«ΠΙΣΤΙΣ [ἐμπιστοσύνη] ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ. Ἐτοῦτο εἶναι ἡ δόξα τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ, νὰ μὴν πιστεύουσιν οἱ ἄνθρωποι, νικώμενοι ἀπὸ τὴν δύναμιν τῶν ἐπιχειρημάτων· ἀλλὰ νὰ ὑποτάσσωνται εἰς τὴν πίστιν, ἀπὸ τὴν χάριν, καὶ ἀλήθειαν τοῦ κηρύγματος πληροφορούμενοι» (Νικηφ. Θεοτόκη) [Γ´]

Ἀπὸ τὸ δυσεύρετο βιβλίο
ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ
«ΛΟΓΟΙ ΕΙΣ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΝ»
(Λειψία 1766)
Ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ»,
Ἀθῆναι 1968, σελ.  25 ἑπ.

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ [Γ´](Α´ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν)

Στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

.        Βλέπετε, πῶς ἡ πίστις ὅταν ἐξετάζετε, φεύγει; Μὴ ἐξέτασις λοιπὸν εἰς τὴν πίστιν, ὦ χριστιανοί. «Πιστεύετε καθὼς παρελάβετε, τὰς δὲ μωράς, καὶ ἀπαιδεύτους ζητήσεις», σᾶς παραγγέλλει ὁ θεῖος Ἀπόστολος, νὰ τὲς ἀφήσετε. Ἐξετάζετε, ναί, ἄν εἶστε γεωμέτραι τὰ τετράγωνα, καὶ τὰ τρίγωνα, τοὺς κυλίνδρους, καὶ τὰς σφαίρας, ὅλας τὰς ἐπιφανείας, καὶ ὅλα τὰ στερεά. Καὶ τὴν πίστιν μὴν ἐξετάζετε. Ἐπειδὴ δὲν δέχεται γεωμετρικὴν ἀππόδειξιν· διὰ τὸ νὰ μὴν εἶναι οὐδὲ τρίγωνον, οὐδὲ τετράγωνον, ιοὐδὲ ἐπιφάνεια, οὐδὲ στερεόν. Ἄν εἶστε μηχανικοί, ἐξετάζετε τὰ ζύγια, τοὺς μοχλούς, τοὺς τροχούς, τοὺς ἐν περιτροχείῳ ἄξονας· ἄν εἶστε ὀπτικοί, ἐξετάζετε τὸ ὄμμα, καὶ τὸ φῶς, καὶ τὰ κάτοπτρα· τὸν ἀέρα, καὶ τὸ φῶς. Κάθε γήϊνον σῶμα ἐξετάζετε, ἄν εἶστε φυσικοί. Κάθε οὐράνιον, ἄν εἶστε ἀστρονόμοι. Καὶ εἰς τὴν πίστιν μὴ ἐξέτασες. Διατὶ ἡ πίστις δὲν εἶναι κανένα τοιοῦτον. Ὅθεν εἰς ἀπόδειξιν δὲν ὑποπίπτει. Ζητεῖτε τοὺς λόγους ἀκριβῶς, εἰς κάθε φυσικόν, καὶ τεχνικὸν πρᾶγμα. Διατὶ ἄν τοὺς καταλάβετε, πολὺ εἶναι τὸ κέρδος σας· γίνεσθε φιλόσοφοι, κατασταίνεσθε ἐπιστήμονες· μὰ ἄν δὲν τοὺς καταλάβετε· τίποτε ἄλλο δὲν χάνετε, παρὰ νὰ ἀπομείνετε ἀμαθεῖς. Μὰ εἰς τὰ πράγματα τῆς πίστεως, μὴ ζητεῖτε λόγους. Ἡ πίστις εἶναι πίστις, δὲν ἔχει ἀπόδειξιν· νὰ τὴν καταλάβετε δὲν ἠμπορεῖτε καὶ ἄν σφάλλετε, θάνατος εἶναι ἡ ζημία, καὶ θάνατος τῆς ψυχῆς. «Ὁ γὰρ ἀπιστήσας κατακριθήσεται»..          Μὰ ἐδῶ τὸ ἐγνωρίζω, μὲ μεγάλην ἔνστασιν, ἠμπορεῖ κάθε ἕνας νὰ μοῦ ἐναντιωθῇ. Καὶ ἄν δὲν ἐξετάζωμεν τοὺς λόγους τῆς πίστεως, καὶ ἂν δὲν γυμναζώμεθα εἰς τὴν σχολαστικὴν θεολογίαν, πῶς ἠμποροῦμεν νὰ ἀντιστεκόμεσθεν εἰς τῆς πίστεως τοὺς ἐχθρούς; Βεβαιώνετε τὴν ἔνστασιν. Πῶς ἤθελαν ἠμπορέσει οἰ θεοφόροι διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας νὰ ἀντιπαλεύσουν τοὺς θεοκαπήλους αἱρεσιάρχας, ἀνίσως δὲν ἤξευραν τοὺς λόγους τῆς πίστεως;Καὶ τί ὠφέλειαν προξενεῖ, εἰπέτε μου, ἡ διὰ λόγου ἔνστασις εἰς τοὺς ἐχθρούς; Διὰ νὰ τοὺς πείσῃ; Εὕρετέ μου, ἄν εἶστε καλοί, ἕνα παράδειγμα· δείξετέ μου,πῶς νὰ ἐπείσθη ποτὲ ἕνας ἄπιστος,ἤ νὰ ἐνικήθη ἕνας αἱρετικὸς μὲ τὰ ἐπιχειρήματα,καὶ θέλω πληροφορηθῆ. Μὰ δὲν εὑρίσκετε, ὄχι, διατὶ «λόγῳ παλαίει πᾶς λόγος». Εἶναι ἕτοιμα εἰς τὰ ἐπιχειρήματα, τὰ ἀπατηλὰ σοφίσματα· οἱ διαίρεσες τῆς μείζονος, ἤ τῆς ἐλάττονος. Εἶναι ἕτοιμος ὁ κύκλος τοῦ ἐπιχειρήματος· οἱ παρεξήγησες τῆς Γραφῆς. Κι ἄν ἔτσι εἶναι, τί ἄλλο προξενεῖ ἡ ἐναντίωσις, παρὰ μάχην, διχόνοιαν, φιλονεικίαν καὶ μάταιον ἀπεραντολογίαν; Οἱ θεοφόροι ἐκεῖνοι, ὅσοι εἰς τοὺς ἐχθροὺς ἐναντιώνοντο, τὸ ἔκαναν βιασμένοι ἀπὸ αὐτούς, καὶ τὸ ἔκαναν, ἐξετασμένην ἔχοντες τὴν πίστιν, ὄχι μὲ τὸν δεύτερον τρόπον ἀλλὰ μὲ τὸν πρῶτον. Ἐγυμνάζοντο οἱ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ὄχι εἰς τὴν ἀκριβεστάτην ἐξέτασιν τῶν λογων· ἀλλὰ εἰς τὴν πληρεστάτην εἴδησιν τῶν δογμάτων τῆς πίστεως. Καὶ ἄν θεωρήσετε τοὺς λογους τοῦ μεγάλου ἐκείνου φωστῆρος Ναζιανζηνοῦ, θέλετε εὕρει νὰ ὀνομάζῃ τοὺς τέτοιους ἐξαταστάς, λογολέσχας· ἀσυνέτους, ἀκρατήτους, γλωσσάλγους. Μὲ ὅλον τοῦτο, ἄς εἶναι. Ἦτον γυμνασμένοι, καθως θέλετε, καὶ ἐπιχειρίζοντο, καθὼς ἀρέσκεσθε. Μὰ τί ἐκατόρθωσαν; Τί ἐκατόρθωσαν τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ Ἀθανασίου, καὶ τί ἐκεῖνα τοῦ Εὐσταθίου, καὶ ἄλλων σοφῶν, εἰς τὴν ἐν Νικαίᾳ πρώτην Οἰκουμενικὴν Σύνοδον; Τίποτες. Μάλιστα ἄν δώσωμεν πίστιν εἰς τοὺς ἱστορικούς, μᾶς ἱστοροῦν αὐτοί, πὼς ἐκεῖ εὑρισκόμενος ἕνας γηραλέος ὁμολογητής, ἕνας, ὁ ὁποῖος ὅμοια μὲ τὸν Ἀπόστολον, τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου ἐν τῷ σώματι αὐτοῦ ἐβάσταζεν· ἐπειδὴ εἶχε μαρτυρήσει, καὶ πληγωθεῖ ὁ τρισόλβιος, διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· αὐτὸς ἀκούοντας νὰ διαλέγωνται, τοὺς ἐφώναξε παρρησίᾳ ἐκεῖ: πατέρες, θεῖοι πατέρες, μὴ συλλογισμούς, μὴ ἐνθυμήματα, μὴ σωρίτην, μὴ ἐπαγωγάς, μὴ διλήμματα. Πατέρες, μὲ τὰ ἐπιχειρήματα τῆς λογικῆς τέχνης ἀγωνίζεσθε νὰ φέρετε εἰς τὴν ὀρθοδοξίαν τοὺς αἱρετικούς. Δὲν εἶναι ἐτοῦτος ὁ τρόπος. Δὲν μᾶς ἐδίδαξαν οἱ Ἀπόστολοι τὴν πίστιν μὲ τὰ ἐπιχειρήματα· ἀλλὰ κάνοντες τὴν ἔκθεσιν τῆς πίστεως, μᾶς ἔπειθαν νὰ πιστεύωμεν. Ὅθεν ἔτσι κάμετε καὶ ἐσεῖς· καὶ ἔτσι ἔκαμαν εἰς τὸ καθεξῆς. Σηκώνεται εὐθύς, μετὰ τὴν ὁμιλίαν ἐκείνου τοῦ γέροντος,ὁ ἄκακος, καὶ ἁπλοῦς ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος δὲν ἤξευρε νὰ ἐπιχειρίζεται, μήτε ἐγυμνάσθη νὰ διαλέγεται· ἐκεῖνος εἰς τὸ μέσον τόσων σοφῶν στέκει, ὁ ἱεράρχης Σπυρίδων, ὁ θαυματουργός· ἐκεῖνος ἐστάθη εἰς τὸ μέσον τῆς Συνόδου, καὶἐκείνου ἐστάθη τὸ κατόρθωμα. Αὐτὸς μὲ τὴν ἁπλουστάτην ἔκθεσιν τῆς πίστεως, πρῶτον ὡσὰν ὁ Πέτρος, καὶ ὁ Ἀνδρέας, οἱ ἀλιεῖς, ἔπεισε τὴν καρδίαν ἐκείνου τοῦ φιλοσόφου ὁποὺ ἐκαυχᾶτο εἰς τὰ ἐπιχειρήματα, καὶ ἔπειτα μὲ τὸ θαῦμα τὸν ἐστερέωσεν εἰς τὴν πίστιν τὴν ἀληθινήν. Τίποτες δὲν ἐκατόρθωσαν οἱ σοφοὶ μὲ τὰ ἐπιχειρήματα. Τὸ ὅλον τὸ ἐκατόρθωσεν ὁ ἁπλοῦς Σπυρίδων, μὲ τὴν ἔκθεσιν τὴν ἁπλῆν. Ἔτσι ἠθέλησε, καὶ ἔτσι ἐδιόρισεν ὁ Θεός. Καὶ ἐτοῦτο εἶναι ἡ δόξα τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ, νὰ μὴν πιστεύουσιν οἱ ἄνθρωποι, νικώμενοι ἀπὸ τὴν δύναμιν τῶν ἐπιχειρημάτων· ἀλλὰ νὰ ὑποτάσσωνται εἰς τὴν πίστιν, ἀπὸ τὴν χάριν, καὶ ἀλήθειαν τοῦ κηρύγματος πληροφορούμενοι. Ὅθεν δὲν ἐπείσθη ποτὲ κανένας ἐξετάζοντας, καὶ πολυπραγμονώντας τὴν πίστιν.

