόρασα ένα αγρό (χωράφι) και πρέπει να πάω να τον δω, γι’ αυτό δε μπορώ να έρθω») και δεν πήγαν. Τότε εκείνος έστειλε και κάλεσαν όλους τους φτωχούς και περιθωριακούς, που ήρθαν αντί για τους επίσημους. Είδε όμως κάποιον με ρούχα ακατάλληλα για γάμο και έβαλε να τον πετάξουν έξω, και μάλιστα «στο σκοτάδι»!…
Εννοείται ότι, αφού οι τελικοί καλεσμένοι ήταν φτωχοί, ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι ο άνθρωπος διώχτηκε επειδή είχε «κακά ρούχα». Το νόημα είναι ότι είχε κακή ψυχή.
Εδώ λοιπόν ο ποιητής του τροπαρίου παρακαλεί το Χριστό να τον βοηθήσει να γίνει λαμπερή η ψυχή του, να τη «φορέσει» (ως το καταλληλότερο ένδυμα) και να μπορέσει να μπει στο γλέντι του γάμου, δηλ. στον παράδεισο.
Ο Ιησούς ως Νυμφίος
Ο ίδιος ο Χριστός συχνά παρομοίασε τον ερχομό Του με γάμο και τον εαυτό Του με Νυμφίο (γαμπρό). Και στο τέλος της Αποκάλυψης ο παράδεισος συμβολίζεται με μια «πόλη στολισμένη σα νύφη», μέσα στην οποία δεν μπαίνει τίποτε κακό.
Η σημασία αυτής της παρομοίωσης είναι ότι στο πρόσωπο του Χριστού συντελείται ένας «ιερός γάμος» Θεού και ανθρωπότητας: στο γάμο οι δύο σύζυγοι ενώνονται, ενώ στο Χριστό ενώθηκαν Θεός και άνθρωπος, γι’ αυτό ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος. Γι’ αυτό ο Χριστός ονομάζεται «Νυμφίος της Εκκλησίας», η σχέση του αντρόγυνου παρομοιάζεται από τον απόστολο Παύλο με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας (στην επιστολή προς Εφεσίους, κεφ. 5, που διαβάζεται κατά την τελετή του γάμου), ενώ το «Άσμα Ασμάτων» (το ερωτικό τραγούδι του βασιλιά Σολομώντα που βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη) ερμηνεύτηκε από τους χριστιανούς αγίους ως αλληγορία του έρωτα του Θεού και του ανθρώπου.
Ο Θεός, κατά τους αγίους μας, είναι «ερωτευμένος με τον άνθρωπο», γιατί μόνο ένας ερωτευμένος θα μπορούσε να κάνει τέτοια θυσία: να γίνει ταπεινός άνθρωπος (ενώ είναι ο παντοδύναμος Θεός) και ν’ αφήσει να τον βασανίσουν μέχρι θανάτου για να σώσει το δημιούργημά Του. Επίσης, η αγάπη του Θεού είναι «έρως», γιατί Τον κινεί σε ένωση με τον άνθρωπο, όπως οι δύο ερωτευμένοι ενώνονται «οι δύο εις σάρκα μίαν».
Όλα αυτά δεν σκανδαλίζουν τους χριστιανούς, γιατί δεν περιέχουν τίποτε κακό: μιλάνε για την αγάπη του Θεού και για την ένωσή Του με τους ανθρώπους (την αγιότητα). Αυτή την ένωση καλείται να έχει ως σκοπό της ζωής του κάθε χριστιανός. Έτσι, αξιολογεί κάθε πράξη του, στην προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική κ.τ.λ. ζωή του, με γνώμονα αν συμβάλλει σ’ αυτή την ένωση ή την εμποδίζει: στην ένωση με τον Τριαδικό Θεό διά του Χριστού.
Γι’ αυτό ο Χριστός δεν θα μπορούσε να έχει παντρευτεί ή ερωτευτεί μια γυναίκα: όχι γιατί «ήταν ανέραστος» (δεν ήταν, όπως μόλις είπαμε), αλλά γιατί είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας, ερωτευμένος και ενωμένος με τη Νύμφη Του, την ανθρωπότητα. Μόνο αν δεν ήταν Θεός, αλλά ένας κοινός άνθρωπος, τότε δεν είναι αληθινός αυτός ο ιερός γάμος, άρα ούτε η ανάσταση και φυσικά δεν υπάρχει και σωτηρία από το θάνατο. Γι’ αυτό και οι (λανθασμένες) ιδέες ότι δήθεν ήταν παντρεμένος με την αγία Μαρία τη Μαγδαληνή, είναι αντίθετες με τη διδασκαλία και την εμπειρία των αγίων όλων των εποχών για τη Θεότητα του Θεανθρώπου Νυμφίου Ιησού.
Θ. Ι. Ρηγινιώτης



Πέμπτη, Μαρτίου 31, 2016

Ο Ξένος Θεός και οι ξένοι μετανάστες

 Επιμέλεια Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

«Στον κόσμο των αφεντικών είμαστε όλοι ξένοι»
[αναρχικό σύνθημα χριστιανικού ήθους (βλ. Ματθ. 25, 31-46)]

Α΄
Κάθε θρησκεία έχει τουλάχιστον δύο μορφές: α) τη διδασκαλία των σοφών διδασκάλων και των ιερών γραφών της και β) τον τρόπο που κατανοεί και εφαρμόζει αυτή τη διδασκαλία ο λαός. Ο δικός μας λαός (που είναι μπολιασμένος με τον ορθόδοξο χριστιανισμό σε κάθε πτυχή του πολιτισμού και της ιστορίας του τους τελευταίους τουλάχιστον 15 αιώνες) έχει κατανοήσει και εφαρμόσει την ορθόδοξη διδασκαλία σε αξιοθαύμαστο βαθμό, όμως επίσης σε μεγάλο βαθμό την έχει παρανοήσει και παρερμηνεύσει ανάλογα με τα ελαττώματά του. Ιδιαίτερα σε εποχές σύγχυσης όπως η σημερινή, η παρανόηση και η παρερμηνεία φαίνεται να κυριαρχούν και η σωστή εφαρμογή της ορθόδοξης διδασκαλίας να υποχωρεί.
Έτσι, είναι συνηθισμένο στην εποχή μας να θεωρούμε πως είμαστε «σωστοί χριστιανοί», κι όμως παράλληλα:
  • να θεωρούμε αυτόματα όλους τους «ξένους» (τσιγγάνους και οικονομικούς μετανάστες που ζουν στην πατρίδα μας) ύποπτους για πιθανά εγκλήματα εναντίον μας,
  • να δυσανασχετούμε όταν μένουν στη γειτονιά μας και φυσικά να τους αρνούμαστε το δικαίωμα να μένουν στην πολυκατοικία μας,
  • να τους εκμεταλλευόμαστε όσο μπορούμε ως εργάτες ή υπαλλήλους μας και να εξοργιζόμαστε όταν εκείνοι διεκδικούν ίσα δικαιώματα με τους Έλληνες εργάτες και υπαλλήλους,
  • σε πιο ακραίο σημείο, να ξεσπάμε βίαια εναντίον τους, διαπράττοντας από προπηλακισμούς και τραμπουκισμούς μέχρι και δολοφονίες (νομίζω σπάνια, ευτυχώς), αυτοτιτλοφορούμενοι «εθνικιστές» ή «πατριώτες», ενώ είμαστε η Κου Κλουξ Κλαν.
Ας δούμε όμως τι λέει στ’ αλήθεια για τους ξένους ο χριστιανισμός, η πολύτιμη πνευματική κληρονομιά που κουβαλάει ο λαός μας. Προειδοποιώ: πολλοί αναγνώστες θα σοκαριστούν, θα με παρεξηγήσουν, θα πουν: «Δηλαδή τι θέλεις; Να τους αφήσουμε να μας πάρουν τη χώρα; Να τους αφήσουμε να μας ληστεύουν και να μας σκοτώνουν;» κ.τ.λ.
Φυσικά δεν λέω καθόλου αυτό. Κανείς δεν πρέπει να μας κλέψει την πατρίδα, δηλαδή να την κατακτήσει, να εγκαταστήσει ξένη κατοχή εδώ. Μην ξεχνάμε όμως ότισυντηρούμε ήδη τρεις πανίσχυρους κατακτητές: το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ένωση (που δείχνει το αληθινό της πρόσωπο – ενδιαφέρον μόνο για το χρήμα – πιέζοντάς μας πάνω στην οικονομική κρίση) και τις πολυεθνικές που μας τραβούν από τη μύτη μετατρέποντάς μας σε εργάτες τους και σε υπάκουους καταναλωτές. Αυτή την τριπλή ξένη κατοχή κανείς δεν τη θυμάται, κανείς δεν την καταδικάζει, δεν εξοργίζεται γι’ αυτήν, ούτε την πολεμάει! Βγάζουμε τη λύσσα και την «αγανάκτησή» μας στους φουκαράδες, που τους έχουμε του χεριού μας, και τους αληθινούς κατακτητές ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕ ΑΙΣΧΡΑ.
Επίσης, ασφαλώς οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές, εφαρμόζοντας το νόμο, πρέπει να μας προστατεύουν από τους ληστές και τους δολοφόνους. Όντως έχουμε φορτωθεί πολλές συμμορίες αλλοδαπών, όμως έχουμε εξίσου πολλές και ισχυρές συμμορίες Ελλήνων! Κάθε αλλοδαπός δεν είναι οπωσδήποτε κακοποιός. Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ένα ολόκληρο πλήθος αλλοδαπών κοριτσιών (ορθόδοξων χριστιανών – αν και δεν έχει σημασία, αρκεί που είναι θύματα) εκπορνεύεται από Έλληνες σε Έλληνες «πελάτες»! Αυτές τι άποψη θα έχουν για «κάθε Έλληνα» και τι θα λένε, αν ποτέ αξιωθούν να γυρίσουν ζωντανές στην πατρίδα τους; Μάλιστα, ακούμε «Ρωσίδα» και χαμογελάμε. Για μας δεν είναι πια άνθρωποι, αλλά σύμβολα του σεξ (στην πραγματικότητα, σκλάβες).

