του Στεργίου Ν. Σάκκου ομοτίμου καθηγητή Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Την αφορμή για το άρθρο αυτό μου δίνουν δύο θάνατοι, που συνέβησαν σε διάστημα λίγων ημερών μέσα στον Ιούλιο εδω και μερικα χρόνια. Δύο διαφορετικοί θάνατοι· του διάσημου τραγουδιστή Michael Jackson και του γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινού.
Michael Jackson
Δεν έχω βεβαίως σχέση με την μουσική ούτε μπορώ να παρακολουθήσω την ζωή των τραγουδιστών και των καλλιτεχνών. Με προκάλεσε όμως η αποθέωση του Jackson και ο θόρυβος που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά του και θέλησα να πληροφορηθώ για την ζωή και την πολιτεία του.
Ο Michael Jackson, “ο βασιλιάς της πόπ”, αποτελεί ίσως την πιο χαρακτηριστική έκφραση και το πιο εύγλωττο σύμβολο του δυτικού πολιτισμού. Από άσημο παιδί πολύτεκνης οικογένειας αναδείχθηκε ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών κατακτώντας τα πάντα· διασημότητα, δόξα, εξουσία, αμύθητη περιουσία. “῞Ολα τα είχε και δεν είχε τίποτα”, παρά μονάχα δυστυχία.Ιδιόρρυθμος”, κυριευμένος από αχαλίνωτο και αθεράπευτο ναρκισσισμό επιδόθηκε σε έναν ατέρμονα λαβύρινθο χειρουργικών επεμβάσεων με αποτέλεσμα να μεταποιηθεί παρά φύσιν σε άφυλο και να καταντήσει αξιολύπητος, λεηλατημένη ψυχή σε κακοποιημένο σώμα. Κατανάλωνε κάθε βράδυ τουλάχιστον δέκα -κάποτε μέχρι και τριάντα- χάπια xanax κατά του πανικού, για να μπορέσει να κοιμηθεί, αφού προηγουμένως είχε στήσει ολόκληρο μηχανισμό, για να τα προμηθεύεται παρανόμως. Αυτοπαγιδευμένος μέσα στις εκκεντρικότητές του συνέδεσε την ζωή του με πλαστούς γάμους, συναναστροφές ανηλίκων, κατηγορίες για παιδοφιλία.
Πέρασε ακόμη και από αυτή την αίρεση των Μαρτύρων του Ιεχωβά, γυρεύοντας να γεμίσει το ανικανοποίητο κενό του. Εφθασε στο απόγειο της δόξας του ενσαρκώνοντας απόλυτα το αμερικανικό όνειρο δισεκατομμυρίων συνανθρώπων του, κι ας βίωνε μέσα του αληθινή κόλαση. Δεν θα υπερβάλλαμε, αν λέγαμε ότι λατρεύτηκε από εκατομμύρια θαυμαστές του με ένα είδος θρησκευτικής υστερίας, αφού μετά τον θάνατό του σημειώθηκαν δώδεκα αυτοκτονίες φανατικών οπαδών του. Ο,τι έκανε και έλεγε ηλέκτριζε τους οπαδούς του σε όλο τον κόσμο.Αναμφισβήτητα, στις εκδηλώσεις λατρείας προς το πρόσωπό του διαπίστωσα για πολλοστή φορά ότι οι άνθρωποι σήμερα δεν λατρεύουν τον αληθινό Θεό, που δίδει τα χαρίσματα· θεοποιούν ανθρώπους με ιδιαίτερα χαρίσματα στα πόδια, στα χέρια, στην φωνή και παρά τα μυριάδες πάθη τους τους λατρεύουν ως θεούς. Η μετανεωτερική, η μεταμοντέρνα εποχή μας δεν μπορεί να καυχηθεί ότι απαλλάχτηκε από την ειδωλολατρία. Δεν χορταίνει να κατασκευάζει είδωλα και να τα προσκυνά τυφλά.
Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός (1.7.1921 – 1.7.2009)
Ο γέροντας Ιωσήφ -κατά κόσμον Σωκράτης- από το χωριό Δρούσια της επαρχίας Πάφου της Κύπρου, μεγάλωσε κοντά στους αγρότες γονείς του, ζώντας από μικρός σκληρή ζωή. Ασκήτεψε πρώτα στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου λαμβάνοντας το όνομα Σωφρόνιος. Το 1947 εγκαταβίωσε στο Άγιο Ορος, όπου τον είλκυσε η αγιασμένη μορφή του γέροντα Ιωσήφ του Σπηλαιώτη. Αυτός ως μεγάλη και ιδιαίτερη ευλογία του χάρισε και το όνομά του, Ιωσήφ, προδιαγράφοντας έτσι με το προορατικό του χάρισμα την μελλοντική του ιερή και ευωδιαστή πορεία.Αγνωστος για τον κόσμο, δεν επιδίωξε ποτέ την ανθρώπινη καταξίωση· έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του ως ησυχαστής αντιμετωπίζοντας με ταπείνωση και ανεξικακία τον ορυμαγδό των κατηγοριών και των συκοφαντιών. Τα δεκαέξι βιβλία του αποτελούν πράγματι πνευματική κληρονομιά και οδηγό για θέματα «πράξεως και θεωρίας». Μιλούσε ιδιαίτερα για το άπειρο πέλαγος της φιλανθρωπίας και φιλευσπλαγχνίας του Θεού, ο οποίος δέχεται τον μετανοούντα και επιστρέφοντα αμαρτωλό. Τόνιζε επίσης τα επουράνια αγαθά, για τα οποία γράφει ο απόστολος Παύλος, «α οφθαλμός ουκ οίδε και ούς ουκ ήκουσε και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη, α ητοίμασεν ο Θεός τοίς αγαπώσιν αυτόν» (Α´ Κο 2,9).Πλήθος ανθρώπων σε όλο τον κόσμο θα μπορούσαν να καταθέσουν ότι στηρίχθηκαν πνευματικά με τις συμβουλές και τις νουθεσίες του αγίου Γέροντα, τις οποίες απηύθυνε τηλεφωνικά ή με επιστολές. ῞Οσο για την αφειδώλευτη υλική βοήθεια, την οποία προσέφερε κοινωνώντας “ταίς χρείαις των αγίων”, ο ουρανός θα την αποκαλύψει· για τον ίδιο κανόνα ζωής αποτελούσε το “μή γνώτω η αριστερά σου τί ποιεί η δεξιά σου” (Μθ 6,3).
Ποτέ δεν θα ξεχάσω το πνευματικό και χαρισματικό, θα έλεγα, χαμόγελό του· ίσως επρόκειτο για έναν από τους πιο χαρούμενους ανθρώπους που γνώρισα. Παρά το γεγονός ότι ενημερωνόταν και συνειδητοποιούσε το βαρύ κλίμα και τις προκλήσεις των ημερών μας, εντούτοις ακτινοβολούσε ανέφελη χαρά και εξέπεμπε ευτυχία μικρού παιδιού που ανέμελα απολαμβάνει την κάθε στιγμή. Ταυτοχρόνως όμως αυτός ο χαριτωμένος άνθρωπος της μεγάλης αγιοπνευματικής χαράς υπήρξε και άνθρωπος των δακρύων· από τα μάτια του έρρεαν κρουνοί δακρύων, τα οποία με πετσέτα σκούπιζε.