.           Ἠξεύρω ἐγὼ νὰ σᾶς εἰπῶ, καὶ μὲ ἀλήθειαν σ[aς τό λέγω, πῶς ἀπό τὸν Ἄρειον ἔφυγεν ἡ ὀρθοδοξία· διατὶ ἤθελε νὰ ἐξετάζῃ τὴν αἰώνιον γέννησιν τοῦ μονογενοῦς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Καὶ σᾶς βεβαιώνω, πῶς ὁ Μακεδόνιος ἀρνήθη τὸ ἄκτιστον τοῦ πνεύματος· διατὶ νὰ ἐξετάζῃ ἤθελε, πῶς ἔχει τὸ εἶναι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Ὁ Σαβέλλιος ἀρνήθη τὴν Ἁγίαν Τριάδα· ὁ Νεστόριος, τὴν Θεοτόκον· οἱ Μονοφυσῖται, τὰς δύο φύσεις τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· οἱ Θεοπασχῖται, τὸ ἀπαθὲς τῆς Θεότητος· οἱ εἰκονομάχοι, τὰς ἁγίας εἰκόνας. Καὶ οὕτω καθεξῆς ὅλοι οἱ αἱρετικοὶ ἔχασαν τὴν ὀρθόδοξον πίστιν· διατὶ ἤθελαν νὰ λεπτολογοῦσι, καὶ νὰ πολυπραγμονοῦν τὴν πίστιν, καὶ τὰ τῆς πίστεως..         Καὶ ἀκόμη ἠμπορῶ νὰ σᾶς εἰπῶ, πὼς ὁ Ἀβραὰμ ἀπόμεινε στερεὸς εἰς τὴν πίστιν, ὄχι διὰ ἄλλην αἰτίαν, παρὰ διατὶ ποτὲ δὲν ἤθέλησεν, ὄχι μόνον νὰ μάθη τί εἶναι ὁ Θεός, ἀλλὰ οὐδὲ τὲς προσταγὲς τοῦ Θεοῦ ἀπετόλμησε ποτὲ νὰ ἐξετάσῃ. Ἔλαβεν ὁ Ἀβραὰμ πολλὲς φορὲς αἰτίαν νὰ ἐρευνήσῃ τὲς προσταγὲς τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ ἐξετάσῃ τὶς εἶναι ὁ Θεός. Ὅταν τὸν ἐπρόσταξε νὰ φύγῃ ἀπὸ τὴν πατρίδα του, νὰ χωρισθῇ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς του· νὰ ἀφήσῃ τὸν οἶκον τοῦ πατρός του, καὶ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν γῆν, εἰς τὴν ὁποίαν αὐτὸς τοῦ ἔδειχνεν, ἔλαβεν αἰτίαν τότε βέβαια νὰ ἐξετάσῃ καὶ τὸ διατὶ τὸν ἐπρόσταξε νὰ φύγῃ, καὶ τί ἔμελλε νὰ κάμῃ ὁλοτελῶς. Ἀλλὰ πιστεύει ἀνεξετάστως εἰς τὸν Θεόν. «Καὶ ἐπίστευσεν Ἀβραὰμ τῷ Θεῷ». Ὅταν πάλιν τὸν ἐπρόσταξε νὰ δέσῃ τὸν ἠγαπημένον τοῦτ υἱόν , τὸν Ἰσαάκ, καὶ νὰ τὸν βάλῃ ἐπάνω εἰς τὰ ξύλα τῆς ὁλοκαυτώσεως, καὶ νὰ τὸν σφάξῃ ὡσὰν νὰ ἦτον πρόβατον.Καὶ ἡ φύσις, καὶ ἡ ἀγάπη, καὶ τὰ πατρικὰ σπλάγχνα τὸν ἐπαρακινοῦσαν βέβαια, καὶ νὰ ἐξετάξῃ, καὶ νὰ μάθῃ, διατὶ τὸν προστάζει ὁ Θεὸς νὰ κάμῃ ἕνα τοιοῦτον ἔργον φοβερόν. Μὰ δὲν ἐξετάζει, ὄχι, ὁ Ἀβραὰμ· ἀλλὰ πιστεύει. «Καὶ ἐπίστευσεν Ἀβραὰμ τῷ Θεῷ». Ἀμὴ ὁπόταν ὑποκάτω εἰς τὴν δρῦν τὴν ἐν Μαμβρῇ, ἐφιλοξένησεν ἐκείνους τοὺς τρεῖς, τοὺς ὁποίους κατὰ πρῶτον ἐνόμισε πὼς ἦσαν ἄνθρωποι, ἔπειτα τοὺς ἐγνώρισε πὼς ἦτον ὁ Θεός; Δὲν ἔλαβε τότε αἰτίαν νὰ ἐρωτήσῃ ποία εἶναι ἡ φύσις τους; Διατὶ τοῦ φαίνονται ὡς ἄνθρωποι; Πῶς εἶναι τρεῖς, καὶ εἶναι ἕνας; Μὰ δὲν ἐξετάζει, ὄχι, ὁ Ἀβραὰμ, ἀλλὰ πιστεύει. «Καὶ ἐπίστευσεν Ἀβραὰμ τῷ Θεῷ». Μὰ τί στοχάζεσθε; Ἄν ὁ Ἀβραὰμ ἐξέταζε τὲς προσταγὲς τοῦ Θεοῦ· ἄν ὁ Ἀβραὰμ ἤθελε ἀποτολμήσῃ νὰ ἐξετάξῃ διὰ νὰ καταλάβῃ τί εἶναι ὁ Θεός, ἤθελε μείνῃ τάχα τόσον θερμὸς εἰς τὴν πίστιν; Ἐγὼ φοβοῦμαι, πὼς ἄν ἐξέταζεν, ἤθελε διστάσει· ἤθελεν ὀλιγοπιστήσει· δὲν ἤθελε μείνει βέβαια τόσον πιστός. Τὸ εἶπε φανερὰ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ἐκείνου τοῦ προφήτου, μὲ τὸν ὁποῖον συχνὰ ἐσυνομίλει πρόσωπον πρὸς πρόσωπον, καθὼς ὁ φίλος ὁμιλεῖ μὲ τὸν φίλον του. Τὸ εἶπε, λέγω καθαρὰ τοῦ Μωϋσῆ ὅταν ἠθέλησε καὶ αὐτὸς μίαν φορὰν νὰ ἰδῇ τὸν Θεόν. «Οὐ μὴ δυνήσῃ ἰδεῖν τὸ πρόσωπόν μου». Δὲν ἠμπορεῖς, ὄχι, τοῦ εἶπε, Μωϋσῆ νὰ μὲ ἰδῇς, καὶ νὰ μὲ καταλάβῃς. Διατὶ ὅστις θελήσει νὰ μὲ καταλάβῃ, χάνεται, ἀποθνήσκει, δὲν ἠμπορεῖ νὰ ζήσῃ εὐσεβὴς καὶ πιστός. «Οὐ γὰρ μὴ ἴδῃ ἄνθρωπος τὸ πρόσωπόν μου, καὶ ζήσεται».
.         Καὶ ἀληθινὰ ἔτσι εἶναι. Μὰ διὰ νὰ τό καταλάβωμεν καλλίτερα, ἄν ὑποθέσωμεν, πὼς ἕνας ἄνθρωπος κρατεῖ εἰς τὰς χεῖρας του ἕνα ἀγγεῖον, μέσα εἰς τὸ ὁποῖον θέλει νὰ βάλῃ ὅλην τὴν θάλασσαν. Πρέπει βέβαια ἕνα ἀπὸ τὰ δύο νὰ γένῃ· ἤ τὸ ἀγγεῖον νὰ γένῃ τόον μεγάλον, ὅση εἶναι ἡ θάλασσα, καὶ ἔτσι τὸ ἀγγεῖον νὰ χωρέσῃ μέσα του τὴν θάλασσαν· ἤ ἡ θάλασσα νὰ γένῃ τόσον μικρή,ὅσον εἶναι τὸ ἀγγεῖον, καὶ οὕτω νὰ περικλεισθῇ ἡ θάλασσα μέσα εἰς τό ἀγγεῖον. Ὅταν ἡμεῖς μὲ τὸν νοῦν μας θέλωμεν νὰ καταλάβωμεν τὸν Θεόν, ἕνα ἀπὸ τὰ δύο βέβαια πρέπει νὰ γένῃ· ἤ ὁ νοῦς μας νὰ γένῃ τόσον μεγάλος, ὅσον εἶναι ὁ Θεός, ἤ ὁ Θεὸς νὰ γένη τόσον μικρός, ὅσον εἶναι ὁ νοῦς μας. Νὰ γένῃ τὸ πρῶτον, εἶναι ἀδύνατον. Διατὶ ὁ νοῦς μας εἶναι κατὰ φύσιν μικρός, στενός, καὶ πεπερασμένος. Νὰ γένῃ τὸ δεύτερον, εἶναι ἀδύνατον, διατὶ ὁ Θεὸς εἶναι ὑπερμέγιστος, εὐρυχωρότατος, ἄπειρος, ἤ διὰ νὰ εἰπῶ συντομώτερα: νὰ γένῃ ὁ νοῦς μας ἄπειρος εἶναι ἀδύνατον· νὰ γένῃ ὁ Θεὸς πεπερασμένος, εἶναι τῶν ἀδυνάτων. Τί ἔχει νὰ μᾶς ἀκολουθήσῃ λοιπόν, ὅταν ἐξετάζωμεν ἐκεῖνα ὁποὺ μᾶς διδάσκει ἡ πίστις; Σκότος βέβαια, ἀπορία, δισταγμός, ἀμφιβολία, ὀλιγοπιστία. Ἐτοῦτο ἀποκτοῦμεν ὅταν ἐξετάζωμεν τὴν πίστιν..         Τί θέλετε τώρα; Νὰ ἐξετάζετε τολμηρῶς ἤ νὰ πιστεύτε ἀνεξετάστως; Ἐκεῖνοι ὁποὺ ἐξέταζαν τολμηρῶς, εἶναι ὁ Ἄρειος, ὁ Μακεδόνιος, ὁ Νεστόριος, ὁ Πύρρος, ὁ Εὐτυχής, ὁ Ὁνώριος, ὁ Διόσκορος, καὶ ἄλλοι ὅμοιοι· μέλη σεσηπότα, δοχεῖα τοῦ διαβόλου, ἄνθρακες τοῦ ἅδου, κληρονόμοι τῆς αἰωνίου, καὶ παντοτινῆς κολάσεως. Ἐκεῖνοι ὁποὺ ἐπίστευαν χωρὶς νὰ ἐξετάζουσιν, ἦτον ὁ Ἀβραάμ, ὁ Μωϋσῆς, ὁ Παῦλος, ὁ Ἀθανάσιος, ὁ Βασίλειος, ὀ Γρηγόριος, ὁ Χρυσόστομος, καὶ ἄλλοι παρόμοιοι τῆς Ἐκκλησίας φωστῆρες· τῆς Οἰκουμένης διδάσκαλοι· ἄνθη τοῦ παραδείσου· τοῦ Θεοῦ υἱοί· τῆς μακαριότητος κληρονόμοι. Μὲ ποίων τὸ μέρος θέλετε νὰ εἶστε; Μὲ τὸ μέρος τῶν δευτέρων στοχάζομαι. Μὴ ἐξέτασες λοιπὸν περίεργες, αὐθάδεις, καὶ ἄχρηστες. Μὴ ἐξέτασες εἰς τὴν πίστιν, ἀλλὰ πίστις εἰς τὴν πίστιν, καὶ εἰς ὅσα διδάσκει ἡ πίστις.

πηγή

Ο Αγ. Ιωάννης Κοτσούρωφ: Ο πρώτος νεομάρτυρας της Ρωσικής Εκκλησίας.

Ο π. Ιωάννης γεννήθηκε το 1869 και ήταν γιός ιερέα, του π. Αλέξανδρου. Ο πατέρας του ήταν πολύ ευλαβής κληρικός και υπηρετούσε στο χωριό Βιγκελντινοσούρκ, στο ναό των Θεοφανείων. Η όλη ζωή του και η διακονία του επέδρασε πολύ θετικά στα παιδιά του. Ιδιαίτερα επηρεάστηκε ο Ιωάννης, ο οποίος θέλησε να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του. Σπούδασε αρχικά στο Θεολογικό Σεμινάριο του Ριαζάν και έπειτα στη Θεολογική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης. Χειροτονήθηκε Ιερέας το 1895 και αναχώρησε για την ιεραποστολή της Αλάσκας. Μετά από λίγο διάστημα μετατέθηκε στο Σικάγο ως εφημέριος των ναών Αγίου Βλαδιμήρου Σικάγου και Τριών Ιεραρχών στην πόλη Στρήτορ. Αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, γιατί δεν βρήκε καθόλου ποίμνιο. Εργάστηκε με πολύ ζήλο, αλλά και με πολλή πίστη στον Θεό. Η εργασία του έφερε καρπούς. Μέσα σε τρία χρόνια απέκτησε ποίμνιο τριακοσίων περίπου ψυχών και στις δύο ενορίες.

Το καλοκαίρι του 1907 επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη και για μία δεκαετία περίπου υπηρέτησε ως εφημέριος στο ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην πόλη Νάρβα και ως καθηγητής στο Γυμνάσιο. Το 1916 μετετέθη στην πόλη Τσάρσκογιε Σελό, στο ναό της Αγίας Αικατερίνης. Η πόλη βρίσκεται 25 χιλιόμετρα νότια της Αγίας Πετρούπολης και το όνομά της σημαίνει «Φρούριο του τσάρου». Εκεί βρίσκονταν τα θερινά ανάκτορα του τσάρου κι εκεί, όπως είδαμε, παρέμενε ο τσάρος Νικόλαος μετά την παραίτησή του. (Η πόλη από το 1937 πήρε το όνομα του Πούσκιν.) Ο π. Ιωάννης άρχισε κι έδώ να εργάζεται με πολύ ζήλο κι ενθουσιασμό.