Β΄
Ας μιλήσουμε λοιπόν ως ορθόδοξοι χριστιανοί, παιδιά και εγγόνια ορθόδοξων χριστιανών. Ο Θεός μας έγινε άνθρωπος, όχι ένας ήρωας ή θεός του πολέμου (που θα άρεσε στους Βίκινγκς και τους λοιπούς Άριους του Βορρά), αλλά ένας αδύναμος άνθρωπος, αν και παντοδύναμος, που έπεσε θύμα των ισχυρών και ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ έσωσε την ανθρωπότητα –δίνοντάς της τη δυνατότητα της ένωσης με το Θεό και δείχνοντάς της τον τρόπο, δηλαδή την αυτοθυσία χωρίς αντάλλαγμα. (Δηλαδή πρέπει να είμαστε μονίμως τα «κορόιδα» που θυσιάζονται χωρίς αντάλλαγμα; Δε λέω ότι «πρέπει» τίποτε. Απλώς, όσο πιο πολύ αγαπάς, τόσο πιο πολύ θυσιάζεσαι και τόσο πιο πολύ πλησιάζεις προς τον παράδεισο. Μπορεί όμως να μη σ’ ενδιαφέρει ο παράδεισος, οπότε πέρνα τη ζωή σου σαν πονηρός και «επιτυχημένος»).
Ο Θεός αυτός, ως άνθρωπος γεννήθηκε σε μια πόλη, όπου οι ανθρώπινοι γονείς Του ήταν ξένοι, και μάλιστα δε βρήκαν ούτε δωμάτιο για να μείνουν και Τον γέννησαν σ’ ένα στάβλο (ποιος θέλει ξένους στην πολυκατοικία του;). Στη συνέχεια, έγινε μετανάστης και πήγε με την οικογένειά Του στην Αίγυπτο, για να μη θανατωθεί από τα όργανα του προαιώνιου εχθρού της ανθρωπότητας (του διαβόλου), που προσπαθούσε να Τον σταματήσει. Εκεί ο ανθρώπινος θετός πατέρας Του ασφαλώς αναζήτησε δουλειά ως ξένος εργάτης. Άραγε, πώς τον αντιμετώπισαν;
Μεγαλώνοντας ο Θεός μας περιπλανήθηκε σε όλη τη χώρα ως ξένος, μη έχοντας «πού την κεφαλήν κλίναι» και Τον θανάτωσαν οι συμπατριώτες Του σα να ήταν ξένος, παραδίδοντάς Τον μάλιστα σε ξένους (στους Ρωμαίους). Έτσι ο Ιησούς έγινε πολλαπλά ο μεγάλος Ξένος, που ποτέ δεν κατανοήθηκε ώστε να γίνει «δικός μας», παρά μόνον από λίγους, που πάντα (και τώρα) η κοινωνία τους κοροϊδεύει ως «πτωχούς τω πνεύματι», δηλ. «κορόιδα».
Τη Μεγάλη Παρασκευή ψάλλουμε ένα συγκλονιστικό τροπάριο, κατά το οποίο ο άγιος Ιωσήφ από την Αριμαθαία (κρυφός μαθητής του Χριστού, από φόβο, που φανερώθηκε μετά τη σταύρωση) είπε στον Πιλάτο: «Δός μοι τούτον τον Ξένον, όν ομόφυλοι μισούντες θανατούσι ως Ξένον» (=«Δώσε μου αυτόν τον Ξένο, που οι ομοεθνείς Του, μισώντας Τον, Τον σκοτώνουν σαν Ξένο»).
Ο ίδιος ο Ιησούς, όταν ξεκαθάριζε πώς ο άνθρωπος κερδίζει τη βασιλεία των ουρανών, μίλησε για τον καλό Σαμαρείτη, όταν όλοι θεωρούσαν τους Σαμαρείτες (λαό που ζούσε στο κέντρο του Ισραήλ) προδότες και μιάσματα (στη σημερινή Ελλάδα θα μιλούσε για καλό Αλβανό ή Τούρκο), και είπε πως το να περιμαζέψεις έναν ξένομπορεί να σε βάλει στον παράδεισο, ενώ το να μην τον περιμαζέψεις μπορεί να σε βάλει στην κόλαση («όταν το κάνετε σε έναν, σε μένα το κάνετε», βλ. Ματθ. 25, 31-46). Σήμερα περισσότεροι «άθεοι» ενδιαφέρονται για τους ξένους μας παρά «χριστιανοί», αν και υπάρχουν ευτυχώς κάμποσοι φτωχοί και ταπεινοί ιερείς που φροντίζουν γι’ αυτούς όσο μπορούν. Είναι βέβαιο πως στη Δευτέρα Παρουσία θα εκπλαγούμε με το πόσοι «άθεοι» και «αμαρτωλοί» θα πάνε στον παράδεισο και πόσοι «πιστοί» και «ενάρετοι» όχι…

Γ΄
Στη συνέχεια, Αυτός ο μεγάλος Ξένος έστειλε τους μαθητές Του σε «όλα τα έθνη» και εκείνοι ξενιτεύτηκαν και δίδαξαν τους ανθρώπους σε ξένες χώρες. Ιδού λοιπόν κι άλλοι «ξένοι»! Άγιοι ξένοι. Έφτασαν μέχρι τους Κέλτες της Βρετανίας (άγιος Αριστόβουλος, ένας από τους 70 μαθητές του Χριστού) και την Ινδία (άγιος Θωμάς, ο πρώην «άπιστος») και οι περισσότεροι θανατώθηκαν με βασανιστήρια από ΞΕΝΟΥΣ ως ΞΕΝΟΙ και τάφηκαν σε ΞΕΝΗ ΓΗ, ευλογώντας την με τα θαυματουργά λείψανά τους.
«Οι χριστιανοί κατοικούν τις πατρίδες τους σαν επισκέπτες. Κάθε ξένη χώρα είναι πατρίδα γι’ αυτούς και κάθε πατρίδα είναι ξένη» (επιστολή προς Διόγνητον, 2ος αιώνας μ.Χ.). Και τούτο, γιατί η αληθινή μας πατρίδα είναι ο ουρανός. Οι γήινες πατρίδες μας είναι προσωρινές. Τις αγαπάμε, αλλά, αν είμαστε πρόθυμοι να διαπράξουμε εγκλήματα γι’ αυτές (π.χ. να βασανίσουμε αιχμαλώτους ή να αφανίσουμε γυναικόπαιδα), γίνονται εμπόδια για τη μόνιμη και αληθινή πατρίδα μας, τον παράδεισο. Γι’ αυτό εθνικισμός και χριστιανισμός ΔΕ ΣΥΜΒΑΔΙΖΟΥΝ. Το χριστιανικό ρωμαϊκό κράτος (Ρωμανία/«Βυζάντιο») δεν ήταν εθνικιστικό: όλοι οι λαοί που κατοικούσαν στα εδάφη του είχαν ίσα δικαιώματα και όλων των λαών οι άγιοι τιμούνταν εξίσου από όλους τους χριστιανούς. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι μεγάλοι Σύριοι Πατέρες άγιος Εφραίμ ο Σύρος (ο μέγας ποιητής), άγιος Ισαάκ ο Σύρος (ο «φιλόσοφος της αγάπης») κ.π.ά., που τα γραπτά τους μεταφράστηκαν από τα συριακά στα ελληνικά και έγιναν ανάρπαστα από τους Βυζαντινούς (και οι ίδιοι οι Σύριοι βεβαίως ήταν «Βυζαντινοί»).
Καθώς οι Ρωμιοί μετέφεραν το χριστιανισμό σε άλλα έθνη, δεν τα υπέτασσαν, αλλά αντίθετα τα έκαναν συμμάχους και, μεταφράζοντάς τους την Αγία Γραφή (δημιουργώντας τους και αλφάβητο, αν δεν είχαν), εγκαινίαζαν ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο στους πολιτισμούς των ξένων εθνών. Άλλωστε η Εκκλησία των ρωμαϊκών («βυζαντινών») χρόνων (δηλαδή η πανανθρώπινη Εκκλησία, που είναι η ίδια η δική μας Ορθόδοξη Εκκλησία) περιελάμβανε αγίους από όλα τα ευρωπαϊκά έθνη, μέχρι και τη Βρετανία και την Ιρλανδία[1]!
Οι Έλληνες της Τουρκοκρατίας επίσης δεν ήταν εθνικιστές, αδιαφορούσαν για το αν ένας ραγιάς ήταν Αλβανός ή Βούλγαρος ή Μολδαβός, ή αλβανόφωνος, βουλγαρόφωνος, σλαβόφωνος, ακόμη και ΤΟΥΡΚΟΦΩΝΟΣ – στην Καππαδοκία ζούσαν οι Καραμανλήδες, τουρκόφωνοι χριστιανοί ορθόδοξοι, που έχουν κι αυτοί μεγάλους ασκητές και αγίους! Ο μέγας και θαυματουργός άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (κοιμήθηκε στην Κέρκυρα μόλις που είχε έρθει πρόσφυγας, οδηγώντας το λαό του, κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή) κήρυττε και στα ελληνικά και στα τούρκικα, γιατί είχε και χριστιανούς που δεν ήξεραν καθόλου ελληνικά!
Αυτοί όλοι ονομάζονταν Ρωμιοί (=απόγονοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας), και, αν γινόταν χριστιανός ένας μουσουλμάνος, λεγόταν ότι «ρώμιεψε» (έγινε Ρωμιός) και φυσικά καταδιωκόταν από το οθωμανικό κράτος για εσχάτη προδοσία (έχουμε αρκετούς αγίους που μαρτύρησαν επειδή ήρθαν στην ορθοδοξία από το Ισλάμ)! Εξάλλου, μεταξύ των αγίων νεομαρτύρων της Τουρκοκρατίας περιλαμβάνονται αλλοεθνείς, όπως η αγία μεγαλομάρτυρας Χρυσή (Βουλγάρα), ο άγιος Νικόδημος του Ελβασάν(Αλβανός) κ.ά. Πώς λοιπόν ένα έθνος που ανέδειξε ορθόδοξους αγίους, τους οποίους (αν είμαι ορθόδοξος χριστιανός) τιμώ, μπορώ να το θεωρώ «κατώτερο» ή απολίτιστο έθνος;
Πολλοί άνθρωποι από αυτά τα έθνη γίνονται εγκληματίες, αλλά το ίδιο και πολλοί Έλληνες. Πολλοί Έλληνες γίνονται άγιοι, αλλά το ίδιο και πολλοί Ρώσοι, Αλβανοί, Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Σέρβοι κ.τ.λ. Εξάλλου πολλοί μεγάλοι άγιοί μας είναι ΕΒΡΑΙΟΙ: ο Ίδιος ο Χριστός, ο διδάσκαλος και σωτήρας όλων των λαών της Γης, ως άνθρωπος ήταν Εβραίος (γι’ αυτό κάποιοι «υπερεθνικιστές» επιστρέφουν στην ειδωλολατρία, επειδή …δεν καταδέχονται να λατρέψουν έναν… «Εβραίο Θεό», ενώ άλλοι γράφουν φανταστικές ιστορίες ότι δήθεν ήταν «ελληνικής ρίζας»!). Εβραία ήταν και η Παναγία (που είναι προστάτισσα όλων των χριστιανών, όχι μόνο των Ελλήνων – άλλωστε τη γιορτή της Αγίας Σκέπης, 28 Οκτωβρίου για μας, την καθιέρωσαν πρώτοι οι Ρώσοι, αλλά τη γιορτάζουν 1 Οκτωβρίου). Εβραίοι ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, οι 12 απόστολοι, ο προφήτης Ηλίας και όλοι οι προφήτες, η αγία Φωτεινή και αμέτρητοι άλλοι μεγάλοι ορθόδοξοι άγιοι. Αιγύπτιοι ο άγιος Αντώνιος, η αγία Αικατερίνη κ.π.ά. Και λοιπόν; Οι χριστιανοί είναι «πολίτες του ουρανού», δεν είναι μόνον Εβραίοι ή μόνον Έλληνες ή μόνον Ευρωπαίοι ή μόνον Ασιάτες κ.τ.λ.
Ή μάλλον είναι ΚΑΙ Εβραίοι ΚΑΙ Έλληνες ΚΑΙ Ευρωπαίοι ΚΑΙ Ασιάτες κ.τ.λ., και όταν ένας άνθρωπος καταπιέζεται (είτε είναι μαύρος είτε τσιγγάνος είτε δούλος είτε ξένος είτε γυναίκα και παιδί είτε ανάπηρος είτε χήρα ή ορφανό) γίνονται αυτομάτως ΚΑΙ μαύροι και τσιγγάνοι και δούλοι και ξένοι και γυναίκες και παιδιά και ανάπηροι και χήρες και ορφανοί κ.τ.λ., όπως ο Ινδιάνος Βλαδίμηρος είπε στον Έλληνα που του συστήθηκε: «Κι εγώ είμαι Έλληνας. Είμαι Ινδιάνος. Αισθάνομαι όμως και Ρώσος και Σέρβος και Ρουμάνος, γιατί είμαι ορθόδοξος».
Όπως οι Έλληνες εμπνεύστηκαν από το απελευθερωτικό μήνυμα του χριστιανισμού για να επιτελέσουν τους εθνικούς αγώνες τους, το ίδιο έκαναν και όλοι οι χριστιανικοί λαοί. Οι Ρώσοι π.χ. νίκησαν τους Τάταρους το 1830 στην ιστορική μάχη του Κουλίκοβο Πολ εμψυχωμένοι από την εικόνα της Παναγίας του Καζάν [ας σημειωθεί όμως ότι έχουμε και Τάταρους αγίους, όπως τον άγιο Πέτρο Ορντίνσκυ, πρίγκηπα της Χρυσής Ορδής (1290), και τον άγιο Σεραπίωνα της Λίμνης Κόζα (1611)]. Οι Τούρκοι το 1594 έκαψαν το άφθαρτο σώμα του αγίου Σάββα της Σερβίας, γιατί η παρουσία του ενέπνεε στους υπόδουλους Σέρβους ιδέες απελευθέρωσης κ.τ.λ.
«Η πατρίδα μου η ψεύτικη, η γήινος και ματαία, είναι από του αγίου Άρτης [=επισκοπή Άρτης] και από την επαρχίαν Απόκουρο» έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, εννοώντας ότι η αληθινή πατρίδα του είναι ο ουρανός.
Ωραία λόγια και πολύ ρομαντικά… Ευτυχώς υπήρξαν και υπάρχουν άνθρωποι που τα έκαναν πράξη, κάνοντας πατρίδα τους μια ξένη γη, χωρίς να προδώσουν τη δική τους πατρίδα. Στην εποχή μας τέτοιοι είναι οι φτωχοί ιεραπόστολοι, που χωρίς να έχουν τίποτε να κερδίσουν, και χωρίς να μεταφέρουν καμιά «εθνική σημαία» ή «εξωτερική πολιτική», χωρίς να πρεσβεύουν κανένα «πολιτισμικό ιμπεριαλισμό» γίνονται ΞΕΝΟΙ, όπως οι απόστολοι, για να κάνουν ΔΙΚΟΥΣ ΜΑΣ τους πρώην «ξένους» αδελφούς μας από όλα τα έθνη. Δείτε ένα μικρό δείγμα, από τα πολλά, στο: http://asian-aroma.com/.
Υπογραμμίζω (απευθυνόμενος προς τους αδελφούς μας Έλληνες εθνικιστές) ότι ο εθνικισμός για το δικό μας έθνος και πολιτισμό είναι ένα ξενόφερτο ιδεολογικό προϊόν. Βασίζεται στη δυτικοευρωπαϊκή ιδέα του 19ου αιώνα για την «αυτοδιάθεση των λαών», που ζητούσε την κατάργηση των αυτοκρατοριών και τη σύσταση ιδιαίτερου κράτους για κάθε εθνότητα. Η ιδέα αυτή ήταν εξαιρετικά προοδευτική, όταν αναφερόταν στις πολυάριθμες αποικίες των ευρωπαϊκών κρατών, που εκτείνονταν σε όλες τις ηπείρους (πλην της Ανταρκτικής), όμως ήταν εξαιρετικά επιζήμια, όταν αναφερόταν στην αντικατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με «εθνικά κράτη», αντί για ένα πανορθόδοξο κράτος διάδοχο της Ρωμανίας. Στην παγίδα αυτή, που δίχασε τους λαούς των Βαλκανίων, έπεσαν τόσο οι Έλληνες (και μας προέκυψε ένα εδαφικά και πολιτισμικά ακρωτηριασμένο κρατίδιο υπό βαυαρική και στη συνέχεια γερμανική διακυβέρνηση) όσο και οι Βούλγαροι, εξαιτίας των οποίων συγκλήθηκε η Σύνοδος του 1872, με την οποία τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας και Αντιοχείας, η Εκκλησία της Κύπρου και άλλες τοπικές Εκκλησίες καταδικάζουν ως αίρεση τον «φυλετισμό», δηλαδή «τας φυλετικάς διακρίσεις και τας εθνικάς έρεις και ζήλους και διχοστασίας εν τη του Χριστού Εκκλησία». Ώστε οι «φυλετικές διακρίσεις» και οι «εθνικές έριδες» (μάχες) είναι καταδικασμένες με επίσημη απόφαση της Ορθόδοξης Εκκλησίας (το τονίζω, προς εκείνους που νομίζουν ότι η Εκκλησία δεν έχει πάρει θέση στο ζήτημα του ρατσισμού και στα συναφή ζητήματα).
[Είναι αξιοσημείωτο ότι μεγάλη μερίδα «εθνικιστών» απορρίπτει το χριστιανισμό θεωρώντας τον ξενόφερτο προϊόν, παραβλέποντας την κεντρική θέση του στο λαϊκό και λόγιο πολιτισμό μας εδώ και τουλάχιστον 15 αιώνες – συγχρόνως, πολλοί διεθνιστές τον απορρίπτουν, θεωρώντας τον «εθνικιστικό» και αγνοώντας τον πανανθρώπινο χαρακτήρα του. Η απόρριψή του για λόγους αντίθετους μεταξύ τους, από δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις, θα όφειλε, αν μη τι άλλο, να προβληματίσει τους αδελφούς μας και των δύο ομάδων, που και οι δύο βλέπουν το θέμα μονόπλευρα και (ας μου επιτραπεί να το επισημάνω) με αρκετή δόση ιδεολογικής προκατάληψης].
Βρισκόμαστε σε μια καινούργια εποχή μεγάλου ανακατέματος των λαών και των πολιτισμών. Αντί να γκρινιάζουμε ενάντια στους αδελφούς μας τους ξένους, ας φροντίσουμε να διατηρούμε τον πολιτισμό μας, την πίστη μας, τη γλώσσα μας, τη μόρφωσή μας και φυσικά την τιμιότητά μας, ώστε να μην έχουμε να φοβηθούμε τίποτα.