Στον γέροντα Ιωσήφ μελέτησα την χαρμολύπη, για την οποία μιλούν οι Πατέρες, και μάλιστα οι Νηπτικοί. Τον έχω ζωντανό στην σκέψη μου να κάθεται σε μία γωνία στις ακολουθίες. Ιδιαίτερα αποσπούσε την προσοχή μου την ώρα που προσερχόταν στην θεία Κοινωνία, ενώ το πρόσωπό του αυλάκωναν πηγές δακρύων.Την ίδια λάμψη διατήρησε το πρόσωπό του και μετά την οσιακή του κοίμηση. Ο Κύριος κοσμώντας το ιερό του λείψανο με τις ακτίνες της Θείας Χάριτος του χάρισε υπερκόσμια ιλαρότητα και ένα αποκαλυπτικό χαμόγελο -σινιάλο από την αιωνιότητα· σφράγισε έτσι την ευαρέσκειά του για όσα με καρτερικότητα, συγχωρητικότητα και ακατάβλητο πνευματικό μεγαλείο υπέμεινε, πραγματώνοντας έτσι τον μακαρισμό· «μακάριοι οι κλαίοντες νύν, ότι γελάσετε» (Λκ 6,21).“Μηδένα προ του τέλους μακάριζε”, τόνιζαν οι αρχαίοι. Και αυτό διαπιστώνεται με σαφήνεια στο τέλος των δύο. Ο Michael μάκρυνε με τον θάνατό του την αλυσίδα εκείνων που στην ζωή τους ακολούθησαν αυτοκαταστροφικές πορείες καταναλώνοντας αμφεταμίνες και ποτάμια εξαρτησιογόνων ουσιών· τραγική κατάληξη ο ξαφνικός θάνατος· ωστόσο αποθεώθηκε από τους κράχτες των ημερών μας
Ο μακαριστός γέροντας Ιωσήφ προστέθηκε στην μακαρία χορεία των εν Κυρίω κοιμηθέντων, οι οποίοι ενσαρκώνουν την πιο απτή απόδειξη ορθόδοξης ζωής για τον καινό άνθρωπο· θεραπευμένος από τα πάθη του και απαλλαγμένος από προσκολλήσεις στα χωματένια απολάμβανε την πραγματική του ελευθερία· πέρασε από την αφάνεια στην ουράνια δόξα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Προβληματισμένος στέκομαι μπροστά στα δύο “φέρετρα”. Το ένα, πανάκριβο, αξίας 25.000 δολαρίων περίπου, ανήκει στον πολυσυζητημένο “βασιλιά της πόπ”. Το δεύτερο, ένας απλός μοναχικός μανδύας, περιβάλλει το σώμα του γέροντα Ιωσήφ, που ανάλωσε την ζωή του στην άσκηση και την αγιότητα, ώστε δόκιμος να εισέλθει στην βασιλεία των ουρανών. Το πρώτο μέσα σε ένα κατάμεστο γήπεδο, υπό τους ήχους της μουσικής μονοπωλεί το ενδιαφέρον των καναλιών και του διαδικτύου και γίνεται παγκόσμιο υπερθέαμα.
Το δεύτερο, μέσα στην γαλήνια αγκαλιά του Αθω, μακριά από την βέβηλη βουή του κόσμου, σε ατμόσφαιρα κατανυκτική, με την παρουσία προσώπων οικείων τη πίστει. Το πρώτο, ερμητικά κλειστό, σκοτεινό και άραχλο αποπνέει απελπισία και μαρασμό, ενσαρκώνοντας την αδηφάγα κυριαρχία του ῞Αδη επάνω στην ανθρώπινη ματαιοδοξία.Το δεύτερο, ένα ιερό σκήνωμα, εξακτινώνεται στον ουρανό και μηνάει την όμορφη, ηλιόλουστη, ανθηρή και θαλερή άνοιξη, την ανάσταση πριν την ανάσταση των σωμάτων· γεύεται την βασιλεία των ουρανών. “Πού σου, θάνατε, το κέντρον;
” Προσπαθώντας να προσεγγίσω την επικαιρότητα αναρωτιέμαι για το μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας· ποιά πρότυπα προβάλλονται ποικιλοτρόπως σήμερα προς μίμηση, για να εμπνεύσουν, να ενθουσιάσουν, να καθοδηγήσουν την νέα γενιά, και ποιά αντιπρότυπα καθιερώνονται; Πώς την προσανατολίζουν; “Καημένε κόσμε!”, αναφωνώ μαζί με τον ποιητή. Και τελικά, εμείς ποιό από τα δύο πρότυπα είμαστε έτοιμοι να διαλέξουμε για την ζωή μας, τα παιδιά μας, την παιδεία, την κοινωνία;
Περιοδικό «Απολύτρωσις», τεύχος Σεπτεμβρίου/ πηγή
Αντίθετα, απαγωγή του συγκεκριμένου καθολικού ιερωμένου και της επικαλούμενης συνοδείας του ποτέ δεν υπήρξε.