Σε λίγους μήνες άρχισαν οι αναταραχές και οι επαναστάσεις. Το Τσάρσκογιε Σελό έγινε επίκεντρο σοβαρών επεισοδίων. Ο π. Ιωάννης προσπαθούσε να ειρηνεύσει τις αντιμαχόμενες παρατάξεις και να στηρίζει το ποίμνιό του. Όταν η Αγία Πετρούπολη έπεσε στα χέρια των μπολσεβίκων, τον Οκτώβριο του 1917, στα ανάκτορα του Τσάρσκογιε Σελό βρίσκονταν κοζάκοι στρατιώτες, που τα υπερασπίζονταν. Οι επαναστάτες μετά από λίγες μέρες κατέφθασαν στη μικρή πόλη. Ήταν 30 Οκτωβρίου όταν άρχισαν να την πολιορκούν. Οι κάτοικοι αναστατώθηκαν κι έτρεξαν στις εκκλησίες. Στο ναό της Αγίας Αικατερίνης ο π. Ιωάννης έκανε παράκληση «υπέρ της ειρήνης». Μαζί με άλλους κληρικούς αποφάσισαν να κάνουν λιτανεία με τις άγιες εικόνες. Στη λιτανεία συμμετείχαν χιλιάδες λαού, που με δάκρυα στα μάτια παρακαλούσαν τον Θεό να σταματήσει την αιματοχυσία και να φέρει την ειρήνη. Η λιτανεία κράτησε ως το βράδυ. Τότε όμως οι κοζάκοι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη και συμβούλεψαν τους ιερείς να κάνουν το ίδιο, γιατί κινδύνευε η ζωή τους. Ο π. Ιωάννης τους απάντησε: -Όχι, δεν θα φύγουμε, θα κάνουμε το καθήκον μας ως το τέλος. Και οι «κόκκινοι» και οι «λευκοί» είναι παιδιά του Θεού.

Οι κοζάκοι έφυγαν, αφήνοντας την πόλη στα χέρια των μπολσεβίκων. Αμέσως μετά την είσοδό τους στην πόλη άρχισαν τις συλλήψεις. Οι Ιερείς ήταν οι πρώτοι μεταξύ των συλληφθέντων. Τους κατηγορούσαν ότι ήταν σύμμαχοι των κοζάκων και ότι έκαναν τη λιτανεία για να νικήσουν οι κοζάκοι. Μάταια ο π. Ιωάννης προσπαθούσε να τους εξηγήσει ότι η λιτανεία έγινε «υπέρ της ειρήνης», ότι οι κληρικοί δεν ανακατεύονται με την πολιτική. Ότι όλοι είναι παιδιά του Θεού κ.λπ. Οι στρατιώτες εξαγριωμένοι άρχισαν να τον χτυπούν, να τον βασανίζουν. Του έσκισαν τα ράσα. Στο τέλος τον πυροβόλησαν. Πριν ακόμη ξεψυχήσει συνέχιζαν με φοβερό μίσος να τον βασανίζουν. Κάποιος μάλιστα τράβηξε και πήρε τον επιστήθιο σταυρό του. Άφησαν το σώμα του και έφυγαν.

Την άλλη μέρα οι πιστοί πήραν το σώμα του και το μετέφεραν στο κοιμητήριο. Ο σταυρός του έλειπε. Ο ίδιος ο νεομάρτυρας είχε πει τα εξής προφητικά λόγια όταν στην Αμερική του είχαν δωρίσει το σταυρό αυτό: «Ασπάζομαι αυτό το σταυρό, ο οποίος θα είναι το στήριγμά μου σε όλες τις δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Δεν θέλω να πω μεγάλα λόγια, ότι θα έχω το σταυρό και στον τάφο μου. Δεν είναι η θέση του σταυρού αυτού στον τάφο. Θα μείνει σαν κειμήλιο ιερό, μαρτυρία της αγάπης, της αδελφοσύνης και της φιλίας, των πιο ιερών αισθημάτων στη γη».

Η σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας κατέταξε τον π. Ιωάννη στο αγιολόγιο της Εκκλησίας το 1995. Ήταν ο πρώτος κληρικός – νεομάρτυρας της Ρωσικής Εκκλησίας.

(Αρχ. Νεκτάριου Αντωνόπουλου, «Ρώσοι Νεομάρτυρες και Ομολογητές», εκδ. Ακρίτας, σ. 93-95)

πηγή

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ: «κάθε χριστιανὸς νὰ ἠξεύρῃ ποῖα εἶναι τὰ ἀποστολικὰ πατροπαράδοτα δόγματα» (Νικηφ. Θεοτόκη) [Β´]

  Ἀπὸ τὸ δυσεύρετο βιβλίο

ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ
ΛΟΓΟΙ ΕΙΣ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΝ
Ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ»,
Ἀθῆναι 1968, σελ.  25 ἑπ.

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ [Β´](Α´ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν)

Μὲ δύο τρόπους ἠμπορεῖ κάθε ἕνας τὴν πίστιν καὶ ὅσα περιλαμβάνονται εἰς τὴν πίστιν, νὰ ἐξετάζῃ. Ὁ ἕνας εἶναι ὁπόταν ἐξετάζῃ, διὰ νὰ μάθῃ μόνον τί πιστεύει, καὶ τί δογματίζει ἡ Ἐκκλησία τῶν ὀρθοδόξων διὰ τὸ ἑνιαῖον τῆς θείας οὐσίας, διὰ τὰ τρία πρόσωπα τῆς θεότητος, διὰ τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ υἱοῦ, καὶ λόγου τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν μετάδοσιν τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία καὶ χρονικὴ ἐκπόρευσις τοῦ παρακλήτου λέγεται· διὰ τὴν τελείωσιν τῶν ἑπτὰ μυστηρίων, διὰ τὴν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν, διὰ τὴν παντοτινὴν μακαριότητα, καὶ διὰ ἄλλα ὅμοια. Καὶ μία τοιαύτη ἐξέτασις, ὄχι μόνον δὲν εἶναι βλαπτική, ἀλλὰ εἰς κάθε χιστιανὸν ἀναγκαία εἶναι, καὶ πολλὰ ὠφέλιμος. Ἐπειδὴ πρέπει κάθε χριστιανὸς νὰ ἠξεύρῃ ποῖα εἶναι τὰ ἀποστολικὰ πατροπαράδοτα δόγματα, διὰ νὰ κρατῇ ἐκεῖνα ὡς ἀληθινά, καὶ ἀναμφίβολα· ἐκεῖνα νὰ πιστεύῃ μὲ τὴν καρδίαν του· ἐκεῖνα νὰ κηρύττῃ μὲ τὴν γλῶσαν του, καὶ ὅλα τὰ ἄλλα, ἤ ὡς ψευδῆ ὁλοτελῶς νὰ μὴν τὰ πιστεύῃ, ἤ ὡς ἀμφίβολα νὰ τὰ ἀποστρέφεται. Ὁ ἄλλος τρόπος εἶναι ἀφοῦ μάθῃ ὅλον τῆς Ἐκκλησίας τὸ δόγμα, νὰ θέλῃ καὶ εἰς τὰ πλέον ἀπόκρυφα, καὶ ἀκατάληπτα τῆς πίστεως νὰ ἐξετάζῃ· διατὶ αὐτὸ ἔτσι; καὶ ποῖος εἶναι ὁ λόγος ἐτούτου; Καὶ διατί; Καὶ πῶς ἔγινεν ἐκεῖνο; Καὶ ποία εἶναι ἡ αἰτία τοῦ ἄλλου; Ἐξέτασις ἐτούτη αὐθάδης, παράλογος, καὶ σφαλερή. Μὲ ἐτούτην τὴν ἐξέτασιν, καὶ ὄχι μὲ τὴν πρώτην, λέγω ἐγώ, πὼς ἐκεῖνος ὁποὺ ἐξετάζει τὴν πίστιν, φεύγει ἡ πίστις ἀπὸ λόγου του. Φεύγει ἡ πίστις ἀπό λόγου του; Ναί. Φανερὰ τὸ βλέπομεν, καὶ ὀρθὰ τὸ συμπεραίνομεν ἀπὸ τὴν θείαν Γραφήν.

.           Τὸ ξύλον ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον εἰς τὸ μέσον τοῦ παραδείσου ἐφύτευσεν ὁ Θεός, καὶ ἀπὸ τοῦ ὁποίου τὴν ἀπόλαυσιν ἐμπόδισε τοὺς πρωτοπλάστους, ἦτον μία θεωρία τῆς Θεότητος, καθὼς μᾶς διδάσκει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος. «Θεωρία γὰρ ἦν τὸ φυτόν». Δὲν ἦτον ὅμως μία θεωρία ἁπλῆ, καὶ ἀπερίεργος. Διατὶ μὲ ἁπλῆν καὶ ἀπερίεργον θεωρίαν οἱ δύο προπάτορές μας, ἔβλεπαν, καὶ θεωροῦσαν κάθ’ ἑκάστην ἡμέραν τὸν Θεόν. Ἀλλὰ ἦτον βέβαια μία θεωρία περίεργος, καὶ ἐξεταστική· μία θεωρία, διὰ τῆς ὁποίας ἔπρεπεν ὁ νοῦς τῶν πρωτοπλάστων, ἄν ἤθελε νὰ θεωρήσῃ, νὰ ἐξετάσῃ, καὶ νὰ ἐρευνήσῃ τὴν φύσιν τοῦ Θεοῦ. Καὶ διὰ τοῦτο ξύλον τῆς γνώσεως, ἐκεῖνο τὸ ξύλον τὸ ὠνόμασεν ἡ ἁγία Γραφή. Καὶ ἡμεῖς βλέπομεν μέσα εἰς τὴν ἁγίαν Γραφήν, πὼς ὁ Θεὸς ἐμπόδισε τοὺς πρωτοπλάστους ἀπὸ μίαν τέτοιαν θεωρίαν, καὶ τοὺς ἐμπόδισε μὲ προσταγὴν μεγάλην, μὲ φοβερισμὸν θανάτου. Διατί; Διατὶ νὰ τοὺς ἐμποδίσῃ ὁ Θεός, καὶ νὰ μὴν τοὺς ἀφήσῃ νὰ ἐρευνήσουν, καὶ νὰ καταλάβουν τὴν φύσιν του; Ὁ ὄφις εἶπε πὼς τοὺς ἐμπόδισε διὰ νὰ μὴ γένουν Θεοί. Μὰ ψεῦδος εἶναι ἐτοῦτο διαβολικόν. Ἐπειδὴ εἰς τὸν Θεὸν δὲν χωρεῖ πάθος, καὶ δὲν ἔχει τόπον ὁ φθόνος ὁλοτελῶς. Ὁ Θεός, χριστιανοί μου, τοὺς ἐμπόδισε· διατὶ αὐτὸς ὁποὺ τοὺς ἐδημιούργησεν, ἐγνώριζε, πὼς ὁ νοῦς τους δὲν ἠμπορεῖ νὰ καταλάβῃ τὴν φύσιν τῆς Θεότητός του· καὶ θέλοντας νὰ ἐρευνᾷ, καὶ νὰ ἐξετάζῃ, σκοτίζεται, ἀπιστίζει, καὶ ἀπελπίζεται. Καὶ εἰς τοῦτο μᾶς βεβαιώνει ὁ ἴδιος ὁ Θεός.
.           Κατεβαίνει μιὰν φορὰν ὁ Θεὸς εἰς τὸ ὄρος τοῦ Σινᾶ, διὰ νὰ δώσῃ τὸν νόμον του εἰς τὸν Μωϋσῆν. Καὶ διὰ νὰ πληροφορηθοῦν οἱ Ἰσραηλῖται ὅλοι, πὼς ὁ Θεὸς ἐκατέβη εἰς τὸ Σινᾶ, καὶ ὁμιλεῖ μὲ τὸν Μωϋσῆν, ἀστράπτει, καὶ βροντᾷ ὅλον τὸ ὄρος Σινᾶ· ἐκεῖ νεφέλη σκοτεινὴ ἀπὸ ἄνω ἕως κάτω τὸ ὄρος καλύπτει· ἐκεῖ καπνὸς ὁποὺ ἕως οὐρανοῦ ἀναβαίνει. Ἐγνωρίζει ὁ Θεός, πὼς ἀπὸ ὅλα ἐτοῦτα οἱ Ἰσραηλῖται ἤθελαν γένει πολλὰ περίεργοι νὰ μάθουν, καὶ νὰ καταλάβουν, ποῖος εἶναι ἐκεῖνος ὁ Θεός, ὁ τόσον μέγας, καὶ φοβερός. Ὅθεν κράζει εὐθὺς τὸν Μωϋσῆ, τοῦ λέγει, κατέβα ὀγλήγορα ἀπὸ τὸ ὄρος, καὶ εἰπὲ εἰς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας νὰ μὴν ἀποτολμήσῃ κανένας νὰ ἐξετάσῃ μὲ τὸν νοῦν του, διὰ νὰ καταλάβῃ τίς εἶναι ὁ Θεός. «Καταβὰς διαμάρτυραι τῷ λαῷ, μή ποτε ἀγγίσωσι πρὸς τὸν Θεὸν κατανοῆσαι».Βεβαίωσέ τους ἀπὸ μέρους μου, πὼς ἄν ἀποτολμήσουν νὰ κάμουν τέτοιον πρᾶγμα, ἐγκρεμνίζονται εὐθύς ἀπὸ τὴν χάριν μου, πίπτουν παρευθὺς ἀπὸ τὴν πίστιν ὁποὺ ἔχουν, εἰς τὸ βάθος τῆς ἀπιστίας. «Διαμάρτυραι τῷ λαῷ, μή ποτε ἐγγίσωσι πρὸς τὸν Θεὸν κατανοῆσαι, καὶ πέσωσι. Ἀκούετε; «Μή ποτε ἐγγίσωσι κατανοῆσαι»· μὴ θελήσουν νὰ ἐρευνήσουν διὰ νὰ καταλάβουν. Καὶ διατί; Διατὶ πίπτουν εἰς τὸ σκότος τῆς ἀκαταληψίας. Αὐτὸ παθαίνουν ἐκεῖνοι οἱ αὐθάδεις, ὅσοι θέλουν μὲ τὸν νοῦν τους νὰ καταλάβουν τὸν Θεόν. Πίπτουν ἀπὸ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ, πίπτουν ἀπὸ τὸ φῶς τῆς πίστεως, πίπτουν εἰς τοὺς χάνδακας τῆς ἀπιστίας. «Μή ποτε ἐγγίσωσι κατανοῆσαι, καὶ πέσωσι». Μὰ τί; Δὲν εἶναι ἴσως ἔτσι; Δὲν σκοτίζεται ἴσως ὁ νοῦς μας, ὅταν ἐξετάζωμεν τὰ πράγματα τῆς πίστεως δὲν βυθίζεται μέσα εἰς ἕνα πέλαγος ἀνεξάντλητον; Δὲν ἐμβαίνει μέσα εἰς ἕνα χάος βαθύτατον; Δὲν γεμίζει ἀποτρίες, καὶ ἀμφιβολίες;