Δ΄
Κάθε λαός που γνώρισε το χριστιανισμό έχει αναδείξει εκατοντάδες ή χιλιάδες αγίους, άντρες και γυναίκες, αλλά και παιδιά (παιδομάρτυρες). Είναι εξαιρετικά δύσκολο να δημοσιεύσουμε εδώ «πλήρη» κατάλογο των γνωστών ορθοδόξων αγίων όλων των λαών της Γης – ακόμη και Βρετανών, Γαλατών, Ισπανών, Γόθτων, Φράγκων κ.τ.λ., που αγίασαν πριν το Σχίσμα του 1054 και επομένως είναι άγιοι όλης της χριστιανοσύνης. Ένας εξαιρετικός «ξεναγός» στα αγιολόγια των διαφόρων λαών είναι το βιβλίοΠανάγιον Ορθοδόξων Αγίων του καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών Γεωργίου Εμμ. Πιπεράκι, έκδ. «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος» Μήλεσι 2006.
Εδώ θα αναφέρουμε απλά και πολύ πρόχειρα ελάχιστους μόνον αγίους από διάφορους λαούς, κυρίως από λαούς που άνθρωποί τους φιλοξενούνται στην πατρίδα μας ως μετανάστες.
Αλβανοί άγιοι: άγιος Νικόδημος του Ελβασάν, άγιος Χρήστος ο Κηπουρός, άγιος Νικήτας από τη Σπαθία (και οι τρεις μαρτύρησαν για τη χριστιανική πίστη τους επί Τουρκοκρατίας), άγιος Νήφων ο Αθωνίτης, ασκητής από το Λούκοβο των Αγίων Σαράντα (ασκήτεψε στο Άγιο Όρος γύρω στο 12ο αιώνα). Ας σημειωθούν όμως και οι αρχαίοι χριστιανοί άγιοι της περιοχής της Αλβανίας, που σήμερα είναι αδύνατο να προσδιοριστεί η εθνική τους καταγωγή, όπως οι άγιοι: Ελευθέριος (ο γνωστός άγιος μεγαλομάρτυρας) και η μητέρα του Ανθία, Άστιος, Δάναξ, Δονάτος, Θερίνος, Ίσαυρος, Βασίλειος (όχι ο μέγας Βασίλειος), Ιννοκέντιος, Φήλιξ και Περεγρίνος.
Τούρκοι άγιοι (ορθόδοξοι χριστιανοί): άγιος Αχμέτ ο Κάλφας, άγιος Κωνσταντίνος ο εξ Αγαρηνών, άγιος Ιωάννης ο πρώην Δερβίσης (μάρτυρες επί Τουρκοκρατίας), οι 23 άγιοι Τούρκοι νεομάρτυρες των Θυατείρων, άγιος γέροντας Νικόλαος ο Τούρκος, της μονής Όπτινα[2].
Βούλγαροι άγιοι: άγιος Ιωάννης της Ρίλα, αγία μεγαλομάρτυρας Χρυσή, άγιος Μάξιμος ο εν Δορυστόλω, άγιος Βλαδίμηρος ο πρίγκηπας (μάρτυρας του 11ου αιώνα),  άγιος νεομάρτυρας Ιωάννης ο Αθωνίτης κ.ά.
Ρουμάνοι άγιοι: άγιος Λεόντιος του Ρανταούτι, οσία Μαύρα η εν Ρουμανία, άγιος Ματθαίος ο νεομάρτυρας ο εν Βλαχία [υιός του αγίου μάρτυρος Κωνσταντίνου, βασιλιά της Βλαχίας (1714)], όσιος Παύλος ο πνευματικός, αγία Φιλοθέη η παιδομάρτυρας (άφθαρτη, μονή Κούρτεα), και νεότεροι άγιοι γέροντες: οι αδελφοί Βασίλειος, Γεράσιμος και Κλεόπας Ελίε (1912-1998), οι άγιοι γέροντες Ιωάννης του Χοτζεβά (1960, άφθαρτος στην έρημο της Παλαιστίνης), Ιωαννίκιος Μορόι, Παΐσιος Ολάρου (1990), Αρσένιος Μπόκας (1910-1989), Ενώχ ο Απλός (Άγιο Όρος, 1895-1979), ο βοσκός π. Γαλακτίων, ο ιεροδιάκονος Χριστόφορος ο Ησυχαστής (δάση της Σύχλας) κ.π.ά.
Σέρβοι άγιοι: άγιος Ιωάννης Μπράνκοβιτς, άγιος Στέφανος Μιλούτιν[3], οι άγιοι Σάββας και Συμεών, που εγκατέλειψαν το βασιλικό θρόνο και ίδρυσαν τη μονή Χιλανδαρίου στο Άγιο Όρος, αμέτρητοι άγιοι ασκητές, οι περίπου 1.500.000 μάρτυρες κάθε ηλικίας και φύλου που σφαγιάστηκαν τα έτη 1941-1945 από την κροατική Ουστάσα για την ορθόδοξη πίστη τους (όπως και αρκετοί ορθόδοξοι άγιοι Πολωνοί, που μαρτύρησαν από τους δικούς τους φανατικούς τυράννους[4]), ο άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (Σερβία 1880-ΗΠΑ 1956), ο άγιος γέροντας Ιουστίνος Πόποβιτς (1894-1979), κορυφαίος θεολόγος και φιλόσοφος.
Ρώσοι άγιοι: Αμέτρητοι άγιοι ασκητές, επίσκοποι, πρίγκηπες και απλοί άνθρωποι κάθε ηλικίας και φύλου απ’ όλους τους αιώνες. Απαριθμούμε πολύ πρόχειρα: άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ («βρες την ειρήνη και χιλιάδες άνθρωποι θα ειρηνεύσουν μαζί σου»), οι άγιοι Αγαπητός ο Ιαματικός, Ιωάννης ο Πολύαθλος, Ιώβ του Ποτσάεφ, Κύριλλος της Άσπρης Λίμνης, Αλέξανδρος του Σβιρ, Μητροφάνης και Αντώνιος του Βορόνεζ, Τύχων του Ζαντόνσκ (άφθαρτος), Ιννοκέντιος της Σιβηρίας (άφθαρτος), Νείλος του Σόρα, Ιωάννης της Κρονστάνδης, οι άγιοι Γέροντες της Όπτινα, Σεραφείμ της Βίριτσα, οι αγίες Αθανασία Λονγκάτσεβα, Δωροθέα του Κασίν, Αναστασία του Πιδάν, Παρασκευή της Πινήγκα, οι διά Χριστόν σαλοί (που παρίσταναν τους τρελούς) Βασίλειος της Μόσχας, Νικόλαος του Πσκωφ (πρόσφερε ωμό κρέας στον τσάρο Ιβάν τον Τρομερό, για να στηλιτεύσει την αιμοσταγή βασιλεία του), Ιάκωβος του Μποροβίτσι, Ξένη Γρηγορίεβνα, Πελαγία Ιβάνοβνα κ.π.ά.
Κινέζοι άγιοι: οι 222 άγιοι νεομάρτυρες του Πεκίνου (11 Ιουνίου 1900), ο άγιος νεομάρτυρας Στέφανος Wu (Wu Zhi-quan), ορθόδοξος ιερέας, που, στις 17 Μαΐου 1970 ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους Ερυθροφρουρούς (του αθεϊστικού καθεστώτος) σε μια ορθόδοξη εκκλησία στο Χαρμπίν [μη αναγνωρισμένος ακόμη «επίσημα»,  η περίπτωσή του αναφέρεται στο βιβλίο του Αμερικανού ορθόδοξου π. Δαμασκηνού Κρίστενσεν «Χριστός, το αιώνιο Ταό»].
Σημειωθήτω (για την κίτρινη φυλή) και ο άγιος Πέτρος ο Μογγόλος, πρίγκηπας της Χρυσής Ορδής (Ορντίνσκι).
Ινδοί άγιοι: άγιοι Ιωάσαφ και Αβενήρ οι βασιλείς, άγιος Βαρλαάμ ο ασκητής, οι 17 Ινδοί άγιοι που μαρτύρησαν στην καταδίωξη του αγίου Ιωάσαφ κ.ά.
Σύριοι άγιοι: οι άγιοι Πατέρες Αφραάτης, Εφραίμ και Ισαάκ οι Σύροι, οι άγιοι Μάρων ο Ερημίτης, Μαυρίκιος ο εν Απαμεία, Μασυμά ο Σύρος, Ιωάννης ο μοναχός ο εν Συρία κ.π.ά.
Αιθίοπες άγιοι: άγιοι πρίγκηπες αδελφοί Αρσεχάς και Ασδρεχάς, άγιος Φουλβιανός ο πρίγκηπας (Ματθαίος μετά το βάπτισμα, 1ος αι.), άγιος Μωυσής ο Αιθίοπας (μεγάλος δάσκαλος της ορθόδοξης ασκητικότητας), ένα ζεύγος αγίων Αναργύρων (γιατρών)[5] κ.π.ά. Ας σημειωθούν και οι τρεις μεγάλοι μαύροι άγιοι ασκητές, πουαναφέρονται στο βίο του αγίου Νήφωνος, αλλά και η αγία και διορατική γερόντισσα Κωνσταντία η Αράπισσα, Αφρικανή πρώην σκλάβα, που μόνασε το 19ο αι. στη μονή αγίου Δημητρίου Παλαίρου Αιτωλοακαρνανίας (τα ιερά λείψανα της οποίας εκλάπησαν στις 2 Φεβρουαρίου 2009).
Ας σημειώσουμε και:
Εσκιμώοι άγιοι (της φυλής των Αλεούτων της Αλάσκας): ο άγιος Πέτρος ο νεομάρτυρας (1815), άγιος Ιάκωβος ο Αλεούτος (1802-1865).
Λοιποί άγιοι σε αμερικάνικο έδαφος: Αλάσκα: άγιοι Ιουβεννάλιος ο νεομάρτυρας, Γερμανός, Ιωσήφ και Ιννοκέντιος. Σαν Φρανσίσκο: άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς ο θαυματουργός (άφθαρτος). Αξιοσημείωτες και οι περιπτώσεις του ορθόδοξου Ινδιάνου φύλαρχου Βλαδίμηρου Natawe και του Αμερικανού ορθόδοξου μοναχού π. Σεραφείμ Ρόουζ (1931-1982), συνιδρυτή της Αδελφότητας του αγίου Γερμανού της Αλάσκας (StHerman of Alaska Brotherhood) και συγγραφέα παγκόσμιων μπεστ σέλλερς, όπως τα «Η ψυχή μετά το θάνατο – Οι μεταθανάτιες εμπειρίες στο φως της ορθόδοξης διδασκαλίας», «Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος», αλλά και κλασικών μελετών όπως οι «Μηδενισμός», «Ο κινέζικος νους» κ.ά.
Συχωρέστε με για την ακατάσχετη φλυαρία. Ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι πολύ πιο μακροσκελής. Η ειρηνική συνύπαρξή μας με τους ανθρώπους όλων των φυλών που φιλοξενούνται στη χώρα μας ως ξένοι μετανάστες δεν περνάει μόνο από την τσέπη μας ή τον κρυφό και υποσυνείδητο εγωισμό μας, αλλά κι από το δρόμοτων κοινών μας αγίων.
Σας ευχαριστώ.