.           Ὁπόταν ἀρχίσῃ ὁ νοῦς μας νὰ ἐξετάζῃ, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι ἕνας ὁ Θεός, καὶ νὰ εἶναι τρία; Καὶ ποῖος λόγος πείθει πῶς τὰ τρία δὲν συγχύζουν, καὶ ἀφανίζουν τὸ ἕνα, καὶ ἁπλοῦν, καὶ πῶς αὐτὸ τὸ ἕνα, δὲν ἀναιρεῖ τὰ τρία! Μὰ εἶναι ἕνας κατὰ τὴν οὐσίαν, λέγουσιν οἱ θεολόγοι, καὶ τρία κατὰ τὰς ὑποστάσεις. Καὶ τί εἶναι αὐτὴ ἡ οὐσία, καὶ τί εἶναι ὑπόστασις; Ἡ οὐσία εἶναι ἕνα ὄν ἄπειρον, ὑπερούσιον, αὐτοδέσποτον. Καὶ πόθεν τάχα ἔχει τὴν ἀρχήν της ἡ οὐσία; Ἀπὸ καμμίαν ἀρχήν. Μὰ πῶς; Σιωπή, τόση αὐθάδεια, ἡ ὁποία ἄλλο δὲν προξενεῖ, παρὰ σκότωσιν. Διατὶ πρὸ τοῦ νὰ προφθάσῃ ὁ νοῦς μας νὰ τὸ καταλάβῃ, αὐτὸ φεύγει· καὶ πρὸ τοῦ ὁ νοῦς μας ἀκόμη τὸ νοήσῃ, αὐτὸ πετᾷ. «Πρὶν κρατηθῆναι φεῦγον, καὶ πρὶν νοηθῆναι διαδιδράσκον». Τέτοια εἶναι ἡ νόησις τῆς Θεότητος. Ἀμὴ τί εἶναι ἡ ὑπόστασις; Τὸ κοινὸν μετὰ τοῦ ἰδιάζοντος· κοινὸν εἰς τὰ τρία· καὶ ὅλον εἰς τὰ τρία· καὶ ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ εἰς τὰ τρία· καὶ τὰ τρία προσωπικῶς χωρισμένα. Μοῦ ἔφυγε· δὲν ἔφθανα νὰ τὸ νοήσω, καὶ ἔφυγεν ἀπὸ τὸν νοῦν μου. «Πρὶν νοηθῆναι φεῦγον, καὶ πρὶν κρατηθῆναι διαδιδράσκον». Ἀμὴ πῶς ὁ πατὴρ γεννᾷ τὸν υἱόν, καὶ ἔχει ὁ υἱὸς τὴν αὐτὴν οὐσίαν τοῦ πατρός, καὶ εἰς τὸν πατέρα ἡ οὐσία θεωρεῖται ὡς ἀγέννητος καὶ εἰς τὸν υἱὸν ὡς γεννητή; Ἀμὴ πῶς ὁ πατὴρ ἐκπορεύει τὸ πνεῦμα, καὶ ἡ οὐσία εἰς τὸν πατέρα εἶναι ἀνεκπόρευτος, καὶ εἰς τὸ πνεῦμα ἐκπορευτή; Ποῖος λόγος πείθει, πὼς δὲν συμπεραίνονται τὰ ἐναντία; Καὶ ἄν συμπεραίνονται τὰ ἐναντία; Φθάνει τόση αὐθάδεια, δὲν ἠμπορεῖ ὁ νοῦς μας νὰ τὸ χωρήσῃ. Δὲν προφθαίνῃ νὰ τὸ νοήσῃ, καὶ ἐκεῖνο πετᾷ, καὶ φεύγει. «Πρὶν κρατηθῆναι φεῦγον, καὶ πρὶν νοηθῆναι διαδιδράσκον». Τὸ λέγει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος. Δὲν ἠμποροῦμεν νὰ καταλάβωμεν, ὄχι, ὦ χριστιανοί, καὶ ὁπόταν θελήσωμεν νὰ προσηλώσωμεν τὸν νοῦν μας εἰς τὸν Θεον διὰ νὰ τὸν καταλάβωμεν, παθαίνει ὁ νοῦς μας ἐκεῖνο τὸ ἴδιον ὁποὺ παθαίνουσι τὰ ὀμμάτιά μας, ὅταν τὰ προσηλώσωμεν ἐπάνω εἰς τὸν ἥλιον διὰ νὰ τὸν ἰδοῦμεν, εὐθὺς πολὺ πλῆθος ἀπὸ τὲς ἀκτῖνές του ἐμβαίνει μέσα εἰς τοὺς ὀφθαλμούς μας, οἱ ὁποῖες τόσον δυνατὰ ταράττουσι τὴν ἀμφιβληστροειδῆ μεμβράναν τῶν ὀφθαλμῶν μας, καὶ τὰ νεῦρα τὰ ὀπτικά, ὁποὺ σκοτίζονται τὰ ὀμμάτιά μας· χάνομεν τὸ φῶς μας, καὶ μένομεν ὡσὰν τυφλοί. Ὅταν ἡμεῖς ὑψώσωμεν τὸν νοῦν διὰ νὰ καταλάβωμεν τὸν Θεόν, τόσον πολύ, καὶ ἄμετρον ἀπὸ τῆς Θεότητός του τὸ ἄϋλον φῶς κτυπᾷ παρευθὺς ἐπάνω εἰς τὸν νοῦν μας, ὁποὺ χάνει ὁ νοῦς μας ὅλες του τὲς δύναμες· δὲν βλέπει πλέον τὸν Θεὸν· μένει ὡσὰν νεκρός. Ὅσον ἡμεῖς εὐχαριστούμεσθε νὰ βλέπωμεν μόνον τὴν ἀκτῖνα τοῦ ἡλίου, ἀπολαμβάνομεν τὸ φῶς του· βλέπομεν ὅλα τὰ ὁρατά· χαίρεται ἡ καρδία μας, καὶ εἴμεσθε γεμάτοι ἀγαλλίασιν, καὶ φῶς. Ὅσον ἡμεῖς εὐχαριστούμεσθε νὰ βλέπωμεν ἐκεῖνο τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ ὁποὺ εἶναι εἰς τὴν ἁγίαν Γραφήν, πιστεύομεν τὸν Θεόν· δεχόμεσθε ὅσα μᾶς διδάσκει ἡ πίστις· ἡ ψυχή μας καταπείθεται, ὅλοι γεμάτοι εἴμεσθε ζῆλον, καὶ ἀρετήν. Εὐθὺς ὁποὺ ἡμεῖς θελήσομεν νὰ ἰδοῦμε τὸν ἥλιον, εὐθὺς τυφλώνονται τὰ ὀμμάτιά μας· σκοτίζεται ἡ ὅρασίς μας, χάνομεν τὸ φῶς μας. Εὐθὺς ὁποὺ ἡμεῖς θελήσομεν νὰ καταλάβωμεν τὸν Θεόν, ἀσθενεῖ ὁ νοῦς μας· ἀδυνατεῖ ἡ ψυχή μας· χάνομεν τὴν πίστιν μας ὁλοτελῶς. Δὲν ἠμποροῦμεν, ὄχι, νὰ καταλάβωμεν καὶ ὁπόταν ἐξετάζωμεν. Ἀπορία γεννᾶται ἐπάνω εἰς τὴν ἀπορίαν· δυσκολία ἐπάνω εἰς τὴν δυσκολίαν· ἀκαταληψία ἐπάνω εἰς τὴν ἀκαταληψίαν. Καὶ ὕστερα ἀπὸ ἐτοῦτα γεννᾶται ὁ δισταγμός· καὶ ὕστερα ἀπὸ τὸν δισταγμὸν, ἀπόφασις. Καὶ τί ἀπόφασις; Ὄχι φρόνιμος, καὶ στοχαστική. Ἔτσι εἶναι τὰ πράγματα, καθὼς ἡ πίστις τὰ διδάσκει. Μὰ ἐγὼ οὔτε νὰ τὰ καταλάβω, οὔτε τοὺς λόγους νὰ εὕρω ἠμπορῶ. Ἀλλὰ ἀπόφασις ἐσκοτισμένη, καὶ ἐλεεινή. Δὲν ἠμπορῶ νὰ καταλάβω, δὲν ἠμπορῶ νὰ εὕρω τοὺς λόγους· λοιπὸν δὲν εἶναι. Ὦ βόθρος, ὦ ἄβυσσος, ὦ ἀπώλεια θλιβερή.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

πηγή

Μια υπέροχη συνέντευξη ενός ηθοποιού με ΗΘΟΣ.

ΠΗΓΗ. oodeblog  αντιγραφή από..

Το καλοκαίρι του 2006 ο Πέτρου Μαμώνοφ “κήρυξε” στο Σότσι στη Μαύρη Θάλασσα. Ήταν αμέσως μετά την πρεμιέρα της ταινίας “Ostrov”. Αυτό το κείμενο αποδεικνύει ότι ο τεράστιος αυτός ηθοποιός και μουσικός, καταλαβαίνει πολύ καλά τι είναι πνευματική ζωή και ότι ο ρόλος του στο έργο μόνο τυχαίος δεν ήταν.

- “Πόσο διεστραμμένα είναι όλα σήμερα! Οι κριτικοί συζητούσαν πρόσφατα για την ταινία “Ostrov” του Pavel Lunghin και μιλούσαν για την εκκλησία σαν να είναι κάτι μυθικό, σαν να είναι ο Ilya Murometz (πρόσωπο της παλαιάς ρωσικής παράδοσης σ.σ.)

Πώς να ζήσεις εάν δεν πιστεύεις τίποτα; Τριγυρίζω συγχυσμένος δεξιά και αριστερά.

Ενώ όταν έχεις πίστη, όσο κουρασμένος και να είσαι, θα δώσεις τη θέση σου σε μια γριούλα στο λεωφορείο. Κι αυτό είναι χριστιανισμός. Τρέχεις να πλύνεις τα πιάτα χωρίς να σου το ζητήσουν. Είναι αυτό μια χριστιανική πράξη; Είναι.

Μην επιμένεις συνεχώς ότι έχεις δίκιο. Μη φωνάζεις “Το φαγητό είναι κρύο”. Κάνε υπομονή δύο λεπτά να στο ξαναζεστάνουν. Η καημένη η γυναίκα σου θα το κάνει γρήγορα. Είναι και αυτή κουρασμένη. Ο καθένας με το ρυθμό του και τις έννοιες του. Γιατί όλο επιμένετε, «η γυναίκα είναι υποχρεωμένη.», «ο άντρας πρέπει.» κ.τ.λ.

Αγάπη είναι να πορεύεσαι με κάποιον και να τον υποφέρεις. Να, βλέπεις κάποιον πεσμένο με τα μούτρα στο χιόνι (συνηθισμένο στη Ρωσία σ.σ.).Εμείς γρήγορα θα σκεφτούμε ότι είναι μεθυσμένος. Κι αν έχει πάθει ανακοπή καρδιάς; Τι κι αν είναι μεθυσμένος. Βοήθησέ τον να σηκωθεί, βάλε τον σ’ ένα παραπέτο να μην παγώσει. Αλλά όχι. Εμείς συνεχίζουμε το δρόμο μας. Ξεφεύγουμε από τον ίδιο τον εαυτό μας. Πρέπει να ζούμε όχι λέγοντας: “Δώσε μου”, αλλά “πάρε από εμένα”. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν πως είναι να δώσεις το πουκάμισο που φοράς. Έχουμε συνηθίσει να ζούμε ανάποδα.

Όσα είναι ευάρεστα στο Θεό τα απορρίπτουμε.

Το κυριότερο, μη διστάζεις να βοηθήσεις τον αδύνατο. Για μας ισχύει το αντίθετο – “κατάπιε τον”. Ο πλούσιος παίρνει από το φτωχό κι αυτό το λίγο. Κλέβει όσο πιο πολύ γίνεται και μετά κρύβεται πίσω από ψηλούς φράχτες, για να μην του τα πάρουν άλλοι.
Έχουμε μια στρεβλή αντίληψη για τον χριστιανισμό. Αλλά τα πράγματα είναι απλά. Πόσο αίμα μπορείς να δώσεις στον άλλο; Είναι γραμμένο: “όσα κάνεις για τους αδελφούς μου τους ελαχίστους, σ’Εμένα το κάνεις”.

Να μπορείς να καθίσεις όσο πιο πολύ μπορείς στο προσκέφαλο της μάνας του, που υποφέρει από τα χρόνια και τις αρρώστιες. Να πού και πώς πρέπει να πεθαίνουμε κάθε μέρα!

Όπως τα παιδιά που έστειλαν στην Τσετσενία. Ένας κρετίνος πετάει μια χειροβομβίδα και ένας αντισυνταγματάρχης έπεσε πάνω της. Δε δίστασε και σκοτώθηκε. Έσωσε οχτώ άτομα. Ήταν κομμουνιστής. Αβάπτιστος. Σκέφτηκε όμως χριστιανικά.

Γιατί τι σου χρησιμεύει να πηγαίνεις στην εκκλησία και η καρδιά σου να είναι άδεια;Χωρίς μια χριστιανική πράξη. Μπορείς εσύ να επισκεφτείς όλα τα Άγια Όρη και να προσκυνήσεις όλα τα λείψανα. Τσάμπα. Βλέπεις ένα φτωχό, κακομοίρη και σκέφτεσαι “θα είναι από εκείνους τους απατεώνες που δείχνει η τηλεόραση”. – “Δώσε του 50 καπίκια. Δε θα φτωχύνεις”. Η αληθινή μαφία είναι αυτοί οι πέντε-έξι που χειραγωγούν τα πλήθη από την τηλεόραση..

Δε διακόπτω τους άλλους όταν μιλούν. Οι Άγιοι Πατέρες μας μαθαίνουν να στεκόμαστε μπροστά στους άλλους σαν να είμαστε μπροστά σε μια παλιά εικόνα. Τι σημαίνει να μην κρίνεις; Να μη βγάζεις καταδικαστικές αποφάσεις. Γνώμη είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε. Ο Χριστός προσπάθησε να κάνει κάποιες διευκρινήσεις στους Φαρισαίους, ενώ ο θυμός του ήταν δίκαιος. Έχεις δίκιο όταν θυμώνεις με τον εαυτό σου επειδή π.χ. χτες βράδυ μέθυσες. Να μισείς την αμαρτία σου, τα πάθη σου, αυτά που σε βασανίζουν και δε βρίσκεις γιατρικό. Μόνο αν μισήσεις την αμαρτία βαθιά θα γευτείς το άρωμα της νίκης. Αν και μεγάλος, κάθε μέρα προσπαθώ να μαθαίνω. Να, πηγαίνω συχνά με το λεωφορείο μέχρι την Μόσχα. Δύο ώρες χωρίς στάση. Μπροστά μου κάθονταν δύο νεαροί, μεθυσμένοι. Έβριζαν, μιλούσαν πάρα πολύ άσχημα. Έτρεμα και μόνο στην σκέψη ότι πρέπει να τους υποστώ για δύο ώρες. Μετά όμως σκέφτηκα. Για να δούμε. Ποιοι είναι αυτοί οι νεαροί; Μεγάλωσαν σε χωριό. Τι είδαν εκεί; Τον πατέρα μεθυσμένο, τη μάνα να τους δίνει σφαλιάρες, βρισιές. Η τηλεόραση συνεχώς ανοιχτή. Αυτή είναι η νέα γενιά. Τι να τους ζητήσεις. Εγώ προσωπικά τους έμαθα κάτι; Πέρασα το κατώφλι του σπιτιού τους; Τους διάβασα κάποιο βιβλίο; Βγαίνω από το λαβύρινθο των σκέψεών μου και διαπιστώνω ότι φθάσαμε…

Όλα είναι στα χέρια μας: το πώς ακούμε, το αν τα μάτια μας είναι καθαρά, το εάν τα αυτιά μας είναι κλεισμένα, το εάν η ψυχή μας είναι ξεκλειδωμένη, το αν η συνείδησή μας είναι καθαρή. Με αυτά τα πράγματα πρέπει να ασχοληθούμε. Οι άγιοι μας μαθαίνουν: σώσου και είναι αρκετό για μια ζωή. Τρόπος δράσης; Φτιάξε τον εαυτό σου. Ένα χιλιοστόμετρο. Αλλά αυτό το χιλιοστόμετρο θα φέρει πιο πολύ φως. Εάν μείνουμε όμως μόνο σε διαπιστώσεις.. τίποτα δε θ’ αλλάξει. Μόνο το κακό, από το οποίο έχουμε αρκετό, θα πολλαπλασιαστεί. Να ελαττώσουμε την κακία. Αυτό προσπαθήσαμε και με την ταπεινή ταινία μας το “Ostrov”.

Ίσως κάποιοι κριτικοί έχουν δίκιο. Ίσως υπάρχει πολύ “φλυαρία” στις κινήσεις. Προσπάθησα να τις εξηγήσω. Βρισκόμασταν σε μια περίεργη κατάσταση, μια αδυναμία από την οποία προσπαθήσαμε μ’ όλες μας τις δυνάμεις να βγούμε. Όπως τα παιδιά, δεν προσπαθούσαμε να καταλάβουμε, αλλά να συγκρατήσουμε τι συμβαίνει με τον άνθρωπο που αρχίζει να πιστεύει, και προσπαθεί να γνωρίσει το Θεό, όπως ήταν ο ήρωάς μου…

Επειδή ξεχνάμε ότι η αμαρτία είναι έλλειψη φωτός. Εμείς της δίνουμε μορφή, την κάνουμε χειροπιαστή…Με τους ερεθισμούς μας. Με την έλλειψη σεβασμού στον άλλο. Τι είναι παράδεισος και τι είναι κόλαση; Οι Πατέρες μας μαθαίνουν ότι παντού υπάρχει ένας ωκεανός θεϊκής αγάπης. Όσους λαθεύουν τους τιμωρεί με το μαστίγιο της αγάπης. Σκεφτείτε – έναν ωκεανό αγάπης, όπου όλος ο κόσμος αγαπιέται. Αυτό μας λείπει σ’ αυτή τη ζωή, η αγάπη. Να λοιπόν η κόλαση, η έλλειψη αγάπης. Και αν το σκοτάδι είναι έλλειψη φωτός, η σκοτεινή ψυχή, όταν βγαίνει στο φως, λειώνει.

Το μόνο που θέλω είναι να μεταδώσω κάτι από την προσωπική μου εμπειρία. Είμαι σαν όλους τους άλλους – αδύνατος. Αλλά αισθάνθηκα μια ανάγκη. Αισθάνομαι την Αλήθεια σαν κάτι το επείγον, σαν έναν κόμπο στο λαιμό. Μια από τις ονομασίες του Χριστού είναι ο Ήλιος της Αλήθειας. Προς αυτόν τον ήλιο κατευθύνομαι μ’ όλες μου τις πενιχρές δυνάμεις.

Διαβάζω: «Δε ζούμε ποτέ τη στιγμή. Ακόμη και τότε που καθόμαστε στο τραπέζι οι σκέψεις μας πετάνε, πότε στα αγγουράκια, πότε στο κβας, πότε στη σούπα. Δοκιμάστε έστω ανά λεπτό την ημέρα, όταν δεν έχετε κάτι να κάνετε, να συγκεντρωθείτε στον εαυτό σας, για να ζήσετε το τώρα. Σ’ εκείνο ακριβώς το λεπτό. Είναι πολύ δύσκολο. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας θα είναι να αισθανθείτε την παρουσία του Θεού».

Αισθάνομαι ηθοποιός; Εγώ είμαι ο Μαμμόνωφ Πέτρος Νικολάεβιτς. Προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου όσο καλύτερα μπορώ. Δίνω κάθε στιγμή όλες μου τις δυνάμεις. Όταν μετά από πέντε χρόνια θα κοιτάξω πίσω και θα πω: «Πώς μπόρεσες να παίξεις τόσο χάλια;» Θα έχω τη συνείδησή μου ήσυχη, επειδή εκείνη τη στιγμή έκανα ότι μπορούσα.

Έτσι ήταν και με την ταινία “Ostrov”. Πέτυχε έτσι; Θα εντυπωσιάσει. Προσπάθησα να βοηθήσω τον εαυτό μου και τους γύρω μου. Όταν ο Χριστός μπήκε στην Ιερουσαλήμ επί πώλου όνου, τον έραναν με λουλούδια και τον υποδέχθηκαν με επευφημίες. Το ζωάκι πίστευε ότι σ’ αυτό, απευθύνονται όλα αυτά. Έτσι είμαστε και εμείς σαν τον όνο που έφερε το Χριστό. Εγώ έχω πολλά ταλέντα, αλλά τα έχω με την αξία μου; Ένα γενναιόδωρο χέρι τα έσπειρε. Ζω μ’ αυτά. Προσπαθώ να μην τα διαψεύσω, να μην τα προδώσω. Δεν έχω οργασμούς με το “εγώ” μου. Καταλαβαίνω ότι εγώ, ο Πέτρος Μαμμόνωφ δεν έκανα κάτι με την αξία μου. Έχω με τι να περηφανευτώ; Σ’ όσους ο Θεός δίνει, τους το ζητάει. Πρέπει να ζήσουμε όσο πιο καθαρά μπορούμε. Όλα είναι τόσο εύθραυστα, απροστάτευτα.

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ: «ἡ πίστις ὅταν ἐνεργῆται, αὐξάνει καὶ περισσεύει» (Νικηφ. Θεοτόκη) [Α´]

Ἀπὸ τὸ δυσεύρετο βιβλίο
ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ
ΛΟΓΟΙ ΕΙΣ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΝ
Ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ»,
Ἀθῆναι 1968, σελ.  25 ἑπ.

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ [Α´](Α´ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν)

Πιστεύεις; Μείζω τούτων ὄψει.
(Ἰω. α´ 51)

Στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

.         ΠΡΟΒΑΛΛΟΝΤΑΣ σήμερον, ὦ χριστοφόροι λαοί, ἡ ἁγιωτάτη τῶν ὀρθοδόξων Ἐκκλησία πνευματέμφορον ὅρον τῆς ἁγίας οἰκουμενικῆς ἑβδόμης Συνόδου, καί τοὺς μὲν εὐσεβεῖς, καὶ ὀρθοδόξους μακαρίζοντας, τοὺς δὲ ἀπίστους καὶ κακοδόξους ἀναθεματίζοντας, ὑπέρμετρον τὴν ἐπιθυμίαν διὰ τὸν περὶ πίστεως λόγον εἰς τὴν καρδίαν τοῦ καθενὸς ἐγείρει, καὶ ἐξυπνᾷ. Ἀκούοντες σήμερον τόσους μακαρισμοὺς εἰς τοὺς πιστούς, τόσα ἀναθέματα εἰς τοὺς ἀπίστους, ὅλοι, φαίνεταί μου, πὼς ἐπιθυμᾶτε νὰ ἀκούσετε τί εἶναι, καὶ πῶς ἔλαβε τὸ εἶναι, καὶ ἐπάνω εἰς ποῖες ἀρχὲς θεμελιώνεται, καὶ μὲ ποῖον τρόπον παρασταίνεται, καὶ μὲ ποῖες ἀπόδειξες ἀποδείχνεται ἡ πίστις ὁποὺ πιστεύομεν. Ἐπιθυμᾶτε ἴσως ὅλα ἐτοῦτα νὰ τὰ ἀκούσετε, μὰ ὄχι μὲ τὸν τρόπον ὁποὺ οἱ δογματικοὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας διδάσκουσι τοὺς πιστούς, ἀλλὰ μὲ τὸν τρόπον ὁποὺ οἱ σχολαστικοὶ φιλόσοφοι καταπείθουσι τοὺς ἀπειθεῖς. Τώρα λοιπὸν ἐγνωρίζω πόσον μεγάλη εἶναι ἡ ὑπόθεσις ὁποὺ ἔχω ἔμπροσθέν μου σήμερον, πόσον βάθος ἔχει ἡ ὕλη, μέσα εἰς τὴν ὁποίαν ἐμβαίνω. Κανένας δὲν ἠμπορεῖ νὰ καταλάβῃ πρῶτον, καὶ καλὰ νοήσῃ τὸν ὁρισμὸν τοῦ πράγματος. Καὶ ἄν ἐγὼ ζητήσω τὸν ὁρισμὸν τῆς πίστεως, τὸν ἀκούω ναί, ἀπὸ τὸν θεῖον Ἀπόστολον. Μὰ οὐδὲ τὸν χωρεῖ ὁ νοῦς μου, οὐδὲ νὰ τὸν καταλάβω ἠμπορῶ. «Ἔστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». Ἐτοῦτος εἶναι ἕνας ὁρισμός, τόσον ὑψηλός, καὶ ἀκατανόητος ὁποὺ ἀπὸ ὅλα του τὰ μέρη μὲ βιάζει, ὁλοτελῶς νὰ μὴν προσδιαλέγωμαι περὶ τῶν πραγμάτων τῆς πίστεως ἀλλὰ νὰ πιστεύω, καὶ νὰ σιωπῶ, ἐπειδή, ἄν ἡ πίστις ὑπόστασις εἶναι τῶν ἐλπιζομένων πραγμάτων, καὶ ἔλεγχος τῶν μὴ βλεπομένων, τί ἡμπορῶ ἐγὼ νὰ σᾶς παραστήσω διὰ τὰ ἐλπιζόμενα; Τὰ ὁποῖα, ἐπειδὴ «ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη», ἀκατάληπτα εἶναι, καὶ ἀκατανόητα. Ἄν ζητήσω τὸ ἱερογλυφικὸν τῆς πίστεως, διὰ νὰ σᾶς ὁμιλήσω κἂν συμβολικῶς, καὶ ἀλληγορικῶς, τὸ βλέπω εἰς τὴν ἀποκάλυψιν, καὶ πολὺ φοβοῦμαι, δειλιάζω ὅλος, καὶ ἀπορῶ. Εἶναι αὐτὸ ἕνα βιβλίον μὲ ἑπτὰ σφραγίδες ἐσφραγισμένον, τὸ ὁποῖον κανένας, οὐδὲ ἀπὸ τοὺς ἐν τῷ οὐρανῷ, οὐδὲ ἀπό τοὺς ἐν τῇ γῇ, οὐδὲ ἀπὸ τοὺς ἐν τοῖς καταχθονίοις νὰ ἀνοίξῃ, καὶ νὰ καταλάβῃ ἐδυνήθη παρὰ μόνον τὸ ἐσφαγιασμένον ἀρνίον τὸ γεννηθὲν ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα, ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς. «Καὶ οὐδεὶς ἠδύνατο ἐν τῷ οὐρανῷ, οὐδὲ ἐπὶ τῆς γῆς, οὐδὲ ὑποκάτω τῆς γῆς, ἀνοίξαι τὸ βιβλίον, οὐδὲ βλέπειν αὐτό». Πῶς θέλετε λοιπὸν νὰ τὸ ἀνοίξω ἐγὼ σήμερον, καὶ νὰ τὸ ἀνοίξω εἰς τρόπον ποὺ νὰ τὸ καταλάβω ἐγώ, νὰ τὸ καταλάβουν ὅσοι μὲ ἀκούουν, καὶ νὰ καταπεισθοῦν; Πῶς νὰ σᾶς παραστήσω τόσα μυστήρια, καὶ νὰ ἀνακαλύψω τόσα κεκαλυμμένα, καὶ νὰ φανερώσω τόσα ἀπόκρυφα, καὶ νὰ ἐρευνήσω τόσα βάθη, καὶ νὰ περιλάβω τόσα ἄπειρα, καὶ τόσα ἀναπόδεικτα, πῶς θέλετε νὰ σᾶς τά ἀποδείξω; Ἠξεύρω ἐγὼ τί ἔπρεπε νὰ κάμω εἰς τέτοιαν ὑπόθεσιν. Ἔπρεπε νὰ εἰπῶ εἰς τὸν κάθε ἕνα, ἐκεῖνο ὁποὺ ὁ Θεάνθρωπος σήμερον εἰς τὸν Ναθαναὴλ εἶπε: «Πιστεύεις; Μείζω τούτων ὄψει». Νὰ εἰπῶ ἔπρεπεν εἰς τὸν κάθε ἕναν· χριστιανὲ πιστεύεις; Ἄν πιστεύῃς θέλει ἔλθει καιρὸς νὰ ἰδῇς μυστήρια· νὰ ἰδῇς θαυμάσια· νὰ νὰ ἰδῇς μεγαλεῖα, καὶ δόξας ἀπὸ ἐτοῦτα ὁποὺ τώρα βλέπεις ἀσυγκρίτως μεγαλύτερα, καὶ ἀπό ἐτοῦτα ὁποὺ τώρα πιστεύεις, πολὺ περισσότερα. Μὰ τί; Τὸ βλέπω. Οὐδὲ ἀρκεῖσθε, οὐδὲ πείθεσθε εἰς τοῦτο. Σήμερον ὁποὺ ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τὸν ὅρον τῆς πίστεως, θέλετε καὶ τὸν λόγον νὰ εἶναι περὶ πίστεως. Πείθομαι λοιπὸν εἰς τοιαύτην ἐπιθυμίαν, ἡ ὁποία ὅσον εἶναι ἐπαινετή, ἄλλο τόσον εἶναι ὑψηλή, καὶ δύσκολος. Θέλω ὁμιλήσει κατὰ τὴν ἐπιθυμίαν σας, μὰ θέλω ὁμιλήσει ἐν ταὐτῷ ἐναντίον εἰς τὴν ἐπιθυμίαν σας. Κατὰ τὴν ἐπιθυμίαν σας· ἐπειδὴ θέλω ὁμιλήσει περὶ πίστεως· ἐναντίον εἰς τὴν ἐπιθυμίαν σας· διατὶ θέλω σᾶς εἰπεῖ, πὼς δὲν πρέπει νὰ ἐξετάζετε τὴν πίστιν. Διατὶ ἡ πίστις ὅταν ἐξετάζεται, ὀλιγοστεύει, καὶ φεύγει· ἀμὴ πρέπει νὰ ἐνεργῆτε τὴν πίστιν. Διατὶ ἡ πίστις ὅταν ἐνεργῆται, αὐξάνει καὶ περισσεύει. Τί σᾶς φαίνεται; Οἱ ὅροι εἶναι ἐναντίοι ἀπὸ τὴν ἐπιθυμίαν σας; Ἀληθῶς. Ἀφοῦ ὅμως τοὺς ἀκούσετε, ἴσως καταπεισθῆτε νὰ μὴν ἐπιθυμᾶτε νὰ ἐξετάζετε τὴν πίστιν· ἀμὴ ἀνεξετάστως νὰ πιστεύετε, καὶ νὰ ἐνεργῆτε, ἐκεῖνο ὁποὺ διδάσκει ἡ πίστις.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

πηγή

Διδαχές του Ιερομάρτυρος Ανδρονίκου

 «Τα σημάδια της ασέβειας», σημείωνε, «είναι φανερά στη ζωή του λαού μας. Όλοι βλέπουμε με θλίψη τα μεθύσια, τους ξυλοδαρμούς μέχρι θανάτου, την κραιπάλη και την ακολασία, ιδιαίτερα των νέων, την κατάπτωση των οικογενειακών ηθών, προπάντων την ανυποταξία των παιδιών στους γονείς, το εξεζητημένο ή και έξαλλο ντύσιμο, την αισχρή και αντικοινωνική συμπεριφορά, τη σκληρότητα και την εκδικητικότητα, το ψεύδος και την απάτη. Όλα αυτά δείχνουν την απομάκρυνσή μας από τον Θεό. Τα παιδιά και οι νέοι μεγαλώνουν χωρίς κανέναν ελπιδοφόρο και αυστηρό κανόνα διαγωγής. Στα πρόσωπά τους είναι ζωγραφισμένη η σκληρότητα. Τι θα γίνει, λοιπόν, αργότερα, όταν η σκληρότητα της ίδιας της ζωής, της ανελέητης ζωής, θα βάλει πάνω τους και τη δική της σφραγίδα, καθώς αυτοί θα κυνηγούν τις υλικές ή μάλλον τις κτηνώδεις απολαύσεις; Γιατί το ξέφρενο κυνηγητό των απολαύσεων αποτελεί το χαρακτηριστικό ιδεοληπτικό γνώρισμα των σημερινών ανθρώπων, που έχουν απαρνηθεί τις υψηλές, τις πνευματικές αξίες... Όλα αυτά είναι περισσότερο από θλιβερά, είναι απογοητευτικά και δυσοίωνα. Αγωνιώ γιά το μέλλον του λαού μας...».

«Κανείς», έγραφε, «ας μην ακούει τους λαοπλάνους, που υποστηρίζουν ότι για τον χριστιανό είναι εντελώς αδιάφορο το πολιτικό σύστημα. Όχι! Εμείς οι χριστιανοί, όπως όλοι οι άνθρωποι, ζούμε σ' αυτόν τον κόσμο, από τον οποίο δεν μπορούμε να φύγουμε παρά μόνο όταν το θελήσει ο Πλάστης μας. Δεν πρέπει, λοιπόν, ν' αδιαφορούμε για την πολιτική κατάσταση, καθώς ένα καθεστώς ή ένα πολίτευμα ή μιά κρατική εξουσία μπορεί είτε να διευκολύνει το έργο της σωτηρίας μας είτε να το δυσχεραίνει είτε ακόμα και να το εμποδίζει με θανάσιμους διωγμούς... 

Έτσι, έχουμε την υποχρέωση να εξετάσουμε το παλαιό πολιτικό σύστημα, που υπάρχει ως τώρα, και το νέο, που μας προτείνουν, για να διαπιστώσουμε ποιο από τα δύο συμβάλλει περισσότερο στην επίτευξη του προορισμού της ζωής μας. Κάτω απ' αυτό το πρίσμα πρέπει να εξετάζει ο χριστιανός όλα τα εγκόσμια πράγματα, ένα από τα οποία είναι και το πολιτικό σύστημα... 

»Σ' όλους είναι γνωστό, τόσο από άλλες χώρες παλαιότερα όσο και από τη δική μας τώρα, τι γίνεται κατά τις περιόδους των εκλογών: Θυσιάζονται τα πάντα -η πίστη, η πατρίδα, η οικογένεια- στον βωμό της νίκης ενός κόμματος, οποιουδήποτε κόμματος. Τρία μόνο χρόνια έχουν περάσει από τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, και η χώρα μας έχει γίνει αγνώριστη· όχι, βέβαια, καλύτερη, αλλά χειρότερη. Η πίστη αδυνάτισε και τα ήθη κατέπεσαν. Η αθεΐα, η απροκάλυπτη διαφθορά, οι λεηλασίες και οι ληστείες δεν αποτελούν πια σπάνια φαινόμενα. Η προεκλογική κομματική προπαγάνδα καταντά πλήρης παραφορά, στην οποία παραδίνονται ολοκληρωτικά οι άνθρωποι, ξεχνώντας όλα τα άλλα. Και μετά τις εκλογές, όποιο κόμμα καταλάβει την εξουσία με μια ευκαιριακή πλειοψηφία, αυτό κυβερνά ανεξέλεγκτα το κράτος και διοικεί όλους τους πολίτες του, διακηρύσσοντας ότι είναι ο μοναδικός εκφραστής της θελήσεως του λαού. Αλλά ποιος μπορεί να το πιστέψει;... Μήπως υπήρχε και υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για τον λαό και την πατρίδα, όταν όλα συνδέονταν και συνδέονται με την πάλη και τη νίκη του κόμματος; 

»Και η ορθόδοξη πίστη περιφρονείται σε τέτοιο βαθμό, που ακόμα και στην "Επιτροπή Ομολογίας της Πίστεως" εξελέγησαν όχι μόνο χλιαροί ή και άπιστοι Ρώσοι, αλλά και Εβραίοι και ρωμαιοκαθολικοί Πολωνοί και μουσουλμάνοι. Κι αυτό σε μια χώρα που ο πληθυσμός της στη συντριπτική του πλειοψηφία είναι ρωσικός, ορθόδοξος και πιστός! Μια μικρή ομάδα, λοιπόν, τολμά να παρουσιάζει τον εαυτό της σαν λαό και τα παραληρήματά της σαν φωνή του λαού! Μα αυτό είναι ξεκάθαρος εμπαιγμός του συντάγματος, στο οποίο, όπως φαίνεται, ούτε οι ίδιοι πιστεύουν....... 

«...Το ρεύμα του φιλελευθερισμού θα κατακτήσει το σχολείο, οπότε και οι αντιχριστιανικοί του στόχοι θα είναι εξασφαλισμένοι. Να γιατί οι οπαδοί του φιλελευθερισμού δείχνουν τόση εύνοια προς κάθε αίρεση του Χριστιανισμού και προς τις άλλες θρησκείες. Και οι αιρετικοί δεν κοιμούνται· πλησιάζουν τώρα και τα μικρά παιδιά. 

»Πρόσφατα κάποια σέκτα οργάνωσε στη Μόσχα μια εκδήλωση για τα παιδιά, με σκοπό να τα μάθει πώς να φερθούν στον διάβολο, αν εμφανιστεί μπροστά τους! Και τι τα συμβούλεψαν; Να του φερθούν με καλοσύνη και ευγένεια, όπως έκανε τάχα και ο Χριστός, όταν ήταν στη γη ως άνθρωπος!... 

»Και όταν, βέβαια, τα παιδιά μεγαλώσουν και μπουν στο πανεπιστήμιο, ο Μιλιούκωφ και ο Κ. θα τα διδάξουν πως η επιστήμη έχει αποδείξει την καταγωγή του ανθρώπου από τον πίθηκο! Έτσι, θα τα κάνουν πραγματικά θηρία, όχι πάντως όμοια με τον πίθηκο. Γιατί ενώ αυτός είναι ζώο ταπεινό και υπάκουο, οι άνθρωποι-θηρία θα είναι υπερήφανοι, θρασείς και άσπλαχνοι. 

»Και αυτά είναι μόνο τα άνθη· όταν δέσουν οι καρποί, τότε θα γνωρίσετε μια ελευθερία τέτοιας λογής, που θα θρηνήσετε απελπισμένα, θα θρηνήσετε πιο  πικρά απ' όσο οι προγονοί μας πριν από πεντακόσια χρόνια, κατά την επιδρομή των Τατάρων. Να, λοιπόν, τι κρύβεται πίσω από τη λεγόμενη "απελευθέρωση": η συνωμοσία εναντίον του Χριστού, όχι η βελτίωση της ζωής του ανθρώπου, η οποία θα επιτευχθεί τάχα μ' ένα νέο πολιτικό σύστημα. Γι' αυτό πρέπει να διαφυλάξουμε προσεκτικά εκείνο που μας εξασφαλίζει την άγια κληρονομιά της χριστιανικής πίστεως, εμμένοντας σ' αυτό θαρρετά και σταθερά. Ας αποφεύγουμε σαν θανάσιμο φαρμάκι όλα όσα μας προτείνονται αντί για τον γνωστό και αγαπημένο μας παραδοσιακό τρόπο ζωής...».
 