Σημειώσεις

[1] Βλ. βιογραφίες και εικόνες Βρετανών αγίων: http://www.sourozh.org/web/British_Orthodox_Saints.
[2] Αναλυτική βιογραφία και εικόνα του αγ. Αχμέτ βλ. στο http://www.pigizois.net/index2.htm. Για τους 23 αγίους των Θυατείρων βλ. http://www.impantokratoros.gr/1C553D17.el.aspx. Ο άγιος γέροντας Νικόλαος ο Τούρκος βιογραφείται στο συγκλονιστικό βιβλίο από τις εκδόσεις Ακρίτας: Στάρετς Βαρσανουφίου, Μοναχός Νικόλαος της Όπτινα, μετάφραση Ναταλία Νικολάου, επιμέλεια αρχιμ. Νεκτάριος Αντωνόπουλος.
[5]  Εμφανίστηκαν στην οσία γερόντισσα Μακρίνα από την Πορταριά Βόλου (κοιμήθηκε το 1994) και τη βοήθησαν σε δύσκολες στιγμές μετά από χειρουργική επέμβαση. Βλ. γενικότερα στο περιοδικό Ο όσιος Φιλόθεος της Πάρου, τεύχ. 9, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2003, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη, σελ. 57-90.
το είδαμε εδώ

Σάββατο, Φεβρουαρίου 13, 2016

Γιατί να θέλω να είμαι ορθόδοξος χριστιανός;



Θ. Ι. Ρηγινιώτης
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟΡΕΘΥΜΝΟ


Το ερώτημα δεν αφορά μόνο στους αλλόθρησκους, αλλά και σε όλους τους βαφτισμένους ορθόδοξους χριστιανούς, που παλαντζάρουν ανάμεσα στην αμφιβολία και την απιστία, καθώς και τους χιλιάδες συμπατριώτες μας, που συνειδητά έχουν αρνηθεί το ορθόδοξο βάφτισμα, που τους πρόσφεραν κάποτε οι γονείς τους, κι έχουν διαγράψει τον εαυτό τους από μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού. Πολλοί απ’ αυτούς μάλιστα τώρα πολεμούν κιόλας την Εκκλησία και τη χριστιανική πίστη ή τη διασκευάζουν τροποποιώντας την «κατά τις απόψεις τους».

Επίσης, το ερώτημα αφορά και τους λεγόμενους «χριστιανούς της ταυτότητας» (αν και τώρα ούτε η ταυτότητα γράφει κάτι τέτοιο), δηλ. εκείνους που τυπικά είναι χριστιανοί, αλλά στη ζωή τους δε σκέφτονται ποτέ το Χριστό, εκτός αν είναι να Τον βλαστημήσουν (και τότε ακόμα δε σκέφτονται), ούτε πάνε στην εκκλησία (εκτός για κανένα μνημόσυνο), ούτε προσεύχονται και φυσικά για νηστεία ή εξομολόγηση ούτε λόγος…

Όλους αυτούς δεν τους κρίνω, απλώς επισημαίνω ότι τους αφορά το ερώτημα «γιατί να θέλω να είμαι ορθόδοξος χριστιανός;».

Ένας λόγος λοιπόν, για να θέλω να είμαι ορθόδοξος χριστιανός, είναι ότι η Ορθοδοξία είναι η μόνη θρησκεία, που διδάσκει ένα Θεό, ο οποίος έγινε άνθρωπος και άφησε τους ανθρώπους να τον βασανίσουν και να τον σκοτώσουν φρικτά, για να δώσει σε όλους τους ανθρώπους – ακόμα και στους βασανιστές Του – τη δυνατότητα να Τον γνωρίσουν, να Τον πλησιάσουν, να ενωθούν μαζί Του και να σωθούν στην αιωνιότητα.

Έγινε άνθρωπος και πέθανε ως άνθρωπος, για να καλέσει κοντά Του την ανθρωπότητα, που βασανιζόταν από το κακό, το θάνατο και το διάβολο, να την ενώσει σε ένα σώμα (την Εκκλησία*) και να της δώσει τη δυνατότητα απελευθέρωσης και αθανασίας. Το έκανε μάλιστα έτσι, με το να πεθάνει – αντί να επέμβει δυναμικά, ως παντοδύναμος, και να συντρίψει τους αμαρτωλούς – για να Τον πλησιάσει όποιος θέλει, ελεύθερα, χωρίς να επιβάλει σε κανέναν να Τον πιστεύει και να Τον λατρεύει. Και το έκανε από καθαρή και ανιδιοτελή αγάπη, χωρίς ο ίδιος να έχει να κερδίσει απολύτως τίποτα.

Μετά απ’ αυτό, νομίζω πως είναι φανερό ότι η οργισμένη διαμαρτυρία των ανθρώπων «γιατί υπάρχει το κακό και ο θάνατος στον κόσμο» έχει πάρει την απάντησή της. Το κακό και ο θάνατος έχουν νικηθεί κατά κράτος από το Θεό που έγινε άνθρωπος. Μόνο που Εκείνος προσκαλεί τον καθένα μας να πάρει μερίδιο απ’ αυτή τη νίκη με το να γίνει μέλος του πανανθρώπινου Σώματος του Χριστού, της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εκεί που ο άνθρωπος γίνεται άγιος και ζει αιώνια ενωμένος όχι μόνο με το Θεό, αλλά και με τους συνανθρώπους του και με τους αγγέλους και ακόμη και με όλα τα πλάσματα της Δημιουργίας.

Το κακό και ο θάνατος συνεχίζουν να υπάρχουν και να έχουν δύναμη (όχι όμως ενάντια στους αληθινούς χριστιανούς), επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι αρνούμαστε αυτή την πρόσκληση. Όποιος τη δέχεται, μπαίνει στην αφετηρία για ένα δρόμο ανηφορικό μεν, αλλά γεμάτο Φως, Αγάπη και Χαρά – γεμάτο Χριστό.

Μόνο που, όποιος δεχτεί την πρόσκληση, πρέπει ν’ αρνηθεί τον εγωισμό του και τις εγωιστικές νίκες και χαρές που είχε ώς τώρα, το παράνομο κέρδος, την κακία, τις αμαρτίες του κι ένα σωρό άλλα που τον κρατάνε υποχείριο του κακού και του θανάτου. Ν’ αρνηθεί ακόμα και την υποτιθέμενη καλοσύνη του και να την αντικαταστήσει με μια άλλη ιδιότητα: τη συγχώρηση (ακόμα και εκείνων που, με ανθρώπινα κριτήρια, «δεν αξίζουν» συγχώρηση). Κι όλα αυτά χρειάζονται αγώνα και στην αρχή πονάνε. Γι’ αυτό, λίγοι δέχονται την πρόσκληση.

Εκείνοι που, ενώ κάποτε βαφτίστηκαν χριστιανοί, τώρα απορρίπτουν το βάφτισμά τους ή αμφιβάλλουν αν έπρεπε να τους έχουν βαφτίσει (και μάλιστα «χωρίς να τους ρωτήσουν» – το επόμενο βήμα είναι ότι πολλοί αγανακτούν γιατί τους γέννησαν χωρίς να τους ρωτήσουν, αφού καμιά αληθινή χαρά δε βρίσκουν στον κόσμο), αγνοούν μερικά βασικά πράγματα για την Ορθοδοξία. Σ’ αυτό δεν φταίνε μόνο οι παπάδες, αλλά και ο καθένας από μας, γιατί σήμερα ακόμη και μέσω Ίντερνετ μπορείς να βρεις (εκτός από σαβούρα) και να μάθεις και μερικά σοβαρά πράγματα.
Αγνοούν ότι σκοπός του χριστιανικού ηθικού αγώνα δεν είναι η αποφυγή αμαρτωλών πράξεων (αφήνοντας την ψυχή να βράζει από καταπιεσμένες επιθυμίες, που γεννούν παθολογικές καταστάσεις και κάποτε εκρήγνυνται), αλλά η «νέκρωση των παθών», δηλαδή των εξαρτήσεων που, ριζωμένες στα βάθη της ψυχοσωματικής μας ύπαρξης, εμποδίζουν τον άνθρωπο ν’ ανοιχτεί με αγάπη προς το Θεό, το συνάνθρωπο και τα άλλα πλάσματα της δημιουργίας. Στην πραγματικότητα, η «νέκρωση» αυτή δεν είναι ακρωτηριασμός της ανθρώπινης προσωπικότητας, αλλά μεταμόρφωση των ψυχοσωματικών δυνάμεων από εμπαθείς σε απαθείς, δηλαδή σε δυνάμεις που προωθούν την αγάπη προς τον άλλο (Θεό, συνάνθρωπο, άλλα όντα) αντί να συστρέφουν τον άνθρωπο προς τον εαυτό του.

Ότι το αποτέλεσμα αυτού του αγώνα δεν είναι κάποια «μετά θάνατον» ανταμοιβή, έναντι της ασκητικής στέρησης κάθε απόλαυσης στην παρούσα ζωή (πράγμα εξαιρετικά ύποπτο, αφού έτσι «η Εκκλησία σου πουλάει κάτι, που δε μπορείς να το ελέγξεις παρά μόνο μετά το θάνατό σου»), αλλά η εδώ και τώρα μεταβολή του ανθρώπου σε θείο ον, που μπορεί να συμβεί στον καθένα – με προσπάθεια φυσικά – και να επαληθευτεί άμεσα με έρευνα στους γνωστούς ζώντες αγίους κάθε γενιάς.

Ότι χαρακτηριστικό αυτού του αγώνα δεν είναι η πειθήνια αποδοχή κάποιων αυθαίρετων κατασκευασμένων «δογμάτων», άνωθεν επιβαλλόμενων με τη βία ή την προπαγάνδα, όπως συνέβη στημεσαιωνική δύση, αλλά η άμεση γνώση του Θεού, συσσωρευμένη μέσα στους αιώνες και ελεγμένη τόσο προσεχτικά, όσο η γνώση σε κάθε άλλο τομέα, όσο κάθε επιστήμη ελέγχει τη γνώση που αποκτάται με τις μεθόδους της. «Πίστη», στην ορολογία της Αγίας Γραφής και των αγίων Πατέρων (των αγίων διδασκάλων του χριστιανισμού), δε σημαίνει αποδοχή της ιδέας ότι υπάρχει Θεός (σημασία που έλαβε ο όρος στην εποχή μας), αλλά εμπιστοσύνη στο Θεό (για τον οποίο γνωρίζουμε με βεβαιότητα και δεν πιστεύουμε μόνον ότι υπάρχει) ότι η υπόσχεση για την ανάσταση των νεκρών και τη βασιλεία Του είναι αληθινή.

Ότι οι εντολές του Θεού δεν είναι «νόμος», που η παράβασή του επιφέρει την (ανελέητη μάλιστα και αιώνια) τιμωρία του αδύναμου παραβάτη από τον παντοδύναμο νομοθέτη, αλλά «αποκάλυψη στον κόσμο του τρόπου ζωής του Θεού» (της αγάπης) και οδηγίες προς τον άνθρωπο για μίμηση αυτού του τρόπου – η μίμηση αυτή θα θεραπεύσει τον άνθρωπο από τη μεγάλη ασθένεια, το θάνατο, φέρνοντάς τον σε ενότητα με το Θεό (παράδεισος), αντί του χωρισμού από αυτόν, που προκαλεί την απερίγραπτη οδύνη, την οποία ονομάζουμε κόλαση. «Πρέπει να ξέρουμε», γράφει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «ότι ο Θεός δεν κολάζει κανένα, αλλά ο καθένας κάνει τον εαυτό του κατάλληλο για μετοχή στο Θεό [δηλ. ένωση με το Θεό]. Η μετοχή στο Θεό είναι απόλαυση και η αμεθεξία στο Θεό κόλαση». [Από εδώ]

***

Όλα αυτά βέβαια έχουν κάποια αξία μόνο αν είναι αληθινά. Αν ο Θεός είναι κάτι υποκειμενικό και αναπόδεικτο, όλα τα παραπάνω δεν είναι παρά λόγια.

Εικ. από εδώ
Όμως η ίδια η χριστιανική ζωή είναι η απόδειξη για όλ’ αυτά. Ζώντας αυτή τη ζωή, χιλιάδες άνθρωποι έχουν γίνει άγιοι, ακόμη και στην εποχή μας. Δε θέλεις να ψάξεις για τους γνωστούς σύγχρονους αγίους, π.χ. ΠαΐσιοΠορφύριοΙάκωβο της ΕύβοιαςΕυμένιο από τα Ρούστικα κτλ; Πήγαινε στον παπά της ενορίας σου (δηλαδή της εκκλησίας που λειτουργεί κάθε Κυριακή κοντά στο σπίτι σου) ή σ’ ένα μοναχό ή μοναχή σε κάποιο μοναστήρι κοντά στον τόπο σου και ζήτησέ του / ζήτησέ της να σου μιλήσει για σύγχρονους αγίους, να σου πει εμπειρίες από σύγχρονους αγίους ή και να σου υποδείξει αγίους που έζησαν ή ζουν στον ίδιο τόπο με σένα.

Πρόσεξε, υπάρχει περίπτωση να βρεθείς μπροστά σ’ έναν ολόκληρο κόσμο που ούτε φανταζόσουν ότι υπάρχει. Αλλά μετά, θα έχεις κι εσύ υποχρεώσεις, γιατί δε θα έχεις πλέον πλήρη άγνοια – υποχρεώσεις απέναντι στον εαυτό σου και τους δικούς σου, εννοώ, όχι «απέναντι στο Θεό», γιατί το Θεό δε μπορούμε ούτε να Τον ωφελήσουμε ούτε να Τον βλάψουμε. Υποχρεώσεις για τον τρόπο ζωής σου, για τον τρόπο ζωής μας.

Θέλω να είμαι ορθόδοξος χριστιανός, γιατί βλέπω τον κόσμο και είναι χάλια, βλέπω τον εαυτό μου και είναι χάλια, βλέπω το διπλανό μου και είναι χάλια, βλέπω τους έφηβους μαθητές μου και είναι χάλια, και όλοι εμείς / εσείς / αυτοί είμαστε «απελευθερωμένοι από τη θρησκεία του παππού μας» και ζούμε κυνηγώντας τις νέες «προσωπικές αξίες» που έφερε η προπαγάνδα της εποχής μας: το χρήμα, το σεξ, την «επιτυχία», την καριέρα, το «να κάνουμε ό,τι θέλουμε»… Όμως αυτά δεν έχουν κάνει τον κόσμο παράδεισο, αλλά τον έχουν παραδώσει στα χέρια των Πολυεθνικών, κάνοντας τους ανθρώπους σκλάβους τους. Μυρμηγκιές σκλάβων, καλωδιωμένων στους υπολογιστές και τα smartphones, που ψάχνουν παρηγοριά στο Facebook και τα σαββατιάτικα μπαρ ή στη γιόγκα και τα γυμναστήρια…

Ξέρω όμως ότι κανείς ινδουιστής γκουρού και κανείς «γκουρού της τεχνολογίας» δε θα δώσει τη λύση (μάλλον θα μας περιπλέξει ακόμη περισσότερο), για τον απλό λόγο ότι δε μας οδηγεί στο Χριστό. Και ότι ο Χριστός είναι η λύση – η νίκη κατά του θανάτου και κάθε δυστυχίας – το ξέρω πια, μετά από τόσους αιώνες χριστιανισμού στον τόπο μου, όπως το ξέρουν όλοι οι άγιοί μου και το ξέρανε και οι ταπεινές γιαγιάδες μας. Όπως το ξέρουν και σήμερα πολλοί άνθρωποι, ακόμη και καθηγητές πανεπιστημίου, που είναι πιστοί και ταπεινοί ορθόδοξοι χριστιανοί.