* * * 

Στο χωριό Στανοβόι τον Πετροπαβλόφσκ, αφού συζήτησε για πολλή ώρα με τα παιδιά του σχολείου, στράφηκε στους ενηλίκους και είπε: 

«Για να ζει κανείς θεάρεστα, πρέπει να γνωρίζει το θέλημα του Θεού, τον νόμο του Χριστού, τη διδασκαλία Του, την οποία μπορεί να μάθει από το άγιο Ευαγγέλιο. Γι' αυτό πρέπει όλοι να έχουν το Ευαγγέλιο, να το μελετούν και να θυμούνται ότι περιέχει τα λόγια του Κυρίου μας Ιησού. 

»Τις Κυριακές και τις γιορτές δεν είναι καλό να καθόμαστε στα σπίτια μας και να καταγινόμαστε στις συνηθισμένες ασχολίες και μέριμνες. Τις μέρες αυτές πρέπει να τις προσφέρουμε στον Θεό για τη σωτηρία της ψυχής μας και να πηγαίνουμε στην εκκλησία για κοινή προσευχή. 

»Να ζείτε με ευσέβεια, όπως οι άγιοι. Γι' αυτό να διαβάζετε τα συναξάρια και άλλα καλά βιβλία, από τα οποία θα μάθετε την πολιτεία και τη διαγωγή των αγίων. Στη χριστιανική αρχαιότητα τα πνευματικά βιβλία, ως χειρόγραφα, ήταν πολύ ακριβά. Ωστόσο οι πιστοί και τα αγόραζαν και τα αντέγραφαν και τα διάβαζαν με μεγάλη προθυμία. Τώρα τα πνευματικά βιβλία είναι έντυπα και φτηνά, αλλά η προθυμία των χριστιανών για την αγορά και τη μελέτη τους είναι μικρή. Όσοι είστε γονείς, και οι ίδιοι να μελετάτε και τα παιδιά σας να προτρέπετε να κάνουν το ίδιο...
 

* * * 

Στο χωριό των Κοζάκων Πρεσνογκόρσκ είπε:
«Δεν βλεπόμαστε συχνά. Και όμως, σήμερα πολύ λίγοι έχετε έρθει στην εκκλησία. Αυτό δείχνει ότι οι περισσότεροι είστε πνευματικά ράθυμοι και αμελείς. Κι αν είστε τέτοιοι, που θα δουν τα παιδιά σας το καλό παράδειγμα; Προσέξτε, γιατί αυτά θ' ακολουθήσουν ακόμα χειρότερο δρόμο και θα κλείσουν τον ναό. 

»Τον σταυρό του Χριστού τον φοράτε, αλλά τις εντολές του Χριστού δεν τις τηρείτε. Ζώντας έτσι, μοιάζετε μ' εκείνον τον Κοζάκο που φόρεσε όλα τα πολεμικά του παράσημα, αλλά, μόλις επιτέθηκε ο εχθρός, δείλιασε και το 'βαλε στα πόδια. 

»Ονομάζεστε χριστιανοί, αλλά αμαρτάνετε σαν άπιστοι. Και δεν κάνετε τίποτε για να λυτρωθείτε από τα αμαρτήματά σας. Δεν μετανοείτε. Δεν ζείτε με ευσέβεια, ούτε και στα παιδιά σας διδάσκετε την ευσέβεια. Οι καλές μητέρες του παλιού καιρού, μόλις τα παιδάκια τους άρχιζαν να καταλαβαίνουν και να μιλούν, φύτευαν στις καρδιές τους την αγιότητα, εξιστορώντας τους τα κατορθώματα και τις αρετές των αγίων. Δυστυχώς, αυτό δεν το κάνουν οι σημερινές μητέρες... 

»Άκουσα ότι δεν θέλετε να εγκαταστήσετε στον ναό σύστημα θερμάνσεως. Αν αυτό αληθεύει, να ξέρετε ότι ο ναός σας θα κλείσει, και ο Κύριος θα σας τιμωρήσει... Αναλογιστείτε πως η ζωή μας αρχίζει από τον ναό, με τη Βάπτισή μας, και τελειώνει στον ναό, με την τέλεση της κηδείας μας...» 

* * *

«Σήμερα είναι γενική και ολοφάνερη στον λαό μας και στην κοινωνία μας η άμβλυνση της ηθικής συνειδήσεως, η οποία, πάντως, δεν παρουσιάστηκε ούτε ξαφνικά ούτε τυχαία. Την απεργάζονται, εδώ και πολύν καιρό, με τρόπο μεθοδικό σκοτεινά κέντρα, που στοχεύουν στην απαξίωση της χριστιανικής πίστεως και ηθικής. Κορυφώθηκε, βέβαια, και θριάμβευσε τώρα, στα χρόνια της λεγόμενης "απελευθερώσεως". Τώρα, ελευθερία θεωρείται η αποχαλίνωση των παθών, η ανηθικότητα, η ρυπαρότητα και καθετί που ευτελίζει τον άνθρωπο ως εικόνα του Θεού.

»Ένα, λοιπόν, από τα συμπτώματα της κοινωνικής παθολογίας, που οφείλεται σ' αυτήν την ψευδώνυμη ελευθερία, είναι και η μέθη. Αδειάζουν οι ναοί και γεμίζουν τα κρασοπωλεία, οι μπυραρίες, οι κάθε λογής λέσχες, τα κέντρα διασκεδάσεως και διαφθοράς. Οι άνθρωποι δεν ακούνε πια το κήρυγμα της Εκκλησίας και περιφρονούν την κοινή λατρεία του Θεού. Συχνάζουν, ωστόσο, στους κινηματογράφους και τα θέατρα, απολαμβάνουν τη βότκα και την μπύρα. Οι δωρεές για τις εκκλησιαστικές, κατηχητικές και φιλανθρωπικές δραστηριότητες έπαψαν, ενώ αυξήθηκαν κατακόρυφα τα κέρδη των παραγωγών και εμπόρων οινοπνευματούχων ποτών. Κοντολογίς, αιτία της διαδόσεως της μέθης είναι η γενική πνευματική παρακμή, που οφείλεται στην απομάκρυνση του λαού μας από τον Θεό και τον νόμο Του...

* * *

«Πολύ συχνά», έγραφε, ο ζηλωτής Επίσκοπος, «Οι χριστιανοί μας αγνοούν, επίσης, τους βίους των αγίων, ακόμα και τον βίο του αγίου του οποίου το όνομα φέρουν. Έτσι, φυσικά, δεν έχουν αναπτύξει καμιά πνευματική σχέση ούτε με τον προστάτη τους άγιο. Η σημερινή γενιά, όπως είναι φανερό, έχει αποκοπεί από τα πρότυπα της ενάρετης, της αληθινά χριστιανικής ζωής, την οποία αυτά διδάσκουν με το σιωπηλό παράδειγμά τους... Με τα συναξάρια και τα λόγια των αγίων διαπαιδαγωγούνταν οι πρόγονοι μας. Τα μάθαιναν όχι από βιβλία αλλά από τις διηγήσεις άλλων.

Οι διηγήσεις για τους αγίους, που διαδίδονταν από στόμα σε στόμα, ήταν πολύ δημοφιλείς. Όλοι τις άκουγαν άπληστα και τις έκλειναν στα βάθη των ψυχών τους. Έτσι, συνήθιζαν από την παιδική τους ηλικία να σκέπτονται όπως οι άγιοι και να ζουν όπως οι άγιοι, οι οποίοι κατά κάποιον τρόπο ήταν πάντοτε νοερά παρόντες ανάμεσά τους...

»Με πολύ πόνο βλέπουμε ότι τώρα οι άνθρωποι δεν διδάσκονται τους βίους των αγίων και δεν παραδειγματίζονται από την πολιτεία τους, γι' αυτό και δεν έχουν τον ιερό εκείνο ζήλο, τον οποίο μπορεί να εμπνεύσει κάθε φωτεινό παράδειγμα αληθινής αρετής. Την πίστη μας δεν τη γνωρίζουν. Τον νόμο του Θεού δεν τον τηρούν με επίγνωση. Τα πρότυπα της ευσέβειας δεν τα μιμούνται. Ελάχιστοι χριστιανοί είναι σε θέση να αποκριθούν με γνώση, σαφήνεια και ορθότητα σε ερωτήματα που αναφέρονται στην ορθόδοξη πίστη. Κι αυτό, μολονότι σήμερα σχεδόν όλοι ξέρουν γράμματα και σχεδόν όλοι μπορούν ν' αγοράσουν χριστιανικά βιβλία, τα οποία προσφέρονται σε προσιτές τιμές.

»Αυθόρμητα, λοιπόν, αναρωτιέται κανείς: Μα, επιτέλους, τι το χριστιανικό έχει απομείνει σ' αυτούς τους χριστιανούς; Οι περισσότεροι, βλέπετε, έχουν εγκαταλείψει ακόμα και τις εξωτερικές ευλογημένες συνήθειες των παλαιοτέρων χριστιανών. Έτσι, για παράδειγμα, είτε δεν κάνουν το σημείο του σταυρού είτε το κάνουν εσφαλμένα, κουνώντας ακανόνιστα και βιαστικά το χέρι πάνω στο στήθος. Επίσης, δεν φιλούν πια τα χέρια των αρχιερέων και των ιερέων, για να λάβουν μέσω αυτών την ευλογία του Θεού. Δεν γνωρίζουν, επομένως, τη σημασία και τη δύναμη του σημείου του σταυρού, με το οποίο, σαν με τον ίδιο τον Σταυρό του Χριστού, διώχνουμε τους δαίμονες μακριά μας. Δεν γνωρίζουν τη σημασία και τη δύναμη ούτε της ιερατικής ευλογίας, με την οποία μεταβιβάζεται η ευλογία του Θεού. Ύστερ' απ' όλα αυτά, πώς να μιλήσουμε για την πνευματική ζωή, για τη θεία χάρη, για τα σωτήρια μυστήρια της πίστεώς μας;»....

* * *

Ο ιεράρχης αντιλαμβανόταν ότι πίσω από τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις κρυβόταν μια νέα ειδωλολατρία. Και αυτή «η νέα ειδωλολατρία προσπαθεί να ξεθεμελιώσει την πίστη στον Σωτήρα Χριστό με διαφορετικές μεθόδους, μεθόδους πιο εύσχημες, πιο "πολιτισμένες". Επιχειρεί να αφαιρέσει το προζύμι της πίστεως από τη ζωή των χριστιανικών λαών. Για να το πετύχει, προστατεύει πρόσκαιρα κάθε ομολογία, κάθε αίρεση, κάθε πίστη, εκτός μόνο από την ορθόδοξη, που επικρατεί στη Ρωσία. Αυτήν θέλει να την γκρεμίσει, έχοντας την πεποίθηση ότι στη συνέχεια όλες οι άλλες πίστεις και αιρέσεις θα εξαφανιστούν γρήγορα και εύκολα...».

* * *

Πριν ακόμη αλλάξει το καθεστώς των σχέσεων Εκκλησίας και Κράτους, ο επίσκοπος Ανδρόνικος έγραφε με θαυμαστή διορατικότητα:

«Περιμένετε όλοι εσείς οι επίδοξοι μεταρρυθμιστές της Αγίας Εκκλησίας! Θα γίνει και εδώ χωρισμός της Εκκλησίας από το Κράτος -δίχως τη θέλησή μας- και θα ακολουθήσει αναπόφευκτα διωγμός της Εκκλησίας από το όχι απλώς άθρησκο αλλά αντιχριστιανικό κράτος... Είτε το θέλουμε είτε όχι, μια τέτοια εξέλιξη δεν είναι μακριά. Πρέπει, λοιπόν, να ετοιμαζόμαστε, γιατί η πίστη μας θα δοκιμαστεί σαν σε φωτιά από το πνεύμα του Αντίχριστου πρώτα και από τον ίδιο τον Αντίχριστο έπειτα...».

* * *

Στον μητροπολίτη Μόσχας και μετέπειτα πα¬τριάρχη άγιο Τύχωνα έγραφε: «Όσο βλέπω τη φαυλότητα να αυξάνεται, τόσο θέλω να τινάξω τη σκόνη από τα πόδια μου και ν' αποσυρθώ... Προτείνω κι εσάς ως μέλος της Προσυνοδικής Επιτροπής. Αλλά δεν πιστεύω σε συνεδριάσεις και συνελεύσεις οι άνθρωποι έχουν φθαρεί τόσο... Είναι οδυνηρό να βλέπεις το γκρέμισμα της Εκκλησίας και της πατρίδας. Μήπως είναι κοντά και ο τελευταίος εχθρός του Χριστού;...».