Να διευκρινίσουμε ότι χρειάζεται ταπείνωση για να εντάξει κάποιος τον εαυτό του στην Εκκλησία, την κατεξοχήν κοινωνία της ταπείνωσης, όπου στέκεσαι δίπλα στον εχθρό σου, κοινωνείς το ίδιο σώμα Χριστού και από το ίδιο Ποτήρι με τον εχθρό σου και προσεύχεσαι μαζί με τον εχθρό σου, και όπου εξομολογείσαι, δίνοντας τη μεγάλη μάχη κατά του εγωισμού και υπέρ της ταπείνωσης, που είναι το θεμέλιο ολόκληρης της πνευματικής προόδου.

Εδώ τελειώνω. Τα ’γραψα όλα αυτά – και συγχωρέστε με – γιατί «μέθυσα» απόψε από τον πόνο και την απελπισία που βλέπω στα δελτία ειδήσεων, στις ταινίες, στα σήριαλ, αλλά και στη ρηχότητα των πρωινάδικων και των δήθεν λύσεων μαζικής κατανάλωση που προτείνονται γύρω μου. Μέθυσα κι από το κρασί της Ανάστασης του Θεού μου, που προσφέρεται δωρεάν κάθε Κυριακή στις εκκλησιές μας, που έχουν ηλικία αιώνων και ένωσαν και ενώνουν το λαό μου εδώ και αιώνες.

Αλλά το κρασί αυτό δεν το πίνουμε ο καθένας μόνος του – προσφέρεται μέσα στην εκκλησία, όπου συναντιόμαστε όλοι μαζί, για να μάθουμε να συγχωρούμε, να συνυπάρχουμε και ν’ αγαπάμε. Προσφέρεται μέσα από την εξομολόγηση και τη θεία μετάληψη, που είναι η αρχή της θεραπείας της ψυχής μας από κάθε εξάρτηση, κάθε πάθος και κάθε πόνο, και κάθε αμαρτία, για να ντυθεί στα λευκά, σα νεογέννητο.

Και τα λόγια ενός «μεθυσμένου» τι αξία έχουν; Εκτός αν, μέσα στο «μεθύσι» του, λέει λόγια που ένας ξεμέθυστος δεν έχει το θάρρος να ξεστομίσει.

Σημείωση:

(*) Εκκλησία σημαίνει συγκέντρωση, συνάντηση (π.χ. η «εκκλησία του δήμου» στην αρχαία Αθήνα, που ήταν η συνέλευση των πολιτών). Στο χριστιανισμό «Εκκλησία» λέμε το σύνολο των χριστιανών, στις μεταξύ τους σχέσεις. Ο Χριστός είναι «η κεφαλή» της Εκκλησίας, που φροντίζει και υπερασπίζεται «τα μέλη», δηλ. όλους τους χριστιανούς – με αυτή την έννοια και ο απόστολος Παύλος γράφει ότι ο άντρας είναι «κεφαλή της γυναίκας», επειδή «η κεφαλή φροντίζει και τρέφει το σώμα της» κι όχι με την έννοια της εξουσίας (επιστολή του Παύλου προς Εφεσίους, κεφ. 5, στίχ. 28-29).

Εκκλησία λοιπόν δεν είναι το κτήριο, όπου γίνονται οι χριστιανικές τελετές (λειτουργίες κ.τ.λ.). Αυτό ονομάζεται «ναός». Επειδή όμως οι χριστιανοί (δηλ. η Εκκλησία) συγκεντρωνόμαστε στο ναό, έχει επικρατήσει οι ναοί να ονομάζονται «εκκλησίες» (=συγκεντρώσεις).

ΥΓ. Θα ήθελα να διαβάσετε και το άρθρο "Οι αμαρτίες έχουν το δικό τους Θεό" του καθηγητή του πανεπιστημίου Βελιγραδίου και σύγχρονου αγίου της ΣερβίαςΙουστίνου Πόποβιτς. Ευχαριστώ.