* * *

Στις 22 Νοεμβρίου ο επίσκοπος Ανδρόνικος απευθύνθηκε στο ποίμνιό του με μιαν εγκύκλιο, όπου έγραφε:
«Η ζωή έχει γίνει πια τρομερή για όλους. Αλλού λεηλάτησαν και έκαψαν περιουσίες, αφού έσφαξαν ακόμα και τα άκακα ζώα. Αλλού άρπαξαν και το τελευταίο κομμάτι γης της ενορίας, ξεχνώντας πως οι σφετεριστές της ιερής εκκλησιαστικής περιουσίας κλέβουν τον ίδιο τον Παντοκράτορα και θα δώσουν λόγο σ' Αυτόν. Αλλού οι ενορίτες έδιωξαν τον αθώο εφημέριο, βρίζοντας τον ίδιο και την οικογένεια του. Και αλλού στέρησαν από τους κληρικούς ακόμα και τα ψίχουλα με τα οποία μόλις που συντηρούνταν.

Τώρα, μάλιστα, αφού έχασαν και τον θείο και τον ανθρώπινο φόβο, φωνάζουν ότι και τους ναούς πρέπει να τους μετατρέψουμε σε θέατρα και τα σπίτια των ιερέων να τα αρπάξουμε και τα μοναστηριακά κτήματα να τα δημεύσουμε, χωρίς να σκέφτονται ότι μερικά μόνο μέτρα γης αναλογούν σε κάθε αδελφό. Τι να πούμε και για τις ληστείες, τις κλοπές, τις χυδαιότητες και τις προγραφές, που έχουν αναστατώσει όλη τη χώρα! Έχουμε αυτοεξευτελιστεί μπροστά σ' όλους τους λαούς του κόσμου. Μας αποφεύγουν σαν την πανούκλα και συνεννοούνται ήδη, όσο εμείς αλληλοτρωγόμαστε, να μοιραστούν τη λατρευτή μας πατρίδα.

»Αγαπητά μου πνευματικά παιδιά, όλους όσοι πιστεύετε στον Θεό, στην ψυχή σας και στην αιώνια ζωή, όλους όσοι αγαπάτε την αγιασμένη πατρίδα μας, σας καλώ και σας ικετεύω: Πάρτε θάρρος και σταθείτε όρθιοι, υπερασπίζοντας την πίστη μας και τη γη μας. Ο λαός αγρίεψε, επειδή απομακρύνθηκε από τον Θεό. Τυφλωμένοι όλοι από τον διάβολο, ξεσηκώθηκαν ο ένας εναντίον του άλλου. Βοηθήστε τους να συνέλθουν, γιατί βρισκόμαστε ήδη όχι στην άκρη του γκρεμού αλλά στο βάθος του. Εμείς οι ίδιοι ρημάξαμε την πατρίδα μας. Σώστε την όσοι βλέπετε και κατανοείτε το μέγεθος της καταστροφής!

»Και πρώτα απ’ όλα, αδελφοί μου, ας στραφούμε όλοι με καρδιά γεμάτη συντριβή στον Θεό, που μας τιμώρησε δίκαια για τα άνομα έργα μας. Ας καταφύγουμε στους ναούς, ιδιαίτερα στις μέρες των εορτών, και ας ικετέψουμε θερμά τον Κύριο να μας λυπηθεί. Το ίδιο ας κάνουμε και στα σπίτια μας κάθε πρωί και κάθε βράδυ. Ας παρακινήσουμε και τα παιδιά μας και τους συγγενείς μας όλους να ζητήσουν το έλεος του Θεού. Μόνο Εκείνος μπορεί να μας σώσει τώρα, όπως σε παλαιότερα δύσκολα χρόνια έσωσε τους προγόνους μας...».

* * *

Τον Ιανουάριο του 1918 απηύθυνε με πόνο ψυχής εγκύκλιο προς τον κλήρο της επαρχίας του:
«...Πατέρες και αδελφοί! Ως τώρα όλοι στη Ρωσία ταλαιπωρήθηκαν πολύ. Αλλά έφτασε η ώρα ακόμα μεγαλύτερης, ακόμα φοβερότερης ταλαιπωρίας, που θα καθορίσει το μέλλον της πατρίδας μας. Ήδη άρχισε σχεδόν φανερός διωγμός της αγίας πίστεώς μας. Ήδη κραυγάζουν οι αποστάτες ότι οι εκκλησίες και τα μοναστήρια πρέπει να μετατραπούν σε θέατρα και άλλα παρόμοια κέντρα.

Ήδη επιχειρούν ν' αρπάξουν την περιουσία και τα πολύτιμα αφιερώματα, τις ιερές προσφορές των πατέρων και των παππούδων μας. Αναμφίβολα, τα πράγματα θα γίνονται όλο και χειρότερα για την αγία Εκκλησία μας. Έρχεται εποχή φοβερή, αν όχι η εποχή του Αντίχριστου, οπωσδήποτε, όπως δείχνουν τα σημάδια, η εποχή του προδρόμου του. Κι εμείς τι θα κάνουμε; Θα μείνουμε αδρανείς; Ας μη μας βαρύνει ποτέ τέτοια κατηγορία!...

»Πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε πως οριστήκαμε φύλακες του λαού του Θεού και πως θα δώσουμε λόγο για κάθε χαμένο πρόβατο. Αν δεν γίνουμε καθοδηγοί της λαϊκής συνειδήσεως τώρα, σ' αυτή τη δεινή περίσταση, θα φανεί πως δεν έχουμε κανέναν προορισμό και καμιάν έγνοια για τον λαό. Ο Θεός ας μας βοηθήσει όλους!...

»Μαζί με τ' άλλα που θα κάνετε, να συγκροτήσετε οπωσδήποτε και δίχως αναβολή ενοριακές ενώσεις ευσεβών χριστιανών, στους οποίους θα μπορείτε να στηρίζεστε και με τους οποίους θα συνεργάζεστε για κάθε καλό έργο. Σας υπενθυμίζω ότι παρόμοια σύσταση σας έκανα μόλις ανέλαβα τη διαποίμανση του λαού της Περμ. Αν με είχατε ακούσει τότε, σε κάθε ενορία θα υπήρχε ήδη ο σπόρος της ευσέβειας, η οποία θα μπορούσε να απλωθεί σταθερά μέσω αυτών των ενώσεων σ' όλους σχεδόν τους ενορίτες. Δυστυχώς, λίγοι εφημέριοι ακολούθησαν τη συμβουλή μου. Και να που τώρα διαπιστώνουμε την πλήρη διάλυση της εκκλησιαστικής μας ζωής, μην έχοντας που να στηριχθούμε...

»Και τα βιβλία και οι εφημερίδες και το σχολείο και διάφοροι εκπρόσωποι της ιντελιγκέντσιας συστηματικά δηλητηρίαζαν τον λαό με μύθους και ολέθριες ιδέες, προκειμένου να θανατώσουν την πίστη του σαν ξεπερασμένη δεισιδαιμονία. Έβλεπε, λοιπόν, ο λαός συχνά τους εκφραστές της σύγχρονης κουλτούρας να αντιμετωπίζουν με φανερή περιφρόνηση την Ορθόδοξη Εκκλησία. Τους έβλεπε, όταν σπάνια προσέρχονταν στους ναούς για κάποια πανηγυρική ακολουθία, όχι μόνο να μην προσεύχονται, αλλά και να φλυαρούν ασύστολα με κάποιους άλλους από την παρέα τους, έχοντας τα χέρια πίσω. Έβλεπε ο λαός αυτούς τους ανθρώπους, που καμάρωναν για την εξυπνάδα και τη μόρφωσή τους, να καταργούν τις νηστείες, να ειρωνεύονται τον κλήρο, να περιφρονούν τις εκκλησιαστικές παραδόσεις. Έβλεπε ο λαός τα παιδιά να αποκόβονται στα πρώτα κιόλας σχολικά τους χρόνια από την αληθινή μας ιστορία, την ιστορία που έγραψε ο ίδιος με τους αγώνες του και την ψυχή του. Έβλεπε ο λαός τους δασκάλους και τις δασκάλες να κομπάζουν για την επιπόλαιη αθεΐα τους. Τα έβλεπε ο λαός όλα αυτά, που δεν ήταν παρά καρπός του ψευδώνυμου διαφωτι¬σμού. Αυτά, λοιπόν, κλόνισαν την πίστη, προκάλεσαν τον ηθικό ξεπεσμό, διέλυσαν την οικογένεια, κα¬τάντησαν τη νέα γενιά κοπάδι μεθυσμένων ταραχοποιών...

»Να πώς φτάσαμε στην παρακμή του ποιμαντικού έργου, στην παραμέληση της ψυχικής καλλιέργειας του λαού. Κατάπτωση του κηρύγματος, κατάπτωση της λατρείας, κατάπτωση συνεπώς και της λαϊκής ευσέβειας...

» Ο λαός έκρινε ότι δεν τον ωφέλησαν καθόλου όλοι αυτοί οι σπουδαγμένοι που κάθησαν στον σβέρκο του. Δυστυχώς, όμως, έκρινε ότι δεν τον ωφελήσαμε ούτε κι εμείς, οι πνευματικοί πατέρες του. Κι αυτό γιατί δεν καταφέραμε να κερδίσουμε τη λαϊκή ψυχή, να την κρατήσουμε κοντά μας και να την καθοδηγήσουμε σωστά. Έτσι, δεν εξοφλήσαμε και το χρέος μας προς τον λαό, με τα χρήματα του οποίου σπου¬δάσαμε. Από δω ξεκινά και η οργή του εναντίον όλων των σπουδαγμένων...

»Είμαι βέβαιος ότι το κοντινό μέλλον μας επιφυλάσσει την αναρχία και το μίσος -ο αδελφός θα σκοτώνει τον αδελφό, ο πατέρας τον γιο, ο γιος τον πατέρα και τη μάνα. Αλλά το κακό αυτό οφείλεται στην ολέθρια κουλτούρα του αιώνα μας και στον λεγόμενο διαφωτισμό. Πώς να μην εξεγερθεί ο λαός, αφού έριξαν από τα χέρια του κι έδιωξαν από την ψυχή του όλες τις πνευματικές αξίες με τις οποίες ζούσε και οι οποίες τον έκαναν αληθινά θεοφόρο; Αυτές τις αξίες τώρα τις χλευάζουν, τις πετούν στη λάσπη και τις ποδοπατούν. Και τον λαό τον έκαναν άρρωστο και δυστυχισμένο.

»Συμπέρασμα: Όλοι μας πρέπει με καθαρή καρδιά να συνειδητοποιήσουμε τη ζοφερή κατάσταση της χώρας μας και να λάβουμε μέτρα για τη διόρθωσή της, μέτρα όχι επιδεικτικά αλλά σοβαρά και ρεαλιστικά. Όλοι μας πρέπει με καθαρή καρδιά να συνειδητοποιήσουμε την ευθύνη μας και να πλησιάσουμε τον λαό, που η αθεϊστική προπαγάνδα τον έβγαλε από την τροχιά της αληθινής ζωής. Ας του προσφέρουμε ό,τι του χρειάζεται για να ξαναβρεί την υγεία της ψυχής και το φως της ελπίδας. Ας μιλήσουμε τη γλώσσα του, ας εισχωρήσουμε στο πνεύμα του, ας φέρουμε στην καρδιά του ειρήνη και παρηγοριά. Προπάντων, όμως, ας του ξαναδώσουμε τη χαμένη του πίστη -αφού, βέβαια, γίνουμε πρώτα εμείς αυ¬θεντικοί φορείς της-, την πίστη με την οποία ως τώ¬ρα ζούσε και αποκτούσε τη σωτηρία. Ας βιώσουμε και ας εμπνεύσουμε την αληθινή αδελφοσύνη και την αληθινή ισότητα, που δημιουργούνται στη σύναξη των πιστών μέσα στον ιερό ναό. Εκεί πλούσιοι και φτωχοί, διάσημοι και άσημοι, εγγράμματοι και αγράμματοι είναι ίσοι μπροστά στον Θεό. Έπειτα, ας δώσουμε στον λαό υγιή γνώση από τη δική μας γνώση και ας φωτίσουμε τη ζωή του με το αληθινό φως, το φως της αρετής, της δικαιοσύνης, της τιμιότητας, της νηφαλιότητας...

»Πατέρες και αδελφοί! Σπλαχνιστείτε τον παραζαλισμένο και σκοτισμένο αλλά πιστό λαό. Βοηθήστε τον να ξεπεράσει τη θανάσιμη πνευματική κρίση, που περνά, και να συνέλθει. Θα συνέλθει ο λαός με τη δική σας συμπαράσταση, συμπαράσταση πατρική και διακριτική, για την οποία θα σας ανταμείψει με την υιική αγάπη του και με την ολόθυμη υπακοή του. Εύχομαι να μη διαψευσθεί η βαθιά μου πίστη σ' αυτόν τον τρόπο εξόδου από την κρίση».

* * *

Από τον Φεβρουάριο του 1918, μετά τη δημοσίευση του διατάγματος για τον χωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος, ξέσπασε όλη η αντιχριστιανική μανία των μπολσεβίκων, οι οποίοι άρχισαν να σφραγίζουν ναούς, να καταργούν και να λεηλατούν εκκλησιαστικές σχολές, να μετατρέπουν ιερούς χώρους σε κέντρα χορού.

Προσφορά στον δοκιμαζόμενο λαό
από τις εκδόσεις "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ" 
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012

Περισσότερα, σχετικά με την διδασκαλία και την ζωή του ιερομάρτυρος Ανδρόνικου, θα βρήτε στο βιβλίο ΕΝΑΣ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣ της εκδόσεως Ιεράς Μονής Παρακλήτου. Θα το βρήτε στα χριστιανικά βιβλιοπωλεία.

πηγή