Παρασκευή, Νοεμβρίου 27, 2015

SEX ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Τού Θεόδωρου Ρηγινιώτη
Η σεξουαλική  δραστηριότητα στον άνθρωπο δεν ορίζεται μόνο από τη φύση (όπως στα ζώα) αλλά και  από την επιθυμία. Επειδή όμως πρόκειται για ένστικτο, η διαχείρισή του μπορεί να  έχει συνέπειες, είτε θετικές για τον άνθρωπο είτε αρνητικές.
Στην εποχή  μας υπάρχει μια αυτόματη αντίδραση (σαν ψυχολογική αλλεργία) στην επισήμανση ότι  η σεξουαλικότητα μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες. Οι έφηβοι – και των δύο  φύλων – υφίστανται ένα διαρκή βομβαρδισμό από σεξουαλικά ερεθίσματα, που φτάνει  στα όρια της πλύσης εγκεφάλου, με αποτέλεσμα το σεξ να τους γίνεται έμμονη ιδέα  και να τους απασχολεί καθημερινά.
Τα ερεθίσματα  αυτά είναι δύο ειδών: α) σεξουαλικές εικόνες και μηνύματα, που βρίσκονται παντού:  από την τηλεόραση και το διαδίκτυο μέχρι το ντύσιμο της μόδας, τις εκπομπές lifestyle,  τα νεανικά τραγούδια κ.λ.π. κ.λ.π., β) μηνύματα, επίσης από παντού, που  επιμένουν ότι η επιδίωξη σεξουαλικών απολαύσεων στην εφηβική ηλικία είναι κάτι  θετικό και η αποφυγή τους σημαίνει ότι «ντρέπομαι για το σώμα μου», πράγμα  αφύσικο.
Το να  παραμείνει παρθένος ένας έφηβος ή μια έφηβη – ενώ μπορεί να «χαίρεται τη ζωή» με ερωτικές εμπειρίες που κυμαίνονται από το  απλό ερωτικό φιλί μέχρι την πλήρη σεξουαλική επαφή, με «προστασία» βέβαια για  αποφυγή εγκυμοσύνης – προβάλλεται ως κάτι αρνητικό, αφύσικο και ακατανόητο,  ως άρνηση της χαράς της ζωής, πράγμα που για το σύγχρονο άνθρωπο έχει γίνει ένα  ιδιόμορφο είδος (αθεϊστικής) αμαρτίας. Ιδίως αμερικάνικες ταινίες ή τηλεοπτικές  σειρές προβάλλουν αυτό το πρότυπο απελευθερωμένου έφηβου και έφηβης και εμείς,  ως γνωστόν, αντιγράφουμε αυτά τα πρότυπα πλήρως και χωρίς αντίσταση, γιατί δεν  υπάρχουν πια άλλα πρότυπα στη σκέψη και τη φαντασία μας. Και θα ρωτήσει εύλογα ο  αναγνώστης: και γιατί να υπάρχουν ή ποια μπορεί να είναι αυτά τα «άλλα» πρότυπα;
Θα έλεγα ότι  δύο πράγματα κυριαρχούν στη φαντασία του σημερινού έφηβου: το σεξ, σε όλες τις  μορφές του, και ο θάνατος. Ο θάνατος προβάλλεται με ιστορίες τρόμου και περιπέτειες τεράτων (βρικολάκων,  λυκανθρώπων, ζωντανών-νεκρών), συχνά ανακατεμένες με γοητευτικό νεανικό ερωτικό  στοιχείο, ενώ για τους προέφηβους υπάρχουν και αντίστοιχα κινούμενα σχέδια με  πλήρες σετ διαφημιστικών προϊόντων για το σχολείο, παιχνιδιών κ.λ.π. Εννοείται  ότι στα παιχνίδια υπολογιστών κυριαρχούν οι εφιαλτικοί κόσμοι, γεμάτοι βία,  τρόμο, τέρατα και θάνατο.
Αναρωτιέμαι   αν τα δύο αυτά στοιχεία – σεξ και θάνατος – έχουν γεμίσει τόσο την εφηβική  φαντασία και ψυχή συμπτωματικά ή αν συνδέονται μεταξύ τους. Θα υποθέσω μια  σύνδεση: ο έφηβος καλείται να εξορκίσει το θάνατο κάνοντας σεξ, όμως αυτό το σεξ  (που είναι καθαρά εμπορικό και φτηνό και δεν περιέχει αγάπη, από το φόβο της  προδοσίας) οδηγεί σε ένα νέο συναίσθημα κενού, άρα θανάτου. Ακολουθεί νέα  καταφυγή στο σεξ κ.ο.κ. Έτσι, οι μεν πολυεθνικές του θεάματος, και όχι μόνο,  θησαυρίζουν, οι δε δυστυχισμένοι άνθρωποι αλλοτριώνονται και ναρκώνονται,  παράγοντας μελλοντικούς αλλοτριωμένους και ναρκωμένους ενήλικες.
Τα παραπάνω,  αν τα πει ένας ιερέας ή θεολόγος (καλή ώρα), θεωρούνται σκοταδιστικά κηρύγματα.  Αν τα πει ένας κοινωνιολόγος ή ψυχολόγος, γίνονται σεβαστά και αποδεκτά. Είναι  λογικό αυτό, όμως ας επισημάνω ότι ένας καταρτισμένος ιερέας ή θεολόγος διαθέτει  επαρκές επιστημονικό υπόβαθρο για να κατανοήσει την ανθρώπινη ψυχή και κοινωνία,  ακόμη κι αν χρησιμοποιεί μόνο το Ευαγγέλιο και τους Πατέρες της Εκκλησίας (δηλαδή  τους αγίους διδασκάλους του χριστιανισμού, παλαιούς και σύγχρονους). Τέλος  πάντων.
*** Αυτή η πλύση  εγκεφάλου που γεμίζει το νου του έφηβου και της έφηβης με δίψα για σεξουαλικές  χαρές, συνυπάρχει με μια καλλιέργεια της ιδέας ότι ο άνθρωπος δεν επιτρέπεται να  παντρευτεί πριν αποκατασταθεί επαγγελματικά, πράγμα που μπορεί να καθυστερήσει  κι ως τα 40 χρόνια του! Έτσι, η ψαλίδα ανάμεσα στην αφύπνιση της σεξουαλικής  επιθυμίας και στην θεωρούμενη ως κατάλληλη ηλικία γάμου έχει ανοίξει εκπληκτικά,  προκαλώντας μια επιδημία ελεύθερων σεξουαλικών σχέσεων, που αρχίζουν στα σχολικά  χρόνια και εκδηλώνονται στα διαλείμματα των μαθημάτων, στις βόλτες, στις  νυχτερινές εξόδους για διασκέδαση και γενικά παντού. Ο νέος θεωρείται ανώριμος  να παντρευτεί, αλλά «ώριμος» για να ζήσει ολοκληρωμένες σεξουαλικές εμπειρίες,  προσέχοντας μάλιστα, όχι μόνο να μη μείνει έγκυος η κοπέλα (κι αυτό, όχι για  άλλο λόγο, παρά για να μη λοξοδρομήσει από την κατευθυνόμενη εγωκεντρική ζωή,  για την οποία την αναθρέφουν), αλλά και να μην αγαπήσει πραγματικά, ολοκληρωτικά  και ανιδιοτελώς και «πληγωθεί»…
Περιττεύει να  πούμε πως οι οικογένειες δε λένε ποτέ τίποτα στα παιδιά τους για την αξία της  ψυχικής και σωματικής αγνότητας. Οι περισσότεροι γονείς δε σκέφτονται καν ότι  υπάρχει τέτοια αξία, είτε γιατί και οι ίδιοι είναι εθισμένοι στο σεξουαλικό  βομβαρδισμό που υφιστάμεθα όλοι, είτε γιατί απλώς έχουν πέσει νοκ-άουτ από το  σφυροκόπημα των καθημερινών υποχρεώσεων, που διαρκώς αυξάνονται έχοντας  μετατρέψει στο σύγχρονο άνθρωπο σε σκλάβο (προς όφελος εκείνων που θησαυρίζουν  από την εξάντλησή του, με το κατευθυνόμενο δίπολο εργασία – κατανάλωση).
Η σεξουαλική  αυτή ελευθεριότητα στην εφηβεία δεν έχει θετικές συνέπειες. Ο έφηβος αναζητά  τη χαρά της ζωής. Η χαρά όμως δεν προκαλείται από τη σαρκική ηδονή, αλλά από την  αγάπη. Η εμμονή στο σεξ και την ηδονή που προσφέρει, όχι μόνο δεν περιέχει  αγάπη, αλλά και την αποφεύγει, γιατί η συναισθηματική επένδυση πιθανότατα δεν θα  είναι αμοιβαία και θα προκαλέσει πληγές. Αλλά η αποφυγή της αγάπης προκαλεί νέες  συσσωρευμένες πληγές, που γίνονται απωθημένα και τελικά οι συνέπειες όλου του  πακέτου είναι μια δυστυχισμένη γενιά: από σεξουαλικό εθισμό, αναπάντεχες  εγκυμοσύνες και εκτρώσεις – που, εκτός από το ίδιο γεγονός της εξολόθρευσης ενός  αγέννητου παιδιού, έχουν ανυπολόγιστες ψυχικές και σωματικές συνέπειες για τις  κοπέλες/μάνες – μέχρι προδοσίες, συναισθηματικά τραύματα, απελπισία, φόβο  ενάντια στην εμπιστοσύνη, στην αγάπη, στον έρωτα, στη μόνιμη δέσμευση, μοναξιά.
Ο σημερινός  έφηβος ψάχνει τη χαρά της ζωής εκεί που δεν υπάρχει, παγιδεύεται και κατόπιν δε  μπορεί καθόλου να βρει τη χαρά εκεί που υπάρχει, δηλαδή στην εμπιστοσύνη και την  αγάπη. Δεν έχει αληθινούς παιδαγωγούς (το σχολείο έχει αποδυναμωθεί έντεχνα και,  κατ’ εμέ, σκόπιμα), ενώ όσοι επιχειρούν να του προσφέρουν κάποια «σεξουαλική  αγωγή» δε βλέπω να του λένε να αγαπά, να εμπιστεύεται, να ρισκάρει (με  αυτοπεποίθηση και γενναιότητα) και να δεσμεύεται. Και φυσικά δεν τον  συμβουλεύουν ποτέ να παντρεύεται!… Ή, έστω, να προσανατολίζεται προς το γάμο,  να στοχεύει στο γάμο, που θα αποτελέσει τη θεραπεία όλων των παραπάνω, όταν  βέβαια λειτουργεί σωστά. Αλλά πώς θα λειτουργήσει σωστά, όταν ο άνθρωπος  παιδαγωγείται να έχει έναν εγωισμό φουσκωμένο σα μπαλόνι (δήθεν, για να μην τον  υποτιμούν), άρα δε μπορεί να αγαπήσει, να θυσιαστεί, να υπακούσει ή έστω ν’  ακούσει τον άλλο (παρά μόνο όταν νιώθει ότι έχει εξασφαλίσει αντάλλαγμα), ενώ  από κάθε μεριά όλοι βομβαρδιζόμαστε με φαντασιώσεις συζυγικής απιστίας;
Τι περίεργο!  Δε βλέπουμε καμιά Παγκόσμια Ημέρα Γάμου ή Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Μοιχείας ή  Κατά των Διαζυγίων Για Ψύλλου Πήδημα… Πώς κι έτσι;
***
Άραγε οι  άγιοι διδάσκαλοι του χριστιανισμού, που μελέτησαν ή και έζησαν όλες τις πνευματικές καταστάσεις και που η διδασκαλία τους είναι θεμέλιο του πολιτισμού  μας, τι γνώμη έχουν για τα παραπάνω;
Από τους  αγίους (που είναι, κατ’ ουσίαν, θεραπευτές της ανθρώπινης ψυχής), αυτή η  σεξουαλική επιδημία χαρακτηρίζεται πορνεία. Πριν εξοργιστείτε, να εξηγήσουμε το  θέμα: οι άγιοι διδάσκαλοι της πνευματικής μας παράδοσης δεν κατακρίνουν ποτέ τον  άνθρωπο, δεν τον απορρίπτουν ποτέ, αλλά χαρακτηρίζουν τις πράξεις για να μπορούν  να βοηθήσουν να γιατρευτεί από τα ψυχικά του τραύματα. Μιλάω για τραύματα ηθικής  προέλευσης, όχι νευρολογικής. Ο αμαρτωλός είναι θύμα της αμαρτίας, όχι  εγκληματίας.
«Πορνεία»   στη γλώσσα της Εκκλησίας (δηλ. όχι του παπά της ενορίας απλώς, αλλά εκείνων των σοφών και αγίων  θεραπευτών), δεν ονομάζεται το επάγγελμα της πόρνης, αλλά η σεξουαλική δράση  που δεν εντάσσεται σε μια σχέση ολοκληρωτικής αγάπης και ισόβιας δέσμευσης. Η επαγγελματίας πόρνη ονομάζεται έτσι, επειδή το επάγγελμά της περιλαμβάνει  τέτοιες πράξεις. Πορνεία δεν ασκεί μόνο η πόρνη, αλλά και οι πελάτες της φυσικά.
Λοιπόν, η  αποσύνδεση του σεξ από την απόλυτη αγάπη και την πραγματική και ολοκληρωτική  ενότητα με τον άλλο, και η μετατροπή του σε μέσο απόλαυσης προσωρινής ηδονής,  αυτό χαρακτηρίζεται πορνεία από την Εκκλησία. Ακριβώς δηλαδή αυτό που συμβαίνει  σήμερα στο μυαλό και την ψυχή κάθε έφηβου. Οι έφηβοι δεν είναι ανήθικοι (αντίθετα,  αναζητούν την ηθική, αλλά δεν ξέρουν πώς), είναι θύματα μιας πονηρής προπαγάνδας. Οι ελάχιστοι που αντιστέκονται, συνήθως υφίστανται ψυχολογικό πόλεμο (100% ρατσιστικό) ως «καθυστερημένοι» και συντηρητικοί, δηλ. θεωρούνται περίπου  πνευματικά ανάπηροι ή συκοφαντούνται ως υποκριτές, ιδίως αν προστατεύουν την –  ψυχική και σωματική – αγνότητά τους επειδή είναι πιστοί χριστιανοί.
Η πορνεία (μια  δίψα για σεξουαλική ηδονή) εμποδίζει τον άνθρωπο να ερωτευτεί πραγματικά και  μερικές φορές αυτή είναι που τον κάνει στ’ αλήθεια συναισθηματικά ανάπηρο και  φοβισμένο. Εξηγώ: όταν βλέπω μια ημίγυμνη τηλεπαρουσιάστρια ή τραγουδίστρια (pop ή rock star)  ή barwoman,  τι βλέπω στ’ αλήθεια; Ένα κομμάτι σάρκα για κατασπάραγμα. Ή, αντίθετα (αν είμαι  ηθικιστής), ένα πλάσμα άξιο για περιφρόνηση. Όχι ένα συνάνθρωπο, μια αδελφή μου,  που σίγουρα έχει χαρές, λύπες, ανάγκες (όχι σεξουαλικές), πληγές, φόβους κ.τ.λ.  Όχι κάποιον που με συγκινεί να του μιλήσω, να τον αγαπήσω και τελικά να τον βοηθήσω. Όταν όμως αυτή η ματιά προς τον άλλο γίνεται εθισμός (που ήδη έχει  γίνει), η αγάπη εξορίζεται από τη ζωή μας. Και ήδη έχει εξοριστεί. Δε βρίσκουμε  λόγο πια ν’ αγαπήσουμε τον πλησίον. Μήπως κάνω λάθος;
Αυτή η  απουσία της αγάπης είναι η κόλαση. Η ανιδιοτελής αγάπη και συγχώρηση (άλλη μια  λέξη που προκαλεί φρίκη στο μπερδεμένο και πελαγωμένο άνθρωπο του σήμερα) φέρνει  την αληθινή και μόνιμη χαρά και είναι ο παράδεισος. Βέβαια, ο Χριστός και οι  άγιοί μας είπαν πως η κόλαση και ο παράδεισος συνεχίζονται στην αιωνιότητα, σε  βαθμό ασύλληπτο από κάθε φαντασία. Είπαν επίσης πως συνδέονται άμεσα με την  αγάπη μας στο Θεό, δηλ. την ανταπόκρισή μας στην αγάπη που έχει έτσι κι αλλιώς ο  Θεός για μας. Αυτό το θέμα (η αγάπη στο Θεό) είναι άλλος ένας στόχος, που τον  πυροβολούν κάθε στιγμή εκείνοι που ελέγχουν τη ζωή μας και κατευθύνουν τη σκέψη  μας. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν χωρίς ν’ ακούσουν τίποτα για την αγάπη του Θεού ή  για την αγάπη προς το Θεό – εκτός αν είναι ο απρόσωπος «θεός» του βουδισμού ή  του ινδουισμού, δηλ. ένα «κομμάτι του εαυτού μας», ένα εγωιστικό είδωλο, που  αυτό, μάλιστα, προωθείται με όλα τα μέσα, μαζί με τη γιόγκα και την αστρολογία…  Άλλο θέμα αυτό όμως.
Κάποιος ξένος  καλλιτέχνης είπε σε μια συνέντευξη: «Αγαπάω πολύ τις γυναίκες. Όλη μου τη ζωή  κολυμπάω σε γυναικείους κόλπους». Έχω να του πω ταπεινά ότι στην πραγματικότητα  δεν αγαπάει, παρά μόνο τον εαυτό του και μάλιστα ένα συγκεκριμένο σημείο του  εαυτού του. Φυσικά, δε θέλω να τον κατακρίνω. Αλλά πρέπει να πω πως έχει πάρει  λάθος δρόμο, το δρόμο που προωθείται πλέον από όλα τα μέσα.
Δε θα μπω στο  θέμα, κατά πόσον η «σεξουαλική επανάσταση» της δεκαετίας του 1950 διαμόρφωσε  τους σημερινούς γονείς, που γέννησαν τους σημερινούς έφηβους. Θυμηθείτε τις  κωμωδίες της δεκαετίας του 1980: ταινίες για εφηβικό κοινό, όπου όλα τα «αστεία»  ήταν σεξουαλικά. Δυο γενιές μετά το 1950 μεγαλώνουμε τους έφηβους που στρέφονται  – όπως είπα – γύρω από δύο άξονες: το σεξ και το θάνατο.
***
Θα κλείσω με  τρεις χριστιανικές αναφορές, που ίσως μας εκπλήξουν.
Α) Ο Χριστός  – που αναμφίβολα ήταν ανοιχτόμυαλος, σοφός και γεμάτος αγάπη για όλους – την  πορνεία τη θεωρούσε αμαρτία. Γι’ αυτό, όταν η πόρνη έπεσε στα πόδια Του ζητώντας  συγχώρεση, είπε: «Συγχωρούνται οι αμαρτίες της οι πολλές, γιατί αγάπησε πολύ»  (κατά Λουκάν 7, 47). Αν δε θεωρούσε αμαρτία την πορνεία, δε θα χρειαζόταν να τη  συγχωρήσει.
Β) Η αγία  Μαρία η Αιγυπτία ήταν διάσημη πόρνη της Αλεξάνδρειας. Όμως δεν πληρωνόταν για  τις υπηρεσίες της – ήταν απλά μια γυναίκα θηρευτής ανδρών, δηλ. αυτό, για το  οποίο αναθρέφονται τα κορίτσια μας (συγγνώμη, να πω κάτι: τα σύγχρονα κορίτσια  αναθρέφονται από την κοινωνία για να γίνουν: α) κυνηγοί ανδρών και β)  καριερίστριες, επαγγελματίες, γιάπισσες, δηλ. αντίγραφα ανδρών – κανείς δεν τους  μιλάει για αγάπη, ούτε για μητρότητα ή για συζυγική πίστη. Τ’ αγόρια  αναθρέφονται με αντίστοιχους στόχους). Η αγ. Μαρία είχε ξεκινήσει αυτή την  αναζήτηση, με ακόρεστη σεξουαλική δίψα, από 12 ετών. Κάποτε, νέα και όμορφη,  ταξίδεψε στα Ιεροσόλυμα. Στο ταξίδι συνέχισε τη σεξουαλική της δράση. Όταν όμως  πήγε να προσκυνήσει στον Άγιο Τάφο, μια αόρατη δύναμη αναπάντεχα δεν την άφηνε  να μπει μέσα. Τότε έκλαψε και υποσχέθηκε στην Παναγία (που είχε το όνομά της,  Μαρία) αλλαγή ζωής!
Κατόπιν μπήκε  στον Άγιο Τάφο χωρίς εμπόδια. Και αντί να γυρίσει στην Αίγυπτο, έφυγε για την  έρημο του Ιορδάνη και ασκήτεψε υπό συνθήκες υπεράνθρωπες περίπου 50 χρόνια.  Έζησε σε σκληρές συνθήκες, αλλά η μετάνοια έφερε τη χαρά της παρουσίας του Θεού  στη ζωή της. Έφτασε σε τέτοιο ύψος αγιότητας, ώστε όταν πήγε να συναντήσει τον  άγιο Ζωσιμά (στον οποίο ο Θεός είχε αποκαλύψει την ύπαρξή της και αυτός έγραψε  και τη βιογραφία της), άνοιξε με μια κίνηση τα νερά του Ιορδάνη και πέρασε  απέναντι με τα πόδια. Και όταν πέθανε, ήρθε κι έσκαψε τον τάφο της, μπροστά στα  μάτια του αγ. Ζωσιμά, ένα λιοντάρι (υπήρχαν λιοντάρια εκεί μέχρι το Μεσαίωνα). Αυτό είναι ένα άλλο πρότυπο ζωής, κορίτσια. Και υπάρχουν πάρα πολλές μεγάλες  αγίες της Ορθοδοξίας (και ασκήτριες και μητέρες, ακόμα και βασίλισσες και  ιεραπόστολοι και μεγαλομάρτυρες, αλλά και γιατρίνες, όπως η αγία Ερμιόνη,  κ.τ.λ.), για τις οποίες δε θα σας μιλήσουν ποτέ τα περιοδικά lifestyle ή οι σχολές modeling.  Δεν τους συμφέρει.
Γ) Υπάρχουν  άγιοι, που πήγαιναν σε πορνεία, πλήρωναν τις πόρνες και, αντί για σεξ, τους  μιλούσαν και τις έπειθαν ν’ αλλάξουν ζωή. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που πραγματικά  αγάπησαν τις πόρνες. Είναι ένα άλλο πρότυπο ζωής, αγόρια. Δεν τις έβλεπαν ως  κρέας, αλλά ως ανθρώπους. Εσείς, όταν τις έχετε δίπλα σας, τι βλέπετε;
Δ) Το 1972,  στο πολύνεκρο μαθητικό ατύχημα της Γεωργιούπολης, είχε μεταφερθεί θαυματουργικά  από την Ακουμιανή Γιαλιά ο άγιος Γέροντας Γεννάδιος (†1983). Κατόπιν είπε πως  είδε τις ψυχές των νεκρών κοριτσιών ν’ ανεβαίνουν στον ουρανό κρατώντας στεφάνιακαι πως όλες σώθηκαν (στην αιωνιότητα) λόγω της παρθενίας τους. Δεν έχω  να προσθέσω κανένα σχόλιο σ’ αυτό. Ο νοών νοείτω (όποιος δε γνωρίζει το Γέροντα  Γεννάδιο, ας πάρει το βιβλίο του καθηγητή Στυλ. Παπαδογιαννάκη «Γεννάδιος και  Ιωακείμ», να τον γνωρίσει).

Πηγή: oodegr.com
το  είδαμε εδώ

Πέμπτη, Ιουλίου 09, 2015

Τι είναι οι Πατέρες της Εκκλησίας


Τι είναι οι Πατέρες της Εκκλησίας
του Θεόδωρο Ρηγινιώτη, εκπαιδευτικού
Πατέρες και πατερικότητα της χριστιανικής θεολογίας
Πατέρες και Διδασκάλους της Εκκλησίας (ή, εν συντομία, απλώς Πατέρες της Εκκλησίας) ονομάζουμε τους χριστιανούς ιερείς όλων των βαθμίδων (αλλά και μερικούς που δεν ήταν ιερείς) που αναγνωρίστηκαν ως πνευματικοί διδάσκαλοι και αναδείχθηκαν ως συγγραφείς διατυπώνοντας, οριοθετώντας και υπερασπιζόμενοι το χριστιανικό δόγμα.
Κατά το δυτικό σχολαστικισμό, δηλαδή τη φιλοσοφική θεολογία που αναπτύχθηκε στη δυτική Ευρώπη μετά το Σχίσμα του 1054 και έφτασε στην ακμή της κατά το μεσαίωνα, η πατερική εποχή σταματά στον 6ο αιώνα μ.Χ. για τη δυτική Εκκλησία (τελευταίος δυτικός Πατέρας ο άγιος Ισίδωρος Σεβίλλης) και στον 8ο αιώνα για την ανατολική (τελευταίος ανατολικός Πατέρας ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός). Η νεώτερη ιστορική και φιλολογική έρευνα, που αναπτύχθηκε στη δύση και υιοθέτησε τα κριτήρια του σχολαστικισμού, υιοθέτησε και αυτή την ιδέα και διαχωρίζει την «πατερική γραμματεία» (τα έργα των Πατέρων μέχρι τον 8ο αιώνα) από τη «βυζαντινή γραμματεία», δηλαδή τα έργα των Βυζαντινών συγγραφέων μετά τον 8ο αιώνα.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία όμως θεωρεί ότι η θεολογία της είναι πάντα πατερική και μόνο στο βαθμό που συνεχίζει να είναι πατερική μπορεί να είναι επίσης έγκυρη και αληθής. Έτσι, διακρίνει φορείς του πατερικού της πνεύματος σε όλους τους χριστιανικούς αιώνες, από το 2ο (πρώτη μετά τους αποστόλους γενιά, άγιοι Κλήμης Ρώμης, Πολύκαρπος Σμύρνης, Ιγνάτιος Αντιοχείας ο Θεοφόρος κ.ά.) μέχρι τους υστεροβυζαντινούς χρόνους (π.χ. άγιοι Γρηγόριος Παλαμάς, 14ος αι., Μάρκος Ευγενικός, 15ος αι.) αλλά και μετά το Βυζάντιο (άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης, 18ος-19ος αι., οι Ρώσοι άγιοι του 19ου αι. Ιγνάτιος Μπραντσιανίνωφ και Θεοφάνης ο Έγκλειστος, Ιννοκέντιος Βενιαμίνωφ κ.ά.), ενώ και σήμερα διαφαίνονται έντονα αρκετοί αυθεντικοί φορείς του πατερικού πνεύματος της εκκλησιαστικής θεολογίας, κάποιοι από τους οποίους έχουν αναγνωριστεί επίσημα ως άγιοι [π.χ. οι άγιοι Νεκτάριος Πενταπόλεως, Λουκάς ο Ιατρός, Ιωάννης της Σαγκάης (Μαξίμοβιτς), Νικόλαος Αχρίδος (Βελιμίροβιτς) κ.ά.], ενώ άλλοι, αν και δεν έχουν αναγνωριστεί «επίσημα», με εκκλησιαστική «απόφαση» οποιουδήποτε είδους, αναγνωρίζονται στην πράξη ως τέτοιοι, όπως π.χ. οι άγιοι διδάσκαλοι Ιουστίνος Πόποβιτς, Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Φιλόθεος Ζερβάκος κ.ά.
Η εμμονή της Εκκλησίας στην πατερικότητα της θεολογίας της οφείλεται στο ότι θεωρεί τους Πατέρες αγίους, δηλαδή ανθρώπους με αυθεντική, χριστιανικώς εννοούμενη, σχέση με την άκτιστη (θεϊκή) πραγματικότητα, και ως εκ τούτου αξιόπιστους εκφραστές της δογματικής διδασκαλίας της, στην εγκυρότητα της οποίας υπεισέρχεται και ο παράγοντας της «θεοπνευστίας». Το χριστιανικό δόγμα εκφράζεται με το «φωτισμό του Αγίου Πνεύματος» (δηλ. του ίδιου του Θεού) και όχι με διανοητικούς συλλογισμούς –αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στη φιλοσοφία και τη θεολογία.
Για την Εκκλησία, βέβαια, η διαφορά αυτή έγκειται όχι στην επίκληση «αγιοπνευματικού φωτισμού», δηλαδή «θρησκευτικής αυθεντίας», αλλά στην πραγματική ύπαρξη του υπερβατικού αυτού στοιχείου, αλλιώς (αν έχουμε και στις δυο περιπτώσεις οντολογικά και σωτηριολογικά συστήματα κατασκευασμένα με ανθρώπινες διανοητικές διεργασίες, που απλώς επικαλούνται, για λόγους κύρους, κάποια επαφή με το θεϊκό Επέκεινα) αντικειμενική διαφορά μεταξύ θεολογίας και φιλοσοφίας ουσιαστικά δεν υπάρχει.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...